Gümrük Mevzuatı 2023

GÜMRÜK MEVZUATI
E-KİTAP 2023
Gümrük Kanunu, Gümrük Yönetmeliği ve Diğer Gümrük Mevzuatı

Mart 2023
Ali ALGAN
alialgan@gmail.com
İçindekiler
GÜMRÜK KANUNU BİRİNCİ KISIM............................................................................... 8
GENEL HÜKÜMLER ................................................................................................... 8
BİRİNCİ BÖLÜM ...............................................................................................................................8
AMAÇ, KAPSAM VE TEMEL TANIMLAR ....................................................................................................8
(GK) Madde 1 ................................................................................................................................... 8
(GK) Madde 2 ................................................................................................................................... 8
(GK) Madde 3 ................................................................................................................................... 9
(GK) Madde 4 ..................................................................................................................................23
İKİNCİ BÖLÜM ............................................................................................................................... 24
GÜMRÜK MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE KİŞİLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNE İLİŞKİN ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER .......... 24
(GK) Madde 5 ..................................................................................................................................24
(GK) Madde 5 /A .............................................................................................................................24
(GK) Madde 6 ..................................................................................................................................25
(GK) Madde 7 ..................................................................................................................................26
(GK) Madde 8 ..................................................................................................................................33
(GK) Madde 9 ..................................................................................................................................33
(GK) Madde 10 ................................................................................................................................36
(GK) Madde 10 /A ...........................................................................................................................36
(GK) Madde 11 ................................................................................................................................36
(GK) Madde 12 ................................................................................................................................36
(GK) Madde 13 ................................................................................................................................37
(GK) 13/a) .......................................................................................................................................37
(GK) 13/b) .......................................................................................................................................37
(GK) 13/c) .......................................................................................................................................37
(GK) 13/d) .......................................................................................................................................37
(GK) Madde 14 ................................................................................................................................38
GÜMRÜK KANUNU İKİNCİ KISIM ............................................................................... 39
GÜMRÜK VERGİLERİ İLE EŞYA TİCARETİ KONUSUNDA ÖNGÖRÜLEN DİĞER ÖNLEMLERİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN UNSURLAR ........................................................................ 39
BİRİNCİ BÖLÜM ............................................................................................................................. 39
GÜMRÜK TARİFESİ VE EŞYANIN TARİFE POZİSYONLARINA AYRILMASI ......................................................... 39
(GK) Madde 15 ................................................................................................................................39
(GK) Madde 16 ................................................................................................................................44
İKİNCİ BÖLÜM ............................................................................................................................... 51
EŞYANIN MENŞEİ .............................................................................................................................. 51
(GK) Madde 17 ................................................................................................................................51
(GK) Madde 18 ................................................................................................................................52
(GK) Madde 19 ................................................................................................................................52
(GK) Madde 20 ................................................................................................................................52
(GK) Madde 21 ................................................................................................................................53
(GK) Madde 22 ................................................................................................................................53
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM .......................................................................................................................... 75
EŞYANIN GÜMRÜK KIYMETİ ................................................................................................................ 75
(GK) Madde 23 ................................................................................................................................75
(GK) Madde 24 ................................................................................................................................75
(GK) Madde 25 ................................................................................................................................78
(GK) Madde 26 ................................................................................................................................79
(GK) Madde 27 ................................................................................................................................80
(GK) Madde 28 ................................................................................................................................81
(GK) Madde 29 ................................................................................................................................82
(GK) Madde 30 ................................................................................................................................82
(GK) Madde 31 ................................................................................................................................82
(GK) Madde 32 ..............................................................................................................................105
GÜMRÜK KANUNU ÜÇÜNCÜ KISIM .......................................................................... 106
TAŞITLARIN KONTROLÜ VE GÜMRÜK BÖLGESİNE GETİRİLEN EŞYA GÜMRÜKÇE
ONAYLANMIŞ BİR .................................................................................................. 106
İŞLEM VEYA KULLANIMA TABİ TUTULANA KADAR UYGULANACAK HÜKÜMLER .......... 106
1
BİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................... 106
TAŞITLARIN TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNE GİRİŞ VE ÇIKIŞI ..................................................................... 106
(GK) Madde 33 ..............................................................................................................................106
(GK) Madde 34 ..............................................................................................................................112
(GK) Madde 35 ..............................................................................................................................113
(GK) Madde 35 /A .........................................................................................................................114
(GK) Madde 35 /B .........................................................................................................................114
(GK) Madde 35 /C .........................................................................................................................115
(GK) Madde 36 ..............................................................................................................................116
(GK) Madde 37 ..............................................................................................................................116
(GK) Madde 38 ..............................................................................................................................116
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ........................................................................................................................ 122
EŞYANIN GÜMRÜĞE SUNULMASI .......................................................................................................... 122
(GK) Madde 39 ..............................................................................................................................122
(GK) Madde 40 ..............................................................................................................................122
(GK) Madde 41 ..............................................................................................................................122
(GK) Madde 42 – (Mülga) .............................................................................................................123
(GK) Madde 43 – (Mülga) .............................................................................................................123
(GK) Madde 44 – (Mülga) .............................................................................................................123
(GK) Madde 45 ..............................................................................................................................123
BEŞİNCİ BÖLÜM .......................................................................................................................... 126
GÜMRÜĞE SUNULAN EŞYAYA GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ BİR İŞLEM VEYA KULLANIM ......................................... 126
BELİRLENMESİ ZORUNLULUĞU ............................................................................................................. 126
(GK) Madde 46 ..............................................................................................................................126
ALTINCI BÖLÜM ......................................................................................................................... 128
EŞYANIN GEÇİCİ DEPOLANMASI .......................................................................................................... 128
(GK) Madde 47 ..............................................................................................................................128
(GK) Madde 48 ..............................................................................................................................128
(GK) Madde 49 ..............................................................................................................................129
(GK) Madde 50 ..............................................................................................................................129
YEDİNCİ BÖLÜM ......................................................................................................................... 135
TRANSİT REJİMİ ALTINDA TAŞINAN EŞYAYA UYGULANACAK HÜKÜMLER.................................................... 135
(GK) Madde 51 ..............................................................................................................................135
(GK) Madde 52 ..............................................................................................................................135
SEKİZİNCİ BÖLÜM ....................................................................................................................... 135
DİĞER HÜKÜMLER ........................................................................................................................... 135
(GK) Madde 53 ..............................................................................................................................135
(GK) Madde 54 ..............................................................................................................................135
GÜMRÜK KANUNU DÖRDÜNCÜ KISIM ..................................................................... 135
GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ İŞLEM VEYA KULLANIM .................................................. 135
BİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................... 135
GENEL HÜKÜMLER .......................................................................................................................... 135
(GK) Madde 55 ..............................................................................................................................135
(GK) Madde 56 ..............................................................................................................................136
(GK) Madde 57 ..............................................................................................................................139
(GK) Madde 58 ..............................................................................................................................146
(GK) Madde 59 ..............................................................................................................................147
(GK) Madde 60 ..............................................................................................................................147
(GK) Madde 61 ..............................................................................................................................147
(GK) Madde 62 ..............................................................................................................................148
(GK) Madde 63 ..............................................................................................................................148
(GK) Madde 64 ..............................................................................................................................148
(GK) Madde 65 ..............................................................................................................................149
(GK) Madde 66 ..............................................................................................................................149
(GK) Madde 67 ..............................................................................................................................150
(GK) Madde 68 ..............................................................................................................................150
(GK) Madde 69 ..............................................................................................................................151
(GK) Madde 70 ..............................................................................................................................151
(GK)Madde 71 ...............................................................................................................................151
(GK) Madde 72 ..............................................................................................................................152
(GK) Madde 73 ..............................................................................................................................152
(GK) Madde 74 ..............................................................................................................................178
(GK) Madde 75 ..............................................................................................................................180
(GK) Madde 76 ..............................................................................................................................180
2
(GK) Madde 77 ..............................................................................................................................180
(GK) Madde 78 ..............................................................................................................................180
(GK) Madde 79 ..............................................................................................................................188
(GK) Madde 80 ..............................................................................................................................189
(GK) Madde 81 ..............................................................................................................................189
(GK) Madde 82 ..............................................................................................................................189
(GK) Madde 83 ..............................................................................................................................189
(GK) Madde 84 ..............................................................................................................................189
(GK) Madde 86 ..............................................................................................................................191
(GK) Madde 87 ..............................................................................................................................191
(GK) Madde 88 ..............................................................................................................................191
(GK) Madde 89 ..............................................................................................................................192
(GK) Madde 90 ..............................................................................................................................192
(GK) Madde 91 ..............................................................................................................................192
(GK) Madde 92 ..............................................................................................................................192
(GK) Madde 93 ..............................................................................................................................202
(GK) Madde 94 ..............................................................................................................................202
(GK) Madde 95 ..............................................................................................................................203
(GK) Madde 96 ..............................................................................................................................203
(GK) Madde 97 ..............................................................................................................................203
(GK) Madde 98 ..............................................................................................................................203
(GK) Madde 99 ..............................................................................................................................203
(GK) Madde 100 ............................................................................................................................203
(GK) Madde 101 ............................................................................................................................204
(GK) Madde 102 ............................................................................................................................204
(GK) Madde 103 ............................................................................................................................204
(GK) Madde 104 ............................................................................................................................205
(GK) Madde 105 ............................................................................................................................205
(GK) Madde 106 ............................................................................................................................205
(GK) Madde 107 ............................................................................................................................205
(GK) Madde 108 ............................................................................................................................234
(GK) Madde 109 ............................................................................................................................254
(GK) Madde 110 ............................................................................................................................254
(GK) Madde 111 ............................................................................................................................255
(GK) Madde 112 ............................................................................................................................255
(GK) Madde 113 ............................................................................................................................255
(GK) Madde 114 ............................................................................................................................255
(GK) Madde 115 ............................................................................................................................255
(GK) Madde 116 ............................................................................................................................256
(GK) Madde 117 ............................................................................................................................256
(GK) Madde 118 ............................................................................................................................256
(GK) Madde 119 ............................................................................................................................256
(GK) Madde 120 ............................................................................................................................256
(GK) Madde 121 ............................................................................................................................256
(GK) Madde 122 ............................................................................................................................257
(GK) Madde 123 ............................................................................................................................261
(GK) Madde 124 ............................................................................................................................262
(GK) Madde 125 ............................................................................................................................262
(GK) Madde 126 ............................................................................................................................262
(GK) Madde 127 ............................................................................................................................262
(GK) Madde 128 ............................................................................................................................264
(GK) Madde 129 ............................................................................................................................264
(GK) Madde 130 ............................................................................................................................264
(GK) Madde 131 ............................................................................................................................264
(GK) Madde 132 ............................................................................................................................265
(GK) Madde 133 ............................................................................................................................265
(GK) Madde 134 ............................................................................................................................265
(GK) Madde 135 ............................................................................................................................295
(GK) Madde 136 ............................................................................................................................296
(GK) Madde 137 ............................................................................................................................296
(GK) Madde 138 ............................................................................................................................296
(GK) Madde 139 ............................................................................................................................296
(GK) Madde 140 ............................................................................................................................296
(GK) Madde 141 ............................................................................................................................296
(GK) Madde 142 ............................................................................................................................297
(GK) Madde 143 ............................................................................................................................297
3
(GK) Madde 144 ............................................................................................................................298
(GK) Madde 145 ............................................................................................................................298
(GK) Madde 146 ............................................................................................................................298
(GK) Madde 147 ............................................................................................................................298
(GK) Madde 148 ............................................................................................................................298
(GK) Madde 149 ............................................................................................................................298
(GK) Madde 150 ............................................................................................................................298
(GK) Madde 151 ............................................................................................................................299
(GK) Madde 152 ............................................................................................................................308
(GK) Madde 153 ............................................................................................................................309
(GK) Madde 154 ............................................................................................................................309
(GK) Madde 155 ............................................................................................................................309
(GK) Madde 156 ............................................................................................................................309
(GK) Madde 157 ............................................................................................................................310
(GK) Madde 158 ............................................................................................................................310
(GK) Madde 159 ............................................................................................................................311
(GK) Madde 160 ............................................................................................................................311
(GK) Madde 161 ............................................................................................................................311
(GK) Madde 162 ............................................................................................................................312
(GK) Madde 163 ............................................................................................................................338
(GK) Madde 164 ............................................................................................................................338
(GK) Madde 165 ............................................................................................................................339
GÜMRÜK KANUNU BEŞİNCİ KISIM ........................................................................... 339
TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNDEN ÇIKAN EŞYA ........................................................ 339
(GK) Madde 165 /A .......................................................................................................................339
(GK) Madde 165 /B .......................................................................................................................340
(GK) Madde 165 /C .......................................................................................................................340
(GK) Madde 165 /D .......................................................................................................................340
(GK) Madde 166 ............................................................................................................................341
GÜMRÜK KANUNU ALTINCI KISIM .......................................................................... 342
ÖZELLİK GÖSTEREN FAALİYETLER ......................................................................... 342
BİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................... 342
GÜMRÜK VERGİLERİNDEN MUAFİYET VE İSTİSNA .................................................................................. 342
(GK) Madde 167 ............................................................................................................................342
İKİNCİ BÖLÜM ............................................................................................................................. 345
GERİ GELEN EŞYA............................................................................................................................ 345
(GK) Madde 168 ............................................................................................................................345
(GK) Madde 169 ............................................................................................................................345
(GK) Madde 170 ............................................................................................................................345
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ........................................................................................................................ 348
DENİZ BALIKÇILIĞI ÜRÜNLERİ VE DENİZDEN ÇIKARTILAN DİĞER ÜRÜNLER ..................................................... 348
(GK) Madde 171 ............................................................................................................................348
GÜMRÜK KANUNU YEDİNCİ KISIM .......................................................................... 348
SINIR TİCARETİ ..................................................................................................... 348
(GK) Madde 172 ............................................................................................................................348
GÜMRÜK KANUNU SEKİZİNCİ KISIM ........................................................................ 348
DİĞER GÜMRÜK İŞLEMLERİ ..................................................................................... 348
BİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................... 348
POSTA GÜMRÜK İŞLEMLERİ ............................................................................................................... 348
(GK) Madde 173 ............................................................................................................................348
(GK) Madde 174 ............................................................................................................................349
(GK) Madde 175 ............................................................................................................................349
İKİNCİ BÖLÜM ............................................................................................................................. 349
AKARYAKIT VE KUMANYA İLE İLGİLİ HÜKÜMLER .................................................................................... 349
(GK) Madde 176 ............................................................................................................................349
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ........................................................................................................................ 349
TASFİYE EDİLECEK EŞYAYA İLİŞKİN İŞLEMLER........................................................................................ 349
(GK) Madde 177 ............................................................................................................................349
(GK) Madde 178 ............................................................................................................................350
4
(GK) Madde 179 ............................................................................................................................350
(GK) Madde 180 ............................................................................................................................351
DOKUZUNCU KISIM ............................................................................................... 351
GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ ....................................................................................... 351
BİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................... 351
GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN DOĞMASI .............................................................................................. 351
(GK) Madde 181 ............................................................................................................................351
(GK) Madde 182 ............................................................................................................................352
(GK) Madde 183 ............................................................................................................................353
(GK) Madde 184 ............................................................................................................................353
(GK) Madde 185 ............................................................................................................................353
(GK) Madde 186 ............................................................................................................................354
(GK) Madde 187 ............................................................................................................................354
(GK) Madde 188 ............................................................................................................................354
(GK) Madde 189 ............................................................................................................................354
(GK) Madde 190 ............................................................................................................................354
(GK) Madde 191 ............................................................................................................................354
(GK) Madde 191/A ........................................................................................................................355
(GK) Madde 192 ............................................................................................................................355
(GK) Madde 193 ............................................................................................................................355
(GK) Madde 194 ............................................................................................................................355
(GK) Madde 195 ............................................................................................................................356
(GK) Madde 196 ............................................................................................................................357
(GK) Madde 197 ............................................................................................................................357
(GK) Madde 198 ............................................................................................................................358
(GK) Madde 199 ............................................................................................................................358
(GK) Madde 200 ............................................................................................................................358
(GK) Madde 201 ............................................................................................................................358
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ........................................................................................................................ 358
TEMİNAT ....................................................................................................................................... 358
(GK) Madde 202 ............................................................................................................................358
(GK) Madde 203 ............................................................................................................................358
(GK) Madde 204 ............................................................................................................................359
(GK) Madde 205 ............................................................................................................................359
(GK) Madde 206 ............................................................................................................................359
(GK) Madde 207 ............................................................................................................................359
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ................................................................................................................... 361
GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN SONA ERMESİ ........................................................................................... 361
(GK) Madde 208 – .........................................................................................................................361
(GK) Madde 209 ............................................................................................................................362
BEŞİNCİ BÖLÜM .......................................................................................................................... 362
VERGİLERİN GERİ VERİLMESİ VEYA KALDIRILMASI .................................................................................... 362
(GK) Madde 210 ............................................................................................................................362
(GK) Madde 211 ............................................................................................................................362
(GK) Madde 212 ............................................................................................................................362
(GK) Madde 213 ............................................................................................................................362
(GK) Madde 214 ............................................................................................................................363
(GK) Madde 215 ............................................................................................................................363
(GK) Madde 216 ............................................................................................................................364
(GK) Madde 217 ............................................................................................................................364
ONUNCU KISIM ..................................................................................................... 368
DİĞER HÜKÜMLER ................................................................................................. 368
BİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................... 368
İŞLETMELERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ .......................................................................................................... 368
(GK) Madde 218 ............................................................................................................................368
(GK) Madde 218/A ........................................................................................................................368
(GK) Madde 219 ............................................................................................................................369
İKİNCİ BÖLÜM ............................................................................................................................. 369
ÇALIŞMA ZAMANLARI, GÜMRÜK PERSONELİNİN KIYAFETİ VE GÜMRÜK BAYRAĞI ............................................. 369
(GK) Madde 220 ............................................................................................................................369
(GK) Madde 221 ............................................................................................................................369
(GK) Madde 223 ............................................................................................................................371
5
(GK) Madde 224 ............................................................................................................................372
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ........................................................................................................................ 372
GÜMRÜKLERDE İŞ TAKİBİ VE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ ................................................................................. 372
(GK) Madde 225 ............................................................................................................................372
(GK) Madde 226 ............................................................................................................................372
(GK) Madde 227 ............................................................................................................................372
(GK) Madde 228 ............................................................................................................................373
(GK) Madde 229 ............................................................................................................................373
(GK) Madde 230 ............................................................................................................................373
ONBİRİNCİ KISIM ................................................................................................... 379
CEZALAR .............................................................................................................. 379
BİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................... 379
GENEL HÜKÜMLER ........................................................................................................................... 379
(GK) Madde 231 ............................................................................................................................379
(GK) Madde 232 ............................................................................................................................380
(GK) Madde 233 ............................................................................................................................382
İKİNCİ BÖLÜM ............................................................................................................................. 382
VERGİ KAYBINA NEDEN OLAN İŞLEMLERE UYGULANACAK CEZALAR ............................................................ 382
(GK) Madde 234/1 ........................................................................................................................382
(GK) Madde 234/2 ........................................................................................................................383
(GK) Madde 234/3 ........................................................................................................................383
(GK) Madde 234/4 ........................................................................................................................383
(GK) Madde 234/5 ........................................................................................................................383
(GK) Madde 234/6 ........................................................................................................................383
(GK) Madde 235/1 ........................................................................................................................384
(GK) Madde 235/1/a .....................................................................................................................384
(GK) Madde 235/1/b .....................................................................................................................384
(GK) Madde 235/1/c .....................................................................................................................384
(GK) Madde 235/1/d .....................................................................................................................384
(GK) Madde 235/1/e .....................................................................................................................384
(GK) Madde 235/2 ........................................................................................................................385
(GK) Madde 235/2/a .....................................................................................................................385
(GK) Madde 235/2/b .....................................................................................................................385
(GK) Madde 235/2/c .....................................................................................................................385
(GK) Madde 235/3 ........................................................................................................................385
(GK) Madde 235/4 ........................................................................................................................385
(GK) Madde 235/5 ........................................................................................................................385
(GK) Madde 235/6 ........................................................................................................................386
(GK) Madde 236 ............................................................................................................................386
(GK) Madde 237 ............................................................................................................................386
(GK) Madde 238 ............................................................................................................................387
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ........................................................................................................................ 387
USULSÜZLÜKLERE İLİŞKİN CEZALAR ....................................................................................................... 387
(GK) Madde 239 ............................................................................................................................388
(GK) Madde 240 – (Mülga: 18/6/2009-5911/68 md.) ...................................................................388
(GK) Madde 241 ............................................................................................................................388
ONİKİNCİ KISIM .................................................................................................... 390
İTİRAZLAR ............................................................................................................. 390
(GK) Madde 242 ............................................................................................................................390
(GK) Madde 243 ............................................................................................................................390
(GK) Madde 244 ............................................................................................................................391
(GK) Madde 245 – (Mülga) ...........................................................................................................391
ONÜÇÜNCÜ KISIM ................................................................................................. 392
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN HÜKÜMLER, GEÇİCİ MADDELER VE YÜRÜRLÜK ............ 392
BİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................... 392
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN HÜKÜMLER ................................................................................................. 392
(GK) Madde 246 ............................................................................................................................392
Geçici Madde 1 .............................................................................................................................393
Geçici Madde 2 .............................................................................................................................394
Geçici Madde 3 .............................................................................................................................394
Geçici Madde 4 .............................................................................................................................394
6
Geçici Madde 5 .............................................................................................................................394
Geçici Madde 6 .............................................................................................................................394
Geçici Madde 7 .............................................................................................................................396
Geçici Madde 8 .............................................................................................................................396
(GK) Madde 247 ............................................................................................................................396
(GK) Madde 248 ............................................................................................................................396
7
GÜMRÜK KANUNU BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Temel Tanımlar
(GK) Madde 1
Gümrük Kanunun amacı, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına
uygulanacak gümrük kurallarını belirlemektir.
EK BİLGİ:
Gümrük Kanunu Açısından Belirlenen Kurallar Hangi Unsurlar için belirlenmiştir?
- Giren Eşya ve Araçlar.
- Çıkan Eşya ve Araçlar.
Dikkat! Burada
• Gümrük Kanunu açısından insan unsuru yok.
• Gümrük Kanunu açısından hizmet unsuru yok.
DEĞERLENDİRME
X Firması Libya’ ya gönderilmek üzere demonte vaziyette, 500.000 TL değerinde değirmen tesisi parçaları
ihraç etmek istemektedir. M Gümrüğünde ihracat beyannamesi açılmış ve ilgili faturaya Mal bedeli olarak
500.000 TL, Libya da kurulum ve işletmeye hazırlama hizmeti işçilik gideri olarak 1.000.000 TL bedel
eklenmiştir. Firma/Gümrük Müşaviri ihracat beyannamesini hangi bedel üzerinden açabilecektir?
Soru her ne kadar kıymetle ilgili olsa da Gümrük Kanunun 1.maddesine göre giren eşya ve araçlar ile çıkan
eşya ve araçlar Gümrük Kanunu açısından değerlendirilecektir. Hizmet faktörü gümrük kanunun amaçları
arasında yer almaz.
SORU: GÜMRÜK MÜŞ. ÖN ELEME SINAVI ARALIK 2014

Aşağıdakilerden hangisi, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun amaçları arasında yer almaz?
A) Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren kişilere uygulanacak gümrük kurallarını belirlemek
B) Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren eşyaya uygulanacak gümrük kurallarını belirlemek
C) Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kurallarını
belirlemek
D) Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkan eşyaya uygulanacak gümrük kurallarını belirlemek
CEVAP: A
(GY) Madde 1
Gümrük Yönetmeliği Amaç ve kapsamı
(1) Gümrük Yönetmeliğin amacı; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun yönetmelikle düzenlenmesini öngördüğü
konuları düzenlemek ve uygulamaya yön verecek hususlara açıklık getirmektir.
(2) Bu Yönetmelik, gümrük işlemlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.
(GK) Madde 2
Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını kapsar. Türkiye kara suları, iç suları ve
hava sahası gümrük bölgesine dâhildir.
Bu Kanunda geçen Türkiye Gümrük Bölgesi ve Gümrük Bölgesi kavramları Türkiye Cumhuriyeti Gümrük
Bölgesini ifade eder.
Gümrük kanunun 1. maddesi ve 2. maddesini tek bir tanımda birleştirirsek; Türkiye Cumhuriyeti toprakları ile
Türkiye’nin kara sularına, iç sularına ve hava sahasına giren ve buralardan çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına
uygulanacak kuralları belirlemek Gümrük Kanunun amacıdır.
8
EK BİLGİ:
2674 Sayılı Kara Suları Kanunu;
Madde 1 – Türk karasuları Türkiye ülkesine dâhildir. Türk karasularının genişliği altı deniz milidir. (1 Deniz
Mili 1852 metredir. 6 Deniz Mili 11.11 KM) Cumhurbaşkanınca, belirli denizler için, o denizlerle ilgili bütün
özellikleri ve durumları göz önünde bulundurmak ve hakkaniyet ilkesine uygun olmak şartıyla, altı deniz
milinin üstünde karasuları genişliği tespit etmeye yetkilidir.
İç Su: Tabii ve suni göller, baraj gölleri, dalyan ve nehirleri ifade eder.
Hava Sahası: 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa göre hava sahası; Türkiye Cumhuriyeti’nin
egemenliği altındaki ülke ile Türk karasuları üzerindeki sahayı ifade eder.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre aşağıdaki yerlerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi
dışında kabul edilmektedir?
A) Türkiye kara suları

B) Türkiye iç suları
C) Türkiye serbest bölgeleri
D) Türkiye hava sahası
CEVAP: C
SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI ARALIK 2015

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, aşağıdaki yerlerden hangisi Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bulunur?
A) Kefken Adası
B) Midilli Adası
C) Kıbrıs Adası
D) Girit Adası
CEVAP: A
Midilli ve Girit Adaları Yunanistan’a bağlıdır. Kefken Adası Kocaeli il sınırları içerisinde olduğundan Türkiye
Gümrük Bölgesine dâhildir.
SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI EKİM 2017
I. Türkiye kara suları

II. Türkiye iç suları
III. Türkiye hava sahası
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre yukarıdakilerden hangileri Türkiye Gümrük Bölgesine dâhildir?
A) Yalnız I
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
E) I ve II
CEVAP: D
(GK) Madde 3
Bu Kanunda geçen;
1. Müsteşarlık: Gümrük Müsteşarlığını yeni adı Ticaret Bakanlığı’dır.
2.a) Gümrük idaresi veya idareleri; Gümrük mevzuatında belirtilen işlemlerin kısmen veya tamamen yerine
getirildiği merkez veya taşra teşkilatındaki hiyerarşik yönetim birimlerinin tamamını ifade eder.
Ek Bilgi: Gümrük İdaresi olması için iki şart var.

1- Gümrük Mevzuatında belirtilen işlemleri kısmen veya tamamen yerine getirme
2- T.C. Ticaret Bakanlığına bağlı olma.
Merkez Teşkilatı : Ankara (Ticaret Bakanlığı)

Taşra Teşkilatı : Ankara Dışındaki Örgütlenme. (Gürbulak Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü
gibi)
9
SORU:
Mersin’den Türkiye gümrük bölgesine girecek atıkların, çevrenin korunması yönünden uygunluk denetimine
ilişkin yazıyı düzenleyen Mersin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü bir Gümrük İdaresi midir?
CEVAP: Atıklarla ilgili uygunluk yazısı gümrük beyannamesinin tescili aşamasında aranan zorunlu bir belge
olsa da bunu Gümrük mevzuatında belirtilen işlemleri kısmen veya tamamen yerine getirme gibi düşünüp
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünü bir gümrük idaresi olarak düşünmeyin ikinci ve zorunlu olan şart T.C.
Ticaret Bakanlığına bağlı olma şartı gerçekleşmemiştir.
b) Giriş Gümrük İdaresi: Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği ve risk analizine dayalı giriş kontrolüne
tabi tutularak geciktirilmeksizin sevk işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresini ifade eder.
Örneğin Türkiye İran sınırında bulunan Gürbulak Gümrük Müdürlüğü bir Giriş Gümrük İdaresidir.
c) İthalat Gümrük İdaresi: Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın risk analizine dayalı kontrolleri de dâhil
olmak üzere gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmasına ilişkin işlemlerinin yerine getirildiği
gümrük idaresini ifade eder.
Örneğin: Gürbulak Gümrük idaresine 7 km mesafede bulunan Doğubayazıt Gümrük İdaresi İthalat/ İhracat
Gümrük İdaresidir.
d) İhracat gümrük idaresi: Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek eşyanın risk analizine dayalı kontrolleri de
dâhil olmak üzere gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmasına ilişkin işlemlerinin yerine
getirildiği gümrük idaresini ifade eder.
e) Çıkış gümrük idaresi: Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmeden önce sunulmasının gerekli olduğu ve
çıkış işlemlerinin tamamlanması ile ilgili gümrük kontrolleri ve risk analizine dayalı kontrollere tabi tutulduğu
gümrük idaresini ifade eder.
Örneğin Gürbulak Gümrük Müdürlüğü bir Çıkış Gümrük İdaresidir.
Giriş/Çıkış Gümrük İdaresinde transit beyannamesi açabilirsiniz, bu idarelerde ithalat ve/veya ihracat işlemi
yapamazsınız. Giriş/Çıkış Gümrük İdaresinden İthalat/İhracat Gümrük İdaresine transit beyannamesi kapsamında
eşyanızı gönderebilir ve orada ithalat/ihracat işlemlerini yapabilirsiniz.
EZBER:
GOİK (Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım) varsa sadece İthalat ve İhracat Gümrük İdaresi aklına
gelsin.
Eşya Türkiye Gümrük Bölgesine gelmiş ve Risk Analizi varsa ve GOİK işlemleri varsa İthalat Gümrük
İdaresidir.
Eşya Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek ve Risk Analizi ve GOİK işlemleri varsa İhracat Gümrük
İdaresidir.
SORU:
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek eşyanın risk analizine dayalı kontrolleri de dâhil olmak üzere
gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmasına ilişkin işlemlerinin yerine getirildiği
gümrük idaresi ihracat gümrük idaresidir.
B) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmeden önce sunulmasının gerekli olduğu ve çıkış
işlemlerinin tamamlanması ile ilgili gümrük kontrolleri ve risk analizine dayalı kontrollere tabi
tutulduğu gümrük idaresi çıkış gümrük idaresidir.
C) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği ve risk analizine dayalı giriş kontrolüne tabi tutularak
geciktirilmeksizin sevk işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresi giriş gümrük idaresidir.
D) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği ve risk analizine dayalı giriş kontrolüne tabi tutulduğu
gümrük idaresi ithalat gümrük idaresidir.
CEVAP: D
10
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği ve risk analizine
dayalı giriş kontrolüne tabi tutularak geciktirilmeksizin sevk işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) İthalat gümrük idaresi

B) İhracat gümrük idaresi
C) Çıkış gümrük idaresi
D) Giriş gümrük idaresi
E) Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü
CEVAP: D

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, “Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek eşyanın risk analizine
dayalı kontrolleri de dâhil olmak üzere gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmasına
ilişkin işlemlerinin yerine getirildiği gümrük idaresi” aşağıdakilerden hangisidir?
A) Giriş Gümrük İdaresi

B) Çıkış Gümrük İdaresi
C) İthalat Gümrük İdaresi
D) İhracat Gümrük İdaresi
E) Transit Gümrük İdaresi
CEVAP: D
EK BİLGİ:
Gümrükçe Onaylanmış bir İşlem veya Kullanım Nedir?
Gümrük Kanunun 3. Maddesinin 14.fıkrası açıklama yapmaktadır; "Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem
veya kullanıma tabi tutulması" deyimi (GOİK), eşyanın,
1) Bir gümrük rejimine tabi tutulmasıdır.
Gümrük Rejimleri
i. Serbest Dol. Giriş Rejimi
ii. Transit
iii. İhracat
iv. Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri
1. Antrepo
2. Dâhilde İşleme
3. Gümrük Kontrolü Altında İşleme
4. Geçici İthalat
5. Hariçte İşleme
2) Bir serbest bölgeye girmesidir.
3) Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracatıdır.
4) İmhasıdır.
5) Gümrüğe terk edilmesidir.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi “gümrük rejimini” ifade etmez?
A) Transit rejimi
B) Beyan rejimi
C) Serbest dolaşıma giriş rejimi
D) Gümrük antrepo rejimi
CEVAP: B
11
3. Kişi: Gerçek ve tüzel kişiler ile hukuken tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat
uyarınca hukuki tasarruflar yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklığını ifade eder.
EK BİLGİ:
GERÇEK KİŞİLER:
Gerçek kişiler insanlardır. Hukuk düzeni insanlara kişilik tanımıştır. Modern hukuk düzenlerinde insanlar, hak
ve borçlara ehil olabilen, yani kişilik tanınmış varlıklardır.
TÜZEL KİŞİLER:
Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulmuş ve bağımsız bir kişiliğe sahip, hak ve borçlara ehil olma iktidarı
hukuk düzeni tarafından tanınmış kişi ve mal topluluklarına tüzel kişi (hükmi şahıs) denir. Tüzel Kişiler İkiye
ayrılır;
•Kişi toplulukları (dernekler, şirketler, belediyeler, köyler vb.)

•Mal toplulukları (Vakıflar, üniversiteler, hastaneler vb.)
4. Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinde Yerleşik Kişi:

a) TCGB’ de yerleşim yeri olan bütün gerçek kişileri ifade eder.
b) TCGB’ de kayıtlı işyeri, kanuni iş merkezi veya şubesi bulunan bütün tüzel kişi veya kişiler ortaklığını ifade
eder.
5. Karar: Gümrük idaresinin, gümrük mevzuatı ile ilgili olarak belirli bir konuda bir veya daha fazla kişi üzerinde
hukuki sonuç doğuracak idari tasarrufunu ifade eder. Bağlayıcı tarife ve menşe bilgileri de bir karardır.
6.
a) Serbest Dolaşımda Bulunan Eşya: 18 inci madde (GK Madde 18; Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen
eşya, o ülke menşelidir.) hükümlerine göre;
→ Tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen eşya Serbest Dolaşımdadır.
→ Bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan ithal edilen girdileri bulundurmayan
eşya Serbest Dolaşımdadır.
→ Şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel
ekonomik değer taşımadığı tespit edilen eşya Serbest Dolaşımdadır.
EK BİLGİ
Eşya Şartlı Muafiyet Düzenlemesine tabi ise statüsü Serbest Dolaşımda Olmayan eşyadır. Gümrük
Bölgemizdedir ama statüsü Serbest Dolaşımda Olmayan Eşyadır. Kumaşı getirdik ve kumaştan gömlek yaptık,
gömlek serbest dolaşımda değil ama kumaşın artıkları, kırıntıları Serbest Dolaşımdadır fakat o kumaş artıkları,
kırıntıları satarsam o artıklar, kırıntılar serbest dolaşımda mı? Hayır, Serbest dolaşımda değil çünkü satarsam
özel ekonomik değeri olur.
Özetle Şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim uyarınca özel
ekonomik değer taşımadığı tespit edilen eşya Serbest Dolaşımda, Özel Ekonomik Değeri varsa Serbest
Dolaşımda değildir.
→ Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ithal
edilen eşya Serbest Dolaşımdadır.
→ Türkiye Gümrük Bölgesinde, yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikte elde edilen veya üretilen eşya
serbest dolaşımdadır.
EZBER
Beş tane eşya serbest dolaşımdadır.
1- Tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen eşya Serbest Dolaşımdadır.
2- Bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan ithal edilen girdileri
bulundurmayan eşya Serbest Dolaşımdadır.
3- Şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri
uyarınca özel ekonomik değer taşımadığı tespit edilen eşya Serbest Dolaşımdadır.
4- Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi
tutularak ithal edilen eşya Serbest Dolaşımdadır.
5- Türkiye Gümrük Bölgesinde, yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikte elde edilen veya
üretilen eşya serbest dolaşımdadır.
12
b) Serbest Dolaşımda Bulunmayan Eşya: Serbest dolaşımda bulunan eşya dışında kalan eşya ile transit
hükümleri saklı kalmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesini fiilen terk eden eşyayı ifade eder;
EK BİLGİ:
Serbest Dolaşımda Bulunmayan Eşyalar
1- Türkiye’de üretilmemiş eşyalar.
2- Bünyesinde ithal girdi bulunduran eşyalar.
3- Şartlı Muafiyet sisteminde Özel Ekonomik Değer Taşıyan eşyalar.
4- Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimi dışındaki bir
rejime tabi tutularak yurda sokulan eşya Serbest Dolaşımda değildir.
Not: Bu kriterler tek başına yeterli değildir. Örneğin Türkiye’de üretilmemiş eşyanın salt bu niteliği serbest
dolaşımda olmama için yeterli değildir. Örneğin bu eşya serbest dolaşıma giriş rejimi ile beyan edilip ülkeye
sokulmuş ise o eşya artık serbest dolaşımdadır.
SORU: GÜMRÜK MÜŞ. YARD. EKİM 2017

4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na göre “serbest dolaşımda bulunan eşya” statüsü ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Serbest dolaşımda bulunan eşyanın serbest dolaşıma giriş beyannamesinin iptal edilmesi hâlinde eşya
“serbest dolaşımda bulunan eşya” statüsünü kaybeder.
B) Serbest dolaşıma giriş beyannamesi tescil edilen eşya “serbest dolaşımda bulunan eşya” statüsü
kazanır.
C) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen ve gümrüğe sunulan eşya “serbest dolaşımda bulunan eşya”
statüsündedir.
D) Sadece gümrük vergisi ödenen eşya “serbest dolaşımda bulunan eşya” statüsündedir.
CEVAP: A
7. Gümrük Statüsü: Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş olup olmadığı yönünden
durumunu ifade eder
8.
a) Gümrük vergileri: İlgili mevzuat uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinin
tümünü ifade eder.
b) Gümrük yükümlülüğü: Yükümlünün gümrük vergilerini ödemesi zorunluluğunu ifade eder. (Detaylı
Açıklama için Gümrük Kanunu Madde 181’ bakınız)
SORU: GÜMRÜK MÜŞ. YRD. SINAVI KASIM 2013

4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na göre gümrük yükümlülüğü aşağıdakilerden hangisi ile sona ermez?
A) Vergilerin ödenmesi
B) Gümrük Beyannamesinin iptal edilmesi
C) Vergilerin kaldırılmasına karar verilmesi
D) Gümrük beyannamesinin tescil edilmesi
CEVAP: D
9. İthalat vergileri
a) Eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri ifade eder.
b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler
çerçevesinde ithalatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri ifade eder.
10.İhracat vergileri
a) Eşyanın ihracatında ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri ifade eder.
b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler
çerçevesinde ihracatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri ifade eder.
EK BİLGİ:
Gümrük Vergisi İthalat Açısından; Eşyanın ithalatında gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali
yükleri ifade eder.
Gümrük Vergisi İhracat Açısından; Eşyanın ihracatında ödenecek gümrük vergisi ile eş etkili vergiler ve
mali yükleri ifade eder.
13
Tarım ürünlerine özgü vergi ihlal edildi.
11. Yükümlü: Gümrük yükümlülüğünü yerine getirmekle sorumlu bütün kişileri ifade eder.
Gümrük Vergilerini ödeme zorunluluğu olan kişilere Yükümlü denir.
12. Gümrük Gözetimi: Gümrük mevzuatına ve gereken hallerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak
diğer hükümlere uyulmasını sağlamak üzere gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemleri ifade
eder.
13. Gümrük Kontrolü: Türkiye Gümrük Bölgesi ile diğer ülkeler arasında taşınan eşyanın giriş, çıkış, transit,
nakil ve nihai kullanımını ve serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın durumunu düzenleyen gümrük mevzuatı ve
diğer mevzuatın doğru uygulanmasını sağlamak için gümrük idareleri tarafından yürütülen;
Eşyanın muayenesi gümrük kontrolüdür.

Beyanname verileri ile elektronik veya yazılı belgelerin varlığının ve gerçekliğinin doğrulanması gümrük
kontrolüdür.
İşletmelerin hesap ve diğer kayıtlarının incelenmesi gümrük kontrolüdür.
Taşıma araçlarının kontrolü gümrük kontrolüdür.
Bagajların ve kişilerin yanlarında ya da üstlerinde taşıdıkları diğer eşyanın kontrolü gümrük kontrolüdür.
Resmî araştırmalar ve diğer benzeri uygulamalar gümrük kontrolüdür.
SORU:
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi Gümrük Kontrolü kavramına girmez?
A) Eşyanın muayenesi
B) Taşıma araçlarının kontrolü.
C) Resmî araştırmalar
D) İmha
CEVAP: D
SORU:
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemler gümrük kontrolüdür.

B) Eşyanın muayenesi gümrük gözetimidir.
C) Eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması gümrük kontrolüdür.
D) Eşyanın imhası bir gümrük gözetimidir.
E) Resmî araştırmalar ve diğer benzeri uygulamaları bir gümrük kontrolüdür.
CEVAP: E
SORU:2018 Gümrük Müşavir Yardımcılığı

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre “Gümrük Kontrolü” deyimi aşağıdaki ifadelerden hangisini
kapsamaz?
A) Eşyanın nihai kullanımını

B) Beyanname verileriyle elektronik veya yazılı belgelerin varlığının ve gerçekliğinin doğrulanmasını
C) Taşıma araçlarının kontrolünü
D) Geçici ithal rejimine tabi olmasını
E) Eşyanın muayenesini
CEVAP: D
14. Eşyanın Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma Tabi Tutulması (GOİK), eşyanın;
a) Bir gümrük rejimine tabi tutulmasıdır.

b) Bir serbest bölgeye girmesidir.
c) Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracını (Burada ihracat demiyor, yeniden ihracat diyor çünkü eşya
serbest dolaşımda değil)
d) İmhasıdır.
e) Gümrüğe terk edilmesidir.
15. Gümrük rejimi:

Serbest dolaşıma giriş rejimi
14
Transit rejimi
Gümrük antrepo rejimi
Dâhilde işleme rejimi
Gümrük kontrolü altında işleme rejimi
Geçici ithalat rejimi
Hariçte işleme rejimi
İhracat rejimi

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi “gümrük rejimini” ifade etmez?
A) Transit rejimi
B) Beyan rejimi
D) Gümrük antrepo rejimi
CEVAP: B

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, aşağıdakilerden hangisi “gümrük rejimi” deyimini ifade etmez?
A) İhracat Rejimi
B) Serbesti Rejimi
C) Transit Rejimi
D) Hariçte İşleme Rejim
CEVAP: B
16. Gümrük beyanı: Belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebinde
bulunulmasını ifade eder.
Gümrük Beyanı GK madde 59/1 de açıklanmıştır buna göre; gümrük beyanı yazılı olarak, bilgisayar üzerinden,
sözlü olarak ve eşya sahibinin bu eşyayı gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf
yoluyla yapılabilir.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre “gümrük beyanı” deyimi aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
A) Belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebinde
bulunulmasını
B) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş olup olmadığı yönünden durumunu
C) İlgili mevzuat uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinin tümünü
D) Yükümlünün gümrük vergilerini ödemesi zorunluluğunu
CEVAP: A
SORU:
4458 Sayılı Gümrük Kanuna aşağıdakilerden hangisi gümrük beyanı değildir?
A) Yazılı Beyan
B) Bilgisayar Üzerinden Beyan
C) Posta Yoluyla
D) Eşya sahibinin bu eşyayı gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla
E) Sözlü Olarak
CEVAP: C
17. Beyan Sahibi: Kendi adına beyanda bulunan kişiyi veya adına beyanda bulunulan kişiyi ifade eder.
SORU: GÜM. MÜŞ. ÖN ELEME VE MÜŞ. YRD. EKİM 2012

“Kendi adına beyanda bulunan kişi veya adına beyanda bulunulan kişi” ifadesi, Gümrük Kanuna göre
aşağıdakilerden hangisini tanımlar?
A) Asıl sorumlu
B) İzin hak sahibi
C) Beyan sahibi
D) Eşya sahibi
15
CEVAP: C
20.
a) Rejim Hak Sahibi: Kendi adına ve hesabına gümrük beyanını yapan veya hesabına gümrük beyanı yapılan kişi
veya bu kişilere ait bir gümrük rejimi ile ilgili hakların ve yükümlülüklerin devredildiği kişiyi ifade eder.
b) Asıl sorumlu: Transit rejiminde rejim hak sahibini ifade eder. Tanımı genişletirsek; Transit Rejiminde kendi
adına ve hesabına gümrük beyanını yapan veya hesabına gümrük beyanı yapılan kişi veya bu kişilere ait bir gümrük
rejimi ile ilgili hakların ve yükümlülüklerin devredildiği kişi asıl sorumludur.
Rejim Hak Sahibi tanıma göre 3 kişi olabilir bunlar;

1- Kendi adına ve hesabına gümrük beyanını yapan kişi.
2- Hesabına gümrük beyanı yapılan kişi.
3- Kendi adına ve hesabına gümrük beyanı yapan kişi ile hesabına gümrük beyanı yapılan kişinin bu
gümrük rejimi ile ilgili hakları ve yükümlülükleri devrettiği kişi.
18. Eşyanın Gümrüğe Sunulması: Eşyanın gümrük idaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen
herhangi bir yere getirilmesi üzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapılan bildirimi
ifade eder.
SORU:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre “eşyanın gümrüğe sunulması” deyimi aşağıdakilerden hangisini
ifade eder?
A) Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasını

B) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş olup olmadığı yönünden durumunu
C) Eşyanın gümrük idaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen herhangi bir yere
getirilmesi üzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapılan bildirimi
D) Eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejimi ile öngörülen amaçlar doğrultusunda gümrük idareleri
tarafından ilgilisine teslimini
CEVAP: C
19. Eşyanın Teslimi: Eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejimi ile öngörülen amaçlar doğrultusunda gümrük idareleri
tarafından ilgilisine teslimini ifade eder.
21. İzin Hak Sahibi: Kendisine bir izin verilen kişiyi ifade eder.
22. Elleçleme: Gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin
değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması,
kalburlaması, karıştırılması ve benzeri işlemleri ifade eder.
SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI KASIM 2013

“Elleçleme” için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Eşyanın kalburlaması bir elleçleme faaliyetidir.

B) Eşyanın büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması bir elleçleme faaliyeti değildir.
C) Gümrük idareleri, faaliyetin suiistimal hallerine yol açmasının muhtemel olduğu durumlarda,
elleçleme faaliyetine izin vermezler.
D) Gümrük yönetmeliği Ek.63’ te aksi belirtilmedikçe, elleçleme faaliyetlerinden hiçbiri sekizli tarife
pozisyonun değişmesine neden olmamalıdır.
CEVAP: B
ELLEÇLEME;
Aksi belirtilmedikçe, aşağıda belirtilen elleçleme faaliyetlerinden hiçbiri sekizli tarife pozisyonunun
değişmesine neden olmamalıdır. Gümrük idareleri, faaliyetin suiistimal hallerine yol açmasının muhtemel
olduğu durumlarda, aşağıda belirtilen elleçleme faaliyetlerine izin vermezler.
1- Havalandırma, ayırma, kurutma, tozunu alma, basit temizlik faaliyetleri, paketleme tamiri, taşıma ve
depolama esnasında uğranan hasarın basit faaliyetler olması şartıyla tamiri, taşıma için koruyucu örtü
konması ve kaldırılması,
2- Taşıma sonrası eşyanın yeniden düzenlenmesi,
3- Stok sayımı, örnek alma, sınıflandırma, eşyanın mekanik filtrelemesi ve tartılması,
4- Hasarlı ve kirlenmiş bileşenlerin atılması,
5- Pastörize, sterilize, ışıma veya koruyucu ekleme yoluyla koruma,
16
6- Parazit tedavisi,
7- Anti-pas işlemleri,
8- Isının daha ileri bir işlem yapılmaksızın, damıtma işlemi olmadan ve basitçe artırılması veya basitçe
azaltılması, (sekizli tarife pozisyonunun değişmesine yol açsa dahi)
9- Elektrostatik, dokumanın (tekstil) ütülenmesi,
10- Meyvelerin sapının koparılmasını ve/veya çekirdeğinin çıkarılmasını, kurutulmuş meyvelerin veya
sebzelerin parçalanması ve bölünmesi veya Meyvenin suyunun alınması, (sekizli GTİP’ nin
değişmesine yol açsa dahi) işlemleri
11- Hayvan derilerinin tuzunun alınması, temizlenmesi, kesilmesi.
12- Eşyaya bir veya birden çok eşyanın eklenmesi; eşyaya ait aksesuarların eklenmesi veya çıkarılması;
şu kadar ki, bu ekleme veya çıkarma faaliyetinin, sınırlı bir faaliyet olması veya teknik standartlara
uyum sağlanması amacıyla yapılması ve eşyanın tabiatını veya performansını değiştirmemesi gerekir.
(sekizli tarife pozisyonunun değişmesine yol açsa dahi)
13- Sıvıların daha ileri bir muamele ve damıtmaya tabi tutulmaksızın inceltilmesi veya yoğunlaştırılması,
(sekizli tarife pozisyonunun değişmesine yol açsa dahi)
14- Farklı kalitedeki aynı nevi eşyaların, sabit bir kalite veya müşterinin talep ettiği bir kalite elde etmek
için eşyaların türünü değiştirmeksizin karıştırılması,
15- Sadece basit faaliyetler dahilinde eşyanın bölünmesi ve ölçü kesimi.
16- Paketleme, paketlerden çıkarma, paket değiştirme ve kaplara basitçe koyma, markaların, etiketlerin,
mühürlerin, fiyat etiketlerinin veya benzer ayırt edici işaretlerin eklenmesi, çıkarılması veya
değiştirilmesi; (sekizli tarife pozisyonunun değişmesine yol açsa dahi) (eşyaya ilişkin menşe ve
kıymet saptırması riskine ilişkin olarak başta belirtildiği üzere, ayrıca değerlendirme yapılması
gerekir)
17- Basit faaliyetler dahilinde, makinelerin, cihazların ve taşıtların test edilmesi, düzenlenmesi,
ayarlanması ve çalışma düzenine konulması; özellikle teknik standartlara uygunluğun kontrolü
amacıyla.
18- Boru bağlantı noktalarının farklı ülkelerde mevcut standartlara uygun hale getirilmek üzere işleme
tabi tutulması.
19- (Ek: RG-23/5/2011-27942) Serbest dolaşımda bulunan eşya ile serbest dolaşımda bulunmayan
eşyanın aynı kap içinde paketlenmesi.
SORU:
Aşağıdaki elleçleme faaliyetlerinden hangisi sekizli tarife pozisyonunun değişmesine yol açarsa Gümrük
Yönetmeliği EK-63’ e göre Elleçleme faaliyeti sayılmaz?
A) Fiyat etiketi eklemek.

B) Sıvıların yoğunlaştırılması.
C) Taşıtların test edilmesi.
D) Eşyaya aksesuar eklenmesi.
E) Meyvelerin sapının koparılması.
CEVAP: C
SORU:
Aşağıdaki faaliyetlerden hangisinin Gümrük Yönetmeliği EK-63’ e göre elleçleme sayılabilmesi için
sekizli tarife pozisyonunun değişmemesi gerekir?
A) Sıvıların daha ileri bir muamele ve damıtmaya tabi tutulmaksızın inceltilmesi.

B) Kurutulmuş meyvelerin veya sebzelerin parçalanması.
C) Meyvenin suyunun alınması.
D) Eşyaya bir veya birden çok eşyanın eklenmesi
E) Parazit tedavisi.
CEVAP: E
23. Eşya: Her türlü madde, ürün ve değeri ifade eder.
24. Risk: Türkiye Gümrük Bölgesi ve diğer ülkeler arasında taşınan eşyanın giriş, çıkış, transit, nakil ve nihai
kullanımına ve serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya ilişkin olarak,
a) Ulusal ya da uluslararası düzeyde alınmış önlemlerin doğru bir şekilde uygulanmasını engelleyen bir olayın
ortaya çıkma ihtimalidir.
b) Ülkenin mali çıkarlarını tehlikeye düşüren bir olayın ortaya çıkma ihtimalidir.
c) Ülkenin güvenlik ve emniyetine, kamu güvenliği ve kamu sağlığına, çevreye veya tüketicilere yönelik tehdit
oluşturan bir olayın ortaya çıkma ihtimalidir.
17
SORU:
Gümrük Kanunu’nda tanımlanan Risk kavramı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Ulusal ya da uluslararası düzeyde alınmış önlemlerin doğru bir şekilde uygulanmasını engelleyen bir
olayın ortaya çıkma ihtimalidir.
B) Ülkenin mali çıkarlarını tehlikeye düşüren bir olayın ortaya çıkma ihtimalidir.
C) Ülkenin kamu kaynak kullanımını arttıran faktörlerin ortaya çıkma ihtimalidir.
D) Ülkenin güvenlik ve emniyetine, kamu güvenliği ve kamu sağlığına, çevreye veya tüketicilere yönelik
tehdit oluşturan bir olayın ortaya çıkma ihtimalidir.
CEVAP: C
25. Risk yönetimi: Riskin sistematik olarak tanımlanması ve riskin en aza indirilmesi için gerekli olan tüm
önlemlerin uygulanması amacıyla ulusal ve uluslararası kaynak ve stratejilere dayanılarak veri ve bilgi
toplanmasını, risk analizi ve değerlendirilmesini, alınacak önlemlerin belirlenmesini ve uygulanmasını, bu sürecin
işleyiş ve sonuçlarının düzenli olarak izlenmesi ve gözden geçirilmesini ifade eder.
26. Gümrüklenmiş Değer: Uluslararası Kıymet Sözleşmesine göre belirlenecek;

İthal eşyası için CIF kıymeti ile gümrük vergileri toplamıdır.
İhraç eşyası için FOB kıymeti ile gümrük vergileri toplamıdır.
EK BİLGİ:
CIF: (Cost, insurance & freight) mal bedeli, sigorta ve navlun anlamındadır
FOB: (Free On Board)

Tedarikçinin malzemeyi nakliye yapılacağı geminin güvertesine taşıyana kadar olan sorumluluğunu içerir.
Fabrikadan liman gümrüğüne kadar olan taşıma masrafları ile liman gümrüğü ve liman masrafları tedarikçiye
aittir. Malzeme gemi güvertesine taşındıktan sonraki sorumluluk ise müşteriye aittir.
27.
Şartlı muafiyet düzenlemesi: Serbest dolaşımda olmayan eşyaya;
- Antrepo rejiminin uygulanmasıdır.
- Geçici ithalat rejiminin uygulanmasıdır.
- Gümrük kontrolü altında işleme rejiminin uygulanmasıdır.
- Transit rejiminin uygulanmasıdır.
- Şartlı muafiyet sistemi kapsamında dâhilde işleme rejiminin uygulanmasıdır.
Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri:

- Antrepo rejiminin uygulanmasıdır.
- Geçici ithalat rejiminin uygulanmasıdır.
- Gümrük kontrolü altında işleme rejiminin uygulanmasıdır.
- Dâhilde işleme rejiminin uygulanmasıdır.
- Hariçte işleme rejiminin uygulanmasıdır.
EZBER:
Antrepo, Geçici ithalat, Gümrük kontrolü altında işleme hem Şartlı muafiyet düzenlemesinde hem de
Ekonomik Etkili Gümrük rejimlerindendir.
SORU:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre hariçte işleme rejimi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A) Hariçte işleme rejimi ekonomik etkili gümrük rejimlerinden biridir.

B) Hariçte işleme rejimi bir şartlı muafiyet düzenlemesidir.
C) Hariçte işleme izni Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere verilir.
D) Hariçte işleme izni, talep edilen iznin Türkiye'deki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarına ciddi bir
zarar verecek durumda olmadığı hallerde verilir.
CEVAP: B
EK BİLGİ:
Gümrük Yönetmeliği Tanımlar
(GY) MADDE 3
(1) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda tanımlanan deyimlere ilave olarak bu Yönetmelikte geçen;
18
a) ATA Karnesi: ATA Karneleri Hakkındaki Gümrük Sözleşmesi ile Geçici İthalat Sözleşmesi çerçevesinde
düzenlenen belgeyi ifade eder.
b) Bilgisayar sistemi veya sistem: Gümrük idarelerinde gümrük işlemlerinin yürütüldüğü yerel veya geniş
alan ağı ile birbirine bağlı entegre bilgisayar sistemini ifade eder.
c) Dökme eşya: Levha, kangal, profil, kütük, firkete, her türlü boru, rulo sac, pik gibi ambalajlı olarak
sayılabilen veya ambalajlanmış eşya dışında kalan; maden cevheri, mineraller, hurda demir, kömür, hububat,
hayvan yemi, küspe, çimento, klinker, ponza, suni gübre, mucur gibi ambalajlanmamış ve genellikle yükleme
ve boşaltması mekanik vasıta ve tesis gerektiren her nevi gaz, sıvı ve katı maddeleri ifade eder.
ç) Elektronik veri değişimi: Kabul görmüş mesaj standartlarına göre yapılandırılmış verilerin bir bilgisayar
sistemi ile diğer bir bilgisayar sistemi arasında elektronik olarak aktarımını ifade eder.
d) Eşyanın kayıt yoluyla rejime geçişi: Eşyanın rejime geçişine ilişkin gümrük işlemlerinin gümrük idaresi
yerine yükümlünün kendi tesislerinde yerinde gümrükleme yoluyla gerçekleştirilmesi ve gümrük idaresince
uygun bulunması halinde, beyanın beyanname verilmesi yerine ticari kayıtlara giriş yoluyla yapılmasını ifade
eder.
e) Grup ihracatçısı: İdaresi ve murakabesi ve/veya sermayesi bakımından aralarında vasıtalı veya vasıtasız
şirket ilişkisi bulunan aynı gruba ait imalatçı firmaların ihracat işlemlerini gerçekleştiren yine bu gruba ait olan
dış ticaret veya pazarlama şirketini ifade eder.
f) Grup imalatçısı: İdaresi ve murakabesi ve/veya sermayesi bakımından aralarında vasıtalı veya vasıtasız
şirket ilişkisi bulunan aynı gruba ait imalatçı firmayı ifade eder.
g) Grup ithalatçısı: İdaresi ve murakabesi ve/veya sermayesi bakımından aralarında vasıtalı veya vasıtasız
şirket ilişkisi bulunan aynı gruba ait imalatçı firmaların ithalat işlemlerini gerçekleştiren yine bu gruba ait olan
dış ticaret veya pazarlama şirketini ifade eder.
ğ) Gümrüklerden Geçiş Karnesi (CPD): Ticari ve özel kullanıma mahsus kara taşıtları için ulusal ve
uluslararası kefil kuruluşlarca verilen teminat hükmünde olan belgeyi ifade eder.
h) Gümrük işlemlerinin bitirilmesi: Eşyaya ait vergilerin ödenmesini veya kaldırılmasını veya teminata
bağlanmasını veya beyannamenin iptal edilmesini veya eşyanın gümrüğe terk edilmesini veya imhasını veya
müsadere edilmesini ifade eder.
ı) Gümrüklü saha: Gümrük idaresinin denetim, kontrol, yetki ve sorumluluğunda bulunan; kara, demiryolu,
hava gümrük kapıları, iç gümrükler ile diğer yer ve sahalarda fiziki olarak etrafından ayrılmış veya böyle
addedilen yerleri; deniz gümrük kapılarında ise bu yerlerle birlikte ilgili liman yönetmelikleri ile belirlenen
liman sahası ve demirleme sahalarını kapsayan deniz ve kıyı alanlarını ifade eder.
i) İdare amiri: Gümrük mevzuatı çerçevesindeki bir işlemin yerine getirildiği gümrük idaresinin en üst amirini
ifade eder.
j) İhracata bağlı önlemlerden yararlanan eşya veya ürün: İhracı halinde bir geri ödeme veya benzeri
ekonomik fayda sağlayan eşya veya ürünleri ifade eder.
k) İhracata bağlı önlemlerden yararlanan tarım ürünü: Herhangi bir işleme tabi tutulmadan ihracı kaydıyla,
ihraç edilmeden önce bir ihraç geri ödemesine eşdeğer bir ödeme konusu olan tarım ürünlerini ifade eder.
l) Kanun: 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nu ifade eder.
m) Risk analizi: Tanımlanmış risklerin ne kadar sıklıkla ortaya çıkabileceğinin ve bunların sonuçlarının
büyüklüğünün belirlenmesi için mevcut bilginin sistematik kullanımını ifade eder.
n) Ticaret politikası önlemleri: Gözetim, korunma önlemleri, miktar kısıtlamaları ve ithalat veya ihracat
yasaklamaları gibi eşyanın ithal ve ihracı ile ilgili hükümlerle belirlenmiş tarife dışı önlemleri ifade eder.
o) Türkiye Gümrük Bölgesi veya Gümrük Bölgesi: Türkiye Cumhuriyeti topraklarını, karasularını, iç
sularını ve hava sahasını kapsayan Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesini ifade eder.
ö) Veri işleme tekniği: 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’na uygun olarak elektronik imza içeren elektronik
veri değişimi standart mesajlarının gümrük idareleri ile değişimini ve/veya gümrük işlemlerinin tamamlanması
için gerekli bilgilerin gümrük idaresinin bilgisayar sistemine girilmesini ifade eder.
19
p) Yolcu: Ticaret, memuriyet, tahsil, ziyaret, tedavi veya turizm gibi herhangi bir amaçla kısa veya uzun bir
süre kalmak üzere, yabancı bir ülkeden kara, demiryolu, deniz veya hava yollarından biriyle Türkiye Gümrük
Bölgesine gelen yabancı bir ülkede oturan Türkler ile yabancılar ve herhangi bir amaç ile gittikleri yabancı
ülkeden kesin veya geçici olarak dönen, Türkiye’de oturan Türkler ve yabancılar ile Türkiye’den aynı amaçlarla
ve aynı yollarla yabancı bir ülkeye giden benzeri Türk ve yabancıları ifade eder.
r) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası: Kanunun 5/A maddesine uygun olarak, ilgili mevzuat uyarınca
aranan koşulları sağlayan yükümlülere gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalar ile Türkiye
Gümrük Bölgesine eşya giriş ve çıkışı sırasında yapılan emniyet ve güvenlik kontrollerine ilişkin
kolaylaştırmalardan yararlanmak üzere verilen belgeyi ifade eder.
EK BİLGİ:
Gümrük Yönetmeliği
ALTINCI KISIM
Eşyanın Geçici Depolanması
Geçici depolanan eşya
(GY) MADDE 77
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan eşya gümrüğe sunulmasından sonra
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde
bulunur ve bu şekilde adlandırılır. Talep halinde ihracat eşyasının da bu kapsamda değerlendirilmesi
mümkündür.
EZBER:
Ticaret politikası önlemleri: (Tarife Dışı Önlemlerdir)
-Gözetim,
-Korunma önlemleri
-Miktar kısıtlamaları
-İthalat veya ihracat yasaklamaları
Gümrük işlemlerinin bitirilmesi:

- Eşyaya ait vergilerin ödenmesi
- Eşyaya ait vergilerin kaldırılması
- Eşyaya ait vergilerin teminata bağlanması
- Beyannamenin iptal edilmesi
- Eşyanın gümrüğe terk edilmesi
- Eşyanın imhası
- Eşyanın müsadere edilmesi
EZBER:
Dökme eşya:
Levha, kangal, profil, kütük, firkete, her türlü boru, rulo sac, pik gibi ambalajlı olarak sayılabilen veya
ambalajlanmış eşya dışında kalan; maden cevheri, mineraller, hurda demir, kömür, hububat, hayvan yemi,
küspe, çimento, klinker, ponza, suni gübre, mucur gibi ambalajlanmamış ve genellikle yükleme ve boşaltması
mekanik vasıta ve tesis gerektiren her nevi gaz, sıvı ve katı maddeleri ifade eder.
ÖRNEK:
281410 GTİPLİ Saf Amonyak Dökme eşyadır. Çelik Hortumla vana aracılığıyla tüplere alınmaktadır. (15481)
SORU: MUAYENE MEMURU YETERLİLİK KASIM 2013

Gümrük İşlemlerinin bitirilmesi deyimi aşağıdakilerden hangisini ifade etmez?
A) Beyannamenin iptal edilmesi.

B) Eşyanın gümrüğe terk edilmesi
C) Eşyaya ait vergilerin ödenmesi
D) Eşyanın Elleçlenmesi
CEVAP: D
TEKRAR:
Ticari ve özel kullanıma mahsus kara taşıtları için ulusal ve uluslararası kefil kuruluşlarca verilen teminat
hükmünde olan belgenin adı Gümrüklerden Geçiş Karnesi (CPD)’ dir.
Tanımlanmış risklerin ne kadar sıklıkla ortaya çıkabileceğinin ve bunların sonuçlarının büyüklüğünün

belirlenmesi için mevcut bilginin sistematik kullanımını ifade eden kavram; Risk Analizidir.
20
Kabul görmüş mesaj standartlarına göre yapılandırılmış verilerin bir bilgisayar sistemi ile diğer bir bilgisayar
sistemi arasında elektronik olarak aktarımını tanımlayan kavram Elektronik Veri Değişimidir.
İdaresi ve murakabesi ve/veya sermayesi bakımından aralarında vasıtalı veya vasıtasız şirket ilişkisi bulunan
aynı gruba ait imalatçı firmaların ithalat işlemlerini gerçekleştiren yine bu gruba ait olan dış ticaret veya
pazarlama şirketi Grup ithalatçısıdır.
Gümrük Kanunun 5/A maddesine uygun olarak, ilgili mevzuat uyarınca aranan koşulları sağlayan yükümlülere
gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalar ile Türkiye Gümrük Bölgesine eşya giriş ve çıkışı
sırasında yapılan emniyet ve güvenlik kontrollerine ilişkin kolaylaştırmalardan yararlanmak üzere verilen belge
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasıdır.
Herhangi bir işleme tabi tutulmadan ihracı kaydıyla, ihraç edilmeden önce bir ihraç geri ödemesine eşdeğer bir
ödeme konusu olan tarım ürünü İhracata bağlı önlemlerden yararlanan tarım ürünüdür.
Eşyanın rejime geçişine ilişkin gümrük işlemlerinin gümrük idaresi yerine yükümlünün kendi tesislerinde
yerinde gümrükleme yoluyla gerçekleştirilmesi ve gümrük idaresince uygun bulunması halinde, beyanın
beyanname verilmesi yerine ticari kayıtlara giriş yoluyla yapılmasını tanımlayan kavram Eşyanın kayıt yoluyla
rejime geçişidir.
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’na uygun olarak elektronik imza içeren elektronik veri değişimi standart
mesajlarının gümrük idareleri ile değişimini ve/veya gümrük işlemlerinin tamamlanması için gerekli bilgilerin
gümrük idaresinin bilgisayar sistemine girilmesini tanımlayan kavram Veri işleme tekniğidir.
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar

2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
(15481) MADDE 1
(1) Bu Kararın amacı; 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun bazı maddelerinin uygulanmasına
ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.
(2) Bu Karar, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 16, 74, 131, 132, 141, 167, 169, 195, 202, 214, 215, 221, 225
ve 237’nci maddelerinin Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlenmesini öngördüğü hususları kapsar.
Dayanak
(15481) MADDE 2
(1) Bu Karar, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 16, 74, 131, 132, 141, 167, 169, 195, 202, 214, 215, 221, 225
ve 237’nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(15481) MADDE 3
(1) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda yer alan tanımlara ek olarak bu Kararın uygulanmasında;
a) Aile Ünitesi: Bir bütün olarak karı-koca ve 18 yaşından küçük çocukları ifade eder.
b) Alkol ve Alkollü Ürünler: Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 22.03 ila 22.08 pozisyonlarında yer alan ürünleri
ifade eder.
c) Ambalaj: Balya halinde ithal edilen saman, kâğıt, cam elyafı ve talaş gibi malzemeler hariç olmak üzere,
eşyanın dış ya da iç paketlenmesi, sarılması, katlanması, tespiti veya ayrılması amacıyla ithal edildiği şekilde
kullanılan veya kullanılacak olan malzemeleri ifade eder.
ç) Bilimsel Alet, Cihaz veya Malzeme: Teknik özellikleri ve kullanım amacı esas olarak bilimsel faaliyetlere
uygun bulunan alet, cihaz, sistem veya diğer aletler ile bunların aksesuarları ile bakımı, muayenesi, ayarı veya
tamiri için özel olarak imal edilmiş yedek parça ve malzemeleri ifade eder.
d) Bilimsel Araştırma: Matematik, fizik, tıp, kimya, biyoloji, jeoloji ve meteoroloji gibi bilimsel bir alanda
yapılan her türlü deneysel çalışma ve gözlemi ifade eder.
e) Dahili Trafik: Türkiye Gümrük Bölgesinde bindirilen veya yüklenen insan veya eşyanın yine Türkiye
Gümrük Bölgesinde başka bir yere indirilmesi veya boşaltılmasını ifade eder.
21
f) Dökme Eşya: Levha, kangal, profil, kütük, firkete, her türlü boru, rulo sac ve pik gibi ambalaj olarak
sayılabilen veya ambalajlanmış eşya dışında kalan; maden cevheri, mineraller, hurda demir, kömür, hububat,
hayvan yemi, küspe, çimento, klinker, ponza, suni gübre, mucur gibi ambalajlanmamış ve genellikle yükleme
ve boşaltması mekanik vasıta ve tesis gerektiren her nevi gaz, sıvı ve katı maddeleri ifade eder.
g) Etkinlik:
1) Ticaret, sanayi, tarım veya el sanatları sergisi, fuarı veya benzeri bir gösteri veya teşhiri ifade eder.
2) Esas itibarıyla yardım amacıyla açılan bir sergi veya yapılan toplantıyı ifade eder.
3) Bir bilim dalını, güzel sanatları, el sanatlarını, sportif, bilimsel, eğitimle ilgili veya kültürel bir faaliyeti teşvik
etmek, uluslararası dostluğu geliştirmek amacıyla organize edilen bir sergi veya toplantıyı ifade eder.
4) Herhangi bir uluslararası teşkilatın veya teşkilatlar grubunun temsilcilerinin toplantısını ifade eder.
5) Resmî veya kutlama amaçlı temsili bir toplantıyı ifade eder.
ğ) Ev Eşyası: İlgili kişilerin evinde şahsi olarak kullanacağı veya ev ihtiyaçlarını karşılama amacına mahsus
eşya, mobilya ve benzeri malzemeleri ifade eder.
h) Geçici İthalat İzni: İthalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle verilen izni ifade eder.
ı) Gümrük Kıymeti: Kanunun 23 ila 31’inci maddelerinde tanımlanan kıymeti veya kıymetin tespit
edilemediği hallerde, eşya ile ilgili herhangi bir belgeden saptanan veya gümrük idarelerince belirlenen kıymeti
ifade eder.
i) Kanun: 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nu ifade eder.
j) Kişisel Eşya: Gerçek kişinin kendi kullanımına mahsus, gayri ticari nitelikteki eşyayı ifade eder.
k) Kişisel Kullanım:
1) Dördüncü Kısım hükümlerinin uygulanması açısından, taşıma aracının ilgili kişinin, kendi kişisel amaçlarına
yönelik gayri ticari kullanımını ifade eder.
2) Beşinci Kısım hükümlerinin uygulanması açısından, profesyonel veya ticari nitelikli bir faaliyetle ilgili
olmamak koşuluyla ev ve özel hayatın gerekleri ile ilgili ihtiyaçları karşılama amacına yönelik kullanımı ifade
eder.
l) Kriz Hali: Tabii afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, radyasyon ve hava kirliliği gibi
önemli nitelikteki kimyasal ve teknolojik olaylar, büyük nüfus hareketleri gibi durumları ifade eder.
m) Minibüs: Yapısı itibarıyla sürücüsü dahil 9 ila 15 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş
bulunan motorlu nakil vasıtasını ifade eder.
n) Motorlu Özel Nakil Vasıtaları: Otomobil ile bunlarla birlikte getirilen römorklar ve karavanlar,
motosikletler, özel uçaklar ile diğer eğlence ve spor amaçlı vasıtaları ifade eder.
o) Motorsuz Özel Nakil Vasıtaları: Her türlü bisiklet ile kürekli kayıklar ve kanoları ifade eder.
ö) Müsteşarlık: Gümrük Müsteşarlığını (Ticaret Bakanlığını) ifade eder.
p) Otomobil: Yapısı itibarıyla sürücüsü dahil en çok 8 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş
bulunan motorlu nakil vasıtasını ifade eder.
r) Palet: Üzerinde bir miktar eşyayı mekanik avadanlık yardımıyla istiflemeye ve taşımaya uygun olarak,
yekpare olacak şekilde birleştirmeye imkân veren, taşıyıcılarla ayrılmış iki düzlemden ya da ayaklar üzerine
oturtulmuş tek bir düzlemden ya da hava taşımacılığına uygun olarak hazırlanmış özel bir düzlemden oluşan
ve yüksekliği forklift veya paletli bir çekici ile kaldırmaya uygun olabilecek asgari ölçüde olan aracı ifade eder.
s) Sınır Bölgesi: Bu konudaki istisnalara bakılmaksızın arazisinin bir kısmı bu bölgenin içinde kalan yerel idari
bölgeler de dahil olmak üzere, bu konudaki mevcut anlaşmalar saklı kalmak kaydıyla, kuş uçuşu olarak sınırdan
içeriye 15 km’yi geçmeyen bölgeyi ifade eder.
ş) Şahsi Eşya: Kişisel eşya ile aile ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kullanım alanı ve miktarı göz önüne
alınarak, ticari amaç taşımadığının anlaşılması halinde serbest dolaşıma girişine izin verilen ev eşyasını,
motorlu ve motorsuz özel nakil vasıtalarını ve aile ihtiyaçlarını karşılayan eşyayı ifade eder.
22
t) Taşıma Aracı: İnsan ya da eşya naklinde kullanılan herhangi bir araç ile eşyanın istiflenmesinde,
korunmasında ve emniyetinde kullanılacak takımlar da dahil olmak üzere yedek parça, normal aksesuar ve
teçhizatı ifade eder.
u) Taşınabilir Alet ve Cihaz: Elle kullanılmak için imal edilmiş veya özellikle elle taşımayı kolaylaştırıcı
tertibatla donatılmış alet ve cihazları ifade eder.
ü) Ticari Kullanım: Taşıma aracının bedel karşılığında insan taşınmasındaki ya da bedel karşılığında olsun ya
da olmasın sınai veya ticari eşya naklindeki kullanımını ifade eder.
v) Türkiye Gümrük Bölgesi Dışında Yerleşik Kişi: Olağan durumda Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ikamet
eden gerçek kişi ya da Türkiye Gümrük Bölgesi dışında kayıtlı işyeri bulunan tüzel kişiyi ifade eder.
y) Tütün ve Tütün Ürünleri: Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 24.01 ila 24.03 pozisyonlarında yer alan ürünleri
ifade eder.
z) Yerleşim Yeri:
1) Dördüncü Kısım hükümlerinin uygulanması açısından, kişisel veya mesleki bağlar nedeniyle bir kişinin
Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az yüz seksen beş (185 Gün) gün yaşadığı yeri ifade
eder.
2) Beşinci Kısım hükümlerinin uygulanması açısından, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında en az beş yıl ikamet
eden gerçek kişiler hariç olmak üzere, kişisel veya mesleki bağlar nedeniyle bir kişinin Türkiye’ye son giriş
tarihinden geriye doğru bir yılda en az yüz seksen beş (185 Gün) gün yaşadığı yeri ifade eder.
aa) Yerleşim Yerinin Nakli: Kişinin yabancı bir ülkedeki yerleşim yeri ve işine ait bağlarını keserek Türkiye
Gümrük Bölgesine yerleşmek amacıyla kesin olarak gelmesini ifade eder.
bb) Yolcu: Ticaret, memuriyet, tahsil, ziyaret, tedavi veya turizm gibi herhangi bir amaçla kısa veya uzun bir
süre kalmak üzere, yabancı bir ülkeden karayolu, demiryolu, deniz veya hava yollarından biriyle Türkiye
Gümrük Bölgesine gelen yabancı bir ülkede oturan Türkler ve yabancılar ile herhangi bir amaç ile gittikleri
yabancı ülkeden kesin veya geçici olarak dönen, Türkiye'de oturan Türkler ve yabancılar ile Türkiye'den aynı
amaçlarla ve aynı yollarla yabancı bir ülkeye giden benzeri Türk ve yabancıları ifade eder.
cc) Yolcu Beraberi Eşya: Yolcunun beraberinde getirdiği, ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyayı ifade
eder.
(GK) Madde 4
Gümrük idareleriyle muhatap olan kişiler Gümrük Kanunu ve Gümrük Kanuna dayanılarak çıkarılan
Tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerine uymakla sorumludurlar.
Gümrük idarelerinin gerek bu kanunda gerek diğer kanun, tüzük ve kararnamelerde yazılı hükümlere göre
yapacağı gözetim ve kontrollere tabi olmak; bu idarelerin kendi adına veya başka idareler nam veya hesabına tahsil
edeceği her tür vergi, resim, harç ve ücretleri ödemek veya bunların teminata bağlamakla sorumludurlar.
Kanun, tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerinin uymayı zorunlu kıldığı her tür işlemleri yerine getirmekle
sorumludurlar.
EK BİLGİ:
Gümrük Kanunu Madde 4 Gerekçesi;
Bu madde ile gümrük idarelerinin yapacakları gözetim ve denetime tabi olacak yükümlülerin uymaları gereken
genel kurallar ile bu kişilerin yükümlülükleri belirtilmiştir.
SORU:
Gümrük İdarelerinin Yapacakları Gözetim ve Denetime Tabi Olacak Yükümlülerin Uymaları Gereken
Genel Kurallar ile Bu Kişilerin Yükümlülükleri ile İlgili Olarak Aşağıdakilerden Hangisi Yanlıştır?
A) Gümrük idareleri ile muhatap olan kişiler Gümrük Kanuna dayanılarak çıkarılan tüzük, kararname ve
yönetmelik hükümlerine uymakla sorumludurlar.
B) Gümrük idarelerin kendi adına veya başka idareler nam veya hesabına tahsil edeceği her tür vergi,
resim, harç ve ücretleri ödemek veya bunların teminata bağlamakla sorumludurlar.
C) Kanun, tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerinin uymayı zorunlu kıldığı her türlü işlemleri
yerine getirmekle sorumludurlar.
23
D) Gümrük idarelerin kendi adına veya başka idareler nam veya hesabına tahsil edeceği her tür vergi,
resim, harç ve ücretleri ödemekte sadece temsilci sorumludur.
CEVAP: D
İKİNCİ BÖLÜM
Gümrük Mevzuatı Çerçevesinde Kişilerin Hak ve Yükümlülüklerine İlişkin Çeşitli Hükümler
BİRİNCİ AYIRIM
Temsil Hakkı ve Yetkilendirilmiş Yükümlü
(GK) Madde 5
Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki
işleri için bir temsilci tayin edebilirler.
Transit taşımacılık yapan veya arızi (sonradan) olarak beyanda bulunan kişiler hariç olmak üzere, temsilci Türkiye
Gümrük Bölgesinde yerleşik bulunan kişilerdir.
Temsil, doğrudan veya dolaylı olabilir.
Temsilci, doğrudan temsil durumunda başkasının adına ve hesabına hareket eder. (Ezber: Doğrudan başkasının
adına ve hesabına)
Dolaylı temsil durumunda ise kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket eder. (Ezber: Dolaylı kendi adına,
başkası hesabına)
EK BİLGİ:
Doğrudan temsil;
→ Eşyanın sahipleri doğrudan temsilcidir.
→ Eşyanın sahipleri adına hareket edenler doğrudan temsilcidir.
→ Kara, deniz ve havayolu İşletmeleri ile Nakliyeci Kuruluş temsilcileri taşıdıkları eşyanın sadece transit
işlemlerini takip için doğrudan temsilcidir.
→ Devlet, Belediye, İl Özel İdareleri ile diğer Kamu tüzel kişilerin amir ve memurları doğrudan temsilcidir.
→ Özel hukuk tüzel kişilerin kendilerini temsile yetkili personeli doğrudan temsilcidir.
Dolaylı temsil;
→ Gümrük Müşavirleri dolaylı temsilcidir.
→ Hızlı Kargo Taşıma Firmaları ve Posta İdaresi dolaylı temsilcidir.
Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu
belirtmek ve sahip olduğu temsil yetki belgesini gümrük idarelerine ibraz etmek zorundadır.
Bir başka kişi adına veya hesabına hareket ettiğini beyan etmeyen ya da bir temsil yetkisine sahip olmadığı halde,
başka bir kişi adına ya da hesabına hareket ettiğini beyan eden kişi, kendi adına ve kendi hesabına hareket ediyor
sayılır.
225 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen kişiler gümrük idarelerinde dolaylı temsilci olarak iş takip edebilirler.
SORU: MUAYENE MEMURLUĞU YETERLİLİK KASIM 2013

Dolaylı temsil durumunda temsilci ne şekilde hareket eder?
A) Kendi adına, kendi hesabına

B) Kendi adına, başkası hesabına
C) Başkası adına, başkası hesabına
D) Başkası adına, kendi hesabına
CEVAP: B
(GK) Madde 5 /A
1. Ticaret Bakanlığı, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerini de almak suretiyle Türkiye Gümrük
Bölgesinde ekonomik faaliyette bulunan yerleşik kişilere ikinci fıkrada yer alan şartları taşımaları halinde
yetkilendirilmiş yükümlü statüsü tanır. Yetkilendirilmiş yükümlüler, kolaylaştırılmış emniyet ve güvenlikle ilgili
gümrük kontrollerinden veya gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalardan faydalanır.
2. Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün tanınması için gereken şartlar aşağıda belirtilmiştir.

a) 4’üncü maddede belirtilen sorumlulukların yerine getirilmesinde ciddi ihlallerde bulunmamak
24
b) Gümrük kontrollerinin doğru biçimde yapılabilmesine imkân veren ticari kayıtları düzenli bir şekilde tutma
yeterliliğine sahip bulunmak,
c) Ticaret Bakanlığınca gerek görülen hallerde, mali yeterliliğe sahip olduğunu kanıtlamak,
d) Uygun emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunmak.
TEKRAR:
Yetkilendirilmiş Yükümlü Şartları
- Gümrük kontrollerinin doğru biçimde yapılabilmesine imkân veren ticari kayıtları düzenli bir şekilde
tutma yeterliliğine sahip bulunmak
- Mali yeterliliğe sahip olduğunu kanıtlamak
- Uygun emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunmak
- Gümrük Kanunu madde 4’te belirtilen sorumluluklarda ihlallerde bulunmamak.
Dikkat yetkilendirilmiş yükümlü için ekonomik büyüklük gibi kıstaslar yok.
3. İkinci fıkrada belirtilen şartlar ile aşağıdaki hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir:
a) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün verilmesi,
b) Basitleştirmelerden faydalanma izninin verilmesi,
c) Bu statü ve izinlerin hangi gümrük idarelerince verileceğinin belirlenmesi,
d) Risk yönetimi düzenlemeleri dikkate alınarak, emniyet ve güvenliğe ilişkin gümrük kontrollerinde
tanınacak kolaylıkların türü ve kapsamının belirlenmesi,
e) İlgili kurum ve kuruluşlardan gerektiğinde görüş alınması ve bilgi talebinde bulunulması,
f) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün geçici olarak geri alınması veya iptali.
SORU:
Kolaylaştırılmış emniyet ve güvenlikle ilgili gümrük kontrollerinden veya gümrük mevzuatının
öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalardan faydalanan kişilere ne ad verilir?
A) Yetkilendirilmiş yükümlüler
B) Gümrük müşavir Yrd.
C) Onaylanmış kişi
D) Antrepo işleticisi
CEVAP: A
İKİNCİ AYIRIM
Gümrük Mevzuatının Uygulanmasına İlişkin Kararlar
(GK) Madde 6
1. Gümrük idarelerinin gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin bir karar vermesini talep eden her kişi, kararın
verilebilmesi için gerekli bütün bilgi ve belgeleri söz konusu idarelere ibraz etmek zorundadır.
2. Karar alınması talebinin yazılı olarak yapılması gerekir. Gümrük idareleri, söz konusu talebe ilişkin başvurunun
kendilerine ulaştığı tarihten itibaren otuz gün içinde karar alırlar. Verilen kararlar başvuru sahibine yazılı olarak
tebliğ edilir.
Ancak, gümrük idareleri tarafından bu süreye uyulması mümkün değilse; belirtilen süre aşılabilir. Bu durumda,
söz konusu idareler, yukarıda belirlenen sürenin dolmasından önce başvuru sahibine süre aşımını haklı kılan
gerekçeler ile talep hakkında karar vermek için gerekli gördükleri ek süreyi de belirterek bilgi verirler.
3. Gümrük idareleri tarafından gerek başvuruların reddine ve gerekse muhatabı kişinin aleyhine olarak verilen
yazılı kararlar, On ikinci Kısımda belirtilen şekilde itiraz yolu açık olmak üzere gerekçeli olarak alınır ve bu
hususlar kararda belirtilir.
4. Alınan kararlar gümrük idareleri tarafından derhal uygulanır.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre bağlayıcı tarife ve menşe bilgileri de dâhil olmak üzere, gümrük
idaresinin, gümrük mevzuatı ile ilgili olarak belirli bir konuda bir veya daha fazla kişi üzerinde hukuki
sonuç doğuran idari tasarrufu olan “karar” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Karar alınması talebinin yazılı olarak yapılması gerekir.

B) Alınan kararlar, gümrük idareleri tarafından 15 gün içinde uygulanır.
C) Gümrük idarelerinin gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin bir karar vermesini talep eden her
kişi, kararın verilebilmesi için gerekli bütün bilgi ve belgeleri söz konusu idarelere ibraz etmek
zorundadır.
D) Verilen kararlar, başvuru sahibine yazılı olarak tebliğ edilir.
CEVAP: B
25
(GK) Madde 7
1.Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararları aşağıdaki hallerin bir arada bulunması durumunda İptal edilir;
a) Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararı kararın yanlış veya eksik bilgilere dayanılarak verilmesi halinde
iptal edilir. İptal işlemi iptal kararının verildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer.
b) Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararında başvuru sahibinin karara ilişkin bir yanlışlık veya eksikliği
bilmesi veya bilmesi gerektiği hallerde iptal edilir. İptal işlemi iptal kararının verildiği tarihten itibaren yürürlüğe
girer.
c) Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararın doğru veya tam bilgilere dayanılarak verilmesinin mümkün
olmamasının idarece tespiti halinde ilgili karar iptal edilir. İptal işlemi iptal kararının verildiği tarihten itibaren
yürürlüğe girer.
2. Aşağıdaki hallerde ise ilgilinin lehine olan karar değiştirilir veya iptal edilebilir.
a) Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan karara esas teşkil eden bir veya birden fazla koşulun gerçekleşmemiş
veya gerçekleşemez olması durumunda karar değiştirilir veya iptal edilebilir. İptal veya değiştirme kararı tebliğ
tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
b) Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararında ilgili kişi kararda öngörülen bir yükümlülüğe uymaması
halinde karar değiştirilir veya iptal edilebilir İptal veya değiştirme kararı tebliğ tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
3. Kararın iptali, muhatabına tebliğ edilir.

Bununla birlikte, karar muhatabının yasal çıkarlarının gerektirdiği istisnai hallerde, kararın iptalinin veya
değiştirilmesinin yürürlük tarihi yönetmelikle belirlenen koşullar altında ertelenebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Karar
Karar, kararın iptali veya değiştirilmesi
(GY) MADDE 27
(1) Gerekli bilgi ve belgelerle başvuran her kişi gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin bir karar vermesini
gümrük idaresinden isteyebilir.
(2) Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararları, Kanunun 7’nci maddesinde belirtilen hallerde değiştirilir
veya iptal edilir.
(3) Değiştirme ya da iptal kararları, bu kararların yürürlüğe girdiği tarihte, iptal edilen ya da değiştirilen kararlar
uyarınca bir gümrük rejimine tabi tutulmaya başlanmış eşya için uygulanmaz.
(4) Bununla birlikte, gümrük idareleri belirlenecek bir dönem içinde bu eşyanın gümrükçe onaylanmış bir
işleme ya da kullanıma tabi tutulmasını isteyebilir.
Bağlayıcı Tarife Bilgisi

(GY) MADDE 28
(1) Bağlayıcı Tarife Bilgisi, eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin olarak, kişinin
yazılı talebi üzerine Ticaret Bakanlığınca veya Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Gümrük ve Dış
Ticaret Bölge Müdürlüklerince verilen idari karardır.
(2) Bağlayıcı Tarife Bilgisi başvurusu, ek-1'de yer alan Bağlayıcı Tarife Bilgisi Başvuru Formu ile yapılır.
Bağlayıcı Tarife Bilgisi başvurularının sadece bir kalem eşya için yapılması gerekir. Bir kalem eşya deyiminden
Türk Gümrük Tarife Cetvelinde aynı tarife pozisyonu alt açılımında bulunan ve aynı yasal ya da tercihli vergi
oranına tabi olan eşya anlaşılır.
(3) Bağlayıcı Tarife Bilgisi başvurularının aşağıdaki bilgi ve belgeleri içermesi zorunludur:
a) Hak sahibinin adı, soyadı ve adresi,
b) Başvuran kişinin hak sahibi olmaması durumunda başvuranın adı, soyadı ve adresi,
c) (Mülga)
ç) Eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin belirlenmesini sağlayacak ayrıntılı tanım,
d) Eşyanın sınıflandırılmasının, eşya bileşimine bağlı olması durumunda bu bileşimin belirlenebilmesi için
kullanılabilecek tahlil metotları,
e) Eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin doğru şekilde saptanmasında gümrük idaresine yardımcı
olacak numunesi, fotoğrafı, planı, krokisi ya da mevcut diğer belgeleri (yabancı dilde basılmış olanlarının
yeminli tercüme bürolarınca onaylı tercümeleri),
26
f) Gizli tutulması istenilen hususlar varsa bunlara ilişkin bilgi.
(4) Bağlayıcı Tarife Bilgisi başvuru konusu eşya numuneleri, Bağlayıcı Tarife Bilgisinin ilgilisine tebliği
tarihinden itibaren bir aylık süre içinde hak sahibi veya temsilcisi tarafından alınmadığı takdirde, Ticaret
Bakanlığınca değerlendirilir.
(5) Başvurunun Bağlayıcı Tarife Bilgisi verilmesi için gerekli bilgi ve belgelerin tamamını içermesi zorunludur.
Aksi takdirde başvuru sahibinden eksik bilgi ve belgeleri tamamlaması istenir.
(6) Bağlayıcı Tarife Bilgisinin başvuru sahibine mümkün olan en kısa zamanda yazılı olarak bildirilmesi esastır.
Bağlayıcı Tarife Bilgisinin başvuru alındıktan sonra üç ay içinde başvuru sahibine bildiriminin mümkün
olmadığı durumlarda, gümrük idaresi, bu sürenin bitiminden önce, gecikmenin nedenini açıklayarak bilginin
verilmesi için gerekli gördüğü ek süreyi belirtir.
(7) Bağlayıcı Tarife Bilgisi, ek-2’de yer alan örneğe uygun bir formla başvuru sahibine bildirilir. Bu bildirimde
gizlilik esasına göre verildiği kabul edilen hususlar ve verilen Bağlayıcı Tarife Bilgisine karşı Kanunun 242’nci
maddesi hükümleri çerçevesinde itiraz yolunun açık olduğu belirtilir.
(8) Bağlayıcı Tarife Bilgisi, Bağlayıcı Tarife Bilgisi Programına kaydedilmek suretiyle izlenir.
(9) Gümrük idaresi, Bağlayıcı Tarife Bilgisi sahibi kişiden, eşyanın gümrükten çekilmesi sırasında, sahip
olduğu Bağlayıcı Tarife Bilgisini bildirmesini isteyebilir.
(10) Bağlayıcı Tarife Bilgisi Kanunun 9 uncu maddesinin dördüncü fıkrasına göre iptal edildiğinde, iptal
kararın verildiği tarihten itibaren; Kanunun 9 uncu maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendine göre iptal
edildiğinde ise iptal ya da değişiklik kararının ilgiliye tebliği tarihinden itibaren hüküm ifade eder.
Bağlayıcı Menşe Bilgisi

(GY) MADDE 29
(1) Bağlayıcı Menşe Bilgisi, kişinin yazılı talebi üzerine Ticaret Bakanlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü)
tarafından verilen ve eşyanın tercihli veya tercihli olmayan menşeinin tespitine ilişkin idari karardır.
(2) Bağlayıcı Menşe Bilgisi, ek-3’te yer alan örneğe uygun bir formla başvuru sahibine bildirilir. Bu bildirimde
gizlilik esasına göre verildiği kabul edilen hususlar ve Bağlayıcı Menşe Bilgisine karşı Kanunun 242’nci
maddesi hükümleri çerçevesinde itiraz yolunun açık olduğu belirtilir.
(3) Bağlayıcı Menşe Bilgisi başvurularının sadece bir kalem eşya için yapılması gerekir. Bir kalem eşya
deyiminden Türk Gümrük Tarife Cetvelinde aynı tarife pozisyonu alt açılımında bulunan ve aynı yasal ya da
tercihli vergi oranına tabi olan eşya anlaşılır.
(4) Bağlayıcı Menşe Bilgisi başvurularının aşağıdaki bilgi ve belgeleri içermesi zorunludur:
a) Hak sahibinin adı, soyadı ve adresi,
b) Başvuran kişinin hak sahibi olmaması durumunda başvuranın adı, soyadı ve adresi,
c) Menşein belirlenmesine esas olan mevzuat,
ç) Eşyanın tarife pozisyonu,
d) Eşyanın ayrıntılı tanımı,
e) Eşyanın bileşimi, bu bileşimin belirlenmesi için kullanılacak olan yöntem ve gerek görülmesi halinde fabrika
çıkış fiyatları,
f) Eşyanın menşe kazanması için gereken koşulların sağlandığını gösteren ve eşyanın menşeinin tespit
edilmesini sağlayacak ayrıntılı bilgi; eşyanın üretiminde kullanılan malzemeler ve bunların menşei, tarife
pozisyonları, kıymetleri ve diğer unsurlar (eşyanın tarife pozisyonunun değişmesi için gereken koşullar,
yaratılan katma değer, üretim sürecinin ayrıntılı tarifi), uygulanan menşe kuralı,
g) Eşyanın hangi ülkede ne tür işlem ve işçilik gördüğü,
ğ) Gizli tutulması istenilen hususlar varsa bunlara ilişkin bilgi.
h) İmalat sürecinin tanımlanmasını sağlamaya yönelik olarak, eşyanın ve üretim sırasında eşyanın bileşimine
giren diğer malzemelerin örnekleri, fotoğrafları, katalogları, planları ve diğer belgeler.
(5) Başvurunun Bağlayıcı Menşe Bilgisi verilmesi için gerekli bilgi ve belgelerin tamamını içermesi
zorunludur. Aksi takdirde, başvuru sahibinden eksik bilgi ve belgeleri tamamlaması istenir.
(6) Bağlayıcı Menşe Bilgisinin, idarece karar verilebilmesi için gereken tüm belgelerin temin edildiği tarihten
itibaren beş ay içinde başvuru sahibine bildirilmesi gerekir.
(7) Bağlayıcı Menşe Bilgisinin verilmesinde Kanunun 17 ila 22’nci ve bu Yönetmeliğin 33 ila 45 inci
maddelerinde yer alan, eşyanın menşeinin belirlenmesine ilişkin hükümler esas alınır.
27
(8) Bağlayıcı Menşe Bilgisi Kanunun 9 uncu maddesinin dördüncü fıkrasına göre iptal edildiğinde, iptal kararın
verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder.
Gümrük Genel Tebliği (Tarife) (Seri No: 14)- Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) (03.06.2016 t. 29731 s.
R.G.)
Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve kapsam
MADDE 1
(1) Bu Tebliğin amacı, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun ve 7/10/2009 tarihli ve 27369
mükerrer sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin Bağlayıcı Tarife Bilgisi verilmesine
ilişkin hükümleri çerçevesinde yapılacak işlemlerin esaslarını tespit etmektir.
(2) Bu Tebliğ, Bağlayıcı Tarife Bilgisi uygulamasının amaçlarına, Bağlayıcı Tarife Bilgisi başvurusuna,
Bağlayıcı Tarife Bilgisinin verilmesi ve kullanılması ile Bağlayıcı Tarife Bilgisinin hukuki etkisine ilişkin
esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 2
(1) Bu Tebliğ, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 8 ve 9 uncu maddeleri ile 10 uncu
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3
(1) Bu Tebliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını ifade eder.
b) Başvuru Sahibi: Bağlayıcı Tarife Bilgisi için gümrük idaresine başvuruda bulunan kişiyi ifade eder.
c) BTB: Bağlayıcı Tarife Bilgisini ifade eder.
ç) Gümrük Tarife Cetveli: Bakanlar Kurulunca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelini ifade eder.
d) Hak sahibi: Bağlayıcı Tarife Bilgisinin adına düzenlendiği kişiyi ifade eder.
e) Kişi: Gerçek ve tüzel kişiler ile yürürlükteki mevzuatın öngördüğü hallerde, hukuken tüzel kişilik statüsüne
sahip olmamakla birlikte hukuki tasarruflar yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklığını ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Bağlayıcı Tarife Bilgisi Hakkında Genel Açıklamalar
Yetki
MADDE 4
(1) BTB, eşyanın Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin olarak, kişinin yazılı veya elektronik
talebi üzerine Bakanlık (Gümrükler Genel Müdürlüğü) veya Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş Gümrük ve
Ticaret Bölge Müdürlüklerince verilen idari karardır.
(2) BTB, İstanbul, Ege, Orta Anadolu, Orta Akdeniz, Doğu Marmara ve Uludağ Gümrük ve Ticaret Bölge
Müdürlüklerince düzenlenir.
Ücret
MADDE 5
(1) BTB, talep edene ücretsiz olarak verilir. Bununla birlikte, özellikle eşyanın kimyevi tahlili veya ekspertizi
ya da talep edene geri gönderilmesi nedeniyle gümrük idarelerince yapılan masraflar talepte bulunan tarafından
karşılanır.
(2) BTB konusu eşyanın tarife pozisyonunun tespit edilebilmesi için fiziksel veya kimyasal tahlile ihtiyaç
duyulduğu takdirde, söz konusu tahlil, teknik imkânların elvermesi halinde gümrük laboratuvarlarında, aksi
halde, eşyanın cinsine göre Gümrük Yönetmeliğinin 201 inci maddesine uygun olarak gümrük idaresinin
belirleyeceği bir üniversitede veya diğer resmî kuruluş laboratuvarlarında yapılır.
(3) Tahlil ücretleri, duruma göre, Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü Döner Sermaye
İşletmesi Saymanlık Müdürlüğünün ilgili hesabına veya gümrük laboratuvarında söz konusu tahlilin
yapılamaması durumunda ilgili üniversite ve diğer resmî kurumların hesabına başvuru sahibi tarafından
yatırılır. Tahlil ücretinin yatırılmaması halinde BTB başvurusu reddedilir.
Uygulamanın amacı
MADDE 6
28
(1) BTB uygulamasının amaçları şunlardır:
a) Sınıflandırma kurallarının doğru ve yeknesak bir şekilde uygulanması suretiyle sınıflandırmanın
uyumlaştırılmasını ve böylece dış ticaret rejiminin dış ticaret erbabı arasında doğru ve eşit olarak
uygulanmasını sağlamak,
b) Beyan sürecini ve gümrük işlemlerini hızlandırmak ve böylece gümrük kontrolünü ve uluslararası ticareti
mümkün olduğunca kolaylaştırmak ve dış ticaret işlemlerinin maliyetini azaltmak,
c) Ticaret erbabı ile gümrük idaresi arasında eşyanın tarife pozisyonundan kaynaklanan ihtilafları azaltmak,
ç) Gümrük işlemleri sırasında eşyanın sınıflandırılması probleminden kaynaklanan zaman kayıplarını azaltmak
suretiyle yüksek riskli eşyanın muayenesine ve kontrolüne gümrük işlemleri sırasında yeterli zaman
ayrılabilmesini, dolayısıyla, gümrük denetimlerinin seçimli ve daha etkin yapılabilmesini sağlamak,
d) Dış ticaret erbabına eşyanın Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin hukuki geçerliliği olan
Resmî bir bilgi sağlamak,
e) Uluslararası bir ticaret işleminin karlılığının ve uygulama imkânının önceden tahmin edilebilmesini
sağlamak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bağlayıcı Tarife Bilgisi İçin Başvuru
Başvuru yeri ve şekli
MADDE 7
(1) BTB başvurusu, BTB Programına veri girişi yapılması suretiyle elektronik olarak veya Gümrük
Yönetmeliğinin Ek-1’inde yer alan başvuru formu örneğine uygun bir form ile yazılı olarak yetkilendirilmiş
gümrük ve ticaret bölge müdürlüğüne yapılır. Başvuru formu olarak BTB Programına veri girişi yapıldıktan
sonra alınan bilgisayar çıktısı da kullanılabilir. BTB başvurusunun form ile yazılı olarak yapılması halinde,
ekinde yer alan tüm belgeler ve eşyanın teşhisini sağlayacak nitelikteki değişik açılardan çekilmiş fotoğraflar
kâğıt nüshası ile birlikte ayrıca dijital ortamda başvuru yapılan bölge müdürlüğüne sunulur.
(2) Bir kişi, aynı eşya için sadece bir BTB müracaatında bulunabilir. Bir kişi adına aynı eşya için geçerli bir
BTB var iken yeniden BTB düzenlendiği tespit edilirse o kişi adına aynı eşya için düzenlenmiş tüm BTB’ler
verildiği tarihten başlayarak hükümsüzdür. Bu şekilde hükümsüz hale gelen BTB’nin hak sahibi için 4458
sayılı Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır.
Başvuru yapılamayacak eşya

MADDE 8
(1) Gümrük Yönetmeliğinin 196’ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan tarife pozisyonlarına
giren eşyadan perakende satılacak hale getirilmiş ambalajlarda olmayanları için BTB başvurusu yapılamaz.
Eşyanın bu kapsamda olduğunun sonradan anlaşılması halinde başvuru reddedilir.
(2) Üzerlerinde veya ambalajlarında ayniyetini tespite yarayacak bilgileri haiz olmayan eşyaya dair başvurular,
ayniyet tespitinin fiziki olarak da mümkün olmaması halinde reddedilebilir.
(3) BTB başvurusuna konu olabilecek eşya için BTB başvurusu yapılması esastır. Başvuru konusu eşyanın
BTB kapsamına girmediğinin sonradan anlaşılması ve başvuru sahibince talep edilmesi halinde, mevcut BTB
başvurusu 7/11/2008 tarihli ve 27047 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Tarife) (Seri
No: 11) hükümlerine göre değerlendirilir.
Ayrı başvuru konusu yapılacak eşya

MADDE 9
(1) BTB başvurusu sadece bir kalem eşya için yapılır. Bir kalem eşya deyiminden Türk Gümrük Tarife
Cetvelinde aynı tarife pozisyonu alt açılımında bulunan ve aynı yasal ya da tercihli vergi oranına tabi olan eşya
anlaşılır.
Bilgi edinme
MADDE 10
(1) Yetkilendirilmiş bölge müdürlüğü, başvurunun BTB verilmesi için gerekli bilgi ve belgeleri içermediği
kanaatine vardığı takdirde başvuru sahibinden ek bilgi ve belge isteyebilir.
(2) Başvuru sahipleri, başvurularının işlem durumu hakkında BTB Programından bilgi edinebilirler. Elektronik
başvuruların reddedilmesi durumunda başvuru sahibine ayrıca tebligat yapılmaz.
Başvurunun içeriği
MADDE 11
(1) BTB başvuruları aşağıdaki bilgi ve belgeleri içermelidir:
a) Hak sahibinin adı ve adresi,
b) Başvuran kişinin hak sahibi olmaması durumunda başvuranın adı ve adresi,
c) Eşyanın Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin belirlenmesini sağlayacak ayrıntılı tanımı,
29
ç) Sınıflandırılacak eşyanın hak sahibince daha önce ithal veya ihraç edilmiş olması halinde buna ilişkin
gümrük beyanname ve eklerinin fotokopisi,
d) Eşyanın Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin doğru şekilde saptanmasında gümrük idaresine yardımcı olacak
eşyaya ait numuneler, fotoğraflar, planlar, krokiler ya da mevcut diğer belgeler (yabancı dilde basılmış
olanlarının yeminli tercüme bürolarınca onaylı tercümeleri),
e) Gizli tutulması istenilen hususlar varsa bunlara ilişkin bilgi.
Başvuru bilgilerinin doldurulması

MADDE 12
(1) Başvuru ekranında ve formda yer alan kutular aşağıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda doldurulacaktır.
a) Başvuru Sahibi: Adı ve Adresi (Zorunlu)
Bu kutuya başvuru sahibinin adı, adresi ile telefon ve faks numarası yazılır.
b) Hak Sahibi: Adı ve Adresi (Zorunlu)
Bu kutuya hak sahibinin adı, adresi ile telefon ve faks numarası yazılır.
c) Gümrük Tarife Cetveli (Zorunlu)
Eşyanın sınıflandırılmasının istendiği Gümrük Tarife Cetveli bu kutuda yer alan kutucuğa X işareti koyarak
belirtilir. (Halihazırda yürürlükte sadece Türk Gümrük Tarife Cetveli bulunduğundan bu cetvelin yanındaki
kutucuk işaretlenecektir).
ç) Eşyanın Ayrıntılı Tanımı (Zorunlu)
Eşyanın gümrük yetkilileri tarafından teşhisini ve Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılacağı tarife
pozisyonunun tespit edilebilmesi için eşyanın mümkün olduğunca ayrıntılı tanımı yazılır. Bu kutuda eşyanın
tam bileşimi, bu bileşimi tespit etmek için kimyasal analiz yapılması gerekiyorsa kullanılan tahlil metotları,
üretim süreci, eşyanın parçaları dahil kıymeti ve eşyanın kullanım alanı gibi ayrıntılar verilir.
d) Ticari İsimlendirme ve Ek Bilgi (Zorunlu)
Bu kutuya eşyanın ticari markası, model numarası vb. bilgiler ile eşyaya ilişkin verilebilecek ek bilgiler yazılır.
e) Eşyanın Tarife Pozisyonunun Tespiti İçin Başvuruya Eklenen Ekler (Zorunlu)
1) Bu kutuda başvuruya eklenenler uygun kutucuklara X işareti koyarak belirtilir.
2) Eğer başvuru ekinde eşyanın numunesi sunulduysa uygun kutucuğa X işareti koyarak numunenin iadesinin
istenilip istenilmediği belirtilir.
f) Öngörülen Sınıflandırma (İsteğe Bağlı)
Eşya için öngörülen Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu belirtilir.
g) Beyan (Zorunlu)
1) Form ile yapılan başvurularda beyan dikkatlice okunur, imzalanır ve tarih atılır. Elektronik başvuru
yapılması durumunda e-imza tatbik edilir.
2) BTB başvuru formunun 1 no.lu kutusunda yer alan başvuru sahibi bilgileri ile 8 no.lu kutusunda yer alan
beyan sahibi bilgilerinin birbirleri ile uyumlu olması ve başvuru sahibinin 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 5
inci maddesi çerçevesinde doğrudan veya dolaylı temsil yetkisine sahip olması gerekmektedir.
ğ) BTB başvuru formunun “SADECE RESMÎ KULLANIM İÇİNDİR” başlıklı kutuları başvuruyu kabul eden
gümrük idaresince doldurulacaktır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bağlayıcı Tarife Bilgisinin Verilmesi ve Kullanılması
Heyet oluşumu ve işleyişi
MADDE 13
(1) BTB başvurusunun, görevli personelin başvuruyu kabulünden sonra bölge müdürü tarafından
görevlendirilecek bir bölge müdür yardımcısı başkanlığında bir gümrük müdürü veya şube müdürü ve üç
muayene memurundan oluşacak heyet tarafından incelenmesi ve değerlendirilmesi neticesinde, BTB konusu
eşyanın sınıflandırıldığı Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu tespit edilir ve tutanağa bağlanır.
(2) Yukarıda belirtilen heyet, sınıflandırmayı, konuya ilişkin Gümrük Tarife Cetveli, Dünya Gümrük Örgütü
(DGÖ) Sınıflandırma Avileri, Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi ve Kombine Nomanklatür İzahnamesi, DGÖ
Sınıflandırma Kararları, AB Sınıflandırma Tüzükleri, tebliğler, genelgeler ile daha önce verilmiş ve BTB veri
tabanında halen geçerli olan BTB’lerdeki açıklama ve örneklerden yararlanarak yapar. Sınıflandırılan eşya ile
benzer özellikteki eşyaya ilişkin geçerli bir BTB’deki sınıflandırmayla farklı görüşte olunması halinde, BTB
düzenlenmeden önce konu gerekçesiyle birlikte Bakanlığa intikal ettirilerek alınacak cevaba göre işlem yapılır.
(3) BTB başvurusuna konu eşyanın gümrük işlemlerinin başvuruyu kabul eden bölge müdürlüğünün kendi
bağlantısı olmayan ihtisas gümrüğü görev alanına girmesi halinde, ihtisas gümrüğünün bağlı bulunduğu bölge
müdürlüğünün görüşü alındıktan sonra BTB kararı verilir.
(4) Yetkilendirilmiş bölge müdürlükleri, BTB konusu eşyanın sınıflandırılmasında tereddüt ettikleri hususlar
hakkında istişarede bulunabilirler.
Kararın duyurulması ve yapılacak işlemler

MADDE 14
30
(1) Yukarıdaki fıkra hükümlerine göre belirlenen Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu, BTB veri tabanına girilir
ve karar hak sahibine mümkün olan en kısa zamanda Gümrük Yönetmeliğinin Ek-2’sinde yer alan formun hak
sahibi nüshası ile bildirilir. Bu formda gizlilik esasına göre verildiği kabul edilen hususlar ve verilen BTB’ye
karşı Gümrük Kanunu’nun 242’nci maddesi hükümleri çerçevesinde itiraz yolunun açık olduğu belirtilir.
(2) BTB konusu eşyanın gümrüğe sunulması esnasında sınıflandırmasını etkileyebilecek haller varsa, bölge
müdürlüğünce buna ilişkin uyarılar BTB Programındaki Eşyanın Gümrük İşlemleri Sırasında Dikkat Edilmesi
Gereken Hususlar kutusuna yazılır.
(3) BTB’nin, başvuru alındıktan sonra 3 ay içinde sonuçlandırılmasının mümkün olmadığı takdirde, gümrük
idaresi bu sürenin bitiminden önce, gecikmenin nedenini açıklayarak bilginin verilmesi için gerekli gördüğü ek
süreyi belirtir.
(4) BTB bildirimi aşağıdaki hususları içerir:

a) Hak sahibinin adı ve adresi,
b) Başvuru referans numarası,
c) BTB referans numarası,
ç) BTB’nin geçerliliğinin başlama tarihi,
d) Eşyanın sınıflandırıldığı Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu,
e) Eşyanın ayrıntılı tanımı,
f) Eşyanın ticari ismi ve ek bilgi,
g) Sınıflandırmanın gerekçesi.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Bağlayıcı Tarife Bilgisinin Hukuki Etkisi
Kararın bağlayıcılığı
MADDE 15
(1) Gümrük idarelerince, geçerli bir BTB’ye konu eşya ile aynı olduğu tartışmasız olan eşya için BTB’deki
tespit doğrultusunda sınıflandırma yapılması gerekmektedir.
(2) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 9 uncu maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen haktan sadece hak sahibi
yararlanabilir.
Ayniyat uygunluğu
MADDE 16
(1) BTB, gümrük idarelerini sadece eşyanın tarife pozisyonu konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten
sonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu olan eşya için bağlar. Bunun için, beyan sahibinin gümrük
işlemleri sırasında beyan edilen eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşya arasında her bakımdan uygunluk
bulunduğunu kanıtlaması zorunludur.
Geçerlilik süresi
MADDE 17
(1) BTB, veriliş tarihinden itibaren 6 yıl geçerlidir.
Yeniden inceleme
MADDE 18
(1) Bakanlık veya BTB’yi düzenleyen bölge müdürlüğü menfaati bulunan üçüncü kişilerin başvurusu üzerine
veya re ’sen geçerli bir BTB’yi yeniden incelemeye alabilir ve inceleme sonucuna göre BTB’yi iptal edebilir.
Geçersizlik ve iptal şartları

MADDE 19
(1) BTB;
a) Gümrük Tarife Cetvelinde değişiklik yapılması ve verilen bilginin söz konusu değişiklikle getirilen
hükümlere uymaması,
b) Dünya Gümrük Örgütü’nün uymakla yükümlü bulunduğumuz Nomanklatür, izahname ve tarife
pozisyonlarına ilişkin kararlarındaki bir değişikliğe uymaması,
c) BTB’nin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi, durumlarında
geçerliliğini yitirir.
(2) Talep edenin verdiği yanlış ve eksik bilgiye dayanan BTB iptal edilir.
Geçersizlik ve iptalin başlangıcı

MADDE 20
(1) BTB, 19 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen durumlarda, söz konusu
değişikliklerin Resmî Gazete ’de yayımlandığı, (c) bendinde belirtilen durumlarda ise iptal ya da değişiklik
kararının ilgiliye tebliği tarihinden itibaren geçerliliğini yitirir.
31
(2) Gümrük Tarife Cetveli değişikliği dışında, tarife mevzuatında meydana gelen bir değişiklik nedeniyle
geçersiz hale gelen BTB’ler, düzenleyen bölge müdürlüğü tarafından zaman geçirilmeksizin BTB programı
üzerinde de geçersiz konuma getirilir.
(3) 19 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen durumda iptal, iptal kararının verildiği tarihten itibaren hüküm
ifade eder.
İtiraz
MADDE 21
(1) BTB’ ye, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 242’nci maddesi hükümleri çerçevesinde itiraz edilebilir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 22
(1) 13/3/2008 tarihli ve 26815 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Tarife) (Seri No:10)
yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 1
(1) Bu Tebliğin yürürlüğe girmesinden önce Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne yapılmış olan müracaatlar
bu Tebliğ hükümlerine göre sonuçlandırılır.
Yürürlük
MADDE 23
(1) Bu Tebliğ, 1/6/2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
SORU: MUAYENE MEMURLUĞU YETERLİLİK 2013 EYLÜL

Gümrük İdaresinin ilgilinin lehine olan kararları aşağıdaki hallerin hangilerinin bir arada bulunması
durumunda iptal edilir?
I- Kararın yanlış veya eksik bilgilere dayanılarak verilmesi halinde.
II- Başvuru sahibinin yanlışlık veya eksikliği bilmesi gerektiği hallerde
III- Kararın doğru veya tam bilgilere dayanılarak verilmesinin mümkün olmamasının tespiti halinde
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
CEVAP: D

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, aşağıdaki hâllerden hangisinde Gümrük idaresinin ilgilinin lehine
olan kararlarının iptal edilmesi gerekmez?
A) Kararın hukuken doğru olması ve herhangi bir yanlışlık ya da eksiklik içermemesi hâlinde
B) Kararın doğru veya tam bilgilere dayanılarak verilmesinin mümkün olmamasının tespiti hâlinde
C) Kararın yanlış veya eksik bilgilere dayanılarak verilmesi hâlinde
D) Başvuru sahibinin yanlışlık veya eksiklik durumunu bilmesi veya bilmesi gerektiği hâllerde
CEVAP: A
SORU: GÜMRÜK MÜDÜR YRD. MART 2018

I-Kararın yanlış veya eksik bilgilere dayanılarak verilmesi hali
II-Başvuru sahibinin kararın yanlış veya eksik bilgilere dayanılarak verilmesi halini bilmesi veya bilmesi
gerektiği haller
III- Kararın doğru veya tam bilgilere dayanılarak verilmesinin mümkün olmamasının tespiti hali
IV-Kararın yürürlüğe girmesinden itibaren geçen 3 aylık süre zarfında ihlal edilmesi hali
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olan kararları yukarıda sayılan
hangi hallerin bir arada bulunması durumunda iptal edilir?
32
A) I ve II
B) I ve IV
C) I, II ve III
D) II, III ve IV
CEVAP: C
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Bilgi
(GK) Madde 8
1. Kişiler gümrük idarelerinden gümrük mevzuatının uygulanması hakkında bilgi talep edebilirler.
2. Bilgiler, talep edene ücretsiz olarak verilir. Bununla birlikte, özellikle eşyanın kimyevi tahlili veya ekspertizi ya
da talep edene geri gönderilmesi nedeniyle gümrük idarelerince yapılan masraflar, talepte bulunan tarafından
karşılanır.
(GK) Madde 9
1. Yazılı talep üzerine Ticaret Bakanlığı veya yetkilendirdiği gümrük idaresi tarafından bağlayıcı tarife veya
bağlayıcı menşe bilgileri verilir.
2. Bağlayıcı tarife veya bağlayıcı menşe bilgisi, gümrük idarelerini, hak sahibine karşı sadece eşyanın tarife
pozisyonu konusunda veya eşyanın menşeinin tespiti konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten sonra
tamamlanacak gümrük işlemlerine konu olan eşya için bağlar.
Bağlayıcı menşe bilgisinin verilmesinde, 17 ila 22’nci maddelerde yer alan eşyanın menşeinin belirlenmesine
ilişkin hükümler esas alınır.
3. Bilgi alan kişi;
a) Bağlayıcı tarife bilgisi için, beyan edilecek eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşya arasında her bakımdan
uygunluk bulunduğunu kanıtlamak zorundadır.
b) Bağlayıcı menşe bilgisi için, beyan edilecek eşya ve menşe kazanımı gerektiren durumu ile verilen bilgide
tanımlanan eşya ve menşe kazanımı gerektiren durumunun her bakımdan uygun bulunduğunu, kanıtlamak
zorundadır.
4. Bağlayıcı Tarife Bilgisi veriliş tarihinden itibaren altı yıl; bağlayıcı menşe bilgisi veriliş tarihinden itibaren üç
yıl geçerlidir. Talep edenin verdiği yanlış veya eksik bilgiye dayanan bağlayıcı bilgi iptal edilir.
EZBER:
Tarife 6 Yıl
Menşe 3 Yıl
5. Bağlayıcı tarife bilgisi aşağıdaki durumlarda geçerliliğini kaybeder:
a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinde değişiklik yapılması ve verilen bilginin söz konusu değişiklikle getirilen
hükümlere uymaması durumunda değişikliklerin Resmî Gazetede yayımı tarihi ile bağlayıcı tarife bilgisi
geçerliliğini kaybeder.
b) Dünya Gümrük Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz Nomanklatür, izahname, tarife pozisyonlarına
ilişkin kararlarındaki bir değişikliğe uymaması, durumunda değişikliklerin Resmî Gazetede yayımı tarihi ile
bağlayıcı tarife bilgisi geçerliliğini kaybeder.
c) Bağlayıcı tarife bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi ile
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bilgi
Bilgilerin gizliliği
(GY) MADDE 30
(1) Gizli nitelikli bilgiler, bu bilgilerin edinilmesini gerektiren işlemlerle doğrudan ilgili olması koşuluyla ve
bu işlemlerle sınırlı olarak kullanılır.
33
(2) Kendi görev ve yetki alanları ile ilgili olması kaydıyla, Ticaret Bakanlığı ilgili kurum ve kuruluşlarla konu,
amaç, tarafların yükümlülükleri ve süresi gibi hususların yer alacağı bir protokol kapsamında veri değişiminde
bulunabilir. Bu verilerin yetkisi olmayan kişi, kurum veya kuruluşların eline geçmemesi için protokol yapılan
kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli tüm tedbirler alınır. Piyasa gözetimi ve denetimine yönelik veri değişim
talebinin karşılanmasında, ilgili kurumların ithalat denetimlerinin azaltılması ve hızlandırılması dikkate alınır.
(3) Gümrük işlemleriyle ve bu işlemlerin denetimiyle görevli memurlar, görevleri dolayısıyla yükümlünün
kendisine ve yükümlüyle ilgili olanların şahıslarına, işlem ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, mal
varlıklarına, mesleklerine ilişkin olarak öğrendikleri sırları ve gizli kalması gereken diğer hususları
açıklayamaz ve bunları kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına kullanamaz. Bu yasak yukarıda belirtilen
kişilerin görevlerinden ayrılmalarından sonra da devam eder.
(4) Sonuçlarından ülke ve/veya Bakanlık politikalarını geliştirmeye yönelik çalışmalarda yararlanılmak üzere,
yüksek öğretim kurumları veya kuruluş amacı araştırma ve geliştirme olan kurumlar ve bunlara bağlı
araştırmacılarla bilimsel amaçlı araştırmalarda iş birliği yapılabilir. Bu kapsamda konu, amaç, tarafların
yükümlülükleri ve süresi gibi hususların yer alacağı bir protokol kapsamında veri kullanımı gerçekleştirilir.
Veri kullanımında uluslararası istatistiksel yöntemlere uygun veri gizleme işlemi yapılır. Bakanlıkça derlenen
ve saklanan bireysel verilerin tanınmasına yol açacak bölümleri gizlendikten sonra kullandırılır. İhtiyaç olması
halinde mikro verilerde yeni gizleme teknikleri de uygulanabilir. Verilerin yetkisi olmayan kişi, kurum veya
kuruluşların eline geçmemesi için taraflarca gerekli olan tedbirler alınır. Bu kapsamda yapılan araştırma
sonuçları, Bakanlık tarafından kontrol edilmeden üçüncü kişilerle paylaşılmasına izin verilmez.
(5) Bu maddede belirtilen yükümlülüğe uymayanlar hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 239 ve 258
inci maddeleri gereğince gerekli işlemler yapılır.
SORU: GÜMRÜK MUAYENE YETERLİLİK KASIM 2013

Bağlayıcı Tarife Bilgisi Aşağıdaki Durumların Hangisinde Geçerliliğini Kaybetmez?
A) Türk Gümrük Tarife Cetvelinde değişiklik yapılması ve verilen bilginin söz konusu değişiklikle
getirilen hükümlere uymaması
B) Dünya Gümrük Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz Nomanklatür, İzahname, tarife
pozisyonlarına ilişkin kararlarındaki bir değişikliğe uymaması
C) Bağlayıcı tarife bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi
D) Bağlayıcı tarife bilgisinin veriliş tarihinden itibaren üç yıl geçmiş olması
CEVAP: D
SORU: GÜMRÜK MÜŞ. YARD. EKİM 2017

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun Bağlayıcı Tarife Bilgisine ilişkin hükümleri çerçevesinde
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Bilgi alan kişi, beyan edilecek eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşya arasında her bakımdan
uygunluk bulunduğunu kanıtlamak zorundadır.
B) Bağlayıcı tarife bilgisi, bilgide tanımlanan eşyanın vergi oranında bir değişiklik olması hâlinde
geçerliliğini yitirir.
C) Bağlayıcı tarife bilgisi veriliş tarihinden itibaren 5 yıl geçerlidir.
D) Bağlayıcı tarife bilgisi için gerekli tahliller ücretsizdir.
CEVAP: A
6. Bağlayıcı menşe bilgisi aşağıdaki durumlarda geçerliliğini kaybeder:
a) Menşe kurallarında bir mevzuat düzenlemesi veya bir uluslararası anlaşma gereğince değişiklik yapılması ve
verilen bilginin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması durumunda değişikliklerin Resmî Gazetede
yayımı tarihi ile bağlayıcı menşe bilgisi geçerliliğini kaybeder.
b) Dünya ticaret Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz Menşe Kuralları Anlaşmasına ve bu anlaşmaya
ilişkin İzahname ve kararlardaki bir değişikliğe uymaması durumunda değişikliklerin Resmî Gazetede yayımı
tarihi ile bağlayıcı menşe bilgisi geçerliliğini kaybeder.
c) Bağlayıcı menşe bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi ile
SORU:
Bağlayıcı Menşe bilgisi aşağıdaki durumların hangisinde geçerliliğini kaybetmez?
34
A) Menşe kurallarında bir mevzuat düzenlemesi veya bir uluslararası anlaşma gereğince değişiklik
yapılması ve verilen bilginin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması.
B) Dünya ticaret Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz Menşe Kuralları Anlaşmasına ve bu
anlaşmaya ilişkin İzahname ve kararlardaki bir değişikliğe uymaması
C) Bağlayıcı menşe bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi
D) Bağlayıcı Menşe bilgisinin verilişinden itibaren 2 yıl geçmesi
CEVAP: D
7. 5 ve 6’ncı fıkra hükümleri uyarınca geçerliliğini kaybeden bağlayıcı tarife veya menşe bilgisinin hak sahibi, söz
konusu bağlayıcı bilgiye dayanarak ve bu bilginin geçerliliğini kaybetmesinden önce, ilgili eşyanın alımı veya
satımı üstüne bağlayıcı sözleşmeler yaptığı takdirde, geçerliliğini kaybeden tarife veya menşe bilgisini, söz konusu
yayımın ya da tebligatın yapıldığı tarihten itibaren altı aylık bir süre boyunca kullanabilir.
Ancak, gümrük işlemleri sırasında söz konusu ürünler için bir ithalat, ihracat ya da ön izin belgesinin gümrüğe
verilmesi halinde, bu belgenin geçerlilik süresi esas alınır. Bu fıkra hükümlerine istisna getirmeye Cumhurbaşkanı
(Eski Bakanları Kurulu) yetkilidir.
SORU:
Geçerliliğini kaybeden bağlayıcı tarife veya menşe bilgisinin hak sahibi, söz konusu bağlayıcı bilgiye
dayanarak ve bu bilginin geçerliliğini kaybetmesinden önce, ilgili eşyanın alımı veya satımı üstüne
bağlayıcı sözleşmeler yaptığı takdirde, geçerliliğini kaybeden tarife veya menşe bilgisini, ne kadar bir
süre boyunca kullanabilir.
A) Sözleme tarihinden itibaren 3 ay

B) Geçersizliğin tebliğinden itibaren 6 ay
C) Sözleme tarihinden itibaren 6 ay
D) Sözleşme sonuna kadar
E) Sözleşme tarihinden itibaren 12 ay
CEVAP: B
8. Bağlayıcı tarife veya menşe bilgisine ilişkin 7’nci fıkra hükümleri ancak aşağıdaki amaçlarla kullanılabilir.
a) İthalat ya da ihracat vergilerinin belirlenmesi amacıyla kullanılabilir.
b) Tarım politikası kapsamında ihracat vergi iadeleri ile ithalata ya da ihracata verilen diğer bütün ödemelerin
hesaplanması amacıyla kullanılabilir.
c) Belgelerin, söz konusu tarife veya menşe bilgisine istinaden verilmiş olması koşuluyla, eşyaya ait gümrük
beyannamesinin tescili için gümrük işlemlerinin yürütülmesi sırasında verilen ithalat, ihracat ya da ön izin
belgesinin kullanımı amacıyla kullanılabilir.
EZBER:
Bağlayıcı Tarife Bilgisi: Ticaret Bakanlığınca veya Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Ticaret
Bakanlığı Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerince verilen idari karardır
Tarife Belirleme Yetkisi

1- Merkezde Gümrükler Genel Müdürlüğü
2- Taşrada Gümrük Muayene Memuru
Bağlayıcı Menşe Bilgisi: Kişinin yazılı talebi üzerine Ticaret Bakanlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü)
tarafından verilen ve eşyanın tercihli veya tercihli olmayan menşeinin tespitine ilişkin idari karardır.
EZBER:
Bağlayıcı Tarifede başvuru sahibine bildirim 3 ay içerinde yapılmalıdır.
Bağlayıcı Menşede başvuru sahibine bildirim 5 ay içerisinde yapılmalıdır.
SORU:
Bağlayıcı Menşe bilgisi aşağıdaki durumların hangisinde geçerliliğini kaybeder?
A) Menşe kurallarında bir mevzuat düzenlemesi veya bir uluslararası anlaşma gereğince değişiklik
yapılması ve verilen bilginin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uyması.
B) Dünya gümrük Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz Menşe Kuralları Anlaşmasına ve bu
anlaşmaya ilişkin İzahname ve kararlardaki bir değişikliğe uymaması.
C) Bağlayıcı menşe bilgisinin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi.
D) Bağlayıcı Menşe bilgisinin verilişinden itibaren 2 yıl geçmesi.
CEVAP: C
35
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Diğer Hükümler
(GK) Madde 10
1. a) Bu Kanunda ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan mevzuatta yer alan; izin süreleri, teminat uygulamaları,
gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna uygulamaları ile beyanın düzeltilmesine ilişkin ortaya çıkan sorunları ve
tereddütleri incelemek suretiyle gidermeye Ticaret Bakanlığı Bakanı yetkilidir.
b) Tabiî afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, radyasyon ve hava kirliliği gibi önemli nitelikteki
kimyasal ve teknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz hallerinde kriz bölgelerinde kullanılmak üzere
yurt dışından gelecek araç, gereç, makine, teçhizat ve benzeri malzemelerin, giriş kayıtları tutulmak ve gümrük ile
ilgili mevzuat gereğince yerine getirilmesi gereken işlemler sonradan yapılmak üzere, yurda girişine izin vermeye;
bu şekilde yurda giren her türlü araç, gereç, makine ve teçhizatın tekrar yurt dışına çıkarılmalarına veya ihtiyaçlara
ve günün şartlarına uygun olarak serbest dolaşıma girişine karar vermeye Ticaret Bakanlığı Bakanı yetkilidir.
c) Ticaret Bakanlığı, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alır. Bu
çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir
kısım tespit işlemlerinin, belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve
esasları düzenlemeye yetkilidir.
2. Gümrük mevzuatının öngördüğü uygulamaların, hangi hallerde ve hangi koşullar altında basitleştirileceğine
ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 10 /A
1. Gümrük idareleri, mevzuatın belirlediği şartlar çerçevesinde, Türkiye Gümrük Bölgesi ile diğer ülkeler arasında
taşınan eşyanın giriş, çıkış, transit, aktarma ve nihai kullanımını ve serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın
durumunu düzenleyen gümrük mevzuatı ve diğer mevzuatın doğru uygulanmasını sağlamak için gerekli görülen
gümrük kontrollerini yerine getirir. Uluslararası bir anlaşmanın öngörmesi halinde, mevzuatın doğru bir şekilde
uygulanmasına yönelik gümrük kontrolleri başka bir ülkede de yürütülebilir.
2. Ani ve rastgele yapılanlar dışındaki gümrük kontrolleri; risklerin tespiti ve risk derecesinin ölçülmesi ile ulusal
ve gerekli görüldüğü takdirde uluslararası düzeyde riskleri değerlendirerek gerekli önlemleri oluşturmak amacıyla
bilgisayarlı veri işleme tekniklerini kullanan risk analizi esas alınarak yapılır.
3. Ticaret Bakanlığı, risk yönetimi çerçevesini oluşturur ve risk kriterleri ile öncelikli kontrol alanlarını belirler.
Bu amaçla, risk kriterlerinin tespitine yönelik olarak gümrük işlemleri, gümrük kabahatleri ve kaçakçılık fiillerine
ilişkin verileri toplamaya, saklamaya ve işlemeye yetkilidir. Verilerin toplanması, saklanması ve işlenmesine
4. Gümrük idareleri dışındaki yetkili kurumlar tarafından gerçekleştirilecek kontroller, 21.3.2007 tarihli ve 5607
sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 19 uncu maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla gümrük idarelerinin
koordinasyonunda ve mümkün olduğu ölçüde aynı yer ve zamanda yapılır.
5. Bu maddede öngörülen kontroller kapsamında, gümrük idareleri ile diğer yetkili kurumlar, Türkiye Gümrük
Bölgesi ile diğer ülkeler arasında taşınan eşyanın giriş, çıkış, transit, aktarma ve nihai kullanımı ile serbest
dolaşımda bulunmayan eşyanın durumu ile ilgili alınan bilgileri riskin en az düzeye indirilebilmesi için kendi
aralarında paylaşabilirler.
6. 12’nci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gizli bilgilerin diğer ülkelerin gümrük idarelerine ve güvenlik
güçleri gibi diğer kurumlarına iletilmesine sadece uluslararası bir anlaşma çerçevesinde izin verilebilir.
(GK) Madde 11
Gümrük işlemleriyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan kişiler, Ticaret Bakanlığı’nın veya gümrük
idarelerinin talebi üzerine gümrük işlemleri ile sınırlı olmak kaydıyla belirlenen süreler içinde gerekli bütün belge
ve bilgileri vermek ve her türlü yardımı sağlamakla yükümlüdür.
Kendilerinden bu konularda bilgi istenilen kişiler, özel kanunlarda yazılı gizlilik hükümlerini ileri sürerek bilgi
vermekten kaçınamazlar.
(GK) Madde 12
1. Gümrük idareleri ve diğer yetkili kurumlar gizli nitelikteki veya gizlilik esasına göre elde edilen bütün bilgileri
saklamak zorundadır. Bu bilgileri veren kişinin veya makamın açık izni olmaksızın söz konusu bilgiler
açıklanamaz. Şu kadar ki, gümrük idareleri ve diğer yetkili kurumlar verilerin korunmasına ilişkin yasal hükümler
veya yargı kararlarının gereği olarak söz konusu bilgileri ilgili mercilere verirler.
36
2. Gümrük işlemleri nedeniyle elde edilen gizli nitelikteki bilgilerin toplanması, kullanılması, saklanması,
saklanma süresi ve üçüncü kişilere verilmesine ilişkin hükümler yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 13
İlgili kişiler, 11’inci maddede belirtilen belge ve bilgileri gümrük kontrolü amacıyla beş yıl süre ile saklamak
zorundadırlar.
EZBER:
Kişiler gümrük işlemleri ile ilgili belge ve bilgileri gümrük kontrolü amacıyla 5 yıl süre ile saklamak
zorundadırlar.
Saklamamamın müeyyidesi ise;
Gümrük Kanunu Madde 241
1.Bu Kanunda ayrı bir ceza tayin edilmiş haller saklı kalmak üzere, bu Kanuna ve bu Kanunda tanınan yetkilere
dayanılarak çıkarılan ikincil düzenlemelerle getirilen hükümlere aykırı hareket edenlere söz konusu
düzenlemelerde açıkça öngörülmüş olması kaydıyla 60 TL usulsüzlük cezası uygulanır.
2013 Yılı için; G.G.T. (Gümrük İşlemleri) (Seri No: 101) gereğince 76.00-TL
2019 Yılı için; G.G.T. (Gümrük İşlemleri) (Seri No: 157) gereğince 130,00 TL
2022 yılı için G.G.T. (Gümrük İşlemleri) (Seri No: 181) gereğince 235,00 TL
2023 yılı için G.G.T. (Gümrük İşlemleri) (Seri No: 189) gereğince 523,00 TL
Madde 13 teki saklamamanın müeyyidesi ise 241/6/d fıkrasında belirtilmiştir.
241/6. Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın sekiz katı (1.880,00 TL) olarak
uygulanır:
d) 13’üncü maddede belirtilen belgelerin beş yıl süreyle saklanmaması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın
sekiz katı (1.880,00 TL) olarak uygulanır.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre gümrük işlemleri ile ilgili olan kişiler, gümrük işlemleri ile ilgili
bilgi ve belgeleri gümrük kontrolü amacıyla kaç yıl süre ile saklamak zorundadırlar?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 5
CEVAP: D
Belge saklama süresi;
(GK) 13/a) (b) bendinde öngörülen haller dışında, serbest dolaşıma girmek veya ihraç edilmek üzere beyan
edilen eşya ile ilgili olarak,
Serbest dolaşıma giriş veya ihracat beyanlarına ilişkin belgelerin tescil edildiği yılın sonundan itibaren işlemeye
başlar.
(GK) 13/b) Nihai kullanımları nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergisi ile Türkiye'de serbest dolaşıma
giren eşya için, gümrük gözetimine tabi olmalarının sona erdiği yılın sonundan itibaren işlemeye başlar.
(GK) 13/c) Başka bir gümrük rejimine tabi tutulan eşya için, gümrük rejiminin sona erdiği yılın sonundan
itibaren işlemeye başlar.
(GK) 13/d) Serbest bölgeye konulan eşya için, serbest bölgeden çıktıkları yılın sonundan itibaren işlemeye
başlar.
37
SORU:
Doğubayazıt Gümrük Müdürlüğünde 10.05.2019 tarihinde tescil edilen serbest dolaşıma giriş
beyannamesi ve ekli belgelerin ilgili kişilerce saklanma süresi hangi tarihte sona erer?
A) 10.05.2025
B) 31.12.2024
C) 09.05.2024
D) 31.12.2025
E) 01.01.2025
CEVAP: B
Gümrük Kanunun 13.maddesinin a fıkrası gereği 10.05.2019 tarihinde tescil edilmiş Serbest Dolaşıma Giriş
Beyannamesi ve ekli belgelerin saklanma süresi. 01.01.2020 tarihinde başlayacak 31.12.2024 tarihi ile beş yılı
doldurmuş olacaktır.
SORU:
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nda belirtilen belgelerin saklama süreleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi yanlış bir ifadedir?
A) Serbest dolaşıma girmek veya ihraç edilmek üzere beyan edilen eşya ile ilgili olarak serbest dolaşıma
giriş veya ihracat beyanlarına ilişkin belgelerin tescil edildiği yılın sonundan itibaren işlemeye başlar.
B) Nihai kullanımları nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergisi ile Türkiye'de serbest dolaşıma giren
eşya için, gümrük gözetimine tabi olmalarının sona erdiği yılın sonundan itibaren işlemeye başlar.
C) Başka bir gümrük rejimine tabi tutulan eşya için, gümrük rejiminin sona erdiği yılın sonundan itibaren
işlemeye başlar.
D) Serbest bölgeye konulan eşya için, serbest bölgeye girdikleri yılın sonundan itibaren işlemeye başlar.
CEVAP: D
Serbest bölgeye konulan eşya için, serbest bölgeden çıktıkları yılın sonundan itibaren işlemeye başlar.
(GK) Madde 14
1. Bu Kanunda belirtilen süreler, tarih veya vadeler, aksine özel bir hüküm bulunmadıkça uzatılamaz veya
ertelenemez. Süre, tarih veya vadelerin bitim tarihinin resmî tatil gününe rastlaması halinde, bu süreler ilk
işgününün Resmî çalışma saatleri sonunda biter.
2. Süre hafta veya ay olarak belli edilmiş ise; başladığı güne son hafta veya ayda tekabül eden günün mesai saati
bitiminde sona erer. Sürenin bittiği ayda tekabül eden bir gün yoksa süre o ayın son gününün mesai saati bitiminde
sona erer.
3. Bu Kanuna göre gümrük idaresine yapılacak yazılı başvurular posta ile taahhütlü olarak gönderilebilir. Bu
takdirde başvurunun postaya verildiği tarih gümrük idaresine verilme tarihi yerine geçer.
GÜMRÜK YÖNETMELİĞİ
BEŞİNCİ BÖLÜM
Süreler
Süre ve süre uzatımı
(GY) MADDE 31
(1) Kanunda belirtilen süreler aksine bir hüküm bulunmadıkça uzatılamaz veya ertelenemez. Ancak, mücbir
sebep ve beklenmeyen hallerden herhangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar bu
süreler işlemez.
(2) Süresi dışında yapılan müracaatlarda, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerin süresi içerisinde meydana
geldiğini kanıtlayan belge ibrazı halinde ilgili gümrük idaresince mücbir sebep ve beklenmeyen hallere ilişkin
olarak ibraz edilen belgelere göre ek süre verilir.
(3) Mücbir sebep ve beklenmeyen haller şunlardır;
a) Doğal afetler (yangın, yer sarsıntısı, su basması, don, fırtına, kasırga v.b.)
b) Kanuni grev ve lokavtlar,
c) Genel salgın hastalık,
38
ç) Kısmi veya genel seferberlik ilanı,
d) Devletçe konulan yasaklar, abluka veya savaş hali, terör,
e) Ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk,
f) Yükümlü firmanın iflası veya şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü,
g) Yükümlü firmanın faaliyetinin kamu otoritelerince durdurulması,
ğ) Yükümlünün iradesi dışında meydana gelen ve müdahalesiyle önlenemeyecek diğer durumlar.
SORU:
Gümrük Kanunun 14.maddesi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Gümrük kanununda belirtilen süreler, tarih veya vadeler, aksine özel bir hüküm bulunmadıkça
uzatılamaz veya ertelenemez.
B) Gümrük Kanunundaki süreler tarih veya vadelerin bitim tarihinin resmî tatil gününe rastlaması
halinde, bu süreler ilk işgününün Resmî çalışma saatleri sonunda biter.
C) Gümrük kanununa göre gümrük idaresine yapılacak yazılı başvurular posta ile taahhütlü olarak
gönderilebilir. Bu takdirde başvurunun posta yoluyla idareye ulaştığı tarih gümrük idaresine verilme
tarihi yerine geçer.
D) Gümrük Kanunundaki süre hafta veya ay olarak belli edilmiş ise; başladığı güne son hafta veya ayda
tekabül eden günün mesai saati bitiminde sona erer.
E) Gümrük kanununa göre gümrük idaresine yapılacak yazılı başvurular posta ile taahhütlü olarak
gönderilebilir.
CEVAP: C
GÜMRÜK KANUNU İKİNCİ KISIM

Gümrük Vergileri ile Eşya Ticareti Konusunda Öngörülen Diğer Önlemlerin
Uygulanmasına İlişkin Unsurlar
BİRİNCİ BÖLÜM
Gümrük Tarifesi ve Eşyanın Tarife Pozisyonlarına Ayrılması
(GK) Madde 15
1. Gümrük vergileri, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanır.
2. Eşya ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmiş diğer önlemler, gerektiği takdirde, söz konusu eşyanın tarife
pozisyonuna göre uygulanır.
3. Gümrük Tarifesi: Kapsamı;
b) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarife

a) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ nınca Cetveline dayanan veya bu cetvele alt açılımlar
kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetveli ekleyen ve eşya ticaretine ilişkin tarife önlemlerinin
uygulanması için tespit edilen diğer cetvelleri
d) Tercihli tarife uygulamaları
c) Türk Gümrük Tarifesinin kapsadığı eşyaya
uygulanacak Gümrük vergi oranlarını,
(Türkiye'nin bazı ülkeler veya ülke grupları ile
Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi
yaptığı tercihli bir tarife uygulaması gerektiren
sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel
anlaşmalarda yer alan tercihli tarife uygulamaları)
düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalat vergileri
e) Tercihli tarife uygulamaları

f) İthalat vergilerinde, bazı eşyaya şartlı olarak
(Türkiye tarafından tek taraflı olarak bazı ülkeler,
uygulanacak muafiyet veya indirim uygulamaları
ülke grupları veya toprak parçaları için tanınan
tercihli tarife uygulamaları)
39
g) Yukarıdakilerin dışında kalan diğer tarife
uygulamaları
SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. ARALIK 2015

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, aşağıdakilerden hangisi yürürlükte olan gümrük tarifesinin
kapsadığı unsurlardan birisi değildir?
A) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ ınca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetveli
B) İthalatçılar ile Gümrük Müşavir ve Müşavir Yardımcılarının gelirlerinin vergilendirilmesinde gündeme
gelen 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. Maddesi uyarınca gelir vergisi tarifesi
C) Türk Gümrük Tarifesinin kapsadığı eşyaya uygulanacak gümrük vergi oranları
D) İthalat vergilerinde, bazı eşyaya şartlı olarak uygulanacak muafiyet veya indirim uygulamalar
CEVAP: B
SORU: GÜMRÜK MÜŞ. YRD. EKİM 2017

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi gümrük tarifesi tanımına girmez?
A) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarife Cetveline dayanan veya bu cetvele alt açılımlar ekleyen ve
eşya ticaretine ilişkin tarife önlemlerinin uygulanması için tespit edilen diğer cetveller
B) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetveli
C) İthalat vergilerinde, bazı eşyaya şartlı olarak uygulanacak muafiyet veya indirim uygulamaları
D) Gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanım
CEVAP: D
SORU:
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na gümrük tarifesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Türkiye tarafından tek taraflı olarak bazı ülkeler, ülke grupları veya toprak parçaları için tanınan
tercihli tarife uygulamaları gümrük tarifesi kapsamındadır.
B) İthalat vergilerinde, bazı eşyaya şartlı olarak uygulanacak muafiyet veya indirim uygulamaları gümrük
tarifesi kapsamındadır.
C) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarife Cetveline dayanan veya bu cetvele alt açılımlar ekleyen
ve eşya ticaretine ilişkin tarife önlemlerinin uygulanması için tespit edilen diğer cetveller gümrük
D) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ nınca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetveli gümrük
E) Ticaret Bakanlığınca belirlenen görüşler gümrük tarifesi kapsamını belirler.
CEVAP: E
4. Sabit oranlı vergilendirmeye ilişkin hükümler saklı kalmak üzere, 3’üncü fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinde
(Tercihli Tarife ve Şartlı Muafiyet ve İndirim) belirtilen koşulları taşıyan eşyanın ithalinde, beyan sahibi (c)
bendinde belirtilen tarife yerine (d), (e) ve (f) bentleri (Tercihli Tarife ve Şartlı Muafiyet ve İndirim) hükümlerinin
uygulanmasını isteyebilir. Gerekli koşulların yerine getirilmesi halinde, söz konusu talep gümrük işlemlerinin
tamamlanmasından veya eşyanın tesliminden sonra da yapılabilir.
5. Bu maddenin 3’üncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen belirli bir ithalat hacmi ile sınırlandırılmış
tarife uygulamaları;
a) Tarife kotalarının söz konusu olduğu durumlarda, tespit edilen ithalat hacmi sınırına ulaşıldığında sona erer.
b) Tarife tavanlarının söz konusu olduğu durumlarda ise Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararı ile sona
erer.
EZBER:
Tarife Tavanı Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) kararı ile sona erer.
Tarife Kotası ithalat hacmi sınırına ulaştığında sona erer.
40
6. Eşyanın tarife pozisyonunun belirlenmesi deyiminden, yürürlükteki hükümlere uygun olarak, söz konusu
eşyanın girdiği;
a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin veya 3’üncü fıkranın (b) bendinde öngörülen diğer cetvelin alt açılımlarının
belirlenmesi anlaşılır.
b) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarifesine dayanan ya da bu tarife cetveline alt açılımlar ekleyen ve özel
alanlara ait eşya ticaretine ilişkin tarife dışı önlemlerin uygulanması amacıyla Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları
Kurulu) Kararı ile oluşturulan bir diğer cetvelin alt açılımlarının belirlenmesi anlaşılır.
7. Gümrük Tarife Cetveli, İzahnamesi ve eşya fihristi, Ticaret Bakanlığınca hazırlanır ve Resmî Gazetede
yayımlanır. Bu şekilde yayımlanan metinler idari ve kazai uygulamalarda esas tutulur.
GÜMRÜK GİRİŞ TARİFE CETVELİ HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası:474
Madde 1
Gümrük Giriş Tarife Cetveli, Armonize Sistem Nomanklatür’ ü esas alınarak ilişikte gösterildiği şekilde
yeniden düzenlenmiştir.
Bu cetvelde yer alan eşyaların pozisyonlarını, alt tarife pozisyonlarını ve bunlara ait sayısal kodları, bölüm,
fasıl ve alt tarife pozisyon notlarını ve Armonize Sistemin yorumuna ait genel kuralları genişletmeye, açmaya,
değiştirmeye ve bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.
Madde 2
Cumhurbaşkanı, bu Kanunun eki Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan eşyaların gümrük vergisi had ve
nispetlerini 50’ye kadar yükseltebilir, sıfıra kadar indirebilir veya bu Cetveldeki had ve nispetleri %50’sine
kadar artırabilir. Cumhurbaşkanı ayrıca, Tarifedeki notlarda gerekli değişiklikleri yapmaya, bu değişikliklerin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye de yetkilidir.
Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır.
Madde 3
a) 2’nci maddede yazılı Bakanlık ve teşekküllerce birlikte yapılacak inceleme sonunda yatırım maddesi
sayılacak ve ithali uzun vadeli plan hedeflerine uygun görülecek eşyanın gümrük vergileri ile ithalde alınan
istihsal vergisini ve belediyelere ait vergilerle rıhtım resmini Cumhurbaşkanı, bunların gümrük hattını aştıkları
tarihten itibaren en çok beş yıllık bir devre içinde ve yıllık eşit taksitlerle tahsiline karar ile müsaade etmeye
yetkilidir.
b) Yukarıdaki fıkra hükmünü, Türkiye’de imal ve istihsal olunan yatırım maddelerinin maliyetine giren vasıtalı
vergiler hakkında da aynı maksatla uygulamaya, bunun için de bu türlü vergilerden yatırım maliyetlerinde teşhis
ve tespiti mümkün olabilenlerin, beş yılda ve beş müsavi taksitte ödenmesini sağlamak üzere gerekli tedbirleri
karar ile almaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.
c) Bu maddede bahis konusu yetkiler kamu sektörü ve özel sektör için eşit şekilde kullanılır.
Madde 4
Bu kanun hükümlerinin uygulanması ile ilgili usuller ve esaslar Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulacak bir
yönetmelikte gösterilir.
Madde 5
Yukarıdaki maddelerde gösterilen işlerin hazırlık çalışmaları ikinci maddede yazılı bakanlık ve teşekküllerin,
en az daire başkanı, genel müdür yardımcısı seviyesindeki temsilcilerinden Cumhurbaşkanlığınca kurulacak ve
başkanı belli edilecek bir komisyon tarafından yapılır.
Komisyon 15 günden az ve iki aydan çok olmayan fasılalarla toplanarak gündemindeki konuları görüşür ve
karara bağlayarak Cumhurbaşkanlığına arz eder.
Madde 6
2/1/1961 tarihli ve 197 sayılı kanun ile buna dayanılarak yürürlüğe konulan Bakanlar Kurulu kararları ve
bunların onanmasına ilişkin kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır.
41
Geçici Madde 1
Bu Kanunun 5 inci maddesinde yazılı komisyonun 4’üncü maddede yazılı işleri ifa etmek maksadıyla kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay müddetle yapacağı toplantılar için 5 inci maddede yazılı tahdidi hüküm
uygulanmaz.
Madde 7
Bu kanun neşri tarihinde yürürlüğe girer ve bu konuda 5383 sayılı Gümrük Kanunu’nun 5 inci maddesi
uygulanmaz.
Madde 8
Bu kanunu cumhurbaşkanı yürütür.
SORU:
474 Sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanun’da yer alan işlerin hazırlık çalışmalarının
yapılması için Cumhurbaşkanı tarafından kurulan komisyon ne kadar zamanda toplanarak konuları
görüşür ve karara bağlayarak Cumhurbaşkanlığına arz eder?
A) 15 günden az ve iki aydan çok olmayan fasıllarla toplanır.

