ŞEHİT ABDULLAH ÜMİT SERCAN ANADOLU LİSESİ 2022-2023 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
10. SINIFTÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DYK KURSU SEVİYE TESPİT SINAVI CEVAP ANAHTARI
CEVAPLAR
I. Gelmiş dünyanın dört bir ucundan
Ayrı dilleri konuşur, anlaşırız
Yeşil dallarız dünya ağacından
Gençlik denen bir millet var, ondanız.
II. Ey beni ayıblayan gel beni aşkdan kurtar
Ger elünden gelmezse söyleme fasid haber
III. Bulutta şaha kalkmış Fatih’ten kalma kır at;
Pırlantadan kubbeler, belki bir milyar kırat...
1.Numaralanmış şiirler için aşağıdaki-
lerden hangisi söylenemez?
A) I. şiirde kafiye ve redif vardır, ölçü yoktur.
B) II. şiirde ne kafiye ne redif ne de ölçü
vardır.
C) III. şiirde ölçü ve kafiye vardır, redif
yoktur.
D) IV. şiirde ölçü vardır, kafiye ve redif
yoktur.
E) V. şiir hem ölçülü hem kafiyeli hem de
rediflidir
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili
sözcük isim değildir?
A) Danışan dağı aşmış, danışmayanın yolu
şaşmış.
B) Altın yerde paslanmaz, taş yağmurdan
ıslanmaz.
C) Ağacın meyvesi olunca, başını aşağı salar.
D) İyi gitmeyince kişinin işi, muhallebi yerken
kırılır dişi.
E) Kaybolan koyunun kuyruğu büyük olur.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir
ismin birden çok sıfatı vardır?
A) Bahçeye girildiğinde sizi önce beyaz
zambaklar ve renk renk sümbüller karşılıyordu.
B) Kim bilir, belki bir mucize olur ve ağrıyan
dişleri kendi kendine, ağrısız sızısız düşüverir.
C) O gün gazete idaresinde biriken edebî
dergilerin yapraklarını karıştırıyordum.
D) Emin amcam bütün kelimeleri tam
manasıyla, usulünce kullanmayı bilirmiş.
E) Malatyalı, yan komşumuzun oğlu Ali’ye
yıllar sonra Ankara Garı’nda rastladım.
IV. Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge
Ne çalar kimse kapım bâd-ı sabadan gayrı
V. Sözün bilmez bazı nadan elinden
Erkân ağlar, usul ağlar, yol ağlar
Bülbülün feryadı gonca gülünden
Gülşen ağlar, bülbül ağlar, gül ağlar
4. Bir bir hatırlıyor, dinlediklerini hatırlıyor,
gördüklerini hatırlıyor, deliliklerini hatırlıyor;
durulup arınışını, büyük yörüngeye
yerleştirilişini hatırlıyor; yerleri, olayları,
hâlleri, gerçek doğuşunu hatırlıyor. Osman
Gazi Han şimdi son dönemecindeki sayılı
dakikalarda, Uludağ’dan da büyük ve yüklü bir
hatıralar dağıdır; Osman Gazi Hân şimdi
zamanın iki ucunu -tesbih gibi- birleştirmiştir.
Bu parçanın, konusu bakımından aşağıdaki
roman türlerinden hangisine örnek olduğu
söylenebilir?
A) Macera B) Fantastik C) Tarihî
D) Polisiye E) Sosyal
Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?
5.Bu dizilerde yer verilen söz sanatı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tecahüliarif B) Hüsnitalil C) Tezat
D) Telmih E) Teşhis
6.Masal kahramanları ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Genellikle özel adları bilinmez; kral,
prenses, çoban gibi unvanlarla anılırlar.
B) Dev ve peri gibi gerçek dışı varlıklar
kahraman olabilir.
C) Anlatı çoğu kez iyilerin istediği şekilde
sonlanır.
D) Sıra dışı özelliklere sahip olabilirler.
E) Karakter özelliği gösterirler.
7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi 12. Hikâyeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi
bağlaç değildir? doğru değildir?

A) Sardunya odanın yalnız bu köşesinde A) Gerçek ya da gerçeğe uygun olayları konu

