ถ้อยคำบริภำษของผูพ้ ดู ภำษำไทยถิ่นอีสำน

ถ้อยคำบริภำษแบบควำมหมำยตรง
01
ถ้อยคำบริภำษเกี่ยวกับ
รูปร่ำงลักษณะ
02
ถ้อยคำบริภำษเกี่ยวกับ
03 พฤต ิ กรรม
ถ้อยคำบริภำษเกี่ยวกับ
04
สติปัญญำ ควำมรู้ หรือ
ควำมสำมำรถ
ถ้อยคำบริภำษแบบควำมหมำยเปรียบเทียบ

01 ถ้อยคำบริภำษเกี่ยวกับรูปร่ำงลักษณะ

02 ถ้อยคำบริภำษเกี่ยวกับพฤติกรรม
 ถ้อยคำบริภำษแบบควำมหมำยตรง
คือ ควำมหมำยตำมรูปภำษำซึ่งปรำกฏในพจนำนุ กรม และเป็ นถ้อยคำที่ผพู ้ ูดสำมำรถให้ควำมหมำยได้ในทันที่ถอ้ ยคำที่ไม่ได้เปรียบกับสิ่งอื่น

ใช้บริภำษเกี่ยวกับรูปร่ำงลักษณะรูปร่ำงลักษณะ
01 รูปร่ำงลักษณะที่คนในสังคมมองว่ำไม่ดีหรือผิดปกติจำกบุคคลอื่นก็จะกลำยเป็ นลักษณะที่ไม่สวยงำม เป็ นจุดด้อย และ
กลำยเป็ นจุดบกพร่องที่กำหนดให้สิ่งนั้นมีควำมหมำยในด้ำนลบ เช่น ดังแป (จมูกหัก แหมบ)แข่วซวก (ฟั นไม่สวย)

ใช้บริภำษเกี่ยวกับพฤติกรรม
02 ควำมหมำยเกี่ยวกับถึงลักษณะนิ สยั ที่ไม่พึงประสงค์ มีควำมหมำยในทำงลบใช้ตำหนิ ว่ำกล่ำวให้บุ คคลนั้นให้รสู ้ ึก
เจ็บปวด เช่น ขี่ต๊วั ะ (โกหก) ปำกบ่เป็ น (พูดไม่รูก้ ำลเทศะ)
ใช้บริภำษเกี่ยวกับเกี่ยวกับสติปัญญำ ควำมรู้ หรือควำมสำมำรถ
03 ถ้อยคำบริภำษเกีย่ วกับสติปัญญำ ควำมรู้ หรือควำมสำมำรถ เป็ นถ้อยทีม่ คี วำมหมำยในเชิง ประเมินค่ำควำมสำมำรถ หรือสือ่
ควำมหมำยในเชิงดูถูก เช่น บ่มกี ำรสึกสำ บ่คดิ บ่อ่ำน
 ถ้อยคำบริภำษแบบควำมหมำยเปรียบเทียบ
ถ้อยคำที่ผบู ้ ริภำษเปรียบเทียบ ผูถ้ ูกบริภำษกับสิ่ง ต่ำงๆ เช่น สัตว์ โรคระบำด อวัยวะ ควำมเชื่อ เป็ นต้น กำรเปรียบเทียบมักจะเปรี ยบผูถ้ ูกบริภำษในเรื่องที่ต่ำงกัน

ใช้บริภำษเกี่ยวกับรูปร่ำงลักษณะรูปร่ำงลักษณะ
01 ถ้อยคำที่เปรียบถึงรูปลักษณ์ของผิวพรรณ ใบหน้ำ ควำมสะอำด เช่น เดือนดับ ผูง้ ำม เลิก หน้ำลิง หน้ำฮวก ด้วงพูเขำ
หน้ำซำลำเปำ หน้ำซิลิโคน คิ้ วสะพำนพะลำมสอง คิ้ วกะปิ ง เป็ นต้น

ใช้บริภำษเกี่ยวกับพฤติกรรม
02 ถ้อยคำบริภำษที่เกี่ยวกับพฤติกรรม ได้แก่ กำรเปรียบเทียบพฤติกรรมหรือกำรแสดงออกของคนๆ นั้นกับสิ่งต่ำงๆ
ส่วนใหญ่ขอ้ มูลที่ได้จำกผูบ้ อกภำษำกล่ำวว่ำจะเป็ นกำรเปรียบเทียบกับพฤติกรรมของสัตว์ เช่น หมำขี่เลีย ปำกปำ
แดก
 สรุป

“
พบว่ากลุ่มความหมายที่ปรากฏเหมือนกันคือ ถ้อยคําที่ใช้บริภาษเกี่ยวกับรูปร่างลักษณะ และถ้อยคําที่ใช้บริภาษเกี่ยวกับพฤติกรรม
สะท้อนให้เห็นว่าคนอีสานค่อนข้างให้ความสําคัญกับรูปลักษณ์และพฤติกรรมการแสดงออกโดยเฉพาะในเพศหญิง โลกทัศน์ของชาว
อีสานต่อรูปลักษณ์ของผู้หญิงคือเน้นให้ ความสําคัญกับการรักนวลสงวนตัว ทําตัวให้เรียบร้อยเหมาะสม กิริยาท่าทางควรสํารวม
“
ดังเช่นในตัวอย่างของคํา บริภาษ “ บ่เคียม ” หมายถึงการตําหนิกิริยาของคนที่ไม่อยู่นิ่ง นอกจากนี้ยังกล่าวถึงท่าทีที่เหมาะสม
โดยเฉพาะ เรื่องที่เกี่ยวกับเพศตรงข้ามเพราะหากเป็นหญิงแต่แสดงออกในเรื่องเพศมากเกินไปจะถูกมองว่าเป็นหญิงที่ไม่มีค่า