सरकारी वकीलका लागि अगियोजन सीप सम्बन्धी

प्रशिक्षण काययक्रमको पाठ्यक्रम, 207८

राश्िय न्याययक प्रगि्ठान, नेपाल

मनमैं जू,
 यवषयसूची

यवषय पेज
िाि १
प्रारशम्िक

पृष्ठिूमी ३

पाठ्यक्रमको पररचय ४

प्रशिक्षण पाठ्यक्रमको लक्ष्य र उद्देश्य ४

सहिागििा, सहिािी सं ख्या र अवगध ४

पाठयक्रमको सं रचना ५

पाठ्यक्रमका मोड्युल वा सत्रहरु ६

सत्र सञ्चालन यवगध र प्रशिक्षण मूल्याङ्कन ६

िाि २

मोड्यूल िथा सत्रहरु

मोड्यूल १ अगियोजनका गसद्धान्ि िथा नीगि

सत्र १ अगियोजनका अवधारणा र गसद्धान्िहरु ७

सत्र २ अगियोजन सम्बन्धी कानूनी व्यवस्था र अगियोजनको स्विन्त्रिा ७

सत्र ३ अगियोजन नीगि िथा माियदियन ७

मोड्यूल २ अगियोजन सम्बन्धी कानून र व्यवहार

सरकार वादी फौजदारी मुद्दाको प्रिावकारी अगियोजनका लागि व्यवस्था
सत्र १ ८
िररएका सं यन्त्रहरू र सरकारी वकीलको िूगमका

सत्र २ अपराध अनुसन्धानमा सरकारी वकीलको िूगमका ८

सत्र ३ सजायको छु ट सम्बन्धी कानूनी व्यवस्था र प्रयोि ९

ु ी फौजदारी कायययवगध सं यहिाले अगियोजनका सम्बन्धमा िरे का थप

मुलक
सत्र ४ ९
व्यवस्थाहरू

1
 सत्र ५ सरकार वादी फौजदारी मुद्दामा िौगिक प्रमाण परीक्षण र यवश्लेषण ९

सत्र ६ अगियोजनको गनणयय िदाय ध्यान ददनु पने यवषयहरू १०

सत्र ७ अगियोिपत्र ियार िदाय ध्यान ददनुपने कुराहरू १०

मोड्यूल ३ अगियोजन सम्बन्धी अभ्यास

अपराध अनुसन्धानमा सरकारी वकीलले ददने गनदे िन र सरकारी वकीलको
सत्र १ ११
सं लग्निा सम्बन्धी व्यावहाररक अभ्यास

सत्र २ सरकारी वकील समक्ष हुने बयान सम्बन्धमा व्यावहाररक अभ्यास ११

सत्र ३ अगियोिपत्र मस्यौदा लेखन सम्बन्धी व्यावहाररक अभ्यास-१ ११

सत्र ४ अगियोिपत्र मस्यौदा लेखन सम्बन्धी व्यावहाररक अभ्यास-२ (पृष्ठपोषण समेि) ११

नेपालमा अगियोजनको वियमान अवस्था: समस्या, च ुनौिी र समाधानका उपायहरू

सत्र ५ १२
(प्यानल छलफल)

सन्दिय सामग्री १३

2
 िाि एक
प्रारशम्िक

१.१ पृष्ठिूमी
जनिशिमा िइरहे को ज्ञानमा थप अगिवृयद्ध िने, जनिशिलाई काममा सीपयुि बनाउने र काययिैलीमा
सकारात्मक पररवियन ल्याउन प्रशिक्षण एक महत्वपूणय साधन हो। जुनसुकै सं िठनमा काम िने
जनिशिलाई प्रशिक्षण गनरन्ि आवश्यकिा रहन्छ। गनयगमि न्याययक शिक्षाद्वारा न्यायाधीि, न्याय
सेवाका अगधकृि िथा कमयचारी, कानून व्यवसायी लिायि न्याय र कानूनका क्षेत्रमा काययरि
जनिशिको क्षमिा अगिवृयद्ध िने उद्देश्यले रायिय न्याययक प्रगिष्ठानको स्थापना िएको हो। प्रगिष्ठानको
स्थापनाकालदे शख नै न्यायाधीि लिायि यवगिन्न जनिशिलाई लशक्षि िरी प्रगिष्ठानले
सेवाप्रवेि/आधारिूि, सेवाकालीन, यवषयिि िथा यवशिष्टकृि प्रशिक्षणको आयोजना िरी रहे को छ।
नािररक र नािररकगबच िथा नािररक र राज्यगबच उत्पन्न हुने यवगिन्न यववादको िान्िीपूणय गनरुपणले
समाजमा िाशन्ि सुव्यवस्था कायम रहन्छ । नेपालको सं यवधानले यही कुरालाई आत्मसाि िदै न्याय
प्रिासन िथा सम्पादनको अयविारा न्यायपागलकालाई सुशम्पएको छ। न्याय प्रिासन िथा सम्पादन िने
काम आफैँमा यवशिष्ट, जयटल र िीप िथा दक्षिामूलक काम हो। न्याय िरे र मात्र हुुँदैन िरे को दे शखनु
पछय िन्ने उशिवाट नै न्याय सम्पादन िने काययमा िुणवत्ता आवश्यक पने कुरालाई दिााँउछ ।
न्यायपागलकावाट हुने न्याय सम्पादनको काययमा िुणस्िरीयिा कायम िने यवगिन्न उपायहरुमध्ये
न्यायाधीिको काययक्षमिा अगिवृद्धी िरी दक्ष र िीपयुि बनाउनु पगन एक महत्वपूणय उपाय हो।
काययक्षमिा अगिबृद्धी िने माध्यम प्रशिक्षण पगन िएकाले न्यायपागलकाले यसमा जोड ददएको छ।

