Giao An Van 9 Toan Tap

Phßng gD- §T **********
Trêng thcs *** *****

§§§
Gi¸o ¸n
Tù chän ng÷ v¨n 9
GV : ………………………
tæ: khoa häc x· héi
n¨m häc 2009 - 2010
Gi¸o ¸n tù chän ng÷ v¨n 9
1
chñ ®Ò 1 (9tiÕt) .
V¨n häc trung ®¹i viÖt nam
TiÕt 1: Nh÷ng vÊn ®Ò kh¸i qu¸t

vÒ v¨n häc Trung ®¹i ViÖt
Nam
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
A/ Môc tiªu : Qua tiÕt häc, HS cã thÓ :
- Kh¾c s©u, më réng, n©ng cao h¬n nh÷ng kiÕn thøc vÒ çc t¸c gi¶, t¸c phÈm ®· ®îc
häc ; çc t¸c gi¶, t¸c phÈm kh¸c ngoµi SGK. N¾m ®îc néi dung c¬ b¶n, kh¸i qu¸t cña
v¨n häc trung ®¹i qua çc t¸c phÈm cô thÓ ®îc häc.
- Bíc ®Çu so s¸nh ®îc v¨n häc trung ®¹i víi v¨n häc hiÖn ®¹i vÒ: ThÓ lo¹i, nghÖ thuËt,
néi dung.
- HS vËn dông kiÕn thøc, sù hiÓu biÕt vÒ nghÖ thuËt, néi dung, thÓ lo¹i v¨n häc
trung ®¹i ®Ó luyÖn tËp : Gi¶i quyÕt 1 sè bµi tËp c¶m thô ; ViÐt bµi tù luËn chøng
minh, gi¶i thÝch, ph©n tÝch, c¶m nghÜ, so s¸nh vÒ nh©n vËt, t¸c phÈm v¨n häc trung
®¹i.
B/ ChuÈn bÞ : - GV : Su tÇm tµi liÖu, so¹n bµi
- HS : ¤n l¹i çc VB, häc thuéc th¬, tãm t¾t truyÖn, ND, NT
C/ Ho¹t ®éng trªn líp :

1) Tæ chøc líp : KiÓm tra sÜ sè :
2) KiÓm tra bµi cò : kÕt hîp khi häc bµi.
3) Bµi míi : ( 40’ )
2
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
I/ TiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña dßng v¨n häc
trung ®¹i:
* TiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña dßng v¨n häc viÕt:
?V¨n häc viÕt ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn * HS nhí l¹i vµ tr¶ lêi:
ntn ? - V¨n häc viÕt h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn hµng n¨m. Trªn tiÕn tr×nh
Êy, cã thÓ chia thµnh 4 giai ®o¹n,
t¬ng øng víi bèi c¶nh lÞch sö, x·
héi, v¨n ho¸ vµ nhÊt lµ víi nh÷ng sù
kiÖn cña b¶n th©n v¨n häc.
1. Giai ®o¹n 1: Tõ thÕ kØ X ®Õn thÕ kØ XV.

* VÒ lÞch sö : * HS th¶o luËn tr¶ lêi:
? Hoµn c¶nh lÞch sö ë giai ®o¹n nµy cã g× ®¸ng - D©n téc ta sau khi giµnh ®îc nÒn
chó ý ? tù chñ, vÉn ph¶i chiÕn ®Êu nhiÒu
lÇn ®Ó b¶o vÖ vµ gi¶i phãng d©n
téc.
- Giai cÊp PK thêi k× nµy ®ang cã
vai trß lÞch sö tÝch cùc, l·nh ®¹o
toµn d©n ®¸nh th¾ng giÆc Tèng,
Nguyªn, Minh x©m lîc, b¶o vÖ
®Êt níc, x©y dùng 1 nÒn v¨n ho¸
giµu tÝnh truyÒn thèng.
* VÒ v¨n häc :
? H·y nªu nh÷ng ®iÓm næi bËt cña v¨n häc thêi * HS th¶o luËn tr¶ lêi :
k× nµy ? - lµ thíi ®¹i chøng kiÕn sù ra ®êi
cña dßng v¨n häc viÕt, nh 1 bíc
nh¶y vät cña tiÕn tr×nh lÞch sö v¨n
häc d©n téc, víi nh÷ng t¸c phÈm
næi tiÕng ban ®Çu: Nam quèc s¬n
hµ ( S«ng nói níc Nam), Quèc téi
( vËn níc).
- Lµ thêi chøng kiÕn sù ra ®êi cña
v¨n häc viÕt bµng ch÷ N«m, cuèi
? Em h·y nªu VDô 1 t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu thÕ kØ XIII.
mµ em ®· häc vµ ®îc ®äc ? * HS nªu VDô:
 GV cã thÓ lÊy VDô vµ chèt l¹i:
- NguyÔn Thuyªn lµ ngêi ®Çu tiªn ¸p dông luËt
§êng vµo viÖc lµm th¬ tiÕng ViÖt.
3
- NguyÔn Tr·i ®· ®Ó l¹i Quèc ©m thi tËp víi
254 bµi th¬ N«m.
- Lª Th¸nh T«ng vµ çc t¸c gi¶ thêi Hång §øc
cïng ®Ó l¹i 1 tuyÓn tËp th¬ N«m: Hång §øc
quèc ©m thi tËp, h¬n 300 bµi.
- T¸c gi¶ lín nhÊt thêi k× nµy : NguyÔn Tr·i
- T¸c phÈm cã gi¸ trÞ nhÊt: Nam quèc s¬n hµ,
HÞch tíng sÜ, B×nh Ng« ®¹i ço. Víi 1 chñ
nghÜa yªu níc cao ®Ñp bËc nhÊt thêi PK.
- T tëng chñ ®¹o cña VH thêi k× nµy: kh¼ng
®Þnh d©n téc.
2. Giai ®o¹n 2: Tõ thÕ kØ XVI - XVII vµ nöa
®Çu thÕ kØ XVIII.
* VÒ lÞch sö:
? Nªu nh÷ng ®iÓm næi bËt vÒ h/c¶nh lÞch sö ë * HS kh¸i qu¸t:
giai ®o¹n nµy ? - §©y lµ giai ®o¹n chÕ ®é PK vÉn
cßn kh¶ n¨ng ph¸t triÓn. Nhng
nh÷ng m©u thuÉn néi t¹i cña chÕ
®ä PK : g/cÊp PK >< nh©n d©n ;
g/cÊp PK >< g/cÊp PK ngµy cµng
gay g¾t ®Én ®Õn 1 sè cuéc khëi
nghÜa n«ng d©n vµ nh÷ng cuéc
chiÕn tranh PK triÒn miªn suèt çc
thÕ kØ XVI, XVII.
- HËu qu¶: ®êi sèng nh©n d©n
ngµy cµng lÇm than c¬ cùc, ®Êt n-
íc t¹m thêi bÞ chia c¾t.
* VÒ v¨n häc :
? cho biÕt nh÷ng ®iÓm næi bËt cña VH giai * HS suy nghÜ, th¶o luËn nhãm
®o¹n nµy ? cho 1 sè VDô vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm ph¸t biÓu:
tiªu biÓu ë giai ®o¹n nµy ? - VH ch÷ N«m ph¸t triÓn c¶ ND vµ
h×nh thøc.
VD : NguyÔn BØnh Khiªm, -
NguyÔn D÷ “TruyÒn k× m¹n
? VËy t tëng chñ ®¹o cña VH giai ®o¹n nµy lµ lôc”...
g× ? - Phª ph¸n nh÷ng tÖ n¹n cña chÕ
®é PK...
4) Cñng cè : ( 4’ )
4
? Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu cña bèi c¶nh lÞch sö vµ t×nh h×nh v¨n häc ë giai ®o¹n1
vµ
giai ®o¹n 2 ?
5) Híng dÉn vÒ nhµ : (1’ )
- N¾m ch¾c nh÷ng ®iÓm næi bËt vÒ bèi c¶nh lÞch sö, t×nh h×nh v¨n häc ë giai
®o¹n1
vµ giai ®o¹n 2.
- TiÕp tôc t×m hiÓu vÒ çc giai ®o¹n tiÕp theo .
-------------------------------------------------
TiÕt 2 : nh÷ng vÊn ®Ò kh¸i qu¸t vÒ v¨n häc
Trung ®¹i viÖt nam
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
A/ Môc tiªu : Qua tiÕt häc, HS cã thÓ :
- N¾m v÷ng tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam, néi dung c¬ b¶n
- So s¸nh ®îc v¨n häc trung ®¹i víi v¨n häc hiÖn ®¹i vÒ.
- HS vËn dông kiÕn thøc, sù hiÓu biÕt vÒ nghÖ thuËt, néi dung, thÓ lo¹i v¨n häc
trung ®¹i ®Ó luyÖn tËp : Gi¶i quyÕt 1 sè bµi tËp c¶m thô ; ViÐt bµi tù luËn chøng
minh, gi¶i thÝch, ph©n tÝch, c¶m nghÜ, so s¸nh vÒ nh©n vËt, t¸c phÈm v¨n häc trung
®¹i.
B/ ChuÈn bÞ : - GV : Su tÇm tµi liÖu , tranh ¶nh giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, hoµn c¶nh
ra
®êi t¸c phÈm.
- HS : KÎ b¶ng hÖ thèng ho¸ çc VB v¨n häc trung ®¹i ®· häc trong
ch¬ng tr×nh tõ líp 6  9. ¤n l¹i çc VB, häc thuéc th¬, tãm
t¾t truyÖn, ND, NT, t¸c gi¶, c¶m thô chi tiÕt ®Æc s¾c.

2) KiÓm tra bµi cò : kÕt hîp khi häc bµi.
3) Bµi míi : ( 40’ )

3. Giai ®o¹n 3: Tõ nöa cuèi thÕ kØ XVIII ®Õn
nöa ®Çu thÕ kØ XIX.
* VÒ lÞch sö :
? Hoµn c¶nh lÞch sö ë giai ®o¹n nµy cã g× ®¸ng * HS nhí l¹i vµ tr¶ lêi:
chó ý ? - §©y lµ giai ®o¹n b·o t¸p,s«i ®éng
5
chÕ ®é PK khñng ho¶ng trÇm
träng.
- phong trµo n«ng d©n khëi nghÜa
bïng næ ë kh¾p n¬i. Cuéc khëi
nghÜa T©y S¬n do anh em
NguyÔn HuÖ cÇm ®Çu, ®· lËt
®æ çc tËp ®oµn PK, ®¸nh th¾ng
qu©n x©m lîc trong Nam, ngoµi
* VÒ v¨n häc : B¾c, thèng nhÊt ®Êt níc.
? H·y nªu nh÷ng ®iÓm næi bËt cña v¨n häc thêi
k× nµy ? * HS th¶o luËn tr¶ lêi:
* GV bæ sung vµ chèt l¹i nh÷ng ý chÝnh:
- VH ph¸t triÓn rÇm ré ë c¶ 2 lo¹i t¸c phÈm ch÷
H¸n vµ ch÷ N«m.V¨n häc ch÷ H¸n cã thµnh tùu * HS nghe vµ tù ghi vµo vë.
nhiÒu lµ ë thÓ truyÖn kÝ: Thîng kinh kÝ sù,
Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ.
- V¨n hcä ch÷ N«m cã nh÷ng kiÖt t¸c cha tõng
thÊy, biÓu hiÖn ë 2 thÓ lo¹i lín:
+ TruyÖn N«m lôc b¸t víi truyÖn KiÒu, Hoa
tiªn.
+ Khóc ng©m song thÊt lôc b¸t víi Chinh phô
ng©m vµ Cung o¸n ng©m khóc.
- Çc t¸c gi¶ tiªu biÓu: NguyÔn Du, Hå Xu©n
H¬ng, §oµn ThÞ §iÓm, NguyÔn Gia ThiÒu,
Cao B¸ Qu¸t, NguyÔn C«ng Trø ...
- Næi bËt trong v¨n häc thêi nµy lµ trµo lu v¨n
häc nh©n ®¹o chñ nghÜa víi 2 néi dung lín:
+ Phª ph¸n nh÷ng thÕ lùc PK chµ ®¹p con ngêi,
ph¬i trÇn thùc chÊt xÊu xa, tµn b¹o cña giai cÊp
PK.
+ §Ò cao quyÒn sèng cña con ngêi, b¶o vÖ h¹nh
phóc løa ®«i, gia ®×nh, ®Æc biÖt ®Ò cao
quyÒn sèng cña ngêi phô n÷.
4. Giai ®o¹n 4: Tõ nöa cuèi thÕ kØ XIX.

* VÒ lÞch sö:
? Nªu nh÷ng ®iÓm næi bËt vÒ h/c¶nh lÞch sö ë * HS kh¸i qu¸t nh÷ng ®iÓm næi
giai ®o¹n nµy ? bËt vÒ hoµn c¶nh lÞch sö ë giai
* GV chèt nh÷ng ®iÓm chÝnh: ®o¹n nµy.
-Tõ gi÷a TK, ®Õn hÕt TK XIX thùc d©n Ph¸p
6
x©m lîc níc ta.
- Cuéc chiÕn ®Êu cña nh©n d©n ta chèng TD
Ph¸p
Lµ cuéc chiÕn ®Êu gian khæ, anh dòng, nhiÒu
hi sinh, bao ®au xãt ..., chÝnh lµ bèi c¶nh cho
sù ph¸t triÓn cña v¨n häc thêi k× nµy.
* VÒ v¨n häc : * HS th¶o luËn, ph¸t biÓu:

? cho biÕt nh÷ng ®iÓm næi bËt cña VH giai
®o¹n nµy ? cho 1 sè VDô vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm
tiªu biÓu ë giai ®o¹n nµy ?
* GV bæ sung vµ chèt l¹i:
- V¨n häc ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m ®Òu ph¸t triÓn.
+ V¨n häc ch÷ N«m : tiªu biÓu cã nh÷ng t¸c gi¶:
NguyÔn ®×nh hiÓu, Phan V¨n TrÞ, Tó X¬ng ...
+ ThÓ lo¹i: phong phó nh : vÌ, hÞch, v¨n tÕ ...
VD : “ v¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc ”
* HS th¶o luËn, tr×nh bµy:

? VËy t tëng chñ ®¹o cña VH giai ®o¹n nµy lµ
g× ?
* GV chèt:
- NguyÔn §×nh ChiÓu lµ t¸c gi¶ lín nhÊt thêi k×
nµy, còng lµ t¸c gi¶ tiªu biÓu cña v¨n häc yªu níc
chèng Ph¸p, víi cèng hiÕn cã tÝnh thêi ®¹i: s¸ng
t¹o h×nh tîng ngêi anh hïng n«ng d©n trong
chiÕn tranh vÖ quèc ; thÓ hiÖn lßng yªu níc tha
thiÕt . VD : bµi “ xóc c¶nh ”, “ Ch¹y giÆc ” ...
- §ãng gãp chung vµo ND chñ ®¹o Êy cßn cã
NguyÔn KhuyÕn vµ Tó X¬ng. C¶ 2 nhµ th¬
®Òu cã th¬ v¨n tè ço, ®¶ kÝch nh÷ng çi lè
l¨ng, hñ b¹i ë buæi giao thêi,ë bíc ®Çu cña x· héi
TD nöa PK.
4) Cñng cè : ( 4’ )
? Nªu nh÷ng ®iÓm næi bËt vÒ t×nh h×nh v¨n häc ë 4 giai ®o¹n ?
- N¾m ch¾c nh÷ng ®iÓm næi bËt vÒ bèi c¶nh lÞch sö còng nh t×nh h×nh v¨n
häc.
7
- ë mçi giai ®o¹n , em h·y cho vÝ dô 1 vµi t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm tiªu biÓu .
********************************
TiÕt 3 : nh÷ng vÊn ®Ò kh¸i qu¸t vÒ v¨n häc

Ngµy so¹n : Trung ®¹i viÖt nam ( TiÕp )
Ngµy d¹y :
A/ Môc tiªu : ( nt )
B/ ChuÈn bÞ : - GV : B¶ng phô cã kÎ b¶ng hÖ thèng ho¸ çc t¸c phÈm VHT§.
- HS ¤n l¹i çc VB

2) KiÓm tra bµi cò :
3) Bµi míi : ( 40’ )

II/ HÖ thèng ho¸ çc t¸c phÈm v¨n häc trung
®¹i:
- GV yªu cÇu HS lªn b¶ng ®iÒn vµo b¶ng hÖ
thèng ho¸ çc t¸c phÈm v¨n häc trung ®¹i. * Mét sè HS lªn b¶ng thùc hiÖn yªu
cÇu . Çc HS kh¸c bæ sung cho
hoµn thiÖn.
- GV sau ®ã ®a b¶ng phô cã hÖ thèng çc t¸c
phÈm VHT§ cho HS quan s¸t ®Ó ghi nhí. * HS quan s¸t råi söa ch÷a vµo
b¶ng hÖ thèng cña m×nh ë vë.
TT Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ Thêi gian ThÓ lo¹i

1 Con hæ cã nghÜa Vò Trinh Lan, (?) TruyÖn v¨n
Tr× KiÕn V¨n xu«i h cÊu ch÷
lôc H¸n
2 ThÇy thuèc giái cèt ë tÊm Hå Nguyªn Trõng TK 14 TruyÖn thËt v¨n
lßng (1374-1446 ) xu«i ch÷ H¸n
3 S«ng nói níc Nam T¬ng truyÒn lµ TK 10 Th¬ §êng luËt
cña LÝ Thêng tø tuyÖt
KiÖt ( 1019-1105 )
4 Phß gi¸ vÒ Kinh TrÇn Quang Kh¶i Sau gi¶i Ngò ng«n tø
8
( 1241 - 1294 ) phãng Kinh tuyÖt
§« 6 - 1285
5 Thiªn Trêng v·n väng TrÇn Nh©n T«ng Kho¶ng ThÊt ng«n tø
( 1258 - 1308 ) 1300 tuyÖt
6 Bµi ca C«n S¬n NguyÔn Tr·i 1430 ThÓ cæ phong
( C«n S¬n ca ) ( 1380 - 1442 ) ®îc dÞch sang
lôc b¸t
7 Sau phót chia li §oµn ThÞ §iÓm Gi÷a TK 18 Cæ phong dÞch
( TrÝch chinh phô ng©m ) ( 1705 - 1748 ) sang song thÊt
lôc b¸t
8 B¸nh tr«i níc Hå Xu©n H¬ng Cuèi TK 18 ThÊt ng«n tø
(?-?) tuyÖt
9 Qua §Ìo Ngang NguyÔn ThÞ Hinh TK 19 ThÊt ng«n b¸t
(?-?) có
10 B¹n ®Õn ch¬i nhµ NguyÔn KhuyÕn Cuèi TK 19 ThÊt ng«n b¸t
( 1835 - 1909 ) có
11 ChiÕu dêi §« LÝ C«ng UÈn Canh tuÊt ThÓ chiÕu, thÓ
( Thiªn §« chiÕu ) ( 974 - 1028 ) 1010 v¨n nghÞ luËn
cæ
12 HÞch tíng sÜ TrÇn Quèc TuÊn Tríc 1285 ThÓ hÞch, v¨n
( 1231 - 1300 ) ( KC lÇn 2 ) nghÞ luËn cæ.
13 Níc §¹i ViÖt ta NguyÔn Tr·i 17-12-1428 ThÓ ço, v¨n
( TrÝch Ço b×nh Ng« ) ( sau ®¹i biÒn ngÉu cæ
th¾ng qu©n
Minh )
14 Bµn luËn vÒ phÐp häc NguyÔn ThiÕp TK 18 V¨n xu«i cæ
( 1723 - 1804 )
15 ChuyÖn ngêi con g¸i Nam NguyÔn D÷ TK 16 V¨n xu«i ch÷
X¬ng ( ?-?) H¸n, tù sù cæ
16 ChuyÖn cò trong phñ chóa Ph¹m §×nh Hæ §Çu thêi Tuú bót cæ ( ghi
TrÞnh ( Chiªu Hæ ) NguyÔn, chÐp tuú høng,
( TrÝch Vò trung tuú bót ) (1768 - 1839 ) ®Çu TK 19 t¶n m¹n )
17 Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ Ng« Gia v¨n ph¸i: Cuèi TK 18, TiÓu thuyÕt
( håi thø mêi bèn ) Ng« Th× ChÝ , ®Çu TK 19 lÞch sö theo lèi
Ng« Th× Du ... ch¬ng håi, ch÷
H¸n.
18 TruyÖn KiÒu NguyÔn Du Cuèi TK 18 TruyÖn th¬
( 5 ®o¹n trÝch häc ) ( 1765 - 1820 ) N«m
9
( thÓ lôc b¸t )
19 TruyÖn Lôc V©n Tiªn NguyÔn §Çu nh÷ng TruyÖn th¬
( 2 ®o¹n trÝch häc ) §×nhChiÓu n¨m 50 thÕ N«m
( 1822 - 1888 ) kØ 19 (1853 ( thÓ lôc b¸t )
)
4) Cñng cè : ( 4’ )
? Em h·y cho biÕt ND c¬ b¶n cña 1 vµi t¸c phÈm v¨n häc trung ®¹i ®· ®îc häc ?
- N¾m ch¾c tªn t¸c gi¶, t¸c phÈm , thêi gian s¸ng t¸c, thÓ lo¹i cña çc t¸c phÈm
v¨n häc trung ®¹i theo b¶ng ®· hÖ thèng.
 TiÕp tôc t×m hiÓu nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña çc t¸c phÈm v¨n häc trung ®¹i .
******************************
TiÕt 4.
Nh÷ng s¸ng t¹o cña nguyÔn du trong truyÖn kiÒu
A-Môc tiªu cÇn ®¹t :

Qua bµi häc , häc sinh n¾m ®îc çc kiÕn thøc vµ kü n¨ng sau :
-Cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña NguyÔn Du
-Nh÷ng s¸ng t¹o nghÖ thuËt cña NguyÔn Du trong “TruyÖn KiÒu” .
-C¶m nhËn vµ ph©n tÝch ®îc gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña “TruyÖn KiÒu” .
B-ChuÈn bÞ :
C-TiÕn tr×nh tæ chøc.
1.æn ®Þnh tæ chøc :
2.KiÓm tra bµi cò :
3.Bµi míi :

