Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 32 p.

Imię ..................................................................................

1 Wykres przedstawia rozkład średniej temperatury ( ... / 3 p.)

powietrza w styczniu i lipcu w kilku miastach
Europy. Na podstawie wykresu skreśl w tekście
błędne informacje.
Zimą cieplejsza jest zachodnia / wschodnia część
Europy, natomiast latem cieplejsza jest część
zachodnia / wschodnia. Średnia roczna amplituda
temperatury powietrza maleje / rośnie w miarę
oddalania się od oceanu.

2 Na podstawie mapy przedstawiającej rozkład ( ... / 2 p.)

temperatury powietrza w styczniu oceń
prawdziwość informacji. Zaznacz P, jeśli informacja
jest prawdziwa, lub F, jeśli jest fałszywa.
Średnie wartości temperatury
1. powietrza w Polsce w styczniu rosną P F
w kierunku zachodnim.
W Karpatach i Sudetach średnie
wartości temperatury powietrza są
2. P F
niższe niż na otaczających je
terenach.
Poza terenami górskimi najniższe
średnie wartości temperatury
3. P F
powietrza odnotowuje się na
Pojezierzu Pomorskim.

3 Przyporządkuj każdemu opisowi (1–4) odpowiedni termin (A–E). Zaznacz w tabeli właściwe litery. ( ... / 4 p.)

Obszar, z którego wszystkie wody rzek spływają do

1. A B C D E
jednego morza.

2. Granica między dorzeczami lub zlewiskami. A B C D E

Obszar, z którego wszystkie wody spływają do jednej

3. A B C D E
rzeki.

Ilość wody przepływającej w ciągu 1 s przez określone

4. A B C D E
miejsce rzeki.
A. Dorzecze. B. Przepływ. C. Dopływ. D. Zlewisko. E. Dział wodny.
4 Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest ( ... / 3 p.)
fałszywa.

1. Klimat Polski bywa określany jako kontrastowy. P F

2. W styczniu w Polsce izotermy mają przebieg południkowy. P F
3. W styczniu cieplej jest na wschodzie niż na zachodzie Polski. P F

JMPPOIMDILJHQNLI Grupa A | strona 1 z 3

5 Podkreśl nazwy mórz, w których zlewiskach leży Polska. ( ... / 3 p.)
Morze Północne, Morze Norweskie, Morze Czarne,
Morze Białe, Morze Jońskie, Morze Bałtyckie
6 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
Obszarem szczególnie narażonym na występowanie powodzi jest
dorzecze Bugu w znajduje się w sąsiedztwie terenów górskich, z których
1.
A. województwie spływają duże ilości wód roztopowych.
lubelskim,
znajduje się w regionie Polski, w którym odnotowuje
ponieważ
2. się bardzo duże roczne sumy opadów
dorzecze Wisły w atmosferycznych.
B.
Małopolsce,
3. uregulowane zostało koryto rzeki.

7 Zaznacz punkt, który nie przedstawia sposobu zapobiegania powodziom. ( ... / 1 p.)

A. Unikanie regulacji koryt rzecznych, tam gdzie to możliwe.

B. Betonowanie brzegów rzek na terenach miejskich.
C. Budowanie sztucznych zbiorników na rzekach.
D. Budowanie polderów powodziowych.
8 Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest ( ... / 4 p.)
fałszywa.
Bałtyk jest morzem chłodnym, w którym temperatura wody rzadko przekracza
1. P F
8°C.
Pokrywa lodowa w północnej części Zatoki Botnickiej utrzymuje się nawet
2. P F
przez pół roku.
3. W Morzu Bałtyckim żyje kilka gatunków fok. Jednym z nich jest foka szara. P F
4. Najgłębsze miejsce na Bałtyku znajduje się u wybrzeży Danii. P F

