BSED FIL8 INTRODUKSIYON SA PAGSASALIN

2ND Semester 2021-2022

DR. CATHERINE T. ELIAGA
COURSE PACK 2
PAGSASANAY, PAGTATAYA AT TAKDANG -ARALIN

Leksiyon 1
PAGSASANAY

Gawain # 1 MGA KILALANG TAO SA PAGSASALIN

Panuto:
1. Magsaliksik ng karagdagang impormasyon tungkol pagsasalin sa mga AKDANG
PAMPANITIKAN at mga kasulatan ng mga kilalang tao sa kasaysayan ng pagsasalin.
2. Isulat sa kahon ng katapat na pangalan ang iyong mga kasagutan.
3. 10 puntos bawat kahon.

1.
Theodore Teoryang ng pagsasalin
Savory Theodore Savory
(The Art Of Translation)

1. A translation must give the words of original.

2. A translation must give the ideas of the original.
3. A translation should read like an original work.
4. A translation should read like a translation.
5. A translation should reflect the style of the original.
6. A translation should posses the style of the translator.
7. A translation should read as contemporary of the
original.
8. A translation should read as a contemporary of the
translator.
9. A translationmay add to or omit from the original.
10. A translation may never add to or omit from the original.
11. A translation of verse should be in verse.
12. A translation of verse should be in prose

Ang karaniwan at natural na ayos ng pangungusap sa

Filipino ay panaguri-simuno. Dahil nauunaang panaguri
kaysa sa simuno, walang salitang ay ang mga
pangungusap na nasa ganitong ayos.

Halimbawa:
Kilala sa pagiging magalang at matulungin ang mga
Pilipino.
Kaysa:
Ang mga Pilipino ay kilala sa pagiging magalang at
matulungin.

Nagiging tunog-salin naman ang isang salin kapag literal

ang pagkakasalin at kapag istruktura ngisinasaling wika
ang sinunod. Halimbawa nito ay ang ibinigay na salin ni
Michael V.Dapat bang baguhin ng tagasalin ang himig ng
panahon ng orihinal na teksto at iakma sa panahonniya
bilang tagasalin o dapat bang panatilihin ang himig ng
panahon ng orihinal na teksto.Tandaang bawat panahon
ay may sumusulpot na estilo ng pagsulat/wika na
masasalamin sa mganasusulat/akda. Si Santiago ay may
sagot sa tanong na ito. Ayon sa kanya, “Anopa’tsa isyu
tungkol sa‘panahon’, angsagot marahil aydepende sa uri
ng babasahin at kung anong‘panahon’ anghigit na
maiibigan ngmambabasang pinag-uukulan ng tagasalin ng
kanyang salin”

A translation must give the words of the original. Paliwanag

ni Dryden tungkol kina Horace Quintilian at Johnson ang
mga teorya ni Pope tungkol sa pagsasalin kay Homer. -
Ang pagsasalin ay maaaring maisagawa sa pamamagitan
ng pagtutumbas sa ideyang nasa likod ng pananalita
Theodore H.

Theodore Horace Savory URL. - Ang tagasalin ay

kailangang isa ring makata. Sumasagot sa isyu ng
pagsasalin sa pasalita o pakahulugan.

Mga Metodo sa Pagsasalin Hal. The Art of Translation

1968 12 principles 6 pairs 1. 52 na higit n marami ang
asignaturang ituturo sa wikang Filipino.

Binubuo ng anim na pares ang labindalawang prinsipyo ni

Theodore Savory mula sa kanyang akdang The Art of
Translation noong 1968. Roma Ang Pagsasalin ng Bibliya
Iba pang Teorya sa Pagsasaling Pampanitikan Etienne.
Theodore Savory The Art of Translation 1968.

Ayon sa layunin ng tagsalin maliban sa alisin ang hadlang

sa pagitan ng dalawang wika. Ang unang pares ay salita
sa salita ba ang pagsasalin o ang kahulugan nito. Ang
unang pares ay salita sa salita ba ang pagsasalin o ang
kahulugan nito.
 Hermeuetic at halos metapisikal na pagsisiyasat sa
pagsasalin at interpretatsyon naman nina Heidegger at
Hnas-George Gadamer. 2 paraphrase o pagsasalin ng
kahulugan sa kahulugan. Isa sa kinikilala sa Larangan ng
pagsasaling Wika.

