KB4a - Budynki Wysokie

BUDYNKI WYSOKIE
Budynek wysoki?
Budynek wysoki (ang. Tall building)
to konstrukcja, która ze względu na jej wysokość
jest poddana działaniu takich sił poziomych od
wiatru lub trzęsień ziemi, że stanowią znaczący
problem w projektowaniu konstrukcji.
Patrz McGraw-Hill Dictionary of Scientific and Technical Terms,

„A structure that, because of its height, is affected by lateral
forces due to wind or earthquake to the extent that the forces
constitute an important element in structural design. Also
known as high-rise building.”
Budynek wysoki?
„Ciekawym pytaniem jest dlaczego człowiek
chce budować do nieba. Czy chodzi o
pragnienie dominacji, czy o dotarcie do Boga,
czy też o prywatną dumę - piramidy są tego
przykładem, ale wysoki budynek jest z
pewnością innym przykładem.”
Patrz: Dupré J. Skyscrapers. New York: Black Dog & Leventhal
Publishers, Inc. (First Black Dog & Leventhal Paperbacks, edition
2001:7.)
„The interesting question is why does man want to build to the
sky. What is there about the desire for domination, or to reach
God, or for private pride — the Pyramids are an example of
that, but the tall building is certainly another.”
Różne definicje
Budynek wysoki
(ang. Tall building, High-Rise Building)
Każdy budynek, którego wysokość może mieć

poważny wpływ na ewakuację.
Patrz: The International Conference on Fire Safety in High-Rise

Buildings: “ Any structure where the height can have a serious
impact on evacuation.”
Różne definicje
W większości przypadków jest to budynek około
7 pięter lub czasami o większej ilości
kondygnacji. Innym razem definicja ta określana
jest w jednostkach długości (stopy lub metry)
zamiast w ilości kondygnacji.
Patrz: Hall Jr JR. High-Rise Building Fires . Quincy, MA: NFPA:

“ For most purposes, the cut-off point for high-rise buildings is
around seven stories. Sometimes, seven stories or higher
define a high-rise, and sometimes the definition is more than
seven stories. Sometimes, the definition is stated in terms of
linear height (feet or meters) rather than stories.”
Różne definicje
Taki budynek, którego wysokość jest większa niż
maksymalny zasięg dostępnego sprzętu
przeciwpożarowego. Wysokość ta została
określona różnie w przedziale od 23m (75 stóp)
do 30m (100 stóp) ” lub od około 7 do 10 pięter.
Patrz: Knoke ME, Managing Editor, CPP. High-rise structures: life

safety and security considerations: „Generally, a high-rise
structure is considered to be one that extends higher than the
maximum reach of available fire-fighting equipment. In absolute
numbers, this has been set variously between 75 feet (23
meters) and 100 feet (30 meters), ” or about seven to ten
stories (depending on the slab-to-slab distance between
floors).”
Różne definicje
Obiekt budowlany charakteryzujący się
minimalną wysokością 40m oraz długością
elewacji od 5 do 50m, z wyłączeniem budowli
ażurowych i smukłych (np. anteny, maszty, słupy
elektroenergetyczne) oraz obiektów
przemysłowych.
Patrz: Obiekt wysokościowy definicja wg SLOW Studium Lokalizacji

Obiektów Wysokościowych, sierpień 2008r. Biuro Rozwoju Gdańska
https://www.brg.gda.pl/planowanie-przestrzenne/inne-opracowania-
urbanistyczne/61-studium-lokalizacji-obiektow-wysokosciowych-
slow
Różne definicje
Definicja wieżowca nie jest na świecie jednolita i
precyzyjna i różni się w poszczególnych krajach.
Czasami wysokim nazwać można budynek
znacząco wyższy od budynków sąsiednich,
czasami wyższy niż przyjęta lokalnie średnia lub
znacząco wpływający na sylwetę miasta.
Wysokość BW
Tak czy inaczej budynek, który w pewnym
kontekście można uznać za wysoki, w innym
miejscu do tej definicji może zupełnie nie
pasować.
Kolejną kwestią jest sposób pomiaru
wysokości, który również niejednokrotnie
wprowadzał zamieszanie, szczególnie w
przypadku bicia światowych rekordów.
Wysokość BW
Kryteria pomiarów wysokości budynków:
• Wysokość do strukturalnego (architektonicznego)
wierzchołka: ta kategoria była jedyną, która istniała do
1996 roku. Uznawana jest za główne kryterium oceny
wysokości drapaczy chmur. Wysokość wieżowca
mierzona jest do iglicy lub dachu (w przypadku braku
iglicy), gdyż wysokość iglicy rzadziej jest zmieniana niż
wysokość masztów, anten czy flag na szczytach
budynków, które nie są brane pod uwagę w tym
zestawieniu
Wysokość BW
Kryteria pomiarów wysokości budynków:
• Wysokość do dachu
• Wysokość do najwyższego punktu (wysokość
całkowita): do wysokości budynku wliczane są anteny,
maszty i inne konstrukcje umieszczane na szczycie
wieżowca
• Wysokość do najwyżej położonego piętra, które służy
nie tylko obsłudze technicznej.
CTBUH
Council of Tall Buildings and Urban Habitat
międzynarodowa organizacja non-profit założona w
1969 roku, której głównym celem jest szerzenie
wiedzy na temat wysokich budynków oraz
zrównoważonego rozwoju ośrodków miejskich.
Cele organizacji realizowane są m.in. poprzez
działalność wydawniczą oraz organizację
konkursów i konferencji.
CTBUH
CTBUH przyznaje corocznie dziewięć nagród -
sześć dla budynków, dwie dla osób, oraz jedną dla
technologii.
Nagrody dla budynków to cztery tytuły Najlepszego

