Professional Documents
Culture Documents
Puue Zajrzyj Urwisie Jak Chcesz Dostać 5
Puue Zajrzyj Urwisie Jak Chcesz Dostać 5
1) KOMISJA EUROPEJSKA:
• Wcześniej: „wysoka władza”
• Siedziba: Bruksela (niektóre instytucje Luksemburg)
• 5-letnia kadencja
• Przewodnicząca: Ursula von der Leyen
• Organ kolegialny o charakterze ponadnarodowym
• Lizbona: ⅔ państw członkowskich, ale nadal obecnie 27 komisarzy
• Mianuje RE, zgoda PE
• Przewodniczący — wyznacza/dzieli zadania pomiędzy komisarzy, sprawuje polityczne
kierownictwo (coś jak premier w rządzie)
• Komisarze działają na korzyść UE, a nie swoich państw członkowskich
• Jako jeden z wiceprzewodniczących KE w skład KE wchodzi też Wysoki Przedstawiciel UE ds
zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (nosi dwa kapelusze)
• Funkcje:
• Strażnik traktatów i prawa wtórnego (kontrola przestrzegania/realizacji prawa; możliwość
wniesienia skargi)
• Jest inicjatorką działań prawodawczych
• W szczególnych przypadkach jest także prawodawcą
• Wykonuje budżet
• Funkcja stymulacyjna (dba o rozwój integracji europejskiej)
2) RADA EUROPEJSKA:
• Na początku wspólnot nie było tego organu, od 1974 spotkania szefów rządów państw
członkowskich nazywane są Radą Europejską
• Traktat lizboński zaliczył ją do Instytucji UE
• Siedziba: Bruksela
• Nie jest organem kadencyjnym (oprócz przewodniczącego Rady Europejskiej)
• Skład: szefowie państw/rządów państw członkowskich + Przewodniczący + Przewodniczący
KE + w pracach RE uczestniczy także Wysoki Przedstawiciel ds. ZiPB (dwa kapelusze)
• Przewodniczący: Charles Michel (2.5-letnia kadencja)
• tzw. „prezydent UE”
• Przewodniczy RE i prowadzi jej prace; wspomaga osiągnięcie konsensusu, nie bierze
udziału w głosowaniu RE
• RE zbiera się co najmniej 2 razy w półroczu
• Posiedzenia niejawne
• Decyzje w ramach konsensusu — jeśli go brak to głosowanie kwali kowaną większością
• Funkcje:
fi
• OKREŚLA OGÓLNE KIERUNKI I PRIORYTETY POLITYCZNE UE
• Pełni ważna rolę przy procedurach zmian traktatów
• Daje wytyczne państwu opuszczającemu UE
3) PARLAMENT EUROPEJSKI
• Początkowo „Zgromadzenie ogólne”; Później „Zgromadzenie Parlamentarne”
• Z organu doradczego do współprawodawcy
• 1979 r. —> Pierwsze wybory bezpośrednie do PE (wcześniej przedstawiciele parlamentów
krajowych)
• Wybory powszechne, bezpośrednie; bierne i czynne prawo wyborcze gwarantowane przez
instytucję obywatelstwa UE
• Siedziba: Strasbourg (dodatkowe posiedzenia plenarne w Brukseli; sekretariat - Luksemburg)
• Lizbona: Wspólna ordynacja wyborcza ale nadal każdy kraj ma swoją odrębną (nadal nie
uchwalono jednolitej ordynacji)
• 705 europosłów; Polska — 52; Max. 96 (Niemcy); Min. 6 (Malta)
• Organ kolegialny, jednoizbowy, o charakterze przedstawicielskim i ponadnarodowym
• Kadencja — 5 lat (mandat wolny i odnawialny)
• Przewodniczący - David Maria Sassoli (szefuje razem z prezydium)
• Komisje stałe/tymczasowe; grupy polityczne
• Przy PE działa RPO (Emily O’Reilly) — sprawy niewłaściwego administrowania przez struktury
organizacyjne UE
• Głosowanie zwykłą większością; kworum ⅓ członków
• Funkcje:
• prawodawcza (współprawodawca z RUE)
• budżetowa (przyjmuje budżet)
• kontrolna (np. wotum nieufności w stosunku do KE)
• konsultacyjna (w wielu wypadkach potrzebna opinia lub zgoda PE)
• kreacyjna (np. bierze udział w powoływaniu KE)
6) TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY
• Organ kontroli nansowej/budżetowej UE
• Można go porównać do polskiej NIK
• 27 członków (po jednym z każdego państwa członkowskiego)
• 6-letnia kadencja
• Niezależność członków; organ ponadnarodowy (tj. nieistotne są interesy kraju, z którego
pochodzi członek)
• Siedziba: Luksemburg
• Funkcje:
fi
fi
• kontrola wykonywania budżetu UE przez instytucje UE
• kontrola legalności i prawidłowości dochodów i wydatków
• kontrola prawidłowości zarządzania nansami przez jednostki
• Z tego co kontroluje, sporządza sprawozdania
• Nie może nakładać sankcji!
