PAŃSTWOWA AKADEMIA NAUK STOSOWANYCH

W CHEŁMIE

Instytut Neofilologii
Kierunek: Stosunki międzynarodowe
Luzina Tetiana
Studentka 2 roku
nr albumu 15551

„EFEKT KREACJI HANDLU”

Chełm 2024
Unia Celna – bardzo ważna forma integracji gospodarczej. Unia Celna oznacza, że
organy celne wszystkich krajów UE działają wspólnie jako jedyny organ. Stosują one
te same taryfy celne do towarów wwożonych na ich terytorium z zagranicy i nie
nakładają żadnych taryf na rynku wewnętrznym. W przypadku UE oznacza to, że nie
ma ceł na przepływ towarów z jednego kraju UE do drugiego. Cła nakładane na
towary importowane do Unii stanowią około 14% całkowitego budżetu UE i są
częścią jej tak zwanych tradycyjnych zasobów własnych. Unia celna na
zewnętrznych granicach UE zajmuje się zapobieganiem nielegalnemu handlowi,
ochroną zwierząt i środowiska. Organy celne współpracują również z policją i innymi
służbami zaangażowanymi w zwalczanie przestępczości i terroryzmu. Służby celne
także zwalczają oszustwa na granicach UE. Z Unią Celną ściśle powiązane dwa
pojęcia: „efekt kreacji handlu” oraz „efekt przysunięcia handlu”. Dzisiaj chcę
omówić właśnie efekt kreacji handlu.

EFEKT KREACJI HANDLU związany z eliminacją wewnętrznych barier

taryfowych. Polega na tym, że stosunkowo droga produkcja w jednym państwie
członkowskim może zostać zastąpiona stosunkowo tanim importem z innego państwa
członkowskiego. Sprzyja to powstawaniu nowych szlaków handlowych w ramach
unii celnej. Efekt kreacji handlu to wzrost wymiany handlowej w krajach, które
oferują sobie preferencje celne, tworząc w ten sposób unię celną. Zniesienie ceł w
ramach takiej unii oznacza, że niektóre towary produkowane w jednym z krajów unii
mogą być oferowane na rynkach innych krajów (w ramach unii) po cenach, które
mogą konkurować z towarami lokalnymi. Efekt kreacji w latach sześćdziesiątych i
siedemdziesiątych osiągnął swój najwyższy poziom, stanowiąc od 10 do 30 %
całkowitego importu towarów do UE. Ale zaczął tracić dynamikę w 2008 roku....

Efekt kreacji handlu jest ogromną korzyścią unii celnej. Towarzyszą mu dwa efekty:

Efekt produkcyjny - zastąpienie drogich towarów lokalnych tańszym importem z

państwa sojusznika.

oraz efekt konsumpcyjny, który oznacza wzrost zużycia produktów ze względu na

obniżenie kosztów towarów do poziomu cen unii celnej.
Gdy efekt kreacji jest większy niż efekt przesunięcia handlu, następuje ekspansja
handlowa - wzrost popytu na dane dobro, ze względu na niższe ceny i nowe
możliwości wymiany w krajach sojuszniczych i trzecich

Rozważmy, jak efekt kreacji handlu wygląda w praktyce: handel między krajami A i
B gwarantuje wzrost produkcji w kraju B, ale może mieć również negatywne skutki
w dłuższej perspektywie. Handel zwiększy produkcję w kraju B, poszerzając jego
możliwości w ekonomicznej sferze życia. Likwidacja podatków, które podnoszą
ceny, jest równoznaczna ze zniesieniem zasobu, który wpływa na kształtowanie się
cen w gospodarce rynkowej.

Teraz, gdy wiemy już, czym jest efekt kreacji handlu, warto zastanowić się, jakie
okoliczności pomagają osiągnąć ten efekt. Ważne jest, aby nie zapominać, że te same
czynniki mogą również przyczyniać się do ograniczania przepływu handlu.

Jakie są okoliczności, które przyczyniają się do tworzenia handlu?

1. Konkurencyjne gospodarki krajów sojuszniczych.

Kraje wchodzące w skład sojuszu powinny mieć podobne zasoby pod względem
zdolności produkcyjnych. Eliminacja ceł w takich krajach stwarza możliwość
zastąpienia lokalnej produkcji tańszym importem. Należy zauważyć, że im większa
konkurencja między krajami w niektórych sektorach produkcji, tym skuteczniejsza
będzie unia celna, zwiększając tym samym szanse na wzrost gospodarczy krajów
członkowskich.

2. Ważne jest, aby zrozumieć, jak duże są różnice w kosztach towarów

zastępowanych importem.

Czynnik ten wpływa na wysokość zysków, gdy wykorzystywane są możliwości

gospodarcze konkurujących ze sobą państw. Im większe różnice między państwami
w kosztach produkcji towarów, tym skuteczniejsze będzie utworzenie unii celnej
między takimi państwami.

3. Ważne jest określenie wielkości rynku dla unii celnej.

Im większa strefa wolnego handlu, tym więcej miejsca na ekspansję. Warto również
zauważyć, że ryzyko przesunięcia handlu zmniejsza się, jeśli strefa wolnego handlu
jest większa. Dla stosunkowo mniejszych krajów sojuszniczych, bycie częścią unii
celnej z dużą liczbą sojuszników pozwala im uzyskać przewagę wśród większych
krajów członkowskich.

4. Położenie geograficzne krajów sojuszniczych.

Tego punktu nigdy nie należy pomijać, jeśli chce się zmaksymalizować efekt unii
celnej. Im bliżej siebie znajdują się kraje sojusznicze, tym mniej pieniędzy zostanie
wykorzystanych na transport towarów, co sprzyja rozwojowi wymiany między
sojusznikami. W końcu nie tylko zmniejsza się koszt transportu towarów, ale także
wzrasta popyt na importowane produkty pod względem podobnej mentalności,
gustów i preferencji.

5. Poziom opłat celnych.

Od tego, jak wysokie były cła przed utworzeniem unii celnej, zależy, o ile będą one
niższe po utworzeniu strefy wolnego handlu. Im bardziej cła na handel w krajach
sojuszniczych zostaną obniżone, tym bardziej prawdopodobne jest, że handel netto
wzrośnie.
Bibliografia:
https://european-union.europa.eu/priorities-and-actions/actions-topic/customs_pl
https://mfiles.pl/pl/index.php/Unia_celna
„Zeszyte Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze 2019,
nr 11”
„Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 158, 2002” Maria Bijak-Kaszuba