July 232018 Batay sa aklat ni Santiago ayon kay Savory

ang pagsasaling wika noong Ikalabing-dalawang siglo ay
maaring. A language is a series of verbal habits that
represent aspects of a culture. Translation is an exercise
which consists in the attempt to replace a written message
in one language by the same message in another
language.

Teorya ng Pagsasalin A. Theodore Savory 1968 Ang

pagsasalin ay maaaring maisagawa sa pamamagitan ng
pagtutumbas sa kaisipang nasa likod ng mga pahayag na
berbal. Ang pagsasalin ngayon ay ginagamit upang
makapagpalaganap ng kaalaman para lumikha ng
unawaan sa pagitan grupo at mga bansa gayundin ang
paglaganap ng kultura.

Teorya ng Pagsasalin Ang teorya ng pagsasalin ay

nauukol sa mga paraan ng pagsasalin na nararapat sa
isang text at nakasalalay sa mga teoryang pangwika.
Salita-sa-salita Word-for-word translation ang tawag dito
sa Ingles at katumbas ito ng sinabi ni Savory 1968 na.

2. Livius Ang kinikilalang unang tagasalin ay si Andronicus na

Andronicus siyang nagsalin ng Odyssey ni Homer sa anyong patula
(240 B.C.) Sinundan ito nina Naevius at Ennius, gayon din
nina Cicero at Catulus. Sa pagdaraan ng maraming taon
ay dumami nang dumami ang mga tagasaling-wika na
siyang nagdulot ng malaking pag-unlad ng mga bansa sa
Europa at Arabya. Nakilala ang lungsod ng Bagdad bilang
isang paaralan ng pagsasalingwika sa pamamagitan ng
isang pangkat ng mga iskolar na nakaabot sa Bagdad at
isinalin sa Arabiko ang mga isinulat nina Aristotle, Plato,
Galea, Hippocrates at iba pa. Pagkaraan ng tatlong siglo,
Toledo naman ang sumibol sa larangan ng
pagsasalingwika. . Ang mga tanyag na tagapagsalin ay
sina Adelard at Retines. Ang sinasabing pinakataluktok na
panahon ng pagsasalingwika ay ang panahon ng
pagsasalin ng Bibliya.
3. Gnaeus Isang epiko ng Roman makata at dramatista ng
naevius Matandang Latin panahon Nagkaroon siya ng isang
kilalang karera sa panitikan sa Roma hanggang sa ang
kanyang mga nakakatawang komento na naihatid sa
komedya ay nagalit ang Metellus pamilya, na ang isa ay
konsul. Matapos ang isang pamamalagi sa bilangguan siya
recanted at ay napalaya sa pamamagitan ng mga tribune
(na may kapangyarihan ng tribunician, sa kakanyahan ang
lakas ng habeas corpus ). Matapos ang pangalawang
pagkakasala ay ipinatapon siya sa Tunisia, kung saan
nagsulat siya ng kanyang sariling epitaph at
nagpakamatay. Ang kanyang mga komedya ay nasa genre
ng Palliata Comoedia, isang pagbagay ng Greek Bagong
Komedya. Isang sundalo sa Punic Wars, siya ay lubos na
makabayan, naimbento ng isang bagong genre na tinawag
Praetextae Fabulae, isang pagpapalawak ng trahedya sa
mga pambansang Roman figure o insidente, na
pinangalanan pagkatapos ng Toga praetexta isinusuot ng
matataas na opisyal. Sa kanyang mga sinulat ay
makakaligtas lamang sa mga fragment ng maraming mga
tula na napanatili sa mga sipi ng huli na mga grammar na
ito (Charisius, Aelius Donatus, Sextus Pompeius Festus,
Aulus Gellius, Isidorus Hispalensis, Macrobius, Nonius
Marcellus, Priscian, Marcus Terentius Varro ).

Leksiyon 1
PAGTATAYA
PAGKILALA
Panuto: Kilalanin ang mga sumusunod. Isulat ang sagot sa ibang papel. 10 puntos.