8) KOMPETENCJE UE
• UE funkcjonuje na zasadzie przyznanych jej kompetencji przez państwa członkowskie w
traktatach. Nie może tworzyć własnych kompetencji (największa różnica pomiędzy UE a
państwem federalnym)
• Domniemanie kompetencji —> jeśli jest spór do kogo należy ta kompetencja (przy
kompetencjach dzielonych), to domniemywa się, że do państwa członkowskiego, a nie do UE.
• Nawet jeśli jakaś kwestia należy do kompetencji państwa, to musi być ona wykonywana z
poszanowaniem prawa unijnego (w szczególności z poszanowaniem traktatowych praw
przyznanych jednostce — kazus Haliny Nerkowskiej)
• Należy pamiętać, że kwestie kompetencji są dynamiczne
• Podziały kompetencji:
• Wyraźne —> Traktat stanowi, że UE ma kompetencję w dziedzinie X
• np. unia celna;
• Dorozumiane —> Traktat stanowi, że UE ma cel X, a aby wykonać ten cel niezbędna jest
kompetencja Y. UE w takim wypadku ma taką kompetencję, a procedura działania w celu
wykonania takiej kompetencji opiera się na klauzuli elastyczności (procedurę ustala Rada
jednomyślnie na wniosek KE za zgodą PE
• Wyłączne —> W danej dziedzinie wszystkie kompetencje zostały przeniesione na rzecz UE
• Państwa nie mogą w tej dziedzinie stanowić prawa.
• np. Unia Celna; morskie zasoby biologiczne; reguły konkurencji na rynku wewnętrznym
• Dzielone —> Kompetencje mogą przysługiwać Unii, a mogą też państwu członkowskiemu
• Jeżeli jakieś zagadnienie należy do kompetencji dzielonych to przysługuje ono zasadniczo
Państwom członkowskim, ale tak długo, aż UE nie podejmie działań w owym zakresie.
fi
fi
• UE nie decyduje tutaj dowolnie - robi to według zasady pomocniczości, tj. wtedy, gdy
Państwo nie da wykonać owej czynności tak dobrze jak UE (tj. za pomocą działania UE
cele owego zagadnienia będą lepiej zrealizowane)
• Z kompetencjami dzielonymi wiąże się tzw. doktryna zajętego pola —> jeżeli zasada
pomocniczości „daje zielone światło” UE przyjmuje akt prawny i w tym zakresie, w jaki UE
owy akt przyjęła, państwa członkowskie już się tym nie zajmują (mają jakby mniej już do
zrobienia, bo część zrobiono za nie - kurczy się zakres kompetencji państw
członkowskich). Doktryna zajętego pola to proces odwracalny — jeśli UE uzna, że to już
nie służy realizacji określonych celów to kompetencja wraca do państw członkowskich.
• np. Transport; rynek wewnętrzny; ochrona środowiska; rolnictwo i rybołóstwo
• Koordynacyjne —> W tych dziedzinach UE tylko wspiera państwa, a nie je zastępuje
• UE koordynuje działania państw członkowskich, nie zastępując kompetencji krajowych
• Środki przyjmowane w zakresie tych kompetencji nie mogą prowadzić do harmonizacji
przepisów (tym bardziej nie mogą prowadzić do ujednolicenia)
• np. Edukacja; Sport; Turystyka; Młodzież; Kształcenie zawodowe
• Kompetencja w zakresie określania i realizowania WPZiB
• Kompetencja państw członkowskich do koordynacji polityk gospodarczych i zatrudnienia na
zasadach, które określa Traktat. Dookreślanie tych zasad to natomiast kompetencja UE.
