LATIHAN SOAL PTS BAHASA JAWA
PETUNJUK KHUSUS :
I. Untuk mengasah dan menguji kemampuan cara berpikir anda secara rasional, logis,
dan kritis, pilihlah satu jawaban yang paling tepat dengan cara memberi tanda silang
(X) pada huruf A, B, C, atau D pada lembar jawab !
Wacanen kang premati (kanggo pitakon
nomer 1 – 7)!
Nuju ari pasewakan Prabu
Ramawijaya lenggah siniwaka kaadhep
ingkang rayi Raden Laksmana Widagda,
Narpati Sugriwa, lan sawetara bala
wanara. Kang rinembug murcane Dewi
Sinta. Miturut palapurane Jatayu, Dewi
Sinta kadhustha dening Prabu
Dasamuka, raja yaksa ing Negara
Ngalengka. Narpati Sugriwa kagungan
atur becike nglurug perang ngrebut Dewi
Sinta. Raden Laksmana darbe panemu,
becike ditakyinake dhisik apa bener Dewi
Sinta dumunung ing Ngalengka. Prabu
Ramawijaya nyarujuki apa kang dadi ature
Raden Laskmana.
Prabu Rama milih Kapi Anoman
kang kinarya dutane. Prabu Rama nuli
paring sesupe sotya ludira minangka
tandha yen Anoman dutaning sang nata.
Yen nyata Dewi Sinta ing Ngalengka,
Anoman kadhawuhan matur yen Prabu
Rama tansah raharja lan Prabu Rama
bakal ngrebut Dewi Sinta saka Prabu
Dasamuka.
1. Pethikan crita wayang Ramayana ing
dhuwur kajupuk saka crita lakon ....
A. Anoman Obong
B. Anoman Duta
C. Sinta kadhusta
D. Rama lan Sinta
2. Kang rinembug ing pasewakan yaiku ....
A. palapurane Resi Jatayu
B. ature Narpati Sugriwa
C. panemune Raden Laksmana
D. ilange Dewi Sinta
3. Inti sarine paragraf siji yaiku ....
A. Jatayu atur palapuran manawa kang
ndhusta Dewi Sinta yaiku Prabu
Dasamuka
B. Prabu Ramawijaya kaadhep dening
Raden Laksmana Widagda, Narpti
Sugriwa, lan sawetara bala wanara.
C. Prabu Ramawijaya nyarujuki supaya
ditakyinake dhisik apa bener Dewi Sinta
dumunung ing Ngalengka.
D. Dewi Sinta kadhustha dening Prabu
Dasamuka, raja yaksa ing negara
Ngalengka.
SMP - BAHASA JAWA -2- 10 / PTSGs / IX / 20

