ნივთიერებათა

მრავალფეროვნება
მოსწავლე:მერაბ მაისურაძე
პედაგოგი:ნელი ხუციშვილი
Რა არის მოლი,მოლური მასა და
მოლური მოცულობა:
მოლი არის ნივთიერების ის რაოდენობა,რომელიც
შეიცავს 6.02 x 1023 რაოდენობის სტრუქტურულ
ნაწილაკს. სტრუქტურულ ნაწილაკებია: ატომი,
მოლეკულა, პროტონი, ელექტრონი, ნეიტრონი ან
იონი.მოლების რაოდენობა აღინიშნება n ასოთი, და
მისი ერთეულია მოლი. n=N/NAნივთიერების
მოლური მასა (1 მოლი ნივთიერების მასა)
რიცხობრივად გრამებში გამოსახულ მის ფარდობით
მოლეკულურ მასას უდრის.მოლური მასა M ასოთი
აღინიშნება და მისი ერთეულია გ/მოლი.

როგორც ვიცით, მყარ და თხევად მდგომარეობაში

ნაწილაკები ერთმანეთთან უფრო მჭიდროდაა
დაკავშირებული, ვიდრე აირადში. ამიტომ რაც
უფრო დიდია ამ ნაწილაკების ზომა თხევადი და
აირადი ნივთიერების ნაწილაკების ზომები, მით
მეტია მათი მოცულობა.
აირადი მდგომარეობა მყარი და თხევადი
მდგომარეობებისგან განსხვავდება იმით, რომ მისი
მოცულობა განისაზღვრება მისი მოლეკულათა
შორისი მანძილის მოცულობით. აირის მოცულობაზე
ასევე დიდ გავლენას ახდენს ტემპერატურა და წნევა.
ტემპერატურის გაზრდის შემთხვევაში აირის
ნაწილაკები უფრო შორდება ერთმანეთს,
შესაბამისად მოცულობა იმატებს.
მოცულობა დამოკიდებულია ტემპერატურასა და
წნევაზე, თუმცა არა ნივთიერებაზე. ერთნაირ
ფიზიკურ პირობებში ბუშტებს ჰელიუმით ჟანგბადითა
და ამიაკით ერთნაირ მოცულობამდე გავბერავთ,
მათში მოლეკულების ტოლი რიცხვი იქნება,
მიუხედავად იმისა, რომ ამ აირების მოლეკულათა
ზომები ერთმანეთისგან განსხვავდება.
ნორმალურ პირობებში ნებისმიერი აირის 1 მოლი
იკავებს 22.4 ლ მოცულობას. ამ სიდიდეს მოლური
მოცულობა ეწოდება-Vm
Vm=V/n
კავშირი მოლურ მოცულობასა, მოლურ მასასა და
ნივთიერების სტრუქტურულ
ფორმულები ერთმანეთთან კავშირშია.
V/Vm=N/NA=m/M
ოლური მოცულობაც და მასაც კავშირშია
ნივთიერების სტრუქტურული ნაწილაკების
რაოდენობასთან
V/Vm=N/NA
m/M=N/NA
ორივე მეცნიერებაში ვიყენებთ ერთსა და იმავე
ერთეულებს: ლ; მ3; კგ და ჯოული.