Wysokościowca (Best Tall Building) w regionie (obu
Ameryk, Azji oraz Australii, Europy, Afryki i
Bliskiego Wschodu), spośród których wybierany
jest Najlepszy Wysokościowiec Na Świecie (Best
Tall Building Worldwide).
CTBUH
CTBUH prowadzi aktywną działalność wydawniczą.
Organizacja wydała, bądź wydaje:
CTBUH Journal - czasopismo wydawane od roku 2000 w
nieregularnych odstępach czasu;
Catalyst for Skyscraper Revolution - Lynn S. Beedle: A Legend in His
Lifetime (2004);
101 of the World's Tallest Buildings (2006);
Best Tall Buildings - seria książek wydawanych corocznie;
Tall Buildings: The 2010 CTBUH Reference Guide (2010);
raporty i sprawozdania z organizowanych konferencji oraz kongresów;
poradniki techniczne;
Wysokość BW
(CTBUH) stworzyła 3 kryteria pomiarów wysokości
budynków:
• Wysokość do najwyższego trwale
zamontowanego elementu - wysokość mierzona
od poziomu najniżej położonego, istotnego wejścia
z zewnątrz dla przechodniów do czubka najwyżej
położonego, trwale zamontowanego elementu.
Uwzględnia iglice, nie uwzględnia anten, oznaczeń,
masztów flagowych oraz urządzeń technicznych,
które bez większej ingerencji mogą zostać
usunięte, zmienione, wymienione lub wydłużone.
Wysokość BW
(CTBUH) stworzyła 3 kryteria pomiarów
wysokości budynków:
• Wysokość do najwyższego użytkowanego
piętra - wysokość mierzona od najniższego,
znaczącego wejścia z zewnątrz dla
przechodniów do najwyżej znajdującego się
w budynku użytkowanego piętra.
Wysokość BW
(CTBUH) stworzyła 3 kryteria pomiarów wysokości
budynków:
• Wysokość do najwyższego punktu budynku -
wysokość mierzona od najniższego, znaczącego
wejścia z zewnątrz dla przechodniów do
najwyższego punktu budynku, bez względu na
jego konstrukcję bądź funkcje. Uwzględnia iglice,
anteny, oznaczenia, maszty flagowe, anteny oraz
inne urządzenia techniczne.
Wysokość BW
Klasyfikacja budynków wysokich wg CTBUH:
• Highrises - budynki o wysokości w granicach
100-199m;
• Skyscrapers - budynki o wysokości pomiędzy
200 - 299 m;
• Supertalls - budynki o wysokości w granicach
300 - 600m;
• Megatalls - budynki o wysokości powyżej
600m.
Wprowadzenie
Według autorów opracowania SLOW (Studium
Lokalizacji Obiektów Wysokościowych)
opracowanego przez Biuro Rozwoju Gdańska w
Wielkiej Brytanii i Francji minimalna wysokość
obiektu wysokościowego to najczęściej 80m.
W Stanach Zjednoczonych minimalna wysokość
to 152 m (500stóp).
Wprowadzenie
Ograniczenia wysokościowe oraz mniejsza

liczba tego typu budynków w metropoliach
Europy wynikają w dużej mierze z
nieporównywalnie większego dziedzictwa
historyczno - kulturowego naszych miast.
Wprowadzenie
Wiele miast europejskich stosuje skutecznie

politykę przestrzenną zakazującą bądź mocno
ograniczającą dowolność w lokowaniu
zabudowy wysokościowej, często ograniczając
ją do specjalnie wydzielonych stref poza
historycznym centrum.
Wprowadzenie
La Défense – nowoczesna dzielnica w aglomeracji
paryskiej, we Francji, znajdująca się formalnie na terenie
w departamencie Hauts-de-Seine, na zachód od Paryża.
GDAŃSK >>SLOW
STUDIUM LOKALIZACJI OBIEKTÓW

WYSOKOŚCIOWYCH (SLOW)
W dokumencie wyznaczono obszary lokalizacji

obiektów wysokościowych (OW). Określono, że
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
uznaje się za podstawowy dokument decydujący o
możliwości lub zakazie lokalizacji takiego obiektu.
GDAŃSK >>SLOW
W Studium wyznaczono obszary lokalizacji obiektów

wysokościowych (OW) oraz podstawowe zasady
postępowania z obiektami wysokościowymi.
GDAŃSK >>SLOW
Definicja budynku
wysokościowego
W Polsce podział na kategorie wysokościowe
budynków definiuje Rozporządzenie Ministra
Infrastruktury w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać
budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia
2002 r. (Dz.U. 75, poz. 690).
Definicja budynku
wysokościowego
Rozróżnia się zatem budynki:
• niskie - budynki, których wysokość nie
przekracza 12 metrów, …
• średniowysokie - budynki o wysokości w
granicach od 12 do 25 metrów, …
• wysokie - budynki o wysokości w granicach od
25 do 55 metrów, …
• wysokościowe - budynki, których
wysokość przekracza 55 metrów.
Historia bud. wysokich
Wynalazkami kluczowymi dla powstania
nowoczesnych wieżowców były stal, szkło,
żelbet, wydajne pompy wodne oraz windy.
Przed nadejściem XIX wieku budynki wyższe niż
sześciopiętrowe należały do rzadkości.
Wielka liczba schodów była niepraktyczna dla
mieszkańców, problemy sprawiało też uzyskanie
ciśnienia niezbędnego do wyniesienia wody na
wysokość większą niż 15 m.
Mimo problemów sanitarnych wysokie budynki
mieszkalne powstawały w niektórych miejscach
nawet w XVI wieku.
Wczesnymi konstrukcjami były romańskie i
gotyckie wieże mieszkalne w Bolonii lub
zabudowa miasta Szibam w Jemenie.
Szibam, nazywane też najstarszym miastem
wieżowców lub Manhattanem pustyni, od 1982 wpisane
jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako
Old Walled City of Shibam.
Miasto ma co najmniej 2500 lat, było
przez wiele wieków stolicą
księstwa Hadramaut.
Miasto zbudowane jest z glinianej cegły wypalanej na
słońcu, a około 500 domów ma od 5 do 11 kondygnacji
w formie wież sięgających 30 metrów. Większość
budynków pochodzi z XVI wieku.
Historia budynków wysokościowych na świecie ma już
około 150 lat. Początki tego typu budownictwa związane
były z rozwojem technologii oraz postępującą
urbanizacją skutkującą coraz szybszym przyrostem
liczby mieszkańców największych metropolii świata.
Budowanie budynków wysokościowych, zwanych
drapaczami chmur, było początkowo domeną Stanów
Zjednoczonych Ameryki Północnej, a w szczególności
Chicago i Nowego Jorku.
Wspomniany rozwój technologii to oczywiście przede
wszystkim wynalezienie mechanizmu
zabezpieczającego dla windy osobowej przez Otisa w
roku 1853 oraz wynalezienie i upowszechnienie
stosowania szkieletu stalowego w budownictwie.
Elisha Otis demo of his free-

fall prevention mechanism,
Crytsal Palace, 1854
Osiągnięcia Polski na tle dokonań światowych w
dziedzinie budownictwa wysokościowego należy uznać
za przeciętne, choć budownictwo to pojawiło się nad
Wisłą stosunkowo wcześnie.
Pierwsze budynki, nazywane w tamtych latach w Polsce

