ARALING PANLIPUNAN Ang mga philosophes ang unang Europeong naniwala na maaaring umunlad kung

GRADE 8 gagamit ng “makaagham na paraan”.

WEEK 4,5 at 6
Sagutan ang Gawain bilang 1, Gawain bilang 2 at Gawain bilang 3.
Pagkamulat: Kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan sa Rebolusyong Pranses at
Amerikano.
Malaki ang ginampanan ng Scientific Revolution (1500’s-1600’s) sa pagbabago ng
pagtingin ng mga Europeo sa daigdig. Ang tagumpay ng agham ay nagpatunay sa lakas
ng ‘reason’ o ‘katwiran’. Napag-isipang kung ito ay nagagamit sa pag-unawa sa
‘physical world’ (physics, geology, chemistry, biology at mga tulad nito) bakit hindi ito
gamitin upang maunawaan ang tao at ang kanyang lipunan? Ang pagtatangkang ito ay
nagtulak sa pagusbong ng Panahon ng Kaliwanagan (Enlightenment) o Rebolusyong
Pangkaisipan. Tumutukoy ang rebolusyon sa mabilisang pagbabago ng isang
institusyon o lipunan. Madalas na nagdudulot ito ng pansamantalang kaguluhan lalo’t
higit sa mga taong nasanay sa isang tahimik at konserbatibong pamumuhay. Isa sa mga
bunga ng pamamaraang makaagham ang pagbabagong ginawa nito sa iba’t ibang aspeto
ng buhay ng tao. Marami ang nagmungkahi na gamitin ang pamamaraang ito upang
mapaunlad ang buhay ng tao sa larangang pangkabuhayan, pampulitika, panrelihiyon at
maging sa edukasyon. Tinawag itong Panahon ng Kaliwanagan (Enlightenment).
Nakasentro ang ideyang ito sa paggamit ng ‘reason o katuwiran’ sa pagsagot sa
suliraning panlipunan, pampulitikal at pang-ekonomiya. Nagsimula ito sa batayang
kaisipang iminungkahi ng mga pilosopo.
5. Nagnanais ng kalayaan ang mga philosophes. Tulad ng mga British, ninais
nilang maranasan ang kalayaan sa pagpapahayag, pagpili ng relihiyon,
pakikipagkalakalan at maging sa paglalakbay. Mangyayari lamang ito kung
gagamitin ang reason.
Ang Rebolusyong Pangkaisipan ay mabilis na lumaganap sa Europe at iba’t ibang
bahagi ng daigdig. Marami sa mga may pinag aralang Europeo ang pagnanais na
basahin ang Encyclopedia ni Diderot at iba pang babasahin na tumatalakay sa
maling paniniwala at kaugalian.
Nagkaroon ng mga salon na naging lugar ng talakayan ng mga pilosopo,
manunulat, artista, at iba pang katulad nito. Nagmula sa Paris ang salons noong
1600 dito nagkaroon ng pagbasa ng tula ang mga kababaihan. Sa pagsapit ng
1700s ang kababaihang mula sa gitnang uri ay nagkaroon ng kani-kanilang
pagtitipon. Kalaunan ay naging lugar ito ng pagkikita ng mga middle class at
noble na may pagkakaunawang pantay sila lalo’t higit sa pagtalakay ng mga
ideyang liberal.

Ang mga Philiosophes

1. Naniniwala ang mga philosophes na ang katotohanan (truth) ay maaaring malaman

gamit ang katwiran. Para sa kanila, ang katwiran ay ang kawalan ng pagkiling at
kakikitaan ng pag—unawa sa mga bagay-bagay.

. May paggalang ang philosophes sa kalikasan (nature) ng isang bagay. Ayon sa kanila,
ang likas o natural ay mabuti. Naniniwala din sila na may likas na batas (natural law)
ang lahat ng bagay. Tulad ng pisika na may likas na batas na sinusunod, ang ekonomiya
at pulitika ay gayon din.

