Professional Documents
Culture Documents
SÓNG
SÓNG
Xuân Quỳnh là một trong những gương mặt tiêu biểu của thơ ca Việt Nam thời kỳ
chống Mỹ. Thơ Xuân Quỳnh giàu cảm xúc với những cung bậc khác nhau. Đây cũng
chính là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, song cũng rất giản dị, chân
thành, đằm thắm và luôn khát khao về hạnh phúc đời thường. "Sóng" được in trong tập
"Hoa dọc chiến hào", xuất bản năm 1968. Giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ đang
nước sôi lửa bỏng, vẻ đẹp dịu dàng, chung thủy của người con gái được Xuân Quỳnh
thể hiện trong bài thơ "Sóng" ngời sáng như một hòn ngọc báu của thơ ca nghệ thuật.
Bàn về thơ, nhà phê bình Hoàng Minh Châu khẳng định: "Thơ khởi sự từ tâm hồn, vượt
lên bằng tầm nhìn, và đọng lại nhờ tấm lòng người viết". Bài thơ "Sóng" phát khởi từ
tâm hồn luôn khao khát yêu thương, soi chiếu khát vọng tình yêu chân thành, song
cũng rất giản dị của Xuân Quỳnh. Nếu ở khổ thơ thứ 6 thể hiện sự chung thủy son sắt
của người phụ nữ trong tình yêu thì khổ thơ thứ 7, thông qua hình tượng sóng, nhà thơ
đã mượn chính quy luật khách quan của đất trời để kiểm chứng và khẳng định niềm tin
vào sự thủy chung của mình, niềm tin vào bến bờ của hạnh phúc, và đích đến cuối
cùng của tình yêu.
Giữa những ngược xuôi Nam Bắc của cuộc đời, em vẫn chỉ có mình anh. Cũng như
thế, giữa muôn vời cách trở của đại dương xa xôi, mọi con sóng đều chỉ tha thiết
hướng tới bờ. Và trong tình yêu đòi hỏi phải có niềm tin vượt qua mọi khó khăn.
"Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở."
Đại dương mênh mông bởi trăm nghìn lớp sóng, dù to hay nhỏ, dù trên mặt nước hay
dưới lòng sâu, dù có xa xôi hay gặp bão gió phong ba thì những con sóng kia cũng sẽ
được đến bên bờ, vẫn mãi vỗ vào bờ với niềm hạnh phúc hân hoan, sôi nổi.
Xuân Quỳnh luôn thấm thía rằng đến được cái đích của tình yêu bao giờ cũng có vị
đắng của sự nếm trải, con đường đến với hạnh phúc sẽ không ít những cay đắng, gian
nan. Nhưng "Dù muôn vời cách trở", thì em cũng sẽ đến được với anh, vượt qua mọi
sóng gió để cập bến bờ hạnh phúc. Nhà thơ như đang tự dặn lòng, tự nhắc mình đừng
bao giờ mất niềm tin, nhưng cũng đừng ngây thơ ảo tưởng vào sự dễ dàng của tình
yêu. Lời thơ đồng thời còn là quyết tâm thiêng liêng, lời hứa hẹn sắt đá, thủy chung
trong tình yêu. Bởi như ông bà ta từng nói:
Càng trải qua những cay đắng, dập vùi và sự tàn phai đổ vỡ, càng thấm thía sự hữu
hạn của kiếp người, Xuân Quỳnh càng khát khao chiếm lĩnh và tận hưởng.
Còn Xuân Quỳnh lại có một ước mong đầy nữ tính. "Tan ra" không phải là mất đi,
không phải là để vào cõi hư vô mà "tan ra" là hy sinh, là dâng hiến, là khao khát được
hóa thân cái tôi cá thể vào "trăm con sóng nhỏ" để hòa mình vào "biển lớn tình yêu" để
được vĩnh hằng hóa, bất tử hóa tình yêu. Yêu và mong ước được hiến dâng và hy sinh
cũng chính là khát khao được sống hết mình vì tình yêu, được sống với tình yêu muôn
thuở. Có như thế tình yêu mới chiến thắng được cái hữu hạn, mong manh của đời
người, cũng là một cách để vượt qua giới hạn mong manh của cõi người. Đó là một
khát khao chân thành, cháy bỏng, táo bạo nhưng cũng thật giản dị, đời thường, nhân
hậu, vị tha của một tình yêu đắm say.
Thời gian càng ngắn ngủi, nhà thơ càng muốn được hy sinh, hiến dâng nhiều hơn cho
tình yêu để được yêu nhiều hơn. Khi yêu hết mình, khi tình yêu đủ lớn tới mức hòa vào
cái tôi vô cùng vô tận của đất trời thì tình yêu ấy sẽ trường tồn cùng năm tháng, cùng
vũ trụ. Con người đã làm được điều kì diệu, chiến thắng được trôi chảy của thời gian,
vĩnh viễn hóa được tình yêu trong sự thoáng chốc của đời người khi họ hiến dâng, hy
sinh trọn vẹn cho tình yêu.
"Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt, đời thường ai chẳng có
Vẫn ngừng đập khi cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi"
(Tự hát)
Một nhà văn người Nga từng nói: "Văn học nằm ngoài những định luật của sự băng
hoại. Chỉ mình nó không thừa nhận cái chết". Năm tháng qua đi, "Sóng" của nữ thi sĩ
Xuân Quỳnh vẫn vẹn nguyên giá trị, là khúc tình ca về tình yêu bất diệt.
2. Nhận xét về quan niệm mới mẻ và hiện đại về tình yêu của
nữ sĩ qua đoạn thơ :
-“Quan niệm mới mẻ, hiện đại” là quan niệm ngày nay, quan niệm của những
người có đời sống văn hóa, tinh thần tự do, dân chủ và không bị ràng buộc ý thức
hệ tư tưởng phong kiến. Xuân Quỳnh chủ động bày tỏ những khát khao yêu
đương mãnh liệt, khát vọng mạnh mẽ táo bạo về những rung động rạo rực cảm
xúc trong lòng, tin vào sức mạnh của tình yêu.
-Trong tình yêu, người phụ nữ không cam chịu, nhẫn nhục mà luôn chủ động,
khao khát kiếm tìm một tình yêu mãnh liệt, đồng cảm, bao dung. Người con gái
dám sống hết mình cho tình yêu, hòa nhập tình yêu cá nhân vào tình yêu rộng lớn
của cuộc đời. Xuân Quỳnh đã thể hiện được “cuộc hành trình mà khởi đầu là sự
từ bỏ cái chật chội, nhỏ hẹp để tìm đến một tình yêu bao la, rộng lớn”