सरोकारवाला गनकाय र पदागधकारीहरुको आवश्किा, न्याय र कानूनका आएका नयवनिम् अवधारणा,

कायययवगधिि एकरुपिा र व्यवसाययक दक्षिालाई केन्रयवन्दु राखी प्रशिक्षण आयोजना िने िरे को छ।
यसरी काययक्रम ियार िदाय वैज्ञागनक प्रशिक्षण पद्दिीलाई अवलम्बन िदै आएको छ। प्रगिष्ठनले
प्रशिक्षण चक्रको पद्दिीलाई आत्मसाथ िदै सम्बशन्धि सरोकारवाला गनकाय र सम्िायवि सहिािीहरुको
आवश्किाको पयहचान िने र सोही आधारमा पाठ्यक्रमहरु गनधायरण िरी काययक्रम सञ्चालन आयोजना
िने िरे को छ। काययक्रम आयोजनाको दौरानमा िरे का मूल्याङ्कन, पृष्ठपोषण, अनुिब र गसकाईबाट
पुन: पाठ्यक्रमको पररमाजयन हुने िरे को छ।

१.२ पाठ्यक्रमको पररचय

3
सरकारी वादी फौजदारी मुद्दाको अगियोजनलाई वस्िुिि र प्रिावकारी बनाउने लक्ष्यका साथ
महान्यायागधविा कायायलयको पञ्चवयषयय रणनीगिक योजनाको अशन्िम वषय (२०७७/०७८) लाई
“अगियोजन सुधार वषय” को रुपमा घोषणा िररएको छ। यसै सन्दियमा सरकारी वकीलको ज्ञान, सीप
र क्षमिा अगिवृयद्ध िरी अगियोजन सम्बन्धी कायय सम्पादनलाई प्रिावकारी र व्यवसायीक बनाउने
ु े यो पाठ्यक्रम गनमायण िररएको छ।
हेिल

१.३ प्रशिक्षणको लक्ष्य र उद्देश्य

यस प्रशिक्षण काययक्रमको लक्ष्य र उद्देश्य दे हाय बमोशजम रहे को छ।

१.३.१ लक्ष्य: अगियोजनमा सुधार ल्याउनु यस काययक्रमको लक्ष्य रहे को छ।

१.३.२ उद्देश्य: प्रशिक्षणको अन्त्यमा सहिािी सरकारी वकीललाई दे हायका यवषयमा ज्ञान र सीप
अगिवृयद्ध िराउने यस प्रशिक्षणको उद्देश्य रहे को छ।

• अगियोजनको अवधारणा, नीगिहरू कानूनी व्यवस्था र पक्षका बारे मा जानकारी िराउने,

• अगियोजन सम्बन्धमा यवद्यमान अवस्था र उत्तम अभ्यासका बारे मा जानकारी िराउने,
• अगियोजनको गनणयय िथा मस्यौदा लेखन सीपमा दक्षिा अगिवृयद्ध िराउने।

१.४ सहिागििा, सहिािी सं ख्या र अवगध

गबिेष िरी सरकारी वकीलहरुलाई लशक्षि िरी सञ्चालन हुने यो प्रशिक्षण काययक्रमका लशक्षि समूह,
सहिािी सं ख्या र काययक्रमको अवगध दे हाय बमोशजम हुनेछ,
१.४.१ सहिागििा: प्रशिक्षणका सहिािीहरु नेपाल न्याय सेवा, सरकारी वकील समूहका सरकारी
वकील हुनेछन्।