3. Ang kaligayahan para sa mga philosophes ay matatagpuan ng mga taong sumusunod

sa batas ng kalikasan. Naniniwala sila na ang maginhawang buhay ay maaaring
maranasan sa mundo. Taliwas ito sa paniniwalang medieval na kailangang tanggapin
ang kahirapan habang nabubuhay upang matamasa ang kaginhawaan sa kabilang buhay.
 Sa bahagi naman ng Pransya nagmalabis ang mga hari dahil sa ang batayan
ng kanilang pamumuno ay dahil sa “divine rights of kings” na kung saan ang
kanilang kapangyarihan ay nagmula sa Diyos. Ang pagbubuwis ng mga nasa
ikatlong estado ay pinag-ugatan ng kaguluhan at isinagawa nila ang kanilang
konstitusyon na “Oath of the Tennis Court”. Sabay-sabay nilang isinagawa
ang protesta laban sa absolutong pamumuno ni King Louis XVI. Naging
pantay-pantay ang bilang ng kinatawan ng bawat estado. Binuwag ang
sistemang piyudalismo at pagkilala sa Declaration of the Rights of Man.
Isinasaad sa deklarasyon na ito na ang tao ay ipinanganak na malaya,
mananatiling malaya at pantay-pantay sa mata ng batas. Kabilang sa
nilalaman ng dokumento ay pagkakaroon ng tao ng kalayaan sa
pamamahayag, pagpili sa sariling relihiyon at karapatan sa pagmamay-ari,
seguridad, at paglaban sa pang-aapi. Ang lahat ng pakikipaglaban ng Pransya
at Amerika ay dahil sa mga natutunan nila sa panahon ng Enlightenment na Matapos mabasa ang mga tekstong may kaugnayan sa Rebolusyong Pangkaisipan sa Reolusyong
kung saan ginamit ng mga pulitiko ang rason at siyentipikong kaalaman sa Amerikano at Pranses, isagawa ang mga sumusunod na gawain:
pamamahala. Naniniwala silang may likas na batas o batas na maaring
magamit ng lahat at maunawaan sa pamamagitan ng rason. Ang mga batas na Gawain sa Pagkatuto Bilang 1. Panuto: Punan ang talahanayan ng iba’t ibang aspetong
isinagawa ay susi upang maunawaan ang gobyerno at walang magmalabis sa pangkaisipan. Isulat ang iyong kasagutan sa isang malinis na papel. 10 puntos bawat bilang.
kapangyarihan bilang pinuno. Ang kaalaman sa batas at kalayaang tinatamasa
natin ngayon ay dahil sa ideya ng mga pilosopong tulad ni Thomas Hobbes
at John Locke. Rebolusyong Mga Pilosopo Impluwensya
Pangkaisipan
Ang paglaganap ng kaisipang liberal, pulitikal, agham, at pang-
1. Pulitikal
ekonomiya sa panahon ng Enlightenment ay nakatulong ng malaki upang ang
tao ay malaman ang kanyang karapatan at kalayaan. Paggalang sa likas na
batas o natural law. Matatagpuan natin ang kaligayahan ayon sa mga pilosopo
sa pamamagitan ng pagsunod sa batas ng kalikasan at maaaring umunlad sa
pamamagitan ng paggamit ng makaagham na pamamaraan. Ang lahat ng
pakikibaka ng bansang Amerika at Pransya ay nagbunga ng mas maayos na
pamamahala, naisakatuparan ng mga tao ang kanyang mga karapatan, higit na 2. Pilosopikal
naging mas malawak ang kaalaman ng tao sa pangangatwiran. Hindi na din
dumepende ang tao sa nilalaman ng bibliya. Naging daan din ang rebolusyon
upang magtulungan ang Amerika at Pransya upang makamit ang kanilang
kalayaan.

Ang mga kaganapang ito ay nagbigay daan sa lahat ng mga bansa sa Europa
at Asya na magsagawa ng pakikipaglaban laban sa mga kolonista at sila’y
magkaroon din ng kalayaan at karapatan tulad ng Amerika at Pransya. Ang
mga kaganapang ito ay nagbigay daan sa lahat ng mga bansa sa Europa at
Asya na magsagawa ng pakikipaglaban laban sa mga kolonista at sila’y
magkaroon din ng kalayaan at karapatan tulad ng Amerika at Pransya.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2. Panuto: Alin sa sumusunod na hakbang ang iyong
gagawin upang mapakinggan ang iyong hinaing o reklamo at mabigyan ito ng
solusyon. Pagsunod-sunurin ayon sa pinakagusto at huling gagawin mo. Bigyan ng
katwiran. Isulat sa malinis na sagutang papel ang iyong sagot
→Boycott →Dayalogo →Konsultasyon →Himagsikan

Gawain sa Pagkatuto Bilang 3 Panuto: Basahing Mabuti ang mga pangungusap.

Isulat ang salitang TAMA kung wasto ang ipinapahayag ng pangungusap at MALI
naman kung di-wasto.2 puntos bawat bilang.

_________1. Hindi lubhang mahalaga ang naging bunga ng rebolusyon sa kasaysayan

ng daigdig.
__________2. Naging mulat at mapanuri ang mga tao sa iba’t ibang kaisipan at
pananaw matapos ang Rebolusyong Pangkaisipan.
__________3. Nagkaroon ng balance of power ang isang bansa na may tatlong sangay
ng pamahalaan.
____________4. Nakatulong sa ekonomiya ang pagbabayad ng mataas na buwis.
____________5. Inosente ang nasasakdal hanggat hindi napapatunayan ang kanyang
kasalanan