1. Siya ang nagsalin ng epikong ODYSSEY ni Homer.

2. Siya ang ikalawang manunulat sa tungkong-batong itinatag ng magkakasamang
Ennius at Cicero.
3. Siya ang nagsalin sa Latin ng bersyong Arabic ng Elements ni Euclid.
4. Siya’y kinilalang pinakadakilang mananalumpating Romano at manlilikha na tinatawag
na retorikang Ciceronian.
5. Siya ang nagpakahulugan sa pagsasaling-wika bilang sining.
6. Siya’y kinilala ring Manunuklas ng Panitikang Romano.
7. Siya ang naglahad ng kasaysayan ng pagsasaling-wika mula sa kanyang aklat na THE
ART OF TRANSLATION na kanyang naipalathala noong 1968.
8. Sa loob ng 30 taong pakikipagtagisan ng talino sa pagsulat ng kay Livius, nakapagsulat
siya ng anim na trahedya at mahigit na 30 komedya.
9. Ito ang bilang ng mga akdang naisulat ni Quintus Ennius na dula na hinalaw sa
panitikang Griyego.
10. Ito ay epikong mahabang tulang pasalaysay ay naglalarawan sa Roma mula noong
unang pagkakatuklas dito hanggang sa panahon ng panulaan.

MGA SAGOT

1) Livius Andronicus
2) Livius Andronicus
3) Edlard
4) Marcus Tullius Cicero
5) Theodore Savory
6) Quintus Ennius
7) Theodore Savory
8) Gnaeus Naevius
9) 19 na dula na hinalaw sa
panitikang Griyego
10) Annales
 Leksiyon 1

Sa talakayan sa Leksiyon 1, nais kong gawin mo ang takdang- araling ito. Layunin ng
takdangaralin na makapagbigay ka ng sarili mong refleksiyon.

Pagpapaliwanag
Panuto: Ipaliwanag ang mga sumusunod na katanungan sa ibaba. 10 puntos bawat bilang.

1. Batay sa iyong naging karanasan sa pagsasaliksik ng karagdagang impormasyon sa mga

pagsasalin sa mga AKDANG PAMPANITIKAN at mga kasulatan ng mga kilalang tao sa
kasaysayan ng pagsasalin, ano ang napagtanto mo?
Ang pagsasaling-wika ay isang proseso kung saan ang isang pahayag pasalita man
o pasulat ay nagaganap sa isang wika at ipinapalagay na may katulad ding
kahulugan sa isang dati nang umiiral na pahayag sa ibang wika. Ang papel na ito
ay tumatalakay sa pagsasaling tekstong pampanitikan.ang pagsasaling tekstong
pampanitikan ay isang masining na paglalaro sa wika na kung saan kinakailangan
ng masusing pag-aaral at pagpakadalubhasain ng tagasalin ang dalawang wika
(wika ng orihinal na awtor ng akda at wikang pagsasalinan ng akda)
sa isang ordinaryong sitwasyon. Ang pangunahing hamon ng ito ay ang
paghahanap at pagsusuri ng mga salita na pwedeng itumbas sa akdang
isasalin upang mapanatili ang diwa nito. Ginagamitan ito ngmasining at
makabuluhang laro-sa-salita na naaayon at angkop sa orihinal nakatangian, estilo,
at himig ng panitikan na nais ipahayag ng awtor sa orihinal naakda. Ito ay higit na
mahirap isalin ng mga nakararami sapagkat kinapapalooban ang bawat akda ng
mga kahalagahang pantao at pang moralidad na dapat maikintal sa mga
mambabasa nito. Nagsasalin ang isang tao mula sa wika na ginagamit ng orihinal
na awtor ng akda hangganga ibang wika na pagsasalinan nito upang maintindihan
at maibahagi sa nakararami ang tunguhin sa pagsulat nito.