१.४.२ सहिािी सं ख्या: एक (१) प्रशिक्षणमा जम्मा पच्चीस (२५) दे शख िीस (३०) जनाको
सहिागििा हुनेछ।

१.४.३ अवगध: यस प्रशिक्षणको अवगध पाुँच (५) कायय ददनको हुनेछ। एक ददनमा िीन (३) सत्र
समावेि िररनेछ। एक (१) सत्रको समय एक घण्टा िीस गमनेटको हुनेछ। अन्िरयक्रयात्मक
सत्रको समय दुई घण्टाको हुनेछ।

१.५ पाठयक्रमको सं रचना

4
प्रस्िुि पाठयक्रम सरकारी वकीललाई अगियोजनसुँि सम्बशन्धि ज्ञान, सीप, अनुिव प्रदान िने िरी र
कायय सम्पादनको बेला सामना िनुप
य ने समस्याको जानकारी हुने िरी िय िररएको छ। पाठ्यक्रममा
आवश्यकिाका आधारमा सैद्धाशन्िक र व्यावहाररक सत्रहरु राशखएका छन्। पाठ्यक्रमको पयहलो
िािमा प्रारशम्िक यवषयहरु (पृष्ठिूमी, लक्ष्य, उद्देश्य, सहिागििा, प्रशिक्षण अवगध, प्रशिक्षण मूल्याङ्कन
लिायिका यवषयहरू) रहेको छ । दोस्रो िािमा प्रशिक्षणका मोड्यूल बमोशजमका सत्रहरु समावेि
िररएका छन्। पाठ्यक्रमको अन्त्यमा सन्दिय सामग्रीको यववरण रहे को छ।

१.६ पाठ्यक्रमका मोड्युल वा सत्रहरु

यस प्रशिक्षणमा दे हाय बमोशजम िीन (३) वटा मोड्युल अन्िियि पन्र (१५) वटा सत्रहरु समावेि
िररएको छ।

१.६.१ मोड्यूल एकः अगियोजनका गसद्धान्ि िथा नीगि

सत्र एकः अगियोजनका अवधारणा र गसद्धान्िहरु
सत्र दुईः अगियोजन सम्बन्धी कानूनी व्यवस्था र अगियोजनको स्विन्त्रिा
सत्र िीनः अगियोजन नीगि िथा माियदियन
१.६.२ मोड्यूल दुईः अगियोजन सम्बन्धी कानून र व्यवहार
सत्र एकः सरकार वादी फौजदारी मुद्दाको प्रिावकारी अगियोजनका लागि व्यवस्था
िररएका सं यन्त्रहरू र सरकारी वकीलको िूगमका
सत्र दुईः अपराध अनुसन्धानमा सरकारी वकीलको िूगमका
सत्र िीनः सजायको छु ट सम्बन्धी कानूनी व्यवस्था र प्रयोि
ु ी फौजदारी कायययवगध सं यहिाले अगियोजनका सम्बन्धमा िरे का थप
सत्र चारः मुलक
व्यवस्थाहरू
सत्र पाुँचः सरकार वादी फौजदारी मुद्दामा िौगिक प्रमाण परीक्षण र यवश्लेषण
सत्र छः अगियोजनको गनणयय िदाय ध्यान ददनु पने यवषयहरू
सत्र सािः अगियोिपत्र ियार िदाय ध्यान ददनुपने कुराहरू
१.६.३ मोड्यूल िीनः अगियोजन सम्बन्धी अभ्यास
सत्र एकः अपराध अनुसन्धानमा सरकारी वकीलले ददने गनदे िन र सरकारी
वकीलको सं लग्निा सम्बन्धी व्यावहाररक अभ्यास
सत्र दुईः सरकारी वकील समक्ष हुने बयान सम्बन्धमा व्यावहाररक अभ्यास
5
 सत्र िीनः अगियोिपत्र मस्यौदा लेखन सम्बन्धी व्यावहाररक अभ्यास-१
सत्र चारः अगियोिपत्र मस्यौदा लेखन सम्बन्धी व्यावहाररक अभ्यास-२
(पृष्ठपोषण समेि)
सत्र पाुँचः नेपालमा अगियोजनको वियमान अवस्था: समस्या, च ुनौिी र समाधानका
उपायहरू (प्यानल छलफल)