„niebotykami” powstały w Warszawie i Katowicach.
Pierwszy był ukończony w 1908 roku budynek Polskiej
Akcyjnej Spółki Telefonicznej, potocznie PAST-a).
Zaprojektowany przy ul. Zielnej przez arch. B.
Brochwicz-Rogoyskiego ośmiokondygnacyjny budynek
mierzył 51m wysokości.
W roku 1931 w Katowicach powstał pierwszy wieżowiec
mieszkalny, zaprojektowany przez E. Chmielewskiego
ośmiokondygnacyjny tzw. Dom Profesorów Śląskich
Zakładów Naukowych.
W 1933 ukończono wieżowiec
firmy Prudential w Warszawie
projektu arch. M. Weinfelda i
konstruktora S. Bryły. Budynek
posiadał 17 kondygnacji i 66m
wysokości i mieścił biura oraz
mieszkania i luksusowe
apartamenty.
Pierwszy w Polsce budynek mieszkaniowy, którego
wysokość przekroczyła 100m to wybudowany w roku
2000 28-mio kondygnacyjny Babka Tower autorstwa
pracowni JEMS Architekci.
Lokalizacja: Warszawa
Wysokość całkowita 105m
Obecnie najwyższym mieszkalnym budynkiem w Polsce
jest wrocławski Sky Tower (autorzy projektu: D.
Dziubiński, M. Korszorsz). Budynek posiada 51
kondygnacji i 212 m wysokości.
Drugim co do wysokości budynkiem mieszkalnym w
Polsce jest warszawski wieżowiec Złota 44. Budynek
został zaprojektowany przez światowej sławy architekta
D. Liebeskinda i dzięki swej ekspresyjnej formie jest
uznawany za jedną z wizytówek stolicy. Budynek
posiada 52 kondygnacje i osiąga wysokość 192 m.
Trzeci na liście Cosmopolitan
to również wieżowiec
warszawski zlokalizowany w
ścisłym centrum stolicy, przy
Placu Grzybowskim.
Elegancki budynek
zaprojektowany został przez
słynnego H. Jahna.
Ukończony w 2013 roku
budynek posiada 44
kondygnacje i mierzy 160m
wysokości.
Kolejny budynek
zlokalizowany jest w Gdyni.
Sea Tower (proj. A.
Kapuścik) to budynek o
wysokości 141,6m i 38
kondygnacjach.
Olivia Star – wieżowiec biurowy wchodzący w
skład Olivia Business Centre, zlokalizowany przy Alei
Grunwaldzkiej w Gdańsku Oliwie.
Olivia Star ma 180 metrów

wysokości (156 metrów sięga
najwyższy punkt elewacji),
co czyni z niego najwyższy
budynek Trójmiasta.
Warszawa – Varso w budowie
W Warszawie stanie najwyższy budynek w Unii
Europejskiej. Mierzący 310 metrów Varso, bo tak ma
nazywać się nowy wieżowiec, będzie zlokalizowany
niedaleko Dworca Centralnego.
Najwyższe wieżowce
Chronologiczna lista najwyższych wieżowców
Nazwa Miasto Państwo Wysokość Liczba kondygnacji Lata jako najwyższy budynek
Ratusz w Filadelfii Filadelfia Stany Zjednoczone 167 m 10 1901–1908
Singer Building Nowy Jork Stany Zjednoczone 187 m 47 1908–1909
Metropolitan Life Insurance

Nowy Jork Stany Zjednoczone 213 m 50 1909–1913
Company Tower
Woolworth Building Nowy Jork Stany Zjednoczone 241 m 57 1913–1930
40 Wall Street Nowy Jork Stany Zjednoczone 282,5 m 70 od kwietnia do maja 1930 roku
Chrysler Building Nowy Jork Stany Zjednoczone 319 m 77 1930–1931
Empire State Building Nowy Jork Stany Zjednoczone 443 m 102 1931–1972
World Trade Center Nowy Jork Stany Zjednoczone 526 m 110 1972–1973
Sears Tower Chicago Stany Zjednoczone 527 m 110 1973–1998
Petronas Towers Kuala Lumpur Malezja 452 m 88 1998–2004
Taipei 101 Tajpej Republika Chińska 509 m 101 2004–2009
Burdż Chalifa Dubaj Zjednoczone Emiraty Arabskie 828 m 206 od 2009

Ratusz w Filadelfii – siedziba
władz Filadelfii w USA,
zaprojektowana przez Johna
McArthura, ukończona w 1901r.
167 m wysokości, 9 pięter (+1
kondygnację podziemną).
Od 1901 do 1908 był najwyższym
budynkiem na świecie, a do 1987 w
mieście.
Na wieży ratusza znajduje się
zegar o średnicy prawie 8 metrów,
zainstalowany na wysokości 110
metrów.
Singer Building – były wieżowiec
biurowy przy Liberty Street i Broadwayu
na nowojorskim Manhattanie.
Został wzniesiony w 1908 jako siedziba
Singer Corporation.
Wysokość 187 m (612 stóp) najwyższy

budynek świata 1908-1909.
Budynek został wyburzony w 1968.