canlanıyor. edinir.
B) O bize katılmayacak çünkü hastalanmış.
C) Biraz yorgunum ama sizinle geleceğim. B) Durum ve olay hikâyesi olmak üzere iki
D) Hemen soğumuş hâlbuki daha yeni türü vardır.
kapattım.
E) Mademki isteklidir, bulur bir çaresini. C)Olay hikâyeleri, serim, düğüm ve çözüm
bölümlerinden oluşur.
● Aman efendim, öyle şeyler işittim ki D) Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk
kalakaldım! örnekleri Tanzimat Dönemi’nde verilmeye
● Aman, kimse duymasın! başlanmıştır.
● Aman, ne akıllı şey!
● Aman, bıktık bu tavırlardan!
E) Hikâyelerde olağanüstü olaylara ve
8. Bu cümlelerde aşağıdaki anlamlardan
kişilere sıkça yer verilir.
hangisi yoktur?
A) Rica B) Şaşkınlık C) Beğeni
D) Pişmanlık E) Usanç
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi
zamiri kullanılmamıştır?
9. Roman türü için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Bugün bana gelen ikinci e-postaydı bu.
A) Kurmaca bir gerçekliği ortaya koyar.
B) Biz kırk kişiyiz, birbirimizi biliriz.
B) Öyküleme ve betimleme yapmak esastır.
C) Ne ekersen onu biçersin.
C) Yansıttığı edebî akıma göre
D) İşe giderken onu da okuluna bırakacağım.
sınıflandırılabilir.
E) Ne verirsen elinle, o gider seninle.
D) Gerçeküstü olayları da konu edinebilir.
E) Yazıldığı dönemin zihniyetinden
bağımsızdır.
I. Dramatik örgü tiyatro eseri içindeki olay
örgüsüdür.
II. Tiyatronun kökeni Eski Yunan’daki dini
10. Aşağıdaki şıkların hangisinde yazılan
törenlere dayanır.
sözcüklerin tamamı doğrudur?
III. Tiyatro metinlerindeki temel ifade biçimi
A) Balıkgözü (halka) – narçiçeği (renk) –
anlatmadır.
bıroşür
IV. Modern anlamda tiyatro Türk edebiyatına
B) Külyutmaz – miras yedi – deodarant
Tanzimat’la birlikte Avrupa’dan gelmiştir.
C) Çokbilmiş – güler yüz – doküman
V. Oyundaki kişiler iletinin okura ulaşmasını
D) Döner sermaye – yeryuvarı - elektirik
sağlayan temel unsurdur.
E) Bilinç altı – peşi sıra – jenaratör
14.Yukarıda tiyatro ile ilgili verilen
bilgilerden hangisi yanlıştır?
11. Naim Efendi, konağa vasıl olur olmaz
A) I B) II C) III D) IV E) V
dünden beri ilk defa olarak geniş bir nefes aldı.
Hele çocuklarından hiçbirine tesadüf
etmeksizin odasına girip kapanmayı büyük bir
15.Klasik komedyalar için aşağıdakilerden
saadet telakki etti. Burası hayatta onun yegâne
hangisi söylenemez?
sığınağıydı. Asrın tepkileri onu ite ite evvela
şehirden konağın içine, sonra konağın içinden
A) Konular günlük yaşamdan alınır.
bu odaya sürüklemişti.
B) Üç birlik kuralına uyulur.
Bu parçada, sözü edilen kahraman üzerinde
C) Kahramanlar sıradan insanlardan seçilir.
hâkim olan duygu aşağıdakilerden
D) Her türlü olay sahnede canlandırılabilir.
hangisidir?
E) Düzyazı biçimde yazılmışlardır.
Hayatı yaşamanın iki yolu vardır ( ) Biri ( )
A) Yalnızlık B) Özlem C) Sevgi
hiçbir şeyin mucize olmadığını düşünmek ( )
D) Merak E) Şüphe
diğeri ( ) her şeyin bir mucize olduğunu
düşünmek ( )
16. Bu parçada parantezle belirtilen yerlere
aşağıdaki noktalama işaretlerinden
hangileri sırasıyla getirilmelidir?
A) (:) (,) (;) (,) (.) B) (:) (,) (;) (,) (...)
C) (;) (,) (;) (,) (...) D) (:) (;) (,) (;) (.)
E) (:) (0 (,) (,) (...)
17.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru
anlamı bir zarfla sağlanmıştır?
A) Teknolojinin bütün hayatı ele geçirmemesi
için ne tür tedbirler almalıyız?
B) Gençlik dönemi, merak ve bilme isteğinin
arttığı bir dönem midir?
C) Ruh sağlığı açısından baktığımızda nedir
sosyal paylaşım?
D) Peki, sosyal medya bize hangi imkânları
sunuyor?
E) Sosyal paylaşım imkânı neden
bağımlılığa dönüşüyor?
18. Aralık 1872’de İstanbul Fatih'te,
Sarıgüzel'de doğdu. Babası küçük yaşta tahsil
için Arnavutluk'un İpek kazası Şuşisa
köyünden İstanbul'a gelmiş Fatih Medresesi
müderrislerinden Mehmet Tahir Efendi'dir.
Annesi ise aslen Buharalı olup Tokat'a
yerleşmiş bir aileden Emine Şerife Hanım'dır.
Emir Buhari Mahalle Mektebinde
ilköğrenimine başlayan Mehmet Akif burada
iki yıl okuduktan sonra Fatih
Muvakkithanesinin yanındaki ibtidai
mektebine yazılır.