१.७ प्रशिक्षण सञ्चालन यवगध र प्रशिक्षण मूल्याङ्कन

बजेट िथा समय अनुसार प्रशिक्षण आवासीय िथा िैरआवासीय रुपमा सञ्चालन िनय सयकनेछ।
प्रशिक्षणका प्रशिक्षक/श्रोि व्यशि चयन िदाय प्रगिष्ठानको गनयमानुसार सूचीकृि प्रशिक्षक िथा यवज्ञ
व्यशिबाट चयन िररनेछ। प्रशिक्षकले सत्र सञ्चालन िदाय वयस्क प्रशिक्षण यवगध अवलम्बन िनुय पनेछ।
समग्र प्रशिक्षण, श्रोि व्यशि र सहिािीहरुको मूल्याङ्कन हुनेछ। आवश्यकिाका आधारमा पूवय प्रशिक्षण
मूल्याङ्कन, प्रशिक्षण पश्चािको मूल्याङ्कन, प्रशिक्षण सत्रको मूल्याङ्कन र समग्र प्रशिक्षणको मूल्याङ्कन
प्रगिष्ठानले िोकेको ढाुँचा बमोशजम हुनेछ।

6
 िाि दुई

मोड्यूल र सत्र

२.१ मोड्यूल एक: अगियोजनका गसद्धान्ि िथा नीगि

सत्र यवषय/शिषयक समेयटने यवषयहरु समय प्रशिक्षण यवगध

१. अगियोजनका • अगियोजनको अवधारणा १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

अवधारणा र • अगियोजनात्मक र अन्वेषणात्मक प्रणाली घण्टा समूहिि छलफल िथा
गसद्धान्िहरु o Opportunity Principle (Common Law ३० अन्िरयक्रया
System)
o Mandatory Principle (Civil Law गमनेट
System
• अगियोजनका गसद्धान्िहरु

२. अगियोजन • अगियोजन सम्बन्धी सं वैधागनक र कानूनी १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

सम्बन्धी व्यवस्थाहरु घण्टा समूहिि छलफल िथा
कानूनी व्यवस्था • मुद्दा चलाउने, नचलाउने सम्बन्धी गनणयय र ३० अन्िरयक्रया
र अगियोजनको प्रयक्रया (आंशिक र िामेली समेि) गमनेट
स्विन्त्रिा • अगियोजनको स्वायत्तिा, स्विन्त्रिा,
उत्तरदाययत्व र जवाफदे यहिा
• व्यावसाययक उन्मुशिहरु र सरकारी
वकीलको आचार सं यहिा
• अगधकार प्रत्यायोजन सम्बन्धी अभ्यास र
सोको प्रयोि

३ अगियोजन नीगि • अगियोजन नीगि १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

िथा माियदियन • अगियोजनका आधारहरु घण्टा समूहिि छलफल िथा
• अगियोजन सम्बन्धी माियदियन ३० अन्िरयक्रया
• अगियोजन सम्बन्धी नीगि र माियदियनको गमनेट
प्रयोि
• कायायन्वयनको सन्दियमा िएका प्रयासहरू

7
२.२ मोड्यूल एक: अगियोजन सम्बन्धी कानून र व्यवहार

सत्र यवषय/शिषयक समेयटने यवषयहरु समय प्रशिक्षण यवगध

१ सरकार वादी • समन्वय सगमगि १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

फौजदारी • कायायलयिि समन्वय सगमगिहरू घण्टा समूहिि छलफल िथा
मुद्दाको • अगियोजन सहजीकरण सगमगि ३० अन्िरयक्रया
प्रिावकारी • बदगनयिपूवक
य अनुसन्धान वा अगियोजन गमनेट
अगियोजनका िरे को कसूरको अनुसन्धान सगमगि (फौ.
लागि व्यवस्था का. सं . दफा १८९ (१))
िररएका • आवगधक रुपमा सरोकारवाला गनकायहरूसुँि
सं यन्त्रहरू र हुने छलफल/अन्ियक्रयया
सरकारी • महान्यायागधविा र मािहि सरकारी
वकीलको वकीलको िूगमका, अन्िर सम्बन्ध र
िूगमका समन्वय (समन्वयका सन्दियमा िएका
यविािीय गनदे िनहरू )

२ अपराध • जाहे री दरखास्ि दिाय १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

अनुसन्धानमा • भ्रमपूण,य झुट्टा वा काल्पगनक सूचनाको घण्टा समूहिि छलफल िथा
सरकारी िामेली ३० अन्िरयक्रया
वकीलको • म्याद थप गमनेट
िूगमका • प्रारशम्िक प्रगिवेदन र गनदे िन
• िंयकिको बयान (स्वच्छ ु ाईको
सुनव
मान्यिामा जोड)
• हाशजर जमानी
• थप अनुसन्धान िनय गनदे िन
• महान्यायागधविाको कायायलयबाट जारी
िएको सान्दगियक पररपत्रहरु
• अनुसन्धानमा सरकारी वकीलको िूगमका
सम्बन्धमा न्याययक दृयष्टकोण