B) 1 aydan az olmayan fasıllarla en çok 3 ayda toplanır.
C) 2 aydan az olmayan fasıllarla en çok 4 ayda toplanır.
D) 3 aydan az olmayan fasıllarla en çok 5 ayda toplanır.
E) 4 aydan az olmayan fasıllarla en çok 6 ayda toplanır.
CEVAP:A
SORU: Ticaret Bakanlığı Görevde Yükselme 2020

474 Sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanun’da yer alan işlerin hazırlık çalışmalarının
yapılması için Cumhurbaşkanı tarafından kurulan komisyon en geç ne kadar zamanda bir
toplanmalıdır?
A) 15 gün
B) 1 ay
C) 2 ay
D) 3 ay
E) 4 ay
CEVAP:C
SORU:
474 Sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanun’da yer alan ifadelerle ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Cumhurbaşkanı, bu Kanunun eki Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan eşyaların gümrük vergisi had
ve nispetlerini yüzde 50’ye kadar yükseltebilir
B) Cumhurbaşkanı, bu Kanunun eki Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan eşyaların gümrük vergisi had
ve nispetlerini sıfıra kadar indirebilir.
C) Cumhurbaşkanı ayrıca, Tarifedeki notlarda gerekli değişiklikleri yapmaya, bu değişikliklerin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye de yetkilidir.
D) Cetvelde yer alan eşyaların pozisyonlarını, alt tarife pozisyonlarını ve bunlara ait sayısal kodları, bölüm,
fasıl ve alt tarife pozisyon notlarını ve Armonize Sistemin yorumuna ait genel kuralları genişletmeye,
açmaya, değiştirmeye ve bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.
E) Cumhurbaşkanı, bu Kanunun eki Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan eşyaların gümrük vergisi had
ve nispetlerini yüzde 100’e kadar yükseltebilir.
CEVAP:E
Gümrük Tarifesi ve Eşyanın Tarife Pozisyonlarına Ayrılması
Tanımlar
(GY) MADDE 32
(1) Gümrük tarifesi uygulamasına ilişkin bu kısımda geçen;
a) Bölüm: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde birbirine benzeyen aynı nitelikteki veya çoğunlukla aynı
hammaddeden yapılan eşyayı içine alacak şekilde oluşturulan grupları ifade eder.
42
b) Bölüm Başlığı: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde bulunan her bölümün başında yer alan ve tarifenin yorumu
bakımından bağlayıcı olmayıp, yol gösterici nitelikte olan ibareleri ifade eder.
c) Bölüm Notu: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde bölümlerle ilgili olarak bölüm başlıklarından sonra yer alan,
bölümde geçen bazı tabirlerin ne anlama geldiği, ilgili bölümde bir eşyaya yapılan bir atfın hangi tür eşyayı
kapsadığı, hangi eşyanın sadece ilgili bölümde yer alabileceği ve bu eşyanın bu bölümde yer alabilmesi için
hangi şartların gerektiği, hangi eşyanın o bölüme dâhil olmadığı hakkında bilgi veren açıklamaları ifade eder.
ç) Eşyanın Ticaretine İlişkin Özel Hükümlerle Belirlenmiş Önlemler: Bir eşyanın ticaretine ilişkin olarak
uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülükler ya da kanun, kararname, yönetmelik ve benzeri
mevzuat çerçevesinde, ilgili kurumlarca belirlenmiş özel düzenlemeleri ifade eder.
d) Fasıl: Bölümlerden daha alt düzeyde ve bölümlere nazaran daha çok birbirine benzeyen aynı nitelikteki
eşyayı içine alan ve altı basamaklı Armonize Sistem Kodunun ilk iki rakamını ifade eder.
e) Fasıl Başlığı: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan fasılların başında bulunan ve bağlayıcı olmayan
ibareleri ifade eder.
f) Fasıl Notu: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde fasıl başlıklarından sonra gelmek üzere, fasıllarla ilgili yapılan
açıklamaların yer aldığı kayıtları ifade eder.
g) Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde, on iki rakamdan oluşan pozisyonu
ifade eder.
ğ) İşlenmiş Tarım Ürünleriyle İlgili Özel Düzenlemeler: Tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen
işlenmiş tarım ürünlerinin ticaretinde uygulanan özel hükümleri ifade eder.
h) Kota: Bir takvim yılı içinde veya muayyen bir dönem itibarıyla yapılmasına izin verilen ithalatın miktar
ve/veya değerini ifade eder.
ı) Tarife Alt Pozisyonu: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde pozisyon numarasını izleyen iki rakam ile birlikte
altılı rakamlarla ifade edilen grupları ifade eder.
i) Tarife Kotası veya Tarife Kontenjanı: Bir mal ya da mal grubunun gümrük vergisi oranlarında belirli bir
miktar veya değer için indirim yapılması ya da muafiyet sağlanmasını ifade eder.
j) Tarife Önlemleri: Dış ticaretin serbest piyasa koşullarında gelişmesine, konulan gümrük vergileri ile engel
olunmasını ifade eder.
k) Tarife Pozisyonu: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde fasıla ilişkin ilk iki rakamdan sonra gelen iki rakamla
birlikte dörtlü rakamlarla ifade edilen grupları ifade eder.
l) Tarife Tavanı: Belirli bir dönem içinde, belli malların belirlenen değer ya da miktar için ithalatta ve ihracatta
normal gümrük vergisi oranında bir indirime gidilmesi ve bunu aşan miktar için belirlenen dönemin sonuna
kadar bu tarife indirimlerinin askıya alınabilmesi uygulamasını ifade eder.
m) Tercihli Tarife: iki ya da daha çok ülkenin yaptıkları ticaret anlaşması uyarınca, aralarındaki ticarette
karşılıklı olarak ya da bir ülkenin belli ülke ya da toprak parçaları menşeli eşyaya tek taraflı olarak daha düşük
tarife uygulamasını ifade eder.
n) Türk Gümrük Tarife Cetveli: Eşyanın cins ve niteliklerine göre sistematik bir şekilde numaralandırılarak
sınıflandırıldığı ve 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanunda yer alan gümrük vergisi
oranlarının gösterildiği Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ nınca kabul edilen cetveli ifade eder.
GY MADDE 431
(1) Serbest bölgede üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak üretilen eşyanın serbest dolaşıma sokulmak
istenilmesi durumunda beyan sahibinin talebi halinde Gümrük Kanunun 161 inci maddesi, talep olmaması
halinde ise aynı Kanunun 15 inci maddesi hükümlerine göre gümrük vergileri hesaplanır.
43
(GK) Madde 16
1. Mahiyeti ve nihai kullanım şekli gerekçesiyle, bazı eşyanın yararlanabileceği tercihli tarife uygulaması,
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ nınca belirlenen şartlara tabidir. Bir izin gerektiğinde 80 ve 81 inci
madde hükümleri uygulanır.
2. 1 inci fıkrada sözü edilen tercihli tarife uygulaması ifadesi, tarife kotaları kapsamında olsa dahi, ithalat
vergilerinde bir indirim veya şartlı muafiyet uygulaması anlamına gelir.
NİHAİ KULLANIM MEVZUATI

(GK) Madde 16
1. Mahiyeti ve nihai kullanım şekli gerekçesiyle, bazı eşyanın yararlanabileceği tercihli tarife uygulaması,
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ nınca belirlenen şartlara tabidir. Bir izin gerektiğinde 80 ve 81 inci madde
hükümleri uygulanır.
2. 1 inci fıkrada sözü edilen tercihli tarife uygulaması ifadesi, tarife kotaları kapsamında olsa dahi, ithalat
vergilerinde bir indirim veya şartlı muafiyet uygulaması anlamına gelir.
(GK) Madde 77
1. Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş eşyanın
gümrük gözetimi, nihai kullanım olarak kabul edilen üretim veya kullanım faaliyetiyle sona erer.
İndirimli veya sıfır vergi uygulamasına ilişkin koşulların sona erdiği hallerde gümrük gözetimi sona erer.
Eşyanın ihraç veya imha edildiği hallerde gümrük gözetimi sona erer.
Eşyanın indirimli veya sıfır vergi uygulaması için belirlenmiş amaçlar dışında kullanılması nedeniyle tahsili
gereken vergilerin ödemesinde gümrük gözetimi sona erer.
2. Nihai kullanım nedeniyle serbest dolaşıma giren eşyaya, duruma göre 81 inci maddenin 2’nci fıkrası veya
83’üncü madde hükümleri uygulanır.
(GK) Madde 81
2. Eşyanın bir şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulması, söz konusu eşya için tahakkuk edebilecek her türlü
gümrük vergilerine karşılık teminat verilmesi şartına bağlıdır.
(GK) Madde 83
Ekonomik etkili bir gümrük rejimi hak sahibinin hak ve yükümlülükleri, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslara
göre, söz konusu rejimden yararlanma koşullarını taşıyan kişilere devredilebilir. Yeni hak sahibi bu hakkı, aynı
koşulları taşıyan diğer kişilere de devredebilir.
Nihai kullanıma tabi eşya ve teminat

(GY) MADDE 207
(1) Kanunun 16’ncı maddesi hükmü çerçevesinde Bakanlar Kurulunca belirlenen, nihai kullanımı nedeniyle
indirimli veya sıfır vergi oranı uygulamasına tabi eşyanın, öngörülen amaçlarla kullanılması halinde gümrük
vergisi alınmaz veya normalde uygulanan gümrük vergisi oranından daha düşük vergi oranı uygulanır.
(2) Nihai kullanıma tabi tutulacak eşya;
a) Avrupa Birliğinde serbest dolaşımda olması,
b) Diğer tercihli tarife uygulamalarına konu olması,
c) Kanun ile gümrük vergisinden muaf veya Bakanlar Kurulu Kararı ile indirimli vergi uygulamasına tabi
tutulması,
hallerinde, bu eşyanın tabi olduğu gümrük vergisinin uygulanabilecek vergi ile aynı veya yüksek olması
durumunda söz konusu eşyaya 89.08 tarife pozisyonunda yer alan ‘sökülecek gemilerle, suda yüzen sökülecek
diğer araçlar’ hariç nihai kullanım hükümleri uygulanmaz.
(3) Nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanarak serbest dolaşıma giren eşyada kanuni
veya tavizli vergi oranının uygulanması ile bulunacak gümrük vergisi ile nihai kullanım nedeniyle indirimli
tarife uygulanarak tahakkuk ettirilen gümrük vergisi arasındaki fark gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde
teminata bağlanır.
(4) İzin hak sahibinin, izin belgesinde öngörülen sürenin sona ermesinden itibaren otuz gün içerisinde izni
veren gümrük idaresine müracaatı üzerine yerinde yapılan denetimlere ilişkin bilgilerin yer aldığı, Ek-27’de
44
yer alan Nihai Kullanım Denetim Formu esas alınarak, izin belgesi kapsamına giren işlemler itibariyle ilgili
izin hak sahibinin mali kayıtları üzerinden nihai kullanıma konu eşyanın nihai kullanım amacına uygun
kullanımda olup olmadığının tespiti ve teminat iadesine ilişkin diğer iş ve işlemler yetkilendirilmiş gümrük
müşavirince düzenlenecek rapora istinaden yerine getirilir. İzin belgesinde öngörülen sürenin sona ermesinden
itibaren otuz gün içinde izni veren gümrük idaresine herhangi bir müracaatta bulunulmaması halinde, eşyaya
ilişkin olarak alınan teminata 6183 sayılı Kanunun 56’ncı maddesi çerçevesinde işlem yapılır.
Nihai kullanım başvuru formu, izin belgesi, izin belgesinin iptali veya değiştirilmesi
(GY) MADDE 208
(1) Serbest dolaşıma girecek eşyanın nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanması
talepleri Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilerce, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla eşyanın serbest
dolaşıma gireceği yetkili gümrük idaresine yapılır.
(2) Talep uygun görüldüğü takdirde, ilgili gümrük idaresi tarafından indirimli veya sıfır vergi oranı
uygulamasına izin verilir. İzinde geçerlilik süresi de belirtilir.
(3) Gümrük idaresi, eşyanın nihai kullanıma tahsis şartlarına veya öngörülen kullanım amaçlarına uyulmasını
sağlamak üzere zorunlu olan hallerde eşyanın ayniyetini tespite yönelik gerekli önlemleri alır.
(4) İznin verildiği aşamada yanlış veya gerçeğe aykırı beyanda bulunulduğunun veya eşyanın nihai kullanıma
tahsis edilmediğinin veya edilemeyeceğinin anlaşılması ya da gümrük idaresinin izni olmaksızın devredilmesi
veya satılması hallerinde izin iptal edilir.
(5) İznin iptali durumunda izin hak sahibi nihai kullanıma tahsis edilmemiş eşya ile ilgili gümrük vergisini
derhal ödemek zorundadır.
(6) İznin verilmesinde göz önünde bulundurulan şartlardan birinde veya birkaçında değişiklik olduğunda,
gümrük idareleri, geçerlilik süresi dahil izinde gerekli değişiklikleri yapabilir.
(7) 126’ncı madde uyarınca geriye dönük izin verilebilmesi için eşya üzerinde gümrük gözetiminin sona
ermemiş olması şartı aranır.
Birlikte depolama ve nihai kullanıma tahsis

MADDE 209
(1) İzin hak sahibinin haklı gerekçeleri bulunması halinde, gümrük idareleri, nihai kullanımı nedeniyle indirimli
tarife uygulanan eşyanın, aynı teknik ve fiziksel özelliklere sahip, aynı şekil ve evsaftaki eşya ile birlikte
depolanmasına kayıtlarda ayrı ayrı gösterilmesi şartıyla izin verebilir.
(2) Bu durumda nihai kullanım amacıyla indirimli veya sıfır vergi oranı, nihai kullanıma yönelik eşyanın,
birlikte depolandığı eşyaya oranlanması sonucu bulunacak miktarın, depodan kullanılan eşyaya tatbik edilmesi
sonucu bulunacak miktara uygulanır.
(3) Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranına tabi eşyanın, bu uygulamadan yararlanabilmesi
için, süresi içerisinde öngörülen nihai kullanıma tahsis edilmesi gerekir.
(4) Eşyanın;
a) Sadece bir kez kullanılabilecek türden olması durumunda, tümünün süresi içinde öngörülen nihai kullanıma
tahsis edilmiş olması hallerinde, eşya nihai kullanıma tahsis edilmiş sayılır.
b) Mükerrer olarak kullanılabilir olması durumunda, öngörülen kullanıma ilk tahsis tarihinden itibaren iki yıl
geçmiş olması hallerinde, eşya nihai kullanıma tahsis edilmiş sayılır.
(5) Mükerrer kullanılabilen eşyadan;
a) Havayolları tarafından ya değişim sözleşmeleri şartları gereğince ya da kendi ihtiyaçları nedeniyle uçakların
bakım ve onarımı için kullanılan malzeme, öngörülen kullanıma ilk tahsis edilişlerinde,
b) Montajda kullanılan araç parçaları, bunların tahsis edildiği araçlar diğer kişilere devredildiğinde,
c) Sivil hava taşıtlarının yapım, bakım, tadilatı veya donanımına yönelik eşya, izin hak sahibinden başka bir
kişiye devredildiğinde veya bakımını, onarımını veya tadilatını müteakip üçüncü şahıslarca tekrar sahibinin
kullanımına verildiğinde,
45
ç) Sivil deniz taşıtları ile sondaj veya inşaat platformlarının yapımı, onarımı, bakımı, tadilatı ve donatılması
amaçlarına yönelik olarak sağlanan eşya, gemi ve sondaj platformu izin hak sahibinden başka bir kişiye
devredildiğinde bakımı, onarımını ya da tadilatını müteakip üçüncü şahıslarca tekrar sahibinin kullanımına
verildiğinde,
d) Doğrudan güverte teslimi yapılan donatım amaçlı eşyanın teslimatı gerçekleştiğinde,
e) Sivil hava taşıtları, bu amaç için öngörülen Resmî kayıtlara tescil edildikleri tarihte,
nihai kullanıma geçmiş sayılır.
(6) Mükerrer kullanılabilen eşyanın nihai kullanıma geçtiğinin tespiti durumunda, 209 uncu maddede belirtilen
süre beklenmeksizin teminat iade edilebilir.
(7) Nihai kullanım işleminin gerçekleştirilmesi sonucunda ortaya çıkan atık ve artıklar ile doğal yıpranmadan
ileri gelen kayıplar da nihai kullanıma tabi tutulmuş eşya olarak değerlendirilir.
Nihai kullanıma tabi eşyanın devri ve başka bir gümrüğe gönderilmesi

(GY) MADDE 210
(1) Nihai kullanım kapsamı eşyanın gümrük idaresinin izniyle başka bir izin hak sahibine devri mümkündür.
(2) Eşyanın, eşyayı kendisi nihai kullanıma tabi tutmayacak ithalatçılar tarafından nihai kullanım hükümlerine
tabi olunarak indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanmak suretiyle serbest dolaşıma sokulması halinde,
söz konusu eşyayı nihai kullanıma tabi tutacak kişilere yapılacak satış ve devirler ek-31’de yer alan forma
işlenir. Söz konusu form ithalatın gerçekleştirildiği ve İthalatçılar İçin Nihai Kullanım İzin Belgesi düzenleyen
gümrük idaresine beyan edilir.
(3) Devir nedeniyle başka bir gümrüğe gönderilecek nihai kullanım kapsamı eşya varış gümrüğüne ek-32’de
yer alan T5 belgesi ile gönderilir.
(4) T5 belgesi üç nüsha düzenlenir ve tescil işlemine tabi tutulur.
(5) T5 belgesinin;
a) A kutusuna hareket gümrük idaresi,
b) 2 no.lu kutuya eşyayı gönderen kişinin adı ve adresi,
c) 8 no.lu kutuya eşyanın gönderildiği kişinin adı ve adresi,
ç) 14 no.lu kutunun altında bulunan ‘önemli not’ kutusuna ‘nihai kullanıma tabi eşya’ ibaresi,
d) 31 no.lu kutusuna eşyanın tanımı, 33 no.lu kutuya eşyanın tarifesi,
e) 38 no.lu kutuya eşyanın net ağırlığı,
f) 103 no.lu kutuya yazıyla eşyanın net miktarı,
g) 104 no.lu kutuda yer alan diğer bölümüne büyük harflerle ‘NİHAİ KULLANIM AMACIYLA İNDİRİMLİ
VEYA SIFIR VERGİ ORANINDAN YARARLANAN EŞYANIN TAŞINMASIDIR’ ibaresi,
h) 106 no.lu kutuya;
1) Eşyanın serbest dolaşıma girişinden sonra bir işleme tabi tutulması durumunda, eşyanın serbest dolaşıma
girdiği haldeki tanımı,
2) Serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil sayı ve tarihi ile tescili yapan gümrük idaresinin adı,
ı) Formun arkasındaki E kutusuna varış gümrük idaresinin adı ile eşyanın çıkış tarihi,
yazılmak suretiyle düzenlenmesi zorunludur.
(6) T5 belgesinin iki nüshası eşyayla birlikte varış gümrüğüne ibraz edilmek üzere eşya sahibine verilir. Varış
gümrüğü, eşya ile birlikte gelen T5 belgesinin bir nüshasını alıkoyar ve diğer nüshasını hareket gümrük
idaresine geri gönderir. Hareket gümrük idaresi bu nüshayla işlemlerini kapatır.
46
Nihai kullanımda sorumluluk, denetim ve gümrük gözetiminin sona ermesi
(GY) MADDE 211
(1) İzin hak sahibi;
a) Eşyayı, öngörülen nihai kullanıma tahsis etmekle sorumludur.
b) Gümrük idarelerinin, eşyanın gerçekten öngörülen nihai kullanıma konulduğundan emin olmak için gerekli
gördükleri kontrolleri yapabilmelerini sağlayacak kayıtları tutmak ve bunların dayanaklarını teşkil eden
belgelerle birlikte saklamakla sorumludur.
(2) Gümrük idarelerince, aralıklarla yapılan denetimlerde ve denetimin sona ermesi halinde, Nihai Kullanım
Denetim Formu düzenlenir.
(3) Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş eşyanın
gümrük gözetimi;
a) Nihai kullanım olarak kabul edilen üretim veya kullanım faaliyetiyle sona erer.
b) İndirimli veya sıfır vergi oranı uygulamasına ilişkin koşulların sona ermesiyle sona erer.
c) Eşyanın ihraç veya imha edilmesiyle sona erer.
ç) Eşyanın belirlenen amaçlar dışında kullanılması nedeniyle tahsili gereken vergilerin ödenmesiyle sona erer.
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar- 2009/15481
(07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
İKİNCİ KISIM
Nihai Kullanıma Konu Eşya ile Gümrük Vergisi Askıya Alınan Eşyadan Kullanım Amacı Tayin
Edilenlerin İthalatı
Nihai kullanıma tabi tutulacak eşya

MADDE 4
(1) Kanunun 16’ncı maddesi hükmü çerçevesinde, nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı
uygulamasına tabi eşyanın, öngörülen amaçlarla kullanılması halinde gümrük vergisi alınmaz veya normalde
uygulanan gümrük vergisi oranından daha düşük vergi oranı uygulanır.
(2) Nihai kullanıma tabi tutulacak eşyaya nihai kullanım düzenlemelerine göre uygulanan gümrük vergisinin,
diğer hallerde uygulanabilecek vergiden daha düşük olmaması durumunda, söz konusu eşyaya 89.08 tarife
pozisyonunda yer alan 'sökülecek gemilerle, suda yüzen sökülecek diğer araçlar' hariç bu Kısım hükümleri
uygulanmaz.
(3) Dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemi kapsamında getirilen eşya için, Gümrük Kanunu’nun 194’üncü
maddesi uyarınca bir gümrük yükümlülüğü doğması hali hariç bu kısım hükümleri uygulanmaz.
Nihai kullanım izni verilebilecek kişiler

MADDE 5
(1) Nihai kullanım izni, eşyayı kendileri nihai kullanıma tabi tutacak ithalatçılara veya eşyayı nihai kullanıma
tabi tutacak firmalara devretmek suretiyle ithal eden ithalatçılara verilir.
Nihai kullanım izni

MADDE 6
(1) 20/12/1995 tarihli ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararına
ekli listelerde belirtilen nihai kullanıma konu eşya ile gümrük vergisi askıya alınan eşyadan, kullanım amacı
tayin edilen eşyanın indirimli veya sıfır oranında gümrük vergisi tatbik edilerek serbest dolaşıma girecek
eşyanın nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanmasını isteyenlerin, eşyanın serbest
dolaşıma gireceği yetkili gümrük idaresinden, beyannamenin tescil tarihinden önce yazılı olarak talepte
bulunmaları gerekir.
(2) Talep uygun görüldüğü takdirde, ilgili gümrük idaresi tarafından indirimli veya sıfır vergi oranı
uygulanması izni verilir. Bu izin yazısında iznin geçerlilik süresi de belirtilir.
47
(3) Gümrük idarelerince iznin verilmesinde göz önünde bulundurulan şartlardan birinde veya birkaçında
değişiklik olduğunda izin belgesinde değişiklik yapılması, iznin geçerlilik süresinin kısaltılması veya iptali
mümkündür. Buna ilişkin düzenlemeler Ticaret Bakanlığınca yapılır.
Teminat
MADDE 7
(1) Gümrük idaresince, izin belgesinde kayıtlı olan eşya ve gümrük beyannamesinde kayıtlı olan eşyanın
gümrük tarife istatistik pozisyonu ile teknik ve ticari adı bakımından aynı eşya olduğunun tespit edilmesi
halinde, eşyaya isabet eden vergiler ile nihai kullanımı veya kullanım amacı tayin edilerek gümrük vergisinin
askıya alınması nedenleriyle indirimli tarife uygulanarak tahakkuk ettirilen vergiler arasındaki fark, teminata
bağlanır.
Denetim ve sorumluluk
MADDE 8
a) Eşyayı, öngörülen nihai kullanıma tahsis etmek veya öngörülen amaçlar için kullanmakla yükümlüdür.
b) Gümrük idarelerinin, eşyanın gerçekten öngörülen nihai kullanıma tahsis edildiğinden veya öngörülen
amaçlar için kullanıldığından emin olmak için gerekli gördükleri kontrolleri yapabilmelerini sağlayacak
kayıtları beş yıl süre ile tutmak ve bunların dayanaklarını teşkil eden belgelerle birlikte saklamakla yükümlüdür.
(2) Gümrük idarelerince, aralıklarla yapılan denetimlerde ve denetimin sona ermesi halinde, içeriği ve şekli
Ticaret Bakanlığınca belirlenecek form kullanılır.
(3) İzni veren gümrük idaresi denetleyici gümrük idaresidir. Ancak, ihtisas gümrüğü uygulaması gibi bazı
zorunlu durumlar nedeniyle eşyanın nihai kullanıma tahsis edileceği veya öngörülen amaçlar için kullanılacağı
yerin izni veren gümrük idaresinin bulunduğu il sınırları dışında olması durumunda, denetleyici gümrük idaresi
eşyanın nihai kullanıma tahsis edileceği veya öngörülen amaçlar için kullanılacağı yere en yakın yetkili gümrük
idaresidir. Bu durumda, izni veren gümrük idaresi denetleyici gümrük idaresine izin belgesinin onaylı bir
örneğini gönderir. Denetleyici gümrük idaresi ikinci fıkra hükmüne göre işlem yapar.
Yaptırım
MADDE 9
(1) Nihai kullanıma konu eşyanın;
a) Amacı dışında kullanımının söz konusu olması durumunda cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla gümrük
vergileri tahsil edilir.
b) Aldatıcı işlem ve davranışla, izin belgesi alınmadığı halde alınmış gibi gösterilerek indirimli veya sıfır
oranında gümrük vergisi tatbik edilmesi durumunda cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla gümrük vergileri
tahsil edilir.
c) İzin belgesi alınmadan nihai kullanım hükümlerinden yararlanılması durumunda cezai hükümler saklı
kalmak kaydıyla gümrük vergileri tahsil edilir.
Nihai kullanıma tahsis

MADDE 10
(1) Sadece bir kez kullanılabilecek olan eşya ile mükerrer olarak kullanılabilir olan eşya ayrımı gözetilmesi
kaydıyla hangi hallerde eşyanın nihai kullanıma tahsis edilmiş sayılacağı Ticaret Bakanlığınca belirlenir.
Eşyanın devri
MADDE 11
Eşyanın devrine ilişkin usul ve esaslar Ticaret Bakanlığınca belirlenir.
Teminat iadesi
MADDE 12
(1) İzin hak sahibi tarafından eşyanın öngörülen süre dahilinde nihai kullanıma tahsis edildiğinin ve öngörülen
amaçlar için kullanıldığının tespit edilmesi halinde teminat iade edilir.
Gümrük Genel Tebliği (Nihai Kullanım) (Seri No: 1) (29.09.2016 t. 29842 s. R.G.)
Amaç
MADDE 1
48
(1) Bu Tebliğin amacı, nihai kullanıma tabi tutulacak eşyanın nihai kullanım uygulamasından yararlanmasına,
nihai kullanım sürecinde denetlenmesine ve nihai kullanım nedeniyle alınan teminatların iade edilmesine ilişkin
usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2
(1) Bu Tebliğ, eşyanın nihai kullanım amacıyla serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması ve nihai kullanım
izninin sona ermesine kadar olan işlemlere ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3
(1) Bu Tebliğ, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 16, 77, 78, 81 ve 83’üncü maddeleri,
7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 207 ila 211
inci maddeleri ile 216’ncı maddesi, 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın 4 ila 12’nci
maddeleri uyarınca hazırlanmıştır.
Nihai kullanım izni verilebilecek kişiler

MADDE 4
(1) Nihai kullanım izni, eşyayı kendileri nihai kullanıma tabi tutacak ithalatçılara veya eşyayı nihai kullanıma
tabi tutacak firmalara devretmek suretiyle ithal eden ithalatçılara verilir.
Nihai kullanım izni

MADDE 5
(1) 20/12/1995 tarihli ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararına
ekli listelerde belirtilen nihai kullanıma konu eşyanın nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı
uygulanabilmesi için eşyanın serbest dolaşıma gireceği yetkili gümrük idaresinden, beyannamenin tescil
tarihinden önce yazılı olarak talepte bulunulur.
(2) Nihai kullanım izin talepleri, Gümrük Yönetmeliğinin 28 no.lu ekinde yer alan başvuru formunun aynı
Yönetmeliğin 29 no.lu ekinde yer alan açıklama notları çerçevesinde Tek Pencere Sistemi üzerinden elektronik
ortamda yapılır.
(3) Eşyanın işlenmek üzere bir başka firmaya gönderilmek istenmesi halinde, bu durum izin başvurusunda
belirtilir. Eşyanın ara işleme tabi tutulmak veya nihai kullanıma tahsis edilmek üzere başka bir firmaya
gönderilmesi durumunda ise ara işleme tabi tutulmasına ya da nihai kullanıma tahsis edilmesine ilişkin
belgelerin gümrük idaresine sunulması ve gümrük idaresince uygun bulunması gerekir.
(4) Nihai kullanım talebi, ilgili gümrük idaresi tarafından değerlendirilir. Talebin değerlendirilmesinde gümrük
idaresince ayrıca başvuruda bulunan firmanın kapasite raporu, mali kayıtları ve varsa daha önceden alınmış
nihai kullanım izinleri gibi izin başvuru formunda yer alan bilgileri tevsiken ibraz edilen diğer bilgi ve belgeler
de dikkate alınır. Eşya nihai kullanım izin belgesi kapsamında işlenmek üzere bir başka firmaya gönderilecek
ise işleme faaliyetini gerçekleştirecek firmaya ve işleme faaliyetine ilişkin bilgiler de talebin
değerlendirilmesinde dikkate alınır.
(5) İlgili gümrük idaresince yapılan değerlendirme sonucunda, Gümrük Yönetmeliğinin 30 no.lu ekinde yer
alan nihai kullanım izin belgesi Tek Pencere Sistemi üzerinden elektronik ortamda düzenlenir.
(6) Nihai kullanım izin belgesinde, eşya işlenmek üzere bir başka firmaya gönderilecek ise işleme faaliyeti,
firma bilgileri, işlem süresi gibi bilgilerin de yer alması gereklidir.
İthalatçılar tarafından yapılacak devir, satış ve eşyanın başka bir gümrük idaresine gönderilmesi
MADDE 6
(1) Nihai kullanım kapsamı eşya gümrük idaresinin izniyle bir izin hak sahibinden başka bir izin hak sahibine
devredilebilir.
(2) Eşyanın başka bir izin hak sahibine devredilebilmesi için izni veren gümrük idaresine Gümrük
Yönetmeliğinin 31 no.lu ekinde yer alan form ile başvurulur. Gümrük idaresince devir işlemine taraf kişilere
ve nihai kullanıma tahsis edilecek eşyaya ilişkin bilgiler, başvuru formu ile diğer belgeler dikkate alınarak devir
talebi değerlendirilir. Devir işlemine izin verilmesi durumunda, devralan izin hak sahibi tarafından devralınan
nihai kullanım izni kapsamında beyanname tescil edilebilmesini teminen devralınan nihai kullanım iznine
ilişkin firma bilgileri Tek Pencere Sistemi üzerinde güncellenir. Eşyanın başka bir izin hak sahibine
devredilmesi halinde söz konusu eşyaya ilişkin hak ve yükümlülükler eşyayı devralan izin hak sahibine geçer.
49
(3) Nihai kullanım kapsamı eşya, izin belgesinde yapılacak işlem ve işlemi yapacak firma bilgilerinin detaylı
olarak belirtilmesi kaydıyla ve gümrük idaresinin izniyle, ara işleme tabi tutulmak ya da nihai kullanıma tahsis
edilmek üzere başka bir firmaya gönderilebilir. Bu durumda sorumluluk izin hak sahibine aittir.
Nihai kullanım izninde değişiklik ve iptal

MADDE 7
(1) Gümrük idarelerince iznin verilmesinde göz önünde bulundurulan şartlardan birinde veya birkaçında
değişiklik olduğunda izin belgesinde değişiklik yapılabilir. Değişiklik işlemi izni veren gümrük idaresi
tarafından Tek Pencere Sistemi üzerinden yapılır.
(2) Nihai kullanım izninin verilmesini müteakip gümrük idaresince gerek üretim mahallinde gerekse de firma
kayıtları üzerinde yapılan denetimlerde nihai kullanım izni verilirken dikkate alınan unsurların birinde veya
birkaçında değişiklik olduğu ve bu değişikliğin iznin kullanılmasına artık imkân vermediği durumlarda izin
belgesi derhal iptal edilir. İptal işlemi izni veren gümrük idaresi tarafından Tek Pencere Sistemi üzerinden
yapılır. Denetleyici ve izni veren gümrük idaresinin farklı olması durumunda, izin iptaline ilişkin ilgili bilgi ve
belgeler, izin iptalini gerektiren durumun tespitini takip eden beş iş günü içinde iznin iptalini teminen izni veren
gümrük idaresine gönderilir. İznin iptali durumunda, nihai kullanıma tahsis edilmemiş eşya ile ilgili gümrük
vergileri ilgili mevzuat uyarınca tahsil edilir.
Nihai kullanım izninin sonradan verilmesi

MADDE 8
(1) Tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usule tabi eşya ile sivil hava taşıtları ve parçaları hariç olmak üzere
geçici depolama yeri veya antrepodaki eşya için, nihai kullanım izni beyannamenin kapatılmamış olması
şartı ile sonradan verilebilir.
(2) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası veya onaylanmış kişi statü belgesi sahibi kişilere, eşyanın ayniyatının
veya nihai kullanıma tahsis edildiğinin tespit edilmesi şartı ile beyannamenin tescilinden itibaren üç ay
içinde başvuruda bulunulması halinde nihai kullanım izni sonradan verilebilir.
(3) Nihai kullanım izninin geriye dönük olarak verilmesi halinde, nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır
vergi oranı ile eşyaya isabet eden vergi oranı arasındaki fark 9 uncu madde gereğince teminat alınması şartıyla
ilgili mevzuat uyarınca geri verilir veya kaldırılır.
Teminat
MADDE 9
(1) Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı ile eşyaya isabet eden vergi oranı arasındaki fark
kadar Gümrük Kanunu’nun 202’nci maddesi çerçevesinde teminat alınır.
Denetim ve teminatın iadesi

MADDE 10
(1) Gümrük idaresi nihai kullanıma konu eşya ve işlemi, üretim süreci de dahil olmak üzere her zaman
denetleyebilir. Gümrük idareleri tarafından eşyanın nihai kullanıma tahsis sürecinde en az bir defa denetim
yapılır. İznin sona ermesinden itibaren otuz gün içerisinde izni veren gümrük idaresine firmanın müracaatı
üzerine veya bu süreden önce müracaat edilmesi halinde müracaat tarihinde yerinde nihai denetim yapılır.
Denetimlerde ithal eşyasının ithal edildiği şekilde izin verilen yerlerde bulunup bulunmadığı, işleme tabi
tutulmuşsa izine uygun olup olmadığı, öngörülen nihai ürünlerin elde edilip edilmediği tespit edilir.
Denetimlere ilişkin bilgiler Gümrük Yönetmeliğinin 27 no.lu ekinde yer alan denetim formuna işlenir. Denetim
sonuçlarına ilişkin bilgi ve belgeler denetim formuna eklenir.
(2) İzin hak sahibi tarafından eşyanın öngörülen süre içerisinde Gümrük Yönetmeliğinin 209 uncu maddesi
çerçevesinde nihai kullanıma tahsis edildiğinin ve öngörülen amaçlar için kullanıldığının tespit edilmesi
halinde nihai kullanım izni Tek Pencere Sistemi üzerinden kapatılarak teminat iade edilir.
Denetleyici ve izni veren gümrük idareleri

MADDE 11
(1) İzni veren gümrük idaresi denetleyici gümrük idaresidir. Ancak, ihtisas gümrüğü uygulaması ve eşyanın
deniz yoluyla gelmesi gibi bazı zorunlu durumlar nedeniyle eşyanın nihai kullanıma tahsis edileceği veya
öngörülen amaçlar için kullanılacağı yerin izni veren gümrük idaresinin bulunduğu il sınırları dışında olması
durumunda, denetleyici gümrük idaresi eşyanın nihai kullanıma tahsis edileceği veya öngörülen amaçlar için
kullanılacağı yere en yakın gümrük idaresidir. Bu durumda, izni veren gümrük idaresi, denetleyici gümrük
idaresine izin belgesi ve ekli belgeleri iznin verilmesini takip eden ilk iş günü içinde gönderir.
Bilgi ve belge verme zorunluluğu

MADDE 12
50
(1) İzin hak sahibi veya nihai kullanım kapsamı eşyayı ara işleme tabi tutacak veya nihai kullanıma tahsis
edecek kişiler, Gümrük Kanunu’nun 11 inci maddesi uyarınca istenecek gerekli her türlü bilgi ve belgeyi
vermekle yükümlüdür.
(2) Eşyanın izin belgesinde belirtilen şekilde ara işleme tabi tutulmak veya nihai kullanıma tahsis edilmek üzere
başka bir firmaya gönderilmesinden önce izin hak sahibi tarafından gümrük idaresine bildirimde bulunulur.
Ara işlemden sonra eşyanın izin hak sahibine geri getirilmesinden önce izni veren gümrük idaresine bildirimde
bulunulur.
Başlamış işlem
GEÇİCİ MADDE 1
(1) Bu Tebliğ hükümleri, Tebliğin yayımı tarihinden önce başlamış ancak henüz sonlandırılmamış olan nihai
kullanım işlemleri için de uygulanır.
Yürürlük
MADDE 13
(1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
ÖRNEK:
Türkiye’de yerleşik ithalatçı Algan İth. İhr. Ltd. Şti. Firması Rusya Federasyonundan 5.000.000 KG dökme
halde Şeker Kamışı Melası ithalatı yapacağını varsayalım. Nihai kullanım izni olmadan ve nihai kullanım izni
alınarak yapılacak ithalat işleminin tahakkukları aşağıdaki gibi olacaktır;
Nihai Kullanım İzni Olmadan Yapılan İthalat Tahakkuku Nihai Kullanım İzni Alınarak Yapılan İthalat Tahakkuku
Eşya Adı: Şeker Kamışı Melası Eşya Adı: Şeker Kamışı Melası
Miktar: 5.000.000 KG Miktar: 5.000.000 KG
Kur: 16,4423 TL Kur: 16,4423 TL
Birim Kıymet: 0,15 USD / KG Birim Kıymet: 0,15 USD / KG
Yurtiçi Gider:200.000 TL Yurtiçi Gider:200.000 TL
Yurt Dışı Gider: 100.000 TL Yurt Dışı Gider: 100.000 TL
Fatura CIF Bedeli: 12.331.725,00 TL Fatura CIF Bedeli: 12.331.725,00 TL
10 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi Matrahı: 12.431.725,00 TL 10 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi Matrahı: 12.431.725,00 TL
10 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi Oranı: %31,5 10 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi Oranı: %0
10 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi Tutarı: 3.915.993,38 TL 10 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi Tutarı: 0 TL
19 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi (Nihai Kullanım) Matrahı: 12.431.725,00 TL

19 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi (Nihai Kullanım) Oranı: %31,5
19 Vergi Kodlu Gümrük Vergisi (Nihai Kullanım) Tutarı TL: 3.915.993,38 TL
49 Vergi Kodlu KDV (Nihai Kullanım) Matrahı: 3.915.993,38 TL

49 Vergi Kodlu KDV (Nihai Kullanım) Oranı: %1
49 Vergi Kodlu KDV (Nihai Kullanım) Tutarı: 39.159,93 TL
89 Vergi Kodlu Damga Vergisi: 176,70 TL 89 Vergi Kodlu Damga Vergisi: 176,70 TL
40 Vergi Kodlu KDV Matrahı:(12.431.725,00 TL+ 200.000 TL + 176,70):

40 Vergi Kodlu KDV Matrahı: 16.547.895,08 TL 12.631.901,70 TL
40 Vergi Kodlu KDV Oranı: %1 40 Vergi Kodlu KDV Oranı: %1
40 Vergi Kodlu KDV Tutarı: 165.478,95 TL 40 Vergi Kodlu KDV Tutarı:126.319,02 TL
Toplam Ödenen Vergi Tutarı:4.081.649,03 TL Toplam Ödenen Vergi Tutarı: 126.495,72 TL
Toplam Nihai Kullanım Kapsamında Teminat: 3.955.153,31 TL
Firmanın öngörülen süre içerisinde Gümrük Yönetmeliğinin 209 uncu maddesi çerçevesinde nihai kullanıma
tahsis edildiğinin ve öngörülen amaçlar için kullanıldığının tespit edilmesi halinde nihai kullanım izni Tek
Pencere Sistemi üzerinden kapatılarak 3.955.153,31 TL teminatı iade edilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Eşyanın Menşei
BİRİNCİ AYIRIM
Eşyanın Tercihli Olmayan Menşei
(GK) Madde 17
Eşyanın tercihli olmayan menşei;
51
a) 15 inci maddenin 3’üncü fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde öngörülen (Tercihli tarife uygulamaları) uygulamalar
hariç olmak üzere, Türk Gümrük Tarifesinin uygulanması amaçları ile bu Kanunun 18 ila 21 inci maddelerindeki
hükümler çerçevesinde belirlenir.
b) Eşya ticaretine ilişkin tarife önlemleri dışında, Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararı ile oluşturulan
önlemlerin uygulanması amaçları ile bu Kanunun 18 ila 21 inci maddelerindeki hükümler çerçevesinde belirlenir.
c) Menşe şahadetnamelerinin hazırlanması ve verilmesi amaçları ile bu Kanunun 18 ila 21 inci maddelerindeki
hükümler çerçevesinde belirlenir.
MENŞE: Bir eşyanın ekonomik Milliyetidir.
Menşe Kuralları: Eşyanın hangi ülke menşeli olduğunun belirlenmesini sağlayan belirli kurallardır.
Tercihli olmayan menşe eşyanın sadece “iktisadi Milliyetini ifade etmekte olup, kural olarak, eşyanın ithalatta
tercihli rejimden istifade etmesi anlamında, söz konusu eşyaya herhangi bir fayda temin etmez. Tercihsiz menşe
kuralları genel olarak, anti-damping, gözetim uygulaması, ayrımcı miktar kısıtlamaları, kotalar ve kamu
alımları gibi alanlarda yerli ürün ile ithal ürün arasındaki farkları belirlemek üzere kullanılmaktadır. Eşyanın
tercihli olmayan menşei ‘menşe şahadetnamesi’ ile kanıtlanmaktadır.
(GK) Madde 18
1. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşya, o ülke menşelidir.
2. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşya ifadesinden;
a) O ülkede çıkartılan madencilik ürünleri anlaşılır.
b) O ülkede toplanan bitkisel ürünler anlaşılır.
c) O ülkede doğan ve yetiştirilen canlı hayvanlar anlaşılır.
d) O ülkede yetiştirilen canlı hayvanlardan elde edilen ürünler anlaşılır.
e) O ülkede tutulan ve avlanan balıkçılık ve avcılık ürünleri anlaşılır.
f) O ülkede kayıtlı veya tescilli olup, o ülkenin bandırasını taşıyan araçlar tarafından herhangi bir ülkenin kara
suları dışındaki denizlerden çıkartılan av ürünleri ve diğer deniz ürünleri anlaşılır.
g) Söz konusu ülkede kayıtlı ya da tescilli olan ve ülkenin bandırasını taşıyan, fabrika gemilerde (f) bendinde
öngörülen ürünlerden elde edilen eşya anlaşılır.
h) O ülkenin kara suları dışındaki denizlerin dibinden ya da deniz dibindeki toprağın altından münhasır işletme
hakkına sahip olarak o ülke tarafından çıkartılan ürünler anlaşılır.
ı) Sadece hammadde elde etmek için o ülkede toplanan, imalat işlemlerinden veya kullanım kalıntılarından elde
edilen atık ve artıklar anlaşılır.
j) Yukarıdaki bentlerde sayılan eşyadan üretimin herhangi bir aşamasında elde edilen eşya ile bunların
türevlerinden elde edilen eşya anlaşılır.
3. 2’nci fıkranın uygulanmasında ülke ifadesi o ülkenin kara sularını da kapsar.
(GK) Madde 19
Üretimi birden fazla ülkede gerçekleştirilen eşyanın bir ülke menşeli sayılabilmesi için, o ülkede yeni bir ürün
imal edilmesi veya imalatın önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve
eylemin o ülkede bu amaçla donatılmış işletmelerde yapılması gerekir.
(GK) Madde 20
Esas amacının, Türkiye tarafından belirli ülkelerin eşyasına uygulanan hükümleri aşmak olduğu tespit edilen veya
yapılan araştırma sonucunda hakkında bu yönde bir kanaat oluşan bir işçilik veya işlemle üretilmiş eşya, 19 uncu
maddeye dayanılarak o ülke menşeli sayılmaz.
52
(GK) Madde 21
1. Menşe şahadetnamesi aranacak haller ile menşe şahadetnamelerinin şekli ve içereceği bilgilere ilişkin usul ve
esaslar yönetmelikle belirlenir.
2.Menşe şahadetnamesinin ibrazına rağmen ciddi bir şüphe durumunda, ek kanıtları isteme konusunda gümrük
idareleri yetkilidir.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre menşe şahadetnamesinin ibrazına rağmen ciddi bir şüphe
durumunda, ek kanıtları isteme konusunda yetkili idare aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vergi idareleri
B) Nüfus idareleri
C) Gümrük idareleri
D) Tapu kadastro idareleri
CEVAP: C
İKİNCİ AYIRIM
Eşyanın Tercihli Menşei
(GK) Madde 22
15 inci maddede belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlandırılmak istenen eşyanın tercihli menşe
kuralları;
a) 15 inci maddenin 3’üncü fıkrasının (d) bendinde belirtilen anlaşmalar kapsamı eşya için bu anlaşmalar ile
belirlenir.
b) 15 inci maddenin 3’üncü fıkrasının (e) bendinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlanan eşya için
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararı ile belirlenir.
EK BİLGİ:
İKİNCİ KISIM
Eşyanın Menşei
BİRİNCİ BÖLÜM
Eşyanın Menşeinin Belirlenmesi
Menşe ülkenin belirlenmesi

(GY) MADDE 33
(1) Eşyanın başka bir ülkede değişiklik ve işlem görmesi veya üretimin birden fazla ülkede gerçekleştirilmesi
halinde bir ülke menşeli sayılabilmesi için, o ülkede yeni bir ürün imal edilmesi veya imalatın önemli bir
aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin o ülkede bu amaçla donatılmış
işletmelerde yapılması gerekir.
Tekstil ürünlerinde menşeinin belirlenmesi

(GY) MADDE 34
(1) Birden fazla ülkede menşeli olmayan girdiler kullanılarak gördüğü işçilik ve işlem sonucunda elde edilen
ve Türk Gümrük Tarife Cetvelinin XI inci bölümünde yer alan tekstil ürünlerinin o ülke menşeli sayılabilmesi
için, nihai ürünün üretiminde kullanılan ve menşeli olmayan girdilerin sınıflandırıldığı pozisyondan başka bir
pozisyonda sınıflandırılması gerekir. Ancak, ek-5’te yer alan listedeki tekstil ürünlerinde, pozisyon değişikliği
olup olmadığına bakılmaksızın listenin üçüncü sütununda belirtilen işlemlerin gerçekleştirilmiş olması şartı
aranır. Listede yer alan ürünler için üçüncü sütunda belirtilen işlem gerçekleşmediği sürece pozisyon değişikliği
olsa dahi elde edilen ürün menşe kazanmaz.
(2) Aşağıdaki işlemler, birinci fıkrada belirtilen koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın eşyanın
menşe kazanması için yetersiz işçilik veya işlem olarak kabul edilir:
a) Nakliyat ve depolama süresince eşyanın iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik; havalandırma, yayma,
kurutma, hasar gören parçaların atılması ve benzeri koruyucu işlemler,
b) Tozun giderilmesi, eleme ya da kalburdan geçirme, sıraya koyma, tasnifleme, maddelerden setler oluşturma
dâhil eşleştirme, yıkama ve kesmeden oluşan basit işlemler,
c) Ambalaj değişikliği, ambalajların ayrılması ve birleştirilmesi, basit torbalama, sandıklama, kutulama, karton
veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit ambalajlama işlemleri,
53
ç) Ürün veya ambalajı üzerine marka, etiket ve diğer benzeri ayırt edici işaretlerin konulması,
d) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montajı,
e) Bu maddenin (a) ila (d) alt bentlerinde belirtilen işlemlerin iki veya daha fazlasının bir arada
gerçekleştirilmesi.
Diğer ürünlerde menşein belirlenmesi

(GY) MADDE 35
(1) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin XI inci bölümünde yer alan tekstil ürünleri haricindeki ürünlerin birden
fazla ülkede menşeli olmayan girdiler kullanılmak suretiyle gördüğü işçilik ve işlem sonucunda elde edilen ve
ek-6’da yer alan listedeki ürünlerin o ülke menşeli sayılabilmesi için listenin üçüncü sütununda belirtilen işlem
ve işçiliği görmesi gerekir. Listede yer almayan ürünler için yorum kurallarının 5 no.lu notunda belirtildiği
şekilde işlem yapılır.
Genel yorumlama kuralları

(GY) MADDE 36
(1) 34 ve 35 inci maddede geçen ek-5 ve ek-6’daki liste kapsamında bulunan ürünlerin imalatında kullanılan
menşeli olmayan maddeler üzerinde gerçekleştirilen, ürüne menşe statüsü kazandıran işçilik veya işlemlerin
yorumlanmasında, ek-4’te yer alan kurallar esas alınır.
(2) Ek-5 ve ek-6’daki listede yer alan menşe kuralı, eşyanın imalatında eşyanın fabrika çıkış fiyatının belirli bir
yüzde oranını aşmayacak şekilde menşeli olmayan madde kullanımını öngörmekte ise bu yüzde oranının
hesaplanmasında;
a) Kıymet deyimi, kullanılan menşeli olmayan maddelerin ithalatı esnasındaki gümrük kıymetini, bunun
bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ise imalatın yapıldığı ülkede maddeler için ödenen tespiti
mümkün ilk fiyatı ifade eder.
b) Fabrika çıkış fiyatı deyimi, elde edilen ürünün fabrika çıkış fiyatından ürünün ihracında geri ödenmiş veya
ödenecek yurt içi vergilerin tenziliyle bulunan fiyatı ifade eder.
c) Montaj işlemleri sonucu oluşan kıymet deyimi, montaj işlemlerinin yapıldığı ülkede anılan ülke menşeli
parçaların birleştirilmesinden ve her türlü tamamlayıcı ve kontrol mahiyetindeki işlemler ile birlikte montaj
sonucunda oluşan, kar ve bu tür işlemlerden kaynaklanan genel giderler sonucu ortaya çıkan kıymet artışını
ifade eder.
(3) Eşyanın üretildiği ülkeden doğrudan Türkiye’ye getirilmeyerek üçüncü bir ülke veya ülkeler yoluyla
getirilmiş ve oralarda geçici depolama yerlerine ve antrepolara konmuş olsa dahi menşe ülkesi değişmez.
Eşyanın geldiği ülkeden maksat Türkiye’ye en son gönderildiği veya getiren araca yüklendiği ülkedir. Başka
bir ülkede antrepoya konmaksızın sadece araç değiştirilerek eşyanın getirilmesi halinde eşyanın geldiği ülke
değişmez.
Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam

(GY) MADDE 37
(1) Bir cihaz, makine, alet veya aracın parçası beraberinde teslim edilen, normal olarak bir cihazın bölümü
durumundaki aksesuarlar, yedek parçalar ve aksamın, söz konusu cihaz, makine, alet veya aracın parçası ile
aynı menşei taşıdığı kabul edilir.
(2) Serbest dolaşıma sokulan veya daha önce ihraç edilmiş cihaz, makine, alet veya aracın herhangi bir parçası
ile kullanılan önemli yedek parçaların bu kısımda düzenlenen şartları yerine getiren cihaz, makine, alet veya
aracın parçası ile aynı menşei taşıdığı mütalaa edilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkralara göre menşe belirlenebilmesi için varış ülkesindeki ithalat için gerekli olması ve
söz konusu önemli yedek parçaların üretim aşamasında ilgili teçhizat, makine, cihaz veya taşıtın bünyesine
girmesinin, bu teçhizat, makine, cihaz veya taşıtın imalatının yapıldığı ülkenin menşeine sahip olmasını
engellememesi gerekir.
(4) Bu maddenin uygulanmasında;

a) Cihaz, makine, alet veya aracın parçası, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin XVI, XVII ve XVIII inci
bölümlerinde yer alan eşyayı ifade eder.
b) Önemli yedek parçalar, (a) bendinde belirtilen serbest dolaşıma sokulan veya daha önce ihraç edilmiş olan
eşyanın düzgün çalışması için gerekli olan ve ilgili eşyanın özelliğini haiz, ilgili eşyanın normal bakımları ve
hasar görmüş veya hizmet göremeyecek duruma gelmiş olanların parçalarının değiştirilmesi için kullanılması
planlanan parçaları ifade eder.
54
(5) Bu maddede belirtilen önemli yedek parçaların ihracatında menşe şahadetnamesi düzenlenirken, bu
şahadetnamenin eşyanın tanımı, koli sayısı ve cinsi marka ve sayısını gösteren 6 no.lu kutusunun
doldurulmasından başka, başvuruda bulunan tarafından yine bu eşyanın daha önce ihraç edilmiş olan cihaz,
makine, alet veya aracın bir parçasının normal bakımı için kullanılacağına ilişkin yazılı beyanı aranır. Yazılı
beyanda, söz konusu cihaz, makine, alet veya aracın tüm özellikleri de yer alır. Başvurularda, mümkünse, daha
önce ihraç edilmiş olan ve yedek parçası ihraç edilmek istenilen cihaz, makine, alet veya araca ait menşe
şahadetnamesine ilişkin sayı, tarih ve onaylayan gibi bilgileri içeren ayrıntılar da sunulur. Gümrük idaresi buna
ek olarak daha önce ihraç edilmiş cihaz, makine veya alet veya aracın parçası ile ilgili fatura veya bu faturanın
bir nüshasının, teslimatın normal bakım hizmetinin bir parçası olarak yapılmakta olduğunu gösteren sözleşme
veya bir nüshasının ve gerekli gördüğü başka bir belgenin ibraz edilmesini isteyebilir.
(6) Önemli yedek parçaların serbest dolaşıma sokulmak istenmesi halinde, 40’ıncı maddede belirtilen bilgileri
içeren menşe şahadetnamesinin ibrazı gerekir. Gümrük idaresi bu şekilde ibraz edilen menşe
şahadetnamelerine ek olarak serbest dolaşıma sokulan cihaz, makine veya alet veya aracın parçası ile ilgili
fatura veya bu faturanın bir nüshasının, teslimatın normal bakım hizmetinin bir parçası olarak yapılmakta
olduğunu gösteren sözleşme veya bir nüshasının ve gerekli gördüğü başka bir belgenin ibraz edilmesini
isteyebilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşe Şahadetnamesi
Menşe şahadetnamesi aranılacak haller

(GY) MADDE 38
(1) 205 inci maddenin dördüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla menşe esaslı ticaret politikası
önlemlerine, ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi eşyanın
serbest dolaşıma girişinde önlemin, ilave gümrük vergisinin veya mali yükümlülüklerin uygulanmaması için
eşyanın söz konusu uygulamalara tabi ülke menşeli olmadığını veya başka bir ülkede gördüğü değişiklik ve
işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılmaması gerektiğini tevsik etmek üzere menşe ülkenin veya ihracatçı
ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş olan menşe şahadetnamesi ibraz edilir.
(2) Menşe şahadetnamesinin sonradan ibraz edileceğinin serbest dolaşıma giriş beyannamesinde belirtilmesi
veya ibraz edilen menşe şahadetnamesinin şekil veya muhteva itibarıyla yanlış veya eksik bilgi taşıması
nedeniyle gümrük idaresince kabul edilmemesi halinde; menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük
vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülükler nakit teminata bağlanmak suretiyle usulüne
uygun bir menşe şahadetnamesi ibrazı için beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı aylık süre verilir.
Mücbir sebep halleri saklı kalmak ve bitiminden önce başvurmak kaydıyla bu süre gümrük idare amirince en
fazla otuz gün uzatılabilir. Süresi içinde usulüne uygun olarak düzenlenmiş menşe şahadetnamesinin ibrazı
halinde alınan teminat iade edilir. Menşe şahadetnamesinin kabul edilmemesi halinde ise alınan teminat irat
kaydedilir.
(3) İkinci fıkrada belirtilen haller dışında, menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi veya
ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin beyan edilerek ödenmesi halinde, beyannamenin tescil
tarihinden itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere menşe şahadetnamesi ile gümrük idaresine başvurulması
halinde, tahsil edilen tutar geri verilir. Mücbir sebep halleri saklı kalmak ve bitiminden önce başvurmak
kaydıyla bu süre gümrük idare amirince en fazla otuz gün uzatılabilir.
Menşe şahadetnamesi aranılmayacak eşya

(GY) MADDE 39
(1) Ticari mahiyette olmayan ve CIF kıymeti 430 Euro’yu geçmeyen eşya için menşe şahadetnamesi aranmaz.
Aynı gönderici tarafından Türkiye’deki bir alıcı adına gönderilen kap ve kolilerin hepsi bir bütün teşkil eder ve
tamamın kıymeti birlikte dikkate alınır.
Menşe şahadetnamesinde bulunacak bilgiler

(GY) MADDE 40
(1) Menşe şahadetnamesi, ürünün teşhis edilmesini sağlamak üzere gerekli tüm ayrıntıları taşır. Buna göre,
menşe şahadetnamelerinde aşağıda yazılı bilgilerin bulunması zorunludur:
a) Eşyayı gönderenin adı, soyadı,
b) Türkiye’deki alıcısının adı, soyadı,
c) Kapların marka, numara ve sayıları,
ç) Eşyanın cinsi, nev’i, daralı ve net ağırlıkları veya diğer ölçüleri (litre, metreküp vb.),
d) Şahadetnameyi veren makamın tasdik şerhi, (tarih, imza ile mührü veya kaşesi)
e) Menşe şahadetnamesi eşyanın o ülkede gördüğü değişiklik ve işlemlerden ötürü o ülke menşeli addedilerek
verilmiş ise bu husustaki etraflı açıklamalar.
55
(2) Birinci fıkranın (a), (b), (ç) ve (e) bentlerinde belirtilen hususlarda noksanlık ve yanlışlığın bulunması
halinde, menşe şahadetnamesi gümrük idare amirinin onayı ile işleme konulur.
(3) Menşe şahadetnamesinde eşyanın menşe ülkesi tereddütte yer vermeyecek şekilde belirtilmelidir.
(4) Birinci fıkrada belirtilen bilgileri içeren menşe şahadetnamelerinin ibrazına rağmen şüphe durumunda ek
kanıtları isteme konusunda gümrük idareleri yetkilidir.
Menşe şahadetnamelerinin incelenmesi ve sonradan kontrolü

(GY) MADDE 41
(1) Gümrük idarelerine ibraz olunan menşe şahadetnamelerinde yer alan bilgilerin gerçeğe aykırı olduğu
yönünde şüphe veya ihbar bulunması halinde, gümrük idaresince eşya, eşyanın orijinal ambalajı, markası ve
patenti gibi hususlarda inceleme yapılır. İnceleme sonucunda şahadetnamenin sıhhati konusunda bir aykırılığın
tespiti halinde duruma göre 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri uygulanır.
(2) Gümrük idaresince yapılan inceleme sonucunda şahadetnamenin gerçekliği veya eşyanın gerçek menşeine
ilişkin bilgilerin doğruluğu hakkında yeterli bir kanaat elde olunamaz ve tereddüt devam eder ise, şahadetname
bu kanaati uyandıran tüm bilgi ve belgeler ile birlikte sonradan kontrol talebiyle Ticaret Bakanlığına gönderilir.
Ticaret Bakanlığınca ihracatçı ülke gümrük idaresi nezdinde yapılan incelemeler sonucunda elde olunacak
bilgiler çerçevesinde, duruma göre yukarıda belirtilen şekilde işlem yapılması için keyfiyet ilgili gümrük
idaresine bildirilir.
(3) Ticaret politikası önlemlerine, ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali
yükümlülüklere tabi olan eşya için yükümlülerce yazılı olarak talepte bulunulması halinde, tahsil edilmesi
gereken vergi veya diğer mali yükümlülükler teminata bağlanmak suretiyle eşya araştırma sonucu beklenmeden
teslim edilebilir.
Türkiye’den ihracatta düzenlenecek menşe şahadetnameleri

(GY) MADDE 42
(1) 40’ıncı maddede sayılan unsurları taşıyan menşe şahadetnamesi ve başvuru formu ek-7’deki örneğe uygun
olarak hazırlanır.
(2) Menşe şahadetnamesi ihracatçının veya ihracatçının sorumluluğundaki yetkili temsilcisinin yazılı
başvurusuna binaen düzenlenir. Bu amaçla ihracatçı veya yetkili temsilcisi örneği ek-7.3’te yer alan başvuru
formunu doldurur. Ancak ihracatın düzenli aralıklarla yapılması ve eşyanın öngörülen menşe şartlarını
karşıladığına ilişkin gerekli teminatların verilmesi kaydıyla yetkili makamlar her bir ihracat işlemi için ayrı bir
başvuru formu istemeyebilir.
(3) Ek-7’ye uygun olarak hazırlanan menşe şahadetnameleri; uzunlukta –5 mm veya +8 mm. lik tolerans kabul
edilebilir olmakla birlikte 210 x 297 mm. ebatlarında ve en az 64 gr/m2 ağırlığında, seri numarasını havi,
mekanik ve kimyasal araçlarla yapılmış herhangi bir tahrifatı ortaya koyan meneviş desenli baskılı zemine
sahip olmalıdır. Başvuru formu Türkçe dilinde, menşe şahadetnamesi ise Türkçe, İngilizce ve Fransızca
dillerinde basılır. Menşe şahadetnamelerinde basıldığı matbaanın adı, adresi ve basım yeri veya matbaanın
teşhis edilmesini mümkün kılan işareti bulunur. Menşe şahadetnamesi biri meneviş desenli baskılı zeminli, ikisi
beyaz olan üç nüshalık takım halindedir.
(4) Başvuru formu Türkçe dilinde, menşe şahadetnamesi ise Türkçe ya da ticaretin gereklerine göre herhangi
bir dilde doldurulur. Daktilo veya bilgisayar kullanılarak ya da elle büyük harflerle doldurulan başvuru formu
ile menşe şahadetnamesi birbirleriyle aynı olmalıdır, nüshaları ile birlikte aynı seri numarasını taşımalıdır.
(5) Yetkili makamlar, menşe şahadetnamesi düzenlenmesi için yapılan başvuru esnasında ihracatçıdan, eşyanın
Türkiye menşeli olduğunu tevsik edici gerekli görülen her tür bilgiyi talep edebilir.
(6) Başvuru formu ve menşe şahadetnamesi nüshalarının saklama süreleri için Kanunda öngörülen süre esas
alınır.
TEKRAR:
Menşe şahadetnamesinin sonradan ibraz edileceğinin serbest dolaşıma giriş beyannamesinde belirtilmesi veya
ibraz edilen menşe şahadetnamesinin şekil veya muhteva itibarıyla yanlış veya eksik bilgi taşıması nedeniyle
gümrük idaresince kabul edilmemesi halinde; menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi
veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülükler nakit teminata bağlanmak suretiyle usulüne uygun bir
menşe şahadetnamesi ibrazı için beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı aylık süre verilir.
SORU:
56
Menşe şahadetnamesi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Ticari mahiyette olmayan ve CIF kıymeti 430 Euro’yu geçmeyen eşya için menşe şahadetnamesi
aranmaz.
B) Gümrük idarelerine ibraz olunan menşe şahadetnamelerinde yer alan bilgilerin gerçeğe aykırıysa 5607
sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri uygulanır.
C) Süresi içerisinde ibraz edilen menşe şahadetnamesinin kabul edilmesi halinde emanete alınmış olan tutar
veya alınmış olan teminat hazineye irat kaydedilir.
D) Menşe şahadetnamesi ihracatçının veya ihracatçının sorumluluğundaki yetkili temsilcisinin yazılı
başvurusuna binaen düzenlenir.
CEVAP: C
Tercihli Ticaret
Tercihli ticaret iki bölüme ayrılmaktadır. Birincisi; Tek Taraflı Tavize Konu olan Eşya Ticareti, İkincisi;
Karşılıklı Tavize Konu Olan Eşya Ticaretidir.
Tek Taraflı Tavize Konu Olan Eşya Ticareti;
En az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere tek taraflı olarak tanınan ve bu ülkeler menşeli eşyaya indirimli veya
sıfır gümrük vergisi uygulanan sistemdir. Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi dediğimiz sistemdir. 31.12
tarihinde yayınlanan ithalat rejim kararlarının ekinde Genelleştirilmiş Tercihler sisteminden yararlanacak
ülkeler listesi yayınlanır. 2021 yılı için Türkiye 66 ülkeye GTS kapsamında Gümrük Vergisi indirimi
yapmaktadır. Bu sistemde tercihli menşe kuralları uygulanır.
GTS Kapsamında ülkeler 3 gruptur. 1. Gelişme Yolunda Ülkeler (GYÜ), 2. Özel Teşvik Düzenlemelerinden
Yararlanacak Ülkeler (Ö.T.D.Ü.), 3. En Az Gelişmiş Ülkeler (E.A.G.Ü.)
Yukarıda sayılan ülke gruplarına bağlı ülkelere tüm eşyalar için taviz verilmez. Taviz verilecek ürün grupları
gene 31.12 tarihinde yayınlanan ithalat rejim kararında belirtilmiştir.
Bu ülkelerden belirtilen ürün gruplar ithalatında tavizli vergiden faydalanmak istiyorsanız FORM A veya
Türkiye’den yapılacak ihracatlarda Euro.1 menşe belgelerini ilgili gümrüklere sunmak zorundasınız.
GTS DTÖ en çok kayrılan ülke kuralından bir sapmadır şöyle ki; DTÖ şöyle bir kural geliştirmiştir. Bir ülke
başka bir ülkeye gümrük vergisi tavizi uyguluyorsa örneğin indirimli gümrük vergisi. DTÖ şunu diyor; sen bu
ülkeye bunu uyguluyorsan bütün DTÖ üyesi ülkelere bu taviz hakkını vereceksin. DTÖ, işte tamda bu
kapsamda, bu kuralın istisnaları olarak bazı ayrıcalıklar sağlamıştır. Örneğin ülkeler arasındaki Serbest Ticaret
Anlaşmaları, Gümrük Birliği veya esas konumuz olan GTS’ de bu gibi tavizler verilirse, diğer DTÖ üyesi
ülkelere bu tavizi uygulama zorunluğundan muaf tutulmuştur.
Karşılıklı Tavize Konu Olan Eşya Ticareti
İki ya da daha fazla ülkenin, anlaşmada belirtilen birbirleri menşeli eşyaya indirimli veya sıfır gümrük vergisi
uyguladığı; anlaşmaya taraf her ülkenin ise anlaşmaya taraf olmayan 3’üncü ülkelere ise kendi belirlediği
gümrük vergisi oranlarını uyguladığı sistemdir.
Tercihli menşe kuralları uygulanır. Türkiye’nin 22 adet STA’ sı bulunmaktadır bu ülkeler; Birleşik Krallık,
Venezuela, Tunus, Kosova, Arnavutluk, Bosna Hersek, EFTA, Faroe Adaları, Fas, Filistin, Güney Kore,
Gürcistan, İsrail, Karadağ, Makedonya, Malezya, Mısır, Moldova, Morityus, Sırbistan, Singapur, Şili.
Türkiye’nin, Avrupa Birliği (AB) ile arasındaki Gümrük Birliği ilişkisi uyarınca, AB’nin Ortak Ticaret
Politikasını üstlenme yükümlülüğü bulunmakta olup, üçüncü ülkelere yönelik olarak AB’nin tercihli ticaret
sistemi üstlenilmektedir. Bu kapsamda, Türkiye, AB’nin Serbest Ticaret Anlaşmaları akdettiği ülkelerle
karşılıklı yarar esasına dayalı benzer anlaşmalar akdetmektedir.
GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİ KAPSAMINDA TERCİHLİ REJİMDEN

YARARLANACAK EŞYANIN MENŞEİNİN TESPİTİNE İLİŞKİN KARAR
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1
57
(1) Bu Karar, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 22’ inci maddesinin (b) bendine istinaden, Genelleştirilmiş
Tercihler Sistemi kapsamında yapılacak ithalatta tercihli rejimden faydalanacak eşyanın menşeinin tespitine ve
idari iş birliği düzenlemelerine dair usul ve esasları düzenler.
Avrupa Birliği mevzuatına uyum

MADDE 2
(1) Bu Karar, Avrupa Birliği Gümrük Kodumu oluşturan (AET) 2913/92 sayılı Konsey Tüzüğümün uygulama
hükümlerini içeren (AET) 2454/93 sayılı Komisyon Yönetmeliği'ni değiştiren 18 Kasım 2010 tarihli ve (AB)
1063/2010 sayılı Komisyon Yönetmeliği dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3
(1) Bu Kararda geçen;
a) Avrupa Birliği, İsviçre ve Norveç'le Kümülasyon: Avrupa Birliği. İsviçre ve Norveç menşeli ürünlerin,
bir Faydalanan Ülkede daha ileri düzeyde işçilik ve işlemden geçmiş olmaları veya bir ürüne dahil edilmeleri
koşuluyla, Türkiye'ye ithal edilmeleri esnasında o Faydalanan Ülke menşeli girdiler kabul edilmesine imkân
tanıyan sistemi,
b) Aynı ve Birbirleri Yerine Geçebilen Girdiler: Aynı teknik ve fiziksel özelliklere sahip, aynı türde ve ticari
kalitede olan, nihai ürün içine dâhil edildiğinde birbirinden ayırt edilemeyen girdileri,
c) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
ç) Bölgesel Grup: Aralarında bölgesel kümülasyon uygulanan ülkeler grubunu,
d) Bölgesel Kümülasyon: Bu Karar kapsamında bir bölgesel gruba dahil ülke menşeli olan ürünlerin, aynı
bölgesel gruba dâhil bir başka ülkede ya da gruplar arasında kümülasyonun mümkün olduğu hallerde diğer
bölgesel gruba dâhil bir ülkede daha ileri düzeyde işçilik ve işlemden geçmiş olmaları veya imal edilmiş bir
ürüne dahil edilmeleri koşuluyla, o ülke menşeli girdiler olarak kabul edildiği sistemi,
e) Eşya: Hem girdi hem de ürünü,
f) EUR.1 Dolaşım Belgesi: Türk menşeli ürünlerin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi kapsamında kümülasyon
hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere gümrük idareleri veya bu idarelerce yetkili kılınan
kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip gümrük idarelerince vize edilen, bir örneği Ek-7'de yer alan
menşe ispat belgesini,
g) Fabrika Çıkış Fiyatı: Ürün için, nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika
çıkışı itibarıyla ödenen fiyatı (Kullanılan bütün girdilerin kıymetinin ve eşyanın üretimiyle ilgili diğer tüm
maliyetlerin dahil edilmiş olduğu bu fiyattan, elde edilmiş ürünün ihracı halinde geri ödenmiş veya ödenecek
olan her tür yurtiçi vergi çıkartılır. Ödenen gerçek fiyatın, ürünün imalatıyla ilgili olarak Faydalanan Ülkede
gerçekleşen tüm maliyetleri yansıtmaması halinde fabrika çıkış fiyatı, tüm bu maliyetlerin toplam tutarından,
elde edilmiş ürünün ihracı halinde geri ödenmiş veya ödenecek olan her tür yurtiçi verginin çıkartılması
suretiyle elde edilir).
ğ) Fasıllar, Pozisyonlar ve Alt Pozisyonlar: Bu Kararda "Armonize Sistem" veya "AS" olarak geçen, Gümrük
İş birliği Konseyimin 26 Haziran 2004 tarihli Tavsiye Karan uyarınca gerçekleştirilen değişiklikler de dahil
Armonize Mal Tanım ve Kodlama Sistemimi oluşturan Nomanklatür kullanılan fasıllar, pozisyonlar ve alt
pozisyonları (dörtlü ya da altılı tarife pozisyonları),
h) Fatura Beyanı: İhracatçı tarafından fatura, teslimat notu veya herhangi bir başka ticari belge üzerinde
belirtilen, metni Ek-5'te yer alan, usulüne uygun olarak yapılan beyanı,
ı) Faydalanan Ülke: Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi kapsamında İthalat Rejim Kararının 3 sayılı Ekinde
(2015-Yılı için -Mevzuat Net) yer verilmek suretiyle tercihli tarife tanınan ülkeyi,
i) Form A Menşe Belgesi: Menşeli ürünlerin Türkiye'ye ithalatında, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi
kapsamında tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere gümrük idarelerince veya diğer yetkili Resmî
idarelerce usulüne uygun olarak düzenlenen ve bir örneği Ek-4'te yer alan menşe ispat belgesini,
j) Genişletilmiş Kümülasyon: Faydalanan Ülke tarafından yapılan talebin Türkiye tarafından uygun
bulunduğu hallerde; Türkiye'yle arasında Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması' nın (GATT) XXIV
üncü maddesi çerçevesinde yürürlükte bir Serbest Ticaret Anlaşması bulunan bir ülke menşeli belli girdilerin,
o Faydalanan Ülkede daha ileri düzeyde işçilik ve işlemden geçmiş olmaları veya bir ürüne dahil edilmeleri
koşuluyla, o Faydalanan Ülke menşeli girdiler olarak kabul edildiği sistemi,
58
k) Girdi: Ürünün imalatında kullanılan herhangi bir madde, hammadde, parça, aksam ve benzerlerini,
l) Girdilerin Kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan girdilerin ithalatı esnasındaki gümrük kıymeti veya bunun
bilinmemesi ve tespit edilememesi halinde, Faydalanan Ülkede girdiler için ödendiği tespit edilebilen ilk fiyatı,
m) Gümrük Kıymeti: GATT'ın VII nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin 1994 tarihli Anlaşma’ ya (DTÖ
Gümrük Kıymeti Anlaşması) göre tespit edilen kıymeti.
n) İhracatçı: Eşyayı Türkiye'ye ya da Faydalanan Ülkeye ihraç eden, imalatçı olsun veya olmasın ya da ihracat
işlemlerini kendisi gerçekleştirsin veya gerçekleştirmesin, eşyanın menşeini ispatlayabilen kişiyi,
o) İkili Kümülasyon: Bu Karar kapsamında Türkiye menşeli olan ürünlerin, bir Faydalanan Ülkede daha ileri
düzeyde işçilik ve işlemden geçmiş olmaları veya bir ürüne dahil edilmeleri koşuluyla, o Faydalanan Ülke
menşeli girdiler olarak kabul edilmesine imkân tanıyan sistemi,
ö) İmalat: Montaj dâhil olmak üzere her türlü işçilik veya işleme tabi tutmayı,
p) Menşe İspat Belgesi: Form A Menşe Belgesi, EUR.l Dolaşım Belgesi veya fatura beyanını,
r) Menşeli Girdilerin Kıymeti: Bu tür girdilerin kıymetinin tespit edilmesi gerektiği hallerde, (j) bendinde
menşeli olmayan girdilerin kıymetinin tespiti için belirtilen yöntemde gerekli uyarlama yapılmak suretiyle
tespit edilen kıymeti,
s) Menşeli Olmayan Girdilerin Kullanılabilecek Azami Oranı: Ürün üzerinde gerçekleştirilen bir imalatın,
ürüne menşe statüsü kazandırmak için yeterli bir işçilik veya işlem olarak değerlendirilebilmesi maksadıyla,
menşeli olmayan girdilerin o imalatta kullanılmasına izin verilen azami oranı (Bu oran, ürünün fabrika çıkış
fiyatının ya da belirli bir fasıl grubu, fasıl, pozisyon veya alt pozisyonda sınıflandırılan kullanılan girdilerin safi
ağırlığının belli bir yüzdesi olarak ifade edilebilir.).
ş) Safi Ağırlık: Her tür ambalaj malzemesi ve konteynır hariç eşyanın kendi ağırlığını.
t) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya aynı anda gönderilen ya da ihracatçıdan alıcıya şevkinde tek bir sevk
evrakı kapsamında yer alan veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünleri,
u) Sınıflandırma: Bir ürünün veya girdinin Armonize Sistemin belirli bir pozisyonunda ya da alt pozisyonunda
sınıflandırılmasını,
ü) Ürün: Bilahare başka bir imalatta da kullanılması söz konusu olsa bile imal edilmiş ürünü,
ifade eder.
(2) Birinci fıkranın (g) bendi hükümleri açısından ''imalatçı" ifadesi, en son işçilik veya işlem bir alt yüklenici
tarafından gerçekleştirilmiş olsa dahi, asıl işveren anlamına gelir.
İKİNCİ KISIM
Genel Hükümler
Faydalanan Ülkeler için genel yükümlülükler

MADDE 4
(1) Faydalanan Ülkeler;
a) İhraç edilen ürünlerin menşeine ilişkin olarak bu Kararda belirtilen kurallara uyum sağlar veya sağlatır.
b) Bir örneği Ek-4'te yer alan Form A Menşe Belgelerinin doldurulmasına ve düzenlenmesine ilişkin kurallara
uyum sağlar veya sağlatır.
c) Bir örneği Ek-5'te yer alan Fatura Beyanlarının kullanımına ilişkin hükümlere uyum sağlar veya sağlatır.
ç) Beşinci Kısımda yer alan idari iş birliği yöntemleriyle ilgili hükümlere uyum sağlar veya sağlatır.
d) 19 uncu maddede düzenlenen istisnaların tanınmasıyla ilgili hükümlere uyum sağlar veya sağlatır.
(2) Birinci fıkranın (ç) bendinde bahsi geçen iş birliği;

a) Söz konusu ülkede sistemin düzgün bir şekilde işlediğinin takip edilebilmesi için Bakanlık tarafından
bulunulan, yerinde inceleme ziyaretleri de dâhil olmak üzere tüm taleplere gerekli her türlü desteğin
sağlanmasını kapsar.
b) 31 ve 32’nci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, menşe soruşturmaları kapsamında ürünlerin menşe
statüsünün ve bu Kararda belirtilen diğer koşullara uygunluğunun. Bakanlık tarafından talep edildiği hallerde
yerinde inceleme ziyaretleri de dâhil olmak üzere kontrolünü kapsar.
59
(3) Faydalanan bir ülkede Form A Menşe Belgelerinin düzenlenmesi için yetkili bir idarenin belirlenmesi,
menşe ispat belgelerinin kontrolünün yapılması ve ihracatta Form A Menşe Belgelerinin düzenlenmesi halinde,
söz konusu Faydalanan Ülkenin birinci fıkrada yer verilen şartları kabul ettiği varsayılır.
(4) Faydalanan Ülkede bu Karar kapsamında menşe kazanan ürünler, sadece 31 inci maddede yer verilen listede
belirtilen tarihte ya da sonrasında ithal edilmesi halinde tercihli rejimden faydalanır.
(5) İthalat Rejim Kararında Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi çerçevesinde tanınan tercihli rejimden
yararlanabilecek ülkeler listesine yeni bir ülkenin eklenmesi halinde, söz konusu ülke menşeli eşya tercihli
rejimden, eşyanın Faydalanan Ülkeden, İthalat Rejim Kararında yapılan ilgili değişikliğin Resmî Gazetede
yayımlandığı tarihte veya sonrasında ihraç edilmesi şartıyla yararlanır.
(6) Bir menşe ispat belgesi ihracatçı ülkede düzenlendiği tarihten itibaren 10 ay geçerli olup, ithalatçı ülke
gümrük idaresine bu süre içerisinde sunulur.
ÜÇÜNCÜ KISIM BİRİNCİ BÖLÜM

Menşeli Ürün Kavramının Tanımı
Menşe kuralı
MADDE 5
(1) Bu Karar'ın uygulanmasında;
a) 6’ncı maddede belirtildiği şekilde, tamamen Türkiye'de veya bir Faydalanan Ülkede elde edilen ürünler
Türkiye veya o Faydalanan Ülke menşeli kabul edilir.
b) 7’nci maddede belirtildiği şekilde, Türkiye'de veya bir Faydalanan Ülkede yeterli işçilik veya işleme tabi
tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen elde edilmemiş girdiler ihtiva edecek şekilde Türkiye'de veya o
Faydalanan Ülkede elde edilmiş ürünler Türkiye veya o Faydalanan Ülke menşeli kabul edilir.
Tamamen elde edilmiş ürünler

MADDE 6
(1) Aşağıda belirtilen ürünlerin, tamamen Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde elde edilmiş oldukları
kabul edilir:
a) Kendi topraklarından veya deniz yataklarından çıkarılan mineral ürünler,
b) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde yetiştirilen veya hasat edilen bitki ve bitkisel ürünler,
c) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar,
ç) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde yetiştirilmiş canlı hayvanlardan elde edilen ürünler,
d) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde doğmuş ve yetiştirilmiş kesilen hayvanlardan elde edilen
ürünler,
e) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde avcılık veya balıkçılıkla elde edilen ürünler,
f) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde doğmuş ve yetiştirilmiş balıklar, kabuklular ve yumuşakçalar,
g) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinin karasuları dışında kendi gemileri tarafından denizden elde
edilen balıkçılık ürünleri ve diğer ürünler,
ğ) Münhasıran (h) bendinde atıfta bulunulan ürünlerden, kendi fabrika gemilerinin bordasında üretilen ürünler.
h) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde toplanmış, yalnızca hammaddelerin geri kazanılabilmesine
müsait kullanılmış maddeler,
ı) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık ve hurdalar,
i) Kendi karasuları dışındaki deniz yatağı veya deniz yatağı altı ile ilgili münhasır işletme haklarına sahip
olmaları kaydıyla deniz yatağı veya deniz yatağı altından çıkarılan ürünler,
j) Münhasıran (a) ila (i) bendindeki ürünlerden üretilmiş eşya.
(2) Birinci fıkranın (g) ve (ğ) bentlerinde geçen "kendi gemileri" ve "kendi fabrika gemileri" tabirleri sadece
aşağıda belirtilen gerekliliklerin tümünü karşılayan:
60
a) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde kayıtlı veya tescilli,
b) Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinin bayrağı altında seyreden,
c) En az %50'sine Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden biri vatandaşları tarafından sahip olunan ya da idare
merkezi Türkiye veya Faydalanan Ülkelerden birinde bulunan ve en az %50'sinin Türkiye veya Faydalanan
Ülkelerden biri veya bunların kamu kuruluşları veya vatandaşlarına ait bir şirket tarafından sahip olunan,
gemiler ve fabrika gemileri için kullanılır.
(3) İkinci fıkrada belirtilen koşulların her biri, 16’ncı maddenin birinci ve beşinci fıkrasına uygun olarak
bölgesel kümülasyon imkanından yararlanıyor olmaları koşuluyla, birden çok Faydalanan Ülkede yerine
getirilebilir. Bu durumda eşyanın menşe ülkesi, ikinci fıkranın (b) bendi uyarınca gemi ya da fabrika gemisinin,
bayrağı altında seyrettiği Faydalanan Ülke kabul edilir.
(4) Üçüncü fıkra hükümleri, ancak 16’ncı maddenin ikinci fıkrasının (b) ve (c) bendi hükümlerinin yerine
getirilmiş olması kaydıyla uygulanır.
Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler

MADDE 7
(1) 6’ncı madde kapsamında ilgili Faydalanan Ülkede tamamen elde edilmemiş ürünler, Ek-2'de belirtilen
işçilik ve işlemlerin yerine getirilmesi kaydıyla, o ülke menşeli kabul edilir. Ancak bu maddenin üçüncü,
dördüncü ve beşinci fıkraları ile 9 uncu madde hükümleri saklıdır.
(2) Eğer birinci fıkra uyarınca bir ülke menşeli sayılan ürün, o ülkede daha fazla bir işleme tabi tutulmuş ve
başka bir ürün imalatında bir girdi olarak kullanılmışsa, o ürünün imalatında kullanılmış olabilecek menşeli
olmayan girdiler dikkate alınmaz.
(3) Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine istisna olarak ve dördüncü ve beşinci fıkra hükümlerine tabi olarak, Ek-
2'de yer alan listede belirtilen şartlar uyarınca belli bir ürünün imalatında kullanılmaması gereken menşeli
olmayan girdiler, ancak toplam kıymetlerinin veya ölçülen safı ağırlıklarının:
a) Fasıl 16'da sınıflandırılan işlenmiş balıkçılık ürünleri hariç olmak üzere, Armonize Sistemin Fasıl 2'si ile
Fasıl 4 ila 24'ünde sınıflandırılan ürünler için, o ürünün ağırlığının %15'ini;
b) Armonize Sistemin Fasıl 50 ila 63'ünde sınıflandırılan ürünler hariç olmak üzere, Ek-1'in 6 ve 7. Notlarında
belirtilen toleransların uygulandığı diğer ürünler için ürünün fabrika çıkış fiyatının %15'ini;
geçmemesi şartıyla kullanılabilir.
(4) Üçüncü fıkra hükümleri, Ek-2'de yer alan listede yer verilen kurallarda, menşeli olmayan girdiler için
belirlenmiş olan azami yüzdelerin aşılmasına izin vermez.
(5) Üçüncü ve dördüncü fıkralarda yer verilen istisna hükümleri, 7’nci madde uyarınca Faydalanan Ülkede
tamamen elde edilmiş ürünler için geçerli değildir. Bununla birlikte söz konusu istisna, Ek-2'de yer alan listede
bir ürün için tamamen elde edilme kuralına yer verilmiş ise, 8 inci madde ve 9 uncu maddenin ikinci fıkrası
hükümleri saklı kalmak şartıyla, o ürünün imalatında kullanılan girdilerin tamamı açısından geçerlidir.
Menşeli olmayan girdilere dair hesaplamalar

MADDE 8
(1) 7’nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediği, her bir ürün için ayrı ayrı
tespit edilir.
(2) İlgili kuralın, menşeli olmayan girdilerin kullanılabileceği azami oran üzerinden belirlendiği durumlarda,
maliyetlerdeki ve döviz kurundaki dalgalanmaları dikkate almak amacıyla, menşeli olmayan girdilerin kıymeti,
üçüncü fıkrada belirtildiği şekilde ortalama alınmak suretiyle hesaplanabilir.
(3) İkinci fıkrada belirtilen durumlarda, ürünün ortalama fabrika çıkış fiyatı ve kullanılan menşeli olmayan
girdilerin ortalama kıymeti sırasıyla, söz konusu ürünün önceki mali yılda gerçekleştirilen tüm satışına karşılık
gelen fabrika çıkış fiyatları toplamı ve söz konusu ürünün imalatında kullanılan menşeli olmayan tüm girdilerin
kıymetinin önceki mali yıldaki toplamı temel alınarak hesaplanır.
(4) Tüm bir mali yıla ait verilerin elde edilemediği durumlarda, temel alınacak dönem 3 aydan daha kısa
olamaz.
61
(5) Üçüncü ve dördüncü fıkralarda atıfta bulunulan "mali yıl" ifadesinden, ilgili ihraç ülkesinde geçerli Resmî
mali yıl anlaşılır.
(6) Ortalama alma yöntemini tercih eden ihracatçılar bu yöntemi;
a) temel alınacak mali yılı takip eden yıl boyunca,
ya da
b) temel alınacak mali yıl olarak, dördüncü fıkrada belirtildiği şekilde bir yıldan daha kısa dönem kullanılması
halinde, söz konusu dönemi takip eden mali yıl boyunca,
sürekli uygular. İhracatçılar, belirli bir mali yıl veya üç aydan kısa olmamak kaydıyla belirlenen daha kısa bir
dönem boyunca, bu yöntemin kullanılmasına neden olan maliyet veya döviz kuru dalgalanmalarının ortadan
kalktığı hallerde, bu yöntemi uygulamaktan vazgeçebilirler.
(7) Menşeli olmayan girdilerin kullanılabileceği azami oranın aşılıp aşılmadığının hesaplanmasında, ikinci
fıkrada atıfta bulunulan ortalamalar sırasıyla fabrika çıkış fiyatı ve menşeli olmayan girdilerin kıymeti olarak
kullanılır.
Yetersiz işçilik veya işlem

MADDE 9
(1) 7’nci maddede belirtilen koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın, bu maddenin üçüncü fıkra
hükümleri saklı kalmak kaydıyla, aşağıdaki işlemler menşeli ürün statüsü verilmesi için yetersiz işçilik ve
işlemler olarak kabul edilir:
a) Nakliyat ve depolama süresince eşyanın iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler;
b) Ambalaj ayırma ve birleştirme;
c) Yıkama, temizleme; toz, oksit, yağ, boya veya diğer tabakalardan arındırma;
ç) Dokumaya elverişli maddeleri ütüleme veya presleme;
d) Basit boyama ve cilalama işlemleri;
e) Pirinci kabuklarından ayırma, kısmi veya tam olarak değirmenden geçirme (öğütme), tahıl ve pirinci
parlatma ve perdahlama;
f) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme işlemleri; kristal şekerin kısmi veya tam olarak
değirmenden geçirilmesi (öğütülmesi);
g) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma, çekirdeklerini çıkarma, zarlarını ayıklama;
ğ) Keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme;
h) Eleme, kalburdan geçirme, sıraya koyma, tasnifleme, kalibrasyon, eşleştirme (maddelerden setler oluşturma
dâhil);
ı) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine
yerleştirme ve tüm diğer basit paketleme işlemleri;
i) Ürün veya paketler üzerine marka, etiket, logo ve diğer benzeri ayırdedici işaretleri yapıştırma veya basma
işlemleri;
j) Aynı veya farklı türden ürünlerin; karışımların bir veya daha fazla unsurunun, basitçe karıştırılması; şekerin
herhangi bir ürünle karıştırılması
k) Su ekleme (sulandırma) ya da seyreltme ya da dehidratasyon veya ürünlerin denatürasyonu;
l) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montajı veya ürünlerin parçalarına ayrılması;
m) (a) ila (1) bentlerinde belirtilen işlemlerden iki veya daha fazlasının bir arada yapılması;
n) Hayvan kesimi.
62
(2) Birinci fıkranın amacına uygun olarak, yerine getirilmesi için özel vasıflara ya da özellikle bunun için
üretilmiş veya kurulmuş makine, cihaz veya ekipmana gerek duyulmayan işlemler basit olarak kabul edilir.
(3) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin birinci fıkra hükümleri çerçevesinde yetersiz işçilik ve işlem
olarak kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken, Türkiye'de veya Faydalanan Ülkelerden birinde
gerçekleştirilen işlemlerin tümü bir arada mütalaa edilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar, Aksam, Setler ve Etkisiz Unsurlar
Nitelendirme birimi
MADDE 10
(1) Bu Karar hükümlerinin uygulanmasında, nitelendirme birimi, Armonize Sistem Nomanklatürünü
kullanarak sınıflandırma yapılırken temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür.
(2) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon içinde sınıflandırılan belirli sayıda aynı üründen oluşuyorsa,
her bir ürün bu Karar hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilmelidir.
(3) Armonize Sistemin (5) sayılı Genel Kuralı çerçevesinde ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dâhil
ediliyorsa, menşe tespiti açısından da dâhil edilir.
Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam

MADDE 11
(1) Bir cihaz, makine, alet veya araç parçası beraberinde teslim edilip, normal olarak, bir cihazın bölümü
durumundaki ve fiyata dâhil edilmiş bulunan ve bu nedenle ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek
parçalar ve aksam, söz konusu cihaz, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir.
Setler
MADDE 12
(1) Armonize Sistemin (3) sayılı Genel Kuralında tanımlanan setler, kendisini meydana getiren tüm ürünlerin
menşeli olması halinde, o ülke menşeli olarak addedilir. Ancak bir set, menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden
müteşekkil ise, menşeli olmayan ürünlerin kıymetinin setin fabrika çıkış fiyatının %15'ini geçmemesi
koşuluyla, bir bütün olarak o ülke menşeli kabul edilir.
Etkisiz unsurlar
MADDE 13
(1) Bir ürünün menşeli olup olmadığını belirlemek için, imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıtın,
b) Tesis ve teçhizatın,
c) Makine ve aletlerin,
ç) Ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi amaçlanmayan eşyanın,
menşeinin belirlenmesi gerekmez.
DÖRDÜNCÜ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM
Kümülasyon
İkili kümülasyon
MADDE 14
(1) Bu Karar kapsamında, Türkiye menşeli girdiler, Faydalanan Ülkelerden birinde elde edilen bir ürün içine
dâhil edildikleri takdirde Faydalanan Ülke menşeli kabul edilirler. Söz konusu girdilerin, 9 uncu maddenin
birinci fıkrasında belirtilenlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları koşuluyla, yeterli işçilik
veya işlemden geçmiş olmaları şartı aranmaz.
MADDE 15
(1) Avrupa Birliği, İsviçre veya Norveç'in, Faydalanan Ülke menşeli ürünlere Genelleştirilmiş Tercihler
Sistemi kapsamında tercihli tarife tanımaları ve söz konusu ürünler için menşe kavramını, bu Kararda belirtilen
şekildeki tanımıyla uygulamaları durumunda, bir Faydalanan Ülkede 9 uncu maddenin birinci fıkrasında
63
açıklanan işçilik ve işlemin ötesinde bir işleme tabi tutulan Türkiye, Avrupa Birliği, İsviçre veya Norveç
menşeli ürünler bu Faydalanan Ülke menşeli kabul edilirler.
(2) Birinci fıkra hükümleri, Avrupa Birliği, İsviçre ve Norveç'in karşılıklı olarak Türkiye menşeli girdileri
içeren Faydalanan Ülke menşeli ürünlere aynı muamelede bulunması ve Türkiye, Avrupa Birliği, İsviçre ve
Norveç'in idari iş birliği hususlarında birbirlerine gerekli desteği vereceğine dair taahhütte bulunması koşuluyla
uygulanır.
(3) Birinci fıkra hükümleri Armonize Sistemin 1 ila 24’üncü Fasıllarında yer alan ürünlere uygulanmaz.
(4) Bu madde hükümlerinin hangi tarih itibarıyla uygulanacağı Bakanlık tarafından Resmî Gazetede
yayımlanarak duyurulur.
Bölgesel kümülasyon
MADDE 16
(1) Bölgesel kümülasyon, Faydalanan Ülkelerden oluşan 4 ayrı bölgesel gruba uygulanır:
a) Grup 1: Brunei Darü's-Selam, Kamboçya, Endonezya, Laos, Malezya, Filipinler, Tayland, Vietnam,
Myanmar/Burma.
b) Grup 2: Bolivya, Kolombiya, Kosta Rika, Ekvator, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nikaragua, Panama,
Peru, Venezuela.
c) Grup 3: Bangladeş, Bhutan, Hindistan, Maldivler, Nepal, Pakistan, Sri Lanka.
ç) Grup 4: Arjantin, Brezilya, Paraguay, Uruguay.
(2) Bölgesel kümülasyon, aynı bölgesel gruba dahil ülkeler arasında;
a) Bölgesel gruba dahil ülkeler tarafından kümülasyon uygulanabilmesi için, bu Kararda yer alan menşe
kurallarının uygulanıyor olması; (bir bölgesel gruba dahil bir ülkeden aynı bölgesel gruba dahil bir başka ülkeye
bölgesel kümülasyon amacıyla ihraç edilen ürünlerin menşei, o ürün için bu ülkeler arasındaki ticarette geçerli
olan menşe kuralının, Ek-2'de yer verilen menşe kuralından farklı olduğu hallerde, Ek-2'deki kural esas alınmak
suretiyle tespit edilir.)
b) Her bölgesel grup üyesi ülkenin, bu Karar hükümlerine uyum sağlamayı veya sağlatmayı ve Form A Menşe
Belgelerinin doğru şekilde düzenlenmesi ile bu belgeler ve fatura beyanlarının sonradan kontrolü konularında
Türkiye ve diğer bölgesel grup üyesi ülkelerle gerekli idari iş birliğini sağlamayı taahhüt etmesi,
c) Bu taahhüdün, bölgesel grup sekretaryası tarafından Türkiye'ye diplomatik kanallarla iletilmesi,
durumunda uygulanır.
Bu kapsamda bölgesel grup sekretaryaları tarafından işbu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önce Türkiye'ye
iletilmiş taahhütler mevcut ise, bunlar geçerliliğini korur.
(3) Ek-3'te belirtilen girdiler; Türkiye tarafından uygulanan tercihli tarifenin, kümülasyona dâhil tüm ülkeler
için aynı olmadığı ve girdilerin kümülasyona tabi tutulmaları halinde yararlanacağı tercihli tarifenin, bu girdiler
Türkiye'ye doğrudan ithal edilmiş olsa idi yararlanacağı tercihli tarifeden daha avantajlı olduğu durumlarda
ikinci fıkrada belirtilen bölgesel kümülasyona dahil edilmez.
(4) a) Aynı bölgesel gruba dâhil ülkeler arasında bölgesel kümülasyon sadece, işlem ve işçiliğin
gerçekleştirildiği Faydalanan Ülkede 9 uncu maddenin birinci fıkrasında belirtilen yetersiz işçilik ve işlemlerin
ötesinde olması ve tekstil ürünleri söz konusu ise, ayrıca Ek-6'da belirtilen işlemlerin de ötesinde bir işçilik ve
işlem olması halinde uygulanabilir.
b) (a) bendinde belirtilen koşulun karşılanmadığı durumlarda ürünler, imalatında kullanılan ve bölgesel gruba
dahil diğer ülkeler menşeli olan girdiler arasında en yüksek gümrük kıymetine sahip girdilerin ait olduğu
bölgesel grup ülkesinin menşeini taşır.
c) Eşyanın menşeinin (b) bendi uyarınca tespit edildiği durumlarda, en yüksek gümrük kıymetine sahip bölgesel
grup ülkesi, Faydalanan Ülke yetkili makamlarınca 23’üncü madde hükümlerine uygun olarak düzenlenecek
olan Form A Menşe Belgesi ya da ihracatçı tarafından düzenlenecek fatura beyanı üzerinde eşyanın menşe
ülkesi olarak belirtilir.
64
(5) Grup 1 ya da Grup 3'e dâhil olan Faydalanan Ülkelerden birinin yetkili makamlarının talebi üzerine, bu
gruplardan diğerine dâhil ülkelerden biriyle bölgesel kümülasyon uygulanmasına;
a) İkinci fıkranın (a) bendinde belirtilen koşulların karşılanması, ve
b) Bu fıkra kapsamında aralarında kümülasyon uygulanacak ülkelerin;
1) Bu Karar hükümlerine uyum sağlamayı veya sağlatmayı ve;
2) Form A Menşe Belgelerinin doğru şekilde düzenlenmesi ile bu belgeler ve fatura beyanlarının sonradan
kontrolü konularında Türkiye ve diğer bölgesel grup üyesi ülkelerle gerekli idari iş birliğini sağlamayı,
bu fıkrada yer verilen koşulların karşılandığına dair tüm bilgi ve belgeleri ileterek ortaklaşa taahhüt etmesi
halinde, kümüle edilecek girdiler dahil kümülasyonla ilgili olduğu değerlendirilen tüm unsurların dikkate
alınması suretiyle, Bakanlık tarafından izin verilebilir.
(6) a) Grup 1 veya Grup 3'e dâhil olan Faydalanan Ülkelerden biri tarafından diğer Grup üyesi bir Faydalanan
Ülke menşeli girdilerin kullanılması suretiyle üretilen eşyanın ithalinde menşei aşağıdaki şekilde tespit edilir:
1) Bir bölgesel gruba dahil bir ülke menşeli girdiler, diğer bölgesel gruba dahil bir ülkede elde edilen bir ürün
içine dâhil edildikleri takdirde; bu ülkede gerçekleştirilen işlem ve işçiliğin 10 uncu maddenin birinci fıkrasında
belirtilen yetersiz işçilik ve işlemlerin ötesinde olması ve tekstil ürünleri söz konusu ise, ayrıca Ek-6'da
belirtilen işlemlerin de ötesinde bir işçilik ve işlem olması halinde, diğer bölgesel gruba dahil ülke menşeli
kabul edilirler.
2) Birinci alt bentte belirtilen koşulun karşılanmadığı durumlarda ürünler, imalatında kullanılan ve
kümülasyona dahil diğer ülkeler menşeli olan girdiler arasında en yüksek gümrük kıymetine sahip kümülasyona
dahil ülkenin menşeini taşır.
b) Eşyanın menşeinin (a) bendinin ikinci alt bendi uyarınca tespit edildiği durumlarda, en yüksek gümrük
kıymetine sahip kümülasyona dahil ülke. Faydalanan Ülke yetkili makamlarınca 23’üncü madde hükümlerine
uygun olarak düzenlenecek olan Form A Menşe Belgesi ya da ihracatçı tarafından düzenlenecek fatura beyanı
üzerinde eşyanın menşe ülkesi olarak belirtilir.
(7) a) Faydalanan ülke yetkili makamlarınca talep edilmesi halinde, Türkiye'yle GATT Anlaşmasının XXIV'
inci maddesine uygun şekilde yürürlükte bir Serbest Ticaret Anlaşması mevcut olan bir ülke ile o Faydalanan
Ülke arasında genişletilmiş kümülasyon uygulanmasına;
1) Kümülasyona taraf olan ülkelerin, bu Karar hükümlerine uyum sağlama veya sağlatma ve Form A Menşe
Belgelerinin doğru şekilde düzenlenmesi ile bu belgeler ve fatura beyanlarının sonradan kontrolü konularında
Türkiye'yle ve kendi aralarında gerekli idari iş birliğini sağlama konusunda taahhütte bulunması,
2) Birinci alt bentte belirtilen taahhüdün ilgili Faydalanan Ülke yetkili makamlarınca Türkiye'ye iletilmesi ve
3) Talebin kümülasyona tabi tutulacak girdilere dair bir listeyi içermesi ve bu fıkrada yer verilen koşulların
karşılandığına dair tüm bilgi ve belgelerin iletilmesi,
halinde Bakanlık tarafından izin verilebilir. Kümülasyona tabi tutulacak girdilerde değişiklik olması halinde
talep yenilenir.
b) (a) bendinde belirtilen hallerde, kümülasyona taraf olan ülkeler arasında idari iş birliği, Türkiye'yle
yürürlükte Serbest Ticaret Anlaşması mevcut olan ülke ile Türkiye arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının
ilgili hükümlerine göre sağlanır.
c) (a) bendinde yer verilen genişletilmiş kümülasyon olanağı Armonize Sistemin 1 ila 24'üncü fasıllarında yer
alan eşyaya tanınmaz.
(8) a) Yedinci fıkrada belirtilen genişletilmiş kümülasyonun söz konusu olduğu durumlarda, kullanılan girdiler
için geçerli olacak menşe kuralları ve menşe ispat belgeleri ilgili Serbest Ticaret Anlaşmasında yer verilen
hükümlere uygun olarak belirlenir. Türkiye'ye ithal edilen eşyanın menşei ise bu Karar hükümlerine göre
belirlenir.
b) Elde edilmiş ürünün menşe kazanması için, bir Faydalanan Ülkede Türkiye'ye ihraç edilecek ürünün
imalatında kullanılan, Türkiye'yle Serbest Ticaret Anlaşması olan bir ülke menşeli girdilerin, yetersiz işçilik ve
işlemlerin ötesinde bir işçilik ve işleme tabi tutulmaları şartıyla, yeterli işçilik ve işleme tabi tutulmuş olmaları
gerekmez.
65
(9) Bakanlık, bu maddede belirtilen kümülasyonun uygulama tarihini, kümülasyona dahil olan ülkeleri ve
kümülasyonun uygulanacağı girdilerin listesini duyurur.
(10) İkili kümülasyonun veya Avrupa Birliği, İsviçre ya da Norveç'le kümülasyonun bölgesel kümülasyonla
birlikte kullanıldığı durumlarda, eşyanın ilgili bölgesel gruba dâhil hangi ülkenin menşeini kazanacağı,
dördüncü fıkranın (a) ve (b) bentleri uyarınca belirlenir.
(11) Bakanlık ikinci, beşinci ve yedinci fıkralarda belirtilen koşulların sağlandığını Resmî Gazetede duyurur.
Bu duyurular yapılmadan bu madde hükümleri uygulanmaz.
Faydalanan ülkeler arasında kümülasyon

MADDE 17
(1) 1, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 20 ve 21 inci madde hükümleri, 14’üncü maddede belirtilen ikili kümülasyon
kapsamında Türkiye'den bir Faydalanan Ülkeye ve 16’ncı maddede belirtilen bölgesel kümülasyon
kapsamında, bir Faydalanan Ülkeden diğer bir Faydalanan Ülkeye menşeli eşyanın ihraç edilmesi halinde de
geçerlidir.
Muhasebesel ayrım
MADDE 18
(1) Bir ürün üzerinde gerçekleştirilen işçilik veya işlemlerde aynı ve birbirleri yerine geçebilen menşeli ve
menşeli olmayan girdilerin kullanılması halinde, ilgililerin yazılı talebi üzerine gümrük idaresi bu girdilerin
yönetiminde, söz konusu girdilerin ayrı stoklarda tutulmaksızın, sonrasında ikili kümülasyon çerçevesinde bir
Faydalanan Ülkeye ihracı amacıyla Türkiye'de muhasebesel ayrım yönteminin kullanılmasına izin verebilir.
(2) Gümrük idaresi birinci fıkrada atıfta bulunulan izni, gerekli görebileceği her türlü koşula bağlı olarak
verebilir. Bu izin ancak, elde edilen "Türk menşeli" olarak kabul edilebilecek ürün miktarının, stokların fiziksel
ayrıma tabi tutulması yönteminin kullanılması suretiyle elde edilebilecek miktarla aynı olduğunun,
muhasebesel ayrım yönteminin kullanılmasıyla her an garanti edilebilmesi koşuluyla verilir. Bu yöntem, geçerli
genel muhasebe ilkelerine göre uygulanır ve kaydı tutulur.
(3) Muhasebesel ayrım yöntemi için yetkilendirilen kişi, Türk menşeli olarak kabul edilebilecek miktardaki
eşya için fatura beyanı düzenler ya da EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesi için yetkili kurum ve kuruluşlara
başvurur. Yetkilendirilen kişi, Gümrük İdaresinin talebi üzerine, söz konusu miktarın nasıl tespit edildiğine
dair bildirimde bulunur.
(4) Gümrük idaresi, bu iznin kullanımım takip eder ve yetkilendirilen kişinin, izni herhangi bir şekilde
uygunsuz kullandığı veya bu Karar'da belirlenen tüm koşullan yerine getiremediği durumlarda geri alabilir.
(5) Bakanlık, muhasebesel ayrım yönteminin kullanılması ile bu yöntemin kullanılmasına ilişkin iznin
verilmesi, geri alınması ve iznin kullanımının izlenmesine dair usulleri belirler.
İKİNCİ BÖLÜM
İstisnai Uygulamalar
İstisnai uygulamalar
MADDE 19
(1) a) 5 inci maddede belirtilen menşe kurallarını daha önceden karşılayabilen Faydalanan ülkenin, bu kuralları
iç veya dış etkenler nedeniyle geçici olarak yerine getirememesi veya
b) Faydalanan ülkenin 5 inci maddede belirtilen menşe kurallarım yerine getirebilmesi için belirli bir hazırlık
süresine ihtiyaç duyması,
halinde Faydalanan Ülkeye, talebi üzerine, bu Kararın uygulanması kapsamında geçici istisna tanınabilir.
(2) Geçici istisna, istisnamın tanınmasına neden olan iç veya dış etkenlerin ortadan kalkmasına veya
Faydalanan Ülkenin söz konusu menşe kurallarına uyum sağlaması için gereken süre kadar tanınır.
(3) İstisna talebi, nedeni belirtilmek ve gerekli destekleyici bilgi ve belgeler eklenmek suretiyle yazılı olarak
iletilir.
(4) İstisna talebinin değerlendirilmesi sonucunda alınacak karar, ilgili Faydalanan Ülkeye diplomatik kanallarla
bildirilir. Uygun görülen taleplere ilişkin karar ayrıca Resmî Gazete ‘de yayımlanır.
(5) İlgili Faydalanan Ülke, istisnanın kullanımı ve tanındığı eşya miktarının tespitiyle ilgili olarak verdiği
bilgilerde yer alan tüm şartlara uyar.
66
(6) İstisnai uygulama durumlarında 23’üncü madde hükümleri çerçevesinde düzenlenen Form A Menşe
Belgesinin 4 numaralı kutusunda veya 24’üncü maddede belirtilen fatura beyanında şu ibarelere yer verilir:
"İstisna - Karar No:...... /...... ", "Derogation - Regulation (TR) No: ....../...... "
(7) Bu madde hükümleri geçici istisna için olası süre uzatmalarında da uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel Gereklilikler
Ülkesellik ilkesi
MADDE 20
(1) Eşyanın bu Karar kapsamında tercihli menşe statüsü kazanabilmesi için bu Kısımda belirtilen şartlar
Türkiye ve ilgili Faydalanan Ülke tarafından yerine getirilir.
(2) Türkiye veya Faydalanan Ülkeden başka bir ülkeye ihraç edilmiş olan menşeli ürünün geri gelmesi halinde;
a) Geri gelen ürünün ihraç edilen ürün ile aynı olduğu ve
b) ihraç edilirken veya ihraç edildiği ülkede, iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli olanların ötesinde
herhangi bir işleme tabi tutulmadığı,
gümrük idarelerini tatmin edecek şekilde ispat edilmediği takdirde, menşeli olmadığı kabul edilir.
Ürünlerin sevkiyatı
MADDE 21
(1) Türkiye'de serbest dolaşıma konulması için beyan edilen ürünler, menşeli oldukları kabul edilen Faydalanan
Ülkeden ihraç edilmiş olan ürünlerle aynı olmalıdır. Bu ürünlerin, serbest dolaşıma konulacaklarının beyan
edilmesinden önce değiştirilmemiş, herhangi bir şekilde dönüştürülmemiş veya iyi koşullarda muhafaza
edilmelerine yönelik işlemler dışında bir işlemden geçirilmemiş olmaları gerekir. Ürünlerin depolanması veya
sevkiyatı ve sevkiyatın bölünmesi, bu işlemlerin ihracatçının veya eşyanın sonraki hamilinin sorumluluğu
altında gerçekleştirildiği yerde yapılabilir ve bu ürünler, transit ülkesinde ya da ülkelerinde gümrük gözetimi
altında kalır.
(2) Gümrük idarelerine aksini gösterecek bir sebep olmadığı sürece, birinci fıkra hükümlerinin yerine getirilmiş
olduğu kabul edilir. Gümrük idarelerinin birinci fıkra hükümlerinin yerine getirilmediğine dair şüphelerinin
olduğu hallerde ise beyan sahibinden, konşimento gibi yükleniciye ait taşımacılık belgeleri ya da ambalaj işaret
veya numaralarına dayanan gerçek veya somut kanıtlar ya da eşyanın kendisiyle ilgili her tür kanıt dâhil olmak
üzere, bu hükümlerin yerine getirildiğine dair herhangi bir usulde verilebilecek tüm kanıtları ibraz etmesi
istenir.
(3) Bu madde hükümleri, 14, 15 veya 16’ncı madde hükümleri kapsamında kümülasyon uygulanan hallerde,
Türkiye'ye ihracatı gerçekleştiren ülkeye, söz konusu kümülasyonun uygulanması amacıyla kümülasyona taraf
diğer ülkelerden girdi ithal edilmesi esnasında da geçerlidir.
BEŞİNCİ KISIM
Eşyanın Menşeinin İspatı
Menşe ispat belgeleri

MADDE 22
(1) Faydalanan Ülke menşeli ürünler Türkiye'ye ithal edilirken, aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı üzerine
Genelleştirilmiş Tercihler Sisteminden yararlanabilirler:
a) Bir örneği Ek-4'te yer alan ve 23’üncü madde hükümlerine uygun düzenlenmiş Form A Menşe Belgesi, veya
b) 24’üncü maddede belirtilen durumlarda, ihracatçı tarafından fatura, teslimat notu veya başka herhangi bir
ticari belge üzerinde belirtilen, metni Ek-5'te yer alan, söz konusu ürünleri teşhislerini mümkün kılmaya yeterli
ayrıntıda tanımlayan bir beyan, (bundan sonra "fatura beyanı" olarak anılacaktır)
(2) 6’ncı madde kapsamında, eşyanın Türkiye menşeli olduğunun kabulü ve bu Kararın diğer koşullarını yerine
getirmesi durumunda, ikili kümülasyondan yararlanmak amacıyla Türkiye'den Faydalanan Ülkelere yapılacak
ihracatlarda, menşe statüsünün ispatı;
a) Bir örneği Ek-7'de yer alan EUR.l Dolaşım Belgesi veya
67
b) 24’üncü maddede belirtilen fatura beyanı vasıtasıyla
sağlanır. Bu fıkranın uygulanması amacıyla, Türkiye menşeli eşyanın Genelleştirilmiş Tercihler Sisteminden
Faydalanan Ülkelere ihracına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Form A Menşe Belgesi

MADDE 23
(1) Bir örneği Ek-4'te yer alan Form A Menşe Belgesi, ihracatçının veya yetkili temsilcisinin yazılı başvurusu
üzerine düzenlenir. İhracatçı veya yetkili temsilcisi başvurusu ile birlikte, ihraç edilecek eşya için Form A
Menşe Belgesinin düzenlenmesini tevsik edici her türlü belgeyi ibraz etmelidir.
(2) Form A Menşe Belgesi, ihracatın gerçekleştiği veya kesinleştiği anda, ihracatçının kullanımına sunulur.
Buna karşın, bir Form A Menşe Belgesi istisnai olarak;
a) Hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel durumlar nedeniyle, ihracat esnasında düzenlenmemiş ise
veya
b) Bir Form A Menşe Belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğu
hususu, yetkili Resmî idareleri tatmin edici bir şekilde ispat edilir ise,
sonradan düzenlenebilir.
(3) Yetkili Resmî idareler ancak, ihracatçının müracaatındaki bilgilerin mütekabil ihracat dosyası ile uyumlu
olduğunu doğruladıktan sonra ve söz konusu ürünün ihracatının gerçekleştirildiği anda bu Karar hükümleri
uyarınca Form A Menşe Belgesi düzenlenmemişse sonradan Form A Menşe Belgesi düzenleyebilir. Sonradan
verilen Form A Menşe Belgelerinin 4 no’lu kutusu, aşağıdaki ibarelerden birini taşımalıdır:
"SONRADAN VERİLMİŞTİR"
"ISSUED RETROSPECTIVELY"
"DELIVRE APOSTERİORİ"
(4) Form A Menşe Belgesinin çalınması, kaybolması veya hasar görmesi halinde ihracatçı, belgeyi düzenleyen
yetkili Resmî idarelere, kendilerinde bulunan ihracat belgelerine dayanarak ikinci bir nüsha tanzim etmesi için
müracaat edebilir. Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha Form A Menşe Belgelerinin 4 no’lu kutusu, asıl belgenin
düzenlenme tarihi ve seri numarası ile birlikte aşağıdaki ibarelerden birini taşımalıdır:
"İKİNCİ NÜSHADIR"
"DUPLICATE"
"DUPLICATA"
İkinci nüsha Form A Menşe Belgesi, asıl Form A Menşe Belgesinin düzenlenme tarihinden itibaren hüküm
ifade eder.
(5) Form A Menşe Belgesi talep edilen ürünün ilgili menşe kuralını sağlayıp sağlamadığının kontrolü için,
yetkili Resmî idareler her türlü kanıtlayıcı belge talebinde bulunma ve gerekli görülebilecek her türlü kontrolü
yapma hakkına sahiptirler.
(6) Form A Menşe Belgesinin 2 no’lu kutusunun doldurulması ihtiyaridir. 12 no’lu kutusunda "Türkiye"
belirtilmiş olmalıdır. Form A Menşe Belgesinin düzenlendiği tarih, 11 no’lu kutusunda gösterilir, belgeyi
düzenlemeye yetkili Resmî idareye ayrılmış olan bu kutuda yer alması gereken imza ile 12 no’lu kutuya girilen
ihracatçının imza yetkisine haiz temsilcisine ait imza el yazısı ile atılmalıdır.
(7) 14,15 veya 16’ncı maddeler kapsamında kümülasyon uygulandığı hallerde, imalatında kümülasyona izin
verilen bir Taraf ülke menşeli girdilerin kullanıldığı ürünler için Form A Menşe Belgesi düzenlemesi talep
edilen Faydalanan Ülkenin yetkili Resmî makamları, ihracatçının tedarikçisi tarafından temin edilen ve;
a) İkili kümülasyon uygulanması halinde, 22’nci maddenin ikinci fıkrasında atıfta bulunulan menşe ispat
belgesinde,
b) Avrupa Birliği, İsviçre veya Norveç'le kümülasyon uygulanması halinde, Avrupa Birliği, İsviçre veya
Norveç'te Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi çerçevesinde geçerli menşe kurallarına uygun olarak düzenlenen
menşe ispat belgesinde,
68
c) Bölgesel kümülasyon uygulanması halinde, Form A Menşe Belgesinde ya da fatura beyanında,
ç) Genişletilmiş kümülasyon uygulanması halinde, Türkiye ve ilgili ülke arasında mevcut serbest ticaret
anlaşması hükümlerine uygun olarak düzenlenen menşe ispat belgesinde,
belirtilen bilgileri esas alır.
(8) Beşinci fıkranın uygulanması halinde, Faydalanan Ülke yetkili Resmî idarelerince düzenlenecek Form A
Menşe Belgesinin 4 no’lu kutusunda, kümülasyonun mahiyetine göre aşağıda yer alan ifadelerden uygun olanı
belirtilmelidir:
"Türkiye kümülasyon", "Norveç kümülasyon", "İsviçre kümülasyon", "AB kümülasyon", "Bölgesel

Kümülasyon", "[...] ile genişletilmiş kümülasyon"
"Turkey cumulation", "Norway cumulation", "Switzerland cumulation", "EU cumulation", "regional

cumulation", "extended cumulation with [...]"
"Cumul Turquie", "Cumul Norvege", "Cumul Suisse", "Cumul UE", "cumul regional", "cumul etenduavec le
pays [...]".
Fatura beyanı
MADDE 24
(1) Fatura Beyanı toplam kıymeti 6000 avroyu geçmeyen menşeli ürünler ihtiva eden bir veya daha fazla
paketten oluşan bir sevkiyat için ve bu işleme uygulanan 4’üncü maddede atıfta bulunulan idari iş birliği
sağlanması koşuluyla herhangi bir ihracatçı tarafından hazırlanabilir. Fatura Beyanı 22’nci maddenin ikinci
fıkrasının uygulandığı hallerde 34’üncü madde hükümleri çerçevesinde Türkiye'de onaylanmış ihracatçılar
tarafından da hazırlanabilir.
(2) Fatura beyanında bulunan ihracatçı, söz konusu ürünün menşe statüsü ile bu Kararın diğer hükümlerinin
yerine getirilmiş olduğunu kanıtlayan ilgili tüm belgeleri, ihracatçı ülkenin gümrük veya diğer yetkili Resmî
idarelerinin talebi üzerine herhangi bir anda ibraz etmeye hazırlıklı olur.
(3) Fatura beyanı, ihracatçı tarafından, metni Ek-5'te yer alan, Türkçe, Fransızca veya İngilizce dillerinden
birinde, beyanın, fatura, teslimat notu veya başka bir ticari belge üzerine daktilo edilmesi, ıstampa ile
damgalanması veya basılması suretiyle hazırlanır. Beyan el yazısı ile de yapılabilir, bu takdirde, mürekkeple
ve matbaa harfleriyle yazılır. Fatura Beyanları ihracatçının orijinal el yazısı imzasını taşımalıdır.
(4) Fatura beyanının kullanımı aşağıdaki özel koşullara bağlıdır:
a) Her bir sevkiyat için ayrı bir fatura beyanı düzenlenmelidir,
b) Sevkiyat kapsamı eşyanın, ihracatçı ülkede "menşeli ürün" tanımı açısından kontrolü yapılmış olması
durumunda, ihracatçı, fatura beyanında bu kontrole dikkat çekebilir.
Menşe ispat belgelerinin ibrazı