Metropolitan Life Insurance Company
Tower – wybudowany w latach 1907–
1909 nowojorski wieżowiec, stojący
przy Madison Avenue w dzielnicy
Flatiron Dictrict na obszarze Midtown
Manhattan.
Wysokość 213 m
W latach 1909- 1913 roku
był najwyższym budynkiem na świecie.
Woolworth Building
Gmach został wzniesiony w
stylu neogotyckim, zaprojektował go
architekt Cass Gilbert zatrudniony
przez Franka Woolwortha do
stworzenia nowej siedziby firmy
na Broadwayu, naprzeciw City Hall.
Wieżowiec oddano do użytku 24
kwietnia 1913. Pierwotnie planowano
wysokość 190,5 metra, ale ostatecznie
budynek ma 241 m
W latach 1913- 1930 roku

40 Wall Street
wieżowiec w Nowym
Jorku na Manhattanie w Stanach
Zjednoczonych. Ma 70 pięter i 282,5
metra wysokości. Jego budowa została
rozpoczęta w roku 1929, a ukończona
w 1930. Wykonano go w stylu art
déco. Budynek, często nazywany
„klejnotem w koronie Wall Street”.
W okresie kwiecień-maj 1930 roku

Chrysler Building
wieżowiec znajdujący się w Nowym Jorku w
dzielnicy Midtown Manhattan. Ma 319 metrów
wysokości i 77 pięter. Jego budowa rozpoczęła się
w 1928, a ukończona została w 1930 roku.
Zaprojektowany przez William van Alen, Reinhard,
Hofmeister & Walquist. Wykonano go w stylu art
déco.
W latach 1930-31 roku był najwyższym budynkiem
na świecie.
W czasie gdy budynek był wznoszony, panował wyścig na

wybudowanie najwyższego biurowca na świecie. Budynek był
wznoszony w tempie 4 pięter tygodniowo. W pewnych momentach
na budowie pracowało równocześnie 3000 osób.
Empire State Building – wieżowiec znajdujący się
w Nowym Jorku. Jego wysokość strukturalna
wynosi 381 metrów, a całkowita (czyli z anteną na
dachu) 443 metry. Ma 103 piętra, w tym jedno
podziemne. Został zaprojektowany w stylu art
déco. W latach 1931-70 roku był najwyższym
budynkiem na świecie.
W gmachu tym znajduje się 6500 okien połączonych pionowymi
taśmami z aluminium i nierdzewnej stali. W czasach budowy nie
było jeszcze sprawnie działających klimatyzacji, dlatego na każde
8,5m^2 biura musiało przypadać jedno okno. Zainstalowano ją
dopiero w latach pięćdziesiątych. Cały wieżowiec obłożony jest
kamiennymi płytami z szarego wapienia.
28 lipca 1945 w budynek uderzył samolot bombowy B-25D
Mitchell. Samolot uderzył na wysokości 78. i 79. piętra, na
wysokości 295 metrów nad ziemią. Śmierć poniosło 14 osób, a 26
zostało rannych.
World Trade Center, WTC, Światowe Centrum
Handlu – kompleks 7 budynków w dzielnicy Lower
Manhattan w Nowym Jorku, w tym Twin Towers
(bliźniacze wieże), zaprojektowany przez Minoru
Yamasakiego rozpoczęła się 5 sierpnia 1966, a
oficjalne otwarcie nastąpiło 4 kwietnia 1973.
Wysokość całkowita 526m.
Wysokość do dachu WTC1: 417 m; WTC2: 415 m
na świecie.
Zostało zniszczone 11 września 2001 roku w

wyniku zamachu terrorystycznego.
Willis Tower (do 2009 Sears Tower) – wieżowiec w
centrum Chicago, w stanie Illinois. Ma 108 pięter i
442,3 metry wysokości.
Wysokość całkowita 527m
na świecie.
Willis/Sears Tower to budynek o unikatowej konstrukcji.

Jego szkielet składa się z dziewięciu rur o kwadratowym
przekroju, które tworzą kwadratową podstawę budynku.
Cała konstrukcja opiera się na betonowych fundamentach
wpuszczonych głęboko w skały znajdujące się pod ziemią.
Dziewięć zespawanych razem rur wznosi się na wysokość 50
pięter, następnie budynek zaczyna się zwężać. Do 66 piętra
dochodzi 7 rur, do 90 pietra – 5 rur. Ostatnie 20 pięter to już
tylko 2 rury.
Petronas Towers – dwie wieże w Kuala Lumpur, stolicy Malezji, o
wysokości 452 metrów. W latach 1998-2004 roku był najwyższym
Dwa drapacze chmur są połączone
przejściem (mostem) o długości 58 m
na poziomie 41. i 42. piętra.
Mający 88 czterometrowych pięter
nad ziemią i 4 piętra pod ziemią wieżowiec
zbudowany jest głównie z żelbetu; elewacja
wykonana jest ze szkła i stali.
Taipei 101 liczący 509,2 m wieżowiec znajduje
się w Tajpej na Tajwanie. Posiada 101
kondygnacji nadziemnych oraz 5 podziemnych.
W latach 2004-10 roku był najwyższym
Na potrzeby Taipei 101 zaprojektowano
olbrzymi dynamiczny eliminator drgań (system TMD).
Zadaniem tego systemu jest ochrona budowli przed
drganiami konstrukcji, jakie mogą powodować trzęsienia
ziemi i podmuchy wiatru. Dzięki jego pracy
pochłoniętych zostaje około 40% – 45% odchyleń wieży.
Dwupokładowe windy to najszybsze tego

typu konstrukcje na świecie. W 2004
ustanowiły one rekord prędkości w jeździe
do góry wynoszący 16,83 m/s (1010
m/min, 60,6 km/h).
Burdż Chalifa, Burj Khalifa Wieża Chalify
wieżowiec w Dubaju, w Zjednoczonych
Emiratach Arabskich.
Budowa, rozpoczęta we wrześniu 2004,
zakończyła się w sierpniu 2009. Wysokość 829m.
Budynek ma 163 piętra użytkowe.
Szczytowe partie budynku, od piętra 154
wzwyż, są zbudowane tylko na lekkiej stalowej
konstrukcji (a nie na żelbetowym szkielecie, jak
niższe piętra).
Najwyższe budynki wysokie
Na pierwszym miejscu rankingu
znajduje się drapacz chmur
Kingdom Tower, który
powstanie w mieście Jeddah w
Arabii Saudyjskiej. Wieżowiec ma
osiągnąć wysokość 1008 m,
gdzie znajdzie się 275
kondygnacji, z czego ostatnie
przeznaczone będą na systemy
odzyskujące energię. Realizacja
projektu rozpoczęła się w
2013roku, a autorami projektu są
architekci z pracowni Adrian
Smith + Gordon Gill Architecture
LLP.
Trójmiasto
budynki wysokie
Trójmiasto
budynki wysokie
Gdańsk
budowa ‚Zieleniak’
Gdańsk
budowa ‚Zieleniak’
BW >>Architektura miast
Budynki wysokie odgrywają coraz większą rolę w

rozwoju współczesnych miast. Obserwujemy
dynamiczny rozwój, dotyczący zarówno kryteriów
ilościowych jak i jakościowych*).
*) patrz >> A. Jasiński : „Znaczenie budynków wysokich i wysokościowych

we współczesnej urbanistyce.” Przestrzeń i Forma, 2008 (10), p. 233-244.
Jak zmieniają się miasta…
Nankin (Chiny) 1980
Nankin (Chiny) 2008

