Choroby wirusowe i bakteryjne:

a) nieżyt nosa (katar) – zapalenie błony śluzowej nosa; często objaw innych chorób, np.
przeziębienia i grypy
• przyczyny: zakażenie wirusami, czynniki środowiskowe podrażniające błonę śluzową nosa
lub alergeny
• drogi zakażenia: kropelkowa (choroba zakaźna)
• profilaktyka: dopasowanie ubioru do pogody, unikanie kontaktu z chorymi, z alergenami
b) przeziębienie
• przyczyny: zakażenie wirusami
• drogi zakażenia: kropelkowa
• profilaktyka: stosowanie zasad higieny osobistej, dopasowanie ubioru do pogody, zdrowe
odżywianie się, unikanie kontaktu z chorymi
c) grypa
• przyczyny: zakażenie
różnymi odmianami
wirusa grypy (co kilka lat
fale zachorowań grypy –
epidemie)
• drogi zakażenia:
kropelkowa
• profilaktyka: szczepienie
ochronne, unikanie
kontaktu z chorymi

d) angina (zapalenie migdałków podniebiennych)

• przyczyny: zakażenie bakteriami (paciorkowce), rzadziej wirusy lub grzyby
• drogi zakażenia: kropelkowa
• profilaktyka: unikanie kontaktu z chorymi, leczenie chorych zębów i uszu, odpowiedni
ubiór, unikanie spożywania zimnych potraw i napojów
e) gruźlica płuc
• przyczyny: zakażenie bakteriami (prątkami gruźlicy)
• drogi zakażenia: kropelkowa i pokarmowa (mleko zakażonej krowy)
• profilaktyka: szczepienia ochronne, unikanie kontaktu z chorymi ludźmi i zwierzętami,
dbałość o higienę osobistą

e) rak płuc – najczęstszy nowotwór złośliwy i najczęstsza przyczyna zgonów z tego powodu;
częściej u mężczyzn
• przyczyna: zmiany w materiale genetycznym
• czynniki ryzyka:
◦ palenie papierosów (w tym bierne)
◦ skłonności genetyczne
◦ inne choroby (POChP, gruźlica)
◦ zanieczyszczenia powietrza
◦ toksyczne materiały – głównie azbest
• profilaktyka: niepalenie papierosów i unikanie kontaktu z dymem papierosowym; unikanie
miejsc o silnie zanieczyszczonym powietrzu, przeprowadzanie okresowych badań (RTG
klatki piersiowej)

2. Astma oskrzelowa – przewlekła zapalna choroba dróg oddechowych; polega na obkurczeniu

drzewa oskrzelowego i zwiększeniu wydzielania śluzu
• przyczyny: czynniki genetyczne i środowiskowe (np. obecność alergenów, zanieczyszczone
powietrze, silne emocje, dym tytoniowy, wysiłek fizyczny)
• profilaktyka: unikanie czynników alergicznych, niepalenie papierosów, unikanie silnie
zanieczyszczonego powietrza, regularne leczenie stanów alergicznych, niekiedy odczulanie
• objawy: obniżona wydolność wysiłkowa, duszność, kaszel, świsty
• diagnostyka: badanie osłuchowe, spirometria, bronchoskopia, RTG klat piers, badanie
przeciwciał we krwi, testy alergiczne, w celu stwierdzenia przyczyn astmy

3. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – całkowicie nieodwracalne, postępujące

ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe; jedna z
głównych przyczyn zgonu
• przyczyny: nadmierna reakcja zapalna w oskrzelach i płucach
spowodowana najczęściej paleniem papierosów (zanieczyszczenia
powietrza, nawracające infekcje dróg oddechowych, uwarunkowania
genetyczne)
• profilaktyka: niepalenie papierosów, unikanie silnie
zanieczyszczonego powietrza
• objawy: obniżona wydolność wysiłkowa, duszność kaszel,
przewlekła produkcja plwociny
• diagnostyka: spirometria, bronchoskopia, RTG klat piers, tomografia komputerowa