WIKA ● Teoryang Yoo he ho - ang mga tao ay ● Whitehead, Edukador at Pilosong natutong magsalita dahil sa pwersang Ingles pisikal - “Ang wika ay kabuuan ng kaisipan ng ● Teoryang Ta Ta - nagmula sa lipunang lumikha nito.” pagkumpas ng kamay kapag ● Bibliya, John 11:5 nagpapaalam - Ang wika ang pinakamakapangyarihan ng sandata sa lahat ng pagkakataon Wika sapagkat ito ang simula ng pagkakabuo ● Clyde Kluckhon ng sanlibutan - “Ang wika ay isang uri ng ugaling ● Grade de Guna (2013) - Speech: Its pangkultura) Function and Development - “Men do not speak simply to relieve their ● Archibald Hill feelings or to air views but to awaken a - Ang wika ay simbolikong gawaing respinse in their fellows and to pantao at sentral na elemento sa lahat influence their attitudes and acts.” ng gawaing pantao ● Henry Gleason - Ang wika ay isang masistemang ● Halliday (tungkol ng wika) balangkas ng sinasalitang tunog na pinili - Instrumental - Tumugon sa at isinasaayos sa paraang arbitraryo pangangailangan ng tao gaya ng upang magamit ng mga tao sa pakikipag ugnayan sa iba (pag-uutos, pakikipagtalastasan na nabibilang sa pakikisuyo, pakikiusap) iisang kultura - Regulatori - Nagpapakita ng pagkontrol sa kilos ng iba. Paggabay Kahalagahan ng Wika - Interaksyonal - pakikipag-ugnayan sa ● Sa ating sarili kapwa at bunga nito ay nadagdagan - Napauunlad ang sarili ang kaalaman. - Nakapagpapahayag ng sariling saloobin - Heuristiko - pagkuha ng datos o ● Sa ating kapwa impormasyon - Upang lalong madagdagan ang - Personal - nagpapahayag ng sariling kaalaman natin damdamin at opinyon ● Sa Lipunan - Impormatibo - pagbibigay ng datos sa - nagkakaroon ng isang maayos at paraang pasulat at pasalita payapang lipunan - Imahinatibo - ginagamit sa paglikha, pagtuklas at pag-aliw Mga Teorya ng Wika Teorya - paniniwala sa mga bagay bagay na may batayan ngunit hindi pa napapatuyan Sosyolinggwistika - pananaw na nagpapakita ng ● Teoryang Bow Wow - nagmula sa kaugnayan ng aspektong panlipunan tunog na nililikha ng mga hayop at ng kabilang ang pamantayang kultural, kalikasan ekspektasyon at konteksto sa gamit ng ● Teoryang Ding Dong - nagmula sa wika mga tunog na nililikha ng mga bagay sa kapiligiran Artikulo XIV Seksyon 6-9 ● Teoryang Pooh pooh - nagmula sa - probisyong pangwika ayon sa mga tunog na nililikha ng bibig dala ng Konstitusyon 1987 iba’t ibang emosyon - Filipino ang Wikang Pambansa ng ● Teoryang Tarara Boom De Ay - Pilipinas nagmula sa mga tunog na nililikha ng mga ritwal na isinasagawa Filipino ● Teoryang Sing Song - ang mga salita - layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ay mahahaba at musikal ito ang Wikang opisyal ng Pilipinas Tagalog Taong 1973 - ang isa sa mga dayalekto o wikain sa - Artikulo 15 Seksiyon 2 at 3 Pilipinas na sinasalita sa mga Lalawigan - pagpapaunlad at pormal na paggamit ng - Lingua Franca ito ng Pilipinas kung Pambansang Wikang Pilipino ituring at nagsisilbing pangalawang wika ng higit na nakararami sa buong bansa Taong 1987 - Artikulo 14 Seksiyon 6 - Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Mga Katutubong Wika / Pangunahing Wika Filipino sa Pilipinas ● Cebuano, Ilokano, Kapampangan, Samar Leyte, Bikolano, Tagalog, KASAYSAYAN NG PAGDIRIWANG NG Hiligaynon, Pangasinense BUWAN NG WIKA
Taong 1935 ● Sergio Osmeña (1946-1954)