Nowy Jork 1876-2013
Dubai, 1990
Dubai, 2007
Dubai, 2003
Wieżowce pozwalają pomieścić dużą kubaturę lub
dużą liczbę mieszkańców, na stosunkowo
niewielkiej powierzchni terenu.
Dzięki wieżowcom ekologiczny ślad (ang.

ecological foorprint) odciśnięty na powierzchni ziemi
jest mniejszy.
Bibliografia: A. Jasiński : „Znaczenie budynków wysokich i wysokościowych we współczesnej urbanistyce.” Przestrzeń i Forma,
2008 (10), p. 233-244.
Cass Gilbert określił wieżowce mianem maszyny,
która z ziemi wyciska pieniądze.
Cass Gilbert (ur. 24 listopada 1859 − zm. 17 maja 1934) − prominentny

amerykański architekt. Był jednym z pierwszych twórców drapaczy chmur, takich jak
zaprojektowany przez niego Woolworth Building.
2008 (10), p. 233-244.
W budownictwie wysokościowym można wyróżnić
dwa główne trendy:
• Pierwszy z nich jest związany ze wznoszeniem
budynków, które szokują swoimi kształtami,
sylwetką lub fasadą.
• Drugim jest dążenie do zbudowania najwyższego
budynku w mieście, w kraju, na kontynencie lub
na świecie.
2008 (10), p. 233-244.
Do grupy budynków o niezwykłych formach,
spektakularnych kształtach możemy zaliczyć m.in.:
• Budynek CCTV w Pekinie
• 1 World Trade Center w Nowym Yorku
• Torre Agbar (Torre Glòries) w Barcelonie
• Łachta Centr w Petersburgu
Siedziba CCTV w Pekinie
Wysokość 234 m,
51 kondygnacje.
Budynek ten składa się z

dwóch pochylonych wież,
połączonych ze sobą na
szczycie łącznikiem
"wiszącym" nad ulicą.
1 World Trade Center
Wysokość całkowita 541 m (1776

stóp, które symbolicznie oznaczają
datę ogłoszenia Deklaracji
Niepodległości Stanów Zjedn.)
Jest to najwyższy budynek w Stanach

Zjednoczonych.
Torre Agbar (Torre Glòries)
Wysokość całkowita 144 m
Projektując biurowiec Jean Nouvel był

zainspirowany górą Montserrat koło
Barcelony i "jej fallicznym kształtem",
jak i wyglądem tryskającego w górę
gejzera. Kształt obiektu czyni go zresztą
jednym z najpopularniejszych
budynków w Barcelonie.
Łachta Centr w Petersburgu
Wysokość całkowita 462 m,
87 kondygnacje.
Wieżowiec jest najwyższym budynkiem

w Rosji i Europie oraz drugą pod
względem wysokości budowlą w
Europie (po wieży telewizyjnej Ostankino).
Ukończenie budowy: X 2018r.

Wieża telewizyjna Ostankino, Moskwa.
Wysokość całkowita 510 m.
Została zbudowana w latach 1963–1967.

Wieża jest obecnie najwyższą w Europie
budowlą.
Do drugiej grupy budynków możemy zaliczyć m.in.:

• Jeddah Tower (1000m) – Jeddah, Saudia Arabia
• Bionic Tower (1128m) - Shanghai lub Hong Kong,
• Nakheel Tower (1400-1600?) - Dubaj
Jeddah Tower, Arabia Saudyjska
Wysokość całkowita 1000 m ??.
Wieżowiec w budowie od 2013 roku w

mieście Dżudda w Arabii Saudyjskiej, o
planowanej łącznej wysokości ponad 1000 m
Bionic Tower
Wysokość całkowita 1128 m, 300 pięter.
Budynek został zaprojektowany do celów
mieszkalnych przez hiszpańskich
architektów Eloya Celayę, Rosę
Cerverę i Javiera Pioza.
Jeśli zostanie wybudowany, będzie
najwyższym budynkiem na świecie.
Wymiary budynku to 133 × 110 m u
podstawy i 166 × 133 m w najszerszym
miejscu. Mogłoby zamieszkać w nim
ok.100 000 ludzi.
Nakheel Tower (Tall Tower, Al Burj)
projektowany przez Al Nakheel
Properties drapacz chmur, który miał
stanąć w Dubaju.
Wieżowiec miał mieć przynajmniej
1400 metrów i minimum 200 pięter.
Całkowita ostateczna wysokość nie jest znana,
podejrzewa się iż miałaby ona wynosić
najprawdopodobniej z iglicą 1400-1600 metrów.
Planowane są inne jeszcze wyższe wysokościowce…
Patrz:
https://www.arch2o.com/10-tallest-buildings-the-world-completing-2018/
Systemy konstrukcyjne
Główne systemy konstrukcyjne stosowane w
budynkach wysokich
• ścianowe
• trzonowe
• trzonowo-ramowe
• z wysięgnikami (ang. outriggers)
• powłokowe
• trzonowo-powłokowe
• o konstrukcjach mieszanych
Główne systemy konstrukcyjne stosowane w
budynkach wysokich
• konstrukcje ramowe
• megastruktury
• megakolumny
Budynki ścianowe
Rzut jest zmienny na wysokości,
np. Burdż Chalifa typowy przekrój poziomy ma kształt
gwiazdy trójramiennej. W centralnej
części obiektu umieszczono elementy
komunikacji pionowej, skąd do
każdego z ramion poprowadzono
korytarz. Układ konstrukcyjny
budynku wypełnia niemal cały rzut, w
najbardziej wysuniętej części
„ramion” znajdują się wyraźnie
zaznaczone słupy. Ściany
zewnętrzne budynku są osłonowe.
Budynki ścianowe
np. Burdż Chalifa Konstrukcja składa się z centralnego
rdzenia i trzech ramion, które w miarę
wzrostu wieżowca stają się coraz
mniejsze, co nadało smukłości budynkowi.
Poszczególne piętra rozwidlają się. Rdzeń
budynku przechodzi na samym szczycie w
iglicę.
Najwyższa wzniesioną przez człowieka
konstrukcja naziemna. Niegdyś rekord ten
należał do polskiego masztu radiowego w
Konstantynowie koło Gąbina (646,38 m),
który jednak zawalił się w 1991 roku.
Budynki ścianowe
np. Burdż Chalifa
Wysokość całkowita: 829 m
Liczba kondygnacji: 211 w tym 163