MADDE 25
(1) Menşe ispat belgeleri, gümrük mevzuatı ve ilgili mevzuat uyarınca ibraz edilir.
(2) Eşyanın tercihli rejimden yararlanmasını teminen ibrazı gereken menşe ispat belgelerinin, bu belgeyle ilgili
eşyanın fiili ithalinden önce veya fiili ithali sırasında ibraz edilememesi ve ilgili ithalatçı tarafından eşyanın
bekletilmeden ithalinin istenilmesi durumunda, tercihli rejim uygulanmaz ve indirimsiz vergi nispetleri
üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler kesin olarak tahsil edilir. Ancak, bu kabil eşyanın fiili ithalini müteakip
süreleri içerisinde, usulüne uygun menşe ispat belgeleri işlemi yapan gümrük idaresine ibraz olunduğu takdirde,
ibraz olunan menşe ispat belgesinin ithal edilen eşyaya ait olduğunun gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle
karşılaştırılarak anlaşılması ve belgenin geçerlilik süresinin geçirilmemiş olduğunun tespiti kaydıyla, tercihli
vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları ile tercihsiz vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları
arasındaki fark mükelleflerine iade edilir.
(3) 4’üncü maddenin altıncı fıkrasında belirtilen on aylık geçerlilik süresinin bitiminden sonra ithalatçı ülke
gümrük idaresine ibraz edilen menşe ispat belgeleri, bu belgelerin belirlenmiş son tarihe kadar ibraz
edilememesinin istisnai durumlardan kaynaklanması halinde tercihli muamele uygulanmak üzere kabul
edilebilir. Diğer geç ibraz hallerinde gümrük idaresi, ürünlerin belirtilen son tarihten önce gümrüğe sunulmuş
olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.
69
(4) Menşe ispat belgelerinin ibraz süresinden sonra tercihli muameleden yararlanması için, bu sürenin
bitiminden önce eşyanın gümrüğe gelmiş ve yine bu süreden önce ithalatçı veya gümrük beyannamesini
imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından yazılı olarak ilgili gümrüğe başvurulmuş olması gerekmektedir.
İlgili gümrük idaresi durumu bağlı olduğu Bölge Müdürlüğüne intikal ettirir. İlgili Bölge Müdürlüğü konuyu
inceleyerek mücbir sebep ve olağanüstü hâl mevcudiyetine kanaat getirir ve ek süre istemine ilişkin gerekçeleri
haklı bulur ise sertifikaların geçerliliğini en çok bir aya kadar uzatabilir.
Parçalar halinde ithalat

MADDE 26
(1) İthalatçının talebi üzerine ve Bakanlıkça belirlenen şartlara uygun olarak, Armonize Sistemin 2(a) Genel
Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ve Armonize Sistemin XVI ncı ve XVII
nci bölümlerinde veya 7308 ve 9406 no’lu tarife pozisyonlarında yer alan ürünlerin, parçalar halinde ithal
edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir menşe ispat belgesi, ilk parçanın ithalatı sırasında gümrük idaresine
ibraz edilir.
Tek bir menşe ispat belgesi ibrazı

MADDE 27
(1) İthalatçının talebi üzerine ve Bakanlıkça belirlenecek şartlar göz önünde bulundurularak, eşya;
a) Önemli ticari değerlere haiz sık ve sürekli ticari akış çerçevesinde ithal ediliyor ise,
b) Aynı satış sözleşmesi kapsamında ve bu sözleşmenin tarafları ihracatçı ülke veya Türkiye'de yerleşik ise,
c) Gümrük Tarife Cetvelinin aynı sekizli pozisyonunda sınıflandırılıyor ise,
ç) Yalnız aynı ihracatçıdan aynı ithalatçıya geliyor ve de Türkiye'de aynı gümrük idaresinde giriş işlemlerine
tabi tutuluyor ise, ilk sevkiyatın ithalatında gümrük idaresine tek bir menşe ispat belgesi ibraz edilebilir.
(2) Bu işlem yetkili gümrük idaresince belirlenecek süre çerçevesinde uygulanacaktır.
Müfrez Form A menşe belgeleri

MADDE 28
(1) Menşeli ürünler Türkiye'de gümrük idaresinin kontrolü altında iken, söz konusu ürünlerin tamamım veya
bir bölümünü Avrupa Birliği, İsviçre ya da Norveç'e göndermek amacıyla, orijinal menşe ispat belgesi esas
alınmak suretiyle, bir veya daha fazla sayıda müfrez Form A Menşe Belgesi düzenlenebilir.
(2) Müfrez Form A Menşe Belgeleri, ürünleri kontrolü altında bulunduran gümrük idaresi tarafından, yeniden
ihraç işlemini gerçekleştiren kişinin yazılı talebi üzerine düzenlenir.
(3) Müfrez belgenin sağ üst köşesindeki kutuda, düzenlendiği aracı ülkenin adı belirtilir. 4 no’lu kutu asıl
belgenin düzenlenme tarihi ve seri numarası yanında;
"MÜFREZ BELGEDİR"
"REPLACEMENT CERTIFICATE"
"CERTIFICAT DE REMPLACEMENT"
ifadesini içerir. Yeniden ihraç edenin ismi 1 no’lu kutuda belirtilir. Nihai alıcının adı 2 no’lu kutuda
belirtilebilir. Asıl belgenin üzerinde görünen yeniden ihraç edilen ürüne ilişkin tüm hususlar, 3 ila 9 no’lu
kutulara aktarılır. 10 no’lu kutuda yeniden ihracatçının faturasına ilişkin bilgiler belirtilir.
(4) Müfrez belgeyi düzenleyen gümrük idareleri 11 no’lu kutuyu onaylar. İdarenin sorumluluğu müfrez
belgenin düzenlenmesi ile sınırlıdır. 12 no’lu kutudaki menşe ülkesi ve varış ülkesi ile ilgili bilgiler asıl
belgeden alınır, bu kutu yeniden ihracatı gerçekleştiren kişi tarafından imzalanır. Bu kutuyu iyi niyetle
imzalayan yeniden ihracatı gerçekleştiren kişi asıl belgedeki hususların doğruluğundan sorumlu değildir.
(5) Birinci fıkrada belirtilen işlemlerin gerçekleştirilmesi kendisinden talep edilen gümrük idaresi, asıl belge
üzerine yeniden gönderilen ürünlerin ağırlık, sayı ve niteliklerini not eder ve tekabül eden müfrez belgenin seri
numarasını belirtir. Gümrük idaresi, asıl belgeyi en az üç yıl muhafaza eder. Asıl belgenin bir fotokopisi müfrez
belgeye eklenebilir.
(6) Ürünlerin 19 uncu madde hükümlerine uygun olarak tanınan bir istisna kapsamında tercihli tarifeden
yararlandığı hallerde müfrez belge, sadece Türkiye Gümrük Bölgesi'ndeki gümrük idarelerine yönelik olarak
düzenlenebilir. Söz konusu ürünün bölgesel kümülasyon uygulanmasıyla menşe statüsü kazandığı hallerde ise
70
müfrez belge, sadece Avrupa Birliği, İsviçre veya Norveç'e yönelik olarak, bu ülkelerin o ürün için Türkiye'yle
aynı bölgesel kümülasyon kurallarını uygulaması koşuluyla düzenlenebilir.
Ticari mahiyette olmayan eşya

MADDE 29
(1) Gerçek kişilerden gerçek kişilere küçük paketler halinde gönderilen veya yolcunun zati eşyasının bir
parçasının oluşturan eşya, ticari amaçlarla ithal edilmemiş olması, bu Kararın gerekliliklerini yerine
getirdiklerinin beyan edilmesi ve bu beyanın doğruluğundan şüphe edilmemesi halinde Form A Menşe Belgesi
veya Fatura Beyanı ibrazına gerek olmaksızın menşeli olarak kabul edilirler.
(2) Arızî olarak yapılan ve yalnızca alıcıların veya yolcuların veya ailelerinin şahsi kullanımına yönelik
ürünlerin ithalatı, ürünlerin cinsinden ve miktarından ticari amaç güdülmediği aşikârsa ticari amaçlı ithalat
olarak kabul edilmez.
(3) İkinci fıkrada bahsedilen ürünlerin toplam kıymeti, küçük paketler için 500 Euro veya yolcunun zati
eşyasının oluşturan ürünler için 1200 Euro'yu aşmamalıdır.
Farklılıklar ve şekli hatalar

MADDE 30
(1) Form A Menşe Belgesi veya Fatura Beyanı üzerindeki ibareler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine
getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgeler üzerindeki ibareler arasında bulunabilecek küçük
farklılıklar, belgenin gümrüğe sunulan ürünlere tekabül ettiğinin usulünce tespit edilmesi kaydıyla, belgeyi
veya beyanı kendiliğinden geçersiz kılmaz.
(2) Form A Menşe Belgesi, EUR.l Dolaşım Belgesi veya Fatura Beyanı üzerindeki ifadelerin doğruluğu
üzerinde şüphe yaratması söz konusu olmayan bariz maddi hatalar, bu belgelerin reddedilmesini gerektirmez.
ALTINCI KISIM
İdari İş birliği Düzenlemeleri
Mühür örnekleri ve adreslerin iletilmesi

MADDE 31
(1) Faydalanan Ülkeler, kendi ülkelerinde Form A Menşe Belgelerini düzenleme yetkisine sahip Resmî
idarelerin isim ve adresleri ile birlikte bu idarelerce kullanılan mühürlerin örnek baskılarını ve Form A Menşe
Belgeleri ile fatura beyanlarının kontrolünden sorumlu ilgili Resmî idarelerin isim ve adreslerini ve bu
bilgilerde bir değişiklik olması halinde söz konusu değişiklikleri Bakanlığa bildirir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen bildirimde bulunan Faydalanan Ülkelerin, 4’üncü maddede yer verilen şartlan da
kabul etmiş olduğu varsayılır.
(3) Bakanlık, İthalat Rejim Kararının 3 sayılı Ekinde yer verilen Faydalanan Ülkelerden, birinci fıkrada
belirtilen bildirimde bulunanların listesini, bildirimde bulunma tarihi de belirtilmek suretiyle Resmî Gazetede
yayımlar.
(4) Bakanlık, bağlı gümrük idarelerince EUR. 1 Dolaşım Belgelerinin vizesinde kullanılan mühürlerin veya
kaşelerin Örnek baskılarını Faydalanan Ülkelere gönderir.
(5) Bu madde hükümleri, 16’ncı madde hükümlerinin uygulandığı hallerde, aynı bölgesel gruba dahil ülkeler
açısından da uygulanır.
Sonradan kontrol
MADDE 32
(1) Form A Menşe belgelerinin ve fatura beyanlarının sonradan kontrolü, sondaj usulü veya Bakanlığın bu
belgelerin geçerliliğine, söz konusu ürünlerin menşe statüsüne veya bu Kararın diğer koşullarının yerine
getirilişine ilişkin makul şüpheleri olduğu her an yapılır.
(2) Birinci fıkra hükümlerini yerine getirmek amacıyla, Bakanlık, Form A Menşe Belgesi ve fatura ile eğer
ibraz edilmiş ise fatura beyanım, yahut bu belgelerin birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini
de belirterek ihracatçı Faydalanan Ülkenin yetkili Resmî idarelerine geri gönderir. Menşe ispat belgesinde yer
alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek
üzere gönderilir.
Eğer Bakanlık, kontrol sonucunun beklenmesi süresinde söz konusu ürünlere tercihli muamele tanınmasını
askıya almaya karar verirse, ürünlerin takdir edilen ihtiyati tedbirlere bağlı olarak serbest bırakılmasını
ithalatçıya önerir.
71
(3) Bakanlık tarafından sonradan kontrol talebinde bulunulduğunda, bu kontrol ifa edilir ve Bakanlık en geç
altı ay içinde; Faydalanan bir Ülkede düzenlenmiş olan bir Form A Belgesi ya da fatura beyanın esas alınmak
suretiyle müfrez belge düzenlendiği hallerde Avrupa Birliği, İsviçre veya Norveç'ten sonradan kontrol talebinde
bulunulan durumlarda ise en geç 8 ay içinde kontrolün sonuçlarından haberdar edilir. Bu sonuçlar, menşe ispat
belgesinin fiili olarak ihraç edilen eşyaya ait olup olmadığını ve söz konusu eşyanın Türkiye veya Faydalanan
Ülke menşeli olarak kabul edilip edilemeyeceğini belirtmelidir.
(4) 14’üncü madde hükümlerinin uygulanması suretiyle düzenlenmiş Form A Menşe Belgelerinin sonradan
kontrolüne dair yanıtlara 22’nci maddenin ikinci fıkrası hükümlerine göre düzenlenmiş EUR.l1 Dolaşım
Belgelerinin veya gerektiğinde ilgili fatura beyanlarının örnekleri eklenir.
(5) Makul şüphe durumlarında, kontrol talebine üçüncü fıkrada belirtilen süre içinde cevap alınamaz veya cevap
söz konusu belgenin doğruluğunun veya ürünlerin gerçek menşeinin tespitine imkân verecek ölçüde yeterli
bilgi içermiyor ise, yetkili Resmî idarelere ikinci bildirim yapılır. Eğer kontrol sonuçlan talep eden mercilere
ikinci bildirimden sonraki 4 ay içinde bildirilmemişse veya bu sonuçlar söz konusu belgenin doğruluğunu veya
ürünlerin gerçek menşeini kanıtlamıyorsa, talepte bulunan gümrük idaresi, istisnai durumlar haricinde, tercihli
rejim tanınmasını reddedebilir.
(6) Kontrol işlemlerinin veya herhangi mevcut bir bilginin bu Karar hükümlerinin ihlal edildiğini gösterdiği
hallerde, faydalanan ihracatçı ülke, kendi kararıyla ya da Bakanlığın talebi üzerine gerekli görülen inceleme ve
araştırmaları yürütecek ya da bu tür ihlalleri saptamak ve önlemek için durumun aciliyeti göz önünde
bulundurularak, bu tür araştırmaları düzenleyecektir. Bakanlık tarafından görevlendirilen yetkililer, bu amaçla
yapılacak araştırmalara iştirak edebilir.
(7) 31 inci madde ile bu madde hükümleri, 16’ncı madde hükümlerinin uygulandığı hallerde, aynı bölgesel
gruba dahil ülkeler arasında da geçerli olur.
Belgelerin muhafazası
MADDE 33
(1) Form A Menşe Belgelerinin sonradan kontrolü amacıyla, ihracatçılar tarafından ilgili eşyanın menşei
statüsünü ispatlayan ilgili tüm belgeler; faydalanan ihracatçı ülkenin yetkili Resmî idareleri tarafından ise Form
A Menşe Belgelerinin örnekleri ve bunlara ilişkin ihracat belgeleri, Form A Menşe Belgesinin düzenlendiği
yılın sonundan itibaren en az 3 yıl süreyle saklanır.
YEDİNCİ KISIM
Basitleştirilmiş İşlemler
Onaylanmış ihracatçı
MADDE 34
(1) Bakanlık, 14’üncü madde kapsamında ikili kümülasyondan yararlanmak amacıyla;
a) Sık sık Türkiye menşeli ürünlere yönelik olarak EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesini gerektiren sevkiyat
yapan,
b) Eşyanın menşe statüsünün ve bu Karar hükümlerinin yerine getirildiğinin saptanması için gerekli her türlü
teminatı gümrük idarelerine veren,
c) Vergi ve gümrük mevzuatı ile ilgili ciddi ve mükerrer suç işlememiş olan,
ç) Gümrük makamlarının faaliyetlerini denetlemesine imkân verecek kayıtlara sahip olan,
gerçek ve tüzel kişilere, söz konusu eşyanın kıymetine bakılmaksızın bir örneği Ek-5'te yer alan fatura beyanını
hazırlayabilmesi konusunda onaylanmış ihracatçı yetkisi verebilir. Bakanlık onaylanmış ihracatçıya, fatura
beyanında yer almak üzere, bir gümrük onay numarası verir. Bakanlık onaylanmış ihracatçıya tanınan bu
yetkinin kullanımını takip eder.
(2) Bakanlık, basitleştirilmiş işlem uygulamasını teminen yetki belgesi verilmesi ve yetkinin onaylanmış
ihracatçı tarafından kullanımının izlenmesine ilişkin usulleri belirler.
(3) Onaylanmış ihracatçıların bu Karar hükümlerine aykırı hareket etmeleri ya da verilen yetkide öngörülen
koşullara uymamaları veya bu koşulların ortadan kalkması halinde, cezai hükümler saklı kalmak üzere verilen
yetki Bakanlıkça geçici olarak geri alınabilir veya iptal edilebilir.
(4) Onaylanmış ihracatçıdan, kendi adıyla hazırlanmış herhangi bir fatura beyanının kendi el yazısıyla
imzalanmış addedilerek tüm sorumluluğu üzerine aldığına dair yazılı bir taahhütnameyi gümrük idaresine
vermiş olması koşuluyla, böyle bir beyanın imzalama şartı aranmaz.
72
SEKİZİNCİ KISIM
Son Hükümler
Cezalar
MADDE 35
(1) Bu Karar hükümlerine aykırı fiiller hakkında, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 21/3/2007
tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve yürürlükteki ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Diğer hususlar
MADDE 36
(1) Bu Karar esasları çerçevesinde yapılacak uygulamada meydana gelecek tereddüt ve anlaşmazlıklar, bu
Karara ilişkin işlemlerin yürütülmesiyle görevli kuruluşlarca Bakanlığa iletilir ve Bakanlıkça çözümlenir.
(2) Bu Karar hükümlerinin uygulanması bakımından bu Kararda yer almayan hususlar hakkında 4458 sayılı
Gümrük Kanunu’nun ve Gümrük Yönetmeliğinin ilgili maddeleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 37
(1) 22/12/2001 tarihli ve 2001/3485 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Genelleştirilmiş
Tercihler Sistemi Kapsamında Tercihli Rejimden Yararlanacak Eşyanın Menşeinin Tespitine İlişkin Karar,
geçici 1 inci maddesi hariç, yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 38
(1) Bu Karar 1/1/2015 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 39
(1) Bu Karar hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
Eşyanın menşeini tevsik eden belgelerin sonradan ibrazına ilişkin geçiş hükümleri
(GY) GEÇİCİ MADDE 16
(1) Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce yapılan ithalatlarda menşe esaslı ticaret politikası önlemleri,
ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi olan eşya için
beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı aylık süre ve varsa ek süre içinde usulüne uygun olarak
düzenlenmiş menşe şahadetnamesinin ibraz edildiği durumlar ile ilgili olarak 38 inci maddenin ikinci ve
üçüncü fıkrası hükümlerine göre işlem yapılır.
(2) Avrupa Birliği ülkelerinden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde gelen ve bu maddenin yürürlüğe girmesinden
önce beyannamesi tescil edilmiş olan, beyanname ekinde eşyanın menşeini tevsik eden uygun belgesi
bulunmadığı halde menşe esaslı ticaret politikası önlemi, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi
diğer mali yükümlülüklerin ödenmediği, eksik ödendiği veya beyan edilmediği tespit edilen eşyanın, Avrupa
Birliği menşeli olduğunu tevsik eden menşe şahadetnamesinin veya Türkiye’nin taraf olduğu serbest ticaret
anlaşmaları çerçevesinde bir çapraz menşe kümülasyon sistemine dahil ülkeler menşeli olduğunu tevsik eden
tedarikçi beyanının, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı aylık süre içerisinde gümrük idaresine
ibrazı mümkündür.
(3) (Ek:RG-20/10/2020-31280) (Değişik:RG-13/2/2021-31394) Bu fıkrayı değiştiren Yönetmeliğin yayımı

tarihinden önce beyannamesi tescil edilmiş olan ve beyanname ekinde eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir
menşe şahadetnamesi veya tedarikçi beyanı bulunmadığı halde menşe esaslı ticaret politikası önlemi, ilave
gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin ödenmediği, eksik ödendiği veya
beyan edilmediği tespit edilen eşyanın menşeini tevsik eden uygun bir menşe şahadetnamesinin veya tedarikçi
beyanının (Değişik ibare:RG-5/11/2021-31650) 31/12/2021 tarihine kadar gümrük idaresine ibrazı
mümkündür.
(4) (Ek:RG-5/11/2021-31650) 21/6/2018 ila 23/5/2019 tarihleri (bu tarihler dahil) arasında beyannamesi tescil
edilmiş olan ve beyanname ekinde eşyanın menşeini tevsik eden menşe ispat belgesi bulunmadığı halde
11/6/2018 tarihli ve 2018/11973 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Amerika Birleşik
Devletleri Menşeli Bazı Ürünlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar kapsamında
ek mali yükümlülüğün ödenmediği, eksik ödendiği veya teminata bağlanmadığı tespit edilen eşyanın
beyanname eki belgelerinde menşe ülkesinin yazılı olması veya 31/5/2022 tarihine kadar eşyanın ihracatçısı
73
tarafından düzenlenmiş “Aşağıda imzası bulunan ben, ….. tarihli …. sayılı faturada belirtilen …. tanımlı
eşyanın …. menşeli olduğunu ve üreticisinin …. ülkede yerleşik …. firması olduğunu beyan ederim.
İstenildiğinde, ilgili kamu otoritesine bu beyanı destekleyecek tüm kanıtları sağlamayı taahhüt ederim. / I, the
undersigned, declare that the goods named as …. listed in this invoice …. (date and number) originate in ….
and produced by …. (name of the firm) in …. (name of country). I undertake to make available to the related
public authorities any further supporting documents they require.” ifadesini içeren belgenin ibraz edilmesi
hallerinde ayrıca bir menşe tevsiki aranmaz.
MENŞE ÖZET NOTLAR

Menşe: Bir eşyanın ekonomik Milliyeti
Menşe Kuralları: Eşyanın hangi ülke menşeli olduğunun belirlenmesini sağlayan belirli kurallardır.
Tercihsiz Menşe: Akdi veya otonom ticaret rejimleri (tercihli ticaret rejimleri) dışında eşyaya tatbik edilen
menşe kurallarıdır.
Tercihli Menşe: Tercihli tarife uygulamalarından yararlandırılmak istenen eşyaya tatbik edilen menşe
kurallarıdır.
Türkiye Dış Ticaret Rejimi

1- AB Ülkeleri
2-STA/TTA Ülkeleri
3-GTS Ülkeleri
4-Diğer Ülkeler
Serbest Ticaret Anlaşması (STA): İki ya da daha fazla ülkenin, anlaşmada belirtilen birbirleri menşeli eşyaya
indirimli veya sıfır gümrük vergisi uyguladığı; anlaşmaya taraf her ülkenin ise anlaşmaya taraf olmayan 3’üncü
ülkelere kendi belirlediği gümrük vergisi oranlarını uyguladığı sistemdir.
STA varsa Tercihli menşe kuralları uygulanır.
Menşe Kümülasyonu: Menşe kümülasyonu, aralarında bir Serbest Ticaret Alanı oluşturan bir anlaşmaya taraf
olan ülkelerin, birbirleri menşeli girdileri sınırsız ölçüde kullanmalarına olanak tanıyan bir sistemdir. Menşe
kümülasyonunun amacı, birbirlerine tercihli rejimler tanıyan ülkeler arasındaki ticaretin arttırılmasını
sağlamaktır.
Menşe Kümülasyonunda; 3 çeşit kümülasyon bulunmaktadır:

• İkili menşe kümülasyonu
(Bilateral Cumulation of Origin)
• Çapraz menşe kümülasyonu
(Diagonal Cumulation of Origin)
• Tam kümülasyon
(Full Cumulation/Cumulation of Working or Processing)
İkili Kümülasyon;
İkili kümülasyon, aralarında serbest ticaret anlaşması bulunan iki ülkenin birbirleri menşeli girdileri üretimde
serbestçe kullanabilmesi ve bu şekilde üretilen ürünün anlaşmaya taraf diğer ülkeye ihracatında tercihli ticarete
konu olmasına imkân tanıyan sistemdir.
74
İkili Kümülasyon: İkili ticaret anlaşmalarında kullanılır ve anlaşmanın her bir üyesinin, nihai mal menşe
statüsünü kaybetmeden diğer menşeli ürünleri kullanmasına izin verir. Bir STA ülkesindeki menşeli
maddelerden üretilen ve diğerinde daha fazla işlenen mallar, daha sonra tercihli muamele altında ilk ülkeye
geri ihraç edilebilir. Kümülasyon olmadan, yalnızca ihracatçı ülke menşeli girdiler menşe statüsüne sayılabilir.
ÖRNEK:
Türkiye – Şili Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında
Türkiye Menşeli 0910 Tarife pozisyonunda yer alan Baharat Karışımları EUR-1 Belgesi ile Şili’ye gönderilir
Şili’ de STA anlaşması kapsamında eğer bu baharat karışımına herhangi pozisyonda yer alan girdilerden bir
imalat yapılırsa ve tekrar Türkiye’ye EUR.1 Belgesi ile gönderilirse Türkiye’ de D.Ü sütununda yer alan
Gümrük Vergisi %30 iken STA nedeniyle %50 indirimle %15 Gümrük Vergisi ile ithalatı yapılır.
STA maddelerinin incelenmesi önem arz ederi örneğin 4012 pozisyonunda yer alan lastiklerde herhangi bir
vergi indirimi olmayacağı kararlaştırılmıştır.
Çapraz Menşe Kümülasyonu

(Diagonal Cumulation of Origin)
Çapraz kümülasyon, çok taraflı bir serbest ticaret alanına taraf olan veya aralarında ikili veya çok taraflı serbest
ticaret anlaşmaları ağı bulunan ikiden fazla ülke arasında birbirleri menşeli girdileri üretimde serbestçe
kullanabilmesi ve bu şekilde üretilen ürünün anlaşmaya taraf diğer ülkelere ihracatında tercihli ticarete konu
olmasını imkân tanıyan sistemdir.
Şartları:
- Taraf tüm ülkelerin arasında tamamlanmış STA ağı
- Aynı menşe kurallarının geçerli olması
- STA’larda çapraz kümülasyonun öngörülmesi
1999 – Pan-Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemi

2001 – Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi
2005 – Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi
2010 – Batı Balkan Menşe Kümülasyon Sistemi
PAAMK Sistemi; Türkiye, Avrupa Birliği (AB), EFTA ülkeleri (İsviçre, Lihtenştayn, İzlanda ve Norveç),
Cezayir, Fas, Filistin, İsrail, Lübnan, Mısır, Tunus, Ürdün ve Faroe Adaları’nın dahil olduğu çapraz menşe
kümülasyonu esasına dayalı serbest ticaret alanı sistemidir.
Bu kapsamda, ülkemiz; serbest ticaret anlaşması ağını tamamladığı AB, EFTA ülkeleri, Fas, İsrail, Mısır,
Tunus ve Ürdün ile tercihli ticarette çapraz menşe kümülasyonu uygulayabilmektedir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eşyanın Gümrük Kıymeti
Eşyanın Gümrük Kıymeti ile ilgili mevzuat Gümrük Kanunu md.23 ile md.31 ve Gümrük Yönetmeliği md.43 ile
md.57 arasındadır.
(GK) Madde 23
Eşyanın gümrük kıymeti, Gümrük Tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı
düzenlemelerin uygulanması amacıyla, bu bölümde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymettir.
(GK) Madde 24
1. İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır.
Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta Gümrük Kanunun 27 ve 28 inci maddelere göre gerekli düzeltmeler
yapılır.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre ithal eşyasının gümrük kıymeti aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eşyanın vergi değeri

B) Eşyanın rayiç değeri
C) Eşyanın alış bedeli
D) Eşyanın satış bedeli
75
CEVAP: D
Gümrük Kanunun 24.Maddesi;
İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır.
SORU:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre ithal eşyasının gümrük kıymeti olan Satış Bedeli aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Eşyanın vergi değeri

B) Ödenmemiş bedel
C) Rayiç bedel
D) Gümrük kıymeti
E) Fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır.
CEVAP: E
Gümrük Kanunun 24.Maddesi;
İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır.
Gümrük Yönetmeliği EK-8 Yorum Notları: 24/ 1 için.

Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyasının fiyatıdır. Bu nedenle, alıcının satıcıya yaptığı, ithal eşyası
ile ilgili olmayan, temettü ödemeleri veya diğer ödemeler gümrük kıymetine dâhil değildir.
Şu kadar ki, eşyanın satış bedelinin gümrük kıymetine esas alınabilmesi, aşağıdaki koşullara bağlıdır:
(GK) Madde 24/1/a

Eşyanın alıcısı tarafından elden çıkartılması veya kullanımı;
- Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı ve bunların yetkili kıldığı merciler tarafından konulmuş olan kısıtlamalar dışında,
hiçbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır.
- Eşyanın tekrar satılabileceği coğrafi bölgeyi sınırlayan kısıtlamalar dışında, hiçbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır.
- Eşyanın kıymetini önemli bir ölçüde etkilemeyen kısıtlamalar dışında, hiçbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır.
Gümrük Yönetmeliği EK-8 Yorum Notları: 24/1/a için:

Bir otomobil satıcısının bir alıcıdan, bu otomobilleri, model yılının başlangıcını ifade eden belli bir tarihten
önce satmaması veya teşhir etmemesini talep etmesi bu tür bir kısıtlamaya örnektir.
(GK) Madde 24/1/b

Satış veya fiyat, kıymeti belirlenmekte olan eşya bakımından, kıymeti tespit edilemez bir koşul veya edim konusu
olmamalıdır.
Gümrük Yönetmeliği EK-8 Yorum Notları: GK Madde 24/1-b

Bunun bazı örnekleri:
(a) satıcının ithal eşyasının fiyatını, alıcının kendisinden belli miktarlarda başka eşyalar alması koşuluna bağlı
olarak belirlemesi;
(b) ithal eşyasının fiyatının, bu eşyanın alıcısının satıcıya sattığı eşyanın fiyat veya fiyatlarına bağlı olması;
(c) fiyatın, satıcı tarafından yarı işlenmiş olarak sağlanan ithal eşyasının belli bir bölümünün işlendikten sonra
satıcıya iadesi koşuluna bağlanması durumunda olduğu gibi, ithal eşyası ile ilgisi olmayan bir ödeme biçimi
esas alınarak belirlenmesi; olabilir.
Bununla birlikte, ithal eşyasının üretim veya pazarlanmasına ilişkin koşul veya edim, satış bedelinin reddini
gerektirmez. Örneğin; alıcının satıcıya sağladığı, ithal ülkesinde yapılan mühendislik hizmeti ve planlar satış
bedelinin 24/1 inci maddede belirtilen amaçlarla kullanılmasının reddini gerektirmez.
(GK) Madde 24/1/c

Eşyanın alıcı tarafından tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu
doğan hasılanın bir bölümünün doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal etmesi halinde, ithal eşyasının fiilen
ödenen veya ödenecek fiyatına 27’nci madde hükümlerine göre ilave yapılabilmelidir.
76
(GK) Madde 24/1/d
Alıcı ve satıcı arasında bir ilişki bulunmamalı; ilişkinin varlığı durumunda ise, satış bedeli bu maddenin 2’nci
fıkrası hükümlerine göre gümrük kıymeti olarak kabul edilebilir nitelikte olmalıdır.
SORU:
Aşağıdakilerden hangisi eşyanın satış bedelinin gümrük kıymetine esas alınabilmesi koşullarından
değildir?
A) Eşyanın alıcısı tarafından elden çıkartılması veya kullanımı Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı ve bunların
yetkili kıldığı merciler tarafından konulmuş olan kısıtlamalar dışında, hiçbir kısıtlamaya tabi
olmamalıdır.
B) Eşyanın kıymetini önemli bir ölçüde etkilemeyen kısıtlamalar dışında, hiçbir kısıtlamaya tabi
olmamalıdır.
C) Satış veya fiyat, kıymeti belirlenmekte olan eşya bakımından, kıymeti tespit edilemez bir koşul veya
edim konusu olmamalıdır.
D) Eşyanın alıcısı ve satıcısı arasında hiçbir şekilde ilişki bulunmamalıdır.
E) Eşyanın tekrar satılabileceği coğrafi bölgeyi sınırlayan kısıtlamalar dışında, hiçbir kısıtlamaya tabi
olmamalıdır.
CEVAP: D
Soru Gümrük Kanunun 24/1/e ile ilgilidir;
Alıcı ve satıcı arasında bir ilişki bulunmamalı; ilişkinin varlığı durumunda ise, satış bedeli bu maddenin 2’nci
fıkrası hükümlerine göre gümrük kıymeti olarak kabul edilebilir nitelikte olmalıdır.
(GK) Madde 24/2/a

Yukarıdaki fıkra hükümlerini uygulayarak satış bedelinin belirlenmesinde, alıcı ile satıcı arasında bir ilişkinin
varlığı, satış bedelinin reddedilmesi için tek başına yeterli bir neden oluşturmaz. Böyle durumlarda, satışa ilişkin
koşullar incelenerek, bu ilişkinin fiyatı etkilemediği belirlenirse, satış bedeli kabul edilir. Gümrük idaresi, beyan
sahibi veya diğer kaynaklardan elde ettiği bilgilere dayanarak, söz konusu ilişkinin fiyatı etkilediği kanısına
varırsa, bu hususları beyan sahibine yazılı olarak bildirir. Süresi içinde verilmek şartıyla beyan sahibinin cevap
hakkı saklıdır.
Gümrük Yönetmeliği EK-8 Yorum Notları: GK Madde 24/2’a

2. 2 (a) paragrafına göre, alıcı ile satıcı arasında ilişki olduğunda, satışa ilişkin koşullar incelenir; ilişkinin fiyatı
etkilemediğinin belirlenmesi koşuluyla, satış bedeli gümrük kıymeti olarak kabul edilir. Alıcı ile satıcı arasında
ilişki bulunan her durumda, satışa ilişkin koşulların incelenmesi gerekmez. Bu tür incelemeler yalnızca fiyatın
kabul edilebilirliği konusunda şüphe bulunması durumunda yapılmalıdır. Gümrük idaresinin fiyatın kabul
edilebilirliği konusunda bir şüphesi yoksa ithalatçıdan ek bilgi talep edilmeksizin fiyatın kabul edilmesi gerekir.
Örneğin; gümrük idaresi ilişkiyi daha önce incelemiş olabilir veya alıcı ile satıcıya ilişkin ayrıntılı bilgi sahibi
olabilir ve bu inceleme veya bilgilerden ilişkinin fiyatı etkilemediği kanısına varmış olabilir.
3. Satış bedelinin ayrı bir araştırma yapılmaksızın kabul edilmesi mümkün değilse, gümrük idaresi ithalatçıya
satışa ilişkin koşulların incelenmesine olanak verecek ayrıntılı ek bilgi sağlama fırsatı vermelidir. Bu çerçevede,
gümrük idaresi, ilişkinin fiyatı etkileyip etkilemediğini belirlemek üzere, alıcı ve satıcının ticari ilişkilerini
kurma biçimi ve söz konusu fiyata nasıl ulaşıldığı da dâhil olmak üzere satışa ilişkin hususların incelenmesi
için hazırlıklı olmalıdır. Gümrük Yönetmeliğinin (Değişik ibare: RG-2/12/2010-27773) 55 inci maddesi
hükümlerine göre aralarında ilişki bulunan alıcı ve satıcının aralarında ilişki yokmuş gibi birbirine mal alıp
sattığının belirlenmesi fiyatın ilişkiden etkilenmediğini gösterir. Örneğin; fiyat söz konusu sanayide geçerli
normal fiyat uygulaması ile veya satıcının müstakil alıcılara uyguladığı fiyatlarla uyuşuyorsa, fiyat ilişkiden
etkilenmemiş demektir. Bir diğer örnek; fiyatın, tüm giderler ile firmanın aynı sınıf veya cins eşya satışında
geçerli olan ve belli temsili bir dönemde (örneğin yıllık olarak) gerçekleşen toplam kâra tekabül eden bir kâr
kapsaması fiyatın etkilenmediğini gösterir.
(GK) Madde 24/2/b

Birbirleri ile ilişkisi bulunan kişiler arasındaki bir satışta, beyan sahibi satış bedelinin aynı veya yakın bir tarihte
gerçekleşen aşağıda yer alan emsal kıymetlerden birine çok yakın olduğunu ispatlarsa, bu satış bedeli kabul
edilerek, eşyanın kıymeti 1 inci fıkra hükümlerine göre belirlenir.
- Türkiye'ye ihraç amacıyla satılan aynı veya benzer eşyanın birbiriyle hiçbir ilişkisi bulunmayan satıcılar ve
alıcılar arasında satışındaki satış bedeli,
- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2’nci fıkrasının (c) bendi hükümlerine (İthal eşyasının veya aynı ya
da benzer eşyanın Türkiye içinde satıcılardan müstakil kişilere yapılan en büyük miktardaki satışına ait birim fiyata
dayalı kıymet) göre belirlenen gümrük kıymeti,
77
- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2’nci fıkrasının (d) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük
kıymeti.
Yukarıdaki emsal kıymetlerle yapılan kıyaslama sırasında, ticari düzeye, miktara, 27’nci maddede sayılan
unsurlara ve alıcı ile satıcı arasında ilişkin bulunmayan satışlarda, satıcının üstlendiği, ancak satıcı ile alıcı arasında
ilişki bulunan durumlarda satıcının üstlenmediği giderlere ilişkin ispatlanmış farklılıklar dikkate alınır.
Gümrük Yönetmeliği EK-8 Yorum Notları: GK Madde 24/2b

4. 2 (b) paragrafı ithalatçıya, satış bedelinin gümrük idaresi tarafından daha önce kabul edilmiş bir “emsal”
kıymete çok yakın olduğunu ispat ederek, satış bedelinin 24’üncü madde hükümlerine göre kabul edilmesine
olanak verir. 2 (b) paragrafındaki emsal kıymetlerden herhangi biri kıymeti belirlenecek eşyanın satış bedeline
çok yakın ise, 2 (a) paragrafına göre fiyatın etkilenip etkilenmediğinin incelenmesine gerek yoktur. Gümrük
idaresi, ayrı bir araştırma yapmaksızın, elindeki bilgilere dayanarak, 2 (b) paragrafındaki emsal kıymetlerden
herhangi birinin kıymeti belirlenecek eşyanın satış bedeline çok yakın olduğu kanısına varmışsa, artık
ithalatçıdan bu hususu ispatlamasını talep etmemelidir.
Gümrük Yönetmeliği EK-8 Yorum Notları: GK Madde 24/2b

Bir kıymetin, diğer bir kıymete “çok yakın “olup olmadığını belirlerken, ithal eşyasının niteliği, söz konusu
sanayi dalının niteliği, eşyanın ithal edildiği mevsim ve kıymetler arasında ticari açıdan önemli bir fark olup
olmadığı gibi faktörlerin göz önüne alınması gerekir. Bu faktörler her olayda farklı olacağından, her olay için
geçerli, sabit bir oran gibi tek bir standardın uygulanması mümkün değildir. Örneğin; satış bedelinin 24’üncü
maddenin 2 (b) paragrafındaki “emsal” kıymete çok yakın olup olmadığının belirlenmesinde, belli bir eşya
çeşidi için küçük bir kıymet farkı kabul edilemez olarak değerlendirilirken, bir başka eşya için büyük bir kıymet
farkı kabul edilebilir nitelikte bulunabilir.
(GK) Madde 24/2/c

(b) bendinde sayılan kıymetler, beyan sahibinin girişimi ile ve yalnız kıyaslama amacıyla kullanılır. (b) bendi
hükümlerine dayanarak eşyanın satış bedelinin yerini alacak bir kıymet tespit edilemez.
(GK) Madde 24/3/a

Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyası için alıcının, satıcıya veya satıcı yararına yaptığı veya yapması
gereken ödemelerin toplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir
yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığı veya yapacağı tüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para
transferi şeklinde olabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan veya
dolaylı yapılabilir.
Gümrük Yönetmeliği EK-8 Yorum Notları: GK Madde 24/ 3’a

Satıcının bir borcunun kısmen veya tamamen alıcı tarafından ödenmesi, dolaylı ödemenin bir örneğidir.
SORU:
Türkiye’ deki deri ithalatçısı Almanya’dan Analiz Sertifikalı Kumaş sipariş vermiştir. Almanya’daki firma
analiz yaptırarak analiz faturası ile birlikte eşya faturasını ithalatçıya gönderir.
Analiz Masrafı Gümrük Kıymetine dâhil edilir mi?
CEVAP:
Analiz sertifikası satış sözleşmesinin bir unsuru olduğu için Gümrük Kıymetine dâhil edilir.
(GK) Madde 24/3/b

27’nci maddeye göre yapılan ilaveler dışında, alıcının pazarlama dâhil kendi hesabına yaptığı faaliyetler, satıcı
yararına veya satıcı ile yapılan bir anlaşma yoluyla da olsa, satıcıya yapılan dolaylı bir ödeme olarak
değerlendirilmez. Bu tür işlemlere ilişkin giderler, ithal eşyasının gümrük kıymetinin tespiti sırasında fiilen ödenen
veya ödenecek fiyata ilave edilmez.
(GK) Madde 25
1. 24’üncü madde hükümlerine göre belirlenemeyen gümrük kıymeti, bu maddenin 2’nci fıkrasının (a), (b), (c) ve
(d) bentlerinin sıra halinde uygulanmasıyla belirlenir. Eşyanın gümrük kıymeti bir üst bent hükümlerine göre
belirlenebildiği sürece bir alt bent hükümleri uygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazılı talebinin gümrük
idaresince uygun bulunması şartıyla (c) ve (d) bentlerinin uygulama sırası değiştirilebilir.
2. Bu madde hükümleri gereğince, gümrük kıymeti aşağıdaki yöntemlere göre belirlenir:
78
a) Türkiye'ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen aynı
eşyanın satış bedeli,
b) Türkiye'ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen benzer
eşyanın satış bedeli,
c) İthal eşyasının veya aynı ya da benzer eşyanın Türkiye içinde satıcılardan müstakil kişilere yapılan en büyük
miktardaki satışına ait birim fiyata dayalı kıymet,
d) İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve imalat veya diğer imal işlemlerinin bedel veya kıymetleri ile
Türkiye'ye ihraç edilmek üzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı
sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olan kar ve genel giderlere eşit bir tutar ve 27’nci maddenin 1 inci fıkrasının
(e) bendinde sayılan diğer bedel veya kıymetler toplamından oluşan hesaplanmış kıymet.
3. 2’nci fıkranın uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
SORU:
Gümrük Kanunun 24.maddesi hükümlerine göre belirlenemeyen Gümrük Kıymeti aşağıdaki hangi
yöntemlerden hangisiyle belirlenemez?
A) Türkiye'ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç
edilen aynı eşyanın satış bedeli,
B) İthal eşyasının veya aynı ya da benzer eşyanın Türkiye içinde satıcılardan müstakil kişilere yapılan en
büyük miktardaki satışına ait birim fiyata dayalı kıymet
C) İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve imalat veya diğer imal işlemlerinin bedel veya
kıymetleri ile Türkiye'ye ihraç edilmek üzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen, kıymeti
belirlenecek eşya ile aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olan kar ve genel giderlere eşit bir
tutar ve 27’nci maddenin 1 inci fıkrasının (e) bendinde sayılan diğer bedel veya kıymetler toplamından
oluşan hesaplanmış kıymet. Türkiye'ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı
veya yakın bir tarihte ihraç edilen benzer eşyanın ortalama satış bedeli
D) Türkiye'ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç
edilen benzer eşyanın ortalama satış bedeli
E) Türkiye'ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç
edilen benzer eşyanın satış bedeli
CEVAP: D
(GK) Madde 26
1. 24 ve 25 inci madde hükümlerine göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti;
a) 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII’ İnci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin
Anlaşmanın Prensip ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye'de mevcut veriler esas alınarak belirlenir.
b) 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII’ inci Maddesinin Prensip ve genel hükümlerine
uygun yöntemlerle ve Türkiye'de mevcut veriler esas alınarak belirlenir.
c) Bu bölüm hükümlerinin Prensip ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye'de mevcut veriler esas
alınarak belirlenir.
2. 1 inci fıkra hükümlerine göre gümrük kıymetinin belirlenmesinde;
a) Türkiye'de üretilen eşyanın Türkiye içindeki satış fiyatı esas alınmaz.
b) Gümrük idaresinin iki alternatif kıymetten yüksek olanını kabul etmesini öngören bir sistem esas alınmaz.
c) Eşyanın ihraç ülkesindeki iç piyasa fiyatı esas alınmaz.
d) Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2’nci fıkrasının (d) bendi hükümlerine göre hesaplanmış kıymeti
dışındaki maliyet bedeli esas alınmaz.
e) Türkiye'den başka bir ülkeye ihraç edilen eşyanın fiyatı esas alınmaz.
f) Asgari gümrük kıymetleri esas alınmaz.
79
g) Keyfi veya fiktif kıymetler esas alınmaz.
(GK) Madde 27
İLAVELER
(GK) Madde 27/1

24’üncü madde hükümlerine göre gümrük kıymeti belirlenirken, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek
fiyatına aşağıdaki ilaveler yapılır:
(GK) Madde 27/1/a

Aşağıdaki unsurların eşyanın fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına dâhil edilmemiş, ancak alıcı tarafından
üstlenilen bölümü;
i) Satın alma komisyonları dışındaki komisyonlar ve tellaliye,

ii) Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek eşya muamelesi gören kapların maliyeti,
iii) İşçilik ve malzeme giderleri dâhil ambalaj bedeli;
(GK) Madde 27/1/b

İthal eşyasının üretiminde ve ihraç amacıyla satışında kullanılmak üzere, alıcı tarafından doğrudan veya dolaylı
olarak, bedelsiz veya düşük bedelle sağlanan, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dâhil edilmemiş olan aşağıda
sayılan mal ve hizmetlerin kıymetinden verilecek uygun miktardaki pay;
i) İthal eşyasına katılan malzeme, aksam, parça ve benzerleri,

ii) İthal eşyasının üretimi sırasında kullanılan araç, gereç, kalıp ve benzeri aletler,
iii) İthal eşyasının üretimi sırasında tüketilen maddeler,
iv) İthal eşyasının üretimi için gereken ve Türkiye dışında gerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat
ve çizim çalışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetleri;
(GK) Madde 27/1/c

Kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen
ödenen veya ödenecek fiyata dâhil edilmemiş olan royalti ve lisans ücretleri;
(GK) Madde 27/1/d

İthal eşyasının tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan
hasılanın, doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal eden kısmı;
(GK) Madde 27/1/e

28 inci maddenin (a) bendi hükmü saklı kalmak üzere, ithal eşyası için Türkiye’deki giriş liman veya yerine kadar
yapılan nakliye ve sigorta giderleri ile eşyanın giriş liman veya yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan
yükleme ve elleçleme giderleri.
(GK) Madde 27/2

Bu maddeye göre fiilen ödenen veya ödenecek fiyata yapılacak ilaveler için nesnel ve ölçülebilir veriler esas alınır.
(GK) Madde 27/3

Gümrük kıymetinin belirlenmesinde, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata bu maddede öngörülenler dışında hiçbir
ilave yapılamaz.
(GK) Madde 27/4

Bu bölümde geçen satın alma komisyonları ifadesinden; ithalatçının temsilcisine kıymeti belirlenecek eşyanın
satın alınmasında yurtdışında verdiği temsil hizmeti karşılığında ödediği ücret anlaşılır.
(GK) Madde 27/5

İthal eşyasının gümrük kıymetinin belirlenmesi sırasında;
a) Türkiye’de çoğaltılması hakkı için yapılan ödemeler 1 inci fıkranın (c) bendi kapsamında değerlendirilmez ve
fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmez.
b) Türkiye’ye ihraç amacıyla satışında bir satış koşulu olmaması kaydıyla, dağıtım veya tekrar satış hakları için
alıcının yaptığı ödemeler 1 inci fıkranın (c) bendi kapsamında değerlendirilmez ve fiilen ödenen veya ödenecek
fiyata ilave edilmez.
İLAVE EDİLMEYECEK UNSURLAR

80
(GK) Madde 28
İthal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatından ayırt edilebilmeleri koşuluyla aşağıdaki giderler gümrük
kıymetine dâhil edilmez:
a) Eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği
gümrük bölgelerine giriş yerine varışından sonra yapılan nakliye ve sigorta giderleri gümrük kıymetine dâhil
edilmez.
ÖRNEK:
Türkiye’ deki A Firması İran’ da yerleşik, B Firmasından 100 Ton Karpuz satın alıyor. Teslimat 0.20 $/kg DAP
Ankara olarak yapılacaktır. Ayrıca faturada Navlun, Urumiye-Esendere 1.500 $ Esendere-Ankara arası 2.000
$ olarak belirtilmiştir.
1 USD=7,8116 TL
Gümrük Kıymeti nedir?

CEVAP:
100 Ton * 1.000 KG* 0,20 $/KG = 20.000 $
Esendere- Ankara Navlun = - 2.000$
Gümrük Kıymeti = 20.000$-2.000$ = 18.000$* 2 TL = 140.608,80 TL
DAP ödeme şeklinde Ankara’ ya kadar ki navlun dâhil edilmiş olduğu için Gümrük kıymetinin belirlenmesinde
Esendere-Ankara arası navlun bedeli gümrük kanunu madde 28/a gereği düşülmelidir.
b) Sınai tesis, makina veya teçhizat gibi, ithal eşyası için ithalattan sonra yapılan inşa, kurma, montaj, bakım veya
teknik yardıma ilişkin giderler gümrük kıymetine dâhil edilmez.
c) İthal eşyasının satışıyla ilgili olarak bir finansman anlaşması uyarınca alıcı tarafından üstlenilen faiz giderleri
gümrük kıymetine dâhil edilmez.
d) İthal eşyasının Türkiye’de çoğaltılması hakkı için yapılan ödemeler gümrük kıymetine dâhil edilmez.
e) Satın alma komisyonları gümrük kıymetine dâhil edilmez.
EK BİLGİ:
Satın Alma Komisyoncusunun Görevleri:
✓ Alıcının hizmetinde teslimatçı aranması
✓ Sözleşme görüşmelerinde alıcının desteklenmesi
✓ Alıcının talepleri konusunda satıcının bilgilendirilmesi
✓ Eşyaların kontrol edilmesi
✓ Sigorta, taşıma, depolama ve teslimat için sözleşmelerin yapılması sırasında destek
✓ Farklı satıcıların teslimatlarının birleştirilmesi
✓ Faturaların hazırlanması.
ÖRNEK:
Türkiye’ deki A Firması Almanya’ dan bilgisayar ithali yapmak istemektedir. A Firması satıcıdan bu eşyayı
alıp teslim edecek B acentesi ile sözleşme yapar ve karşılığında 1.000 € satın alma komisyonu öder. B acentesi
satıcıdan eşyayı alarak A Firmasına gönderir. Almanya’daki satıcı firma, faturayı A Firması adına 50.000 €
CIF İstanbul olarak düzenlemiştir.
1 € = 9,2988 TL
Gümrük Kıymeti = 50.000 £ * 9,2988 TL = 464.940 TL

Burada B acentesi satın alma sözleşmesi ile alıcı temsilcisi olarak hareket ettiğinden satın alma komisyonu
gümrük kıymetine Gümrük Kanunu madde 28/e gereği dâhil edilmedi.
EK BİLGİ:
Gümrük Kanunu 28/e Satın alma komisyonundan bahsediyor. Peki, Satış komisyoncusu işin içine girerse
durum ne olacak?
Öncelikle Satış Komisyoncusunun Görevleri:
- Satıcının eşyaları için alıcıların aranması
- Satıcı için en iyi fiyatın ortaya konulması için destek verilmesi.
81
- Alıcının siparişlerinin karşılanması ve bunların satıcıya iletilmesi.
- Eşyaların muhtemel alıcılara gösterilmesi.
- Satılacak eşyaların sigortalanması, taşınması, depolanması
- Faturaların oluşturulması da dâhil ihracat dokümanlarının hazırlanmasına yardım edilmesi.
ÖRNEK:
Türkiye’ deki A Firması Almanya’ dan 1.000 adet TV ithal edecektir. Alman firmasının aralarında
distribütörlük anlaşması olan bir acentesi vardır. Söz konusu TV’leri acente vasıtasıyla alabileceğini, Alman
firması ile acente arasında alıcılar tarafından ödenecek TV başına 10 $ bir satış komisyonu olduğunu belirtir.
Bu komisyon için acente A firmasına ayrıca bir fatura keser. Alman firması alıcıya TV’ leri 500.000 $ CIF
İstanbul olarak fatura eder.
1 $ = 7,8116 TL

CIF = 500.000$ * 7,8116 TL = 3.905.800 TL
Satış Komisyonu = 10$*1000 Adet * 7,8116 TL = 78.116 TL
Gümrük Kıymeti = (3.905.800 + 78.116) = 3.983.916 TL
Yukarıdaki iki örnek inceleneceği üzere, Satın Alma Komisyonu tutarını gümrük kıymetine dâhil etmezken,
Satış Komisyonunu Gümrük Kıymetine dâhil ettik.
f) Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye’de ödenecek ithalat vergileri gümrük kıymetine dâhil edilmez
(c) bendinde belirtilen hallerde, finansmanın satıcı veya bir başka kişi tarafından sağlanmış olmasına bakılmaz.
Ancak, finansman anlaşmasının yazılı olarak yapılmış olması ve gerektiğinde alıcının;
- Eşyanın, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak beyan edilen fiyattan satıldığını,
- Söz konusu faiz oranının, finansmanın sağlandığı ülkede o tarihte bu tür bir işlem için geçerli olan faiz
oranı seviyesini aşmadığını,
Kanıtlaması şarttır.
(GK) Madde 29
Bilgisayarlarda kullanılmak üzere, veri veya komutlar yüklü bilgi taşıyıcılarının (CD, DVD v. b.) gümrük
kıymetinin tespitine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 30
Eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin Türk lirası olarak beyanı zorunludur. Fatura veya diğer
belgelerde yazılı yabancı paralar, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan T.C. Merkez Bankası
döviz satış kurları üzerinden Türk lirasına çevrilir.
(GK) Madde 31
1. Bu bölüm hükümleri, gümrükçe onaylanmış bir başka işlem veya kullanıma tabi tutulduktan sonra serbest
dolaşıma giren eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesine ilişkin özel hükümleri etkilemez.
2. 24, 25 ve 26’ncı maddelere istisna olarak, genellikle konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın
gümrük kıymeti, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmiş usullere göre belirlenir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Eşyanın Gümrük Kıymeti
Tanımlar
(GY) MADDE 43
(1) Bu kısım hükümlerinin uygulanmasında;
a) Aynı ailenin üyeleri: Karı, koca, anne, baba, çocuk, erkek ve kız kardeş (öz ya da anne veya babadan biri
öz), büyükbaba, büyükanne, torun, amca, dayı, hala, teyze, yeğen, eşlerin anne ve babası, çocukların eşleri
(gelin ve damat), eşlerin kardeşleri ve kardeşlerin eşleri ifade eder.
b) Aynı eşya: Fiziksel özellik, kalite ve tanındığı özellikleri dâhil olmak üzere her hususta aynı olan ve aynı
ülkede üretilmiş eşyayı (görünüşteki küçük farklılıklar diğer hususlarda tanıma uyan eşyanın aynı eşya
sayılmasını önlemez) ifade eder.
c) Aynı sınıf veya cins eşya: Belli bir sanayi sektöründe üretilen bir grup veya bir dizi eşya kapsamına giren
eşyayı (bu ifade aynı veya benzer eşyayı da kapsar) ifade eder.
82
ç) Aynı veya yakın bir tarih: İthal edilen eşya ya da aynı veya benzer eşyaya ait birim fiyatın belirlenmesine
imkân verecek ileri ve geriye doğru tespiti mümkün olan ilk tarihi ifade eder.
d) Benzer eşya: Her hususta aynı olmamakla birlikte aynı işlevi görmelerini ve ticari olarak birbirlerini ikame
edebilmelerini mümkün kılan, benzer özellik ve benzer unsurları bulunan ve aynı ülkede üretilmiş olan eşyayı
(eşyanın kalitesi, tanındığı özellikleri, bir ticari markasının bulunması, eşyanın benzerliğinin belirlenmesinde
göz önüne alınacak faktörler arasında yer alır) ifade eder.
e) Giriş limanı veya yeri:

Deniz yolu ile gelen eşyada Türkiye’deki boşaltma veya ilgili limandaki gümrük idaresince düzenlenen
belgeyle tevsik edilmek kaydıyla aktarma limanını ifade eder.
Karayolu ve Demiryolu ile gelen eşyada kara taşıtlarının ilk vardıkları hudut gümrüğünü ifade eder.
Diğer bir Yolla Gelen Eşyada gümrük bölgesinin kara sınırının geçildiği noktayı ifade eder.
f) İthal eşyasının gümrük kıymeti: İthal eşyası üzerinden advalorem sisteme göre gümrük vergisinin
hesaplanmasına esas teşkil edecek eşya kıymetini ifade eder.
g) Pazarlama: Eşyanın satışı için yapılan reklam ve promosyon faaliyetleri ile bunlarla ilgili garantileri; alıcı
tarafından üstlenilen böyle faaliyetlerin, satıcı ile yapılan bir anlaşma nedeniyle bir yükümlülüğün yerine
getirilmesi esnasında ifa edilmiş olsa bile, kendi hesabına üstlenilmiş sayılması gerektiğini ifade eder.
ğ) Royalti ve lisans ücreti: İthal eşyasının imalatı, ihraç edilmek üzere satışı veya kullanımı ya da yeniden
satışı ile ilgili hakların kullanımı nedeniyle patent, dizayn, know-how, model, marka, tescilli tasarım, telif hakkı
ve imalat prosesleri gibi adlar adı altında yapılan ödemeleri ifade eder.
h) Türkiye’ye ihraç amaçlı satış: Türkiye’ye ithal edilmek üzere doğrudan doğruya yapılan satışı ifade eder.
ı) Üretilmiş: Yetiştirilmiş, imal edilmiş veya topraktan çıkarılmış olma halini ifade eder.
(2) Aynı eşya ve benzer eşya ifadeleri, Türkiye’de gerçekleştirilmesi nedeniyle düzeltme konusu olmayan, ithal
eşyasının üretimi için gereken ve Türkiye dışında gerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat ve çizim
çalışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetlerini içeren veya yansıtan eşyayı kapsamaz.
(3) Yalnızca kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ülkede üretilen eşya, ‘aynı eşya’ veya ‘benzer eşya’ olarak
nitelenebilir.
(4) Kıymeti belirlenecek eşya ile aynı kişi tarafından üretilmiş aynı veya benzer eşya bulunmadığı takdirde,
farklı kişi tarafından üretilmiş eşya dikkate alınır.
Gümrük kıymetinin tespiti

(GY) MADDE 44
(1) Eşyanın gümrük kıymeti, gümrük tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı
düzenlemelerin uygulanması amacıyla 45 ila 50’nci maddelerde yer alan yöntemlerin sırasıyla uygulanması
yoluyla tayin ve tespit olunan kıymettir.
Bir yönteme göre belirlenemeyen kıymet için sıra dâhilinde olmak üzere izleyen yönteme geçilir. Eşyanın
gümrük kıymeti bir üst maddede yer alan yöntem hükümlerine göre belirlenebildiği sürece bir alt madde
hükümleri uygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazılı talebinin gümrük idaresince uygun bulunması şartıyla,
aşağıda yer alan yöntemlerden indirgeme yöntemi ile hesaplanmış kıymet yönteminin uygulama sırası
değiştirilebilir.
(2) Gümrük Kanunun 23 ila 31 inci maddelerinin ve bu kısım hükümlerinin uygulanmasında ek-8’de yer alan
hükümler uygulanır.
(3) Ek-8’in birinci sütununda yer alan hükümler, ikinci sütunda yer alan Yorum Notları ışığında uygulanır.
(4) Gümrük kıymetinin belirlenmesinde genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine başvurulması gerektiği
takdirde, ek-9 hükümleri uygulanır.
(5) Beyan edilen gümrük kıymetinin gerçekliği veya doğruluğu konusunda şüpheye düşülmesi halinde, gümrük
idarelerince yükümlülerden ilave bilgi ve belge talep edilmesi de dâhil olmak üzere, konunun incelenmesi ve
araştırılması neticesinde şüpheye sebebiyet veren hususlarda gümrük idaresinin makul şüpheleri giderilmediği
83
takdirde eşyanın gümrük kıymeti satış bedeli yöntemine göre tespit edilemez. Bu durumda gümrük kıymeti
birinci fıkrada belirtilen usul çerçevesinde diğer yöntemlere göre belirlenir.
Satış bedeli yöntemi

(GY) MADDE 45
(1) Gümrük Kanunun 24’üncü maddesinde yer alan esaslar çerçevesinde satış bedeli yönteminin
uygulanmasında, aşağıdaki hükümlere göre işlem yapılır:
a) Mal bedelinin peşin ödenmemesi nedeniyle satıcıya ya da satıcı yararına her ne ad altında olursa olsun
yapılan ödemelerden Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendindeki ve ikinci fıkrasındaki
hükümlere uymayanlar fiilen ödenen ya da ödenecek fiyatın içindedir.
b) Satış bedeli yöntemine göre gümrük kıymetinin belirlenmesinde, kıymetin belirlendiği sırada eşya bedelinin
fiilen ödenmemiş olması halinde, ödemenin gerçekleşeceği tarihte ödenecek olan bedel kıymet tespitine esas
alınır.
c) Serbest dolaşıma giriş rejimi için beyan edilen eşyanın, tek bir ticari işlemde satın alınan daha büyük
miktardaki aynı eşyanın bir kısmı olması durumunda, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat; toplam fiyatın, ithal
eşyasının toplam satın alınan eşya miktarına oranı nispetindeki miktarına tekabül eden fiyattır. Bu işlem,
sevkiyatın kısmi kaybı veya kıymeti belirlenecek eşyanın serbest dolaşıma girişten önce hasara uğraması
halinde de uygulanır.
ç) Eşyanın serbest dolaşıma girmesinden sonra fiilen ödenen veya ödenecek fiyatta satıcı tarafından alıcı lehine
bir düzeltme yapılması durumunda; eşyanın serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili tarihinde kusurlu
olduğunun, satıcı tarafından fiyatta yapılan düzeltmenin beyannamenin tescilinden önce yapılmış satış
sözleşmesinde yer alan garantiye ilişkin bir yükümlülükten kaynaklandığının, eşyada mevcut kusurun satış
sırasında satış fiyatının belirlenmesinde dikkate alınmamış olduğunun, gümrük idaresine tevsiki ve İdarece
uygun bulunması şartıyla, fiyatta yapılan düzeltme satış bedeli yöntemine göre gümrük kıymetinin tespitinde
dikkate alınır ve Kanunun 211 inci maddesi çerçevesinde işlem yapılır. Söz konusu düzeltmenin dikkate
alınabilmesi için, beyannamenin tescilinden itibaren bir yıl içinde yapılmış olması gerekir.
d) Satış bedeli yönteminin uygulanmasında, satış konusu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimi için beyan
edilmesi, bunların Türkiye’ye ihraç amacıyla satıldığının kabul edilmesi için yeterli sayılır. Kıymet tespitinden
önce ardıl satışların olması halinde; eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmesine yol açan son satış veya
eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasından önce Türkiye Gümrük Bölgesinde gerçekleşen satış
eşyanın Türkiye’ye ihraç amacıyla satıldığını gösterir.
e) Eşyanın satılmasından sonra, serbest dolaşıma sokulmak üzere beyanname tesciline kadar geçen süre
içerisinde başka bir ülkede kullanılmış olması durumunda, gümrük kıymetinin eşyanın satış bedeli olması
aranmaz.
f) Kanunun 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin uygulanmasında, satış veya fiyatın, kıymeti
belirlenmekte olan eşya bakımından kıymeti belirlenebilir mahiyette bir koşul veya edim konusu olması
durumunda, Kanunun 24 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi kapsamındaki bir faaliyet ya da Kanunun
27 nci maddesi kapsamında fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilecek bir unsur ile ilgili olmaması
koşuluyla, bu kıymet alıcı tarafından satıcıya yapılan dolaylı bir ödeme sayılır ve fiilen ödenen veya ödenecek
fiyatın bir parçası kabul edilir.
g) Eşyaya ilişkin fiilen ödenen veya ödenecek fiyat içerisinde, menşe ülkesi veya ihraç ülkesinde ödenen bir
dâhili verginin mevcut olması ve bu meblağın fiyatta alıcı lehine düzeltme yapılarak düşüldüğünün veya
düşüleceğinin gümrük idaresine tevsiki ve idarece uygun bulunması halinde, gümrük kıymetine dâhil edilmez.
Aynı eşyanın satış bedeli yöntemi

(GY) MADDE 46
(1) Satış bedeli yöntemine göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti Türkiye’ye ihraç amacıyla
satılarak kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen aynı eşyanın satış bedelidir.
(2) Bu yönteme göre gümrük kıymeti belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık
aynı miktarda satılan aynı eşyanın satış bedeli kullanılır. Böyle bir satışın bulunmaması durumunda, farklı ticari
düzey ve/veya farklı miktarlardaki aynı eşyanın satış bedeli, bu ticari düzey ve/veya miktar farkları göz önüne
alınarak yapılacak düzeltmeden sonra kullanılır. Kıymet artış veya azalışına da yol açsa, düzeltmenin
yapılabilmesi için makul olduğunun ve doğruluğunun kesin delillerle ispatı gerekir.
(3) İthal eşyası ile söz konusu aynı eşya arasında, ithal eşyasının giriş liman ve mahalline kadar nakliyesi ile
ilgili olarak yapılan nakliye ve sigorta giderlerinin satış bedeline dâhil edildiği durumlarda, mesafe ve
nakliyatın türünden doğan ciddi farklılıklar göz önüne alınarak satış bedelinde düzeltme yapılır.
84
(4) Bu yöntemin uygulanması sırasında aynı eşyaya ilişkin birden fazla satış bedeli tespit edilirse, ithal
eşyasının gümrük kıymetini belirlemek üzere bunlardan en düşük olanı kullanılır.
(5) Bu maddenin uygulanmasında, aynı eşyanın satış bedeli, önceden kıymeti satış bedeli yöntemine göre
belirlenmiş ve bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre düzeltilmiş gümrük kıymetidir.
Benzer eşyanın satış bedeli yöntemi

(GY) MADDE 47
(1) Yukarıda belirtilen yöntemlere göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti Türkiye’ye ihraç
amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen benzer eşyanın satış
bedelidir.
(2) Bu yönteme göre gümrük kıymeti belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık
aynı miktarda satılan benzer eşyanın satış bedeli kullanılır. Böyle bir satışın bulunmaması durumunda, farklı
ticari düzey ve/veya farklı miktarlardaki benzer eşyanın satış bedeli, bu ticari düzey ve/veya miktar farkları göz
önüne alınarak yapılacak düzeltmeden sonra kullanılır. Kıymet artış veya azalışına da yol açsa, düzeltmenin
yapılabilmesi için makul olduğunun ve doğruluğunun kesin delillerle ispatı gerekir.
(3) İthal eşyası ile söz konusu benzer eşya arasında, ithal eşyasının giriş liman ve mahalline kadar nakliyesi ile
ilgili olarak yapılan nakliye ve sigorta giderlerinin satış bedeline dâhil edildiği durumlarda, mesafe ve
nakliyatın türünden doğan ciddi farklılıklar göz önüne alınarak satış bedelinde düzeltme yapılır.
(4) Bu yöntemin uygulanması sırasında benzer eşyaya ilişkin birden fazla satış bedeli tespit edilirse, ithal
eşyasının gümrük kıymetini belirlemek üzere bunlardan en düşük olanı kullanılır.
(5) Bu maddenin uygulanmasında, benzer eşyanın satış bedeli, önceden kıymeti satış bedeli yöntemine göre
belirlenmiş ve bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre düzeltilmiş gümrük kıymetidir.
İndirgeme yöntemi
(GY) MADDE 48
(1) Bu yöntemde, kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşya, Türkiye’de ithal edildiği hal ve
durumda satılmışsa, bu yönteme göre ithal eşyasının gümrük kıymetinin belirlenmesinde, bu eşyanın ya da aynı
veya benzer ithal eşyasının yurt içindeki satıcıdan müstakil alıcılara kıymeti belirlenecek eşyanın ithal tarihi
ile aynı veya yakın bir tarihte yapılan en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat esas alınır.
(2) Yukarıda belirtilen birim fiyattan aşağıdaki indirimler yapılır:
a) Türkiye’ye ithal edilen, ithal eşyası ile aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olarak ödenen veya
ödenmesi kararlaştırılan komisyon veya kar ve söz konusu eşyanın pazarlanmasına ilişkin doğrudan ya da
dolaylı giderler dâhil olmak üzere genel giderler için yapılması mutat olan ilaveler.
b) Türkiye sınırları içinde gerçekleşen mutat nakliye ve sigorta giderleri ile bunlarla ilgili diğer giderler.
c) Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye’de ödenecek gümrük vergileri ile diğer dâhili vergiler.
(3) Kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer ithal eşyasının, kıymeti belirlenecek eşyanın ithal tarihi
ile aynı veya yakın bir tarihte satışı yoksa bu eşyanın ya da aynı veya benzer ithal eşyasının ithal tarihinden
itibaren doksan gün içinde ithal edildiği hal ve durumda Türkiye’de yapılan ilk satışına ait birim fiyat esas
alınır.
(4) İthal edildiği hal ve durumda satılan kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşya yoksa
ithalatçının talebi üzerine ithal edildikten sonra işlenen veya değişikliğe tabi tutulan kıymeti belirlenecek
eşyanın, yurtiçindeki satıcıdan müstakil alıcılara en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat gümrük kıymetine
esas alınır. Bu birim fiyatından eşyanın işlenmesi veya değişikliğe tabi tutulmasından doğan ilave kıymetin
düşülmesi ve ikinci fıkrada belirtilen indirimlerin yapılması gerekir.
(5) Bu maddenin uygulanmasında, eşyanın en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat, ithal edildikten sonraki
ilk ticari düzeyde satıcıdan müstakil alıcılara, farklı fiyatlarda yapılan satışlardan en yüksek sayıda birimin
satıldığı fiyat anlamına gelir.
(6) İthal eşyasının üretimi ve ihraç amaçlı satışı ile ilgili kullanılmak üzere, Kanunun 27’nci maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde belirtilen unsurları doğrudan veya dolaylı olarak bedelsiz veya düşük bedelle sağlayan
bir kişiye Türkiye’de yapılan herhangi bir satış, bu madde kapsamında birim kıymetin tespitinde kullanılmaz.
85
(7) Üçüncü fıkranın uygulamasında ilk satış, birim fiyatın belirlenmesini sağlamaya yetecek miktardaki kıymeti
belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer ithal eşya satışıdır.
Hesaplanmış kıymet yöntemi

(GY) MADDE 49
(1) Bu yönteme göre ithal eşyasının gümrük kıymeti, hesaplanmış kıymet esas alınarak belirlenir. Bu yöntemin
uygulanması için ithalatçının gerekli bilgi ve belgeleri gümrük idaresine ibraz etmesi ve bu bilgi ve belgelerin
doğruluğunu ispata hazır olduğunu üretici ülke makamlarından alacağı belge ile tevsik etmesi gerekir.
(2) Hesaplanmış kıymet aşağıdaki unsurların toplamından oluşur;

a) İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve yapılan imalat veya diğer imal işlemlerinin bedel veya
kıymetleri,
b) Türkiye’ye ihraç edilmek üzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen, kıymeti belirlenecek eşya ile
aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olan kar ve genel giderlere eşit bir tutar,
c) İthal eşyasının giriş liman veya yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan yükleme, boşaltma, elleçleme
giderleri ile nakliye ve sigorta giderleri.
(3) Hesaplanmış kıymetin belirlenmesinde, gümrük idaresince ithalatçı tarafından ibraz edilen bilgilerin dışında
bilgilerin de kullanılması halinde, talep üzerine gümrük idaresi, Kanunun 12’nci maddesi hükümlerine uyulmak
kaydıyla, beyan sahibini kullanılan bilginin kaynağı ve bu bilgiye dayanılarak yapılan hesaplama konusunda
bilgilendirir.
(4) İkinci fıkranın (b) bendinde sayılan genel giderler, ikinci fıkranın (a) bendinde sayılan giderlerin dışında
kalan ve eşyanın üretimi ve ihraç amaçlı satışı ile ilgili doğrudan veya dolaylı giderleri ifade eder.
Son yöntem
(GY) MADDE 50
(1) 45 ila 49 inci maddelerde yer alan yöntemlere göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti Gümrük
Kanunun 26’ncı maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde belirlenir.
Fiilen ödenen veya ödenecek olan fiyata ilave edilecek unsurlar

(GY) MADDE 51
(1) Fiilen ödenen veya ödenecek olan fiyata Kanunun 27’nci maddesine göre ilaveler yapılır.
(2) Kanunun 27’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (iv) numaralı alt bendinin uygulanmasında,
araştırma ve ilk dizayn taslak giderleri gümrük kıymetine dahil edilmez.
(3) Kanunun 27’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile 28 inci maddesinin (a) bendi ile ilgili olarak;
nakliyenin ücretsiz olması veya alıcı tarafından sağlanması durumunda, gümrük kıymetine dâhil edilecek giriş
liman veya yerine kadarki nakliye gideri, aynı taşıma türünde normal olarak uygulanan fiyat tarifesine göre
tespit edilir.
(4) İthal ülkesinde alınan ilave posta ücretleri hariç olmak üzere, eşyanın teslim yerine kadar alınan tüm posta
ücretleri gümrük kıymetine dâhildir. Bununla birlikte, ticari mahiyette olmayan sevkiyatların kıymetinin
tespitinde, bu tür ücretlerle ilgili olarak, beyan edilen kıymette herhangi bir değişiklik yapılmaz.
(5) Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek eşya muamelesi gören kapların tekrarlanan ithalatlarda
kullanılacak olması halinde, beyan sahibinin talebi üzerine ve gerekli belgelerin sunulması kaydıyla, mezkûr
maliyetler genel kabul görmüş muhasebe prensipleri çerçevesinde uygun şekilde paylaştırılır.
(6) Kanunun 27’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile 28 inci maddesinin (a) bendinin uygulanmasında;
eşyanın giriş liman veya yerinden sonraki bir noktaya aynı taşıma şekliyle taşındığı durumlarda, nakliye
giderleri giriş liman veya yerinden önce ve sonra katedilen mesafenin oranlarına göre belirlenir. Ancak,
uyulması zorunlu genel fiyat tarifelerine göre giriş liman veya yerine kadarki nakliye giderlerinin miktarını
gösteren bir belgenin gümrük idaresine sunulması durumunda bu durum dikkate alınır.
(7) Kanunun 27’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin
uygulanmasında; eşyanın giriş liman veya mahallindeki fiyatına tekabül eden maktu bir yurt içine teslim fiyatı
üzerinden faturalandırıldığı durumlarda, Türkiye içindeki nakliye giderleri fiyattan indirilmez. Ancak sınırda
teslim fiyatının maktu yurt içine teslim fiyatından düşük olduğunun gümrük idaresine tevsik edilmesi halinde
söz konusu indirime izin verilir.
(8) Gümrük idareleri ilgili kişinin talebi üzerine; gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte miktarı
belirlenebilir olmasa da, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilecek unsurların; gümrük yükümlülüğünün
86
başladığı tarihte miktarları ayırt edilebilir olmayan, gümrük kıymetine girmeyen, unsurlarla ilgili giderlerin,
uygun ve özel kriterlere göre belirlenmesine izin verebilir. İzin; uygulamanın idari açıdan külfet getirmemesi,
mevcut durumda Kanunun 25 ve 26’ncı maddelerinin uygulanmasının mümkün görülmemesi, iznin verilmesi
durumunda tahsil edilecek gümrük vergilerinin iznin verilmemiş olması durumunda tahsil edilecek vergilerden
düşük olmayacağının anlaşılması, uygulama ile rekabet koşullarının bozulmaması, şartlarıyla verilir.
(9) Navlun makbuzu ve/veya sigorta poliçesinin ibrazının imkânsız olduğu veya kabul edilebilir nitelikte
bulunmadığı hallerde, yükümlü tarafından nedenleri de belirtilerek verilecek bir dilekçe ile bu durumun
bildirilmesi suretiyle; emsal navlun ve/veya sigorta gideri fiilen ödenen veya ödenecek fiyata eklenir. Vergi
kaybı söz konusu olmaması ve yükümlünün talep etmesi halinde, ithal eşyasının FOB kıymetinin %10 unun
navlun ve %3 ünün sigorta bedeli olarak ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına eklenebilir.
Ancak, 71.08 tarife pozisyonunda yer alan eşyanın sigorta poliçesi veya navlun faturasının ibraz edilememesi
halinde, vergi kaybı olmaması kaydıyla, işlemler eşyanın faturasında belirtilen teslim şekli esas alınarak
tekemmül ettirilir.
EK BİLGİ: 7108 Tarife Pozisyonu: Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da
pudra halinde) :
(10) Nakliyat abonman sözleşmesi kapsamında yapılan taşımalarda; beyannameye eklenen sigorta poliçesinde,
nakliyat abonman sözleşmesine istinaden düzenlendiğinin belirtilmiş olması, bu poliçenin nakliyat abonman
sözleşmesi esaslarına uygun bulunması ve sigorta poliçesi ile birlikte nakliyat abonman sözleşmesinin de bir
örneğinin sistemde kayıtlı bulunması ve gümrük idareleri tarafından sorgulanabilmesi koşullarıyla, eşya
Türkiye'ye geldikten sonra düzenlenmiş sigorta poliçeleri, gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda
gerekli koşulları taşıdığının anlaşılması halinde kabul edilir.
Gümrük kıymetine dâhil edilmeyecek giderler

(GY) MADDE 52
(1) Gümrük kıymetine Kanunun 28 inci maddesinde sayılan giderler dâhil edilmez.
(2) Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi, gerekli uyarlamalar yapılarak, gümrük kıymetinin
satış bedeli yöntemi dışındaki yöntemlere göre belirlendiği durumlarda da uygulanır.
İstisnai kıymetle beyan

(GY) MADDE 53
(1) Kanunun 24’üncü maddesine göre kıymet tespitinin yapıldığı hallerde beyan sahibinin talebi üzerine;
a) Konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın,
b) Gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu
kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşyanın,
c) Satış sözleşmesinde, fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın,
ç) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkânı olmayan sürekli akış halinde olan eşyanın,
Gümrük kıymetinin tespitinde, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmiş usuller
uygulanır.
(2) Birinci fıkra uygulamasında, 22 ila 24’üncü maddelerdeki genel ve özel koşullar aranmaz. Ancak bu genel
ve özel koşulların aranmaması bu kişiye basitleştirilmiş usulle sağlanan diğer hakların kullanım hakkını
vermez. Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen durumlarda yükümlülerin, anılan kıymet
unsurlarının mevcudiyetini gösteren sözleşmelerin örneği ve onaylı çevirisini gümrük idarelerine sunmaları
gerekir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen hallerde, vergi tahakkuku mevcut belgelerde belirtilen kıymet esas alınarak yapılır.
Tamamlayıcı beyana göre gözden geçirilmiş kıymetin daha yüksek olması halinde ek vergi tahakkuku yapılır.
Daha düşük olması halinde ise; farka isabet eden kıymetin iade alındığının tevsiki ve satış sözleşmesine göre
kıymetin yeniden belirlenmesini gerektiren işleme ait tahlil raporu gibi bir belgenin onaylı örneğinin sunulması
koşullarıyla ve gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda söz konusu hususların tespiti üzerine
Kanunun 211 inci maddesi çerçevesinde işlem yapılır.
(4) Tamamlayıcı beyana isabet eden ithalat vergileri bakımından zamanaşımı tamamlayıcı beyanın verildiği
tarihten itibaren başlar.
(5) İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük
beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet
87
veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun (Değişik ibare:RG-25/5/2022-
31846) muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar
beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.
(6) (Ek:RG-3/1/2023-32062)(43) Gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibarıyla mevcut bilgi ve belgelere
istinaden beyanda bulunulan ancak tutarı kesin olarak belirlenemeyen depolama, tahmil-tahliye, liman giderleri
gibi ithalatta katma değer vergisi matrah unsurları için, en geç söz konusu matrah unsurunun muhasebe
kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve
vergileri de aynı süre içinde ödenir.
(7) (Ek:RG-31/3/2012-28250) İstisnai kıymetle beyana ilişkin tamamlayıcı beyanların süresi içerisinde
verilmemesi nedeniyle zamanında ödenmeyen gümrük vergileri için eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin
beyannamenin tescil tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi tahsil edilir ve Kanunun 241 inci
maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.
Veri ya da komut yüklü bilgi taşıyıcılarının gümrük kıymetinin belirlenmesi

(GY) MADDE 54
(1) Bilgisayarlarda kullanılmak üzere ithal edilen veri ya da komutlar yüklü bilgi taşıyıcılarının gümrük
kıymetinin belirlenmesinde, sadece taşıyıcı ortamın kendisinin maliyeti veya kıymeti esas alınır. Bu nedenle,
taşıyıcı ortamın maliyet veya kıymetinden ayırt edilebilmesi koşuluyla, gümrük kıymeti, veri veya komutların
maliyet veya kıymetini içermez.
(2) Bu maddede geçen;

a) Taşıyıcı ortam deyimi, entegre devreler, yarı iletkenler ve bu tür devre veya cihazlarla bütünlük oluşturan
benzeri araç ve aletleri kapsamaz.
b) Veri veya komutlar deyimi, ses, sinematografik veya video kayıtlarını kapsamaz.
Alıcı ile satıcı arasındaki ilişkinin belirlenmesi

(GY) MADDE 55
(1) Gümrük kıymetinin belirlenmesinde alıcı ile satıcı arasındaki ilişkinin varlığı yalnızca aşağıdaki durumlarda
kabul edilir.
a) Birbirlerinin memuru veya idarecileri olmaları,
b) Birbirlerinin yasal ortakları olmaları,
c) İşçi ve işveren ilişkisi içinde bulunmaları,
ç) Her iki firmanın oy hakkı veren hisse senedi veya sermaye paylarının en az %5’i doğrudan veya dolaylı
olarak aynı kişilere ait olması veya bu kişilerin kontrolü altında veya elinde bulunması,
d) Birinin diğerini dolaylı veya dolaysız olarak kontrol etmesi,
e) Her ikisinin de doğrudan veya dolaylı olarak bir üçüncü kişi tarafından kontrol edilmesi,
f) Her ikisinin birlikte, bir üçüncü kişiyi doğrudan veya dolaylı olarak kontrol etmesi,
g) Aynı ailenin üyeleri olmaları.
(2) Tek acente, tek distribütör veya tek bayii olarak birbiri ile iş ilişkisi içinde bulunan kişilerin yukarıdaki
kıstaslara uymamaları durumunda, ilişki içinde olmadıkları kabul edilir.
Royalti ve lisans ücretleri

(GY) MADDE 56
(1) Kanunun 27’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, ithal eşyasının gümrük kıymeti
satış bedeli yöntemine göre belirlenirken, royalti veya lisans ücreti ödemeleri fiilen ödenen veya ödenecek
fiyata aşağıdaki koşullarla ilave edilir.
a) Ödeme kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olmalıdır.

b) Ödeme bu eşyanın satış koşulu olarak yapılmalıdır.
(2) İthal eşyasının sadece Türkiye’de imal edilen eşyanın karışımındaki maddelerden biri veya bir parçası
olması durumunda, ithal edilen eşya için fiilen ödenen veya ödenecek fiyatta düzeltme sadece royalti veya
lisans ücreti bu eşya ile ilgili ise yapılabilir. Eşyanın monte edilmemiş bir şekilde ithal edilmesi ya da yeniden
satılmadan önce sulandırma ya da paketleme gibi önemsiz işlemlerden geçmesi durumunda, bu, bir royalti veya
lisans ücretinin ithal edilen eşya ile ilgili kabul edilmesini engellemez. Eğer royalti veya lisans ücretleri kısmen
ithal edilen eşya ile kısmen de ithal edilmelerinden sonra eşyaya eklenen unsur ya da parçalarla veya ithalat
sonrası faaliyetler veya hizmetler ile ilgiliyse, uygun bir paylaştırma sadece nesnel ve ölçülebilir verilere dayalı
olarak ve ek-8’de yer alan açıklayıcı notlar çerçevesinde yapılır.
(3) Bir markanın kullanılmasına ilişkin bir royalti veya lisans hakkı, ithal edilen eşya için fiilen ödenen veya
ödenecek fiyata sadece aşağıdaki durumlarda ilave edilir.
88
a) Royalti veya lisans ücreti, aynı durumda yeniden satılan veya ithal edildikten sonra sadece önemsiz işlemden
geçen eşyaya ilişkin ise,
b) Eşya, ithalattan önce veya sonra yapıştırılan ve royalti veya lisans ücretinin ödendiği marka altında
pazarlanıyorsa,
c) Alıcı, bu tür eşyayı satıcı ile ilişkisi olmayan diğer satıcılardan temin etme özgürlüğüne sahip değilse.
(4) Alıcının bir üçüncü kişiye royalti veya lisans ücreti ödemesi durumunda, birinci fıkrada öngörülen koşullar,
satıcı veya satıcı ile ilişkili olan bir kişinin alıcıdan bu ödemeyi yapmasını istememesi durumunda yerine
getirilmiş sayılmaz.
(5) Bir royalti veya lisans ücretinin miktarı ithal edilen eşyanın fiyatına bağlı olarak belirleniyor ise, aksi yönde
bir kanıt bulunmadığı sürece, bu royalti veya lisans ücretinin ödenmesinin kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili
olduğu varsayılır. Ancak, bir royalti veya lisans ücretinin miktarı ithal edilen eşyanın fiyatına bakılmaksızın
belirleniyor ise, bu royalti veya lisans ücreti ödenmesinin de kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olduğu kabul
edilebilir.
(6) Kanunun 27’nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin uygulanmasında, royalti ve lisans ücretini alacak
olan kişinin yerleşik olduğu ülke dikkate alınmaz.
Kıymet tespitinde kullanılacak döviz kuru

(GY) MADDE 57
(1) Eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin Türk lirası olarak beyanı zorunludur. Fatura veya diğer
belgelerde yazılı yabancı paralar, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan Merkez Bankası
döviz satış kurları üzerinden Türk lirasına çevrilir.
(2) Fatura ve diğer belgelerde yazılı yabancı paraların konvertibl olmaması durumunda, Merkez Bankasının
Alım Satıma Konu Olmayan Dövizlere İlişkin Bilgi Amaçlı Kurlar Listesi esas alınarak işlem yapılır.
Örnek;
Yurtdışından USB bellek içerisinde değeri 10.000 Euro olan bir adet yazılım geldi. Gümrük idaresine ithalat
beyannamesi açıldığında ilgili muayene memuru faturayı inceleyecek ve faturada USB belleğin fiyatı ile
yazılımın fiyatı ayrı ayrı belirtildiği takdirde gümrük kıymeti olarak sadece USB belleğin fiyatını işlemlere
esas alacak. Eğer faturada USB bellek ve yazılımın fiyatı ayrı ayrı belirtilmemişse – ki uygulamada sık
karşılaşılacak bir durum değildir – gümrük kıymeti olarak yazılımın değeri işlemlere esas alınır.
SORU:
İstanbul'daki A ithalatçısı Almanya Berlin’de mukim B ihracatçısından Yaş Pasta Makinesi ithal ediyor.
Gümrük İdaresince söz konusu firmaların ilişkili olduğu tespit ediliyor. Gümrük İdaresi eşyanın Türkiye’ de
satış fiyatının 10.000 TL olduğunu tespit ediyor. Bunun yanında eşyaya Türkiye’ de 1.000 TL ye jeton aparatı
takıldığı da tespit ediliyor. Gümrük vergisi %10, gümrükten sonraki nakliye ücreti 200 TL olduğu tespit
edilmiştir. Kâr payı 1.000 TL olarak düşünülmektedir. Aynı Eşya ve Benzer Eşya Yöntemleri
kullanılamamıştır.
1 € = 1,62 TL
Eşyanın Gümrük Kıymeti nedir?
Çözüm:
Aynı eşya ve benzer eşyanın satış bedeli yöntemleri kullanılmadığına göre sıradaki İndirgeme Yöntemi
kullanılarak gümrük kıymeti tespit edilmelidir.
Güm. İdaresince Tespit Edilen Satış Fiyatı 10.000 TL
Takılan Jeton Aparatı -1.000 TL

Nakliye Masrafı= -200 TL
Kar Payı= -1.000 TL
Gümrüklenmiş Değer 7.800 TL
Gümrük Vergi Oranı -%10 (780 TL)
Gümrük Kıymeti= =7.020 TL
İlave Edilecek Unsurlar İlave Edilmeyecek Unsurlar
89
Satın alma komisyonları dışındaki komisyonlar ve Satın alma komisyonları (-)
tellaliye (+)
Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek İthal eşyasının Türkiye’de çoğaltılması hakkı için
eşya muamelesi gören kapların maliyeti (+) yapılan ödemeler (-)
İşçilik ve malzeme giderleri dâhil ambalaj bedeli (+) Dağıtım veya tekrar satış hakları için alıcının yaptığı
ödemeler (-)
İthal eşyasına katılan malzeme, aksam, parça ve
benzerleri (+) Sınai tesis, makina veya teçhizat gibi, ithal eşyası için
ithalattan sonra yapılan inşa, kurma, montaj, bakım
İthal eşyasının üretimi sırasında kullanılan araç, gereç, veya teknik yardıma ilişkin giderler (-)
kalıp ve benzeri aletler (+)
İthal eşyasının satışıyla ilgili faiz giderleri (-)
İthal eşyasının üretimi sırasında tüketilen maddeler
(+) İthal eşyasının Türkiye’de çoğaltılması hakkı için
yapılan ödemeler (-)
İthal eşyasının üretimi için gereken ve Türkiye dışında
gerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat ve Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye’de
çizim çalışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetleri ödenecek ithalat vergileri (-)
(+)
Eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile
Royalti ve lisans ücretleri (+) Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği
gümrük bölgelerine giriş yerine varışından sonra
İthal eşyasının tekrar satışı veya diğer herhangi bir yapılan nakliye ve sigorta giderleri (-)
şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu
doğan hasılanın, doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya
intikal eden kısmı (+)
Türkiye’deki giriş liman veya yerine kadar yapılan

nakliye ve sigorta giderleri ile eşyanın giriş liman
veya yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan
yükleme ve elleçleme giderleri (+)
Gümrük Kıymeti;
Hesaplanacak Vergi = Matrah x Tarife

(Spesifik) =(Advolerem) x (Karma)
Faturada Bulunması Gerekli Bilgiler

Fatura
(GY) MADDE 115
(1) Fatura, kesin satışlarda, satıcı ve diğer hallerde gönderici tarafından mahallinde düzenlenmiş ve başlıca;
a) Faturanın düzenleme yeri, tarihi ve sayısı,
b) Kesin satışlarda satıcı firmanın, diğer hallerde ise satıcı veya eşyayı gönderen firmanın adı ve adresi,
c) Eşyayı satın alanın veya kesin satış dışındaki hallerde gönderilenin adı ve adresi,
ç) Ödeme şartları (peşin veya vadeli gibi),
d) Satış bedeli ve teslim şartı (CIF, FOB veya diğer bir bedel gibi),
e) Eşyanın gümrük tarife istatistik pozisyonu ve satış birimine (kilo, metre, adet, düzine gibi) göre miktarı,
f) Eşyanın birim fiyatı (bir metre, bir kilo ve bir adedinin fiyatı gibi),
g) Eşyanın bulunduğu kapların cins ve nev’i, marka ve numarası ve adedi,
ğ) Eşyanın teslim ve bedelinin ödeme yeri,
h) Eşyanın gönderilme şekli,
ı) İhracata ilişkin faturalar için ayrıca, seri ve sıra numarası, bağlı olunan vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,
bilgilerini içeren bir belgedir.
(2) İhracata ilişkin gümrük beyannameleri ile birlikte ibraz edilmesi gereken yurt dışındaki alıcılar adına
düzenlenmiş faturalarda satış bedeli yabancı para cinsinden gösterilebilir.
Ayrıntılı fatura
(GY) MADDE 116
(1) Ayrıntılı fatura, kıymetleri üzerinden vergiye tabi olup da birden ziyade kap içinde gelen ve aynı zamanda
çeşitli cins ve kıymette olan eşyadan, her kapta aynı cins ve kıymette ne miktar eşya bulunduğunu gösteren ve
faturaya uygun bir şekilde, satıcı veya gönderici tarafından mahallinde düzenlenmiş bir belgedir.
90
(2) Faturalarda her kabın içinde satış birimine göre ne miktar eşya bulunduğu gösterilmediği takdirde, ayrıntılı
faturanın beyanname ile birlikte idareye verilmesi gerekir.
Satış Bedeli Yöntemi:

İhraç Amaçlı Satış:
Türkiye’ ye ithal edilmek üzere Doğrudan doğruya yapılan satıştır. Eğer ihraç amaçlı bir satış mevcut değilse
Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi uygulanamaz. Eşyada arka arkaya yapılan bir satış söz konusu ise ithal öncesi
son satış dikkate alınır.
Fiilen Ödenen veya Ödenecek Fiyat:

İthal eşyası için alıcının, satıcı veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır. Bu
fiyat, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yükümlüğünü karşılamak üzere 3.bir
kişiye yaptığı veya yapacağı tüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para transferi şeklinde olabileceği gibi, akreditif
veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan veya dolaylı yapılabilir.
Satış Bedeli Formülü;
Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat

GK Md.24 + İlaveler
GK Md.27 - İndirimler
GK Md.28 = Satış Bedeli
Iskontolar:
Peşin ödeme ıskontosu ve Miktar ıskontosudur (2001/38 Genelge). Eğer faturada ıskonto belirtilmemişse;
Fatura Fiyatı – Iskonto = Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak hesaplanır.
Peşin Ödeme Iskontosu: Mal Bedelinin peşin ödenmesi sebebiyle alıcıya tanınan bir fiyat indirimdir. Kabul
edilebilmesi için; Ödeme şekli peşin ödeme olmalı, ödeme yapılmış olmalı, oran “mutat ıskonto” kapsamında
olmalı, satıcının bulunduğu ülkede benzer işlemlerde uygulanan oranlara yakın olmalıdır.
Miktar Iskontosu: Satıcının alıcıya, belirli bir dönem içinde satın aldığı miktara göre yaptığı indirimdir.
Yalnızca satıcının satılan mal miktarına göre fiyat uyguladığı durumlarda söz konusudur. Mutat oranlarda
olmalı ve tüm alıcılara uygulanmalıdır.
Kabul Edilmeyecek Iskontolar: Yukarıdaki koşulları taşımayan, mutat olmayan ve alıcı ile satıcının kişisel
ilişkilerinden kaynaklanan özel ıskontolar kabul edilemez.
SORU:
Türkiye’ deki B ithalatçısı, Çin’deki Satıcıdan tek bir sevkiyatta 27 adet radyo ithali işlemini 10 Euro CIF
İstanbul fiyatla gerçekleştirmiştir. Bir takvim yılı gibi bir dönem içerisinde satın alınan eşya için satıcının
aşağıdaki miktar ıskontolarını yaptığı bilinmektedir;
1-9 Birim ıskontosu
10+ birim %5 ıskonto
Eşyanın Gümrük kıymetini hesaplayınız.
ÇÖZÜM:
27 Adet * 10 Euro = 270 Euro iskontosuz
%95 * 270 = 256,50 Euro İskontolu Fiyat
SORU:
Türkiye’ deki B ithalatçısı, Kuala Lumpur’daki (K) tek bir sevkiyatla 50 adet radyo ithali işlemini 15 Euro CIF
İstanbul fiyatla gerçekleştirmiştir. Satıcının peşin ödemelerde %3 fiyat ıskontosu uyguladığı kabul ediliyor.
Eşyanın gümrük kıymetini hesaplayınız.
ÇÖZÜM:
50 Adet * 15 Euro = 750 Euro
%97 * 750 Euro = 727,50 Euro
Tüm Taşıma Türlerini Kapsayan Kurallar

Teslim Şekilleri INCOTERMS 2020
EXW
91
EXW İşyerinde Teslim
1-Taşıma ve Hasarın Geçişi –“işyerinde teslim” satıcının malları alıcıya
>belirlenen bir yerde (fabrika veya depo gibi), malları alıcının tasarrufuna bırakarak teslim etmesini ifade eder.
>belirlenen yer satıcının kendi işyeri de olabilir.
Teslimin gerçekleşmesi için satıcı malları herhangi bir taşıma aracına yüklemek zorunda olmadığı gibi,
malların ihracatı için gümrükleme işlemi gereken hallerde bu gümrükleme işlemlerini yerine getirmek zorunda
da değildir.
2- Taşıma Türü
Bu kural seçilmişse seçilen taşıma türü veya türleri ne olursa olsun kullanılabilir.
3- Teslim Yeri veya Kesin Teslim Noktası

Tarafların sadece teslim yerini belirlemesi gerekir. Ancak, tarafların, belirlenen teslim yerindeki kesin teslim
noktasını da mümkün olduğunca açık bir şekilde belirlemeleri önerilir. Kesin bir teslimat noktası belirlenmesi,
teslimin gerçekleme ve hasarın alıcıya geçme zamanlarını taraflar için anlaşılır kılar; bu belirleme aynı zamanda
masrafların hangi andan itibaren alıcı tarafından üstlenileceğine de işaret eder. Taraflar bir teslim noktası
belirlemezlerse “amacına en uygun düşen” noktayı seçmeyi satıcıya bırakmış sayılırlar. Bu da alıcının, satıcının
malların kaybolduğu veya hasar gördüğü noktadan hemen önceki bir noktayı seçmesi riskini üstlenebileceği
anlamına gelir. Dolayısıyla, teslimin gerçekleşeceği yerde kesin bir teslim noktasının seçilmesi alıcının
lehinedir.
4- Alıcılara Uyarı Notu
EXW, satıcıya en az yükümlülük öngören Incoterms kuralıdır. Dolayısıyla bu kural, alıcı açısından
bakıldığında, dikkatle kullanılmalıdır.
5-Yükleme Riskleri
Teslim ve hasarın geçişi malların yüklenmesi ile değil, malların alıcının tasarrufuna bırakılması ile gerçekleşir.
Ancak, satıcının yükleme işlemini gerçekleştirdiği sırada mallarda oluşabilecek zayi ve hasar riskinin, alıcı
fiziksel olarak yükleme işlemine katılmamış olmasına rağmen, alıcıya ait olduğu iddia edilebilir. Bu olasılık
göz önünde bulundurulduğunda, satıcının malları yükleyeceği durumlarda, yükleme sırasında mallarda
oluşabilecek zayi ve hasar riskini hangi tarafın taşıyacağı konusunda tarafların önceden anlaşması önerilir. Bu
durum aslında olağandır, çünkü satıcının kendi işyerinde gerekli yükleme araçlarının olması daha olasıdır veya
ilgili emniyet veya güvenlik kuralları, satıcının işyerine yetkilendirilmemiş personelin girişine izin vermiyor
olabilir.
Eğer alıcı satıcının işyerinde gerçekleşen yükleme sırasında oluşabilecek risklerden kaçınmak istenmesi halinde
FCA kuralını (bu kural uyarınca, malların satıcının işyerinde teslim edilmesi halinde, satıcı, burada
oluşabilecek zayi ve hasar riski kendisine ait olmak üzere, alıcıya karşı malları yükleme borcunu üstlenir)
seçmeyi değerlendirmesi gerekir.
6-İhracat için Gereken Gümrük İşlemleri

Teslimin, malların satıcının işyerinde veya genellikle satıcının yargı bölgesi veya aynı gümrük birliği dâhilinde
belirlenen diğer bir teslim noktasında alıcının tasarrufuna geçmesiyle gerçekleşmesi nedeniyle, satıcının ihracat
için gereken gümrük işlemlerine veya malların transit geçeceği üçüncü ülkelerdeki gümrük işlemlerine ilişkin
bir yükümlülüğü bulunmaz. Dolayısıyla, EXW terimi, malların ihraç edilme niyetinin hiç olmadığı iç ticaret
işlemleri için uygun olabilir. Satıcının ihracat için gerekli gümrük işlemlerine katılımı, alıcının mallarının
ihracatını gerçekleştirmek için gereksinim duyabileceği belge ve bilgileri edinmesine yardımda bulunmakla
sınırlıdır. Alıcının malları ihraç etme niyetinde olduğu ve ihracat için gereken gümrük iznini almada zorluk
yaşayacağını öngördüğü durumlarda, ihracat için gereken gümrük iznini alma ve masraflarına katlanma
yükümlülüğünün satıcıya ait olduğu FCA kuralını tercih etmesi önerilir.
Örnek:
Fatura: 1.904.945,00 TL
+Navlun: 190.494,53 TL
+Sigorta: 57.148,35 TL
=CIF: 2.152,587,88 TL
+Y. Dışı 10.297,00 TL
Y. İçi:125.000,00 TL (Güm. Ver. Mat. Dâhil olamaz.)
=Gümrük Vergisi Matrahı = 2.162.884,88 TL (Yurtiçi Dâhil Değil)
SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. KASIM 2013
92
Aşağıdaki teslim şekillerinin hangisinde gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken nakliye giderleri
fiyatın içinde değildir?
A) CIF
B) EXW
C) CPT
D) CFR
CEVAP: B

Teslim Şekilleri Incoterms 2020
FCA
FCA (Taşıyıcıya Masrafsız)
1-Teslim ve Hasarın Geçişi

Taşıyıcıya masrafsız (belirlenen yer) satıcının malları alıcıya aşağıda belirtilen iki yöntemden birini
kullanarak teslim etmesini ifade eder.
>ilk olarak, belirlenen yer satıcının işyeri ise, mallar alıcı tarafından tayin edilen taşıma aracına yüklendiği
zaman teslim edilmiş sayılır.
>ikinci olarak, belirlenen yer satıcının işyerinden farklı bir yer ise mallar
➢ Satıcı tarafından tayin edilen taşıma aracına yüklenmiş olarak,
➢ Belirlenen farklı yere ulaştığı ve
➢ Satıcının taşıma aracından boşaltmaya hazır olduğu ve
➢ Taşıyıcıya ya da alıcı tarafından tayin edilen diğer kişinin tasarrufuna bırakıldığı zaman
Teslim edilmiş sayılır.
Teslim yeri olarak yukarıdaki iki yöntemden hangisi seçilmiş olursa olsun, o yer hasarın nerede alıcıya
geçtiğini ve masrafların hangi andan başlayarak alıcıya ait olduğunu belirler.
2-Taşıma Türü
Bu kural seçilen taşıma türü ne olursa olsun, birden fazla taşıma türünün söz konusu olması hali de dâhil
olmak üzere kullanılabilir.
3-Teslim Yeri veya Teslim Noktası

FCA terimi uyarınca yapılan bir satış, teslim yerinde kesin teslim noktası belirlenmeden sadece teslim yerinin
satıcının işyeri veya başka bir yer olarak belirlenmesiyle gerçekleştirilebilir. Ancak, tarafların, belirlenen
teslim yerindeki kesin teslim noktasını da mümkün olduğunca açık bir şekilde belirlemeleri önerilir. Kesin bir
teslim noktası belirlenmesi, teslimin gerçekleşme ve hasarın alıcıya geçme zamanlarını taraflar için anlaşılır
kılar; bu belirleme aynı zamanda masrafların hangi andan itibaren alıcı tarafından üstlenileceğine de işaret
eder. Buna karsın, kesin bir teslim noktasının belirlenmemesi alıcı açısından çeşitli sorunlar doğurabilir. Böyle
bir durumda, satıcının "amacına en uygun düşen" noktayı seçme hakki vardır: bu nokta teslim noktası olur ve
o andan itibaren hasar ve masraflar alıcıya geçer. Sözleşmede kesin bir teslim noktası belirlenmezse, o zaman
taraflar "amacına en uygun düşen" noktayı seçmeyi satıcıya bırakmış sayılırlar. Bu da alıcının, satıcının
malların zayi olduğu veya hasar gördüğü noktadan hemen önceki bir noktayı seçmesi riskini üstlenebileceği
anlamına gelir. Dolayısıyla, teslimin gerçekleşeceği yerde kesin bir teslim noktasının seçilmesi alıcının
yararınadır.
4.'veya bu şekilde teslim edilmiş malların tedarik edilmesi'

Burada sözü geçen tedarik etme' özellikle, ancak bununla Sinirli olmamak üzere, emtia satışlarında sıkça
görülen, dizi halinde yapılan birden fazla satısın söz konusu olduğu (zincirleme satışlar) durumlardaki
gereksinimi karsılar.
5. İhracat/ithalat için gereken gümrük işlemleri

FCA terim. Uygulandığı ölçüde, satıcının malları ihracat için gümrüklemesini gerektirir. Ancak satıcının
malların ithalat veya üçüncü ülkülerden transit için gümrüklenmesi, ithalat harçlarının ödenmesi veya ithalat
için gereken gümrük işlemlerinin yerine getirilmesine ilişkin herhangi bir yükümlülüğü yoktur.
Fatura + Sigorta +Navlun = CIF

CIF + Yurt Dışı Masraf = Gümrük Matrahına Esas Değer.

93
CPT (belirlenen varma yerini yazınız)
CPT (belirlenen varma yerini yazınız)
1-TESLİM ve HASARIN GECISI
Teslim ve hasarın geçişi- "Taşıma Ödenmiş Olarak" terimi satıcının malları alıcıya kendisi tarafından sözleşme
yapılan, taşıyıcıya tevdi ederek veya zaten bu şekilde teslim edilmiş malları tedarik ederek teslim etmesini ve
hasarı geçirmesini ifade eder.
Satıcı, bunu, kullanılan taşıma aracına uygun olan bir şekilde ve yerde malların zilyetliğini taşıyıcıya geçirerek
de gerçekleştirebilir
Mallar alıcıya bu şekilde teslim edildikten sonra satıcı, malların varma yerine iyi durumda veya belirtilen
miktarda ulaşacağını veya ulaşıp ulaşmayacağını garanti etmez. Bunun nedeni, mallar taşıyıcıya tevdi edilerek
alıcıya teslim edildiğinde hasarın satıcıdan alıcıya geçmesidir. Ancak her durumda satıcı, malların
kararlaştırılan varma yerine taşınması için gerekli taşıma sözleşmesini yapmalıdır. Dolayısıyla, örneğin,
malların (bir liman olan) Southampton'a veya (bir liman olmayan) Winchester'a taşınması için bir liman
olmayan) Las Vegas'taki bir taşıyıcıya tevdi edildiği bir senaryoda, her iki durumda da, hasarı alıcıya geçiren
teslim Las Vegas'ta gerçekleşir ve satıcının malların Southampton veya Winchester'a taşınması için taşıma
sözleşmesi yapması gerekir.
2. Taşıma türü
Bu kural seçilen taşıma türü ne olursa olsun, birden çok taşıma türünün söz konusu olması hali de dahil olmak
üzere kullanılabilir.
3. Teslim ve varma yerleri (veya noktaları)

CPT teriminde iki yer önemlidir: malların teslim edildiği yer veya (eğer varsa) nokta (hasarın geçişi için) ve
malların varma yeri olarak kararlaştırılan yer veya nokta (satıcı bu noktaya kadar taşıma sözleşmesi yapmayı
taahhüt eder).
4. Teslim yeri veya noktasının açıkça belirlenmesi

Tarafların hem teslim hem de varma yerini ve hatta bu yerlerdeki ilgili noktaları satış sözleşmesinde mümkün
olduğunca açık bir şekilde belirlemeleri önerilir. Teslim yeri veya (eğer varsa) noktasının mümkün olduğunca
açık bir şekilde belirlenmesi, teslimden varmaya kadarki süreçte transit geçişin farklı ayakları için birden çok
taşıyıcı kullanıldığında ortaya çıkan yaygın durumdaki gereksinimin karşılanması için önemlidir. Böyle bir
durumda ve tarafların belirli bir teslim yeri veya noktası kararlaştırmamaları halinde, kural olarak hasar,
malların yalnızca satıcı tarafından seçilen ve alıcının üzerinde hiçbir kontrolünün olmadığı bir noktada ilk
taşıyıcıya teslim edilmesiyle alıcıya geçer. Tarafların hasarın daha sonraki (örneğin bir deniz veya nehir
limanında veya bir havaalanında) veya daha erken bir aşamada (örneğin bir deniz veya nehir limanından uzak
bir iç noktada) geçmesini tercih etmeleri halinde, bunu satış sözleşmelerinde belirtmeleri ve bu seçimin malların
zayi olma ya da zarara uğrama ihtimalinde doğuracağı sonuçları dikkatlice düşünmeleri gerekir.
5. Varma yerinin mümkün olduğunca açık bir şekilde belirlenmesi

Tarafların varma yerindeki ilgili noktayı da satış sözleşmesinde mümkün olduğunca açık bir şekilde
belirlemeleri önerilir. Zira satıcının bu noktaya kadar taşıma sözleşmesi yapması gerekir ve taşıma masrafları
bu noktaya kadar satıcıya aittir.
6. 'veya bu şekilde teslim edilmiş malların tedarik edilmesi

Burada sözü geçen 'tedarik etme özellikle emtia satışlarında sıkça görülen, dizi halinde yapılan birden fazla
satışın söz konusu olduğu (zincirleme satışlar) durumlardaki gereksinimi karşılar.
7. Varma yerinde boşaltma masrafları

Eğer satıcı, taşıma sözleşmesi uyarınca belirlenen varma yerinde malların boşaltılmasına ilişkin masraf yaparsa,
aksi taraflarca kararlaştırılmadığı sürece, bu masrafların alıcı tarafından tazminini isteyemez.

CPT terimi. Uygulandığı ölçüde, satıcının malları ihracat için gümrüklemesini gerektirir. Ancak satıcının,
malların ithalat veya üçüncü ülkelerden transit geçiş için gümrüklenmesi, ithalat harçlarının ödenmesi veya
ithalat için gereken gümrük işlemlerinin yerine getirilmesine ilişkin herhangi bir yükümlülüğü yoktur.

94
CIP (Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak)
1. Teslim ve hasarın geçişi

Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak" terimi satıcının malları alıcıya kendisi tarafından sözleşme yapılan,
taşıyıcıya tevdi ederek veya zaten bu şekilde teslim edilmiş malları tedarik ederek teslim etmesini ve hasarı
geçirmesini ifade eder.
Satıcı, bunu, kullanılan taşıma aracına uygun olan bir şekilde ve yerde malların zilyetliğini taşıyıcıya geçirerek
de gerçekleştirebilir
Mallar alıcıya bu şekilde teslim edildikten sonra satıcı, malların varma yerine iyi durumda veya belirtilen
miktarda ulaşacağını veya ulaşıp ulaşmayacağını garanti etmez. Bunun nedeni, mallar taşıyıcıya tevdi edilerek
alıcıya teslim edildiğinde hasarın satıcıdan alıcıya geçmesidir. Ancak her durumda satıcı, malların
kararlaştırılan varma yerine taşınması için gerekli taşıma sözleşmesini yapmalıdır. Dolayısıyla, örneğin,
malların (bir liman olan) Southampton'a veya (bir liman olmayan) Winchester'a taşınması için bir liman
olmayan) Las Vegas'taki bir taşıyıcıya tevdi edildiği bir senaryoda, her iki durumda da, hasarı alıcıya geçiren
teslim Las Vegas'ta gerçekleşir ve satıcının malların Southampton veya Winchester'a taşınması için taşıma
sözleşmesi yapması gerekir.
2. Taşıma türü
Bu kural seçilen taşıma toru ne olursa olsun, birden çok taşıma torunun söz konusu olması hali de dahil olmak
üzere kullanılabilir.
3. Teslim ve varma yerleri (veya noktaları)

CIP teriminde iki yer önemlidir: malların teslim edildiği yer veya nokta (hasarın geçişi için) ve malların varma
yeri olarak kararlaştırılan yer veya nokta (satıcı bu noktaya kadar taşıma sözleşmesi yapmayı taahhüt eder).
4. Sigorta
Satıcı ayrıca, alıcının mallara ilişkin ziya ve hasar riskine karşılık, teslim noktasından asgari olarak varma
noktasına kadar sigorta sözleşmesi yapmalıdır. Bu durum, varma ülkesi tarafından sigorta teminatının yerel
olarak satın alınmasının talep edildiği hallerde bazı zorluklara neden olabilir: Böyle bir durumda taraflar CPT
terimi uyarınca alim satım yapmayı düşünmelidirler. Ayrıca alıcı, CIP Incoterms 2020 kuralı uyarınca satıcının,
Enstitü Kargo Kuralları’ nın (C) klozlarının daha sınırlı kapsamından ziyade, Enstitü Kargo Kurallarının (A)
klozlarında veya benzer klozlarda öngörülen geniş kapsamda bir sigorta temin etmesi gerektiğini
unutmamalıdır. Ancak yine de tarafların daha düşük bir teminat limiti kararlaştırmaları mümkündür.
5. Teslim yeri veya noktasının açıkça belirlenmesi

Tarafların hem teslim hem de varma yerini ve hatta bu yerlerdeki ilgili noktaları satış sözleşmesinde mümkün
olduğunca açık bir şekilde belirlemeleri Önerilir. Teslim yeri veya (eğer varsa) noktasının mümkün olduğunca
açık bir şekilde belirlenmesi, teslimden varmaya kadarki süreçte transit geçişin farklı ayakları için birden çok
taşıyıcı kullanıldığında ortaya çıkan yaygın durumdaki gereksinimin karşılanması için önemlidir. Böyle bir
durumda ve tarafların belirli bir teslim yeri veya noktası kararlaştırmamaları halinde, kural olarak hasar,
malların yalnızca satıcı tarafından seçilen ve alıcının üzerinde hiçbir kontrolünün olmadığı bir noktada ilk
taşıyıcıya teslim edilmesiyle alıcıya geçer. Tarafların hasarın daha sonraki (örneğin bir deniz veya nehir
limanında veya bir havaalanında) veya daha erken bir aşamada (örneğin bir deniz veya nehir limanından uzak
bir iç noktada) geçmesini tercih etmeleri halinde, bunu satış sözleşmelerinde belirtmeleri ve bu seçimin malların
zayi olma ya da zarara uğrama ihtimalinde doğuracağı sonuçları dikkatlice düşünmeleri gerekir.
6. Varma yerinin mümkün olduğunca açık bir şekilde belirlenmesi

Tarafların varma yerindeki ilgili noktayı da satış sözleşmesinde mümkün olduğunca açık bir şekilde
belirlemeleri önerilir. Zira satıcının bu noktaya kadar taşıma ve sigorta sözleşmesi yapması gerekir ve taşıma
ve sigorta masrafları bu noktaya kadar satıcıya aittir.
7. 'veya bu şekilde teslim edilmiş malların tedarik edilmesi

Burada sözü geçen 'tedarik etme özellikle emtia satışlarında sıkça görülen, dizi halinde yapılan birden fazla
satışın söz konusu olduğu (zincirleme satışlar) durumlardaki gereksinimi karşılar.
8. Varma yerinde boşaltma masrafları

Eğer satıcı, taşıma sözleşmesi uyarınca, belirlenen varma yerinde malların boşaltılmasına ilişkin masraf
yaparsa, aksi taraflarca kararlaştırılmadığı sürece, bu masrafların alıcı tarafından tazminini
isteyemez.
95
CIP terimi, uygulandığı ölçüde, satıcının malları ihracat için gümrükleme- sini gerektirir. Ancak satıcının,
malların ithalat veya üçüncü ülkelerden transit geçiş için gümrüklenmesi, ithalat harçlarının ödenmesi veya
ithalat için gereken gümrük işlemlerinin yerine getirilmesine ilişkin herhangi bir yükümlülüğü yoktur.
2- FOB (Free On Board- Gemi Bordasında Teslim) (Deniz ve İç Karasuları Taşımacılığında)
Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı malları belirlenen tarihte ve yerde, alıcı tarafından temin
edilen gemiye yüklemeyi gerçekleştirir. Mallar geminin küpeştesine (güvertesine) geçtikten sonra meydana
gelebilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar alıcının sorumluluğundadır. Satıcı ihracat için gerekli tüm
belgeleri hazırlar ve malların gümrük işlemlerini tamamlayarak teslim eder.
Satıcının Sorumluluğu: Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Belirlenen limanda, belirlenen tarihte
alıcının temin etmiş olduğu gemiye yükleme yapar. Alıcının ülkesinde kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar,
gümrük işlemlerini tamamlar. Alıcıya yüklemenin yapıldığını bildirir. Düzenlenen taşıma belgesini ve alıcının
ülkesindeki kullanacağı gerekli diğer belgeleri hazırlayarak ödeme şekline göre alıcıya gönderir. Malların
geminin küpeştesini (Güvertesini) geçene kadar meydana gelebilecek her türlü hasar ve kayıp satıcının
sorumluluğundadır.
Alıcının sorumluluğu: Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İthalat için gümrük belgelerini
düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Taşıma acentası ile anlaşma yaparak
navlun bedelini öder. Yükleme limanında mallar geminin küpeştesini geçtikten sonra malla ilgili tüm masraf
ve riskler alıcının sorumluluğundadır.
3- CFR (Cost And Freight- Mal bedeli ve taşıma) (Deniz ve İç Karasuları Taşımacılığında)
Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği
limana kadar getirir. Gümrük işlemlerini yaptırır ve Navlun ücretini ödeyerek yüklemeyi gerçekleştirir. Bu
andan itibaren navlun dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir.
Satıcının Sorumluluğu: Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Alıcının ülkesinde kullanacağı
lüzumlu belgeleri hazırlar. Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıma acentası ile sözleşme yaparak varış limanına
kadar olan navlun ücretini öder. Mallar gemi küpeştesini(güvertesine) geçtikten sonra navlun dışında meydana
gelen tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. Satıcı yüklemenin gerçekleştiğini ve muhtemel varış tarihini alıcıya
bildirir. Düzenlenen taşıma belgesini ve gerekli diğer belgeleri alıcıya gönderir.
düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malları varış limanında boşaltma
masraflarını ve liman ücretlerini de ödemek suretiyle gecikmeksizin malını boşaltır. Taşıma süresince malla
ilgili olarak yapılmış olan navlun dışındaki bütün masrafları ödemek zorundadır.
Basit Anlatım:
Kore’de Kia Fabrikası ile anlaştım. 100 adet Kia Ceed araç istedim ve taşıma masrafına falan karışamam malı
siz Derince Limanına getirin kardeşim dedim. Kia fabrikası da araçları gemiye yükledi Limana getirdi ve bana
Fatura etti. Bundan sonra ben beyanda bulunurken Fatura tutarına sadece Sigorta Bedeli Ekleyeceğim.
Örnek:
Fatura: 154.978,93 TL
+Navlun: 0 TL
+Sigorta: 5.100 TL
---------------------------------
=CIF: 160.078,93 TL
+Y. Dışı 1.000,00 TL
Y. İçi 25.000 TL (Güm. Ver. Mat. Dâhil olamaz.)
---------------------------------
=Gümrük Vergisi Matrahı = 161.078,93 TL (Yurtiçi Dâhil Değil)
2-CIF (Cost, Insurence And Freight- Mal bedeli, Sigorta ve taşıma) (Deniz ve İç Karasuları Taşımacılığında)
Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri
üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentesi ile anlaşır ve temin eder. Satış
sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta
primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı deniz nakliyat sigortası yaptırır.
Mallar gemiye yüklendikten sonra navlun ve sigorta primi dışındaki masraflar ve diğer vuku bulabilecek her
türlü (sigorta anlamında) risk alıcıya geçer.
lüzumlu belgeleri hazırlar. Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıma acentesi ile sözleşme yaparak varış limanına
96
kadar olan navlun ücretini öder. Gönderdiği malın sigortasını yaptırır, sigorta primini öder. Malları yaklaşık
hangi tarihte varış limanında olacağını alıcıya bildirir. Düzenlenen taşıma belgesini ve gerekli diğer belgeleri
alıcıya gönderir.
düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malların varış limanında boşaltma
masraflarını ve liman ücretlerini de ödemek suretiyle gecikmeksizin malını boşaltır. Teslim anından sonra
navlun ve sigorta primi dışındaki meydana gelen bütün masraflar alıcı tarafından karşılanır.
3-CPT ("Carriage Paid To…" – "Taşıma, ...'e kadar ödenmiş") (Taşıma Ödenmiş Olarak) (Herhangi Bir Taşıma
Biçimine İlişkin Kurallar)
Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şekli özellikle çok araçlı taşımacılık türlerinde kullanılır. Satıcı varış
yerine kadar navlun ücretini ödemekle yükümlüdür. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren
malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer.
kadar olan navlun ücretini öder. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili tüm risk
ve masraflardan kurtulur. Teslimi gerçekleştirildiği ve muhtemel varış tarihini alıcıya bildirir.
düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malların ilk taşıyıcıya tesliminden
itibaren navlun dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. Transit taşıma nedeni ile doğabilecek
gümrük masraflarını da alıcı tarafından karşılanır. Navlun bedeline dâhil değilse boşaltma masraflarını
ödeyerek cirolu konşimentoyu acentadan teslim alır.
4-CIP ("Carriage and Insurance Paid To..." – "Sigorta dahil taşıma, ...'e ödenmiş") (Taşıma ve Sigorta Ödenmiş
Olarak) (Herhangibir Taşıma Biçimine İlişkin Kurallar)
Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri
üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentası ile anlaşır ve temin eder. Satış
sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta
primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı nakliyat sigortası yaptırır. Ancak
alıcı olağandışı risklere (grev, savaş, doğal afet vb.) karşı sigorta yaptırılmasını istiyorsa primini kendisi
ödemek şartıyla satıcıdan sigorta kapsamının genişletilmesini isteyebilir. Satıcı tarafından mal bedelinin %10
fazlası ile yaptırılır.
kadar olan navlun ücretini öder. Gönderdiği malın sigortasını yaptırır, sigorta primini öder. Malları ilk
taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren ilgili risk ve masraflardan kurtulur. Bu andan itibaren navlun
ve sigorta primi dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. Teslimi gerçekleştirdiğini ve muhtemel
varış tarihini alıcıya bildirir.
düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malları varış limanında boşaltma
masraflarını ve liman ücretlerini de ödemek suretiyle gecikmeksizin malını boşaltır. Teslim anından sonra
navlun ve sigorta primi dışındaki meydana gelen bütün masraflar alıcı tarafından karşılanır.
5-DDP (Delivered Duty Paid – Güm. Vergileri Ödenmiş Teslim) (Herhangibir Taşıma Biçimine İlişkin
Kurallar)
Teslim şeklinin özellikleri: Bu teslim şeklinde DDU teslim şekli ile aynı prensiplere dayanır; ancak DDP teslim
şeklinde satıcı bir de gümrük vergilerini ödemek zorundadır. Alıcının ülkesindeki yerel bir satıcıdan farksız
şekilde malları devreder.
Satıcının Sorumluluğu: Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlar. Kendi ülkesinde ve Alıcı ülkesinde
kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar. İhracat ve İthalat Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıyıcı aracı temin
ederek navlun ücretini öder. Teslime kadar malla ilgili bütün masraflar ve riskler satıcıya aittir.
Alıcının sorumluluğu: Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder ve malları teslim alır.
6-DAT (Delivered At Terminal - Terminalde Teslim) (Herhangibir Taşıma Biçimine İlişkin Kurallar)
97
DAT: malların, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere varış noktasında alıcıya sağlanması (teslim edilmesini)
anlamına gelip, daha önceki DEQ klozunun yerini alıp, DEQ’ nin aksine, multimodal (çoklu vasıta için)
kullanılabilir. Malların belirlenen yere taşıma maliyetlerini / terminal bağlantılı zarar risklerini satıcı üstlenir.
7-DAP (Delivered At Place - Belirtilen Noktada Teslim) (Herhangibir Taşıma Biçimine İlişkin Kurallar)
DAP: malların, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere belirtilen belirli bir noktada alıcıya sağlanması (teslim
edilmesi) anlamına gelir. DAP daha önceki DAF, DES ve DDU’nun yerini almıştır. Malların belirlenen yere
taşıma maliyetlerini / terminal bağlantılı zarar risklerini satıcı üstlenir.
Alıcı Tarafından Bedelsiz veya Düşük Bedelle Sağlanan Mal ve Hizmetler

İthal eşyasının üretiminde ve ihraç amacıyla satışında kullanılmak üzere alıcı tarafından doğrudan veya dolaylı
olarak bedelsiz veya düşük bedelle sağlanan, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dâhil edilmemiş olan;
-İthal eşyasına katılan malzeme, aksam, parça ve benzerleri
-İthal eşyasının üretimi sırasında kullanılan araç, gereç, kalıp ve benzeri aletler.
-İthal eşyasının üretimi sırasında tüketilen maddeler.
-İthal eşyasının üretimi için gereken ve ithal ülkesi dışında gerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat ve
çizim çalışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetleri.
Kıymetlerinden verilecek uygun miktardaki pay fiyata dâhil edilir.
ÖRNEK:
Türkiye’ deki A ithalatçısı, zırhlandırma işi ABD’deki X firmasınca yapılan 10 Adet zırhlı araç ithal etmektedir.
Araçlar zırhsız olarak A ithalatçısı tarafından, yine ABD’ deki Y imalatçısına toplam 17.000 $ birim fiyattan
satın alarak kullanmaksızın X’ e verilmiştir. X bu araçlara zırhlandırma işlemi olarak 43.000 $ berimin fiyat
uygular.
İthalatçı, gümrüğe X’ in zırhlandırma işlemi olarak düzenlediği 43.000 $ birim fiyatlı fatura ile Y nin A’ ya
zırhsız araçlar için düzenlediği 17.000 $ birim fiyatlık faturayı ibraz etmiştir.
GK. Madde 24 ve 27/1-b-i gereğince kıymet (17.000 $ + 43.000 $) * 10 = 600.000 $’ dır.
Royalti ve lisans ücreti:
İthal eşyasının imalatı, ihraç edilmek üzere satışı veya kullanımı ya da yeniden satışı ile ilgili hakların kullanımı
nedeniyle patent, dizayn, know-how, model, marka, tescilli tasarım, telif hakkı ve imalat prosesleri gibi adlar
adı altında yapılan ödemeleri ifade eder.
Royalti ve Lisans Ücretleri

-Kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olmalı.
-Satış koşulu olarak alıcı tarafından yapılan bir ödeme olmalı.
-Satış fiyatının içine dâhil edilmemiş olmalıdır.
SORU:
“A" ülkesinde yerleşik “X" ithalatçısı tarafından “B" ülkesinde yerleşik “Y" imalatçısından kalem kutusu satın
almaktadır. “Y" aynı zamanda bazı çizgi film kahramanlarına ait bir markanın da sahibidir. “X" ile “Y"
arasındaki lisans anlaşmasının hükümlerine göre “Y" sadece “X" için kalem kutusu üretecek ve ithalat
öncesinde kalem kutulara çizgi film karakterlerini ve markayı ekleyecek ve “X" da bu kalem kutuları “A"
ülkesinde satacaktır. Bu hakka karşılık “X", kalem kutuların fiyatına ek olarak, çizgi film kahramanlarının ve
markanın kullanıldığı kalem kutuların net satış fiyatının belli bir yüzdesi şeklinde hesaplanacak olan bir lisans
ücretini “Y“ ye ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir.
Bu ödemeler Gümrük Kıymetine dâhil edilmeli midir?
Markalı materyalleri içeren ithal ürünlerin yeniden satış hakkı için lisans ücreti ödenmesi ithal edilen malların
satışına ilişkin bir şart olup, bu mallarla ilgilidir. İthal edilen mallar üzerlerinde çizgi film karakterleri ve marka
olmaksızın satın alınamaz ve satılamaz. Bu nedenle söz konusu ödemenin fiilen ödenen veya tahakkuk eden
fiyata eklenmesi gerekmektedir.
SORU:
“A" ülkesinde yerleşik “X" ithalatçısı tarafından “B" ülkesinde yerleşik “Y" imalatçısından kalem kutusu satın
almaktadır. “Y" aynı zamanda bazı çizgi film kahramanlarına ait bir markanın da sahibidir. “X" ile “Y"
arasındaki lisans anlaşmasının hükümlerine göre “Y" sadece “X" için kalem kutusu üretecek ve ithalat
öncesinde kalem kutulara çizgi film karakterlerini ve markayı ekleyecek ve “X" da bu kalem kutuları “A"
ülkesinde satacaktır. Bu hakka karşılık “X", kalem kutuların fiyatına ek olarak, çizgi film kahramanlarının ve
markanın kullanıldığı kalem kutuların adet başına Z € olarak hesaplanacak olan bir lisans ücretini “Y” ye
ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir.
98
Bu ödemeler Gümrük Kıymetine dâhil edilmeli midir?
Markalı materyalleri içeren ithal ürünlerin yeniden satış hakkı için lisans ücreti ödenmesi ithal edilen malların
satışına ilişkin bir şart olup, bu mallarla ilgilidir. İthal edilen mallar üzerlerinde çizgi film karakterleri ve marka
olmaksızın satın alınamaz ve satılamaz. Bu nedenle söz konusu ödemenin fiilen ödenen veya tahakkuk eden
fiyata eklenmesi gerekmektedir.
SORU:
Türkiye’ de yerleşik A.C.R. Firması Türkiye’ de üreteceği Adidas marka spor çantalar için Almanya’ da
yerleşik Gazi firmasından 100.000 € değerinde FOB Münih teslimatlı Kumaş satın almıştır. A.C.R. Firması
üreteceği çantalar için Almanya’ da yerleşik Adidas firması ile yıllık 10.000€ lisans sözleşmesi yapmıştır.
A.C.R. Firması Gazi firmasından aldığı kumaşlar için 2.000 € nakliye 200 TL sigorta 100 TL boşaltım masrafı
yapmıştır. 1€= 9,44 TL
Eşyanın Gümrük Kıymeti Nedir?
Bu örnekte Türkiye Gümrüğüne Kumaş gelmiştir. Bu kumaşa ait olarak;
FOB = 100.000 € * 9,44 TL = 944.000 TL

Nakliye = 2.000 € * 9,44 TL = 18.880 TL
Sigorta = 200 TL
Gümrük Kıymeti = 963.080 TL
10.000 Euro lisans ücretini ve 100 TL boşaltım masrafını Gümrük kıymetine dâhil etmeyiz çünkü
GK Madde 28 İthal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatından ayır edilebilmeleri koşuluyla aşağıdaki
giderler gümrük kıymetine dâhil edilmez:
a) Eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği
gümrük bölgelerine giriş yerine varışından sonra yapılan nakliye ve sigorta giderleri,
b) Sınai tesis, makina veya teçhizat gibi, ithal eşyası için ithalattan sonra yapılan inşa, kurma, montaj, bakım
veya teknik yardıma ilişkin giderler,
c) İthal eşyasının satışıyla ilgili olarak bir finansman anlaşması uyarınca alıcı tarafından üstlenilen faiz
giderleri;
d) İthal eşyasının Türkiye’de çoğaltılması hakkı için yapılan ödemeler;
e) Satın alma komisyonları;
f) Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye’de ödenecek ithalat vergileri.