2. Ano-ano ang tatlong kaalamang tumatak sa iyong isipan tungkol sa kasaysayan ng

pagsasalin? Ipaliwanag.
I. PAGPAPAHALAGA SA PAGSASALIN
II. MGA AMBAG NG MGA KILALANG TAO SA KASAYSAYAN
III. PAGPAPANATILI NG ORIHINAL SA PAGSASALIN

PAGPAPALINAWAG:
Nagagalak ako sa aking mga naikiltal na mga kaalaman at pagtuklas sa mga
mahahalagang taong nagging haligi sa pamantasang pagsasalin. Malugod kong natutuhan ang
mga layunin at hangarin ng mga kilalang personalidad sa pagsasaling wika dahil sa kanilang
mahahalagang kontribusyon sa ating panitkan. Sa kabilang banda ay ito ang hamon naton bilang
mga nagopapakadalubhasa sa wika upang maunawaan nating ang kabuoang nilalaman ng
pagsasalin. Nang sa gayon ay matutunan nating lalong mapatibay ang ating panitikan at mapanatili
ang kasaysayan.
 BSED FIL8 INTRODUKSIYON SA PAGSASALIN
2ND Semester 2021-2022
DR. CATHERINE T. ELIAGA
COURSE PACK 2
PAGSASANAY, PAGTATAYA AT TAKDANG -ARALIN

Leksiyon 2
PAGSASANAY

Gawain # 1
Panuto: Magbigay ng limang halimbawang idyomatikong Pahayag sa Ingles at ibigay ang katumbas
nito sa Literal na Salin sa Filipino.

LITERAL LABAN SA IDYOMATIKO

Idyomatikong Pahayag sa Ingles
1. A Bird In The Hand Is Worth Two Ang pagkakaroon ng kahit isang bagay
In The Bush
2. A Blessing In Disguise
3. A House Divided Against Itself
Cannot Stand:
4. All Bark And No Bite
5. Add Fuel To The Fire
Literal na Salin sa Filipino
na may kasiguruhan ay mas mainam pa sa
paghahangad ng iba pa, sapagkat
maaaring pareho mo pa itong ‘di
makamtan.
Isang magandang pangyayari na hindi
mo napuna noong umpisa.
Lahat ng kabilang ay nararapat lamang
na magkaisa at magtrabaho bilang isa
upang magtagumpay.
Kapag ang isang tao ay patuloy lamang
sa paninindak ngunit hindi kayang
makipag-away nang tuluyan.
Kapag may isang bagay na ginagawa
upang palalain pa ang isang ‘di-
magandang sitwasyon.

Gawain # 2
Panuto: Isalin ang akda sa ibaba gamit ang Himig Salin Laban sa Himig Orihinal. Isulat ang salin
sa kanang kahon.
HIMIG SALIN LABAN SA HIMIG ORIHINAL
THE ACTOR ANG AKTOR
He takes you out and he takes you up Inilabas ka niya at pinaakyat ka niya
cause he can show you so much dahil marami siyang maipapakita sa iyo
I go to bed and tomorrow again Matutulog na ako at bukas ulit
There’s a lot of work to be done Maraming trabaho ang dapat gawin
He gives you gold and he will promise you Binibigyan ka niya ng ginto at ipapangako
niya sa iyo
 the whole workd will be yours Ang buong mundo ay magiging iyo
I just can’t tell you I love you so Hindi ko lang masabi sayo na mahal na
mahal kita
Even though my odds are low Kahit na ang aking mga posibilidad ay
mababa

I’m not an actor, I’m not a star Hindi ako artista, hindi ako bida
and I don’t even have my own car At wala akong sariling sasakyan
But I’m hoping so much you’ll stay Pero sobrang umaasa ako na mananatili
ka
That you will love me anyway Na mamahalin mo pa rin ako

The dirty games in the neon shows Ang mga maduming laro sa ngalan ng
biro
this is the world he knows Ito ang mundong alam niya
Watching the stars satisfies my soul Ang pagmamasid sa mga bituin ay
nagbibigay-kasiyahan sa aking kaluluwa
thinking of him makes me feel so cold Ang lamig ng pakiramdam ko kapag
iniisip ko siya

The fancy cars and the restaurants Ang mga magagarang sasakyan at ang
mga restaurant
you’re just so fund of the man Mahal na mahal ka lang ng lalaki
Sometimes I wonder if you are blind Minsan iniisip ko kung bulag ka ba
Can’t you see he’s got dirt on his mind Hindi mo ba nakikitang may dumi siya sa
isip
Leksiyon 2
PAGTATAYA
PAGSASALIN
Panuto: Isalin ang akda sa ibaba batay sa mga himig nito.