użytkowych, 46 konserwacyjnych, 2
poziomy garażu podziemnego.
Najwyższe kondygnacje (powyżej 154

piętra) są zbudowane na lekkiej stalowej
konstrukcji zamiast żelbetowego szkieletu.
Systemy trzonowe
Stosowane w budynkach o wysokości do około

60 kondygnacji. Wyróżnia się cztery podstawowe
typy systemów trzonowych:
• o „słupach” rozciąganych (linowe i
wieszarowe),
• wspornikowe,
• szkieletowe,
• typu „trzon w trzonie”.
Budynki trzonowe
np. AXA Tower, Singapur
Budynek wybudowany w 1986r w
obrysie ma kształt koła. Centralnie
umieszczono okrągły trzon a w nim
elementy komunikacji pionowej.
Poza trzonem budynek nie ma
konstrukcyjnych przegrod
pionowych.
Trzon jest jedynym elementem
nośnym, podtrzymującym
wspornikowo zawieszone stropy.
Budynki trzonowe
np. AXA Tower , Singapur
Wysokość : 234,7 m (52 kond.),

stropy w postaci wsporników o
długości ok. 12 m.
Zewnętrzna średnica całego obiektu
48,4 m, średnica wewnętrznego
trzonu żelbetowego 24,95 m.
Grubość ścian trzonu zmienna: 1,65
m poniżej 16 piętra oraz 1,2 do 1,0m
od 16 piętra do szczytu budynku.
Budynki trzonowo-ramowe Konstrukcję nośną budynku
np. Millennium Tower, Wiedeń stanowi trzon żelbetowy
monolityczny oraz ustroj
słupowo-płytowy. Trzon
przenosi wszelkie obciążenia
poziome budynku oraz
przypadającą na niego część
obciążenia pionowego.
Konstrukcję części
zewnętrznej budynku
stanowią koncentryczne ramy
zespolone o węzłach
podatnych. Rozpiętość ram
wynosi 6,5 m, a rozstaw
słupów – odpowiednio 5,2 i
2,7 m.
Budynki trzonowo-ramowe
np. Millennium Tower, Wiedeń
Wieżowiec w Wiedniu, w Austrii o

wysokości 202 m. Budynek został
otwarty w 1999, posiada 51 kondygnacji.
Bryła budynku jest zbliżona do kilku
połączonych cylindrów.
W częściach pierścieniowych znajdują
się pomieszczenia biurowe, a w trzonie
usztywniającym: dźwigi, klatki
schodowe, foyer, archiwa i dodatkowe
pomieszczenia biurowe.
Budynki trzonowo-ramowe
np. Millennium Tower, Wiedeń
Cechą charakterystyczną ram jest
bardzo mała wysokość konstrukcyjna
rygli, całkowicie zintegrowanych z płytą
stropową. Elementem podstawowym
rygla jest teownik spawany ze stali
S355, zespolony za pomocą łącznikow
sworzniowych z płytą z betonu B40.
Słupy w przekroju składają się z rur
stalowych, stalowego rdzenia i betonu
wypełniającego rury. Średnice rur i
wymiary rdzenia dostosowano do danej
kondygnacji. Budynek posadowiono na
151 wierconych palach o długości 25 m
każdy.
Budynki z wysięgnikami (ang. outriggers)
np. Shun Hing Square, Shenzhen
Konstrukcję budynku tworzy wewnętrzny
żelbetowy trzon oraz zewnętrzna stalowa
rama. Oba elementy połączono ze sobą
za pomocą wysięgników (outriggerow) na
czterech kondygnacjach.
Rzut składa się z części prostokątnej o
wymiarach 43,5×35,5 m oraz dwóch
bocznych półkoli o promieniu 12,5 m.
Wewnętrzny żelbetowy trzon składa się z
5 sekcji połączonych stalowymi belkami
nadprożowymi. Grubość ścian zmienia się
z wysokością: do 45 kondygnacji wynosi
75 cm, powyżej 60 cm.
Stalowe słupy wraz ze stalowymi ryglami
tworzą zewnętrzną ramę.
Na 6, 26, 45 oraz 70 kondygnacji
przewidziano po 12 wysięgników, czyli
stalowych wiązarów łączących słupy ramy
zewnętrznej z żelbetowym trzonem. W
budynku zastosowano stropy zespolone
składające się ze stalowych belek,
przegubowo połączonych z trzonem i
ramą zewnętrzną, oraz płyty żelbetowej
grubości 10 cm ułożonej na pomostach z
blach profilowanych.
Wysokość całkowita 384m i 69 pięter.
Budowa rozpoczęła się w roku 1993, a

zakończyła w roku 1996.
Na 69. piętrze znajduje się taras widokowy

nazwany „Meridian View Cantre”
np. Shanghai World Financial Center
Wysokość całkowita 492m i 101

kondygnacji.
Najbardziej charakterystycznym
elementem wieżowca jest otwór w
budynku, w kształcie trapezu o szerokości
50 metrów.
Na przedostatnim, 100. piętrze, znajduje
się zewnętrzny taras widokowy dla
turystów.
np. Shanghai World Financial Center
Trzon łączą z czterema

megasłupami zlokalizowanymi
w narożach budynku wysięgniki
wysokości trzech kondygnacji
(12,6 m).
Zewnętrzny obrys jest
kwadratowy u podstawy i
zwęża się ku górze.
Układy powłokowe
Stosowane są w budynkach o wysokościach 60 – 100

kondygnacji, czyli konstrukcjach najwyższych, w których
dla zapewnienia sztywności budynku trzeba wykorzystać
jego zewnętrzną konstrukcję. Przypisanie powłoce
zewnętrznej podstawowej roli konstrukcyjnej powoduje
konieczność znacznego jej usztywnienia np. poprzez
stosowanie sztywnych połączeń słupów i rygli.
Budynki powłokowe
• np. Tour Sans Fins – nie wybudowana
Planowana budowa wieżowca w