(c) bendinde belirtilen hallerde, finansmanın satıcı veya bir başka kişi tarafından sağlanmış olmasına bakılmaz.
Ancak, finansman anlaşmasının yazılı olarak yapılmış olması ve gerektiğinde alıcının;
- Eşyanın, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak beyan edilen fiyattan satıldığını,
- Söz konusu faiz oranının, finansmanın sağlandığı ülkede o tarihte bu tür bir işlem için geçerli olan faiz oranı
seviyesini aşmadığını Kanıtlaması şarttır.
d fıkrasında açıkça belirtildiği gibi ithal eşyasının Türkiye’ de çoğaltılması hakkı için yapılmış olan 100.000
Euro gümrük kıymetine dahil edilmez.
b fıkrası gereği 100 TL boşaltım masrafı da Gümrük Kıymetine dahil edilmez.
SORU:
Yukarıda belirtilen A.C.R Firması siparişleri yurtiçinde karşılayamadığı için Almanya’ da yerleşik Adidas
firmasından 10.000€ CIF İstanbul teslimatlı 500 adet çanta ithal etmiştir. Bu işlem için aralarındaki lisans
sözleşmesi nedeniyle 500€ (çanta başına 1€) ödeme yapmıştır.
Eşyanın Gümrük Kıymeti Nedir?
CIF = 10.000 € * 9,44 TL = 94.400 TL

Lisans Ücreti = 500 € * 9,44 TL = 4.720 TL
Gümrük Kıymeti = 99.120 TL
SORU:
99
Türkiye’ deki deri ithalatçısı Hong Kong’dan Analiz Sertifikalı Deri Giysi sipariş vermiştir. Hong Kong’daki
firma analiz enstitüsüne analiz yaptırarak analiz faturası ile birlikte eşya faturasını ithalatçıya gönderir.
Analiz Masrafı Gümrük Kıymetine dâhil edilir mi?
CEVAP:
Analiz sertifikası satış sözleşmesinin bir unsuru olduğu için Gümrük Kıymetine dâhil edilir.
EK BİLGİ:
Kıymet Bildirim Formu
DTÖ kıymet Antlaşması’nın hükümleri çerçevesinde belirlenen, ithal eşyasına ait gümrük kıymetinin
unsurlarını içeren belgedir.
• Gümrük beyannamesinden ayrı bir formdur.
• İthal eşyasının kıymetine giren unsurları içerir
• Gümrük Yönetmeliği’nin 16. no’lu ekinde yer alır.
• Beyannameye eklenmesi zorunludur.
(ithalatçı tarafından imzalanarak)
• Önlü arkalı toplam 2 sayfadır.
• Formun ön yüzü satış bedelinin uygulanabilirliğine ilişkindir.
• Formun arka yüzü
• (A) gerçekte ödenen veya ödenecek fiyat
• (B)GK 27 ye göre ilaveler
• (C) GK 28’e göre indirimler
• A+B+C= ithal eşyasının gümrük kıymeti
EK BİLGİ:
AYNI EŞYA
Aynı ülkede ve genellikle de aynı üretici tarafından üretilen eşyalardır. Fiziksel özellikler, kalite ve görünüm
de dâhil olmak üzere bütün şartlarda birbirine uygundur.
ÖRNEK:
Türkiye’ deki A Firması Almanya’daki teknoloji fuarı ziyareti sırasında sürekli iş yaptığı B Firmasından
bedelsiz olarak 10 adet video kamera ithal etmek istiyor. Aynı firmadan 2 ay önce alıp Türkiye’ ye ithal ettiği
1.000 adet video kamera faturasını ibraz ediyor. Bu eşyalar aynı eşya mıdır?
CEVAP:
Aynı ülkede, aynı üretici tarafından üretilen ve tüm özellikleri ile birbirinin aynı olan bu eşyalar aynı eşya
olarak değerlendirilir. Aynı eşyanın satış bedeli, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı eşya arasındaki tespit
edilmiş farklara göre ilave yoluyla düzeltilebilir.
SORU:
İç dekoratörler ve toptancı distribütörler tarafından ithal edilen duvar Kâğıtları.
Bu eşyalar aynı eşya mıdır?
CEVAP:
1-Her hususta aynı olan duvar kağıtları, iç dekoratör ve toptancı distribütör tarafından ayrı ayrı farklı fiyatlarla
ithal edilse de aynı eşya niteliğindedir.
2-Fiyat farklılığı, eşyaların aynı olup olmadığının belirlenmesinde kullanılan, kalite ve eşyanın tanındığı
özellikler gibi aktörlerdeki farklılıkları yansıtabilir; ancak fiyatın kendisi böyle bir faktör değildir. Ticari düzey
ve/veya miktar farkları için düzeltme yapılması gerekebilir.
EK BİLGİ:
BENZER EŞYA
Aynı ülkede üretilen eşyalardır, bunlar her bakımdan aynı değildir ancak, aynı özelliklere ve aynı materyal
birleşimine sahip olduğundan, aynı görevleri yerine getirebilir ve piyasada birbirleriyle değiştirilebilir.
ÖRNEK:
20 megapixel çözünürlüğe sahip dijital fotoğraf makinesi ile 60 megapixel çözünürlüğe sahip dijital fotoğraf
makinesi benzer eşya mıdır?
CEVAP:
100
Aynı işlevi görmeleri, birbirini ikame edebilmeleri, benzer özellik ve benzer aksamları olmalarına rağmen bu
iki eşyanın kalitesi birbirinden farklı olduğu için benzer eşya değildir.
SORU:
Yaklaşık aynı şekil ve boyut ile aynı renkte çiçekler veren aynı boyutta fakat farklı cins lale fideleri benzer
eşya mıdır?
CEVAP:
Fideler aynı cins olmadığı için aynı eşya sayılmazlar; ancak yaklaşık aynı boyut, şekil ve renkte çiçek
verdiklerinden ve ticari olarak birbirlerini ikame edebildiklerinden benzer eşyalardır.
SORU:
Matbaa mürekkebi ile hem matbaa hem de tekstilde kullanılabilen mürekkep benzer eşya mıdır?
CEVAP:
Benzer eşya sayılabilmesi için diğer koşullar yanında eşyaların ticari olarak birbirlerini ikame edebilmeleri
gerekir. Yalnızca matbaada kullanılmaya elverişli olan mürekkep tekstilde kullanılamayacağından bu iki eşya
benzer eşya değildir.
ÖRNEK:
Aynı ticari kalitede (aynı malzeme) ve her ikisi de çift bıçaklı Derby ve Astor marka tıraş jiletleri benzer eşya
sayılabilir mi? Benzer eşyanın satış bedeli yöntemine göre kıymet tespiti yapılabilmesi için taşımaları gereken
diğer unsurlar nelerdir?
CEVAP:
Aşağıdaki koşulların da gerçekleşmesi ile birlikte benzer eşya sayılabilir.
-Aynı veya yakın tarihlerde ithalat edilmeli
- Daha önce satış bedeli yöntemine göre kıymet tespiti yapılmış olmalı
- Yaklaşık aynı ticari düzeyde olmalı. Değilse gerekli düzeltmeler yapılmalı
Gerekiyorsa teslim şekilleriyle ilgili düzeltme yapılmalı
ÖRNEK:
A ithalatçısı Y ülkesindeki B ihracatçısından T markalı 7 zone’ lu yatak ithal etmek istiyor. İthalatçı bu yataklar
için aynı ülkeden ve aynı firmadan aldığı aynı markalı 2 zone’ lu yatak faturasını ibraz ediyor. Benzer eşyanın
satış bedeli yöntemine göre kıymet tespiti yapılır mı?
CEVAP:
Benzer eşya yöntemi uygulanamaz. Çünkü özellikler arasında büyük fark vardır.
EK BİLGİ:
REFERANS / VERİ FİYAT UYGULAMASI
Beyan edilen kıymetin gerçeklik veya doğruluğunun incelenmesinde kullanılır. Bu fiyat bilgileri, genel olarak
kamu kurumlarından alınmakla birlikte ihtiyaç duyulan bilgileri temin edebilecek durumda olan
dernek/kuruluşlardan da istifade edilebilmektedir. İthal eşyasının gümrük kıymeti esas değerler olarak
kullanılmamakta, kıymet tespitinde gümrük idaresinin beyanın gerçekliği ve doğruluğu konusunda yapılacak
incelemede kullanılmaktadır.
Beyan edilen kıymetin gerçeklik veya doğruluğundan şüpheye düşülmesi durumunda izlenecek prosedür:
- Yükümlüden ilave bilgi/belge istenilmekte, eşya hemen çekilmek istenmesi halinde fark vergilerin
teminata bağlanması kaydıyla buna izin verilmektedir.
- Bilgi/belge verilmesi/verilmemesi ve bunların içeriğine göre değerlendirme yapılmaktadır.
Beyanın kabul edilmesi veya reddedilmesi de mümkündür.
Referans Veri Fiyat Uygulaması Kapsamındaki Eşyalar;

- Dokuma kumaş- örme kumaş- uzun elyaf-kısa elyaf ve filament iplik
- Pirinç
- Çay
- Petrol ürünleri
- Petrokimyasal ürünler
- Nişasta bazlı şeker
101
- GSM cihaz fiyatları
EK BİLGİ:
KIYMET BAZLI GÖZETİM TEBLİĞLERİ
2012/3 sayılı GENELGE (2012-9 ile değişik) çerçevesinde yürütülmektedir.
A) Gözetim Belgesi İbraz edilmesi

Serbest dolaşıma giriş işlemleri yapılır.
B) Gözetim Belgesi ibraz edilmemesi

Kıymetin gözetim kıymetinin üstünde kalması durumu;
İhtirazı kayıt yapılmayacağına dair taahhüt alınarak serbest dolaşıma girişine izin verilir.
Kıymetin gözetim kıymetinin altında kalması durumu;

Ek beyan + taahhüt → Gözetim belgesi aranmaz. Serbest dolaşıma girişine izin verilir.
Ek beyan yapılmazsa → Gözetim belgesi istenilir.
Ek beyan yapılır, Taahhüt verilmezse →Gözetim belgesi istenilir.
SORU: GÜMRÜK VE TİCARET BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ VE BAĞLANTILARI (ŞEF UNVANI)

YAZILI SINAV SORULARI (11.04.2015)
DFG firması tarafından bir serbest dolaşıma giriş beyannamesi kapsamında ithal edilen X eşyasının CIF
bedeli 1.000 TL’dir. Söz konusu eşyaya tekabül eden gümrük vergisi 120 TL, ÖTV de 25 TL olarak
hesaplanmıştır. Eşyanın ithalinde uygulanması gereken KDV oranı %18 olup ayrıca 55 TL de damga
vergisi ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda eşyanın gümrüklenmiş değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1416 TL
B) 1351,1 TL
C) 1406,1 TL
D) 1361 TL
E) 1461 TL
CEVAP: D
KDV Matrahı: CIF + Gümrük Vergisi Tutarı + ÖTV Tutarı + Damga Vergisi
KDV Matrahı:1000+120+25+55 =1200 TL
KDV Tutarı:1200* %18 = 216 TL
Gümrüklenmiş Değer: CIF + Gümrük Vergileri
Gümrüklenmiş Değer: 1000 + 120 + 25 + 216 = 1.361 TL
SORU: GÜMRÜK VE TİCARET BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ VE BAĞLANTILARI (ŞEF UNVANI)

YAZILI SINAV SORULARI (11.04.2015)
ABC Ltd. Şti.’ ince, Fransa’dan, 9606.21.00.00.00 GTİP’ inde sınıflandırılan plastik maddeden düğme ATR
ile ithal edilmiştir. İthalat Rejim Kararı eki II sayılı listede yer alan söz konusu eşya için mezkûr listenin 8 no’lu
sütununda %3,7 oranı kayıtlı bulunmaktadır. Eşyaya uygulanması gereken KDV oranı ise %18’dir. Eşyanın
fatura bedeli 4.600 TL’dir. Eşya için yapılan yurtdışı gider toplamı 400 TL’dir. Ayrıca, bu eşya için, varış
limanına girişinden beyannamenin tescil edildiği ana kadar geçen süre içerisinde 200 TL’lik çeşitli yurt içi
gider (damga vergisi dâhil) ile beyannamenin tescil tarihinden sonra 100 TL’lik yükleme-boşaltma gideri
yapılmıştır. Bu durumda, eşyanın ithalatında alınacak KDV miktarı ne kadardır?
A) 987,3 TL
B) 936 TL
C) 984,6 TL
D) 954 TL
E) 969,3 TL
CEVAP: B
AB ülkesinden ATR ile ithal edildiği için Gümrük Vergisi %0 dır.
KDV Matrahı: CIF + Yurt Dışı Gider+ Yurt İçi Gider
KDV Matrahı: 4600,00 TL + 400,00 TL + 200,00 TL = 5.200,00 TL
KDV Tutarı: 5.200,00 * %18 = 936,00 TL
102
SORU: GÜM. MDR. YRD. GÖREVDE YÜKSELME MAYIS 2016
Eşyaya ve vergi oranlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki şekildedir:
Fatura bedeli: 10.000 TL
Sigorta ücreti: 500 TL
Navlun: 800 TL
Gümrük Vergisi: %6
KDV: %18
ÖTV: %20
Kültür Fonu: %2
Söz konusu eşyanın gümrüklenmiş değeri hangisidir? (Virgülden sonraki basamakları 0,5’ten büyükse bir üst
sayıya yuvarlayınız)
A) A)11.978 TL
B) B)14.419 TL
C) C)17.055 TL
D) D)17.280 TL
CEVAP: C
Eşyanın CIF Değeri = Fatura Bedeli + Sigorta Ücreti + Navlun
Eşyanın CIF Değeri = 10.000 TL + 500 TL + 800 TL
Eşyanın CIF Değeri = 11.300 TL
Gümrük Vergisi = 11.300 TL * %6 = 678,00 TL

Kültür Fonu = 11.300,00 TL * %2 = 226,00 TL
ÖTV Tutarı = (11.300 TL + 226,00 TL + 678,00) * %20 = 2.440,80 TL
KDV Tutarı = (11.300 TL+678,00 TL+ 2.440,80 TL+ 226,00 TL) * %18 = 2.636,06 TL
Gümrüklenmiş Değer = 11.300,00 TL+678,00 TL+2.440,80 TL+2.636,06 TL
Gümrüklenmiş Değer = 17.054,86 TL yuvarlama ile 17.055 TL

HM Ltd. Şti.’ ince Türkiye ile arasında herhangi bir tercihli tarife anlaşması bulunmayan bir ülkeden
ithal edilen, o ülke menşeli 6402 Tarife pozisyonunda sınıflandırılan 150 çift ayakkabıya ilişkin fatura
değeri 15000 $’dır. Sigorta ve Navlun bedeli olarak söz konusu eşya için 1000$ lık harcama yapılmıştır.
Söz konusu eşya için çift başına 3 $ ilave gümrük vergisi uygulanmakta olup, ayrıca eşyaya uygulanacak
olan gümrük vergisi oranı %17 KDV oranı ise %8’dir. Yine bu eşya için, varış limanına girişinden
beyannamenin tescil edildiği ana kadar geçen süre içerisinde 100$’lık depolama gideri mevcuttur. Bu
durumda, eşya için ne kadar KDV ödenecektir? (1$=3,8 TL)
A) 6.490,88
B) 4.864
C) 5.858,08
D) 6.627,68
CEVAP: C
Eşya Adedi 150
Fatura Kıymeti $15.000,00
Navlun Sigorta $1.000,00
CIF Kıymeti (Fatura+ Navlun+ Sigorta) $16.000,00

CIF Kıymeti TL 60.800,00₺
Gümrük Vergisi Oranı 17%

Gümrük Vergisi Tutarı 10.336,00 ₺
İGV Tutarı (150*3*3,8) 1.710,00 ₺
KDV Matrahı (CIF Kıymet+ GV+ İGV+ Depolama Gideri) ₺73.226,00

KDV Oranı 8%
KDV Tutarı 5.858,08 ₺
103
Yükümlü (A), 2208.30 tarife alt pozisyonunda yer alan 75 cl büyüklüğünde 500 şişe viski ithal etmek
istemektedir. Söz konusu eşya % 40 oranında alkol içermektedir. Toplam gümrük kıymeti 2.000
USD’dir. ÖTV Kanunu eki III sayılı listenin (A) cetveline göre Vergi Oranı % 0 (sıfır)’ olup, Asgari
Maktu Vergi Tutarı ise 171,0694.-TL/litre dir. Toplam ödenecek ÖTV miktarı ne kadardır?
A) 85.534,7 TL
B) 342.138,8 TL
C) 64.151,025 TL
D) 25.660,41 TL
CEVAP: D
ÖTV Maktu bir vergidir ve alkol miktarı üzerinden hesaplanır. Sorunun çözümü için toplam litre cinsinden
alkolü hesaplamamız gerekmektedir.
0,75 cl * 500 * %40 = 150 Litre Alkol vardır.

Litre Başı vergi = 171,0694 TL olduğundan toplam ÖTV = 150 * 171,0694 = 25.660,41 TL yapar.

DFG firması tarafından bir serbest dolaşıma giriş beyannamesi kapsamında ithal edilen X eşyasının CIF
bedeli 1.000 TL’dir. Söz konusu eşyaya tekabül eden gümrük vergisi 120 TL, ÖTV de 25 TL olarak
hesaplanmıştır. Eşyanın ithalinde uygulanması gereken KDV oranı %18 olup ayrıca 55 TL de damga
vergisi ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda eşyanın gümrüklenmiş değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1.200 TL
B) 1.145 TL
C) 1.416 TL
D) 1.361 TL
CEVAP: C
CIF 1.000,00 ₺
Gümrük Vergisi 120,00 ₺
ÖTV 25,00 ₺
KDV Matrahı (1000+120+25+55) 1.200,00 ₺

KDV Oranı 0,18 ₺
KDV Miktarı 216,00 ₺
Gümrüklenmiş Değer (Mal Değeri + Vergiler) 1.361,00 ₺

Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu 01.01.2018 tarihinde 10 adet Projektör siparişi vermiş ve CIF 40.000
$ olan eşya için ödemeyi 01.01.2018 tarihinde ihracatçı ülkeye gönderiyor. (01.01.2018 tarihinde Kur
1$=3,50 TL) Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumunun sadece Kuruluş Kanununda tüm vergilerden
muafiyet hakkı yer almaktadır. Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu ithalata ilişkin serbest dolaşıma
ilişkin gümrük beyannamesini 17.01.2018 tarihinde tescil ediyor. (Tescil tarihinde kur 1$=3,80 TL).
Aşağıda ithalat ilişkin vergi oranları belirten mezkûr eşya için Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumunun
ödeyeceği KDV miktarı ne kadardır?
A) 0 TL
B) 61.864 TL
C) 37.976,4 TL
D) 41.231,52 TL
CEVAP: D
CIF $40.000,00
Kur 3,80 ₺
CIF TL 152.000,00 ₺
Gümrük Vergisi Oranı 10%

Gümrük Vergisi Tutarı 15.200,00 ₺
ÖTV Matrahı 167.200,00 ₺
104
ÖTV Oranı 37%
ÖTV Tutarı 61.864,00 ₺
KDV Matrahı 229.064,00 ₺

KDV Oranı 18%
KDV Miktarı 41.231,52 ₺
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eşyanın Ağırlığı ve Kapları
(GK) Madde 32
1. Gümrük Tarifesinde ağırlık esasına göre vergiye tabi eşyada, vergiye esas ağırlıklar ile bazı pozisyon ve alt
pozisyonların kapsamının belirlenmesine esas alınan ağırlıklar;
a) Brüt ağırlığa atıfta bulunulan hallerde, eşyanın kendi ağırlığı ile tüm ambalaj maddeleri ve kapların ağırlıkları
toplamı olarak değerlendirilir.
b) Net ağırlığa veya sadece ağırlığa atıfta bulunulan hallerde, eşyanın kendi ağırlığı olarak değerlendirilir.
Dikkat:
Önemsiz gibi görünen 32.madde birçok tahakkuk hesabında çok önemli bir nitelik taşır. Gözetim, referans fiyat
uygulamaları gibi birçok durumda mevzuatı düzenleyen kurum mutlaka ağırlığın brüt mü net mi olduğunu
bildirmelidir. Eğer brüt/ net ayrımı yapılmamışsa GK 32/1/b dikkate alınız.
2. Brüt ağırlığı üzerinden vergiye tabi eşya ambalajsız geldiği takdirde, söz konusu eşya bulunduğu haldeki ağırlığı
üzerinden vergiye tabi tutulur.
3. Değişik vergi oranlarına ve aynı zamanda brüt ağırlıkları üzerinden vergiye tabi eşyanın aynı ambalaj içinde
gelmesi halinde, eşya, net ağırlıkları üzerinden tartılır ve ambalaj ağırlığı orantılı olarak net ağırlıklara ilave edilir.
4. Beyan edilen ölçü birimi ile vergilendirmeye esas alınan ölçü biriminin farklı olması halinde, bunların
birbirlerine dönüştürülmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
5. Eşyanın ambalajlarının;
a) Alışıla gelen ve bilinen maddelerden olmaması veya gereğinden farklı bir şekilde yapılması durumunda ambalaj
ayrı olarak beyan edilir ve girdiği tarife pozisyonlarına göre vergiye tabi tutulur.
b) Ait oldukları eşyanın faturasında kıymetlerinin ayrı gösterilmesi ve aynı zamanda bağımsız bir ticari eşya
niteliğinde olması durumunda ambalaj ayrı olarak beyan edilir ve girdiği tarife pozisyonlarına göre vergiye tabi
tutulur.
c) İthalat vergilerinden kaçınma amacıyla ambalaj olarak getirilmesi, hallerinde ambalaj ayrı olarak beyan edilir
ve girdiği tarife pozisyonlarına göre vergiye tabi tutulur.
Ancak, yukarıdaki gibi kendi tarifeleri üzerinden vergiye tabi ambalaj maddelerinin vergi oranı, içindeki eşyanın
gümrük vergi oranından düşük veya buna eşit bulunduğu takdirde, ambalaj maddelerinin gümrük vergisi eşyanın
tabi bulunduğu vergi oranları üzerinden ve eşya ile birlikte hesaplanır.
6. Ağırlık üzerinden vergiye tabi eşyanın alışıla gelen ambalaj niteliğinde olmayan kutu, kılıf ve mahfazalarının
gümrük vergi oranları, içindeki eşyanın vergi oranından daha yüksek bulunduğu takdirde, kendilerine ait tarife
pozisyonlarına göre vergiye tabi tutulur.
Kıymet üzerinden vergiye tabi eşyanın kutu, kılıf ve mahfazaları, başlı başına bir ticari eşya niteliğinde olmaması
ve kıymetinin eşyanın kıymetine dâhil bulunması şartıyla gümrük vergisine tabi tutulmaz.
7. Ağırlıkları üzerinden gümrük, vergisine tabi eşyanın örnekleme yöntemiyle yapılan gümrük muayenesi
sırasında;
a) Kapların yalnız birkaçının tartılması sonucunda beyana göre fazlalık saptanırsa, aynı cins ve türden eşyanın
tartılmamış kaplarına da bu fazlalığın ortalaması esas alınarak ilaveler yapılır. Beyan sahibi, bu şekilde yapılan
işlemi kabul etmez ise gümrük idaresi tarafından bütün kaplar tartılır.
105
b) Tartılan kaplarda beyana göre eksiklik saptanırsa bunun eşyanın doğal özelliklerinden veya hasara
uğramasından veya noksan gönderildiğinden veya çalınmasından ileri geldiğinin kanıtlanması halinde, ithalat
vergileri bulunan miktar üzerinden hesaplanır.
Ancak, bu gibi durumlarda gümrük idaresinin veya beyan sahibinin bütün kapları tarttırmak hakları saklıdır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Eşyanın Ağırlığı ve Kapları
İç ambalajlarından ayrılabilen veya ayrılmayan eşyanın ağırlığının tespiti

(GY) MADDE 58
(1) Türk Gümrük Tarife Cetvelinde ağırlıklarına göre tasnif edilerek ayrı ayrı vergi oranlarına tabi tutulmuş
eşyanın, tarife pozisyonunu tayin için yapılacak tartılarda ilk iç ambalajlarından ayrılabilenler net olarak, iç
ambalajlarından ayrılamayanlar ise ambalaj ile birlikte tartılır ve elde edilecek ağırlıklar tarifedeki yerinin
tayinine esas tutulur.
Hacim tespiti
(GY) MADDE 59
(1) Deniz taşıtlarının tonajlarını tayin için, belgelerinde yazılı miktarlar nazara alınır. Vergiye esas olan istiap
hacmi tonilatosu belgelerinde açıkça gösterilmemiş olan veya tereddüt edilen hallerde bu durum yetkili liman
makamlarından sorulur.
(2) Gerekli görülen hallerde sıkıştırılmış gazların hacimleri gümrük laboratuvarlarında tespit olunur. Tehlikeli
veya özel tedbirler alınması gerektiren bu tür eşya, yetkili Resmî kuruluşlarda veya bunların bulunmadığı
yerlerde özel kuruluşlarda ölçülür. Bu kuruluşlara ait olanların belgelerinde hacimleri gösterilmiş ise vergi
tahakkukuna bu ölçüler esas alınır.
GÜMRÜK KANUNU ÜÇÜNCÜ KISIM

Taşıtların Kontrolü ve Gümrük Bölgesine Getirilen Eşya Gümrükçe Onaylanmış Bir
İşlem veya Kullanıma Tabi Tutulana Kadar Uygulanacak Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesine Giriş ve Çıkışı
(GK) Madde 33
Türkiye Gümrük Bölgesine giriş ve çıkış gümrük kapılarından yapılır. Türkiye Gümrük Bölgesinin giriş
noktalarındaki gümrük kapıları ile içeride bulunan gümrük kapıları arasında belirli yolların takip edilmesi
zorunludur.
Giriş ve çıkış kapıları ile bunları birbirine bağlayan yollar ve hava taşıtlarının Türkiye Gümrük Bölgesinde
inebilecekleri gümrük işlemi yapılan havalimanları ilgili kamu kuruluşlarının görüşleri alınarak, Ticaret
Bakanlığınca tespit edilerek Resmî Gazetede yayımlanır. Genel hizmete açık demiryolları gümrük yolu sayılır.
İKİNCİ KISIM
Taşıtların Kontrolü, Gümrüklü Sahaların Gözetimi ve İşletmelerin Yükümlülükleri
(Ek bölüm: RG-12.6.2012-28321)

BİRİNCİ BÖLÜM
Taşıtların Kontrolü
Genel hükümler
(GY) MADDE 72
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen ve Bölgeden giden kara, deniz, hava ve demiryolu taşıtları gümrük
gözetim ve kontrolüne tabidir.
(2) Taşıtların kontrolü, gümrük idaresinin kontrolle görevlendireceği personel tarafından yapılır. Taşıtların
detaylı olarak arandığı hallerde, arama sonucu tutanakla tespit edilir. Türkiye Gümrük Bölgesinde taşıtların
kontrolü, mobil kontrol ekipleri tarafından da yerine getirilebilir.
(3) Taşıtın işleteni ve temsilcisi, bu kontrolün yapılmasını temin etmek üzere gerekli önlemleri almak ve
sorumluluklarını yerine getirmekle yükümlüdür.
(4) Taşıtların kontrolü günün her saatinde yapılabilir.

106
(5) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen taşıtların gümrük kontrolü tamamlanıncaya kadar, Türkiye Gümrük
Bölgesinden giden taşıtların gümrük kontrolünden sonra söz konusu Bölgeyi terk etmelerine kadar, her türlü
eşyanın taşıtlara alınmasını ve taşıtlardan çıkarılmasını, yolcu indirilmesini ve bindirilmesini önleyecek
tedbirler alınır.
(6) Sahip ve acentelerince gümrük idaresine önceden bildirim yapmak suretiyle yük almaya giderken seferleri
esnasında yükleri iptal edilen veya yük boşaltmaya giderken seferleri esnasında yük boşaltma limanları değişen
ve geriye dönüş yapmayan gemilerin bu durumları rota değişikliği sayılmaz.
(7) Türkiye karasularından geçen ve hakkında ihbar bulunan veya şüphe edilen eşya yüklü gemilerin ambar
kapakları veya eşya konulan diğer yerleri, gümrük idarelerince mühürlenebilir.
Kontrolün kapsamı
(GY) MADDE 72/A
(1)
182’nci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, taşıtların kontrolü duruma göre aşağıda yer alan işlemlerin
bir kısmı veya tamamını kapsar;
a) Taşıta ve eşyaya ilişkin tüm bilgi, belge, defter ve kayıtların kontrol edilmesi,
b) Taşıta ve eşyaya ilişkin ilave bilgi istenilmesi,
c) Taşıt sürücüsü, kaptanı, mürettebatı ve yolcunun kendisi ve beraberindeki eşyanın gümrük kontrolü ve üst
araması,
ç) Taşıtın ve eşyanın; taşıt, eşya ve konteyner tarama sistemleri ile kontrolü,
d) Kontrol sırasında diğer taşıt ve kişiler ile temasa geçilmemesi ve yük alınıp verilmemesi için gerekli
tedbirlerin alınması,
e) Taşıtın detektör köpek ve teknik cihazlar vasıtasıyla kontrol edilmesi,
f) Taşıtın fiziki olarak tam veya kısmi kontrolü,
g) Eşyadan numune alınması ve incelenmesi,
ğ) Taşıtta bulunan ambarlar ve eşya bulunan diğer yerlerin mühür altına alınması,
h) Taşıtın etkin kontrolü için alınan diğer tedbir ve işlemler.
Gelen ve giden kara taşıtları

(GY) MADDE 72/B
(1) Türkiye Gümrük Bölgesinde mobil ekipler tarafından gerçekleştirilecek kontroller saklı kalmak üzere,
Türkiye Gümrük Bölgesine gelen ve giden karayolu taşıtlarının kontrolünün giriş ve çıkış gümrük idaresinde
yapılması esastır.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesine girmek veya bölgeden çıkmak üzere gümrüklü sahaya gelen kara taşıtlarının
bilgileri gümrük idaresince bilgisayar sistemine girilir.
(3) Gümrüklü sahaya giren kara taşıtlarının işlemlerinin bitirilmesini müteakip bilgisayar sistemi üzerinde taşıt
ve eşyaya ilişkin işlemlerin tamamlandığının görülmesinden sonra taşıtın gümrüklü sahadan çıkışına izin
verilir.
Transit rejimine tabi eşya taşıyan taşıtlar

(GY) MADDE 72/C
(1) Transit rejimi kapsamında eşya taşıyan yerli ve yabancı plakalı taşıtlar, Türkiye Gümrük Bölgesinde
seyrettikleri ve bulundukları sürede, gümrük gözetimi ve kontrolüne tabi olup bu taşıtlara ilişkin gümrük
gözetimi elektronik uydu takip cihazları vasıtasıyla da gerçekleştirilebilir.
(2) Taşıtın Türkiye Gümrük Bölgesinde seyri sırasında, transit rejim hükümlerini ihlal ettiğine dair şüphe
durumunda, ilgili gümrük idaresi tarafından mobil kontrol ekipleri vasıtasıyla taşıtın kontrole tabi tutulması
sağlanır.
Gelen deniz taşıtları

MADDE 72/Ç
107
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine giren Türk ve yabancı bayraklı deniz taşıtları bu bölgeyi terk edene kadar
gümrük gözetimi ve kontrolüne tabidir.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesine girip, Türk limanlarına gidecek deniz taşıtları gidecekleri limana varmadan
önce yolda kontrole tabi tutulabilir.
(3) Yurtdışından gelip Türkiye Gümrük Bölgesine giren ancak Türk limanlarına girmeyecek olan gemiler ihbar,
şüphe, suçüstü halleri veya risk analizi kapsamında kontrole tabi tutulabilir.
(4) Yabancı limanlardan gelen deniz taşıtının Türkiye Gümrük Bölgesindeki limana varışından en az iki saat
önce işleticisi, kaptanı veya bunların temsilcisi tarafından, Ek-10/G’de yer alan Denizyolu Genel Bildirimi ve
ekli belgeler veri işleme tekniği yoluyla gümrük idaresine verilir. Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek
yerel veya merkezi arıza hallerinde, Denizyolu Genel Bildiriminin verilmesine ilişkin usul ve esaslar
Bakanlıkça belirlenir.
(5) Türk limanları ve iskeleleri arasında taşımacılık yapan gemilere uygulanacak gümrük gözetimi ve
kontrolüne ilişkin hükümler Bakanlıkça belirlenir.
(6) Denizyolu Genel Bildirimini veren kişi Denizyolu Genel Bildirimi ve ekli belgelerde yer alan bilgilerin
doğruluğundan sorumludur.
(7) Türkiye karasularından geçen ve hakkında ihbar bulunan veya şüphe edilen eşya yüklü gemilerin ambar
kapakları veya eşya konulan diğer yerleri, gümrük idarelerince mühürlenebilir. Sağlık muayenesi ve pasaport
işlemlerinden önce yapılacaklar
(GY) MADDE 72/D

(1) Gemiler limana varışlarından itibaren sağlık muayenesi ve pasaport işlemleri bitinceye kadar gözetim
altında bulundurulur. Gemiden eşya çıkarılmaması, gemiye eşya alınmaması, yetkililer dışında hiç kimse ile
temas edilmemesi ve temas edenlerin de gümrük idaresinin bilgisi dışında gemilere eşya alıp çıkarmamaları
hususunda gerekli tedbirler alınır.
Beyan formu ve kontrol

(GY) MADDE 72/E
(1) Gemide sağlık muayenesi bittikten sonra kaptan tarafından EK-10/D’de yer alan Denizyolu Beyan Formu
doldurularak diğer belgelerle birlikte kontrolle görevli personele beyan edilir.
(2) Denizyolu Beyan Formunda yer alan bilgiler ile geminin Genel Bildirim Formu ve ekindeki belgelerle
tasdikli seyir jurnali, elektronik seyir sistemleri, yükleme veya taşıma belgeleri, özet beyan, varış bildirimi ile
diğer ilgili belgelerle karşılaştırılır. Talep edilmesi halinde geminin devri çark defteri, yakıt listesi, atık
maddelerin en son boşaltıldığı limanda düzenlenen belge ile diğer belgeler de ibraz edilir.
(3) Kontroller sırasında, serbest dolaşımda olmayan ve başka limanlara çıkarılacak olan eşya ile ihtiyaç fazlası
tüketim malzemelerinin bulunduğu ambarların kapakları ve gerekli görülen diğer yerler mühür altına alınır. Bu
mühürler geminin hareketinden önce sökülür.
(4) Denizyolu Beyan Formu ve diğer belgeler gemilerin uğrayacakları liman sayısı kadar düzenlenir.
Düzenlenen beyan formu kontrolle görevli personel, kaptan ve acente yetkilisi tarafından imzalanır.
(5) Varış limanında kontrolleri yapılmış gemiye ait Denizyolu Beyan Formu müteakip varış limanında veya
limanlarında gemi kaptanı tarafından kontrolle görevli personele ibraz edilir.
(6) Denizyolu Beyan Formundaki bilgilerin kendi içinde veya diğer belgelerle çelişkili olması ya da şüphe veya
ihbar bulunması halinde, yükleme veya taşıma belgeleri ve diğer belgelerle birlikte geminin gizli yerleri, ambar,
bölme ve girişlerini gösteren plan istenilerek, bu belgelere göre geminin kontrolü gerçekleştirilir.
(7) Yapılan kontroller sonucunda düzenlenen tutanak kontrolü yapan personel ve kaptan tarafından imzalanır
ve tutanaktaki bilgiler geminin uğrayacağı diğer idarelerin görmesi açısından sisteme girilir.
(8) Gemi kontrolü sırasında düzenlenen belgelerin birer örneği kaptana verilir.
Serbest dolaşıma giren, iç hatlara tahsis olunan veya yurtiçi sefere geçen gemilerin kontrolü
(GY) MADDE 72/F
(1) Yabancı ülkelerden satın alınarak Türk limanlarına ilk defa serbest dolaşıma girmek üzere gelen veya dış
hatlara sefer yapmakta iken devamlı veya geçici olarak iç hatlara tahsis olunan Millî gemilerle, yurtdışına yük
ve yolcu taşımakta iken yurtiçi sefere geçen deniz taşıtları, gümrük denetimine tabi herhangi bir eşya bulunup
108
bulunmadığının tespit edilmesi amacıyla kontrole tabi tutularak, demirbaş eşya, kumanya, yakıt ve tüketim
malzemelerine ilişkin listeler kontrol neticesinde tanzim edilecek tutanağa eklenir.
Hareketten evvel gümrük idaresine bilgi verilmesi ve izin alınması

(GY) MADDE 72/G
(1) Yabancı limanlara giden gemilerin işleteni veya temsilcisi tarafından, geminin limandan hareketinden en
az iki saat önce veri işleme tekniği yolu ile EK-10/Ç’de yer alan Genel Bildirim Formu doldurularak gümrük
idaresine bildirimde bulunulur. Gümrük idaresinin bilgisayar sisteminin çalışmaması halinde yazılı veya
elektronik ortamda verilir. Yazılı olarak verilen yolcu bildirimi bilgisayar sisteminin çalışmasını müteakiben
en geç takip eden iş günü içerisinde sisteme girilir.
(2) Bildirimde bulunmadan, gümrük işlem ve kontrolleri tamamlanmadan ve Denizyolu Beyan Formu ibraz
edilmeden geminin hareketine izin verilmez.
Giden deniz taşıtlarının kontrolü

(GY) MADDE 72/Ğ
(1) Türkiye Gümrük Bölgesinden ayrılan Türk ve yabancı bayraklı tüm deniz taşıtları bu bölgeyi terk edene
kadar gümrük gözetimi ve kontrolüne tabidir.
(2) Türk liman ve iskelelerinden yabancı limanlara hareket edecek yerli ve yabancı gemilerin kaptanı tarafından
EK-10/D’de yer alan Denizyolu Beyan Formu doldurularak diğer belgelerle birlikte kontrolle görevli personele
beyan edilir.
(3) Beyan Formu ve diğer belgelerdeki bilgilerin çelişkili olması ya da şüphe veya ihbar bulunması halinde
72/E maddesi hükümlerine göre işlem yapılır.
(4) Yabancı limanlara ilk defa hareket edecek olan Millî gemiler, yük almadan evvel gemide gümrük kontrolü
dışında kalmış herhangi bir eşya bulunup bulunmadığı açısından kontrol edilir.
Birden fazla liman ve iskeleden yük ve yolcu alan gemilerin kontrolü

(GY) MADDE 72/H
(1) Yabancı ülkelere götürülmek üzere birden fazla Türk liman ve iskelesinden yük ve yolcu alan gemiler, aynı
gümrük idaresinin sorumluluğunda bulunan liman ve iskeleler hariç olmak üzere, diğer liman ve iskelelerin
tamamında 72/Ç ilâ 72/Ğ maddeleri çerçevesinde kontrole tabi tutulur.
Çanakkale ve İstanbul Boğazlarından geçen gemiler

(GY) MADDE 72/I
(1) Yabancı bir limandan gelip, Çanakkale veya İstanbul Boğazlarından geçerek bir Türk limanına gidecek olan
gemilerin geliş gün ve saatleri ile gerekli diğer bilgiler, kaptan veya acentesi tarafından İstanbul’da Ticaret
Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne veya bu Bölge Müdürlüğünce belirlenecek Gümrük Müdürlüğüne,
Çanakkale’de ise Çanakkale Gümrük Müdürlüğüne bildirilir. Ancak en az 24 saat önceden Seyir Planı-1 (SP-
1) raporu ile Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Merkezine yapılan bildirimler ilgili gümrük idaresine
yapılmış sayılır.
(2) Varış limanındaki gümrük idaresi, Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi üzerinden alınan verileri
düzenli bir şekilde elektronik ortamda kayıt altında tutar. Makul bir süre içinde gelmeyen gemiyle ilgili takibe
geçilir.
(3) Söz konusu bilgiler, elektronik ortamda ulaşılmasının mümkün olmadığı ve gerek duyulduğu takdirde
Bakanlıkça, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından temin edilebilir.
(4) Bakanlık, Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Merkezine yapılmayan bildirimler için, Boğaz geçiş
bildirimlerini ayrı bir bildirim olarak isteme hakkını saklı tutar.
(5) Yabancı limanlardan gelip, İstanbul veya Çanakkale Boğazından geçip bir Türk limanına gidecek olan
gemilerin kontrolleri, şüphe veya ihbar olmadığı sürece, varacakları ilk Türk limanında yapılır. Şüphe veya
ihbar olması durumunda, 72/E maddesi hükümlerine göre işlem yapılır. Gümrük idaresince gerek görüldüğü
hallerde refakat memuru verilebilir.
Boğazlardan geçen transit gemilerin kontrol edilemeyeceği

(GY) MADDE 72/İ
(1) Boğazlardan geçen transit gemiler, Montrö Antlaşması gereğince kontrole tabi tutulmazlar. Bu gemiler
dışarıdan gözetim altında bulundurulabilir.
Transit gemilerden serbest pratika alanların kontrolü

(GY) MADDE 72/J
109
(1) Liman sahaları ve Boğazlarda 48 saatten fazla bekleyen transit gemilerin serbest pratika almaları
zorunludur. Bu süreyi aşan transit gemiler, serbest pratika almaları sağlandıktan sonra diğer gemiler gibi
gümrük kontrolüne tabi tutulurlar.
(2) Serbest pratika alınması halinde, buna ilişkin bildirim gecikmeksizin geminin işleticisi veya temsilcisi
tarafından ilgili gümrük idaresine veri işleme tekniği yoluyla bilgisayar sistemi üzerinden veya yazılı olarak
yapılır.
Kontrole tabi olmayan hava ve deniz taşıtları

(GY) MADDE 72/K
(1) Türk ve yabancı donanmasına mensup harp gemileri ile Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileri
ve Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ nın izni ile gelen yabancı devletlerin hava harp gemileri, içlerinde
eşya bulunmaması halinde gümrük gözetimine tabi değildir. Ancak bu taşıtlar ile eşya getirilmesi durumunda
gümrük işlemleri yapılmak üzere gemi kaptanı veya yetkilendireceği kişi tarafından eşya, liste halinde ilgili
gümrük idaresine bildirilir.
Türkiye limanları arasında deniz taşıtlarıyla yapılan taşımalarda gümrük gözetim ve kontrolü
(GY) MADDE 72/L
(1) Türk limanları arasında düzenli sefer yapan ve acentesi bulunan gemiler, serbest dolaşımda olmayan eşyayı
alır veya yolda yabancı limana uğrarlar ise 72/Ç maddesi hükümlerine tabidir.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesindeki limanlar ve iskeleler arasında gerçek veya tüzel kişilere ait düzenli sefer
yapan veya yapmayan tüm deniz taşıtlarıyla yapılan yükleme, taşıma ve boşaltmalardaki gümrük gözetimi ve
denetimine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Gelen ve giden trenler

(GY) MADDE 72/M
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen trenler gümrük idaresi bulunan ilk istasyonda, Türkiye Gümrük
Bölgesinden giden trenler sınır istasyonunda kontrole tabi tutulur. Gümrük idaresince istasyon bölgesi
öncesinde ve sonrasında tarama sistemleri ile gerçekleştirilecek denetimler istasyonda gerçekleştirilmiş sayılır.
(2) Gümrük idaresince istasyon bölgesi öncesinde ve sonrasında tarama sistemleri ile gerçekleştirilecek
kontroller hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen trenler sınırdan itibaren gümrük idaresi bulunan
ilk istasyona kadar, Bölgeden gidecek trenler ise gümrük idaresi bulunan son hudut istasyonundan Türkiye
Gümrük Bölgesini terk edinceye kadar, yolda zorlayıcı bir neden olmadıkça duramazlar, yolcu ve eşya alıp
indiremezler. Zorlayıcı sebeplerden ileri gelen durma, yolcu ve eşya alıp indirmelerinden gümrük idaresi
haberdar edilir.
(3) Yabancı ülkelerden gelen veya yabancı ülkelere giden trenler gümrük idaresi bulunan sınır istasyonlarına
geldiğinde, karşılayıcı ve uğurlayıcılarla temas edilmesini ve eşya alınıp verilmesini önleyecek tedbirler alınır.
(4) Türkiye Gümrük Bölgesine giren demiryolu taşıtlarının kontrolü bitmeden ya da gümrük idaresinin izni
olmadan trenin vagonlarında ekleme, çıkarma veya değiştirme yapılamaz. Zorunlu hallerde, gerekli önlemler
alınarak, kontrolden önce bu işlemlerin yapılmasına gümrük idaresince izin verilebilir.
Verilmesi zorunlu liste ve belgeler

(GY) MADDE 72/N
(1) Demiryolu idaresinin yetkili memuru tarafından, sınır gümrüğü ile diğer gümrüklerde gümrüklenecek eşya
veya Türkiye Gümrük Bölgesinden transit geçirilecek eşyanın yükleme veya taşıma belgeleri ile yolcu ve
personel listesi ilgili gümrük idaresine verilir. Trenin boş gelmesi durumunda, bu husus yazı ile gümrük
idaresine bildirilir.
(2) Gümrük işlemleri biten trenler hareket edene kadar gözetim altında bulundurulur.
Tren kontrolü ve refakat

(GY) MADDE 72/O
(1) Demiryolu idaresinin yetkili memuru tarafından verilen belgelerde çelişki olması ya da şüphe veya ihbar
hallerinde, görevli personel tarafından depolar, yük ve posta vagonlarının tender ve lokomotifleri ile yolcu
vagonları, büfe, lokanta, mutfak ve furgonlarla gerekli görülen yerler kontrol edilir.
(2) Kontrolleri ilk sınır istasyonunda yapılmayacak veya tekrar Türkiye Gümrük Bölgesine girmek üzere
yabancı topraklardan geçecek trenlere gümrük personeli refakat ettirilir.
Gelen hava taşıtlarının kontrolü

(GY) MADDE 72/Ö
110
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen havayolu taşıtlarının kontrolü indikleri yetkili gümrük idaresi bulunan
havalimanlarında yapılır.
(2) Havayolu taşıtları, Türkiye Gümrük Bölgesinde ilk inecekleri havalimanında görevli personel tarafından
gözetim altına alınır. Taşıtın taşıma veya yük belgeleri, yolcu ve personel listeleri ile Millî hava taşıtlarına ait
kumanya ve akaryakıt listeleri kontrol edilir. Kumanya ve akaryakıt bulunan yerler mühür altına alınabilir.
Taşıtta başka bir hava limanına boşaltılacak eşya bulunması halinde, bunlara ait yük veya taşıma belgeleri de
incelenir.
(3) Yurtdışından gelen havayolu taşıtları için işleticisi veya temsilcisi tarafından EK-10/E’de yer alan Havayolu
Beyan Formu veri işleme tekniği ile doldurularak diğer belgelerle birlikte gümrük idaresine elektronik ortamda
beyan edilir. Beyan Formu ile ekindeki yükleme veya taşıma belgeleri, mürettebat eşya listesi ile kumanya ve
yakıt listeleri gibi belgeler arasında çelişki olması veya ihbar ya da şüphe halinde hava taşıtı ayrıca kontrol
edilebilir.
(4) Yolcu veya eşya indirmeksizin havalimanında kısa bir süre kalacak hava taşıtları dışarıdan gözetim altında
tutulur.
(5) Yabancı ülkelerden satın alınarak ilk defa serbest dolaşıma girmek üzere gelen hava taşıtları, gümrük
denetimine tabi herhangi bir eşya bulunup bulunmadığının tespit edilmesi amacıyla kontrole tabi tutulur.
Giden hava taşıtlarının kontrolü

(GY) MADDE 72/P
(1) Yurtdışına giden hava taşıtı, kalkacağı en son havalimanında kontrol edilir. Bu kontrolden sonra EK-
10/E’de yer alan Havayolu Beyan Formu taşıtın işleticisi veya temsilcisi tarafından veri işleme tekniği ile
elektronik ortamda düzenlenir, varsa mühürler hareketten evvel sökülür.
(2) Havayolu Beyan Formu ile ekindeki yükleme veya taşıma belgeleri, mürettebat eşya listesi ile kumanya ve
yakıt listeleri gibi belgeler arasında çelişki olması veya ihbar ya da şüphe halinde hava taşıtı ayrıca kontrol
edilebilir.
(3) Kontrolün, yolcular hava taşıtına binmeden önce yapılması esastır.
İKİNCİ BÖLÜM
Yolcu İşlemleri
Yolcu bildirimi
(GY) MADDE 72/R
(1) Hava ve deniz yolu ile gelen ve giden yolcular için yolcu bildirimi ilgili gümrük idaresine verilir. Yolcu
bildirimi veri işleme tekniği yoluyla yapılır.
(2) Yolcu bildirimi, gümrük idaresinin bilgisayar sisteminin çalışmaması halinde yazılı veya elektronik ortamda
verilir. Yazılı olarak verilen yolcu bildirimi bilgisayar sisteminin çalışmasını müteakiben en geç takip eden iş
günü içerisinde sisteme girilir.
(3) Hava ve deniz yolu ile gelen ve giden yolcular için yolcu bildirimi, taşıtın işleticisi veya temsilcisi tarafından
Türkiye Gümrük Bölgesindeki ilk varış limanına gelmeden veya taşıt limandan ayrılmadan en az iki saat önce,
kısa mesafeli taşımalarda taşıtın hareket ettiği ana kadar verilir.
(4) Yolcu bildiriminin şekli ve içeriğine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(5) Yolcular, gemi adamları, diğer taşıt görevlileri ile bunlar dışındaki şahıslar, taşıtlara geliş ve gidişlerinde
ancak gümrük yolcu salonlarından veya gümrük denetimi altındaki iskele ve yerlerden geçebilirler.
(6) Gümrük idareleri, yolcuların gümrük denetimine tabi tutulacakları salonlara kadar veya gümrük
denetlemesine tabi tutulmalarını takiben araçlara binene kadar, diğer kişilerle temas etmelerini ve bu kişilerle
eşya alıp vermelerini önleyecek tedbirleri alırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gümrüklü Sahaların Gözetimi ve İşletmelerin Yükümlülükleri
Gümrüklü sahaların gözetimi

(GY) MADDE 72/S
(1) Gümrüklü sahaların giriş-çıkış noktaları ile görevin gerektirdiği diğer noktalarda gerek duyulması halinde
nöbet yeri ve saha devriyesi oluşturabilirler. Gümrük muhafaza hizmetleri 24 saat esasına göre yürütülür.
(2) Gümrük idareleri; kişi, eşya ve taşıtların gümrük işlemleri tamamlanmadan gümrüklü yer ve sahalardan
çıkmalarını önlemeye yönelik her türlü tedbiri alır.
111
(3) Gümrüklü saha, kamera sistemleri dâhil her türlü elektronik cihazlarla izleme altında tutulabilir. İzlemeye
ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(4) Gümrüklü sahaya giren ve çıkan kişi ve taşıtların bilgileri, bilgisayar sisteminde kayda alınır. Bakanlıkça
uygun görülmesi ve belirlenen asgari bilgileri içermesi halinde, kamu kurumları ve işletici kuruluşlar tarafından
sistemde tutulan kayıtlar da kullanılabilir.
(5) Bilgisayar sisteminin çalışmaması halinde ihbarlı kişi, araç ve firmaların ne şekilde takip edileceğine
yönelik usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Gümrük gözetimi ve kontrolü kapsamında işletmelerin yükümlülükleri

(GY) MADDE 72/Ş
(1) Kanunun 218 inci maddesinde belirtilen işleticiler;
a) Gümrük gözetim ve kontrolü işlemlerinin yapılmasını gerçekleştirmek üzere bedelsiz olarak;

1) Eşya, yolcu ve araçların fiziki aramasının etkin bir şekilde yapılabileceği kapalı arama tesisleri ile gümrük
muayenesinin yapılabileceği uygun yerlerin teminini,
2) Eşya, yolcu ve taşıt trafiğine ilişkin olarak kullandıkları otomasyon sistemlerine, yazılımlara ve CCTV
kamera sistemlerine gümrük idaresince erişimin sağlanması ve/veya bunlardan gümrük idaresince kullanılan
sistemlere veri aktarımının düzenli ve kesintisiz olarak yapılmasını,
3) Birinci alt bentte belirtilen yer ve tesislerin bakım ve onarımlarının gerçekleştirilmesi ile ikinci alt bentte
belirtilen sistemlerin düzenli olarak işletilmesi, güncellenmesi ve Bakanlık sistemleriyle uyumlu hale
getirilmesini,
4) 72 ve 72/S maddelerinde belirtilen gözetim önlemleri ile kişi, eşya ve taşıtların gümrük işlemleri
tamamlanmadan gümrüklü yer ve sahalardan çıkmalarını önlemeye yönelik gümrük idaresince talep edilen
gerekli tedbirlerin alınmasını,
Sağlamak ile yükümlüdürler.
b) Gümrük idaresince bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla iletilen veri, mesaj ve talimatların gereğini yerine
getirmek ile yükümlüdürler.
c) Aksi belirtilmedikçe, gümrük idaresince bildirilen ve gizli tutulması istenilen bilgileri açıklamamak ile
yükümlüdürler.
(2) Bu maddede belirtilen yükümlülüklere ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(3) Muayene ve kontrol edilecek eşyadan alınacak azami bedellere ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça
belirlenebilir.
Radyasyon kontrolleri
(GY) MADDE 72/T
(1) Kanunun 33’üncü maddesinde belirtilen yerlerde kişi, eşya ve taşıtların, radyasyon tespit sistemleri
vasıtasıyla radyasyon kontrolleri yapılır.
(2) Sistemlerin uyarı vermesi durumunda uyarıya neden olan kişi, eşya veya taşıt sistemden tekrar geçirilerek,
uyarının doğruluğu test edilir. Sistemlerin tekrar uyarı vermesi durumunda uyarıya neden olan kişi, eşya veya
taşıt arındırılmış güvenli bir alana sevk edilerek, taşınabilir dedektörler vasıtasıyla, gerekli önlemler alınarak
ikinci seviye radyasyon kontrolü yapılır. Alınan radyasyon değerleri geciktirilmeksizin, EK-10/F’de yer alan
Radyasyon Alarmı Bildirim Formu vasıtasıyla Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna bildirilir. İlgili kurumdan
gelecek cevaba göre işlem yapılır.
(GK) Madde 34
1. Türkiye Gümrük Bölesine giren veya çıkan taşıtlar gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlere
uygun olarak, gümrük idareleri tarafından denetlenir.
2. Karayolu ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen taşıtların denetlenmesi bitmeden veya ilgili gümrük idaresinin
izni alınmadan söz konusu taşıtlara yük ve yolcu alınıp verilemez ve taşıt yoluna devam edemez; trenlerin vagon
değiştirmek veya eklemek suretiyle tertipleri değiştirilemez.
112
Türkiye Gümrük Bölgesi dışından, demiryolundan başka kara taşıtları ile ancak sınırdaki yetkili bir gümrük
idaresine eşya getirilebilir. Sınırdaki yetkili olmayan bir gümrük idaresine gelen eşya gümrük gözetimi altında
yetkili bir gümrük idaresine götürülmediği takdirde geri çevrilir.
Türkiye Gümrük Bölgesine yürütülerek getirilecek hayvanlar, sağlık kontrolü yapılabilen gümrük kapılarından
girebilir.
3.
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki limanlardan gelen gemiler, Gümrük Bölgesine girmelerinden itibaren
beklenmeyen haller veya mücbir sebep olmadıkça ya da gümrük kontrolü gerektirmedikçe, gidecekleri limana
göre mutat olan rotayı değiştiremez, yolda duramaz başka gemilerle temas edemez ve gümrük idaresi bulunmayan
yerlere yanaşamazlar. Gümrük memurları gemiyi, yükünü ve bunlara ait gerekli tüm defter, belge ve kayıtları
denetlemeye, gerektiğinde ambarları ve eşya bulunan diğer yerleri mühür altına almaya yetkilidir.
Yabancı limanlardan gelip Türk limanlarına veya nehirlerine girecek olan gemiler, gümrük denetlemesi yapılmak
üzere belirli yerlerde durur veya yol keserler.
Yabancı limanlardan gelen veya Türkiye'den yabancı limanlara giden gemilerin geliş ve gidişlerinde yönetmelikle
belirlenecek süreler içerisinde donatan veya işleten veya acentası tarafından ilgili gümrük idarelerine bilgi verilir.
Gemi adamları ve yolcuları ile gemilere girip çıkacak görevli ve görevsiz kimseler Türkiye'ye ancak yetkili
gümrük idarelerinden giriş ve çıkış yapabilirler.
b) Türkiye limanları arasında düzenli sefer yapan ve acentası bulunan gemiler serbest dolaşımda olmayan eşya
alırlar veya yolda yabancı limana uğrarlarsa (a) fıkrası hükümlerine tabi tutulurlar. Bu tür gemiler ile bunların
yolcu ve yüklerinin denetleme ve gümrük işlemlerinde kolaylık sağlayacak usul ve esaslar koymaya Ticaret
Bakanlığı yetkilidir.
c) (b) fıkrası dışında kalan gemilerin Türkiye limanları arasındaki sefer ve taşımaları gümrük gözetimine tabi
tutulabilir. Bu tür gemiler, Ticaret Bakanlığı belirlenecek şartlar ve verilecek izin çerçevesinde serbest dolaşımda
olmayan eşyayı Türkiye limanları arasında transit suretiyle taşıyabilirler.
d) (c) fıkrasında yazılı taşımalar ile Türkiye karasuları ve iç sularında seyreden her türlü taşıtlar üzerinde gümrükçe
yapılacak gözetim ve kontrole ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. (2)
4. Türkiye'ye gelen ve Türkiye'den gidecek olan hava araçları yetkili gümrük idaresi bulunan havalimanlarına
inebilir veya bu havalimanlarından kalkabilirler. Bu hava araçları gümrük gözetimine tabidir. Özel bir izin ile
gelen ve giden hava gemilerinin kaptan pilotları verilen talimata uygun olarak hareket ederler.
5. Türk ve yabancı donanmasına mensup harp gemileri ile Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileri ve
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ nın izni ile gelen yabancı devletlerin hava harp gemileri, içlerinde eşya
bulunmaması halinde gümrük gözetimine tabi değildir.
(GK) Madde 35
Türkiye Gümrük Bölgesine giriş ve çıkış ile gümrük idarelerindeki her türlü gümrük işlemleri normal çalışma
saatleri içinde yapılır.
Ancak;
a) Demiryolu katarları (Tren) ve düzenli sefer yapan deniz, nehir, kara ve hava taşıtları gece ve gündüzün her
saatinde Gümrük Bölgesine girip çıkabilirler. Düzensiz seferli olan ve yolcu getiren deniz, nehir, kara ve hava
taşıtları da aynı şekilde Gümrük Bölgesine girip çıkabilirler.
b) İşletme teşkilatı bulunan limanlarda, gemiler gece ve gündüzün her saatinde yük ve yolcu alıp çıkarabilirler.
c) Zorlayıcı sebeplerle çalışma saatleri dışında gümrük idaresi olan bir limana girmek veya bu limandan ayrılmak
zorunda kalan gemilerin yük alıp verme istekleri de gümrük idarelerince kabul edilir. Yolcu ve turist taşıyan her
türlü gemi mesai saatleri dışında gümrük idaresi bulunan bir limana girip çıkabilir.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, aşağıdakilerden hangisi taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesine giriş
ve çıkışları ile gümrük idarelerindeki her türlü gümrük işlemlerinin normal çalışma saatleri içinde
yapılması kuralının istisnasını oluşturan hâllerden birisi değildir?
113
A) İşletme teşkilatı bulunmayan limanlarda, gemilerin gece ve gündüzün her saatinde yük ve yolcu alıp
çıkarabilmesi
B) Düzensiz seferli olan ve yolcu getiren deniz, nehir, kara ve hava taşıtlarının Gümrük Bölgesine gece
ve gündüzün her saatinde girip çıkabilmesi
C) Düzenli sefer yapan deniz, nehir, kara ve hava taşıtlarının Gümrük Bölgesine gece ve gündüzün her
saatinde girip çıkabilmesi
D) Demiryolu katarlarının gece ve gündüzün her saatinde Gümrük Bölgesine girip çıkabilmesi.
CEVAP: A
İKİNCİ BÖLÜM
Özet Beyan ve Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine Girmesi
(GK) Madde 35 /A
1. Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt
araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için özet beyan verilir.
2. Özet beyan, giriş gümrük idaresine verilir. Giriş gümrük idaresine gerekli bilgilerin derhal iletilebildiği veya
elektronik ortamda erişiminin sağlandığı hallerde, özet beyanın giriş gümrük idaresinden başka bir gümrük
idaresine verilmesine izin verilebilir.
Yükümlünün bilgisayar sistemindeki özet beyan bilgilerine erişilebilmesi halinde, Ticaret Bakanlığı, özet beyan
yerine bir bildirimde bulunulmasını kabul edebilir.
3. Özet beyan, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce verilir.
4. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce özet beyanın ibraz edilme süresi, bu süreye
getirilebilecek istisnalar ve bu süreye ilişkin değişiklikler, özet beyandan vazgeçilebilmesine dair şartlar; özel
durumlar ile belirli eşya trafiği, taşıma şekli ve yükümlü türleri ile özel güvenlik düzenlemelerinin öngörüldüğü
uluslararası anlaşmalar dikkate alınarak yönetmelik ile düzenlenir.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, aşağıdakilerden hangisi için özet beyan verilmesi gereklidir?
A) Türkiye Gümrük Bölgesine giriş yapmayan taşıt araçları ile taşınan eşya
B) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya
C) Türkiye Gümrük Bölgesinin hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları
ile taşınan eşya
D) Türkiye Gümrük Bölgesinin kara sularından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları
ile taşınan eşya.
CEVAP: B
Soru Gümrük Kanunun 35/A/1 Maddesi ile ilgilidir buna göre;
Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt
araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için özet beyan verilir.
(GK) Madde 35 /B
1. Özet beyanın şekli ve içeriği; öncelikle güvenlik ve emniyet amacı ile uluslararası standartlar ve ticari
uygulamalardan yararlanılarak risk analizi ve gümrük kontrollerinin etkin yapılabilmesi için gerekli bilgileri
kapsayacak şekilde yönetmelik ile belirlenir.
2. Özet beyan veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanır. Gerekli ayrıntıları içermesi halinde ticari bilgiler ile liman
veya taşıma bilgileri kullanılabilir.
3. Ticaret Bakanlığı, istisnai durumlarda yazılı olarak düzenlenen özet beyanları, veri işleme tekniği kullanılarak
hazırlanan özet beyanlar ile aynı düzeyde risk yönetimi uygulanmasına imkân verilmesi kaydıyla kabul edebilir.
4. Özet beyan eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veya eşyanın gümrük bölgesine taşıma sorumluluğunu
üstlenen kişi veya temsilcisi tarafından verilir.
5. Dördüncü fıkrada belirtilen kişilerin yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla özet beyan;
a) Dördüncü fıkrada belirtilen kişiler adına hareket eden kişi tarafından verilebilir veyahut bu kişilerin temsilcileri
tarafından verilebilir.
114
b) Eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanın sunulmasını sağlayan kişi veyahut bunların temsilcileri
tarafından verilebilir.
6. Dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen kişilerin talep etmeleri halinde, özet beyanın verilmesinden sonra bir
veya daha fazla bilginin değiştirilmesine gümrük idarelerince izin verilir. Ancak;
a) Özet beyanı veren kişiye eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden sonra özet beyanda değişiklik
yapılmasına izin verilmez.
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin
verilmez.
c) Eşyanın boşaltılmasına izin verilmesinden sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin verilmez.
TEKRAR
ÖZET BEYANIN DEĞİŞEMEYECEĞİ HALLER
- Özet beyanı veren kişiye eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden sonra özet beyan değişiklik
- Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin
verilmez.
- Eşyanın boşaltılmasına izin verilmesinden sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin verilmez.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, aşağıdakilerden hangisi özet beyan verebilecek kişiler arasında
yer almaz?
A) Eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren kişi

B) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine taşınması sorumluluğunu üstlenen kişi
C) Eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanın sunulmasını sağlayan kişi
D) Giriş Gümrük İdaresinin temsilcisi
CEVAP: D
SORU: Ticaret Bakanlığı Görevde Yükselme Sınavı 2020

458 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenen, Türkiye gümrük bölgesinden çıkan eşyaya ilişkin hükümler
ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkacak eşya için gümrük beyannamesi ya da gümrük beyannamesi
verilmesinin gerekmediği durumda özet beyan verilir.
B) Özet beyanın verilmesinden sonra bir veya daha fazla bilginin değiştirilmesine gümrük idarelerince
izin verilmez.
C) Gümrük idarelerince, bilgisayar veri işleme tekniği kullanılmadan düzenlenen gümrük beyannameleri
için, veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanan gümrük beyannameleri ile aynı düzeyde risk yönetimi
uygulanır.
D) Çıkış gümrük idaresine gerekli bilgilerin derhal iletilebildiği veya elektronik ortamda erişiminin
sağlandığı hallerde, özet beyanın çıkış gümrük idaresinden başka bir gümrük idaresine verilmesine
izin verilebilir.
E) Özet beyan, eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkaran veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına
taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından da verilebilir.
(GK) Madde 35 /C
1. Giriş gümrük idaresi, 35/A maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkrasına göre belirlenecek süre sona ermeden önce
gümrük beyannamesi verilen eşya için özet beyan verilmesinden vazgeçebilir. Bu durumda, gümrük beyannamesi,
35/B maddesinde öngörülen özet beyanda bulunması gerekli asgari bilgileri içerir ve 61 inci madde uyarınca tescil
edilinceye kadar özet beyan statüsüne sahiptir.
Giriş gümrük idaresine gerekli bilgileri derhal iletebildiği veya elektronik ortamda erişimini sağladığı hallerde,
gümrük beyannamesinin giriş gümrük idaresinden başka bir gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir.
115
2. Gümrük idarelerince, bilgisayar veri işleme tekniği kullanılmadan düzenlenen gümrük beyannameleri için, veri
işleme tekniği kullanılarak hazırlanan gümrük beyannameleri ile aynı düzeyde risk yönetimi uygulanır.
(GK) Madde 36
1. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, girişinden itibaren gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki
hükümlere uygun olarak gümrük idareleri tarafından denetlenir.
2. Söz konusu eşya gümrük statüleri belirleninceye, serbest dolaşımda olmayan eşya ise 77’nci maddenin 1 inci
fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, gümrük statüleri değişinceye ya da serbest bölgeye girinceye yahut 163 ve
164’üncü maddeler gereğince yeniden ihraç veya imha edilinceye kadar gümrüğün gözetimi altında kalır.
TEKRAR:
Gümrük Kanunun 36.Maddesine göre Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, girişinden itibaren gümrük
gözetimine tabidir. Gümrük Gözetimine giren eşya Gümrük İdareleri tarafından denetlenir. Bu eşyaların
gümrük statüleri belirleninceye kadar;
Serbest Dolaşımda olmayan eşya Gümrük Kanunun 77.Maddesi 1 inci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere (GK
77/1; Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş
eşyanın gümrük gözetimi, nihai kullanım olarak kabul edilen üretim veya kullanım faaliyetiyle sona erer.
Ayrıca, indirimli veya sıfır vergi uygulamasına ilişkin koşulların sona erdiği, eşyanın ihraç veya imha edildiği,
eşyanın indirimli veya sıfır vergi uygulaması için belirlenmiş amaçlar dışında kullanılması nedeniyle tahsili
gereken vergilerin ödendiği hallerde de gümrük gözetimi sona erer.)
- Gümrük Statüsü Değişimi
- Serbest Bölgeye Girme
- Yeniden İhraç
- İmha
Edilinceye kadar Gümrük Gözetiminde kalır.
(GK) Madde 37
1. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, getiren kişi tarafından gecikmeksizin Ticaret Bakanlığınca belirlenen
usul ve esaslara uygun olarak;
a) Belirlenen bir gümrük idaresine veya gümrükçe uygun görülen herhangi bir yere götürülür.
b) Deniz veya havayoluyla ya da Türkiye Gümrük Bölgesinden geçmeksizin karayoluyla doğrudan bir serbest
bölgeye götürülür.
2. Türkiye Gümrük Bölgesine getirildikten sonra eşyanın aktarılması sonucunda nakliyesinden sorumlu olanlar
yukarıda belirtilen hükümlere uymak zorundadır.
3. Gümrük idarelerinin gözetim ve kontrolüne ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, yolcu, sınır ahalisi ve posta
eşyası ile ekonomik açıdan önem arz etmeyen eşya için özel hükümler getirmeye Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
4. Yukarıdaki fıkralar ile 35/A ila 35/C ve 38 ila 50’nci madde hükümleri, Türkiye Gümrük Bölgesinin dışında
durmaksızın, Gümrük Bölgesinin iki noktası arasında düzenli bir hava veya deniz seferiyle doğrudan yapılan
taşımacılık nedeniyle Türkiye Gümrük Bölgesini geçici olarak terk eden eşyaya uygulanmaz.
5. Bu maddenin 1 inci fıkrası hükmü, varış yeri bir Türk limanı veya havalimanı olmaksızın, Türkiye karasularını
ya da hava sahasını geçen gemilerde veya hava araçlarında yüklü eşyaya uygulanmaz.
(GK) Madde 38
1. Beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle 33’üncü madde ile 34’üncü maddenin 1 inci ve 3’üncü
fıkralarında öngörülen yükümlülüklere uyulmadığı takdirde, söz konusu yükümlülüklere tabi kişi veya onun yerine
hareket eden diğer kişiler, en yakın gümrük idaresini gecikmeksizin bu durumdan ve eşyanın bulunduğu hal ve
yerden haberdar ederler.
2. Beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle, Türkiye karasuları içinde taşıdığı eşyayı denize atan, karaya
çıkaran, başka bir taşıta aktaran veya bu eşyayı toplayan gemi kaptanları yahut diğer kişiler, eşyanın gümrük
statüsünün belirlenmesi ve gereken diğer önlemlerin alınması amacıyla en yakın gümrük idaresini bu durumdan
ve eşyanın bulunduğu hal ve yerden haberdar ederler.
3. 34’üncü maddenin 5 inci fıkrasında belirtilen bir geminin veya hava gemisinin beklenmeyen haller veya mücbir
sebep nedeniyle 34’üncü maddenin 1, 3 ve 4’üncü fıkralarında öngörülen yükümlülüklere uymaksızın geçici olarak
116
Türkiye Gümrük Bölgesi içinde demir atmaya veya konaklamaya mecbur kalması halinde, bu gemiyi veya hava
gemisini Gümrük Bölgesine getiren veya onun yerine hareket eden diğer kişiler, gümrük idaresini gecikmeksizin
durumdan haberdar ederler.
4. 1 inci fıkrada belirtilen eşya ile 2’nci fıkrada belirtilen gemi veya hava gemisine yüklü eşyanın gümrük
kontrolüne imkân verecek ve gerektiğinde daha sonra belirlenen veya uygun görülen bir gümrük idaresine
götürülmelerini sağlayacak önlemler Ticaret Bakanlığınca tespit edilir.
EK BİLGİ
ÜÇÜNCÜ KİTAP
Gümrük Bölgesine Getirilen Eşyanın Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma Tabi
Tutulmasına Kadar Uygulanacak Hükümler
BİRİNCİ KISIM
Özet Beyan
Özet beyan
(GY) MADDE 60
(1) Bu yönetmelikte aksi belirtilmediği sürece, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için Kanunun 35/A
maddesine göre özet beyan verilir.
(2) Bu kısımda ve ek-10’da geçen taşıyıcı, Kanunun 35/B maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca eşyayı Türkiye
Gümrük Bölgesine getiren veya gümrük bölgesine taşıma sorumluluğunu üstlenen kişidir. Ancak,
a) 65 inci maddede yer alan eşyanın yüklendiği aracın aktif taşıma aracı olarak bağımsız şekilde hareket edecek
nitelikte olduğu ve bu aracın başka bir araçla Türkiye Gümrük Bölgesine taşındığı kombine taşımacılıkta
taşıyıcı, taşınan taşıma aracının işleticisidir.
b) 66’ncı maddede yer alan deniz veya hava taşımacılığında taşıma aracının paylaşımı veya taşıma işleminin
sözleşme kapsamında yapılması durumunda taşıyıcı, taşıma işlemini taahhüt ederek eşyanın araçta taşınması
için taşıma belgesini düzenleyen kişidir.
Özet beyan aranmayacak haller

(GY) MADDE 61
(1) Aşağıda belirtilen eşya için özet beyan aranmaz:
a) Elektrik enerjisi için özet beyan aranmaz
b) Boru hattı ile gelen eşya için özet beyan aranmaz
c) Elektronik medya içerenler dâhil, mektup, posta kartı ve basılı yayınlar için özet beyan aranmaz
ç) Uluslararası Posta Sözleşmesi kapsamında taşınan eşya için özet beyan aranmaz
d) Paletler, konteynerler ve bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde denizyolu, havayolu, demiryolu ve karayolu
vasıtasıyla taşınan eşya hariç, 175, 176 ve 177’nci maddeler uyarınca başka bir yolla gümrük beyanı yapılan
eşya için özet beyan aranmaz
e) Yolcu eşyası için özet beyan aranmaz
f) Paletler, konteynerler ve bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde denizyolu, havayolu, demiryolu ve karayolu
vasıtasıyla taşınan eşya hariç, 169, 170 ve 171 inci maddeler uyarınca sözlü beyanı uygun bulunan eşya için
özet beyan aranmaz
g) ATA Karnesi ve Gümrüklerden Geçiş Karnesi (CPD) kapsamı eşya için özet beyan aranmaz
ğ) TIR karnesi kapsamı eşya için özet beyan aranmaz
h) Bakanlığın kaçakçılıkla mücadele görevi ve Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, kuvvet
komutanlıkları, Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik
Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ile ilgili olarak ve hizmet ifasında
kullanılmak üzere kendilerine ait taşıtla veya yalnızca kendi yetkililerinin kullanımına mahsus taşıtlarla
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkarılan silahlar ve askeri malzeme için
özet beyan aranmaz
ı) 19 Haziran 1951’de Londra’da imzalanan Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf
Devletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen Form 302 kapsamı eşya için özet beyan aranmaz
117
i) 18 Nisan 1961’de diplomatik ilişkiler hakkında imzalanan Viyana Sözleşmesi, 24 Nisan 1963’te imzalanan
konsolosluk ilişkileri hakkında Viyana Sözleşmesi veya diğer konsolosluk sözleşmeleri veya 16 Aralık 1969’da
imzalanan özel görevler hakkında New York Sözleşmesine göre muafiyet tanınan eşya için özet beyan aranmaz
j) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilerce işletilen üretim veya sondaj platformları için Türkiye Gümrük
Bölgesine getirilen ve Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkarılan aşağıdaki eşya,
1) Yapım, onarım, bakım veya değiştirme amacıyla bu tür platformların bünyesine dâhil edilen eşya için özet
beyan aranmaz
2) Bu platformları teçhiz etmek veya donatmak üzere kullanılan eşya için özet beyan aranmaz
3) Bu platformlarda kullanılan veya tüketilen malzeme için özet beyan aranmaz
4) Bu platformların zararsız atık maddeleri için özet beyan aranmaz
(2) Birinci fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen eşyanın geçici depolanması halinde özet beyan verilmesi
gerekir. Bu durumda özet beyanın eşyanın gümrüğe sunulmasından sonra verilmesi mümkündür.
Anlaşma hükümlerinin uygulanması

(GY) MADDE 62
(1) Uluslararası bir anlaşmanın ihraç ülkesinde gerçekleştirilen güvenlik kontrollerinin tanınmasına imkân
vermesi halinde söz konusu anlaşma hükümleri uygulanır.
Özet beyan verilmesi

(GY) MADDE 63
(1) Özet beyan veri işleme tekniği yoluyla verilir. Özet beyan ek-10’da belirtilen bilgileri içerir ve bu ekin
doldurulmasına ilişkin açıklama notlarına uygun olarak düzenlenir. Özet beyanı veren kişi, özet beyanda yer
alan bilgiler ile özet beyana ekli belgelerin doğruluğundan sorumludur.
(2) Özet beyana orijinal manifesto veya konşimentonun eklenmesi zorunludur. Ancak uluslararası sularda
avlanan balıklar için düzenlenen özet beyanlarda bu zorunluluk aranmaz. Manifesto ve konşimento bilgisayar
veri işleme tekniği yoluyla hazırlanarak geniş veya yerel alan ağıyla da gümrük idaresine gönderilebilir.
Manifesto veya konşimento bilgilerinin özet beyan olarak bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla gümrük
idaresine gönderilmesi durumunda, özet beyana orijinal manifesto veya konşimentonun eklenmesi zorunlu
değildir.
(3) Gümrük idareleri, özet beyanın yazılı olarak verilmesine yalnızca gümrük idaresinin bilgisayar sisteminin
çalışmaması halinde izin verir. Yazılı olarak verilen özet beyan bilgileri bilgisayar sisteminin çalışmasını
müteakiben en geç takip eden iş günü içerisinde sisteme girilir.
(4) Özet beyanın üçüncü fıkra uyarınca yazılı olarak verildiği durumlarda, özet beyan, ek-10/A’da yer alan
Emniyet ve Güvenlik Belgesi formu kullanılarak verilir. Özet beyan kapsamı gönderinin birden fazla kalemden
oluşması halinde, Emniyet ve Güvenlik Belgesi formuna ek-10/B’de yer alan kalem listesi eklenir. Kalem
listesi, Emniyet ve Güvenlik Belgesinin tamamlayıcı parçasıdır.
(5) Özet beyanın yazılı olarak verilmesi durumunda, gerekli görülmesi halinde, yükleme listeleri ve diğer
belgeler de ibraz edilir.
(6) Üçüncü fıkra uyarınca verilen özet beyan, düzenleyen kişi tarafından imzalanır ve gümrük idaresince
onaylanır.
(7) Özet beyanın Kanunun 35/B maddesinin beşinci fıkrasında sayılan kişiler tarafından verilmesi durumunda,
aksine bilgi olmaması halinde, gümrük idaresince, özet beyanın sözleşme gereği taşıyıcının bilgisi ve onayı
dâhilinde verildiği kabul edilir.
(8) Özet beyan gümrük idaresi tarafından tescil edilir ve tescil bilgileri, özet beyanı veren kişiye elektronik
ortamda bildirilir. Özet beyanın Kanunun 35/B maddesinin beşinci fıkrasında sayılan kişiler tarafından
verilmesi durumunda, gümrük idaresi tarafından beyanın tescil edildiği, taşıyıcının sisteme bağlı olması
halinde, taşıyıcıya da bildirilir.
(9) Türkiye Gümrük Bölgesine giriş yapan araç içerisinde özet beyan verilmeksizin eşya getirildiğinin, eşyayı
Türkiye Gümrük Bölgesine getiren ya da taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından, 67’ inci maddede
belirtilen sürelerden sonra, eşyanın boşaltılmasına izin verilmesinden önce bildirilmesi durumunda, bu kişilerce
bu kapsamdaki eşya için özet beyan verilir. Bu durumda, Kanunun 241 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (d)
bendinde belirtilen miktarda para cezası alınır.
(10) Özet beyanda yapılan değişikliğin Kanunun 35/B maddesinin altıncı fıkrası uyarınca gümrük idaresinin
iznine bağlı olduğu hallerde, gümrük idaresinin değişikliğe izin verdiği, değişikliği yapan kişiye bildirilir.
118
Kanunun 35/B maddesinin beşinci fıkrasında sayılan kişiler tarafından yapılan değişiklik, gümrük idaresine bu
hususta başvuruda bulunması ve gümrük sistemine bağlı olması halinde taşıyıcıya da bildirilir.
(11) Özet beyanın tescil edildiği tarihi izleyen iki yüz gün (200 Gün) içerisinde taşıma aracının varış
bildiriminin 71 inci madde uyarınca gümrük idaresine yapılmamış olması veya eşyanın 72’nci madde uyarınca
gümrüğe sunulmamış olması halinde özet beyan verilmemiş sayılır.
Özet beyan olarak kullanılan bilgiler

(GY) MADDE 64
(1) Aşağıdaki şartların sağlanması durumunda bir transit işlemi kapsamında verilen bilgiler özet beyan olarak
kullanılabilir:
a) Transit rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine eşya getirilmesi.
b) 67’nci maddede belirtilen sürelerde alınmış olması kaydıyla transit bilgilerinin elektronik ortamda giriş
gümrük idaresine sunulması veya bu bilgilerin bilgisayar ağları kullanılarak değişimi.
c) Bilgilerin özet beyan için gerekli bütün unsurları içermesi.
(2) Gerekli unsurları içeren transit bilgilerinin 68’inci maddede belirtilen sürelerde alınmış olması kaydıyla,
eşyanın varış yerinin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olması halinde de 63’üncü maddede aranan şartlar
sağlanmış sayılır.
Kombine taşımacılıkta özet beyan verme yükümlülüğü

(GY) MADDE 65
(1) Eşyanın yüklendiği aracın aktif taşıma aracı olarak bağımsız şekilde hareket edecek nitelikte olduğu ve bu
aracın başka bir araçla Türkiye Gümrük Bölgesine taşındığı kombine taşımacılıkta, özet beyanı verme
yükümlülüğü taşınan taşıma aracının işleticisine aittir.
(2) Özet beyan, Türkiye Gümrük Bölgesine girilirken kullanılan taşıma şekline göre 67’nci maddede belirtilen
sürede verilir.
Taşıma sözleşmelerinde özet beyan verme yükümlülüğü

(GY) MADDE 66
(1) Deniz veya hava taşımacılığında, taşıma aracının paylaşımı veya taşıma işleminin sözleşme kapsamında
yapılması durumunda, özet beyan verme yükümlülüğü, taşıma işlemini taahhüt ederek eşyanın araçta taşınması
için taşıma belgesi düzenleyene aittir.
Süre Sınırları
(GY) MADDE 67
(1) Denizyolu taşımacılığında, özet beyan aşağıda belirtilen sürelerde gümrük idaresine verilir:
a) Konteyner ile taşınan eşya için, (c) bendinde belirtilen durumlar haricinde, hareket limanında eşyanın gemiye
yüklenmesinden en az yirmi dört saat önce gümrük idaresine özet beyan verilir.
b) Dökme ve ambalaj halindeki eşya için, (c) bendinde belirtilen durumlar haricinde, Türkiye Gümrük
Bölgesindeki ilk varış limanına gelmeden en az dört saat önce gümrük idaresine özet beyan verilir.
c) Karadeniz ya da Akdeniz üzerindeki yabancı ülke limanları ve Avrupa Topluluğu gümrük bölgesinde yer
alan limanlar (Fransa’nın denizaşırı illeri, Azorlar, Madeira ve Kanarya Adaları hariç) ile Türkiye Gümrük
Bölgesindeki limanlar arasında taşınan eşya için ilk varış limanına gelmeden en az iki saat önce gümrük
idaresine özet beyan verilir.
(2) a) Havayolu taşımacılığında, özet beyan aşağıda belirtilen sürelerde gümrük idaresine verilir:
1) Kısa mesafeli uçuşlarda en geç uçağın havalandığı ana kadar gümrük idaresine özet beyan verilir.
2) Uzun mesafeli uçuşlarda, Türkiye Gümrük Bölgesinde ilk havalimanına inilmesinden en az dört saat önce
gümrük idaresine özet beyan verilir.
b) (a) bendinin uygulanmasında, kısa mesafeli uçuşlardan son hareket havalimanı ile Türkiye’de vardığı ilk
havalimanı arasındaki uçuş süresi dört saatten az olan uçuşlar anlaşılır. Diğer bütün uçuşlar uzun mesafeli
sayılır.
(3) Demiryolu taşımacılığında, özet beyan giriş gümrük idaresine varılmasından en az iki saat önce verilir.
119
(4) Karayolu taşımacılığında, uluslararası sözleşmeler kapsamında başlamış bir transit işlemi kapsamında
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya hariç olmak üzere, özet beyan bilgilerini de içeren transit beyanı
taşıtın giriş gümrük idaresine varmasından önce elektronik ortamda giriş gümrük idaresine verilir.
(5) Bilgisayar sisteminin geçici olarak kullanılamaması halinde de birinci ila dördüncü fıkralardaki süreler
geçerlidir.
Sürelerin uygulanmayacağı haller

(GY) MADDE 68
(1) 67’nci maddenin birinci ila dördüncü fıkralarında belirtilen süreler;
a) Uluslararası anlaşmalarla 69 uncu maddede belirtilen güvenlik kontrollerinin tanınması durumlarında
uygulanmaz.
b) Uluslararası anlaşmalarla 67’nci maddenin birinci ila dördüncü fıkralarında belirtilen sürelerden farklı
süreler içerisinde beyan bilgilerinin değişiminin öngörülmesi durumlarında uygulanmaz.
c) Mücbir sebep ve beklenmeyen haller durumlarında uygulanmaz.
Risk analizi
(GY) MADDE 69
(1) Gümrük idaresi, özet beyanda bulunan bilgilerden faydalanarak, eşya Türkiye Gümrük Bölgesine gelmeden
önce emniyet ve güvenlik amaçlı olarak risk analizi yapar.
(2) Gümrük idaresi 67’ inci maddede belirtilen sürelere uyulmuş olması koşuluyla eşyanın gelişinden önce risk
analizini tamamlar.
(3) 67’ inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca konteyner ile taşınan eşya için gümrük idaresi özet
beyanın tescilinden sonraki yirmi dört saat içerisinde risk analizini tamamlar. Bu analiz sonucunda, gümrük
idaresi, söz konusu eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmesinin güvenlik ve emniyet yönünden ciddi bir
tehdit oluşturduğu ve acil müdahale edilmesi gerektiği sonucuna varırsa, özet beyanı veren kişiye ve eğer özet
beyan taşıyıcıdan başka bir kişi tarafından verilmişse sistemle bağlantılı olması şartıyla taşıyıcıya da, eşyanın
yüklenmemesi gerektiği hususunda bildirimde bulunur. Bildirim özet beyanın tescilinden sonraki yirmi dört
saat içerisinde yapılır.
(4) 61 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca özet beyan verilmediği hallerde risk analizleri gümrük
beyannamesi veya beyanname yerine geçen belge üzerinden gerçekleştirilir.
(5) Risk analizi çalışmaları tamamlandıktan sonra sonuçların uygun bulunması halinde gümrüğe sunulan eşya,
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulabilir.
(6) Özet beyanın 67’nci maddede belirtilen süre sınırları içerisinde verilememesi durumunda, eşyanın
sunulduğu gümrük idaresince, özet beyan, gümrük beyannamesi veya eşyaya ilişkin diğer bilgiler üzerinden
risk analizleri gerçekleştirilir.
(7) Taşıma aracının özet beyanda giriş gümrük idaresi olarak beyan edilenden başka bir gümrük idaresine
geleceği durumda, bu gümrük idaresine varışından önce taşıma aracının kullanıcısı ya da temsilcisi özet
beyanda beyan edilen gümrük idaresine “sapma bildirimi” mesajı kullanarak bildirimde bulunur. Bu mesaj, ek-
10/C’de belirtilen hususları içerir ve ek-10’da yer alan açıklama notlarına uygun olarak düzenlenir. Bu fıkra,
64’üncü maddede belirtilen durumlarda uygulanmaz.
(8) Özet beyanda giriş gümrük idaresi olarak beyan edilmiş olan gümrük idaresi, sapma bildiriminde taşıtın
giriş yapacağı bildirilen gümrük idaresine, sapma hakkında emniyet ve güvenlik risk analizinin sonuçlarıyla
birlikte derhal bildirimde bulunur.
Birden fazla limana uğrayan deniz veya hava taşıtlarına ilişkin özet beyan verilmesi ve risk analizi
(GY) MADDE 70
(1) Deniz veya hava taşıtlarının Türkiye sınırları dışında herhangi bir liman veya havalimanına uğramaması
koşuluyla, Türkiye Gümrük Bölgesinde birden fazla liman veya havalimanına uğraması halinde, özet beyan,
eşyanın boşaltılacağı liman veya hava limanındaki gümrük idaresine verilir.
(2) Güvenlik ve emniyet amaçlı risk analizi, eşyanın boşaltılacağı her bir liman veya hava limanındaki gümrük
idaresince gerçekleştirilir. Risk analizi sonucunda, eşyanın acil müdahale gerektirecek ölçüde tehdit
oluşturduğuna karar verilmesi halinde, gümrük idaresince yasaklayıcı tedbirler alınır ve ilk varış limanı veya
havalimanındaki gümrük idaresine de bildirimde bulunulur.
Varış bildirimi
120
(GY) MADDE 71
(1) Denizyolu ve havayolu taşımacılığında, Türkiye Gümrük Bölgesine girilirken kullanılan taşıma aracının
işleticisi veya temsilcisi, eşyanın boşaltılacağı gümrük idaresine ulaştığında taşıma aracının varışını bildirir.
Varış bildirimi, veri işleme tekniği yoluyla verilir ve boşaltılacak eşya için düzenlenen özet beyanların tespiti
için gereken bilgileri içerir.
(2) Karayolu ve demiryolu taşımacılığında, eşyanın giriş gümrük idaresine sunulması ile varış bildiriminin
verildiği kabul edilir.
(3) Gümrük idareleri, varış bildiriminin yazılı olarak verilmesine yalnızca gümrük idaresinin bilgisayar
sisteminin çalışmaması halinde izin verir. Yazılı olarak verilen varış bildirimi bilgileri bilgisayar sisteminin
çalışmasını müteakiben en geç takip eden iş günü içerisinde sisteme girilir.
(4) Varış bildirimi veren kişi varış bildiriminde yer alan bilgilerin doğruluğundan sorumludur.
SORU:
Varış bildirimi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Varış bildirimi ithalat gümrük idaresine verilir.

B) Her özet beyan için ayrı ayrı varış bildiriminde bulunulur.
C) Sadece deniz yolu ve hava yolu taşımacılığın da varış bildiriminde bulunulur.
D) Varış bildirimi, gümrük beyannamelerinin tespiti için gerekli bilgileri içerir.
CEVAP: C
SORU:
Kombine taşımacılık ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Eşyanın yüklendiği aracın aktif taşıma aracı olduğu ve bu aracın başka bir araçla taşındığı taşımacılık
şeklidir.
B) Kombine taşımacılıkta, özet beyanı verme yükümlülüğü taşıyan taşıma aracının işleticisine aittir.
C) Kombine taşımacılıkta özet beyan, Türkiye
D) Gümrük Bölgesine girilirken kullanılan taşıma şekli için belirlenen sürede verilir.
E) Kombine taşımacılıkta, özet beyanı verme yükümlülüğü taşınan taşıma aracının işleticisine aittir.
CEVAP: B
SORU: GÜMRÜK MÜŞ. MESLEKİ YETERLİLİK SINAVI MART 2015

Gümrük Yönetmeliği'nin 69. maddesine göre Konteyner ile taşınan eşya için gümrük idaresi özet
beyanın tescilinden sonra söz konusu eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmesinin güvenlik ve emniyet
yönünden ciddi bir tehdit oluşturduğu ve acil müdahale edilmesi gerektiği sonucuna varırsa, özet beyanı
veren kişiye ve eğer özet beyan taşıyıcıdan başka bir kişi tarafından verilmişse sistemle bağlantılı olması
şartıyla taşıyıcıya da, eşyanın yüklenmemesi gerektiği hususunda bildirimde bulunur. Bu bildirim ne
zamana kadar yapılır?
A) Bildirim özet beyanın tescilinden sonraki on iki saat sonra yapılır.

B) Bildirim özet beyanın tescilinden önceki yirmi dört saat içerisinde yapılır.
C) Bildirim özet beyanın tescilinden önceki on iki saat içerisinde yapılır,
D) Bildirim özet beyanın tescilinden sonraki yirmi dört saat içerisinde yapılır.
CEVAP: D
SORU:
Özet beyan verme süreleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Kısa mesafeli uçuşlarda en geç uçağın havalandığı ana kadar

B) Demir yolu taşımacılığında, giriş gümrük idaresine varılmasından en az iki saat önce
C) Kara yolu taşımacılığında eşyanın giriş gümrük idaresine varışından itibaren dört saat içinde
D) Uzun mesafeli uçuşlarda, Türkiye Gümrük Bölgesinde ilk havalimanına inilmesinden en az dört saat
önce
CEVAP: C
GENELGE (2013/7)
121
Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, özet beyanın tescil edildiği tarihten itibaren iki yüz gün içinde bir varış
bildirimine konu edilmemiş olması veya özet beyan kapsamı eşyanın gümrüğe sunulmamış olması halinde,
tescil edilmiş bulunan özet beyanlar ile ilgili olarak yapılacak işlem hususunda tereddüt yaşandığı
anlaşılmaktadır.
Gümrük Yönetmeliğinin 63’üncü maddesinin on birinci fıkrası; "Özet beyanın tescil edildiği tarihi izleyen iki
yüz gün içerisinde taşıma aracının varış bildiriminin 71 inci madde uyarınca gümrük idaresine yapılmamış
olması veya eşyanın 72’ inci madde uyarınca gümrüğe sunulmamış olması halinde özet beyan verilmemiş
sayılır." hükmünü amirdir.
Diğer taraftan, aynı Yönetmeliğin 82 no.lu eki uyarınca yükümlünün hatasından kaynaklanan özet beyan
iptallerinde Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinin birinci fıkrasının uygulanması gerekmektedir.
Bu çerçevede, özet beyanın tescil edildiği tarihten itibaren iki yüz gün içinde bir varış bildirimine konu
edilmemiş veya özet beyan kapsamı eşyanın gümrüğe sunulmamış olması nedeniyle yükümlüsünce iptal
talebinde bulunulduğunda veya gümrük idaresince durum tespit edildiğinde, durumun yükümlünün hatasından
kaynaklanması halinde Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinin birinci fıkrasının uygulanması suretiyle
bahse konu özet beyanların iptal edilmesi şeklinde işlem yapılacaktır.
Diğer taraftan, tescil edildiği tarihten itibaren iki yüz gün geçen özet beyanlar da dâhil tüm özet beyan
iptallerinde, satış sözleşmesinin feshi gibi ticari bir nedenle veya yükümlünün iradesi dışında gelişen kaza,
çalınma vs. bir nedenle özet beyan kapsamı eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmemiş/getirilemeyecek
olması ve durumun, herhangi bir mahreç makamı onayı gerekmeksizin belgelendirilmesi üzerine gümrük
idaresince yapılacak değerlendirmede iptal nedeninin yükümlünün hatasından kaynaklanmadığının anlaşılması
üzerine iptal işlemi, Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uygulanmaksızın
gerçekleştirilecektir.

2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
Dökme eşyada eksiklik ve fazlalık oranları

MADDE 131
(1) Eşyanın tabiatından kaynaklanan farklılıklar saklı kalmak üzere dökme gelen;
a) Ek-13’teki listede yer alan eşya için aynı ekte yer alan oranları aşmayan ve taşınmasında ortaya çıkan
farklılıklar için,
b) Ek-13’teki listede yer almayan dökme eşyanın taşınmasından ortaya çıkan ve %3’ ü aşmayan farklılıklar
için,
özet beyan eksikliği veya fazlalığı takibatı yapılmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eşyanın Gümrüğe Sunulması
(GK) Madde 39
Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya
hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşya, getiren kişi ya da duruma göre eşyanın gelişinden sonra
taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından gümrüğe sunulur. Gümrüğe sunan kişi, eşyayı daha önce ibraz
olunan özet beyan ya da gümrük beyannamesi ile ilişkilendirir.
(GK) Madde 40
Ticaret Bakanlığı;
a) Yolcu beraberinde getirilecek eşya hakkında, 39 uncu madde hükümleri dışında özel düzenlemeler yapabilir.
b) Gümrüğe sunulmaksızın bir gümrük rejimine tabi tutulabilecek eşya hakkında, 39 uncu madde hükümleri
dışında özel düzenlemeler yapabilir.
(GK) Madde 41
Talep üzerine, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasından önce, gümrüğe sunulan eşyanın
incelenmesi veya bundan numune alınması yönünden ilgili ve yetkili kişilere izin verilebilir.
EK BİLGİ:
ÜÇÜNCÜ KISIM
122
Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine Girmesi ve Gümrüğe Sunulması
Eşya Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesi ve gümrüğe sunulmasına ilişkin özel düzenlemeler
(GY) MADDE 73
(1) Özel kanunlar veya taraf olduğumuz anlaşmalar ve sözleşmelerle veya idari düzenlemelerle Türkiye
Gümrük Bölgesine girişi yasak edilmiş ve edilecek olan eşya, 271 inci madde saklı kalmak kaydıyla, her ne
suretle olursa olsun Türkiye’ye sokulamaz.
(2) Kanun ve uluslararası anlaşmalar ile kararname, tüzük, yönetmelik veya diğer idari düzenlemelerde Türkiye
Gümrük Bölgesine belirli gümrük kapılarından getirilmesi öngörülen eşya, yalnızca bu gümrük kapılarından
yurda sokulabilir.
(3) Eşya, Kanunun 39 uncu maddesi çerçevesinde gümrüğe sunulur. Eşyanın gümrüğe sunulmasında esas
alınacak tarih, taşıt aracının gümrük işlemlerinin yürütüldüğü alanlara girişine ilişkin gümrük veya gümrük
muhafaza yetkililerince tutulan ilk kayıt tarihidir. 61 inci madde ile 67’nci maddenin dördüncü fıkrası saklı
kalmak kaydıyla, eşya, gümrüğe sunan kişi tarafından daha önce ibraz olunan özet beyan ya da gümrük
beyannamesi ile ilişkilendirilir ve eşyanın sunulduğu tarih söz konusu belgelere kaydedilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Gümrüğe Sunulan Eşyanın Boşaltılması
(GK) Madde 42 – (Mülga)

(GK) Madde 45
1. Eşya bulunduğu taşıt araçlarından gümrük idarelerinin belirledikleri veya uygun gördükleri yerlerde söz konusu
idarelerin izni ile boşaltılabilir veya aktarılabilir ancak eşyanın tamamen veya kısmen acilen boşaltılmasını
gerektiren kaçınılmaz bir tehlikenin varlığı durumunda bu izin aranmaz. Bu gibi durumlarda en yakın gümrük
idaresi derhal haberdar edilir.
2. Gümrük idareleri, eşyanın ve bulunduğu taşıma araçlarının muayenesi amacıyla gerektiğinde eşyanın
boşaltılmasını ve kapların açılmasını isteyebilir.
3. Eşya konulduğu ilk yerden gümrük idarelerinin izni olmaksızın kaldırılamaz.
EK BİLGİ:
DÖRDÜNCÜ KISIM
Gümrüğe Sunulan Eşyanın Boşaltılması
Eşyanın boşaltılması
(GY) MADDE 74
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, gümrük gözetimi altında taşıttan boşaltılır. Boşaltmaya yetkili
deniz, kara ve hava araçlarının sahipleri veya kaptan, pilot, sürücü veya acentenin yetkili personeli ile geçici
depolama yeri işletmelerinin yetkili personeli tarafından eşyanın gümrük memurunun nezaretinde
boşaltılmasını müteakip yirmi dört saat içinde boşaltma listesi düzenlenerek gümrük memuru, taşıt sahibi,
sürücüsü veya temsilcisi ile geçici depolama yeri işletme personeli tarafından imzalanmak suretiyle gümrük
idaresine ibraz edilir. Üç nüsha olarak düzenlenip gümrük idaresince tasdik edilen bu listenin bir nüshası
gümrük idaresinde kalır. İkinci nüshası eşyayı geçici depolama yerine teslim edenlere, üçüncü nüshası ise
işletme personeline verilir. Bu işlem, gümrük idaresince uygun görülen yerlere alınan eşya için de geçerlidir.
(2) Boşaltma listesinde eşyanın cinsi, brüt ağırlığı, kapların sayısı, cinsi, markası, numarası, taşıtın ismi ve sefer
numarası gösterilir.
(3) Eşyanın boşaltmadan önce veya boşaltma sırasında zarar görmüş veya kaplarının kırık veya bozuk olduğu
tespit edilirse bu durum bir tutanakla tespit olunarak boşaltma listesi ekinde gümrük idaresine sunulur.
(4) Boşaltma listesi, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla hazırlanarak geniş veya yerel alan ağıyla da gümrük
idaresine gönderilebilir.
Özet beyan ile boşaltma listesinin karşılaştırılması ve özet beyan takibatı
123
(GY) MADDE 75
(1) Özet beyan ile boşaltma listeleri karşılaştırılır. Karşılaştırma sonucunda farklılık görülürse buna ilişkin
tutanak düzenlenerek bu tutanak üzerinden özet beyan eksiklik/fazlalık takibatına geçilir.
(2) Dökme eşyanın ölçümlerinin draft survey yöntemi ile yapılması durumunda ölçüm sonuçları boşaltma
listelerinin düzenlenmesinde esas alınır.
(3) Boşaltma listesinde kayıtlı olmadığı halde özet beyanda kayıtlı bulunan eşya özet beyan eksiğidir. Boşaltma
listesinde kayıtlı olduğu halde özet beyanda kayıtlı olmayan eşya da özet beyan fazlasıdır.
(4) Özet beyanda kayıtlı miktara göre eksik veya fazla çıkan eşya için özet beyanı veren kişiye bildirimde
bulunulur. Özet beyan eksiklik veya fazlalıkları ile ilgili takibat, elektronik ortamda kayda alınır.
(5) Havayolu şirketlerince ibraz edilen ve belirli şartları taşıyan özet beyanlarla ilgili olarak; bir özet beyan
eksiği eşyanın başka bir uçakla geldiğinin ya da bir özet beyan fazlası eşyanın diğer bir özet beyan içeriği eşya
olduğunun bildirilmesi ve bu karışıklığın azami on gün içerisinde gerçekleşmiş olması ve miktar, sayı, kıymet,
marka, gönderici, alıcı ve diğer alametler bakımından özet beyanda kayıtlı eşya olduğunun tespit edilmesi
durumunda özet beyan eksiklik/fazlalık takibatına geçilmez.
(6) Demiryolu ile gelen eşyada, kapılarındaki mühürlerin sağlam olması koşuluyla ve boşaltılan eşyanın yük
senetlerine göre eksik veya fazla çıkması ile eksik veya fazla çıkan kaplarda şüpheli bir durum bulunmaması
halinde, açılan eksiklik veya fazlalık takibatı, Devlet Demiryolları İdaresinin gerekçeli yazısı üzerine kaldırılır.
(7) Dökme gelen eşyada ortaya çıkan eksiklik ve fazlalıklar ile ilgili olarak, Kanunun 237’ inci maddesi
uyarınca Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) kararı ile belirlenen farklılıklar için özet beyan eksikliği veya
fazlalığı takibatı yapılmaz. Özet beyan eksikliği veya fazlalığı takibatı gerektiren durumlar için takibat ve varsa
cezaî işlem, eksiklik veya fazlalığın tamamı için değil, Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) kararı ile
belirlenen takibat gerektirmeyen farklılıkları aşan kısmı için uygulanır. Takibata konu olmayan miktar için
herhangi bir cezaî işlem uygulanmaz. Ek-11’de yer alan fire oranları, özet beyan eksikliği veya fazlalığı
takibatlarında dikkate alınmaz.
Özet Beyan : 1 Adet PC, 1 Adet Kedi

Boşaltma Listesi : 1 Adet PC,
Burada Özet Beyan Eksiği vardır.
Özet Beyan : 1 Adet PC, 1 Adet Kedi

Boşaltma Listesi : 1 Adet PC, 1 Adet Kedi, 1 Adet Papağan
Burada Özet Beyan Fazlasıdır.
T.C.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Konu: Özet Beyan Uygulaması
GENELGE
(2012/2)
4458 sayılı Gümrük Kanunu ve buna bağlı Gümrük Yönetmeliğinin özet beyana ilişkin hükümleri
çerçevesinde aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre işlem yapılacaktır:
1- Birden Fazla Özet Beyanda Kayıtlı Eşyanın Tek Beyanname ile İşlem Görmesi
Farklı özet beyanlarda kayıtlı olmakla birlikte, alıcısı, tabi tutulacağı rejim ve faturadaki döviz cinsi aynı olan
eşya, yükümlüsünce talep edilmesi halinde, tek beyanname ile işlem görebilecektir.
2- Ticaret Odası veya Konsolosluk Onayı Aranmaması

Gümrük idarelerine ibraz edilen manifestolarda mahreç ülkedeki Ticaret Odası ve/veya Türk Konsolosluğu
onayı aranmayacaktır.
Bunun yanında, özet beyan eksiklik/fazlalık takibatı durumu hariç olmak üzere, özet beyan ve/veya orijinal
manifesto ile konşimentolarda kayıtlı bilgiler arasında farklılık bulunması halinde, özet beyanda yapılacak
düzeltmelerde, konşimentolarda yer alan bilgiler esas alınacak; mahreç ülkedeki Ticaret Odası ve/veya Türk
Konsolosluğu onayı aranmayacaktır.
124
3- Özet Beyan Eksiklik/Fazlalığı Durumunda Yapılacak İşlemler
a) Özet Beyan Eksiklik/Fazlalığının Tespit ve Takip Edileceği Gümrük İdaresi

Özet beyan eksiklik/fazlalığının konusunu Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için giriş gümrük idaresine
verilen özet beyan oluşturmaktadır. Dolayısıyla, özet beyan eksiklik/fazlalık tespiti ve takibatı, giriş gümrük
idarelerince yapılacak ve takibat eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasından
önce başlatılacaktır.
Transit rejimi kapsamında transit beyannamesi ile giriş gümrük idaresinden varış (iç ya da sınır) gümrük
idaresine sevk edilen eşyada varış gümrük idaresince farklılık tespit edilmesi durumunda, varış gümrük
idaresinde özet beyan eksiklik/fazlalık takibatı yapılması söz konusu olmayıp Gümrük Yönetmeliğinin 247’nci
maddesi uyarınca işlem yapılacaktır.
Ancak, miktar bakımından manifesto ve taşıma belgeleri ile varsa özet beyana uygun olarak giriş gümrük
idaresinde transit beyannamesi verilmiş olmakla birlikte, henüz varış gümrük idaresine sevk edilmemiş ve giriş
gümrük idaresinin denetiminde bulunan eşyada, transit beyannamesine ilişkin yapılan kontrol/muayene
sonucunda miktar yönünden farklılık tespit edilmesi halinde özet beyan eksiklik/fazlalık takibatı yapılacaktır.
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın bulunduğu taşıtın mührünün sağlam olması ve herhangi bir şüphe
halinin bulunmaması nedeniyle taşıtın tartılmadan transit beyannamesi ile varış gümrük idaresine sevk edildiği
durumda, varış gümrük idaresince yapılacak kontrolde taşıma belgelerinde kayıtlı miktar esas alınacak olup
taşıma belgelerine göre farklılık tespit edilmesi durumunda Gümrük Yönetmeliğinin 247’ncimaddesi uyarınca
işlem yapılacaktır.
Ancak, yükümlünün giriş gümrük idaresinde taşıtın tartılmasını talep etme ve Gümrük Kanunu’nun 41 inci
maddesinde belirtilen hakkı saklı olup taşıtın giriş gümrük idaresinde tartılması durumunda, tartım sonucu
tespit edilen miktarın taşıma belgelerinde ve varsa özet beyanda belirtilen miktardan farklı olması halinde,
eşyanın niteliği itibariyle yapılacak tartım veya sayım sonucuna göre giriş gümrük idaresince özet beyan
eksiklik/fazlalık takibatına geçilmesi gerekmektedir.
TIR karnesi kapsamındaki eşyada tespit edilen eksiklik veya fazlalıklara ilişkin takibat, özet beyan hükümlerine
göre değil, TIR karnesine ilişkin mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır.
b) Özet Beyan Eksiklik/Fazlalığının Tespiti Durumunda Yapılacak İşlemler
Özet beyan ile boşaltma listesinin karşılaştırılması sonucunda özet beyan eksiklik veya fazlalığının tespit
edilmesi halinde, taşıtın işleticisi, kullanıcısı veya temsilcisi, geçici depolama yeri işletme memuru ve
karşılaştırmayı yapan gümrük memuru tarafından imzalanmak suretiyle bir tutanak düzenlenecek ve bu
tutanak üzerinden özet beyan eksiklik/fazlalık takibatına geçilecektir.
Taşıtın işleticisi, kullanıcısı, temsilcisi ya da işletmeci kuruluşun başvurusu üzerine de özet beyan
eksiklik/fazlalık takibatına geçilebilecektir.
Özet beyanda kayıtlı miktara göre eksik veya fazla çıkan eşya için özet beyanı veren kişiye, tutanağın
düzenlendiği tarihte bildirimde bulunulacaktır. Tebligatın tutanak tarihi itibariyle yapılamaması halinde,
tebligatın yapıldığı tarih, özet beyan eksikliği veya fazlalığına ilişkin 3 aylık takibat süresinin başlangıç tarihi
olarak kabul edilecektir.
Özet beyan eksiklik veya fazlalıkları ile ilgili takibat, elektronik ortamda kayda alınacaktır.
c) Konteyner ile Taşınan Eşyada Özet Beyan Eksiklik/Fazlalığı

Taşıma şekli itibariyle çok sayıda konteynerin bir arada taşındığı durumlarda, konteyner açılmadan boşaltma
listelerinin düzenlenmesi halinde, boşaltma listelerinin konteyner bazında düzenlenmesi, araç olarak kabul
edilen konteynerin, özet beyan işlemlerinde kap olarak dikkate alınması ve özet beyan eksiklik/fazlalık
takibatının konteyner bazında yapılması gerekmektedir.
Konteyner açılmak suretiyle boşaltma listelerinin düzenlenmesi halinde takibatın konteyner bazında değil,
konteynerden boşaltılan eşya bazında yapılması gerekmektedir.
Ç) Cezaî İşlem
Özet beyanı veren kişi tarafından eksiklik veya fazlalığın neden kaynaklandığının, 3 aylık takibat süresi içinde,
eşyanın yüklendiği liman yetkilileri, çıkış acentaları ve taşımacı kuruluş kamu kuruluşu ise bu kuruluştan alınan
ve eşyanın yüklendiği limandaki en büyük Mülki İdare Amirince, Gümrük İdaresince, Ticaret ve Sanayi
Odalarınca veya Liman Başkanlığınca onaylanmış belgelerle ispat edilemediği takdirde Gümrük Kanunu’nun
237’nci maddesi uyarınca cezai işleme başlanacaktır.
Sürenin bitiminden önce talepte bulunulması halinde, ilgili gümrük idaresince, 3 aylık takibat süresi 3 ay
uzatılacak ve yeni süre ilk 3 aylık sürenin sonuna 3 ay eklenmek suretiyle belirlenecektir. Bu suretle
125
belirlenecek sürenin bitiminden önce gümrük idarelerine yapılacak gerekçeli taleple süre 1 ay daha
uzatılabilecektir.
Toplamda: 3 Ay + 3 Ay + 1 Ay
Gümrük Kanunu’nun 237’nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen oranların aşıldığı durumlarda, özet
beyan takibatı, eksiklik/fazlalığın tamamı için yapılacak ve uygulanması gereken durumlarda cezaî işlem,
eksiklik/fazlalığın tamamı üzerinden uygulanacaktır.
Özet beyan eksikliklerinde uygulanacak ceza miktarları, Gümrük Kanunu’nun 237’nci maddesinin ikinci
fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, eksikliğin tamamı üzerinden, eksikliğin tespit edilip tutanağın
imzalandığı tarihte yürürlükte bulunan İthalat Rejim Kararı eki listelerde “Diğer ülkeler” sütununda yer alan
gümrük vergisi oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanacaktır.
e) Özet Beyan Eksiklik/Fazlalığı Durumunda Eşyanın Bir Gümrük Rejimine Tabi Tutulması
1- Özet beyan eksikliği durumu
Özet beyan eksikliği durumunda, fiilen mevcut olan miktar üzerinden gümrük işlemleri yürütülecektir.
2- Özet beyan Fazlalığı durumu
Yapılan özet beyan fazlalığı takibatı sonucunda, eşyanın mahrecinden yanlışlıkla yüklendiğinin ispat edilmesi
ve takibatın kaldırılması üzerine eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenilmesi halinde, bu eşya için
Gümrük Kanunu’nun 63’üncü maddesi saklı kalmak kaydıyla, yeni bir beyanname tescil edilecektir.
Tescil edilen beyanname konusu eşya için mülkiyet hakkı ile ilgili bir sorunun kalmaması bakımından taşıma
belgesinde (konşimento, yük senedi, CMR vb.) gerekli düzeltme yapılacak; fazla çıkan eşya bedelinin
mükellefince İthalat Rejim Kararının 6’ncı maddesi uyarınca göndericiye ödendiğine dair belgeler gümrük
idaresine ibraz edilecektir.
Özet beyan fazlalığının, eşyanın mahrecinden yanlışlıkla yüklenmesinden kaynaklandığının gümrük rejimi
beyanından önce kanıtlanması durumunda, düzeltilen taşıma belgesindeki bilgilerle uyumlu bir faturanın ibrazı
istenecek, beyandan sonra kanıtlanması durumunda ise fazla çıkan eşyaya ilişkin yeni bir fatura aranacaktır.
Özet beyan fazlası olmakla birlikte, Gümrük Kanunu’nun 237’nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca
takibata konu olmayan eşyanın, beyan sahibi tarafından bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenilmesi halinde,
herhangi bir ceza tatbik edilmeksizin ilgili gümrük rejimi hükümleri çerçevesinde işlem yapılacaktır.
Özet beyan takibatı sonuçlanmadan özet beyan fazlası eşya hakkında bir gümrük beyanında bulunulmak
istenilmesi durumunda eşya teslim edilmeyecektir. Ancak, eşyanın saklanmasının masraflı ve külfetli olması
halinde, aynen korunması koşuluyla ve eşyanın gümrüklenmiş değeri tutarında teminat alınarak eşya sahibine
yed-i emin olarak teslim edilebilecektir.
Takibat sonucunda özet beyan fazlası eşyanın yanlışlıkla mahrecinden fazla olarak yüklenmiş olduğunun ispat
edilememesi halinde, yed-i eminde bulunan eşya gümrük idaresince teslim alınarak Gümrük Kanunu’nun
237’nci maddesinin üçüncü ve beşinci fıkraları uyarınca işlem yapılacak ve alınan teminat iade edilecektir.
Yed-i eminde bulunan eşyanın, takibat süresi içerisinde tüketilmiş olması ve yapılan takibat sonucunda özet
beyan fazlası eşyanın yanlışlıkla mahrecinden fazla olarak yüklenmiş olduğunun ispat edilememesi halinde,
Gümrük Kanunu’nun 237’nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca CIF kıymeti kadar para cezası
alınacak ve 207’nci maddesi uyarınca teminat nakde çevrilecektir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Gümrüğe Sunulan Eşyaya Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım
Belirlenmesi Zorunluluğu
(GK) Madde 46
1. Gümrüğe sunulan eşyaya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilir. (GOİK)
2. Özet beyan kapsamındaki eşyaya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek, buna ilişkin
işlemler;
a) Denizyolu ile gelen eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren kırk beş gün içinde tamamlanır.
b) Diğer bir yolla gelen eşya için, özet beyanın verildiği tarihten itibaren yirmi gün içinde tamamlanır.
126
3. Şartlar gerektirdiği takdirde, Ticaret Bakanlığı 2’nci fıkrada ve 48 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen
sürelerden daha kısa bir süre saptayabilir veya bu sürelerin uzatılmasına izin verebilir. Ancak, gerçek ihtiyaçları
aşan süre uzatımı yapılamaz.
EK BİLGİ:
BEŞİNCİ KISIM
Gümrüğe Sunulan Eşyaya Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya
Kullanım Belirlenmesi Zorunluluğu
Sürenin durduğu haller ve süre uzatımı

(GY) MADDE 76
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve gümrüğe sunulan eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanıma tabi tutulmasına ilişkin işlemlerinin Kanunun 46’ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen süreler
(45 Gün ve 20 Gün) içinde tamamlanması esastır.
Ancak, eşyanın herhangi bir adli veya idari takibata konu olması halinde bu takibat nedeniyle geçen süreler,
eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması için dış ticaret mevzuatı ya da sair
mevzuat gereğince ibraz edilmesi gereken uygunluk belgesi, kontrol belgesi, ithal lisansı, izin yazısı, gözetim
belgesi, tahlil raporu gibi belgelerin alınması veya buna ilişkin işlemlerin yerine getirilmesi sırasında geçen
süreler işlem tarihinin başladığı tarihte durdurularak yirmi veya kırk beş günlük sürelerin hesaplanmasında göz
önünde bulundurulmaz ve işlemin sonuçlandığı tarihten itibaren kalan süre verilir.
TEKRAR:
Sürenin Durduğu Haller
- Uygunluk belgesi
- Kontrol belgesi
- İthal lisansı
- İzin yazısı
- Gözetim belgesi
- Tahlil raporu
(2) Eşyanın Kanunun ilgili hükümleri uyarınca tasfiyelik hale gelip gelmediğinin tespitinde Kanunun 46’ncı
maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yirmi ve kırk beş günlük süreler ile yukarıda belirtilen süreler re ’sen
dikkate alınır. Bu sürelerin gümrükçe bilinmesinin zorunlu olmadığı durumda, eşyanın ilgilisi tarafından
vaktinde bilgi verilmemesi nedeniyle tasfiyelik hale geldiği düşünülerek düzenlenen tespit ve tahakkuk
belgeleri, ihale ilanının yayımlandığı veya perakende satış ya da tahsis kararının alındığı tarihe kadar yapılan
bir başvuru sonucunda, birinci fıkrada belirtilen işlemlerin başlangıç ve bitiş tarihleri dikkate alınarak, süreyi
durduran sebepler bulunduğunun anlaşılması durumunda iptal edilir. İhale ilanının yayımlandığı veya
perakende satış ya da tahsis kararının alındığı tarihten itibaren yapılacak süreyi durduran sebeplerin
bulunduğuna ilişkin başvurular değerlendirilmez.
(3) Kanunun 46’ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen süreler ilgilinin doğrudan veya mutat haberleşme
araçları ile kanuni süre veya verilen ek sürenin bitiminden önce yazılı başvurusu üzerine gümrük
müdürlüklerince uzatılır. Bir ayı aşan süre uzatım taleplerinde, bu talebin gerekçesinin belirtilmesi şarttır.
(4) Üçüncü fıkra uyarınca yapılacak süre uzatım taleplerinde,

a) Kayıtlı Posta Gönderileri yolu (Taahhütlü veya APS) veya Kayıtlı Kargo Taşımacılığı aracılığı ile yapılacak
başvurularda, başvuru dilekçesinin postaya veya kargoya verildiği tarih esas alınır.
b) Kayıtsız Posta yolu ile veya doğrudan doğruya ilgili gümrük idaresine yapılacak başvurularda, başvuru
dilekçesinin gümrük idaresinin kaydına giriş tarihi esas alınır
EK BİLGİ
Kaçak zannı ile el konulan eşya

(GY) MADDE 85
(1) Kaçak zannı ile el konularak kaçak eşya ambarı, yoksa sırasıyla genel antrepo, geçici depolama yerleri veya
gümrük idaresince uygun görülen yerlere konulan eşyanın mahkemesince sahiplerine iadesine karar verilmesi
halinde, kararın kesinleşmesini müteakip, eşya sahibine veya temsilcisine yapılacak tebligat tarihinden itibaren,
bu eşya geçici depolanan eşya statüsüne tabi tutulur. Bu eşya; serbest dolaşımda bulunmuyorsa otuz gün içinde
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilerek buna ilişkin işlemler tamamlanır; serbest
127
dolaşımda bulunuyorsa kararın kesinleşmesini müteakip ilgilisine yapılacak tebligat tarihinden itibaren otuz
gün içinde teslim alınır. Bu süreler içerisinde işlemleri yapılmayan eşya tasfiye edilir.
Süresi içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmayan eşya
(GY) MADDE 86
(1) Geçici depolanan eşya, sahipleri veya bunların temsilcileri tarafından verilen usulüne uygun beyanname ile
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulur.
(2) Kanunun 46’ncı ve 48 inci maddeleri ile bu Yönetmeliğin 76’ncı ve 79’uncu maddelerinde belirtilen süreler
içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek buna ilişkin işlemlere başlanmayan eşya
ile kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları hakkında herhangi bir adli veya idari takibat olmaması halinde tasfiye
hükümleri uygulanır (22.01.2016 tarih ve 29601 sayılı R.G. ile değişik). Gümrük idareleri, bu tür eşyayı
durumu belirleninceye kadar eşya sahibinin risk ve hesabına gümrüğün denetimindeki uygun göreceği bir yere
sevk edebilir veya söz konusu eşya sahipleri hesabına geçici depolama yeri işleticisince antrepoya kaldırılabilir.
Bu tür işlemlerin yapılması sırasında eşya hakkında tasfiye hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
(3) Kara hudut kapılarında, gümrüklü sahaya giriş tarihinden itibaren Kanunun 46’ncı maddesi ve bu
Yönetmeliğin 76’ncı maddesinde belirtilen süreler içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım
belirlenerek buna ilişkin işlemlere başlanmayan taşıtlar hakkında ikinci fıkra hükümleri uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
(GK) Madde 47
Eşya, gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici
depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır.
EK BİLGİ:
Örneğin eşya gemi vasıtasıyla Mersin Limanına geldi. Konteyner ile taşınan eşya için, eşyanın gemiye
yüklenmesinden en az yirmi dört saat önce özet beyan Mersin Gümrük Müdürlüğü Giriş Özet Beyan Servisine
veriliyor. Orta Akdeniz Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü Risk Kontrol Servisi belirli kriterler
çerçevesinde bu özet beyanı inceliyor eğer Risk Kontrol Servisi herhangi bir risk bulmaz ise sorunsuz şekilde
eşya Limana kabul ediliyor. Eşyanın Limana gelip GOİK yapılıncaya kadar ki süresince eşya Geçici depolanan
eşya statüsündedir.
Örneğin eşya gemi vasıtasıyla Orta Akdeniz GTB’ ye bağlı Geçici Depolama Yeri Olan Kahramanlı Dry Port’
a getirildi. Konteyner ile taşınan eşya için, eşyanın gemiye yüklenmesinden en az yirmi dört saat önce özet
beyan Mersin Gümrük Müdürlüğü Giriş Özet Beyan Servisine veriliyor. Orta Akdeniz Gümrük ve Dış Ticaret
Bölge Müdürlüğü Risk Kontrol Servisi belirli kriterler çerçevesinde bu özet beyanı inceliyor eğer Risk Kontrol
Servisi herhangi bir risk bulmaz ise sorunsuz şekilde eşya Kahramanlı Dry Port’ a kabul ediliyor. Eşyanın
Kahramanlı Dry Port’ a gelip GOİK yapılıncaya kadar ki süresince eşya Geçici depolanan eşya statüsündedir.
SORU: GÜMRÜK MÜŞ. YAR. EKİM 2017

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan
eşya gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya
kadar hangi statüde bulunur?
A) Gümrük statüsü
B) Transit eşyası statüsü
C) Antrepo eşyası statüsü
D) Geçici depolanan eşya statüsü
CEVAP: D
(GK) Madde 48
1. Geçici depolanan eşya, sadece gümrük idarelerinin uygun gördüğü yerlerde ve bu idarelerin belirlediği
koşullarda depolanabilir. Gümrük idareleri, geçici depolanan eşya için 183’üncü veya 184’üncü madde
hükümlerine göre tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere eşya sahibinden teminat
isteyebilir.
128
2. Yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutuluncaya kadar yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süre üç
aydır.
SORU: MUAYENE MEMURLUĞU YETERLİLİK KASIM 2013

Yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutuluncaya kadar yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süre ne
kadardır?
A) 30 Gün
B) 45 Gün
C) 3 Ay
D) 6 Ay
CEVAP: C
SORU: GÜM. MÜŞ. ÖN ELEME SINAVI ARALIK 2014

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar yolcu eşyasına mahsus gümrük
ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süre kaç aydır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
CEVAP: C
CEVAP: Soru Gümrük Kanunun 48.Maddesinin 2.fıkrası ile ilgilidir;
1. Geçici depolanan eşya, sadece gümrük idarelerinin uygun gördüğü yerlerde ve bu idarelerin belirlediği
koşullarda depolanabilir.
Gümrük idareleri, geçici depolanan eşya için 183’üncü veya 184’üncü madde hükümlerine göre tahakkuk
edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere eşya sahibinden teminat isteyebilir.
2. Yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma
tabi tutuluncaya kadar yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süre
üç aydır.
(GK) Madde 49
41 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere, geçici depolanan eşya, görünüş ve teknik özelliklerinin
değiştirilmemesi koşuluyla, aynı durumda muhafazalarını sağlamak üzere yönetmelikle belirlenen elleçlemeye
tabi tutulabilir.
Elleçleme faaliyetleri
(GY) MADDE 99
(1) Başmüdürlüklerce Kanunun 56’ıncı maddesinin birinci fıkrası kapsamına girdiğine karar verilen eşyanın
üzerlerinde veya iç ve dış ambalajlarında yer alan ve üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren
veya böyle bir izlenim uyandıran isim, simge, ibare ya da etiketlerin sökme, kazıma, silme, kesme ve sair
yöntemlerle eşyanın veya ambalajının üzerinden kaldırılmasıyla veya gerçek menşe ülkesini gösteren ibarelerin
eklenmesiyle sınırlı olan elleçleme işlemleri, eşyanın zarar görmemesi ve asli niteliklerinin değiştirilmemesi
koşuluyla yapılabilir.
(2) Bu madde kapsamına giren elleçleme faaliyetlerine, yazılı talep üzerine gümrük idarelerince izin verilir.
İzin başvurusunda eşyaya ilişkin yapılacak elleçleme faaliyetinin niteliği ve amacının belirtilmesi gerekir.
(GK) Madde 50
1. 46’ncı maddeye göre belirlenmiş süreler ile 48 inci maddenin 2’nci fıkrasında belirtilen süre içinde kendilerine
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayini için gerekli işlemlere başlanmamış eşya, herhangi bir adli
veya idari takibata konu olmaması halinde, 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
2. Gümrük idareleri, söz konusu eşyayı durumu belirleninceye kadar, eşya sahibinin risk ve hesabına gümrüğün
gözetimindeki özel bir yere sevk edebilir.
EK BİLGİ:
129
ALTINCI KISIM
Geçici depolanan eşya
(GY) MADDE 77
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan eşya gümrüğe sunulmasından sonra
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde
bulunur ve bu şekilde adlandırılır. Talep halinde ihracat eşyasının da bu kapsamda değerlendirilmesi
mümkündür.
(2) Özet beyanın eşyanın gümrüğe sunulmasından önce verildiği hallerde, Kanunun 46’ncı maddesinde
belirtilen süreler (45 ve 20 Günlük Süreler) eşyanın gümrüğe sunulduğu tarihten itibaren başlar. Deniz veya
hava taşıtlarının Türkiye Gümrük Bölgesinde birden fazla liman veya havalimanına uğradığı hallerde, Kanunun
46 (45 ve 20 günlük süreler)’ıncı maddesinde belirtilen süreler, taşıt aracının eşyanın boşaltılacağı gümrük
idaresine girişine ilişkin gümrük veya gümrük muhafaza yetkililerince tutulan kayıt tarihinden itibaren başlar.
(3) Kanunun 35/C maddesine göre giriş gümrük idaresine özet beyan statüsünde gümrük beyannamesi
verildiğinde, eşyanın sunulması ile birlikte beyanname tescil edilir ve eşya beyan edilen rejimin öngördüğü
işlemlere tabi tutulur.
(4) Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir yerden diğer bir yere transit rejimine tabi tutularak taşınan serbest
dolaşımda olmayan eşya, varış gümrük idaresine getirildiğinde ve transit rejimi hükümlerine göre gümrük
idaresine sunulduğunda Kanunun 41 ila 50’nci madde hükümleri uygulanır. Bu eşya için varış gümrük idaresine
taşınma şekline göre belirlenecek olan Kanunun 46’ncı maddesinde belirtilen süreler, eşyanın varış gümrük
idaresine sunulduğu tarihten itibaren başlar ve geçici depolama işlemleri bilgisayar sistemindeki transit
beyannamesi bilgileri üzerinden yürütülür.
Geçici depolama yerlerine eşya alınması

(GY) MADDE 78
(1) Eşya, geçici depolama yerlerine buralarda görevli işletme personelinin sorumluluğu ve gümrük
memurlarının gözetimi altında alınır.
(2) Gümrükçe izin verilen diğer yerlere eşya alınmasının talep edilmesi halinde, talep sahibinin sorumluluğu
ve gümrük idaresinin gözetimi altında bu talep kabul edilir.
(3) Gümrük memuru, geçici depolama yerine alınan eşya için kendisine verilen ve üzerinde özet beyan
numarasının yer aldığı boşaltma listesi ile özet beyan bilgilerini karşılaştırarak geçici depolama yeri giriş
işlemlerini onaylar. Bu onay sonrasında boşaltma listesi ilgili (Değişik ibare:RG-31/3/2012-28250) işletme
personeli tarafından muhafaza edilir. (Ek cümle:RG-30/12/2021-31705) Havayolu veya denizyolu ile gelen
eşyanın, geldiği limanda bulunan geçici depolama yerine alınmasına ilişkin işletici tarafından elektronik olarak
tutulan ve Bakanlık ile paylaşılan veriler doğrultusunda sistemde geçici depolama yeri giriş kayıtlarının
oluşturulmasına Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde izin verilebilir.
Geçici depolama yerleri

(GY) MADDE 79
(1) Geçici depolanan eşyanın her türlü dış etken ve müdahalelerden korunmasını sağlayacak şekilde yapılmış
ve taşıtların durduğu, yanaştığı veya indiği yerlerdeki ambar, depo, ardiye veya hangar gibi yerler geçici
depolama yerleridir.
(2) Ağır ve havaleli eşyanın konulmasına mahsus olmak üzere, limanlar gibi gümrük işlemlerinin yapıldığı
yerlerde bulunan geçici depolama yerlerinin mütemmim cüz’ü niteliğindeki açık alanlar; yolcu eşyasının, yolcu
beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutuluncaya kadar konulduğu gümrük ambarları ile bu ambarların mütemmim cüz’ü niteliğindeki ithalat
vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen ve yurt dışı edilmek ya da gümrükçe onaylanmış bir
işlem veya kullanıma tabi tutulmak üzere gümrük idarelerince teslim alınan kişisel kullanıma mahsus kara
taşıtlarının konulduğu yerler de geçici depolama yeri addolunur. Yolcu eşyası ve taşıtlar buralarda üç ay
kalabilir. Bu süre, talep halinde mücbir sebep belgesi aranmaksızın ilgili gümrük müdürlüğünce üç aya kadar
uzatılabilir.
(3) Geçici depolama yerlerinin bulunmadığı mahallere getirilen eşya, duruma uygun gerekli önlemler alınmak
şartıyla, geçici depolanan eşya statüsünde gümrükçe müsaade edilen yerlere de konulabilir. Bu gibi hallerde,
gümrük idarelerince geçici depolanan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergileri tutarında eşya sahibinden
teminat istenir.
Yolcu beraberi eşya ambarı

(GY) MADDE 80
130
(1) Yolcu beraberi eşya ambarına alınan eşya için görevli memur tarafından doldurularak bu memur ve eşya
sahibi tarafından imzalanan ve gümrük idaresinin Resmî mührünü taşıyan bir alındı makbuzu yolcuya verilir.
Eşya bu alındıya dayanılarak elektronik ortamda kayda alınır. Bu kayıtta, yolcunun ismi ve soyadı ile kendisine
verilen alındının numarası da yer alır. Ambar bekleme süresi içerisinde yolcular tarafından yurtdışına
gönderilmek istenilen eşyanın işlemleri alındı makbuzu üzerinden yürütülür. Yolcu beraberi eşya ambarından
eşya çıkarılması işlemleri, geçici depolama yerlerinden eşya çıkarılması hükümlerine tabidir.
Özel tertip ve düzenek gerektiren eşya ve geçici depolama yerlerine alınmayacak eşya
(GY) MADDE 81
(1) Aşağıda belirtilen ve EK-62’de yer alan eşyanın, niteliklerine uygun özel düzenek ve yapılara sahip geçici
depolama yerlerine alınması zorunludur.
a) Parlayıcı, patlayıcı, yanıcı ve yanmayı artırıcı eşya,
b) Korunmaları, soğuk hava depolarında olduğu gibi özel tertibat gerektiren eşya.
(2) EK-62’de yer alan diğer tehlikeli ve zararlı maddeler, eşyanın niteliğine uygun gerekli tedbirlerin alınması
suretiyle geçici depolama yerlerine konulabilir.
(3) Bir arada bulundukları eşya için ayrı bölümlerde depolansa dahi tehlike ve zarar doğurabilecek eşya geçici
depolama yerlerine alınmaz.
(4) Birinci fıkrada sayılan eşya, niteliklerine uygun özel tertip ve düzeneğe sahip geçici depolama yerleri
bulunmaması halinde doğrudan 330 uncu maddede belirtilen ve bu niteliklerine uygun genel veya özel
antrepolara alınır.
(5) Birinci fıkrada sayılan eşyanın, diğer eşyaya zarar vermeyecek şekilde, geçici depolama yerlerinin ayrı
bölümlerine gerekli tedbirler alınmak suretiyle konulmasına eşyanın niteliği, miktarı, kap ve ambalajları gibi
unsurlar dikkate alınarak ilgili gümrük idaresince izin verilebilir.
Kokar eşya
(GY) MADDE 82
(1) Kuru veya yaş deri gibi fena koku yayan eşya mümkünse ayrı bir geçici depolama yerine alınır. Bu mümkün
değilse geçici depolama yerinde diğer eşyaya zarar vermeyecek surette ayrılan bir yere konulur ve işlemlerinin
hızla yapılması yükümlü ve işletici tarafından sağlanır.
Sahipsiz eşya
(GY)MADDE 83
(1) Sahip veya taşıyıcıları belli olmayan ya da sahip veya taşıyıcıları tarafından muhafaza altına alınmayan eşya
gümrük idaresince geçici depolama yerlerine veya duruma uygun gerekli önlemler alınmak şartıyla yine
gümrük idaresinin uygun gördüğü yerlere konulabilir.
Rezerveli eşya
(GY) MADDE 84
(1) Kırık veya tamire muhtaç kaplar ile dağınık eşya geçici depolama yerine alınır alınmaz muayene ile görevli
memur tarafından, boşaltma ile ilgili kuruluşun yetkilisi, işletme personeli ve geçici depolama yerinden
sorumlu gümrük memuru huzurunda muayene edilerek bu eşyanın durumu bir tutanakla saptanır.
(2) Eşya geçici depolama yerine alındıktan sonra hasara uğrarsa rezerve yerine kaldırılarak yukarıda yazılı
işlemlerin yapılabilmesi için durum vakit geçirilmeden gümrük idaresine bildirilir.
(3) Rezerveli eşya bu husustaki tutanağın düzenlenmesinden sonra işletme personeli ve gümrük memurları
tarafından geçici depolama yerinde ayrılmış kapalı ve muhafazalı rezerve yerine konulur. Bu yerler işletme
personeli ve gümrük memurları tarafından çift kilit altında bulundurulur.
(4) Altın, gümüş ve platin gibi kıymetli madenlerden yapılmış her türlü eşya ile mücevherat, antika, müze ve
sanat eşyası da rezerve yerine konulur ve üzerlerine zarar vermeyecek şekilde mühür tatbik edilir. Söz konusu
eşyanın özellikleri boşaltma listesinde ayrıntılı bir şekilde gösterilir.
Kaçak zannı ile el konulan eşya

(GY) MADDE 85
(1) Kaçak zannı ile el konularak kaçak eşya ambarı, yoksa sırasıyla genel antrepo, geçici depolama yerleri veya
gümrük idaresince uygun görülen yerlere konulan eşyanın mahkemesince sahiplerine iadesine karar verilmesi
halinde, kararın kesinleşmesini müteakip, eşya sahibine veya temsilcisine yapılacak tebligat tarihinden itibaren,
bu eşya geçici depolanan eşya statüsüne tabi tutulur. Bu eşya; serbest dolaşımda bulunmuyorsa otuz gün içinde
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilerek buna ilişkin işlemler tamamlanır; serbest
dolaşımda bulunuyorsa kararın kesinleşmesini müteakip ilgilisine yapılacak tebligat tarihinden itibaren otuz
gün içinde teslim alınır. Bu süreler içerisinde işlemleri yapılmayan eşya tasfiye edilir.
131
Süresi içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmayan eşya
(GY) MADDE 86
(1) Geçici depolanan eşya, sahipleri veya bunların temsilcileri tarafından verilen usulüne uygun beyanname ile
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulur.
(2) Kanunun 46’ncı ve 48’inci maddeleri ile bu Yönetmeliğin 76’ncı ve 79 uncu maddelerinde belirtilen süreler
içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek buna ilişkin işlemlere başlanmayan eşya
ile kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları hakkında herhangi bir adli veya idari takibat olmaması halinde tasfiye
hükümleri uygulanır. Gümrük idareleri, bu tür eşyayı durumu belirleninceye kadar eşya sahibinin risk ve
hesabına gümrüğün denetimindeki uygun göreceği bir yere sevk edebilir veya söz konusu eşya sahipleri
hesabına geçici depolama yeri işleticisince antrepoya kaldırılabilir. Bu tür işlemlerin yapılması sırasında eşya
hakkında tasfiye hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
(3) Kara hudut kapılarında, gümrüklü sahaya giriş tarihinden itibaren Kanunun 46’ncı maddesi ve bu
Yönetmeliğin 76’ncı maddesinde belirtilen süreler içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım
belirlenerek buna ilişkin işlemlere başlanmayan taşıtlar hakkında ikinci fıkra hükümleri uygulanır.
Eşyanın incelenmesi ve numune alınması

(GY) MADDE 87
(1) Kanunun 41 inci maddesi uyarınca gümrük idareleri, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanıma tabi tutulmasından önce ilgili ve yetkili kişilerin talebi üzerine eşyadan numune alınmasına veya
eşyanın incelenmesine izin verebilir.
(2) Talep, elektronik yolla yapılır. İlgili ve yetkili kişilerce imzalanır ve gümrük idaresine verilir. Talep,
aşağıdaki bilgileri içerir:
a) Başvuru sahibinin adı ve adresi,
b) Eşyanın bulunduğu yer,
c) Önceki beyana ilişkin aşağıdaki bilgilerden biri,
1) Özet beyan,
2) Önceki gümrük rejimine ilişkin beyanname,
3) Taşıma şekli,
ç) Eşyanın tanımlanması için gerekli diğer bilgiler.
(3) Gümrük idareleri kararlarını ilgili ve yetkili kişilere bildirir. Talebin eşyadan numune alınmasına ilişkin
olması halinde, kararda numune olarak alınacak eşya miktarı belirtilir.
(4) Eşyanın incelenmesi ve eşyadan numune alınması ile ilgili işlemler gümrük idarelerinin gözetimi altında
gerçekleştirilir. Eşyanın incelenmesi, numune alınması, tahlile ve ekspertize tabi tutulması ile ilgili sorumluluk
ve masraflar yükümlüye aittir. İlgili kurumların yapacağı kontroller kapsamında eşyadan numune alınmasının
gerekli olması durumunda, numune ilgili kurumun temsilcileri tarafından alınır.
(5) Alınan numuneler gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulur. Ancak numunenin telef
olması veya telafi edilemez kaybı durumunda, gümrük yükümlülüğünün doğmamış olduğu kabul edilir.
(6) Serbest dolaşımda olmayan eşyadan inceleme sonrası ortaya çıkan atık veya artıklar gümrükçe onaylanmış
bir işlem veya kullanıma tabi tutulur.
Eşyanın muayene edilmesi

(GY) MADDE 88
(1) Geçici depolama yerlerinde bulunan eşya, beyana uygun olup olmadığının tespiti açısından veya gerekli
görülen herhangi bir zamanda muayene ile görevli memurlar tarafından muayene edilir. Gerek görülmesi
halinde muayenede, eşya sahibi veya temsilcisinin veya geçici depolama yeri personelinin bulunması da
istenebilir.
Sigorta uzmanlarınca ekspertiz yapılması