• Kompetencje zewnętrzne UE:
• UE może zawierać umowy
• W dziedzinach, w których UE ma kompetencje wyłączne, to może te umowy zawierać
sama
• W dziedzinach, w których UE ma kompetencje dzielone z państwami członkowskimi, to
mamy do czynienia z umowami międzynarodowymi mieszanymi (tj. po jednej stronie
umowy jest UE i Państwa członkowskie, a po drugiej drugi podmiot umowy, np. Armenia)
9) BREXIT
• Podstawa prawna: art. 50 TUE — wprowadzony Traktatem z Lizbony
• Przed Lizboną możliwość wyjścia zapewniała konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r.
• 23 czerwca 2016 r. —> Referendum krajowe; 51,89% za opuszczeniem UE
• Noty kowanie zamiaru wystąpienia z UE – formalny list premier T. May do Przewodniczącego
Rady Europejskiej
• Skutki noty kacji: rozpoczęcie negocjacji i ograniczenie formalnego udziału państwa w
obradach rady Europejskiej i Rady oraz w innych instytucjach i organach UE
• W.B. musiała spełnić wytyczne Rady Europejskiej
• Widoczną konsekwencją złożenia przez Zjednoczone Królestwo wniosku o wystąpienie było:
• Wyłącznie ZK z planu sprawowania prezydencji
• Proces z Bratysławy - nieformalne spotkanie RE, bez udziału ZK
• Zmiana narracji z „28 państw” na „27 państw”
fi
fi
• Stroną umowy Wielka Brytania i Unia Europejska - umowa bilateralna (w umowie o przystąpieniu
stronami są wszystkie państwa członkowskie i kraj, który chce wstąpić do UE - umowa
wielostronna)
• Umowa zawarta przed WB z UE (Radą UE w imieniu UE) nie ustala wszelkich konsekwencji
wyjścia z Unii, a jedynie te najważniejsze. Pozostała materia zostanie uregulowana w tzw.
shadow agreements
• 1 stycznia 2020 r. - Zjednoczone Królestwo przestało być częścią UE (ale rozpoczął się okres
przejściowy)
• Przykładowe skutki Brexitu:
• Konieczność absolutnego przemodelowania angielskich regulacji prawnych
• Osłabnięcie siły dyplomatycznej UE (silna reprezentacja WB na świecie ze względu na
kolonializm)
• Zmniejszony budżet UE (UK było jednym z państw najwięcej dających Unii)
• Problem języka angielskiego jako o cjalnego i roboczego języka w instytucjach UE
• Problem dalszego zatrudnienia obywateli angielskich w unijnej administracji (+ ich wiedza o
informacjach niejawnych)
26) OBYWATELSTWO UE
• Instytucja ta pojawiła się wraz z traktatem z Maastricht
• Obywatelstwo UE przysługuje każdemu, kto ma obywatelstwo państwa członkowskiego
• Jest akcesoryjne do obywatelstwa państwa członkowskiego
• Nabycie i utrata obywatelstwa UE leży w gestii państw członkowskich
• Można pozbawić osobę obywatelstwa UE (mogą to zrobić państwa członkowskie), ale musi
być to zgodne z zasadą proporcjonalności (orzeczenie Rottmann)
• Prawa wynikające z obywatelstwa UE:
• Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu (art. 21 ust. 1 TFUE)
• Początkowo dotyczyło tylko podróżujących w kwestiach ekonomicznych
• Jest samodzielną podstawą traktatową, przepisem bezpośrednio skutecznym
• Dyrektywa 2004/38 gwarantuje także pobyt rodzinie obywatela (małżonek przeciwnej płci,
bezpośredni wstępni na utrzymaniu, dzieci poniżej 21 r.życia lub starsze na utrzymaniu).
