Wpływ dochodu na popyt

Popyt na poszczególne dobra wzrasta w różnym stopniu. Część wydatków konsumenta przeznaczona na
zakup określonego dobra oznacza udział tego dobra w budżecie konsumenta.
Udział określonego dobra w budżecie konsumenta stanowią wydatki na zakup tego dobra (cena x ilość),
wyrażone jako część całości wydatków konsumenta lub część jego dochodów.
Elastyczność dochodowa popytu to stosunek względnej (procentowej) zmiany wielkości zapotrzebowania na
określone dobro do względnej (procentowej) zmiany dochodu.
Dochód a dobra luksusowe Gdy dochód wzrasta, wzrasta także popyt na dobra luksusowe, takie jak
samochody luksusowe lub wakacje.
Dochód a dobra podstawowe W przypadku dóbr podstawowych, takich jak żywność, zwykle popyt
pozostaje stabilny niezależnie od zmian w dochodzie.
Dobra niższego rzędu
Dobra niższego rzędu mają ujemną elastyczność dochodową popytu.
W ekonomii dobro podrzędne, to dobro, na które popyt rośnie pod wpływem spadku dochodów nabywcy
(lub odwrotnie ilość kupowanego dobra maleje wraz ze wzrostem dochodów konsumenta), w
przeciwieństwie do towarów normalnych, w których to zjawisko jest odwrotne. Każde dobro niższego rzędu
jest dobrem podstawowym, gdyż ma elastyczność dochodową ujemną, ale kategoria dobór podstawowych
obejmuje, także dobra normalne o elastyczności dochodowej w przedziale od 0 do 1. Dobra niższego rzędu
często kojarzą się z uboższymi grupami społeczno-ekonomicznymi. Udział dóbr niższego rzędu obniżą się
wraz ze wzrostem dochodów, ponieważ przy danych cenach zmniejsza się wielkość zapotrzebowania.
Oznacza to, ze wzrost dochodu o 1% powoduje spadek popytu np. o 2%. Zazwyczaj dobra podrzędne, to
towary niedrogie, ale spełniające swoją funkcję, oczywiście posiadające substytuty, ale w wyższej cenie.
Jest bardzo dużo przykładów dóbr podrzędnych, np. tanie samochody, konsumenci wolą tanie samochody w
momencie, kiedy ich dochody są ograniczone. W miarę wzrostu dochodów przestawiają się na lepsze
jakościowo produkty. Wzrost dochodów powoduje absolutny spadek popytu na tanie gatunki.
Dobra normalne
Dobra normalne (zwykłe) charakteryzują się dodatnią elastycznością dochodową popytu.
Dobra podstawowe będące dobrami normalnymi zajmują miejsce pośrednie miedzy dobrami niższego rzędu
a dobrami luksusowymi. Do dóbr normalnych zaliczyć można większość towarów nabywanych na rynku. O
tym czy dane dobro można zaliczyć do grupy dóbr normalnych czy tez niższego rzędu decydują zarówno
preferencje konsumenta jak i poziom jego dochodów. W miarę wzrostu dochodu wielkość zapotrzebowania
na żywność rośnie, ale stosunkowo wolno. Większość rodzina, mimo wzrostu dochodów, nadal preferuje
stosunkowo proste potrawy przyrządzane w domu. Przykłady dóbr normalnych obejmują podstawowe
artykuły spożywcze, odzież czy mieszkanie. Kiedy dochody rosną, konsument może sobie pozwolić na
zakup większej ilości tych towarów.

Dobra luksusowe
W ekonomii dobro luksusowe to dobro, na które popyt wzrasta szybciej, niż wzrastają dochody. Na te dobra
większą część swoich dochodów przeznaczają ludzie bogatsi. Dobra luksusowe cechują się wysoką
elastycznością popytu. Wzrost dochodów o 1% zwiększa rozmiary zapotrzebowania o więcej niż 1%. Dobro
luksusowe może stać się dobrem normalnym, a nawet dobrem podrzędnym, w zależności od poziomu
dochodów, np. bogaty człowiek zaprzestaje powiększać liczbę swoich luksusowych samochodów, na rzecz
kupna samolotu, w tym momencie samochód może stać się dla niego dobrem podrzędnym. Dobrami
luksusowymi są np. samochód marki Mercedes (a nie mały ford) i atrakcyjna wycieczka zagraniczna (a nie
krajowa).
Wraz z dużą ilością konsumentów, możliwe jest, że będą one dostępne na zakup towarów luksusowych,
które są bardziej dostępne. Przykłady obejmują drogie samochody, markowe ubrania, zegarki czy podróże.
Wykorzystywanie elastyczności dochodowej
Znajomość elastyczności dochodowej jest niezbędna do prognozowania zmian w strukturze popytu
konsumpcyjnego, zachodzących pod wpływem wzrostu gospodarczego i wzrostu poziomu zamożności. W
miarę rozwoju krajów ubogich rośnie zgłaszane przez nie zapotrzebowanie na dobra bardziej luksusowe, jak
sprzęt gospodarstwa domowego, telewizory, pralki automatyczne i samochody. W krajach rozwiniętych są
prowadzone badania dotyczące budżetów rodzinnych aby ustalić strukturę wydatków konsumpcyjnych w
gospodarstwach domowych na jednego członka w rodzinie. Dzięki znajomości tej struktury jesteśmy
wstanie obliczyć wskaźnik zmian kosztów utrzymania w różnych grupach zawodowych jak i społecznych
oraz jak zmienia się poziom realnych dochodów ludności.

Kto naprawdę płaci podatek?

Podatki budzą mieszane uczucia w gospodarce rynkowej i wywierają głęboki wpływ na alokację
ograniczonych zasobów. Akcyza nałożona na papierosy ogranicza ich zakupy, co przyczynia się do poprawy
stanu zdrowia ludności. Podatki ad valorem lub inne procentowe podatki są zależne od elastyczności podaży
i popytu, mierzonej zmianami procentowymi. Podatki specyficzne o rozkładzie podatku decyduje
nachylenia krzywych podaży i popytu. W przypadku podatków ad valorem decydują o tym elastyczności
podaży i popytu. Zawsze jednak większość ciężaru podatku ponosi strona mniej wrażliwa na zamianę ceny.
Niezależnie od sposobu konstrukcji podatku chcemy jednak wiedzieć, kto ostatecznie płaci podatek.
Rozkład podatku pokazuje, jaka część podatku obciąża faktycznie nabywcę, a jaka cześć sprzedawcę.
Rozkład podatku informuje o tym, kto ostatecznie płaci podatek. Ponieważ podatki powodują zmiany cen i
ilości w stanie równowagi rynku, rzeczywisty rozkład podatku może się znacznie różnic od struktury
podmiotowej podatników, od których państwo ściąga podatki.