(GY) MADDE 89
(1) Rezerveli eşya ile kaplarının muhteviyatı noksan çıkmış veya hasara uğramış eşyanın, gümrük idaresinin
izni ile geçici depolama yerinde 88 inci maddede belirtilen memurların huzurunda sigorta uzmanları tarafından
ekspertizi yapılabilir.
Elleçleme faaliyetleri
(GY) MADDE 90
(1) Geçici depolanan eşya; görünüş ve teknik özelliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla aynı durumda
muhafazalarını sağlamak üzere, gümrük idaresinin izni ve denetlemesi altında, geçici depolama yerlerinde
bulunan diğer eşyaya zarar vermeyecek şekilde kaplarının tamiri veya sağlamlaştırılması, kaplarının
132
yenilenmesi, havalandırılması, kalburlanması gibi elleçleme faaliyetlerine tabi tutulabilir. Bu işlerin
yapılabilmesi için geçici depolama yerlerinde gerekirse ayrı bir bölüm tahsis edilir.
Elleçleme başvurusu
(GY) MADDE 91
(1) Elleçleme başvurusu ilgili gümrük idaresine yapılır. İşlemlerin, eşyanın aynı durumda muhafazasını
sağlamaya yönelik olduğunun anlaşılması halinde izin verilir.
Geçici çıkış işlemleri

(GY) MADDE 92
(1) Muayene ile görevli memurlar tarafından tahlile, ölçü ve ayar muayenesine, bilirkişilere veya bunlara benzer
sair yerlere gönderilmesine karar verilmesi nedeniyle geçici depolama yerlerinden geçici olarak çıkarılacak
eşya hakkında gümrük memuru tarafından bir tutanak düzenlenir ve eşyanın geri gelip gelmediğini takip etmek
için bu tutanak geçici depolama yerinde alıkonulur.
(2) Eşyanın ayniyatını tespit için gümrük tarife istatistik pozisyonu ve miktarı bu tutanakta gösterilir. Gerek
görülürse eşya mühür altına alınabilir.
(3) Eşya, geçici depolama yerinde kalacak tutanak üzerine sahipleri veya temsilcilerinden ve refakat edecek
gümrük memurundan imza alınarak memur gözetiminde gideceği yere yollanır.
Geçici depolama yerlerinden çıkartılan eşyanın işlemleri tamamlanarak serbest bırakılması

(GY) MADDE 93
(1) Geçici depolama yerlerinden geçici çıkarılacak;
a) Geri getirilmesi zamana bağlı, külfetli veya masraflı görülen eşya
b) Geçici olarak gönderildiği yerde tahlil, muayene veya kontrolü yapıldıktan veya gerekli işlemlere tabi
tutulduktan sonra sahiplerince geri getirilmeden çekilmek istenen eşya, tahlil, muayene veya kontrolü yapılmak
üzere ilgili kuruluşa gümrük memuru refakatinde sevk edilir.
(2) Bu eşya hakkında, geçici depolama yerinden geçici olarak çıkarılan eşyaya ait hükümler uygulanır.
Muayene, kontrol veya tahlilinin uygun bir netice verdiğinin ilgili kuruluş tarafından yazılı olarak gümrüğe
bildirilmesi üzerine eşya ile ilgili olarak kesin çıkış işlemleri uygulanır.
Kesin çıkış işlemleri

(GY) MADDE 94
(1) Gümrük işlemleri bitirilen ve gümrük işlemlerinin sistem üzerinde tamamlandığının anlaşılması üzerine
bilgisayar sisteminde çıkış onayı verilen eşya; 130 uncu madde hükümleri çerçevesinde eşya sahibi, temsilcisi
veya eşya sahibinin bu kapsamda vekalet verdiği diğer kişi tarafından geçici depolama yerinden çıkarılabilir.
Muayenesi yerinde yapılacak eşyanın geçici depolama yerlerinden çıkışı

(GY) MADDE 95
(1) Gümrüğün izni ile muayenesi yerinde yapılacak yolcu, kişisel eşya ve ev eşyası ile diğer eşya hakkında
sahiplerince verilecek dilekçeler gümrük idare amiri tarafından geçici depolama yerinde muayene ile görevli
memura havale olunur.
(2) Bunun üzerine, işletme personeli kendisine yapılan bildirim doğrultusunda kesin çıkış işlemini yapmakla
beraber, eşya sahibi veya temsilcisinin imzasından başka eşyaya eşlik edecek gümrük memuru ve muayene ile
görevli memurdan geçici depolama yeri defterine imza alır.
(3) Gümrük vergisine tabi olan ve muayenesi yerinde yapılacak eşyanın vergileri gümrük idaresi tarafından
eşya sahibinin beyanına göre teminata bağlanabilir.
Eşyanın başka bir geçici depolama yeri veya antrepoya nakli ve geçici depolama yerindeki eşyanın
başkasına devri
(GY) MADDE 96
(1) Başka bir gümrük idaresi denetimindeki geçici depolama yerine veya antrepoya nakli istenen eşya, transit
rejimi hükümlerine göre taşınır.
(2) 333’üncü maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkra hükümleri aynı zamanda geçici depolama işlemlerinde
de uygulanır. Eşyanın devri ile birlikte gümrük vergileri ile para cezaları da dâhil olmak üzere eşya ile ilgili
hukuki sorumluluklar devralana geçer.
Geçici depolama yerlerinin bulunmadığı yerler

(GY) MADDE 97
133
(1) 79 uncu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca geçici depolama yerlerinin bulunmadığı yerlere getirilen eşyanın
konulduğu yerlerin geçici depolama yeri olarak kabul edilebilmesi için; eşyanın hacim ve ağırlık itibariyle
geçici depolama yeri bulunan bir gümrük idaresine sevkinin masraflı veya külfetli olması ya da eşyanın hacim
ve ağırlık itibariyle mevcut geçici depolama yerine konulmasının mümkün olmaması gerekir.
(2) Eşyanın konulacağı yerin ilgili gümrük idaresince oluşturulacak heyet tarafından görülmesi ve görgü
tutanağına bağlanarak Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne intikal ettirilmesi sağlanır.
(3) Gümrük idarelerince;

a) Transite konu eşyaya ilişkin ithalde alınan gümrük vergileri ve fon tutarlarına karşılık olarak teminat alınması
suretiyle işlem tesis edilir.
b) İthal konusu eşyanın ithalat vergileri ile fon tutarının (Mülga ibare: RG-1/4/2020-31086) (…) teminata
bağlanması, gümrük vergileri ile fondan muaf olan eşya için teminat yerine taahhütname alınması,
c) Geçici depolama yeri olarak kabul edilen yerlerin eşyanın muhafazasına elverişli olması, gümrüğün kayıt,
kilit ve denetimi altında bulundurulması ve sürekli izlenmesi suretiyle işlem tesis edilir.
ç) Yukarıda belirtilen şartlarla geçici depolama yeri olarak kabul edilen yerlere konulan eşyanın sahiplerinin,
her ne sebeple ve suretle olursa olsun eşyanın konulduğu yerde meydana gelen zayiat ve firelerle, çalınma,
yanma, kaybolma, bozulma veya değiştirme gibi eşyanın miktarına veya niteliğine tesir eden hallerden ve
eşyanın bulunduğu yerlerden gümrüğün bilgisi dışında çıkarılmasından ve kullanılmasından dolayı gümrüğe
karşı sorumlu tutulmaları suretiyle işlem tesis edilir.
d) Zayiat, fire, çalınma, kaybolma, bozulma veya değiştirme gibi nedenlerle etkilenen eşyanın vergi ve
cezalarının, alınan teminattan mahsup veya doğrudan doğruya tahsil edilmek suretiyle kendilerinden alınacağı
ve duruma göre idari veya kaçakçılıkla mücadele mevzuatına göre işlem yapılacağının ilgililere duyurulması
ve bu hususlara riayet edileceğine dair taahhütname alınması suretiyle işlem tesis edilir.
e) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca açma ve işletme harçlarının usulüne uygun olarak tahsil edilmesi (Bir
defada getirilmeyen komple tesise ait olan ya da değişik zamanlarda getirilerek bir beyanname ile ithal edilecek
eşyanın konulduğu geçici depolama yerlerinden bir defaya mahsus açma ve işletme harcının tahsil edilmesi)
suretiyle işlem tesis edilir.
(4) Geçici depolama yeri olarak kabul edilen yerlere konulan eşyanın ithalini müteakip bu yerlerin geçici
depolama yeri statüsü sona erer.
YEDİNCİ KISIM
Diğer Hükümler
Eşyanın re ’sen imhası
(GY) MADDE 98
(1) Gümrüğe sunulan eşyanın gümrük beyanında bulunulmadan önce herhangi bir kaza sonucu ya da elde
olmayan nedenlerle tamamen veya kısmen hasara uğraması, harap olması, bozulması gibi nedenlerle bir arada
bulunduğu eşya veya çevreye zarar verir hale gelmesi veya tehlike arz etmesi halinde, gümrük idaresi bu eşyayı
sahibine veya gümrük beyanında bulunacak kişiye haber vermeden re ’sen imha ettirebilir. Yapılan işler
sonucundan eşya sahibine yazılı bilgi verilir ve eşyanın imhasına ilişkin varsa yapılmış olan masraflar
sahibinden tahsil edilir.
(2) Eşyanın bir kısmının imha edilmesi halinde, kalan kısmı için sahibine yapılacak yazılı bildirim sonucundaki
talep doğrultusunda işlem yapılır.
(3) Eşyanın yukarıda belirtildiği şekilde imhası gümrük idare amiri veya görevlendireceği amir veya memur
başkanlığında en az üç kişiden oluşan bir komisyon tarafından karara bağlanır ve imha işlemleri bu komisyon
tarafından sonuçlandırılır. İmha kararının alınması ve imha sonuçları komisyon tarafından tutanağa bağlanır.
Cebri icra yoluyla satış

(GY) MADDE 98/A
(1) Geçici depolama yerleri ile gümrük antrepolarında bulunan ve henüz gümrük işlemleri bitirilmemiş eşyanın
cebrî-i icra yoluyla satılması halinde, eşyanın tabi tutulacağı rejime ilişkin gümrük, dış ticaret ve sair
mevzuattan kaynaklanan tüm yükümlülükler eşyayı satın alan kişi tarafından yerine getirilir. Bu yükümlülükler
yerine getirilmeden eşyanın cebri-i icra kararına istinaden teslim alınmasına izin verilmez.
SORU: GÜMRÜK ve TİC.BÖL. MÜD. VE BAĞ. MEMUR GÖR. YÜK. SINAVI NİSAN 2015
134
Antrepo rejimine tabi bir eşyanın, başka bir gümrük idaresi denetimindeki antrepoya nakli istenmesi
halinde eşya hangi rejim hükümlerine göre taşınır?
A) Antrepo rejimi
B) Transit rejimi
D) Gümrük kontrolü altında işleme rejimi
E) Hariçte işleme rejimi
CEVAP: B
Soru Gümrük Yönetmeliğinin 96.Maddesinin 1.fıkrası ile ilgilidir;

(GY) MADDE 96
(1) Başka bir gümrük idaresi denetimindeki geçici depolama yerine veya antrepoya nakli istenen eşya, transit
rejimi hükümlerine göre taşınır
YEDİNCİ BÖLÜM
Transit Rejimi Altında Taşınan Eşyaya Uygulanacak Hükümler
(GK) Madde 51
37’nci maddenin 1 inci fıkrasının (a) bendi hariç olmak üzere, 37 ila 50’nci madde hükümleri, daha önce başlamış
bir transit rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyaya uygulanmaz.
(GK) Madde 52
Türkiye Gümrük Bölgesinde bir yerden diğer bir yere transit rejimi kapsamında taşınarak varış gümrük idaresine
sunulan serbest dolaşımda olmayan eşyaya 41 ila 50 inci madde hükümleri uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Diğer Hükümler
(GK) Madde 53
Gümrük idareleri, şartlar gerektirdiği takdirde, gümrüğe sunulan eşyayı imha ettirebilir. Gümrük idareleri bu
durumu eşya sahibine bildirir. Eşyanın imhasına ilişkin masraflar eşya sahibinden tahsil edilir.
SORU: GÜM. MÜL. ÖN ELEME SINAVI ARALIK 2014

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre gümrük idareleri, Şartlar gerektirdiği takdirde, gümrüğe sunulan
eşyayı imha ettirebilir.
Eşyanın imhası durumunda imhaya ilişkin masraflar kimden tahsil edilir?
A) Eşyayı getiren geminin kaptanından

B) Eşyayı imha eden kamu görevlisinden
C) Gümrük idaresinden
D) Eşya sahibinden
CEVAP: D
(GK) Madde 54
Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak; Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği veya gümrük kontrolüne tabi
tutulmadığı saptanan eşyaya, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile ilgili diğer kanun hükümleri uygulanır.
GÜMRÜK KANUNU DÖRDÜNCÜ KISIM

Gümrükçe Onaylanmış İşlem veya Kullanım
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
(GK) Madde 55
1. Aksine hüküm bulunmadıkça; niteliğine, miktarına, menşeine, yükleme veya varış ülkesine bakılmaksızın, bir
eşya, belirlenmiş şartlar altında her zaman gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanımlardan birine tabi tutulabilir.
2. Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu); kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği, insan, hayvan ve bitki
sağlık ve hayatlarının korunması, sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri olan ulusal hazinelerin korunması, fikri ve
sınai mülkiyet haklarının korunması gerekçeleri ile eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutulmasına yasaklama veya kısıtlamalar koyabilir.
135
EZBER:
Cumhurbaşkanının Yasaklama ve Kısıtlama Kriterleri
- Kamu ahlakı
- Kamu düzeni
- Kamu güvenliği
- İnsan, hayvan ve bitki sağlık ve hayatlarının korunması
- Sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri olan ulusal hazinelerin korunması
- Fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, “kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği, insan, hayvan ve
bitki sağlık ve hayatlarının korunması, sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri olan ulusal hazinelerin
korunması, fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması gerekçeleri ile eşyanın gümrükçe onaylanmış
bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına yasaklama veya kısıtlamalar koyabilecek merci”
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Başbakanlık
B) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)
C) Ticaret Bakanlığı
D) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
CEVAP: B
Dikkat!
Gümrük Kanunun 55. Maddesinin 2. Fıkrası eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutulmasına yasaklama veya kısıtlamalar koymaya Cumhurbaşkanını yetkili kılmıştır.
Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü 22.08.2016 tarihli, 18215575 sayılı 'Antrepodan Transiti
Yasak Eşya' konulu işleminin, "antrepo rejimine tabi tutulmuş alkollü içkilerin antrepo rejimine tabi
tutulmasını müteakip yeniden bir iç gümrüğe veya yurt dışına transit rejimi altında taşınmasına izin
verilmemesi" kararı Gümrük Kanunun 55.maddesine uygun mudur?
Gümrükler Genel Müdürlüğünün alkollü içkiler ile ilgili kısıtlama, yasaklama koyması Gümrük Kanunun
55.maddesi gereği Cumhurbaşkanına tanınmıştır. Konu ile ilgili olarak T.C. Danıştay İdari Dava Daireleri
Kurulu 07.12.2017 tarihli ve Y.D. İtiraz No:2017/1062 sayılı kararı özetle şu şekildedir; 4458 sayılı Kanun’un
55. maddesi hükmü uyarınca Bakanlar Kurulunun tesis etmeye yetkili olduğu, ancak söz konusu hükme açıkça
aykırı olarak, davalı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca tesis edilen antrepo rejimine tabi tutulmuş alkollü
içkilerin antrepo rejimine tabi tutulmasını müteakip yeniden bir iç gümrüğe veya yurt dışına transit rejimi
altında taşınmasına izin verilmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
3. Türkiye ile ticaret, gümrük, taşımacılık anlaşması bulunmayan ve imzalanmış anlaşmaları süresinden önce tek
taraflı olarak kısmen veya tamamen hükümsüz bırakan veya Türk kara, hava ve deniz taşıtlarına karşı yasaklama
ve kısıtlamalar koyan veya bunlar hakkında farklı işlemler uygulayan yabancı ülkelere ait eşya ve taşıtlara, karşılık
olmak üzere, yasaklama veya kısıtlamalar koymaya ve farklı işlemler veya farklı tarifeler uygulamaya
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) yetkilidir.
(GK) Madde 56
1. Gerek üzerlerinde gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veya
böyle bir izlenim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye'ye ithaline izin verilmez. Bu gibi eşyanın
Türkiye'den transit geçişine veya antrepo ve benzeri yerlere konulmasına ya da yeniden ihracına Ticaret
Bakanlığınca izin verilebilir.
Eşyanın bu fıkra kapsamında olup olmadığının belirlenmesinde tereddüt edilen durumlarda, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığının (Ticaret Bakanlığı) görüşü esas alınarak işlem yapılır. Söz konusu isim ve simgelerin kaldırılması
veya eşyanın gerçek menşeinin gösterilmesi amacıyla, usul ve esasları yönetmelikle belirlenecek elleçleme
faaliyetlerine izin verilebilir.
2. Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülke menşeli olduğunu gösterecek veya böyle bir izlenim
uyandıracak nitelikte, üzerleri yabancı dille yazılı veya basılı her türlü boş zarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşya ile
Türkiye’de düzenlenebilecek belgeleri başka ülkelerde düzenlenmiş gibi gösterebilecek nitelikte, üzerleri imzalı veya
imzasız olsun, Türkiye'de yerleşik olmayan yabancı firmalara ait proforma faturalar hariç boş faturaların
Türkiye'ye ithaline izin verilmez.
136
Türkiye'de yerleşik firmalarla, lisans, royalti veya patent anlaşması yabancı firmaların bu tür eşyası bu hüküm
dışındadır.
Gümrük Kanunu Madde 56 Gerekçesi;

Madde 56- Bu maddede sahte menşeli eşya hakkında uygulanacak hükümler yer almaktadır. Buna göre, eşyanın
üzerinde veya ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veya böyle bir izlenim
uyandıran isim veya simgeler taşıyan eşyanın Türkiye'ye ithaline izin verilmeyecektir. Keza, Türk ve yabancı
firmalar arasında imzalanan, lisans, royalti veya patent anlaşmaları hariç olmak üzere, Türk menşeli eşyada
kullanılmak üzere getirilen; üzerleri yabancı dille yazılı her türlü boş zarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşya
ile yabancı firmalara ait boş faturaların ithaline izin verilmeyecektir. Bu madde ile bu tür eşyanın ithali
önlenerek, yerli üreticilerin haksız rekabetle karşılaşmamaları sağlanmak istenilmiştir.
TEKRAR:
✓ Gerek üzerlerinde gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren
veya böyle bir izlenim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye'ye ithaline izin verilmez.
✓ Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülke menşeli olduğunu gösterecek veya böyle
bir izlenim uyandıracak nitelikte, üzerleri yabancı dille yazılı veya basılı her türlü boş zarf, şerit, etiket,
damga ve benzeri eşyanın Türkiye’ye ithaline izin verilmez.
✓ Türkiye’de düzenlenebilecek belgeleri başka ülkelerde düzenlenmiş gibi gösterebilecek nitelikte, üzerleri
imzalı veya imzasız olsun, Türkiye'de yerleşik olmayan yabancı firmalara ait proforma faturalar hariç boş
faturaların Türkiye'ye ithaline izin verilmez.
EK BİLGİ:
T.C.
BAŞBAKANLIK
GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI
GENELGE
2005/12
Bilindiği üzere, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 56’ncı maddesinin 1 inci fıkrası “Gerek üzerlerinde gerek iç
ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veya böyle bir izlenim
uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye’ye ithaline izin verilmez. Bu gibi eşyanın Türkiye’den
transit geçişine veya antrepo ve benzeri yerlere konulmasına ya da yeniden ihracına Ticaret Bakanlığınca izin
verilebilir” hükmünü amirdir.
Ticaret Bakanlığımıza intikal eden olaylardan anılan Kanun maddesinin gümrük idarelerince farklı şekillerde
yorumlanarak farklı uygulamalarda bulunulduğu ve bunun da mükellef şikayetlerine yol açtığı görülmektedir.
Bu itibarla, farklı yorumlara yol açılarak farklı uygulamaların önüne geçilmesi ve uygulamada yeknesaklığın
sağlanması amacıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 56/1 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesi
gereken eşyalara ilişkin başlıca durumlar sıralanmıştır:
1- İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde eşyanın üretildiği ülkeden başka bir ülkede üretildiği izlenimini
uyandıran dizayn, kalite, stil ve bunun gibi ibareler bulunması (örneğin; Çin’de üretilen ve Çin menşeli olarak
beyan edilen bir eşyanın üzerinde ya da ambalajında Çin’e dair hiçbir ibare yokken “Designed in Italy”,
“Styled in Germany” “Swiss Design” ya da, “Japanese quality” gibi ibarelerin yer alması),
2– İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde yer alan tek başına ülke isimlerinin eşyanın üretildiği ülkeden
farklı bir ülke olması (örneğin; Çin’de üretilen ve Çin menşeli olarak beyan edilen eşyanın ya da ambalajının
üzerinde tek başına “Germany”, “ Spain”, “Europe” gibi ibarelerin bulunması),
3– İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde yer alan ve üretici ya da onun temsilcisi olan firmanın adresini
(örneğin; Çin’de üretilen ve Çin menşeli olarak beyan edilen eşyanın ya da ambalajının üzerinde “Goldhand
Vertriebsgesellsschaft GmbH, Schlüterstrabe3, 40235, Germany, GB” ibaresi olması) gösteren ibarelerin
olması halinde ayrıca eşyanın üretildiği yerin de belirtilmesi gerektiğinden sadece adres bilgisi olması,
4- İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde eşyanın üretildiği ülkeden başka bir ülkede üretildiğini gösteren
“Made In …” ibaresinin bulunması (örneğin; Çin’de üretilen ve Çin menşeli olarak beyan edilen bir eşyanın
ya da ambalajının üzerinde “Made in England” “Made in Indonesia” gibi ibarelerin bulunması),
5– (2005-14 Sayılı Genelge ile bu bölüm kaldırılmıştır)

Durumlarında söz konusu eşyanın 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 56/1 inci maddesi kapsamında
değerlendirilerek Türkiye’ye ithaline izin verilmeyerek konu hakkında mükellefine tebligatta bulunulması;
137
mükellefince söz konusu eşyalara ilişkin herhangi bir talepte bulunulması halinde konunun sonuçlandırılmak
üzere Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüklerine intikal ettirilmesi gerekmektedir. (2006-8 Sayılı Genelge ile
değişik)
Bununla birlikte, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 56/1 inci maddesi kapsamında değerlendirilerek Türkiye’ye
ithaline izin verilmeyen eşyanın serbest bölgelere yeniden ihracına izin verilir. (2006-8 Sayılı Genelge ile
değişik)
Diğer taraftan, anılan Kanun maddesi kapsamındaki eşyanın Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında
değerlendirilip değerlendirilmeyeceğine ilişkin gümrük idarelerinde tereddütler yaşandığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği ve Hukuk Müşavirliğinin konuya ilişkin görüşlerinde de belirtildiği gibi; 4926 sayılı Kaçakçılıkla
Mücadele Kanunu’nun 3/b maddesi; “Kanunlara veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası antlaşma veya
sözleşmelere göre ithali veya ihracı yasak olan herhangi bir eşyayı ithal veya ihraç etmek veya bunlara teşebbüs
etmek…” hükmünü amirdir. Gümrük Kanunu’nun 56/1 inci maddesi kapsamındaki eşya ise Gümrük
Yönetmeliğinin 32 no’lu ekinde “ithaline izin verilmeyen eşya” olarak nitelendirilmiştir. Ayrıca, kaçakçılık
kastının oluşabilmesi için ithali veya ihracı yasak eşyanın gümrüğe beyan edilmemiş olması gerekmektedir.
Gümrüğe beyan edilmiş eşya, ithali veya ihracı yasak eşyalardan olsa bile kaçakçılık kastı oluşmadığından
4926 sayılı Kanuna göre işlem yapılmayacak, yalnızca bu eşyaların yurda girmesine izin verilmeyecektir.
Bunun yanı sıra her olayın kendi içinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Ancak, gümrük idaresini yanıltmak amacıyla eşyanın menşeinin farklı beyan edilmesi suretiyle 4926 sayılı
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamındaki fiillerin işlenmesi halinde bu Kanun hükümleri uyarınca takibata
geçilmesi gerekmektedir.
EK BİLGİ:
T.C.
BAŞBAKANLIK
Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü
İhracatta Gümrük Kanunu’nun 56 ve 57’ inci Maddelerinin Uygulaması
GENELGE
(2009/19)
Bakanlığımıza intikal eden olaylardan,
İhracatçı firmaların kendi markaları yanında müşterilerinin talepleri doğrultusunda alıcının etiketini ve
markasını kullanarak ihracat yaptıkları, hatta büyük alıcıların birden fazla üreticiye aynı markayla sipariş
verebildikleri, bu durumda farklı firmaların aynı markayla ihracat yapmak durumunda oldukları, ayrıca
üreticilerin kendi tescilli markalarından farklı markalara ait etiketlerle ihracat yapabildikleri, böyle durumlarda
gümrük idarelerinde muayene memurlarının eşyanın üzerindeki markayı üreticinin kendi markası olarak
tanımaması veya markanın ihracatçı adına tescilli olmaması gibi gerekçelerle ihracata izin verilmediği, bu
nedenle mükelleflerin mağdur oldukları;
Özellikle sınır gümrük idarelerine 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 57’ inci maddesi kapsamında marka
tesciline ilişkin mümessil firmalar tarafından her ay mutat bir şekilde başvuru yapıldığı, başvurulara ilişkin
olarak düzenlenen Gümrük Yönetmeliği’nin 13 no’lu eki formun 4 ile 10 uncu kutularında genel ifadelerle
sadece markanın belirtildiği, eşya veya taşıyıcısına ilişkin herhangi bir bilgi verilmediği, bu durumun mevcut
iş yoğunluğunu daha da arttırdığı, dönem dönem ihbar mahiyetinde telefon ya da faks ile bu tür bildirimlerin
yapıldığı, bunun da işlemlerin gereksiz yere aksamasına sebebiyet verdiği;
Tamamen veya kısmen yerli girdi kullanılmak suretiyle Türkiye'de üretilen ancak ihraç edilecek olan eşyanın
üzerine, alıcısının talebi doğrultusunda, Türkiye'den başka bir ülkede üretildiğini belirten bir ifadenin yer aldığı
eşyanın ihracına izin verilmesinin talep edildiği anlaşılmıştır.
İhracat gümrük işlemlerinde fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması bakımından gümrük idarelerince
yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir:
1) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 57/5. maddesi hükmü gereğince, İhracat: 2008/12 sayılı Bedelsiz İhracat
Tebliği kapsamında yurt dışı edilen yolcu beraberi eşya için, fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunmasına
ilişkin herhangi bir kontrol yapılmayacaktır.
2) Ticari nitelikteki ihraç eşyasının ihracat gümrük işlemlerinde, hak sahiplerinin Gümrük Yönetmeliği’nin 13
no’lu ekinde yer alan “Fikri, Sınai Mülkiyet Haklarını İhlal Eden Eşyanın Gümrük İşlemlerinin
Durdurulmasına İlişkin Başvuru Formu” ile yapacakları başvuruların yalnızca ihracat gümrük idarelerine
yapılması; bu şekilde yazılı bir başvurusunun mevcudiyeti halinde gümrük idarelerince gereğine tevessül
edilecektir.
138
Diğer taraftan, yukarıda belirtilenler dışındaki başvurular veya doğrudan idarenin kendi tespitleri üzerine sınır
gümrük idarelerince anılan Kanun maddesine dayanılarak resen durdurma olanağının mümkün bulunduğu ve
yine sahte olduğundan şüphe edilen ihracat eşyasına el konulması halinde 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun
anılan maddesi kapsamında teminat alınmasının imkan dahilinde olduğu dikkate alınarak sınır gümrük
idarelerine yapılan başvurularda plaka numarası, eşyanın cinsi, GTİP., marka, kap adedi, menşe gibi taşıt
ve/veya eşyaya ilişkin detaylı bilgilere yer verilmesi gerekmektedir.
3) Türkiye’de yerleşik firmalarla lisans, royalti veya patent anlaşması imzalamış yabancı firmaların Türk
menşeli eşyada kullanılmak üzere gönderecekleri etiketlerin, İhracat: 2006/12 sayılı Dâhilde İşleme İzni
Hakkında Tebliğ kapsamında ithaline ve daha sonra işlem görmüş ürünlerin bünyesinde ihracına izin verilmesi,
bu şekilde bir anlaşması olmayan ve dolayısıyla “sahte etiket” vasfında olan etiketlerin ithaline izin
verilmemesi gerekmektedir.
4) Türkiye’de yerleşik firmanın kendi adına tescilli markası dışında ve birden fazla marka ile ihracat yapmasını
engelleyen bir mevzuat hükmü bulunmadığından, ihracatçıların birden fazla marka ile ihracat yapmasına izin
verilecektir.
Türkiye’de tescil edilmiş bir yabancı marka ile üretilmiş olan ticari nitelikteki ihraç eşyasının üreticisi olan
firma ile alıcısı olan firma arasındaki lisans sözleşmesinin gümrük idaresince aranılabilmesi için, eşyanın
ithalatçısı, ihracatçısı ve hamiline ilişkin bilgilerin hak sahibi tarafından yazılı olarak gümrük idaresine
bildirilmesi gerekmektedir.
5) Gümrük mevzuatında aksine bir hüküm bulunmadığı hususu da dikkate alınarak, tamamen veya kısmen yerli
girdi kullanmak suretiyle Türkiye'de üretilen ancak alıcısının talebi doğrultusunda üzerinde Türkiye'den başka
bir ülkede üretildiğini belirten ifade yer alan eşyanın ihracına izin verilmesi gerekmektedir.
SORU: Gümrük Kanunun 56.maddesi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Gerek üzerlerinde gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu
gösteren veya böyle bir izlenim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye'ye ithaline izin
verilmez.
B) Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülke menşeli olduğunu gösterecek veya böyle
bir izlenim uyandıracak nitelikte, üzerleri yabancı dille yazılı veya basılı her türlü boş zarf, şerit, etiket,
damga ve benzeri eşya ile Türkiye’de düzenlenebilecek belgeleri başka ülkelerde düzenlenmiş gibi
gösterebilecek nitelikte, üzerleri imzalı veya imzasız olsun, Türkiye'de yerleşik olmayan yabancı
firmalara ait proforma faturalar hariç boş faturaların Türkiye'ye ithaline izin verilmez.
C) Gerek üzerlerinde gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu
verilmez ve bu eşyanın Türkiye'den transit geçişine veya antrepo ve benzeri yerlere konulmasına ya da
yeniden ihracına Ticaret Bakanlığınca izin verilebilir.
D) Gerek üzerlerinde gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu
yeniden ihracına Ticaret Bakanlığınca izin verilebilir. Eşyanın Gümrük Kanunun 56.maddesinin
1.fıkrası kapsamında olup olmadığının belirlenmesinde tereddüt edilen durumlarda, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığının görüşü esas alınarak işlem yapılır.
E) Gerek üzerlerinde gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu
yeniden ihracına Ticaret Bakanlığınca izin verilebilir. Eşyanın Gümrük Kanunun 56.maddesinin
1.fıkrası kapsamında olup olmadığının belirlenmesinde tereddüt edilen durumlarda, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığının görüşü esas alınarak işlem yapılır. Söz konusu isim ve simgelerin kaldırılması veya
eşyanın gerçek menşeinin gösterilmesi amacıyla elleçleme faaliyetlerine izin verilmez.
CEVAP: E
(GK) Madde 57
1.
a) Fikri ve sınaî haklar mevzuatına göre korunması gereken haklar ile ilgili olarak hak sahibinin yetkilerine tecavüz
eder mahiyetteki eşyanın alıkonulması veya gümrük işlemlerinin durdurulması hak sahibinin veya temsilcisinin
talebi üzerine gümrük idareleri tarafından gerçekleştirilir. Durdurma veya alıkoyma kararı hak sahibi veya
temsilcisi ile beyan sahibi veya 37’nci maddede belirtilen kişilere bildirilir.
139
b) Gümrük idaresine henüz bir talepte bulunulmadığı durumda ve söz konusu eşyanın fikri ve sınaî mülkiyet
haklarını ihlal ettiğine dair açık deliller olması halinde, hak sahibinin geçerli bir başvuruda bulunabilmesini
teminen, gümrük idareleri tarafından eşya üç işgünü süresince re ‘sen alıkonulabilir veya eşyanın gümrük
işlemleri durdurulabilir.
SORU:
Fikri ve sınaî haklar mevzuatına göre korunması gereken haklar ile ilgili olarak hak sahibinin yetkilerine
tecavüz eder mahiyetteki eşyanın alıkonulması veya gümrük işlemlerinin durdurulması hak sahibinin
veya temsilcisinin talebi üzerine aşağıdaki hangi kurum tarafından gerçekleştirilir?
A) Vergi Mahkemesi
B) Ticaret Mahkemesi
C) Tüketici Hakem Heyeti
D) Gümrük İdareleri
E) Türk Patent ve Marka Kurumu
CEVAP: D
Gümrük Kanunun 57.maddesinin 1.fıkrasının a bendine göre; Fikri ve sınaî haklar mevzuatına göre korunması
gereken haklar ile ilgili olarak hak sahibinin yetkilerine tecavüz eder mahiyetteki eşyanın alıkonulması veya
gümrük işlemlerinin durdurulması hak sahibinin veya temsilcisinin talebi üzerine gümrük idareleri tarafından
gerçekleştirilir.
SORU: GÜMRÜK MUAYENE YETERLİLİK EYLÜL 2013

Fikri ve sınai haklar mevzuatına göre korunması gereken haklar ile ilgili olarak, gümrük idaresine henüz
bir talepte bulunulmadığı durumda ve söz konusu eşyanın fikri ve sınai mülkiyet haklarını ihlal ettiğine
dair açık deliller olması halinde, hak sahibinin geçerli bir başvuruda bulunabilmesini teminen, gümrük
idareleri tarafından eşya kaç iş günü süreyle re ‘sen alıkonulabilir veya eşyanın gümrük işlemleri
durdurulabilir?
A) 30
B) 10
C) 7
D) 3
E) 6
CEVAP: D
2. Fikri ve sınaî hakların ihlal edildiği gerekçesi ile gümrük idaresine yapılan başvurunun kabulü, söz konusu
eşyanın gümrük idaresince gereğince muayene edilmeden bırakıldığı veya eşyanın alıkonulması için herhangi bir
önlem alınmadığı gerekçesi ile hak sahibine tazminat hakkı doğurmaz. Fikri ve sınaî hakları ihlal eden eşya ile
mücadele kapsamında, gümrük idaresince başvuru üzerine veya re ‘sen hareket edilmesi nedeniyle ilgili kişilerin
zarara uğramasından gümrük idaresi ve yetkilileri sorumlu tutulamazlar.
3. Gümrük idaresince alınan durdurma veya alıkoyma kararının hak sahibine tebliğinden itibaren çabuk bozulabilir
eşya için üç iş günü, diğer eşya için on iş günü içinde hak sahibince ihtiyati tedbir kararı getirilmemesi halinde,
eşya hakkında beyan sahibinin talepte bulunduğu gümrük rejimi hükümlerine göre işlem yapılır. Haklı bir
mazeretin bulunması halinde, hak sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince on iş gününe kadar ek süre
verilebilir.
DİKKAT!
Süreler işgünü olarak verilmiştir.
4. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşya, yetkili mahkemece alınan karar
doğrultusunda imha veya asli nitelikleri değiştirilerek tasfiye edilir.
5. Yolcuların kendi kullanımlarına mahsus kişisel eşya ile ticari mahiyette olmayan ve gümrük vergisi muafiyeti
sınırları içinde kalan hediyelik eşya için bu madde hükümleri uygulanmaz. Aynı şekilde, fikri ve sınaî haklar
mevzuatına göre korunması gereken haklar ile korunmuş ve hak sahibinin izni ile üretilmiş eşyanın; hak sahibinin
rızası dışında bir gümrük işlemine tabi tutulması veya hak sahibinin onayladığından farklı şartlarda üretilmesi veya
başka şartlarda bir marka taşıması halinde, söz konusu eşya bu madde hükümleri kapsamı dışında tutulur.
TEKRAR:
140
Yolcuların kendi kullanımlarına mahsus kişisel eşya ile ticari mahiyette olmayan ve gümrük vergisi muafiyeti
sınırları içinde kalan hediyelik eşya için bu Gümrük Kanunun 57. maddesi hükümleri uygulanmaz.
6. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın mahkemece fikri ve sınaî hakları ihlal
ettiğinin tespitine gerek olmaksızın kolaylaştırılmış imha kapsamında gümrük kontrolü altında imhasına gümrük
idaresi tarafından izin verilebilir. Kolaylaştırılmış imhaya ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
SORU:
Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın mahkemece fikri ve sınaî
hakları ihlal ettiğinin tespitine gerek olmaksızın kolaylaştırılmış imha kapsamında imhasına
aşağıdakilerden hangisi izin verebilir?
A) Asliye Hukuk Mahkemesi
B) Bölge İdare Mahkemesi
C) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
D) Ticaret Bakanlığı
E) Ekonomi Bakanlığı
CEVAP: D
7. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın hak sahibinin belirlediği tutarda
teminatla iadesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
SORU: GÜMRÜK MÜDÜR YARDIMCILIĞI MAYIS 2016
Fikri ve Sınai Haklara ilişkin sınır önlemlerine ilişkin Gümrük Kanunu’nun 57’nci maddesine göre,
aşağıda yer alan bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Gümrük idaresince alınan durdurma veya alıkoyma kararının hak sahibine tebliğinden itibaren çabuk
bozulabilir eşya haricindeki diğer eşya için 10 gün içinde hak sahibince ihtiyati tedbir kararı
getirilmemesi halinde, eşya hakkında beyan sahibinin talepte bulunduğu gümrük rejimi hükümlerine
göre işlem yapılır.
B) Fikri ve sınai hakların ihlal edildiği gerekçesi ile gümrük idaresince durdurulan veya alıkonulan eşyanın
mahkemece fikri ve sınai hakları ihlal ettiğinin tespitine gerek kalmaksızın kolaylaştırılmış imha
kapsamında gümrük kontrolü altında imhasına gümrük idaresi tarafından izin verilebilir.
C) Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşya, yetkili mahkemece alınan karar
doğrultusunda imha veya asli nitelikleri değiştirilerek tasfiye edilir.
D) Yolcuların kendi kullanımlarına mahsus kişisel eşyaya fikri ve sınai haklara ilişkin sınır önlemleri
uygulanmaz.
CEVAP: A
EK BİLGİ:
Dördüncü Kitap
İkinci Kısım
Fikri ve Sınai Hakların Korunması
Tanımlar
(GY) MADDE 100
(1) Bu kısımda geçen;
a) Fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşya:
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu,
5147 sayılı Entegre Devre Topografyalarının Korunması Hakkında Kanun,
5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitleri Üzerinde Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun,
551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 554 sayılı Endüstriyel
Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 556 sayılı Markaların
Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre
korunması gereken hakları düzenleyen diğer mevzuat ile korunan hakları ihlal eder nitelikteki eşyayı ifade eder.
b) Hak sahibi:
1) Fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre korunması gereken haklara sahip olan kişiyi ifade eder.
141
2) Birinci alt bentte sayılan fikri ve sınai hakları kullanmak için yetki verilen kişi veya temsilcisi ile hak
sahibinin temsilcisini ifade eder.
c) Sahte eşya:
1) Ambalajı da dâhil olmak üzere, yetkisiz olarak hak sahibinin aynı tip eşya için geçerli tescilli markası ile
aynı ticari markayı veya esas yönleri itibariyle bu ticari markadan ayırt edilemeyen bir ticari markayı taşıyan
ve bu yolla fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre güvence altına alınan hakkı ihlal eder nitelikteki
eşyayı ifade eder.
2) Sahte eşyayla birlikte veya ayrı olarak birinci alt bentte belirtilen eşya ile aynı koşullarda gümrüğe sunulan
logo, etiket, stiker, broşür, kullanım kılavuzu, garanti belgesi gibi her türlü marka simgesini ifade eder.
3) Birinci alt bentte belirtilen eşya ile aynı koşullarda ve sahte eşyadan ayrı olarak gümrüğe sunulan, sahte
eşyanın markalarını taşıyan ambalaj malzemelerini ifade eder.
ç) Korsan eşya: 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre tescil edilmiş, telif hakkı veya
bağlantılı haklar veya tasarım hakkına konu eşyanın hak sahibinin veya bu hak sahibi tarafından üretim yapılan
ülkede yetkilendirilen kişinin rızası dışında kopyalanan veya bu kopyaları içeren eşyayı ifade eder.
(2) Fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşyayı üretmek amacıyla özellikle tasarlanan veya uyarlanan ve
kullanılması halinde hak sahibinin fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre güvence altına alınan
hakkının ihlal edilmesine sebep olacak kalıp ve matrisler de birinci fıkrada sayılan eşya olarak kabul edilir.
Kapsam
(GY) MADDE 101
(1) Gümrük idareleri, Türkiye Gümrük Bölgesinde taşıt değiştiren eşya da dâhil olmak üzere gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanıma konu, fikri ve sınai hakları ihlal ettiğinden şüphe edilen veya bu hakları
ihlal eder nitelikteki eşya ile ilgili olarak Gümrük Yönetmeliği 102 ila 104’üncü madde hükümlerine göre işlem
yapar.
(2) Hak sahibinin izni ile ticari markaya sahip olmuş, patent veya faydalı model hakları, telif veya bağlantılı
haklar, tasarım hakları, entegre devre topografyası hakkı, yeni bitki çeşitlerine ait ıslahçı hakkı veya coğrafi
işaret hakkı ile korunmuş ve hak sahibinin izni ile üretilmiş eşyanın hak sahibinin rızası dışında birinci fıkrada
belirtilen durumlardan birine tabi olması veya hak sahibinin onayladığından farklı koşullarda üretilmesi veya
başka koşullarda 107’ inci maddenin birinci fıkrasında belirtilenden farklı bir fikri ve sınai hak ile korunması
halinde söz konusu eşya bu madde hükümleri kapsamı dışında tutulur.
Gümrük idaresince re ’sen yapılacak işlemler

(GY) MADDE 102
(1) Gümrük idaresince Kanunun 57’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca re ‘sen alıkonulan veya
gümrük işlemleri durdurulan eşya için, Gümrük Yönetmeliği 103’üncü madde uyarınca başvuruda bulunmak
üzere hak sahibine; ayrıca beyan sahibi veya eşyayı elinde bulundurana alıkoyma veya durdurma işlemini
takip eden ilk iş günü içerisinde bildirimde bulunulur.
(2) Gümrük idareleri, hak sahibine olası hak ihlaline ilişkin tebliğde bulunmadan önce eşyanın fikri ve sınai
haklarını ihlal eder nitelikte olduğuna dair şüphe duyulan hususları desteklemek amacıyla hak sahibinden
gerekli gördüğü bilgi ve belgeleri talep edebilir. Bu aşamada, hak sahibine eşyanın miktarı ve niteliği
dışındaki bilgiler açıklanmaz.
Gümrük idarelerine başvuru

(GY) MADDE 103
(1) Fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşyanın alıkonulması veya gümrük işlemlerinin durdurulması
talebi Gümrük Yönetmeliği ek-13’te yer alan Fikri ve Sınai Hakların İhlali ile İlgili Olarak Gümrük İdaresinin
Harekete Geçmesine İlişkin Başvuru Formu ile elektronik olarak gümrük idaresine yapılır. Başvurular
elektronik veri değişimi sistemi aracılığı ile de yapılabilir. Ayrıca hak sahibinin yurtdışında yerleşik olması
halinde Gümrük Yönetmeliği 100 ila 111 inci maddeler kapsamındaki işlemler, ancak Türkiye’de yerleşik
temsilcisi aracılığıyla yapılabilir.
(2) Başvurularda, söz konusu eşyanın gümrük idaresince tanınmasına imkân verecek şekilde;
a) Eşyanın tam ve ayrıntılı teknik tanımı bulunması zorunludur.
b) Hak sahibince sahteciliğin tür ve şekline ilişkin olarak verilebilecek her türlü bilginin bulunması zorunludur.
c) Hak sahibince belirlenen irtibat sağlayacak kişinin isim ve adres bilgisi bulunması zorunludur.
(3) Bu madde uyarınca yapılacak başvurulara, başvuru sahibinin söz konusu eşya ile ilgili olarak hak sahibi
olduğunu ve hakkın Türkiye’de tescil edildiğini kanıtlayan bir belgenin de eklenmesi gerekir.
142
(4) Başvuru sırasında, bilindiği takdirde, hak sahiplerince;
a) Orijinal eşyanın başvurunun yapıldığı ülkenin piyasasındaki vergi öncesi kıymeti bildirilir.
b) Eşyanın gönderildiği veya gönderilmesi planlanan yer bildirilir.
c) Sevkiyata veya ambalaja ilişkin ayrıntılar bildirilir.
ç) Planlanmış olan varış veya yola çıkış tarihi bildirilir.
d) Taşıyıcı firma ve taşımada kullanılan araca ilişkin bilgi bildirilir.
e) İthalatçı, ihracatçı veya eşyanın zilyedine ilişkin bilgiler bildirilir.
f) Eşyanın üretildiği ülke veya ülkeler ve eşya sevkiyatında kullanılan güzergâhlar bildirilir.
g) Orijinal eşya ile bu eşyaya ilişkin hakları ihlal ettiğinden şüphe edilen eşya arasındaki teknik farklılıklar
bildirilir.
(5) Ayrıca, başvuruda belirtilen fikri ve sınai hakkın niteliğine mahsus olarak ayrıntılı bilgi istenilebilir.
(6) Hak sahibi, başvuru dilekçesinde, gümrük idaresinin harekete geçmesini istediği sürenin uzunluğunu tam
olarak belirtmelidir. Ancak bu süre bir yılı geçemez. Sürenin başlangıcında başvuru dilekçesinin gümrük
idaresinin kaydına girdiği tarih esas alınır. Başvuru dilekçeleri ile ikinci fıkrada belirtilen zorunlu
bilgilerden herhangi birini içermeyen dilekçeler işleme konulmaz. Başvuru, içeriğinde bulunması gerekli
unsurlar eksiksiz olarak tamamlandığında yenilenebilir.
(7) Başvurunun yapıldığı tarihten itibaren otuz iş günü içinde başvuru incelenerek sonucu başvuru sahibine
bildirilir.
(8) Başvurunun kabul edilmesi halinde, gümrük idaresi söz konusu kararın ne kadar süre ile geçerli olduğunu
da açıkça belirtir. Bu süre hak sahibinin başvurusu ile uzatılabilir. Sürelerle ilgili olarak altıncı fıkra hükümleri
geçerlidir.
(9) Gümrük idaresi tarafından başvurunun kabul edilmemesi halinde, söz konusu karar gerekçeleri belirtilmek
ve Gümrük Kanunun 242’nci maddesine istinaden itiraz yolu açık olmak suretiyle hak sahibine bildirilir.
(10) Başvurunun işleme konulması sırasında ortaya çıkan idari masrafların hak sahibince karşılanması talep
edilemez. Ancak, eşyanın fikri ve sınai hakların korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerini ihlal eder nitelikte
olduğunun tespiti amacıyla gerçekleştirilen tahlil ve ekspertiz ücretleri ile fazla mesai ücretleri hak sahibi veya
temsilcisi tarafından karşılanır.
(11) Gümrük Yönetmeliği 105’inci maddede belirtilen işlemlere hak sahibinin kendi tasarrufu veya ihmali ile
devam edilememesi veya söz konusu eşyanın fikri ve sınai haklarını ihlal eder nitelikte olmadığının tespit
edilmesi halinde, 101’inci maddenin birinci fıkrası uyarınca gümrük işlemlerini gerçekleştiren kişilere karşı
sorumluluğu kabul ettiğine dair elektronik beyanı da başvuruya eklenir. Bu beyanda hak sahibi Gümrük
Yönetmeliği 104 ve 105’inci maddelerde belirtilen eşyanın gümrük gözetimi altında tutulmasına ilişkin tüm
masrafları üstlendiğini belirtmelidir.
(12) Eşya üzerindeki fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre güvence altına alınan hakkın sona
ermesi veya süresinin bitmesi hallerinde, durumun hak sahibi tarafından gümrük idaresine bildirilmesi
zorunludur. Ayrıca, bu madde kapsamında gümrük idaresine verilen yanlış veya eksik bilgilerden ya da mevcut
verilerin güncellenmemesinden dolayı ortaya çıkabilecek yanlış uygulamalardan hak sahibi sorumludur.
Gümrük idarelerince yapılacak işlemler

(GY) MADDE 104
(1) Hak sahibinin başvurusu üzerine, Gümrük Yönetmeliğinin 101’inci maddenin birinci fıkrası uyarınca
gümrük işlemlerine tabi eşyanın fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşya tanımına uyması halinde gümrük
idaresi eşyanın gümrük işlemlerini durdurur veya eşyayı alıkoyar.
(2) Gümrük idaresi hak sahibi veya temsilcisi ile beyan sahibi veya Gümrük Kanunun 37’nci maddesine göre
eşyanın zilyedine eşyanın alıkonulduğunu veya gümrük işlemlerinin durdurulduğunu takip eden ilk iş günü
içerisinde bildirir. Gizli nitelikte ve mesleki sır kapsamında olan bilgiler ile ticari ve endüstriyel sır niteliğindeki
bilgiler hariç olmak üzere, alıcı, gönderici, beyan sahibi ve eşyanın zilyedine ilişkin isim ve adres bilgileri ile
söz konusu eşyanın menşe ve kaynak ülkesi, gibi bilgiler yetkili yargı merciine müracaatta kullanılmak
amacıyla talepte bulunan hak sahibine verilir.
(3) Gümrük idaresi, Gümrük Yönetmeliği 101’inci maddenin birinci fıkrası uyarınca gümrük işlemlerinden
herhangi birinde yer alan kişilerin ve başvuru sahibinin gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyayı
kontrol etmesine izin verir ve hak sahibinin talebi üzerine eşyanın muayenesi sırasında sadece tahlil edilmek
ve sonraki işlemleri kolaylaştırmak amacıyla hak sahibine teslim etmek için söz konusu eşyadan numune
alabilir. 101’inci maddede yer alan şartlara uygun olarak alınan numuneler tahlilin sonuçlanmasının ardından
143
ve eşyanın gümrük işlemlerinin tamamlanmasından önce gümrük idaresine geri gönderilir. Numunelere ilişkin
her türlü tahlil hak sahibinin sorumluluğu altında gerçekleştirilir.
Kolaylaştırılmış imha
(GY) MADDE 105
(1) Gümrük idaresince 101 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca gümrük işlemleri sırasında fikri ve sınai bir
hakkı ihlal ettiğinden şüphe edilen eşya Gümrük Kanunun 53’üncü maddesine istinaden mahkemede dava
açılmaksızın veya mahkeme kararı beklenmeksizin bu maddede belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde imha
edilebilir.
(2) İmha işlemi, gümrük idaresince eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulduğunun veya alıkonulduğunun tebliğ
edilmesini takip eden on iş günü, bozulabilir eşya için ise üç iş günü içerisinde, hak sahibi tarafından;
a) Eşyanın Gümrük Yönetmeliği 100’üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan fikri
ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşya tanımına uyduğuna ilişkin olarak hazırlanmış ve fikri ve sınai hakları
ihlal eden unsurlarına detaylı şekilde yer veren bir dilekçenin,
b) Eşyanın imha edilmek üzere gümrüğe terk edildiğine ilişkin eşya sahibi veya eşya sahibince yetkilendirilen
ve bu konuda Resmî makamlarca onaylanmış bir belge ibraz eden beyan sahibi tarafından verilmiş bir
muvafakatnamenin,
Gümrük idaresine ibraz edilmesi ve bu süreler içerisinde eşya sahibi veya beyan sahibi tarafından itiraz
edilmemesi halinde uygulanır. Gümrük idaresinin kabul etmesi şartı ile eşyanın imha edilmek üzere gümrüğe
terk edildiğine ilişkin olarak hazırlanan muvafakatname beyan sahibi veya eşya sahibince doğrudan gümrük
idaresine ibraz edilebilir. On iş günlük süre haklı bir mazeretin bulunması halinde on işgünü daha uzatılabilir.
(3) İmha işlemi, gümrük idaresinin gözetimi ve hak sahibinin sorumluluğu altında gerçekleştirilir. İmha ile
ilgili tüm masraflar hak sahibinden alınır. İmha sırasında eşyadan gümrük idaresince numune alınır.
(4) Beyan sahibi, eşyanın zilyedi veya eşya sahibinin fikri ve sınai hakları ihlal ettiğinden şüphelenilen eşyanın
mahkeme kararı olmaksızın imha edilmesine karşı çıkması durumunda Gümrük Yönetmeliği 107’nci madde
Eşyaya ilişkin bilginin gizliliği

(GY) MADDE 106
(1) İşlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyaya ilişkin olarak gümrük idaresinden temin edilen 104’üncü
maddenin ikinci fıkrasında sayılan bilgiler hak sahibince sadece 105 ila 107 inci maddelerde belirtilen amaçlar
için kullanılır. Bilginin bu amaçlar dışında kullanıldığının tespit edilmesi halinde geri kalan başvuru geçerlilik
süresi boyunca hak sahibinin başvurusu askıya alınabilir. Bu maddenin tekrar ihlali halinde talebin yenilenmesi
reddedilebilir.
Eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulması veya alıkonulması kararından sonra yapılacak işlemler
(GY) MADDE 107
(1) 104’üncü maddeye istinaden hak sahibinin başvurusu üzerine gümrük idaresince, eşyanın gümrük
işlemlerinin durdurulması veya alıkonulmasına ilişkin alınan kararın hak sahibine belgegeçer ile veya ilgili
idarenin elektronik posta adresinden yapılacak bildirimden itibaren veya 102’ inci maddeye istinaden re ‘sen
gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyaya ilişkin olarak da hak sahibinin başvuru tarihinden itibaren
on iş günü içinde, hak sahibinin; yetkili mahkemede dava açması ve ihtiyati tedbir kararı alması veya yetkili
mahkeme dışında bir mahkemeden ihtiyati tedbir kararı alması ve ihtiyati tedbir kararının alındığı tarihten
itibaren on gün içinde yetkili mahkemede dava açması ve bu durumu gösterir bir belgenin gümrük idaresine
ibrazı gerekir. Haklı bir mazeretin bulunması halinde gümrük idaresi bu süreyi en fazla on iş gününe kadar
uzatabilir.
(2) Bozulabilir eşyada birinci fıkrada belirtilen süre üç iş günüdür ve bu süre uzatılamaz.
(3) Birinci fıkra uyarınca işlem yapılmaması veya 105’ inci maddede yer alan usul çerçevesinde anlaşma
sağlanamaması halinde eşya hakkında beyan sahibinin talepte bulunduğu gümrük rejimi hükümlerine göre
işlem yapılır.
Gümrük işlemleri durdurulan eşyaya ilişkin teminat

(GY) MADDE 108
(1) Bir tasarım hakkını, patenti, ek koruma sertifikasını veya bitki çeşitliliği hakkını ihlal ettiğinden şüphe
edilmesi nedeniyle el konulan veya gümrük işlemleri durdurulan eşya;
a) Söz konusu eşya hakkında fikri mülkiyet hakkını ihlal ettiğinin tespitini teminen yasal prosedürün
başlatıldığına ilişkin olarak durdurma kararını alan gümrük idaresine bildirimde bulunulmuş olması halinde
b) Yargı mercilerinin on işgünü süre içerisinde ihtiyati tedbir kararı vermemiş olması halinde
144
c) Eşyanın tüm gümrük işlemlerinin tamamlanmış olması halinde
beyan eden, eşya sahibi, ithalatçısı, taşıyıcısı veya elinde bulundurana bir teminat karşılığında teslim edilir.
(2) Bu madde kapsamında verilecek teminat, hak sahibinin menfaatini korumaya yeterli olmalıdır. Söz konusu
teminatın ödenmiş olması, hak sahibinin bu konudaki diğer yasal haklarını kullanmasına engel değildir.
(3) Fikri mülkiyet haklarını ihlal eden eşyaya ilişkin işlemler hak sahibi dışındaki bir kişi tarafından
başlatıldığında, eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulduğuna ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten
itibaren yirmi işgünü içinde anlaşmazlığa ilişkin yasal süreci başlatmaması halinde alınan teminat çözülür.
(4) Yetkili mahkemede dava açmak ve ihtiyati tedbir kararı almak için verilen sürenin 107’ inci maddenin
birinci fıkrasına göre on işgünü daha uzatılması halinde, bu maddede belirtilen süre en fazla otuz işgününe
kadar uzatılabilir.
İşlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın depolanması

(GY) MADDE 109
(1) Fikri ve sınai hakları ihlal ettiği şüphesiyle gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşya, risk ve mali
yükümlülükleri hak sahibine ait olmak üzere gümrük gözetimi altında depolanır.
İzin verilmeyecek işlemler

(GY) MADDE 110
(1) Fikri ve sınai hakları ihlal ettiği gerekçesiyle işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın,
a) Türkiye Gümrük Bölgesine girişine izin verilmez.
b) Serbest dolaşıma girişine izin verilmez.
c) Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesine izin verilmez.
ç) İhracına izin verilmez.
d) Yeniden ihracına izin verilmez.
e) Şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulmasına izin verilmez.
f) Serbest bölgeye konulmasına izin verilmez.
Fikri ve sınai hakları ihlal ettiği kesinleşen eşyaya ilişkin işlemler

(GY) MADDE 111
(1) Yetkili mahkemenin söz konusu eşyanın sahte veya korsan olduğuna karar verdiği hallerde, aşağıda
belirtilen şekilde işlem yapılır.
a) Eşyanın imhasına karar verildiği takdirde, masraflar eşya sahibine ait olmak üzere eşya tasfiye hükümlerine
göre imha edilir.
b) Eşyanın niteliklerinin değiştirilmesinden sonra eşya sahibine teslimine karar verilmesi halinde, eşyanın
nitelikleri hiçbir şekilde ilk haline gelemeyecek şekilde değiştirilir. Marka ve etiketlerinin sökülmesi eşyanın
niteliklerinin değişmesi için yeterli kabul edilmez. Bu işlemlere ilişkin masraflar eşya sahibi tarafından
karşılanır. Eşyaya ilişkin, niteliklerinin değiştirilmesinden önce bir gümrük beyannamesi verilmiş olması
halinde, söz konusu beyanname iptal edilir. Eşyanın nitelikleri değiştirilmeksizin yeniden ihraç edilmesi
şeklindeki talepler reddedilir.
c) Sahte veya korsan eşyanın müsaderesine karar verilmesi halinde, eşyanın tasfiye hükümlerine tabi
tutulmasından önce (b) bendinde belirtildiği şekilde nitelikleri değiştirilir.
EK BİLGİ:
GENELGE
2004/27
Bilindiği üzere, Gümrük Kanununun 57’inci maddesi çerçevesinde, fikri ve sınai mülkiyet haklarının
korunması mevzuatına göre, marka, coğrafi işaret, endüstriyel tasarım hakları ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
kapsamına giren haklarla ilgili olarak, hak sahibinin yetkilerine tecavüz eder mahiyetteki eşyanın gümrük
işlemleri; hak sahibinin veya temsilcisinin talebi üzerine veya söz konusu eşyanın sahte markalı ya da telif
hakkına tabi taklit mal tarifine uyduğuna ilişkin açık deliller olması halinde, re ‘sen gümrük idareleri tarafından
durdurulmaktadır. Ancak aynı maddeye göre, yolcu beraberinde getirilen zati ve hediyelik eşya ile posta kolileri
ile gönderilen ticari mahiyette olmayan eşya kapsam dışında tutulmaktadır.
Ancak posta gönderilerinin veya yolcuların beraberinde bulunan eşyanın,

a) Ticari miktar ve mahiyette olması,
b) Süreklilik arz etmesi,
c) Şahsi, ailevi veya hediyelik eşya niteliğinde olmaması veya
145
d) Posta gönderileri için karşılığında alıcı tarafından herhangi bir ödeme yapılması,
Hallerinden birisinin söz konusu olması durumunda, fikri mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin önlemlerden
muaf tutulmaması gerekmektedir. Bu itibarla, yukarıdaki nitelikleri haiz sahte veya korsan eşyanın gümrük
işlemlerinin gerçekleştirilmesi aşamasında tespit edilmesi halinde, durumun Gümrük Kanunu’nun 57’nci
maddesi ile bağlı Yönetmeliğin 105 ila 111 inci maddeleri kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, bu kapsamda gümrük işlemleri durdurulan eşyanın 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun
13’üncü maddesinin 1 ve 2’nci fıkralarında ya da bir başka maddesinde belirtilen fiillere temas ettiğinin
anlaşılması halinde, söz konusu eşya ile ilgili olarak 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 57’nci maddesinin
yanında 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun ilgili maddeleri çerçevesinde de işlem yapılması
gerekmektedir.
EK BİLGİ:
T.C.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Konu: Gümrük Kanunu 57. Madde
Bilindiği üzere, fikri ve sınai hakların gümrüklerde korunması hususu Gümrük Kanunu’nun 57. Maddesi ile
Gümrük Yönetmeliğinin 100 ila 111. Maddelerinde düzenlenmiş olup, hak sahibinin başvurusu üzerine sahte
veya taklit şüphesi ile gümrük idareleri tarafından re ‘sen şüphe konusu eşyaya ilişkin gümrük işlemleri
durdurulabilmektedir. Gümrük Yönetmeliğinin "Eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulması veya alıkonulması
kararından sonra yapılacak işlemler" başlıklı 107/1. Maddesi,
"104 üncü maddeye istinaden hak sahibinin başvurusu üzerine gümrük idaresince, eşyanın gümrük işlemlerinin
durdurulması veya alıkonulmasına ilişkin alınan kararın hak sahibine belgegeçer ile veya ilgili idarenin
elektronik posta adresinden yapılacak bildirimden itibaren veya 102’ inci maddeye istinaden res’en gümrük
işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyaya ilişkin olarak da hak sahibinin başvuru tarihinden itibaren on iş
günü içinde, hak sahibinin; yetkili mahkemede dava açması ve ihtiyati tedbir kararı alması veya yetkili
mahkeme dışında bir mahkemeden ihtiyati tedbir kararı alması ve ihtiyati tedbir kararının alındığı tarihten
itibaren on gün içinde yetkili mahkemede dava açması ve bu durumu gösterir bir belgenin gümrük idaresine
ibrazı gerekir. Haklı bir mazeretin bulunması halinde gümrük idaresi bu süreyi en fazla on iş gününe kadar
uzatabilir.” hükmünü amirdir.
Diğer taraftan, Gümrük Kanunu’nun 57/1 maddesi:

"b) Gümrük idaresine henüz bir talepte bulunulmadığı durumda ve söz konusu eşyanın fikri ve sınaî mülkiyet
haklarını ihlal ettiğine dair açık deliller olması halinde, hak sahibinin geçerli bir başvuruda bulunabilmesini
teminen, gümrük idareleri tarafından eşya üç işgünü süresince re ‘sen alıkonulabilir veya eşyanın gümrük
işlemleri durdurulabilir." hükmünü amirdir.
Ancak, uygulamada bazı gümrük idarelerince yapılan re ‘sen durdurmalar sonrasında, FSMH programında
geçerli bir başvuru olmamasına rağmen, hak sahibine ihtiyati tedbir kararının ibrazı için 10 iş günü süre
tanındığı görülmüştür. Söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, FSMH ihlali şüphesi ile işlemleri re ‘sen
durdurulan eşyaya ilişkin olarak, hak sahibine yapılan bildirimi takiben, hak sahibince 3 iş günü içerisinde
FSMH programı aracılığı ile geçerli başvuru yapılması gerekmektedir. Bu süre içerisinde hak sahibi tarafından
FSMH programı nezdinde geçerli bir başvuruda bulunulmaması durumunda herhangi bir ek süre verilmesi
mümkün bulunmamaktadır. Kanunda belirtilen 10 iş günlük süre, FSMH programında halihazırda geçerli bir
başvurunun bulunduğu hallerde ya da hak sahibince 3 iş günü içerisinde geçerli bir başvuru yapılması halinde
ihtiyati tedbir kararının ibrazı için verilen süredir.
Bu itibarla, Gümrük Kanunu’nun 57. maddesi kapsamında yapılan durdurmalara ilişkin olarak uygulamada
sıkıntı yaşanmamasını teminen, anılan mevzuat hükümleri uyarınca işlem yapılması yönünde Bağlantınız
Gümrük Müdürlüklerinin talimatlandırılması hususunda gereğini rica ederim.
İKİNCİ BÖLÜM
Gümrük Rejimleri
BİRİNCİ AYIRIM
Eşyanın Bir Gümrük Rejimine Tabi Tutulması
(GK) Madde 58
1.Bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eşya, bu rejime uygun şekilde yetkili gümrük idaresine beyan edilir.
146
2. İhracat, hariçte işleme, transit veya antrepo rejimi için beyan edilen serbest dolaşımda bulunan eşya, gümrüğe
verilen beyannamenin tescilinden itibaren Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkıncaya veya imha edilinceye ya da
gümrük beyannamesi iptal edilinceye kadar gümrük gözetimi altında kalır.
(GK) Madde 59
1.Gümrük beyanı;
a) Yazılı olarak yapılabilir.
b) Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapılabilir.
c) Sözlü olarak yapılabilir.
d) Eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla
yapılabilir.
2. (Mülga:)
A. Yazılı Beyanlar
I. Normal Usul
(GK) Madde 60
1.Yazılı beyan, 4’üncü fıkrada belirtilen beyanname ile yapılır. Bu beyannamenin eşyanın beyan edildiği gümrük
rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli bütün bilgileri ihtiva etmesi ve imzalanması gerekir.
2.
a) Eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli bütün belgeler
beyannameye eklenir.
b) Gümrük beyanı bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapıldığında gümrük idaresi beyannameye eklenmesi
gereken belgelerin beyanname ile birlikte ibrazını istemeyebilir. Bu durumda söz konusu belgeler gümrük idaresi
istediğinde ibraz edilmek üzere beyan sahibince muhafaza edilir.
3. Kazıntılı ve silintili beyannameler gümrük idarelerince kabul edilmez. Ancak, beyannameler hatalı yazının üzeri
okunacak şekilde çizilerek yanına doğrusu yazılıp beyan sahibi tarafından imzalanarak ve tescil sırasında Resmî
mühürle mühürlenerek düzeltilir.
4. Gümrük işlemleri, şekil ve içeriği yönetmelikle belirlenen beyanname ve diğer belgelerle yapılmak zorundadır.
Bu belgelerin basımı ve dağıtımına ilişkin usul ve esaslar Ticaret Bakanlığınca belirlenir. Bilgisayar ortamında
hazırlanan söz konusu belgelerin kabulüne Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
5. Aşağıda yazılı hallerde yetkili makamlardan gönderilecek Resmî yazılar beyanname kabul edilerek eşyanın
gümrük işlemleri, bu yazılara dayanılarak yürütülür.
a) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhına ait eşya hakkında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinden

gönderilecek yazılar.
b) Diplomatik muaflık ve ayrıcalıklardan yararlananların ancak kendi adlarına veya elçilik adına gelecek eşya için
karşılıklı olmak şartıyla misyon şeflerinden veya muaflık hakkı tanınmış heyet başkanlarınca gönderilen yazılar
ile şekli, kapsayacağı bilgiler ve göreceği işlemler Dışişleri Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığınca müştereken tespit
olunan kurye çantalarına ait kurye mektupları.
TEKRAR:
Yetkili Makamlardan Gönderilecek Beyanname Kabul Edilecek Resmî Yazılar
- Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinden gönderilen Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhına ait eşya
hakkında yazı
- Diplomatik muaflık ve ayrıcalıklardan yararlananların ancak kendi adlarına veya elçilik adına gelecek eşya
için karşılıklı olmak şartıyla misyon şeflerinden veya muaflık hakkı tanınmış heyet başkanlarınca
gönderilen yazılar
- Şekli, kapsayacağı bilgiler ve göreceği işlemler Dışişleri Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığınca müştereken
tespit olunan kurye çantalarına ait kurye mektupları.
(GK) Madde 61
1. 60’ıncı maddede belirtilen şartlara uygun beyannameler, ait oldukları eşyanın gümrüğe sunulmuş olması halinde
tescil edilir. Tescil işlemi, beyana ilişkin bilgilerin yerel alan ağı veya geniş alan ağı üzerinden gümrük bilgisayar
sistemine girilerek sistem tarafından tescil tarihi ve sayısı verilmesini ya da beyanname veya beyanname
hükmündeki belgenin üzerine mühür vurularak, sıra numarası ile tarih konulması ve bu beyannameye ait bilgilerin
tescil defterine yazılmasını ifade eder.
147
2. Aksine hüküm bulunmadıkça, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin tüm hükümlerin uygulanmasında
esas alınacak tarih, beyannamenin tescil edildiği tarihtir.
3. Tescil edilmiş beyanname, ait olduğu eşyanın vergileri ve para cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan
sahibini bağlar ve gümrük vergileri tahakkukuna esas tutulur.
TEKRAR:
Aksine hüküm bulunmadıkça, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin tüm hükümlerin uygulanmasında
esas alınacak tarih, beyannamenin tescil edildiği tarihtir.
Tescil edilmiş beyanname, ait olduğu eşyanın vergileri ve para cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan
sahibini bağlar ve gümrük vergileri tahakkukuna esas tutulur.
(GK) Madde 62
1. 5 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere; gümrük beyannamesi, ilgili eşyayı ve eşyanın beyan edildiği
gümrük rejimine ilişkin hükümlerin uygulanması için gerekli belgeleri yetkili gümrük idarelerine verme yetkisine
sahip olan veya verilmesini sağlayabilen kişiler tarafından verilebilir.
2. Ancak, bir beyannamenin tescilinin belirli bir kişi için özel yükümlülükler getirmesi halinde, bu beyanın söz
konusu kişi tarafından ya da bu kişi hesabına yapılması ve beyan sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik
olması gerekir.
Bununla birlikte, yerleşik olma koşulu, transit ya da geçici ithalat beyanında bulunan veya gümrük idarelerinin
uygun bulması koşuluyla arızi olarak beyanda bulunan kişilere uygulanmaz.
(GK) Madde 63
Başka bir eşyanın beyanı sonucunu doğurmaması kaydıyla, beyan sahibinin talebi üzerine beyannamede yer alan
bir veya daha fazla bilginin düzeltilmesine, gümrük idarelerince izin verilir. Ancak;
a) Beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden sonra beyannamede düzeltme yapılmasına izin
verilmez.
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden sonra beyannamede düzeltme yapılmasına izin
verilmez.
c) 73’üncü madde hükümleri saklı kalmak üzere, eşyanın teslim edilmesinden sonra beyannamede düzeltme
SORU:
Beyannamede düzeltme yapılamayacak durumlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden sonra beyannamede düzeltme

B) Beyannamede yer alan bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden sonra beyannamede düzeltme
yapılmasına izin verilmez
C) Gümrük Kanunun 73’üncü maddesi hükümleri saklı kalmak üzere, eşyanın teslim edilmesinden sonra
beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilmez
D) Beyan sahibinin talebi üzerine beyannamede yer alan bir veya daha fazla bilginin Gümrük Kanunun
63.maddesindeki belirli şartlar saklı kalmak üzere düzeltilmesine, gümrük idarelerince izin verilir.
E) Ticaret Bakanlığı hiçbir şart koymadan beyannamede düzeltme yaptırmaya yetkilidir.
CEVAP: E
(GK) Madde 64
1. Gümrük idareleri, beyan sahibinin talebi üzerine ve eşyanın yanlışlıkla beyanname konusu gümrük rejimine tabi
tutulmasına veya beyan edildiği rejime tabi tutulmasının özel nedenlerle artık mümkün olmadığına ilişkin
kanıtlayıcı belgeleri ibraz etmesi halinde, tescil edilmiş bir beyannameyi iptal ederek, gerektiğinde yeni bir rejim
beyanında bulunulmasına izin verebilirler.
Ancak, gümrük idarelerince beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmiş olduğu hallerde, muayenenin
sonucu alınmadan beyannamenin iptaline ilişkin talep kabul edilmez.
148
2. Hiçbir şekilde kullanılamaz hale gelmiş eşyanın, talep halinde imhasına veya Gümrük Bölgesi dışına
çıkarılmasına izin verilir.
3. Beyannamenin tescilinden sonra eşyanın niteliklerinde meydana gelen değişiklikler veya bozulmalar nedeniyle
ithalat vergilerinden indirim yapılmaz.
Ancak;
a) Özellikle ilk madde olarak kullanılması mümkün hale gelen eşyanın ilk madde olarak beyan edilmesine gümrük
idarelerince izin verilir. Gerekli görülmesi halinde, gümrük idareleri bu eşyanın ilk madde şeklinden başka bir
şekilde kullanılmasını önleyici tedbirleri alır.
b) Kısmen hasara uğrayan eşyanın ayrılması mümkün ise hasara uğramış kısmı için (a) bendi hükümlerine göre
işlem yapılır. Eşyanın hasarlı ve hasarsız şekilde ayrılmasının mümkün olmadığı hallerde beyan sahibinin talebi
doğrultusunda (a) bendi hükmü uygulanabileceği gibi, bu eşyanın Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına veya
imhasına da izin verilir.
4. Yönetmelikle belirlenen haller dışında, eşyanın tesliminden sonra beyannameler iptal edilemez.
5. Beyannamenin iptali, yürürlükteki cezai hükümlerin uygulanmasına engel oluşturmaz.
(GK) Madde 65
1.Gümrük idareleri, beyanın doğruluğunu araştırmak üzere;
a) Beyanname ile ilgili ve beyannameye ekli belgeleri kontrol edebilir ve beyannamenin içerdiği bilgilerin
doğruluğunu araştırmak amacı ile beyan sahibinden diğer belgeleri de vermesini isteyebilir,
b) Eşyayı muayene edebilir ve ayrıntılı muayene veya tahlil amacıyla numune alabilirler.
2. Beyanname kapsamı eşyanın muayene edilmesi halinde, muayene sonuçları, muayene edilmemesi halinde ise
beyannamede yer alan bilgiler, eşyanın tabi olduğu gümrük rejimi hükümlerinin uygulanmasında esas alınır.
3. Kontrol amacıyla gümrük müfettişleri, gümrük müfettiş yardımcıları ve gümrük idare amirleri muayenesi
yapılmış ve işlemleri tamamlanmış eşyanın ikinci muayenesini her zaman yapabilirler. Keza, sözü edilenler
gümrük işlemlerini her aşamada denetlemeye yetkilidirler.
SORU:
4458 Sayılı Gümrük Kanuna göre aşağıdakilerden hangisi ikinci muayene yapmaya yetkili değildir?
A) Gümrük Müdür Yardımcısı
B) Gümrük Müdürü
C) Gümrük Müfettişi
D) Gümrük Müfettiş Yardımcısı
CEVAP: A
4. Beyannameyi kontrol edenler ile muayeneyi ve ikinci muayeneyi yapanlar, yaptıkları kontrolden veya
muayeneden, gümrük vergilerinin hesaplanmasından ya da muafiyet hükümlerinin uygulanmasından, duruma göre
tek başlarına veya müteselsilen sorumludurlar.
EK BİLGİ:
Kırmızı hat; Eşyanın muayenesi ile belge kontrolünün de yapıldığı hattır.
Sarı hat; Muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle
uygunluğunun kontrol edildiği hattır.
Mavi hat; Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına veya Bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne sahip
kişilerin yararlandığı, eşyanın tesliminden önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır.
Yeşil hat; Eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır.
(GK) Madde 66
1.Eşyanın muayenesi, bunların gümrük idarelerince konulmasına izin verilen yerlerde veya antrepolarda yapılır.
Bu yerler dışında da eşya muayenesi yapılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
149
Kurye çantalarının gümrük işlemleri, Millî Savunma ve Dışişleri Bakanlıkları ile Ticaret Bakanlığı tarafından
müştereken belirlenir.
2. Eşyanın muayene edileceği ve numunelerin alınacağı yerlere taşınması ile bu muayene ve numune alma
işlemleri için gerekli tüm elleçleme ile numunelerin ambalajlanmasına ve gönderilmesine ilişkin giderleri beyan
sahibi tarafından karşılanır.
3. Beyan sahibi eşyanın muayenesi ve numune alınması sırasında hazır bulunabilir. Gümrük idareleri, uygun
gördükleri takdirde muayene ve numune alma işlemini kolaylaştırmak için gerekli yardımı sağlamak üzere, beyan
sahibinin söz konusu muayenede veya numune alımında hazır bulunmasını veya temsil edilmesini zorunlu
tutabilirler.
4. Numunelerin yürürlükteki hükümlere uygun olarak alınması şartıyla, gümrük idareleri, numuneler karşılığında
herhangi bir tazminat ödemekle yükümlü değildir. Gümrük idareleri tarafından gümrük laboratuvarlarında
yapılacak veya hariçte yaptırılacak tahlil veya inceleme masrafı beyan sahibi tarafından karşılanır.
5. Tahlilden arta kalan numuneler, tahlil sonuçlarının ilgilisine bildirilmesinden sonra bir ay içinde alınmadığı
takdirde gümrüğe terk edilmiş sayılır.
6. Laboratuvar tahlillerine ve ilgili kuruluşların görüşü alınmak suretiyle gümrük laboratuvarları ücret tarifesinin
saptanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
SORU:
4458 Sayılı Gümrük Kanunu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Eşyanın muayene edileceği ve numunelerin alınacağı yerlere taşınması ile bu muayene ve numune
alma işlemleri için gerekli tüm elleçleme ile numunelerin ambalajlanmasına ve gönderilmesine ilişkin
giderleri beyan sahibi tarafından karşılanır.
B) Eşyanın muayenesi, bunların gümrük idarelerince konulmasına izin verilen yerlerde veya antrepolarda
yapılır. Bu yerler dışında da eşya muayenesi yapılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle
belirlenir.
C) Numunelerin yürürlükteki hükümlere uygun olarak alınması şartıyla, gümrük idareleri, numuneler
karşılığında herhangi bir tazminat ödemekle yükümlü değildir. Gümrük idareleri tarafından gümrük
laboratuvarlarında yapılacak veya hariçte yaptırılacak tahlil veya inceleme masrafı beyan sahibi
tarafından karşılanır.
D) Laboratuvar tahlillerine ve ilgili kuruluşların görüşü alınmak suretiyle gümrük laboratuvarları ücret
tarifesinin saptanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
E) Kurye çantalarının gümrük işlemleri sadece Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenir.
CEVAP: E
(GK) Madde 67
1.Bir beyanname kapsamı eşyanın tek kalemden oluşması ve kısmen muayene edilmesi halinde, muayene
sonuçları söz konusu beyanname kapsamı eşyanın tümüne uygulanır.
Bununla birlikte, beyan sahibi, kısmi muayene sonuçlarının beyan edilen eşyanın kalan kısmı için geçerli olmadığı
düşüncesinde ise eşyanın tamamının muayenesini talep edebilir.
2. Bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsaması halinde, her kaleme ilişkin bilgiler ayrı bir beyan sayılır.
Bir kalemin eksik veya fazlası diğer kalemin fazla veya eksiğine mahsup edilemez.
Türk Gümrük Tarife Cetvelinde aynı tarife pozisyonunun alt açılımında bulunan ve aynı kanuni veya tercihli vergi
oranına tabi olan eşya bir kalem sayılır.
(GK) Madde 68
1. Gümrük idareleri, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimi şartlarına uyulmasını sağlamak üzere zorunlu olan
hallerde, eşyanın ayniyetini tespite yönelik önlemleri alırlar.
2. Eşyaya veya taşıtlara ayniyet tespitine yönelik olarak tatbik edilen etiket, mühür ve benzeri araçlar, beklenmeyen
hal veya mücbir sebep nedeniyle, eşyanın veya taşıtların korunmasını sağlamak için sökülmeleri veya imhaları
zorunlu olmadıkça, yalnız gümrük idareleri tarafından veya bu idarelerin izni ile sökülebilir ya da imha edilebilir.
150
(GK) Madde 69
1.Eşyanın ilgili rejime tabi tutulma şartlarının yerine getirilmesi ve eşyanın yasaklayıcı veya kısıtlayıcı önlemlere
tabi olmaması kaydıyla, gümrük idareleri, tescilden sonra beyannamedeki bilgileri kontrol ederek veya belli
hallerde kontrol etmeksizin, eşyayı teslim ederler. Ancak, beyannamenin incelenmesinin makul bir süre içinde
tamamlanamadığı ve bu inceleme sırasında eşyanın hazır bulundurulmasına gerek olmadığı hallerde de eşya teslim
edilir.
Yasaklama veya kısıtlamaya tabi olması nedeniyle teslimine imkân bulunmayan eşyanın tabi olacağı işlemlere
2. Aynı beyanname kapsamı eşyanın tümünün aynı anda teslimi esastır.
Bu fıkranın uygulamasında, bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsaması halinde, her kaleme ilişkin
bilgiler ayrı bir beyanname konusu eşya gibi değerlendirilir.
3. Beyannamenin tescilinin bir gümrük yükümlülüğü doğurması halinde, gümrük vergileri ödenmedikçe veya
teminata bağlanmadıkça beyanname kapsamı eşya teslim edilemez. Ancak, bu hüküm kısmi muafiyete tabi geçici
ithalat rejimine uygulanamaz.
4. Beyan edilen gümrük rejimi hükümlerine göre teminat istenmesi halinde, söz konusu teminat alınmadan eşya
teslim edilemez.
(GK) Madde 70
1.Beyan sahibinden kaynaklanan sebeplerle 46’ncı maddede belirtilen süreler içerisinde, tescil edilmiş beyanname
kapsamı eşyanın;
a) Muayenesine başlanamaması veya devam edilememesi,

b) Beyan edildiği gümrük rejimine tabi tutulması için verilmesi gereken belgelerin verilmemiş olması,
c) Ödenmesi veya teminat altına alınması gereken ithalat veya ihracat vergilerinin ödenmemesi veya teminatın
verilmemesi,
hallerinde, eşya muayene edilir. Muayene sonucunda gümrük idarelerince alınacak para cezasını veya diğer
takipleri gerektiren veya gerektirmeyen durumlar bir tutanağa bağlanır ve daha sonra eşya 177 ile 180 inci madde
hükümlerine göre tasfiye edilir.
2. Gümrük antrepolarında bulunan eşya için, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilmesine
ilişkin beyanname verilmesi halinde, gümrük işlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden itibaren otuz gün içinde
bitirilmesi gerekir. Bu süre içinde işlemleri bitirilemeyen eşya ile ilgili olarak 1 inci fıkra hükümleri uygulanır.
II. Basitleştirilmiş Usul

(GK)Madde 71
1.Gümrük idareleri, usul ve formalitelerin mümkün olduğunca basitleştirilmesi için ve gümrük işlemlerinin
yürürlükteki hükümlere uygun olarak yürütülmesini sağlayacak şekilde yönetmelikle belirlenen şartlar altında;
a) 60’ıncı maddede sözü edilen beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmemesine veya
kaydedilmesi gereken bazı bilgilerin beyannameye yazılmamasına izin verebilirler.
b) Sözü edilen beyanname yerine, eşyanın ilgili gümrük rejimine tabi tutulması talebi ile birlikte ticari veya idari
bir belgenin verilmesine izin verebilirler.
c) Eşyanın ilgili rejime geçişinin kayıt yoluyla yapılmasına izin verebilirler.
(c) bendinin uygulanmasında beyan sahibi eşyayı gümrüğe sunma yükümlülüğünden muaf tutulabilir.
Basitleştirilmiş usulle beyan, ticari veya idari belge yahut kayıt, eşyanın teşhisi için gerekli bilgileri kapsamak
zorundadır. Kayıt yoluyla işlem yapılan hallerde kayıt tarihinin yazılması şarttır.
2. Beyan sahibi genel, dönemsel veya özet niteliğinde bir tamamlayıcı beyanda bulunur. Tamamlayıcı beyanın
aranmayacağı haller yönetmelikle belirlenir.
3. Tamamlayıcı beyanlar ile 1 inci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde sözü edilen beyanlar, ayrılmaz bir bütündür
ve basitleştirilmiş işleme ilişkin beyannamelerin tescil tarihinden itibaren hüküm ifade ederler. 1 inci fıkranın (c)
bendinde belirtilen hallerde kayıt işlemi, 60 ıncı maddede sözü edilen beyannamenin tescili ile aynı hukuki sonucu
doğurur.
B. Diğer Beyanlar
151
(GK) Madde 72
59 uncu maddenin birinci fıkrasının (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şekilde yapılan beyanlara ilişkin usuller
60 ila 71 inci madde hükümleri çerçevesinde yönetmelikle belirlenir.
C. Eşyanın Tesliminden Sonra Beyanın Kontrolü

(GK) Madde 73
1. Gümrük idareleri, eşyanın tesliminden sonra ve beyannamedeki bilgilerin doğruluğunu saptamak amacıyla,
eşyanın ithal veya ihraç işlemlerini veya sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge ve verileri kontrol edebilirler.
Bu kontroller beyan sahibine, söz konusu işlemler ile doğrudan ya da dolaylı olarak ticari yönden ilgili diğer
kişilere veya belge ve verileri ticari amaçla elinde bulunduran diğer kişilere ait yerlerde yapılabilir. Mümkün
olduğu takdirde eşya muayene de edilebilir.
2. Gümrük idareleri, kendi yetkileri doğrultusunda veya beyan sahibinin talebi üzerine, yönetmelikle belirlenen
usul ve esaslar çerçevesinde, beyannamenin düzeltilmesini eşyanın tesliminden sonra da yapabilirler.
3. Beyannamenin incelenmesi veya eşyanın tesliminden sonraki kontrolü sonucunda, ilgili gümrük rejimine ilişkin
hükümlerin yanlış veya eksik bilgilere dayanarak uygulandığının saptanması halinde, gümrük idareleri, bu
Kanunda yer alan ceza hükümleri saklı kalmak üzere, beyanı yeni bulgulara göre düzeltmek için gerekli işlemleri
yaparlar.
EK BİLGİ:
Dördüncü Kitap
Üçüncü Kısım
Birinci Bölüm
Gümrük Beyanı
Gümrük beyannamesi
(GY) MADDE 112
(1) Yazılı beyan, ek-14’te bir örneği yer alan gümrük beyannamesi ile yapılır ve gümrük beyannamesinin
doldurulmasında anılan ekte yer alan kullanma talimatı esas alınır.
(2) Beyanın, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapılması esastır. Ancak, beyanın elektronik imzayla
yapılamayacağı istisnai haller (Değişik ibare:RG-3/1/2023-32062)(44) Bakanlıkça belirlenir.
(3) (Ek:RG-28/12/2011-28156) Beyanın bilgisayar veri işleme tekniği yolu ile yapılması halinde talep üzerine
gümrük beyannamesinin onaylı örneğinin beyan sahibine verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça
belirlenir.
(4) (Ek:RG-24/5/2019-30783)(33) (Değişik:RG-3/1/2023-32062)(44) İhracat ve antrepo rejimlerine ilişkin

gümrük beyannamesinin kağıt ortamında basımına, ibrazına, yükümlüye verilmesine ve saklanmasına ilişkin
olarak ek-14’te yer alan hususlar uygulanmaz. İhracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük beyannamesi beyan
sahibi tarafından elektronik imza ile imzalanır. Bu beyannameye ilişkin gümrük idaresince gerçekleştirilen tüm
işlemler elektronik imza ile yapılır. Bu şekilde işlem yapılan beyanname beyan sahibi ile elektronik ortamda
paylaşılır ve gümrük idaresi tarafından elektronik ortamda saklanır.
Beyanın bağlayıcılığı
(GY) MADDE 113
(1) Beyannamede imzası bulunan kişiler cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannamede belirtilen
bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğu ve ilgili rejimin gerektirdiği bütün yükümlülüklere
uyulmasından sorumludur.
Doğrudan temsil durumunda bu sorumluluk adına hareket edilenlere aittir. Beyanın bağlayıcı olması nedeniyle
beyanname başkasına devredilemez; eşyanın başkalarına satılması beyan sahiplerini yükümlülüklerinden
kurtarmaz.
(2) Bilgisayar sisteminde yer alan, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimi bakımından tahsili veya teminata
bağlanması gereken vergiler ve/veya ek mali yükümlülükler ile beyannameye eklenmesi öngörülen belgeler ile
ilgili verilerden yükümlüler yol gösterici mahiyette istifade edebilirler. Sistemdeki anılan verilerden istifade
edilmesi birinci fıkradaki sorumlulukları ortadan kaldırmaz.
Beyannameye eklenecek belgeler

(GY) MADDE 114
(1) Bakanlıkça belirlenecek haller hariç olmak üzere ve bu Yönetmeliğin eksik beyana ilişkin hükümleri saklı
kalmak kaydıyla, kodları ile açıklamaları ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenerek Bakanlığın kurumsal internet
152
sayfasında duyurulan ve aşağıda belirtilen belgelerin gümrük beyannamesine eklenmesi zorunludur. Bu belgeler
dışında gümrük beyannamesine herhangi bir belge eklenmez.
a) Tercihli tarife uygulanabilmesi için gerekli olan belgeler ile vergilendirmeyi doğrudan etkileyen veya
yükümlüye vergi avantajı sağlayan belgeler,
b) Kanun veya uluslararası düzenlemelerin açık hükmü gereği, gümrük beyannamesi ekinde ibrazı zorunlu
belgeler,
c) İthalat Rejim Kararında belirtilen ticaret politikası önlemlerinin düzenlenecek bir belgeye istinaden
uygulanması durumunda buna ilişkin belgeler,
ç) İlgili gümrük rejimleri itibariyle, beyannamenin tescil işlemi öncesinde temin edilen ayniyat tespitine ilişkin
belgeler,
d) 181 inci maddenin dördüncü fıkrasının (b) bendi çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen izin veya belgeler.
(2) Kanunun 60’ıncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi uyarınca beyanname ekinde ibrazı istenmeyen
belgeler, gerekli görüldüğünde gümrük idaresine ibraz edilmek üzere adına beyanname düzenlenen yükümlü
tarafından, transit rejiminde ise asıl sorumlu tarafından belge saklama süresi boyunca muhafaza edilir.
(3) (Değişik:RG-3/1/2023-32062)(44) Yeşil hattan yararlanma hakkı bulunan yetkilendirilmiş yükümlü

sertifikası sahibi kişiler adına tescil edilen gümrük beyannamelerinin 44 no.lu kutusuna birinci fıkrada belirtilen
belgeler kaydedilir. Muayene türü yeşil hat olarak belirlenen gümrük beyannamelerine birinci fıkrada belirtilen
belgeler eklenmez. Ancak, ihracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük beyannameleri hariç olmak üzere
muayene türünün sarı veya kırmızı hat olarak belirlendiği durumlarda 44 no.lu kutuya kaydedilen belgeler
gümrük beyannamesi ile birlikte gümrük idaresine ibraz edilir.
(4) Hareket idaresince belge kontrolüne veya eşya muayenesine karar verildiği durumlar hariç, izinli gönderici
yetkisine sahip kişilerin bu taşıma işlemleri için düzenledikleri transit beyannamelerine ilişkin belgeler
beyannamenin 44 no.lu kutusuna kaydedilmek kaydıyla beyannameye eklenmez ve söz konusu beyannameler
gümrük idaresince kâğıt ortamında aranmaz.
(5) (Değişik:RG-24/5/2019-30783)(33) (Değişik ibare:RG-3/1/2023-32062)(44) İhracat ve antrepo rejimlerine

ilişkin gümrük beyannamesi eklerinin veri işleme tekniği yoluyla verilmesi esastır. Uluslararası
düzenlemelerden kaynaklanan yükümlülüklerden ya da Bakanlıkça belirlenecek durumlardan kaynaklı olarak
kağıtortamında onaylanması gerekenler dışındaki ekli belgeler gümrük idaresine kağıt ortamında ibraz edilmez.
Gümrük idaresince gerek görülmesi halinde beyanname eki belgelerin aslı istenebilir.
(6) Üçüncü ve dördüncü fıkrada belirtilen beyannameler dışındaki gümrük beyannamelerine herhangi bir belge
eklenmemesine ilişkin düzenleme yapmaya Bakanlık yetkilidir.
(7) Gümrük işlemleri sırasında belge aslının aranmadığı durumlarda belge örnekleri üzerinde işlemler
sonlandırılır. Belge asılları ikinci fıkra kapsamında muhafaza edilir.
(8) Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkrası uyarınca beyannameye eklenmeyen belgeler dâhil ithalat, ihracat
ve transit işlemlerine ilişkin gümrük beyannameleri ve ekleri, beyanın bağlayıcılığı çerçevesinde her bir
beyanname itibariyle, sonradan yapılacak kontrollere imkân sağlayacak şekilde Kanunun 13’üncü maddesi
çerçevesinde saklanır.
(9) (Ek:RG-24/5/2019-30783)(33) (Değişik:RG-3/1/2023-32062)(44) 112’nci maddenin dördüncü fıkrası

uyarınca beyan sahibi ile elektronik ortamda paylaşılan ihracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük
beyannamesi elektronik olarak, bu beyanname eki belgeler ise belge aslının bulunduğu ortama göre kağıt veya
elektronik olarak Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde beyan sahibi tarafından saklanır.
(10) (Ek:RG-24/5/2019-30783)(33) Beşinci fıkrada belirtilen hallerde ibrazı gereken ancak elektronik ortamda
mevcut olmayan belgeler hariç olmak üzere, (Değişik ibare:RG-3/1/2023-32062)(44) İhracat ve antrepo
rejimlerine ilişkin gümrük beyannamesi ekleri gümrük idaresi tarafından kağıt ortamında saklanmaz.
Fatura
(GY) MADDE 115
(1) Fatura, kesin satışlarda, satıcı ve diğer hallerde gönderici tarafından mahallinde düzenlenmiş ve başlıca;
a) Faturanın düzenleme yeri, tarihi ve sayısı,
b) Kesin satışlarda satıcı firmanın, diğer hallerde ise satıcı veya eşyayı gönderen firmanın adı ve adresi,
c) Eşyayı satın alanın veya kesin satış dışındaki hallerde gönderilenin adı ve adresi,
ç) Ödeme şartları (peşin veya vadeli gibi),
153
d) Satış bedeli ve teslim şartı (CIF, FOB veya diğer bir bedel gibi),
e) (Değişik ibare: RG-1/4/2020-31086) Eşyanın tanımı ve satış birimine (kilo, metre, adet, düzine gibi) göre
miktarı,
f) Eşyanın birim fiyatı (bir metre, bir kilo ve bir adedinin fiyatı gibi),
g) Eşyanın bulunduğu kapların cins ve nev’i, marka ve numarası ve adedi,
ğ) Eşyanın teslim ve bedelinin ödeme yeri,
h) Eşyanın gönderilme şekli,
ı) İhracata ilişkin faturalar için ayrıca, seri ve sıra numarası, bağlı olunan vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,
Bilgilerini içeren bir belgedir.
(2) İhracata ilişkin gümrük beyannameleri ile birlikte ibraz edilmesi gereken yurt dışındaki alıcılar adına
düzenlenmiş faturalarda satış bedeli yabancı para cinsinden gösterilebilir.
Ayrıntılı fatura
(GY) MADDE 116
(1) Ayrıntılı fatura, kıymetleri üzerinden vergiye tabi olup da birden ziyade kap içinde gelen ve aynı zamanda
çeşitli cins ve kıymette olan eşyadan, her kapta aynı cins ve kıymette ne miktar eşya bulunduğunu gösteren ve
faturaya uygun bir şekilde, satıcı veya gönderici tarafından mahallinde düzenlenmiş bir belgedir.
(2) Faturalarda her kabın içinde satış birimine göre ne miktar eşya bulunduğu gösterilmediği takdirde, ayrıntılı
faturanın beyanname ile birlikte idareye verilmesi gerekir.
Çeki listesi
(GY) MADDE 117
(1) Çeki listesi, bir fatura kapsamı eşyanın çeşitli cins ve nev’inde ve çeşitli ağırlıktaki kaplara konulması
halinde, her kapta ne miktar eşya bulunduğunu göstermek amacıyla düzenlenen bir belgedir.
(2) Çeki listesi satıcı veya gönderici tarafından fatura ile birlikte hazırlanabileceği gibi, beyan sahibi tarafından
da hazırlanabilir.
(3) Ağırlıkları üzerinden vergiye tabi eşyaya ilişkin çeki listesinin beyan edilen eşyanın, tarife cetvelinde
gösterilen vergiye esas olan, daralı ve net ağırlık, adet, baş ve hacim gibi ölçüler üzerinden hazırlanması gerekir.
Taşıma belgeleri
(GY) MADDE 118
(1) Deniz yoluyla yapılan taşımalarda geminin kaptanı veya donatanı veya mümessili tarafından yükletene
taşıma belgesi olarak konşimento verilir. Konşimentoda aşağıda yazılı bilgiler bulunur.
a) Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
b) Kaptanın adı ve soyadı,
c) Geminin adı ve tabiiyeti,
ç) Yükletenin adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
d) Alıcının adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
e) Yükleme limanı,
f) Boşaltma limanı veya buna dair talimat alınacak yer,
g) Gemiye yüklenen veya taşınmak üzere teslim alınan eşyanın cinsi, ölçüsü, sayı veya tartısı, markaları ve
dıştan belli olan hal ve mahiyetleri,
ğ) Navluna ait şartlar.
(2) Hava taşımalarında, aynı anlamda ve benzeri bilgileri kapsayan hava konşimentosu kullanılır.
(3) Kara nakliyatında taşıyıcılar tarafından konşimento yerine düzenlenen belgeye yük senedi (CMR)’nde
aşağıda yazılı bilgiler bulunur:
a) Alıcının adı, soyadı veya ticaret unvanı ve adresi, eşyanın gönderildiği yer ve taşıma senedinin emre yazılı
olması isteniyorsa emrine şerhi,
b) Taşınacak eşyanın cinsi, ağırlığı veya adedi, paket halinde iseler paketlere yazılı numaraları ve işaretleri ve
ambalajın şekli ve niteliği,
c) Gönderenin adı, soyadı veya ticaret unvanı ve adresi,
ç) Taşıyıcının adı, soyadı veya ticaret unvanı ve adresi,
d) Taşıma ücreti ve ücret ödenmiş ise bu husus,
e) Taşımanın yapılacağı müddet,
f) Taraflar arasında kararlaştırılan diğer hususlar.
(4) Demiryolu ile yapılan taşımalarda ise benzeri bilgileri içeren CIM ve CIV belgeleri gibi uluslararası kabul
görmüş taşıma belgeleri kullanılır.
İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyan Formu/Analiz Sonuç Raporu
154
(GY) MADDE 119
(1) İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyan Formu/Analiz Sonuç Raporu; işlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşıma
sokulması halinde, bu ürünlerdeki tarım paylarını belirten ve kimyager tarafından onaylanmış, ek-15’te yer alan
belgedir.
İthal Eşyasına Ait Kıymet Bildirim Formu

(GY) MADDE 120
(1) İthal Eşyasına Ait Kıymet Bildirim Formu; Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nci
Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma hükümleri çerçevesinde belirlenen ithal eşyasına ait gümrük
kıymetinin unsurlarını içeren ve ek-16’da yer alan belgedir.
Beyannamede düzeltme
(GY) MADDE 121
(1) Kanunun 63’üncü maddesinin birinci fıkrasında geçen ‘başka bir eşya’ ifadesinden, tarife alt pozisyonu
değişen, değişmemesi durumunda ise her türlü vergi ile ek mali yükümlülüğün advalorem usulde oran veya
spesifik usulde miktarına ve/veya ticaret politikası önlemine ilişkin faydalanılacak hak ve menfaatlerde farklılık
gösteren eşya anlaşılır.
(2) Eşyanın teslimine kadar;
a) Eşyanın muayenesi için bilgisayar sistemi tarafından beyanın kontrolü türünün kırmızı hat olarak
belirlenmesinden önce beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilir ve herhangi bir cezai işlem uygulanmaz.
b) Beyan edilen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden, önce beyannamede düzeltme
yapılmasına izin verilir ve herhangi bir cezai işlem uygulanmaz.
(3) Beyanın kontrolü türü kırmızı hat olarak belirlenen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit
edilmesinden önce düzeltme talebinde bulunulması halinde talep Kanunun 234’üncü maddesinin üçüncü
fıkrasından yararlanma talebi olarak değerlendirilerek sistemde gerekli düzeltmeler yapılır. Beyan edilen eşyaya
ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden sonra düzeltme talebinde bulunulması halinde ise
düzeltme talepleri kabul edilmeyerek 192 ve 193’üncü maddeler uygulanır.
(4) Cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla, beyanname tescil tarihinden itibaren üç yıllık süre içinde
yükümlünün talebi üzerine Kanunun 73’üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca [GK 73/2. Gümrük idareleri,
kendi yetkileri doğrultusunda veya beyan sahibinin talebi üzerine, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde, beyannamenin düzeltilmesini eşyanın tesliminden sonra da yapabilirler.] beyannamede düzeltme
yapılmasına izin verilir. Ancak, dâhilde işleme rejimi için bu sürenin üç yıldan daha uzun belirlenmesine Ticaret
Bakanlığı yetkilidir.
Bölünmüş beyanname
(GY) MADDE 122
(1) Bir beyanname kapsamı eşyanın bir seferde çekilmesi esastır. Ancak bir beyanname kapsamı olup farklı
kalemlerde bulunan eşyadan bir kaleminin çekilmesi beyan sahiplerince istendiği takdirde bu istek, eşyanın
muayenesi yapıldıktan ve para cezasına hükmedilmesini gerektirir bir durumun olması halinde bunun eşya sahip
veya temsilcilerine duyurulmasından sonra kabul olunur.
(2) Bu halde, gümrükten çekilmek istenilen kısım için beyan sahiplerinden sistemdeki asıl beyannameye uygun
olarak ayrı bir beyanname alınır ve çekilecek kısmın vergi tahakkukları bunun üzerinden yapılır.
(3) Kısmi beyannamelerin asıl beyannameye uygun olup olmadığı ilgili memurlarca kontrol edilir ve uygun
olmayanlar kabul edilmeyerek 121 inci maddeye göre işlem yapılır.
(4) Eşyanın en son kısmı için sahiplerinden ayrıca beyanname aranmayıp vergi tahakkukları asıl beyanname
üzerinden yapılır ve bu beyannameye daha önce çekilen kısımlara ait beyanname numaraları ile tarihleri yazılır.
(5) Eşyanın kısmen beyan edilen gümrük rejimine tabi tutulmasının imkânsız olması halinde eşya bir kalem
veya bir kap olsa dahi bölünebilir.
Eşyanın tesliminden önce beyannamenin iptali

(GY) MADDE 123
(1) Gümrük idarelerince Kanunun 64’üncü maddesi uyarınca iptal edilen beyannamede iptal işleminin gerekçesi
gösterilir.
(2) Kanunun 70 inci maddesi hükümleri çerçevesinde tasfiyesine karar verilen eşyaya ait beyanname iptal edilir
ve gerekçesi belirtilir. 124 ila 129 uncu maddeler uyarınca iptal edilen beyannameler için de gerekçesi belirtilir.
155
Eşyanın yanlış rejimde beyan edilmesi nedeniyle eşyanın tesliminden sonra beyannamenin iptali
(GY) MADDE 124
(1) Eşyanın, beyan edilmek istenilen gümrük rejimi yerine ithalat vergilerinin tamamen veya kısmen ödenmesini
gerektirir bir gümrük rejimine yanlışlıkla tabi tutulması halinde, beyan sahibinin talebi üzerine gümrük idareleri,
tescil edilmiş bir beyannameyi aşağıdaki şartların tamamının yerine getirildiğinin kanıtlanması halinde iptal
edebilir.
a) Beyanname konusu eşyanın herhangi bir kullanımının beyan edilmek istenilen gümrük rejimine tabi
tutulmasına engel olmaması,
b) Beyannamenin tescil edildiği sırada beyan edilmek istenilen gümrük rejimine ilişkin bütün yükümlülüklerin
yerine getirilmiş olması,
c) Eşyanın beyan edilmek istenilen rejime gecikmeksizin girişinin mümkün olması.
(2) Beyannamenin iptaline ilişkin taleplerin beyannamenin tescil edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde
yapılması gerekir. Ancak, gümrük idareleri, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerin varlığı ve kanıtlanması
halinde üç aylık sürenin aşılması durumunda da başvuruyu kabul edebilir.
(3) Beyan edilmek istenilen gümrük rejimine ilişkin beyanname, ilk beyannamenin tescil edildiği tarihten
itibaren geçerli olur.
Başka eşyanın beyan edilmesi nedeniyle eşyanın tesliminden sonra beyannamenin iptali
(GY) MADDE 125
(1) İthalat vergilerinin tamamen veya kısmen ödenmesini gerektirir bir gümrük rejimine tabi tutulan bir eşyanın,
yanlışlıkla aynı rejime konu olabilecek başka bir eşya yerine beyan edilmiş olması halinde gümrük idareleri
beyan sahibinin beyannamenin tescil edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde yapmış olduğu talebi üzerine,
aşağıdaki şartların tamamının yerine getirildiğinin kanıtlanması halinde beyannameyi iptal edebilir.
a) Yanlış beyana konu eşyanın orijinal halini koruması, izin verildiği şekilden başka bir şekilde kullanılmamış
olması,
b) Gerçekte beyan edilmek istenilen eşyanın ilk beyannamenin tescili sırasında aynı gümrük idaresine
sunulmasının ve aynı gümrük rejimine tabi tutulmasının mümkün olması.
(2) Gümrük idareleri, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerin varlığı ve kanıtlanması halinde 3 aylık sürenin
aşılması halinde de başvuruyu kabul eder.
Geriye dönük izin verilmesi halinde eşyanın tesliminden sonra beyannamenin iptali
(GY) MADDE 126
(1) Daha önce serbest dolaşıma girmiş eşyanın tercihli tarife ya da nihai kullanım nedeniyle indirimli ya da sıfır
vergi oranı ile serbest dolaşıma giriş veya ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulabilmesini teminen,
Ticaret Bakanlığınca belirlenecek şartlar dahilinde geriye dönük izin verilmesi durumunda daha önceki
beyanname iptal edilir.
İhracat veya hariçte işleme rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin beyannamenin iptali
(GY) MADDE 127
(1) İhracat vergilerine, ithalat vergisinin geri ödenmesi başvurusuna, ihracat iadesine veya ihracata bağlı diğer
önlemlere konu eşyanın beyan sahibinin 417’nci maddede belirtilen süreler içerisinde müracaat etmesi ve
aşağıda sayılan koşulların tamamını yerine getirmesi halinde, gümrük idaresi ihracat veya hariçte işleme
rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin beyannameyi iptal eder.
a) Beyanname konusu eşyanın gümrük bölgesini terk etmediğinin ihracata ilişkin işlemlerin yapıldığı gümrük
idaresine belgelenmesi,
b) Beyanname ile birlikte, tescili sırasında sunulan diğer belgeleri ihracata ilişkin işlemlerin yapıldığı gümrük
idaresine ibraz etmesi,
c) İhracat nedeniyle beyan sahibine sağlanan bütün hak ve menfaatlerin iade edildiğinin veya beyan sahibinin
söz konusu hak ve menfaatlerden yararlandırılmaması için ilgili kurumlarca gerekli tedbirlerin alındığını
ihracata ilişkin işlemlerin yapıldığı gümrük idaresine kanıtlaması,
ç) Gerekli olması halinde, beyanname konusu eşyanın durumuna uygun gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanıma tabi tutulması.
(2) Beyannamenin iptali, ihracat lisansına veya beyanın tevsiki için ibraz edilen bütün belgelere ilişkin olarak
yapılan işlemlerin de iptali sonucunu doğurur.
156
(3) Birinci fıkrada belirtilen eşya dışında kalan ihraç eşyasının gümrük bölgesini terk etmediğinin, beyan sahibi
tarafından, 417’nci maddede belirtilen süreler içerisinde ihracata ilişkin işlemlerin yapıldığı gümrük idaresine
bildirilmesi durumunda gümrük beyannamesi iptal edilmiş sayılır.
(4) Bu madde hükümleri yeniden ihraç eşyası için de uygulanır.
Antrepo rejimine tabi tutulan serbest dolaşımdaki eşyaya ilişkin beyannamenin iptali
(GY) MADDE 128
(1) Gümrük antreposuna konulması halinde ihracata bağlı önlemlerden yararlanan serbest dolaşımdaki eşya,
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması halinde, ihracata bağlı önlemlere ilişkin
mevzuat hükümleri ve cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla, beyan sahibinin talebi üzerine antrepo rejimine
ilişkin beyanname iptal edilir.
(2) Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi içerisinde, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tahsis
edilmesine ilişkin bir başvurunun yapılmamış olması halinde, gümrük idarelerince gümrük mevzuatı ve ihracata
bağlı önlemlere ilişkin mevzuat hükümleri uyarınca gerekli önlemlerin alınması kaydıyla beyanname iptal edilir.
Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın tesliminden sonra beyannamenin iptali
(GY) MADDE 129
(1) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın tesliminden sonra iade edilmesinin söz konusu
olması halinde, Ticaret Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde, beyan sahibinin beyannamenin tescil
edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde başvuruda bulunması ve eşyanın gerçek tedarikçisine ya da tedarikçisi
tarafından tayin edilen adrese geri gönderilmesi şartıyla beyanname iptal edilir.
Eşyanın teslimi
(GY) MADDE 130
(1) (1) (Değişik:RG-25/5/2022-31846) Tabi tutulduğu gümrükçe onaylanmış işlem ve kullanımın gerektirdiği
şartların yerine getirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesi veya teminata bağlanması suretiyle gümrük
işlemlerinin bitirilmesi halinde eşya teslim edilebilir duruma gelir. Eşyanın teslimi; eşya sahibi, taşıyıcı, işletici
kuruluş veya bunların temsilcileri arasındaki sözleşme hükümlerine göre gerçekleştirilir.
(2) Hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamesinin gümrük
idaresine verilmesinden itibaren altı saat içerisinde bu beyannamenin incelenmesinin tamamlanamaması halinde
de eşya teslim edilir. Ancak bu eşyanın tümü veya bir kısmının muayenesinin yapılmasının Gümrük Yönetmeliği
182’nci maddede belirtilen esaslar çerçevesinde zorunlu görüldüğü taşıyıcı veya işletmeci kuruluşa bildirildiği
hallerde bu fıkrada belirtilen süre kısıtlaması uygulanmaz.
(3) Tahlile tabi tutulacak eşyanın, tahlil sonucu beklenilmeden yükümlüsü tarafından tesliminin talep edilmesi
durumunda, eşyanın beyan edilen gümrük tarife istatistik pozisyonuna karşılık gelen vergi oranı ile beyan edilen
fasıldaki en yüksek vergi oranı arasındaki farka karşılık gelen tutarın teminata bağlanarak, yükümlüsünden
eşyanın tahlili sonuçlanmadan kullanılmayacağına dair ek-17’de yer alan taahhütname alınmak şartıyla ve gümrük
idaresinde saklanmak üzere beyan sahibi veya temsilcisi huzurunda ek-25’te yer alan tutanak tanzim edilerek
eşyadan bir adet şahit numune alınarak gümrük idaresince uygun görülen yerde muhafaza edilmek kaydıyla
yediemin olarak teslim edilir. Ancak, teslimi talep edilen eşyanın ticaret politikası önlemlerine tabi olması
veya tesliminin telafisi mümkün olmayacak sonuçlara yol açacağı konusunda şüphe olması halinde bu fıkra
hükmünün uygulanmamasına gümrük idare amiri yetkilidir.
Beyanname yerine kullanılan belgeler

(GY) MADDE 131
(1) Elçilik Mektubu, Kurye Mektubu, TIR Karnesi, ATA Karnesi, Kumanya Listesi, Özel Fatura, Déclaration
en Douane, CPD Karnesi, Yolcu Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu ve Sözlü Beyan Formu
gibi belgeler gümrük beyannamesi yerine kullanılır, ancak bu belgeler gümrük idarelerine verilen beyannameler
mahiyetinde değildir.
(2) Elçilik mektupları ile kurye mektuplarının şekli ve ihtiva edeceği bilgiler ek-18 ve ek-19’da gösterilmiştir.
Kurye çantalarının beyanı

(GY) MADDE 132
(1) Türkiye Dışişleri veya Millî Savunma Bakanlıkları ile hariçteki elçiliklerimiz, misyonlarımız veya askeri
misyon ve delegasyonlarımız yahut Dışişleri Bakanlıkları ile Türkiye’deki kendi elçilikleri veya misyonları
tarafından bu kuruluşlar arasında Resmî ve gizli evrak götürüp getiren ve kurye olarak adlandırılan askeri ve
sivil memur ve şahıslara teslim olunacak evrak için her defasında bir Kurye Mektubu düzenlenir.
(2) Bu mektup bakanlıkların, elçiliklerin veya misyon veya delegasyonların Resmî mührü ile mühürlenir ve bu
makamların yetkili kimseleri tarafından imza edilir.
157
(3) Türkiye kuryelerine verilecek kurye mektupları Dışişleri ve Millî Savunma Bakanlıklarınca tespit edilen, ek-
19’daki örneğe uygun olarak düzenlenir.
(4) Kuryeler bu mektupları görevli gümrük memurlarına verir ve muhtevası eşyanın gümrük işlemleri
beyanname addolunan bu mektuplarla yürütülür.
(5) Türk kuryeleri diplomatik pasaport ile seyahat eder. Yabancı kuryelerin de Diplomatik Pasaport, Servis, Özel
Pasaport, elçiliklerimizden verilen Lesse Passeyi taşımaları gerekir ve bu şahıslar sözü edilen belgelerden
herhangi birini gümrük memurlarına göstererek kendilerini tanıtırlar.
Kurye kaplarının mühürlü olması

(GY) MADDE 133
(1) Yetkili makamlardan kuryelere ancak, mühürlü zarf içinde Resmî evrak verilebilir. Bu evrak bir kap (bavul,
valiz, torba, çanta gibi) içinde taşındığı takdirde, bu kapların ağızları veya üzerleri, bozulmaksızın açılmaları
veya aralanarak içine bir şey konulması veya içerisinden bir şey çıkarılması mümkün olmayacak şekilde yetkili
makamlarca mühürlenir.
(2) Kuryeler, bu mühürlerin bozulmamasına dikkat eder ve kapları mühürlü olarak görevli memurlara gösterir.
Kurye kapları kapsamının muayene edilmeyeceği

(GY) MADDE 134
(1) Görevli gümrük memurları, pasaport veya diğer kimlik belgelerinden kurye oldukları anlaşılan Türk ve
yabancı kimselerin beraberlerinde getirip, götürdükleri Resmî ve gizli evrakı içeren kurye kaplarını dıştan
muayene ve inceleyerek kurye mektuplarının uygun ve Resmî mühür ile mühürlenmiş olduğunu gördükleri
takdirde, bunları açıp kapsamını muayene etmeksizin, üzerlerine etiket yapıştırarak veya işaret koyarak
geçirilmelerine izin verir.
Mühürleri sağlam olmayan kurye kapları

(GY) MADDE 135
(1) Dışarıdan gelen kuryelerin beraberlerindeki kapların dıştan yapılacak inceleme ve muayenesi sonucunda;
a) Kurye mektubuna nev’i ve nitelikleri itibarıyla uymayan,
b) Ağızları ve üzerleri Resmî mühürle mühürlenmiş olmayan veya açılmış veya mühürleri kopmuş yahut
bozulmuş olan,
c) Kurye mektubu gösterilmeyen veya ibraz edilen kurye mektubu şartlarına uygun görülmeyen,
Kaplara gümrüğün mührü tatbik edilir ve durum bir tutanakla tespit edildikten sonra kuryenin sorumluluğu
altında Esenboğa Gümrük Müdürlüğüne sevk edilir. Keyfiyet en seri şekilde mahalli gümrük amiri tarafından
Müsteşarlığa bildirilir ve Müsteşarlıkça da ilgili Bakanlığa gerekli duyuru yapılır.
(2) Türkiye’den götürülecek kurye kaplarının dıştan yapılacak kontrollerinde, birinci fıkrada belirtilen hususlar
tespit olunduğu takdirde, gecikmeleri önlemek üzere durum yine en seri şekilde Müsteşarlık aracılığı ile ilgili
Bakanlığa bildirilir.
Transit geçecek kuryeler

(GY) MADDE 136
(1) Giriş gümrükleri Türkiye’den transit geçecek kuryelerin ibraz edecekleri kurye mektupları muhteviyatı
mühürlü kapları dıştan inceleyip bu mektuplara uygun olduklarını gördükten sonra durumu mektuba şerh ve
altını imza ederler. Çıkış gümrükleri kendilerine ibraz edilecek giriş gümrüğünün meşruhatını havi mektupları,
çıkarılmak istenilen kaplarla karşılaştırarak uygun bulunanların çıkarılmalarına izin verirler.
(2) Giriş gümrükleri transit geçecek kurye kapları için ayrıca herhangi bir belge kesmezler ve bunların çıkıp
çıkmadığını araştırmazlar.
Kuryesiz gelen kaplar

(GY) MADDE 137
(1) Olağanüstü ve zorunlu haller dolayısıyla kuryeler yerine vapur kaptanları, uçak pilotları ve diğer taşıt
hizmetlileri gibi kimseler eliyle Türkiye’ye gönderilen Resmî ve gizli evrakı havi kurye kapları, getirenler
tarafından gümrüklere teslim olunur.
(2) Gümrük idareleri, bu kaplardan Dışişleri veya Millî Savunma Bakanlıklarına ait olanlarını, bu bakanlıkların
yazısı, Türkiye’deki yabancı devlet elçiliklerine veya diğer misyon ve delegasyonlara ait olanları da, bunların
mektup ve yazıları üzerine, muayene etmeksizin dıştan inceleme ile yetinir ve ilgililerine teslim eder.
(3) Vapur kaptanları, uçak pilotları ve diğer taşıt hizmetlilerine tanınan geçici kuryelik vasfı, sadece bunların
taşıdıkları kurye kaplarına şamil olup, kendilerine başka herhangi bir hak doğurmaz.
Kurye mektuplarının gümrükçe alınması

(GY) MADDE 138
158
(1) Görevli gümrük memurları, gümrük işlemine tabi tutulan kaplara ait kurye mektuplarını, altına veya arkasına
içerdiği kapların uygun görülüp, işleminin yapıldığını yazarak imzaladıktan ve tarih attıktan sonra bağlı olduğu
gümrük idaresine derhal teslim eder. Şerhlerin altına konacak imzaların üzerinde ayrıca memurun adı ve soyadı
ile sicil numarası da gösterilir.
Kurye mektuplarının gümrüklerde kaydedilmesi ve saklanması

(GY) MADDE 139
(1) Kurye işlemlerini yapan gümrük idareleri bunlar için ilgililerce verilen kurye mektuplarını ve yazıları özel
bir deftere bir sıra numarası altında kayıt ve kabul eder ve işlemlerinin bitirilmesinden sonra bir klasör içinde
saklar.
Basitleştirilmiş usulde beyanda bulunmak için aranan koşullar

(GY) MADDE 140
(1) Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen eksik beyan usulünden yetkilendirilmiş
yükümlü sertifikasına veya onaylanmış kişi statü belgesine sahip gerçek ve tüzel kişilerden 142, 143, 151, 153,
154, 160, 162 ve 163’üncü maddelerde belirtilen koşulları sağlayanlar yararlandırılabilir.
(2) Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen beyanname yerine ticari veya idari
belge verilmesi usulünden yararlanmak için yapılan talepler yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi
statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın kabul edilir.
(3) Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen eşyanın kayıt yoluyla rejime girişi
usulünden yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişiler yararlandırılabilir.
(4) Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen eşyanın kayıt yoluyla rejime girişi
usulünden yararlanılabilmesi, ihracat rejimi hariç olmak üzere, kapsamı ve miktarı Bakanlıkça belirlenecek
teminatın verilmesi koşuluna bağlıdır.
(5) Bu maddede belirtilen basitleştirilmiş usullerden yararlandırılan kişiler, bu usullerden yararlanılabilmesi için
gerekli koşullardan bir veya daha fazlasında meydana gelecek değişiklikleri Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(6) Avrupa Komisyonu ile Ülkemiz arasında 11/7/2008 tarihinde imzalanan ve 5824 sayılı Kanun ile
onaylanması uygun bulunan Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Çerçeve Anlaşması kapsamında ithal edilecek
eşya için basitleştirilmiş usulde beyan talepleri yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin
koşullar aranmaksızın kabul edilir.
Basitleştirilmiş usullere ilişkin düzenleme yetkisi

(GY) MADDE 141/A- (Ek:RG-25/5/2022-31846)
(1) İzinli gönderici yetkisi kapsamında taşıması gerçekleştirilecek ihracat beyannameleriyle sınırlı olarak,
gümrük beyannamesinin izinli gönderici tesisinin bağlı bulunduğu gümrük idaresi yerine kişinin yerleşik olduğu
yerdeki gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir.
(2) Birinci fıkra kapsamında tescil edilen beyannamelerde eşyanın sunulduğu yerde görevli muayene memuru;
belge kontrolü, muayene ve rejimin gerektirdiği diğer işlemleri beyanın verildiği yer gümrük idaresi adına
gerçekleştirir.
Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyan

(GY) MADDE 142
(1) Gümrük idareleri, onaylanmış kişi statü belgesi sahibi kişiler ile yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip
kişilerin, beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmediği ve/veya beyannameye yazılması
gereken bazı bilgilerin yazılmadığı gümrük beyanını, 143’üncü maddede yer alan hükümlere uyulması kaydıyla
kabul edebilir.
(2) Bu usulün uygulandığı durumlarda, ambar hareketleri ile özet beyan işlemleri 63’üncü maddede belirtildiği
şekilde yapılır. Ancak, tamamlayıcı beyanın verildiği tarihte, ilk beyannamenin bazı bilgilerinin değiştirilmesi
gerektiği hallerde, muayene ile görevli memur tarafından beyanname ekranı açılarak yeniden düzenleme
işlemleri yapılır.
Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanda bulunması zorunlu hususlar

(GY) MADDE 143
(1) Eksik bilgi ile yapılacak beyanda;
a) Beyan sahibinin kimliğinin, taşıt aracının özelliklerinin ve kayıtlı olduğu ülkenin, kapların adedi, cinsi ve özet
beyana ilişkin bilgiler ile beyan sahibinin imzasının bulunması,
b) Eşyanın, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin gümrük idaresince kolay ve herhangi bir tereddüde yol
açmadan belirlenmesini sağlayacak şekilde tanımlanmış olması,
159
c) Eşyanın tanımlanması, serbest dolaşıma girişini düzenleyen hükümlerin uygulanması ve eşyanın teslim
edilmesinden önce alınması gereken herhangi bir teminat miktarının belirlenmesi için gümrük idarelerince
gerekli görülen her türlü diğer bilgilerin yer alması,
ç) Bir eşyanın belli destekleyici belgeler olmaksızın serbest dolaşıma girişinin mümkün olmadığı durumlarda,
bu bilgi ve belgelerin tamamının mevcut olması,
Zorunludur.
(2) Eşyanın serbest dolaşıma girişinden önce ibrazı gerekli olan belgelerden bir ya da birkaçını içermeyen
beyanlarda;
a) İlgili belgenin mevcut ve geçerli olduğunun,
b) Beyanın kabulünde meydana gelecek bir gecikmenin eşyanın serbest dolaşıma girişini engelleyeceğinin ya
da daha yüksek bir oranda vergilendirmeye yol açacağının belli olması ve
c) Eksik belgeye ilişkin bilgilerin her durumda beyanda gösterilmesi,
Zorunludur.
Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanların tamamlanması

(GY) MADDE 144
(1) Beyanname tescil edildiğinde eksik olan bilgi ve/veya belgelerin tamamlanması için beyan sahibine tanınan
süre, söz konusu tescil tarihinden itibaren bir ayı geçemez.
(2) İndirimli veya sıfır oranında ithalat vergisinin uygulanması için gereken belgelerin eksikliği durumunda,
gümrük idarelerince, eksik beyan kapsamındaki eşyanın bu tür indirimli veya sıfır oranında vergilendirilecekleri
konusunda yeterli nedenlerin olması ve beyan sahibinin talebi üzerine söz konusu belgenin tamamlanması için
ek süre verilebilir. Bu şekilde verilecek ek süre üç ayı geçemez.
(3) Tamamlanacak eksik beyanın gümrük kıymeti ile ilgili olması ve daha uzun bir süre gerekmesi ve bunun
gerekli olduğunun kanıtlanması durumunda, gümrük idareleri daha uzun bir süre belirleyebilir ya da daha önce
belirlenmiş olan süreyi uzatabilir. Bu sürenin belirlenmesinde gümrük mevzuatında öngörülen azami süreler
dikkate alınır.
(4) İndirimli ya da sıfır oranında gümrük vergisinin serbest dolaşıma girecek eşya için sadece belirlenmiş tarife
kotaları ve tarife tavanları dâhilinde uygulanması durumunda, vergilendirme, sadece indirimli ya da sıfır
oranında vergi uygulanması için gerekli olan belgeler düzenlendiğinde, izin verilen sınırlar çerçevesinde yapılır.
Bu belgeler aşağıdaki süreler içinde ibraz edilir.
a) Tarife tavanları uygulanan durumlarda, alınan bir önlemin normal ithalat vergilerinin yeniden uygulanması
zorunluluğunu getirdiği tarihten önce,
b) Tarife kotaları uygulanan durumlarda, bu kotalar için belirtilen limite ulaşılmasından önce,
indirimli ya da sıfır oranında ithalat vergisi uygulanması için ibrazı zorunlu olan belge, söz konusu eşyaya ilişkin
beyanın bu tarihten önce kabul edilmiş olması koşuluyla, indirimli ya da sıfır oranın öngörüldüğü sürenin
dolduğu tarihten sonra da ibraz edilebilir.
(5) Eksik beyan usulüne göre tescil edilen bir beyannamede eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanması
için gümrük idaresi tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmaması halinde, söz konusu
beyanname kapsamı eşyanın ödenmesi gereken vergileri ertelenmez.
Eksik beyan halinde eşyanın serbest dolaşıma girişi

(GY) MADDE 145
(1) Gümrük idarelerinin eksik bir beyanı kabul etmesi, başka nedenler bulunmadığı takdirde beyannamesi tescil
edilmiş eşyanın serbest dolaşıma girişini engellemez ya da geciktirmez. Eşyanın serbest dolaşıma girişi aşağıda
belirtilen şartlara göre gerçekleştirilir:
a) Eksik olan bilgi ve belgelerin daha sonra tamamlanacak olması söz konusu eşyanın vergi tutarını
etkilemiyorsa, beyanname tescil edildiği tarihte hesaplanan vergiler üzerinden işlemler yürütülür.
b) 53’üncü madde hükmü çerçevesinde, eksik beyanın geçici bir kıymet bildirimi içermesi durumunda, bu
bildirime dayanarak gümrük vergileri hesaplanır.
c) Eksik belge;
1) İndirimli veya sıfır oranındaki vergi uygulanması ile ilgiliyse, gümrük vergilerinin indirimli veya sıfır oran
üzerinden hesaplanması,
2) Muafiyet hükümlerinin uygulanması ile ilgiliyse, muafiyet hükümlerine göre işlem yapılması,
gerekir.
(2) Eksik belgeler süresi içinde gümrük idarelerine sunulmadığı takdirde cezai hükümler saklı kalmak üzere,
Kanunun 198 inci maddesi gereği normal oranların uygulanması sonucu tahakkuk ettirilen gümrük vergilerine
göre noksan alındığı belirlenen gümrük vergileri ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
160
Kanunun 51 inci maddesine göre tespit edilen gecikme zammı oranında faizin yükümlüye tebliğ edildiği tarihi
takiben on beş gün içinde ödenmesi zorunludur.
Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanın tamamlanması ya da değiştirilmesi

(GY) MADDE 146
(1) Basitleştirilmiş usullere ilişkin 142 ila 145 inci maddelerde öngörülen koşullar çerçevesinde tescil edilmiş
eksik beyanı içeren bir beyanname, beyan sahibi tarafından tamamlanabilir ya da gümrük idaresince uygun
görülmesi halinde Kanunun 60’ıncı maddesinde belirtilen koşullara uyan yeni bir beyanname ile değiştirilebilir.
(2) Her iki durumda da, gümrük vergilerinin hesaplanması ve eşyanın serbest dolaşıma girişini düzenleyen diğer
hükümlerin uygulanmasında, eksik beyanı içeren beyannamenin tescil edildiği tarih esas alınır.
Özelliği olan eşyanın tesliminde basitleştirilmiş usul

(GY) MADDE 147
(1) Özelliği olan eşyanın tesliminde, yükümlünün başvurusu üzerine basitleştirilmiş usullerden yararlanma
talebi, yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın ilgili gümrük
idaresince değerlendirilip kabul edilebilir.
(2) Birinci fıkra uyarınca teslim edilecek özelliği olan eşya aşağıda belirtilmiştir:
a) Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun uygunluk yazısının ibrazı şartıyla radyoaktif maddeler,
b) İnsan ve hayvan sağlığı ile ilgili her türlü aşılar,
c) İnsan sağlığı için önem arz eden kalp kapakçığı, canlı doku ve böbrek hastaları için özel serumlar, kan ve kan
plazması gibi belli fiziksel koşullarda korunması zorunlu olan ürünler,
ç) İlgili kuruluşlardan alınacak belgelerle tevsiki kaydıyla, insan sağlığı için lüzumlu ve acil ameliyatlarda
kullanılması gereken organlar, vücudun içindeki organlara takılan, vücutta kalan protez uzuvlar, ve parçaları,
d) Belirli bir ısıda muhafazası gereken tıbbi tahlillerde kullanılan hazır kitler,
e) Yurt dışında periyodik olarak yayımlanan gazete ve dergiler ile bunların elektronik ortamda muhafaza edildiği
materyaller,
f) Tüp bebek merkezleri laboratuvarlarında kullanılan tüp bebek solüsyonları,
g) Canlı hayvanlar ve bunların üretilmesi için getirilen yumurtalar,
ğ) Uçak ve gemilerde acil kullanılma zorunluluğu bulunan ve makinelerin tamirinde vazgeçilmez nitelikte
olduğu belirlenen yedek parçalar veya gerekli aletler,
h) Korunması özel düzenek ve yapı gerektiren eşya
ı) Hacimleri ve ağırlıkları itibariyle geçici depolama yeri ve antrepoya alınması külfet ve masraf gerektiren
dökme ve havaleli eşya,
i) Hızlı kargo yoluyla taşınan ticari mahiyet arz etmeyen ve/veya gümrük vergisinden muaf eşya,
j) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkânı olmayan sürekli akış halinde olan eşya.
(3) Yukarıda belirtilen özelliği olan eşyanın gümrük işlemleri ve tesliminde basitleştirilmiş usuller kapsamında
kolaylık sağlayan düzenlemeler yapmaya Müsteşarlık yetkilidir.
Serbest dolaşıma giriş rejiminde beyanname yerine ticari veya idari belge
(GY) MADDE 148
(1) 147’nci maddenin ikinci fıkrasının (b), (c), (d) (f), (g) ve (ğ) bentlerinde yer alan eşya ve akvaryum balıkları
ile CIF kıymeti 500 Euro’yu geçmeyen diğer eşyayı aynı gümrük idaresinden sürekli ve periyodik olarak ithal
edenlerin beyanname yerine ticari veya idari bir belge üzerinden tescil ve işlem yapılmasına yönelik yazılı
talepleri yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın altı ay süreyle
geçerli olmak üzere kabul edilir.
(2) Bu usulle gerçekleşen serbest dolaşıma giriş beyanına ilişkin ticari veya idari belgede, beyan konusu eşyanın
teşhisini mümkün kılacak bütün bilgilerin yer alması gerekir
(3) Bu usulle beyan yönteminin uygulandığı durumlarda, gümrük idaresi tarafından bilgisayar ortamında bir
tutanak düzenlenir. Eşya, bu tutanağa dayanarak gümrüklü sahadan çıkarılır. Daha sonra, tamamlayıcı beyan
olarak gümrük beyannamesi verildiğinde, tutanak tarihine referans verilerek bu tarih tescil tarihi olarak
kaydedilir.
(4) Beyanname yerine kabul edilecek idari ve ticari belgelerin nitelik ve içereceği bilgileri belirlemeye
Müsteşarlık yetkilidir.
Serbest dolaşıma giriş rejimi beyanının kayıt yoluyla yapılması

(GY) MADDE 149 – MÜLGA
Serbest dolaşıma giriş rejiminde tamamlayıcı beyan

(GY) MADDE 150
161
(1) Eşyanın serbest dolaşıma girişini basitleştirilmiş usule göre gerçekleştirenler genel, dönemsel ya da özet
niteliğinde bir tamamlayıcı beyanda bulunur.
(2) Bir ay içinde gerçekleştirilen basitleştirilmiş usule göre yapılan işlemlere ilişkin tamamlayıcı beyanın,
izleyen ayın ilk üç günü içinde verilmesi zorunludur.
(3) Beyanın, 53’üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen nitelikteki kıymet unsurlarını içermesi halinde
tamamlayıcı beyan, eksik kıymet unsurunun mahiyet ve tutar itibariyle tahakkuk ettiği ayı takip eden ayın yirmi
altıncı günü akşamına kadar verilir ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.
(4) Söz konusu tamamlayıcı beyan serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle yapılır. Bu beyannameler ayrıca tescil
edilmez. Söz konusu beyannamelerde duruma göre ya daha önce beyanname yerine kullanılan ticari veya idari
belgeye ve bu belgenin tesciline ya da ilgili rejime geçişin kayıt yoluyla yapılması durumunda söz konusu kayda
ilişkin bilgilerin yer alması gerekir. Gümrük beyannamesi aranmayacak haller ve diğer usul ve esaslar
Müsteşarlıkça belirlenir.
(5) Tamamlayıcı beyanlar ile basitleştirilmiş usule göre gerçekleşen beyanlar bir bütündür ve basitleştirilmiş
işlemlere ilişkin beyannamenin ya da kullanılan ticari veya idari belgenin tescil edildiği ya da tescil hükmünde
olan kayıt işleminin yapıldığı tarihten itibaren hüküm ifade eder.
(6) Basitleştirilmiş usulle beyanın eşyanın serbest dolaşıma girişi için gereken bütün bilgi ve belgeleri içerdiği
ya da daha önce gümrük beyannamesi verilmiş olan durumlarda tamamlayıcı beyan aranmaz.
Ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulmuş eşyanın basitleştirilmiş usulde serbest dolaşıma girişi
(GY) MADDE 151
(1) Ekonomik etkili bir gümrük rejimi hükümleri uygulanmış eşyanın serbest dolaşıma girişi, basitleştirilmiş
usuller çerçevesinde gerçekleştirilebilir.
(2) Gümrük antrepo rejimi uygulanmış eşyanın serbest dolaşıma girişinde basitleştirilmiş usul konusunda
aşağıdaki sınırlamalar söz konusudur:
a) F tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde basitleştirilmiş usule izin verilmez.
b) B tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde sadece eksik belgeyle beyan ve beyanname yerine
ticari veya idari bir belge verilmesi şeklinde beyan yöntemi uygulanabilir.
c) D tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişi kayıt yoluyla yapılabilir.
(3) Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmuş ithal eşyasının kayıt yoluyla, gümrüğe sunulmaksızın ve
beyannamesi verilmeden, serbest dolaşıma girmek üzere teslim edildiği durumlarda gümrük vergileri, eşyanın
antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına
dayanarak hesaplanır. Bu hükmün uygulanması, eşyanın nitelik, gümrük kıymeti ve miktarı gibi vergilendirme
unsurlarının eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte saptanması koşuluna bağlıdır.
(4) Yükümlünün serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinde eşyanın bulunduğu hal ve niteliği ile
diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılması yönünde talepte bulunması durumunda bu talebe göre
işlem yapılır.
İhracat rejiminde basitleştirilmiş usuller için aranan koşullar