8
सत्र यवषय/शिषयक समेयटने यवषयहरु समय प्रशिक्षण यवगध

३ सजायको छु ट • सजायको छु टको अवधारणा १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

सम्बन्धी • सजायको छु टको सम्बन्धमा अपराध घण्टा समूहिि छलफल िथा
कानूनी व्यवस्था सं यहिा फौजदारी कायययवगध सं यहिामा ३० अन्िरयक्रया
र प्रयोि िएका व्यवस्थाहरू गमनेट
• सजायको छु टको सम्बन्धमा यविेष
ऐनमा िएका व्यवस्थाहरू
• सजायको छु ट सम्बन्धी कानूनी व्यवस्थाको
कायायन्वयनको अवस्था, समस्या र च ुनौगिहरु

४ ु ी
मुलक • सानागिना कसूरमा मुद्दा नचलाउने सम्बन्धी १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र
फौजदारी आधारहरू घण्टा समूहिि छलफल िथा
कायययवगध • खास यकगसमका सानागिना कसूरमा मुद्दा ३० अन्िरयक्रया
सं यहिाले नचलाउने िरी गनणयय िनय सक्ने (दफा ३४) गमनेट
अगियोजनका • थप दावी गलन सयकने (दफा ३५)
सम्बन्धमा • अगियोि पत्र सं िोधन िनय सक्ने (दफा ३६)
िरे का थप • साना गिना त्रुयट सच्याउनका लागि अदालि
व्यवस्थाहरू समक्ष गनवेदन ददन सयकने (दफा ३७)

५ सरकार वादी • परीक्षण प्रगिवेदनका गनधायररि ढाुँचाहरू र १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

फौजदारी अवलम्बन घण्टा समूहिि छलफल िथा
मुद्दामा िौगिक • िौगिक प्रमाण सं कलन र परीक्षण ३० अन्िरयक्रया
प्रमाण परीक्षण • प्रमाण पररक्षण िने यवज्ञ िथा गनकायहरू गमनेट
र यवश्लेषण • परीक्षण प्रगिवेदनको प्रागि
• परीक्षण प्रगिवेदनको यवश्लेषण
• परीक्षण प्रगिवेदनले अगियोजन र
अगियोिपत्रको दायरीमा पाने प्रिाव
• िौगिक प्रमाण परीक्षणका सन्दियमा
अदालिका नशजर

9
सत्र यवषय/शिषयक समेयटने यवषयहरु समय प्रशिक्षण यवगध

६ अगियोजनको • वारदाि स्थायपि (corpus delicti) १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

गनणयय िदाय • िंयकिको पयहचान घण्टा समूहिि छलफल िथा
ध्यान ददनु पने • वारदािमा सं लग्निा र समूहिि सहिागििा ३० अन्िरयक्रया
यवषयहरू • िौगिक प्रमाण र दिीको यवश्लेषण गमनेट
• प्रमाणको पयायििाको सुगनशश्चििा
• परीक्षण प्रगिवेदनको यवश्लेषण
• मुख्य अगियुि र मगियार
• सम्बद्ध कानून र अगियोि स्थायपि हुने
आधारहरू
• अगियुिलाई हुन सक्ने सजाय (पटके िथा
एकीकृि कसूरसमेि)
• क्षगिपूगिय, गबिो र जफि
• अगियोिपत्र दायर िने गनकायमा
अगियोजनको गनणयय सयहि गमगसल यफिाय
(अनुसूची २ का कसूरका सन्दियमा मात्र)

७ अगियोिपत्र • िथ्य, प्रमाण र कानूनको यवश्लेषण १ प्रवचन, प्रश्नोत्तर र

ियार िदाय • अगियोिपत्रमा खुलाउनु पने कुराहरू घण्टा समूहिि छलफल िथा
ध्यान ददनुपने • अगियोिपत्रको ढाुँचाको अवलम्बन ३० अन्िरयक्रया
कुराहरू • अगियोिपत्र ियारी सम्बन्धमा जारी िएका गमनेट
गनदे िनहरू
• अगियोिपत्र साथ अगियुि दाशखल र फरार
अगियुिको सन्दियमा पक्राउ पूजी जारी हुने
अवस्था
• अगियोिपत्रमा बारम्बार िएका त्रुयटहरू र
सुधारका पक्षहरू