A. ISTILONG NG AWTOR LABAN SA ISTILO NG TAGAPAGSALIN (30 puntos)

ISTILONG NG AWTOR LABAN SA ISTILO NG TAGAPAGSALIN
WHAT GOD HAS PROMISED ANG IPINANGAKO NG DIYOS
 God had not promised Ang Diyos ay hindi nangako sa Langit na
Skies always blue laging bughaw na Bulaklak na mga landas
Flowerstrewn pathways All Sa buong buhay natin.
our lives through.
Ang Diyos ay hindi nangako ng araw na
God had not promised walang ulan kagalakan walang
sun without rain joy kalungkutan kapayapaan na walang sakit.
without sorrow peace
without pain. Ngunit nangako ang Diyos ng Lakas para
sa araw na pahinga para sa paggawa,
But God had promised liwanag para sa daan.
Strength for the day
rest for the labor, light Grace para sa mga pagsubok na tulong
for the way. mula sa itaas
walang humpay na pakikiramay
Grace for the trials help walang hanggang pag-ibig
from above
unfailing sympathy
undying love

B. HIMIG PANAHON NG AWTOR LABAN SA HIMIG PANAHON NG TAGAPAGSALIN

(25 puntos)
Himig panahon ng awtor laban sa Himig panahon ng tagapagsalin
TREES By MGA PUNO Ni Joyce Kilmer
Joyce Kilmer
I think I shall never see A Sa tingin ko hindi ko makikita ang isang tula
poem lovely as a tree. na kaibig-ibig bilang isang puno.

A tree whose hungry mouth is pressed. Isang puno na ang gutom na bibig ay
Against the sweet earth’s flowing breast; pinindot.
Laban sa umaagos na dibdib ng matamis
na lupa;
A tree that looks at God all day,
And lifts her leafy arms to pray,
Isang puno na tumitingin sa Diyos buong
A tree that may in summer wear araw,
A nest of robins in her hair, At itinaas ang kanyang madahong mga
braso upang manalangin,
Upon whose bossom snow has lain; Who Isang puno na maaaring magsuot sa tag-
intimately lives with rain. araw
Isang pugad ng mga robin sa kanyang
Poems are made by fools like me, buhok,
But only God can make a tree.
Sa kaninong dibdib niyebe ay nakalatag;
Sino ang malapit na nabubuhay sa ulan.
 Ang mga tula ay gawa ng mga hangal na
tulad ko, Ngunit ang Diyos lang ang
makakagawa ng puno.

Leksiyon 2

Sa talakayan sa Leksiyon 2, nais kong gawin mo ang takdang- araling ito. Layunin ng
takdangaralin na makapagbigay ka ng sariling mong refleksiyon.

PAGPAPALIWANAG
Panuto: Ipaliwanag ang mga tanong sa ibaba. 10 puntos.

1. Naging madali ba o mahirap sa iyo ang mga gawain sa Leksiyon 2? Anong bahagi nito
ang medyo nahirapan ka at nadalian ka? At bakit?
Sa leksyon 2, medyo hindi naman ako nahirapan dahil pamilyar na ako sa mga
awitin kaya madali ko itong naisalin. Alam ko dahil napagaralan ko na ang mga
dapat isa alang-alang sa pagsasalin mula sa cp1. Ang pagkakaroon ng kaalaman
sa pagsasalinang teksto ay isang mahalagang estratihiya upang maging maayos
ang pagsasalin. Naniniwala ako na kapag mahal mo ang isang bagay ay
magagampanan mo ang mga bagay-bagay na yung nanaisin. Isa rin sa mga
nagbigay inspirasyon sa akin ang mga kilalang tagapagsalin sa panitikan at mga
gurong palaging nagpapaalala sa kahalagahan ng pagsasalin.

2. Nagustuhan mo ba ang mga gawain sa pagsasalin? Bakit?

Labis kong nagustuhan ang ang leksyong ito, hindi ko man naipasa sa tamang oras
ang modyul na ito, ay naging makabuluhan ang pag-aaral ko dito. Marami akong
mga panibagong kaalaman na natutunan at panibagong karanasan na syang
babaunin ko sa kinabukasan.