Nh¾c l¹i nh÷ng yÕu tè cuéc ®êi -Thêi ®¹i NguyÔn Du cã nhiÒu biÕn
vµ con ngêi cña NguyÔn Du cã ®éng d÷ déi (chÕ ®é phong kiÕn ViÖt
¶nh hëng ®Õn th¬ v¨n cña «ng ? Nam khñng ho¶ng trÇm träng , khëi
nghÜa n«ng d©n ®Ønh cao lµ khëi
nghÜa T©y S¬n)
-Sinh ra trong mét gia ®×nh ®¹i quÝ téc
, cã truyÒn thèng vÒ v¨n häc .
10
-Må c«i cha n¨m 9 tuæi , må c«i mÑ n¨m
12 tuæi , «ng sím ph¶i b¬ v¬ sèng cuéc
®êi nghÌo khæ , chÞu ®ãi r¸ch , phu b¹t
kh¾p n¬i , chøng kiÕn nhiÒu c¶nh ®êi
Ðo le. V× vËy , cã nhiÒu t¸c ®éng lín
®Õn t×nh c¶m c¶m xóc cña nhµ th¬ .
-Nh÷ng n¨m lµm quan cho triÒu
NguyÔn , c«ng viÖc ®i sø nhµ Thanh
®· t¸c ®éng kh«ng nhá tíi t tëng vµ t×nh
c¶m cña «ng .
-So s¸nh “TruyÖn KiÒu” cña Thanh I.Nh÷ng s¸ng t¹o vÒ nghÖ thuËt
T©m Tµi Nh©n vµ “TruyÖn KiÒu” 1.ThÓ lo¹i .
cña NguyÔn Du , em thÊy g× s¸ng -Nh÷ng s¸ng t¹o vÒ thÓ lo¹i cña
t¹o ? NguyÔn Du thÓ hiÖn ë chç “TruyÖn
KiÒu” cña TT Tµi Nh©n (TQ) viÕt
b»ng v¨n xu«i tiÓu thuyÕt ch¬ng håi
cßn “TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du
viÕt b»ng truyÖn th¬ (3254 c©u th¬
lôc b¸t ) vÊn ®Ò mµ t¸c gi¶ quan t©m
chÝnh lµ vÊn ®Ò vËn mÖnh cña mét
con ngêi trong x· héi phong kÝªn (s«
phËn bi th¶m cña nh©n vËt Thuý
KiÒu .
2.VÒ nghÖ thuËt .
*)NghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt .
+Nh©n vËt chÝnh diÖn : Thuý
Em h·y ph©n ra çc nh©n vËt chÝnh KiÒu , Thuý V©n , V¬ng Quan , Kim
diÖn vµ ph¶n diÖn trong “TruyÖn Träng , Tõ H¶i , V·i Gi¸c Duyªn .
KiÒu” +Nh©n vËt ph¶n diÖn : Tó bµ, B¹c bµ
, B¹c H¹nh , Ho¹n Th , M· Gi¸m Sinh ,
Së Khanh .
*T¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p íc lÖ
-Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo khi ngßi (vÎ ®Ñp cña con ngêi thêng g¾n víi vÏ
bót t¸c gi¶ miªu t¶ nh©n vËt chÝnh ®Ñp khÎo m¹nh , thanh tao cña çc
diÖn ? BiÖn ph¸p ngt chÝnh khi miªu h×nh tîng tù nhiªn ) . Çi ®Ñp ph¶i ®-
11
t¶ çc nh©n vËt nµy ? îc miªu t¶ hoµn thiÖn hoµn mü b»ng
+H·y lÊy dÉn chøng trong “TruyÖn biÖn ph¸p lý tëng ho¸ (§Ñp th× ph¶i
KiÒu” ®Ó minh ho¹ ? tuyÖt thÕ giai nh©n, tµi th× mêi
ph©n vÑn mêi )
*Trong “TruyÖn KiÒu” , néi dung
miªu t¶ Thuý KiÒu “s¾c ®µnh ®ßi
mét, tµi ®µnh ho¹ hai” .
§Ó lµm næi bËt vÎ ®Ñp cña
(+So s¸nh çc miªu t¶ TK trong “Kim “TruyÖn KiÒu” , t¸c gi¶ miªu t¶ çi
V©n KiÒu TruyÖn” cña Thanh T©m ®Ñp hoµn thiÖn hoµn mÜ cña Thuý
Tµi Nh©n vµ trong “TruyÖn KiÒu” V©n tríc , lµm ®ßn b¶y cho tµi s¨c
cña NguyÔn Du ) cña Thuý KiÒu (Trong TK cña Thanh
T©m Tµi Nh©n : T¸c gi¶ miªu t¶
Thuý KiÒu tríc , Thuý V©n sau ).
Khi miªu t¶ Thuý V©n , cho phÐp
ngêi ta tëng tîng mét c« g¸i trÎ trung ,
®Ñp mét çch phóc hËu, ®oan trang ,
cã phÇn quÝ ph¸i . VÎ ®Ñp cña Thuý
V©n lµ vÎ ®Ñp t¹o ho¸ nhêng
nhÞn .Cßn vÎ ®Ñp cña Thuý KiÒu lµ
çi ®Ñp “s¾c x¶o mÆn mµ” , vÎ ®Ñp
mµ “Hao ghen, liÔu hên” .
Miªu t¶ vÎ ®Ñp nh©n vËt , NguyÔn
Du ®· ngÇm dù c¶m ho¸ nh©n vËt .
Çi ®Ñp “m©y thua” , “tuyÕt nhêng”
dù c¶m mét cuéc ®êi cã lÏ su«n sÎ ,
b×nh yªn cßn çi ®Ñp “Hoa ghen,
liÔu hên” lµ dù c¶m mét sè phËn lªnh
®ªnh” , tr«i d¹t, bÊt tr¾c .
+Çi tµi cña Thuý KiÒu còng ®îc
miÓu t¶ , b»ng çch sè phËn ho¸ nh©n
vËt Thuý KiÒu nh mét ®Þnh mÖnh .
Çi tµi cña Thuý KiÒu ®îc thÓ hiÖn
râ trong toµn bé c©u chuyÖn (§¸nh
®µn cho Kim Träng , cho M· Gi¸m
Sinh , cho Thóc Sinh , Ho¹n Th , Hå
T«n HiÕn … ) .
Khi miªu t¶ çi tµi cña nh©n vËt Thuý
KiÒu , NguyÔn Du chñ yÕu nãi ®Õn
t©m hån ®a sÇu ®a c¶m cña ngêi
12
nghÖ sÜ . Çi tµi cña KiÒu chÝnh lµ
çi t×nh : “Tµi t×nh chi l¾m cho trêi
®Êt ghen”
-§äc nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ Kim *Nh©n vËt Kim Träng còng ®îc miªu
Träng ? Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo t¶ mét çch lý tëng ho¸ : tõ çch xuÊt
vÒ çch miªu t¶ nh©n vËt nµy ? hiÖn ®Õn diÖn m¹o
… Nh¹c vµng ®©u ®· thÊy nghe gÇn
gÇn
Tr«ng chõng thÊy mét v¨n nh©n
Láng bu«ng tay khÊu bíc lÇn d¹m
b¨ng
Råi Kim Träng “Mét vµng nh thÓ c©y
quúnh cµnh dao” víi d¸ng dÊp vµ
tÝnh çch : “Phong t tµi m¹o tãt vêi” .
Vµo trong phong nh· , ra ngoµi hµo
hoa .
-Tõ H¶i còng lµ mét nh©n vËt chÝnh *Nh©n vËt Tõ H¶i , tõ çch xuÊt hiÖn
diÖn . Em thÊy NguyÔn Du miªu t¶ hÕt søc bÊt ngê , g©y thiÖn c¶m tõ
nh©n vËt Tõ H¶i cã g× ®Æc biÖt ? h×nh d¸ng ®Õn tÝnh çch .
“LÇn th©u giã m¸t tr¨ng thanh
Bçng ®©u cã kh¸ch biªn ®×nh sang
ch¬i
R©u hïm hµm Ðm m©y ngµi .
Vai n¨m tÊc réng th©n mêi thíc cao
§êng ®êng ®Êng anh hµo
C«n quyÒn h¬n søc lîc thao gåm tµi
-Çc nh©n vËt ph¶n diÖn ®îc t¸c gi¶ +Çc nh©n vËt ph¶n diÖn thêng ®îc
dïng biÖn ph¸p ngt g× ? H·y lÊy dÉn t¸c gi¶ dïng biÖn ph¸p hiÖn thùc . Tøc
chøng minh ho¹ ? lµ çc nh©n vËt tù ph¬i bµy tÝnh
(Miªu t¶ nh©n vËt M· Thóc Sinh , Tó çch cña m×nh .
bµ , Së Khanh, Ho¹n Th , Hå T«n -M· Gi¸m Sinh : B¶n chÊt con bu«n
HiÕn..) dÇn dÇn ®îc hiÖn ra tõ lóc míi xuÊt
hiÖn : “Tríc thÇy sau tí x«n xao” ®Õn
çc cö chØ , lêi nãi , ho¹t ®éng ®Òu
rÊt th« lç :
Hái tªn , r»ng : M· Gi¸m Sinh
Hái quª , r»ng: HuyÖn L©m Thanh
còng gÇn
Råi “ghÕ trªn ngåi tãt sç sµng”
vµ “Ðp cung cÇm nguyÖt thø bµi qu¹t
13
ch¬n”
®Õn “Cß kÌ bít mét thªm hai”
-Tó bµ :Tho¾t tr«ng nhên nhît mÇu
da
¨n g× to bÐo ®Éy ®µ lµm sao .
“Nhên nhît” gîi mÇu da mai m¸i cña
nh÷ng ngêi chuyªn kinh doanh thÓ x¸c
phô n÷ . Ngêi ¨n c¬m , ¨n thÞt . ë ®©y
t¸c gi¶ hái “ ¨n g× lµ mét hµm ý rÊt
s©u s¾c.
***********************************
****
TiÕt 5 :NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nh©n vËt

:
Trong “TruyÖn KiÒu” ngt miªu t¶ .
t©m lý nh©n vËt còng hÕt søc ®iªu NguyÔn Du rÊt hiÓu t©m lý nh©n
luyÖn . H·y lÊy mét vµi dÉn chøng vËt . Mçi nh©n vËt tõ chÝnh diÖn ,
®Ó minh ho¹ . ph¶n diÖn (vµ c¶ çc nh©n vËt trung
gian nh Thóc sinh, çc nh©n vËt mê
nh¹t nh Thuý V©n , V¬ng Quan) tÊt
c¶ ®Òu cã tÝnh çch .
+Thuý KiÒu ë lÇu Ngng BÝch :
Trong mu«n vµn nçi nhí , ®Çu tiªn
Thuý KiÒu nhí ®Õn Kim Träng
“Tëng ngêi díi nguyÖt chÐn ®ång
Tin s¬ng luèng nh÷ng dµy tr«ng mai
chê”
§iÒu ®ã chøng tá, nµng kh«ng giÊu
14
næi t×nh c¶m .
-Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ +§o¹n Thuý KiÒu b¸o ©n , b¸o o¸n .
nghÖ thuËt miªu t¶ tÊm lý nh©n vËt Sau khi b¸o ©n xong , ngêi ®Çu tiªn
cña NguyÔn Du qua ®o¹n Thuý KiÒu Thuý KiÒu b¸o o¸n lµ Ho¹n Th . Tríc
b¸o ©n b¸o o¸n ? hÕt v× Thuý KiÒu còng lµ ®µn bµ
nªn ®· tr¶ thï Ho¹n Th tríc (v× dï sao
®ã ®µn bµ còng cã mét chót g× ®ã
nhá nhen ch¼ng h¹n lêi KiÒu rÊt m¸t
mÎ : TiÓu th giê còng ®Õn ®©y
§µn bµ dÔ cã mÊy tay
§êi xa mÊy mÆt , ®êi nµy mÊy gan
DÔ dµng lµ thãi hång nhan
Cµng cay nghiÖt l¾m , cµng oan tr¸i
nhiÒu .
NguyÔn Du ®· bè trÝ cho Thuý
KiÒu tha Ho¹n Th vµ rÊt nhiÒu lÇn
Thóc Sinh ra quan ©m çc sôt sïi cïng
Thuý KiÒu . Ho¹n Th biÕt nhng lê
®i . Khi trèn khái nhµ Ho¹n Th biÕt
nhng kh«ng ®uæi theo . V¶ l¹i Ho¹n
Th lµ mét ®èi th kh«ng võa :
“R»ng t«i chót phËn ®µn bµ
Ghen tu«ng th× còng ngêi ta thêng
t×nh
NghÜ cho khi g¸c viÕt kinh
Vít khi khái cö døt t×nh ch¼ng theo
Lßng riªng riªng nh÷ng kÝnh yªu
Chång chung cha dÔ ai chiÒu cho ai
Trãt lßng g©y viÖc tr«ng gai
Cßn nhê lîng bÓ th¬ng bµi nµo
ch¨ng .
-ViÖc x©y dùng nh©n vËt Ho¹n Th Ho¹n Th rÊt kh«n khÐo . Ho¹n kÐo
cho thÊy nh÷ng m©u thuÉn trong ngêi xö téi vµo ®ång lo¹i (cïng phËn
miªu t¶ cña NguyÔn Du nh thÕ nµo ? ®µn bµ ghen tu«ng lµ b×nh thêng )
(NguyÔn Du rÊt trung thµnh víi chÕ 6 c©u tiÕp , Ho¹n Th còng kh«ng
®é phong kiÕn ) nhËn téi mµ cßn kÓ téi KiÒu . Trãt :
võa nh nhËn téi võa nh xin lçi vµ c©u
cuèi “Cßn nhê lîng bÓ th¬ng bµi nµo
ch¨ng”
th× Ho¹n Th ca ngîi KiÒu réng lîng .
15
Ho¹n Th ®· ®¸nh tróng t©m lý nµng
KiÒu . Vµ v× vËy, Thuý KiÒu kh«ng
thÓ kh«ng tha thø cho Ho¹n Th .
“Khen cho thËt ®· nªn r»ng
Kh«n ngoan ®Õn mùc , nãi n¨ng ph¶i
lêi
Tha ra th× còng may ®êi
Lµm ra mang tiÕng con ngêi nhá nhen
*************************************************
**********************
TiÕt 6 : NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh .

-Trong “TruyÖn KiÒu” ngt t¶ c¶nh C¶nh nµo c¶nh ch¼ng ®eo sÇu
ngô t×nh cña NguyÔn Du còng hÕt Ngêi buån c¶nh cã vui ®©u bao giê
søc tµi t×nh . Em h·y chøng minh C¶nh trong “TruyÖn KiÒu” ®Òu ®îc
®iÒu ®ã ? t¸c gi¶ kh¾c ho¹ chØ b»ng vµi nÐt nh-
ng trong nã béc lé rÊt nhiÒu c¶m xóc
cña nh©n vËt .
Ch¼ng h¹n khi chÞ em Thuý KiÒu ®i
16
ch¬i xu©n khi mµ tµ tµ bãng ng¶ vÒ
t©y , chÞ em th¬ thÈn dan tay ®i vÒ ,
Em h·y lÊy dÉn chøng minh ho¹ trong ®Ó miªu t¶ c¶nh lu luyÕn víi c¶nh
mèi c¶nh cña Thuý KiÒu ®Òu göi ngµy xu©n ®Ñp ®Ï, t¸c gi¶ t¶ c¶nh
g¾m mét t×nh c¶m nµo ®ã . dßng suèi : “Nao nao dßng níc uèn
T×nh trong c¶nh , c¶nh trong t×nh , quanh
rÊt g¾n bã vµ hÕt søc ®iªu luyÖn ? DÞp cÇu nho nhá cuèi ghÒnh b¾c
ngang
- Còng vÉn dßng suèi nµy , khi
Kim Träng trë l¹i t×m KiÒu ,
NguyÔn Du viÕt :
“Mét vïng cá mäc xanh r×
Níc ng©m trong v¾t thÊy g× n÷a
®©u”
+§o¹n “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch” còng
lµ mét trong nh÷ng ®o¹n t¶ c¶nh ngô
t×nh hay nhÊt trong TruyÖn KiÒu
+§iÖp ng÷ “buån tr«ng” gîi nçi nhí
buån liªn tiÕp dai d¼ng
“ThuyÒn ®i thÊp tho¸ng…” “Con
thuyÒn” gîi h×nh ¶nh quª nhµ . Thuý
KiÒu tr«ng ra biÓn , thÊy nh÷ng con
thuyÒn nhí vÒ quª , vÒ cha mÑ , nhng
con thuyÒn “ThÊp tho¸ng” lóc Èn lóc
hiÖn , vËy tr«ng vÒ quª nhµ l¹i lµ v«
®Þnh , kh«ng biÕt ®êi m×nh ®i ®©u
vÒ ®©u .
“Ngän níc míi sa” hoa tr«i man m¸c -
> gîi cuéc ®êi hoa tr«i bÌo d¹t cña
nµng .
“Ngän cá dÇu dÇu” gîi cuéc ®êi tµn
óa cña nµng .
“Giã cuèn mÆt duÒnh” víi “Çm Çm
tiÕng sãng kªu quanh ghÕ ngåi” gîi tai
ho¹ d×nh rËp , cã thÓ gi¸ng xuèng
®Çu nµng lóc nµo kh«ng biÕt
17
TiÕt 7: thùc hµnh
A. Môc tiªu cÇn ®¹t :
B. ChuÈn bÞ :
C. TiÕn tr×nh lªn líp :
:
Nh÷ng s¸ng t¹o cña NguyÔn Du thÓ 3.T¸i t¹o mét t¸c phÈm kh¸c víi Thanh
hiÖn nh thÕ nµo qua “TruyÖn KiÒu” T©m Tµi Nh©n .
(Thanh T©m Tµi Nh©n chñ yÕu
ph¬i bµy hiÖn thùc qua tiÓu thuyÕt
nÆng vÒ vÒ c¶m øng nh©n ®¹o: §ã
lµ phª ph¸n –bªnh vùc . Mét tiÓu
thuyÕt b»ng th¬ rÊt giµu chÊt tr÷
t×nh : “TruyÖn KiÒu” ph¶n ¸nh íc
m¬ , kh¸t väng cña con ngêi trong x·
héi phong kiÕn .
a)Nhu cÇu ®ßi gi¶i phãng t×nh c¶m .
Theo em , çi tiÕn bé vÒ t tëng cña +Quan niÖm vÒ ch÷ “trung” trong
NguyÔn Du thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt “TruyÖn KiÒu” trong TK , NguyÔn
nµo ? Du ®· dùng lªn hai triÒu ®×nh : (Mét
cña Hå T«n HiÕn , mét cña Tõ H¶i.
Râ rµng vÒ mét ph¬ng diÖn nµo ®ã,
«ng ®· phñ ®Þnh T§ chÝnh thèng mµ
kh¼ng ®Þnh T§ cña Tõ H¶i vµ coi Tõ
H¶i lµ “®Êng anh hïng” (Trong Kim
V©n KiÒu truyÖn th× Tõ H¶i lµ mét
th¶o tÆc chuyªn cíp bãc vµ nh÷ng
toan tÝnh rÊt b×nh thêng) . X©y dùng
nh©n vËt Tõ H¶i , nh©n vËt muèn
thÓ hiÖn kh¸t khao tù do , c«ng lý .
Nhng trong t tëng cña «ng rÊt m©u
thuÉn . ¤ng ®Ó cho Hå T«n HiÕn
18
giÕt Tõ H¶i -> rÊt lóng tóng trong
quan niÖm ch÷ trung (hoµn c¶nh lÞch
Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ quan niÖm sö) .
vÒ ch÷ “hiÕu” trong x· héi phong +Quan niÖm ch÷ : “hiÕu” Trong XH
kiÕn ? phong kiÕn chØ cã quan hÖ mét
-VËy trong “TruyÖn KiÒu” , ch÷ chiÒu .
“hiÕu” ®îc hiÓu gièng nh quan niÖm §ã lµ ®¹o lµm con ph¶i cã hiÕu víi
ch÷ “hiÕu” trong chÕ ®é phong kiÕn cha mÑ . Trong “TruyÖn KiÒu” V-
kh«ng ? DÉn chøng ? ¬ng «ng , V¬ng bµ lµ mét «ng bè , bµ
mÑ rÊt tõ t©m khi KiÒu b¸n m×nh
chuéc cha . Ngêi ®au ®ín nhÊt lµ V-
¬ng «ng vµ V¬ng bµ . V¬ng «ng ®·
®Þnh ®Ëp ®Çu vµo têng v«i ®Ó
chÕt . Vµ «ng nghÜ ®»ng nµo «ng
còng chÕt mét lÇn , «ng chÕt ®i ®Ó
cøu con . BiÕt T-Y-K-K tan vÏ , hai
«ng bµ v« cïng xãt xa . Ngêi nãi ra
®iÒu xãt xa Êy còng lµ «ng bµ :
KiÒu nhi phËn máng nh tê
Mét lêi ®· lì tãc t¬ víi chµng .
vµ hai «ng bµ ®· khãc than kÓ mäi
®iÒu . Nãi víi Thuý V©n thay Thuý
KiÒu còng lµ 2 «ng bµ :
Trãt lêi nÆng víi lang qu©n
Mîn con em nã Thuý V©n thay lêi
Gäi lµ tr¶ chót nghÜa ngêi
Nçi ®au mÊt con ®· trë thµnh vÕt th-
¬ng suèt cuéc ®êi hä . Nh vËy , quan
niÖm ch÷ hiÕu cña NguyÔn Du còng
Quan niÖm h«n nh©n vµ t×nh yªu cña tr¸i víi quan niÖm cña lÔ gi¸o phong
NguyÔn Du cã g× tiÕn bé ? kiÕn .
(So víi quan niÖm h«n nh©n trong x· b)C©u chuyÖn t×nh yªu trong
héi phong kiÕn ) “TruyÖn KiÒu” :
DÉu cho bÇu trêi nho gi¸o lu«n lµ
nh÷ng ®¸m may x¸m th× t×nh yªu
Kim KiÒu vÉn cã kho¶ng s¸ng kho¶ng
vui .
§ã lµ mèi t×nh trong s¸ng Kim-KiÒu
yªu nhau bëi sù xóc ®éng , ®Õn víi
nhau tù nguyÖn . Mét mèi t×nh tha
19
thiÕt nång th¾m . Thuý KiÒu gÆp
Kim Träng trong tÕt thanh minh . sau
khi ba chÞ em Thuý KiÒu ®· viÕng
xong mé §¹m Tiªn . C¶nh s¾c mang
©m s¾c chÕt chãc , nÆng nÒ .
“ë ®©y ©m khÝ nÆng nÒ
Bãng chiÒu ®· ng¶ , ®êng vÒ cßn xa”
Lóc ®ã Kim Träng xuÊt hiÖn :
Trong chõng thÊy mét v¨n nh©n
Láng bu«ng tay khÊu , bíc lÇn dÆm
Em h·y so s¸nh 2 c¶nh , c¶nh chÞ em b¨ng .
Thuý KiÒu viÕng mé §¹m Tiªn vµ …Hµi v¨n lÇn bíc dÆm xanh
c¶nh Kim Träng xuÊt hiÖn ? C¶nh ë Mét vïng nh thÓ c©y quúnh cµnh dao
®©y thay ®æi nh thÕ nµo ? §ã lµ bíc ch©n cña T.Y. C¶nh s¾c
s¸ng t¬i trÎ trë l¹i .
+§ã lµ mét t×nh yªu cao ®Ñp , bÊt
chÊp vµ còng ®é lîng . Mét mèi t×nh
tù do , tù nguyÖn . Trong çi giµng
buéc cña chÕ ®é phong kiÕn “Nam
n÷ thô thô bÊt th©n” th× Thuý KiÒu
®· x¨m x¨m b¨ng lèi vên khuya mét
minh : cßn Kim Träng lóc ®ã còng
®ang m¬ vÒ Thuý KiÒu . Suèt 15
n¨m lu l¹c bÊt chÊp , thêi gian , n¨m
th¸ng , d·i dÇu , mèi t×nh cña Kim –
KiÒu vÉn hÕt søc thuû chung . Kim
Träng ®· trë thµnh ngêi t×nh lý tëng
cho çc c« g¸i trÎ c¶ xa vµ ngµy nay .
Chµng ®· lÆn léi “treo Ên tõ quan”
®Ó ®i t×m t×nh yªu ®Ých thùc cña
m×nh .
R¸p treo quan Ên tõ quan
MÊy s«ng còng léi , mÊy ngµn còng
qua
+Tuy nhiªn , c©u chuyÖn t×nh ®ã , dï
trong s¸ng ®Ñp ®Ï nhng NguyÔn Du
®· dù c¶m mét ®iÒu g× ®ã bÊp bªnh
nhng mµ chiªm bao :
B©y giê râ mÆt ®«i ta
BiÕt ®©u råi n÷a ch¼ng lµ chiªm bao
20
hay
“Ngêi ®©u gÆp gì lµm chi
Tr¨m n¨m biÕt cã duyªn g× hay kh«ng
Em cã nhËn xÐt vµ c¶m tëng nh thÕ Trong “TruyÖn KiÒu” , duy nhÊt cã
nµo khi mÆt trêi “®· ®øng ngay nãc h×nh ¶nh mÆt trêi nhng:
nhµ” ? “Dïng d»ng cha muèn rêi tay
Võng ®«ng nay ®· ®øng ngay nãc
nhµ”
“§øng ngay nãc nhµ” -> mét l 2 ®Þnh
mÖnh nh ch¾n ngang t×nh yªu ®«i
løa . Ngµy ®· sang chiÒu . Mét çi g×
®ã bÊp bªnh , sãng giã , gËp ghÒnh
TiÕt 8 : Kh¸t väng tù do , c«ng lý .