Prawo to dotyczy także homoseksualnego małżonka, lecz wywodzone jest wtedy jako
prawo pochodne z art. 21 TFUE (Orzeczenie Coman)
• Do 3 miesięcy obywatel i jego rodzina mogą przebywać bez wypełniania formalności
• Wszyscy obywatele Unii posiadają prawo pobytu na terytorium innego Państwa
Członkowskiego przez okres dłuższy niż 3 miesiące, jeżeli:
• są pracownikami najemnymi lub osobami pracującymi na własny rachunek w
przyjmującym Państwie Członkowskim;
• posiadają wystarczające zasoby dla siebie i członków ich rodziny, aby nie stanowić
obciążenia dla systemu pomocy społecznej przyjmującego Państwa Członkowskiego w
okresie pobytu,
• są zapisani do instytucji prywatnej lub publicznej, uznanej lub nansowanej przez
przyjmujące Państwo Członkowskie na podstawie przepisów prawnych lub praktyki
administracyjnej, zasadniczo w celu odbycia studiów, włącznie z kształceniem
zawodowym (pamiętać, że państwo członkowskie nie ma obowiązku przyznawania
stypendiów obywatelom spoza ich kraju)
• oraz są objęci pełnym ubezpieczeniem zdrowotnym w przyjmującym Państwie
Członkowskim;
• Obywatele Unii oraz członkowie ich rodziny, którzy legalnie zamieszkują w przyjmującym
Państwie Członkowskim przez nieprzerwany okres pięciu lat, mają prawo stałego pobytu
w tym Państwie.
• Bez względu na przynależność państwową, członkowie rodziny obywatela Unii, którzy
posiadają prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w jednym z Państw Członkowskich,
są uprawnieni do podjęcia tam pracy lub do wykonywania pracy na własny rachunek.
• Prawo do zasiłku gwarantowane przez dyrektywę dla obywateli UE przebywających stale
na terenie danego kraju jest ograniczone, tj. nie przysługuje osobie, która mieszka w
danym kraju krócej niż 5 lat, jest nieaktywna i niezdolna zawodowo, nie podejmuje chęci
pracy i nie posiada zdolności samodzielnego utrzymania (orzeczenie Dano). Konieczne jest
wykazanie jakiegoś związku z państwem, w którym chciałoby się przebywać i pobierać
zasiłek (chociażby nauczyć się języka)
• Nie można odmówić rodzicom obywatela UE prawa do pobytu i pracy w miejscu
zamieszkania (Orzeczenie Zambrano)
• Ograniczenia w tym prawie (bezpieczeństwo, porządek i zdrowie publiczne). Ograniczenia
te muszą być proporcjonalne i dotyczyć konkretnej osoby na podstawie jej indywidualnego
zachowania (to zachowanie tej osoby musi powodować zagrożenie) [orzeczenie Bjaknov]
• Prawo do czynnego i biernego udziału w wyborach do PE oraz wyborach lokalnych
fi
• Uprawnienie do korzystania z praw wyborczych w Rzeczypospolitej Polskiej przez
obywateli Unii Europejskiej wpisanych do rejestru wyborców w gminie na własny wniosek
obejmuje:
• prawo wybierania posłów do Parlamentu Europejskiego
• prawo wybierania do rady gminy
• prawo wybierania wójta, burmistrza i prezydenta miasta
• prawo udziału w referendum gminnym
• Prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej ze strony innego państwa
członkowskiego
• Jeśli w danym państwie trzecim nie ma konsulatu/ambasady jednego z krajów
członkowskich, to obywatel tego kraju może skorzystać z placówki dyplomatycznej innego
państwa członkowskiego
• Prawo petycji do PE
• Każdy obywatel Unii ma prawo petycji do Parlamentu Europejskiego w sprawach objętych
zakresem działalności Unii, które dotyczą go bezpośrednio
• Prawo skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich
• Każdy obywatel Unii może zwracać się do Rzecznika Praw Obywatelskich ze skargą na
niewłaściwe administrowanie w działaniach instytucji lub organów UE, z wyłączeniem
TSUE wykonującego swoje funkcje sądowe.
• Prawo do informacji
• Każdy obywatel Unii może zwracać się pisemnie do każdej instytucji lub organu w jednym
z języków urzędowych oraz otrzymywać odpowiedź w tym samym języku.