Artikulasyon 14 Seksiyon 3 - Proklamasyon Bilang 35 (Marso 6, - Ang Kongreso ay gagawa ng mga 1964) hakbang tungo sa pagpapaunlad at - Linggo ng Wika (Marso 27 - Abril 2) pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga ● Ramon Magsaysay umiiral na katutubong wika - Proklamasyon Bilang 12 - Linggo ng Wika - Marso 29-Abril 4 Taong 1936 - Proklamasyon Bilang 186 - Linggo ng - Pangulong Manual Quezon ang Surian Wika (Agosto 13 - Agosto 19) upang mamuno sa pag-aaral at pagpili sa wikang pambansa ● Corazon Aquino - Tungkulin ng Surian na magsagawa ng - Proklamasyon Bilang 19 pananaliksik, gabay at alintuntin na - Pagpapatibay magiging batayan sa pagpili ng wikang - Agosto 13-19 pambansa ● Ramon Magsaysay Jaime De Veyra - 1954 - Marso 29 - Abril 4 - naging tagapangulo ng komite na - Proklamasyon Bilang 186 nagsagawa ng pag-aaral - Linggo ng Wika (Agosto 13 - Agosto 19)
Taong 1937 ● Fidel V. Ramos
- Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 - Proklamasyon Bilang 1041 - Tagalog ang batayan ng wikang - Buong Buwan ng Agosto gagamitin sa pagbubuo ng wikang Pambansa Kilusan ng Wikang Pambansa (KWF) Manuel L. Quezon Filipino bilang wika ng … Kaisahan, Kaunlaran, - Ama ng Wikang Pambansa Karunungan
Taong 1940 Pagtuturo ng Wikang Pambansa sa mga
- Kautusang Tagapaganap Blg 203 Paaralan - na nagpapahintulog sa pagpapalimbag ● Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 ng Talatinigang Tagalog-Ingles at (1940) Balarila sa Wikang Pambansa - Disyonaryo at Gramatika Hunyo 195 ● Kautusan Pangkagawaran Blg. 26 Taong 1959 - Mula mataas at paaralang normal - Kautusang Blg. 7 ● Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 - Pilipino bilang wikang Pambansa (1974-1975) - Jose Romero (Kalihim ng Kagawaran ng - Patakaran Pang-edukasyong Bilingwal Edukasyon) ● Kautusang Pangkagawaran Blg. 52 (1987) Tagalog, Pilipino, Filipino - Kahusahan sa Ingles at Pilipino Tagalog ● CHED MEMORANDUM Blg 59 ● “TAGALA”, ginagamit sa malawak na - 9 units sa kolehiya (Filipino) malawak na lupain o polenesyo, wikang sinasalita noon ● Negritos - una nating ninuno, dala nila PAG-AALIS NG ASIGNATURANG FILIPINO ang wikang TAGALA SA KOLEHIYO ● 1595 - nananok ang Espanya, ● Dahilan: pamumuno ni Legaspi 1. Pagpasok ng bagong curriculum (K-12) ● Inaral ni Legaspi ang Tagala upang 2. Globalisasyon magkaintindihan at masakop ang Pilipinas, pinaltan niya ang salitang ● Epekto: Tagala sa “TAGALOG” 1. Pag-aalsa ng mga Samahan - Tanggol Wika Taong Naging Bahagi ng Wikang Pambansa - Pambansang Samahan ng Linggwistika at Literaturang Filipino Juan Felipe 2. 10,000 guro ang maaring mawalan ng - kompositiong “Himno Nacional trabaho Filipino” 3. Paglaganap ng panlilinlang kultural - pinalikha ni Heneral Emilio Aguinaldo 4. Mawawalan ng interes ang mga tao at ang makabayang musikang ito para sa hindi mabibigyang halaga ang Filipino kalayaan ng bansa 5. Mawawalan ng pagkakakilanlang dulot ng kolonyalismk Jaime Carios De Veyra - kauna unahang naging Patnugot ng Surian ng Wikang Pambansa - nanungkulan ng 4 na taon mula Abril 15, 2013 1937-1941 ● Dr. Bienvenido Lumbera - Pambansang - tagapagbalangkas at tagalagtatag ng Alagad ng Sining wikang pambansang, Filipino ● Rep. Antonio Tinio - ACT Teachers ● Rep. Fernando Hicap - Anakpawis Jose Palma ● Rep. Terry Ridon - Kabataan - mga titik ng Pambansang Awit ng ● 70 manunulat, akademiko at iba pang Pilipinas, sa Kastila mga propesyunal - sinulat habang ang pulutong ng kawal na kinabibilangan ay nakahimpil sa CHED Memorandum no. 57s 2017 Bautista, Pangasinan 1. KOMFIL - Kontektwalisadong Komunikasyon sa Filipino Manuel L. Quezon 2. FILDIS - Filipino sa Iba’t Ibang Disiplina - Noong Nobyembre 1936, inaprubahan 3. DALUMATFIL - Dalumat ng/sa Filipino ng Kongreso ang Batas Komonwelt 4. SOSLIT - Sosyedad at Literatura Bilang 184 na lumikha ng