(GY) MADDE 152
(1) 156’ncı madde hükümleri saklı kalmak üzere, ihracat rejimi beyanını basitleştirilmiş usuller çerçevesinde
yapabilmek için Onaylanmış Kişi Statü Belgesine veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olmak
gerekir.
İhracat rejiminde eksik beyan

(GY) MADDE 153
(1) Gümrük idareleri, onaylanmış kişi statü veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilerin
beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmediği ve/veya beyannameye yazılması gereken
bazı bilgilerin yazılmadığı gümrük beyanını, 154’üncü maddede yer alan hükümlere uyulması kaydıyla kabul
edebilir.
(2) Gümrük idaresi, eşyaya ilişkin basitleştirilmiş beyanın yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde gerekli
görülen bütün bilgileri içermesi halinde tamamlayıcı beyanın sunulmasını istemekten vazgeçebilir.
İhracat rejiminde eksik beyanda bulunması gereken hususlar

(GY) MADDE 154
(1) Beyannamede; ihracatçı, beyan sahibi, eşyanın gideceği ülke, eşyanın cinsi, kapların adedi ve cinsi, eşyanın
tarife pozisyonu, eşyanın ağırlığı, ek bilgi, belge ve izinler ile beyan sahibinin imzası yer almalıdır.
162
(2) Eşyanın, gümrük idaresince Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin kolay ve herhangi bir tereddüde yol
açmadan belirlenmesini sağlayacak şekilde tanımlanmış olması gerekir.
(3) Eşyanın ihracat vergisine tabi olması halinde, bu vergilerin doğru bir biçimde hesaplanabilmesi için gerekli
bütün bilgiler bulunmalıdır.
(4) Eşyanın tanımlanması ve ihracatla ilgili hükümlerin uygulanması ya da eşyanın ihracından önce bir teminat
alınması gerekiyorsa, bu teminatın hesaplanabilmesi için gerekli ek bilgiler bulunmalıdır.
(5) Gümrük beyannamesinin 44 numaralı kutusuna Basitleştirilmiş İhracat ifadesi yazılır.
(6) Eksik beyanlarda tamamlayıcı beyanların verileceği gümrük idaresi de belirtilir.
(7) 142, 143, 144 ve 146’ncı madde hükümleri duruma göre uyarlanarak uygulanır.
İhracat rejiminde eksik beyanın tamamlanması

(GY) MADDE 155
(1) Gümrük idareleri tarafından eksik beyan kabul edildiğinde eksik olan bilgi veya belgelerin tamamlanması
için beyan sahibine tanınan süre, beyannamenin tescil tarihinden itibaren bir ayı geçemez. Gerekli görülen
durumlarda bu süre uzatılabilir. Bu şekilde verilecek ek süre üç ayı geçemez.
(2) Eksik beyan usulüne göre tescil edilen bir beyannamede, eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanması
için gümrük idaresi tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmaması halinde, söz konusu
beyanname kapsamı eşyanın ödenmesi gereken vergileri ertelenmez.
İhracat rejiminde beyanname yerine ticari veya idari belge

(GY) MADDE 156
(1) Aynı gümrük idaresinden sürekli ve periyodik olarak kitap ve diğer basılı yayın ihraç edenler ile gemilere
kumanya, yağ, yakıt ve diğer malzeme verme şeklinde ihracat gerçekleştirenlerin beyanname yerine ticari veya
idari bir belge tescil ettirmek suretiyle işlem yapma konusundaki yazılı talepleri yetkilendirilmiş yükümlü veya
onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın kabul edilir.
(2) Bu usulle gerçekleşen ihracata ilişkin ticari veya idari belgede; ihracat konusu eşyanın teşhisini mümkün
kılacak bütün bilgilerin ve ‘Basitleştirilmiş İhracat’ ifadesinin yer alması gerekir.
(3) Beyanname yerine kabul edilecek idari ve ticari belgelerin nitelik ve içereceği bilgileri belirlemeye
İhracat rejim beyanının kayıt yoluyla yapılması

(GY) MADDE 157 – (Mülga:)
İhracat rejiminde tamamlayıcı beyan

(GY) MADDE 158
(1) Eşyanın ihracat rejimine ilişkin işlemlerini basitleştirilmiş usule göre gerçekleştirenler genel, dönemsel ya
da özet niteliğinde tamamlayıcı bir beyanda bulunur.
(2) Bir ay içinde gerçekleştirilen basitleştirilmiş işlemlere ilişkin tamamlayıcı beyanın izleyen ayın ilk üç günü
içinde yapılması gerekir. Ancak, bir ay içinde deniz taşıtları ile hava gemilerine Kanunun 176 ıncı maddesi
hükümleri çerçevesinde yapılan ve ihracat sayılan teslimlere ilişkin tamamlayıcı beyan izleyen ayın ilk yedi iş
günü içinde yapılır.
(3) Söz konusu tamamlayıcı beyan ihracat rejimine giriş beyannamesi ile yapılır. Bu beyanlarda duruma göre
ya daha önce beyanname yerine kullanılan ticari veya idari bir belge ve bu belgenin tesciline ya da ilgili rejime
geçişin kayıt yoluyla yapılması durumunda söz konusu kayda ilişkin bilgilerin verilmesi gerekir. Gümrük
beyannamesi aranmayacak haller Müsteşarlıkça belirlenir.
(4) Tamamlayıcı beyanlar ile basitleştirilmiş usule göre gerçekleşen beyanlar bir bütündür ve basitleştirilmiş
işlemlere ilişkin beyannamenin ya da ticari veya idari bir belgenin tescil edildiği ya da tescil hükmünde olan
kayıt işleminin yapıldığı tarihten itibaren hüküm ifade eder.
(5) Basitleştirilmiş beyanın ilgili rejime geçiş için gereken bütün bilgi ve belgeleri içerdiği ya da daha önce
gümrük beyannamesi verildiği hallerde tamamlayıcı beyan aranmaz.
Ekonomik etkili gümrük rejimlerinde basitleştirilmiş usuller için ortak hükümler

(GY) MADDE 159
(1) Ekonomik etkili gümrük rejimleri için iki ya da daha fazla iznin aynı kişiye verilmesi durumunda, kayıt
yoluyla beyanın kullanılması suretiyle bir rejimin sonlandırılıp diğer rejime başlanılması halinde tamamlayıcı
beyan verilmesine gerek yoktur.
Ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulmuş eşyanın ihracat rejimine girişi
(GY) MADDE 160
(1) Hariçte işleme ve gümrük antrepo rejimi dışında kalan ekonomik etkili gümrük rejimine tabi eşyanın, ihracat
rejimine girişi basitleştirilmiş usuller çerçevesinde gerçekleştirilebilir.
(2) Bu hüküm yeniden ihracat için de geçerlidir.
(3) Gümrük antrepo rejimi uygulanmış eşyanın, ihracat ya da yeniden ihracat rejimine girişinde aşağıdaki
hükümler geçerlidir.
a) F tipi antrepo rejimi uygulanan eşyanın ihracat rejimine girişinde basitleştirilmiş usule izin verilmez.
163
b) B tipi antrepo rejimi uygulanan eşyanın ihracat rejimine girişinde eksik beyan veya ticari veya idari belgeyle
beyan verilmesi şeklinde beyan usulü uygulanabilir.
Ekonomik etkili gümrük rejimlerinde basitleştirilmiş usuller için aranacak koşullar

(GY) MADDE 161
(1) 165’inci madde hükümleri saklı kalmak üzere, gümrük antrepo rejimi beyanını basitleştirilmiş usuller
çerçevesinde yapabilmek için Onaylanmış Kişi Statü Belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi
olmak gerekir.
Gümrük antrepo rejiminde eksik beyan

(GY) MADDE 162
(1) Gümrük idareleri, onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilerin
beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmediği ve/veya beyannameye yazılması gereken
bazı bilgilerin yazılmadığı gümrük beyanını, 163’üncü maddede yer alan hükümlere uyulması kaydıyla kabul
edebilir.
(2) Eksik beyan usulü, eşyanın F tipi antrepolara alınmasında uygulanmaz.
Gümrük antrepo rejiminde eksik beyanda bulunması zorunlu hususlar

(GY) MADDE 163
(1) Eksik beyanda bulunan kişilerin söz konusu beyanlarında aşağıdaki unsurların bulunması zorunludur.
a) Eşyanın teşhisini mümkün kılacak her türlü bilgi ve belge,
b) Eşyanın miktarı,
c) Eksik belgeyle beyan usulünün D tipi antrepo için kullanılması durumunda, eşyanın niteliğine, kıymetine
ilişkin bilgi ile eşyanın tarife pozisyonunun derhal ve kesin şekilde saptanması için gerekli ayrıntılı bilgi.
(2)142, 143, 144 ve 146’ncı madde hükümleri duruma göre uyarlanarak uygulanır.
Gümrük antrepo rejiminde eksik beyanın tamamlanması

(GY) MADDE 164
(1) Gümrük idareleri tarafından beyan kabul edildiğinde eksik olan bilgi veya belgelerin tamamlanması için
beyan sahibine tanınan süre, beyannamenin tescil tarihinden itibaren bir ayı geçemez. Gerekli görüldüğü
durumlarda bu süre gümrük idaresince uzatılabilir. Bu şekilde verilecek ek süre üç ayı geçemez.
Beyanname yerine ticari veya idari belge

(GY) MADDE 165
(1) Aynı tarife pozisyonunda sınıflandırılmış eşyayla ilgili sürekli olarak gümrük antrepo rejim beyanında
bulunan kişilerin, beyanname yerine ticari veya idari belge üzerinden tescil ve işlem yaptırmaya yönelik yazılı
talepleri yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın kabul edilir.
(2) Bu usulle gerçekleşen gümrük antrepo beyanına ilişkin ticari veya idari belgede, eşyanın teşhisini mümkün
kılacak bütün bilgilerin yer alması gerekir.
(3) Bu usul, ticari belge ile beyan hariç olmak üzere, idari belge ile beyanın söz konusu olduğu durumlarda
eşyanın B tipi antrepoya alınmasında da uygulanır.
(4) Beyanname yerine kabul edilecek idari ve ticari belgenin nitelik ve içereceği bilgileri belirlemeye
Gümrük antrepo rejim beyanının kayıt yoluyla yapılması

(GY) MADDE 166
(1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişilere gümrük idarelerince eşyanın antrepo rejimine girişinin
kayıt yoluyla yapılmasına izin verilebilir.
(2) Bu usul, eşyanın B ve F tipi antrepolara alınmasında uygulanmaz.
Hariçte işleme rejiminde basitleştirilmiş usuller

(GY) MADDE 167
(1) Hariçte işleme rejiminde basitleştirilmiş usuller kullanılarak beyanda bu Yönetmeliğin ihracat rejiminde
basitleştirilmiş usullere ilişkin 152 ila 160’ıncı madde hükümleri uygulanır.
Dâhilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme veya geçici ithalat rejimlerinde basitleştirilmiş usuller
(GY) MADDE 168
(1) Dâhilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme veya geçici ithalat rejimlerinde basitleştirilmiş usuller
kullanılarak beyanda, bu Yönetmeliğin serbest dolaşıma giriş rejiminde basitleştirilmiş usullere ilişkin 142 ila
151 inci madde hükümleri uygulanır.
Serbest dolaşıma girişte sözlü beyana tabi eşya

(GY) MADDE 169
(1) Ticari nitelikte olmayan aşağıda yazılı eşyanın serbest dolaşıma girişi sözlü beyana tabidir:
164
a) Hariçten gelen yolcu ve turistlerin ve nakil vasıtası hizmetlilerinin beraberlerinde getirdikleri veya sonradan
gelen vergiden muaf kişisel eşya ile vergiye tabi ancak ticari nitelik ve miktarda bulunmadığına ve bu maksatla
getirilmediğine gümrük idaresince kanaat getirilen eşyası,
b) Kanunun 167’nci maddesinin birinci fıkrasının (2), (4), (5), (6), (7) nci bentleri, (8) inci bendinin (d) alt
bendinin (i) ve (ii) numaralı alt bentleri, (9) uncu bendinin (a) ve (b) alt bentleri, (10), (11) ve (12) nci bentlerinde
belirtilen eşya,
c) Sınır bölgesi halkının elde ve sırtta taşınabilecek miktarda kendi ihtiyaçlarına mahsus eşyası,
ç) Resmî daire ve müesseselerle özel müessese ve şahıslara ait işlem görmüş ticari değeri olmayan her türlü
defter, evrak, belge,
d) Türkiye’de düzenlenecek milletlerarası kongrelere veya spor temas ve gösterilerine katılacak delege ve
şahısların isimlerini muhtevi plaketler, bunların Millî bayrakları veya kulüp flamaları ve bunları takmaya
mahsus mamuller ve bu toplantı ve temaslara ait rozet, kupa ve broşürler ve bu kongre ve spor temas ve
gösterilerine ait cihaz, alet ve malzeme,
e) Türkiye’de yapılan ve yapılacak olan Millî ve milletlerarası her türlü yarışmalarda mükâfat olarak verilmek
üzere bağış yoluyla gönderilen eşya,
f) Basın ile ilgili aktüalite filmleri ve resimleri, fonopost maddeleri (münhasıran mektup ve muhabere vasıtası
olarak kullanılanları dolu ve birer adet) plak, tel ve bantlarla düzenlenmiş sesli ve yazılı süreli yayınlar, şahsi
tedavide kullanılacak miktar ve mahiyette ilaçlar (yürürlükteki ilgili kanun hükümleri saklıdır.)
g) Kanunun 167’nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında olup yük manifestosu ile
getirilen eşya.
(2) Kanunun 167’nci maddesinin birinci fıkrasının (8) inci bendinin (d) alt bendinin (i) numaralı alt bendi
kapsamına giren numunelik eşya ve modellerin, gümrükçe yapılan muayene sonucunda ticari nitelikte
olmadığına kanaat getirilmesi gerekir. Bunun için gümrükler her bir numunenin tek tek kıymetini veya aynı
partiye dahil numune ve modellerin kıymet toplamını göz önüne alırlar. Aynı gönderici tarafından değişik
kimselere gönderilen numune ve modellerin kıymetleri bunlar aynı zamanda ithal edilseler dahi, bu maddenin
uygulanmasında dikkate alınmaz. (Ek cümle: RG-1/4/2020-31086) Numunelik eşya ve modellerin yolcu
beraberinde gelmesi durumunda, 131 inci maddede düzenlenen ve kapsamı Bakanlıkça belirlenen Yolcu
Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu ile beyan yapılabilir.
(3) Her model için birer adet olmak üzere kâğıt, karton veya plastikten yapılmış patronlar veya çizimler birer
metreden uzun olmamak üzere dantel, kurdele, şerit, ekstrafor, model ve kesim şablonu (kâğıt veya kartondan)
ve benzeri eşya, çift olarak kullanılan eşyadan tek olarak getirilen eldiven, çorap, ayakkabı (kıymetli maden ve
taşlardan olmamak üzere), her türlü küpe, kolye, bilezik, düğme, muhtelif süsleme malzemesi, her birinden birer
adet olmak üzere kravat, mendil, bel kemeri, kemer tokası, kemer astarı, çıtçıt, kopça, fermuar sürgüsü, çengelli
kopça ve benzeri eşya gümrük idaresince üzerlerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın yurda sokulur.
(4) Gümrük idareleri, yukarıda sayılan eşya dışında olup, nihai tüketime elverişli üretim süreci sona ermiş
numune ve modellerin üzerlerine numunelik vasfına zarar vermeden ‘numunedir’ damgasını vurma işlemini
yapmaya yetkilidir.
(5) Eşantiyon olarak gönderilecek ve bedava dağıtılacak antibiyotiklerin ve sair tıbbi müstahzarlar
numunelerinin iç ve dış ambalaj renkleri üzerinde durulmayarak ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’
ibaresini kapsayan yeşil bir etiket yapıştırılmış olması şartıyla, yurda ithallerine müsaade edilir. Bu konuda
yapılacak işlemler aşağıda gösterilmiştir.
a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 30.04 tarife pozisyonuna giren ve vergiden muaf bulunan penisilin,
streptomisin ve bunların grubundan dihidro-streptomisin, prokain penisilin gibi ilaçlarla kloromosetin,
orexomisin, teramisin, para-aminosalisilik-asid ve tuzları, uzonikotinik asit hidrazid, tiesomokarbazid ve
müştakları, ensülin ve aynı iyileştirici etkisi olduğu Sağlık Bakanlığınca tespit edilen diğer müstahzarlardan
eşantiyon olarak doğrudan posta ile doktorlar adına veya doktorlara dağıtılmak üzere yabancı ilaç firmalarının
Türkiye’deki mümessillerine gönderilecek olanların sözlü beyan üzerine yurda girişine izin verilir. Ancak bu
müstahzarların üzerlerine ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’ ibaresini kapsayan yeşil bir etiket
yapıştırılmış olması lazımdır.
b) Birinci fıkrada sayılan gümrük vergisinden muaf antibiyotiklerin dışında kalan ve Sağlık Bakanlığınca
ruhsatnamesi verilmiş bulunan vergiye tabi müstahzarlar, yabancı ülkelerdeki firmalarca ayrı ayrı posta ile
doğrudan doktorlar namına gönderilecek olanları normal ambalajlarının en küçüğünün 1/3 nispetinde veya ‘bir
defada alınabilecek doz’ miktarında olmak ve üzerlerinde ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’ ibaresini
taşıyan yeşil etiket bulunmak şartıyla ithaline izin verilir. Yukarıda tarif edilen ambalaj ve muhteviyatından
büyük olanlar için yazılı beyanda bulunulur.
165
c) Muaf antibiyotikler dışında kalan ve normal ambalaj büyüklüğünde veya daha küçük boyda bulunan ve
doktorlara dağıtılmak üzere yabancı ilaç firmalarınca Türkiye’deki mümessillerine toptan gönderilen
müstahzarlar üzerinde ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’ ibaresini taşıyan yeşil etiket bulunsa dahi, sözlü
beyan kapsamına alınmaz. Bunların ithalinde faturaların adı geçen Bakanlıkça onaylanmış olması şartıyla yazılı
beyanlar kabul olunur.
ç) Numune olarak gönderilecek müstahzarlardan fabrikalarınca ambalajları üzerine ‘doktorlara bedava dağıtılır
numunedir’ ibaresini taşıyan yeşil etiket yapıştırılmamış bulunanların, o yer Sağlık Müdürlüğünün muvafakati
alınarak ve masrafları ithalatçılara ait olmak şartıyla adı geçen etiketleri sağlık ve gümrük memurlarının nezareti
altında geçici depolama yerleri ve antrepolarında veya Sağlık Müdürlüğünün deposunda numunelik
müstahzarların ambalajları üzerine yapıştırılmasına izin verilir.
(6) Ticari amaçla Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girecek eşyanın gümrük kıymetinin sevkiyat ve
beyan başına 1000 avroyu geçmemesi ve sevkiyatının düzenli haldeki benzer sevkiyatların bir parçası olmaması
ve daha büyük bir nakliyatın bir parçası olup da bağımsız bir taşıyıcı tarafından taşınmaması kaydıyla bu eşya
gümrük idaresine sözlü beyan edilir.
İhracatta sözlü beyana tabi eşya

(GY) MADDE 170
(1) Aşağıda yazılı eşyanın ihracında beyan sözlü olarak yapılır.
a) Yolcu ve turistlerin beraberlerindeki kişisel eşya,
b) Devamlı görevli veya yerleşmek üzere yabancı ülkelere giden Türk memur ve vatandaşlarının ve Türkiye’deki
devamlı görevleri ve işleri sona eren yabancıların beraberlerinde götürecekleri veya gidişlerinden iki ay evvel
veya altı ay sonra gönderecekleri kişisel ve ev eşyası,
c) Bilim adamı, sanatçı ve işçilerin mesleklerini icra için beraberlerinde götürdükleri aletleri ile takımları ve
ticari kıymette olmayan numuneleri,
ç) Nakil vasıtaları hizmetlilerinin beraberinde götürecekleri kişisel eşya,
d) Kara sınırı bölgesindeki köy ve kasabalar ile pazarlardan sınırın diğer tarafındaki halkın kendi ihtiyaçları için
alıp götürecekleri eşya ve hayvanlar ve Türkiye sınır bölgesi halkının sınırın diğer taraf bölgesindeki köy, kasaba
ve pazarlara satmak üzere birlikte götürecekleri kendi eşya ve hayvanları,
e) İçinde ölü veya ölünün kül ve kemikleri bulunan tabut, vazo ve diğer kaplar ile çelenk ve çiçekler,
f) Türkiye’de vefat eden yabancıların ülkelerindeki kanuni mirasçılarına intikal eden kişisel eşya ve ev eşyası.
g) Kanunun 167’nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında olup yük manifestosu ile
gönderilen eşya.
Geçici ithalatta ve dâhilde işlemede sözlü beyana tabi eşya

(GY) MADDE 171
(1) Geçici ithalata konu olan ve aşağıda belirtilen eşya gümrük idarelerine sözlü beyan edilir.
a) Sürülerin mevsim göçü nedeniyle veya otlatmak veya çalıştırma veya taşıma işlerinde kullanılmak
amaçlarıyla getirilen canlı hayvanlar ile gümrük bölgesine komşu bir sınır bölgesinde yerleşik kişiye ait olan ve
bu kişi tarafından kullanılan sınır bölgesinde kullanılmak amacıyla getirilen eşya,
b) Üzerlerinde ayniyetlerini tespite yarayacak silinmez ve çıkmaz işaretler taşıyan gümrük bölgesi dışında
yerleşik kişilere ait dolu olarak getirilip dolu veya boş çıkarılacak ambalajlar.
c) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik radyo ve televizyon kuruluşları temsilcilerinin mesleki teçhizat
kapsamında getirdikleri radyo ve televizyon prodüksiyon ve yayın teçhizatı, bu amaçla kullanım için özel olarak
uyarlanmış taşıtlar ve bunların teçhizatı,
ç) Bir organ nakli için bekleyen hastalara yardım sağlamak için doktorlara gerekli olan mesleki teçhizat
kapsamındaki cihaz ve aletler,
d) Yolcular tarafından getirilen kişisel ve sportif amaçlı eşya,
e) Uluslararası deniz trafiğine kayıtlı bir gemide kullanılmak üzere getirilen gemi adamlarının ihtiyaç
malzemesi,
f) Paletler,
g) (Değişik ibare: RG-22/3/2018-30368) 391 inci maddede belirtilen taşıtlardan kaza geçirerek hasara uğradığı
gümrük idaresince tespit edilenler ile Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarabilmek için bakıma ihtiyaç gösteren
taşıtlar için daha sonra gelecek yedek parçalar.
ğ) Genelkurmay Başkanlığı koordinesinde icra edilecek eğitimlere katılacak NATO üyesi olmayan ülkelere ait
eşya.
(2) Geçici ithalatta sözlü beyana tabi eşya, ek-22’de yer alan Sözlü Beyan Formu kullanılarak beyan edilir. Söz
konusu formun tescili, geçici ithalat rejimi kullanım izni hükmündedir.
(3) Sözlü beyan edilerek geçici ithal edilen eşya ile birinci fıkranın (g) bendinde belirtilen arızalı yedek
parçaların değiştirilmesiyle ortaya çıkan parçalar aynı usule tabi tutularak sözlü beyan yoluyla yeniden ihraç
edilir.
(4) Dahilde işleme rejimine konu olan aşağıda belirtilen eşya gümrük idarelerine sözlü beyan edilebilir.
166
a) Dâhilde işleme izni kapsamında, ithalatını müteakip, ihraç ürünlerinin elde edilmesinde kullanılmak üzere
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen elyaf, iplik, ham ve mamul mensucat (astar dâhil) gibi temel tekstil
hammaddeleri ile tekstil ve deri kimyasal maddeleri dışında kalan tela, etiket, düğme, fermuar, çıtçıt, rivet, askı,
kuşgözü, şerit, kordela ve lastik gibi yardımcı maddeler,
b) Dâhilde işleme izni kapsamında, tamir ve bakım işlemine tabi tutulacak gemilere ait malzeme ve ekipmanlar,
c) Dâhilde işleme izni kapsamında, tamir ve bakım işlemine tabi tutulacak motorlu nakil vasıtaları, tarım
makineleri ve bunların parçaları.
(5) Dâhilde işleme izni kapsamında sözlü olarak beyan edilebilecek eşyaya ilişkin kıymet ve/veya miktar
(6) (Ek: RG-31/3/2012-28250) (Değişik: RG-22/3/2018-30368) Dördüncü fıkranın (a) bendinde yer alan
eşyanın, dâhilde işleme izni kapsamında yalnızca ithalat işlemlerine münhasır olmak üzere sözlü beyan
kullanılabilir.
(7) (Ek: RG-22/3/2018-30368) Dâhilde işleme rejiminde sözlü beyana tabi eşya, ek-22’de yer alan Sözlü Beyan
Formu kullanılarak beyan edilir. Söz konusu formun tescilinin, dâhilde işleme izni hükmünde olduğu durumları
belirlemeye Bakanlık yetkilidir.
Sözlü beyan formu

(GY) MADDE 172
(1) Evrak düzenlenmesi gereken sözlü beyana tabi eşyanın gümrük işlemlerinde, sınırlı sayıda kutusu
doldurulmuş ek-22’de yer alan sözlü beyan formu kullanılır.
(2) Sözlü beyan formlarında;

a) İhracat işlemlerinde 1, 2, 5, 6, 22, 29, 31, 33, 37, 41 ve 54 no.lu kutularının doldurulması zorunlu; 8, 14, 15,
40 ve 44 no.lu kutularının doldurulması ihtiyaridir.
b) İthalat işlemlerinde 1, 5, 6, 8, 22, 29, 31, 33, 37, 41, 42 ve 54 no.lu kutularının doldurulması zorunlu; 2, 14,
16, 30, 34, 40 ve 44 no.lu kutularının doldurulması ihtiyaridir.
c) Transit işlemlerinde 1, 2, 3, 4, 6, 8, 14, 18, 25, 27, 31, 35, 44, 50, 51, 53 ve 54 no.lu kutularının doldurulması
zorunlu; 15, 17, 22, 40 ve 52 no.lu kutularının doldurulması ihtiyaridir.
(ç) Dâhilde işleme kapsamı geçici ithalatta (b) bendinde, dâhilde işleme kapsamı ihracatta ise (a) bendinde yer
alan alanlar doldurulur.
(3) Yükümlü veya temsilcisinin imzası 54 no.lu kutuya alınır.
(4) Sözlü beyana ilişkin form yükümlünün verdiği bilgilere göre gümrük personeli tarafından sisteme girilir ya
da doldurulur. Vergi tahakkuku gerektiren durumlarda sözlü beyan formunun 47 no.lu kutusu ve (B) alanı
kullanılır.
(5) Aşağıda belirtilen hallerde sözlü beyan formu düzenlenmez.

a) Kanunun 167’nci maddesinin birinci fıkrasının (4) üncü bendi ve (5) inci bendinin (h) alt bendi kapsamındaki
eşya,
b) 170 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (ç) bentlerinde belirtilen kişisel eşya ile (d) bendinde belirtilen
karşı taraf halkının pazarlarımızdan kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla alıp götürecekleri eşya,
c) Müsteşarlıkça belirlenecek diğer eşya
Yazılı beyan isteme hakkı

(GY) MADDE 173
(1) Sözlü beyana tabi eşyanın gümrük işlemlerinin bir temsilci tarafından yürütüldüğü durumlarda, yapılan sözlü
beyanın doğru ve tam olduğu konusunda tereddütlerin oluşması halinde, gümrük idareleri bu kapsamdaki eşya
için yazılı beyanda bulunulmasını isteyebilir. Bu takdirde, 112 ila 139 uncu maddelerde belirtilen şekilde işlem
yapılır.
Beyanın bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapılması

(GY) MADDE 174
(1) Bu Yönetmeliğin yazılı beyana ilişkin hükümleri, beyanın bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla
yapılmasında da uygulanır.
(2) Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla beyanda bulunacak kişilerin gümrük idaresinin bilgisayar sistemine
veri girişinde bulunabilmeleri için gümrük idaresinden önceden alınan kullanıcı kodu ve şifre sahibi olmaları
gerekir.
(3) Eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli bütün bilgiler
beyan sahibi tarafından bilgisayar sistemine girilir.
167
(4) Sistemde kayıtlı beyanname, gümrük idaresince tüm işlemlere esas tutulacak asıl beyannamedir.
(5) Müsteşarlık, elektronik imza kullanılması ile beyannameye elektronik ortamda bilgi ve belge
eklenebilmesine ilişkin hususlarda düzenleme yapmaya yetkilidir.
Serbest dolaşıma giren eşya için başka bir tasarruf yoluyla beyan
(GY) MADDE 175
(1) Gümrük idaresine yazılı, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla veya sözlü olarak beyan edilmeyen aşağıda
belirtilen eşyaya ilişkin 178 inci madde uyarınca yapılan beyan, serbest dolaşıma giriş rejimine ilişkin beyan
olarak kabul edilir;
a) Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen ticari mahiyette olmayan yolcu beraberi eşya,
b) Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen Türkiye Gümrük Bölgesinde faaliyette bulunan çiftçilerin komşu
ülkedeki mülklerinden elde ettikleri ürünler ile komşu ülkelerdeki çiftçiler tarafından Türkiye Gümrük
Bölgesindeki mülklerinde kullanılmak üzere getirilen ve toprak ve ekinlerin işlenmesi amacına yönelik tohum,
gübre ve diğer ürünler.
c) (Ek: RG-1/4/2020-31086) Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ile belirlenen yolcu
beraberinde yurda getirilen standart işlenmemiş altın.
İhraç edilen eşya için başka bir tasarruf yoluyla beyan

(GY) MADDE 176
(1) Gümrük idaresine yazılı, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla veya sözlü olarak beyan edilmeyen, ihracat
vergisine tabi olmayan ve ticari nitelikte olmayan yolcu beraberi eşyaya ilişkin 178 inci madde uyarınca yapılan
beyan, ihracat rejimine ilişkin beyan olarak kabul edilir.
Geçici ithal edilen eşya için başka bir tasarruf yoluyla beyan
(GY) MADDE 177
(1) İstisnai yazılı beyan hükümleri saklı kalmak kaydıyla gümrük idaresine yazılı veya sözlü olarak beyan
edilmeyen ithal vergilerinden tam muafiyet suretiyle yolcular tarafından ithal edilen kişisel ve sportif amaçlı
eşyaya 178 inci madde uyarınca yapılan beyan, geçici ithalat rejimine ilişkin beyan olarak kabul edilir.
(2) Bu eşyanın yeniden ihracı da aynı şekilde yapılır.
Başka bir tasarruf yoluyla beyan uygulaması

(GY) MADDE 178
(1) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) 175 ila 177’nci maddelerde yer alan eşyanın iki hat sisteminin çalıştığı
gümrük idarelerinde yeşil veya “beyana tabi eşyam yoktur” hattından geçirilmesi, hat sisteminin çalışmadığı bir
gümrük idaresinden beyan yapılmaksızın geçirilmesi, EK 22/A’da yer alan formla veya 175 inci maddenin
birinci fıkrasının (c) bendine münhasır olmak üzere Bakanlıkça belirlenecek form ile yapılan beyan başka bir
tasarruf yoluyla beyandır.
(2) 175 ila 177’nci maddelerde yer alan şartların yerine getirildiği hallerde, birinci fıkrada belirtilen beyan
gerçekleştiğinde, eşyanın Kanunun 61 inci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde gümrük idaresine sunulduğu,
buna ilişkin beyannamenin tescil edildiği ve eşyanın teslim edildiği kabul edilir.
(3) Bununla birlikte, birinci fıkrada belirtilen beyan gerçekleştiği halde, (Değişik ibare: RG-31/3/2010-27538)
175 ila 177’nci maddelerde yer alan koşulların yerine getirilmediğinin yapılan inceleme sonucunda anlaşılması
durumunda, cezai işlem yapılır.
Sözlü beyan ile başka bir tasarruf yoluyla beyandan yararlanmayacak eşya
(GY) MADDE 179
(1) 175 ila 177’nci madde hükümleri, ihracata bağlı hak ve menfaatlerden yararlanan, gümrük vergilerinin geri
verildiği veya yasaklama, kısıtlama veya diğer özel bir işleme tabi eşya için uygulanmaz.
Beyanın kontrolü
(GY) MADDE 180
(1) Beyanın kontrol türü ve kontrolle görevli memur, bilgisayar sistemi tarafından risk kriterlerine göre
belirlenir.
(2) Kontrol türleri:

a) Kırmızı hat; eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hattır.
b) Sarı hat; muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle
uygunluğunun kontrol edildiği hattır.
c) Mavi hat; Bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne sahip kişilerin yararlandığı ithalatta veya ihracatta,
eşyanın tesliminden önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır. Mavi hatta işlem gören
ithalat beyannamesinin belge kontrolü ve gerekli görülmesi durumunda muayenesi Bakanlıkça belirlenen
hallerde eşyanın tesliminden sonra yapılır.
ç) Yeşil hat; eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır.
168
(3) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri adına tescilli beyannamelere ilişkin kontroller öncelikli olarak
yapılır.
Diğer kurumlarca yapılacak kontroller

(GY) MADDE 181
(1) Yürürlükteki mevzuat uyarınca ilgili gümrük rejimleri kapsamında Türkiye’ye ithali öngörülen her türlü izin
veya uygunluk belgesine (Ek ibare: RG-1/4/2020-31086) veya bu belgeler yerine geçen bilgiye tabi eşyaya
ilişkin yetkili kurumlarca yapılacak kontroller, ithale konu eşyanın kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği,
insan, hayvan ve bitki sağlık ve hayatlarının korunması açısından taşıyacağı muhtemel riske göre; Türkiye
Gümrük Bölgesine girişinde veya gümrük beyannamesinin tescil işlemi öncesinde ya da gümrük
yükümlülüğünün sona ermesinden sonraki aşamalardan yalnızca birinde ve gümrük idaresinin
koordinasyonunda yapılır.
(2) Kontrollerin risk tabanlı yapılması esastır. İlgili kurumlarca kontrolü öngörülen eşyaya ilişkin bilgiler
Müsteşarlığa iletilir. Müsteşarlık, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen riskli eşyaya ilişkin sevkiyat bilgilerini
ithalat kontrolünden sorumlu kurumlara iletir.
(3) İlgili kurumlarca yapılacak ithalat kontrollerinin Türkiye Gümrük Bölgesine girişinde yapılmasının
öngörülmesi durumunda:
a) Kontrol, eşya taşıt üstünde iken yapılır. Eşya, kontrol sonucuna ilişkin ilgili kurumun bildirimine kadar taşıt
üzerinde ve gümrük idaresinin uygun göreceği yerde bekletilir. Kontrol sonuçları, ilgili kurum tarafından giriş
gümrük idaresine bildirilir. (Ek cümle:RG-28/12/2011-28156) Bakanlık, niteliği gereği taşıtta bekletilemeyecek
eşya için farklı uygulamalar belirleyebilir.
b) Yetkili kurum tarafından yapılan kontrol sonucunda eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girişinin uygun
görülmesi durumunda, ilgili kurumun kararı boşaltma listesine veya özet beyana eklenir. Türkiye Gümrük
Bölgesine girmesi uygun görülen eşyaya ilişkin uygunluk değerlendirme sonuçları gümrük beyannamesinin
tescil işlemi sırasında ayrıca aranmaz.
c) İlgili kurumca yapılacak kontrol sonucunda Türkiye Gümrük Bölgesine girişi uygun görülmeyen eşya taşıttan
indirilmeksizin mahrece iade edilir veya ilgili kurumun uygun görüşü ile üçüncü bir ülkeye transit edilir.
(4) İlgili kurumlarca yapılacak kontrollerin, gümrük beyannamesinin tescil işlemi öncesinde yapılması
durumunda:
a) Kontrol, Kanunda belirtilen ve geçici depolama yerleri ve antrepolarda bulunan eşyaya ilişkin öngörülen
bekleme süreleri içinde yapılır.
b) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) İlgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarını içerir gümrük idaresine ibrazı
veya beyanı zorunlu olan belge veya bu belge yerine geçen bilgi, gümrük beyannamesinin 44 no.lu kutusuna
kaydedilir. Altıncı fıkra hariç, bu madde kapsamında yapılacak ithalat ve ihracat kontrollerinin yerine
getirilmesinden yükümlü sorumludur. Bakanlıkça belirlenen haller hariç olmak üzere, bir belge veya bu belge
yerine geçen bilginin ibraz ya da beyan edilmediği durumlarda yükümlü beyanı esas alınarak gümrük
idarelerince herhangi bir belge aranmaz.
c) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usule tabi tutulacak eşyaya ilişkin işlemler
saklı kalmak üzere, yapılan beyanın aksine, beyanın kontrolü sonucunda eşyanın ilgili kurumun ithalat
kontrolünü gerektirmesi durumunda, gümrük beyannamesinin tescilinde ibrazı ya da beyanı gereken belgeler
veya bu belgeler yerine geçen bilgiler tescil işleminden sonra da ibraz ya da beyan edilebilir.
ç) İlgili kurumlarca yapılan düzenlemelerde aksine hüküm bulunmadıkça, bu kurumlarca söz konusu eşyanın
ithaline izin verilmemesi halinde ise yükümlü talebi doğrultusunda eşya;
1) Mahrecine iade,
2) İlgili kurumun uygun görüşü ile doğrudan ya da serbest bölge üzerinden üçüncü ülkeye transit,
3) İhraç kaydıyla satış ya da masrafları sahibince karşılanmak koşuluyla imha suretiyle tasfiye edilmek üzere
bulunduğu gümrük idaresine terk,
edilebilir.
d) İlgili kurumlarca yapılan kontrol sonucunda eşyanın insan, hayvan, bitki ve çevre sağlığı yönünden tehlikeli
ve zararlı olduğunun tespiti halinde, yükümlüsü tarafından derhal yurtdışı edilir. Mevzuat hükümleri saklı
kalmak üzere, bu nitelikteki eşya Türkiye Gümrük Bölgesinde imha edilemeyeceği gibi gümrük idarelerine de
terk edilemez.
e) (Ek: RG-1/4/2020-31086) Bu fıkra kapsamında diğer kurumların kontrolüne tabi eşyanın serbest dolaşıma
girebilmesi için gerekli olan lisans, izin, uygunluk belgesi ya da bu belgeler yerine geçen bilginin sonradan ibraz
ya da beyan edileceğinin beyannamenin 44 no.lu kutusuna kaydedilmesi koşuluyla, tam beyanlı yaygın
basitleştirilmiş usulden yararlanılması ve ilgili kurumca beyanname tescilinden sonra yapılan denetimin
olumsuz sonuçlanması halinde, beyanname iptal edilerek (ç) bendinde belirtilen şekilde işlem yapılır.
(5) İlgili kurumlarca yapılacak kontrollerin gümrük yükümlülüğünün sona ermesinden sonra yapılması
durumunda;
a) Kendi mevzuatlarında düzenleme yapılmış olması şartıyla ilgili kurumların yapacakları kontroller, gümrük
yükümlülüğü sona erdikten sonra ve söz konusu eşya geçici depolama yeri ve antrepolarda bulunduğu sırada da
yapılabilir. Kontrole tabi tutulan eşya ile ilgili olarak, ilgili kurumlarca bu eşyanın tabi olduğu mevzuata göre
işlem yapılır. Gümrük mevzuatına göre gümrük idarelerince yapılacak işlemler saklıdır.
169
b) İlgili kurumların kendi mevzuatlarında düzenleme yapması şartıyla, (a) bendi kapsamında ilgili kurumlarca
kontrolü yapılacak eşya, geçici depolama yeri ve antrepolarda, ilgili rejim hükümlerine göre gümrük
mevzuatının öngördüğü yükümlülüklerin yerine getirildiği tarihi takip eden günden itibaren en fazla üç iş günü
tutulabilir. Belirtilen sürenin takibinde, ilgili rejim hükümlerine göre gümrük mevzuatının öngördüğü
yükümlülüklerin yerine getirildiği tarihin elektronik ortamda ilgili kuruma ve yükümlüye bildirildiği tarih esas
alınır. Bu süre içinde ilgili kurum tarafından eşyanın gümrük işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresine (Ek
ibare:RG-7/10/2016-29850) veya yetkilendirilmiş gümrük müşavirine (Mülga ibare:RG-30/6/2015-29402)(16)
(…) herhangi bir bildirim yapılmaması durumunda, ithalatçı veya temsilcisinin talebi doğrultusunda gümrük
gözetimi sona erdirilir. İlgili kurum tarafından yapılan denetimlerin başlatılmasından sonra, aksi bildirilmedikçe,
eşyaya ilişkin gümrük gözetimi sona erdirilir. Aksi bildirilmesi durumunda ise, ilgili kurum tarafından belirtilen
süre kadar eşya üzerindeki gümrük gözetimi devam eder.
c) Kontrol sonucunda ilgili mevzuatına uygun olmadığı tespit edilen eşyaya kontrolden sorumlu kurum veya
yetkili kurum tarafından ilgili kanun hükümleri kapsamında öngörülen yaptırımlar uygulanır. Uygunsuz çıkan
ürünün geldiği ülkeye veya üçüncü bir ülkeye gönderilmesi mümkündür. Bu durumda eşya, gümrük mevzuatının
öngördüğü usuller çerçevesinde yurt dışı edilir.
ç) (Mülga: RG-30/6/2015-29402)(16) (Ek: RG-7/10/2016-29850) Bakanlık bu fıkra kapsamına giren eşyanın
gümrük gözetiminin sona erdirilmesine ilişkin iş ve işlemlerin, yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri marifetiyle
yerine getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir.
(6) (Değişik ibare: RG-31/3/2010-27538) Dördüncü fıkraya göre kontrole tabi tutulacak eşyaya ilişkin bilgilerin
gümrük idaresince elektronik ortamda ilgili kurumlara bildirilmesi halinde, ilgili kurumlar tarafından aksi bir
süre bildirilmedikçe, bildirim tarihini takip eden üç iş günü içinde eşyanın ithalat kontrolleri tamamlanır. Kontrol
sonucunda sadece girişi uygun görülmeyen eşyaya ilişkin denetim sonuçları gümrük idaresine iletilir. İlgili
kurumlar tarafından Türkiye Gümrük Bölgesine girmesi uygun görülen eşyaya ilişkin gümrük idaresine
herhangi bir bildirimde bulunulmaz.
(7) Dördüncü fıkra kapsamında ilgili kurumlarca yapılan kontroller sırasında yükümlüden talep edilebilecek
diğer belgeler ile ithale konu eşyayı temsil etmeyen belgeler gümrük idarelerince ayrıca aranmaz.
(8) Yürürlükteki mevzuat uyarınca, ilgili gümrük rejimleri kapsamında Türkiye’ye ithali öngörülen her türlü
izin veya uygunluk belgesine (Ek ibare:RG-1/4/2020-31086) veya bu belgeler yerine geçen bilgiye tabi eşyaya
ilişkin ikincil düzenlemelerde yer alan ve Türk Gümrük Tarife Cetveli ile uyumlu olmayan ve madde ismi veya
madde tanımı adı altında yer alan açıklamalar, ilgili kurumlar tarafından yapılan ithalat kontrolleri sırasında göz
önüne alınabilir. Bu ifadeler gümrük idaresi açısından bağlayıcı değildir.
(9) Bu madde kapsamında, dış ticaret mevzuatı ve ilgili diğer mevzuatın gerektirdiği ithalat ve ihracat
denetimlerini yaptırmaktan yükümlü sorumludur. İthalat ve ihracat denetim sonuçlarının gümrük işlemleri
sırasında ayrıca aranmaması, yükümlünün sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
(10) İthalat ve ihracat kontrollerine konu eşya ile ilgili olarak;

a) İthalat ve ihracat kontrollerine konu eşyanın denetim sonuçlarını gösteren ve 114’üncü madde uyarınca
belirlenen belgeler veya bu belgeler yerine geçen bilgilerin beyannameye kaydedilmesi zorunludur.
b) Muayene veya kontrol sonucunun, yapılan beyanın aksine eşyanın ilgili kurumun ithalat veya ihracat
kontrolünü gerekli kılması durumunda, gerekli kontrollerin yapılmasını teminen yükümlü ilgili kuruma
yönlendirilir.
c) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Denetime ilişkin belgeler veya bu belgeler yerine geçen bilgilerin
beyannamede yer almadığının, beyannamenin kapatılmasından veya eşyanın tesliminden sonra yapılan
kontroller neticesinde anlaşılması durumunda ilgili kurum bilgilendirilir.
ç) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Yapılan yönlendirme veya bilgilendirme neticesinde; ilgili kurumca
gerçekleştirilen denetimin olumsuz sonuçlandığının bildirilmesi veya eşyanın ithali ve ihracı, belli kuruluşların
vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler
yerine geçen bilgiye tabi olan eşyanın denetlendiğine dair lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine
geçen bilgi alınmadığı halde alınmış gibi gösterilmesi halinde Kanunun 235 inci maddesi hükümleri uygulanır.
(11) (Ek: RG-1/4/2020-31086)(34) Kanunun 235 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen eşya,
yükümlü talebi doğrultusunda, ithalinin yasak olduğunun yükümlüye bildirildiği tarihten itibaren otuz gün içinde
mahrecine iade ya da ilgili kurum ya da kuruluşun uygun görüşü ile doğrudan üçüncü ülkeye transit edilir. Bu
süre içerisinde mahrecine iade veya üçüncü ülkeye transit edilmeyen eşya, ihraç kaydıyla satış ya da masrafları
sahibince karşılanmak koşuluyla imha suretiyle tasfiye edilmek üzere bulunduğu gümrük idaresine terk edilir.
(12) (Ek: RG-1/4/2020-31086)(34) Kanunun 235 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre
idari para cezası uygulanan eşyanın bulunamaması halinde, eşyanın gümrüklenmiş değerinin kamuya
geçirilmesine karar verilir.
(13) İthalat ve ihracat denetimleri kapsamında ilgili kurumlar tarafından yapılan denetimler kapsamında, ilgili
mevzuatı gereğince eşyadan numune alınması işlemine gümrük idaresince gerekli kolaylık gösterilir. İlgili
170
kurum temsilcileri tarafından ve mevzuatları gereği alınan numunelere ilişkin tutanaklar, sadece numuneyi alan
kurum personeli ile işletici kuruluş yetkilisi tarafından müştereken imzalanır.
Eşyanın muayenesi
(GY) MADDE 182
(1) Muayene, kapların cins, marka, numara ve adetlerini, eşyanın vergiye esas olan ağırlık ve diğer ölçüleri ile
gümrük tarife istatistik pozisyonu, menşe ve kıymetine ilişkin beyanın doğruluğunun tespitini kapsar. Muayene
işlemi tam veya kısmi muayene yöntemleriyle gerçekleştirilir. Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı
bilgisayar sistemi tarafından belirlenir. Ancak muayene şeklinin sistem tarafından belirlenmediği durumlarda
bu husus muayene ile görevli memurlar tarafından eşyanın niteliğine göre belirlenir.
(2) Tam muayene, eşyanın tamamının; kısmi muayene, eşyayı temsil edecek şekilde yeterli miktarının fiziken
kontrol edilmesidir.
(3) Muayene sonucunda beyana uygun sonuç alınırsa, muayene ile görevli memur tarafından buna ilişkin bilgiler
sisteme kaydedilerek onay verilir. Beyanın kontrolünün kısmi muayene olarak belirlendiği gümrük
beyannameleri muhteviyatı eşyayı temsil edecek şekilde açılarak muayene edilen kapların numaraları ve ayırt
edici özellikleri sisteme kaydedilir. Kısmi muayene esnasında bir farklılık tespit edilmesi veya muayene ile
görevli memur tarafından gerekli görülmesi halinde tam muayene yapılır ve gerekçeleri ile sonucu, bilgisayar
sistemine ‘tam muayenesi yapıldı’ şerhi düşülerek yazılır.
(4) Muayene sırasında, eşyanın veya kaplarının bozuk, kırık veya noksan olduğunun anlaşılması halinde, geçici
depolama yeri veya antrepo işleticisi kuruluşun yetkilisi ile ortak bir tutanak düzenlenir.
(5) İhracat eşyasının muayenesinin yapılmasına karar verilen hallerde eşyanın gümrüğe sunulması esastır.
Ancak, farklı yerlerden ve kısım kısım gelmekte olduğu kanıtlanan eşya ile dökme haldeki eşyanın ve
standardizasyon kontrolü yapılan maddeler ve çabuk bozulacak kan, insan dokusu, ilaç ve balık, sebze ve meyve
gibi eşyanın gümrüğe sunulmadan deniz ve kara taşıtlarına yükletilirken muayenesi yapılabilir.
Belge kontrolü
(GY) MADDE 183
(1) Belge kontrolünde, kontrol ile görevlendirilen memur, beyannamedeki bilgileri ve eklerini inceler; tarife,
kıymet, miktar, yasaklayıcı ve kısıtlayıcı önlemler söz konusu ise, buna ilişkin belge kontrollerini de yaptıktan
sonra uygun bulursa, bu hususu beyanname üzerinde gösterir ve bilgisayar sisteminde onay verir. Yapılan
kontrol sonucu sisteme kaydedilir.
(2) Beyanın kontrolü ile görevlendirilen memur, yaptığı inceleme sırasında beyanname ve ekli belgeler arasında
ciddi bir farklılık tespit eder ve muayenenin yapılmasını gerekli görür ise sistem tarafından kendisine havale
edilen tarih ve saat itibariyle en geç yirmi dört saat içinde bu hususu idare amirine bildirir. Muayenenin idare
amirince uygun görülmesi halinde, ilgili amir beyannameyi muayene ile görevli memura havale eder ve işlemler
bu memur tarafından sonuçlandırılır. Muayenenin idare amirince uygun görülmemesi halinde ise, beyanın
kontrolü için önceden görevlendirilen memur tarafından işlemlere kaldığı yerden devam edilir.
Mavi hata ilişkin düzenleme yetkisi

(GY) MADDE 184
Bakanlık, mavi hat kapsamında yapılacak iş ve işlemler ile mavi hattan yararlanmaya ilişkin koşulları belirler
ve bu hakkın kullanımı, askıya alınması ve geri alınmasına ilişkin usul ve esasları düzenler.
Muayene edilmeyecek eşya

(GY) MADDE 185
(1) Aşağıda yazılı eşya muayeneye tabi tutulmaz:
a) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için gelen eşya,

b) Kanunun 167’nci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına giren eşyadan, ilgili kurumlarca gizliliği önceden
Ticaret Bakanlığına bildirilen eşya,
c) Yabancı devlet başkanları ve aileleri efradı ile refakatlerinde memur olanların getirdikleri veya
Türkiye’deki ikametleri sırasında getirtecekleri eşya ve taşıtları,
ç) Türkiye’deki yabancı diplomatik temsilciliklerin, yabancı devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarının
Resmî bir görevin yapılması ile ilgili olarak herhangi bir zamanda getirecekleri her türlü basılmış ve
basılmamış belgelerle, taşıtları ve diğer her türlü eşya ve Resmî binalar için inşaat malzemesi,
d) İçinde gizli evrak bulunan mühürlü kurye çantaları.
Görevlilerin sorumluluğu
(GY) MADDE 186
171
(1) Beyanın kontrolü ile görevli memurlar, gümrük vergileri ile gümrük idaresince tahakkuku gereken diğer
vergileri tahakkuk ettirmek veya muaflık hükümlerini uygulamak, gümrük mevzuatı, dış ticaret mevzuatı ile
diğer mevzuat hükümleri bakımından yapılacak işlemleri yürütmekle görevlidir.
(2) Beyannameyi kontrol edenler ile ikinci muayeneyi yapanlar yaptıkları kontrol ve muayeneden gümrük
vergilerinin hesaplanmasından veya doğruluğunun kontrolünden ya da muafiyet hükümlerinin uygulanmasından
sorumludur.
(3) Laboratuvar tahliline konu edilen eşyanın tahlilini gerçekleştirenler tahlil sonucuna bağlı olarak yapılan
GTİP belirlenmesinden müteselsilen sorumludur.
Muayene yeri
(GY) MADDE 187
(1) Eşyanın muayenesi, bunların gümrük idarelerince konulmasına izin verilen yerlerde veya antrepolarda
yapılır. Ancak, gümrük idare amirleri beyan sahibinin talebi üzerine eşyanın, bu yerler dışında herhangi bir
yerde muayene edilmesine izin verebilir.
Muayenede bulunacaklar
(GY) MADDE 188
(1) Beyan edilen eşyanın muayenesi ve numunesinin alınması görevli muayene memurunca usulüne uygun
olarak yapılır. Teknik zorunluluk olması ve idare amirince gerekli görülmesi halinde numune alma işleminde
beyan sahibinin veya temsilcisinin bulunması sağlanır.
(2) Muayenede bulunanlar, eşyanın kaplarından çıkarılması, yerleştirilmesi veya eşyadan numune alınmasında
görevli memurun çalışmalarını kolaylaştırmak için gerekli her türlü yardımı sağlamakla yükümlüdür.
Muayene giderleri
(GY) MADDE 189
(1) Gümrük idaresince muayenesine lüzum görülen eşyanın muayene yerlerine taşınması, buralardan tekrar
kaldırılması, kapların açılıp kapatılması, eşyanın kaplardan çıkarılıp tekrar yerleştirilmesi, tartılması, numune
alınması, numune kaplarının sağlanması, orijinal kapların laboratuvarlara ve diğer kontrol mercilerine
gönderilmesi ve getirilmesi gibi muayenenin gerektirdiği tüm elleçleme ile numunelerin ambalajlanmasına ve
gönderilmesine ilişkin giderler beyan sahipleri tarafından karşılanır.
Eksik muayenenin tamamlanması

(GY) MADDE 190
(1) Muayene ile görevli memurlar henüz gümrük gözetimi altında bulunan muayenesini yaptıkları eşyayı, bir
hatanın düzeltilmesi veya muayenede eksik bırakılan hususların tamamlanması gibi geçerli sebeplerle yeniden
muayene edebilir. Bu takdirde durum, görevli memurlarca beyanname üzerinde gösterilerek bilgisayar
sisteminde onaylanır ve/veya altı imzalanır.
(2) Muayene ile görevli memurlarca kendilerine havale edilmiş beyanname kapsamı eşyanın muayenesi
herhangi bir nedenle tamamlanamadığı takdirde, bilgisayar sisteminde muayene ile görevli memur değişikliği
yapılır ve durum nedenleri ile beyanname üzerinde belirtilmek suretiyle idare amirinin oluru alındıktan sonra
muayene diğer bir memur tarafından tamamlanır.
İkinci muayene
(GY) MADDE 191
(1) Kanunun 65 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca yapılacak ikinci muayenede eşya sahibinin veya
temsilcisinin bulunması kendilerinden istenebilir.
(2) Muayene sonuçları, bilgisayar sistemine kaydedilerek imzalanır.
Tespit edilen farklılıklara uygulanacak işlemler

(GY) MADDE 192
(1) Miktar noksanlıklarında, noksanlığın eşyanın telef veya kaybından veya noksan gönderildiğinin sabit
olmasından veya çalınmasından ileri geldiğinin anlaşıldığı hallerde, bu noksanlığı karşılayan kıymet, beyan
edilen esas kıymetten düşülerek kalan kıymet vergi matrahına esas tutulur.
(2) Muayene sonucunda bulunan eksiklik veya fazlalığın eşyanın tabiatı icabı ek-11’de bulunan oranlarda
olduğunun anlaşılması halinde, işlemler gümrük idaresince tespit edilen miktar üzerinden yapılır ve ceza
uygulanmaz.
(3) Muayene sonucunda tespit edilen gümrük tarife istatistik pozisyonu, miktar, kıymet, menşe ve/veya kullanım
yeri farklılığı nedeniyle yapılacak tahakkuklarda ve idare tarafından alınacak kararlarda, yürürlükteki
172
kaçakçılıkla mücadele mevzuatı, dış ticaret mevzuatı ve diğer mevzuat ile ticaret politikası önlemlerine ilişkin
hükümler de göz önünde bulundurulur.
Beyannamenin düzeltilmesi
(GY) MADDE 193
(1) Beyanın kontrolü sonucunda fark tespiti halinde, sistemde gerekli düzeltmeler yapılarak idare amirince beyan
sahibine tebliğ edilir.
(2) Tespit edilen farklara itiraz edilmesi halinde 585 ila 590 ıncı maddelere göre işlem yapılır.
Eşyanın tesliminden sonra beyannamede düzeltme

(GY) MADDE 194
(1) Kanunun 73’üncü maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde yapılacak düzeltmeye ilişkin açıklama bilgisayar
sistemine kaydedilir. Ayrıca, Gümrük Veri Ambarı Sistemindeki beyanname verileri, yapılan düzeltme
doğrultusunda güncellenir.
(2) Gerek 121 inci madde uyarınca yükümlü talebi üzerine gerekse 193’üncü madde uyarınca beyannamelerde
yapılacak değişiklikler gümrük idare amirinin oluru ile gümrük müdürlüklerince yapılır. Bu hüküm, eşyanın
tesliminden sonra yapılacak düzeltmeler için de geçerlidir.
Ayniyet tespiti
(GY) MADDE 195
(1) Gümrük idareleri, zorunlu olan hallerde, gümrüğe sunulan ve gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım
talep edilen eşyanın, bu işlem veya kullanım şartlarına uyulmasını sağlamak amacıyla, başka kurumlarda
ekspertizini yaptırmak da dâhil olmak üzere ayniyetinin tespitine yönelik önlemleri alırlar. Muayeneden sonra
değiştirilmemeleri için mühür, kurşun mühür, etiket gibi belirleyici araçları eşyanın ve kapların veya taşıtların
üzerine tatbik edebilirler.
(2) Eşyaya ve taşıtlara ayniyet tespitine yönelik olarak tatbik edilen etiket, mühür ve benzeri araçlar, mücbir
sebep ve beklenmeyen haller nedeniyle eşyanın veya taşıtların korunmasını sağlamak için sökülmeleri veya
imhaları zorunlu olmadıkça, yalnız gümrük idareleri tarafından veya bu idarelerin izni ile sökülebilir ya da imha
edilebilir. Bu tür bir zorunluluğun ilgili kurum veya kuruluşlardan alınacak mücbir sebep belgesi ile gümrük
idaresine ayrıca tevsiki gerekir.
(3) Onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri için ayniyet tespitine ilişkin
farklı düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir.
Laboratuvar tahliline tabi tutulacak eşya

(GY) MADDE 196
(1) Eşyanın,
a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 27 (27.01 ila 27.05 (Ek ibare: RG-1/8/2017-30141), 2709.00.90 ve 27.16
hariç), 28, 29 uncu fasılları ve 32.08, 34.03 ve 38.11 tarife pozisyonu ile 39.01 ile başlayarak 39.15 dâhil
olmak üzere bu tarife pozisyonlarında yer alan eşyanın dökme olarak gelmesi durumunda laboratuvar tahlili
yapılır.
b) (a) bendinde belirtilen eşya dışında, ek-23’te yer alan listede bulunması durumunda laboratuvar tahlili
yapılır.
c) Gümrük vergilerinin tahakkuk ettirilmesi, muafiyet hükümlerinin uygulanması ya da uygulanacak ticaret

politikası önlemlerinin belirlenmesi için eşyanın gümrük tarife istatistik pozisyonunun muayene ile görevli
memurca tespitinin mümkün olmaması durumunda laboratuvar tahlili yapılır.
ç) İşlenmiş tarım ürünlerinin bileşim tablosundaki yerinin belirlenmesinin gerekmesi durumunda laboratuvar
tahlili yapılır.
(2)
a) Birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen eşyanın muayene ile görevli memura belge kontrolü için
gelmesi halinde (Sarı Hat) beyanname içeriği eşya laboratuvar tahliline gönderilmez.
Dikkat! Eğer Sarı hat Gümrük Muayene Memuru Gümrük Yönetmeliği 196.maddesinin 1.fıkrasının b
ve c bentlerinde belirtilen eşyayı BİLGE sisteminde kırmızı hatta sevk için müzekkere yazarsa ilgili
Müdür yardımcısından müzekkerenin reddini isteyeceksiniz. Gerekçede GY 196/2/a
173
Ayrıca ek-23’te yer alan listede bulunan eşyanın niteliği itibarıyla gümrük tarife istatistik pozisyonunun
tespitinin mümkün olması halinde muayene ile görevli memurun eşyayı laboratuvar tahliline göndermesine
gerek yoktur.
b) Birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen eşya hariç, ithalinde süreklilik bulunan, göndericisi, alıcısı ve
menşei aynı eşyanın, özelliklerini belirleyici belgelerinde ve bu belgeler ile eşya üzerinde bulunan ayırt edici
ibarelerde farklılık bulunmaması ve beyanname tescil tarihi itibarıyla en fazla bir yıl öncesine dayanan tahlil
raporunun tarih ve sayısının beyannamenin 44 no.lu kutusunda beyan edilmesi halinde, daha önce yapılan
tahlile itibar edilerek yeniden laboratuvar tahliline gönderilmez (Emsal Kimyagerlik Beyanı). Ancak
bilgisayar sistemi tarafından beyanın kontrolü türünün kırmızı hat tam muayene olarak belirlenmesi halinde,
yükümlünün bu kolaylıktan yararlanmasına izin verilmez.
c) 39.01 ila 39.15 tarife pozisyonlarında yer alıp dökme gelen ve (b) bendinde belirtilen özellikleri taşıyan
eşyanın onaylanmış kişi statü belgesine veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olanlar tarafından
ithalinde, aynı bentte belirtilen özellikleri taşıyan ve beyanname tescil tarihi itibariyle en fazla altı ay
öncesine dayanan bir tahlil raporu ibraz edilmesi halinde buna itibar edilir.
ç) Birinci fıkrada belirtilen eşya, laboratuvar tahliline tabi tutulduktan sonra gümrük gözetiminden çıkmamış
ve başka eşya ile karıştırılmamış veya birleştirilmemiş ise yeniden laboratuvar tahliline gönderilmez.
d) (Ek: RG-1/4/2020-31086) (b) bendinde belirtilen özellikleri taşıyan eşyanın tahlilinin gümrük
laboratuvarında yapılamaması sebebiyle 201 inci maddenin birinci ve ikinci fıkraları kapsamında uygun
görülen gümrük laboratuvarı dışındaki akredite laboratuvarlarda yaptırılması halinde, bu laboratuvarlarca
düzenlenmiş olan ve beyanname tescil tarihi itibarıyla en fazla bir yıl öncesine dayanan tahlil raporlarına
itibar edilerek, eşya yeniden laboratuvar tahliline gönderilmez. Ancak bilgisayar sistemi tarafından beyanın
kontrolü türünün kırmızı hat tam muayene olarak belirlenmesi halinde, yükümlünün bu kolaylıktan
yararlanmasına izin verilmez.
(3) Birinci fıkranın (a) ve (ç) bentlerinde belirtilen eşyanın muayene ile görevli memura belge kontrolü için
gelmesi halinde ise, beyanname muhteviyatı eşyanın gümrük laboratuvarına gönderilmesi gerekliliği belge
kontrolü ile görevli memur tarafından bilgisayar sistemi üzerinde bir müzekkere ile idare amirine bildirilir ve
183 üncü maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde memur değişikliği yapılır.(Sarı hattan kırmızı hatta sevk işlemi)
İdare amiri oluru ile numune alınması sağlanarak eşya tahlile gönderilir ve kontrol işlemleri sonuçlandırılır.
(4) İkinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen kolaylığın suistimal edilmesinin önlenmesini teminen gerekli
görülen durumlarda eşya tahlile gönderilebilir.
(5) Tahlile ilişkin işlemler, Gümrük Laboratuvarlarının Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ile belirlenen usul ve
esaslar çerçevesinde yapılır.
(6) Birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen eşyanın yükümlüsünün Onaylanmış Kişi Statüsüne veya
yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olması halinde, tahlil sonuçları alınmadan eşya teslim edilir. Tahlil
sonucunun beyana aykırı çıkması halinde, sistem üzerinde beyannameye meşruhat düşülür ve vergilerin yeniden
hesaplanmasını gerektirir bir durum olması halinde tahakkuku yeni duruma göre yapılır.
(7) Birinci fıkrada belirtilen eşyanın transit rejimi beyanında bulunulduğu durumda, beyanın belge kontrolüne
tabi tutulması ya da fiziki muayeneye tabi tutulan eşyanın niteliği itibarıyla muayene memurunca gümrük tarife
istatistik pozisyonunun tespitinin mümkün olması halinde eşya laboratuvar tahliline tabi tutulmaz. (Değişik ibare:RG-
1/8/2017-30141) Kara ve demiryolu hudut kapılarından Türkiye Gümrük Bölgesine girişte transit rejimi beyanında
bulunulan birinci fıkra kapsamı eşyanın gümrük tarife istatistik pozisyonunun tespiti için laboratuvar tahlilinin
gerekli olması durumunda, giriş gümrük idaresi tarafından rejimin ibrasına kadar gümrük idaresinde saklanmak
üzere numune alınarak taşıtın varış idaresine sevki mühür tatbik edilmek ve elektronik uydu takip cihazları ile
takip edilmek suretiyle gerçekleştirilir. Varış idaresinde eşyanın laboratuvar tahlili sonucunun beyana uygun
olması halinde rejim sonlandırılır. Laboratuvar tahlili sonucunun beyana uygun olmaması halinde giriş gümrük
idaresi numuneyi varış gümrük idaresine gönderir, bu numune kullanılarak yapılan laboratuvar tahlili
sonuçlarına göre işlem yapılır. Varış idaresinde, kara ve demiryolu hudut kapılarından transit rejimi altında sevk
edilen eşyanın yurtdışı edilecek olması durumunda, ihbar ve şüphe halleri hariç olmak üzere, mühürlerin sağlam
ve kapların açılmamış olduğunun tespit edilmesini müteakip eşyanın yurtdışı edilmesi işlemleri gerçekleştirilir.
Ayrıca, transit rejimine tabi tutulan birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen eşyanın ayniyetinin korunmasına
ilişkin usul ve esasların Bakanlıkça belirlendiği durumlarda, ilgili usul ve esaslar çerçevesinde işlem yapılır.
Gümrük rejiminden önce eşyanın laboratuvar tahliline tabi tutulması

MADDE 196/A – (Ek: RG-30/12/2021-31705)
174
(1) 196’ncı madde uyarınca tahlile gönderilmesi gereken eşya, yükümlünün ilgili gümrük idaresine başvurması
halinde rejim beyanında bulunmadan önce tahlile gönderilir. Yükümlünün tahlil sonuçlarını kabul etmemesi
halinde, Kanunun 243’üncü maddesi kapsamında tahlile itiraz edilebilir.
(2) Özet beyan, fatura veya diğer idari ya da ticari belgelerden, eşyanın tahlil edilen eşya ile aynı olduğunun
belirlenebilmesi koşuluyla, tahlil sonuçları rejim beyanında kullanılabilir. Beyan edilen eşyanın, tahlil edilen
eşya ile aynı olmadığına yönelik kanıt bulunması durumu hariç, bu eşya beyanın kontrolü ve muayene
aşamasında yeniden tahlile gönderilmez.
(3) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Gümrük laboratuvarlarında yapılan tahlillerin ücretlendirilmesi

(GY) MADDE 197 – (Değişik: RG-25/5/2022-31846)
(1) Gümrük Kanunu’nun 66’ncı maddesinin altıncı fıkrası gereğince gümrük laboratuvarlarında yapılacak
tahliller için yükümlüden numune başına beyan edilen gümrük tarife istatistik pozisyonu esas alınarak ek-24'te
yer alan fiyat tarifesine göre tahlil ücreti alınır. Beyannamenin birden fazla kalemden oluşması ve birden fazla
kalemin tahlile tabi olması durumunda tahlillerden alınacak toplam ücret hiçbir şekilde 588 inci maddede
belirtilen ikinci tahlilden alınacak ücreti geçemez.
(2) 196/A maddesi saklı kalmak üzere, yükümlünün talebine istinaden gümrük tarife istatistik pozisyonu
belirlenmesine ilişkin olarak istenilen tahlillerden 588 inci maddede belirtilen miktarda tahlil ücreti alınır. Tahlil
ücreti, eşyanın tahlil masrafları, idarece temin edilen numune kaplarının bedeli ile bu işlemler sonucu ortaya
çıkan artık ve atıkların imha masraflarını da kapsar.
Numune almaya ilişkin kurallar

(GY) MADDE 198
(1) Numune almaya ilişkin kurallar aşağıdaki gibidir;
a) Numune, eşyanın özelliği dikkate alınarak, varsa TSE standardı göz önünde bulundurulmak suretiyle şahit
numunesiyle beraber, muayene ile görevli memur tarafından alınır. Alınan numune ve şahit numune, ek-
25’te yer alan numune ve şahit numune alma tutanakları, işletme görevlisi, teknik zorunluluk bulunması
halinde beyan sahibi veya temsilcisi ile müştereken tutanağa bağlanır. Tutanak örneği laboratuvara
gönderilir.
b) Perakende satışa hazırlanmış hava geçirmez halde ambalajlanmış eşya için en küçük ambalaj numune
olarak kabul edilir.
c) Eşyanın usulüne göre alınmış numunesi, numune alınmasının mümkün olmadığı veya eşyaya zarar verdiği
hallerde eşyanın bütünü laboratuvara gönderilir. Ancak, eşyanın bütününün laboratuvara gönderilmesinin
mümkün olmadığı hallerde, üretici firma tarafından tahlil edilebilir şekilde hazırlanmış olan ve eşyayı temsil
eden bir numune laboratuvara gönderilir. Laboratuvara gönderilmesi tehlikeli veya külfetli olan eşya için
idarece görevlendirilen kimyager tarafından eşyanın bulunduğu yerde numune alınabilir.
ç) Numune alımında emniyet tedbirlerinin alınmasında, temizlik kurallarına uyulmasında ve uygun numune
kaplarının seçiminde Müsteşarlıkça belirlenen numune alma standartları göz önünde bulundurulur.
d) Muayene ile görevli memurca numune kapları üzerindeki etiket bilgileri eksiksiz doldurulur ve
mühürlenir. Numune etiketi, şahit numune etiketi, beyanname ve mühür üzerindeki muayene ile görevli
memura ait tüm kimlik bilgileri birbiriyle aynı ve açıkça görülebilir olmalıdır. Numune mühür altına
alındıktan sonra kırılma ve dökülme olmaması için uygun bir şekilde ambalajlanmak suretiyle laboratuvara
gönderilir. Numune, laboratuvara ulaştığında yapılan ilk kontrolde kırılma, dökülme ya da bu fıkrada
belirtilen hususlara aykırı bir durum tespit edilirse, laboratuvar idaresince teslim alınmayarak iade edilir.
e) (Ek: RG-13/3/2015-29294) 201 inci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca yapılacak tahliller için numune
alınmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Numunelerin miktarı, etiketlenmesi ve mühürlenmesi

(GY) MADDE 199
(1) Numunelerin miktarı, etiketlenmesi ve mühürlenmesi ile ilgili hususlar aşağıdaki gibidir.
a) Numuneler, beyan edilen eşyayı temsil edecek şekilde ve en az iki tahlile yetecek miktarda (orijinal ambalajlı,
kıymetli, az miktarda bulunan ve benzeri durumlardaki numuneler hariç, petrol ürünlerinde ve alkollerde en az
1 litre, diğer sıvı numunelerde en az ½ litre, toz örneklerde ise en az 250 gram) alınır.
b) Gümrük idareleri aldıkları numuneler karşılığında herhangi bir bedel ödemekle yükümlü değildir.
c) Her numune kabına ek-26’da yer alan örneğine uygun etiket yapıştırılır. Etiketler silinmeyecek sabit
mürekkepli kalemle yazılır ve numune kabının kapağına değil, kabın kendisine yapıştırılır.
175
ç) (Değişik:RG-22/1/2016-29601) Kapalı kaplar içine veya şişelere konan numunelerin ağızları numuneyi alan muayene ile
görevli memur tarafından güvenlik mührü ya da eritilmiş mum üzerine okunaklı bir şekilde tatbik edilen mühürle
kapatılır. Mum mühür tatbik edilecek numunelerin mühürlenmesinde Bakanlık tarafından bu amaçla temin
edilerek personele teslim edilen şahsi sicil numarasını taşıyan mühür kullanılır. Ayrıca güvenlik bantlı ve
numaralandırılmış torbalar kullanılabilir.
Numunelerin laboratuvara gönderilmesi

(GY) MADDE 200
(1)
a) Tahlilin yapılacağı laboratuvarın posta veya özel kargo ile gitmesini gerektirmeyecek kadar yakın olması
halinde numune gümrük personeli refakatinde gönderilir. Bu şekilde gönderilen numuneler imza karşılığında
teslim edilir.
b) Laboratuvara gönderilen numune ile birlikte eşyaya ait laboratuvar tahlil raporu formu, numune alma
tutanağı örneği, fatura örneği, numunenin kimyasal bileşimi ile kimyasal ve fiziksel özelliklerini, kullanım
alanlarını gösteren ayrıntılı bilgiler ve eşyanın üretim prosesi bilgileri yer alır.
c) Tahlile yeterli miktarda numunenin laboratuvara gelmediğinin kimyagerce tespiti durumunda yeniden
usulüne uygun olarak alınan numunenin laboratuvara gönderilmesi talep edilir.
ç) Eşya sahibi veya temsilcileri gümrük beyanına konu eşyanın tahlili için Gümrük Laboratuvarlarına
doğrudan numune gönderemeyecekleri gibi, laboratuvarlar da bunları kabul edemez.
d) Her beyannameye ait tahlili gereken numuneler laboratuvara bir defada gönderilir. İlk numunelerin
tahlilinden ve rapora bağlanmasından sonra laboratuvara her ne sebeple olursa olsun tekrar numune
gönderilmesi idare amirinin iznine bağlıdır.
e) Gümrük laboratuvarları dışındaki laboratuvarlara gönderilen numuneler yazı ile sevk edilir. Bu yazıda,
eşyanın gümrük tarife istatistik pozisyonuna ilişkin yükümlü beyanı ile birlikte Türk Gümrük Tarife Cetveli
ve İzahnamesinde söz konusu eşya ve tahlilleri için getirilen hükümler dikkate alınarak hangi tahlillerin
yapılması gerektiği, özellikle hangi hususun tespitinin istenildiği belirtilir ve düzenlenecek raporda
numunenin mühürlü olarak ulaşıp ulaşmadığı hususuna yer verilmesi istenilir.
f) Kargo ile gönderilecek numune kapları gönderme yazısı ile birlikte sağlam bir dış kabın içine konulur.
Kırılacak veya bozulacak türden olan numune kapları kırılmayı önleyecek şekilde plastik, köpük gibi
maddeler ile desteklenir.
g) Numunelerin kargo ile gönderilmesine ilişkin masraflar yükümlüsüne aittir.
ğ) Usulüne uygun alınmadığı veya usulüne uygun gönderilmediği sonradan tespit edilen numune kullanılarak
yapılan tahlil sonuçları geçersiz sayılır.
Tahlillerin yapılması ile ilgili hususlar

(GY) MADDE 201
(1) Laboratuvar tahlillerinin gümrük laboratuvarında yapılması esas olmakla birlikte gümrük laboratuvarları
dışındaki akredite laboratuvarlara da tahlil yaptırılabilir. Tahlilin yaptırılacağı akredite laboratuvarın tespitinde
eşyanın özelliklerine göre istenilen tahlili yapabilecek sırasıyla en yakın üniversite, ilgili bilimsel kuruluş,
uzman ve uygulayıcı kurum laboratuvarları, özel laboratuvarlar dikkate alınır. Akredite laboratuvarlarca
düzenlenecek tahlil raporları doğrudan gümrük beyannamesinin tescil edildiği gümrük müdürlüğüne gönderilir.
Muayene ile görevli memur tarafından eşyanın tarife tespitinin yapılamaması durumunda, tahlil sonuçları tarife
tespiti amacıyla en yakın gümrük laboratuvarına gönderilir. Tahlil masrafları yükümlü tarafından karşılanır.
(2) Tahlilin gönderildiği gümrük laboratuvarında yapılamaması halinde bu tahlil, masraflarının yükümlülerce
karşılanması şartıyla gümrük müdürlüklerince uygun görülen akredite laboratuvarlarda yaptırılabilir. Tahlilin
yaptırılacağı laboratuvarın tespitinde birinci fıkrada belirtilen sıra takip edilir.
(3) Numunenin gümrük laboratuvarlarına gönderilmesinin tehlikeli veya külfetli veya özellik arz ettiği
belirlenen durumlarda ithalatın gerçekleştiği gümrük idarelerinde analiz cihazı bulundurulmasına veya
yükümlüsünce yerinde tahlil için gerekli laboratuvar olanaklarının sağlanması halinde, laboratuvar tahlilinin
buralarda yaptırılmasına ve söz konusu tahlilleri yapmak üzere kimyager görevlendirilmesine ilişkin usul ve
esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(4) Bakanlık birinci fıkra hükmüne göre gümrük laboratuvarında tahlile tabi tutulan eşyayı, akredite dış
laboratuvarlarda tekrar tahlil yaptırma yetkisini haizdir. Gümrük laboratuvarının analiz sonuçları ile akredite dış
laboratuvara yaptırılan analiz sonuçlarının uyuşmaması halinde, tahlil masrafları yükümlüsünce ödenmek
şartıyla eşyanın tahlili başka bir akredite laboratuvarda tekrar yaptırılabilir. Bu durumda eşyanın mahiyeti ve
GTİP’i hakkındaki nihai karar Bakanlıkça verilir.
(5) Diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca kendi mevzuatları gereği yapılan ve yaptırılan tahlillere ilişkin
raporların gümrük laboratuvarlarına ibrazı durumunda, hangi hallerde yeniden tahlil yapılmayarak ibraz edilen
tahlil sonuçları üzerinden laboratuvar raporu düzenleneceğine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Tahlilin ne yönden yapılacağı

(GY) MADDE 202
176
(1) Muayene ile görevli memurlar tahlil için gümrük laboratuvarlarına veya hariçteki laboratuvarlara
gönderecekleri eşya veya numunelerin hangi yönden tahliline gerek gördüklerini laboratuvar tahlil raporu formu
üzerine açıkça ve eksiksiz bir şekilde yazmakla ve kimyagerler de tahlili istenilen çerçevede yapmakla
yükümlüdür.
(2) Noksan sorgu nedeniyle ortaya çıkacak yanlış tarife uygulamasından veya numunelerin başka yönlerden
tekrar tahlile gönderilmesinden, ilgili memur sorumludur.
Tahlil sonuçlarının eşya sahiplerine duyurulması

(GY) MADDE 203
(1) Birinci tahlil sonuçları ilgili memurca beyan sahiplerine tahlil raporlarının altlarına tarih ve imza attırılmak
suretiyle, buna imkân bulunmayan hallerde ise yazı ile duyurulur. Bu tarih, tahlil raporlarına itiraz için başlangıç
sayılır.
SORU: Aşağıdaki eşyalardan hangisi muayeneye tabi tutulur?
A) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için gelen eşya

B) Yabancı devlet başkanları ve aileleri efradı ile refakatlerinde memur olanların getirdikleri veya
Türkiye’deki ikametleri sırasında getirtecekleri eşya ve taşıtları
C) Türkiye’deki yabancı diplomatik temsilciliklerin, yabancı devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarının
Resmî bir görevin yapılması ile ilgili olarak herhangi bir zamanda getirecekleri her türlü basılmış ve
basılmamış belgelerle, taşıtları ve diğer her türlü eşya ve Resmî binalar için inşaat malzemesi
D) Gümrük Kanunun 167’nci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına giren eşyadan, ilgili kurumlarca
gizliliği önceden Ticaret Bakanlığına bildirilen eşya
E) İçinde gizli evrak bulunan kurye çantaları.
CEVAP: E
TEKRAR:
Muayene Edilmeyecek Eşyalar;
* Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için gelen eşya muayeneye tabi tutulmaz
* Gümrük Kanunun 167’nci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına giren eşyadan, ilgili kurumlarca gizliliği
önceden Ticaret Bakanlığına bildirilen eşya muayeneye tabi tutulmaz
* Yabancı devlet başkanları ve aileleri efradı ile refakatlerinde memur olanların getirdikleri veya Türkiye’deki
ikametleri sırasında getirtecekleri eşya ve taşıtları muayeneye tabi tutulmaz
* Türkiye’deki yabancı diplomatik temsilciliklerin, yabancı devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarının Resmî

bir görevin yapılması ile ilgili olarak herhangi bir zamanda getirecekleri her türlü basılmış ve basılmamış
belgelerle, taşıtları ve diğer her türlü eşya ve Resmî binalar için inşaat malzemesi muayeneye tabi tutulmaz
* İçinde gizli evrak bulunan mühürlü kurye çantaları muayeneye tabi tutulmaz
SORU:
Gümrük laboratuvarları dışındaki akredite laboratuvarlara da tahlil yaptırmada akredite
laboratuvarlar hangileridir?
A) En yakın Üniversite, İlgili Bilimsel Kuruluş, Uzman ve uygulayıcı kurum laboratuvarı, özel
laboratuvarlar.
B) Uzman ve uygulayıcı kurum laboratuvarı, özel laboratuvarı, İlgili Bilimsel Kuruluş, En yakın
üniversite.
C) İlgili Bilimsel Kuruluş, özel laboratuvarlar, En yakın Üniversite, Uzman ve uygulayıcı kurum
laboratuvarı
D) Özel laboratuvarlar, En yakın Üniversite, Uzman ve uygulayıcı kurum laboratuvarı, İlgili Bilimsel
Kuruluş
E) En yakın Üniversite, Uzman ve uygulayıcı kurum laboratuvarı, İlgili Bilimsel Kuruluş, özel
laboratuvarlar.
CEVAP: A
EK BİLGİ:
177
Gümrük Yönetmeliğinin 201. Maddesinin 5. Fıkrası ile ilgili olarak Gümrükler Genel Müdürlüğü
2016/24 sayılı Genelgeyi yayınlamıştır buna göre;
GENELGE
(2016/24)
İthalat ve ihracata konu eşya, Bakanlığımız ve muhtelif kamu kurumlarının uygulamakla yükümlü olduğu
mevzuat çerçevesinde tahlile tabi tutulabilmektedir. Aynı eşyanın muhtelif kamu kurumlarınca tahlile tabi
tutulması ithalatçılar ve ihracatçılara ilave yükler getirmekte ayrıca kamu kaynaklarının israfına sebebiyet
vermektedir. Dış ticarete konu eşyanın tahlillerinin tek aşamada yapılarak, bir kurum tarafından ulaşılan
sonuçların diğer kurumlarca da kullanılabilmesi bahsi geçen olumsuzlukların önlenmesi bakımından önem arz
etmektedir.
Bu bağlamda; Gümrük Yönetmeliğinin 201 inci maddesinin beşinci fıkrasında; " Diğer kamu kurum ve
kuruluşlarınca kendi mevzuatları gereği yapılan ve yaptırılan tahlillere ilişkin raporların gümrük
laboratuvarlarına ibrazı durumunda, hangi hallerde yeniden tahlil yapılmayarak ibraz edilen tahlil sonuçları
üzerinden laboratuvar raporu düzenleneceğine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir." hükmü yer
almaktadır.
İthalat ile Ürün Güvenliği ve Denetimi mevzuatları gereğince Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın
denetimine tabi gübre cinsi eşyanın, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından yapılan tahlillerine ilişkin
tahlil raporlarının tarih ve sayısının, yükümlüsünce gümrük beyannamesinin 44 no’lu hanesinde açık bir şekilde
beyan edilmesi ve ilgili gümrük müdürlüğüne beyanname ekinde mezkûr tahlil raporunun onaylı bir nüshasının
ibrazı durumunda;
1. Muayene memurunca; yükümlüsü tarafından gümrük beyannamesi ekinde sunulan TSE tahlil raporunun
ilgili beyannameye ait olduğunun teyit edilerek, gümrük laboratuvarlarına tahlil için gönderilen numune ile
birlikte, TSE tarafından düzenlenen onaylı tahlil raporunun da LARA sistemi üzerinden eklenmesinin
sağlanması,
2. Gümrük laboratuvarlarınca; kendilerine intikal eden numunelere ilişkin tarife tespitinde, TSE tarafından
düzenlenen tahlil raporunda yer alan tahlil sonuçlarının esas alınması,
3. Beyanname ekinde sunulan tahlil raporlarının GTİP tespiti için yetersiz bulunması halinde; laboratuvar
müdürlüklerince gerekli tahlillerin yapılarak tarife tespitinin yapılması,
4. TSE tarafından yapılan tahlil sonuçlarına istinaden laboratuvar müdürlüğünce yapılan tarife tespitine itiraz
edilmesi halinde; tahlillerin mer’i mevzuat çerçevesinde ilgili laboratuvar müdürlüklerinde yapılması,
gerekmektedir.
Bilgi ve buna göre gereğini rica ederim.
İKİNCİ AYIRIM
Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi
(GK) Madde 74
Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin (Gözetim veya
korunma önlemleri, miktar kısıtlamaları ve ithalat veya ihracat yasaklamaları gibi eşyanın ithal ve ihracı ile ilgili
hükümlerle belirlenmiş tarife dışı önlemler.) Uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin
tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.
Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden serbest dolaşıma girişine ilişkin usul ve esasları belirlemeye
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) yetkilidir.
Ek Bilgi: Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden serbest dolaşıma girmesi, Gemi ve Uçaklar için
söz konusudur. Örneğin ben İngiltere’den bir gemi satın aldım ve bu gemi İngiltere Amerika arasında sürekli
ve düzenli çalışıyor. Gemi hiç Türkiye ye gelmedi ama Gümrük Kanunu’na göre serbest dolaşıma girdi. Bu
hususta usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) yetkilidir.
SORU: GÜMRÜK MÜŞ.YRD. EKİM 2017

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden serbest dolaşıma
girişine ilişkin usul ve esasları belirlemeye aşağıdakilerden hangisi yetkilidir?
A) Ticaret Bakanlığı
B) Türkiye Büyük Millet Meclisi
C) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)
D) Başbakanlık
E) TUİK
CEVAP: C
178
SORU: TİCARET BAKANLIĞI GYS 2022
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na göre Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi;
ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması
ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine
getirilmeden serbest dolaşıma girişine ilişkin usul ve esasları belirlemeye aşağıdakilerden hangisi
yetkilidir?
A) Cumhurbaşkanı
B) Ticaret Bakanı
C) Hazine ve Maliye Bakanı
D) Ticaret Müsteşarı
E) Dışişleri Bakanı
CEVAP: A

2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
ÜÇÜNCÜ KISIM
Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine Getirilmeden Serbest Dolaşıma Girişine İlişkin
Özel Şartlar
Gemilerin serbest dolaşıma girişi

MADDE 13
(1) Kanunun 74’üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmü çerçevesinde Türk Bayrağı çekilmiş gemilerin Türkiye
Gümrük Bölgesine getirilmeksizin serbest dolaşıma giriş işlemlerinde;
a) Yurt dışı temsilciliklerimizden Bayrak Şahadetnamesinin alınması,
b) Bayrak Şahadetnamesinin düzenlendiği tarihten itibaren en geç bir yıl içinde mahalli sicile başvurularak
Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilmesi,
c) Geminin serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması için gümrük mevzuatı ve sair mevzuat gereğince
ibrazı gereken belgelerin beyannameye eklenmesi,
ç) Eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemlerinin geminin kayıtlı olduğu liman başkanlığına en yakın gümrük
idaresinde yapılması,
d) Liman başkanlıklarının geminin Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydının yapıldığının bildirimini müteakip
gümrük işlemlerinin otuz gün içinde sonuçlandırılması,
hususlarının bir arada bulunması gerekir.
Hava taşıtlarının serbest dolaşıma girişi

MADDE 14
(1) Kanunun 74’üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmü çerçevesinde, hava taşıtlarının Türkiye Gümrük
Bölgesine getirilmeksizin serbest dolaşıma giriş işlemlerinde;
a) Hava taşıtı için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından tanzim edilmiş Teknik Uygunluk Belgesinin
olması,
b) Düzenlenen Teknik Uygunluk Belgesinin, hava taşıtının gümrük işlemlerinin yapılacağı gümrük idaresinin
bağlı bulunduğu Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğüne gönderilmesi,
c) Hava taşıtının Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeksizin serbest dolaşıma giriş işlemlerine tabi tutulması
hususunun Ulaştırma Bakanlığınca da uygun bulunması,
ç) Hava taşıtının serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması için gümrük mevzuatı ve sair mevzuat gereğince
ibrazı gereken belgelerin beyannameye eklenmesi,
d) Teknik Uygunluk Belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren otuz gün içinde gümrük işlemlerinin
sonuçlandırılması,
hususlarının bir arada bulunması gerekir.
Özet beyana ve gümrüğe sunulmaya istisna

MADDE 15
(1) 13 ve 14’üncü maddeler kapsamında eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemlerinde, Kanunun özet beyana ve
eşyanın gümrüğe sunulmasına ilişkin hükümleri uygulanmaz.
179
(GK) Madde 75
1. Beyan sahibi, tarımsal mali yükler dışında kalan ithalat vergilerinin oranlarının serbest dolaşıma giriş
beyannamesinin tescil tarihinden sonra, fakat eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin ödenmesinden veya teminata
bağlanmasından önce indirilmesi halinde, lehine olan oranın uygulanmasını isteyebilir.
2. Beyan sahibinden kaynaklanan nedenlerle gümrük işlemlerinin tamamlanamaması halinde, 1 inci fıkra hükmü
uygulanmaz.
(GK) Madde 76
Bir taşıma belgesi içeriği eşyanın değişik tarife pozisyonlarına girdiği hallerde; her bir eşya için kendi tarife
pozisyonuna göre işlem yapılmasının ek bir iş yükü ve masrafa sebep olması halinde, beyan sahibinin talebi
üzerine, gümrük idareleri, eşyanın tamamına en yüksek ithalat vergi oranına tabi eşyanın tarife pozisyonuna göre
vergi uygulayabilirler.
(GK) Madde 77
1.
Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş eşyanın gümrük
gözetimi, nihai kullanım olarak kabul edilen üretim veya kullanım faaliyetiyle sona erer.
İndirimli veya sıfır vergi uygulamasına ilişkin koşulların sona erdiği hallerde gümrük gözetimi sona erer.
Eşyanın ihraç veya imha edildiği hallerde gümrük gözetimi sona erer.
Eşyanın indirimli veya sıfır vergi uygulaması için belirlenmiş amaçlar dışında kullanılması nedeniyle tahsili
gereken vergilerin ödemesinde gümrük gözetimi sona erer.
TEKRAR:
Serbest Dolaşıma Giriş Rejiminde Gümrük Gözetimi Sona Erme Halleri
Gümrük gözetimi" gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemleri ifade eder.
 Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş
eşyanın gümrük gözetimi, nihai kullanım olarak kabul edilen üretim veya kullanım faaliyetiyle sona erer.
 İndirimli veya sıfır vergi uygulamasına ilişkin koşulların sona erdiği hallerde gümrük gözetimi sona
erer.
 Eşyanın ihraç veya imha edildiği hallerde gümrük gözetimi sona erer.
 Eşyanın indirimli veya sıfır vergi uygulaması için belirlenmiş amaçlar dışında kullanılması nedeniyle
tahsili gereken vergilerin ödemesinde gümrük gözetimi sona erer.
2. Nihai kullanım nedeniyle serbest dolaşıma giren eşyaya, duruma göre 81 inci maddenin 2’nci fıkrası veya
83’üncü madde hükümleri uygulanır.
(GK) Madde 78
Serbest dolaşımda bulunan eşya, aşağıda belirtilen hallerde bu statüsünü kaybeder;
a) Serbest dolaşıma giriş beyannamesinin iptal edilmesi halinde serbest dolaşımda bulunan eşya statüsünü
kaybeder.
b) Geri ödeme sisteminin uygulandığı dâhilde işleme rejimi çerçevesinde işledikten sonra ihraç edilen eşyaya
ilişkin gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması halinde serbest dolaşımda bulunan eşya statüsünü
kaybeder.
c) 213’üncü madde hükmü uyarınca, eşyanın kusurlu veya satış sözleşmesi hükümlerine uygun olmaması
nedeniyle, gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması halinde serbest dolaşımda bulunan eşya statüsünü
kaybeder.
d) 214’üncü madde hükmü uyarınca, eşyanın ihracına, geri gönderilmesine veya gümrükçe onaylanmış başka bir
işlem veya kullanıma tabi tutulması nedeniyle gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması halinde serbest
dolaşımda bulunan eşya statüsünü kaybeder.
İKİNCİ BÖLÜM
Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi
180
Birden fazla tarifedeki eşyanın aynı tarifede vergilendirilmesi
(GY) MADDE 204
(1) Herhangi bir ticaret politikası önlemine tabi olmayan eşyaya Kanunun 76 ncı maddesi ((GK) Madde 76 – Bir
taşıma belgesi içeriği eşyanın değişik tarife pozisyonlarına girdiği hallerde; her bir eşya için kendi tarife pozisyonuna göre
işlem yapılmasının ek bir iş yükü ve masrafa sebep olması halinde, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idareleri, eşyanın
tamamına en yüksek ithalat vergi oranına tabi eşyanın tarife pozisyonuna göre vergi uygulayabilirler.) hükmünün
uygulanması halinde, taşıma belgesi içeriği eşyanın cins, tür, miktar, kıymet ve gümrük tarife istatistik
pozisyonunu içeren listenin beyannameye eklenmesi zorunludur.
Ticaret politikası önlemleri

(GY) MADDE 205
(1) Eşyanın serbest dolaşıma girişinde, o tarihte yürürlükte bulunan ticaret politikası önlemlerine ilişkin
mevzuat ile konulmuş hükümler de uygulanır.
(2) Ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasında serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihi esas
alınır. Önlem kararının düzenlenecek bir belgeye istinaden uygulanması durumunda, gümrük beyannamesinin
tescil tarihi itibariyle geçerlilik süresi sona eren belgeler kabul edilmez.
(3) Serbest dolaşıma girişte, münhasıran yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı’nda belirtilen ticaret politikası
önlemlerine tabi eşyanın menşei, menşe şahadetnamesi ile ispat olunur. Menşe şahadetnamesi, ticaret politikası
önlemlerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyanname ekinde ibraz edilir.
(4) (Değişik: RG-1/8/2017-30141) Ticaret politikası önlemine tabi eşyadan;

a) Türkiye'nin bazı ülkeler veya ülke grupları ile yaptığı anlaşmalar çerçevesinde veya tek taraflı olarak tanıdığı
tercihli tarife uygulamasından faydalanmak amacıyla eşyanın tercihli menşeini tevsik eden belgelerin ibraz
edilmesi halinde,
b) Serbest ticaret anlaşmaları veya Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi çerçevesinde tercihli tarife uygulamasının
ortadan kalktığı tarihten önce gümrük gözetimi altında bulunan serbest dolaşımda olmayan eşyaya ait dördüncü
fıkranın (a) bendinde sayılan belgelerin ibraz edilmesi halinde,
c) Doğrudan ticaret politikası önleminin uygulandığı ülkeden ithal edilen veya önlem kararı alınan ülke menşeli
olduğu beyan edilen ve ilgili mevzuatı uyarınca önleme ilişkin belge ibraz edilen eşyanın serbest dolaşıma
girişinde menşe şahadetnamesi aranmaz.
(Ek cümleler:RG-1/4/2020-31086) Ancak, (c) bendinin istisnası olarak, eşyanın aynı zamanda birden fazla
ticaret politikası önlemi, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi
olması ya da aynı düzenleme kapsamında ülkesine göre farklı oranların belirlenmiş olması durumunda menşe
şahadetnamesi aranır. Menşe şahadetnamesi ibraz edilmemesi halinde, tahsil edilmesi gerekenlerden en yüksek
tutarlar esas alınarak işlem yapılır.
(5) 181 inci maddenin yedinci ve sekizinci fıkraları hükümleri, ticaret politikası önlemine tabi eşyanın serbest
dolaşıma girişinde de uygulanır.
(6) Numunelerin serbest dolaşıma girişinde bu madde hükümleri uygulanmaz.
İthali belli kurum ve kuruluşlara bırakılan eşya

(GY) MADDE 206
(1) Özel kanunlar gereğince Türkiye’ye ithali belli kurum ve kuruluşlara bırakılan eşya, ancak bu kurum veya
kuruluşlar veya bunların yetki verdiği kurum veya kuruluşlarca ithal edilebilir.
Nihai kullanıma tabi eşya ve teminat

(GY) MADDE 207
(1) Kanunun 16’ncı maddesi hükmü çerçevesinde Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ nca belirlenen,
nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulamasına tabi eşyanın, öngörülen amaçlarla
kullanılması halinde gümrük vergisi alınmaz veya normalde uygulanan gümrük vergisi oranından daha düşük
vergi oranı uygulanır.
(2) Nihai kullanıma tabi tutulacak eşya;
a) Avrupa Birliğinde serbest dolaşımda olması,
b) Diğer tercihli tarife uygulamalarına konu olması,
181
c) Kanun ile gümrük vergisinden muaf veya Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararı ile indirimli vergi
uygulamasına tabi tutulması,
(Değişik ifade: RG-2/12/2014-29193) hallerinde,

bu eşyanın tabi olduğu gümrük vergisinin uygulanabilecek vergi ile
aynı veya yüksek olması durumunda söz konusu eşyaya 89.08 tarife pozisyonunda yer alan ‘sökülecek
gemilerle, suda yüzen sökülecek diğer araçlar’ hariç nihai kullanım hükümleri uygulanmaz.
(3) Nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanarak serbest dolaşıma giren eşyada kanuni
veya tavizli vergi oranının uygulanması ile bulunacak gümrük vergisi ile nihai kullanım nedeniyle indirimli
tarife uygulanarak tahakkuk ettirilen gümrük vergisi arasındaki fark gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde
teminata bağlanır.
(4) (Değişik:RG-3/8/2013-28727) İzin hak sahibinin, izin belgesinde öngörülen sürenin sona ermesinden
itibaren otuz gün içerisinde izni veren gümrük idaresine müracaatı üzerine yerinde yapılan denetimlere ilişkin
bilgilerin yer aldığı, Ek-27’de yer alan Nihai Kullanım Denetim Formu esas alınarak, izin belgesi kapsamına
giren işlemler itibariyle ilgili izin hak sahibinin mali kayıtları üzerinden nihai kullanıma konu eşyanın nihai
kullanım amacına uygun kullanımda olup olmadığının tespiti ve teminat iadesine ilişkin diğer iş ve işlemler
(Değişik ibare:RG-7/10/2016-29850) yetkilendirilmiş gümrük müşavirince düzenlenecek rapora istinaden
yerine getirilir. (Ek cümle: RG-2/12/2014-29193) İzin belgesinde öngörülen sürenin sona ermesinden itibaren
otuz gün içinde izni veren gümrük idaresine herhangi bir müracaatta bulunulmaması halinde, eşyaya ilişkin
olarak alınan teminata 6183 sayılı Kanunun 56’ ıncı maddesi çerçevesinde işlem yapılır.
Nihai kullanım başvuru formu, izin belgesi, izin belgesinin iptali veya değiştirilmesi
(GY) MADDE 208
(1) (Değişik: RG-22/3/2018-30368) Serbest dolaşıma girecek eşyanın nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi
oranı uygulanması talepleri Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilerce, bilgisayar veri işleme tekniği
yoluyla eşyanın serbest dolaşıma gireceği yetkili gümrük idaresine yapılır.
(2) (Değişik: RG-22/3/2018-30368) Talep uygun görüldüğü takdirde, ilgili gümrük idaresi tarafından indirimli veya sıfır
vergi oranı uygulamasına izin verilir. İzinde geçerlilik süresi de belirtilir.
(3) Gümrük idaresi, eşyanın nihai kullanıma tahsis şartlarına veya öngörülen kullanım amaçlarına uyulmasını
sağlamak üzere zorunlu olan hallerde eşyanın ayniyetini tespite yönelik gerekli önlemleri alır.
(4) İznin verildiği aşamada yanlış veya gerçeğe aykırı beyanda bulunulduğunun veya eşyanın nihai kullanıma
tahsis edilmediğinin veya edilemeyeceğinin anlaşılması ya da gümrük idaresinin izni olmaksızın devredilmesi
veya satılması hallerinde izin iptal edilir.
(5) İznin iptali durumunda izin hak sahibi nihai kullanıma tahsis edilmemiş eşya ile ilgili gümrük vergisini
derhal ödemek zorundadır.
(6) İznin verilmesinde göz önünde bulundurulan şartlardan birinde veya birkaçında değişiklik olduğunda,
gümrük idareleri, geçerlilik süresi dahil izinde gerekli değişiklikleri yapabilir.
(7) (Değişik: RG-3/8/2013-28727) 126’ncı madde uyarınca geriye dönük izin verilebilmesi için eşya üzerinde
gümrük gözetiminin sona ermemiş olması şartı aranır.
(GY) MADDE 209

(1) İzin hak sahibinin haklı gerekçeleri bulunması halinde, gümrük idareleri, nihai kullanımı nedeniyle indirimli
tarife uygulanan eşyanın, aynı teknik ve fiziksel özelliklere sahip, aynı şekil ve evsaftaki eşya ile birlikte
depolanmasına kayıtlarda ayrı ayrı gösterilmesi şartıyla izin verebilir.
(2) Bu durumda nihai kullanım amacıyla indirimli veya sıfır vergi oranı, nihai kullanıma yönelik eşyanın,
birlikte depolandığı eşyaya oranlanması sonucu bulunacak miktarın, depodan kullanılan eşyaya tatbik edilmesi
sonucu bulunacak miktara uygulanır.
(3) Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranına tabi eşyanın, bu uygulamadan yararlanabilmesi
için, süresi içerisinde öngörülen nihai kullanıma tahsis edilmesi gerekir.
(4) Eşyanın;
a) Sadece bir kez kullanılabilecek türden olması durumunda, tümünün süresi içinde öngörülen nihai
kullanıma tahsis edilmiş olması halinde, eşya nihai kullanıma tahsis edilmiş sayılır.
182
b) Mükerrer olarak kullanılabilir olması durumunda, öngörülen kullanıma ilk tahsis tarihinden itibaren iki
yıl geçmiş olması halinde, eşya nihai kullanıma tahsis edilmiş sayılır.
(5) Mükerrer kullanılabilen eşyadan;

a) Havayolları tarafından ya değişim sözleşmeleri şartları gereğince ya da kendi ihtiyaçları nedeniyle
uçakların bakım ve onarımı için kullanılan malzeme, öngörülen kullanıma ilk tahsis edilişlerinde nihai
kullanıma geçmiş sayılır.
b) Montajda kullanılan araç parçaları, bunların tahsis edildiği araçlar diğer kişilere devredildiğinde nihai
kullanıma geçmiş sayılır.
c) Sivil hava taşıtlarının yapım, bakım, tadilatı veya donanımına yönelik eşya, izin hak sahibinden başka
bir kişiye devredildiğinde veya bakımını, onarımını veya tadilatını müteakip üçüncü şahıslarca tekrar
sahibinin kullanımına verildiğinde nihai kullanıma geçmiş sayılır.
ç) Sivil deniz taşıtları ile sondaj veya inşaat platformlarının yapımı, onarımı, bakımı, tadilatı ve donatılması
amaçlarına yönelik olarak sağlanan eşya, gemi ve sondaj platformu izin hak sahibinden başka bir kişiye
devredildiğinde bakımı, onarımını ya da tadilatını müteakip üçüncü şahıslarca tekrar sahibinin kullanımına
verildiğinde nihai kullanıma geçmiş sayılır.
d) Doğrudan güverte teslimi yapılan donatım amaçlı eşyanın teslimatı gerçekleştiğinde nihai kullanıma
geçmiş sayılır.
e) Sivil hava taşıtları, bu amaç için öngörülen Resmî kayıtlara tescil edildikleri tarihte nihai kullanıma
geçmiş sayılır.
(6) Mükerrer kullanılabilen eşyanın nihai kullanıma geçtiğinin tespiti durumunda, 209 uncu maddede belirtilen
süre beklenmeksizin teminat iade edilebilir.
(7) Nihai kullanım işleminin gerçekleştirilmesi sonucunda ortaya çıkan atık ve artıklar ile doğal yıpranmadan
ileri gelen kayıplar da nihai kullanıma tabi tutulmuş eşya olarak değerlendirilir.
Nihai kullanıma tabi eşyanın devri ve başka bir gümrüğe gönderilmesi

(GY) MADDE 210
(2) Eşyanın, eşyayı kendisi nihai kullanıma tabi tutmayacak ithalatçılar tarafından nihai kullanım hükümlerine
tabi olunarak indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanmak suretiyle serbest dolaşıma sokulması halinde,
söz konusu eşyayı nihai kullanıma tabi tutacak kişilere yapılacak satış ve devirler ek-31’de yer alan forma
işlenir. Söz konusu form ithalatın gerçekleştirildiği ve İthalatçılar İçin Nihai Kullanım İzin Belgesi düzenleyen
gümrük idaresine beyan edilir.
(3) Devir nedeniyle başka bir gümrüğe gönderilecek nihai kullanım kapsamı eşya varış gümrüğüne ek-32’de
yer alan T5 belgesi ile gönderilir.
(4) T5 belgesi üç nüsha düzenlenir ve tescil işlemine tabi tutulur.
(5) T5 belgesinin;
a) A kutusuna hareket gümrük idaresi,
b) 2 no.lu kutuya eşyayı gönderen kişinin adı ve adresi,
c) 8 no.lu kutuya eşyanın gönderildiği kişinin adı ve adresi,
ç) 14 no.lu kutunun altında bulunan ‘önemli not’ kutusuna ‘nihai kullanıma tabi eşya’ ibaresi,
d) 31 no.lu kutusuna eşyanın tanımı, 33 no.lu kutuya eşyanın tarifesi,
e) 38 no.lu kutuya eşyanın net ağırlığı,
f) 103 no.lu kutuya yazıyla eşyanın net miktarı,
g) 104 no.lu kutuda yer alan diğer bölümüne büyük harflerle ‘NİHAİ KULLANIM AMACIYLA
İNDİRİMLİ VEYA SIFIR VERGİ ORANINDAN YARARLANAN EŞYANIN TAŞINMASIDIR’ ibaresi,
h) 106 no.lu kutuya;
1) Eşyanın serbest dolaşıma girişinden sonra bir işleme tabi tutulması durumunda, eşyanın serbest dolaşıma
girdiği haldeki tanımı,
2) Serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil sayı ve tarihi ile tescili yapan gümrük idaresinin adı,
ı) Formun arkasındaki E kutusuna varış gümrük idaresinin adı ile eşyanın çıkış tarihi,
yazılmak suretiyle düzenlenmesi zorunludur.
(6) T5 belgesinin iki nüshası eşyayla birlikte varış gümrüğüne ibraz edilmek üzere eşya sahibine verilir. Varış
gümrüğü, eşya ile birlikte gelen T5 belgesinin bir nüshasını alıkoyar ve diğer nüshasını hareket gümrük
idaresine geri gönderir. Hareket gümrük idaresi bu nüshayla işlemlerini kapatır.
Nihai kullanımda sorumluluk, denetim ve gümrük gözetiminin sona ermesi
183
(GY)MADDE 211
a) Eşyayı, öngörülen nihai kullanıma tahsis etmekle sorumludur.
b) Gümrük idarelerinin, eşyanın gerçekten öngörülen nihai kullanıma konulduğundan emin olmak için gerekli
gördükleri kontrolleri yapabilmelerini sağlayacak kayıtları tutmak ve bunların dayanaklarını teşkil eden
belgelerle birlikte saklamakla sorumludur.
(2) Gümrük idarelerince, aralıklarla yapılan denetimlerde ve denetimin sona ermesi halinde, Nihai Kullanım
Denetim Formu düzenlenir.
(3) Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş eşyanın
gümrük gözetimi;
a) Nihai kullanım olarak kabul edilen üretim veya kullanım faaliyetiyle sona erer.
b) İndirimli veya sıfır vergi oranı uygulamasına ilişkin koşulların sona ermesiyle sona erer.
c) Eşyanın ihraç veya imha edilmesiyle sona erer.
ç) Eşyanın belirlenen amaçlar dışında kullanılması nedeniyle tahsili gereken vergilerin ödenmesiyle sona erer.
İthalat Rejimi Kararı (Karar Sayısı: 3350) (2021 Yılı) (31.12.2020 t. 31351 s. 3.mük R.G.)
Karar Sayısı: 3350
İTHALAT REJİMİ KARARI

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Yetki
Amaç
(İRK) MADDE 1
(1) Bu Kararın amacı, ithalatın ülke ekonomisi yararına ve uluslararası ticaretin gereklerine uygun olarak
düzenlenmesini sağlamaktır.
Kapsam
(İRK) MADDE 2
(1) Bu Karar; ithalata ilişkin genel yetkiyi, ithalatın esaslarını, ithalat işlemlerini yürütme koşullarını, ithal
eşyaya uygulanacak gümrük vergisi, eş etkili vergiler ile diğer mali yükleri, ithalatta takip edilecek madde
politikalarını ve ithalatla ilgili izinleri kapsar.
Yetki
(İRK) MADDE 3
(1) Bu Kararda yer alan hususlara ilişkin tebliğler çıkarmaya, izin ve talimatları vermeye, ithalatın her
aşamasında gerekli görülecek değişiklikleri yapmaya ve önlemleri almaya, ithal eşya fiyatlarının gerektiğinde
kontrolünü yapmaya veya yaptırmaya, özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya Ticaret Bakanlığı
(Bakanlık) yetkilidir.
(2) İthalat izinlerinin verilmesi, ithalat ile ilgili önlem ve kısıtlamaların uygulanması, ithal eşya fiyatlarının
gerektiğinde kontrolünün yapılması ile ilgili görev ve yetkiler Bakanlıkça kullanılabileceği gibi, bu Karara
istinaden yayımlanacak Tebliğ veya verilecek talimatla, diğer kamu kurumları ve/veya ihracatçı birlikleri genel
sekreterliklerine de kısmen veya tamamen devredilebilir.
İKİNCİ BÖLÜM
İthalata İlişkin Genel Esaslar
İthalatın Yürütülmesi
(İRK) MADDE 4
(1) İthalat, bu Karar ile bu Karara dayanılarak çıkarılacak tebliğler, ilgili kuruluşlara verilecek talimatlar, ikili
ve çok taraflı anlaşmalar hükümleri çerçevesinde yürütülür.
(2) Türkiye ile ticari ilişkilerinde ticaret ve ödemeler dengemizi bozacak nitelikte kayıtlar koyan veya uygulama
yapan, anlaşmalar ile kararlaştırılan yükümlülüklerini yerine getirmeyen, ithalat rejimimizin genellik ilkesi ile
bağdaşmayacak şekilde ayırıcı işlemler uygulayan ülkeler, kuruluşlar ve firmalar hakkında taraf olunan
uluslararası anlaşmalar çerçevesinde uygun görülecek gerekli önlemler alınır.
(3) Ticaret politikası önlemleri; İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Mevzuat, İthalatta Korunma
Önlemleri Hakkında Mevzuat, İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresi Hakkında Mevzuat, İthalatta
Gözetim Uygulanması Hakkında Mevzuat, Belirli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri
Hakkında Mevzuat, İkili Anlaşmalar ve Protokoller veya Diğer Düzenlemeler Kapsamı Dışında Belirli Ülkeler
Menşeli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat ile Türkiye'nin Ticari
Haklarının Korunması Hakkında Mevzuat hükümleri çerçevesinde yürütülür.
184
İthalat Yasak ve Kısıtlamaları
(İRK) MADDE 5
(1) Kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması, sınai ve ticari
mülkiyetin korunması amaçlarıyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki
eşyanın ithali serbesttir.
(2) İthalatı kanunlarla belirli kurum ve kuruluşlara bırakılmış eşya ithali ancak, bu kurum ve kuruluşlar
tarafından veya bu kurum ve kuruluşlar tarafından yetkilendirilenler tarafından yapılabilir.
(3) Yurda sokulmaları yürürlükteki mevzuat ile kayıt ve şarta bağlanan veya özel izne tabi bulunan eşya
hakkındaki hükümler saklıdır.
İthalatta Kambiyo İşlemleri

(İRK) MADDE 6
(1) İthalat bedellerinin ödenmesi, kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir.
Özel Nitelikli Eşya

(İRK) MADDE 7
(1) Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanıklılığını yitirmiş) eşyanın ithali
izne tabidir.
İthalat İşlemlerini Yürütme

(İRK) MADDE 8
(1) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi kimlik numarası verilen her
gerçek ve tüzel kişi ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine
istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişi ortaklıkları ithalat işlemlerini yürütebilir.
(2) Ancak;
a) Özel anlaşmalara dayanan ithalatta,
b) Kitap ve diğer yayınların ithalatında,
c) Ülkemizde açılan uluslararası fuar ve sergilerde Bakanlıkça perakende satışına izin verilen eşyanın
ithalatında,
vergi kimlik numarasına sahip olma şartı aranmaz.
(3) İthalatta gözetim uygulamaları ve tarife kontenjanları ve kota uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek
ithalat işlemlerini yapmaya hakkı olacak kişilere ilişkin olarak, gerektiğinde ilgili mevzuatında özel şartlar
belirlenebilir.
(4) Kambiyo mevzuatı hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ithalat yapmak isteyen kişiler, ilgili mevzuat
hükümleri çerçevesinde almaları gereken belgeler veya bu belgeler yerine geçen bilgilerle birlikte doğrudan
gümrük idarelerine başvururlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İthal Eşyaya Uygulanacak Mali Mükellefiyetler
İthalatta Uygulanacak Gümrük Vergisi Oranları ile Toplu Konut Fonu

(İRK) MADDE 9
(1) İthalatta uygulanacak gümrük vergisi oranları ile ödenecek toplu konut fonunu gösterir listeler (ekli I, II,
III, IV, V, VI ve VII sayılı listeler) kapsamı eşyaya ait gümrük vergileri ve toplu konut fonları ilgili listelerde
gösterildiği şekilde belirlenmiştir. Ancak, II sayılı liste kapsamında yer alan eşyanın, aynı zamanda V veya VI
sayılı listede yer alması durumunda, II, V ve VI sayılı listelerde belirtilen gümrük vergisi oranlarından daha
düşük olanı uygulanır.
(2) I sayılı liste kapsamı eşyadan, VII sayılı listede gümrük tarife istatistik pozisyonu ve tanımları
belirtilenlerin, “Üretimi Gerçekleştirilecek Nihai Ürün” sütununda ilgili eşyanın karşısında gösterilen ürünlerin
imalinde kullanılmak kaydıyla ithal edilmesi halinde gümrük vergileri karşısında gösterilen oranda uygulanır
ve bu halde gümrük mevzuatının nihai kullanıma ilişkin hükümlerine tabidir.
(3) EK-1’de yer alan gelişme yolundaki ülkeler, özel teşvik düzenlemesinden yararlanacak ülkeler ile en az
gelişmiş ülkelere yönelik Türkiye’nin tek taraflı tercihli tarifeleri II sayılı listenin “GTS Ülkeleri”
(Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Ülkeleri) bölümünde yer alan sütunlarda düzenlenmiştir. Genelleştirilmiş
tercihler sisteminden yararlanacak ülkelerin “Hariç Sektörler” kapsamında yer alan eşyadan yapılacak ithalatta,
bu ülkeler için II sayılı listenin “D.Ü.” (Diğer Ülkeler) sütunu, V ve VI sayılı listede belirtilen gümrük vergisi
oranlarından daha düşük olanı uygulanır. GTS Ülkelerinin sektör ve eşya kapsamını gösteren listeleri (EK-
2), (EK-3) ve (EK-4)’te yer alır.
185
(4) III sayılı liste (İşlenmiş Tarım Ürünleri) kapsamı eşyanın karşılarında (T1), (T2) işaretlerinin bulunduğu
durumlarda, söz konusu eşya için yapılan tahlil sonuçlarına göre Tablo 1 (Bileşim Tablosu) kullanılarak tespit
edilen kod numarasına Tablo 2’de (Tarım Payı Tablosu) tekabül eden toplu konut fonu tahsil edilir.
(5) Serbest Bölgelere veya Antrepoya alınan ya da Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın
işlem görmüş ürün olarak Avrupa Birliği’ne ihraç edilmesi halinde, varsa telafi edici verginin hesaplanmasında,
ithal ülke ve eşyasına İthalat Rejimi Kapsamında uygulanan ithalat vergisi oranı ile Avrupa Birliği Ortak
Gümrük Tarifesinde uygulanan en düşük gümrük vergisi oranı karşılaştırılır ve daha düşük olan vergi oranı
tatbik edilir.
Toplu Konut Fonu Uygulamasına İlişkin Esaslar

(İRK) MADDE 10
(1) Toplu Konut Fonu ödenerek ithal edilecek eşya, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte geçerli miktar
ve oranlar kadar fona tabidir. Ancak; 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 167’nci
maddesi çerçevesinde gümrük vergilerinden muaf olarak gerçekleştirilecek ithalat fona tabi değildir.
(2) Fon tutarları gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte gümrük idarelerince tahsil edilir. Bu fonların,
ilgililerce süresi içinde yatırılmaması durumunda, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
(3) Yurda geçici olarak getirilen ve gümrük vergileri teminata bağlanan eşya ile gümrük vergisi muafiyeti olan
eşyanın gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte fona tabi olanlarının fon tutarları teminata bağlanır.
Teminata bağlanan bu eşyanın yurt dışına çıkarılmaları durumunda teminatları ilgililerine iade olunur. Kesin
ithallerinde ise, önceden teminata bağlanan fon tutarları tahsil edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri

(İRK) MADDE 11
(1) Türk müteahhitlik firmalarının yurt dışında inşaat, tesisat, montaj mühendislik, proje, müşavirlik, işletme,
bakım ve onarım gibi üstlendikleri işlerle ilgili olarak satın aldıkları makina ve teçhizatın Türkiye'ye kesin ve
geçici ithali ile bunlara ilişkin süre uzatımları Bakanlığın iznine bağlıdır.
Fuar ve Sergilerde İthalat İşlemleri

(İRK) MADDE 12
(1) Ülkemizde açılan uluslararası fuar ve sergilerin ithalatla ilgili işlemlerinin düzenlenmesine ve
yürütülmesine Bakanlık yetkilidir.
Kamu İthalatı
(İRK) MADDE 13
(1) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 2’nci maddesinde sayılan kamu kurum ve
kuruluşları tarafından serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında yapılacak ithalata ilişkin gümrük
beyannamesinin tescilinde Bakanlığın izni aranır.
(2) İlgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükler ile istisnai hükümler saklı kalmak kaydıyla, birinci fıkra
kapsamında verilen izinler, diğer mevzuata göre alınması gereken izin ve belgelerin yerine geçmez.
Muafiyet
(İRK) MADDE 14
(1) Uluslararası anlaşmalara, Resmî dış kredi anlaşmalarına veya kanunlara dayalı olarak çıkarılan gümrük
muafiyeti veya indirimi içeren düzenlemelerin uygulanmasına devam olunur.
(2) Millî Savunma Bakanlığı veya adına ithalat yapacak olan kamu kurum ve kuruluşları ithalatta alınan gümrük
vergisi, fon ve harçlardan muaftır.
(3) Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar dahilinde özel veya kamuya ait müzelerde
sergilenmek üzere ithal edilecek her türlü eşya, gümrük vergisi, harç ve fonlardan muaftır.
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) Kapsamında Yapılan İthalat

(İRK) MADDE 15
(1) Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) kapsamında yapılan ithalata ilişkin işlemler, aşağıda belirtilen
esaslara ve Bakanlıkça verilen talimatlara göre yürütülür.
a) NATO ithalatı için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca onaylanmış üç nüsha "Müracaat Mektubu" ile
gümrük idarelerine başvurulur.
186
b) NATO ortak alt yapı projelerinin sona ermesinden sonra, ilgili merciin görüşü alınarak her türlü mali
yükümlülüklerin ödenmesi kaydıyla mal, eşya, malzeme ve araçların ithalatçılarına bırakılması Bakanlığın
iznine tabidir.
Kesin İthalat
(İRK) MADDE 16
(1) Mali mükellefiyetleri teminata bağlanmak suretiyle geçici olarak yurda giren eşyadan (ATA Karnesi
kapsamında gelenler dahil); kesin ithalinin talep edildiği tarihte yeni ve kullanılmamış eşyanın bedelleri
ödenmek suretiyle kesin ithali (kısıtlayıcı hükümler saklı kalmak kaydıyla), gümrük idarelerince
sonuçlandırılır.
Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat

(İRK) MADDE 17
(1) 20/12/1995 tarihli ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararı,
eki listeler ve ekleri değişiklikleri ile birlikte yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) İlgili mevzuatta 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına yapılan atıflar bu Karara yapılmış sayılır.
GEÇİCİ (İRK) MADDE 1

(1) 1/1/2021 tarihi itibarıyla gümrük vergisi yükselen eşya için, 1/1/2021 tarihinden önce Türkiye’ye sevk
edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşyanın 28/2/2021 tarihine kadar (Bu
tarih dahil) ithalatına ilişkin gümrük beyannamesinin tescil edilmesi halinde, bu Kararın yayımından önceki
gümrük vergisi oranları uygulanır.
(2) 1/1/2021 tarihinden önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi
yapılmış olan ve Türkiye-AB Arasında Gümrük Birliğini Tesis Eden 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı
kapsamında olup A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelen, Türkiye ile AKÇT arasında Avrupa Kömür ve Çelik
Topluluğunu Kuran Anlaşmanın yetki Alanına Giren Ürünlerin Ticareti ile ilgili Anlaşma ile Türkiye-AB
Ortaklık Konseyi'nin 1/98 sayılı Kararı kapsamında olup geçerli bir menşe ispat belgesi eşliğinde gelen Birleşik
Krallık çıkışlı eşyaya, 28/2/2021 tarihine kadar (Bu tarih dahil) ithalatına ilişkin gümrük beyannamesinin tescil
edilmesi halinde 2020 yılına ait İthalat Rejimi Kararı eki listelerde ‘AB’ sütunundaki gümrük vergisi ve toplu
konut fonu uygulanır.
(3) 1/1/2021 tarihinden sonra Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi
yapılmış Birleşik Krallık çıkışlı ve menşeli eşya, Türkiye ile Birleşik Krallık arasında imzalanan Serbest Ticaret
Anlaşmasına uyum kapsamında yayımlanacak olan düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihe kadar, bu Karar eki
listelerde "Diğer ülkeler" sütunundaki gümrük vergisi ve toplu konut fonu doğrultusunda teminat alınarak ithal
edilir.

(1) Dahilde İşleme Rejimi kapsamında 1/1/2018-31/12/2019 tarihleri arasında Avrupa Birliği’ne yapılmış olan
ihracatta, varsa telafi edici verginin hesaplanmasında, anılan dönemde bu verginin hiç ödenmemiş veya 9 uncu
maddenin beşinci fıkrası çerçevesinde ödenmiş olması kaydıyla, anılan fıkra hükümleri tatbik edilir. Gümrük
mevzuatının ilgili hükümleri saklıdır.