Kh¸t väng tù do c«ng lý trong -Kh¸t väng tù do trong “TruyÖn
“TruyÖn KiÒu” thÓ hiÖn ë mÆt KiÒu” ®îc thÓ hiÖn râ nhÊt th«ng
nµo ? H·y lÊy dÉn chøng minh ho¹ ? qua nh©n vËt Tõ H¶i . NÕu coi x· héi
phong kiÕn lµ mét sù tï tóng, giam
h·m , chËt chéi th× Tõ H¶i gièng nh
mét con chim ®¹i bµng kh«ng chÞu
næi sù chËt tréi tï tóng Êy . §iÒu ®ã
®îc thÓ hiÖn qua miªu t¶ h×nh hµi
cña nh©n vËt víi nh÷ng nÐt kh¸c th-
êng .
R©u hïm hµm Ðn mµy ngµi
-XD nh©n vËt Tõ H¶i ; em thÊy cã g× Vai n¨m tÊc réng th©n mêi thíc cao
kh¸c thêng ? (Tõ lóc xuÊt hiÖn tµi …g¬m ®µn nöa g¸nh nät chÌo
n¨ng, tÝnh çch ) Tõ H¶i ®éi trêi , ®¹p ®Êt giang hå ,
vÉy vïng däc ngang bë kh¬i :
“§éi trêi ®¹p ®Êt ë ®êi…”
Tõ kÝch thíc còng vît ra ngoµi khu«n
-ViÖc XD nh©n vËt Tõ H¶i , NguyÔn khæ b×nh thêng Tõ H¶i kh«ng ph¶i
Du muèn thÓ hiÖn kh¸t väng ? con cña mét nhµ , mét gia ®×nh , mét
21
lµng xãm . Chµng lµ con cña trêi
®Êt , cña vò trô cu¶ giang hå . §ã lµ
kh¸t väng tù do mµ NguyÔn Du muèn
biÓu hiÖn . Tõ H¶i bíc vµo “TruyÖn
KiÒu” vµ ®em ®Õn cho Thuý KiÒu
mét kh«ng khÝ kh¸c h¼n . BÇu trêi
nh s¸ng ra , kh«ng gian nh cao thªm , .
Çi suy nghÜ nãi n¨ng hµnh ®éng … ,
tÊt c¶ ®Òu kh¸c ngµy thêng .
-§Ó cho nh©n vËt Tõ H¶i cíi nµng §i t×m ngêi chi kû ë lÇu xanh qu¶ lµ
KiÒu , em cã nhËn xÐt kh«ng ? mét ®iÒu l¹ ®êi . Nhng ®èi víi Tõ ,
nghe tin lµnh ®ån xa , Tõ ®Õn ®©y
®Ó t×m ngêi tri ©n chø kh«ng ph¶i
truy hoan .
“Qua ch¬i nghe tiÕng nµng KiÒu
TÊm lßng nhi n÷ còng xiªu anh hïng
ThiÕp danh ®a ®Õn lÇu hång
Hai bªn cïng liÕc , hai lßng cïng a”
+§©y qu¶ lµ mét ®«i : “trai anh hïng,
g¸i thuyÒn quyªn”
ph¬ nguyÒn s¸ng phîng ®Ñp duyªn
®ång”
Tõ H¶i ®· gióp Thuý KiÒu b¸o an ,
b¸o o¸n, gióp nµng tõ mét g¸i lÇu xanh
, trë thµnh mét bµ nhÊt phÈm phu
nh©n , trõng trÞ mäi çi ¸c , çi xÊu ë
®êi .
§ã lµ íc m¬ cao nhÊt , tr¨n trë nhÊt
cña NguyÔn Du trong x· héi cã nhiÒu
thÕ lùc b¹o tµn . Ngêi phô n÷ ph¶i
chÞu mäi ®iÒu bÊt h¹nh .
em cã suy nghÜ nh thÕ nµo vÒ h×nh -Chç ®øng cña Tõ H¶i lµ ®Êt trêi
tîng “chÕt ®øng” cña Tõ H¶i ? Nghªnh ngang mét cèi ®Êt trêi
ThiÕu g× b¸o qu¶ , thiÕu g× b¸o ©n .
Nhng khi nghe lêi KiÒu v× bÞ Hå T«n
HiÕn lõa, Tõ H¶i ®· “chÕt ®øng” .
Khi cßn sèng th× Tõ H¶i vît cao lªn sù
thÊp hÌn cña chÕ ®é phong kiÕn . Çi
chÕt trô k×nh cña Tõ H¶i nãi lªn sù
kh«ng khuÊt phôc . Nã nh mét lêi
22
th¸ch thøc ®èi víi mét x· héi gi¶ dèi ,
sù tè ço chÕ ®é x· héi ®ã kh«ngchÊp
nhËn mét tµi n¨ng , dï tµi n¨ng ®ã ®·
quy hµng . Trong x· héi kh«ng cã chç
®øng cho nh÷ng nh©n tµi: “ch÷ tµi
Nh©n vËt Tõ H¶i gióp em liªn tëng liÒn víi ch÷ tai mét vÇn”
nh thÕ nµo vÒ hiÖn thùc x· héi ®¬ng + Tõ H¶i gièng nh mét ng«i sao b¨ng
thêi ? vît qua bÇu trêi x· héi phong kiÕn nh
mét tia chíp: (Bãng d¸ng cña Quang
Trung-NguyÔn HuÖ vµ cuéc khëi
nghÜa T©y S¬n)
. ¦íc m¬ c«ng lý cña NguyÔn Du thÓ
hiÖn rÊt râ qua mµn b¸o ©n b¸o o¸n .
Trong mét cuéc ®êi lu l¹c, Thuý
KiÒu lu«n cè g¾ng v¬n lªn . ChÊp
nhËn lÊy Thóc Sinh lµ nµng cè g¾ng
tho¸t ra khái lÇu xanh . Theo së khanh
lµ trèn khái Tó Bµ . Trèn khái Ho¹n
Th lµ muèn tho¸t khái trÇn gian .
Sèng víi Tõ H¶i lµ mét ®iÒu mong
mái , kh¸t khao suètc¶ cuéc ®êi lu l¹c
cña nµng .
Theo em , NguyÔn Du ®· ®øng trªn ¦íc m¬ cña mét cuéc sèng tèt ®Ñp ,
quan ®iÓm nµo ®Ó x©y dùng çi xÊu , çi ¸c bÞ trõng trÞ , cuéc sèng
“TruyÖn KiÒu” ? c«ng b»ng , çi tèt ®îc ®Õn bï .
NguyÔn Du ®· ®øng trªn quan ®iÓm
triÕt häc d©n gian “ë hiÒn gÆp lµnh”
, gieo giã gÆp b·o .
NguyÔn Du ®· gióp “TruyÖn KiÒu”
dùng lªn mét toµ ¸n , ch¸nh ¸n lµ Thuý
KiÒu mét quan toµ gi÷a thanh thiªn
b¹ch nhËt thÓ hiÖn mét c«ng lý ,
minh b¹ch ®ång thêi còng rÊt uy nghi
“Tríng hïm më gi÷ trung qu©n
Tõ c«ng s¸nh víi phu nh©n cïng ngåi”
ViÖc ®a mét ngêi phô n÷ giang hå
Quan ®iÓm cña NguyÔn Du khi ®a (tÇng ®¸y XH ) lªn ®Þa vÞ cao cña x·
mét ngêi phô n÷ giang hå lªn ®Þa vÞ héi còng nãi lªn quan niÖm v« cïng
cao nhÊt cña chÕ ®é ph¶n ¸nh ®iÒu tiÕn bé cña NguyÔn Du . §ã lµ tÊm
g× ? lßng yªu th¬ng , tr©n träng ®Ò cao
23
gi¸ trÞ cña con ngêi cña t¸c gi¶ .
PhÇn kÕt luËn : *KÕt luËn:
NÕu nh Hå Xu©n H¬ng lµ CNN®¹o
trµo phóng lÊy çi cêi lµm nçi ®au
th× ë NguyÔn Du lµ chñ nghÜa nh©n
®¹o thèng chiÕt . ¤ng lÊy nçi ®au ®Ó
viÕt . T¸c phÈm võa thÓ hiÖn mét
cuèn thiÓu thuyÕt võa thÓ hiÖn t×nh
c¶m tr÷ t×nh . NguyÔn Du kÓ c©u
chuyÖn cña m×nh b»ng nh÷ng t©m
sù cña m×nh . Sù ®¹u ®êi tr¨n trë suy
nghÜ vÒ cuéc ®êi cña mét con ngêi .
§Æc biÖt lµ ngêi phô n÷ díi chÕ ®é
x· héi phong kiÕn trong ®ã cã sù kÕt
hîp gi÷a bót ph¸p tù sù vµ bót ph¸p tr÷
t×nh . Tõ mét tiÓu thuyÕt ch¬ng håi
rÊt tÇm thêng “Kim V©n KiÒu
truyÖn” NguyÔn Du ®· t¸i t¹o thµnh
mét kiÖt t¸c v¨n ch¬ng cã gi¸ trÞ
kh«ng chØ trong nÒn v¨n häc d©n téc
mµ cßn lµ mét kiÖt t¸c v¨n häc cña c¶
nh©n lo¹i
TiÕt 9 : kiÓm tra 1 tiÕt

A.Môc tiªu cÇn ®¹t
-KiÓm tra nhËn thøc cña häc sinh sau mét chuyªn ®Ò
-RÌn kü n¨ng c¶m thô v¨n häc .
B.ChuÈn bÞ :
1.Gi¸o viªn :ra ®Ò ,®¸p ¸n
2. Häc sinh : Suy nghÜ chuÈn bÞ bµi tríc khi kiÓm tra.
C. TiÕn tr×nh kiÓm tra
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.SÜ s«:
9A:
9B:
9C:
2.KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ giÊy bót cña häc sinh .
24
3.Giíi thiÖu: giê kiÓm tra
*Ho¹t ®éng 2: ra ®Ò , x©y dùng ®¸p ¸n
I.§Ò bµi :
1.Cho ®o¹n th¬ sau:
“Qu¸ niªn tr¹c ngo¹i tø tuÇn
Mµy r©u nh½n nhôi ¸o quÇn b¶nh bao
Tríc thÇy sau tí x«n xao
Nhµ b¨ng ®a mèi ríc vµo lÇu trang
ghÕ trªn ngåi tãt sç sµng…
a.T×m nh÷ng tõ ng÷ cã tÝnh chÊt tr¸i ngîc víi nhau ë cïng mét ng÷ c¶nh ; nh÷ng
tõ h¸n viÖt thÓ hiÖn sù trang träng .
b. Nh÷ng tõ ng÷ ®ã ®· cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo trong viÖc lét t¶ b¶n chÊt cña nh©n
vËt M· Gi¸m Sinh ?
2.Ph©n tÝch nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng vÉn vÇn th¬
sau:
“Buån trong cña bÓ chiÒu h«m
ThuyÒn ai thÊp tho¸ng çnh buåm xa xa
Buån trong ngän níc míi sa
Hoa tr«i man m¸c biÕt lµ vÒ ®©u
Buån trong néi cá rÇu rÇu
Ch©n m©y mÆt ®Êt mét mÇu xanh xanh
Buån trong giã cuèn mÆt duÒnh
Çm Çm tiÕng sãng kªu quanh ghÕ ngåi”
(TrÝch TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du )
II.§¸p ¸n :
C©u 1: (4 ®iÓm)
a) Nh÷ng tõ ng÷ cã tÝnh chÊt tr¸i ngîc nhau :
(Mµy r©u) nh½n nhôi (¸o quÇn b¶nh bao)><(Tríc thÇy sau tí) lao xao (ghÕ trªn) ngåi
tãt (sç sµng) .
-Nh÷ng tõ HV mang ý nghÜa trang träng : qu¸ niªn , ngo¹i tø tuÇn, nhµ b¨ng , lÇu trang
.
b) Nh÷ng tõ ng÷ trang träng trªn ®· gãp phÇn t¨ng thªm sù m¬ hå trong lý lÞch
nguån gèc cña tªn con bu«n tr¬ trÏn .
+Nh÷ng tõ ng÷ cã tÝnh chÊt tr¸i ngîc nhau gãp phÇn t¹o nªn nh÷ng liªn tëng cã gi¸
trÞ tu tõ næi bËt , kh¾c häc râ nÐt , rÊt sinh ®éng , kh«ng chØ d¸ng vÏ bªn ngoµi mµ
cßn c¶ b¶n chÊt bªn trong cña nh©n vËt M· Gi¸m Sinh
C©u 2: (6®iÓm)
-Bèn lÇn t¸c gi¶ nh¾c l¹i “buån tr«ng” , mçi lÇn më ®Çu cho mét c¶nh -> nçi
buån s©u s¾c dai d¼ng , liªn tiÕp cña KiÒu .
25
-T¸m c©u th¬ , bèn bøc tranh phong c¶nh nhá trong mét bøc tranh phong c¶nh ->
t©m t×nh réng lín .
+Cña bÓ chiÒu h«m víi “ThuyÒn ai thÊp tho¸ng…” Mét mÇu mªnh m«ng x¸m b¹c .
Con thuyÒn (h×nh ¶nh quª nhµ ) kh«ng biÕt ®i ®©u vÒ ®©u .
+Ngän níc míi sa víi hoa tr«i man m¸c -> Çnh hoa bÞ lý giÐo vïi dËp gîi cuéc ®êi hoa
tr«i bÌo d¹t cña nµng .
+ “Ngän c¬ rÇu rÇu” hÐo óa kh«ng cßn søc sèng -> cuéc ®êi tµn luÞ .
+Giã cuèn mÆt duÒnh víi Çm Çm tiÕng sãng kªu quanh ghÕ ngåi , gîi c¶nh h·i hïng ,
tai ¬ng cã thÓ d¸ng xuèng ®Çu nµng kh«ng biÕt lóc nµo .
*Ho¹t ®éng 3: NhËn giê viÕt bµi vµ thu bµi
*Ho¹t ®éng 4:cñng cè , dÆn dß .
-So¹n bµi Thuý KiÒu b¸o ©n , b¸o o¸n (chÝnh kho¸)
-¤n l¹i v¨n b¶n thuyÕt minh .
**********************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
Chñ ®Ò 2: PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG VĂN BẢN NGHỊ
LUẬN XÃ HỘI
( 6 tiÕt )
TiÕt 10 : PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG VĂN BẢN

NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
A Mục tiêu cần đạt : GV giúp HS
- Qua tiết học củng cố, nắm lại nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống xã
hội
- Rèn kĩ năng viết văn nghị luận xã hội về sự việc hiện tượng đời sống
B Thời gian : 45 phút
C Tài liệu : SGV ngữ văn 9 tập II
D Tổ chức các hoạt động :
HĐ1 :GV vào bài trực tiếp
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
HĐ2 : GV cho HS nắm khái niệm I Khái niệm :
GV nêu lại yêu cầu bài nghị luận về - Nghị luận về một sự viếc hiện tượng
nội dung và hình thức trong đời sống xã hội là bàn về các sự
HĐ3 : Hướng dẫn làm bài tập việc hiện tượng có ý nghĩa đối với xã
BT1: Hãy chọn sự việc, hiện tượng sau hội, đáng khen, đáng chê, có vấn đề
để viết bài nghị luận . Cho biết vì sao đang suy nghĩ
26
em chọn sự việc hiện tượng ấy ? II Yêu cầu đề bài nghị luận :
a Anh Nguyễn Ngọc Kí vì bệnh tật mà 1 Nội dung :
bị liệt tay. Anh không thể làm bất kì - Phải nêu ra được sự việc hiện tượng
việc gì bằng đôi tay. Nhưng anh đã có vấn đề
không gục ngã. Anh đã tập làm mọi - Phân tích mặt đúng, sai, lợi, hại của
việc bằng đôi chân . Hiện anh Kí đã nó
học xong đại học và là cán bộ giảng - Chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ
dạy ở trường đại học ý kiến của người viết
b Anh Hoa Xuân Tứ cũng cụt tay và 2 Hình thức :
dùng vai để viết chữ - Bố cục 3 phần mạch lạc, có luận
c Anh Trần Văn Thước lúc sinh ra anh điểm rõ ràng, luận cứ xác thực, lập
cũng bình thường như bao đứa trẻ luận chặt chẽ.
khác, anh đã gặp tai nạn, bị liệt toàn III Bài tập :
thân nhưng anh đã tự học để trở thành BT1,2 : HS tự làm
nhà văn . Giơ đây, danh tiếng của anh
đã được nhiều người biết đến
BT2 : Có thể một trong các hiện tượng
sau thường thấy ở học sinh THCS để
viết thành bài văn nghị luận : không
giữ lời hứa , sai hẹn , nói tục , chửi
bậy, lười biếng , quay cóp trong giờ
kiểm tra
HĐ4 : GV hướng dẫn cách làm bài IV Cách làm bài nghị luận về một sự
nghị luận về hiện tượng đời sống việc, hiện tượng đời sống :
GV nêu lại các đề bài nghị luận 1 Đề bài :
GV cho HS nhắc lại dàn bi - Có sự việc, hiện tượng tốt cần ca
GV hướng dẫn HS làm bài tập ngợi biểu dương
BT1 :Hãy bàn luận về vấn đề được nêu - Có sự việc, hiện tượng không tốt cần
ra trong câu : phê bình nhắc nhở
Ai ơi bưng bát cơm đầy - Có đề dưới dạng truyện kể, mẫu tin
Dẽo thơm một hạt, đắng cay muôn - Có đề không cung cấp nội dung sẵn,
phần chỉ gọi tên
- Tìm hiểu đề - Mệnh lệnh “nêu suy nghĩ” , “nêu
- Lập dàn ý nhận xét”
- Viết bài văn hoàn chỉnh 2 Dàn bài : SGK
BT2 : Hãy trình bày và nêu suy nghĩ 3 Bài tập :
của em về một tấm gương HS nghèo BT1,2,3,4 : HS tự làm
vượt khó, học giỏi mà em biết
BT3 : Trò chơi điện tử là món tiêu
khiển hấp dẫn. Nhiều bạn vì mãi chơi
27
mà xao nhãng học tập và còn phạm
nhiều sai lầm khác . Hãy nêu ý kiến
của em về hiện tượng đó
BT4 : Chất độc màu da cam mà đế
quốc Mĩ đã gieo rắc xuống các cánh
đồng miền Nam thời chiến tranh đã để
lại di hoạ nặng nề cho hàng chục vạn
gia đình. Hàng chục vạn người chết,
hàng vạn trẻ em dưới 15 tuổi bị tật
nguyền suốt đời . Cả nước đã lập quĩ
giúp đỡ các nạn nhân nhằm phần nào
cải thiện cuộc sống và xoa dịu nỗi đau
của họ. Em hãy nêu suy nghĩ của mình
về sự kiện đó
- Ba đề văn ở BT 2,3,4 có gì giống
nhau? Hãy chỉ ra điểm giống nhau đó
E Dặn dò :
+ Nắm nội dung bài
+ Tiết 23+24 : Nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lí
*****************************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 11 : Dµn ý mét bµi v¨n b×nh luËn
-Xem l¹i çc bµi mÉu x¸c ®Þnh çc 1.Më bµi : (cÇn cã 2 nh©n tè g¾n
phÇn më bµi , th©n bµi , kÕt bµi ? liÒn víi nhau hëng øng nhau : dÉn vµ
-Nªu néi dung cña tõng phÇn ®ã ? nhËp)
-ThÕ nµo lµ dÉn ? -DÉn : lµ dÉn d¾t híng vÒ luËn ®Ò .
(VD : mét vµi dÉn chøng ) CÇn ®óng híng , cha véi nªu bËt ý
nghÜa cña vÊn ®Ò . Cã nhiÒu çch
dÉn d¾t :
+Nªu xuÊt xø cña vÊn ®Ò .
28
+Nªu hoµn c¶nh (x· héi , lÞch sö ,
nghÖ thuËt , häc thuËt ….) cña vÊn
®Ò xuÊt hiÖn , n¶y sinh
+Nªu môc ®Ých cña vÊn ®Ò b×nh
luËn
+So s¸nh
+Nghi vÊn
+T¬ng ph¶n
-NhËp lµ lµm g× ? -NhËp : lµ nhËp ®Ò . DÉn ph¶i g¾n
(VD : mét vµi çch nhËp ®Ò ) liÒn víi nhËp nh h×nh víi bãng . NhËp
lµ nªu vÊn ®Ò cÇn b×nh luËn NÕu lµ
danh ng«n , c©u v¨n , cÊu th¬ , ca dao
, tôc ng÷ … ®îc chØ ®Þnh trong ®Ò
bµi th× ta ph¶i giíi thiÖu vµ trÝch
dÉn “ “
-Më bµi v¨n b×nh luËn cÇn thÓ hiÖn
mét phong ®é vµ sù s©u s¾c .
-ThÕ nµo lµ b×nh ? 2.Th©n bµi : (cã 3 bíc)
-Çc c«ng viÖc cña phÇn nµy ? Bíc 1 : ph¶i gi¶i thÝch vÊn ®Ò
-gi¶i thÝch nghÜa ®en , nghÜa bãng ,
rót ra ý nghÜa cña vÊn ®Ò .
-NÕu lµ tôc ng÷ , ca dao th× ph¶i gi¶i
thÝch nghÜa ®en , nghÜa bãng .
-NÕu lµ c©u v¨n ,c©u th¬ , danh
ng«n th× ph¶i gi¶i thÝch tõ khã , kh¸i
niÖm , tõ ®ã t×m ra hµm nghÜa , néi
dung ý nghÜa .
Kh«ng thÓ ®¬n gi¶n bíc 1 , nÕu
lµ b×nh luËn ca dao ,tôc ng÷ , th¬ v¨n
cæ .
Bíc 2: B×nh
-Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò lµ ®óng
hoÆc sai : §óng lý lÏ ph©n tÝch ®óng
hoÆc sai cña vÊn ®Ò :
+ChØ ra nguyªn nh©n ®óng hoÆc sai
: t¹i sao ®ïng , v× sao sai ? §óng (sai)
nh thÕ nµo ?
(NÕu thiÕu lý lÏ hoÆc lý lÏ n«ng c¹n,
nÕu thiÕu kiÕn thøc hoÆc hiÓu biÕt
lê mê th× lµm sao mµ b×nh , mµ khen
29
, chª ®îc )
+Cã lóc , ph¶i sö dông mét vµi dÉn
chøng ®Ó minh ho¹ cho çi ®óng
(hoÆc sai) cña vÊn ®Ò ?
Lu ý : Quan ®iÓm , lËp trêng nhËn
thøc vµ t tëng , ®¹o ®øc vÒ häc thuËt
cña ngêi b×nh luËn thÓ hiÖn rÊt râ ë
phÇn b×nh nµy . CÇn 1 çch viÕt s¾c
vµ gän linh ho¹t , Ýt sö dông l©u dµi .
-ChØ râ sù kh¸c nhau cña ba bµi , gi¶i TÝnh chÊt tranh luËn , tù luËn
thÝch , chøng minh , b×nh luËn ? (ngÇm) ®îc béc lé
-ThÕ nµo lµ luËn ? Bíc 3 : LuËn
-Çc bíc ? -LuËn lµ bµn b¹c , bµn luËn , më
(§äc mét vµi bµi mÉu ë phÇn nµy ) réng lËt ®i lËt l¹i vÊn ®Ò , ®èi chiÕu
vÊn ®Ò (vÒ çc mÆt lÞch sö x· héi,
häc thuËt , vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ,
trong kh«ng gian , thêi gian , vµ çc
lÜnh vùc …)
-Cã lóc so s¸nh víi çc vÊn ®Ò t¬ng
quan , liªn quan
-Còng cã lóc ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò , nªu
bËt t¸c dông vµ t¸c h¹i , mÆt tÝch
hoÆc h¹n chÕ cña vÊn ®Ò .
Hay nhÊt vµ còng lµ khã nhÊt ë
phÇn luËn . Nã thÓ hiÖn ®é s©u réng
-Néi dung cña kÕt bµi (§äc VD phÇn cña bµi b×nh luËn . NÕu chØ dõng ë
kÕt cña mét hay hai bµi ) bíc 2 -> nã lµ mét bµi gi¶i thÝch .
3-KÕt bµi :
-NhÊn m¹nh ý nghÜa , tÇm quan
träng cña vÊn ®Ò ®ang b×nh luËn
-Rót ra bµi häc (t tëng , t×nh c¶m
nhËn thøc ) nªu ph¬ng híng hµnh
®éng
-Më ra mét vÊn ®Ò liªn qu©n ®Õn
vÊn ®Ò ®ang b×nh luËn .
Ngµy so¹n :
30
Ngµy d¹y :
TiÕt 12 : PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG

VĂN BẢN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
A. Mục tiêu cần đạt: GV giúp hs:
-Nắm lại khái niệm, nội dung , hình thức nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý.
-Và ứng dụng xây dựng được đoạn văn nghị luận về tư tưởng đạo lý.
B.Thời gian: 90 phút.
C. Tài liệu : SGV ngữ văn 9 tập II và tài liệu tổ CM.
D. Tổ chức các hoạt động:
HĐ1: GV vào bài trực tiếp.
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ
HĐ2: Tìm hiểu khái niệm: I. Khái niệm:
H: Thế nào là nghị luận về một vấn đề tư NL về vấn đề tư tưởng đạo lý là
tưởng đạo lý? bàn về tư tưởng, văn hoá, đạo
HS: Trả lời. đức, lối sống … của con người.
GV: Chốt ghi bảng. - Các tư tưởng đó thường được
đúc kết trong những câu tục ngữ,
danh ngôn, ngụ ngơn, khẩu hiệu,
khái niệm.
VD: Học đi đôi với hành, có chí
H: Phân biệt điểm giống và khác nhau giữa thì nên, khiêm tốn, khoan dung,
văn bản NL về một sự việc hiện tượng đời …
sống và văn bản NL về vấn đề tư tưởng, đạo II.Phân biệt điểm giống và
lí? khác của Văn bản NL về 1
HS: Thảo luận –trả lời. HTĐS và TT Đ L:
GV: Chốt ghi bảng. 1.Giống: Đều là văn bản nghị
luận.
2.Khác:
-Nl về HTĐS: Xuất phát từ sự
thực đời sống mà nêu ra tư
tưởng ,bày tỏ thái độ.
-NLVTTĐLý: Xuất phát từ tương
HĐ3: Hướng dẫn luyện tập: tưởng đạo lý, được giải thích,
Bài tập 1: Nhà giáo Trần Thị Ngọc Hồng đã phân tích thì vận dụng các sự
viết câu chuyện như sau: việc, thực tế của đời sống để
“ Mẹ Tú mua về cho ông một cái tay bằng chứng minh, nhằm khẳng định
nhựa, cái nắm đấm bằng dạ để ông tự gãi và hoặc phủ định một tư tưởng nào
đấm lưng. Mẹ nghĩ, người già thường nhứt đó.
31
mỏi và hay bị dị ứng thời tiết. II. Bài tập:
Ông thích lắm, nói:
- Ừ, tiện thật!
Nhưng một thời gian ngắn sau, Tú thấy HS viết 12 đến 15 câu.
ông không dùng nó nữa. Trưa, ông gọi Tú
đến, bảo:
- Cháu gãi lưng dùm ông nội nhé!
Nó mãi chơi nên thoái thác:
- Nhưng ông có cái tay nhựa gãi lưng rồi cơ
mà!
Ông im lặng, buồn buồn.
Tối, ông than mỏi, kêu Tú:
- Cháu đấm bóp dùm ông nội nhé! III.Cách làm bài nghị luận về
- Nhưng ông có cái nắm đấm dạ rồi! một vấn đề tư tưởng đạo lý.
Ông buồn buồn, im lặng. 1.Dạng đề:
Hôm sau, mẹ đem cất cái tay nhựa và cái -Dạng có lệnh: Suy nghĩ từ
nắm đấm dạ đi. gọi Tú lại, mẹ bảo: chuyện ngụ ngôn: “Đẽo cày giữa
- Mỗi trưa, con đến hỏi ông nội có muốn đường”
gãi lưng không thì con gãi lưng cho ông. -Dạng mở không có mệnh lệnh:
Tối, nhớ đấm bóp cho ông nghen! Đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”
Tú tròn mắt nhìn mẹ, nó hỏi:
- Vậy, cái tay nhựa và cái nắm đấm bằng dạ 2.Cách làm:
mẹ mua về cho ông để làm gì? B1: Tìm hiểu đề,tìm ý.
Mẹ ôm Tú vào lòng, nói: -Nội dung ,nghĩa đen, nghĩa
- Những thứ đồ nhựa, đồ dạ ấy không có bóng.
hơi người, lạnh léo lắm! -Hiểu biết về vấn đề tư tưởng,
Tú ngẫm nghĩ một lúc, rồi vụt chạy khỏi tay đạo lý.
mẹ, vào với ông. B2:Lập dàn ý:
- Ông ơi! Ông ngứa đi, để Tú gãi cho ông. MB: Giới thiệu vấn đề tư tưởng
Ngứa râu trước ông nhé. Gãi râu thích hơn đạo lý cần tìm.
gãi lưng. TB:
Ông nội cười khà khà, gãi gãi lên mái tóc - Giải thích nội dung vấn đề tư
xanh mướt của Tú.” tưởng,đạo lý, nghĩa đen, nghĩa
Câu hỏi: bóng (nếu có)
1. Chủ đề câu chuyện trên là gì? Em có thể - Nhận định đánh giá câu tục ngữ
nhan đề cho truyện giúp tác giả được không? trong bối cảnh cuộc sống riêng,
Chủ đề câu chuyện có nằm trong vấn đề tư chung (bình luận)
tưởng, đạo lí không? - Mớ rộng vấn đề.
2 .Em hãy viết một đoạn văn nghị luận từ KB: Tổng kết, nêu nhận định
12 đến 15 câu bàn về vấn đề tư tưởng, đạo lí mới.
32
mà câu chuyện trên đã nêu ra. -Tỏ ý khuyên bảo, tỏ ý hành
Bài tập 3: Hãy viết một bài nghị luận ngắn động.
bàn về vấn đề “Thời gian là vàng” ( SGK - Đưa ra ý kiến riêng của người
Ngữ văn 9 – tập 2- Trang 36 ) viết.
GV đọc mẫu chuyện nhà giáo Trần Thị B3:Viết bài.
Ngọc Hồng cho hs nghe. B4:Đọc bài và sửa bài.
H:Chủ đề câu chuyện là gì? Em có thể đặt
cho truyện nhan đề được không? Chủ đề câu IV. Bài tập:
chuyện có nằm trong vấn đề tư tưởng đạo lý -Các đề trên đều là đề văn nghị
không? luận.
HS: Suy nghĩ –trả lời. -Có đề có lệnh,có đề không có
H: Em hãy viết một đoạn văn nghị luận từ lệnh.
12 đến 15 câu bàn về vấn đề tư tưởng, đạo lý -Có đề NLV một HTĐS (Đ3)
mà câu chuyện trên đã nêu ?
Bài tập2: Hãy viết một bài nghị luận ngắn
bàn về vấn đề “Thời gian là vàng”
TIẾT2
HĐ4: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề
tư tưởng đạo lý.
GV: Cho hs nhận dạng đề có lệnh, không có

lệnh.
GV: Cho hs trình bày các bước làm bài (có 4
bước)
HĐ4: Bài tập:
Đề1: Đạo lý “uống nước nhớ nguồn”
Đề2: Suy nghĩ từ chuyện ngụ ngôn “Chân,
tay ,tai,mắt miệng”.
Đề3: Bàn về ích kỷ cá nhân và quan tâm đến
mọi người.
Đề4: Suy nghĩ từ câu ca dao:
Ai ơi giỡ chí cho bền,
Dù ai xoay hướng đổi nền mặt ai,
H: các đề trên có gì giống nhau và khác
nhau? Thử lập dàn ý chi tiết các đề trên.
E. Dặn dò: Ôn lại PP cách làm NLVTTĐL.
Tiết 25: Luyện tập xây dựng văn bản XH.
******************************************
33
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 13 : PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG

VĂN BẢN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
A. Mục tiêu cần đat: GV giúp hs:

- Nắm lại cách xây dựng văn bản nghị luận xã hội.
- Nắm lại dàn bài, xây dựng văn bản.
B.Chuẩn bị: GV: Tài liệu, bài soạn.
HS: Vở soạn.
C.Kiểm tra bài cũ:
D.Các hạot động dạy –học:
HĐ1: GV vào bài trực tiếp.
LUYỆN TẬP XÂY DỰNG VĂN BẢN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
I. Luyện tập xây dựng văn bản nghị
HĐ2: GV : Hướng dẫn hs nắm lại dàn luận xã hội:
ý.
HS: Nêu dàn ý (sgk). 1.Tìm hiểu đề, tìm ý.
HĐ3: Cho đề văn:

Đề1: Có học phải có hạnh
Gợi ý: 2. Lập dàn ý.
-Học là sự hiểu biết, là vốn kiến thức
của con người. Con người có học là
người biết suy nghĩ, có nhận thức, có
hiểu biết.
-Hạnh: là hạnh kiểm, phẩm chất đạo
đức, là người có tư cách đúng đắn,đ ạo
đức.
- Con người từ lúc sinh ra … lúc đến
trường đã được dạy dỗ về đạo đức.
- Người có văn hoá được mọi người
kính nể.
DC: Tài và đức…
34
-Mối quan hệ giữa học và hạnh. 3.Viết đoạn văn: 12-15 câu trở lên.
Đề2: Bàn về tranh giành và nhường
nhịn.
-Tranh giành: là giành giật công sức,
thành quả của người khác về mình.
-Nhường nhịn: là chia sẻ công sức của
mình cho người khác.
-DC: Lúc nhỏ gìanh cái kẹo, chỗ ngồi
lớn lên khi ra ngòai XH…
-Tranh giành xuất hiện khi XH có giai
cấp
-Tranh giành là xấu
-Nhường nhịn là tốt….
Đề3: Có chí thì nên.

- Chí là lòng quyết tâm, kiên trì nhẫn
nại.
- Chí là chí khí, sự bền bỉ. Nên là thắng
lợi, thành công, sự tốt đẹp mà ta thu
được.
- Câu tục ngữ khuyên mọi người rèn
luyện ý chí, tinh thần bền bỉ, lòng
quyết tâm để thành công.
DC: Trong học tập, lao động SX, kinh 4.Đọc -sửa.
doanh
-“Đi đường” (HCM)
- Lời dạy của Bác Hồ:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lóng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên
*Yêu cầu:
-Tìm hiểu đề-tìm ý.
-Lập dàn ý.
-Viết đoạn văn từ 12 -15 câu trở lên.
HĐ4: GV cho hs đọc và sửa.
E.Dặn dò: Ôn lại PP cách làm.

NL về TP truyện.
35
TiÕt 14 + 15: LuyÖn tËp
Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp Bµi tËp vËn dông
1-B×nh luËn c©u tôc ng÷ : 1-Më bµi :
“§i mét ngµy ®µng, häc mét sµng +DÉn : Tôc ng÷ viÖt nam giµu cã ,
kh«n” kho kinh nghiÖm quÝ b¸u cña dan gian
-Çc nhãm th¶o luËn x©y dùng dµn ý .
®o¹n v¨n ®Ò bµi trªn ? +NhËp : TNVN lµ mét bµi häc vÒ
nh©n sinh , çch øng sö …. chØ cã
chuyÖn häc µ cã bao nhiªu c©u TN …
+TrÝch dÉn “§i mét ngµy®µng , häc
mét sµng kh«n”
-Thùc hiÖn bíc 1 : gi¶i thÝch cÇn 2-Th©n bµi :
dÉn d¾t ®Ó gi¶i thÝch nh thÕ nµo ? *Bíc 1: Gi¶i thÝch
+Gi¶i thÝch nghÜa ®en vµ nghÜa Chóng ta cÇn hiÓu c©u tôc
bãng cña c©u TN…. ? ng÷ nh thª nµo cho ®óng vµ ®Çy ®ñ :
(gi¶i thÝch ®i mét ngµy ®µng ? häc “Mét ngµy” so víi mét n¨m lµ ng¾n .
mét sµng kh«n ? Kh«n ? Sµng kh«n ? “Mét ngµy” so víi ®êi ngêi hµng tr¨m
-> ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ . n¨m lµ cùc ng¾n .
“§i mét nµy ®µng” ®èi víi kh¸ch bé
hµng th× qu·ng ®êng ®i ®îc cã lµ
bao ? Nhng Nd ta l¹i kh¼ng ®Þnh
“häc mét sµng kh«n” .
“Kh«n” lµ ®iÒu hay, ®iÒu tèt , çi míi
më , bæ Ých ®èi víi mîi ngêi ®Ó më
mang trÝ tuÖ , më mang nh©n çch .
“Sang” , c«ng cô cña nhµ n«ng ®an
b»ng tre , nøa dïng ®Ó sµng g¹o .
“Sµng kh«n” lµ biÓu tîng chØ khèi l-
îng kiÕn thøc rÊt lín , rÊt nhiÒu mµ
ngêi bé hµnh ®· “häc” ®îc sau mét
hµnh tr×nh “®i mét ngµy ®µng” .
-ý nghÜa cña cÊu tôc ng÷ lµ g× ? Tãm l¹i c©u tôc ng÷ cã 2 vÕ t¬ng ph¶n
®èi lËp víi çch nãi thËm xng trong
36
mèi t¬ng quan 2 vÕ : ®i Ýt mµ häc ®-
îc nhiÒu , qua ®ã kh¼ng ®Þnh mét
ch©n lý ®Ò cao mét bµi häc kinh
nghiÖm , nh»m khuyªn nhñ mäi ngêi
biÕt ®i nhiÒu ®Ó më réng tÇm m¾t
vµ sù hiÓu biÕt , sèng nhiÒu , häc hái
Thùc hiÖn bíc 2: B×nh trong thùc tÕ ®êi sèng .
§Æt c©u hái ®Ó b×nh c©u tôc ng÷ . Bíc 2: B×nh
(T×m lý lÏ ) C©u tôc ng÷ hoµn toµn ®óng
T¹i sao “®i mét ngµy ®µng , häc mét
sµng kh«n” . Häc ë trêng , häc trong
s¸ch vë , häc thÇy , häc b¹n . Chóng ta
cßn ph¶i biÕt häc hái trong thùc tÕ ,
®êi sèng réng lín cña x· héi . Nh©n
d©n lµ «ng thÇy vÜ ®¹i cña mçi ngêi .
Häc trong ®êi sèng lµ ph¬ng thøc häc
tËp khoa häc nhÊt : Häc ®i ®«i víi
hµnh , häc tËp g¾n liÒn víi lao ®éng
snr xuÊt vµ lao ®éng x· héi .
NÕu chØ quanh quÈn bªn bèn bøc têng
líp häc lµ häc xa rêi víi cuéc sèng , häc
sinh bíc vµo ®êi sÏ lóng tóng , thiÕu
n¨ng ®éng còng nh thÓ ç kh«ng thÓ
xa rêi níc , chim kh«ng thÓ tho¸t ly
bÇu trêi , ngêi ®i häc , viÖc häc tËp
kh«ng thÓ xa rêi víi cuéc sèng .
V× sao vËy ?
-H·y tr¶ lêi v× sao l¹i nh vËy ? §i réng biÕt nhiÒu : “§i mét ngµy
(nh÷ng ®iÒu ë trªn) ®µng” tÇm m¾t ®îc më réng , thÊy
®îc bao c¶nh l¹ , tiÕp xóc ®îc nhiÒu
ngêi , nghe ®îc bao ®iÒu hay lÏ ph¶i
cña thiªn h¹ . Tõ ®ã mµ biÕt suy xÐt ,
xa l¸nh ®iÒu x©u , kÎ xÊu häc tËp çi
hay , noi g¬ng ngêi tèt viÖc tèt , “häc
mét sµng kh«n” lµ nh vËy .
Bíc 3: LuËn
Bíc 3: LuËn “§i mét ngµy ®µng , häc mét sµng
(Nh¾c l¹i çc thao t¸c cña bíc nµy ? kh«n” lµ çch häc tËp vµ gi¸o dôc kÕt
bµn b¹c , më réng , ®èi chiÕu vÊn hîp chÆt chÏ gi÷ 3 m«i trêng : gia
®Ò trong mäi quan hÖ x· héi ) ®×nh –nhµ trêng –x· héi . KiÕn thøc
37
s¸ch vë ®îc cñng cè , kh¾c s©u . Sù
hiÓu biÕt më réng vµ n©ng cao . Cïng
víi trang s¸ch häc ®êng , ta cã thªm kho
s¸ch cuéc sèng mu«n mÇu mu«n vÎ .
Nh÷ng ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ , c¾m
Nªu mét vµi dÉn chøng cho nhËn tr¹i tham quan , ho¹t ®éng ngoµi giê lªn
®Þnh trªn ? líp … rÊt bæ Ých . Häc sinh ®Õn víi
®ång quª , nhµ m¸y danh lam th¾ng
c¶nh mµ thªm yªu lao ®éng , yªu quª h-
¬ng ®Êt níc . §i héi lim ta sÜ thÊy çi
hay çi ®Ñp cña c©u h¸t liÒn anh liÒn
chÞ vÒ ®Òn Hïng ta trë vÒ céi nguån
xiÕt bao t×nh nghÜa .
“Dï ai ®i ngîc vÒ xu«i
Nhí ngµy giç tæ m«ng nêi th¸ng ba
§Õn ®Õn víi ba ®×nh lÞch sö , viÕng
l¨ng B¸c, xóc ®éng tríc cuéc ®êi s«i
næi , phong phó cña l·nh tô míi thÊy
hÕt çi hay çi ®Ñp cña ViÔn Ph¬ng
Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng
ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á”
Thi hµo NguyÔn Du ®· tõng viÕt :
“Nghe khóc h¸t th«n que míi häc ®îc
lêi nãi trong nghÒ trång r©u , g¸i” .
V¨n hµo Gar¬ki cha tõng bíc qua ngìng
cña trêng §¹i Häc , nhê tù häc mµ ®·
trë thµnh danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi
vµ «ng ®· tõng nãi : “Dßng s«ng v«n
ga vµ th¶o nguyªn mªnh m«ng lµ
nh÷ng trêng §¹i Häc cña t«i”
3-KÕt bµi
C©u tô ng÷ lµ mét bµi häc v« cïng
s©u s¾c ®èi víi mçi ngêi . Sau thêi
c¾p s¸ch lµ thêi lµm ¨n vµ tù häc ; Häc
-NhÊn m¹nh ý nghÜa , tÇm quan trong c«ng viÖc häc trong cuéc ®êi vµ
träng cña vÊn ®Ò ? cã ®i ®êng , sèng nhiÒu , lÆn léi víi
-Rót ra bµi häc nhËn thøc cho ®êi míi biÕt ®êng ®i khã , l¾m thö
m×nh ? th¸ch gian nan . Ph¶i cã quan t©m vît
khã , cã b¶n lÜnh chiÕm tíi tÇm cao
®Ó thùc hiÖn hoµi b·o cña m×nh .
38
C©u tôc ng÷ cho thÊy ®Çu ãc
thùc tÕ cña ngêi lao ®éng nh©n d©n
ta hiÕu häc nhng thöa xa mÊy ai ®îc
-Më ra mét vÊn ®Ò míi cã liªn quan ? ®Õn trêng , nªn trong d©n gian l¹i lu
truyÒn nh÷ng c©u tôc ng÷ ®Ò cao
viÖc häc hái trong thùc tÕ cuéc sèng .
“§i mét buæi chî , häc mét mí kh«n”
“Qua mét chuyÕn ®ß ngang , häc mét
sµng míi l¹”
T×m nh÷ng c©u tôc ng÷ ®Ò cao “ë nhµ nhÊt mÑ nh× con
viÖc häc hái trong thùc tÕ cuéc Ra ®êng l¾m kÎ cßn gißn h¬n ta
sèng ? -> H/S:ch¨m chØ , cè g¾ng , coi träng
häc trong s¸ch vë ,
“Kh«ng thÇy ®è mµy lµm nªn”
“Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n”
-Liªn hÖ c«ng viÖc häc tËp cña Ph¶i coi lêi khuyªn cña «ng bµ “§i mét
m×nh ? ngµy ®µng häc mét sµng kh«n” . ChØ
cã ®iÒu lµ biÕt khiªm tèn , biÕt quan
s¸t l¾ng nghe , biÕt suy ngÉm thËt
gi¶ , tèt xÊu … th× viÖc häc hái trong
thùc tÕ cuéc sèng míi thu ®îc nhiÒu
®iÒu “kh«n mµ ta h»ng mong muèn”
Bµi tËp 2:
1-Më bµi :
Tôc ng÷ lµ kho tµng nh÷ng kinh
nghiÖm quÝ b¸u cña nh©n d©n ta vÒ
mäi mÆt . Ta cã thÓ rót ra rÊt nhiÒu
bµi häc , lêi d¨n d¹y vÒ çch øng xö ,
2.LËp dµn ý cho ®Ò bµi sau : çch sèng cña con ngêi . Mét trong
B×nh luËn c©u tôc ng÷ : “Çi nÕt nh÷ng çch øng xö , çch sèng mµ «ng
®¸nh chÕt çi ®Ñp” cha ta ®Ò cËp lµ : “Çi nÕt ®¸nh chÕt
çi ®Ñp”
2-Th©n bµi :
a)Gi¶i thÝch :
-Çi nÕt : tÝnh nÕt , ®øc h¹nh , t tëng ,
t×nh c¶m cña con ngêi .
-NÕt trong c©u tôc ng÷ lµ çi xÊu ,
tÝnh xÊu nªn cã thÓ “®¸nh chÕt” ,
-Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ ? lµm h¹i ®Õn nhan s¾c , çi ®Ñp h×nh
-Nh÷ng tõ ng÷ nµo cÇn gi¶i thÝch ? thøc bªn ngoµi cña con ngêi .
39
-C©u tôc ng÷ bao hµm mét nghÜa
réng , cã nªu lªn mét bµi häc , mét nhËn
xÐt s©u s¾c : §¹o ®øc lµ çi gèc cña
con ngêi . §øc h¹nh ®îc coi träng h¬n
lµ nhan s¾c . Néi dung lµ c¬ b¶n néi
dung quyÕt ®Þnh h×nh thøc .
-VËy ý nghÜa c©u tôc ng÷ lµ g× ? b)Th©n bµi :
-Kh¼ng ®Þnh c©u tôc ng÷ hoµn toµn
®óng
-T¹i sao ?
-Kh¼ng ®inh c©u tôc ng÷ ®óng hay +Con ngêi ®îc biÓu hiÖn ë hai mÆt
sai ? ®øc h¹nh vµ dung nhan . Dung nhan lµ
-v× sao ®óng ? ngo¹i h×nh , diÖn m¹o , thÓ chÊt ,
nhan s¾c …. cã ngêi ®Ñp vÒ t©m hån
. Cã ngêi ®Ñp vÒ nhan s¾c cã ngêi
®Ñp c¶ nÕt cã ngêi ®Ñp c¶ ngêi .
+Con ngêi cã ®Ñp vÒ h×nh thøc bªn
ngoµi (¸o quÇn , nhan s¾c , trang
®iÓm …) nÐt xÊu (th« lç , lêi biÕng ,
tôc t»n Ých kû , tham lam , bÊt hiÕu ,
bÊt nghÜa …) th× sÏ bÞ mäi ngêi cêi
chª xa l¸nh .
+Con ngêi dï h×nh thøc bªn ngoµi
kh«ng ®îc ®Ñp , nhng ®¹o ®øc tèt ,
nh©n çch ®Ñp sÏ ®îc mäi ngêi yªu
mÕn , tin cËy .
+§å vËt còng vËy , nÕu chØ cã níc s¬n
hµo nho¸ng bªn ngoµi nhng chÊt lîng
bªn trong kh«ng cã , chãng háng .
-C©u tôc ng÷ cßn chøa ®ùng mét triÕt
lý s©u s¾c : Néi dung quyÕt ®Þnh
-§èi chiÕu sù vËt hiÖn tîng cã liªn h×nh thøc , néi dung quan träng h¬n
quan ? h×nh thøc .
-T×m nh÷ng c©u tôc ng÷ cã liªn quan -CÇn hiÓu c©u tôc ng÷ mét çch biÖn
. (Tèt gç h¬n tèt níc s¬n xÊu ngêi chøng : trong çi ®Ñp bao hµm “çi
®Ñp nÕt cßn h¬n ®Ñp ngêi ) nÕt” bao hµm t tëng , t×nh c¶m , trÝ
Tèt danh h¬n lµnh ¸o . tuÖ ®Ñp” cña con ngêi (cuéc thi hoa
-Bµn luËn , më réng vÊn ®Ò ? hËu , ¸ hËu , nh÷ng hoa kh«i næi danh
40
tµi s¾c -> tiªu biÓu cho s¾c®Ñp viÖt
nam)
-Çi nÕt çi ®Ñp cña häc sinh lµ vÎ
®Ñp h×nh thøc lµ t©m hån lµ ®øc ,
trÝ thÓ , mü thÓ lùc tèt ch¨m häc ,
ch¨m lµm , ngoan ngo·n lÔ phÐp ,
kÝnh thÇy mÕn b¹n , giµu t×nh th¬ng
Liªn hÖ ®èi víi häc sinh ? vµ nhiÒu m¬ íc )
(PhÇn luËn) 3-KÕt bµi :
-C©u tôc ng÷ bµi häc s©u s¾c vÒ trao
®æi ®¹o ®øc vµ nh©n çch ; gi÷ néi
dung vµ h×nh thøc .
-KÕt qu¶ çc bíc vÒ bµi v¨n b×nh luËn
NhÊn m¹nh tÇm quan trong cña c©u –Çch lµm mét bµi v¨n b×nh luËn
tôc ng÷ ? -VÒ nhµ ®äc nhiÒu bµi tham kh¶o vÒ
Ho¹t ®éng 4 : Cñng cè vµ dÆn dß . v¨n b×nh luËn .
********************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 16 :
«n tËp chñ ®Ò 3 :
v¨n häc viÖt nam sau cmt8-1945 (10 tiÕt )
A/ Môc tªu cÇn ®¹t :
- Cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n çc t¸c phÈm v¨n häc sau CNT8-1945,néi dung
vµ nghÖ thuËt
- Gi¸o dôc HS cã ý thøc c¶m nhËn, båi dìng t×nh c¶m
- Rìn kÜ n¨ng c¶m thô çc t¸c phÈm, so s¸nh, ph©n tÝch
B/ ChuÈn bÞ :
- ThÇy : so¹n bµi
- Trß : «n bµi
C/ TiÕn tr×nh lªn líp :
41
I.Néi dung
? KÓ l¹i çc giai ®o¹n vµ çc t¸c 1/ Çc giai ®o¹n
phÈm, t¸c gi¶ trong tõng giao ®o¹n 4giai ®o¹n
®ã ?
- HS tr¶ lêi
2/ ThÓ lo¹i
- Th¬
? Çc thÓ lo¹i ®· ®îc häc? Ph©n lo¹i -TruyÖn
tõng t¸c phÈm ?
3/ Néi dung vµ nghÖ thuËt
? Néi dung vµ nghÖ thuËt chÝnh
cña tõng t¸c phÈm ? II.Thùc hµnh luyÖn tËp
1/ Bµi tËp 1 :
C¶m nhËn vÎ ®Ñp cña h×nh ¶nh “
HS lµm bµi tËp 1 ®Çu sóng tr¨ng treo’’trong bµi th¬
GV híng dÉn, gîi ý “®ång chÝ’’cña ChÝnh H÷u
*H/¶ “®Çu sóng tr¨ng treo”:
Chó ý nghÜa thùc vµ nghÜa bãng - NghÜa thùc:
cña h×nh ¶nh - NghÜa bãng: sóng biÓu tîng cho
chiÕn ®Êu. Tr¨ng biÓu tîng cho
hoµ b×nh. Ngêi lÝnh cÇm sóng
b¶o vÖ hoµ b×nh. Sóng lµ thùc,
tr¨ng lµ l·ng m¹n.
GV viÕt bµi tËp 2
2/ Bµi tËp 2 :
- HS ®äc yªu cÇu So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau
GV chia nhãm gi÷a ngêi lÝnh trong §/c vµ Bµi
th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh.
* Gièng: + Chung lÝ tëng chiÕn
HS suy nghÜ, th¶o luËn vµ tr¶ lêi ®Êu cao ®Ñp v× ®éc lËp, tù do.
theo nhãm + Cã tinh thÇn dòng c¶m
kh«ng sî hi sinh v× Tæ quèc.
- Çc nhãm nhËn xÐt nhau chØ ra + Cã lßng l¹c quan çch
®iÓm gièng nhau, kh¸c nhau m¹ng.
+ Cã t×nh ®ång ®éi g¾n
bã.
*Gièng nhau * Kh¸c: + §/c: ngêi lÝnh xuÊt
42
* Kh¸c nhau th©n tõ nh÷ng miÒn quª nghÌo, lµ
n«ng d©n nghÌo ®i theo CM ®Ó
gi¶i phãng ®Êt níc còng lµ gi¶i
phãng th©n phËn n« lÖ.
+ Bµi th¬ …: líp trÎ
chèng MÜ sinh ra trong thêi ®¹i
míi, hä cã ý thøc gi¸c ngé rÊt cao:
g¾n ®éc lËp d©n téc víi CN d©n
téc v× vËy hä ®i vµo cuéc chiÕn
®Êu n¶y löa …...
3/ Bµi tËp 3 : C¶m nhËn vÎ ®Ñp
HS suy nghÜ lµm BT 3 cña anh thanh niªn trong t¸c
phÈm “ LÆng lÏ Sa Pa’’ cña
NguyÔn Thµnh Long
IV. Cñng cè
GV chèt l¹i néi dung trong chñ ®Ò 3
V. Híng dÉn vÒ nhµ :