Bu parçanın yazılış amacı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Bir hatırayı paylaşmak
B) Bir olayı anlatmak
C) Bir fikri benimsetmek
D) Bir kişiyi tanıtmak
E) Bir eseri değerlendirmek
Anlatımda her şeye hâkim, kahramanların
zihinlerine ve iç dünyalarına giren, gizli kalmış
duygu ve düşüncelerini dışa vuran bakış
açısına —; anlatıcının aynı zamanda eserin
kişilerinden biri olduğu bakış açısına -—;
anlatıcının olayları bir kamera tarafsızlığıyla
anlattığı bakış açısına -— denir.
19.Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla
aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) kahraman bakış açısı - ilahi bakış açısı -
gözlemci bakış açısı
B) gözlemci bakış açısı - ilahi bakış açısı -
kahraman bakış açısı
C) ilahi bakış açısı - gözlemci bakış açısı-
kahraman bakış açısı
D) ilahi bakış açısı - kahraman bakış açısı -
gözlemci bakış açısı
E) kahraman bakış açısı - gözlemci bakış açısı
- ilahi bakış
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil
kullanılmamıştır?
A) Yine o türküyü mırıldanıyordu.
B) Zor günümde âdeta can simidimdi.
C) Aralanan pencereden temiz hava girdi.
D) Hayata dört elle sarılmak gerekiyor.
E) Ağzıyla kuş tutsa kendini beğendiremez.
21. (I) Ankara’da kendini hemen göstermeyen
bir güzellik vardır. (II) Bundan dolayı, kentin
kimilerine hiç de çekici gelmeyen doğasıyla
ilgili ilginç izlenimler aktarılır. (III) Örneğin
şair Yahya Kemal Beyatlı’nın “Ankara’nın en
çok İstanbul’a dönüşünü severim.” Sözü de
bunlardan biridir. (IV) İstanbul’dan gelmiş
öğrencilerin dillerinde de henüz bu şehri
keşfedememişlikten gelen, “çorak”, “bozkır”
sözcükleri dolaşır. (V) Oysa Ankara,
kendiliğinden değil, ancak dikkatli bakışlarla
gizini açığa çıkarır.
Bu parçada numaralandırılmış cümlelerle
ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. Cümlede dönüşlülük zamiri
kullanılmıştır.
B) II. Cümlede belirtme sıfatı kullanılmıştır.
C) III. cünlede azlık-çokluk zarfı
kullanılmıştır.
D) IV. Cümlede sıfat tamlaması vardır.
E) V. cümlede bağlaç vardır
Aralık 1872’de İstanbul Fatih'te, Sarıgüzel'de
doğdu. Babası küçük yaşta tahsil için Arnavutluk'un
İpek kazası Şuşisa köyünden İstanbul'a gelmiş Fatih
Medresesi müderrislerinden Mehmet Tahir
Efendi'dir. Annesi ise aslen Buharalı olup Tokat'a 24.Bu tanımın dışında kalan birleşik fiil,
yerleşmiş bir aileden Emine Şerife Hanım'dır. Emir aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır?
Buhari Mahalle Mektebinde ilköğrenimine başlayan
Mehmet Akif burada iki yıl okuduktan sonra Fatih A) O, bu ödülü çoktandır hak etmişti zaten.
Muvakkithanesinin yanındaki ibtidai mektebine
B) Bu aşk destanı yüzyıllardır kulaktan
yazılır.
kulağa söylenegelmiştir.
22.Bu parçanın yazılış amacı
C) Yardımseverliğiyle gönülleri fethediyordu.
aşağıdakilerden hangisidir?
D) Kim benim gibi mutlu olur seni gördüğüne?
E) Kemanın ince sesi salondakileri mest etti.
A) Bir hatırayı paylaşmak
B) Bir olayı anlatmak
25. Abbas, eve geldiği zaman, terliklerini
C) Bir fikri benimsetmek
kapının yanında bulurdu. Şimdi ne yeleklerinin
D) Bir kişiyi tanıtmak
astarı, ne de gömleklerinin düğmesi eksikti;
E Bir kişiyi etkilemek
dolaba muntazam diziler halinde sıralanmış
pamuk gömlekleri de ütülüydü. Karısı artık
23.Mektup türüyle ilgili aşağıdaki
eskisi gibi bahçede dolaşıp surat asmıyordu.
bilgilerden hangisi yanlıştır?
Bu parçada aşağıdaki sözcük türlerinden
hangisinin örneği yoktur?
A)Kişilerin bir haberi, bir durumu başkasına
iletmek için yazdığı yazılardır. A) Sıfat (Önad) B) Zamir (Adıl)
B)Yazar herhangi bir konudaki görüşünü C) Zarf (Belirteç) D) Edat (İlgeç)
karşısındakine kabul ettirmek amacıyla
mektuba başvurur. E) Bağlaç

C)Fuzuli'nin "Şikâyetname" adlı eseri edebi

mektup türünün en güzel örneklerindendir.

D) Hikaye, roman, şiir gibi türlerde mektup bir

anlatım biçimi olarak kullanılabilir. NOT: Her soru 4 puan ve süre 40 dakikadır.

E) Mektuplar yazılış amaçlarına göre çeşitli Başarılar...

isimler (özel, iş…) alabilir.

Türkçede birleşik fiiller genellikle ad soylu bir

sözcükle yardımcı eylemlerden oluşan
ögelerdir.