9 Skreśl nazwy dwóch obiektów geograficznych niezwiązanych z Morzem Bałtyckim. ( ... / 2 p.)
szelf, latarnie morskie, szkiery, plaże, Nowa Zelandia, Półwysep Helski, Szwajcaria, Estonia, Zatoka Pucka
10 Rozpoznaj na podstawie opisów rodzaje gleb. Wpisz w wyznaczonych miejscach właściwe litery. ( ... / 2 p.)
1. Powstała na piaszczysto-żwirowym podłożu. A. Mada.
Odznacza się małą zawartością próchnicy, dlatego
należy do gleb mało żyznych.
2. Wykształciła się bezpośrednio na skałach B. Czarnoziem.
wapiennych i gipsowych. Odznacza się bogatym
poziomem próchnicznym i dużą żyznością.
C. Gleba bielicowa.
D. Rędzina.
E. Gleba górska.
1. _____ 2. _____
11 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
W województwie lubelskim wskaźnik lesistości jest
na znacznych obszarach występują gleby mało żyzne, które
bardzo 1.
A. sprzyjają występowaniu lasów.
niski,
na znacznych obszarach występują bardzo żyzne gleby, które są
ponieważ 2.
wykorzystywane rolniczo.
bardzo
B. tworzy się obszary ochronne (np. wchodzące w skład sieci Natura
wysoki, 3.
2000).

JMPPOIMDILJHQNLI Grupa A | strona 2 z 3

12 Wyjaśnij znaczenie terminu „łęg”. ( ... / 1 p.)

13 Dopasuj do odpowiedniego opisu nazwę parku narodowego. ( ... / 3 p.)

1. W tym parku można podziwiać ruchome wydmy. A B C D E

Na terenie parku znajduje się najwyższy szczyt Polski –

2. A B C D E
Rysy.

Na rzece Tanew można podziwiać kaskady, zwane

3. A B C D E
szumami.
A. Pieniński Park Narodowy. B. Słowiński Park Narodowy. C. Roztoczański Park Narodowy. D. Ojcowski
Park Narodowy. E. Tatrzański Park Narodowy.

JMPPOIMDILJHQNLI Grupa A | strona 3 z 3

Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 32 p.
Imię ..................................................................................

1 Wykres przedstawia rozkład średniej temperatury ( ... / 3 p.)

powietrza w styczniu i lipcu w kilku miastach
Europy. Na podstawie wykresu skreśl w tekście
błędne informacje.
Latem cieplejsza jest zachodnia / wschodnia część
Europy, natomiast zimą cieplejsza jest część
zachodnia / wschodnia. Średnia roczna amplituda
temperatury powietrza maleje / rośnie w miarę
zbliżania się do oceanu.

2 Na podstawie mapy przedstawiającej rozkład ( ... / 2 p.)

temperatury powietrza w lipcu oceń prawdziwość
informacji. Zaznacz P, jeśli informacja jest
prawdziwa, lub F, jeśli jest fałszywa.
We wschodniej części Polski wartości
1. temperatury powietrza są wyższe niż P F
w części zachodniej.
Poza terenami górskimi
2. najchłodniejszymi regionami Polski są P F
Pojezierze Pomorskie i pas wybrzeża.
W Karkonoszach wartości
3. temperatury powietrza są niższe niż P F
w Tatrach.

3 Przyporządkuj każdemu opisowi (1–4) odpowiedni termin (A–E). Zaznacz w tabeli właściwe litery. ( ... / 4 p.)

Obszar, z którego wszystkie wody spływają do jednej

1. A B C D E
rzeki.

Ilość wody przepływającej w ciągu 1 s przez określone

2. A B C D E
miejsce rzeki.

Obszar, z którego wszystkie wody rzek spływają do

3. A B C D E
jednego morza.

4. Granica między dorzeczami lub zlewiskami. A B C D E

A. Przepływ. B. Dorzecze. C. Zlewisko. D. Dział wodny. E. Dopływ.
4 Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest ( ... / 3 p.)
fałszywa.