10
२.३ मोड्यूल िीन: अगियोजन सम्बन्धी अभ्यास

सत्र यवषय/शिषयक समेयटने यवषयहरु समय प्रशिक्षण यवगध

१ अपराध • प्रारशम्िक प्रगिवेदन यविरण १

अनुसन्धानमा • अनसुन्धान अगधकृिलाई ददइने गनदे िनको घण्टा व्यावहाररक अभ्यास
सरकारी मस्यौदा लेखन ३०
वकीलले ददने • पृष्ठपोषण गमनेट
गनदे िन र
सरकारी
वकीलको
सं लग्निा
सम्बन्धी
व्यावहाररक
अभ्यास

२ सरकारी वकील • िंयकिका अगधकारको प्रत्यािूगि १ व्यावहाररक अभ्यास

समक्ष हुने • िंयकिको िारीररक िथा मानगसक अवस्था घण्टा
बयान • िंयकिको पररचय र पयहचान ३०
सम्बन्धमा • यविेष प्रकृगिका मुद्दामा सरकारी वकीलको गमनेट
व्यावहाररक सं वेदनिीलिा
अभ्यास • िंयकिको बयानको सन्दियमा सरकारी
वकीलको िूगमका र ध्यान ददनुपने कुराहरू

३ अगियोिपत्र • समूह यविाजन १

मस्यौदा ले खन • गमगसल यविरण घण्टा व्यावहाररक अभ्यास
सम्बन्धी • छलफल ३०
व्यावहाररक • अगियोिपत्र लेखन गमनेट
अभ्यास-१

४ अगियोिपत्र • प्रस्िुगि १
मस्यौदा ले खन • पृष्ठपोषण घण्टा व्यावहाररक अभ्यास

11
सत्र यवषय/शिषयक समेयटने यवषयहरु समय प्रशिक्षण यवगध

सम्बन्धी ३०
व्यावहाररक गमनेट
अभ्यास-२
(पृष्ठपोषण

समेि)

५ नेपालमा • अन्िरयक्रयात्मक खुला छलफल २ नेपाल प्रहरी,

अगियोजनको • शजज्ञासा सं बोधन घण्टा महान्यायागधविाको
वियमान अवस्था: • सुझाव कायायलय र सवोच्च
समस्या, च ुनौिी अदालि र मािहिका
र समाधानका कायायलयका प्रगिगनगधको
उपायहरू प्यानल बनाई
(प्यानल अन्िरयक्रया िने ।
छलफल)

12
 सन्दिय सामग्री

❖ सं यवधान
• नेपालको सं यवधान (२०७२)

❖ ऐन
• अपराध पीगडि सं रक्षण ऐन, २०७५
• प्रमाण ऐन, २०३१
• फौजदारी कसूर (सजाय गनधायरण िथा कायायन्वयन) ऐन, २०७४
• ु ी अपराध सं यहिा, २०७४
मुलक
• ु ी फौजदारी कायययवगध सं यहिा, २०७४
मुलक
• न्याय प्रिासन ऐन, २०७३

❖ नीगि/गनयम/गनदे शिका/अन्य सन्दिय सामग्री

• अगियोजन नीगि िथा माियदियन, २०७७
• सजाय गनधायरण प्रकृयामा सरकारी वकीलको शजम्मेवारी सम्बन्धी माियदियन, २०७६
• फौजदारी कसूर (पीगडि राहि कोष) गनयमावली, २०७७
• सरकारी वकील सम्बन्धी गनयमावली, २०७७
• शजल्ला अदालि गनयमावली, २०७५
• ु ी फौजदारी कायययवगध गनयमावली, २०७५
मुलक
• महान्यायागधविाको कायायलयबाट जारी िएका गनदे शिका एवम् पररपत्रहरू, महान्यायागधविाको
कायायलय, २०७६
• नेपाल राजपत्र, वैिाख १३ ििे, २०७८ साल, खण्ड ७१, सं ख्या २ (महान्याययधविाबाट
सरकारी वकीललाई अगधकार प्रत्यायोजन सम्बन्धी)
• अगियोजन जनयल, वषय ३ अंक २ महान्यायागधविाको कायायलय, २०७८
• अगियोजन जनयल, वषय ३, अंक १, महान्यायागधविाको कायायलय, २०७७
• अगियोजन जनयल, वषय २, अंक १, महान्यायागधविाको कायायलय, २०७६
• प्रमाण कानून स्रोि सामग्री, महान्यायागधविाको कायायलय,२०७७
• सरकारी वकील ददग्दियन पररमाशजयि स्वरुप २०७४
• नेपालका सरकारी वकीलहरूको पयहलो रायिय सम्मेलन यविेषाङ्क, महान्यायागधविाको कायायलय,
२०७३