(1) 04/08/2020 tarihli ve 2818 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Karar ile 24/11/2020 tarihli ve 3202
sayılı İthalat Rejimi Karına Ek Karar kapsamında yer alan eşyanın, İkili Anlaşmalar Çerçevesinde Açılan Tarife
Kontenjanı Kararları kapsamında ithalatında ödenen gümrük vergisi ve toplu konut fonu miktarının, Tarife
Kontenjanına İlişkin Kararlar eki listelerde belirlenen tavizli oran/miktardan fazla olması halinde, bu fazlalıkla
ilgili olarak 4458 sayılı Kanunun dokuzuncu kısmının beşinci bölümünde yer alan hükümler çerçevesinde
işlem tesis edilir.
Yürürlük
(İRK) MADDE 18
(1) Bu Karar 1/1/2021 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
(İRK) MADDE 19
(1) Bu Karar hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
SORU:
Aşağıdakilerden hangisi İthalat Rejimi Kararında sayılan ticaret politikası önlemlerinden biri değildir?
187
A) Tarife Kontenjanı
B) Korunma önlemleri
C) Gözetim Belgesi
D) Nihai Kullanım
CEVAP: D
SORU:
Aşağıdakilerden hangisi İthalat Rejimi Kararında sayılan ticaret politikası önlemlerinden biri değildir?
A) 6402.20.00.00.00 GTİP’li eşyanın ithalinde garanti belgesi aranması

B) Gözetim belgesi aranması
C) 6402.20.00.00.00 GTİP’li eşyanın ithalinde 2 $/adet ek yükümlülük tahsil edilmesi
D) 6402.20.00.00.00 GTİP’li eşyanın ithalinde 5.000 adet/yıl miktar sınırlaması uygulanması
CEVAP: A
SORU: Muayene Memurluğu Yeterlilik 2013

Aşağıdakilerden hangisi ticaret politikası önlemi değildir?
A) Gözetim veya korunma önlemleri

B) İthalat veya ihracat yasaklamaları
C) İthalat vergileri
D) Miktar kısıtlamaları
CEVAP: C
Ticaret politikası önlemleri tarife dışı önlemdir. İthalat vergileri ise tarife önlemidir.
SORU: GÜM. MÜD. YARD. MAYIS 2016

İthalat Rejim Kararı eki listeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) I sayılı liste: Sanayi ürünleri

B) II sayılı liste: Tarım ürünleri
C) III sayılı liste: İşlenmiş tarım ürünleri
D) IV sayılı liste: Gümrük vergisi askıya alınan ürünler
CEVAP: C
İthalatta Alınan Vergiler ve Fonlar

Vergiler
-Gümrük Vergisi (474 Sayılı Kanun + İRK)
-Katma Değer Vergisi (3065 s. Kanun)
-Özel Tüketim Vergisi (petrol ve ürünleri, tütün ve mamulleri, alkollü içkiler, elektronik ve beyaz eşyalar,
motorlu taşıtlar vb.) (4760 s. Kanun)
-Ticaret Politikası Önlemleri Kapsamındaki Mali Yükler
-Dampinge Karşı Vergi, Ek Mali Yükümlülük vb.
Diğer Kesintiler
-Toplu Konut Fonu (İşlenmiş Tarım Ürünleri, Balıkçılık ve Su Ürünleri)
-Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (Kabul Kredili, Vadeli Akreditif, Mal Mukabili Ödeme Şeklindeki
İthalatta %3)
-Tütün Fonu
-Kültür Bakanlığınca yapılan kesinti
-TRT bandrolü için yapılan kesinti vb.
-Çevre Katkı Payı
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Şartlı Muafiyet Düzenlemeleri ve Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri
A. Ortak Hükümler
(GK) Madde 79
1. Bu Kanunun 80 ila 83’üncü maddelerinde geçen;
a) Şartlı muafiyet düzenlemesi; serbest dolaşımda olmayan eşyaya,
- Geçici İthalat
- Antrepo
- Gümrük kontrolü altında işleme
188
- Şartlı muafiyet sistemi kapsamında dâhilde işleme
- Transit
b) "Ekonomik etkili gümrük rejimi",
- Geçici ithalat
- Antrepo
- Gümrük kontrolü altında işleme
- Dâhilde işleme
- Hariçte işleme
Rejimlerinin uygulanması anlamına gelir.
2. "İthal eşyası" deyimi, şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşya ile geri ödeme sisteminin uygulandığı
dâhilde işleme rejiminde, 118 inci maddede belirtilen işlemlere tabi tutularak serbest dolaşıma giren eşya anlamına
gelir.
3. "Değişmemiş eşya" deyimi, dâhilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimleri çerçevesinde hiçbir
şekilde işçilik görmemiş ithal eşyası anlamına gelir.
(GK) Madde 80
1. Dâhilde işleme ve hariçte işleme rejimleriyle ilgili usul ve esaslar Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca
belirlenir.
2. Yararlanılacak rejime ilişkin özel hükümler saklı kalmak üzere, ekonomik etkili rejimlerin kullanımına ilişkin
izinler ile 95 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen antrepo işletme izni;
a) İşlemlerin usulüne uygun olarak yürütülmesi için gerekli taahhütnamelerin ve teminatların verilmesi
halinde verilir.
b) Gümrük idarelerinin, rejimi denetim altında tutabilmesi veya izleyebilmesi için yapması gereken idari
düzenlemelerin, söz konusu rejimden hedeflenen ekonomik amaçlarla orantılı olması halinde verilir.
(GK) Madde 81
1. İlgili rejimin kullanılmasına ilişkin şartlar verilen izinde belirtilir. İzin hak sahibi, iznin verilmesinden sonra
ortaya çıkan ve iznin devamını veya içeriğini etkileyebilecek her türlü gelişmeleri ilgili mercilere bildirmek
zorundadır.
2. Eşyanın bir şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulması, söz konusu eşya için tahakkuk edebilecek her türlü
gümrük vergilerine karşılık teminat verilmesi şartına bağlıdır.
3. Şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel
ekonomik değer taşıdığı tespit edilen eşya, aynı rejime tabi tutulmuş sayılır.
(GK) Madde 82
Ekonomik etkili bir şartlı muafiyet düzenlemesi, bu düzenlemeye tabi tutulmakta olan eşyaya veya eşdeğer eşyaya
ya da işlenmiş ürünlere, gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edildiği takdirde sona erer.
Gümrük idareleri, bir rejimin öngörülen şartlar altında sona ermemiş olduğu hallerde, On birinci Kısımdaki cezai
hükümlere göre işlem yaparlar.
(GK) Madde 83
Ekonomik etkili bir gümrük rejimi hak sahibinin hak ve yükümlülükleri, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslara
göre, söz konusu rejimden yararlanma koşullarını taşıyan kişilere devredilebilir. Yeni hak sahibi bu hakkı, aynı
koşulları taşıyan diğer kişilere de devredebilir.
B. Transit Rejimi
1. Genel Hükümler
(GK) Madde 84
1. Transit rejimi;
a) İthalat vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş eşyanın, gümrük
gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki bir noktadan diğerine taşınmasında uygulanır.
b) İhracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın, gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi
içindeki bir noktadan diğerine taşınmasında uygulanır.
2. Gümrük idareleri, transit rejimine tabi tutulan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde;
a) Yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye taşınmasına izin verir.
b) Yabancı bir ülkeden Türkiye’ye taşınmasına izin verir.
c) Türkiye’den yabancı bir ülkeye taşınmasına izin verir.
189
d) Bir iç gümrük idaresinden diğer bir iç gümrük idaresine taşınmasına izin verir.
3. Transit rejimine tabi eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde taşınması;

a) Transit rejimi beyanı kapsamında yapılabilir.
b) TIR karnesi kapsamında yapılabilir.
c) Transit belgesi olarak kullanılan ATA karnesi kapsamında yapılabilir.
d) Kuvvetlerin Statüsüne Dair Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen
form 302 kapsamında yapılabilir.
e) Posta kolileri dâhil olmak üzere posta yoluyla yapılabilir.
f) Yönetmelik ile belirlenecek hallerde, demiryolu ile taşımada CIM Taşıma Belgesi, büyük konteynerler ile
taşımada TR Transfer Notu, havayolu ve denizyolu ile taşımada eşya manifestosu kapsamında yapılabilir.
ÖZET:
Transit rejimine tabi eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde taşınması
- Transit Rejimi Beyanı
- TIR Karnesi
- ATA Karnesi
- Form 302
- Posta
- CIM
- TR Transfer Notu
- Manifesto
Kapsamında yapılabilir.
4.
a) Transit rejimine tabi tutulan eşya ve gerekli belgeler, rejimi düzenleyen hükümlere uygun olarak varış gümrük
idaresine sunulduğunda, transit rejimi sona erer.
b) Hareket gümrük idaresindeki bilgi ve belgeler ile varış gümrük idaresindeki bilgi ve belgelerin karşılaştırılması
sonucunda, transit rejiminin usulüne uygun olarak sonlandırıldığının belirlenmesi halinde rejim ibra edilir.
SORU: GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ MESLEKİ YETERLİLİK SINAVI MART 2015
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, aşağıdakilerden hangisinde transit rejimini sonlandıran ve transit
rejimini ibra eden idareler doğru olarak verilmiştir?
A) Rejimi transit idaresi sonlandırır, hareket idaresi ibra eder.
B) Rejimi hareket idaresi sonlandırır, varış idaresi ibra eder.
C) Rejimi varış idaresi sonlandırır, hareket idaresi ibra eder.
D) Rejimi sonlandıran ve ibra eden varış idaresidir.
CEVAP: C
Gümrük Kanunun 84.Maddesi Transit Rejimini anlatmaktadır. 4.fıkranın a bendi; Transit rejimine tabi
tutulan eşya ve gerekli belgeler, rejimi düzenleyen hükümlere uygun olarak varış gümrük idaresine
sunulduğunda, transit rejimi sona erer demektedir.
Gümrük Yönetmeliğinin 239.Maddesinde Transit Rejimi ile ilgili olarak Hareket İdaresinde ibrayı
anlatmaktadır;
(GY) MADDE 239
(1) Hareket idaresi, kendisindeki bilgilerle varış idaresinden gelen bilgileri karşılaştırarak, rejimin usulüne
uygun olarak sonlandırıldığını tespit etmesi durumunda rejimi ibra eder.
(2) Hareket idaresinin şüphe ve kaçakçılık kuşkusu nedeniyle transit refakat belgelerinin ve “Kontrol
Sonuçları” mesajında yer alan bilgilerin sonradan kontrolünü talep etmesi durumunda, birinci fıkradaki
koşulların, talep edilen bilgilerin gerçekliği ve doğruluğu teyit edilene kadar, yerine getirilmediği kabul edilir.
5. Transit rejiminin uygulanmasında ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi eşyanın taşınmasına ilişkin olarak
Ticaret Bakanlığınca belirlenecek özel hükümler saklıdır. Ticaret Bakanlığı, transit eşyanın cinsine, niteliğine ve
taşımanın özelliğine göre veya Türkiye’nin uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde,
bu Bölümdeki madde hükümlerine bağlı kalmaksızın transit rejimine ilişkin düzenlemeler yapılması konusunda
yetkilidir.
II. Özel Hükümler

(GK) Madde 85
1. Transit eşyası için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere teminat verilmesi
zorunludur. Ancak;
a) Havayoluyla yapılan taşımalar için teminat aranmaz.
190
b) Boru hattıyla yapılan taşımalar için teminat aranmaz.
c) Demiryoluyla yapılan taşımalar için teminat aranmaz.
d) Denizyoluyla yapılan taşımalar için teminat aranmaz.
2. Teminat:
a) Tek bir transit işlemi için bireysel teminat şeklinde olabilir.
b) Ticaret Bakanlığı tarafından izin verilmesi halinde, birden fazla transit işlemi için kapsamlı teminat şeklinde
olabilir.
3. İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen izin (Kapsamlı Teminat) sadece;

a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olan kişilere verilir.
b) Transit rejimini düzenli olarak kullanan veya gümrük idaresince bu rejime ilişkin yükümlülüklerini yerine
getirebileceği belirlenen kişilere verilir.
c) Gümrük veya vergi mevzuatını yönetmelikte belirlenen surette ihlal etmemiş olan kişilere verilir.
4. Güvenilirlik standartlarına sahip oldukları gümrük idaresince belirlenen kişilere indirilmiş tutarda kapsamlı
teminat veya teminattan vazgeçme izni verilebilir. İndirilmiş tutarda kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme
izni için ayrıca;
a) Belirli bir sürede transit rejiminin doğru kullanımı,
b) Gümrük idareleri ile iş birliği,
c) Anılan kişilerin taahhütlerini yerine getirebilecek mali güce sahip olduklarını kanıtlaması gerekir. Bu
fıkra kapsamında verilen izin ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
5. Dördüncü fıkraya göre verilen teminattan vazgeçme izni, Ticaret Bakanlığınca yüksek risk içerdiği belirlenen
eşyanın transit işlemlerinde uygulanmaz.
6. Ticaret Bakanlığı;
a) Özel durumlarda istisnai önlem olarak dördüncü fıkra hükümleri doğrultusundaki indirilmiş tutarda kapsamlı
teminat uygulamasını geçici olarak kaldırmaya yetkilidir.
b) Büyük ölçekli kaçakçılığa konu olabilecek eşya için kapsamlı teminat uygulamasını geçici olarak kaldırmaya
yetkilidir.
(GK) Madde 86
1. Asıl sorumlu, eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti
amacıyla alınan önlemlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmak ve transit
rejimine ilişkin hükümlere uymakla yükümlüdür.
2. Asıl sorumlunun birinci fıkrada belirtilen yükümlülükleri saklı kalmak üzere, transit rejimine göre taşındığını
bilerek eşyayı kabul eden taşıyıcı veya alıcı da eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından
eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan tedbirlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız
olarak sunmakla yükümlüdür.
3. (Ek:24/10/2019-7190/2 md.) 183 ve 184’üncü maddeler kapsamında bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, asıl
sorumlu, transit rejimine tabi tutulan eşya ile ilgili olarak gümrük idaresine karşı mali olarak sorumludur. 5607
sayılı Kanun uyarınca gümrük idaresince işlem yapıldığı hâllerde, asıl sorumlunun sorumluluğunun
belirlenmesinde fiilin işlenmesinde dahlinin olup olmadığı hususu dikkate alınır.
(GK) Madde 87
1. Transit rejiminin işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile istisnalar yönetmelikle belirlenir.
2. Transit rejimine konu olan eşyanın, gümrük gözetimi altındaki antrepolarda veya gümrük idarelerince eşya
konulmasına izin verilen yerlerde bir süre kalması veya bir taşıttan diğer bir taşıta aktarılması mümkündür.
III. Transite İlişkin Gümrük İşlemleri

(GK) Madde 88
1. Transit rejimine tabi eşya, şüphe veya ihbar durumları hariç olmak üzere, varış gümrük idaresine kadar muayene
edilmeksizin ve gerektiğinde mühür altına alınarak veya memur eşliğinde sevk edilir.
2. Antrepolardan veya gümrük idarelerince konulmasına izin verilen diğer yerlerden transit rejimi kapsamında
taşınan eşya, gerek görülmesi halinde muayene edilir. Transit rejimi kapsamında taşınacak eşyanın muayenesi
Gümrük Kanunun 61 ila 70 inci madde hükümlerine göre yapılır. Bu madde uyarınca yapılacak gümrük
muayenesinde, asıl sorumlu, temsilcisi veya eşyanın taşınmasından sorumlu kişiler de bulunabilir.
191
(GK) Madde 89
Bu Kanunun 55 inci maddesinin 2’nci, 56’ ıncı maddesinin 1 inci fıkralarında belirtilen hallerde, transit rejimi
kapsamında taşınan eşyanın gümrük muayenesine tabi tutulması, teminat alınması, eşyanın memur eşliğinde sevki
veya diğer önlemler alınması hususlarında düzenleme yapmaya Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
(GK) Madde 90
Türkiye karasularından geçen ve hakkında ihbar bulunan veya şüphe edilen transit eşya yüklü gemilerin ambar
kapakları veya bu gibi eşya konulan diğer yerleri, gümrük idarelerince mühür altına alınabilir. Bu gemilere memur
eşlik ettirilebilir veya gemiler seyir halinde iken dış gözetim altında tutulabilir.
Yukarıda belirtilen önlemler, gemilerin Türkiye karasularından çıkışı üzerine kaldırılır.
(GK) Madde 91
Türkiye Gümrük Bölgesinde karayolu ile transit eşya taşıyan taşıtların transit süreleri, izleyecekleri yollar, kontrol
noktaları ve konaklama yerleri ile ilgili olarak düzenlemeler yapmaya Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
(GK) Madde 92
1. Transit eşya taşıyan seyir halindeki bir taşıtın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle yoluna devam
edemediği durumlarda, bu husus gecikmeksizin en yakın gümrük idaresine bildirilir.
Transit eşyanın, söz konusu taşıttan diğer bir taşıta aktarılması gümrük idarelerinin gözetimi altında yapılarak, bu
durum bir tutanakla belgelendirilir.
Türkiye Gümrük Bölgesi içinde transit halindeki eşyanın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle telef veya
kaybının kanıtlanması halinde, gümrük vergileri aranmaz.
Transit Rejimi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Transit Rejimi
Kapsam ve tanımlar
(GY) MADDE 212
(1) Transit rejimi;
Ulusal transit rejimini kapsar
14/11/1975 tarihli TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi (TIR
Sözleşmesi) kapsamındaki transit işlemlerini kapsar.
22/6/2012 tarihli ve 6333 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan 20/5/1987 tarihli Ortak Transit Rejimine
İlişkin Sözleşme kapsamındaki transit işlemlerini kapsar.
26/6/1990 tarihli Geçici İthalat Sözleşmesi kapsamındaki transit işlemlerini kapsar.
19/6/1951 tarihli Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki
Sözleşme kapsamındaki transit işlemlerini kapsar.
(2) Bu Bölümde geçen;

a) Akit Taraf: 20/5/1987 tarihli Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşmenin bir akit tarafını,
b) Eşyanın serbest bırakılması: Hareket gümrük idaresinin, eşyanın transit rejiminde öngörülen amaçlara uygun
olarak sevkine izin verdiği tasarrufu,
c) Hareket gümrük idaresi: Eşyanın transit rejimine tabi tutulmasına ilişkin beyanın kabul edildiği gümrük
idaresini,
ç) Kâğıt usul: Ulusal ve ortak transit rejimlerinde standart usulün elektronik yollarla yürütülmesinin mümkün
olmadığı durumlarda, transit beyanının sunulması ve kontrolü ile transit işleminin izlenmesine olanak veren,
kâğıt belge kullanılmasına dayalı usulü,
d) Kefil: Teminat tutarına kadar doğabilecek gümrük vergileri ve diğer yükleri rejim hak sahibi ile birlikte
müştereken ve müteselsilen ödemeyi yazılı olarak üstlenen gerçek veya tüzel üçüncü kişiyi,
e) Ortak transit rejimi: Eşyanın yetkili makamların denetimi altında Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşme
kapsamında Akit Taraflardan birinin idaresinden en az bir sınır geçerek aynı Akit Tarafın başka bir idaresine
veya başka bir Akit Tarafın idaresine taşınmasında uygulanan gümrük rejimini,
f) Rejim hak sahibi (asıl sorumlu): Transit rejimi beyanında bulunan veya hesabına transit rejimi beyanında
bulunulan ve transit rejimi kapsamında gümrük idaresine karşı mali olarak sorumlu olan kişiyi,
g) Sistem: Ortak ve ulusal transit rejimlerine ilişkin işlemlerin yürütüldüğü Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemini
(NCTS),
ğ) Sözleşme: 20/5/1987 tarihli Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşmeyi,
h) Transit idaresi: Ortak transit rejiminde;
1) Bir Akit Tarafa giriş noktasındaki gümrük idaresini veya,
192
2) Bir Akit Taraf ile üçüncü bir ülke arasındaki bir sınırdan geçerek gerçekleştirilen transit işlemi sırasında
sevkiyat bu Akit Tarafın gümrük bölgesinden ayrıldığında, bu Akit Taraftan çıkış noktasındaki gümrük
idaresini,
ı) Transit refakat belgesi: Eşyanın hareket gümrük idaresince serbest bırakıldığı andan itibaren eşyaya ve
taşımaya eşlik eden ve transit beyanı bilgilerini içeren, Ek-48’deki örneğe uygun olarak Ek-49’daki açıklamalar
çerçevesinde düzenlenen belgeyi,
i) Ulusal transit rejimi: Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde başlayıp biten transit rejimini,
j) Varış gümrük idaresi: Transit rejimine tabi tutulan eşyanın, rejimin sonlandırılması için sunulması gereken
gümrük idaresini,
k) Yetkili makamlar: Gümrük idaresini veya Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşmenin uygulanmasından
sorumlu başka bir makamı,
ifade eder.
(3) Ulusal transit rejiminin uygulanmasında, bu Yönetmelikte ya da diğer ikincil mevzuat düzenlemelerinde
özel veya farklı bir hüküm bulunmadığı sürece, ortak transit rejimine ilişkin hükümler ulusal transit rejimi için
de geçerlidir.
Transit beyanı
(GY) MADDE 213
(1) Transit beyanı olarak;
a) Ortak ve ulusal transit rejimi hükümleri çerçevesinde transit refakat belgesi kullanılır.
b) TIR Sözleşmesi kapsamında kullanılan bir TIR Karnesi kullanılır.
c) Geçici İthalat Sözleşmesi kapsamında kullanılan bir ATA Karnesi kullanılır.
ç) Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme ile
öngörülen Form 302 kullanılır.
d) Demiryolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usulde CIM taşıma belgesi kullanılır.
e) Denizyolu ve havayolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usulde manifesto kullanılır.
f) Ulusal transit rejiminde, 220’nci maddenin birinci fıkrası çerçevesinde Ek-22’de yer alan sözlü beyan formu
kullanılır.
(2) Transit beyanı Türkçe olarak, rejim hak sahibi tarafından ve kâğıt usulde işlem yapıldığı durumlar hariç
sistem üzerinden yapılır. Kanunun 5 inci maddesi uyarınca, transit beyanı rejim hak sahibi adına ve hesabına
doğrudan temsil yoluyla veya rejim hak sahibi hesabına olmak üzere rejim hak sahibinin dolaylı temsilcisi
tarafından da yapılabilir.
(3) Sistem üzerinden yapılan ve beyanın yapıldığı tarihten itibaren otuz gün içerisinde kabul işlemi yapılmak
üzere hareket gümrük idaresine sunulmayan transit beyanları hareket gümrük idaresince reddedilir. Bu
durumdaki transit beyanları da dâhil olmak üzere, hareket gümrük idaresince kabul işlemi yapılmayan transit
beyanlarının reddedilmesi durumunda Kanunun 241 inci maddesi uyarınca işlem yapılmaz.
(4) Transit rejimi kapsamında hareket varış gümrük idareleri ile transit ve teminat idarelerince
gerçekleştirilecek işlemler Bakanlıkça belirlenir.
Transit refakat belgesi ve kalem listesi

(GY) MADDE 214
(1) Ortak ve ulusal transit rejimlerinde eşyanın hareket gümrük idaresince serbest bırakıldığı andan itibaren
eşyaya ve taşımaya eşlik etmek üzere, transit refakat belgesi kullanılır. Transit refakat belgesine, Ek-50’deki
örneğe uygun şekilde ve Ek-51’deki açıklamalar çerçevesinde düzenlenen kalem listesi eklenir ve kalem listesi
transit refakat belgesinin ayrılmaz bir parçasını oluşturur. Bir transit refakat belgesi kapsamı eşyanın birden
fazla alıcısı ya da göndericisi bulunması durumunda, alıcı ya da göndericilere ilişkin bilgiler kalem listesine
kaydedilir.
Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşme kapsamında transit işlemleri

(GY) MADDE 215
(1) Ortak transit rejimine tabi eşyanın taşınmasında, Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşme hükümleri
uygulanır.
TIR Karnesi kapsamında transit işlemleri

MADDE 216
(1) TIR Karnesi kapsamında transit rejimine tabi eşyanın taşınmasında, TIR Sözleşmesi hükümleri uygulanır.
ATA Karnesi kapsamında transit işlemleri

(GY) MADDE 217
(1) Geçici İthalat Sözleşmesi kapsamında transit rejimine tabi eşyanın taşınmasında, Geçici İthalat Sözleşmesi
193
(2) ATA Karnesi kapsamında gerçekleştirilen bir transit işlemi ile ilgili olarak bir usulsüzlüğün belirlenmesi
halinde, ödenmesi gereken gümrük vergilerinin tahsili ve ceza takibine ilişkin işlemler taraf olduğumuz
uluslararası sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla Bakanlıkça belirlenir.
Form 302 kapsamında transit işlemleri

(GY) MADDE 218
(1) Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Antlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme kapsamı
eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde transiti, bu sözleşmede yer alan Form 302 ibraz edilmesi halinde, bu belge
kapsamında yapılır.
(2) Form 302 kapsamında yapılan taşıma esnasında, gümrük vergilerinin tahsilini gerektirir bir durumun ortaya
çıkması halinde, sözleşme hükümleri uyarınca işlem yapılır.
(3) Form 302 kapsamında yapılacak transit işlemlerinde doğabilecek ihtilaflar Bakanlıkça (Gümrükler Genel
Müdürlüğü) sonuçlandırılır.
Posta yoluyla transitte uygulanacak hükümler

(GY) MADDE 219
(1) Posta eşyasının Türkiye Gümrük Bölgesi içerisindeki transitinde 468 inci madde hükümleri uygulanır.
Transit rejiminde sözlü beyana tabi eşya

(GY) MADDE 220
(1) Yolcuların beraberinde bulunmak kaydıyla; yurt dışından getirilen veya geçici depolama yeri veya
antrepolardan çıkarılan ve kişisel veya hediyelik eşya muafiyeti dışında kalan eşyanın ulusal transit rejimine
tabi tutulmasında, talep edilmesi halinde, 172’nci madde hükümlerine göre sözlü beyan ile işlem yapılır. Söz
konusu eşyanın ticari miktar ve mahiyette olması halinde bu madde hükmü uygulanmaz.
Rejim hak sahibinin yükümlülükleri

(GY) MADDE 221
(1) Rejim hak sahibi, Kanunun 86’ncı maddesi çerçevesinde;
a) Teminat aranmayan haller ve teminattan vazgeçmenin uygulandığı durumlar saklı kalmak üzere, transit
rejimine konu eşyaya ilişkin doğabilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere gerekli teminatı
vermekle yükümlüdür.
b) Kontrolden sorumlu yetkili makamlarca talep edildiğinde ve belirlenen süre içinde gerekli tüm bilgi ve
belgeleri sunmakla ve gerekli tüm yardımı sağlamakla yükümlüdür.
(2) Rejim hak sahibi ile rejim hak sahibi hesabına transit beyanında bulunanlar, bu Yönetmeliğin 113’üncü
maddesi kapsamında beyannamede yer alan bilgiler ile beyanname eki belgelerin doğruluğu ve gerçekliğinden
sorumludur.
Transit rejiminde teminat

(GY) MADDE 222
(1) Transit rejimi kapsamında taşınan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini garanti
altına almak amacıyla teminat verilmesi zorunludur. Ancak;
a) Havayolu,
b) Boru hattı,
c) Denizyolu,
ç) 235 inci madde çerçevesinde basitleştirilmiş usulde demiryolu,
ile yapılan taşımalarda teminat aranmaz.
(2) Ortak transit rejimi çerçevesinde Bakanlıkça verilen kapsamlı teminat kullanma izni kapsamındaki
teminatlar, ulusal transit işlemlerinde de kullanılabilir.
(3) Bakanlıkça belirlenecek istisnai hallerde transit rejimine tabi eşya için teminat şartına bağlı olmaksızın
memur refakati uygulanabilir.
(4) TIR Sözleşmesi ve Türkiye’nin taraf olduğu diğer uluslararası anlaşma veya sözleşme ile öngörülen teminat
şekillerinden biri de teminat olarak kabul edilebilir.
(5) Transit rejiminde geçerli teminat uygulamaları, teminat idaresi, teminat türleri, teminat belgeleri, kefil ve
basitleştirme izni kapsamında teminat uygulamalarına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Transit rejiminde ayniyet önlemleri

(GY) MADDE 223
(1) Ulusal ve ortak transit rejimi altında taşınan eşyanın ayniyeti genel kural olarak mühürleme ile sağlanır.
Ancak, diğer ayniyet önlemleri dikkate alınarak, eşyanın tanımının, eşyanın kolayca tanınmasına yeterli
194
açıklıkla imkân vermesi ve transit beyanının eşyanın miktarı ile cinsi ve eşyanın seri numarası gibi belirleyici
özelliklerini içermesi koşuluyla, hareket idaresince eşyanın mühürlenmeksizin sevkine karar verilebilir.
(2) Denizyolu ve havayolu ile yapılan taşımalarda, gümrük idaresince gerekli görülen hallerin dışında
mühürleme yapılmaz.
Masraflar
(GY) MADDE 224
(1) Transit rejimine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan denetlemenin gerektirdiği masraflarla yükleme, boşaltma,
mühürleme, antrepo veya depolarda muhafaza gibi hizmetler karşılığı ücretler ilgililerce ödenir.
Yasaklamaya tabi eşyanın transiti

(GY) MADDE 225
(1) Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yasaklanan eşya ile 56’ncı maddesinin birinci fıkrası
kapsamına giren eşyanın ve kanun veya genel idari düzenleyici işlemlerle ithali yasaklanan eşyanın transitine
izin vermeye Ticaret Bakanlığı bölge müdürlükleri yetkilidir.
Hayvan ve hayvansal maddeler ile bitki ve parçalarının transiti

(GY) MADDE 226
(1) Hayvan ve hayvansal maddeler ile bitki ve parçalarının sınır gümrük idaresinde uluslararası anlaşma, kanun
ve ikincil mevzuat düzenlemelerine göre gerekli sağlık muayeneleri, ilgili kurumun personeli tarafından yapılır.
Bu muayeneler yapılmadan gümrük idaresi eşyanın serbest bırakılmasına veya sevkine izin vermez.
(2) Hayvan ve hayvansal maddeler, bitki ve parçalarının giriş ve çıkış kapıları ve bunların Türkiye’den transit
geçirileceği yollar hususunda kanun, tüzük ve anlaşma hükümleri göz önünde tutulur.
Denizyolu ile transite ilişkin özel hükümler

(GY) MADDE 227
(1) Bir Türk limanından başka bir Türk limanına transit olunacak eşyayı, yalnız Türk bandıralı gemiler
nakledebilir.
(2) Yabancı limanlara yapılacak transit isteklerinin kabulü için, özet beyan veya özet beyan yerine geçen
belgelerde eşyanın gideceği yerin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yabancı bir liman olarak gösterilmesi
gerekir.
(3) Serbest dolaşımda bulunan ve bulunmayan eşyayı birlikte taşıyan Türk bandıralı gemilerin sahip, kaptan
veya acenteleri, bu iki türlü eşyanın birbirine karışmaması için, gereğine göre, bunları ayrı yer ve bölümlere
koymak veya gümrük idaresince uygun görülecek tedbirleri almak zorundadır.
(4) Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın bir Türk limanına sevkine izin verilebilmesi için, eşyanın gideceği
limandaki gümrük idaresinin, o eşyanın gümrük işlemlerini yapmaya yetkili olması gerekir.
(5) Türk bandıralı geminin, kazan, makine veya teknesinde ortaya çıkan bir arıza sebebiyle yoluna devam
edememesi halinde, kurtarma amacıyla, yükü, yabancı bir gemiye aktarılabilir.
(6) Yabancı bir limana götürmek üzere Türk limanlarından eşya alan yabancı bayraklı gemilerin, kazaya
uğraması, makinelerinin bozulması, haciz altına alınması, sefer değiştirmesi için emir alması gibi yoluna
devamına mâni sebeplerden ötürü, yükünü bir Türk limanında başka bir gemiye nakletmesine izin verilir.
Yabancı bir limana sevk edilmek üzere, bir Türk limanından diğer bir Türk limanında bulunan başka gemilere
taşınacak söz konusu eşya, nakliyatının deniz üstünde olmak şartıyla, yabancı bandıralı gemilerle yapılmasına
da izin verilir.
(7) Bir Türk limanına denizyolu ile gelen serbest dolaşımda olmayan eşyanın gemiden indirilmeksizin aynı
gemi ile bir başka Türk limanına taşınması durumunda transit beyannamesi düzenlenmez.
Telef veya kayıp olan eşya

(GY) MADDE 228
(1) Transit rejimine tabi eşyanın mücbir sebep veya beklenmeyen haller nedeniyle telef veya kaybının
kanıtlanması halinde, gümrük vergileri aranmaz. Ancak;
a) Suçüstü şeklindeki hırsızlıklar, hazırlık tahkikatı üzerine Cumhuriyet Savcılığınca verilen belge ile
kanıtlanır.
b) Hasar, telef veya kayıp herkesçe bilinen ve duyulan başka olaylar yüzünden olmuşsa, o yerin en büyük mülki
idare amiri tarafından verilecek belge ile kanıtlanır.
195
c) Trafik kazaları, trafik kaza raporuna göre ve en yakın gümrük idaresi tarafından yapılan tespit sonucunda
gümrük idare amirinin vereceği karar ile kanıtlanır.
(2) Birinci fıkrada sayılan belgeler, ulusal transit işlemlerinde hareket gümrük idaresine sunulur. Söz konusu
belgelerin incelenmesi ve kabulü, ilgili idareye aittir. İlgili idare, gerektiğinde bunları veren makamlarla
yazışma yaparak eksikliklerini tamamlatır.
Basitleştirmeler
(GY) MADDE 229
(1) Bakanlık, rejim hak sahibinin başvurusu üzerine, duruma göre aşağıdaki basitleştirmelere izin verebilir:
a) Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme,
b) Belirli taşıma şekillerine özgü basitleştirmeler:
1) Demiryolu ile taşınan eşya,
2) Havayolu ile taşınan eşya,
3) Denizyolu ile taşınan eşya,
4) Boru hattı ile taşınan eşya.
(2) Basitleştirmelere ilişkin ek koşullar, iznin verilmesi, iptali ve düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar
(3) Boru hattı ile yapılan taşımalarda, rejim hak sahipleri başvuru ve izin koşullarına tabi değildir.
Basitleştirme izninin genel koşulları

(GY) MADDE 230
(1) 229 uncu maddede belirtilen basitleştirmelere ilişkin izinlerin verilebilmesi için başvuru sahibinde aşağıdaki
şartlar aranır:
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olmak,
b) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak;
1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname
sayısının %2’sini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış
olması,
2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname
sayısının %5’ini aşan sayıda gümrük mevzuatının ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması,
3) Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve gecikme faizi bulunmaması.
c) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret
işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu
düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye
kullanma (emniyeti suistimal), hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli (dolanlı) iflas,
yalan tanıklık (yalan yere şahadet), suç uydurma (suç tasnifi) ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin
ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından mülga 1/3/1926 tarihli
ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa; vergi kaçakçılığı
veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa; mülga
7/1/1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, mülga 10/7/2003 tarihli ve 4926
sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanunu,19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele
Kanunu ile 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna, 5015 sayılı
Petrol Piyasası Kanununa, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna, 2313 sayılı
Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle ilgili Kanuna
muhalefetten kesinleşmiş ceza veya mahkumiyet kararı bulunmaması,
ç) Basitleştirmelerin usulüne uygun olarak yürütülmesini sağlamak üzere; başvurunun kayda alındığı ayın ilk
gününden geriye dönük son bir yıl içinde en az 500 transit beyannamesi (TIR Karnesi dâhil) kapsamı eşyayı
transit etmesi veya ilgili basitleştirilmiş usul kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ilişkin
bilgi ve belgeleri sunması.
(2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri, iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile
sermayesinin tamamı bir iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait bağlı müesseselerin
başvurularında bu maddede belirtilen şartlar aranmaz.
(3) Taşıma şekillerine özgü basitleştirmelerde, bu maddede sayılan koşullara ek olarak aranacak özel koşullar
ve bu maddede belirtilen şartların aranmayacağı haller Bakanlıkça belirlenir.
(4) Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme basitleştirmelerine ilişkin olarak, bu maddede sayılan
koşullara ek olarak aranacak özel koşullar ile başvuruya ve iznin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça
belirlenir.
196
Basitleştirme izinleri için yetkili makamlar
(GY) MADDE 231
(1) (Değişik:RG-3/1/2023-32062) Basitleştirme izni vermeye Bakanlık (Gümrükler Genel Müdürlüğü)
yetkilidir. Gümrük ve dış ticaret bölge müdürlükleri kapsamlı teminat izni vermek için yetkilendirilebilir.
Basitleştirme izni başvurusu

(GY) MADDE 232
(1) Basitleştirmelerin kullanılmasına yönelik izin başvurusu, izin makamına yazılı olarak veya elektronik veri
işleme tekniği kullanılarak yapılır.
(2) Başvuru sahibi verilen bilgi ve ekli belgelerin tam ve doğru olmasından sorumludur.
(3) Basitleştirme başvurusunda;

a) Rejim hak sahibinin bağlı bulunduğu ticaret sicil müdürlüğü bilgisi ile kuruluşa ilişkin şirket esas
sözleşmesinin, şirket güncel adresinin, cari ortakların ve gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz
çalışanların yayımlandığı Ticaret Sicil Gazetesi tarih ve sayılarını içerir liste,
b) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret
işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının arşiv bilgilerini de içeren son bir ay içerisinde alınmış adli sicil
kayıtları, bu kişilerden yabancı uyruklu olanların adli sicil kayıtlarını ibraz edememeleri halinde, Ek-52’de yer
alan taahhütname ile birlikte geçerli pasaportlarının yeminli tercümesi,
c) (Mülga:RG-3/1/2023-32062)
ç) Firmayı temsile yetkili kişilerin imza sirkülerleri,
d) Bu Yönetmeliğin 230 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi kapsamındaki bilgi ve belgeler,
yer alır.
(4) Bu Yönetmeliğin 230 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen kurum ve kuruluşların başvurusunda,
yetkili şahıslarca imzalanmış başvuru yazısına, varsa basitleştirmeye ilişkin ek koşullara ilişkin bilgi ve belgeler
eklenir.
Basitleştirme izin başvurularının kabulü ve reddi ile iznin verilmesi

(GY) MADDE 233
(1) İzin makamı, basitleştirmelerden yararlanma başvurusu üzerine 230 uncu maddede belirtilen genel koşullar
ve varsa her bir basitleştirmeye ilişkin özel koşulları dikkate alarak izni verir veya başvuruyu reddeder.
Başvurunun reddine ilişkin karar gerekçesiyle birlikte başvuru sahibine bildirilir.
(2) İzin makamı, basitleştirmeye ilişkin bir başvuru aldığında, başvurunun tam olup olmadığını kontrol eder.
Aranan belgelerin bir kısmının başvuru dosyasında yer almadığının veya eksik bilgi içerdiğinin tespit edilmesi
halinde başvuru sahibine bildirilen eksiklikler bunlara ilişkin bildirimin yapıldığı tarihi müteakip en geç altmış
gün içinde tamamlanır. Bu süre içerisinde tamamlanmayan başvuru yapılmamış sayılır.
Basitleştirme izninin yeniden değerlendirilmesi, askıya alınması ve iptali

(GY) MADDE 234
(1) İzin sahibi, izin verildikten sonra ortaya çıkan ve iznin devam etmesini veya içeriğini etkileyebilecek her
türlü unsuru yetkili makamlara gecikmeksizin bildirir.
(2) Yanlış ve eksik bilgiye dayanarak verilmiş olan izin, izin sahibinin bilginin yanlış veya eksik olduğunu
bildiği veya bilmesi gerektiği hallerde iptal edilir. Söz konusu iptal kararı gerekçesiyle birlikte başvuru sahibine
bildirilir.
(3) Basitleştirme izni;

a) İznin uygulanmasını etkileyecek bir mevzuat değişikliğinin söz konusu olması,
b) İznin verilmesi için belirtilen bir veya birden fazla koşulun ya da izin kapsamında öngörülen bir
yükümlülüğün yerine getirilmemiş veya getirilemeyecek olması,
c) İznin verilmesinden sonra ortaya çıkan bir unsurun, iznin devamını veya içeriğini etkilemesi,
ç) Bakanlıktaki mevcut bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucunda gerekli görülmesi,
d) İzin sahibi tarafından bu yönde talepte bulunulmuş olması,
durumlarından birinin gerçekleşmesi halinde, durumun niteliğine göre, izin makamı tarafından yeniden
değerlendirilebilir, düzeltilebilir, izin makamınca belirlenecek süre boyunca askıya alınabilir ya da iptal
edilebilir. Yapılan değerlendirme ve işlem sonucu izin sahibine bildirilir.
Demiryolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usul

(GY) MADDE 235
(1) Eşyanın demiryolu ile basitleştirilmiş usulde taşınmasına ilişkin yapılacak izin başvurusu, 230 uncu
maddenin birinci fıkrasında belirtilen koşulların sağlanması halinde 232’nci maddede belirtilen bilgi ve
belgeler ibraz edilerek yapılır. Ancak 230 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen kurum ve kuruluşların
197
başvurularında, 232’nci maddede yer alan bilgi ve belgeler aranmaksızın, demiryolu işletmecisinin Uluslararası
Demiryolları Birliği (UIC) işletme kodunun yer aldığı ve verilecek izin kapsamında gerçekleştirilecek transit
işlemlerine ilişkin yükümlülüklerin rejim hak sahibi sıfatıyla taraflarınca üstlenildiğine dair ibare içeren, yetkili
şahıslarca imzalanmış başvuru yazısına istinaden işlem yapılır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen koşulları taşıyan demiryolu işletmecisine Bakanlıkça basitleştirme izni verilebilir.
Basitleştirme izin başvurusunda aranacak ilave koşullar ve belgeler ile izin kapsamında hareket ve varış gümrük
idarelerinde yapılacak işlemler, izin sahibi rejim hak sahibinin yükümlülükleri ve izne ilişkin diğer hususlar
Denizyolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usul

(GY) MADDE 236
(1) 230 uncu maddenin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıdığını 232’nci maddede belirtilen bilgi ve
belgeler ile tevsik eden denizyolu taşımacılığı yapan firmalara Bakanlıkça basitleştirme izni verilebilir.
Basitleştirme izin başvurusunda aranacak ilave koşullar ve belgeler ile izin kapsamında hareket ve varış gümrük
idarelerinde yapılacak işlemler, izin sahibi rejim hak sahibinin yükümlülükleri ve izne ilişkin diğer hususlar
Havayolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usul

(GY) MADDE 237
(1) Transit rejimi çerçevesinde eşyanın havayolu ile basitleştirilmiş usulde taşınmasına ilişkin yapılacak izin
başvurusunda, başvuru sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde en az iki yıldır yerleşik olması, başkası adına ve
namına hareket etmemesi, düzenli olarak transit işlemleri yapması ve Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin
yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz
çalışanları hakkında 230 uncu maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca
kesinleşmiş ceza veya mahkûmiyet kararının bulunmaması şartı aranır. Bu kapsamda yapılacak başvurularda,
230 uncu maddede belirtilen diğer koşullar aranmaz.
(2) Birinci fıkrada belirtilen koşulları taşıdığını 232’nci maddenin üçüncü fıkrasının ilgili bentlerinde sayılan
belgeler ile tevsik eden havayolu firmalarına Bakanlıkça basitleştirme izni verilebilir. Basitleştirme izin
başvurusunda aranacak ilave koşullar ve belgeler ile izin kapsamında hareket ve varış gümrük idarelerinde
yapılacak işlemler, izin sahibi rejim hak sahibinin yükümlülükleri ve izne ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça
belirlenir.
Boru hattı ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usul

(GY) MADDE 238
(1) Boru hattıyla transit rejimi hükümleri;
a) Boru hattıyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşya için Türkiye Gümrük Bölgesine girişte,
b) Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunan eşyanın boru hattına girişinde,
uygulanır.
(2) Boru hattı ile transit rejiminde, rejim hak sahibi, boru hattı işletmesidir.
(3) Boru hattı ile transit taşımada, transit rejimi, eşyanın gönderildiği kişinin işletmesine ulaşıp kayıtlarına
geçmesiyle son bulur.
(4) Boru hattı taşımacılığında, taşımayı yapan işletme ve eşyanın gönderildiği işletme, bu eşyaya ilişkin
muhasebe kayıtlarını eksiksiz tutmak ve gümrük idaresinin denetimine her an hazır durumda bulundurmak
zorundadır.
(5) Boru hattı ile yapılan transit işlemlerine ve basitleştirme koşullarına ilişkin özel hükümler getirmeye
Bakanlık yetkilidir.
Ulusal transit rejiminde serbest dolaşımda olmayan eşyada beyana aykırılık

MADDE 239
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek, ulusal transit rejimi altında taşınan serbest dolaşımda olmayan
eşyanın, varış gümrük idaresince yapılan muayenesi sonucunda beyana göre eksik çıkması halinde;
a) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Varış gümrük idaresince, eksik çıkan miktar üzerinden hareket gümrük
idaresine uyuşmazlık bildirilir. Eksikliğin mahrecindeki eksik yüklemeden veya yanlış beyandan
kaynaklandığının, uyuşmazlık bildiriminden itibaren 28 gün içerisinde rejim hak sahibince hareket gümrük
idaresine ispat edilmesi gerekir. Bu süre yazılı başvuru halinde 28 gün daha uzatılabilir. Eksikliğin sebebinin,
süresi içerisinde ispat edilmesi halinde işlemler tamamlanır ve hareket gümrük idaresince rejim ibra edilir.
Eksikliğin sebebinin süresi içerisinde ispat edilememesi halinde, gümrük vergileri ve diğer yüklerin tahsil
edilmesinin yanı sıra, Kanunun 235 inci maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendi uyarınca eşyanın gümrük
vergilerinin iki katı idari para cezası uygulanır ve hareket gümrük idaresince rejim ibra edilir.
198
b) (Değişik:RG-1/4/2020-31086) Varış gümrük idaresinde, sistemde kontrol sonucu girilmeden, yükümlüsünce
eksikliğe ilişkin gümrük vergileri ve diğer yükler ile Kanunun 235 inci maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendi
uyarınca eşyanın gümrük vergilerinin iki katı idari para cezasının ödenmek istenmesi ve bunların varış
bildirimini müteakip üç gün içinde ödenmesi halinde, varış gümrük idaresi sistem üzerinden uyuşmazlığın
çözümünün beklenilmediğini ve vergilerin ödendiğini içeren mesajı hareket gümrük idaresine gönderir. Bu
durumda, hareket gümrük idaresince ilave bilgi ve belge aranmaksızın rejim ibra edilir. Bu süre içinde gerekli
ödemenin yapılmaması halinde varış gümrük idaresi kontrol sonucunun uygun olmadığını ve uyuşmazlığın
hareket gümrük idaresince çözüleceğini belirtir ve işlemler (a) bendine göre yapılır.
c) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Türkiye Gümrük Bölgesinin dışına çıkarılacak eşya için vergilerin tahsilini
ve Kanunun 235 inci maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendi uyarınca eşyanın gümrük vergilerinin iki katı idari
para cezasının uygulanmasını müteakip aracın çıkışına izin verilir.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek, ulusal transit rejimi altında taşınan serbest dolaşımda olmayan
eşyanın, varış gümrük idaresince yapılan muayenesi sonucunda beyana göre fazla çıkması halinde;
a) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Fazla çıkan eşya geçici depolama yeri veya antrepoya alınır; talep edilmesi
halinde, beyana konu diğer eşyanın gümrük işlemlerine devam edilir. Beyannameye ekli fatura ve ticari
belgelerde kayıtlı bilgilerden fazlalığın yanlış beyan sebebiyle ortaya çıktığı anlaşılırsa, fazla eşyaya ilişkin
rejim beyanında bulunulmasına izin verilir. Aksi halde, fazlalığın mahrecindeki fazla yüklemeden veya yanlış
beyandan kaynaklandığının, 28 gün içerisinde ispat edilmesi gerekir. Bu süre yazılı başvuru halinde 28 gün
daha uzatılabilir. Yükümlüsünce süresi içerisinde ispat edilmesi halinde, fazla eşyaya ilişkin rejim beyanında
bulunulmasına izin verilir. Süresi içerisinde ispat edilememesi halinde, Kanunun 235 inci maddesinin beşinci
fıkrasının (d) bendi uyarınca işlem yapılır. Her iki durumda da, varış gümrük idaresince hareket gümrük
idaresine bildirimde bulunulmasını müteakip hareket gümrük idaresince rejim ibra edilir.
b) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Türkiye Gümrük Bölgesinin dışına çıkarılacak eşya için, fazla çıkan eşya ile
beyan edilen eşyanın aynı olması durumunda, tespit edilen fazlalık transit refakat belgesine ve sisteme gerekli
açıklamalar yapılarak kaydedilir ve transit rejimi sonlandırılarak eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına
çıkarılmasına izin verilir. Ayrıca, hareket veya giriş gümrük idaresine bilgi verilir. Çıkış gümrük idaresinde,
beyan edilen serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya ilaveten farklı eşya tespit edilmesi halinde ise, durum
transit refakat belgesine ve sisteme gerekli açıklamalar yapılarak kaydedilir, transit rejimi sonlandırılarak beyan
edilen eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına izin verilir, ancak farklı çıkan eşyanın yurtdışına
çıkışına izin verilmez. Farklı eşya bulunması durumunun mahrecindeki yüklemeden veya yanlış beyandan
kaynaklandığının 28 gün içerisinde ispat edilmesi gerekir. Bu süre yazılı başvuru halinde 28 gün daha
uzatılabilir. Yükümlüsünce süresi içerisinde ispat edilmesi halinde, bu eşyanın yurtdışı edilmesine ya da transit
rejimine tabi tutulmasına izin verilir. Süresi içerisinde ispat edilememesi halinde, Kanunun 235 inci maddesinin
beşinci fıkrasının (d) bendi uyarınca işlem yapılır. Ayrıca, hareket veya giriş gümrük idaresine bilgi verilir.
Ortak transit rejiminde serbest dolaşımda olmayan eşyada beyana aykırılık

MADDE 240 – (Başlığı ile Birlikte Değişik: RG-1/8/2017-30141)
(1) Ortak transit rejimi kapsamında, Türkiye Gümrük Bölgesine mühürlü olarak gelen ve mühürleri kontrol
edilmek suretiyle varış gümrük idaresine sevk edilen veya mühürsüz gelen ve transit idaresince mühür tatbik
edilmek suretiyle ya da mühürden vazgeçme uygulanarak varış gümrük idaresine sevk edilen serbest dolaşımda
olmayan eşyanın, varış gümrük idaresince yapılan muayenesi sonucunda eşyanın beyanda belirtilen cinsine
uygun olmakla birlikte beyana göre eksik çıkması halinde;
a) Hareket/transit gümrük idaresinde tatbik edilen orijinal mührün sağlam olması durumunda, varış gümrük
idaresince eksik çıkan miktar üzerinden transit işlemi sonlandırılır ve hareket gümrük idaresine, çözümünün
beklenmediği belirtilerek uyuşmazlık bildirilir.
b) (Değişik:RG-1/4/2020-31086) Hareket/transit gümrük idaresinde tatbik edilen orijinal mührün sağlam
olmaması veya sökülmüş olması ya da eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde boşaltıldığı veya
değiştirildiğine ilişkin kanaatin oluşması durumunda, gümrük vergileri ve diğer yüklerin tahsil edilmesine
yönelik tahsilat işlemi başlatılır ve Kanunun 235 inci maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendi uyarınca eşyanın
gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası uygulanır. Tahsilat henüz gerçekleşmeden hareket gümrük
idaresince araştırma başlatılması durumunda, tahsilat talebinde bulunulur. Hareket gümrük idaresince araştırma
başlatılmadan ya da araştırma başlatılıp varış gümrük idaresince araştırmaya cevap verme süresi dolmadan
önce vergi ve diğer yüklerin tahsil edilmesi durumunda, vergilerin ödendiğini içeren mesaj hareket gümrük
idaresine gönderilir.
(2) Ortak transit rejimi kapsamında, Türkiye Gümrük Bölgesine mühürlü olarak gelen ve mühürleri kontrol
edilmek suretiyle varış gümrük idaresine sevk edilen veya mühürsüz gelen ve transit idaresince mühür tatbik
edilmek suretiyle ya da mühürden vazgeçme uygulanarak varış gümrük idaresine sevk edilen serbest dolaşımda
olmayan eşyanın, varış gümrük idaresince yapılan muayenesi sonucunda eşyanın beyanda belirtilen cinsine
uygun olmakla birlikte beyana göre fazla çıkması halinde, 239 uncu maddenin ikinci fıkrası uyarınca işlem
yapılır.
(3) Ortak transit rejimi kapsamında, transit idaresinde tespit edilen bu madde kapsamı eksiklik için işlemler
varış gümrük idaresi olarak gerçekleştirilir, hareket gümrük idaresine uyuşmazlık bildirilir ve mevcut olan eşya
ulusal transit rejimi kapsamında yapılacak beyana istinaden varış gümrük idaresine sevk edilir. Fazlalık tespit
edilmesi durumunda, ilgilisince talep edilmesi halinde, fazla çıkan eşya ulusal transit rejimi kapsamında
yapılacak beyana istinaden varış gümrük idaresine sevk edilir. (Ek cümle:RG-1/4/2020-31086) Bu fıkra
199
kapsamındaki eksiklik ve fazlalık durumlarında Kanunun 235 inci maddesinin beşinci fıkrasının (c) veya (d)
bentleri uyarınca işlem yapılmaz.
Ulusal ve ortak transit rejimlerinde serbest dolaşımda olmayan eşyada beyana aykırılıklar için ortak
hükümler
(GY) MADDE 241

(1) 239 ve 240 ıncı maddelere konu eksiklik veya fazlalığın eşyanın tabiatı icabı, Ek-11’de yer alan oranlarda
olduğunun anlaşılması halinde, eksiklik veya fazlalık takibatı yapılmayarak işlemler varış gümrük idaresince
tespit edilen miktar üzerinden sonuçlandırılır. Eksiklik veya fazlalık takibatı gerektiren durumlar için takibat
ve varsa cezaî işlem, eksiklik veya fazlalığın tamamı için değil, Ek-11’de belirtilen oranları aşan kısmı için
uygulanır.
(2) Varış gümrük idaresinde yapılan kontrol neticesinde tespit edilen 239 ve 240 ıncı maddelere konu
aykırılığın, Kanunun ve/veya 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununu da ihlal ettiği sonucuna varılması
durumunda ilgili hükümler uyarınca gerekli işlemler yapılır.
(3) Varış gümrük idaresinde yapılan kontrol neticesinde, taşıta tatbik edilen mühürlerin sağlam olduğu, 5607
sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun ihlal edildiğine yönelik bir tespitte bulunulmadığı ve 239 ve 240 ıncı
maddeler çerçevesinde bir eksiklik ya da fazlalık bulunmadığı; ancak, eşyanın tarife alt pozisyonunun beyan
edilenden farklı olduğunun tespit edildiği hallerde Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem
yapılır.
(4) (Ek: RG-1/4/2020-31086) Transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, hareket gümrük
idaresinden sevk edilmesinden sonra varış gümrük idaresine varışından önce yapılan kontrolü veya muayenesi
sonucunda beyana göre eksiklik veya fazlalık tespit edilmesi halinde söz konusu tespiti yapan idare tarafından,
239 uncu ve 240 ıncı maddelerin ilgili fıkraları ile bu madde kapsamında varış gümrük idaresince yapılacağı
belirtilen işlemler gerçekleştirilir.
Serbest dolaşımda bulunan eşyada beyana aykırılık

MADDE 242
(1) Varış gümrük idaresince yapılan muayene neticesinde, miktar ve cins bakımından transit beyannamesine
göre aykırı çıkan ihraç eşyası için sonradan ihraç edilsin veya edilmesin Kanunun 241 inci maddesi uygulanır.
Söz konusu aykırılığın Kanunun diğer hükümlerini ve/veya 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununu da
ihlal ettiği sonucuna varılması durumunda ilgili hükümler uyarınca gerekli işlemler yapılır.
Belirgin bir şekilde farklı cinste eşya

MADDE 243 (Değişik:RG-1/4/2020-31086)
(1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve varış gümrük idaresine karayolu ile sevk edilmek üzere transit
rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, giriş gümrük idaresinde yapılan kontrol veya
muayene sonucunda, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olduğunun tahlil, teknik inceleme ve
araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde fiilin niteliğine göre Kanunun 235 inci maddesinin beşinci
fıkrasının (a) veya (b) bentleri uyarınca idari para cezasının uygulanmasını müteakip eşyanın sevkine izin
verilir.
Yükümlü ve kefile yönelik tahsilat işlemleri

(GY) MADDE 244
(1) İlgili gümrük idaresince transit işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediğinin tespit edilmesi
durumunda tahsilat işlemi başlatılır.
(2) İlgili gümrük idaresince yükümlüsüne tebliğ edilen gümrük vergileri ve diğer yükler, 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.
(3) Süresi içinde ödenmeyen kesinleşmiş gümrük vergileri ve diğer yükler için, 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde, ilgili gümrük idaresince kefil
nezdinde tahsilat işlemi başlatılır. Ortak transit rejimi kapsamı işlemlerde kefilden tahsilatın yapılabilmesi için,
gerekli bildirimlerin öngörülen sürelerde kefile yapılmış olması gerekir.
(4) Kefil tarafından süresi içinde ödenmeyen gümrük vergileri ve diğer yükler için kefil nezdinde 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takibata geçilir.
(5) Teminatın yeterli olmaması halinde kalan tutar, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre yükümlüsünden tahsil edilir.
Transit idaresinde ayniyet önlemleri

(GY) MADDE 245 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
200
Çıkış gümrük idaresinde yapılacak işlemler
(GY) MADDE 246 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Varış idaresinde transit beyanının kontrolü ve eşyanın muayenesi

MADDE 247 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Varış idaresinde alternatif kanıt

MADDE 248 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Serbest dolaşımda olmayan eşyada beyana aykırılık

MADDE 249 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Serbest dolaşımda bulunan eşyada beyana aykırılık

MADDE 250 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Demiryolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usul

MADDE 251 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-7/10/2016-29850) (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Denizyolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usul

MADDE 252 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-7/10/2016-29850) (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Demiryolu ile taşımada kayıtların kontrol edilmesi

MADDE 253 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Diğer transit düzenlemelerinin askıya alınması

MADDE 254 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
CIM taşıma belgesinin tescil edilmesi ve eşyanın serbest bırakılması

MADDE 255 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Eşya tanımı ve pozisyonu

MADDE 256 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Ayniyet önlemleri
MADDE 257 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Demiryolu ile taşımada hareket idaresindeki işlemler

MADDE 258 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Demiryolu ile taşımada varış idaresindeki işlemler

MADDE 259 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Denizyolu ile taşımada eşya manifestosu

MADDE 260 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Denizyolu ile taşımada hareket idaresindeki işlemler

MADDE 261 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Denizyolu ile taşımada varış idaresindeki işlemler

MADDE 262 – (Mülga:RG-7/10/2016-29850)
Denizyolu ile transite ilişkin özel hükümler

MADDE 263 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Havayolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usul

MADDE 264 – (Değişik:RG-22/1/2016-29601) (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Kâğıt usul
MADDE 265 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Transit/güvenlik refakat belgesi

MADDE 266 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Avro kur değeri

MADDE 267 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
201
Masraflar
MADDE 268 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Posta sevkiyatları
MADDE 269 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Yolcu eşyasının transiti

MADDE 270 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Yasaklamaya tabi eşya

MADDE 271 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Hayvan ve hayvansal maddeler ile bitki ve parçaları

MADDE 272 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Telef veya kayıp olan eşya

MADDE 273 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Asıl sorumlunun sorumluluğu

MADDE 274 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Teminat aranmayan eşyanın eksik çıkması

MADDE 275 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
TIR Karnesi ile taşıma

MADDE 276 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
ATA Karnesi ile taşıma

MADDE 277 – (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Belirgin bir şekilde farklı cinste eşya

MADDE 278 – (Ek: RG-15/5/2013-28648) (Mülga:RG-1/8/2017-30141)
Gümrük Antrepo Rejimi
(GK) Madde 93
1. Gümrük antrepo rejimi;
a) İthalat vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamış ve serbest dolaşıma girmemiş eşyanın bir
gümrük antreposuna konulmasına ilişkin hükümleri belirler.
b) Gümrük antreposuna alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek serbest dolaşımda bulunan
eşyanın bir gümrük antreposuna konulmasına ilişkin hükümleri belirler.
2.
Antrepo işleticisi; gümrük antreposu işletmesine izin verilen kişidir.
Kullanıcı; eşyanın antrepo rejimi beyanında bulunan kişi veya bu kişinin hak ve yükümlülüklerinin devredildiği
kişidir.
3. Gümrük antreposu, gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması amacıyla kurulan ve kuruluşunda
aranılacak koşulları ve nitelikleri yönetmelikle belirlenen yerdir.
4. 1 inci fıkrada belirtilen eşyanın gümrük antreposu olmayan, ancak gümrük idaresince antrepo addedilen bir yere
konularak antrepo rejimi hükümlerine tabi tutulabileceği haller, yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 94
1. Gümrük antreposu, genel antrepo veya özel antrepo olabilir.
a) Genel Antrepolar, eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen gümrük antrepolarıdır.
b) Özel Antrepolar, yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulması amacıyla kurulan gümrük antrepolarıdır.
202
2. Parlayıcı ve patlayıcı veya bir arada bulundukları eşya için tehlikeli olan veya korunmaları özel düzenek ve
yapılara gerek gösteren eşya, ancak bu niteliklerine uygun genel veya özel antrepolara konulabilir. Bu tür eşya bir
liste halinde yönetmelikle belirlenir.
3. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de antrepo sayılır
(GK) Madde 95
1.Gümrük antrepoları ile gümrük kapılarında eşya satışı yapmak üzere özel antrepo statüsünde mağaza ve bunların
depolarının açılması ve işletilmesine izin vermeye Ticaret Bakanlığı yetkilidir. İznin verilmesine, bu iznin geçici
veya sürekli geri alınmasına, faaliyet, belge ve kayıt düzenine ilişkin usul ve esaslar ile eşya alabilecek kişiler ve
bu kişilere satılabilecek eşyanın cins ve miktarı yönetmelikle belirlenir.
2. Gümrük antreposu işletmek isteyen kişiler, izin verilmesi için gerekli bilgileri ihtiva eden ve özellikle
antrepoculuğa ekonomik yönden ihtiyaç bulunduğunu belirten yazılı bir talepte bulunmak zorundadır. Gümrük
antreposunun işletilmesine ilişkin şartlar verilen izinde gösterilir.
3. İzin, yalnızca Türkiye'de yerleşik kişilere verilir.
4. Antrepo işleticisinin hak ve yükümlülükleri, Ticaret Bakanlığının izni ile başka bir kişiye devredilebilir.
(GK) Madde 96
Antrepo işleticisi;
a) Gümrük antreposunda bulunduğu süre içerisinde eşyanın gümrük gözetimi altında bulunmasını sağlamaktan
sorumludur.
b) Gümrük antrepo rejimi kapsamında eşyanın muhafaza edilmesiyle ilgili yükümlülükleri yerine getirmekten
sorumludur.
c) İzinde belirtilen özel şartlara uymaktan sorumludur.
(GK) Madde 97
1.Bir genel antrepo işletilmesi için izin verildiğinde, antrepo veya eşyanın özelliklerine göre 96’ncı maddenin bir
istisnası olarak, aynı maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yükümlülüklerin münhasıran kullanıcıya ait olduğu,
işletme izninde belirtilebilir.
2. Kullanıcı, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmekten her halükârda
sorumludur.
(GK) Madde 98
81 inci maddenin 2’nci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, gümrük idareleri, antrepo işleticisinden 96’ncı
maddede belirtilen sorumluluklarla ilgili olarak yönetmelikle belirlenen esaslar çerçevesinde bir teminat ister.
Ancak, fuar ve sergilere konulan veya ithalat vergilerinden muaf olan yahut ihraç edilmek üzere antrepolara
konulan eşya için teminat aranmaz.
Teminat alınmış olsa bile, gümrük işlemlerine başlanmadan ve bu işlemler bitirilip gümrük idaresinin izni
alınmadan, antrepolardan kısmen veya tamamen eşya çıkartılamaz.
(GK) Madde 99
Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük antreposuna konuldukları tarihte işletici tarafından kayıtlara geçirilir.
Gümrük idareleri tarafından işletilmeyen antrepolardaki tüm eşyanın antrepo kayıtları işletici tarafından tutulur.
Bu kayıtlar her zaman gümrüğün denetlemesine hazır halde bulundurulur. Söz konusu antrepo kayıtları ile
100’üncü maddede belirtilen antrepo kayıtlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 100

Ekonomik yönden bir ihtiyaç bulunması ve gümrük gözetiminin olumsuz etkilenmemesi koşuluyla;
a) İhraç amacı dışında, serbest dolaşımda bulunan eşyanın gümrüklü antrepoya konulmasına Ticaret Bakanlığınca
belirlenecek şartlar altında izin verilebilir.
b) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, gümrüklü antreposunda dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında
işleme rejimlerine ilişkin hükümler çerçevesinde işçiliğe tabi tutulmasına Ticaret Bakanlığınca belirlenecek şartlar
altında izin verilebilir.
203
Birinci fıkrada belirtilen durumlarda eşya, gümrük antrepo rejimine tabi değildir.
Gümrük idareleri, birinci fıkrada belirtilen eşyanın 99 uncu maddede belirtilen şekilde antrepo kayıtlarına
geçirilmesini zorunlu tutabilir.
(GK) Madde 101

1. Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Ancak, gümrük idarelerince gerek görülen hallerde, eşyaya
gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edilmesi için bir süre belirlenebilir.
2. İhracata bağlı önlemlerden yararlanabilecek tarım ürünleri için Ticaret Bakanlığınca özel süreler belirlenebilir.
SORU: GÜMRÜK VE TİC.BÖL. MÜD. VE BAĞ. MEMUR GÖR. YÜK. SINAVI NİSAN 2015
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi ne kadardır?
A) 30 gün
B) 60 gün
C) 90 gün
D) 120 gün
E) Süresiz
CEVAP: E
Soru Gümrük Kanunun 101.Maddesinin 1.Fıkrası ile ilgilidir.
1. Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Ancak, gümrük idarelerince gerek görülen hallerde,
eşyaya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edilmesi için bir süre belirlenebilir.
2. İhracata bağlı önlemlerden yararlanabilecek tarım ürünleri için Ticaret Bakanlığınca özel süreler
belirlenebilir.
Antrepo rejimi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük idarelerinden izin alınmak şartıyla geçici olarak gümrük
antreposundan çıkarılabilir
B) Antrepo rejimi, bir ekonomik etkili gümrük rejimidir
C) Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi üç aydır
D) Gümrük antreposu genel antrepo veya özel antrepo olabilir
E) Gümrük antrepolarında depolanan eşya, satış suretiyle başkasına da devredilebilir
CEVAP: C
Sorunun cevabı Gümrük Kanunun 101.Maddesinin 1.Fıkrası ile ilgilidir.
1. Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Ancak, gümrük idarelerince gerek görülen hallerde,
eşyaya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edilmesi için bir süre belirlenebilir.
2. İhracata bağlı önlemlerden yararlanabilecek tarım ürünleri için Ticaret Bakanlığınca özel süreler
belirlenebilir.
(GK) Madde 102

1. İthal eşyası, iyi korunmaları, görünüşlerinin veya pazarlama kalitelerinin geliştirilmesi ya da dağıtım veya
yeniden satışa hazırlanmaları yönünden yönetmelikle belirlenen mutat elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir.
Piyasa düzeninin aksamadan işleyişini sağlamak amacıyla tarım ürünlerinin antrepolarda tabi tutulacağı elleçleme
işlemleri Ticaret Bakanlığınca sınırlandırılabilir.
2. İhracata bağlı önlemlerden yararlanabilecek ve antrepo rejimine tabi tutulmuş tarım ürünlerine uygulanacak
elleçleme işlemleri yönetmelikle belirlenir.
3. Bu maddede belirtilen elleçleme işlemleri, gümrük idarelerinin izniyle yapılabilir.
(GK) Madde 103

1. Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük idarelerinden izin alınmak şartıyla geçici olarak gümrük
antreposundan çıkarılabilir.
Eşya gümrük antreposu dışında bulunduğu süre içinde 102’nci maddede belirtilen şartlar altında elleçleme
işlemlerine tabi tutulabilir.
2. Antrepo rejimine tabi tutulmuş eşyanın bir gümrük antreposundan diğerine nakli, gümrük idarelerinin iznine
bağlıdır.
204
(GK) Madde 104
1. İthal eşyası için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo masrafları ile antrepoda kaldığı sürece
muhafazası için yapılan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrı olarak gösterilmeleri şartıyla gümrük
kıymetine dâhil edilmez.
2. Söz konusu eşyanın 102’nci madde çerçevesinde elleçleme işlemlerine tabi tutulması halinde, eşyanın ithalat
vergileri tutarının belirlenmesinde dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı, beyan sahibinin talebi
üzerine, 193’üncü maddede belirtilen tarihte, eşya söz konusu elleçleme işlemlerine tabi tutulmamış gibi tespit
edilir. Ancak, bu hükümlere Ticaret Bakanlığınca istisnalar getirilebilir.
3. Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmuş ithal eşyasının 71 inci maddenin 1 inci fıkrasının (c) bendi hükmüne
göre, gümrüğe sunulmaksızın ve beyannamesi verilmeden önce serbest dolaşıma girmek üzere teslim edildiği
hallerde, gümrük vergileri, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranları ve
diğer vergilendirme unsurlarına dayanarak hesaplanır. Bu hükmün uygulanması, eşyanın nitelik, gümrük kıymeti
ve miktarı gibi vergilendirme unsurlarının, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte tespit edilmesi şartına
bağlıdır.
Ancak, yükümlünün serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinde eşyanın bulunduğu hal ve niteliği ile
diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılması yönünde talepte bulunması halinde, bu yönde işlem yapılır.
73’üncü maddeye göre eşyanın tesliminden sonra kontrol hükümleri saklıdır.
(GK) Madde 105

1. Genel ve özel antrepo işleticileri yılsonunda antrepo mevcutlarına ilişkin bir listeyi gümrük idaresine verir. Her
yıl, genel ve özel antrepolardaki eşya gümrük idaresince, işletici tarafından verilen liste göz önünde bulundurulmak
suretiyle sayılır. Genel antrepolardaki eşyanın kısa sürede sayılamayacak kadar çok olması halinde, bunların
gümrük idareleri tarafından
Örnekleme yöntemiyle sayılması mümkündür.
2. Antrepolarda yapılan sayım sonucunda noksan çıkan eşyanın gümrük vergileri, duruma göre işletici veya
kullanıcıdan tahsil edilir.
3. Yapılan sayım sonucunda fazla çıkan eşya kayıtlara alınır. Bu fazlalığın geçerli nedenlerden ileri geldiğine
gümrük idaresince kanaat getirilmediği takdirde, söz konusu eşya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre
tasfiyeye tabi tutulur.
(GK) Madde 106

1. İşleticiler ile 97’nci maddenin 1 inci fıkrasına göre kullanıcılar antrepolara konulan eşyanın, gümrük idarelerince
miktarı belirlenmiş ise bu miktardan, belirlenmemiş ise belgelerinde yazılı miktarlar üzerinden gümrük idaresine
karşı sorumludur.
2. Eşyanın niteliğinden kaynaklanan kayıplar ve fireler ile gümrüğün kontrolü altında yapılan işleme faaliyeti
sonucunda ortaya çıkan noksanlıklar ve antrepo işleticileri ile kullanıcıların kusur ve hatalarından ileri gelmediği
gümrük idaresine kanıtlanan telef, kayıp ve çalınmalar için gümrük vergileri aranmaz. (1)
Eşya, gümrüklenmiş kıymeti üzerinden sigorta ettirilmiş ise noksan çıkan eşyanın vergileri sigorta ettirenden veya
lehine sigorta ettirilenden alınır.
3. 1 inci veya 2’nci fıkralarda yazılı nedenler dışında kalan noksanlıklar kabul edilmez. Bunların vergi ve cezaları
toplamından oluşan tutar, yerine göre işletici veya kullanıcıya tazmin ettirilir.
4. Nitelikleri itibariyle antrepolarda ve antrepolar arası taşımalarda fire veren eşya ile antrepolarda yapılmasına
izin verilen elleçlemeden dolayı noksanla şan eşyanın fire oranları ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Ticaret
Bakanlığınca belirlenir.
(GK) Madde 107

Tarım politikası kapsamı eşya dâhil, Gümrük antrepo rejimine tabi tutulup ihracata ilişkin önlemlerden
yararlanabilen serbest dolaşımda bulunan eşyanın, ihraç edilmesi veya bu Kanunda öngörülen gümrükçe
onaylanmış diğer bir işlem ya da kullanıma tabi tutulması zorunludur.
Gümrük antrepo rejimi için tanımlar
205
(GY) MADDE 328
(1) 329 ila 348 inci maddelerde bahsedilen gümrük antrepo rejiminin uygulanmasında;
a) Gümrük antreposu: Gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın veya izin verildiği durumlarda serbest
dolaşımda bulunan eşyanın ihraç edilmek kaydıyla konulduğu genel ve özel antrepoları,
b) Genel antrepo: Eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen gümrük antrepolarını ifade eder.
c) Özel antrepo: Yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulması amacıyla kurulan gümrük antrepolarını ifade
eder.
(2) Kanunun 236’ncı maddesinin beşinci fıkrasının uygulanması bakımından, gümrük antrepo rejimine tabi
tutulan eşyanın kontrolü neticesinde beyan edilenden açıkça farklı olduğu tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya
gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen ve gümrük vergileri ve/veya ticaret politikası önlemleri açısından
farklılık oluşturan eşya, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olarak kabul edilir.
Gümrük antrepo tipleri

(GY) MADDE 329
(1) Gümrük antrepoları, genel ve özel antrepo olmak üzere ikiye ayrılır. Uygulamadaki özellikleri sebebiyle,
genel antrepoların A, B ve F tipleri; özel antrepoların, C, D ve E tipleri bulunur.
a) A tipi antrepo, işleticisinin, stok kayıtlarını tuttuğu ve antrepoya konulan eşyada herhangi bir noksanlık
olması halinde gümrük vergilerini ödemekten sorumlu olduğu genel antrepo tipidir.
b) B tipi antrepo, antrepoya konulan eşyadan, Kanunun 97’nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen
kullanıcının sorumlu olduğu, antrepo beyannamesini kullanıcının verdiği genel antrepo tipidir. Antrepo
işleticisinin sorumluluğu sınırlıdır. Antrepo işleticisi sadece antrepoyu kiralar. Antrepo stok kayıtları
tutulmadığından, beyanname ve belgeler gümrük kontrolüne esas teşkil eder.
c) F tipi antrepo, gümrük idarelerince işletilen genel antrepo tipidir.
e) C tipi antrepo, işleticisi ve kullanıcısı aynı kişi olan ve antrepoya alınan eşyadan bu kişinin sorumlu olduğu
özel antrepo tipidir.
ç) D tipi antrepo, işleticisi ve kullanıcının aynı kişi olduğu, Kanunun 104’üncü maddesinin üçüncü fıkrasının
uygulandığı özel antrepo tipidir.
d) E tipi antrepo, işleticisi ve kullanıcısının aynı kişi olduğu, Kanunun 93’üncü maddesinin dördüncü fıkrası
uyarınca, izin hak sahibinin depolama yerinin antrepo addedildiği veya depolama yeri olmazsa dahi eşyaya
antrepo rejimi hükümlerini uygulandığı özel antrepo tipidir.
(2) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de antrepo sayılır.
(3) Posta idaresinin sorumluluğu ve gümrüğün denetlemesi altında yabancı menşeli kolilerin konulması için
ayrılmış kapalı yerler de genel antrepo sayılır.
(4) Geçici depolama yerleri, aynı zamanda A, B, C ve D tipi antrepo olarak Ticaret Bakanlığınca onaylanabilir
veya buralar F tipi antrepo olarak işletilebilir.
(5) Gümrük idaresi, verilen izinde A, B, C veya D tipi gümrük antreposu olarak onaylanan bina, eklentileri
veya diğer her türlü yeri tanımlar. Aynı yer birden fazla gümrük antreposu olarak tanımlanamaz.
(6) Eşyanın tehlike arz etmesi, diğer eşyaya zarar verme ihtimalinin bulunması veya diğer nedenlerle özel
yapılar gerektirmesi durumunda, izin belgesinde bunların yalnızca bu eşyaya yönelik olarak özel bir şekilde
donatılmış mekânlarda depolanabileceği hususu yer alabilir.
(7) A, C, D ve E tipi gümrük antrepoları, tarım ürünleri lisanslı depoları olarak onaylanabilir.
Antrepoya konulabilecek eşya

(GY) MADDE 330
(1) Gümrük antrepolarına;
a) Serbest dolaşıma girmemiş eşya, ithalat vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmadan
konulabilir.
206
b) b) Gümrük antreposuna konulması halinde ihracata bağlı önlemlerden yararlanabilen serbest dolaşımda
bulunan eşya konulabilir. Serbest dolaşımda bulunan eşyanın antrepoya konulması durumunda söz konusu
eşyanın ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış diğer bir işlem ya da kullanıma tabi tutulması zorunludur.
Ancak eşyanın ihracının veya gümrükçe onaylanmış bir işlem ya da kullanıma tabi tutulmasının mümkün
olmadığı hallerde bir takvim yılında beş defayı geçmemek üzere (Mülga ibare: RG-30/6/2015-29402)(16) gümrük memuru
gözetiminde eşyanın antrepodan çıkartılmasına izin verilerek beyanname iptal edilir.
(2) Satıcı veya göndericisi belli, alıcısı emre olan eşya, antrepo işleticilerinin sorumluluğu altında genel
antrepolara konulabilir. Bu şekilde genel antrepoya konulan eşyanın, alıcısının belirlenmesinden sonra
tamamen veya kısmen gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına izin verilir. (Ek
cümleler: RG-25/5/2022-31846) Satıcı veya göndericisi ile yurtdışındaki alıcısı belli olan eşya ise 6/7/2018
tarihli ve 30470 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği kapsamında
yetki belgesi sahibi olan ve taşıma belgesinde bildirim tarafı olarak yer alan taşıma işleri organizatörleri
tarafından antrepo beyannamesi verilerek genel antrepolara konulabilir. Elleçleme işlemine tabi tutulması ve
yurtdışındaki alıcısına sevki dışında bu eşya hakkında başka bir tasarrufta bulunulmasına izin verilmez.
Kullanıcı olarak taşıma işleri organizatörleri, 522’nci maddede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmekten
sorumludur.
(3) Aşağıda belirtilen ve EK-62’de yer alan eşyanın, niteliklerine ve yapılacak faaliyetin özelliklerine uygun
özel düzenek ve yapılara sahip genel veya özel antrepolara konulması zorunludur.
a) Parlayıcı, patlayıcı, yanıcı ve yanmayı artırıcı eşya,
b) Korunmaları, soğuk hava depolarında olduğu gibi özel tertibat gerektiren eşya.
(4) EK-62’de yer alan diğer tehlikeli ve zararlı maddeler ile bir arada bulundukları eşya için tehlike ve zarar
doğurabilecek eşya, eşyanın niteliklerine uygun gerekli tedbirlerin alınması suretiyle genel veya özel
antrepolara konulabilir.
(5) Bir arada bulundukları eşya için ayrı bölümlerde depolansa dahi tehlike ve zarar doğurabilecek eşya genel
antrepolara alınmaz.
(6) Aynı antrepo açma ve işletme izni kapsamında bir antreponun belirli bir bölümünde üçüncü fıkrada sayılan
eşyanın depolanması, bu türden eşyanın konulması için antrepoda belirli bir bölümün ayrılmış olması ve bu
türden eşyanın konulabileceği antrepolar için gerekli belgelerin ilgili gümrük müdürlüğüne ibraz edilmesi
koşuluyla mümkündür.
(7) Üçüncü fıkrada sayılan ve aynı sevkiyat kapsamında bir arada bulundukları eşyanın tali unsuru niteliğindeki
eşyanın, diğer eşyaya zarar vermeyecek şekilde, genel veya özel antrepoların ayrı bölümlerine gerekli tedbirler
alınmak suretiyle konulmasına, antrepo işleticisinin yazılı ve gerekçeli talebine istinaden, eşyanın niteliği,
miktarı, kap ve ambalajları gibi unsurlar dikkate alınarak ilgili gümrük idaresince izin verilebilir.
İzinle antrepoya konulabilecek eşya

(GY) MADDE 331
(1) Aşağıda yazılı eşya (Değişik ibare: RG-15/5/2013-28648) Ticaret Bakanlığı bölge müdürlüklerinin izni ile gümrük
antrepolarına konulabilir:
a) Türkiye'ye girmesi veya Türkiye'den transit geçirilmesi yasak olan yabancı ülke eşyası,
b) Gerek üzerlerinde gerek iç veya dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğu izlenimini
veren isim ve simgeler taşıyan eşya,
c) İhracatta kullanılacak olanlar hariç, yerli mamul ve mahsullerimizde kullanılmak üzere ve bunların yabancı
menşeli olduğunu gösterecek veya bu izlenimi uyandıracak, üzerleri yabancı dille basılı veya yazılı her türlü
boş zarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşya ile Türkiye'de düzenlenebilecek belgeleri yabancı ülkelerde
düzenlenmiş gibi gösterebilecek yabancı firmalara ait üzerleri imzalı veya imzasız olsun proforma faturalar
hariç boş faturalar,
ç) Fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması mevzuatına göre marka, coğrafi işaret, endüstriyel tasarım
hakları ile fikir ve sanat eserleri kanunu kapsamına giren haklarla ilgili olarak hak sahibinin yetkilerine tecavüz
eder mahiyetteki eşya,
d) Geçici depolama yerlerinde veya gümrük idaresince izin verilen yerlerde kanuni süresini doldurduğu için
tasfiyesi gereken veya sahipleri tarafından geçici depolama yerlerinde gümrüğe terk edilen veya geçici
depolama yerlerinde yapılan yoklamalar sonunda fazla çıkan eşya.
Özel hallerde eşyanın rejime girişi

(GY) MADDE 332
207
(1) Karayoluyla gelen parsiyel yüklere ilişkin antrepo beyannamesi, eşya sahibinin yetki vermesi halinde A tipi
antrepo işleticilerince verilebilir.
(2) Geçici depolama yerine konulmadan gümrük antrepo rejimine tabi tutulacak eşya antrepo beyannamesinin
tescilini müteakip antrepoya alınır. (Mülga ikinci cümle: RG-31/3/2010-27538) (…) (Ek üç cümle: RG-
12/6/2012-28321) Antrepo beyannamesinin, taşıtın antrepoya gelişini takip eden iki iş günü içerisinde tescil
edilmesi gerekir. Gümrük idaresi, sürenin bitiminden önce eşya sahibi ya da taşıyıcı tarafından yapılacak yazılı
ve gerekçeli talebe istinaden bu süreyi bir gün uzatabilir. Süresi içerisinde antrepo beyannamesi verilmemesi
halinde, antrepoda görevli (Değişik ibare: RG-30/6/2015-29402) (16) gümrük memuru tarafından gümrük
idaresine bilgi verilir ve bu durumdaki eşya, ilgili gümrük idaresinin denetimindeki en yakın geçici depolama
yerine veya geçici depolama yeri yoksa gümrük idaresince uygun görülen yere gönderilir. (Değişik ibare: RG-
31/3/2010-27538) Kayıt yoluyla rejime girişine izin verilen eşyanın doğrudan D tipi antrepoya gelmesi halinde
eşyanın gümrüğe sunulmasına gerek yoktur. (Ek ikinci cümle: RG-21/11/2013-28828 Mükerrer) Ancak, aynı
sevkiyata konu olmakla birlikte antrepoya birden fazla taşıtla peyderpey sevk edilen ve tamamı bir seferde
antrepoya alınamayacak eşya için, eşya sahibi veya temsilcisi ya da taşıyıcı tarafından ilgili gümrük idaresine
yazılı talepte bulunulması halinde, gümrük idaresince, ilk eşyanın antrepoya girişinden itibaren en geç beş iş
günü içinde antrepo beyannamesinin verilmesi koşuluyla eşyanın peyderpey antrepoya alınmasına izin
verilebilir. İhtiyaç halinde bu süre gümrük idaresince bir defaya mahsus olmak üzere beş iş gününe kadar
uzatılabilir.
Antrepolardaki eşyanın başkasına devri
(GY) MADDE 333

(1) (Değişik: RG-12/6/2013-28675) Gümrük antrepolarında depolanan eşya satış suretiyle başkasına da devredilebilir.
Gümrük antrepolarında depolanan solvent ve baz yağın satış suretiyle devrine, devralan tarafından serbest
dolaşıma sokulacak olması durumunda izin verilmez.
(2) (Değişik: RG-12/6/2013-28675) Eşyanın mülkiyeti ile ilgili olarak devri önleyici haciz ya da ihtiyati tedbir kararı
gibi hukuki bir engelin varlığı halinde bu durum açıklığa kavuşturulmadan işlem yapılamaz.
(3) (Değişik: RG-12/6/2013-28675) Eşyanın devri ile birlikte gümrük vergileri ile para cezaları da dâhil eşya ile ilgili
hukuki sorumluluklar devralana geçer ve antrepo stok kayıtlarında gerekli değişiklikler yapılır. Eşyanın beş iş
günü içerisinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması durumunda devre konu
eşya için devralan tarafından yeni bir antrepo beyannamesi verilir. Devir işlemine ilişkin belgeler, eşyanın
gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmesi
sırasında gümrük idaresine ibraz edilir.(Ek cümle:RG-30/6/2015-29402) Eşyanın beş iş günü içerisinde
gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması ya da yeni antrepo beyannamesi
verilmemesi halinde bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren devralana, aşılan her gün için Kanunun 241 inci
maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.
(4) Özel antrepoda bulunan eşyanın devrine ilişkin talepler, eşyanın devrini müteakip beş iş günü içinde
gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmak suretiyle antrepodan çıkarılması şartıyla
kabul edilir. (Ek cümle: RG-30/6/2015-29402) Belirtilen süre içinde eşyanın antrepodan çıkarılmaması halinde
bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren antrepo işleticisine ve devralana ayrı ayrı olmak üzere, aşılan her gün için
Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.
(5) Devralanın onaylanmış kişi veya yetkilendirilmiş yükümlü statüsüne sahip olması ya da aşağıdaki koşulları
taşıması ve ilgili Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüklerince yıllık kontroller sonucunda (b) ile (ç) bentlerindeki
koşulların sağlandığının tespit edilmesi halinde gümrük antrepolarında depolanan solvent ve baz yağın satış
suretiyle devrinde birinci fıkranın ikinci cümlesi uygulanmaz:
a) Devralan firmanın en az iki yıldır faaliyette bulunması.
b) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak;
1) Geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının %2’sini aşan sayıda vergi kaybına neden
olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olması,
2) Geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının %5’ini aşan sayıda gümrük mevzuatının
ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması.
c) Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca haklarında ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve Fer’i amme borcu
bulunmaması.
ç) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret
işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu
düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye
kullanma, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, suç uydurma
ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı
değerlerini aklama suçlarından mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 26/9/2004 tarihli ve
5237 sayılı Türk Ceza Kanununa, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 4/1/1961
tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa, mülga 7/1/1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine
Dair Kanuna, mülga 10/7/2003 tarihli ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa, 21/3/2007 tarihli ve
208
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa, 19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması,
Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa, 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini
Koruma Hakkında Kanuna, 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa, 11/10/2006 tarihli ve
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna, 12/6/1933 tarihli ve 2313 sayılı
Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, 3/6/1986 tarihli ve 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle
ilgili Kanuna muhalefetten ceza veya mahkumiyet kararı bulunmaması.
Elleçleme
(GY) MADDE 334
(1) Kanunun 102’nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, serbest dolaşımda bulunmayan eşya için gümrük
idarelerince ek-63’te belirtilen elleçleme faaliyetlerine izin verilebilir.
(2) İhracata bağlı önlemlerden yararlanan tarım ürünlerinin, gümrük antrepo rejimine tabi tutulmadan ve ek-
63’te belirtilen elleçleme işlemlerinden daha ileri aşamada olması şartıyla gümrük antrepolarında işlem
görmesine, Müsteşarlıkça izin verilebilir.
(3) İhracata bağlı önlemlerden yararlanan tarım ürünlerinin ihracı konusunda 368 inci madde hükümlerine göre
işlem yapılır.
Elleçleme işlemleri için başvuru

(GY) MADDE 335
(1) Elleçleme izin başvuruları denetleyici gümrük idaresine yazılı olarak ve her olay için münferiden yapılır.
Bu başvuru, yapılacak işlemleri ve gümrük antrepo rejimi hükümlerinin uygulanması için gerekli bütün
ayrıntıları içermek zorundadır. Başvuru, idare amirince uygun bulunduğu takdirde gerekli izin verilir.
(2) (Değişik:RG-23/5/2011-27942) 334’üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, antrepo işletme izninde veya
E tipi antrepoda rejimden yararlanılmasına ilişkin izinde, yapılacak elleçleme işlemleri gösterilebilir.
(3) (Ek: RG-23/5/2011-27942) Antrepo işletme izin belgesinde elleçleme işlemlerinin gösterildiği durumlarda
izin belgesine; elleçlemeye konu eşya ile ilgili olarak eşyanın mahiyeti, cinsi ve Gümrük Tarife İstatistik
Pozisyonu ile ilgili bilgileri içeren liste eklenir. Bu durumda, antrepoda veya geçici çıkış yapılmak suretiyle
antrepo dışında gerçekleştirilecek elleçleme işlemlerinde; ilgili antrepo beyannamesi hakkında denetleyici
gümrük idaresine bilgi verilmesi yeterli olup ayrıca elleçleme izni alınması gerekmez.
(4) (Ek: RG-23/5/2011-27942) Antrepodan elleçleme işlemi için geçici çıkan eşyanın gümrükçe onaylanmış
işleme tabi tutulması halinde eşyanın antrepoya getirilmesi zorunlu olmayıp bulunduğu yerde muayeneye arz
edilmesi mümkündür.
(5) (Ek: RG-23/5/2011-27942) Elleçleme yapılmak üzere geçici çıkışı yapılan eşyanın antrepo beyannamesine
uygunluğu, miktarı ve ayniyat tespiti (Mülga ibare: RG-30/6/2015-29402) (16) (…) Gümrük Memurunca
yapılır.
(6) (Ek: RG-23/5/2011-27942) Antrepolarda veya geçici çıkış yapılmak suretiyle gerçekleştirilecek elleçleme
işlemlerinden sadece antrepo rejimine tabi eşya faydalanabilir.
(7) (Ek: RG-23/5/2011-27942) (Değişik: RG-16/7/2011-27996) (1) Antrepo rejimine tabi eşyanın tamamen
veya kısmen üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak elleçleme işlemine tabi tutulması halinde üçüncü ülke
girdilerinin muayene ve tespiti yapıldıktan sonra CIF değeri belirlenerek, (Değişik ibare: RG-15/5/2013-28648)
gümrük vergisi tahsilatı yapılır. Bu işlemler, ek-70/A'da yer alan Antrepo Rejimi Kapsamında Tespit ve
Tahakkuk Kâğıdı üzerinden yürütülür. Muayene ile görevli memurun tespit ve tahakkuk işlemini
tamamlamasından sonra hesaplanan gümrük vergisi tutarı gümrük saymanlığına veya mutemetliğine yatırılır.
Gümrük vezne alındısının ibrazı üzerine A.TR Dolaşım Belgesi, gümrük idaresi tarafından 432’nci madde
çerçevesinde vize edilir.
Antrepoda karıştırma ve montaj işlemleri

(GY) MADDE 336
(1) Antrepoya alınmış serbest dolaşımda olmayan eşyanın, menşelerine bakılmaksızın birbirleriyle veya serbest
dolaşımda bulunan eşya ile karıştırılması veya montajı sonucu elde edilen ürünün transit olarak gönderilmesine
antreponun bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğünce izin verilebilir.
(2) Bu iznin verilebilmesi için;

a) Karıştırma veya montaj sonucunda meydana gelecek ürünün gideceği ülkelerde yanlış menşeler göstermek
gibi hilelere meydan verilmeyecek veya Türkiye’deki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarına zarar vermeyecek
ya da taraf olduğumuz uluslararası anlaşma hükümlerine aykırı düşmeyecek surette olması, yapılan işlemin
stok kayıtlarında ayrıntılı olarak yer alması gerekir.
b) Karıştırma işlemi tanklarda yapılacak ise; karışıma tabi tutulacak eşya ile karışımdan elde edilecek ürün için
ayrı ayrı tank tesis edilmesi gerekir.
209
c) Tanklarda karışıma tabi tutulacak eşya için ayrı ayrı transit beyannamesi yerine faturada gösterilmek şartıyla
devam formu düzenlenerek antrepodan eşya çıkışının yapılması, karışım sonucunda elde edilen ürünün transit
beyannamesine bağlanarak çıkışının sağlanması gerekir.
ç) Bu işlem sırasında karışıma veya montaja, serbest dolaşımda bulunan eşya karıştırıldığı takdirde, bunlar
hakkında yürürlükteki dış ticaret mevzuatı ve Türk parası kıymetini koruma mevzuatı hükümlerinin dikkate
alınarak işlem yapılması
(3) Sözü edilen şekillerde karıştırılmış veya montajı yapılmış eşyanın, transitinden vazgeçilerek serbest
dolaşıma sokulması, tercihli tarife uygulaması bakımından yanlış menşe göstermemesine ve 537’nci maddede
öngörülen işlemlere tabi tutulması şartına bağlıdır.
Ortak depolama
(GY) MADDE 337
(1) Gümrük antrepo rejimi hükümlerinin uygulanmasını olumsuz etkilememesi ve gümrük idarelerinden
gerekli iznin alınması şartıyla, gümrük antreposuna alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden
yararlanabilecek eşya dışında kalan serbest dolaşımda bulunan eşya ile serbest dolaşımda bulunmayan eşya
aynı antrepoda depolanabilir. Serbest dolaşımda bulunan eşyanın tespiti için özel tanımlama yöntemleri
belirlenebilir. Ancak, bu depolama her bir eşyanın gümrük statüsünün belirlenmesini imkânsız kılıyor ise,
sadece aynı gümrük tarife pozisyonunda yer alan, aynı ticari niteliğe ve aynı teknik özelliklere sahip eşyanın
birlikte depolanmasına izin verilir. Bu durumda antrepolarda gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma
tabi tutulacak eşya, beyan sahibinin tercihine bağlı olarak ya serbest dolaşımda bulunan ya da serbest dolaşımda
bulunmayan eşya sayılır. Ancak, bu eşyanın birbirinin yerine kullanılmasında, kullanılan eşya, yerine ikame
edilenin miktarını aşamaz.
(2) Antrepodaki eşyanın telafisi mümkün olmayan şekilde zarar görmesi, tahrip olması veya imha olması ve
işleticinin zarar gören veya imha olan rejime tabi eşyanın gerçek miktarını ispatlayamaması halinde, bu miktar
olayın meydana geldiği tarihte antrepoda bulunan rejime tabi eşya miktarı dikkate alınarak tespit edilir.
Kesin çıkış, basitleştirilmiş usul ve geçici çıkış

(GY) MADDE 338
(1) Gümrük antrepo rejimine tabi olarak depolanan eşyanın antrepodan kesin çıkışı, rejimi sona erdiren
gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ile mümkündür. Bu durumda eşya bu işlem
veya kullanım hükümlerine tabi tutulur.
(3) Tarım politikası kapsamındaki ürünlere ikinci fıkradaki usullerin uygulanması, Müsteşarlıktan izin alınması
halinde mümkündür.
(4) Elleçleme vb. işlemler yapılmak üzere gümrük antrepolarından geçici olarak eşya çıkarılabilir. Bunun için
her seferinde gümrük idaresinden izin alınması gerekir. Bu amaçla gümrük idarelerine yazılı olarak yapılacak
başvuru, antrepo rejimine tabi tutulan eşya ve antrepo rejimi hükümlerinin uygulanması konusunda gerekli
bütün ayrıntıları içermek zorundadır. Eşyanın geçici çıkışının rejimin uygulanmasını olumsuz
etkilemeyeceğinin anlaşılması halinde buna, gümrük idaresince izin verilir.
(5) Geçici olarak çıkarılan eşyanın, antrepo dışında elleçleme işlemlerine tabi tutulması halinde 334’üncü
madde hükümleri uygulanır.
Antrepolar arasında eşya nakli

(GY) MADDE 339
(1) Gümrük antrepo rejimini sona erdirmeden antrepolar arasında eşya nakli 320’nci madde hükümleri
çerçevesinde normal usulde veya basitleştirilmiş usulde yapılır.
(2) Basitleştirilmiş usulün uygulanabilmesi için ayrıca;
a) Eşyanın çıkarılacağı antreponun bağlı olduğu gümrük idaresi ile eşyanın konulacağı antreponun bağlı olduğu
gümrük idaresinin 166’ncı maddede belirtilen kayıt yoluyla beyan usulünü kullandırma yetkisinin olması
gerekir veya
b) Aynı kişinin her iki antrepodan sorumlu olması gerekir veya
c) Her iki antreponun stok kayıtlarının bilgisayar ağı ile birbirine bağlı olması gerekir.
(3) Eşyanın ikinci antrepoya girmesi ve eşya ile ilgili bilgilerin ikinci antrepo işleticisinin stok kayıtlarına
geçmesi üzerine, nakledilen eşya konusunda ikinci antrepo işleticisinin sorumluluğu başlar.
210
(4) Elleçleme işlemlerine tabi tutulan bir eşya naklediliyorsa ve INF 8 formunun kullanılacağı bir uygulama
söz konusu ise, nakil sırasında kullanılan beyanname veya belgede, eşyanın mahiyetinin, gümrük kıymetinin
ve miktarının da gösterilmesi zorunludur. Elleçleme işlemine tabi tutulmamış bir eşya naklediliyorsa, ortaya
çıkabilecek gümrük yükümlülüğünün belirlenmesinde bu bilgilerin dikkate alınması gerekir. Bu eşyaya, INF 8
formuna ilişkin 327 inci madde hükümleri de uygulanır.
İhraç ürünü
(GY) MADDE 340
(1) Ortak depolamaya ilişkin 337 inci madde ile INF 8 formuna ilişkin 327 inci madde hükümleri saklı kalmak
kaydıyla, Kanunun 93’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, antrepolara konulması halinde
ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek serbest dolaşımda bulunan eşya hakkında aşağıdaki hükümler de
uygulanır:
a) Gümrük antreposuna konulması halinde ihracata bağlı önlemlerden yararlanan serbest dolaşımda bulunan
eşyanın üzerindeki gümrük gözetimi, eşya Kanunun 150 ve 151 inci maddelerinde öngörüldüğü şekilde Türkiye
Gümrük Bölgesini terk edinceye kadar devam eder. Antrepoya konulan bu tür eşyanın ihraç edilmesi veya
ihracat sayılan bir işlem veya kullanıma tabi tutulması zorunludur.
b) İhracata bağlı önlemlerden yararlanan ve antrepo rejimine tabi tutulmuş serbest dolaşımda bulunan eşya,
gümrük idaresinin izni ile elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir. Elleçleme işlemleri sonunda eşyanın ihraç
edilmesi konusunda (a) bendi hükümleri uygulanır.
(2) İhraç eşyası, beyannamenin tescilinden sonra, Türkiye Gümrük Bölgesini terk edinceye kadar gümrük
gözetimi altındadır.
(3) Antrepoya alınması dâhil, ihracat sayılan bir gümrük işlemine tabi tutulan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesini
terk etmiş sayılır ve bu tarih ihracat beyannamesine kaydedilir.
İşleme faaliyetleri yapılabilecek antrepo tipleri

(GY) MADDE 341
(1) Dâhilde işleme ve gümrük kontrolü altında işleme rejimleri kapsamındaki eşyanın, gümrük antrepo rejimine
tabi tutulmadan antrepolarda işlenmesine izin verilebilir. Ancak bu işleme faaliyetleri;
a) İhracat ve serbest dolaşıma giriş rejimlerinde basitleştirilmiş usul uygulanacak ise, dahilde işleme rejiminin
şartlı muafiyet sistemi veya gümrük kontrolü altında işleme rejimi altında işleme faaliyetleri, A, C ve D tipi
antrepolarda izin alınması şartıyla yapılabilir.
b) (a) bendinde belirtilen basitleştirilmiş usul uygulanmıyor ise, dahilde işleme ve gümrük kontrolü altında
işleme faaliyetleri, tüm antrepo tiplerinde izin alınması şartıyla yapılabilir.
(2) Dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimi izni alınmadan, birinci fıkranın (a) bendinde
belirtilen gümrük antrepolarında anılan rejimlere ilişkin işleme faaliyetlerine başlanılmaz. Ayrıca, alınacak izin
belgesinde işleme faaliyetlerinin yapılacağı gümrük antreposunun tipi de belirtilir.
(3) Ancak bu faaliyetlerin, eşdeğer eşya kullanılmaksızın uygulanan dahilde işleme veya gümrük kontrolü
altında işleme rejimlerine ilişkin olması durumunda, serbest dolaşımda bulunan eşyanın, ortak depolamaya
ilişkin 337 inci madde hükümleri çerçevesinde antrepoya konulmasına izin verilmez.
(4) Ortak depolamaya ilişkin 337 inci madde ile dördüncü fıkra hükümlerinin saklı kalması ve işlemlerin
yürütülmesini olumsuz etkilememesi kaydıyla, gümrük idareleri, antrepo rejimine tabi serbest dolaşımda
bulunmayan eşya ile dahilde işleme ve gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi ithal eşya veya işlem
görmüş ürünlerin birlikte depolanmasına izin verebilir.
(5) Kayıtlar, gümrük idaresine, herhangi bir zamanda tabi tutulduğu rejim kapsamında bulunan eşya veya
ürünlerin tamamının durumlarını kesin olarak izleme imkânı sağlamalıdır.
İşleme faaliyetine tabi tutulan serbest dolaşımda bulunan eşya

(GY) MADDE 342
(1) İhracata bağlı önlemlerden yararlanmayan serbest dolaşımda bulunan eşya, gümrük idaresinin izni ile ihraç
amacı dışında ve antrepo rejimine tabi tutulmadan antrepolara konulabilir. Ancak bu tür eşyanın antrepolara
konulabilmesi için;
a) Söz konusu eşyanın dahilde veya gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi olarak antrepolarda
yapılacak işleme faaliyetlerinde kullanılacağının kanıtlanması gerekir.
b) Konulacağı antreponun eşyanın tabi tutulacağı işleme faaliyetlerine elverişli olması gerekir.
c) Ekonomik yönden ihtiyaç bulunması gerekir.
ç) Gümrük gözetimini olumsuz etkilememesi gerekir.
d) Ortak depolamaya ilişkin 337 inci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, eşyanın gümrük statüsünün her
zaman belirlenebilmesi gerekir.
211
(2) Gümrük idareleri, gözetim açısından, antrepoya alınan bu tür eşyanın antrepo stok kayıtlarına
kaydedilmesini isteyebilir.
İşleme faaliyetine tabi tutulan serbest dolaşımda bulunmayan eşya

(GY)MADDE 343
(1) Dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi eşya, gümrük idaresinin izni ile antrepo
rejimine tabi tutulmadan antrepolara konulabilir. Ancak bu tür eşyanın antrepolara konulabilmesi için;
a) 342 inci maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen şartların sağlanması gerekir.
b) Dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimi için alınan izin belgelerinde eşyanın antrepoda
işleme faaliyetine tabi tutulacağının ve antrepo tipinin belirtilmiş olması gerekir.
c) İşleme faaliyetlerinin ara sıra değil sık sık yapılıyor olması gerekir.
ç) Eşyanın antrepoya konulmasının, dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimleri hükümlerinin
uygulanmasını ve denetlemeyi olumsuz etkilememesi gerekir.
(2) Birinci fıkraya göre antrepolara alınan eşya antrepo stok kayıtlarına geçirilmez, bu kayıtların yerine duruma
göre dahilde işleme kayıtları veya gümrük kontrolü altında işleme kayıtları dikkate alınır. Bu kayıtlarda izin
belgesinin sayı ve tarihi gösterilir. Ayrıca bu kayıtlar, her zaman söz konusu rejimlere tabi eşya veya ürünlerin
tümünün durumunu tam olarak gösterecek şekilde tutulur. Gümrük idaresi bu kayıtların kontrolünü yapar.
Rejimlere geçişlerde uygulanacak hükümler

(GY) MADDE 344
(1) Antrepo rejimine tabi olan veya olmayan eşyanın dahilde işleme ya da gümrük kontrolü altında işleme
rejimine yahut bu rejimlerden antrepo rejimine veya dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme
rejimlerini sona erdiren yeni rejimlere geçişlerinde aşağıdaki beyan usullerine ilişkin hükümler uygulanır;
a) Antrepo rejimine tabi tutulmadan antrepoya konulan dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme
rejimlerine tabi tutulacak eşya hakkında, 166 ıncı maddede belirtilen kayıt usulü uygulanır. Bu durumda
eşyanın taşınmasına ilişkin belgelere, dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme kayıtlarına yapılan
giriş sıra numarası ve tarihi yazılır.
b) Antrepo rejimine tabi olarak depolanan eşyanın, dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme
rejimlerine tabi tutulması halinde, 166 ıncı maddede belirtilen kayıt usulü uygulanır. Bu durumda, antrepo
rejimi, dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme kayıtlarına yapılan girişle ibra edilir. Bu girişe
ilişkin sıra numarası ve tarih gibi referanslar antrepo stok kayıtlarına geçirilir.
c) Antrepo rejimine tabi tutulmadan depolanan dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine
tabi, değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünlerin antrepo rejimine tabi tutulması halinde, 166 ıncı maddede
belirtilen kayıt usulü uygulanır. Bu durumda dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimleri
antrepo stok kayıtlarına yapılan girişle ibra edilir. Bu kayıtlara girişlere ilişkin sıra no ve tarih gibi referanslar
dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme kayıtlarına geçirilir. Ayrıca antrepo stok kayıtlarına, 536
ıncı maddede belirtilen ibarelerden uygun olanları yazılır.
ç) Antrepolarda işleme tabi tutulan, dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi
değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünlerin;
1) Yeniden ihraç işlemine tabi tutulmasında, 166’ncı maddede belirtilen kayıt usulü,
2) Serbest dolaşıma sokulmasında, 149 uncu maddede öngörülen kayıt yoluyla beyan usulü,
3) Yeniden ihracat veya serbest dolaşıma giriş dışında başka bir rejime tabi tutulmasında ilgili normal veya
basitleştirilmiş usule ilişkin hükümler,
uygulanır.
(2) Birinci fıkra uyarınca antrepolardan çıkarılan değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünlerin antrepo stok
kayıtlarına kaydedilmesine gerek yoktur.
Gümrük yükümlülüğü
(GY) MADDE 345
(1) Antrepo rejimine tabi ithal eşyası için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo masrafları ile
antrepoda kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrı olarak
gösterilmesi şartıyla, gümrük kıymetine dahil edilmez. Bu eşyanın elleçleme faaliyetlerine tabi tutulması
halinde, eşyanın ithalat vergilerinin belirlenmesinde, beyan sahibinin talebi üzerine, eşyanın elleçleme
faaliyetlerine tabi tutulmadan önceki niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı dikkate alınır.
(2) Antrepo rejimine tabi tutulmuş ithal eşyasının Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
hükmüne göre kayıt yoluyla serbest dolaşıma girmek üzere teslim edildiği hallerde, gümrük vergileri, eşyanın
antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına
dayanılarak hesaplanır. Bu hükmün uygulanması, eşyanın nitelik, gümrük kıymeti ve miktarı gibi
vergilendirme unsurlarının, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte tespit edilmesi şartına bağlıdır.
Ancak, yükümlünün serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinde eşyanın bulunduğu hal ve niteliği
212
ile diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılması yönünde talepte bulunması halinde, bu yönde işlem
yapılır.
(3) Birinci ve ikinci fıkra hükümlerinin uygulanmasında, Kanunun 73’üncü maddesi uyarınca eşyanın
tesliminden sonra kontrol hükümleri saklıdır.
(4) Antrepo rejimi kapsamındaki dahilde işleme rejimine tabi değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünler
hakkında, vergi ve faiz dahil olmak üzere tabi tutulduğu yeni rejimlere ilişkin bütün hükümler uygulanır.
(5) Dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi eşyayla ilgili gümrük yükümlülüğü söz
konusu olduğunda Kanunun 115, 126 ve 127’nci madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Eşyanın antrepoda kalabileceği süre

(GY)MADDE 346
(1) Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır.
(2) Birinci fıkra hükmüne istisna olarak antrepoda bulunan eşyanın gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya
kullanıma tabi tutulması yönünde beyanname tescil ettirilmesi halinde otuz gün içinde işlemlerinin bitirilmesi
gerekir. Bu süre içerisinde Kanunun 64’üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşullarda, gümrük
antrepo rejimi dâhil başka bir rejim beyanında bulunulması halinde, bu beyana ilişkin süre göz önüne alınır.
(3) Ticaret Bakanlığı, özellikle beklemek suretiyle bozulabilecek eşya da dâhil olmak üzere eşyanın antrepoda
kalabileceği süre konusunda belirleme yapabilir.
(4) Eşyanın antrepoda kalabileceği süre konusunda bir tahdit konulmuş ise; eşyanın antrepoya alındığı tarihten
veya antrepolar arası nakil yoluyla başka bir antrepodan gelen eşyanın ilk antrepoya giriş tarihinden itibaren
hesaplanır.
(5) Antrepoda bulunan eşya için gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanım tayin edilmesine ilişkin
beyannamenin tescilinden itibaren otuz gün içinde işlemleri bitirilmeyen eşya ile bir süre tayin edilmiş ise bu
sürede kaldırılmayan eşya, Kanunun 177’nci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (g) bentleri uyarınca tasfiye
edilir.
Kap içinde gelen sıvılar ve diğer maddeler

MADDE 347
(1) Kaplar içinde gelen sıvılar ile serbest dolaşımda olmayan kaplar ve ambalaj maddeleri serbest dolaşıma
giriş rejimindeki esaslara göre muayene edilerek depolara konulur. Bunlardan tahlile tabi olanların örnekleri
tahlil ettirildikten sonra bunların gümrük tarife istatistik pozisyon numaraları beyannameye kaydedilir.
Depolarda her beyanname kapsamı eşya ayrı bir parti teşkil etmek üzere istif edilir. Bir beyanname kapsamı
arasında çeşitli cins eşya varsa bunlar da ayrı ayrı istif olunur. Bu suretle bir grup teşkil eden her beyannameye
ait istifin görülebilecek bir yerine beyanname numarası ve tarihini ve eşya cinslerini gösterir etiket asılır. (Ek
cümle:RG-15/5/2013-28648) Gümrük gözetimine engel olmamak koşuluyla ve eşya cinsi de göz önünde
bulundurularak, farklı beyanname muhteviyatı eşyanın bir arada istiflenmek suretiyle depolanmasına gümrük
idaresince izin verilebilir. (Ek cümle:RG-1/4/2020-31086) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri
tarafından işletilen antrepolarda, gümrük idaresinden izin alınması gerekmeksizin farklı beyanname
muhteviyatı eşya bir arada istiflenmek suretiyle depolanabilir, ancak antrepo rejimine ilişkin hükümlerin ihlal
edildiğine yönelik bir tespitte bulunulması halinde gümrük idaresince ihlalin niteliği de göz önünde
bulundurularak bu şekilde işlem yapılmasına kısıtlama getirilebilir.
(GY) MADDE 348

(1) Kap halinde olmayan ambalaj maddelerinin antrepoda imaline ve hazırlanmasına gümrük idaresince izin
verilebilmesi için yazılı başvuru yapılması ve antreponun buna elverişli bulunması şarttır.
EK BİLGİ:
Antrepoda Uzun Süre Kalan Eşya (2010/41 Genelge)
6 ayı aşan süreyle gümrük gözetimi ve denetimi altında genel antrepolarda bulunan ancak sahipleri veya kanuni
temsilcileri veya kanuni mirasçıları tarafından işlemleri takip edilmeyen, herhangi bir adli veya idari
yargılamaya konu olmayan eşyaya yeni bir gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma tabi tutulması amacıyla
30 günlük süre verildiği yönünde, antreponun işleticisi tarafından sahibine veya kanuni temsilcisine veya
kanuni mirasçısına tebligatta bulunulacaktır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 101/1 fıkrası gereğince gümrük idarelerince tayin edilen 30 günlük süre
içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmayan veya sahip, kanuni temsilcisi ya da
213
kanuni mirasçıları tarafından antrepoda kalmaya devam etmesini istedikleri yönünde talepte bulunulmayan
eşyanın Gümrük Kanunu’nun 177’nci maddesinin (g) bendi uyarınca tasfiye edilmesi uygun bulunmuştur.
TEKRAR:
Gümrük antrepolarında bulunan eşya için, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilmesine
ilişkin beyanname verilmesi halinde, gümrük işlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden itibaren 30 Gün
içerisinde bitirilmesi gerekir.
SORU: GÜMRÜK VE TİC.BÖL. MÜD. VE BAĞ. MEMUR GÖR. YÜK. SINAVI NİSAN 2015
Gümrük antrepo rejimine tabi olarak depolanan eşyanın antrepodan kesin çıkışı hangisi ile
mümkündür?
A) Elleçleme ile
B) Tahlile tabi tutulması ile
C) Rejimi sona erdiren gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ile
D) Satış suretiyle başkasına devredilmesi ile
E) Hiçbiri
CEVAP: C
Soru Gümrük Yönetmeliğinin 338.Maddesinin 1.Fıkrası ile ilgili olup buna göre;
(1) Gümrük antrepo rejimine tabi olarak depolanan eşyanın antrepodan kesin çıkışı, rejimi sona erdiren
gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ile mümkündür. Bu durumda eşya bu işlem
veya kullanım hükümlerine tabi tutulur.
(2) Basitleştirilmiş usul izni bulunması halinde;
a) Antrepo rejimini sona erdiren eksik beyan sadece, serbest dolaşıma giriş, ihracat veya yeniden ihracatta
bütün antrepo tipleri için,
b) Gümrük idaresince kabul edilen ticari veya idari belge ile beyan; her işlem ve kullanımla birlikte, B ve F tipi
antrepo hariç tüm antrepo tipleri için,
c) Kayıt yoluyla beyan, her işlem ve kullanımla birlikte, F tipi antrepo hariç diğer antrepo tipleri için,
150 ve 160 ila 166 ıncı madde hükümleri çerçevesinde uygulanır.
SORU:
Aşağıdaki durumların hangisinde basitleştirilmiş usule izin verilmez?
A) D tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde

B) F tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde
C) B tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde
D) Ekonomik etkili gümrük rejimlerinde
CEVAP: B
SORU: GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ MART 2018 Klasik Usul Sınavı
ANTREPO REİJİMİNİ GÜMRÜK MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE ANLATINIZ.
Gümrük Antrepo Rejimi ekonomik etkili bir gümrük rejimi olup Gümrük Kanunun 93. maddesine göre; ithalat
vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamış ve serbest dolaşıma girmemiş eşya ile gümrük
antreposuna alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek serbest dolaşımda bulunan eşyanın
bir gümrük antreposuna konulmasına ilişkin hükümleri belirleyen bir rejimdir.
Gümrük antrepoları, gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması amacıyla kurulan ve kuruluşunda
aranılacak koşulları ve nitelikleri yönetmelikle belirlenen yerlerdir ayrıca gümrük Kanunu’na göre serbest
dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de antrepo olarak sayılmaktadır.
Gümrük antrepolarını açmaya ve ayrıca gümrük kapılarında eşya satışı yapmak üzere özel antrepo statüsünde
mağaza ve bunların depolarının açılması ve işletilmesine izin vermeye Ticaret Bakanlığı yetkilidir. Antrepo
izni sadece Türkiye’ de yerleşik kişilere verilir. Gümrük antreposu işletmesine izin verilen kişiye Antrepo
İşleticisi denilmektedir.
Gümrük Kanunu antrepo işleticisine birtakım sorumluluklar yüklemiştir buna göre; Antrepo işleticisi gümrük
antreposunda bulunduğu süre içerisinde eşyanın gümrük gözetimi altında bulunmasını sağlamaktan, eşyanın
muhafaza edilmesiyle ilgili yükümlülükleri yerine getirmekten ve Ticaret Bakanlığının vermiş olduğu izinde
belirlenmiş özel şartlara uymaktan sorumludur.
214
Gümrük yönetmeliğine göre gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın veya izin verildiği durumlarda serbest
dolaşımda bulunan eşyanın ihraç edilmek kaydıyla konulduğu yerler genel ve özel antrepolardır.
Uygulamadaki özellikleri sebebiyle, genel antrepoların A, B ve F tipleri; özel antrepoların, C, D ve E tipleri
bulunur.
A tipi antrepo, işleticisinin, stok kayıtlarını tuttuğu ve antrepoya konulan eşyada herhangi bir noksanlık olması
halinde gümrük vergilerini ödemekten sorumlu olduğu genel antrepo tipidir.
B tipi antrepo, antrepoya konulan eşyadan, Gümrük Kanunun 97’nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen
kullanıcının sorumlu olduğu, antrepo beyannamesini kullanıcının verdiği genel antrepo tipidir. Antrepo
işleticisinin sorumluluğu sınırlıdır. Antrepo işleticisi sadece antrepoyu kiralar. Antrepo stok kayıtları
tutulmadığından, beyanname ve belgeler gümrük kontrolüne esas teşkil eder.
F tipi antrepo, gümrük idarelerince işletilen genel antrepo tipidir. C tipi antrepo, işleticisi ve kullanıcısı aynı
kişi olan ve antrepoya alınan eşyadan bu kişinin sorumlu olduğu özel antrepo tipidir. D tipi antrepo, işleticisi
ve kullanıcının aynı kişi olduğu, Gümrük Kanunun 104’üncü maddesinin üçüncü fıkrasının uygulandığı özel
antrepo tipidir.
E tipi antrepo, işleticisi ve kullanıcısının aynı kişi olduğu, Gümrük Kanunun 93’üncü maddesinin dördüncü
fıkrası uyarınca, izin hak sahibinin depolama yerinin antrepo addedildiği veya depolama yeri olmazsa dahi
eşyaya antrepo rejimi hükümlerini uygulandığı özel antrepo tipidir.
Posta idaresinin sorumluluğu ve gümrüğün denetlemesi altında yabancı menşeli kolilerin konulması için
ayrılmış kapalı yerler de genel antrepo sayılır.
Geçici depolama yerleri, aynı zamanda A, B, C ve D tipi antrepo olarak Ticaret Bakanlığınca onaylanabilir
veya buralar F tipi antrepo olarak işletilebilir. A, C, D ve E tipi gümrük antrepoları, tarım ürünleri lisanslı
depoları olarak onaylanabilmektedir.
Gümrük antrepolarına konulan eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Ancak, gümrük
idarelerince gerek görülen hallerde, eşyaya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edilmesi
için bir süre belirlenebilir ancak ihracata bağlı önlemlerden yararlanabilecek tarım ürünleri için Ticaret
Bakanlığınca özel süreler belirlenebilmektedir ayrıca antrepoda bulunan eşyanın gümrükçe onaylanmış başka
bir işlem veya kullanıma tabi tutulması yönünde beyanname tescil ettirilmesi halinde otuz gün içinde
işlemlerinin bitirilmesi gerekir.
Antrepolara koyduğumuz ve ithalat yapılacak eşyalar iyi korunmaları, görünüşlerinin veya pazarlama
kalitelerinin geliştirilmesi ya da dağıtım veya yeniden satışa hazırlanmaları yönünden yönetmelikle belirlenen
mutat elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir. Elleçleme işlemleri, gümrük idarelerinin izniyle yapılabilir.
Gümrük Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük idarelerinden izin alınmak şartıyla geçici olarak gümrük
antreposundan çıkarılabilir ve eşya gümrük antreposu dışında bulunduğu süre içinde Gümrük Kanunu 102’nci
maddede belirtilen şartlar altında elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir. Antrepo rejimine tabi tutulmuş eşyanın
bir gümrük antreposundan diğer bir gümrük antreposuna nakli gümrük idarelerinin iznine bağlıdır.
İthal edilmek üzere bir antrepoya konulan eşya için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo
masrafları ile antrepoda kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan
ayrı olarak gösterilmeleri şartıyla gümrük kıymetine dâhil edilmez.
Antrepo işleticileri yıl sonunda antrepo mevcutlarına ilişkin bir listeyi gümrük idaresine verir. Her yıl, genel ve
özel antrepolardaki eşya gümrük idaresince, işletici tarafından verilen liste göz önünde bulundurulmak suretiyle
sayılır. Genel antrepolardaki eşyanın kısa sürede sayılamayacak kadar çok olması halinde, bunların gümrük
idareleri tarafından örnekleme yöntemiyle sayılması mümkündür. Antrepolarda yapılan sayım sonucunda
noksan çıkan eşyanın gümrük vergileri, duruma göre işletici veya kullanıcıdan tahsil edilir. Yapılan sayım
sonucunda fazla çıkan eşya kayıtlara alınır. Bu fazlalığın geçerli nedenlerden ileri geldiğine gümrük idaresince
kanaat getirilmediği takdirde, söz konusu eşya Gümrük Kanunun 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre
tasfiyeye tabi tutulur.
DOKUZUNCU KİTAP
Diğer Hükümler
BİRİNCİ KISIM
Geçici Depolama Yeri ve Antrepo İşletmelerinin Yükümlülükleri
215
BİRİNCİ BÖLÜM
Geçici Depolama Yerleri
Geçici depolama yeri işleticilerinde aranacak şartlar

(GY) MADDE 512
Geçici depolama yeri işleticilerinde aranacak şartlar
(1) (Değişik:RG-24/9/2021-31608) Geçici depolama yeri açmak üzere başvuran gerçek kişilerin ve tüzel
kişilerin yönetim kurulu başkanı ve üyeleri ile şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek
kişilerin, affa uğramış olsalar dahi, mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 26/9/2004 tarihli
ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamı; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin
işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, kamu güvenine karşı suçlar, suç işlemek
amacıyla örgüt kurma, rüşvet, zimmet, irtikâp, denetim görevinin ihmali, güveni kötüye kullanma, hırsızlık,
dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma ve iftira,
ihaleye fesat karıştırma, suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme, edimin ifasına fesat karıştırma,
muhafaza görevini kötüye kullanma suçlarından; 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu
kapsamı suçlardan, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarına ilişkin 4/1/1961 tarihli ve 213
sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesine (1/1/1999 tarihinden önceki dönem için aynı Kanunun 344
üncü maddesinin l-6 numaralı bentlerinde), 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa
(mülga 7/1/1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna, mülga 10/7/2003 tarihli ve
4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa), 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini
Koruma Hakkında Kanuna, 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun mülga ek 5 inci
maddesine, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair
Kanunun mülga 8 inci maddesinin dördüncü fıkrasına, 11/10/2006 tarihli ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin
Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna ve 12/6/1933 tarihli ve 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin
Murakabesi Hakkında Kanuna, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından 13/11/1996
tarihli ve 4208 sayılı Kara paranın Aklanmasının Önlenmesine, 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin
Murakabesi Hakkında Kanunda, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda ve 178 Sayılı Maliye Bakanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna,
19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa,
3/6/1986 tarihli ve 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanuna muhalefetten haklarında kesinleşmiş
mahkûmiyet kararı bulunmaması şarttır.
(2) Limited şirketlerde ortaklar ile şirket müdürünün birinci fıkrada belirtilen suçları işlememiş olmaları şarttır.
(3) Birinci ve ikinci fıkralarda sayılan kişiler arasında yurt dışında ikamet eden yabancı şahısların birinci fıkrada
sayılan suçları işlememiş olduklarına dair yazılı beyanlarına itibar edilir.
(4) Geçici depolama yeri işleticileri hakkında, birinci fıkrada belirtilen suçlardan kesinleşmiş mahkûmiyet
kararı verilmesi halinde geçici depolama yeri işletme izinleri iptal edilir.
(5) (Mülga:RG-24/9/2021-31608)
İzin
(GY) MADDE 513
(1) Geçici depolama yeri açıp işletmek isteyen kişiler izin almak için aşağıda sayılan belgelerle birlikte ilgili
gümrük müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurmaları gerekir.
a) 512’nci maddede sayılan suçlardan mahkûm olunmadığına dair adli sicil belgesi,
b) Geçici depolama yeri olarak açılıp işletilecek yerin mülkiyetinin veya üzerindeki sınırlı ayni hakkın başvuru
sahibine ait olduğunu belgeleyen onaylı tapu sicil örneği veya kira sözleşmelerinin aslı veya örnekleri,
c) İlgili Ticaret Sicili Gazetesinin (Değişik ibare:RG-1/4/2020-31086) (firmanın ortaklık yapısı ve sermaye
dağılımının son halini gösteren) aslı veya gümrük müdürlüğünce onaylanmış örneği,
ç) Mülga
d) Geçici depolama yeri alanının tümünü gösteren, Resmî kurum ve kuruluşlar, belediyeler veya ilgili odalara
kayıtlı mühendis ve mimarlarca onaylanmış plan veya kroki,
e) Geçici depolama yeri olarak açılmak istenilen yer; belediye sınırları içerisinde ise ilgili belediye
başkanlığından alınacak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, diğer yerlerde ise ilgili yerden (valilikler ya da
konusu ile ilgili yetkili Kurum veya Kuruluş) alınacak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı veya buna karşılık gelen
belge,
f) Geçici depolama yerini ve eklentilerini içten, dıştan ve her bir cepheden ayrıntılı bir şekilde gösteren ilgili
gümrük müdürlüğünce onaylı fotoğraflar,
g) Vergi mükellefiyet belgesi,
ğ) Geçici depolama yerinde yangın ve patlamalar için gerekli önlemlerin alındığını gösteren itfaiye raporu,
h) Ek-79’da yer alan taahhütname.
216
(Mülga ibare:RG-19/6/2021-31516) yukarıda sayılan belgelerin asıllarının gümrük idaresine gösterilmesi
halinde gümrükçe onaylanmış bir örneklerinin dosyasında bulundurulması yeterlidir. Gümrük idarelerince bu
belgeler yanında gerekli görülen hallerde ilave bilgi ve belge istenilebilir.
(2) Gümrük müdürlüğü talep edilen geçici depolama yerinin;

a) Eşyanın güvenli bir şekilde muhafazasını sağlayacak nitelikte,
b) Gümrüklü sahada veya gümrük idaresi bulunan deniz ve hava limanı içerisinde veya iç gümrük idarelerinde
gümrük müdürlüğüne bitişik,
c) Eşya giriş ve çıkışına uygun açık ve/veya kapalı alanı,
ç) Eşya miktarının tespiti ile eşyanın boşaltılması ve yüklenilmesine yönelik gerekli teknik donanıma sahip,
d) Yangın söndürme ve aydınlatma tesisatı,
e) Memur çalışma yerine sahip
olduğunun tespiti ve ilgili diğer hususların da belirtildiği görgü raporunu görüşleri ile birlikte bölge
müdürlüğüne gönderir.
(3) İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen yerler dışında geçici depolama yeri açma talepleri ile ilgili olarak,
açılması düşünülen geçici depolama yerinde gümrük gözetimi ve denetimini olumsuz etkileyecek bir durumun
olup olmadığı, geçici depolama yeri açılmasına ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığı ve yatırım
yapılacak yere eşya sevkiyatının gümrük denetimi altında güvenli bir şekilde yapılıp yapılamayacağı
hususlarına ilişkin Bölge Müdürlüğünce yapılacak değerlendirme dikkate alınarak Bakanlıkça ön izin
verilebilir. Ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığına dair değerlendirme; geçici depolama yeri
açılacak yerdeki diğer geçici depolama yerlerinin fiziki kapasiteleri, dönemsel doluluk oranları, başvurunun
yapıldığı gümrük müdürlüğünün işlem hacmi, gümrük müdürlüğünün idari kapasitesi ve geçici depolama yeri
açılmasının öngörüldüğü yerdeki ticari ve sınai yatırımları da dikkate alacak şekilde yapılır. Ön izin
başvuruları, dilekçe, (Değişik ibare:RG-1/4/2020-31086) birinci fıkranın (a), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen
belgeler ile birlikte ilgili gümrük müdürlüğüne yapılır.
(4) Bölge müdürlüğü durumu inceleyerek görüşü ile birlikte ilgili dosyasını Bakanlığa intikal ettirir.
Müracaatlar Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(5) (Değişik:RG-7/2/2013-28552) (Değişik cümle:RG-19/6/2021-31516) Kamu kurum veya kuruluşlarının

geçici depolama yeri açma ve işletme taleplerinde birinci fıkrada belirtilen adli sicil belgesi ve ticaret sicil
gazetesi aranmaz. Bunların görev alanı itibariyle faaliyette bulundukları yerlerdeki geçici depolama yeri açma
ve işletme taleplerinde, ayrıca iş yeri açma veya (Değişik ibare:RG-1/8/2017-30141) çalışma ruhsatı veya
bunun yerine geçen belge aranmaz.
(6) Gümrük idaresi ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sorumluluğunda geçici depolama yerinin olması,
mevcut geçici depolama yerlerinin ihtiyacı karşılaması ve ekonomik yönden ihtiyaç bulunmaması halinde yeni
geçici depolama yeri açılışına izin verilmez.
(7) İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen yerler dışında geçici depolama yeri olarak açılıp işletilmek istenilen
yerlerin, en az 3.000 m2’si kapalı olmak üzere 10.000 m2’den küçük olmaması ve mutat yolların izlenmesi
kaydıyla gümrük müdürlüğüne en fazla 10 km mesafede olması gerekir. Taşıt depolanacak geçici depolama
yerlerinde kapalı alan ile havayolu ile hızlı kargo taşımacılığına ilişkin açılacak geçici depolama yerlerinde
alan şartı aranmaz.
(8) Ön izinle açılacak geçici depolama yerlerinde, geçici depolama yeri işleticisinin aynı gümrük müdürlüğü
denetiminde kapalı alanı bulunan geçici depolama yerinin bulunması ve buranın ihtiyacı karşılaması halinde,
yedinci fıkrada yer alan kapalı alan şartı aranmaz.
(9) Geçici depolama yeri açma izni almak üzere başvuracak limited veya anonim şirketlerin, gümrük mevzuatı
uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu ile vergi mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi borcu bulunmaması
şarttır.
Geçici depolama yeri bulunmayan yerler

(GY) MADDE 514
(1) Gümrük Yönetmeliğinin 97’nci maddesi kapsamında geçici depolama yeri bulunmayan yerlerdeki eşyanın
konulduğu yerin geçici depolama yeri olarak kabul edilmesine ilişkin başvuru ve buna ilişkin işlemler, gümrük
müdürlüğünün görüşü üzerine bağlı bulunulan bölge müdürlüğünce sonuçlandırılır ve Bakanlığa bilgi verilir.
Geçici depolama yeri olarak kabul edilen söz konusu yerlere konulan eşyaya ilişkin gümrük işlemlerinin
tamamlanmasını müteakip bu yerin geçici depolama yeri statüsü sona erer.
Geçici depolama yeri işleticilerinin gümrüğe karşı sorumlulukları

(GY) MADDE 515
(Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-1/8/2017-30141)
217
(1) (Değişik:RG-3/1/2023-32062)(45) Eşyanın geçici depolama yerine giriş ve çıkışına ilişkin kayıtlar, asgari
olarak;
a) Eşyanın girişindeki beyan veya belge numarası ve tarihini,
b) Giriş tarihini,
c) Girişteki eşya miktarını,
ç) Eşyanın çıkışındaki beyan veya belge numarası ve tarihini,
d) Çıkış tarihini,
e) Çıkıştaki eşya miktarını,
f) Eşyanın geçici çıkarılması halinde buna ilişkin bilgileri,
g) Eşyanın elleçlemeye tabi tutulması halinde buna ilişkin bilgileri,
içerecek şekilde, geçici depolama yeri işleticilerince eşyanın girişine ve çıkışına eş zamanlı olarak bilgisayar
ortamında tutulur. Bu kayıtlar her zaman gümrüğün denetlemesine hazır halde bulundurulur.
(2) Geçici depolama yerlerinde bulunan eşyanın geçerli veya zorlayıcı nedenler dışında ziyanından, hasara
uğramasından veya değiştirilmesinden doğan mali sorumluluk işleticilere aittir. Bu sorumluluk söz konusu
eşyaya ait gümrük vergileri ile Kanunun 236 ncı maddesindeki cezaların gümrük idaresine ödenmesini de
kapsar. Sorumlular hakkında duruma göre ayrıca 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri
uyarınca işlem yapılır.
Sahibinin talebi üzerine geçici depolama yerinin devri veya kapatılması
(GY) MADDE 516
(1) Geçici depolama yeri işleticisi hak ve yükümlülükleri izin üzerine başka bir kişiye devredilebilir.
(2) Devre izin verilebilmesi, devretmek isteyenin taahhütlerini tamamen yerine getirmiş olması ve devralacak
olanın da gerek geçici depolama yerinde var olan, gerek sonradan konacak eşya ve maddeler dolayısıyla terettüp
eden yükümlülük, sorumluluk ve diğer taahhütleri yüklenmesi şartlarına bağlıdır.
(3) İşletilmekte olan geçici depolama yerinin devri için işletmeci ile geçici depolama yerini devralmak isteyen
işletici tarafından müştereken geçici depolama yerinin bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğüne müracaat
edilmesi gerekir.
(4) Geçici depolama yerinin devrine ilişkin düzenlenen sözleşme ve devralmak isteyen kişiye ilişkin devir
konusu geçici depolama yeri için 512 ve 513’üncü maddelerde bahsi geçen tüm şartların sağlandığını ispat eden
belgelerin ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi zorunludur.
(5) Gümrük müdürlüğü tarafından, geçici depolama yerinin mevcut işletmecisinin taahhütlerini tamamen
yerine getirip getirmediği incelenir ve görüş de belirtilmek suretiyle talep Ticaret Bakanlığı bölge müdürlüğüne
intikal ettirilir. Bölge müdürlüğünce geçici depolama yeri devir talepleri görüş belirtilmek suretiyle Bakanlığa
(Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğüne) aktarılır.
(6) Açtıkları geçici depolama yerini kısmen veya tamamen kapatmak isteyenler, bu taleplerini yazılı olarak
ilgili gümrük idaresine bildirir.
(7) Sahiplerinin isteği üzerine geçici depolama yerlerinin kapatılmasına ilişkin talepler, geçici depolama yerinin
faaliyet gösterdiği yıllara ilişkin harç makbuzlarının tamam olduğunun, boş olduğunun ve defter kayıtlarına
uygunluğunun tespit edilmesi üzerine ilgili gümrük müdürlüğünce sonuçlandırılır ve sonucundan bölge
müdürlüğüne bilgi verilir.
(8) Kapatılacak geçici depolama yerlerine yeniden eşya konmasına izin verilmez ve varsa buradaki eşya, her
türlü masrafı geçici depolama yeri sahipleri veya işleticilerine ait olmak üzere gümrük idaresince gösterilen
diğer geçici depolama yerlerine nakil veya yabancı memleketlere ihraç olunur ya da Kanunun 74’üncü maddesi
çerçevesinde serbest dolaşıma sokulur. Bu işlemler tamamlanıncaya kadar geçici depolama yeri sahipleri veya
işleticilerinin taahhüt ve sorumluluğu devam eder.
Geçici depolama yeri işletme izninin geri alınması
218
(GY) MADDE 517
(1) Taahhütlerini ve Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen geçici depolama yeri
işleticilerine tebligat yapılarak bir yılı geçmeyecek şekilde belirlenen süre içerisinde bu yükümlülüklerini
yerine getirmeleri, aksi halde verilen süre sonunda geçici depolama yeri açma ve işletme izninin geri alınacağı
bildirilir. İstenen hususlar yerine getirilmediği takdirde, durum ilgili bölge müdürlüğü aracılığıyla Bakanlığa
iletilir. Bakanlıkça işletme izni geri alınır.
(2) Ticaret Bakanlığı Müfettişi ve Müfettiş yardımcıları ile gümrük idare amirleri veya yetkili kılınacak
görevliler tarafından yapılacak denetleme neticesinde kaçakçılık gibi bir suistimal ve/veya yolsuzluk
saptanması halinde, (Değişik ibare: RG-1/8/2017-30141) tedbir olarak geçici depolama yerine eşya girişine izin
verilmez ve durum Bakanlığa iletilir. Yapılacak inceleme sonucunda geçici depolama yeri açma ve işletme izni
Bakanlıkça geri alınabilir.
(3) İznin geri alındığı hallerde de geçici depolama yerlerindeki eşya hakkında 516’ncı maddenin (Değişik ibare: RG-
22/1/2016-29601) sekizinci fıkrası hükümleri uygulanır.
(4) 516’ncı madde hükümleri çerçevesinde sahiplerinin isteği ile kapatılma hali hariç, geçici depolama yeri
açma ve işletme izni geri alınan;
a) Gerçek kişilere,
b) Tüzel kişilere,
c) Tüzel kişiliğin yönetim kurulu üyelerine, şirketi temsile yetkili kişilere ve şirket sermayesinin %10 veya
daha fazlasına sahip gerçek kişilere,
ç) (c) bendinde belirtilen gerçek kişilerin yer aldığı diğer tüzel kişilere,
İznin geri alındığı tarihten itibaren 5 yıl süre ile yeniden geçici depolama açma izni verilmez. Bu süre geçtikten
sonra, bu fıkrada sayılan kişilerin geçici depolama yeri açmak veya devralmak istemeleri halinde müracaatlar,
ilgili bilgi, belge ve veriler dikkate alınarak Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(5) Geçici depolama yeri işleticisinin taahhüt ve yükümlülüklerine aykırı hareket etmesi nedeniyle vergi
kaybına neden olunması halinde geçici depolama izni geri alınabilir.
(6) Geçici depolama yerinde kaçakçılık gibi bir suistimal ve/veya yolsuzluk saptanması veya beşinci fıkrada
belirtilen durum nedeniyle geçici depolama yeri açma ve işletme izni geri alınan kişilere, yeni bir geçici
depolama yeri açma ve işletme izni verilmez.
İKİNCİ BÖLÜM
Gümrük Antrepoları
Yatırım izni
(GY) MADDE 518
(1) Antrepo açma ve işletme izni almak üzere başvuracak gerçek ve tüzel kişiler, yatırım yapmadan önce,
antreponun bağlı bulunacağı gümrük müdürlüğüne dilekçe ile başvurur. Akaryakıt antrepoları hariç olmak
üzere, özel antrepolar için yatırım izni aranmaz.
(2) (Değişik:RG-3/1/2023-32062) Yatırım izni yalnızca kamu kuruluşları ve belediyeler ile 13/1/2011 tarihli
ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş, asgari iki yıldır faaliyette bulunan, 15/6/2012
tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları
Hakkında Kararın EK-1’inde yer alan Yatırım Teşvik Uygulamalarında Bölgeler başlıklı tablosunda sayılan ve
ödenmiş sermayesi;
a) 1. ve 2. Bölge kapsamındaki iller için 10.000.000 TL,
b) 3. ve 4. Bölge kapsamındaki iller için 5.000.000 TL,
c) 5. ve 6. Bölge kapsamındaki iller için 3.000.000 TL,
olan anonim ve limited şirketlere verilebilir. Asgari iki yıldır faaliyette bulunma ve ödenmiş sermaye miktarının
tespitinde, anonim ve limited şirketlerde unvan değişikliği veya şirket birleşmeleri göz önünde bulundurulur.
(3) (Değişik:RG-24/9/2021-31608) Antrepo açma izni almak üzere başvuracak gerçek kişilerin ve tüzel
kişilerin yönetim kurulu başkanı ve üyeleri ile şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek
kişilerin, affa uğramış olsalar dahi, mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 26/9/2004 tarihli
ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamı; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin
işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, kamu güvenine karşı suçlar, suç işlemek
amacıyla örgüt kurma, rüşvet, zimmet, irtikâp, denetim görevinin ihmali, güveni kötüye kullanma, hırsızlık,
dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma ve iftira,
ihaleye fesat karıştırma, suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme, edimin ifasına fesat karıştırma,
219
muhafaza görevini kötüye kullanma suçlarından; 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu
kapsamı suçlardan, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarına ilişkin 4/1/1961 tarihli ve 213
sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesine (1/1/1999 tarihinden önceki dönem için aynı Kanunun 344
üncü maddesinin l-6 numaralı bentlerinde), 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa
(mülga 7/1/1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna, mülga 10/7/2003 tarihli ve
4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa), 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini
Koruma Hakkında Kanuna, 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun mülga ek 5 inci
maddesine, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair
Kanunun mülga 8 inci maddesinin dördüncü fıkrasına, 11/10/2006 tarihli ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin
Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna ve 12/6/1933 tarihli ve 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin
Murakabesi Hakkında Kanuna, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından 13/11/1996
tarihli ve 4208 sayılı Kara paranın Aklanmasının Önlenmesine, 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin
Murakabesi Hakkında Kanunda, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda ve 178 Sayılı Maliye Bakanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna,
19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa,
3/6/1986 tarihli ve 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanuna muhalefetten haklarında kesinleşmiş
mahkumiyet kararı bulunmaması şarttır.
(4) (Değişik:RG-1/4/2020-31086) Limited şirketlerde ortaklar ile şirket müdürünün üçüncü fıkrada belirtilen
suçlardan haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunmaması şarttır.
(5) (Değişik :RG-3/1/2019/-30644) Üçüncü ve dördüncü fıkralarda sayılan kişiler arasında yurt dışında ikamet
eden yabancı şahısların üçüncü fıkrada sayılan suçları işlememiş olduklarına dair yazılı beyanlarına itibar edilir.
(6) (Değişik :RG-3/1/2019/-30644) Antrepo işleticileri hakkında, üçüncü fıkrada belirtilen suçlardan
kesinleşmiş mahkûmiyet kararı verilmesi halinde antrepo işletme izinleri iptal edilir.
(7) (Mülga:RG-24/9/2021-31608)
(8) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Gümrük müdürlüğü başvuruya ilişkin görüşünü başvuru dilekçesi, ilgili Ticaret
Sicili Gazetesi (Mülga ibare:RG-19/6/2021-31516) ve üçüncü fıkrada sayılan kişilere ait adli sicil belgeleri ile
birlikte gümrük ve ticaret bölge müdürlüğüne iletir. Bölge müdürlüğü, gümrük gözetimi ve denetimini olumsuz
etkileyecek bir durumun olup olmadığı, antrepo açılmasına ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığı ve
yatırım yapılacak yere eşya sevkiyatının gümrük denetimi altında güvenli bir şekilde yapılıp yapılamayacağı
hususlarına ilişkin görüşleri ile birlikte talebi Bakanlığa intikal ettirir. Ekonomik yönden ihtiyaç bulunup
bulunmadığına dair değerlendirme; antrepo açılacak yerdeki diğer antrepo ve geçici depolama yerlerinin fiziki
kapasiteleri, dönemsel doluluk oranları, başvurunun yapıldığı gümrük müdürlüğünün işlem hacmi, gümrük
müdürlüğünün idari kapasitesi ve antrepo açılmasının öngörüldüğü yerdeki ticari ve sınai yatırımları da dikkate
alacak şekilde yapılır. Yatırım izni talepleri Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(9) Yatırım izni verilen başvuru sahiplerine yapılacak bildirim tarihinden itibaren altı ay içerisinde antrepo
olarak açılmak istenen tesisin/yerin hazır hale getirilerek ilgili gümrük müdürlüğüne başvurulması gerekir. Bu
süre içerisinde açılıp işletilmek istenen tesisin/yerin hazırlanamaması veya gerekli belgelerin sunulamaması
halinde söz konusu süre içerisinde ilgili gümrük müdürlüğü ve bölge müdürlüğü aracılığıyla Bakanlıktan ek
süre talebinde bulunulması gerekir. İlgililerce süresi içerisinde başvuru yapılmaması veya ek süre talebinde
bulunulmaması halinde verilen yatırım izni iptal edilmiş sayılır.
(10) Özellikli eşyanın depolanacağı antrepolar ile lojistik faaliyetlerin yürütüldüğü deniz limanı, havalimanı,
gümrüklü sahalar ve Bakanlıkça belirlenen lojistik merkezler içerisinde açılacak antrepolarda beşinci fıkrada
yer alan ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığına dair değerlendirme ölçütlerine bağlı kalınmaksızın
idarenin genel değerlendirmesi ile yatırım izni talepleri sonuçlandırılabilir.
İzin
(GY) MADDE 519
(1) (Değişik: RG-25/5/2022-31846) Antrepolar için antrepo açma ve işletme izinleri süresiz olarak verilir.
Yapılan kontrol, inceleme ve denetimlerde bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen
antrepolarla ilgili olarak 525 inci madde hükümleri uygulanır.
(2) Genel antrepo olarak açılıp işletilmesi istenen yerlerin mutat yolların izlenmesi kaydıyla gümrük
müdürlüğüne en fazla 50 km. mesafede olması gereklidir.
(3) Genel antrepo olarak açılıp işletilmesi istenen yerlerin açık ve/veya kapalı alanları toplamı büyükşehir
belediyesi sınırları içerisinde 5.000 m²’den, diğer yerlerde ise 3.000 m²’den küçük olamaz. Soğuk hava tertibatı
ya da yanıcı, parlayıcı, patlayıcı nitelikteki eşya için özel tertibat gerektiren (Değişik ibare: RG-1/4/2020-
31086) veya kıymetli maden ve kıymetli taşların konulduğu antrepolar, antrepo alanının en az yarısı bu nitelikte
220
eşyanın depolanacağı bölümlerden oluşan antrepolar ile havalimanı, demiryolu istasyonu/aktarma tesisi ve
deniz limanı sahasında bulunan, havayolu ile kargo taşımacılığında kullanılan antrepolar bu şarta tabi değildir.
Başvuru için aranacak belgeler