4. Andharan ing ngisor iki kang jumbuh karo Wacanen kang premati (kanggo pitakon
isine wacan ing dhuwur yaiku .... nomer 10 - 12)!
A. Anoman diutus merangi raja yaksa Ing tengahing samodra ana buta
Negara Ngalengka. arane Wil Kathaksini, pagaweyane njaga
B. Anoman diutus nakyinake kaanane praja Ngalengka. Kasektene bisa nyerot
Dewi Sinta. apa wae mlebu wadhuke. Wil Kathaksini
C. Anoman diutus ngrangket wadya bala ngerti ing dirgantara katon kethap-kethip
raseksa. putih memplak. Amarga cubriya kang
D. Prabu Rama milih Kapi Anoman katon nuli kaserot mlebu wadhuke.
minangka senopati. Anoman kaserot mlebu ing wadhuke Wil
Kathaksini. Ing jero wadhuk Anoman
5. Miturut palapurane Jatayu, Dewi Sinta polah ora karuwan, mula banjur
kadhustha dening Prabu Dasamuka, raja diuntahake. Dadi perang rame Anoman
yaksa ing Negara Ngalengka. Tembung mungsuh Wil Kathaksini. Wekasane Wil
yaksa tegese padha ing ngisor iki, Kathaksini tanpa daya mungsuh Anoman.
kajaba .... Anoman sigra mbacutake lakune
A. raseksa
B. denawa 10. Bakuning rembug paragraf ing ndhuwur
C. wanara yaiku….
D. buta A. Wil Kathaksini pagaweyane njaga
Ngalengka.
6. Ingkang dados dutaning Sang Prabu B. Perange Wil Kathaksini mungsuh karo
Ramawijaya inggih menika .... Anoman.
A. Anila C. Wil Kathaksini ngerti Anoman ing
B. Anoman dirgantara
C. Anggoda D. Wil Kathaksini sekti bisa nyerot ing
D. Subali wadhuk.
7. Anoman ngaturake sesupe Sotya Ludira 11. Kasektene bisa nyerot apa wae mlebu
marang Dewi Sinta, sotya iku .... wadhuke, wadhuk tegese ....
A. ali-ali A. blumbang
B. kalung B. tandhon
C. gelang C. weteng
D. inten D. sendhang
8. Piwulang luhur kang bisa kapethik 12. Wil Kathaksini ngerti ing ..... katon kethap-
munggwing Anoman yaiku .... kethip putih memplak.
A. antenge pribadi A. dirgantara
B. setyane marang guru B. samodra
C. sentosa ing tekad C. dhandhaka
D. pintere tumindake D. Ngalengka
9. Pratelan ing ngisor iki sing bener yaiku .... 13. Sing ngemu cangkriman wancahan
A. Ramawijaya rayine Raden Lesmana yaiku ....
B. Dasamuka kadhustha Dewi Sinta A. Sega sakepel dirubung tinggi
C. Anoman iku wujude kethek putih. B. Pitik walik saba meja
D. Wibisana iku adhine Ramawijaya. C. Wit adhikih woh adhakah
D. Wiwa wite lesbodhonge.
SMP - BAHASA JAWA
14. Sing dudu cangkriman yaiku ....
A. Ana bakul dhawet dikeroki
B. Ana bakul krambil dikepruki
C. Ana bakul pitik ditaleni
D. Ana bakul mbako diambungi
Asmaradana
Sun lali lali tan lali,
sun lelipur saya brangta,
gembili gung wohing tawang,
gedebugan wak ing tawang,
jenang gamping reca kayu,
dalenjet nggoleki ndika.
15. Cangkriman ing tembang dhuwur yaiku ....
A. sun lali lali tan lali
B. sun lelipur saya brangta
C. gembili gung wohing tawang
D. gedebugan wak ing tawang
16. Jenang gamping reca kayu. Batangane
cangkriman iki ....
A. injet, golekan
B. dalenjet nggoleki dina
C. pijet, golekan
D. mijet, nggoleki
17. Jangan gori nganti judheg nggonku mikir.
Cangkriman iki batangane ....
A. pikir
B. mikir
C. judheg
D. gudheg
18. Ngasah arit, nganti landhep. Parikan iki
isine ....
A. Dadi siswa kudu wasis
B. Dadi murid kudu wasis
C. Dadi murid kudu pinter
D. Dadi murid kudu sregep
19. Wajik klethik gula Jawa
A. luwih seneng, sing prasaja
B. luwih becik, sing prasaja
C. prasaja iku, luwih becik
D. becik banget, sing prasaja
-3- 10 / PTSGs / IX / 20
Tembang macapat (kanggo pitakon nomer
21 – 26)
Pamedhare wasitaning ati,
cumanthaka aniru pujangga,
dahat mudha ing batine,
nanging kedah ginunggung,
datan wruh yen akeh ngesemi,
ameksa angrumpaka,
basa kang kalantur,
tutur kang katula-tula,
tinalaten rinuruh kalawan ririh,
mrih padhanging sasmita.
20. Cakepan ing dhuwur diarani tembang
macapat ….
A. Dhandhanggula
B. Pangkur
C. Sinom
D. Mijil
21. Pitutur luhur kang dumunung ing tembang
dhuwur yaiku ....
A. Aja gumedhe, aja bungah yen dialem,
aja susah yen dicacad lan tansah
andhap asor
B. Bungah menawa dialem, tansah
gumedhe atine susah yen dicacad
pinter ngrumpaka.
C. Nirua pujanga supaya diarani wong
pinter lan akeh wong sing seneng
D. Nirua pujangga supaya akeh wong kang
ngesem lan pinter ngrumpaka.
22. Pamedhare wasitaning ati. Tembung
wasita tegese kaya ing ngisor iki,
kajaba ….
A. pitutur
B. piwulang
C. wewarah
D. perintah
23. Cumanthaka aniru pujangga, tegese ....
A. kumawani niru pujangga
B. sengaja niru pujangga
C. pantes niru pujangga
D. becik niru pujangga
SMP - BAHASA JAWA -4- 10 / PTSGs / IX / 20