Paryżu – zawieszona w latach
1990.
Okrągły budynek miał mieć
425,60 m wysokości i 103
kondygnacje. Średnica
zewnętrzną 43 m.
Jako konstrukcję usztywniającą
przewidziano zewnętrzną
powłokę ramową.
Budynki trzonowo-powłokowe
np. Twin Towers [World Trade Center (1973–2001)]
Bliźniacze wieże były głównymi częściami

Światowego Centrum Handlu. Przez dwa
lata od ukończenia były najwyższymi
budynkami na świecie. Północna
wieża mierzyła do dachu 417 metrów, a
południowa 415 metrów.
Każda z wież liczyła 110 pięter, spośród
których 8 tworzyło 4 dwupoziomowe piętra
techniczne (7./8., 41./42., 75./76. i
108./109.)
Wysokość całkowita: WTC1: 526,3 m
np. Twin Towers [World Trade Center (1973–2001)]
W 1966 r., w ramach

prac budowlanych
związanych z
konstrukcją WTC, po
raz pierwszy w USA
wykorzystano ścianę
szczelinową.
np. Hopewell Centre, Hongkong
Wieżowiec w Hongkongu, w Chinach,

o wysokości 216 m otwarty w 1980.
Budynek zaprojektowany na planie
koła o promieniu 22,9 m, ma 64
kondygnacje nadziemne i jedną
podziemną.
Ustrój nośny w postaci zewnętrznej

powłoki ramowej o średnicy 45,8 m
oraz wewnętrznego trzonu o
średnicy 19,8 m. Trzon składa się z
trzech wspołśrodkowych ścian
połączonych ze sobą za pomocą
układu belek. Betonowe ściany
trzonu u podstawy budynku mają
grubość 76,2 cm. Wewnątrz trzonu
rozmieszczono elementy
komunikacji pionowej.
W skład powłoki ramowej

wchodzi 48 rozmieszczonych
obwodowo betonowych słupów o
wymiarach w poziomie
przyziemia 1,45×1,22 m.
Budynek w całości posadowiono
na skalistym podłożu na stopach
fundamentowych.
Budynki mieszane/nietypowe
np. Commerzbank Tower, Frankfurt
Wieżowiec we Frankfurcie nad Menem,

zaprojektowany przez pracownię
architektoniczną Normana
Fostera Foster and Partners. Od
momentu oddania w 1997 do 2003
roku, najwyższy wieżowiec w Europie
Wysokość całkowita: 300 m
Wysokość do dachu: 259 m
Ilość kondygnacji: 50
np. Commerzbank Tower, Frankfurt
W rzucie ma kształt trójkąta
równobocznego o boku
długości 60m. Naroża budynku
są zaokrąglone, a ściany
boczne zewnętrzne lekko
zakrzywione, co nadaje
konstrukcji opływowy kształt.
Zarówno pylony trzonów
komunikacyjnych, jak i stropy
są elementami zespolonymi
stalowo-betonowymi
np. Trump World Tower, Nowy York
262-metrowy wieżowiec w
dzielnicy Midtown Manhattan w Nowym
Jorku. Ma 72 piętra.
Był najwyższym budynkiem
mieszkalnym od 2000 do 2003.
Znajduje się w nim 376 apartamentów.
Budynek został wzniesiony z żelbetu,
aby polepszyć wytrzymałość na silne
wiatry.
Bryła budynku ma kształt prostopadłościanu. Wewnątrz układu
usztywniającego zaprojektowano elementy komunikacji pionowej.
Układ usztywniający w postaci tradycyjnej konstrukcji żelbetowej.
Obiekt usztywniono dwoma

poprzecznymi ścianami z nadprożami
oraz łączącymi je ścianami
równoległymi do dłuższych boków, a
także współpracującą z nimi powłoką
ramową zlokalizowaną na obwodzie
budynku, składającą z nadproży i
słupów rozmieszczonych wzdłuż
zewnętrznych boków rzutu w
rozstawie co około 4m.
Konstrukcje ramowe
Tworzą ustroje płaskie lub przestrzenne,

składające się z układu belek połączonych w
sposób sztywny ze słupami. Pod względem
pracy statycznej charakterystyczne jest, iż każdy
obciążony element współpracuje z pozostałymi.
Konstrukcje ramowe
Sztywność przestrzenna układu na działanie sił
poziomych uzyskiwana jest dzięki sztywności
węzłów ramy. Wiąże się to z koniecznością
odpowiedniego ukształtowania geometrii ramy,
często wymagane jest powiększenie wymiarów
elementów w sąsiedztwie węzłów. Konstrukcje
tego typu mogą być wykonywane zarówno z
żelbetu, jak i stali.
Megastruktury
Tworzone przez wiązki powłok modularnych. Taki
układ konstrukcji jest stosowany w najwyższych
wieżowcach. Wiązki powłok wykonywane są w
konstrukcji stalowej o zagęszczonej modularnie
siatce słupów. Cechą szczególną tych systemów
jest rezygnacja z wewnętrznych trzonów,
powodująca znaczne powiększenie rozpiętości i
grubości stropów.
Megakolumny
Najczęściej znacznego rozmiaru skrzynie

stalowe wypełniane żelbetem. Połączenia
pozwalające na współpracę układu z działaniem
sił poziomych zapewniają kratownice łączące
megakolumny ze sobą i trzonem.
Megakolumny
Taki układ konstrukcyjny pozwala na większą