13
 • नेपालका सरकारी वकीलहरूको दोस्रो रायिय सम्मेलन, गबिेषाङ्क, महान्यायागधविाको कायायलय,
२०७५
• नेपालका सरकारी वकीलहरूको िेस्रो रायिय सम्मेलन, गबिेषाङ्क, महान्यायागधविाको कायायलय,
२०७७
• नशजर सं ग्रह, महान्यायागधविाको कायायलय, २०७६
• Prosecution Journal vol. 4, 2076, Office of the Attorney General
• Dr. Despina Kyprianou, Comparative, Analysis of Prosecution System (Part II): The Role of
Prosecution Services in Investigation and Prosecution Principles and Polices
• Prof. Madhav Prasad Acharya, The Adversarial v. Inquisitorial Models of Justice,
Kathmandu School of Law
• The Role of Public Prosecutors in the Criminal Justice System EU Rec (2000) 19
• The UN Guidelines on the Role of Public Prosecutors, 1990

❖ सान्दगियक नशजरहरू
• िेशजन्र न्यौपानेसमेि यव. झापा शजल्ला अदालि समेि, ने.का.प. २०७७ गन.नं. १०४३६
• नेपाल सरकार यव. सयफउर रहमान मुसलमान, ने.का.प. २०७६ गन.नं. १०३५०
• िीथयराज दाहाल यव. काठमाडौं शजल्ला अदालि समेि, ने.का.प. २०७६ गन.नं. १०३२८
• खुलबहादुर कुँ ु वर यव. शजल्ला प्रहरी यविेष अदालि काठमाडौंसमेि, ने.का.प. २०७६ गन.नं.
१०२५०
• नेपाल सरकार यव. कुलबहादुर काकी समेि, ने.का.प. २०७६ गन.नं. १०२४४
• धन कुमारी बस्नेि समेि यव. महान्यायागधविाको कायायलय समेि, ने.का.प. २०७५, गन. नं.
१०११४
• नेपाल सरकार यव. शिवपुजन यादव अयहरसमेि, ने.का.प. २०७५, गन. नं. १००८८
• नेपाल सरकार यव. गलला इजम गलम्बू समेि, ने.का.प. २०७५, गन. नं. १००४०
• नन्दकली बुढामिर समेि यव. शजल्ला प्रहरी कायायलय कंचनपुर समेि, ने.का.प. २०७४
गन.नं. ९८४८
• शचत्रबहादुर शज.सी. यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०७३, गन. नं. ९७१२
• राजदे व मण्डल यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०७३, गन. नं. ९५८९
• सं शजि िुरुङ्ग समेि यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०७३ गन.नं. ९५६७
• ध्वज धामी यव. शजल्ला प्रिासन कायायलय कञ्चनपुर समेि, ने.का.प. २०७२, गन. नं. ९३६७