24. Dahat mudha ing batine, tegese .... 30. Bapak : “Nur, ibumu wis mulih?”
A. enom banget wis pinter Nurni : “Wis, saiki lagi turu.”
B. pinter banget ing batine Wangsulane Nurni ora bener unggah-
C. bodho banget ing batine ungguh basane, kang bener yaiku ....
D. sabar banget ing batine A. Sampun, sapunika nembe turu
25. Datan wruh yen akeh ngesemi tegese .... B. Sampun, sapunika lagi sare
A. padha ngerti yen akeh gawe bungah C. Sampun, sapunika saweg tilem.
B. padha ngerti yen akeh gawe isin D. Sampun, sapunika nembe sare.
C. ora ngerti yen akeh kang ngece 31. Pakdhe menika kula .... Bapak ....
D. ora ngerti yen akeh kang bungah sedhahan”. Tembung kang trep kanggo
ngisi ceceg-ceceg yaiku ....
26. Mrih padhanging sasmita tegese ….
A. dikengken - marigaken
A. supaya dadi cetha ngalamate
(pratandhane B. dipunutus - ngaturaken
B. supaya ditlateni kanthi awan bengi C. dipundhawuhi - menehaken
C. supaya ora cetha ngalamate D. dipunkengken - nyaosaken
(pratandhane) 32. Simbah lagi mangan, mula durung lunga.
D. supaya dadi cetha sapa wong- Ukara iku yen diowahi dadi basa ngoko
wongane alus ….
A. Simbah nembe dhahar, mula dereng
27. “Sasmitaning ngaurip puniki, mapan ewuh
yen nora weruha, .... ” tindak.
B. Simbah lagi nedha, mula durung kesah.
Tembung ewuh ing gatra iki bisa ditegesi
C. Simbah nembe nedha, mula durung
ribet ing ....
kesah.
A. pangrasa
D. Simbah lagi dhahar, mula durung
B. panyawang
tindak.
C. pangrungu
D. panggrayang 33. Ibu .... oleh-oleh budhe.
Tembung kang trep kanggo ngganepi
28. Guru wilangan lan guru lagune tembang
ukara ing dhuwur yaiku ....
macapat Dhandhanggula gatra
pungkasan yaiku .... A. menehi
A. 6 a B. nyaosi
B. 7 a C. nyukani
C. 10 a D. maringi
D. 12 a 34. Bu Lurah kesah dhateng kabupaten
numpak becak.
29. Piwulang luhur kang kepengin diaturake
pengarang ing sajroning crita diarani .… Ukara menika unggah-ungguhipun basa
A. tema ingkang leres ....
B. amanat A. Bu Lurah tindak dhateng kabupaten
C. latar numpak becak
B. Bu Lurah tindak dhateng kabupaten nitih
D. alur
becak
C. Bu Lurah tindak menyang kabupaten
nitih becak
D. Bu Lurah kesah menyang kabupaten
numpak becak
SMP - BAHASA JAWA -5- 10 / PTSGs / IX / 20

35. Nalika reresik tangan sing paling becik 39. Raseksa wanodya menawa ditulis
ditindakake nganggo sabun ing .... nganggo aksara Jawa ....
A. banyu mili
B. banyu cidhuk
A.
C. banyu ember
D. banyu anget
B.
36. Tata kramane wong nalika watuk yaiku ....
A. Ditutupi nganggo klambi C.
B. Ditutupi nganggo kaos.
C. Ditutupi kanggo tangan. D.
D. Ditutupi nganggo tisu.
37. Kanggo nyegah sumebare COVID-19, 40. Pamedhare wasitaning ati. Menawa ditulis
sabubare lelungan perlu reresik tangan .... aksara Jawa ....
A. Sadurunge ndemok sedulur lan
anggota kulawargane.
A.
B. Sadurunge ndemok anggota kulawarga
lan barang-barang sing ana ing
ngomahe. B.
C. Sadurunge mangan lan ngombe ing
ngomahe C.
D. Sadurunge adus lan ngumbah
klambine. D.

38.
Tulisan Jawa kasebut Latine ....
A. Prabu Ramawijaya tansah waluya.
B. Prabu Ramawijaya tansah minulya.
C. Prabu Ramawijaya tansah raharja.
D. Prabu Ramawijaya tansah mulya.
SMP - BAHASA JAWA -6- 10 / PTSGs / IX / 20

II. Wangsulana pitakon-pitakon iki kanthi patitis!

41. Tegesana tembung-tembung ing ngisor iki nuli gawenen ukara!
a.ngungun
b.dutane
42. Tembung-tembung ing ngisor iki gawenen ukara nganggo unggah- ungguh krama alus!
a.dipunparingi
b.dipuncaosi
43. Witing klapa, jawata ing ngarcapada.
Salugune, wong sinau aja sembrana.
Wangsalan ing dhuwur iki golekana : cangkrimane, batangan lan tebusane!
a.cangkriman
b.batangan
c.tebusan
44. Sebutna paugerane tembang macapat Dhandhanggula!
45. Ukara ing ngisor iki owahana nganggo aksara Jawa!
Dhuwite Mas Janot ana Rp. 950.625,-