- Häc bµi vµ lµm bµi tËp
- ChuÈn bÞ chñ ®Ò 4
********************************************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 17+18:VÎ ®Ñp trong bµi th¬ §oµn thuyÒn ®¸nh ç
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY:Giúp học sinh:

- Thấy được và hiểu được sự thống nhất của cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ và cảm
hứng về lao động của T/g đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lễ, giàu màu sắc lãng
mạn trong bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá"
- Rèn luyện kĩ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố NT (hình ảnh, ngôn ngữ, âm điệu)
mà cổ điển, vừa hiện đại trong bài thơ.
B.CHUẨN BỊ:
- GV :So¹n vµ đọc tài liệu tham khảo
- H/s : «n bài theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
* Cảm hứng bao trïm của bài thơ:
43
- Cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ
- Cảm hứng về lao động của t¸c gi¶
? Đọc toàn bài thơ, hãy KQ cảm hứng bao -> hai cảm hứng này hoà quyện và thống
trùm của "Đoàn thuyền đánh cá" nhất trong toàn bộ bài thơ
- 1 H/s đọc diễn cảm 2 khôổthơ đầu

?Cảnh hoàng hôn trên biển được T/g miêu 1.Cảnh hoàng hôn trên biển và cảnh
tả qua những câu thơ nào? đoàn thuyền đánh cá khởi hành:
?Nhận xét gì về NT của T/g sử dụng ở * "Mặt trời xuống biển như hòn lửa
đây? Sóng đã cài then đêm sập cửa"
?2 câu thơ trên, giúp em cảm nhận được -> NghÖ thuËt: nhân hoá, so sánh, ẩn dụ
cảnh hoàng hôn trên biển ntn? (em hiểu (hình ảnh then song; cửa đêm), hai vần
ntn về hình ảnh "song...cửa") trắc "lửa - cửa" liền nhau => cảnh rộng lớn
?Cảnh đoàn thuyền đánh cá khởi hành có gần gũi
gì cần chú ý. Vũ trụ như là một ngôi nhà lớn, màn đêm
?từ lại có ý nghĩa gì? buông xuống như một tấm cửa khổng lồ
?hình ảnh "câu hát căng buồm" có ý nghĩa với những lượn song là then cửa
ntn? *Cảnh đoàn thuyền đánh cá khởi hành:
(BPNT nào được sử dụng ở đây? T/d của "...lại ra khơi"
BPNT này?) -> công việc hàng ngày, đây là một trong
trăm nghìn chuyến đi trên biển
- Câu hát căng buồm cùng gió khơi ->
phóng đại
... đến dệt lưới ta đoàn cá ơi
-> hình ảnh ẩn dụ: gắn kết 3 sự vật, hiện
tượng cánh buồm, gió khơi và câu hát của
người đánh cá
 hình ảnh khoẻ khoắn, mới lạ và đẹp
lãng mạn (câu hát của người đánh
cá, tiếng hát vang khoẻ bay cao
cùng gió, hoà với gió thổi căng
cánh buồm cho con thuyền lướt
nhanh ra khơi) câu hát chan chứa
niềm vui
2.Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về:
? Đoàn thuyền đánh cá trở về được T/g
"Câu hát trăng buồm cùng gió khơi
miêu tả qua những câu thơ nào?( 1 H/s đọc
...mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi"
khổ thơ cuối)
- "Câu hát căng buồm" - lặp lại gần như
?Nhận xét gì về các câu thơ "câu hát căng
toàn bộ câu thơ ở khổ thơ 1 -> niềm vui
buồm"?
thắng lợi sau một chuyến ra khơi may
44
mắn, tôm cá đầy khoang
- "Đoàn thuyền...mặt trời" -> hào hứng,
chạy đua tốc độ với thời gian
2 câu cuối "Mặt trời đội biển...
Mắt cá..."
-> tưởng tượng sáng tạo
=> sự tuần hoàn của thời gian: ánh sáng
nhô lên, mặt trời ló mặt., kết thúc một
đêm.
?Nhận xét về đặc sắc NT của bài thơ? * Nghệ thuật:
- Âm hưởng khoẻ khoắn, sôi nổi, phôi pha,
bay bổng, lạc quan
- Cách gieo vần linh hoạt (vần liền liền
?Nêu nội dung chính của bài thơ? xen lẫn vần cách)
- Liên tưởng, tưởng tîng phong phú
* Nội dung: Sự hài hoà giữa thiªn nhiªn
và con người lao động, bộc lộ niềm vui,
niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước
và cuộc sống
D.Cñng cè , dÆn dß :
******************************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 19+20 : THÖÏC HAØNH LUYEÄN TAÄP
A- MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT:

- Giuùp HS oân laïi noäi dung ñaõ hoïc.
- Reøn luyeän kó naêng vieát vaên hay.
- Giuùp HS bieát vieát baøi vaên theo luaän ñieåm.
B- CHUAÅN BÒ
- GV : Giaùo aùn, taøi lieäu tham khaûo.
- HS : Vôû ghi, ñoà duøng hoïc taäp.
C- TIEÁN TRÌNH DAÏY - HOÏC
1. OÅn ñònh toå chöùc : Kieåm tra só soá, oån ñònh neà neáp.
2. Kieåm tra :
? : Muoán dieãn yù vaø haønh vaên ta laøm theá naøo ?
3. Baøi môùi :
45
§Ò bµi: T×nh ®ång chÝ trong “§ång chÝ” – ChÝnh H÷u.
1/ MB: + §/c – CH.
+ T×nh ®/c – NX - ®¸nh gi¸ chung.
2/ TB: a/ C¬ së h×nh thµnh t×nh ®/c:
- T×nh ®/c ®ång ®éi b¾t nguån s©u xa tõ sù t¬ng ®ång vÒ c¶nh ngé xuÊt th©n
nghÌo khã:
C¶ bµi th¬ thÓ hiÖn râ t×nh ®ång ®éi keo s¬n g¾n bã gi÷a nh÷ng ngêi chiÕn
sÜ qu©n ®éi nh©n d©n trong c/s gian khæ cña thêi k× k/c chèng thùc d©n Ph¸p. Hä lµ
nh÷ng ngêi xuÊt th©n tõ nh©n d©n lao ®éng chØ quen viÖc cuèc cµy ë nh÷ng vïng
quª nghÌo khã, hÎo l¸nh kh¸c nhau, v× cã chung tÊm lßng yªu níc, hä ®· gÆp nhau, tõ
xa l¹ trë thµnh th©n quen. T¸c gi¶ kÓ vÒ nh÷ng con ngêi Êy b»ng nh÷ng dßng th¬ thËt
c¶m ®éng:
Quª h¬ng anh níc mÆn ®ång chua
Lµng t«i nghÌo ®Êt cµy lªn sái ®¸.
Tõ nh÷ng con ngêi rÊt xa l¹ trong ®/s l¹i trë thµnh nh÷ng ®/c rÊt th©n th-
¬ng trong chiÕn ®Êu. Nhµ th¬ ®· lùa chän nh÷ng chi tiÕt, nh÷ng h/¶ th¬ rÊt ch©n
thùc ®Ó gîi t¶ vÒ c/s cña ngêi chiÕn sÜ. Hä ®Òu xuÊt th©n tõ nh÷ng vïng ®Êt kh«
c»n, nghÌo khã “níc mÆn ®ång chua”, “®Êt cµy lªn sái ®¸”. H/¶ nh÷ng ph¬ng trêi xa
çch, nh÷ng con ngêi ch¼ng hÑn quen nhau nãi lªn c¶ 1 sù xa l¹ trong kh«ng gian vµ
t×nh c¶m. Nhng khi tham gia k/c nh÷ng con ngêi xa l¹ Êy ®· cïng nhau chiÕn ®Êu,
cïng chÞu ®ùng gian khæ, chung lng ®Êu cËt bªn nhau. V× thÕ …
- T×nh ®/c ®îc n¶y sinh tõ sù cïng chung nhiÖm vô s¸t çnh bªn nhau trong
chiÕn ®Êu vµ ngµy cµng bÒn chÆt trong sù chan hoµ, chia sÎ mäi gian lao còng nh
46
niÒm vui, ®ã lµ mèi t×nh tri kØ cña nh÷ng ngêi b¹n chÝ cèt ®îc t¸c gi¶ thÓ hiÖn b»ng
1 h/¶ thËt cô thÓ, gi¶n dÞ mµ hÕt søc gîi c¶m:
Sóng bªn sóng, ®Çu s¸t bªn ®Çu
§ªm rÐt chung ch¨n thµnh ®«i tri kØ
§ång chÝ!
Hai dßng th¬ chØ cã 1 ch÷ chung: ®ªm rÐt chung ch¨n, nhng çi chung ®· bao
trïm tÊt c¶. Sóng bªn sóng lµ chung chiÕn ®Êu, ®Çu s¸t bªn ®Çu th× chung rÊt
nhiÒu: kh«ng chØ lµ gÇn nhau vÒ kh«ng gian mµ cßn cßn gÇn nhau vÒ ý nghÜ, lÝ t-
ëng. §ªm rÐt chung ch¨n 1 h/¶ thËt c¶m ®éng vµ ®Çy ¾p kØ niÖm. §¾p ch¨n chung
trë thµnh biÓu tîng cña t×nh th©n h÷u, t/c¶m ruét thÞt, Êm cóng. Nh÷ng çi chung Êy
®· biÕn nh÷ng con ngêi xa l¹ thµnh ®«i tri kØ.
Hai ch÷ “§/c!” ®øng riªng thµnh 1 dßng th¬ rÊt cã ý nghÜa. C©u th¬ chØ cã 1
tõ víi 2 tiÕng vµ dÊu chÊm than t¹o 1 nèt nhÊn, nã vang lªn nh 1 ph¸t hiÖn, 1 lêi k/®
gi¸ trÞ ch©n thùc cña t×nh ®/c: kh«ng ph¶i chØ biÕt nhau mµ cßn ph¶i biÕt ® îc çi
chung réng lín g¾n bã con ngêi trªn mäi mÆt. §ång thêi, c©u th¬ nh 1 b¶n lÒ n©ng cao
ý th¬ ®o¹n tríc vµ më ra ý th¬ çc ®o¹n sau. “§/c” lµ çi cã thÓ c¶m nhËn mµ kh«ng
dÔ nãi hÕt.
b/ Nh÷ng biÓu hiÖn vµ søc m¹nh cña t×nh ®/c:

- §/c, lµ sù c¶m th«ng s©u xa nh÷ng t©m t, nçi lßng cña nhau:
Ruéng n¬ng anh göi b¹n th©n cµy
Gian nhµ kh«ng mÆc kÖ giã lung lay
GiÕng níc gèc ®a nhí ngêi ra lÝnh
Hä chia sÎ víi nhau nh÷ng t/c¶m quª h¬ng vµ gia ®×nh. §èi víi çc chµng
trai ¸o n©u ra trËn lÇn ®Çu th× nhí nhµ lµ nçi niÒm thêng trùc. Nhng hä th¬ng nhÊt
vÉn lµ ngêi ë nhµ nhí hä, dâi theo tin tøc cña hä – nh÷ng ngêi ë n¬i nguy hiÓm. H/¶
giÕng níc gèc ®a võa ®Ëm ®µ, kÝn ®¸o võa ý nhÞ biÕt bao. GiÕng níc lµ n¬i d©n
47
lµng gÆp gì khi s¸ng s¸ng chiÒu chiÒu. Gèc ®a lµ n¬i d©n lµng nghØ ng¬i nh÷ng khi
tra n¾ng. Nh÷ng lóc Êy hä sÏ hái th¨m nh÷ng chµng trai ra trËn. Nhng giÕng níc gèc
®a cïng lµ n¬i hß hÑn, t×nh tù løa ®«i. BiÕt bao lµ nhung nhí. Nhng ngêi lÝnh kh«ng
nãi lµ m×nh nhí, chØ nãi ngêi kh¸c nhí. §ã còng lµ çch tù vît lªn m×nh, nÐn t×nh riªng
v× sù nghiÖp chung, b»ng nh÷ng lêi ý nhÞ, kh«ng 1 chót ån µo.
- §/c, ®ã lµ cïng nhau chia sÎ nh÷ng gian lao, thiÕu thèn cña c/® ngêi lÝnh:
Anh víi t«i biÕt tõng c¬n ín l¹nh
Sèt run ngêi võng tr¸n ít må h«i
¸o anh r¸ch vai
QuÇn t«i cã vµi m¶nh v¸
MiÖng cêi buèt gi¸
Ch©n kh«ng giµy
(PT nh ®Ò 1).
- T/c¶m g¾n bã s©u nÆng gi÷a nh÷ng ngêi lÝnh – gi¸n tiÕp thÓ hiÖn søc m¹nh
cña t×nh ®/c:
Th¬ng nhau tay n¾m lÊy bµn tay
(PT nh ®Ò 1).
- Mèi t×nh ®/c l¹i ®îc l¾ng ®äng b»ng h/¶ ®Ñp rùc s¸ng ë khæ cuèi bµi th¬:
hai ngêi ®/c trong ®ªm phôc kÝch chê giÆc:
§ªm nay rõng hoang s¬ng muèi
§øng c¹nh bªn nhau chê giÆc tíi
§Çu sóng tr¨ng treo
C©u th¬ võa t¶ thùc võa mang nÐt tîng trng. T¸c gi¶ t¶ c¶nh nh÷ng ngêi lÝnh
canh giÆc trong ®ªm tr¨ng ®Çy s¬ng muèi. Trong c¶nh rõng hoang s¬ng muèi, nh÷ng
ngêi lÝnh phôc kÝch chê giÆc ®õng bªn nhau. Søc m¹nh cña t×nh ®ång ®éi ®· gióp
hä vît lªn tÊt c¶ nh÷ng kh¾c nghiÖt cña thêi tiÕt vµ mäi gian khæ thiÕu thèn. T×nh
®ång chÝ ®· sëi Êm lßng hä gi÷a c¶nh rõng hoang mïa ®«ng, s¬ng muèi gi¸ rÐt. Sóng
48
híng mòi lªn trêi, cã ¸nh tr¨ng l¬ löng gi÷a trêi nh treo trªn ®Çu ngän sóng. §ång thêi h/¶
“®Çu sóng tr¨ng treo” cßn mang ý nghÜa tîng trng. §ã lµ sù kÕt hîp gi÷a bót ph¸p
hiÖn thùc vµ l·ng m¹n, võa thùc võa m¬, võa xa l¹i võa gÇn, võa mang tÝnh chiÕn
®Êu l¹i võa mang tÝnh tr÷ t×nh, võa chiÕn sÜ võa thi sÜ. §©y lµ h/¶ ®Ñp tîng trng
cho t×nh c¶m trong s¸ng cña ngêi chiÕn sÜ. Mèi t×nh ®/c ®ang n¶y në v¬n cao, to¶
s¸ng tõ c/® chiÕn ®Êu. H/¶ th¬ thËt ®éc ®¸o, g©y xóc ®éng bÊt ngê, thó vÞ cho ngêi
®äc. Nã nãi lªn ®Çy ®ñ ý nghÜa cao ®Ñp cña môc ®Ých lÝ tëng chiÕn ®Êu vµ mèi
t×nh ®/c thiªng liªng cña anh bé ®éi Cô Hå.
Toµn bé bµi th¬ b»ng ng«n ng÷ c« ®äng, h×nh ¶nh ch©n thùc gîi t¶ cã søc kh¸i
qu¸t cao. CH ®· cho ta thÊy râ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mét t×nh c¶m trong qu©n ®éi.
ë ®©y, nhµ th¬ ®· x©y dùng h/¶ th¬ tõ nh÷ng chi tiÕt thùc cña c/s trong ®êi thêng ë
nh÷ng ngêi chiÕn sÜ, kh«ng ph« tr¬ng, kh«ng l·ng m¹n ho¸, thi vÞ ho¸ - vµ chÝnh
nh÷ng nÐt thùc ®ã t¹o nªn sù thµnh c«ng cho t¸c phÈm. Bµi th¬ ®¸nh dÊu mét bíc
ngoÆt míi trong ph¬ng ph¸p s¸ng t¸c vÒ çch x©y dùng h×nh tîng ngêi chiÕn sÜ trong
giai ®o¹n chèng Ph¸p.
3/ KB: “§/c”! §äc xong bµi th¬ trong mçi chóng ta ®Òu l¾ng l¹i nh÷ng c¶m xóc d¹t
dµo. Chóng ta ®· c¶m nhËn ®îc mèi t×nh ®/c ®Ëm ®µ Êy qua nh÷ng lêi th¬ nhÑ
nhµng tha thiÕt nh bµi h¸t t©m t×nh cña CH. Cuéc k/c chèng Ph¸p ®· th¾ng lîi vÎ
vang, trang sö vµng ®· sang qua bao nhiªu giai ®o¹n míi, thÕ nhng mçi lÇn ®äc bµi
th¬ “§/c” ta nh thÊy râ h/¶ anh bé ®éi Cô Hå hiÖn lªn s¸ng rùc thËt cao ®Ñp, thËt th©n
th¬ng trong nh÷ng lêi th¬ cña CH.
***********************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 21+22 :THÖÏC HAØNH LUYEÄN TAÄP ( tiÕp )
49
- Giuùp HS oân laïi noäi dung ñaõ hoïc.
- Reøn luyeän kó naêng vieát vaên hay.
- Giuùp HS bieát vieát baøi vaên theo luaän ñieåm.
B- CHUAÅN BÒ
- GV : Giaùo aùn, taøi lieäu tham khaûo.
- HS : Vôû ghi, ñoà duøng hoïc taäp.
2. Kieåm tra :
? : Muoán dieãn yù vaø haønh vaên ta laøm theá naøo ?
3. Baøi môùi :
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung caàn ñaït
GV - Yeâu caàu HS nhaéc laïi caùc yeâu 1- Ñeà baøi :
caàu ñeå vieát moät baøi vaên hay.
HS - 1 -> 2 HS traû lôøi tröôùc lôùp. Phaân tích baøi thô “Vieáng laêng Baùc”
GV - Nhaän xeùt, boå sung. cuûa nhaø thô Vieãn Phöông.
GV - Ra baøi taäp cho HS thöïc haønh
luyeän taäp.
GV - Yeâu caàu HS xaùc ñònh yeâu caàu 2. Daøn yù :
cuûa ñeà vaø laäp daøn yù . a) Môû baøi : Giôùi thieäu taùc giaû, taùc
HS - 1 -> 2 HS traû lôøi tröôùc lôùp. phaåm, hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa baøi thô.
GV - Nhaän xeùt, boå sung. b) Thaân baøi :
GV - Yeâu caàu HS trình baøy daøn yù Phaân tích baøi thô
baèng mieäng. - Caûm xuùc cuûa nhaø thô khi ñeán thaêm
HS - 1 -> 2 HS traû lôøi tröôùc lôùp. Laêng Baùc.
GV - Nhaän xeùt, boå sung cho hoaøn thieän + Khoå 1 : Caûm xuùc chaân thaønh, caùch xöng
daøn yù. hoâ chaân thaønh, hình aûnh haøng tre …
GV - Boå sung yù, ghi laïi daøn yù hoaøn - Söï toân kính cuûa nhaø thô ñoái vôùi Baùc khi
chænh leân baûng. ôû beân laêng Baùc.
GV - Yeâu caàu HS döïa vaøo daøn yù treân + Söû duïng nhieàu hình aûnh aån duï ca ngôïi söï
baûng vieát baøi vieát hoaøn chænh. vó ñaïi cao caû cuûa Baùc.
+ Caûm xuùc thaønh kính, töï haøo pha laãn noãi
xoùt xa.
- Nieàm löu luyeán vaø öôùc nguyeän chaân
thaønh cuûanhaø thô.
c) keát baøi :
- Khaúng ñònh giaù trò noäi dung vaø ngheä
HS - Chia nhoùm vaø thöïc haønh baøi vieát thuaät cuûa baøi thô.
theo nhoùm :
3. Trình baøy baøi vieát :
HS + Nhoùm 1 : Vieát phaàn môû baøi.
HS + Nhoùm 2, 3 : Vieát phaàn thaân baøi.
a) Trieån khai theo luaän ñieåm.
50
HS + Nhoùm 4 : Vieát phaàn keát luaän.
HS - Caùc nhoùm laàn löôït trình baøy baøi b) Lôøi chuyeån yù, daãn daét.
vieát cuûa mình.
HS - HS caùc nhoùm khaùc theo doõi, c) Söû duïng töø vaø caâu.
nhaän xeùt, boå sung.
GV - Nhaän xeùt, boå sung cho hoaøn d) Lôøi vaên coù hình aûnh.
chænh baøi vieát cuûa HS.
ñ) Söû duïng daãn chöùng.
4. Cuûng coá :
- GV toång keát tieát hoïc, tuyeân döông nhöõng nhoùm hoïc sinh vaø nhöõng hoïc
sinh tích cöïc tham gia xaây döïng baøi.
5. Höôùng daãn hoïc taäp : Yeâu caàu HS veà ñoïc theâm taøi lieäu tham khaûo.
**************************************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 23+24:
Êm nång t×nh bµ ch¸u trong BÕp löa cña b»ng viÖt
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY: Giúp học sinh:
- Cảm nhận được những tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình - người cháu và hình
ảnh người bà giàu tình yêu thương, giàu đức hi sinh trong bài thơ
- Thấy được nghệ thuật diễn tả cảm xúc thông qua hồi tưởng kết hợp miêu tả, tự sự,
bình luận, của T/g trong bài thơ.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: đọc tài liệu tham khảo
- H/s: «n bài theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra:
- Đọc thuộc lòng bài "Đoàn thuyền...". nêu ND chính của bài?
- KT sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài:
1.Những hồi tưởng về bà và tình bà
cháu:
- Sự hồi tưởng được bắt đầu từ hình ảnh
?Cho biết mạch cảm xúc của bài thơ? thân thương ấm áp về bếp lửa
- Bài thơ gợi lại cả một thời thơ ấu bên
51
người bà: tuổi thơ ấy nhiều gian khổ, thiếu
thốn nhọc nhằn
?Tìm bố cục của bài thơ? Và nội dung "Năm ấy... đói mỏi
chính của từng phần? Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy"
"...năm ấy giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi"
- Mạch cảm xúc của bài thơ: đi từ hồi -> Bóng đen của nạn đói năm 1945, có
tưởng đến hiện tại, từ kØ niÖm đến suy mối lo của giặc tàn phá xóm làng, có hình
ngẫm ảnh chung của nhiều gia đình ViÖt Nam
- Bài thơ là lời của người cháu ở nơi xa trong cuộc kháng chiến chống Pháp: mẹ và
nhớ về bà và những kỉ niệm với bà, nói lên cha đi công tác xa, cháu sống trong sự cưu
lòng kính yêu và những suy ngẫm về bà mang dạy dỗ của bà, sớm phải có ý thức tự
- Bố cục: 4 phần" lập, sớm phải lo toan
1, phần mở đầu: 5 dòng đầu - Kỉ niệm về bà và những năm tuổi thơ
Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi luôn gắn với hình ảnh bếp lửa, bếp lửa
tưởng cảm xúc về bà hiện lên như tình bà ấm áp, như chỗ dựa
2, 4 khổ tiếp: hồi tưởng những kỉ niệm tuổi tinh thần, như sự cưu mang đùm bọc đầy
thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn liền chi chút của bà
với hình ảnh bếp lửa + Sự xuất hiện của tiếng chim tu hú:quen
3, khổ 6: suy ngẫm về bà và cuộc đời bà thuộc như giục giã, khắc khoải một điều gì
4, khổ cuối: người cháu đã trưởng thành, da diết lắm, khiến lòng người trỗi dậy
đi xa song không nguôi nhớ bà. những hoài niệm nhớ mong -> gợi ra tình
cảnh vắng vẻ, nhớ mong của 2 bà cháu
2.Những suy ngẫm về bà và hình ảnh bếp
lửa:
- Hình ảnh bà luôn gắn liền với hình ảnh
?Những kỉ niệm nào về tình bà cháu được bếp lửa, ngọn lửa-> bà là người nhóm lửa,
gợi lên? người gửi cho ngọn lửa luôn ấm nồng và
toả sang trong mỗi gia đình
- Sự tần tảo, đức hi sinh chăm lo cho mọi
người của bà được T/g thể hiện trong một
?Người cháu đã suy ngẫm về bà và hình chi tiết:
ảnh bếp lửa ntn? "Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
...Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm"
-> nhóm lên niềm yêu thương, niềm vui
sưởi ấm, san sẻ và còn "nhóm dậy cả
những tâm tình, tuổi nhỏ"
Hình ảnh bà luôn g¾n với hình ảnh bếp
lửa (10 lần)
-> Bếp lửa được bà nhen lên không phải
chỉ bằng nhiên liệu ở bên ngoài mà còn
52
được nhen nhóm từ ngọn lửa trong lòng bà
- ngọn lửa của sự sống, lòng yêu thương,
niềm tin (ngọn lửa với ý nghĩa trừu tượng)
=> Bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ
lửa mà còn là người truyền lửa - ngọn lửa
của sự sống, niềm tin cho ch¸u
*.Nghệ thuật:
?Nét đặc sắc về NT của bài thơ? - Sáng tạo hình ảnh bếp lửa vừa thực vừa
mang ý nghĩa biểu tượng
- Kết hợp miêu tả, biểu cảm, tự sự
- Giọng điệu và thể thơ 8 chữ phù hợp với
cảm xúc hồi tưởng và suy ngẫm
?Qua bài thơ T/g muốn thể hiện chiều sâu *.Nội dung: Triết lí thÇm kín: Những gì
tư tưởng gì? lµ thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người
đều có sức toả s¸ng, nâng đỡ con người
suốt hành trình dài, rộng của cuộc đời.
Tình yêu thương bà và lòng biết ơn bà
chính là biểu hiện cụ thể của tình yêu
thương, sự gắn bó với gia đình, quê hương
và đó cũng là khởi đầu của tình yêu con
người, tình yêu đất nước
D.CñNG Cè,DÆN Dß :
********************************************
TiÕt 25 :KIEÅM TRA CHUÛ ÑEÀ 3
- Giuùp HS cuûng coá laïi kieán thöùc ñaõ hoïc ôû chuû ñeà, qua ñoù ñaùnh giaù ñöôïc
vieäc hoïc taäp naém baét kieán thöùc cuûa hoïc sinh.
- Reøn kó naêng vaän duïng kieán thöùc vaøo baøi thöïc haønh.
B- CHUAÅN BÒ
- GV : Ñeà baøi vaø ñaùp aùn.
- HS : Giaáy kieåm tra, duïng cuï hoïc taäp.
2. Kieåm tra : KT vieäc chuaån bò taøi lieäu vaø ñoà duøng hoïc taäp cuûa HS.
53
3. Baøi môùi :
- GV neâu yeâu caàu, muïc ñích tieát kieåm tra, cheùp ñeà leân baûng.
- Ñeà baøi : Em haõy vieát baøi vaên ngaén phaân tích
hình aûnh
ngöôøi Baø vaø tình Baø chaùu trong baøi thô “Beáp löûa” cuûa Baèng
Vieät.
* GV : Höôùng daãn HS vieát baøi : Yeâu caàu HS xaùc ñònh ñöôïc yeâu caàu cuûa
ñeà.
- HS : Theo doõi, tieán haønh vieát baøi.
- GV : Theo doõi, quan saùt HS vieát baøi.
- HS : Vieát baøi.
* GV Thu baøi, nhaän xeùt, daën doø.
* Ñaùp aùn
I. Môû baøi : Giôùi thieäu baøi thô “Beáp löûa” cuûa Baèng Vieät, neâu nhaän xeùt
vaø ñaùnh giaù chung veà tình Baø chaùu trong baøi thô.
II. Thaân baøi : Neâu ñöôïc caùc yù :
1- Phaân tích hình aûnh ngöôøi Baø :
- Vaát vaû vì con chaùu, cuoäc ñôøi laän ñaän, taàn taûo, hi sinh. Hình aûnh cuûa Baø
luoân gaén lieàn vôùi hình aûnh beáp löûa.
- Baø laø ngöôøi nhoùm löûa, giöõ cho ngoïn löûa luoân toaû saùng trong moãi gia ñình,
nhoùm tình yeâu thöông, nieàm vui, söï soáng …
- Baø khoâng chæ laø ngöôøi nhoùm löûa, giöõ löûa maø coøn laø ngöôøi truyeàn
“Ngoïn löûa, söï soáng, nieàm tin”
2- Tình Baø chaùu:
- Luoân nhôù ñeán Baø.
- ÔÛ chaân trôøi xa laï nhöng luoân nhôù veà kæ nieäm veà baø.
- Nhôù veà baø, hieåu theâm daân toäc, nhaân daân mình
III. Keát luaän :
- Khaùi quaùt giaù trò, yù nghóa baøi thô, khaúng ñònh veû ñeïp hình aûnh ngöôøi Baø
vaø tình Baø – chaùu.
* Caùch chaám
HS vieát thaønh baøi vaên ngaén goïn nhöng phaûi ñaûm baûo noäi dung, yeâu caàu
cuûa ñeà baøi.
- Ñieåm 9-10 : Ñaûm baûo noäi dung theo yeâu caàu treân, baøi vieát sinh ñoäng, dieãn
ñaït troâi chaûy, khoâng maéc loãi chính taû, loãi caâu.
- Ñieåm 7-8 : Baøi vieát coù noäi dung khaù toát nhöng coøn moät soá yù dieãn ñaït
coøn luûng cuûng, chöa roõ raøng, sai 3-5 loãi.
- Ñieåm 5-6 : Ñaûm baûo noäi dung nhöng coøn moät soá yù sô saøi, dieãn ñaït chöa
troâi chaûy, sai töø 6 ñeán 10 loãi.
54
- Ñieåm 3-4 : Noäi dung baøi vaên chöa saâu, yù rôøi raïc, luûng cuûng, sai nhieàu loãi.
- Ñieåm 1-2 : Baøi vieát sô saøi, maéc nhieàu loãi chính taû, loãi caâu, trình baøy chöa
hôïp lí.
- Ñieåm 0 : Khoâng vieát baøi.
Chñ ®Ò 4 : nghÞ luËn vÒ çc t¸c phÈm v¨n häc (10 tiÕt )
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TIÕT 26+27 : nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi nghÞ luËn vÒ

mét t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:

-BiÕt çch viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch theo ®óng
çc yªu cÇu cña kiÓu bµi.
-RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh çc bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn
hoÆc ®o¹n trÝch, çch tæ chøc, triÓn khai çc luËn ®iÓm.
-RÌn luyÖn t duy tæng hîp vµ ph©n tÝch khi viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn.
B. ChuÈn bÞ:
B¶ng phô
C.TiÕn tr×nh çc ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra: ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch?
3.Bµi míi:
GV lu ý çc kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch
A/ thuyÕt minh vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm:
I/ Dµn ý:
1/ MB : + Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm.
+ Nªu NX, ®¸nh gi¸ chung.
2/ TB: T¸c gi¶:
55
- Tªn thËt (hiÖu, bót danh).
- N¨m sinh – mÊt.
- Quª qu¸n.
- §Æc ®iÓm cuéc ®êi.
- Sù nghiÖp: + Phong çch nghÖ thuËt.
+ VÞ thÕ cña t¸c gi¶ trªn v¨n ®µn, tao ®µn.
+ Gi¶i thëng.
+ T¸c phÈm chÝnh.
T¸c phÈm: + XuÊt xø.
+ Hoµn c¶nh s¸ng t¸c.
+ Tãm t¾t.
+ Néi dung – NghÖ thuËt.
3/ KB: §¸nh gi¸ tæng qu¸t.
II/ §Ò bµi:
Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ NguyÔn D÷ vµ t¸c phÈm TruyÒn k× m¹n lôc –
ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng.
1/ MB: + NguyÔn D÷ - TruyÒn k× m¹n lôc – ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng.
+ NX - ®¸nh gi¸ chung.
2/ TB:
a/ T¸c gi¶:
b/ T¸c phÈm:
- XuÊt xø: ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng lµ truyÖn thø 16/20 truyÖn cña TruyÒn
k× m¹n lôc. TruyÖn cã nguån gèc tõ 1 truyÖn d©n gian trong Kho tµng truyÖn cæ
tÝch ViÖt Nam, ®îc gäi lµ truyÖn Vî chµng Tr¬ng. §©y lµ 1 trong nh÷ng truyÖn hay
nhÊt cña TKML, ®· ®îc chuyÓn thÓ thµnh vë chÌo ChiÕc bãng oan khiªn.
- Tãm t¾t:
Vò ThÞ ThiÕt (Vò N¬ng), ngêi huyÖn Nam X¬ng, dung nhan xinh ®Ñp, tÝnh
t×nh thuú mÞ, nÕt na, chång lµ Tr¬ng Sinh, con nhµ hµo phó nhng kh«ng cã häc vÊn
vµ cã tÝnh ®a nghi. X¶y ra chuyÖn binh ®ao, Tr¬ng Sinh ph¶i ®i lÝnh, Vò N¬ng ë
nhµ 1 lßng thê mÑ nu«i con.
ViÖc qu©n kÕt thóc, Tr¬ng Sinh trë vÒ, nghe lêi con trÎ ng©y th¬ khiÕn nµng
m¾c nçi oan khiªn. §Ó tá lßng trong s¹ch, Vò N¬ng nh¶y xuèng s«ng tù vÉn, ®îc Linh
Phi, vî vua biÓn Nam H¶i, cøu sèng. Khi râ nguån c¬n, Tr¬ng Sinh hèi hËn vµ lËp
®µn gi¶i oan cho vî ë bÕn Hoµng Giang. Tr¬ng Sinh gÆp ®îc Vò N¬ng, nµng chØ t¹
t×nh nhng quyÕt kh«ng vÒ nh©n gian ®îc n÷a.
56
- Néi dung:
Qua c©u chuyÖn vÒ cuéc ®êi vµ çi chÕt th¬ng t©m cña Vò N¬ng, ChuyÖn
ngêi con g¸i Nam X¬ng thÓ hiÖn niÒm c¶m th¬ng ®èi víi sè phËn oan nghiÖt cña ng-
êi phô n÷ VN díi chÕ ®é phong kiÕn, ®ång thêi k/® vÎ ®Ñp truyÒn thèng cña hä.
+ Gi¸ trÞ hiÖn thùc: Lªn ¸n chiÕn tranh pk g©y bao bÊt h¹nh, khæ ®au cho
ngêi d©n v« téi.
Ph¶n ¸nh sè phËn bi kÞch cña ngêi phô n÷ - hä lµ n¹n
nh©n cña thãi c¶ ghen mï qu¸ng, ®éc ®o¸n gia trëng.
Lªn ¸n x· héi pk nam quyÒn bÊt c«ng – nguyªn nh©n
s©u xa dÉn ®Õn bi kÞch cña VN.
+ Gi¸ trÞ nh©n ®¹o: Ca ngîi vÎ ®Ñp cña ngêi phô n÷: ®Ñp ngêi ®Ñp nÕt;
®¶m ®ang hiÕu th¶o; trong s¹ch trong phÈm gi¸.
§ång c¶m víi nh÷ng bÊt h¹nh, khæ ®au cña ngêi phô n÷
trong x· héi phong kiÕn: sè phËn bi th¶m cña ngêi phô n÷; sù ®ång t×nh víi nh÷ng kh¸t
väng h¹nh phóc chÝnh ®¸ng cña ngêi phô n÷.
* §Æc s¾c nghÖ thuËt:
+ KÕt cÊu truyÖn:
- TruyÖn cã m©u thuÉn (lêi nãi cña ®øa trÎ mèi nghi ngê).
- KÞch tÝnh ®îc ®Èy lªn cao ®Ønh ®iÓm (VN ph¶i tù tö).
- M©u thuÉn ®îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng (Tr¬ng Sinh ®· hiÓu ra nçi oan cña vî nhng ®·
qu¸ muén).
- NghÖ thuËt XD t×nh tiÕt k× ¶o hoang ®êng.
+ ý nghÜa cña t×nh tiÕt k× ¶o hoang ®êng:
- T¹o nªn 1 kÕt thóc cã hËu ®Ó lµm dÞu ®é c¨ng cho truyÖn, thÓ hiÖn kh¸t väng “ë
hiÒn gÆp lµnh”.
- Hoµn chØnh thªm nÐt ®Ñp tÝnh çch cña VN: nµng tuy chÕt nhng phÈm chÊt tèt
®Ñp cña nµng kh«ng chÕt, vÉn khao kh¸t trë vÒ gÆp l¹i chång con, lÊy l¹i danh dù.
- Chi tiÕt k× ¶o cuèi cïng (VN trë vÒ trong chèc l¸t råi bãng nµng l¹i loang lo¸ng biÕn
®i) nh 1 lêi thøc tØnh cho nh÷ng kÎ c¶ ghen mï qu¸ng, ®éc ®o¸n gia trëng: ngêi ®·
chÕt, h¹nh phóc ®· mÊt th× kh«ng thÓ lÊy l¹i ®îc, lµm t¨ng thªm tÝnh bi kÞch cho
truyÖn.
+ NghÖ thuËt XD nh©n vËt:
- Nh©n vËt tuy cha cã ç tÝnh s©u s¾c nhng còng ®· hiÖn lªn víi h÷ng ®Æc ®iÓm
kh¸ râ rµng: ®øa con th× hån nhiªn ng©y th¬, ngêi chång th× nãng n¶y, c¶ ghen, thiÕu
suy nghÜ, ngêi vî th× hiÒn thôc, thuû chung nhng cam chÞu.
B/ NghÞ luËn nh©n vËt

I/ Dµn ý:
57
1/ MB: + Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm.
+ Giíi thiÖu nh©n vËt, ®Æc ®iÓm nh©n vËt.
+ NX, ®¸nh gi¸ chung.
2/ TB: + PT çc ®Æc ®iÓm nh©n vËt: Lai lÞch.
Ngo¹i h×nh.
Ng«n ng÷.
Cö chØ, hµnh ®éng.
Néi t©m.
+ NX vÒ nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt.
3/ KB: + §¸nh gi¸ nh©n vËt.
+ Nªu c¶m nghÜ, tæng hîp.
§¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm
IV . Cñng cè :
GV chèt l¹i néi dung bµi häc
V . Híng dÉn vÒ nhµ :
- Häc bµi vµ lµm bµi
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp
*************************************************************
TiÕt 28 :nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :
- N¾m kÜ h¬n vÒ çch lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm th¬,
®o¹n th¬
- RÌn kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn th¬
- Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c
B.ChuÈn bÞ :
- ThÇy : so¹n bµi
- Trß : luyÖn tËp
58
C. TiÕn tr×nh lªn líp :
I. æn ®Þnh tæ chøc
II. KiÓm tra bµi cò:
? Çch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬ ?
III. Bµi míi
A/ lý thuyÕt
I/ Kh¸i niÖm:
? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬,
®o¹n th¬, bµi th¬ ? bµi th¬ lµ tr×nh bµy nhËn xÐt, ®¸nh
gi¸ cña m×nh vÒ néi dung vµ nghÖ
HS tr¶ lêi thuËt cña ®o¹n th¬, bµi th¬ Êy. (Néi
GV nhÊn m¹nh dung, nghÖ thuËt: thÓ hiÖn qua
ng«n tõ, h/¶, giäng ®iÖu …)
II/ Dµn ý:
? Dµn ý mét bµi v¨n nghÞ luËn mét
1/ MB: + Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c
bµi th¬, ®o¹n th¬ ?
phÈm.
+ Néi dung ®o¹n th¬, bµi
HS tr×nh bµy dµn ý
th¬ - Nªu NX, ®¸nh gi¸ cña ngêi
viÕt.
+ §o¹n th¬: vÞ trÝ cña ®o¹n
th¬ trong t¸c phÈm – Kh¸i qu¸t néi
GV híng dÉn HS thùc hµnh mét ®Ò dung c¶m xóc cña ®o¹n th¬ - TrÝch
cô thÓ
dÉn ®o¹n th¬.
2/ TB: LÇn lît tr×nh bµy nh÷ng suy
nghÜ, ®¸nh gi¸ vÒ néi dung vµ
nghÖ thuËt cña bµi th¬, ®o¹n th¬.
(§i tõ nghÖ thuËt ®Õn néi dung:
nh÷ng NX, ®¸nh gi¸ ph¶i g¾n liÒn
víi sù PT, b×nh gi¸ ng«n tõ, h/¶,
giäng ®iÖu, néi dung c¶m xóc… cña
t¸c phÈm).
HS lµm theo nhãm :
59
3/ KB: Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ, ý nghÜa cña
Nhãm 1 : viÕt dµn bµi
®o¹n th¬, bµi th¬.
Nhãm 2 : viÕt më bµi vµ ®o¹n 1
th©n bµi B/ thùc hµnh
Nhãm 3 : viÕt mét ®o¹n th©n bµi
tiÕp
§Ò bµi: C¶m nhËn vÒ ®o¹n th¬
Nhãm 4 : viÕt ®o¹n 3 th©n bµi vµ thø hai trong bµi “Khóc h¸t ru
kÕt bµi
nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ” –
NguyÔn
Khoa §iÒm:
Em cu Tai ngñ trªn lng mÑ ¬i
Em ngñ cho ngoan, ®õng rêi lng mÑ
MÑ ®ang tØa b¾p trªn nói Ka-li
Lng nói th× to mµ lng mÑ nhá
Em ngñ ngoan em ®õng lµm mÑ
* Çc nhãm lÇn lît tr×nh bµy
mái
MÆt trêi cña b¾p th× n»m trªn ®åi
MÆt trêi cña mÑ, em n»m trªn lng
- Ngñ ngoan a-kay ¬i, ngñ ngoan a-
kay hìi
MÑ th¬ng a-kay, mÑ th¬ng lµng
Mét thÕ ®èi lËp ®îc t¹o nªn ®ãi