dowolność kształtowania elewacji, zmniejsza
ciężar obudowy budynku, powoduje jednak
konieczność zastosowania symetrii i
powtarzalności rzutu w obrysie konstrukcji
megakolumn.
Zasadniczą rolę w systemach konstrukcyjnych BW
odgrywają stężenia, których zadaniem jest nie tylko
zapewnienie geometrycznej niezmienności systemu lecz
również nadanie ustrojowi odpowiedniej sztywności
potrzebnej do prawidłowej eksploatacji obiektu przez
ludzi. Układ stężeń pionowych w budynkach wysokich
zależy od kształtu rzutu poziomego, wysokości budynku
oraz zastosowanego systemu stropów.
Ogólnie systemy stężeń pionowych dzielmy na:
• Ramowe
• Kratowe
• Tarczowe
• Powłokowe
• W stropach buduje się z reguły stężenia poziome
(rozdzielcze) typu tarczowego lub kratowego.
Na konstrukcje budynków wysokich wpływa
wiele czynników, z których najważniejszymi są
obciążenia pionowe, siły poziome oraz
warunki posadowienia.
Na obciążenia pionowe składają się ciężary:
konstrukcji nośnej,
pozostałych elementów budowlanych,
obciążenia zmienne.
W budynkach wysokich decydującą rolę odgrywają
ciężary stropów oraz trzonów. W wieżowcach bardzo
wysokich, konstruowane stropy przy użyciu lekkich
betonów, albo stropy stalowo-żelbetowe o ciężarze
około 2 kN/m2, mają swoje uzasadnienie. Stropy ciężkie
stosowane w popularnych systemach płytowo-
słupowych nie powinny być projektowane. Stropy te o
ciężarze dochodzącym do 6,0 – 6,5 kN/m2 są w budynku
wysokim zdecydowanie niekorzystne.
Wielkości sił wiatru zależą od położenia oraz wysokości
budynku. Wartości podawane w normach krajowych są z
reguły niewystarczające dla budynków o znacznych
wysokościach. Konieczne są dodatkowe badania dla ich
określenia. Wartości siły wiatru są uzależnione od wielu
czynników. Poza wysokością i strefą geograficzną, na
działanie siły wiatru wpływa otoczenie, ekspozycja oraz
forma budynku, a także aerodynamiczne kształty
budynku, zmniejszające wielkości sił poziomych.
Wielkości sił wiatru zależą od położenia oraz wysokości
budynku. Wartości podawane w normach krajowych są z
reguły niewystarczające dla budynków o znacznych
wysokościach. Konieczne są dodatkowe badania dla ich
określenia. Wartości siły wiatru są uzależnione od wielu
czynników. Poza wysokością i strefą geograficzną, na
działanie siły wiatru wpływa otoczenie, ekspozycja oraz
forma budynku, a także aerodynamiczne kształty
budynku, zmniejszające wielkości sił poziomych.

KB4a - Budynki Wysokie

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

KB4a - Budynki Wysokie

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KB4a - Budynki Wysokie

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BUDYNKI WYSOKIE

Patrz McGraw-Hill Dictionary of Scientific and Technical Terms,

Każdy budynek, którego wysokość może mieć

Patrz: The International Conference on Fire Safety in High-Rise

Patrz: Hall Jr JR. High-Rise Building Fires . Quincy, MA: NFPA:

Patrz: Knoke ME, Managing Editor, CPP. High-rise structures: life

Patrz: Obiekt wysokościowy definicja wg SLOW Studium Lokalizacji

Nagrody dla budynków to cztery tytuły Najlepszego

Ograniczenia wysokościowe oraz mniejsza

Wiele miast europejskich stosuje skutecznie

STUDIUM LOKALIZACJI OBIEKTÓW

W dokumencie wyznaczono obszary lokalizacji

W Studium wyznaczono obszary lokalizacji obiektów

Elisha Otis demo of his free-

Pierwsze budynki, nazywane w tamtych latach w Polsce

Olivia Star ma 180 metrów

Ratusz w Filadelfii Filadelfia Stany Zjednoczone 167 m 10 1901–1908

Singer Building Nowy Jork Stany Zjednoczone 187 m 47 1908–1909

Metropolitan Life Insurance

Woolworth Building Nowy Jork Stany Zjednoczone 241 m 57 1913–1930

Chrysler Building Nowy Jork Stany Zjednoczone 319 m 77 1930–1931

Sears Tower Chicago Stany Zjednoczone 527 m 110 1973–1998

Petronas Towers Kuala Lumpur Malezja 452 m 88 1998–2004

Taipei 101 Tajpej Republika Chińska 509 m 101 2004–2009

Burdż Chalifa Dubaj Zjednoczone Emiraty Arabskie 828 m 206 od 2009

Wysokość 187 m (612 stóp) najwyższy

Budynek został wyburzony w 1968.

W latach 1913- 1930 roku

W okresie kwiecień-maj 1930 roku

W czasie gdy budynek był wznoszony, panował wyścig na

Zostało zniszczone 11 września 2001 roku w

Willis/Sears Tower to budynek o unikatowej konstrukcji.

Dwupokładowe windy to najszybsze tego

Budynki wysokie odgrywają coraz większą rolę w

*) patrz >> A. Jasiński : „Znaczenie budynków wysokich i wysokościowych

Nankin (Chiny) 2008

Dzięki wieżowcom ekologiczny ślad (ang.

Cass Gilbert (ur. 24 listopada 1859 − zm. 17 maja 1934) − prominentny

Budynek ten składa się z

Wysokość całkowita 541 m (1776

Jest to najwyższy budynek w Stanach

Projektując biurowiec Jean Nouvel był

Wieżowiec jest najwyższym budynkiem

Ukończenie budowy: X 2018r.

Została zbudowana w latach 1963–1967.

Do drugiej grupy budynków możemy zaliczyć m.in.:

Wieżowiec w budowie od 2013 roku w

Liczba kondygnacji: 211 w tym 163

Najwyższe kondygnacje (powyżej 154

Stosowane w budynkach o wysokości do około

Wysokość : 234,7 m (52 kond.),

Wieżowiec w Wiedniu, w Austrii o

Wysokość całkowita 384m i 69 pięter.

Budowa rozpoczęła się w roku 1993, a

Na 69. piętrze znajduje się taras widokowy

Wysokość całkowita 492m i 101

Trzon łączą z czterema

Stosowane są w budynkach o wysokościach 60 – 100