Nederland

‘Supermarkten lappen regels jonge

werknemers aan hun laars’

Een vakkenvuller aan het werk

Vakkenvullen is voor veel jongeren hun eerste baantje. Wat kun je dan wel en
niet vragen aan je baas? Veel jongeren zijn zich niet bewust van hun rechten,
stelt vakbond FNV. De vakbond krijgt regelmatig meldingen van supermarkten
die zich niet aan de regels houden. “Er was een filiaalmanager die de deuren op
slot deed tot het werk af was.”

Nog even een kwartiertje je schap afmaken buiten je afgesproken werktijd, of

doorwerken na 19.00 als 15-jarige. Het mag niet en toch gebeurt het. Precieze cijfers
zijn er niet, maar FNV Jong hoort het vaak genoeg.

“15- tot 17-jarigen zijn erg goedkoop als arbeidskracht en omdat het voor velen een
eerste baantje is, weten ze niet goed wat er wel en niet mag. Daar kunnen
supermarkten gebruik van maken.”

Dat begint al bij het tekenen van een contract, stelt de vakbond. “Jongeren zijn vaak
allang blij dat ze een baantje hebben en tekenen vaak zonder na te denken het
contract.”
Schooluren vallen ook onder werktijd
In Nederland is er in de arbeidstijdenwet vastgelegd hoe veel en hoe lang
werknemers achter elkaar mogen werken. Voor jongeren gelden strengere regels.

Tot je zestiende mag je op een schooldag in totaal maximaal acht uur aan de bak.
Maar let op: daar vallen je lesuren ook onder. Dus zit je zes uur op school, dan mag je
daarna nog maar twee uurtjes vakkenvullen. Ben je zestien jaar of ouder, dan geldt
een maximum van negen uur.

Niet te laat werken

Ook voor het tijdstip waarop je mag werken zijn regels. Ben je vijftien? Dan mag je
ook maar tot uiterlijk zeven uur ’s avonds aan het werk zijn. Bij zestien en zeventien
jaar is dat tot 23.00 uur.

Je hebt dankzij de arbeidstijdenwet ook gewoon recht op pauze. Voor elke 4,5 uur
vakkenvullen moet je een pauze van dertig minuten krijgen. Bij vakbond FNV zijn
verschillende verhalen bekend over filiaalmanagers die vakkenvullers voor precies
vier uur inplannen, om zo hun recht op een pauze te laten vervallen.

Overkomt dit je, dan kun je de baas daarop aanspreken.

Overwerk moet worden betaald

Een van de dingen waar FNV aandacht voor wil is overwerk. Tot vorig jaar werd een
extra kwartiertje na je werktijd – om nog even je laatste schap af te maken
bijvoorbeeld – niet als overwerk gezien.

FNV: “Vroeger kon dat, toen heette dat het afwerkkwartiertje. Als filiaalmanager kon je
daar toen gebruik van maken om vakkenvullers onbetaald de winkel nog even netjes
achter te laten brengen. Feitelijk is dat overwerken en dat mag niet meer. Nu moet je
alles afmaken in de tijd die ervoor gegeven is.”

Langer doorwerken dan het aantal uren dat je was ingeroosterd mag officieel niet als
je al aan het maximale aantal uren voor jouw leeftijd zit. Gebeurt dat toch, dan hoor je
dit in ieder geval uitbetaald te krijgen.

Hogere functie is hoger loon

Ook bij promoties gaat het volgens FNV nog weleens mis. Want als je doorgroeit van
vakkenvuller naar bijvoorbeeld caissière, dan moet je loon meegroeien. “We kennen
het verhaal van iemand die als vakkenvuller aangenomen werd, binnen een paar
maanden al doorgroeide naar kassamedewerker, maar die bleef uitbetaald krijgen als
vakkenvuller. Dat zijn dingen die gewoon niet mogen, maar waar jongeren zich niet
van bewust zijn.”

De vakbond raadt dan ook aan dat ouders even meekijken voor je een nieuw contract
tekent.

Vrije dag of naar huis gestuurd

Op vrije dagen heeft elke werknemer recht, mits je ze op tijd aanvraagt. Ook daar
versoepelen supermarkteigenaren nog weleens de regels. “Dan wordt vakkenvullers
 verteld dat als ze een dienst vrij vragen, ze zelf vervanging moeten regelen. Zo werkt
het niet, dat is de taak van de manager. Natuurlijk kun je wel een beetje helpen, maar
als het niet lukt om snel iemand te vinden is dat niet de verantwoordelijkheid van de
werknemer.”

Verder 'krijgen' vakkenvullers soms spontaan een middagje of zelfs een hele dag vrij.
“Dan komen ze op werk en zegt een manager dat er geen werk voor ze is en ze weer
naar huis kunnen. Dat mag niet, een werkgever is verplicht vervangend werk voor je
te regelen. Lukt dat niet, dan moet je de uren die je bent ingeroosterd uitbetaald
krijgen.”

Laat ouders even checken en hou het zelf ook in de gaten

De vakbond raadt jonge werknemers dan ook aan om ouders naar het contract te
laten kijken en zelf je uren goed in de gaten te houden. Ook roepen ze mensen op
zich te melden bij de vakbond als er iets gebeurt waarvan je denkt dat het niet mag.
“Niet alle jongeren weten dat wij ze kunnen helpen. Als wij meldingen van misstanden
krijgen, kunnen we je baas daar op aanspreken.”

Bron: rtlnieuws.nl 5 april 2018