• Prawo dostępu do dokumentów
• Każdy obywatel Unii i każda osoba zyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania lub
siedzibę statutową w Państwie Członkowskim ma prawo dostępu do dokumentów
instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii, niezależnie od ich formy.
• Prawo do europejskiej inicjatywy obywatelskiej
• Co najmniej milion obywateli UE, pochodzący z co najmniej ¼ państw członkowskich,
którzy osiągnęli w swoich państwach minimalną liczbę deklaracji poparcia (tj. liczba
europosłów z danego kraju x ogólna liczba europosłów) mogą podjąć inicjatywę zwrócenia
się do Komisji Europejskiej o przedłożenie, w ramach jej uprawnień, odpowiedniego
wniosku w sprawach, w odniesieniu do których, zdaniem obywateli, stosowanie Traktatów
wymaga aktu prawnego Unii.
• Jeśli chodzi o obowiązki wynikające z obywatelstwa UE, to nie ma takowych wyrażonych
expressis verbis, ale głównym obowiązkiem jest przestrzeganie prawa UE
• System SOLVIT —> Pozasądowa ochrona praw obywateli UE. Jeśli spotkają obywatela
problemy np. z dostępem do studiów w innym państwie członkowskim; do służby zdrowia;
itd. to poszukujemy ochrony przed sądami państwa, ewentualnie przez system SOLVIT
(elektorniczny system zgłaszania spraw tego typu)
fi
27) KPP - CHARAKTERYSTYKA, ZAKRES ZASTOSOWANIA PRZEZ PAŃSTWA
CZŁONKOWSKIE, JAKIE PRAWA SIĘ W NIEJ ZNAJDUJĄ, CZY OBOWIĄZYWAŁA OD
POCZĄTKU, PO CO ISTNIEJE. RELACJA KPP Z EKPC. KPP, A KONSTYTUCYJNY
STANDARD OCHRONY PRAW PODSTAWOWYCH
• KPP jest zbiorem fundamentalnych praw UE (w KPP są prawa, obowiązki i zasady). Na zasady
nie można się powoływać bezpośrednio.
• KPP jest częścią prawa pierwotnego
• KPP obowiązuje na terenie wszystkich państw UE, ale może obowiązywać w różny sposób
(Protokół nr 30 — Na przepisy rozdziału 4 KPP nie można się bezpośrednio powołać przed
sądami polskimi i brytyjskimi)
• KPP ma moc wiążącą dopiero od Lizbony
• Procedura zmiany taka sama jak zmiany traktatów
• Jednostka może powołać się na przepisy KPP w takich sprawach, gdy państwa członkowskie
stosują prawo UE (Orzeczenie Akerberg Fransson)
• Jest pewną „podstawą konstytucyjną” — Trybunał niemiecki powiedział kiedyś „Jak chcecie,
żeby prawo unii stało ponad konstytucjami krajowymi, to musicie mieć akt z podstawowymi
prawami”
• Treściowo w dużej mierze pokrywa się z EKPC; ma dodanych kilka praw, np. prawo do
ochrony danych osobowych
• Ograniczenia praw wynikających z KPP może mieć miejsce tylko w wypadkach
przewidzianych w ustawie; tylko gdy ma na celu ochronę interesu ogólnego oraz prawa i
wolności innych osób + wszelkie ograniczenia muszą być proporcjonalne
• Konstytucyjny standard ochrony praw podstawowych nie może być niższy niż ten wynikający
z KPP.
• Co gdy wyższy? Art. 53 KPP nie jest bezwarunkowy i ostatecz. ny, gdyż są zasady
ważniejsze od tej przewidzianej w tym artykule. (orzeczenie Melloni) —> jednolite
stosowanie przepisów karty we wszystkich państwach członkowskich jest ważniejsze
niż zakaz ograniczania praw zapewnionych w procedurach krajowych.
• nie może być sytuacji, w której przepisy unijne mają różny zakres w różnych państwach
członkowskich, nawet jeśli to w jakiś sposób zmniejsza gwarancyjność.
• Zakres zastosowania Karty Praw Podstawowych – art. 51 KPP
• Zakres ten jest wyznaczany przez prawo unii — tam gdzie sięga prawo unijne tam sięga
karta.