gi÷a lng nói to vµ lng mÑ nhá, gi÷a Con m¬ cho mÑ h¹t b¾p lªn ®Òu
bªn v÷ng ch¾c, lín lao vµ bªn yÕu ít Mai sau con lín ph¸t mêi Ka-li…
nhá bÐ. §ång thêi h/¶ so s¸nh t¬ng Dµn bµi:
ph¶n ®ã cßn ca ngîi ®øc tÝnh cÇn 1/ MB: + Giíi thiÖu Khóc h¸t ru… -
cï, tÇn t¶o, ®¶m ®ang, kiªn nhÉn, sù NguyÔn Khoa §iÒm.
chÞu ®ùng gian khæ cña ngêi mÑ + Néi dung: t×nh yªu th¬ng
con vµ íc mong thiÕt tha cña ngêi
60
gi÷a rõng nói mªnh m«ng, heo hót. mÑ d©n téc Tµ-«i.
TÊm lng trÇn cña ngêi mÑ Tµ-«i + TrÝch dÉn: Em cu Tai
g¾n chÆt víi con trai trong mäi c«ng ngñ trªn lng mÑ ¬i…
viÖc vÊt v¶, nÆng nhäc, tÊm lng 2/ TB:
nhá Êy kh«ng to nh lng nói, nhng §©y lµ khóc h¸t ru thø hai
bÒn bØ nh lng nói, kiªu h·nh h¬n lng trong bµi th¬ “Khóc h¸t ru …” cña
nói v× con trai – mÆt trêi cña mÑ NguyÔn Khoa §iÒm, më ra mét
n»m ë trªn lng: kh«ng gian réng lín h¬n: trªn n¬ng
MÆt trêi cña b¾p th× n»m trªn ®åi rÉy Ka-li, lêi ru vang lªn khi mÑ tØa
MÆt trêi cña mÑ, em n»m trªn lng b¾p:
So s¸nh h/¶ ®øa con víi mÆt Em cu Tai ngñ trªn lng mÑ ¬i
trêi cña lßng mÑ – mét Èn dô giµu Em ngñ cho ngoan, ®õng rêi lng
gi¸ trÞ biÓu c¶m, thÓ hiÖn t×nh mÑ
mÉu tö thiªng liªng, cao quý. “MÆt Hai c©u th¬ vang lªn 3 lÇn
trêi cña b¾p” lµ mÆt trêi cña thiªn trong bµi th¬ nh ®iÖp khóc vç vÒ
nhiªn vÜnh h»ng, ®em ¸nh s¸ng vµ yªu th¬ng em cu Tai. Víi çch lÆp
sù sèng cho mu«n loµi, ®em l¹i sù ®i lÆp l¹i, ng¾t nhÞp ®Òu ®Æn ®·
tèt t¬i cho lóa, ng«, khoai … Tõ t¹o nªn ©m ®iÖu d×u dÆt, vÊn v-
mÆt trêi vò trô, nhµ th¬ liªn tëng ¬ng cña lêi ru thÓ hiÖn mét çch
®Õn “mÆt trêi cña mÑ” - ®ã lµ em ®Æc s¾c t/c¶m thiÕt tha, tr×u mÕn
cu Tai. Søc nãng cña mÆt trêi trªn cña ngêi mÑ
®åi sao s¸nh b»ng c¶m gi¸c Êm ¸p
cña t×nh mÑ con. Con lµ mÆt trêi MÑ võa ®Þu con võa tØa b¾p trªn
cña mÑ - lµ nguån h¹nh phóc Êm ¸p nói Ka-li – mét ngän nói hïng vÜ
võa gÇn gòi võa thiªng liªng cña ®êi thuéc d·y Trêng S¬n, ë miÒn T©y
mÑ. ChÝnh con ®· gãp phÇn sëi Êm hai tØnh B×nh TrÞ – Thõa Thiªn –
lßng tin yªu, ý chÝ cña mÑ trong c/s. c«ng viÖc lao ®éng s¶n xuÊt cña ng-
61
MÆt trêi con cø trÎ trung, cø ngµy êi d©n ë chiÕn khu:
mét rùc rì trªn thÕ gian nµy. MÑ ®ang tØa
T×nh yªu th¬ng con s©u b¾p trªn nói Ka-li
nÆng cña mÑ cßn ®îc thÓ hiÖn qua Lng nói th× to
nh÷ng íc mong tha thiÕt cña mÑ mµ lng mÑ nhá
dµnh cho con, tÊm lßng mÑ nh©n Em ngñ ngoan
hËu, bao la mang nÆng t×nh nhµ em ®õng lµm mÑ mái
nghÜa xãm:
- Ngñ ngoan a-
kay ¬i, ngñ ngoan a-kay hìi
MÑ th¬ng a-kay,
mÑ th¬ng lµng ®ãi
Con m¬ cho mÑ
h¹t b¾p lªn ®Òu
Mai sau con lín 3/ KB: - Ty th¬ng vµ íc mong
ph¸t mêi Ka-li… cña mÑ.
ë ®©y cã mèi liªn hÖ thËt tù - Xøng ®¸ng lµ bµi ca
nhiªn vµ chÆt chÏ gi÷a t/c¶m, íc lßng mÑ VN, mäi ®øa con chØ cã
mong víi c«ng viÖc, hoµn c¶nh cô thÓ lín lªn b»ng dßng s÷a, = lêi ru,
thÓ. ... t×nh th¬ng cña mÑ ….
IV. Cñng cè :
GV chèt l¹i néi dung chÝnh cña bµi
62
- Häc bµi vµ hoµn thµnh bµi thùc hµnh
- ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh sau
************************************************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 29 : thùc hµnh nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch
Tieát
3 A- MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT:
- Giuùp HS thaáy ñöôïc soá phaän cuoäc ñôøi vaø soá phaän baát haïnh cuûa Vuõ Nöông
qua thùc hµnh mét tiÕt
- Giaùo duïc hoïc sinh loøng yeâu caùi ñeïp, caùi thieän.
- Reøn luyeän kó naêng phaân tích, so saùnh, toång hôïp.
B- CHUAÅN BÒ
- GV : Giaùo aùn, taøi lieäu coù lieân quan ñeán caùc taùc phaåm.
- HS : SGK vaên hoïc 9, Vôû ghi.
- Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà, thaûo luaän, so saùnh, phaân tích.
I. OÅn ñònh toå chöùc : Kieåm tra só soá, oån ñònh neà neáp.
II. Kieåm tra :
? : Em h·y tr×nh bµy dµn bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch?
III. Baøi môùi :
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung caàn ñaït
63
GV - Yeâu caàu HS toùm taét soá phaän §Ò bµi : Sè phËn cña vò N¬ng trong
cuûa Vuõ nöông trong truyeän “Ngöôøi ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng
con gaùi Nam Söông” .
HS - 1->2 HS toùm taét.
GV - Yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm vaø
traû lôøi nhöõng noäi dung sau : 1- Veû ñeïp cuûa Vuõ Nöông :
1 - Trình baøy nhöõng veû ñeïp cuûa Vuõ - Thuyø mò, neát na.
Nöông ? Veû ñeïp naøo ñaùng quí - Tö dung toát ñeïp.
HS nhaát ? - Chung thuyû vôùi choàng.
HS - Cöû ñaïi dieän traû lôøi tröôùc lôùp. - Hieáu thaûo vôùi meï choàng.
GV - HS caùc nhoùm khaùc theo doõi, boå - Ñaûm ñang.
sung. = > Laø ngöôøi phuï nöõ ñeïp ngöôøi, ñeïp
GV - Nhaâïn xeùt, boå sung cho hoaøn neát.
thieän noäi dung traû lôøi cuûa hoïc
2 sinh. 2- Nguyeân nhaân daãn ñeán noãi oan
- Yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm vaø cuûa Vuõ Nöông :
traû lôøi caâu hoûi sau :
3 - Em haõy chæ ra nguyeân nhaân daãn a) Nguyeân nhaân tröïc tieáp :
ñeán noãi oan cuûa Vuõ Nöông , laáy - Tính ña nghi hay ghen cuûa Tröông Sinh.
daãn chöùng phaân tích laøm roõ noãi - Söï hoà ñoà, caû tin cuûa choàng.
4 oan ñoù ? b) Nguyeân nhaân giaùn tieáp :
HS + Nguyeân nhaân tröïc tieáp ? - Do chieán tranh phong kieán -> Choàng
HS xa vôï ñi chieán chinh - > Bi kòch.
- Do nhöõng huû tuïc cuûa cheá ñoä phong
GV + Nguyeân nhaân giaùn tieáp ? kieán :
- Cöû ñaïi dieän traû lôøi. + Troïng nam khinh nöõ.
GV - HS caùc nhoùm khaùc theo doõi, + Coi troïng keû giaøu.
nhaän xeùt, boå sung. + Cheá ñoä nam quyeàn.
- Nhaän xeùt, boå sung cho hoaøn + Phaùp luaät khoâng baûo veä phuï nöõ.
chænh noäi dung traû lôøi cuûa hoïc
5 sinh. 3- Keát luaän :
- Phaân tích laøm roõ haønh ñoäng cuûa - Caùi cheát cuûa Vuõ Nöông laø lôøi toá
Vuõ Nöông vôùi chi tieát : Khoâng trôû caùo cheá ñoä phong kieán xem troïng
veà nhaân gian vôùi choàng. quyeàn uy keû giaøu vaø ngöôøi ñaøn oâng
trong gia ñình, ñoàng thôøi baøy toû nieàm
6 - Theo em caùi cheát cuûa Vuõ Nöông caûm thöông cuûa taùc giaû ñoái vôùi soá
toá caùo xaõ hoäi phong kieán ñieàu phaän oan nghieät cuûa ngöôøi phuï nöõ.
gì ? - Caùi cheát cuûa Vuõ nöông – Ngöôøi
7 phuï nöõ ñöùc haïnh, ñaùng lyù ñöôïc
beânh vöïc baûo veä, che chôû, nhöng laïi
bò ñoái xöû baát coâng, voâlyù.
GV - Taùc giaû Nguyeãn Döõ ñaõ göûi -Yeáu toá truyeàn kì cuûa truyeän tröôùc
heát laø hoaøn chænh theâm neùt ñeïp cuûa
64
gaém ñieàu gì qua taùc phaåm naøy ? Vuõ Nöông. Nhöng ñieàu quan troïng hôn
laø yeáu toá truyeàn kì ñoù ñaõ taïo neân
- Trình baøy yù nghóa truyeàn kì trong moät keát thuùc coù haäu. Noùi leân tính
trong taùc phaåm ? Taïi sao taùc giaû nhaân ñaïo cuûa taùc phaåm.
laïi ñöa vaøo chi tieát ñoù ?
- Nhaän xeùt, boå sung cho hoaøn thieän
caâu traû lôøi cuûa HS.
IV. Cuûng coá :

? : Em haõy phaân tích ngaén goïn veà caùi cheát cuûa Vuõ Nöông : Nguyeân nhaân
tröïc tieáp, nguyeân nhaân giaùn tieáp töø ñoù ruùt ra giaù trò toá caùo cuûa taùc phaåm.
V. Höôùng daãn hoïc taäp : Yeâu caàu HS veà söu taàm moät soá taùc phaåm vaên
hoïc noùi veà thaân phaän cuûa ngöôøi phuï nöõ trong thôøi phong kieán. Ñoïc vaø soaïn theo
höôùng daãn .
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 30 :
Thùc hµnh lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn
(hoÆc ®o¹n trÝch )
A.Môc tiªu cÇn ®¹t

-¤n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn
-TÝch hîp víi çc v¨n b¶n ®· häc.
- RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu ®Ò, t×m ý vµ rÌn kÜ n¨ng viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c
phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
B.ChuÈn bÞ:
- ThÇy so¹n bµi
-Häc sinh chuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp ë nhµ
C. Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y vµ häc

I. Tæ chøc:
II. KiÓm tra: Nªu çc bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n
trÝch, nªu néi dung çc phÇn trong bµi nghÞ luËn Êy.
III. Bµi míi:
LuyÖn tËp
§Ò bµi:C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n
65
GV ®a ra ®Ò bµi trÝch truyÖn ChiÕc lîc ngµ cña
GV híng dÉn HS t×m hiÓu ®Ò bµi NguyÔn Quang S¸ng
I T×m hiÓu ®Ò, t×m ý.
1.T×m hiÓu ®Ò
§Ò bµi yªu cÇu tr×nh bµy c¶m nhËn
cña b¶n th©n vÒ ®o¹n trÝch, ®ã lµ
c©u chuyÖn c¶m ®éng vÒ t×nh cha
con trong chiÕn tranh.
2.T×m ý:
-Hoµn c¶nh c©u chuyÖn
Çc nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ t×m ý -T×nh c¶m cña bÐ Thu dµnh cho cha.
theo çc c©u hái phÇn gîi ý cña GV -T×nh c¶m «ng S¸u dµnh cho con.
II. LËp dµn ý:
-NhËn xÐt gi÷a çc nhãm. a, Më bµi:
Giíi thiÖu t¸c phÈm, ®o¹n trÝch, néi
dung c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch.
b,Th©n bµi: Ph©n tÝch ®o¹n trÝch
theo çc ý võa t×m.
- Çc nhãm lËp dµn bµi *Hoµn c¶nh cña c©u chuyÖn: ¤ng
S¸u ®i kh¸ng chiÕn, t¸m n¨m sau míi
- Mét nhãm lªn tr×nh bµy dµn bµi trªn cã dÞp vÒ th¨m nhµ, bÐ Thu nhÊt
b¶ng quyÕt kh«ng nhËn «ng lµ cha...
*T×nh c¶m bÐ Thu dµnh cho «ng
- Çc nhãm kh¸c nhËn xÐt S¸u...
*T×nh c¶m «ng S¸u dµnh cho con.....
*T×nh c¶m yªu th¬ng cha s©u s¾c,
- GV nhËn xÐt, bæ sung døt kho¸t r¹ch rßi ®Çy ç tÝnh cña bÐ
Thu vµ t×nh c¶m yªu th¬ng con s©u
nÆng cña «ng S¸u lµm cho ngêi ®äc
xóc ®éng vµ thÊm thÝa nçi ®au th-
¬ng mÊt m¸t, Ðo le do chiÕn tranh
g©y ra.
c,KÕt bµi
III. LuyÖn viÕt bµi
-Mçi nhãm chon viÕt mét ®o¹n theo
çc ý c¬ b¶n trong phÇn dµn ý
Häc sinh luyÖn viÕt bµi.
66
-Tr×nh bµy ®o¹n võa viÕt.
-NhËn xÐt, gãp ý, söa ch÷a (nÕu
cÇn)
IV . Cñng cè :
GV chèt l¹i néi dung bµi
* Häc bµi
* Lµm ®Ò bµi sau :
H·y ph©n tÝch gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña “ChuyÖn ngêi con g¸i
Nam X¬ng” (TrÝch TruyÒn k× m¹n lôc )
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 31
Thùc hµnh nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn
( hoÆc ®o¹n trÝch)
-BiÕt çch viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch theo ®óng
çc yªu cÇu cña kiÓu bµi.
-RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh çc bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn
hoÆc ®o¹n trÝch, çch tæ chøc, triÓn khai çc luËn ®iÓm.
-RÌn luyÖn t duy tæng hîp vµ ph©n tÝch khi viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn.
B. ChuÈn bÞ:
B¶ng phô
C.Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y vµ häc
I. Tæ chøc:
II. KiÓm tra: ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch?
III.Bµi míi:
§äc ®Ò bµi I.§Ò bµi

*§Ò bµi:
? §Ò bµi trªn ®· nªu ra nh÷ng vÊn Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai
®Ò nghÞ luËn nµo vÒ t¸c phÈm trong truyÖn ng¾n Lµng cña Kim
truyÖn? L©n.
67
1.T×m hiÓu ®Ò:
-Yªu cÇu:nghÞ luËn vÒ nh©n vËt
trong t¸c phÈm.
-Ph¬ng ph¸p:xuÊt ph¸t tõ sù c¶m,
hiÓu cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt.
2. T×m ý:
? Tõ “suy nghÜ ” trong ®Ò bµi ®ßi -PhÈm chÊt næi bËt cña nh©n vËt:
hái bµi ph¶i lµm nh thÕ nµo? T×nh yªu lµng g¾n bã hoµ quyÖn víi
lßng yªu níc (nÐt míi trong ®êi sèng
tinh thÇn cña ngêi n«ng d©n trong
cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.)
-Çc biÓu hiÖn:
+Çc t×nh huèng béc lé t×nh yªu lµng,
HS t×m hiÓu ®Ò, t×m ý vµ nªu nhËn yªu níc.
xÐt ? +Çc chi tiÕt nghÖ thuËt:t©m
tr¹ng,lêi nãi, cö chØ, hµnh ®éng...
chøng tá t×nh yªu lµng yªu níc.
+ý nghÜa cña nh÷ng t×nh c¶m míi mÎ
Êy cña nh©n vËt.
3.LËp dµn bµi:
HS lªn b¶ng lµm dµn bµi 4. ViÕt bµi:
a, Më bµi: cã hai çch
GV híng dÉn HS viÕt bµi tõng phÇn C1:§i tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ(Tõ
nhµ v¨n ®Õn t¸c phÈm vµ nh©n vËt)
C2:Nªu trùc tiÕp nh÷ng suy nghÜ cña
ngêi viÕt.
b,Th©n bµi:
Nªu çc bíc lµm bµi-çc phÇn bµi c¬ -T×nh yªu lµng g¾n víi t×nh yªu níc...
b¶n -NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt «ng
Hai...
-§äc ®Ò bµi, çc nhãm 1,2,3 viÕt Më c, KÕt bµi: Lµ nh©n vËt t¹o ®îc Ên t-
bµi îng s©u s¾c..
çc nhãm 4,5,6 viÕt mét ®o¹n th©n 5.KiÓm tra vµ söa ch÷a:
bµi -KiÓm tra l¹i cÊu tróc v¨n b¶n.
-§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, çc nhãm -KiÓm tra sù liªn kÕt c©u, liªn kÕt
kh¸c nhËn xÐt. ®o¹n.
-KiÓm tra vÒ çch dïng tõ, ®Æt c©u.
68
II. Bµi tËp vÒ nhµ:
§Ò bµi:Suy nghÜ cña em vÒ truyÖn
ng¾n L·o H¹c cña nhµ v¨n Nam Cao.
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè,dÆn dß:

-Nh¾c l¹i néi dung Ghi nhí
-VÒ nhµ :häc bµi, chuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm
truyÖn(hoÆc ®o¹n trÝch)
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 32 : Thùc hµnh nghÞ luËn vÒ mét bµi
th¬, ®o¹n th¬
A/ Môc tiªu cÇn ®¹t :

- Gióp HS cñng cè vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt, nh÷ng nÐt ®Ñp trong
sù c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬ H÷u ThØnh
- Gi¸o dôc t×nh c¶m ch©n thµnh, yªu cuéc sèng xung quanh
- RÌn kÜ n¨ng c¶m nhËn th¬, ph©n tÝch th¬
B/ ChuÈn bÞ :
- ThÇy : So¹n bµi
- Trß : «n vµ xem l¹i bµi th¬

I . æn ®Þnh tæ chøc
II . KiÓm tra bµi cò
? §äc thuéc bµi th¬ “ Sang thu ” cña H÷u ThØnh vµ nªu néi dung,
nghÖ thuËt ?
III . Bµi míi
GV giíi thiÖu bµi
Sang thu
69
§Ò : Ph©n tÝch bµi th¬ Sang thu cña H÷u ThØnh ®Ó lµm râ ý kiÕn: Bµi th¬
lµ nh÷ng c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬ vÒ sù biÕn chuyÓn cña ®Êt trêi tõ
cuèi h¹ sang thu.
I. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý
? X¸c ®Þnh ®Ò bµi vµ t×m ý cho ®Ò v¨n - ThÓ lo¹i : nghÞ luËn bµi
th¬
trªn ?
- HS x¸c ®Þnh ®Ò
- VÊn ®Ò nghÞ luËn :
- HS lËp dµn bµi II. Dµn bµi

- DÉn d¾t vÊn ®Ò (VD: ®i tõ vÎ ®Ñp mïa
thu hoÆc mïa thu trong thi ca…).
- Giíi thiÖu t¸c gi¶ vµ bµi th¬.
1/MB
- Nªu vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn (PhÇn in
nghiªng cña ®Ò thi hoÆc lêi nhËn xÐt ®¸nh
gi¸ chung vÒ bµi th¬ cña ngêi viÕt).
2/TB
*L§1 - C¶nh vËt TN ®Êt trêi ®îc c¶m nhËn b»ng
(K1) nhiÒu gi¸c quan vµ ®îc miªu t¶ tinh tÕ:
Nh÷ng tÝn hiÖu cña + H¬ng æi: mïi h¬ng hoa vên tîc rÊt ®Æc tr-
mïa thu: ng cho h¬ng vÞ mïa thu.
+ Ph¶ vµo trong giã se, tõ ph¶ võa gîi t¶ sù
nång nµn cña h¬ng th¬m võa nãi ®îc ®Æc
®iÓm cña çi giã hanh kh«, se l¹nh.
+ S¬ng chïng ch×nh: chïng ch×nh - tõ l¸y gîi
h×nh, gîi t¶ lµn s¬ng gi¨ng m¾c nhÑ nhµng,
chuyÓn ®éng chÇm chËm n¬i ®Çu th«n
xãm ngâ. BiÖn ph¸p nh©n ho¸ lµm h/¶ trë nªn
thi vÞ, duyªn d¸ng, sinh ®éng, mang t©m
tr¹ng nh con ngêi.
H¬ng vÞ thu, kh«ng khÝ thu nh ®ang to¶
lan, thÊm dÇn vµo c¶nh vËt.
*L§2 - C¶m nhËn vÒ kh«ng gian mïa thu ®îc më
70
(K2) ra theo chiÒu réng (dßng s«ng) vµ chiÒu cao
Mïa thu ®ang hiÖn (çnh chim).
h÷u hay lµ c¶m xóc - 2 h/¶ ®èi lËp: s«ng dÒnh dµng vµ chim véi
réng më cña nhµ v·. DÒnh dµng lµ tr¹ng th¸i th¶nh th¬i b×nh
th¬: yªn cña dßng s«ng gîi lªn vÎ ªm dÞu cña bøc
tranh TN; véi v· lµ sù gÊp g¸p cña nh÷ng
çnh chim bay ®i (lµm tæ chuÈn bÞ cho mïa
®«ng sÏ tíi), tÊt c¶ ®Òu lµ nh÷ng h/¶, sù vËt
®ang chÞu sù t¸c ®éng cña TN trong kho¶nh
kh¾c giao mïa tõ h¹ sang thu.
- H/¶ ®¸m m©y mïa h¹ / v¾t nöa m×nh sang
thu – cã nhiÒu çch hiÓu kh¸c nhau vÒ h/¶
th¬ nµy. Cã ngêi c¶m nhËn: mïa h¹ vµ mïa
thu nh lµ 2 ®Çu bÕn vµ ®¸m m©y lµ nhÞp
cÇu th©n thiÕt v¾t qua. L¹i cã ý kiÕn cho
r»ng: t¸c gi¶ ®· thËt khÐo lÐo khi lÊy kh«ng
gian ®Ó ®o thêi gian … Nhng hiÓu theo
çch nµo th× ®©y còng lµ kÕt qu¶ cña sù
liªn tëng tëng tîng thó vÞ, 1 h/¶ ®Çy s¸ng t¹o
vµ th¬ méng.
*L§3 - H/¶ ®èi lËp: bao nhiªu n¾ng / v¬i dÉn c¬n
(K3) ma vÉn lµ nh÷ng h/¶ thùc. N¾ng cuèi h¹ vÉn
Mïa thu dÇn hiÖn cßn nång, cßn s¸ng nhng nh¹t dÇn. Nh÷ng
vµ nh÷ng suy ngÉm, c¬n ma rµo µo ¹t ®· Ýt ®i. SÊm còng tha
tr¶i nghiÖm cña nhµ h¬n vµ kh«ng cßn bÊt ngê n÷a.
th¬: - H/¶ trong 2 c©u th¬ cuèi cßn mang ý nghÜa
Èn dô. Cã thÓ hiÓu: sÊm lµ biÓu tîng cña
nh÷ng t¸c ®éng ngo¹i c¶nh, hµng c©y ®øng
tuæi lµ biÓu tîng cña nh÷ng con ngêi ®· d¹n
dµy trong s¬ng giã cuéc ®êi. H/¶ ®ã nãi lªn
®iÒu suy ngÉm cña nhµ th¬: khi con ngêi ®·
tõng tr¶i th× còng v÷ng vµng h¬n tríc nh÷ng
t¸c ®éng bÊt ngê cña ngo¹i c¶nh, cña c/®.
3/KB - Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ ý nghÜa cña bµi th¬.
- §¸nh gi¸, n©ng cao vÎ ®Ñp cña bµi th¬
(VD: Bµi th¬ võa mang vÎ ®Ñp cæ ®iÓn
trong sù hµm sóc mµ kh¬i gîi, võa mang vÎ
71
®Ñp hiÖn ®¹i bëi chÊt liÖu hiÖn thùc gÇn
gòi, sèng ®éng … Bµi th¬ lµ 1 ®ãng gãp
riªng, ®Æc s¾c cña H÷u ThØnh vÒ thi ®Ò
mïa thu nãi chung vµ trong thi ca VN nãi
riªng …)
IV . Cñng cè :
GV kh¸i qu¸t néi dung bµi th¬ vµ çch lµm bµi
V . Híng dÉn vÒ nhµ :
- Lµm bµi hoµn chØnh
- ChuÈn bÞ tiÕt sau
*********************************************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 33 : LuyÖn tËp v¨n nghÞ luËn

vÒ t¸c phÈm th¬, ®o¹n th¬
A/ Môc tiªu cÇn ®¹t :