1. Z temperaturą powietrza wiąże się długość okresu wegetacyjnego. P F

2. W lipcu w Polsce izotermy mają przebieg południkowy. P F
3. W lipcu cieplej jest na wschodzie niż na zachodzie Polski. P F

JMPPOIMDILJHQNLI Grupa B | strona 1 z 3

5 Podkreśl nazwy mórz, w których zlewiskach leży Polska. ( ... / 3 p.)
Morze Czarne, Morze Bałtyckie, Morze Egejskie,
Morze Białe, Morze Północne, Morze Norweskie
6 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
Obszarem szczególnie narażonym na występowanie powodzi jest
znajduje się w sąsiedztwie terenów górskich, z których
dorzecze Odry na 1.
A. spływają duże ilości wód roztopowych.
Dolnym Śląsku,
ponieważ znajduje się w regionie Polski, w którym odnotowuje się
2.
dorzecze Noteci bardzo duże roczne sumy opadów atmosferycznych.
B.
na Kujawach, 3. uregulowane zostało koryto rzeki.

7 Zaznacz punkt, który nie przedstawia sposobu zapobiegania powodziom. ( ... / 1 p.)

A. Przywracanie retencji naturalnej.

B. Budowanie wałów przeciwpowodziowych.
C. Odpowiednie zagospodarowywanie obszarów nadrzecznych.
D. Budowanie kanałów łączących rzeki.
8 Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest ( ... / 4 p.)
fałszywa.
1. Bałtyk jest płytkim morzem szelfowym o średniej głębokości ok. 150 metrów. P F
2. Jedyną wyspą, która w całości należy do Polski, jest Wolin. P F
3. Pływy na Bałtyku są niewielkie (do 60 cm w Zatoce Botnickiej). P F
4. Największą bałtycką wyspą jest Gotlandia. P F

9 Skreśl nazwy dwóch obiektów geograficznych niezwiązanych z Morzem Bałtyckim. ( ... / 2 p.)
bursztyny, klify, Mierzeja Wiślana, Holandia, Landsort, Bornholm, Łeba, Słowiński Park Narodowy, Islandia
10 Rozpoznaj na podstawie opisów rodzaje gleb. Wpisz w wyznaczonych miejscach właściwe litery. ( ... / 2 p.)
1. Powstała na osadach rzecznych. Należy do gleb A. Mada.
żyznych.
2. Należy do gleb o średniej żyzności. Jej barwa jest B. Czarnoziem.
wynikiem procesu brunatnienia.
C. Bielica.
D. Rędzina.
E. Gleba brunatna.
1. _____ 2. _____
11 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. ( ... / 2 p.)
W województwie lubuskim wskaźnik lesistości jest
na znacznych obszarach występują gleby mało żyzne, których nie
bardzo 1.
A. użytkuje się rolniczo.
niski,
na znacznych obszarach występują bardzo żyzne gleby, na
ponieważ 2.
których rosną lasy.
bardzo
B. tworzy się obszary ochronne (np. wchodzące w skład sieci Natura
wysoki, 3.
2000).

12 Wyjaśnij znaczenie terminu „grąd”. ( ... / 1 p.)

JMPPOIMDILJHQNLI Grupa B | strona 2 z 3

13 Dopasuj do odpowiedniego opisu nazwę parku narodowego. ( ... / 3 p.)

Na terenie parku znajduje się najwyższy szczyt Sudetów –

1. A B C D E
Śnieżka.

2. Na terenie parku żyje ponad 700 żubrów. A B C D E

3. Znajdują się tu łąki zwane połoninami. A B C D E

A. Pieniński Park Narodowy. B. Bieszczadzki Park Narodowy. C. Białowieski Park Narodowy. D.
Karkonoski Park Narodowy. E. Park Narodowy Gór Stołowych.

JMPPOIMDILJHQNLI Grupa B | strona 3 z 3