• Tam gdzie UE nie ma kompetencji Karta nie działa.
• Podmioty, które muszą respektować KPP —> Instytucje/Organy/Jednostki organizacyjne UE
+ muszą to robić zgodnie z zasadą pomocniczości.
• Czy państwa członkowskie również stosują KPP czy też stosowanie KPP przez państwa te,
doznaje pewnych ograniczeń?
• Stosowanie KPP przez państwa członkowskie jest ograniczone w zakresie w jakim
państwa te stosują (NIE „WYKONUJĄ”, TYLKO „STOSUJĄ”!!!!) prawo UE.
• Jeżeli badamy czy w danym postępowaniu przed organami krajowymi prawidłowo
powołano KPP, musimy wykazać, że jest to takie postępowanie, w którym organy stosują
prawo unii.
• Czym jest „stosowanie”? Orzeczenie Ackerberg Fransson!
• Skoro dyrektywa unijna nie odnosiła się wprost do tych sankcji — one zostały
wprowadzone wprost z prawa krajowego — to czy można powiedzieć, że jest to
sytuacja, w której organy stosują prawo unii? TS: Tak, jest to taka sytuacja. Co prawda te
przepisy nie zostały wydane w celu transpozycji dyrektywy, ale zostały wydane w celu
nadania skuteczności tej dyrektywy i ten związek istnieje.
• Niemiecki Trybunał skrytykował ten wyrok, twierdząc iż jest to rozszerzenie kompetencji
KPP do obszarów słabo powiązanych z prawem unijnym. Pojawił się ten problem „w
zakresie w jakim stosują prawo unijne”.
• Są dwie sytuacje, kiedy na 100% państwa stosują prawo Unii ergo można zastosować
KPP:
• Kiedy wykonują (poprzez akty normatywne) i stosują (poprzez wydawanie decyzji,
orzeczeń sądowych) prawo unijne w oparciu o to prawo.
• Kiedy korzystają z klauzul derogacyjnych (tj. np. z wyjątków w dziedzinie swobodnego
przepływu osób określonych w Traktatach).
• W tych dwóch przypadkach na pewno państwa członkowskie „stosują” prawo UE.
• Spory dotyczące KPP:
• Horyzontalne stosowanie KPP —> TS: Raczej tak, tak samo jak zasady można powołać w
relacji jednostka — jednostka, tak i tu.
• Czy samo obywatelstwo UE jest wystarczającym łącznikiem pozwalającym na zastosowanie
Karty.
• Zakres zastosowania KPP a obywatelstwo UE:
• Czy sam fakt bycia obywatelem UE powoduje, że sprawa znajduje się w zakresie
zastosowania KPP?
• Argumenty za:
• obywatelstwo jest podstawowym statusem obywateli UE
• nie można różnicować statusu obywateli UE w zależności od tego, czy skorzystali z prawa
do swobodnego przemieszczania się, czy też nie
• Argumenty przeciw:
• wykroczyłoby to poza zakres kompetencji przyznanych UE
• Efekt federalizacyjny KPP – co to takiego? Czy taki efekt jest możliwy/pożądany na
obecnym poziomie integracji?
• Karta stanowi wspólny punkt odniesienia, nie tylko dla instytucji/organów/jednostek
organizacyjnych UE, ale także dla jednostek/państw członkowskich, które są tym wzorcem
związane. Im szerzej interpretujemy to pojęcie „stosowania” prawa UE, tym większy,
intensywniejszy jest efekt federalizujący.
• także przejawem tego efektu jest związek art. 19 TUE z 47 KPP
• Przykładowe prawo, wolność i zasada z KPP:
• PRAWO: do prywatności
• WOLNOŚĆ: działalności gospodarczej
• ZASADA: równości kobiet i mężczyzn
Każda osoba zyczna lub prawna może wnieść sprawę do TSUE (Sądu Unii) stawiając zarzut
instytucji, organowi lub jednostce organizacyjnej Unii, że zaniechała wydania aktu skierowanego
do niej, innego niż zalecenie lub opinia.
Jednostka może kwestionować zaniechanie obowiązku wydania rozporządzenia, dyrektywy lub
decyzji (aktu wywołującego wiążące skutki prawne dla jednostki).