- HS n¾m ®îc néi dung c¬ b¶n cña mét bµi th¬ tr÷ t×nh cña t¸c gi¶ NguyÔn Duy
- RÌn luyÖn thùc hµnh qua viÖc lµm bµi nghÞ luËn bµi th¬, ®o¹n th¬
- Gi¸o dôc HS cã ý thøc lµm bµi tèt h¬n
B/ ChuÈn bÞ :
- Thµy : so¹n bµi
- Trß : «n bµi
I .æn ®Þnh tæ chøc :
KiÓm tra sÜ sè líp
II. KiÓm tra bµi cò :
? §äc thuéc lßng bµi th¬ ¸nh tr¨ng vµ nªu néi dung ?
72
III . Bµi míi :
GV giíi thiÖu bµi míi
¸nh tr¨ng
NguyÔn Duy
I/ T¸c gi¶:
Tªn khai sinh lµ NguyÔn Duy NhuÖ, sinh n¨m 1948, quª ë lµng Qu¶ng X¸, nay
thuéc phêng §«ng VÖ, thµnh phè Thanh Ho¸.
N¨m 1966, NguyÔn Duy gia nhËp qu©n ®éi, vµo binh chñng th«ng tin, tham gia
chiÕn ®Êu ë nhiÒu chiÕn trêng. Sau n¨m 1075, «ng chuyÓn vÒ lµm b¸o V¨n nghÖ
gi¶i phãng. Tõ n¨m 1977, NguyÔn Duy lµ ®¹i diÖn thêng tró b¸o V¨n nghÖ t¹i thµnh
phè Hå ChÝ Minh.
NguyÔn Duy ®îc trao gi¶i NhÊt cuéc thi th¬ cña b¸o V¨n nghÖ n¨m 1972 –
1973.
NguyÔn Duy thuéc thÕ hÖ nhµ th¬ qu©n ®éi trëng thµnh trong cuéc kh¸ng
chiÕn chèng MÜ cøu níc – mét g¬ng mÆt tiªu biÓu trong líp nhµ th¬ trÎ thêi chèng
MÜ cøu níc vµ tiÕp tôc bÒn bØ s¸ng t¸c. ThÕ hÖ nµy tõng tr¶i qua bao thö th¸ch, gian
khæ, tõng chøng kiÕn bao hi sinh lín lao cña nh©n d©n, ®ång ®éi trong chiÕn tranh,
tõng sèng g¾n bã cïng thiªn nhiªn, nói rõng t×nh nghÜa.
II/ T¸c phÈm:
Bµi th¬ ®îc viÕt n¨m 1978 t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh.
TËp th¬ ¸nh tr¨ng cña NguyÔn Duy ®· ®îc tÆng gi¶i A cña Héi Nhµ v¨n ViÖt
Nam n¨m 1984.
Néi dung: Tõ h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng trong thµnh phè, gîi l¹i nh÷ng n¨m th¸ng ®·
qua cña cuéc ®êi ngêi lÝnh g¾n bã víi thiªn nhiªn ®Êt níc b×nh dÞ, nh¾c nhë th¸i ®é
sèng t×nh nghÜa, thuû chung.
NghÖ thuËt: H×nh ¶nh b×nh dÞ mµ giµu ý nghÜa biÓu tîng, giäng ®iÖu ch©n
thµnh, nhá nhÑ mµ thÊm s©u.
III/ LuyÖn tËp :
§Ò1: B»ng c¶m nhËn vÒ ¸nh tr¨ng, em hiÓu g× vÒ nh÷ng lêi tù nh¾c
nhë vÒ nh÷ng n¨m th¸ng gian lao sèng g¾n bã víi nh©n d©n, ®ång ®éi.
1/ MB: + Giíi thiÖu t¸c gi¶ - t¸c phÈm.
+ VÊn ®Ò nghÞ luËn: Lêi nh¾c nhë th«ng qua c¶m nhËn vÒ ¸nh tr¨ng…
+ Nªu nhËn xÐt - ®¸nh gi¸ chung vÒ lêi nh¾c nhë.
2/ TB:
* Tr¨ng tri kØ nghÜa t×nh trong qu¸ khø:
* Tr¨ng trong niÒm l·ng quªn cña con ngêi:
* Tr¨ng trong sù thøc tØnh:
73
* Lêi nh¾c nhë cña nhµ th¬:
3/ KB:
Kh¸i qu¸t l¹i ý nghÜa cña bµi th¬ vµ liªn hÖ víi thÕ hÖ b¶n th©n
§Ò 2: Bµi th¬ ¸nh tr¨ng cña NguyÔn Duy gîi cho em nh÷ng suy nghÜ
g×?
1/ MB: + Giíi thiÖu t¸c gi¶ - t¸c phÈm.
+ VÊn ®Ò nghÞ luËn: Néi dung cña bµi th¬: Tõ h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng trong
thµnh phè, gîi l¹i nh÷ng n¨m th¸ng ®· qua cña cuéc ®êi ngêi lÝnh g¾n bã víi thiªn nhiªn
®Êt níc b×nh dÞ, nh¾c nhë th¸i ®é sèng t×nh nghÜa, thuû chung.
+ Nªu nhËn xÐt - ®¸nh gi¸ chung.
2/ TB: LÇn lît nghÞ luËn theo néi dung bµi th¬.
3/ KB:
Kh¼ng ®Þnh l¹i nh÷ng lêi nh¾c nhë ch©n t×nh cña t¸c gi¶
IV/ Cñng cè :
GV kh¸i qu¸t néi dung
V/ Híng dÉn vÒ nhµ :
Häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi tiÕp
*************************************************************
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 34 : :LuyÖn tËp v¨n nghÞ luËn

A.Môc tiªu bµi häc:
-Häc sinh c¶m nhËn ®îc vÏ ®Ñp vµ ý nghÜa cña h×nh tîng con cß trong bµi th¬ ®îc
ph¸t triÓn tõ nh÷ng c©u h¸t ru xa ®Ó ngîi ca t×nh mÑ vµ nh÷ng lêi ru.
-Häc sinh thÊy ®îc sù vËn dông s¸ng t¹o ca dao cña t¸c gi¶, vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ
h×nh ¶nh, thÓ th¬, giäng ®iÖu cña bµi th¬.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ ®Æc biÖt lµ nh÷ng h×nh tîng th¬ ®îc
s¸ng t¹o b»ng liªn tëng tëng tîng.
B.ChuÈn bÞ:
74
-GV: So¹n bµi
Liªn hÖ víi çc bµi th¬ kh¸c cña ChÕ Lan Viªn.
-H/s: Häc bµi theo yªu cÇu cña tiÕt tríc ®· nªu.
C.TiÕn tr×nh bµi d¹y:
I. æn ®Þnh tæ chøc
II. KiÓm tra bµi cò :
? §äc thuéc bµi th¬ Con cß cña ChÕ Lan Viªn vµ nªu néi dung ?
III. Bµi míi :
GV giíi thiÖu bµi míi :
Con cß
ChÕ Lan Viªn
I/ T¸c phÈm:
Bµi th¬ Con cß ®îc s¸ng t¸c n¨m 1962, in trong tËp Hoa ngµy thêng – Chim b¸o
b·o (1967).
* Néi dung: Tõ h×nh tîng con cß trong nh÷ng lêi h¸t ru, ngîi ca t×nh mÑ vµ ý
nghÜa cña lêi ru ®èi víi ®êi sèng cña mçi con ngêi.
* NghÖ thuËt: VËn dông s¸ng t¹o h×nh ¶nh con cß trong ca dao vµ giäng ®iÖu
lêi ru cña ca dao. ThÓ th¬ tù do, nhng cã nhiÒu c©u mang d¸ng dÊp thÓ 8 ch÷. Giäng
®iÖu suy ngÉm triÕt lÝ…
* Bè côc: 3 ®o¹n:
+ §o¹n 1: H×nh ¶nh con cß qua nh÷ng lêi ru b¾t ®Çu ®Õn víi tuæi Êu th¬.
+ §o¹n 2: H×nh ¶nh con cß ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi th¬, trë nªn gÇn gòi vµ sÏ theo
cïng con ngêi trªn mäi chÆng ®êng ®êi.
+ §o¹n 3: Tõ h×nh ¶nh con cß, suy ngÉm vµ triÕt lÝ vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ lßng
mÑ ®èi víi cuéc ®êi mçi ngêi.
II/ C¶m nhËn bµi th¬:

§o¹n 3
75
§Ò bµi : Nªu c¶m nhËn vÒ ý
nghÜa lêi ru qua ®o¹n 3 ?
? §äc ®o¹n 3 1. Më bµi :
? Lêi mÑ ru con ®îc thÓ hiÖn ntn?
? H×nh ¶nh con cß cã ý nghÜa biÓu 2. Th©n bµi :
tîng cho tÊm lßng ngêi mÑ nh thÕ -Dï ë gÇn con,
nµo.
Dï ë xa con....,
? Nhµ th¬ ®· kh¸i qu¸t lªn t×nh mÑ
Cß m·i yªu con.
nh mét quy luËt qua c©u th¬ nµo?
-> Lêi th¬ gi¶n dÞ mµ thÊm ®îm
? §ã lµ quy luËt thÓ hiÖn t×nh c¶m
t×nh mÑ tha thiÕt giµng cho con,
cña ngêi mÑ ntn?.
h×nh ¶nh th¬ cã ý nghÜa biÓu tîng
s©u s¾c.
-Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ
§i hÕt ®êi, lßng mÑ vÉn theo con.
-> Kh¸i qu¸t lªn thµnh mét quy
luËt cña t×nh c¶m cã ý nghÜa
bÒn v÷ng, réng lín vµ s©u s¾c
më ra nh÷ng suy ngÉm thµnh
G/V: Më réng ®ã lµ phong c¶nh nh÷ng triÕt lý s©u xa. §Ó ngîi ca
nghÖ thuËt ®éc ®¸o trong th¬ ChÕ vµ biÕt ¬n t×nh mÑ giµnh cho
Lan Viªn. con.
“Lò chóng con ngñ trong giêng
chiÕc hÑp
GiÊc m¬ con ®Ì n¸t cuéc ®êi con
H¹nh phóc ®ùng trong mét tµ ¸o
hÑp...”
G/v gîi ý häc sinh më réng t×nh c¶m
cña mÑ giµnh cho con nh©n tõ, më
réng, bÒn v÷ng, che chë cho con qua -Mét con cß th«i
nh÷ng c©u ca dao, qua th¬ cña Con cß mÑ h¸t
NguyÔn Duy. Còng lµ cuéc ®êi
“Ta ®i trän kiÕp con ngêi Vç çnh qua n«i
Còng kh«ng ®i hÕt mÊy lêi -> Lêi h¸t ru tha thiÕt ngät ngµo
mÑ ru” ý nghÜa lín lao cña h×nh ¶nh con cß
? §äc ®o¹n cuèi lµ biÓu hiÖn cao c¶ ®Ñp ®Ï cña
? Nh÷ng dßng th¬ cuèi víi ©m hëng t×nh mÑ vµ t×nh ®êi réng lín dµnh
lêi ru ntn? cho mçi cuéc ®êi con ngêi.
(¢m hëng lêi h¸t ru tha thiÕt ngät
ngµo) 3. KÕt bµi :
76
- ý nghÜa lêi ru vµ lßng mÑ ®èi víi
cuéc ®êi mçi con ngêi
- Liªn hÖ b¶n th©n
:
IV . Cñng cè :
? Nªu néi dung nghÖ thuËt bµi th¬ ?
Häc bµi vµ chuÈn bÞ tiÕt sau
*********************************************************
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
LuyÖn tËp v¨n nghÞ luËn

TiÕt 35 : :
77
ViÕng l¨ng B¸c
ViÔn Ph¬ng
-Gióp HS n¾m ®îc : ViÕng l¨ng B¸c lµ bµi th¬ ghi l¹i c¶m xóc s©u s¾c cña nhµ
th¬ vµ bµi th¬ còng lµ t×nh c¶m chung cña nh©n d©n Nam Bé, nh©n d©n c¶ níc
®èi víi B¸c.
-TÝch hîp víi nh÷ng bµi th¬ v¨n viÕt vÒ B¸c ®· häc, víi TiÕng ViÖt vµ TËp
lµm v¨n.
-RÌn ®äc, hiÓu th¬ tr÷ t×nh, ph©n tÝch çc h×nh ¶nh Èn dô.
B, ChuÈn bÞ:
¶nh ch©n dung nhµ th¬ ViÔn Ph¬ng vµ tranh ¶nh vÒ l¨ng B¸c.
C.Tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y vµ häc
I.Tæ chøc
II.KiÓm tra
? §äc thuéc lßng vµ nªu néi dung bµi th¬ ViÕng L¨ng B¸c cña ViÔn Ph¬ng ?
III.Bµi míi:
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m hiÓu I.Néi dung :
t¸c gi¶, t¸c phÈm 1.T¸c gi¶:
-ViÔn Ph¬ng tªn thËt lµ Phan Thanh
ViÔn, sinh n¨m 1928, quª ë An Giang.
-¤ng lµ nhµ th¬, lµ c©y bót sím nhÊt
cña lùc lîng v¨n nghÖ gi¶i phãng
MiÒn Nam.
2. Bè côc: 2 phÇn
-P1: ®Õn “trong tim”:Lßng kÝnh yªu,
? Bè côc bµi th¬ vµ m¹ch c¶m xóc tiÕc th¬ng B¸c.
cña t¸c gi¶ trong bµi. P2:(cßn l¹i) Lêi høa víi B¸c.
*M¹ch c¶m xóc:
-C¶m xóc tríc l¨ng B¸c: Hai khæ th¬
®Çu.
-C¶m xóc trong l¨ng B¸c:khæ thø ba.
-C¶m xóc khi rêi l¨ng B¸c: khæ th¬
cuèi.
? Néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi 3. Néi dung vµ nghÖ thuËt :
78
th¬ ? -NghÖ thuËt :kÕt hîp miªu t¶ víi biÓu
c¶m, t¹o h×nh ¶nh Èn dô tîng trng.
GV ra ®Ò vµ híng dÉn HS lµm bµi -Néi dung:
Lßng ngìng väng, xãt th¬ng vµ ¬n
- Ph©n tÝch theo tõng khæ nghÜa víi B¸c.
§äc khæ th¬ thø nhÊt, nhËn xÐt g×
vÒ çch xng h«, çch dïng tõ “th¨m”? II.LuyÖn tËp :
t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi B¸c nh
thÕ nµo? * §Ò bµi : Ph©n tÝch bµi th¬
ViÕng L¨ng B¸c
1.C¶m xóc tríc l¨ng B¸c
*Kh¬ th¬ thø nhÊt
-Con ë MiÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c
=>Çch xng h« th©n th¬ng, kÝnh
§Õn l¨ng B¸c, t¸c gi¶ miªu t¶ nh÷ng träng, dïng tõ “th¨m” thay tõ “viÕng”
g×? B»ng nghÖ thuËt g×? Nh÷ng qua ®ã thÓ hiÖn t×nh c¶m cña t¸c gi¶
h×nh ¶nh ®ã cã ý nghÜa nh thÕ nµo? ®èi víi B¸c thËt tha thiÕt, thµnh
kÝnh thiªng liªng.
-Hµng tre b¸t ng¸t
xanh xanh ViÖt Nam.
B·o t¸p ma sa ®øng th¼ng hµng
§äc khæ th¬ 2, cã nh÷ng “mÆt trêi” =>NghÖ thuËt liªn tëng, nh©n ho¸ t-
nµo xuÊt hiÖn? îng trng. Tre kiªn cêng bÊt khuÊt, hiªn
ý nghÜa Èn dô cña h×nh ¶nh “mÆt ngang. L¨ng B¸c thËt gÇn gòi ë gi÷a
trêi” thø hai lµ g×? tre nh ë gi÷a lµng quª ViÖt Nam.
*Khæ th¬ thø hai:
-Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng
ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á
->MÆt trêi cña vò trô(1), mÆt trêi
cña con ngêi(2)
Con ngêi B¸c víi nh÷ng biÓu hiÖn
-?Lêi th¬ ë hai c©u ®ã gîi lªn c¶nh t- s¸ng chãi vÒ t tëng yªu níc vµ lßng
îng nh thÕ nµo? nh©n ¸i mªnh m«ng cã søc to¶ s¸ng
m·i m·i.
Qua ®ã nãi lªn t×nh yªu vµ lßng quÝ
träng s©u s¾c cña nhµ th¬ dµnh cho
B¸c.
79
-Ngµy ngµy dßng ngêi ®i trong th-
¬ng nhí
KÕt trµng hoa d©ng b¶y m¬i chÝn
L¨ng lµ n¬i ®Æt thi hµi cña ngêi qu¸ mïa xu©n
cè, nhng ngêi con th¨m l¨ng B¸c l¹i cã =>Nh÷ng dßng ngêi nÆng trÜu nhí
mét h×nh dung nh thÕ nµo vÒ B¸c? th¬ng ®ang lÆng lÏ nèi nhau vµo
l¨ng viÕng B¸c, t¹o h×nh tîng mét
vßng hoa lín d©ng lªn B¸c.Nhµ th¬
béc lé lßng thµnh kÝnh ®èi víi B¸c.
2. C¶m xóc trong l¨ng B¸c
? NghÖ thuËt g×? t¸c dông? -B¸c n»m trong giÊc ngñ b×nh yªn
-Trong lêi th¬ tiÕp theo xuÊt hiÖn Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn
mét h×nh ¶nh Èn dô. §ã lµ h×nh ¶nh =>B¸c ®ang trong giÊc ngñ yªn,giÊc
nµo? ngñ thanh b×nh vµ vÜnh h»ng cña
mét con ngêi ®· cèng hiÕn trän ®êi
cho cuéc sèng b×nh yªn cña nh©n
-Tõ nµo trong lêi th¬ “mµ sao nghe d©n , ®Êt níc.
nhãi ë trong tim” cã søc biÓu c¶m -NghÖ thuËt Èn dô, ca ngîi B¸c.
lín? “nhãi” nghÜa lµ g×? t¸c gi¶ béc -“Trêi xanh lµ m·i m·i”
lé c¶m xóc nh thÕ nµo? ->C«ng ®øc cña B¸c ®èi víi mäi ngêi
lµ cao ®Ñp, cuéc ®êi B¸c vèn cao
-Cïng víi “níc m¾t d©ng trµo” khi rêi ®Ñp nh thÕ trong c¶m nhËn cña mäi
l¨ng,ngêi con ®· nguyÖn íc nh÷ng ngêi.
®iÒu g×? -Mµ sao nghe nhãi...
“nhãi”:§au ®ét ngét, quÆn th¾t
=>§©y lµ nçi ®au tinh thÇn, t¸c gi¶
-T¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? tù c¶m nhËn nçi ®au mÊt m¸t trong
Nh÷ng íc muèn ®ã thÓ hiÖn t×nh ®¸y s©u t©m hån m×nh vÒ sù ra ®i
c¶m ®èi víi B¸c nh thÕ nµo? cña B¸c.
3.C¶m xóc khi rêi l¨ng B¸c
-Muèn lµm :
Con chim hãt
§o¸ hoa to¶ h¬ng
C©y tre trung hiÕu
Em häc tËp ®îc g× tõ nghÖ thuËt =>§iÖp ng÷ “muèn lµm” nhÊn m¹nh
biÓu c¶m cña t¸c gi¶? ý th¬ thiÕt tha, ch©n thµnh, giäng
th¬ s©u l¾ng, båi håi. Ba h×nh ¶nh
80
Bµi th¬ ®· nãi hé lßng ta nh÷ng t×nh Èn dô: chim, hoa, tre thÓ hiÖn nh÷ng
c¶m nµo víi B¸c Hå? niÒm íc muèn, nh÷ng t×nh c¶m thµnh
kÝnh, thiªng liªng. Nh©n d©n ViÖt
Nam mong muèn ®îc ë bªn B¸c, canh
giÊc ngñ cho Ngêi.
VI. Cñng cè, dÆn dß

-Theo em, v× sao bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c ®îc phæ nh¹c?
(T×nh c¶m trong bµi th¬ cao quý, tha thiÕt, ch©n thµnh, l¾ng ®äng vµ nãi lªn
®îc t×nh c¶m cña nhiÒu ngêi ®èi víi B¸c)
-NÕu cã thÓ, em h·y h¸t bµi h¸t nµy.
*********************************************************
81

Giao An Van 9 Toan Tap

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giao An Van 9 Toan Tap

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Phßng gD- §T **********

Trêng thcs *** *****

tæ: khoa häc x· héi

n¨m häc 2009 - 2010

Gi¸o ¸n tù chän ng÷ v¨n 9

V¨n häc trung ®¹i viÖt nam

TiÕt 1: Nh÷ng vÊn ®Ò kh¸i qu¸t

C/ Ho¹t ®éng trªn líp :

1. Giai ®o¹n 1: Tõ thÕ kØ X ®Õn thÕ kØ XV.

C/ Ho¹t ®éng trªn líp :

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS

4. Giai ®o¹n 4: Tõ nöa cuèi thÕ kØ XIX.

* VÒ v¨n häc : * HS th¶o luËn, ph¸t biÓu:

* HS th¶o luËn, tr×nh bµy:

TiÕt 3 : nh÷ng vÊn ®Ò kh¸i qu¸t vÒ v¨n häc

C/ Ho¹t ®éng trªn líp :

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS

TT Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ Thêi gian ThÓ lo¹i

A-Môc tiªu cÇn ®¹t :

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS

TiÕt 5 :NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nh©n vËt

TiÕt 6 : NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh .

TiÕt 8 : Kh¸t väng tù do , c«ng lý .

TiÕt 9 : kiÓm tra 1 tiÕt

TiÕt 10 : PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG VĂN BẢN

TiÕt 12 : PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG

GV: Cho hs nhận dạng đề có lệnh, không có

TiÕt 13 : PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG

A. Mục tiêu cần đat: GV giúp hs:

HĐ3: Cho đề văn:

Đề3: Có chí thì nên.

E.Dặn dò: Ôn lại PP cách làm.

C/ TiÕn tr×nh lªn líp :

V. Híng dÉn vÒ nhµ :

A.MỤC TIÊU BÀI DẠY:Giúp học sinh:

* Cảm hứng bao trïm của bài thơ:

- 1 H/s đọc diễn cảm 2 khôổthơ đầu

A- MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT:

b/ Nh÷ng biÓu hiÖn vµ søc m¹nh cña t×nh ®/c:

A- MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT:

TIÕT 26+27 : nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi nghÞ luËn vÒ

A.Môc tiªu cÇn ®¹t:

B/ NghÞ luËn nh©n vËt

TiÕt 28 :nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬, ®o¹n th¬

Mét thÕ ®èi lËp ®îc t¹o nªn ®ãi

V. Híng dÉn vÒ nhµ :

IV. Cuûng coá :

A.Môc tiªu cÇn ®¹t

C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc

§äc ®Ò bµi I.§Ò bµi

*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè,dÆn dß:

A/ Môc tiªu cÇn ®¹t :

C/ TiÕn tr×nh lªn líp :

I. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý

- HS lËp dµn bµi II. Dµn bµi

TiÕt 33 : LuyÖn tËp v¨n nghÞ luËn

A/ Môc tiªu cÇn ®¹t :

III/ LuyÖn tËp :

TiÕt 34 : :LuyÖn tËp v¨n nghÞ luËn

II/ C¶m nhËn bµi th¬:

LuyÖn tËp v¨n nghÞ luËn

vÒ t¸c phÈm th¬, ®o¹n th¬

VI. Cñng cè, dÆn dß

Trêng thcs * ***