Surian ng 5. SINESOS - Pelikulang Panlipunan Wikang Pambansa na naatasang gumawa ng pag-aaral ng mga katutubong wika at pumili ng isa na Bienvenido Lumbera magiging batayan ng wikang pambansa - Pambansang Alagad ng Sining - Disyembre 30, 1937, Kautusang - Laging nakayuko ang ating ulo dahil Tagapagpaganap Blg. 134 ng pinatanggap sa atin na mas mababang Pangulong Quezon, ang Wikang klase ang mga Filipino. Kailangang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog kilalanin na ang malaking dahilan bakit may ganitong problema ay ang ating Cecilio Lopez kolonyal na pinanggalingan. - 1940, sinulat niya ang gramatika ng wikang Tagalog - may mahigit kumulang 30 na pag-aaral Frank Dance (1967) tungkol sa ponolohiya, morpolohiya, - linyar na modelo - nakapagpapakita sintaks mula 1928-1967 lang ng isang tipo ng komunikasyob - tinalakay ang leksyon sa Tagalog at - sirkular na modelo - bagamat Malay at pangkalahatang katangian ng tumatanggap ng fidbak, muling mga wika sa Pilipinas bumabalik sa pinagmulan - komunikasyon ay dinamiko - patuloy Ferdinand Emmanuel Edralin Marcos na nagbabago sa paglipas ng panahon - 1973 Konstitusyon, nakasaad sa - Pinagsama ang dalwang figyurs Artikulo Seksiyon 2 at 3 na: Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa Cirio Panganiban ng mga hakbang tungo sa - nanguna sa paglikha ng diksyunaryong pagpapaunlad at pormal na paggamit ng Tagalog pambansang wikang Pilipino. Hangga’t hindi binabago ang batas, Ingles at Jose E. Romero Filipino ang mananatiling mga wikang - Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon opisyal ng Pilipinas. - Oktubre 24, 1967 - nilagdaan ang isang Boree kautusang nagtatadhana na ang lahat - Teoryang Hocus Pocus - ng mga gusali at mga tanggapan ng pinanggalingan ng wika tulad ng pamahalaan ay pangalanan sa Pilipino pinanggalingan ng mga mahikal at relihiyosong aspeto Corazon Aquino - Agosto 12, 1988 - Proklamasyon Blg. 19 Rubin at Benhard - pagdiriwang ng Linggo ng Wika muka - ang pagbabasa ay kompleks, Agosto 13-19 kada taon daynamikong proseso ng pagdadala ng - Agosto 25, 1988 - Ang Kautusang mensahe sa teksto at pagkuha ng Tagapagpaganap Blg 335 - ang kahulugan mula sa teksto Komisyong Pangwika ang siyang magpapatuloy ng pag-aaral ng Filipino. Pinagtibay ang paggamit ng Filipino Saligang Batas ng Biak na Bato 1987 bilang midyum ng pagtuturo sa mga - ang kanilang opisyal na wika ng paaralan sa mga piling asignatura rebolusyon ay TAGALOG
Lope K. Santos Ordinanansa Militar Blg. 13
- 1900, nagsimula bilang peryodista sa - Ingles at Tagalog ang Opisyal na Wika iba’t ibang diyaryo hanggang maging sa buong kapuluan editor ng Muling Pagsilang, Lipang Kalabaw, atbp Armaic - kritiko ng panitikan, malaking ambag sa - wika na ginamit sa Tore ng Babel pagtataguyod ng wikang pambansa - naging direktor ng Surian ng Wikang Kasaysayan na sinambit ng bibig Pambansa at awtor ng Balarila ng - pasalitang kasaysayan Wikang Pambansa na opisyal na teksbuk sa pagtuturo mg wikang Konsepto ng Wika Tagalog 1. Nagtuturo ng Pag-ibig - Naging aktibo sa politika, gobernador ng 2. Mula sa Kamalayan Rizal, unang gobernadorn ng Nueva 3. Nagpapalaya Vizcaya at senado ng ika 12 distrito 4. Simbolo ng Nagtatanong 5. May Mitolohiya Raul Roco 6. Buhay Rasyonalisasyon - Do 54, S. 2001 - The Revised 7. Pook Tunggalian Panatang Makabayan 8. Sagradong Simbolo - Nagrebisa ng Panunumpa ng 9. May Adaptasyon Makabayan Elemento ng Komunikasyon ayon kay David Berlo 1. Pinagmulan ng Mensahe o Source 2. Mensahe o Message 3. Tsanel o daluyan ng mensahe 4. Tagatanggap ng Mensahe