• obowiązek wydania aktu prawnego musi być wystarczająco konkretny (musi być
wiadomo o przyjęcie jakiego aktu chodzi) oraz należy wskazać jego merytoryczną
zawartość (co konkretnie w danym akcie miało być zawarte).
• Przyjmuje się, że akt musi dotyczyć skarżącego bezpośrednio i indywidualnie
fi
:
Pytania prejudycjalne
CILFIT → kiedy mamy acte claire (sprawę jasną): sprawa jest jasna dla tego sądu,
innych sądów państw członkowskich i dla TSUE + wykładnia przepisu wymaga
porównania wersji językowych + sąd krajowy powinien uwzględnić specy kę prawa
UE i autonomiczne rozumienie niektórych pojęć + przepis powinien być
interpretowany w świetle wszystkich przepisów UE, jego celu i stanu rozwoju w
czasie, gdy ma być zastosowan
a
fi
E
Foto frost → sądy krajowe mogą badać ważność aktów UE, stwierdzić, że są ważne,
ale nie mogą orzec o ich nieważności (to może tylko TSUE; podobnie TSUE nie może
stwierdzić nieważności prawa krajowego
Miasto Łowicz → sędziowie zadali pytanie związane z zagadnieniem, które nie było
niezbędne do wydania wyroku, Trybunał uznał że nie może orzekać prejudycjalnie, bo
kwestia w pytaniu nie wykazuje łączności z prawem Unii, która dawałaby im
kompetencje do orzekania. Zakaz pytań generalnych i hipotetycznych.
Postanowienie SN III CZP 3/10 → w razie kolizji prawa unijnego i krajowego
wymagającego interpretacji prawa UE właściwy jest TSUE; gdy sąd drugiej instancji
jest uprawniony i zobowiązany do zadania pytania prejudycjalnego, to SN nie
podejmuje uchwały i nie jest zobowiązany sam kierować pytania do TSUE, to sąd
powinien się do nich skierować, nie do S
Ochrona praworządnośc
LM (Artur Celmer) → każde państwo ma zapewnić system środków skutecznej
ochrony sądowej, do czego kluczowa jest niezawisłość sędziów, której brak naraża
jednostkę na naruszenie art 47 KPP; wyjątkowa odmowa wykonania ENA przy
zagrożeniu naruszenia art. 47 KPP możliwa jest po dokonaniu dwustopniowego testu -
po pierwsze ogólne zbadanie czy w danym państwie, które wystąpiło o przekazanie,
istnieje zagrożenie prawa do rzetelnego procesu, ze względu na to jak funkcjonuje w
nim system sądowy; w drugiej kolejności należy zbadać czy w tym konkretnym
przypadku takie ogólne naruszenia w systemie sądowym, które mają miejsce w tym
państwie, mogą prowadzić do naruszenia prawa do rzetelnego procesu tej konkretnej
osoby (w tej sprawie właśnie w tym drugim teście uznano, że zagrożenia nie ma, choć
systemowe, ogólne naruszenia są
Wyrok dot. portugalskich sędziów → z zasady lojalnej współpracy wynika
poszanowanie prawa Unii przez państwa oraz zapewnienie środków skutecznej
ochrony sądowej (art. 19 ust. 1 TUE (potwierdzona w art. 47 KPP i ETPC, wywodzona z
tradycji konstytucyjnych) to zasada ogólna!); do zagwarantowania skutecznej ochrony
sądowej niezbędna jest niezawisłość sądu, jak wynika z art 47 KPP; kryterium
niezawisłości ma też znaczenie przy pytaniach prejudycjalnych, bo tylko niezawisłe
organy orzecznicze mogą kierować je do TSUE; autonomiczność oznacza m.in.
wypełnianie swoich zadań w pełni autonomiczni
Komisja v. Polska (wiek emerytalny sędziów SN) → dwa aspekty niezależności sądów:
zewnętrzny tj. pełna autonomiczność, brak hierarchii służbowej, wolny od ingerencji i
nacisków z zewnątrz, oraz wewnętrzny tj. jednakowy dystans do obu stron sporu;
zasada nieusuwalności nie ma charakteru absolutnego, ale wyjątki od niej mają
i