14
• पुकार नरगसं ह राणासमेि यव. महान्यायागधविाको कायायलयसमेि, ने.का.प. २०७२, गन. नं.
९४१४
• नेपाल सरकार यव. सेि ु िन्ने साबुद्दीन गमयाुँ, ने.का.प. २०७२, गन. नं. ९३९९
• सुमन अगधकारीसमेि यव. प्रधानमन्त्री िथा मशन्त्रपररषद्को कायायलयसमेि, ने.का.प. २०७१,
गन. नं. ९३०३
• मोगिलाल पोखरे ल यव. पुनरावेदन अदालि, बुटवल समेि, ने.का.प. २०७१, गन. नं. ९२६७
• झलनाथ न्यौपाने यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०७१ गन.नं. ९२५१
• नेपाल सरकार यव. िनु च ुन िन्ने रोिनदास ित्मासमेि, ने.का.प. २०७१, गन. नं. ९१७२
• िोयवन्द िमाय बन्दी यव. महान्यायागधविाको कायायलयसमेि, ने.का.प. २०७०, गन. नं. ९०९१
• अगधविा माधवकुमार बस्नेिसमेि यव. प्रधानमन्त्री िथा मशन्त्रपररषद्को कायायलयसमेि,
ने.का.प. २०७०, गन. नं. ९०५१
• अगधविा ओमप्रकाि अयायल यव. रायिय मानव अगधकार आयोि समेि, ने.का.प. २०७०, गन.
नं. ९०२९
• रामप्रवेि साहसमेि यव. पुनरावेदन अदालि, पाटनसमेि, ने.का.प. २०७०, गन. नं. ८९८९
• नारायण गसं ह राजपुि समेि यव. महान्यायागधविाको कायायलय समेि, ने.का.प. २०७०, गन.
नं. ८९४९
• महेि चापािाई यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०६९, गन. नं. ८८७४
• दुिायबहादुर बस्नेि यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०६९, गन. नं. ८८३९
• सीिा कैनी यव. शजल्ला प्रहरी कायायलय िनहुुँ, ने.का.प. २०६९ गन.नं. ८८३७
• दीपक राई समेि यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०६९, गन. नं. ८७५८
• नन्दादे वी जोिी यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०६९ गन. नं. ८७६०
• रोिना खािुन यव. महान्यायागधविाको कायायलय, मुद्दा नं. ०६५-W0-००३८, आदे ि गमगि
२०६९।०२।१६
• नेपाल सरकार यव. धौलादे वी यवष्ट, ने.का.प. २०६८, गन.नं. ८६६८
• सुगनिाकुमारी िौिम (बटाला) यव. प्रधानमन्त्री िथा मशन्त्रपररषद्को कायायलय समेि, ने.का.प.
२०६८, गन. नं. ८६३८
• नेपाल सरकार यव. सुरेि गमत्तल, ने.का.प. २०६८, गन. नं. ८६२६
• सुन्िली धामी (िाह) यव. प्रधानमन्त्री िथा मशन्त्रपररषदको कायायलय समेि, ने.का.प. २०६८,
गन. नं. ८५४१
• अगधविा ज्योिी लम्साल पौडेल यव. प्रधानमन्त्री िथा मशन्त्रपररषद्को कायायलय समेि,
ने.का.प. २०६७, गन. नं. ८५०७
15
• दीगलपकुमार यादव यव.अशख्ियार दुरुपयोि अनुसन्धान आयोिसमेि, ने.का.प. २०६७, गन. नं.
८४८४
• अगधविा नीलम पौडे समेि यव. प्रधानमन्त्री िथा मशन्त्रपररषद्को कायायलयसमेि, ने.का.प.
२०६७, गन. नं. ८४७३
• पृथ्वीबहादुर खड्का यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०६७, गन. नं. ८४३३
• िेष रईस आलम यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०६७ गन. नं. ८३१८
• एडिोकेसी फोरम यव. िृह मन्त्रालय समेि, ने.का.प. २०६६ गन.नं. ८२६६
• नेपाल सरकार यव. मिरे खाुँ, ने.का.प. २०६६ गन. नं. ८२४३
• एड्िोकेसी फोरम यव. महानिरीय प्रहरी पररसर, हनुमानढोकासमेि, ने.का.प. २०६६, गन. नं.
८२२१
• कमलेि दद्ववेदी यव. प्रधानमन्त्री िथा मशन्त्रपररषदको कायायलय समेि, ने.का.प. २०६६, गन.
नं. ८१३९
• अगधविा राजेन्र शघगमरे समेि यव. प्रधानमन्त्री िथा मशन्त्रपररषद्को कायायलयसमेि, ने.का.प.
२०६६, गन. नं. ८१०१
• हादी जाबेर हबीब यव. िृह मन्त्रालय समेि, ने.का.प. २०६६, गन. नं. ८०५५
• नेपाल सरकार यव. कृ्णबहादुर लामा, ने.का.प. २०६५, गन. नं. ८०२२
• नेपाल सरकार यव. पारसनाथ पाठक समेि, ने.का.प. २०६५, गन. नं. ८०१४
• अगधविा धनञ्जय खनाल यव. प्रधानमन्त्री िथा मन्त्रीपररषद्को कायायलय समेि, ने.का.प.
२०६४, गन. नं. ७९०२
• राजेन्र महजयन यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०६३, गन. नं. ७७८८
• प्र. स. गन.कृ्णबहादुर िुरुङको प्रगिवेदन यव. अगमचन राउिसमेि, ने.का.प. २०६१, गन. नं.
७४२४
• मधुसूदन िट्टराई यव. नरे न्रबहादुर चन्द समेि, ने.का.प. २०५९, गन. नं. ७०८२
• बरीबहादुर काकी यव. अशख्ियार दुरुपयोि अनुसन्धान आयोि समेि, ने.का.प. २०५८, गन.
नं. ७००१
• पुनरावेदन सरकारी वकील कायायलय नेपालिञ्ज यव. राजु थापा, ने.का.प. २०५७, गन. नं.
६९५३
• दे व िाक्य समेि यव. काठमाडौं शजल्ला अदालि समेि, ने.का.प. २०५४, गन. नं. ६३८६
• हेमराज यपके यव. नेपाल सरकार, ने.का.प. २०४९, गन. नं. ४५३९
• श्री ५ को सरकार यव. बुयद्धलाल चौधरी थारु समेि, ने.का.प. २०४६, गन. नं. ३७४६

16
• कानून चौधरी थारु यव. मिली थरुनी समेि, ने.का.प. २०३१, गन. नं. ८१७

17