(GY) MADDE 520
(1) Antrepo açma ve işletme izni almak isteyen kişilerin Ek-80’in “I. BAŞVURU İÇİN ARANACAK BİLGİ
VE BELGELER” bölümünde belirtilen belgeler ve Ek-81’de yer alan taahhütname ile antreponun bağlı
bulunacağı gümrük müdürlüğüne başvuruda bulunmaları gerekir.
Başvurunun incelenmesi
(GY) MADDE 521
(1) İlgili gümrük müdürlüğü, söz konusu talebi antreponun Ek-80’in II. ANTREPOLARDA ARANACAK
ŞART VE NİTELİKLER bölümünde sayılan nitelikleri taşıyıp taşımadığı ve eşyanın güvenli bir şekilde
muhafazasını sağlayacak durumda olup olmadığı ile mesafesinin genel antrepo olarak açılmak istenilen yerlere
münhasır olmak üzere, mutat yolların izlenmesi kaydıyla gümrük müdürlüğüne en fazla 50 km. mesafede
olması şartının sağlanıp sağlanmadığı hususlarındaki tespitlerini müteakip görüşleri ile birlikte bağlı olduğu
bölge müdürlüğüne gönderir. Antrepo olarak açılmak istenen yerin, ilgili gümrük müdürlüğünün bağlı
bulunduğu bölge müdürlüğünün görev ve sorumluluk alanı içerisinde bulunması esastır. Açılmak istenen genel
antreponun adresi itibarıyla 50 km. mesafe içerisinde ilgili bölge müdürlüğünün görev ve sorumluluk alanında
birden fazla yetkili gümrük müdürlüğü bulunması halinde, işletici bu gümrük müdürlüklerinden birini tercih
edebilir. Bakanlıkça belirlenecek hallerde veya ilgili gümrük müdürlüğünün ihtisas gümrüğü uygulamasına tabi
eşyanın serbest dolaşıma girişinde yetkili gümrük idaresi olması ve antrepoya sadece bu kapsamdaki eşyanın
alınması, açılmak istenen antreponun ilgili gümrük müdürlüğüne en fazla 50 km. mesafede olması ve gümrük
gözetim ve denetimini olumsuz etkileyecek bir durumun olmaması şartlarının bir arada sağlanması durumunda,
bölge müdürlüğünün görev ve sorumluluk alanı dışında antrepo açılmasına ve bir gümrük müdürlüğü
denetimindeki antreponun başka bir bölge müdürlüğü bağlantısı gümrük müdürlüğüne bağlanmasına izin
verilebilir.
(2) (Değişik:RG-1/8/2017-30141) Başvurunun incelenmesi esnasında ilgili gümrük müdürlüğü tarafından

antrepo olarak açılmak ve işletilmek üzere hazırlanan yer için görgü raporu düzenlenir. Görgü raporu; söz
konusu yerin ek-80’in II. ANTREPOLARDA ARANACAK ŞART VE NİTELİKLER bölümünde belirtilen
şart ve nitelikleri taşıyıp taşımadığının ve eşyanın güvenli bir şekilde muhafazasını sağlayacak durumda olup
olmadığının yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından yapılan tespitine ilişkin tüm bilgileri, antreponun
özelliğine göre bulunması öngörülen koşulları, antrepo alanının tam adresini ve özellik arz eden eşyanın
depolandığı antrepolarda Ek-80’in II. Bölümü’nün B kısmında belirtilen şart ve nitelikleri taşıyıp taşımadığı
hususlarını kapsar.
(3) (Değişik:RG-1/8/2017-30141) Antrepo açılış taleplerine ilişkin başvurular, yerinde incelemeler de

yaptırılmak suretiyle ilgili antreponun fiziki yapısının bu Yönetmelikte belirtilen vasıf ve şartları haiz olup
olmadığı hususu ile birlikte 518 inci maddenin (Değişik ibare:RG-1/4/2020-31086) sekizinci fıkrasında
belirtilen hususlar ve dış ticaret politikaları göz önünde bulundurularak gümrük müdürlüğünce incelenir ve
görüş de belirtilmek suretiyle talep bölge müdürlüğüne intikal ettirilir. Antrepo açılış talepleri, bölge
müdürlüğünün görüşü ile birlikte Bakanlığa aktarılır ve Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(4) Gümrük antreposunun işletilmesine ilişkin şartlar verilen izinde gösterilir. Antrepo (Ek ibare:RG-
1/8/2017-30141) açma ve işletme izin belgesinde antreponun tipi ve kodu yazılır.
(5) (Ek:RG-12/6/2012-28321) 330 uncu maddesinin altıncı fıkrası uyarınca, aynı antrepo açma ve işletme izni
kapsamında bir antreponun belirli bir bölümünde parlayıcı, patlayıcı, yanıcı ve yanmayı artırıcı eşyanın
depolanmasının istenmesi durumunda, ayrıca buna uygun itfaiye raporu, taahhütname ve ilgili diğer belgelerin
de gümrük idaresine sunulması gerekir.
(6) (Ek:RG-1/4/2020-31086) Antrepo açma ve işletme yeri izni almak üzere başvuracak limited veya anonim
şirketlerin, gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu ile vergi mevzuatı uyarınca kesinleşmiş
vergi borcu bulunmaması şarttır.
Gümrük idaresine karşı sorumluluk

(GY) MADDE 522
(1) Antrepo işleticileri ve kullanıcıları; eşyanın gümrük antreposunda bulunduğu süre içerisinde gümrük
gözetimi altında bulunmasını sağlamak, eşyanın iyi muhafaza edilmesi konusunda yükümlülüklerini yerine
getirmek ve izinde belirtilen şartlara uymak zorundadır.
(2) Antrepo işleticileri ve/veya kullanıcıları, antrepolarına alınan eşyanın girerken gümrük idaresince tespit
edilen miktarı üzerinden ve eğer tespit yapılmamışsa belgelerinde yazılı miktarları üzerinden, antrepoda eşya
değiştirilmesinden, gümrük idaresine karşı mali bakımdan sorumludur.
221
(3) Bu sorumluluk, eşyanın gümrük idaresince tespit olunan veya belgelerinde ve antrepo beyannamesinde
yazılı miktarına ve cinsine göre eksiklik veya değişiklik ortaya çıkması halinde, bunlara ait gümrük vergilerinin
ve cezalarının ödenmesini kapsar.
(4) Ancak ;
a) Eşyanın tabiatından doğan kayıp ve firelerin,
b) Gümrüğün gözetimi ve denetimi altında, antrepoda yapılan işleme faaliyeti sonucu ortaya çıkan
noksanlıkların,
c) Antrepo işleticilerinin ve kullanıcılarının kusur ve hatalarından meydana gelmeyen telef, kayıp, çalınma ve
diğer haller dolayısıyla meydana gelen eksikliklerin,
gümrük idaresine ispat edilmesi ve bunun idarece de kabul edilmesi halinde sorumluluk söz konusu olmaz.
(5) Eşya gümrük vergileri de dahil olduğu halde sigortalanmış ve sigorta sözleşmesine göre bu vergileri sigorta
şirketinden tazminat olarak alınmış ise, bu gibi noksanlık ve eksikliklere ait gümrük vergileri sigorta ettirenden
veya lehine ettirilenden alınır.
(6) Yukarıda yazılı nedenler dışında kalan noksanlıklar kabul edilmez. Bunların vergi ve cezaları toplamından
oluşan tutar, yerine göre işletici veya kullanıcıya tazmin ettirilir.
(7) Tabiatları gereği antrepolarda ve antrepolar arası taşımalarda fire veren eşyanın ek-11’de yer alması halinde
fire miktarlarının belirlenmesinde bu oranlar dikkate alınır.
(8) (Ek:RG-1/4/2020-31086) Türkiye Gümrük Bölgesine denizyoluyla konteyner ile taşınarak getirilen ve giriş
gümrük idaresince miktar tespiti yapılmaksızın belgelerinde kayıtlı miktarlara göre antrepo beyannamesi
verilerek aynı gümrük müdürlüğüne bağlı bir gümrük antreposuna konteyner ile sevk edilen eşyanın antrepoya
alınması sırasında eşyanın kap adedinde antrepo rejimi beyanına göre farklılık tespit edilmesi halinde,
kullanıcıdan söz konusu farklılığın sebebinin 45 gün içinde izah edilmesi istenir. Süresi içerisinde talepte
bulunulması halinde bu süre gümrük idaresince 30 gün daha uzatılabilir. Söz konusu farklılığın kap adedinde
eksikliğe ilişkin olması durumunda antrepo beyannamesinde gerekli düzeltme yapılarak (a) bendine, fazlalığa
ilişkin olması durumunda ise fazla çıkan eşya antrepo işleticisinin sorumluluğunda antrepoya alınarak (b)
bendine göre işlem yapılır. Eksiklik veya fazlalığa konu olmayan kaplara ilişkin gümrük işlemleri devam
ettirilir.
a) Eşyanın mahrecinden eksik yüklendiğinin ve eksikliğin kullanıcıdan kaynaklanmadığının süresi içinde
kanıtlanamaması halinde eksik çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergileri kullanıcıdan tahsil edilir ve ayrıca
kullanıcı hakkında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.
b) Eşyanın mahrecinden fazla yüklendiğinin süresi içinde kanıtlanması halinde fazla çıkan eşyanın ilgilisi
tarafından gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına izin verilir. Eşyanın mahrecinden
fazla yüklendiğinin süresi içinde kanıtlanamaması halinde fazla çıkan eşya Kanunun 177’nci maddesi
kapsamında tasfiyeye tabi tutulur.
Sahibinin isteği üzerine antreponun devri veya kapatılması

MADDE 523
(1) Antrepo işleticisinin hak ve yükümlülükleri izin üzerine başka bir kişiye devredilebilir.
(2) Devre izin verilebilmesi için, devretmek isteyenin taahhütlerini tamamen yerine getirmiş olması ve
devralacak olanın da gerek antrepoda var olan, gerek sonradan konacak eşya ve maddeler dolayısıyla terettüp
eden yükümlülük, sorumluluk ve diğer taahhütleri yüklenmesi gerekir.
(3) Özel antrepoların devri durumunda, antrepodaki eşyanın devralana devredilmemesi halinde, bu eşyanın
antrepodan çıkarılması için gümrük idaresince bir aylık süre verilir. Bu sürenin uzatılmasını gerektirir bir
durumun olması halinde, bu süre gümrük idaresince en çok iki ay uzatılabilir.
(4) D tipi antrepo, ancak kayıt yoluyla rejime giriş iznine sahip bir başka kişiye devredilebilir.
(5) İşletilmekte olan genel ve özel antrepoların devri için işletmeci ile antrepoyu devralmak isteyen kişi
tarafından bağlı bulunulan gümrük müdürlüğüne müştereken müracaat edilmesi gerekir. Başvuru dilekçesinde
devre ekonomik yönden neden ihtiyaç duyulduğu açıklanır.
(6) Antrepoyu devralmak isteyen gerçek veya tüzel kişi tarafından; 518 inci maddenin ikinci, üçüncü ve
dördüncü fıkralarında, 519 uncu maddede ve Ek-80’in I. BAŞVURU İÇİN ARANACAK BİLGİ VE
BELGELER bölümünde bahsi geçen tüm şartların sağlandığını ispat eden belgelerin ve antreponun devrine
ilişkin düzenlenen sözleşmenin ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekir.
(7) Gümrük müdürlüğü tarafından, antreponun mevcut işletmecisinin taahhütlerini tamamen yerine getirip
getirmediği ve devralan kişiye ilişkin koşulların sağlanıp sağlanmadığı incelenir ve görüş de belirtilmek
222
suretiyle talep bölge müdürlüğüne intikal ettirilir. Antrepo devir talepleri, bölge müdürlüğünün görüşü ile
birlikte Bakanlığa aktarılır ve Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(8) Açtıkları genel ve özel antrepoları kapatmak isteyenler, bu taleplerini yazılı olarak ilgili gümrük
müdürlüğüne bildirir.
(9) Sahiplerinin isteği üzerine genel ve özel antrepoların tamamen veya kısmen kapatılmasına ilişkin talepler,
antreponun faaliyet gösterdiği yıllara ilişkin harç makbuzlarının tamam olduğunun, antreponun boş olduğunun
ve defter kayıtlarına uygunluğunun tespit edilmesi üzerine ilgili gümrük müdürlüğünce sonuçlandırılır ve bölge
müdürlüğünce Bakanlığa bilgi verilir.
(10) Kapatılacak antrepolara yeniden eşya konmasına izin verilmez ve varsa buradaki eşya, her türlü masrafı
antrepo sahiplerine ait olmak üzere en geç altı ay içerisinde gümrük müdürlüğünce gösterilen diğer antrepolara
nakil veya yabancı memleketlere ihraç olunur ya da Kanunun 74’üncü maddesi çerçevesinde serbest dolaşıma
sokulur. Bu işlemler tamamlanıncaya kadar antrepo işleticisi ve/veya kullanıcısının taahhüt ve sorumluluğu
devam eder.
(11) Devrin şirket birleşmesi, bölünmesi veya tür değiştirmesi nedeniyle gerçekleşmesi halinde 518 inci
maddenin sekizinci fıkrası hükmü uygulanmaz ve antrepoyu devretmek isteyen eski işleticinin antreponun
fiziki alanına ilişkin sağladığı mevcut koşulların antrepo izninin geçerlilik süresinin bitimine kadar korunması
yeterlidir. Sadece antrepo işletme izninin devredilmesi durumlarında devralmak isteyen işleticinin antreponun
fiziki alanına ilişkin mer’i mevzuatla getirilen şartları yerine getirmesi gerekir.
(12) (Ek:RG-1/4/2020-31086) (Değişik:RG-24/9/2021-31608) Şirket hisselerinin devri durumunda, 10 iş

günü içerisinde Gümrük Müdürlüğüne bilgi verilir. Şirket sermayesinin %10 veya fazlasının devredilmesi
durumunda, devralan kişilere ilişkin 518 inci maddenin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Söz konusu üçüncü
fıkra hükmünde yer alan koşulun sağlanamaması durumunda, yürürlükte olan mevzuata uygun şartlar
sağlanıncaya kadar antrepoya eşya girişine izin verilmez.
Antrepolarda yapılacak değişiklikler

MADDE 524
(1) Antrepolarda yapılmak istenilen ve antrepo planında değişiklik yapılmasını gerektiren tadilat, genişletme
ve daraltma talepleri antreponun mevcut işletmecisinin taahhütlerini tamamen yerine getirip getirmediğinin
incelenmesi neticesine göre gümrük müdürlüğünün görüşü ile birlikte bölge müdürlüğüne aktarılır ve bölge
müdürlüğünce sonuçlandırılarak Bakanlığa bilgi verilir. Genişletme ve daraltma taleplerinde antrepo işletme
iznine hak kazanılmasından sonra talep edilen değişikliğe ilişkin gerçekleştirilen mevzuat değişiklikleri dikkate
alınır. Söz konusu talepler dışında kalan ve antrepo planında değişiklik yapılmasını gerektirmeyen değişiklik
talepleri ise gümrük müdürlüğünce sonuçlandırılır ve bölge müdürlüğünce Bakanlığa bilgi verilir.
(2) Antreponun aynı gümrük idaresi veya aynı Bölge Müdürlüğü bağlantısı farklı gümrük idaresi denetiminde
bulunan başka bir adrese taşınması talepleri ile akaryakıt antrepolarına ilişkin tank ilavesi talepleri gümrük
müdürlüğünce görüş belirtilmek suretiyle bölge müdürlüğüne intikal ettirilir. Talep bölge müdürlüğünün
görüşü ile birlikte Bakanlığa aktarılır ve Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(3) Bu madde kapsamında yapılacak değişiklik; akaryakıt antrepolarında tank ilavesi ise Ek-80’in I.
BAŞVURU İÇİN ARANACAK BİLGİ VE BELGELER bölümünün 1-a, 1-b, 1-g, 1-h maddelerinde belirtilen
belgeler, bunun dışında kalan değişiklikler için ise, değişikliğin özelliğine göre gerekli görülen belgeler ibraz
edilir ve her türlü değişiklik başvurusunda yapılacak değişikliğe ilişkin bütün ayrıntılar başvuru dilekçesinde
belirtilir.
(4) Birinci ve ikinci fıkrada yer alan işlemlere ilişkin yetkilendirilmiş gümrük müşavirince tespit raporu
düzenlenir. İznin Bakanlıkça verildiği durumlarda tespit raporları Bakanlığa da (Tasfiye Hizmetleri Genel
Müdürlüğü) gönderilir. Birinci ve ikinci fıkra kapsamı dışında kalan ve antrepo planında değişiklik yapılmasını
gerektirmeyen değişiklik talepleri için yetkilendirilmiş gümrük müşavirince tespit raporu düzenlenmez.
Antrepoya eşya girişinin durdurulması ve iznin geri alınması

MADDE 525
(1) Antrepo işleticilerinin (Ek ibare: RG-1/8/2017-30141) 518 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ile 519 uncu
maddede aranan şartları taşıyıp taşımadıkları her yıl ocak ayı itibarıyla kontrol edilir.
(2) Gümrük idaresi, taahhütlerine uymayan ve bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen
antrepo işleticilerine ilk tebligat tarihinden başlamak ve en fazla bir yıl olmak üzere bu yükümlülüklerini yerine
getirmelerini, aksi halde verilen süre sonunda iznin geri alınacağını bildirir. Bu süre zarfında antrepoya eşya
girişine izin verilmez. Yükümlülüğün yerine getirildiğinin tespiti halinde eşya girişine izin verilir. Antrepo
sahipleri bu yükümlülüklerini belirlenen sürede yerine getirmedikleri takdirde, konu izni veren makama intikal
ettirilir ve verilmiş izin geri alınır.
223
(3) (Değişik: RG-30/6/2015-29402) Antrepolarda, gümrük idaresi amirleri veya yetkili kılınacak gümrük personeli
tarafından yapılacak denetleme neticesinde suistimal ve kaçakçılık dahil yolsuzluk hallerinin tespiti üzerine bu
durum bölge müdürlüğüne bildirilir. Bölge müdürlüğünce karar verilmesi halinde tedbir olarak antrepoya eşya
alınmasına izin verilmez ve duruma ilişkin Bakanlığa bilgi verilir. Yapılacak inceleme sonucunda antrepo açma
ve işletme izni Bakanlıkça geri alınabilir.
(4) Antrepolarda, gümrük müfettiş ve yardımcıları, (Mülga ibare: RG-1/8/2017-30141) tarafından yapılacak denetleme
neticesinde suiistimal ve kaçakçılık dahil yolsuzluk hallerinin tespiti üzerine Müsteşarlıkça karar verilmesi
halinde tedbir olarak antrepoya eşya alınmasına izin verilmez. Yapılacak inceleme sonucunda antrepo açma ve
işletme izni Müsteşarlıkça geri alınabilir.
(5) İznin geri alındığı hallerde de antrepodaki eşya için 523’üncü maddenin onuncu fıkra hükmü uygulanır.
(6) (Değişik: RG-2/11/2011-28103) 523’üncü madde hükümleri çerçevesinde sahiplerinin isteği ile kapatılma hali hariç,
antrepo açma izni geri alınan;
a) Gerçek kişilere,
b) Tüzel kişilere,
c) Tüzel kişiliğin yönetim kurulu üyelerine, şirketi temsile yetkili kişilere ve şirket sermayesinin %10 veya
daha fazlasına sahip gerçek kişilere,
d) (c) bendinde belirtilen gerçek kişilerin yer aldığı diğer tüzel kişilere,
İznin geri alındığı tarihten itibaren 5 yıl süre ile yeniden antrepo açma izni verilmez. (Ek cümle:RG-22/1/2016-29601) Bu
süre geçtikten sonra, bu fıkrada sayılan kişilerin antrepo açmak veya devralmak istemeleri halinde; müracaatlar,
ilgili bilgi, belge ve veriler dikkate alınarak Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(7) Yapılacak denetleme neticesinde;

a) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği asgari ücret tarifesinin altında hizmet verilmesi sonucu yetkilendirilmiş
gümrük müşavirinin belgesinin geri alınmasına karar verilmesi halinde bir ay süreyle,
b) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri ile tespit işlemi yaptıran antrepo işleticisi arasında tespit işlemi haricinde
doğrudan veya dolaylı iş ilişkisinin tespiti halinde üç ay süreyle,
İlgili antrepoya eşya alınmasına izin verilmez.
(8) Antrepo işleticisinin taahhüt ve yükümlülüklerine aykırı hareket etmesi nedeniyle vergi kaybına neden
olunması halinde antrepo açma ve işletme izni geri alınabilir.
(9) Antrepoda kaçakçılık gibi bir suistimal ve/veya yolsuzluk saptanması veya sekizinci fıkrada belirtilen
durum nedeniyle antrepo açma ve işletme izni geri alınan kişilere, yeni bir antrepo açma ve işletme izni
verilmez.
(10) Bu maddenin uygulanmasında, Ek-80’in II. ANTREPOLARDA ARANACAK ŞART VE NİTELİKLER

bölümünün “C. ANTREPO ŞARTLARINA İLİŞKİN KUSURLAR” kısmında yer alan hafif, orta ve ağır
kusurlar dikkate alınır. Yapılan inceleme, denetim veya işlemlerde antrepoda Ek-80’de sayılan kusurların
tespiti halinde antrepo işleticilerine ilk tebligat tarihinden başlamak üzere “Hafif Kusur ”da üç ay, “Orta Kusur
“da bir ay süre verilerek yükümlülüklerin yerine getirilmesi bildirilir ve bu sürede antrepoya eşya girişine izin
verilir. “Hafif Kusur” veya “Orta Kusur ”un verilen süre içerisinde giderilememesi ile “Ağır Kusur”
durumlarında antrepoya eşya girişine izin verilmez ve ikinci fıkra uyarınca işlem yapılır. Bu fıkra kapsamında
verilen süreler en fazla bir kez ve verilen süre kadar uzatılır.
Teminat ve taahhütname
(GY) MADDE 526
(1) Gümrük idareleri, gümrük antreposu işleticileri ve kullanıcılarından Kanunun 96 ve 97’nci maddelerinde
belirtilen sorumlulukları çerçevesinde, tahakkuk edebilecek gümrük vergilerini karşılayacak miktarda teminat
ister.
(2) (Değişik: RG-2/12/2014-29193) Teminat, antrepoya alınan her parti mal için ayrı ayrı verilebileceği gibi toplu
teminat şeklinde de verilebilir. Her iki durumda da birinci fıkrada sayılanlar tarafından teminat verilebilir.
Toplu teminat verilmesi halinde, teminat tutarının sürekli izlenmesi ve eşyanın KDV ve fon dahil vergilerinin
toplu teminat miktarını aşması halinde, aşan kısım için ayrıca teminat verilmesi gerekir.
(3) (Değişik: RG-2/12/2014-29193) 493’üncü maddenin beşinci fıkrasında sayılan yükümlülerce, C ve E tipi
antrepolarda yapılan işlemlerde ikinci fıkrada belirtilen teminat türlerine ilaveten 494’üncü madde uyarınca
hesaplanmış teminat da kullanılabilir.
224
(4) Türk lirası veya yabancı para, hazine tahvil ve bonosu ya da Müsteşarlıkça tespit edilecek bankalardan
alınmış teminat mektupları dışında teminat kabul edilmez.
(5) Ancak, fuar ve sergilere konulan veya ithalat vergilerinden muaf olan yahut ihraç edilmek üzere antrepolara
konulan eşya için teminat aranmaz.
(6) Ayrıca, antrepo işleticileri veya duruma göre antrepo kullanıcılarından gümrük yükümlülüklerini yerine
getireceklerine dair içeriği Müsteşarlıkça belirlenecek bir taahhütname alınır.
Götürü teminat
MADDE 527 – (Mülga: RG-2/12/2014-29193)
İndirimli ve toplu götürü teminat

MADDE 528 – (Mülga: RG-2/12/2014-29193)
İndirimli ve toplu götürü teminat için başvuru sırasında aranacak şartlar

MADDE 529 – (Mülga: RG-2/12/2014-29193)
Başvurunun incelenmesi
MADDE 530 – (Mülga: RG-2/12/2014-29193)
İndirimli teminattan faydalanma süresi ile bilgi ve belgelerin yenilenmesi

MADDE 531 – (Mülga: RG-2/12/2014-29193)
İznin iptali
MADDE 532 – (Mülga: RG-2/12/2014-29193)
Antrepo işleticileri tarafından uyulması zorunlu hususlar

(GY) MADDE 533
(1) Antrepo işleticileri;
a) Antrepo tesisat ve inşaatında, sonradan meydana gelecek arızaları tamir etmeye, gümrük haklarının
emniyetle korunması ve hizmetlerin çabuk yapılması bakımından, Müsteşarlıkça zamanla gerekli görülen tesis
ve değişiklikleri yapmaya ve ileri tekniğin meydana getirdiği aletleri ve cihazları sağlamaya; izin alınmadıkça
var olan tesisleri hiçbir suretle değiştirmemeye, genişletmemeye veya azaltmamaya;
b) Antrepolar içinde gümrük işlemleri, antrepolar dışında gümrük denetlemesi ve gözetimi ile görevli gümrük
ve gümrük muhafaza memurları için çalışma büroları ve gözetleme kulübeleri yaparak bunların aydınlatma,
ısıtma, kırtasiye, matbua, telefon ve görevle ilgili diğer ihtiyaçlarını sağlamaya,
c) Doğrudan doğruya belirli bir özel veya genel antrepo ile ilgili gümrük işlemlerini yerine getirmek üzere
kurulan gümrük veya gümrük muhafaza memurlarının, devlet tarafından belirlenen maaş, fazla çalışma ücreti
ve diğer tahsisat tutarlarını ilgili gümrük veznesine veya saymanlığın bankadaki hesabına aydan aya peşinen
yatırmaya ve buralara kadar gidip gelme taşıt masraflarını ödemeye veya emirlerine bir araç sağlamaya;
antrepolar, şehir merkezine uzakta bulunduğu takdirde, lojman sağlamaya veya antreponun bulunduğu yerde
lojman varsa vermeye;
ç) Antrepo işleticilerinin buralarda görevlendirilmesini istedikleri gümrük veya gümrük muhafaza memurlarına
ödenecek olan ve miktarı Müsteşarlıkça belirlenecek fazla çalışma ücretlerini ve yolluklarını peşin olarak
gümrük veznesine veya saymanlığın banka hesabına yatırmaya; posta idareleri, buralarda yapılacak gümrük
işlemleri ve denetimleri dolayısıyla gümrük memurlarına ödenecek olan ve Müsteşarlıkça belirlenen fazla
çalışma ücretlerini belirtilen vezne veya hesaplara yatırmaya;
d) Tutacakları giriş, çıkış kayıt ve muhasebelerini bu Yönetmelikte ana hatları belirtildiği üzere gümrük
denetlemesini sağlayacak şekil ve usullere uygun surette yürütmeye;
e) Antrepoyu ilerde Müsteşarlığın izni ile kısmen veya tamamen kapatmak istedikleri takdirde, mevcut eşyayı
her türlü masraf kendilerine ait olmak üzere Müsteşarlıkça gösterilecek diğer bir antrepoya taşımaya; aksi halde
bunları ithal veya yabancı ülkeye ihraç veya transit suretiyle antrepodan tamamen çıkarıncaya kadar,
sorumluluk ve taahhütlerinin devam ettiğini kabul etmeye;
f) Müsteşarlık veya yetkili gümrük idaresi tarafından yapılacak gerekli diğer tavsiye ve istekleri yerine
getirmeye;
mecburdurlar.
Antrepolarda aranacak şart ve nitelikler

(GY) MADDE 534
(1) (Değişik: RG-1/8/2017-30141) Genel ve özel antrepo olarak kullanılacak kapalı ve/veya açık alanlarda Ek-80’in “II.
ANTREPOLARDA ARANACAK ŞART VE NİTELİKLER” bölümünde belirtilen koşullar aranır.
225
(2) (Mülga: RG-1/8/2017-30141)
(3) (Ek: RG-20/11/2012-28473) Bakanlıkça verilen izin kapsamında karayolu veya demiryoluyla yapılan akaryakıt
transiti ile hava taşıtlarına yakıt vermek üzere havalimanlarında açılacak antrepolar hariç olmak üzere serbest
dolaşımda olmayan akaryakıtın tanklara alınması tamamen deniz yoluyla veya boru hattıyla yapılır. Deniz
yoluyla gelen akaryakıtın (Değişik ibare: RG-1/8/2017-30141) iskele, platform veya şamandıradan borularla
tanklara iletilmesi gerekir.
(4) (Ek: RG-2/12/2014-29193) (Mülga: RG-1/8/2017-30141)
(5) (Ek: RG-2/12/2014-29193) (Değişik ibare: RG-1/8/2017-30141) Ek-80’de yer alan ve asgari özellikleri
belirtilen sayaç ve kameralara ilişkin teknolojik gelişmeler ile öngörülmeyen durumları inceleyerek
sonuçlandırmaya Bakanlık (Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü) yetkilidir. (Ek cümle: RG-13/2/2016-
29623) Bakanlıkça (Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü) antrepo ile antrepoya alınan eşyanın özellikleri
dikkate alınarak sadece antrepo sahası giriş ve çıkışına kamera sistemi kurulması istenebilir.
Antrepo ve geçici depolama yeri açma ve işletme izin belgeleri ve harçların tahsili
(GY) MADDE 535 – (Mülga: RG-1/8/2017-30141)
Antrepo stok kayıtları

(GY) MADDE 536
(1) Eşya, antrepoya, gümrük idaresinin denetimi altında alınır. Bu denetlemeyi gümrük adına, antrepoda
görevlendirilmiş olan gümrük memuru veya yetkilendirilmiş gümrük müşaviri yapar.
(2) A, C, D ve E tipi antrepolarda, Kanunun 99 uncu maddesinde belirtilen antrepo stok kayıtlarını antrepo
işleticileri tutar. Bu kayıtlar gümrük idaresinin kontrolüne imkân verecek şekilde tutulur.
(3) B tipi antrepoda, denetleyici gümrük idaresi, rejime giriş beyannamesinin ve rejimi sona erdiren beyanname
ve belgelerin kaydını tutar ve belgeleri muhafaza eder. B tipi antrepo işleticisi ve/veya kullanıcısı da, söz
konusu belgeleri muhafaza eder. Stok kayıtları tutulmayabilir.
(4) F tipi antrepoda, gümrük kayıtları stok kayıtlarının yerini alır.
(5) Eşyanın konulacağı gümrük antrepo tipi ve uygulanacak hükümler dikkate alınarak, kontrol için gerekli
bütün ayrıntıları içermesi halinde, antrepo kullanıcıları tarafından ticari nedenlerle tutulan kayıtlar da stok
kayıtları olarak kabul edilebilir.
(6) Antrepo rejimine giren eşya ile ilgili olarak, A, C, D ve E tipi antrepolarda stok kayıtlarının gösterildiği bir
Antrepo Stok Defteri tutulur. Bu defterin her sayfası gümrük idaresi tarafından mühürlenir ve sayfa sayısı
defterlerin başına şerhle onaylanır. Bilgisayar ile tutulan stok kayıtları defter hükmündedir.
(7) Bu defterde;
a) Giriş sıra numarası ve tarihi,
b) Eşya diğer bir antrepodan geliyorsa, antrepoya ilk giriş tarihi,
c) Antrepo beyannamesinin sayı ve tarihi,
ç) Antrepo beyannamesinin 1, 31, 37 ve 38 no.lu kutularında yer alan bilgiler,
d) Taşıma belgesi ve özet beyan gibi diğer gümrük belgelerinin sayı ve tarihi,
e) Eşyayı getiren taşıt aracının adı, cinsi, seferi, kumpanyası,
f) Antrepodan çıkış tarihi,
g) Çıkan kaplar ve eşyanın cinsi,
ğ) Eşyanın çıkışında düzenlenen beyanname veya sair gümrük belgelerinin sayı ve tarihi,
h) Teminat tutarı,
ı) Antrepolar arası nakilde eşyanın izlenmesine yarayan (transit beyannamesi vb.) belgelerin sayı ve tarihi,
i) Serbest dolaşımda bulunan eşyanın depolanması halinde bu eşyaya ilişkin bilgiler,
j) Eşyanın tabi tutulduğu elleçleme faaliyetlerine ilişkin bilgiler,
k) Eşyanın gümrük antrepolarından geçici çıkarılması halinde buna ilişkin bilgiler,
yer alır.
(8) D tipi antrepoya ilişkin stok kayıtlarında yukarıdaki bilgilere ilave olarak, antrepo beyannamesindeki
kıymeti, miktarı ve ayrıntılı tanımı ile ihtiyaç duyulacak bilgilerin gösterilmesi gerekir.
(9) F tipi antrepoda yalnız kaçak zannı ile el konulan eşya elektronik ortamda kayda alınır.
226
(10) Stok kayıtlarının her zaman antrepoda bulunan eşya stok miktarını gösterecek şekilde tutulması gerekir.
Antrepo işleticileri ve/veya kullanıcıları her yıl sonunda antrepo stok miktarını gösterir listeyi gümrük idaresine
verir.
(11) Kanunun 104’üncü maddesinin ikinci fıkrasının uygulandığı durumlarda, eşyanın işleme faaliyetine tabi
tutulmadan önceki gümrük kıymeti stok kayıtlarında gösterilir.
(12) Eşyanın geçici çıkarılmasına ve ortak depolanmasına dair bilgiler de, stok kayıtlarında gösterilir.
Stok kayıt işlemleri

(GY) MADDE 537
(1) Özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, antrepo rejimine tabi olarak antrepoya giren ve antrepo rejimini sona
erdirerek antrepodan çıkarılan eşya antrepo stok kayıtlarında gösterilir.
a) Eşya antrepoya girdiğinde, stok kayıtlarına giriş işlemi;
1) A, C ve D tipi antrepoda eşyanın antrepoya fiziken girdiği sırada,
2) E tipi antrepoda eşyanın izin hak sahibinin antrepo addedilen depolama yerine ulaştığında,
Yapılır.
b) Gümrük antrepo rejimini sona erdirerek antrepodan çıkan eşya da antrepo stok kayıtlarına geçirilir. Bu kayıt
işlemleri;
1) Basitleştirilmiş usullerden biri uygulanmış ise eşya antrepodan çıkarıldığı sırada yapılır.
2) Diğer durumlarda, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasını sağlayan
beyannamenin tescilinden sonra teslimi sırasında yapılır.
(2) Antrepo stok kayıtları tutulmayan B tipi antrepoda işlemler beyannameler üzerinden, F tipi antrepolarda ise
beyannameler ve Kaçak Zannı ile El Konulan Eşya Defteri üzerinden yürütülür.
Yıllık sayımlar
(GY) MADDE 538
(1) Genel ve özel antrepo işleticileri yıl sonunda antrepo mevcutlarına ilişkin bir listeyi ilgili gümrük idaresine
verir. Her mali yılın başından itibaren gümrük idarelerinin denetimleri altındaki antrepolarda bulunan eşya,
işleticiler tarafından verilen liste göz önünde bulundurularak sayılır.
(2) Genel antrepolardaki eşyanın kısa sürede sayılamayacak kadar çok olması halinde bunların örnekleme
yöntemiyle veya mevcut eşyanın kısımlara bölünerek sayılması mümkündür.
(3) Sayım sonucu, bir tutanakla tespit edilir. Antrepolarda yapılan sayım sonucunda noksan çıkan eşyanın
gümrük vergileri duruma göre işletici veya kullanıcıdan tahsil edilir veya teminatından mahsup edilir ve aynı
zamanda buna sebebiyet verenler hakkında (Değişik ibare: RG-23/5/2011-27942) gerekli yasal işlem yapılır. (Değişik son
cümle: RG-15/5/2013-28648) Ayrıca, Kanunun 236’ncı maddesi uyarınca bu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı
idari para cezası alınır.
(4) (Mülga: RG-30/6/2015-29402) (Yeniden düzenleme: RG-7/10/2016-29850) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri tarafından fiziki
sayım yapılarak stok kayıtları altışar aylık dönemler itibarıyla tespit edilen ve buna ilişkin raporları ilgili
gümrük müdürlüğüne sunulan genel ve özel antrepolar, birinci fıkranın kapsamı dışındadır.
(5) Antrepolarda yapılan sayımlar sonucunda fazla çıkan eşya kayıtlara alınır. Fazlalığın kabul edilebilir
nedenlerden ileri geldiği gümrük idaresine tevsik edilemediği takdirde, söz konusu eşya Kanunun 177’nci
maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca tasfiye edilir. Ayrıca, Kanunun 236’ncı maddesi uyarınca, fazla
çıkan eşyaya isabet eden ithalat veya ihracat vergileri kadar para cezası alınır.
E tipi antrepoya konulacak eşyaya ilişkin özel hükümler

MADDE 539
(1) Genel hükümler yanında, E tipi antrepolarda bu maddede belirtilen özel hükümler de uygulanır.
(2) Sadece antrepo sahibi adına gelen eşyadan;

a) Sanayicilere ait yatırım malı, hammadde, makine ve benzeri eşya ile yatırım malları ve makinelerden bir
tesise ait olup, hacim, ağırlık ve hassasiyet gibi özellikleri nedeniyle antrepo binalarına alınamayan ve doğrudan
montaj mahalline alınması gerekli bulunan eşya,
b) Sadece ithalatçı statüsünde olmakla birlikte, bozulabilir ya da telef olabilir türdeki eşya ile büyük yer tutan
ağır ve hacimli eşya,
antrepo rejimi hükümlerine tabi olarak, antrepo addedilen yer veya montaj mahallerine ya da eşya sahibinin
deposuna konulabilir.
227
(3) İkinci fıkra uyarınca eşya konulan E tipi antrepo işleticileri, her ne sebeple ve suretle olursa olsun antrepo
sayılan depo, yer veya mahallerde meydana gelecek çalınma, yanma, kaybolma, bozulma veya değiştirme gibi
eşyanın miktarına ve niteliğine tesir eden hallerden dolayı gümrüğe karşı sorumludur. Bu sorumluluk, eşyanın
vergi ve cezalarının yükümlü tarafından ödenmesini, bundan kaçınılması halinde teminattan mahsubunu da
kapsar. Ancak, gümrük idarelerince, eşya sahibinin kusurundan kaynaklanmayan ve ortaya çıkması kaçınılmaz
olan kayıp ve firelerden dolayı, eşya sahipleri ve antrepo işleticilerinin aynı kişi olduğunun belgelenmesi
şartıyla, bunlar söz konusu sorumluluktan muaf tutulabilir. Bu hallere uğrayan eşyanın vergi ve cezaları
teminatından mahsup veya doğrudan doğruya tahsil edilmek suretiyle kendilerinden alınır. Değiştirilen eşya
dolayısıyla (Değişik ibare:RG-23/5/2011-27942) kaçakçılıkla mücadele mevzuatına göre ayrıca haklarında (Değişik ibare:RG-
23/5/2011-27942) işlem de yapılır.
(4) Bu maddede belirtildiği şekilde kullanılan E tipi antrepoların işletme hakkının başkasına devrine izin
verilmez.
(5) E tipi montaj müsaadeli özel antrepolardaki eşya, gümrük idaresinin denetlemesi, antrepo sahibinin
sorumluluğu altında olup, idarenin haber ve izni olmadan bu yerlere gümrüklü olsun olmasın eşya konulamaz
ve buralardan eşya çıkartılamaz. Bununla birlikte, montaj müsaadeli özel antrepo açılmasına izin verilen
kişilerden, montaj mahalline alınmasına izin verilen eşya dışında herhangi bir eşyanın montaja alınmayacağına
ilişkin noterden tasdikli bir taahhütname alınır.
(6) Montaj müsaadeli özel antrepolara konulacak eşya için teminat alınması zorunludur. Bununla birlikte,
Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından verilen yatırım teşvik belgelerinde yer alan yatırım malları, %100
gümrük muafiyetine tabi olması halinde, belgenin geçerlik süresi sonuna kadar antrepoya teminat aranılmadan
konulabilir. Ancak, belgenin geçerlik süresi sona erdikten sonra antrepoda bulunan veya antrepoya alınacak
eşyanın KDV ve fon dahil gümrük vergilerinin teminata bağlanması gerekir.
(7) Montaj müsaadeli özel antrepolara alınmalarına izin verilen eşyanın montajında kullanılacak aynı tesise ve
komple olarak bir ünite teşkil edecek eşyaya ait yedek parça ve malzeme niteliğindeki ithale konu eşya, aynı
firma veya kuruluşa ait daha önce açılmasına izin verilen ya da montaj müsaadeli özel antrepo ile birlikte
açılmasına müsaade edilen kapalı bir özel antrepoya, böyle bir yer yoksa montaj mahallinde hazırlanacak ve
gümrük müdürlüğünce müsaade edilecek kapalı yerlere konulur. Bu tür eşyanın, montaj mahallinde
kullanılacağına ilişkin taahhütname alınır ve tam tespiti yapılmak suretiyle memur gözetiminde özel antrepodan
veya kapalı sahadan alınıp montaj hattına verilir.
(8) Montaj müsaadeli özel antrepo açacakların, işlem bakımından bağlı olacakları gümrük idaresine verecekleri
noterden tasdikli taahhütnamede, montaj mahallinde hazırlanan kapalı yer de ayrıca belirtilir.
(9) Montaj müsaadeli özel antrepo açmak isteyen kişiler, o yer gümrük idaresine yazı veya dilekçe ile
başvurarak, uğraştıkları işle açacakları antreponun yeri ve buraya konulacak hacimli, ağır ve hassas eşya ile
özel antrepo veya montaj sahasında hazırlanan kapalı yere konulacak yedek parça ve malzeme niteliğindeki
eşya hakkında bilgi vermek zorundadır.
(10) Montaj müsaadeli özel antrepolara konulan eşyanın; Yatırım Teşvik Belgesi konusu olması halinde ek
süreler dahil belge süresi sonunda; teşvik belgesi konusu olmaması halinde ise iki yıl içinde montajının
tamamlanarak serbest dolaşıma giriş işlemlerinin yapılması gerekir. Ancak, montajın haklı ve geçerli sebeplerle
tamamlanamadığının tevsiki halinde bu süre, gümrük idaresince uzatılabilir.
(11) Açtıkları montaj müsaadeli özel antrepoları kapatmak isteyenler durumu yazılı olarak ilgili gümrük
müdürlüğüne bildirirler. Antrepodaki eşyanın komple bir tesis olduğunun, miktar ve çeşit bakımından bir ünite
teşkil ettiğinin ekspertiz ve/veya bilirkişi raporuyla kanıtlanmasından sonra eşyanın serbest dolaşıma giriş
işlemleri tamamlanarak antrepo gümrük idaresince kapatılır.
(12) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı global liste muhteviyatı eşyanın çok fazla kalemden oluşması halinde,
bunların ayrı ayrı üniteler olduğunun ve birbirleriyle entegre olarak çalıştığının tevsik edilmesi şartıyla, yatırım
tamamen sonuçlanmadan kısmi ithalinin yapılması mümkündür. Bu durumda, ithali yapılan eşyanın, montajı
tamamlanmayan eşya ile karışmaması için gerekli önlemlerin alınması gerekir.
Özelliği olan eşya için bilgi verme

(GY) MADDE 540
(1) Çabuk bozulmak, akmak veya sızmak tehlikesine maruz veya saklanması külfetli, masraflı veya tehlikeli
olan eşya, antrepolara konur konmaz işleticiler tarafından gereken koruyucu tedbirler alınarak durum görevli
gümrük memuru (Ek ibare: RG-7/10/2016-29850) veya yetkilendirilmiş gümrük müşaviri ile birlikte tutanağa bağlanır.
228
Ayrıca, eşya sahibi veya temsilcisine veya taşıyıcısına haber verilir ve tayin edilecek kısa bir süre zarfında
eşyanın antrepodan kaldırılması istenir.
(2) Bu suretle sahip ve taşıyıcılarınca çekilmeyen eşya hakkında tasfiye hükümleri uygulanır.
(3) Eşya sahiplerine belirtilen şekilde haber verileceği sırada eşya bozulmaya, akmaya veya sızmaya başlar ve
bunu, antrepoda alınacak tedbirlerle önlemeye imkân görülmezse görevli antrepo personeli, gümrük
memurları (Ek ibare: RG-7/10/2016-29850) veya yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri (Mülga ibare: RG-30/6/2015-29402)
tarafından durum birlikte bir tutanakla tespit olunur. Gelebilirse, eşya sahibi de bu tespitte hazır bulunarak
tutanağı imzalar.
Akaryakıt antrepoları ve buralara konulacak eşya

(GY) MADDE 541
(1) (Değişik: RG-1/8/2017-30141) Akaryakıt antrepoları, benzin türleri, ham petrol, nafta (hammadde ve solvent nafta
hariç), gaz yağı, jet yakıtı, motorin türleri, fueloil türleri, bio dizel ile sıvılaştırılmış petrol gazının (LPG) dökme
veya kaplı olarak konulmasına özgü genel veya özel antrepolardır. Akaryakıt konulan antrepoların mal tahmil
ve tahliyesinde kullanılan boru hatları da antreponun mütemmim cüzü sayılır. Antrepo izninde antrepo tipi de
gösterilir.
(2) Bu antrepolara, gümrüğün izniyle;

a) Dökme gelen eşyanın kaplanması ve kap içinde gelmiş olanların kaplarının değiştirilmesi için gerekli her
türlü kaplar ve ambalaj maddeleri konulabilir.
b) Antrepo tesislerinin inşa ve tamiri için gerekli malzeme konulabilir.
c) Akaryakıt maddelerinin nakil ve dağıtılması amacıyla ve yalnız bu işe özgü olarak getirilmiş nakil araçları
ve yedek parçaları konulabilir.
(3) Hazine haklarının korunması ve gümrük gözetiminin etkin bir şekilde yerine getirilmesi amacıyla,
antrepoya konulacak eşyanın petrol ürünü olması halinde antrepo rejimine ait beyannameye eklenecek belgeler
arasında sayılan taşıma belgesinde yer alan bilgilerin, antreponun denetiminde bulunduğu gümrük
müdürlüğüne yirmi dört saat öncesinden bildirilmesi gerekmektedir.
Dökme gelen sıvılar

(GY) MADDE 542
(1) (Değişik: RG-1/8/2017-30141) Dökme gelen sıvılar tanklara konulur. Tanklara konulan sıvıların ölçümlerinin uygun
yöntem ve cihazlarla yapılması esastır. Ancak, denizyoluyla gelen veya giden benzin türleri, nafta (hammadde
ve solvent nafta hariç), gaz yağı, jet yakıtı, motorin türleri, fueloil türleri, bio dizel ile sıvılaştırılmış petrol
gazının (LPG) akaryakıt antreposuna girişinde ve antrepodan çıkışında Ek-80’in II. Bölümü’nün B kısmının
116’ncımaddesinde belirtilen sayaçlar ile ölçüm yapılır. Sayaçla ölçüm yapılmasına ilişkin usul ve esaslar
Bakanlıkça belirlenir. Yurtdışına transit edilecek olması durumu hariç olmak üzere, Bakanlıkça belirlenecek
hallerde bu eşya, sayaç sistemi ile ölçümünün yapılması koşuluyla antrepoya alınmaksızın doğrudan başka bir
gümrük rejimine tabi tutulabilir.
(2) Sıvılar boş bir tanka alınacak ise, nakil aracından bu tanka sevkine başlamadan önce verici borular gümrük
mührü ile mühürlenir. Mühürleme işleminden sonra, tank mevcudu ölçülür. Boşaltılacak sıvılar tamamen tanka
aktarılınca, tankın alt kısmındaki su musluğu açılarak istenilen miktardaki su boşaltılır, musluklar mühürlenir.
Tanklardan böylece akıtılan suların ekonomik değerlerinin olması ve talep edilmesi halinde, bu eşyanın ilgili
gümrük idarelerince serbest dolaşıma giriş rejimi hükümlerine tabi tutulmasına izin verilir.
(3) Yeni gelen sıvılar kısmen dolu olan bir tanka konulmak istenir ise, yeni gelen sıvının aynı cins ve nev’inden
ve aynı vergi oranına tabi olması şartıyla izin verilir ve boşaltmaya başlamadan önce, tank mevcudu usulü
dairesinde tespit edilir.
(4) Dökme gelen sıvıların kısmen dolu olan bir antrepo tankına alınması taleplerinin kabulü;
a) Gümrüğe ibraz edilecek yurtdışı analiz raporu ile bu eşyaya ilişkin faturada kayıtlı cins ve nev’ine ilişkin
bilgilerin uyum göstermesi,
b) Hazine haklarının korunması amacıyla, tankta bulunan ve yeni gelen sıvının birbirinin kimyasal özelliklerini
bozması olasılığına karşı yeni gelen sıvının aynı cins ve nev’inden ve aynı vergi oranına tabi olduğuna dair
talep sahibi firmadan taahhütname alınması,
şartlarına bağlıdır. Ancak, yeni konulan sıvının tankta bulunan sıvı ile aynı cins ve nev’inden ve aynı vergi
oranına tabi olduğuna ilişkin analiz raporu alınmadan bu tanktan eşya çıkışına izin verilmez.
(5) Antrepoya konulan farklı gümrük tarife istatistik pozisyonu ve vergi oranına tabi eşyanın birbirleri ile
karıştırılmasına izin verilebilir. Karışım sonucunda elde edilen eşya ile ilgili olarak, karışımda yer alan eşyadan
229
tarife pozisyonuna göre dahil olduğu faslın en yüksek vergiye tabi pozisyonuna sahip eşya üzerinden
hesaplanacak gümrük vergileri esas alınarak işlem yapılır.
(6) Gümrük antrepo rejimi hükümlerinin uygulanmasını olumsuz etkilememesi ve aşağıda belirtilen şartlara
uyulması kaydıyla, serbest dolaşımda bulunan ve serbest dolaşımda bulunmayan dökme eşyanın, zorunluluk
halinde aynı tankta bulunmasına gümrük idarelerince izin verilir.
a) Bu gibi eşyanın cins ve niteliklerinin aynı olması gerekir.
b) Tankta bulunan serbest dolaşımda olmayan eşyanın miktarının sabit tutulması ve bu eşyanın tanktan
tamamen çekilişine kadar geçen zaman içinde vuku bulacak noksanlıklara isabet eden gümrük vergilerinin,
itirazsız ödenmesi icap eder.
c) Bu şekilde eşya bulunan tanklara yeniden eşya alınmaz.
ç) Bu gibi tank mevcudu eşyanın, boş olmayan diğer bir tanka aktarılmasına müsaade edilmez.
d) Tankta bulunan serbest dolaşıma girmiş eşyanın, gümrük işlemlerinin bitirilmesini müteakip derhal
antrepodan çıkarma işlemine başlanır ve çıkarılacak miktara bağlı olarak bu işlem akaryakıt antreposu
tanklarına konulan eşya için on beş gün, diğer eşya için ise altmış gün içinde tamamlanır. Bu süreler içerisinde
serbest dolaşıma girmiş eşyanın antrepodan çekilememesi halinde bu süreleri otuz güne kadar uzatmaya
gümrük müdürlükleri yetkilidir. Bunun dışındaki farklı durumları inceleyerek sonuçlandırmaya Ticaret
Bakanlığı bölge müdürlükleri yetkilidir.
e) Benzin türleri, nafta (hammadde ve solvent nafta hariç), gaz yağı, jet yakıtı, motorin türleri, fueloil türleri,
bio dizel ile sıvılaştırılmış petrol gazının (LPG) bulunduğu tankların dışındaki tanklarla ilgili olarak, (c) ve (ç)
bentleri hükümleri uygulanmaz.
Kanunun 176’ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtildiği şekilde işlem görecek akaryakıtların konulduğu
antrepolarda (c) bendi hükümleri uygulanmaz
(7) Aynı cins ve nev’inden ve aynı vergi oranına tabi olan serbest dolaşımda bulunan ve bulunmayan dökme
ürünün gerekli tedbirler alınmak suretiyle aynı boru hattı kullanılarak tahliyesine ve taşınmasına gümrük
idaresince izin verilebilir.
(8) (Ek: RG-2/12/2014-29193) (Mülga: RG-1/8/2017-30141)
Tankların ölçülmesi
MADDE 543
(1) Tankların ölçümünün, uygun cihazlarla yapılması esastır. Antrepo işleticileri, ölçümde kullanılan cihaz ve
bilgisayarların nitelik ve sıhhatlerini kontrol ettirmek, gümrük idaresinin talebi halinde ölçüme ilişkin ve stok
mevcudunu gösterir listeleri gümrüğe ibraz etmek zorundadır. Uygulanacak bu teknikler herhangi bir zamanda
eşyanın mevcudunun tespitine imkân vermelidir. İlgili kurumca kontrol edilmiş ölçüm cihazlarının, faaliyete
geçmeden önce tanklara konulması ve bu ölçüm cihazları olmayan tanklara en kısa sürede bu cihazların
takılması zorunludur.
Tanklardan alınacak eşyanın tespiti

MADDE 544
(1) Tanklardan alınacak sıvının miktarının 543’üncü maddede belirtilen cihazlarla tespit edilmesi esastır.
Bununla birlikte, aşağıdaki şekilde de ölçüm yapılabilir.
(2) Tanklardan alınacak sıvının miktarını tespit için tank kapsamı, bir defa çıkış işlemine başlamadan evvel, bir
defa da bu işlem bittikten sonra olmak üzere, iki defa ölçülerek iki ölçü arasındaki fark bulunur. Eğer antrepo
dahilinde istiap hacmi tayin ve tespit edilmiş ve bu işe özgü küçük hacimde bir tank varsa, sıvılar bu ölçülü
tanka akıtılır ve doğrudan doğruya miktarı tayin edilerek büyük tank mevcudundan düşülür.
Tahlil sonuçlanmadan tanklardan eşya çıkarılmayacağı

(GY) MADDE 545
(1) Transit suretiyle çıkış hariç olmak üzere, bir tanka konmuş sıvıların tahlil sonucu belli olmadıkça, bu tanktan
eşya çıkarılamaz.
(2) Acele hallerde tahlil sonucu belli olmadan da tanktan eşya çekilebilir. Bu takdirde, eşya çekilmeden evvel
örnek alınıp tahlile gönderilmiş bulunması şarttır. Tahlil sonucunun beyana aykırı çıkması halinde, sistem
üzerinde beyannameye meşruhat düşülür ve vergilerin yeniden hesaplanmasını gerektirir bir durum olması
halinde vergi tahakkuku yeni duruma göre yapılır.
(3) Gümrük işlemlerine ve diğer kurumlarca yapılacak kontrollere esas numuneler eşya tanka konulduktan
sonra alınır.
Tanktan tanka eşya nakli
230
(GY) MADDE 546
(1) Boru hatları dahil, antrepo sahası bir bütün olarak kabul edildiğinden, dökme gelen sıvıların tanklar arasında
hareketi için izin almaya gerek yoktur. Ancak eşya cinslerinin karıştırılmaması gerekir. Bu hususta gümrük
idaresine yazı ile bilgi verilir. Antrepo işleticisi, bu hareketin izlenebilmesi için, gümrük idaresinin talebi
üzerine, tanklar arasında nakledilecek eşyanın cins, miktarı ve tank numarası gibi ayrıntılarını gösterir bir
listesini gümrük idaresine verir.
Tanklardan kaplara eşya nakli

(GY) MADDE 547
(1) Dökme getirilen eşyanın serbest dolaşımda olmayan kaplara konularak ithali mümkün değildir.
Rafineriler için verimlilik oranı

(GY) MADDE 548
(1) Antrepo işleticileri, izin belgelerinde gösterilen ve gümrükçe onaylanan verimlilik oranı veya standart bir
verimlilik oranı tespit edilmiş ise bu oran üzerinden gümrük idaresine karşı sorumludur.
Rafineriler için mamul defteri

(GY) MADDE 549
(1) Antrepo stok kayıtlarına yardımcı olmak amacıyla mamul defteri tutulabilir. Bu defterin, bütün mamul çıkış
miktarları yazıldıktan sonra toplamı alınır. Elde edilecek sonucun stok defterinin çıkış miktarıyla aynı olması
gerekir.
Rafineriler için yıl sonu muvazene işlemleri

(GY) MADDE 550
(1) Çıkış işlemlerine esas alınan miktarlar, gerçek çıkış miktarları olduğundan, vergilendirme yönünden ayrıca
bir işlem yapılmaz.
(2) Antrepo işleticisi tarafından tutulan stok kayıtlarının, antrepoya alınan eşya miktarı ile verimlilik oranı
uygulandıktan sonra elde edilen ürün miktarını ve dolayısıyla herhangi bir zamanda mevcut eşya stokunu
göstermesi gerekir. Gümrük idaresi, bu kayıtları her zaman kontrol edebilir. Ayrıca rafineri idaresinin bilanço
dönemi sonunda bilançosu ile stok kayıtları karşılaştırılır.
a) Mamul çıkışlarının karşılaştırılması:
1) Çıkış için tartı pusulaları esas alındığına, vergilendirme bu miktarlar üzerinden yürütüldüğüne ve diğer
taraftan rafineri idaresi de muhasebe kayıtlarına intikal ettirdiği miktarları aynı pusulalar uyarınca tespit ettiğine
göre; rafineri idaresinin yıllık hesap dönemi sonunda düzenlediği bilanço veya imal raporlarındaki miktarlarla,
gümrük idaresince vergileri tahakkuk ettirilen yıllık çıkış miktarları arasında bir fark bulunmaması gerekir.
2) Bu nedenle rafineri idaresi yıl sonunda düzenlendiği yıllık imalat raporları, yıllık satış raporları ve bu
verilerin yer aldığı yıllık mizan ve bilançolarının yetkililerce tasdik edilmiş birer örneğini gümrük idaresine
verir.
3) Gümrük idaresi, tartı pusulalarına istinaden elde ettiği ithalat neticeleriyle, rafineri idaresinin yıl sonu
muhasebe işlemlerine göre bulduğu neticeyi karşılaştırır.
4) Karşılaştırma sonucunda, vergileri ödenen ithal rakamları, rafineri idaresinin muhasebe kayıtlarında
gösterdiği rakamlara uygunsa, verilen belgeler üzerinde bu husus şerh edilir ve bir dosyaya konularak saklıya
kaldırılır.
5) Şayet, muhasebeleştirilen miktar, vergileri ödenmiş olan miktardan fazla ise, on beş gün içerisinde sebebinin
izahı istenilir. Şayet CEVAP verilmez veya sebebi izah olunamazsa, bu takdirde aradaki farka isabet eden
miktar için vergiler tahakkuk ettirilerek tahsil edilir veya teminatından mahsup edilir.
6) Eğer muhasebeleştirilen miktar, vergileri ödenmiş olan miktardan az ise, on beş gün içerisinde sebebinin
izahı istenilir.
7) Şayet farkın mükerrer vergilendirmeden meydana geldiği veya sair mücbir bir sebebe dayandığı
kanıtlanamazsa durum ilgili mercilere intikal ettirilmek üzere Müsteşarlığa bildirilir.
b) Rafineri mevcudunun tespiti:
1) Antrepo işleticileri tarafından tutulan stok kayıtlarının rafineri sahasındaki mevcudu her zaman göstermesi
zorunludur. Verimlilik oranı da göz önünde bulundurularak tespit edilen miktarlar, rafineri idaresinin yıl sonu
envanter rakamları ile karşılaştırılır
2) Karşılaştırma sonucunda kayden antrepo sahasında mevcut görülen miktar ile envanter miktarları arasında
bulunacak ve yıllık ithal tutarının %2’sini aşmayan eksik veya fazlalıklar verim marjı kabul edilir.
Fuar ve sergi yerlerine ilişkin özel hükümler

(GY) MADDE 551
(1) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler, özel antrepo sayılır ve izin belgesi
düzenlenirken antrepo tipi gösterilir. Fuar ve sergi yerlerinde sergilenmek üzere getirilen eşyaya geçici ithalat
rejimi hükümleri uygulanır.
231
Gümrüksüz satış mağazalarına ilişkin özel hükümler
(GY) MADDE 552
(1) Gümrüksüz satış mağazaları ve depolarının kuruluş, işleyiş ve eşya satışına ilişkin esaslar, 13/10/2006
tarihli ve 26318 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Gümrüksüz Satış Mağazaları Yönetmeliği hükümlerine
tabidir.
(2) Gümrüksüz satış mağazaları ve depolarının kuruluş, işleyiş ve eşya satışına ilişkin Gümrüksüz Satış
Mağazaları Yönetmeliğinde hüküm bulunmayan hallerde bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Geçici Depolama Yeri ve Gümrük Antrepolarına İlişkin Ortak Hükümler
Ayrı dosya açılması, açma ve işletme izin belgesi düzenlenmesi ve harçların tahsili
(GY) MADDE 553
(1) Gümrük idarelerinin gözetim ve denetimi altında bulunan her antrepo ve geçici depolama yeri için bu
idarelerde ayrı bir dosya açılır. Bu dosyalarda izinler, yazışmalar ve benzeri belgeler muhafaza edilir.
Antrepolar ve geçici depolama yerleri kapatılsa dahi, bu belgeler kapanış tarihinden itibaren beş yıl süre ile
saklanır.
(2) 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifede yazılı olan ve harca tabi bulunan antrepo ve geçici
depolama yerleri açma izni belgelerine ilişkin harcın peşin olarak ödenmesi, harcın ödenmesini müteakip söz
konusu belgenin düzenlenmesi gerekmektedir. Harç ödenmeden açma ve işletme izin belgesi verilmesi halinde,
bu belgelere ilişkin harçlardan belgeleri veren memurlar mükellef ile müteselsilen sorumludurlar. Her yıl tahsil
edilecek bu harçlar, antrepo veya geçici depolama yerlerinin bağlı bulunduğu vergi dairesince tahsil edilir.
(3) Açma ve işletme izin belgeleri ile açma izin belgelerinin verilmesi ve bu belgelere ait harçların tahsiline
ilişkin olarak aşağıda belirtildiği şekilde işlem yapılır.
a) Antrepo ve geçici depolama yerlerine ilişkin izin yazısının gümrük idaresine intikal etmesini müteakip,
harcın ödenmesi için, vergi dairesine bir yazı yazılır; aynı zamanda bu yazının bir örneği firma yetkilisine elden
verilir.
b) Açma ve işletme harcının veya açma harcının tahsil edildiğine dair vergi dairesi makbuzunun veya yazısının
ilgili tarafından yedi gün içinde gümrük müdürlüğüne ibrazı halinde, Açma ve İşletme İzin Belgesi veya Açma
İzin Belgesi gümrük idaresince düzenlenerek ilgilisine verilir. Söz konusu belgeler bizzat gümrük müdürü veya
vekili tarafından imzalanır.
c) Açma ve işletme harcı toplamı veya açma harcının tahsil edildiğine dair Vergi Dairesi makbuzu veya
yazısının, Vergi Dairesine muhatap yazının ilgiliye verildiği tarihten itibaren yedi gün içinde gümrük
müdürlüğüne ibraz edilmemesi halinde, bu sürenin bitiminden itibaren on beş gün içinde bir müzekkere ile
durumun aynı vergi dairesine bildirilmesi, ayrıca bu süre içinde ilgiliye gönderilecek yazıda söz konusu harcın
yatırılması gerektiği, aksi takdirde verilen iznin iptal edileceği hususu bildirilir.
ç) Açma ve İşletme İzin Belgesinin ilgili bulunduğu antreponun veya geçici depolama yerinin görülebilir bir
yerine asılacağı ilgilisine tebliğ edilir. Denetimler sırasında bu belgelerin yerinde bulunup bulunmadığına
dikkat edilir.
d) Açma ve işletme harçları yatırılmadan izin belgesi düzenlenmez ve söz konusu yere eşya girişine izin
verilmez.
e) Bu yerler kapatıldığında söz konusu belgeler geri alınarak dosyasında muhafaza edilir.
(4) Açma ve işletme izin belgelerinin verildiği tarihi takip eden yıllarda da bu harçların tahsilini sağlamak
amacıyla işleticilerin mükellefiyet kayıtlarının bulunduğu vergi dairesine bildirilir. Gümrük müdürlüklerince
düzenlenen antrepo ve geçici depolama yerleri açma ve işletme izin belgelerinde, harca konu değişikliklerin,
değişiklik tarihinden itibaren on beş gün içerisinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına veya Defterdarlığa
bildirilmesi gerekir.
(5) Antrepolara veya geçici depolama yerlerine ilişkin yıllık harcın ocak ayı sonuna kadar yatırıldığına ilişkin
makbuzun gümrük idaresine ibraz edilmemesi halinde, bu antrepolara ve geçici depolama yerlerine eşya
girişine izin verilmez.
(6) Antrepo ve geçici depolama yerlerinin gerek ilgilinin isteği, gerekse idarece re ‘sen kapatılması üzerine
kapatma işleminin gerçekleşmesini müteakip ilgili vergi dairesine durum bir yazı ile bildirilir.
Görevli gümrük memurları

(GY) MADDE 554
232
(1) Geçici depolama yerleri ile genel ve özel antrepolarda, işleticilerin kendi memurlarından başka gümrük
memurları da bulunur. Gümrük memurlarının bulunması zorunlu olmayan geçici depolama yerleri ile
antrepoları belirlemeye Müsteşarlık yetkilidir.
(2) Gümrük personeli, giriş, çıkış, elleçleme, teşhir, kayıt ve nakil işlerinde gümrük idaresi adına gerekli
denetim ve gözetimi yapmak üzere hazır bulunur.
(3) Bu memurlar, giriş ve çıkış kapılarını ve geçici depolama ve antrepo sahasını kolaylıkla gözetim altında
tutacak vaziyette hazırlanmış özel yerlerde çalışır ve görevlerinin devamınca işlerinden ayrılmaz.
Güvenlik önlemleri
(GY) MADDE 555
(1)
Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri bulunmayan antrepo ile geçici depolama yerlerinde çift kilit bulundurulması
zorunludur.
(2) Çift kilit altında bulundurulan geçici depolama yeri ve antrepoların, gümrüğe ait anahtarları gümrük
memurlarınca kullanılır ve bu memurlar geçici depolama yeri ve antrepoların her açılıp kapanışında görevli
geçici depolama yeri ve antrepo işleticisinin personeli ile beraber bulunarak kapıları birlikte açar, kapatır ve
kilit altına alırlar.
(3) Çift kilit altında bulundurulan geçici depolama yeri ve antrepoların giriş veya çıkışında kullanılmayan
kapıları, gümrük memurlarınca yalnız içerden kilitlenip mühürlenir.
Olağanüstü hallerde çift kilitli geçici depolama yeri ve antrepoların açılması

(GY) MADDE 556
(1) Çift kilit altında bulundurulan geçici depolama yeri ve antrepoların kapalı bulunduğu zamanlarda, zorunlu
bir sebepten dolayı anahtarların kullanılmasına gerek hasıl olduğu takdirde, durum gümrük ve işletme
görevlilerince bir tutanak ile tespit olunur. Bu tutanakta, geçici depolama yeri veya antreponun açılmasına
kimin tarafından emir verildiği veya gerek görüldüğü, emri kimin uyguladığı, geçici depolama yeri ve
antreponun açılmasından kapanmasına kadar cereyan eden olaylar, geçici depolama yerlerinden ne gibi eşyanın
çıkarıldığı veya buraya hangi eşyanın konulduğu belirtilir. Tutanak mümkün olan en kısa sürede gümrük
idaresine verilir.
(2) Çift kilitli geçici depolama yeri ve antrepoların böyle bir zorunluluk dolayısıyla açılışında, mümkünse
açılmadan evvel, değilse açıldıktan sonra durum gümrük idaresine en hızlı iletişim araçlarıyla bildirilir.
(3) Yangın, sel ve diğer tabii afetler vukuunda, birinci fıkra hükümlerine göre, uygulamadan evvel gerekli
tedbir alınarak, geçici depolama yeri ve antrepo açılabilir.
Geçici depolama yeri ve antrepolara kimlerin girebileceği

(GY) MADDE 557
(1) Geçici depolama yeri ve antrepolara, görevli memur, hizmetli ve işçilerle, bunların amir ve denetçilerinden
ve Ticaret Bakanlığı müfettişi ve müfettiş yardımcıları ile gümrük idare amirleri veya yetkili kılınacak
görevlilerden, yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri ile gümrük müşavirleri ve yardımcılarından, eşya sahipleri
veya adlarına harekete yetkili olanlardan ve gümrük idaresince izin verilen şahıslardan başka kimse giremez.
Denetleme
(GY) MADDE 558
(1) Diğer gümrük mevzuatı ve bu Yönetmelik ile belirtilen esasların yerine getirilip getirilmediğini tayin
edebilmek üzere Ticaret Bakanlığı müfettişi ve müfettiş yardımcıları ile gümrük idare amirleri veya yetkili
kılınacak görevliler, görevlerinin gerektirdiği hallerde geçici depolama yeri ve antrepolarda işlemleri, kayıt ve
belgeleri incelemeye ve teftiş etmeye, yoklama ve ilgililer hakkında denetleme yapmaya yetkilidirler.
(2) Yukarıdaki fıkrada yazılı yerlerin sahip veya personeli, denetleme yapanlara bu yerleri hemen açmak ve
her türlü kolaylığı göstermek, istenilen açıklamaları yapmak ve belgeleri vermek zorundadırlar.
(3) Alanlar tarafından, alınan belgelerin onaylı birer örneği verilir.
(4) Giriş ve çıkış defterleri gibi her zaman kullanılacak olan kayıtlar yerinde incelenir. İnceleme sırasında bu
defterler alınması gerektiğinde imza karşılığında alınır, bu takdirde giriş veya çıkış kayıtları, yeniden açılacak
defterler üzerinde yürütülür. Bu defterlerin baş tarafına, Ticaret Bakanlığı müfettişi ve müfettiş yardımcıları ile
gümrük müdürlüklerince imzaları atılarak bu durum şerh edilir.
233
(5) Diğer kayıt ve belgeler alınmak istenirse, imza ile verilir.
Yetki
(GY) MADDE 559
(1) Ekonomik gereklilikler ve dış ticaret politikaları dikkate alınarak, geçici depolama yerleri ve gümrük
antreposu ile ilgili düzenleme yapmaya, bu Yönetmelikte öngörülmeyen sorunların ortaya çıkması halinde
bunları inceleyerek sonuçlandırmaya Müsteşarlık yetkilidir.
(2) Bakanlık, sınırlarını açık olarak belirtmek kaydıyla, bu Yönetmelik çerçevesinde geçici depolama yeri veya
antrepo açma ve işletme izni verme ve kapatma yetkisini Ticaret Bakanlığı bölge müdürlüklerine devredebilir.
(3) Antrepolara konulan eşyanın tabi tutulabileceği gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma sınırlama
getirmeye Bakanlık yetkilidir.
DÂHİLDE İŞLEME REJİMİ

D. Dâhilde İşleme Rejimi
I. Genel Hükümler
(GK) Madde 108
Şartlı Muafiyet Sistemi
1. Serbest dolaşımda olmayan eşya, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük
Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın
ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dâhilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebilir. Eşyanın
işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminat iade olunur. Eşyanın bu şekilde dâhilde işleme rejiminden
yararlanmasına şartlı muafiyet sistemi denir.
ŞARTLI MUAFİYET SİSTEMİ TEKRAR:

Dahilde İşleme Rejimi için temel mantığımız şu;
Bir fabrikamız var ve biz burada bir ürün üretiyoruz. Yurtdışına açılmak istiyoruz. Bizim ürettiğimiz ürünün
içeriğindeki hammadde ve diğer maddeler yerli malı. Bizim ürettiğimiz ürünün maliyeti 1000$ olsun, aynı malı
yurtdışındaki başka bir fabrika 500$ üretiyor ve piyasaya arz ediyor. Mevcut şartlarda bizim yurtdışındaki
fabrika ile rekabet etme şansımız var mı? Hayır yok!
Çünkü hammadde fiyatları Türkiye’de çok yüksek dolayısıyla Nihai ürünümüzün satış fiyatı uluslararası
fiyatların çok üstünde bu nedenle Firmamız uluslararası arenada rekabet edemeyecek. Firma şu yola gidebilir
hammaddeyi yurtdışından ithal edebilir ancak ilgili hammaddemizim ithalat vergisi de çok yüksek bu şekilde
ithalat yaparsa ürünü gene yüksek maliyetle üretmek zorunda kalacak bu yöntem bir anlam ifade etmeyecek.
Bu noktada Dahilde İşleme Rejimi Devreye Giriyor;

Devlet şunu diyor;
Sen üretimde kullanacağın hammaddeyi yurt dışından gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine
tabi tutulmaksızın ithalat et ortaya çıkan vergileri teminata bağla üretimini yap sonra ürettiğin ürünü ihraç et.
İhracatı yaptığında da ithalatta teminata bağladığın vergileri geri al işte bu sistemin genel adı Şartlı Muafiyet
Sistemi denir.
Geri Ödeme Sistemi

2. Serbest dolaşımda bulunan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük
Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tahsil edilmiş olan ithalat
vergileri, dâhilde işleme rejimi kapsamından geri verilir. Eşyanın bu şekilde dâhilde işleme rejiminden
yararlanmasına geri ödeme sistemi denir.
GERİ ÖDEME SİSTEMİ TEKRAR:

Dahilde İşleme Rejimi Geri Ödeme Sistemi için temel mantığımız şu;
Bir fabrikamız var ve biz burada bir ürün üretiyoruz. Yurtdışına açılmak istiyoruz. Bizim ürettiğimiz ürünün
içeriğindeki hammadde ve diğer maddeler yerli malı. Bizim ürettiğimiz ürünün maliyeti 1000$ olsun, aynı malı
yurtdışındaki başka bir fabrika 500$ üretiyor ve piyasaya arz ediyor. Mevcut şartlarda bizim yurtdışındaki
fabrika ile rekabet etme şansımız var mı? Hayır yok!
Çünkü hammadde fiyatları Türkiye’de çok yüksek dolayısıyla Nihai ürünümüzün satış fiyatı uluslararası
fiyatların çok üstünde bu nedenle Firmamız uluslararası arenada rekabet edemeyecek. Firma şu yola gidebilir
hammaddeyi yurtdışından ithal edebilir ancak ilgili hammaddemizim ithalat vergisi çok yüksek bu şekilde
ithalat yaparsa ürünü gene yüksek maliyetle üretmek zorunda kalacak bu yöntem bir anlam ifade etmeyecek.
234
Bu noktada Dahilde İşleme Rejimi Devreye Giriyor;
Devlet şunu diyor;
Sen üretimde kullanacağın hammaddeyi yurt dışından gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi
tutarak ithalat et ortaya çıkan vergileri öde üretimini yap sonra ürettiğin ürünü ihraç et. İhracatı yaptığında da
ithalatta ödediğin vergileri geri al işte bu sistemin genel adı Geri Ödeme Sistemi denir.
Ekonomi Bakanlığı
2005/8391 SAYILI DAHİLDE İŞLEME REJİMİ KARARI
(DİRK)
Amaç
(DİRK) Madde 1
Bu Karar; Dünya piyasa fiyatlarından hammadde temin etmek suretiyle;
- İhracatı artırmak amacıyla hazırlanmıştır.
- İhraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak amacıyla hazırlanmıştır.
- İhraç pazarlarını geliştirmek ve ihraç ürünlerini çeşitlendirmek amacıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
(DİRK) Madde 2
Bu Karar; elde edilmesinde ithal girdi kullanılan işlem görmüş ürünün ihracı ile ihracat sayılan satış ve
teslimlerin belirlenmesi, yönlendirilmesi ve geliştirilmesine ilişkin tedbirlerin düzenlenmesi ve yürütülmesini
kapsar.
Tanımlar
(DİRK) Madde 3
Bu Kararda geçen;
Bakanlık: Ekonomi Bakanlığıdır.
Topluluk: Avrupa Topluluğudur.
Üçüncü Ülke: Avrupa Topluluğuna üye ülkeler dışındaki ülkelerdir.
Serbest Bölgeler: Türkiye Gümrük Bölgesi üzerindeki serbest bölgelerdir.
Serbest Dolaşımda Bulunan Eşya: 4458 sayılı Gümrük Kanununun 18 inci maddesi hükmüne göre tümüyle
Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen ve bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya
topraklardan ithal edilen girdileri bulundurmayan veya şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan
elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik önem taşımadığı tespit edilen veya Türkiye
Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ithal edilen
veya Türkiye Gümrük Bölgesinde yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikte elde edilen veya üretilen
eşyayı ifade eder.
İşleme Faaliyeti: Eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak üzere işçiliğe tabi
tutulması, işlenmesi, yenilenmesi, düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi ile işleme sırasında
tamamen veya kısmen tüketilse dahi işlem görmüş ürünün bünyesinde bulunmayan ancak, bu ürünün
üretilmesini sağlayan veya kolaylaştıran önceden belirlenmiş bazı eşyanın kullanılmasını ifade eder.
Elde Etmek: Eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulmasını ifade eder.
İşlem Görmüş Ürün: İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl veya ikincil işlem görmüş ürünü ifade
eder.
Asıl İşlem Görmüş Ürün: Dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan üründür.
İkincil İşlem Görmüş Ürün: İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki
üründür.
İthal Eşyası: İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul,
mamul ile işlem görmüş ürünün bünyesinde yer almamakla birlikte çalışmasını sağlayan madde (yakıt ve yağ
dahil) ya da hizmetin devamını sağlayan madde (yedek parça, vb.), ambalaj ve işletme malzemesini ifade eder.
İşletme Malzemesi: İşleme faaliyetleri sırasında tamamen veya kısmen tüketilseler dahi, ihracı taahhüt edilen
işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan ancak ürünün bünyesinde yer almayan ve sabit tesislerin
235
çalışabilir durumda olmasını temin eden (enerji ve yakıt hariç), yatırım malı makine ve teçhizat niteliğinde
olmayan malzemeyi ifade eder.
Değişmemiş Eşya: İşlem görmemiş ithal eşyasını ifade eder.
Tarım Ürünleri: İthalat Rejimi Kararının ilgili listelerinde yer alan ve toprakta veya yeni üretim teknikleri ve
teknolojileri kullanarak topraksız ortamda yetiştirilen bitkisel ürünler, hayvancılık, balıkçılık ile diğer su
ürünleri ve bunların ilk işleme tabi tutulmuş şekillerini ifade eder.
İşlenmiş Tarım Ürünleri: İthalat Rejimi Kararının ilgili listesinde yer alan ve bünyesinde temel tarım
ürünlerini (hububat, şeker ve süt) bulunduran ürünleri ifade eder.
Sanayi Ürünleri: Tarım Ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri dışındaki tüm ürünleri ifade eder.
Fire: İşleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma,

sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıkları ifade eder.
Verimlilik Oranı: Belirli miktardaki eşyanın işlenmesi sonucunda elde edilen işlem görmüş ürünün miktarı
veya yüzde oranını ifade eder.
Döviz Kullanım Oranı: Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamındaki CIF ithal (yurt içi
alımlar hariç) tutarının FOB ihraç tutarına (ikincil işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma giriş rejimi
hükümlerine göre ithalatının yapılması halinde bu ürünün gümrük kıymeti dahil) olan yüzde oranını ifade eder.
Önceden İthalat: İşlem görmüş ürünün ihracından önce bu ürünün elde edilmesinde kullanılacak eşyanın
ithalini ifade eder.
Önceden İhracat: İthal eşyasının şartlı muafiyet sisteminde ithal edilmesinden önce, eşdeğer eşyadan elde
edilmiş işlem görmüş ürünün ihraç edilmesini ifade eder.
Eşdeğer Eşya: İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde ithal eşyasının yerine kullanılan ve ithal eşyası ile asgari
8 (sekiz)'li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, ticari kalite ve teknik özellikleri itibarıyla aynı kalite ve
nitelikleri taşıyan serbest dolaşımda bulunan eşyayı ifade eder.
Ticaret Politikası Önlemleri: İthalat Rejimi Kararının 4’üncü maddesinde belirtilen mevzuat çerçevesinde
alınan önlemleri ifade eder.
Vergi: Eşyanın ithali ve ihracında tahsili öngörülen vergi, resim, harç, fon ve benzeri-bütün mali yükleri ifade
eder.
Eşyanın Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma Tabi Tutulması: Eşyanın bir gümrük rejimine
tabi tutulması, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracı veya serbest bölgelere ihracı, imhası veya
gümrüğe terk edilmesini ifade eder.
Gümrük Rejimi: Serbest dolaşıma giriş rejimi, transit rejimi, gümrük antrepo rejimi, dahilde işleme rejimi,
gümrük kontrolü altında işleme rejimi, geçici ithalat rejimi, hariçte işleme rejimi veya ihracat rejimini ifade
eder.
Dahilde İşleme İzin Belgesi: İhracat ile ihracat sayılan satış ve teslimlerde gümrük muafiyetli ithalat ve/veya
yurt içi alımlara imkân sağlayan Ekonomi Bakanlığınca düzenlenen belgeyi ifade eder.
İzin: Dahilde işleme iznini ifade eder.
Dahilde İşleme İzni: İhraç amacıyla gümrük muafiyetli ithalata imkân sağlayan ve gümrük idaresince verilen
izni ifade eder.
Belge: Dahilde işleme izin belgesini ifade eder.
Belge Süresi: Dahilde işleme izin belgesi üzerinde kayıtlı bulunan ve belge kapsamında ithalat ve/veya ihracat
işlemlerinin gerçekleştirileceği ve tüm istisnaların uygulanacağı dönemi ifade eder.
Belge Süresi Sonu: Belge süresi bitiminin rastladığı ayın son gününü ifade eder.
236
İzin Süresi: Dahilde işleme izni üzerinde kayıtlı bulunan ve izin kapsamında ithalat ve/veya ihracat
işlemlerinin gerçekleştirilerek tüm istisnaların uygulanacağı dönemi ifade eder.
İzin Süresi Sonu: İzin süresi bitiminin rastladığı ayın son gününü ifade eder.
Onaylanmış Kişi Statü Belgesi: Gümrük mevzuatı çerçevesinde Ticaret Bakanlığınca verilen belgeyi ifade
eder.
A.TR Dolaşım Belgesi: Türkiye veya Toplulukta serbest dolaşımda bulunan eşyanın Katma Protokolde
öngörülen tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenip
gümrük idaresince vize edilen belgeyi ifade eder.
Menşe İspat Belgeleri: Türkiye’nin taraf olduğu anlaşmalar çerçevesinde tercihli rejimden yararlanmak üzere
ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen ve malın menşeini belirleyen
EUR.1 dolaşım sertifikası, EUR-MED dolaşım sertifikası, EUR-MED fatura beyanı veya fatura beyanını ifade
eder.
Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu: Avrupa'da, aynı menşe kurallarını havi Serbest Ticaret Anlaşmaları ile
birbirlerine bağlanmış ülkeler arasında oluşturulan ve taraf ülkeler menşeli eşya kullanılarak elde edilen işlem
görmüş ürünün Kümülasyona tabi bir diğer ülkeye tercihli rejim kapsamında ithaline imkân sağlayan ticaret
sistemini ifade eder.
Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonu: Avrupa’da ve Akdeniz Havzasında, aynı menşe kurallarını havi
Serbest Ticaret Anlaşmaları ile birbirlerine bağlanmış ülkeler arasında oluşturulan ve taraf ülkeler menşeli eşya
kullanılarak elde edilen işlem görmüş ürünün Kümülasyona tabi bir diğer ülkeye tercihli rejim kapsamında
ithaline imkân sağlayan ticaret sistemini ifade eder.
Tedarikçi Beyanı: A.TR dolaşım belgesi, EUR.1 dolaşım sertifikası veya EUR-MED dolaşım sertifikası ile
birlikte kullanılan ve Türkiye ile Topluluk arasında ticarete konu Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu veya Pan-
Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonu kapsamı eşyanın menşeini gösteren belgeyi ifade eder.
İmalatçı-İhracatçı: İşlem görmüş ürünün tamamını veya bir kısmını üreten ve bu ürünün ihracatını kendisi
ve/veya aracı ihracatçı vasıtasıyla gerçekleştiren dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni sahibi firmayı
ifade eder.
İhracatçı: Yan sanayici firmaya ithal eşyasından işlem görmüş ürün ürettiren ve bu ürünün ihracatını kendisi
ve/veya aracı ihracatçı vasıtasıyla gerçekleştiren imalatçı olmayan dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme
izni sahibi firmayı ifade eder.
Yan Sanayici: Dahilde işleme izin belgesinde/dahilde işleme izninde taahhüt edilen ihraç ürününün tamamını
ya da bir kısmını üreten, belgede/izinde kayıtlı ancak belge/izin sahibi olmayan firmayı ifade eder.
Aracı İhracatçı: Dahilde işleme izin belgesinde/dahilde işleme izninde taahhüt edilen ihracatı, belge/izin
sahibi firmadan tedarik ettiği şekliyle gerçekleştiren belge/izin sahibi olmayan firmayı,
Başlamış İşlem: Dahilde işleme rejimi kapsamında ithalata ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin tescil
edilmiş olmasını ifade eder.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası: Gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalardan

ve/veya emniyet ve güvenlik kontrollerine ilişkin kolaylaştırmalardan yararlanmak üzere yetkilendirilen kişiler
adına düzenlenen sertifikayı ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
DAHİLDE İŞLEME TEDBİRLERİ
Dahilde İşleme Tedbirleri

(DİRK) Madde 4
Dahilde İşleme Tedbirleri;
1- Şartlı Muafiyet Sistemi

2- Geri Ödeme Sistemi
Şartlı Muafiyet Sistemi

(DİRK) Madde 5
237
Şartlı muafiyet sistemi; dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem
görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan ve serbest dolaşımda bulunmayan hammadde, yardımcı madde,
yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşya, ambalaj ve işletme malzemesinin, Türkiye Gümrük Bölgesinde
(serbest bölgeler hariç) yerleşik firmalarca, ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, vergisi teminata
bağlanmak suretiyle ithal edilmesi ve ihracat taahhüdünün gerçekleşmesini müteakip, alınan teminatın iade
edilmesidir.
DİKKAT! Bu kapsamda yapılacak işletme malzemesi ithalatında, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi
tahsil edilir ve ticaret politikası önlemleri uygulanır.
İşletme Malzemesi: İşleme faaliyetleri sırasında tamamen veya kısmen tüketilseler dahi, ihracı taahhüt
edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan ancak ürünün bünyesinde yer almayan ve sabit
tesislerin çalışabilir durumda olmasını temin eden (enerji ve yakıt hariç), yatırım malı makine ve
teçhizat niteliğinde olmayan malzemeyi ifade eder.
Dahilde işleme izin belgesi kapsamında işlem görmüş ürünün elde edilmesi için ithal eşyasının yerine eşdeğer
eşya olarak, asgari 8 (sekiz)'li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, ticari kalite ve teknik özellikleri
itibarıyla aynı kalite ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımdaki eşya kullanılabilir. Ancak, eşdeğer eşya olarak
kullanılan tarım ürünlerinin ithal eşyası ile ticari kalite, teknik özellik ve niteliği itibariyle aynı olduğuna
yönelik tespit, münhasıran 12 (on iki)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonuna göre yapılır.
Ekonomi Bakanlığı, bu tespitin yapılmasına yönelik ilave şartlar getirmeye yetkilidir. Bu sistem çerçevesinde,
dahilde işleme izin belgesi kapsamında önceden ihracat işleminden sonra ithalat yapılabileceği gibi, ithal eşyası
ile serbest dolaşımdaki eşya birlikte de kullanılabilir.
Ekonomi Bakanlığınca (İhracat Genel Müdürlüğü), eşdeğer eşyanın kullanımına süresiz veya dönemsel olarak
yasaklama veya kısıtlama getirilebilir.
İthal eşyasının ithalinden önce eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün ihracı halinde, buna tekabül
eden ithalat belge süresi sonuna kadar yapılabilir. Bu kapsamda yapılacak ithalat esnasında katma değer vergisi
dahil tüm vergiler (4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla) teminata
bağlanır ve ticaret politikası önlemleri uygulanmaz. Önceden ihracat işleminden sonra buna tekabül eden
oranda ithal edilen eşya, belge sahibi firma tarafından serbestçe kullanılabilir.
İşlem görmüş ürünün eşdeğer eşyadan elde edildiği durumlarda, gümrük işlemlerinde ithal eşyası eşdeğer eşya,
eşdeğer eşya ise ithal eşyası olarak değerlendirilir. Önceden ihracat konusu işlem görmüş ürünün ihracat
vergisine tabi eşdeğer eşyadan elde edilmesi halinde ise, bu eşyaya tekabül eden ithalatın yapılmasından sonra
iade edilmek üzere ihracat vergisi kadar teminat alınır.
Ayrıca, dahilde işleme izin belgesi kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde
kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, değişmemiş eşya ve ambalaj malzemeleri birinci
fıkra hükmüne göre ithal edilebileceği gibi, bu konuda yapılan düzenlemeler çerçevesinde yurt içinden de temin
edilebilir. Dahilde işleme izin belgesi kapsamında ihraç edilmek üzere yurt içinden temin edilen eşya, bu
Kararın uygulanması bakımından (3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve 4760 sayılı Özel Tüketim
Vergisi Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla) ithal eşyası gibi değerlendirilir. Ancak, yurt içinden temin
edilen eşya için, bu Kararın ikincil işlem görmüş ürüne ve döviz kullanım oranına ilişkin hükümleri
uygulanmaz. Ayrıca, yurt içinden temin edilen eşyanın belge süresi içerisinde işlem görmüş ürün olarak
ihracının gerçekleştirilmemesi halinde, bu Kararın 22’nci maddesinde belirtilen 4458 sayılı Gümrük
Kanunu’nun 238 inci maddesi hükmü uygulanmaz.
Dahilde işleme izin belgesi kapsamındaki yurt içi alımın, belge süresi içerisinde gerçekleştirilmesi gerekir.
Ancak, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ hükümleri çerçevesinde işlem görmüş ürünün ihracının
gerçekleştiğinin belgelenmesi kaydıyla, süresi sona erse dahi dahilde işleme izin belgesi kapsamında yurt içi
alım yapılabilir ve bu alımlarda teminat aranmayabilir. Ayrıca, belge kapsamında yurt içi alımın yapılmasına
imkân bulunmaması halinde, belgeye ek süre verilmek suretiyle ithalat yapılmasına izin verilebilir.
Teminat ve İndirimli Teminat Uygulaması

(DİRK) Madde 6
Şartlı muafiyet sistemi kapsamında yapılacak ithalattan doğan vergi, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanunda belirtilen esaslar çerçevesinde teminata tabidir.
Ancak;
a) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası veya A sınıfı onaylanmış kişi statü belgesi sahibi firmaların dahilde
işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında yapacakları ithalatta, bu ithalattan doğan verginin %1'inin
teminat olarak yatırılması kaydıyla, gümrük idaresince ithalatın gerçekleştirilmesine izin verilir.
238
b) B sınıfı onaylanmış kişi statü belgesi sahibi firmaların dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni
kapsamında yapacakları ithalatta, bu ithalattan doğan verginin %5'inin teminat olarak yatırılması kaydıyla,
gümrük idaresince ithalatın gerçekleştirilmesine izin verilir.
c) C sınıfı onaylanmış kişi statü belgesi sahibi firmaların dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni
kapsamında yapacakları ithalatta, bu ithalattan doğan verginin %10'unun teminat olarak yatırılması kaydıyla,
gümrük idaresince ithalatın gerçekleştirilmesine izin verilir.
d) Onaylanmış kişi statü belgesi sahibi olmayan dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketlerinin
belge/izin müracaat tarihinden önceki takvim yılı içerisinde gerçekleştirdikleri ihracat kadar dahilde işleme izin
belgesi/dahilde işleme izni kapsamında yapacakları ithalatta, bu ithalattan doğan verginin %10'unun teminat
olarak yatırılması kaydıyla, gümrük idaresince ithalatın gerçekleştirilmesine izin verilir.
e) İmalatçı-ihracatçıların, belge/izin müracaat tarihinden önceki dört yıl içerisinde düzenlenmiş, ihracat
taahhüdü kapatılmış, dahilde işleme izin belgeleri ve bu Kararın yayımı tarihinden sonra düzenlenen dahilde
işleme izinleri kapsamında sanayi ürünleri için toplam 1 (bir) Milyon ABD Dolarından, tarım ve işlenmiş tarım
ürünleri için toplam 500 (beş yüz) Bin ABD Dolarından az olmamak kaydıyla gerçekleştirdikleri ihracat kadar
dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında yapacakları ithalatta, bu ithalattan doğan verginin
%10'unun teminat olarak yatırılması kaydıyla, gümrük idaresince ithalatın gerçekleştirilmesine izin verilir.
f) Son üç takvim yılı itibarıyla ihracatı her bir yıl için 5 (beş) Milyon ABD Dolarını geçen veya son beş takvim
yılı itibarıyla ihracatı her bir yıl için 1 (bir) Milyon ABD Dolarını geçen ihracatçıların, belge/izin müracaat
tarihinden önce dört yıl içerisinde düzenlenmiş, ihracat taahhüdü kapatılmış, dahilde işleme izin belgeleri ve
bu Kararın yayımı tarihinden sonra düzenlenen dahilde işleme izinleri kapsamında sanayi ürünleri için toplam
1 (bir) Milyon ABD Dolarından, tarım ve işlenmiş tarım ürünleri için toplam 500 (beş yüz) Bin ABD
Dolarından az olmamak kaydıyla gerçekleştirdikleri ihracat kadar dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme
izni kapsamında yapacakları ithalatta, bu ithalattan doğan verginin %10'unun teminat olarak yatırılması
kaydıyla, gümrük idaresince ithalatın gerçekleştirilmesine izin verilir.
İndirimli teminat uygulamasının hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar, bu Karara istinaden yayımlanacak
tebliğ ile belirlenir.
Bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ hükümleri çerçevesinde dahilde işleme izin belgesi kapsamında işlem
görmüş ürünün ihracının belgelenmesini müteakip bu ürünün elde edilmesinde kullanılan eşyaya ilişkin
verginin %10'unun teminat olarak yatırılması kaydıyla, ithalatın gerçekleştirilmesine gümrük idaresince izin
verilir.
İndirimli teminat uygulanmasından doğabilecek amme alacağı (yurt içi teslimleri yapan kamu kurum ve
kuruluşlarının alacakları dahil) ilgili firmalardan 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümleri çerçevesinde tahsil edilir. Ayrıca, bu firmaların kamudan olan alacakları da teminat
hükmündedir.
Şartlı muafiyet sistemi kapsamında yapılan ithalatta uygulanan teminat oranı Ekonomi Bakanlığınca (İhracat
Genel Müdürlüğü), bu ithalattan doğan vergi tutarının 2 (iki) katına kadar artırılabilir.
İhracat sayılan satış ve teslimlere konu mamullerin üretiminde kullanılan ithali geçici veya kati anti-damping
vergisi veya sübvansiyon vergisine tabi eşyanın ithalatında, geçici veya kati anti-damping vergisi veya
sübvansiyon vergisi tahsil edilir.
Türkiye Gümrük Bölgesi Dışında veya Serbest Bölgelerde Yapılacak İşleme Faaliyeti
(DİRK) Madde 7
Şartlı muafiyet sistemi kapsamında, işlem görmüş ürünün veya değişmemiş eşyanın tamamı ya da bir kısmı,
hariçte işleme rejimi hükümleri çerçevesinde daha ileri düzeyde işlenmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına
veya serbest bölgelere geçici olarak ihraç edilebilir. Bu kapsamda işlem görmüş ürünün ithaline, hariçte işleme
rejimi hükümlerine göre tahsili gereken vergi kadar teminat alınarak izin verilir.
Geri Ödeme Sistemi

(DİRK) Madde 8
Geri ödeme sistemi; dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında serbest dolaşıma giren
hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşya, ambalaj ve işletme malzemesinden elde
edilen işlem görmüş ürünün ihracı halinde, ithalat esnasında alınan verginin (işletme malzemesine ilişkin katma
değer vergisi ve özel tüketim vergisi hariç) geri ödenmesidir.
239
Ancak, A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihraç edilecek işlem görmüş ürünün
elde edilmesinde kullanılacak hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşyanın gümrük
vergisi ile varsa toplu konut fonunun tahsil edilmesi ve diğer vergilerin teminata bağlanması suretiyle ithalatına
izin verilebilir. Bu kapsamda yapılacak ithalat esnasında ilgili gümrük idarelerince, sadece şartlı muafiyet
sistemi çerçevesinde yapılan ithalatta aranan bilgi ve belgeler aranır.
Ayrıca, menşe ispat belgeleri eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere, Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonuna
taraf ülkelere, Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonuna taraf ülkelere veya Serbest Ticaret Anlaşması
imzalanmış bir ülkeye ihraç edilecek işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılacak hammadde, yardımcı
madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşyanın gümrük vergisi ile varsa toplu konut fonunun tahsil
edilmesi ve diğer vergilerin teminata bağlanması suretiyle ithalatına izin verilebilir. Bu kapsamda yapılacak
ithalat esnasında ilgili gümrük idarelerince, sadece şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde yapılan ithalatta aranan
bilgi ve belgeler aranır.
Geri ödeme sisteminden yararlanmak için, dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni alınması ve eşyanın
geri ödeme sistemi kapsamında olduğunun gümrük idaresince ithalat esnasında belgeye/izne ilişkin gümrük
beyannamesine kaydedilmesi zorunludur. Ayrıca, dahilde işleme izin belgesi ile ilgili bilgiler gümrük
beyannamesi üzerinde belirtilir ve belgenin bir örneği gümrük beyannamesine eklenir.
Geri ödeme sisteminden, Avrupa Topluluğu’na üye ülkeler menşeli tarım ürünleri ithalatı hariç olmak üzere;
a) İthali miktar kısıtlamalarına tabi olan eşya yararlandırılmaz.
b) Tercihli tarife ya da özel bir şartlı muafiyet düzenlemesinden kotalar dahilinde yararlanabilen eşya
yararlandırılmaz.
c) Tarım politikası veya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde ithalat vergilerine tabi
olan eşya yararlandırılmaz.
ç) İthal eşyasının serbest dolaşıma giriş beyanının kabulü esnasında, işlem görmüş ürünlerden parasal ihracat
iadesine tabi olan eşya yararlandırılmaz.
Ayrıca;
a) Bu maddenin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, üçüncü ülke menşeli eşya kullanılarak elde edilen
işlem görmüş ürünün A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihraç edilmesi halinde
bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
b) Bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, üçüncü ülke menşeli eşyadan elde edilen işlem
görmüş ürünün menşe ispat belgeleri eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihraç edilmesi halinde bu
ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
c) Bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış ülke
menşeli olmayan eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün menşe ispat belgeleri eşliğinde anlaşma imzalanmış
ülkeye ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
ç) Bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonuna taraf ülkeler
menşeli olmayan eşyadan elde edilen Kümülasyona dahil işlem görmüş ürünün menşe ispat belgeleri eşliğinde
Kümülasyona taraf ülkelere ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden yararlandırılmaz.
d) Bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonuna
taraf ülkeler menşeli olmayan eşyadan elde edilen Kümülasyona dahil işlem görmüş ürünün menşe ispat
belgeleri eşliğinde Kümülasyona taraf ülkelere ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden
yararlandırılmaz.
e) Serbest dolaşımda bulunan eşyadan üretilen işlem görmüş ürünün serbest bölgelere (serbest bölgelerden
belge/izin süresi bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde (a) ila (d) bentlerinde belirtilen ülkeler haricinde bir
ülkeye gerçekleştirilen satışlar hariç) ihraç edilmesi halinde bu ihracat, geri ödeme sisteminden
yararlandırılmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
Müracaatların Değerlendirilmesi ve Belge/İzin Düzenlenmesi
240
(DİRK) Madde 9
Türkiye Gümrük Bölgesinde (serbest bölgeler hariç) yerleşik firmaların, dahilde işleme rejiminden
yararlanmak için bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ hükümleri çerçevesinde dahilde işleme izin
belgesi/dahilde işleme izni almaları gerekir. Bu çerçevede ibraz edilen bilgi ve belgeler, aksi sabit oluncaya
kadar doğru kabul edilir.
Dahilde işleme izin belgesine/dahilde işleme iznine ilişkin müracaat;
a) İthal eşyasının işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanıldığının tespitinin mümkün olması kriterleri
çerçevesinde değerlendirilir.
b) Türkiye Gümrük Bölgesindeki (serbest bölgeler hariç) üreticilerin temel ekonomik çıkarları ile Türk malı
imajının olumsuz etkilenmemesi kriterleri çerçevesinde değerlendirilir.
c) İşleme faaliyetinin, katma değer yaratan ve kapasite kullanımını artıran bir faaliyet olması yanında, işlem
görmüş ürünün rekabet gücünü ve ihraç potansiyelini artıran koşullar yaratıyor olması kriterleri çerçevesinde
değerlendirilir.
d) Firmaların dahilde işleme izin belgeleri/dahilde işleme izinleri kapsamındaki performansları kriterleri
çerçevesinde değerlendirilir.
İkinci fıkrada belirtilen kriterlere göre yapılacak değerlendirme sonucunda: ithal eşyası ve işlem görmüş ürünün
(asıl ve ikincil işlem görmüş ürünler) asgari 8 (sekiz)'li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, adı, verimlilik
oranına göre belirlenen miktarı, değeri, belge/izin süresi, döviz kullanım oranı ve varsa yan sanayici
belirlenerek, proje bazında dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni düzenlenir veya talep reddedilir.
Eşyanın fiyat, bulunabilirlik ve kalite yönünden yurt içinden temin edilmesinin mümkün olup olmaması dikkate
alınarak, dahilde işleme izin belgesi kapsamındaki eşyanın kısmen veya tamamen ithalatına (yurt içi alımlar
hariç) süresiz veya dönemsel olarak kısıtlama getirilebilir.
Dahilde işleme rejiminden yararlandırılmayacak haller, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ ile belirlenir.
Döviz kullanım oranı;

a) Dahilde işleme izninde aranmaz.
b) Bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ ile belirlenen bedelsiz ithalata ilişkin dahilde işleme izin belgesinde
aranmaz.
c) Dahilde işleme izin belgesi süresi sona erdikten veya ihracat taahhüdü kapatıldıktan sonra geri gelen işlem
görmüş ürün için yeni bir dahilde işleme izin belgesi düzenlenmesi halinde yeni belgede aranmaz.
d) Dahilde işleme izin belgesi kapsamındaki yurt içi alımlarda aranmaz.
Dahilde işleme izin belgesi kapsamındaki döviz kullanım oranı bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğle
belirlenir.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihracat taahhüdünün azami %1'i oranında
değişmemiş eşya ithalatına izin verilebilir. Ayrıca, belge/izin kapsamında ithaline izin verilecek işletme
malzemesi değeri, ihracat taahhüdünün %2'sini geçemez.
Ancak, doğal taşlar ile kıymetli maden ve taş ihraç taahhüdü içeren belgede/izinde, bu oran %10'a kadar tespit
edilebilir.
Dahilde İşleme Rejimi Değerlendirme Kurulu
(DİRK) Madde 9/A

(1) Dahilde İşleme Rejimi Değerlendirme Kurulu, Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nün bağlı
bulunduğu müsteşar yardımcısının başkanlığında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığından genel müdür seviyesinde birer temsilci ve
Ekonomi Bakanlığı İhracat, İthalat, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye genel müdürleri ile Gelir İdaresi
Başkanlığından bir başkan yardımcısı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden bir başkan yardımcısı ve Türkiye
İhracatçılar Meclisinden bir başkan vekilinden teşekkül eder.
241
(2) Kurul başkanı görüşülecek konuların niteliğine göre istişari mahiyette olmak üzere, Kurul toplantılarına
diğer bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütleri, meslek birlikleri ve özel sektör
temsilcilerini davet edebilir. Bu kişiler oylamaya katılamazlar.
(3) Kurul, aşağıda belirtilen konular ile Kurul başkanı tarafından belirlenecek diğer konular hakkında istişari
nitelikte görüş verir ve önerilerde bulunur.
a) Dahilde işleme rejiminden yararlanmayacak ürünler.
b) İndirimli teminat uygulamasındaki oranlar.
c) Sektör veya ürün bazında döviz kullanım oranları.
ç) Dahilde işleme izin belgesi süreleri.
d) Sektör veya ürün bazında eşdeğer eşya kullanımı.
e) Dahilde işleme izin belgesi kapsamında tecil-terkin sistemi çerçevesinde yurtiçi alımlar.
(4) Kurulun çalışma usul ve esasları tebliğ ile belirlenir.
Belge/İzin Süreleri ve Ek Süreler

Madde 10
Dahilde işleme izin belgesinin/dahilde işleme izninin süresi sektörüne göre azami 12 (on iki) aya kadar tespit
edilebilir.
Ancak, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ ile belirlenen faaliyet ve/veya ürünlerin ihracına ilişkin
düzenlenen belgelerin/izinlerin süresi, proje süresi kadar tespit edilebilir.
Sürenin başlangıcı, dahilde işleme izin belgesinin/dahilde işleme izninin tarihidir. Süre sonu ise, belge/izin
süresi (ek süre, haklı ve mücbir sebep ile fevkalade hallere ilişkin süreler dahil) bitiminin rastladığı ayın son
günüdür.
Dahilde işleme izin belgesi kapsamında ilk ithalatın yapıldığı tarih esas alınmak suretiyle belge süresi azami 3
(üç) ay uzatılır.
Belge kapsamında hiç ithalat yapılmaması halinde de belge süresi azami 3 (üç) ay uzatılır. Ayrıca, firmanın
belgeli performansı dikkate alınarak dahilde işleme izin belgesine verilecek ek süreler, bu Karara istinaden
yayımlanacak tebliğ ile belirlenir.
Haklı ve Mücbir Sebep ile Fevkalade Haller

(DİRK) Madde 11
Bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğle belirlenen haklı ve mücbir sebep ile fevkalade hallerin belge/izin
süresi içerisinde meydana gelmesi halinde, dahilde işleme izin belgesine/dahilde işleme iznine ilave süre
verilebilir. Haklı ve mücbir sebep ve fevkalade hallere istinaden belgeye/izne verilecek ilave süre, haklı ve
mücbir sebep ile fevkalade hal süresi dikkate alınarak belirlenir.
Mücbir sebep ile fevkalade haller nedeniyle; dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihracat
taahhüdü aranmayacak veya bu durumda yeni ithalata izin verilecek haller ile ithal edilen eşyanın dahilde
işleme rejiminden yararlanma koşullarına sahip başka bir firma adına düzenlenen belgeye/izne devredilmesine
ilişkin usul ve esaslar, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ ile belirlenir.
Şartlı muafiyet sistemi kapsamında haklı sebebe ilişkin verilecek ek süre içerisinde, belge/izin kapsamında
alınacak teminat tutarı 2 (iki) katına kadar artırılabilir.
Belge/İzin Revizesi
(DİRK) Madde 12
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni, ilgili firma tarafından gerekli bilgi ve belgelerle müracaat
edilmesi kaydıyla, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ hükümleri çerçevesinde revize edilebilir.
İhracatın Gerçekleştirilmesi
Madde 13
İhracatın gerçekleştirilmesi, dahilde işleme izin belgesinde/dahilde işleme izninde ihracı taahhüt edilen işlem
görmüş ürünün, bu Karar ile ihracat rejimi ve gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde Türkiye Gümrük
Bölgesi dışına veya serbest bölgelere ihraç edilmesidir.
Ancak, birinci fıkra hükmüne istinaden şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde belge/izin süresi içerisinde serbest
bölgelere gerçekleştirilen ihracata konu eşyanın, belge/izin süresi bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde
serbest bölgelerden başka bir ülkeye satışının yapıldığının, Yatırım Teşvik Belgesi veya bir başka belge/izin
kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine ithalatının yapıldığının, serbest bölgelerde bulunan tesislerin
yapımında kullanıldığının, serbest bölgelerde bulunan tesislerde makine-teçhizat, demirbaşa kayıtlı eşya veya
bunların parçası olarak kullanıldığının, serbest bölgelerde yerleşik gemi inşa faaliyetinde bulunan firmalara
gemi inşasında kullanılmak üzere tesliminin yapıldığının, serbest bölgelerden gümrük hattı dışı eşya satış
mağazalarına satışının yapıldığının veya serbest bölgelerden kara, deniz ve hava taşıtlarına kumanya olarak
tesliminin yapıldığının tevsiki kaydıyla, belge/izin ihracat taahhüdü kapatılır.
242
Ayrıca, birinci fıkra hükmüne istinaden geri ödeme sistemi çerçevesinde belge/izin süresi içerisinde serbest
bölgelere gerçekleştirilen ihracata konu eşyanın, belge/izin süresi bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde
serbest bölgelerden başka bir ülkeye satışının yapıldığının (bu Kararın 8 inci maddesi hükümleri çerçevesinde),
serbest bölgelerde bulunan tesislerin yapımında kullanıldığının, serbest bölgelerde bulunan tesislerde makine-
teçhizat, demirbaşa kayıtlı eşya veya bunların parçası olarak kullanıldığının, serbest bölgelerde yerleşik gemi
inşa faaliyetinde bulunan firmalara gemi inşasında kullanılmak üzere tesliminin yapıldığının, serbest
bölgelerden gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına satışının yapıldığının veya serbest bölgelerden kara,
deniz ve hava taşıtlarına kumanya olarak tesliminin yapıldığının tevsiki kaydıyla, belge/izin ihracat taahhüdü
kapatılır.
İhraç bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin esaslar kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir. İhraç bedelleri,
döviz olarak veya mal olarak getirilebilir. Ancak, ihraç bedelinin mal olarak getirilmesi halinde, bu mallar dış
ticaret mevzuatı hükümlerine tabidir.
Gümrük İdaresince Yapılacak İşlemler

(DİRK) Madde 14
Gümrük idaresince, dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamındaki işlemler; bu Karar, bu Karara
istinaden yayımlanacak tebliğler, genelgeler, talimatlar ve belgenin özel şartlar bölümünde belirtilen hususlar
ile ihracat rejimi ve gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir.
Gözetim ve Korunma Önlemlerine Tabi Eşya

(DİRK) Madde 15
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithali gözetim ve korunma önlemlerine tabi eşyanın
serbest dolaşıma girebilmesi için, ithal tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan gözetim ve korunma önlemlerinin
uygulanması zorunludur.
- Aksi takdirde, bu eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün, üçüncü ülkelere ihracı ya da gümrük idaresi
gözetiminde imhası gerekir.
Ancak, dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa
Topluluğuna üye ülkelere ihraç edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan eşyanın bu ülkelerde
gözetim ve korunma önlemlerine tabi olmaması halinde, bu eşya ile ilgili olarak gözetim ve korunma önlemleri
uygulanmaz.
Telafi Edici Verginin Ödenmesi

(DİRK) Madde 16
Şartlı muafiyet sistemi kapsamındaki sanayi ürünlerinin A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğuna
üye ülkelere ihracatında; işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan üçüncü ülke menşeli hammadde,
yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşyaya ilişkin vergi, kaynak ülkelerle var olan
anlaşmalardaki lehte hükümler saklı kalmak kaydıyla ödenir.
Şartlı muafiyet sistemi kapsamındaki işlenmiş tarım ürünlerinin A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa
Topluluğuna üye ülkelere ihracatında, 1/2007 sayılı Türkiye-AT Ortaklık Konseyi Kararı hükümleri saklı
kalmak kaydıyla, bu ürünlerin elde edilmesinde üçüncü ülke menşeli sanayi ürünü kullanılmışsa buna ilişkin
vergi; işlenmiş tarım ürünü kullanılmış ise bu üründeki sanayi payına ilişkin vergi ödenir.
Anlaşma ile belirlenen menşe kuralının sağlanması ve bir menşe ispat belgesinin düzenlenmesi kaydıyla, şartlı
muafiyet sistemi kapsamında ülkemizde doğmuş ve büyütülmüş canlı hayvanlar ile avlanma ve balıkçılık
faaliyetlerinden elde edilen ürünler ve bunlardan elde edilen ürünler hariç olmak üzere, tarım ürünlerinin
Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihracatında; bu ürünlerin elde edilmesinde kullanılan üçüncü ülke menşeli
hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşyaya ilişkin vergi tahsil edilir.
Anlaşma ile belirlenen menşe kuralının sağlanması ve bir menşe ispat belgesinin düzenlenmesi kaydıyla, şartlı
muafiyet sistemi kapsamında, ülkemizde doğmuş ve büyütülmüş canlı hayvanlar ile avlanma ve balıkçılık
faaliyetlerinden elde edilen ürünler ve bunlardan elde edilen ürünler hariç olmak üzere, Serbest Ticaret
Anlaşması imzalanmış bir ülkeye gerçekleştirilen ihracatta; işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan
ve bu ülke menşeli olmayan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşyaya ilişkin
vergi, ilgili anlaşmanın lehte hükümleri saklı kalmak kaydıyla ödenir. Ancak, Pan-Avrupa Menşe
Kümülasyonuna taraf ülkelerden menşe ispat belgeleri veya tedarikçi beyanı eşliğinde ithal edilen eşya
kullanılarak elde edilen Kümülasyona dahil işlem görmüş ürünün, menşe ispat belgeleri veya tedarikçi beyanı
eşliğinde tekrar Kümülasyona taraf ülkelerden birine ihraç edilmesi durumunda, ithalat rejiminde belirtilen
oranda verginin tahsili aranmaksızın ilgili gümrük idaresince ihracata izin verilir. Diğer taraftan, Pan-Avrupa-
Akdeniz Menşe Kümülasyonuna taraf ülkelerden menşe ispat belgeleri veya tedarikçi beyanı eşliğinde ithal
edilen eşya kullanılarak elde edilen Kümülasyona dahil işlem görmüş ürünün, menşe ispat belgeleri veya
tedarikçi beyanı eşliğinde tekrar Kümülasyona taraf ülkelerden birine ihraç edilmesi durumunda da, ithalat
rejiminde belirtilen oranda verginin tahsili aranmaksızın ilgili gümrük idaresince ihracata izin verilir.
243
Şartlı muafiyet sistemi kapsamında, işlem görmüş ürünlerin A.TR dolaşım belgesi eşliğinde veya menşe ispat
belgeleri eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihracatında; işlem görmüş ürünün elde edilmesinde
kullanılan üçüncü ülke menşeli hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşyaya ilişkin
verginin aynı ithal eşyası için Toplulukta uygulanan vergiden yüksek olması halinde, tarım ürünleri ile 1/95
sayılı Avrupa Topluluğu-Türkiye Ortaklık Konseyi Karan kapsamı ürünler hariç olmak üzere, Toplulukta
uygulanan vergi ödenir.
Şartlı muafiyet sistemi kapsamında serbest bölgelere gerçekleştirilen ihracata konu eşyanın belge/izin süresi
bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde serbest bölgelerden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa
Topluluğuna üye ülkelere veya menşe ispat belgeleri eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere, Pan-Avrupa
Menşe Kümülasyonuna taraf ülkelere, Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonuna taraf ülkelere veya
Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış bir ülkeye satışı halinde; birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci
fıkralardaki hükümler çerçevesinde telafi edici verginin tahsili aranır.
Bu madde hükmü çerçevesinde ödenmesi gereken vergi, serbest bölgelerden gerçekleştirilen satışlar dahil
ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin tescil tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru
ve bu tarihte ithalat rejiminde belirtilen gümrük vergisi ve varsa toplu konut fonu üzerinden hesaplanarak
ihracat esnasında ödenir. Ancak, belge kapsamında önceden ihracat işleminden sonra ithalat yapılması
durumunda, bu vergi serbest bölgelerden gerçekleştirilen satışlar dahil önceden ihracata ilişkin gümrük
beyannamesinin tescil tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru ve bu tarihte ithalat
rejiminde belirtilen gümrük vergisi ve varsa toplu konut fonu üzerinden hesaplanarak, önceden ihracata tekabül
eden ithalatın yapılması esnasında ödenir. Tahsil edilen telafi edici vergi bütçeye irat kaydedilir.
İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan vergiye konu eşyanın tespitinde firma beyanı esas alınır.
Aksine bir durumun tespiti halinde, ödenmeyen ya da eksik ödenen telafi edici vergi, yedinci fıkrada belirtilen
ödemenin yapılması gereken tarih itibarıyla 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre tahsil edilir.
Elde edilmesinde üçüncü ülke menşeli eşya kullanılan ve Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihraç edilen her
türlü harp araç, gereç, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ile bunların yapım, bakım ve onarımlarında
kullanılacak yedek parçalar için telafi edici vergi aranmaz.
Verginin Geri Verilmesi

(DİRK) Madde 17
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ödenmemesi gerektiği halde ödenmiş olduğu
belirlenen vergi, ilgili firmanın talebi üzerine 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi
Kanunu hükümleri çerçevesinde nakden geri verilir.
Kısmi Teminat İadesi

(DİRK) Madde 18
Şartlı muafiyet sistemi kapsamında ithal edilen eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün ihraç edilmesi
halinde, ilgili firmanın belge/izin süresi içerisindeki talebi üzerine, ithalat esnasında alınan teminatlar
gerçekleşen ihracata tekabül eden oranda iade edilir. Ancak, iade edilen teminat tutarı, belge/izin kapsamında
alınması gereken toplam verginin %90'ını geçemez.
İhracat Taahhüdünün Kapatılması

(DİRK) Madde 19
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni sahibi firmaların, belge/izin ihracat taahhüdünün
kapatılabilmesi için gerekli bilgi ve belgeleri, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ hükümleri çerçevesinde
ilgili bölge müdürlüğüne/ilgili gümrük idaresine sunmaları gerekir. Aksi takdirde bu belgenin/iznin taahhüt
kapama işlemleri mevcut bilgi ve belgeler esas alınarak tekemmül ettirilir.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdü, belgede/izinde belirtilen şartlar da dikkate
alınmak suretiyle, dahilde işleme rejimi hükümleri çerçevesinde eşdeğer eşya ve/veya ithal eşyasından elde
edilen işlem görmüş ürün ile değişmemiş eşyanın başlamış işlemler dahil olmak üzere ihraç edildiğinin tespiti
kaydıyla kapatılır.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdü, belge/izin sahibi firma ve/veya aracı ihracatçı
firma tarafından gerçekleştirilen ihracat ile kapatılır. Ancak, Bakanlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) aracı
ihracatçı kullanımına kısıtlama getirilebilir.
Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen
eşya, asıl işlem görmüş ürün ve/veya ithal edildiği şekliyle belge/izin süresi içerisinde, ticaret politikası
önlemlerinin uygulanması, eşyanın gümrük idaresince yerinde tespiti (eşyanın muayenesine ilişkin gümrük
mevzuatı hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası ile A ve B sınıfı onaylanmış
244
kişi statüsü belgesine sahip firmaların eşyaları hariç olmak üzere), eşyanın ithali için öngörülen dış ticarette
teknik düzenlemeler ve standardizasyon mevzuatı dahil diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi
gereken vergilerin tahsili kaydıyla 4458 sayılı Gümrük Kanununun 114 üncü maddesinin birinci fıkrası ile 207
nci maddesi hükmüne göre serbest dolaşıma girebilir. Bu durumda serbest dolaşıma giren eşyaya tekabül eden
ihracatın gerçekleşmesi aranmaz.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyanın veya asıl işlem görmüş ürünün,
gümrük mevzuatı çerçevesinde gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi veya mahrecine
iadesi hallerinde, bu eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleştirilmesi aranmaz.
Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde, dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihraç edilen
asıl işlem görmüş ürünün, herhangi bir sebeple belge/izin süresi içerisinde geri getirilmesi halinde, geri gelen
asıl işlem görmüş ürün belge/izin süresi içerisinde ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali
için öngörülen dış ticarette teknik düzenlemeler ve standardizasyon mevzuatı dahil diğer işlemlerin
tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili kaydıyla 4458 sayılı Gümrük Kanununun 170
inci maddesi ile 207 nci maddesi hükmüne göre serbest dolaşıma girebilir. Bu durumda serbest dolaşıma giren
ithal eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleşmesi aranmaz.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyadan elde edilen ikincil işlem
görmüş ürünün, belge/izin ihracat taahhüdünün kapatılmasından önce gümrük mevzuatı çerçevesinde gümrük
idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi, çıkış hükmünde gümrüğe teslimi veya serbest dolaşıma
giriş rejimi hükümlerine göre ithali hallerinde, bu ürünün ihracatının gerçekleştirilmesi aranmaz. İkincil işlem
görmüş ürünün serbest dolaşıma giriş rejimine göre ithaline ilişkin usul ve esaslar, bu Karara istinaden
yayımlanacak tebliğle belirlenir.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün dahilde
işleme izin belgesi sahibi firmalara yurt içinde teslimine ilişkin usul ve esaslar, bu Karara istinaden
yayımlanacak tebliğle belirlenir.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihraç edilen işlem görmüş ürünün, herhangi bir
sebeple belge/izin süresi içerisinde geri getirilmesi halinde, ihracat rejimi ve gümrük mevzuatı çerçevesinde ve
süresi geçerli belge/izin kapsamında ihracat nedeniyle varsa yararlanılan hak ve menfaatin bu Kararın 6’ncı
maddesi hükmüne göre teminatının alındığının tevsiki kaydıyla, ilgili gümrük idaresince bu ürünün ithalatına
ve ihracatına müsaade edilir. Bu durum, ihracat taahhüdünün kapatılması sırasında değerlendirilmek üzere ilgili
ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine/gümrük idaresine bildirilir. Bu çerçevede yapılacak taahhüt kapatma
işlemi, bu kapsamdaki geri gelen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesi dikkate alınmaksızın ilgili dahilde işleme
izin belgesinin/dahilde işleme izninin ihracat taahhüdüne sayılma koşullarına sahip mevcut gümrük
beyannameleri ile tekemmül ettirilir. Taahhüt hesabının kapatılması esnasında, ilgili dahilde işleme izin
belgesi/dahilde işleme izni kapsamında geri gelen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesi dikkate alınmadığı
durumda uygulanacak bir müeyyide yoksa taahhüt kapatma işlemi müeyyide uygulanmaksızın tekemmül
ettirilir.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihraç edilen ancak, belge/izin süresi sona erdikten
veya ihracat taahhüdü kapatıldıktan sonra herhangi bir sebeple geri getirilen ve belge/izin sahibi firma
tarafından yeniden ihraç edilecek işlem görmüş ürünün, yeni bir belge/izin kapsamında ayniyet tespiti ve ihracat
nedeniyle varsa yararlanılan hak ve menfaatin bu Kararın 6 ncı maddesi hükmüne göre teminatının alındığının
tevsiki kaydıyla, ilgili gümrük idaresince ithalatına müsaade edilir.
İhracat taahhüdü kapatılmış dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihraç edilen işlem
görmüş ürünün, herhangi bir sebeple geri getirilmesi ve belge/izin sahibi firma tarafından yeniden ihracatının
yapılmak istenmemesi halinde, bu durum taahhüt kapatma işleminin yeniden tekemmül ettirilmesini teminen
ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine/gümrük idaresine bildirilir. Taahhüt kapatma işleminin yeniden
tekemmül ettirilmesi aşamasında, bu madde çerçevesinde, ilgili dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni
taahhüt kapatma işleminin ihracatçı birlikleri genel sekreterliğince/gümrük idaresince geri alınması ve yapılan
değerlendirme sonucunda, varsa bu ürünün elde edilmesinde kullanılan eşyanın ithalatında alınmayan verginin
bu Kararın 22 nci maddesi çerçevesinde geri alındığının ve ihracat nedeniyle yararlanılan hak ve menfaatlerin
iade edildiğinin tevsiki kaydıyla, gümrük idaresince işlem görmüş ürünün ithalatına müsaade edilir. Bu
çerçevede, yapılacak taahhüt kapatma işlemi, bu kapsamdaki geri gelen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesi
dikkate alınmaksızın ilgili dahilde işleme izin belgesinin/dahilde işleme izninin ihracat taahhüdüne sayılma
koşullarına sahip mevcut gümrük beyannameleri (geri gelen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesi ihracat
taahhüdünden çıkarılarak ilk kapatma işlemine esas teşkil eden gümrük beyannameleri) ile tekemmül ettirilir.
Taahhüt hesabının kapatılması esnasında, ilgili dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında geri
245
gelen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesi dikkate alınmadığı durumda uygulanacak bir müeyyide yoksa
taahhüt kapatma işlemi müeyyide uygulanmaksızın tekemmül ettirilir.
Şartlı muafiyet sistemi çerçevesindeki dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında, A.TR
dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere veya menşe ispat belgeleri eşliğinde Avrupa
Topluluğuna üye ülkelere, Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonuna taraf ülkelere, Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe
Kümülasyonuna taraf ülkelere veya Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış bir ülkeye işlem görmüş ürünün
ihraç edilmesi halinde, bu ürünün elde edilmesinde kullanılan eşyaya ilişkin varsa telafi edici verginin, bu
Kararın 16 ncı maddesi hükmüne istinaden her bir ihracata ilişkin gümrük beyannamesi bazında ödendiğine
dair bilgi ve belgelerin tevsiki aranır. Belge/izin kapsamında telafi edici verginin fazla ödendiği ihracata ilişkin
gümrük beyannameleri ile telafi edici verginin eksik ödendiği ihracata ilişkin gümrük beyannamelerinin birlikte
bulunduğu durumlarda, eksik ödenen ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümleri dikkate alınarak hesaplanan telafi edici vergiye ilişkin kısmın, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 211
inci maddesi saklı kalmak kaydıyla, fazla ödenen telafi edici vergiye ilişkin kısımdan düşülmesi suretiyle
taahhüt kapatma işlemi tekemmül ettirilir. Ancak, ilgili ihracata ilişkin gümrük beyannamesi kapsamında eksik
ödenen ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri dikkate alınarak
hesaplanan telafi edici verginin eksikliği tamamlanamamışsa, taahhüt kapatma işleminin tekemmül
ettirilebilmesi için eksik kısmın ilgili ihracata ilişkin gümrük beyannamesi kapsamında yatırıldığına ilişkin bilgi
ve belgelerin tevsiki aranır.
İhracat taahhüdünün kapatılmasını müteakip, dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında alınan
teminat veya vergi, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili
firmaya geri verilir.
Dahilde işleme izin belgesi kapsamındaki döviz kullanım oranının belge ihracat taahhüdünün kapatılması
esnasında aranmayacağı haller, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğle belirlenir.
İhracat taahhüdü kapatılan dahilde işleme izin belgelerinin/dahilde işleme izinlerinin taahhüt kapatma işlemleri,
Bakanlığın (İhracat Genel Müdürlüğü)/Ticaret Bakanlığının (Gümrükler Genel Müdürlüğü) uygun görüşüne
istinaden kamu kurum ve kuruluşları ile ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerince yapılan maddi hatadan
dolayı veya belge/izin kapsamında ihraç edilen işlem görmüş ürünün herhangi bir sebeple geri getirilmesinden
dolayı geri alınabilir. Bu çerçevede, taahhüt kapatma işlemi geri alınan belge/izin kapsamında maddi hatanın
giderilmesini veya geri gelen eşyaya ilişkin olarak bu maddede belirtilen işlemlerin tekemmül ettirilmesini
müteakip taahhüt hesabı yeniden kapatılır. Ayrıca, maddi hatanın giderilmesini müteakip ortaya çıkan yeni
durumla sınırlı kalmak kaydıyla yeni işlemler de tekemmül ettirilebilir.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni sahibi firmalar, kendilerine tebliğ edilen taahhüt hesabının
müeyyideli kapatılması işlemine karşı tebliğ tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde Bakanlığa (İhracat Genel
Müdürlüğü) /Ticaret Bakanlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yazılı olarak itiraz edebilirler. İtiraz
başvurusunda itiraza mesnet teşkil eden tüm bilgi ve belgeler ibraz edilir. İtirazın haklı bulunması durumunda,
taahhüt kapatma işlemi Bakanlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) /Ticaret Bakanlığınca (Gümrükler Genel
Müdürlüğü) geri alınarak ibraz edilen bilgi ve belgeler de göz önünde bulundurulmak suretiyle yeniden
tekemmül ettirilir.
İhracatın Gerçekleştirilmemesi
(DİRK) Madde 20
Bu Kararın 15 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, şartlı muafiyet sistemi kapsamında ithal edilen
ancak belge/izin süresi içerisinde işlem görmüş ürün olarak belge/izin şartlarına uygun şekilde Türkiye Gümrük
Bölgesi dışına veya serbest bölgelere (belge/izin süresi bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde serbest
bölgelerden başka bir ülkeye satışının yapıldığının, Yatırım Teşvik Belgesi veya bir başka belge/izin
kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine ithalatının yapıldığının, serbest bölgelerde bulunan tesislerin
yapımında kullanıldığının, serbest bölgelerde bulunan tesislerde makine-teçhizat, demirbaşa kayıtlı eşya veya
bunların parçası olarak kullanıldığının, serbest bölgelerde yerleşik gemi inşa faaliyetinde bulunan firmalara
gemi inşasında kullanılmak üzere tesliminin yapıldığının, serbest bölgelerden gümrük hattı dışı eşya satış
mağazalarına satışının yapıldığının veya serbest bölgelerden kara, deniz ve hava taşıtlarına kumanya olarak
tesliminin yapıldığının tevsik edilememesi halinde) ihracatı gerçekleştirilemeyen ithal eşyasına ilişkin
alınmayan vergi, 22 nci madde hükümlerine göre tahsil edilir.
Geri ödeme sistemi kapsamında ithal edilen ancak belge/izin süresi içerisinde işlem görmüş ürün olarak
belge/izin şartlarına uygun şekilde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere (belge/izin süresi
bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde serbest bölgelerden başka bir ülkeye satışının yapıldığının (bu Kararın
8 inci maddesi hükümleri çerçevesinde), serbest bölgelerde bulunan tesislerin yapımında kullanıldığının,
serbest bölgelerde bulunan tesislerde makine-teçhizat, demirbaşa kayıtlı eşya veya bunların parçası olarak
246
kullanıldığının, serbest bölgelerde yerleşik gemi inşa faaliyetinde bulunan firmalara gemi inşasında
kullanılmak üzere tesliminin yapıldığının, serbest bölgelerden gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına
satışının yapıldığının veya serbest bölgelerden kara, deniz ve hava taşıtlarına kumanya olarak tesliminin
yapıldığının tevsik edilememesi halinde) ihracatı gerçekleştirilemeyen ithal eşyasına ilişkin alınan vergi iade
edilmez.
Bu Kararın 19 uncu maddesinin yedinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, ikincil işlem görmüş ürünün
ihraç edilmemesi halinde, ithal eşyasına ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki kur ve vergi oranı veya asıl
işlem görmüş ürünün ihraç edilen kısmı oranında ikincil işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma girişine ilişkin
beyannamenin tescil tarihindeki kur ve vergi oranı esas alınarak hesaplanan verginin, ilgili gümrük idaresine
yatırıldığının tevsiki aranır. Aksi takdirde, 22’nci madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Geri ödeme sistemi çerçevesinde düzenlenen dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında A.TR
dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğu’na üye ülkelere veya menşe ispat belgeleri eşliğinde Avrupa
Topluluğuna üye ülkelere, Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonuna taraf ülkelere, Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe
Kümülasyonuna taraf ülkelere veya Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış bir ülkeye işlem görmüş ürün olarak
ihraç edilmek üzere ithal edilen ancak süresi içerisinde ihracatı gerçekleştirilmeyen eşyaya ilişkin daha önce
alınmayan vergi, 22 nci madde hükümlerine göre tahsil edilir.
Belgenin/İznin İptali
(DİRK) Madde 21
Firmanın talep etmesi halinde, kullanılmayan dahilde işleme izin belgesi iptal edilir. Bu Karar ve bu Karara
istinaden yayımlanacak tebliğ hükümleri çerçevesinde dahilde işleme izin belgesinin/dahilde işleme izninin
düzenlenmesine veya revizesine dayanak teşkil etmek üzere ibraz edilmesi gereken bilgi ve belgeler ile
belge/izin kapsamında yapılan işlemlerin gerçek dışı olduğunun veya gerçeği yansıtmadığının yahut
belgenin/iznin sahtesinin düzenlendiğinin veya üzerinde tahrifat yapıldığının tespiti halinde, bu Kararın 23
üncü maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla ilgili belge/izin iptal edilir ve ilgililer hakkında kanuni işlem
yapılır. Ayrıca, bu belge/izin sahibi firma adına düzenlenmiş ve düzenlenecek olan belgeler/izinler kapsamında
belirtilen tespitin yapılmasını müteakiben 1 (bir) yıl süreyle yapılacak tüm ithalat işlemlerinde (bu firmanın
belirtilen tespitin yapıldığı tarihten sonra bir başka firmanın belgesine yan sanayici olarak eklenmesi dahil), bu
Kararın 6’ncı maddesinin dördüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, indirimli teminat uygulanmaz.
İptal edilen belge/izin ile ilgili olarak, 22’nci madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Dahilde İşleme Tedbirlerine Uyulmaması

(DİRK) Madde 22
Dahilde işleme tedbirlerini, dahilde işleme rejimi ve belgede/izinde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak
yerine getirmeyenlerden;
a) Şartlı muafiyet sistemi kapsamında ithal edilen ve Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere
ihracatı gerçekleştirilmeyen eşyanın ithali esnasında alınmayan vergi,
b) Şartlı muafiyet sistemi kapsamında ithal edilen ve serbest bölgelere gerçekleştirilen ihracata konu eşyanın,
belge/izin süresi bitiminden itibaren 3 (üç) ay içerisinde başka bir ülkeye satışının yapılmaması, Yatırım Teşvik
Belgesi veya bir başka belge/izin kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine ithalatının yapılmaması, serbest
bölgelerde bulunan tesislerin yapımında kullanılmaması, serbest bölgelerde bulunan tesislerde makine-teçhizat,
demirbaşa kayıtlı eşya veya bunların parçası olarak kullanılmaması, serbest bölgelerde yerleşik gemi inşa
faaliyetinde bulunan firmalara gemi inşasında kullanılmak üzere tesliminin yapılmaması, serbest bölgelerden
gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına satışının yapılmaması veya serbest bölgelerden kara, deniz ve hava
taşıtlarına kumanya olarak tesliminin yapılmaması durumunda, bu kapsamdaki ithalat esnasında alınmayan
vergi,
c) Belge/izin kapsamında izin verilen miktarın üzerinde ithalat yapılması halinde, bu kısma tekabül eden
ithalattan doğan vergi,
ç) Döviz kullanım oranının aranmayacağı haller haricinde, belge kapsamında ithal edilen eşyanın tamamı ihraç
edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılmış olsa dahi döviz kullanım oranının bu Karara istinaden
yayımlanacak tebliğle belirlenen oranları geçmesi halinde, bu oranı aşan kısma tekabül eden ithalatla ilgili
alınmayan vergi,
d) Belge/izin kapsamında ithal edilen işletme malzemesinin CIF ithal tutarının, gerçekleşen FOB ihraç tutarının
%2 (doğal taşlar ile kıymetli maden ve taş ihraç taahhüdü içeren belgelerde %10)’sinden fazla olması halinde,
bu oranı aşan kısma tekabül eden ithalatla ilgili alınmayan vergi,
e) Belge/izin kapsamında ithal edilen değişmemiş eşyanın CIF ithal tutarının, gerçekleşen FOB ihraç tutarının
%1’inden fazla olması halinde, bu oranı aşan kısma tekabül eden ithalatla ilgili alınmayan vergi,
f) Geri ödeme sistemi çerçevesinde düzenlenen belge/izin kapsamında A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa
Topluluğuna üye ülkelere veya menşe ispat belgeleri eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere, Pan-Avrupa
Menşe Kümülasyonuna taraf ülkelere, Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonuna taraf ülkelere veya
247
Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış bir ülkeye işlem görmüş ürün olarak ihraç edilmek üzere ithal edilen
ancak süresi içerisinde ihracatı gerçekleştirilmeyen eşyaya ilişkin alınmayan vergi,
g) Dahilde işleme izin belgesinin/dahilde işleme izninin iptal edilmesi halinde, belge/izin kapsamında varsa
alınmayan vergi,
ğ) (13/04/2016 tarihli ve 29683 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan değişiklikle yürürlükten
kaldırılmıştır.)
İthal tarihi itibarıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Ayrıca, ithal edilen ve süresi içerisinde ihracatı gerçekleştirilmeyen eşya
için 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 238’inci maddesi hükmü çerçevesinde müeyyide uygulanır.
Birinci fıkra hükmü çerçevesinde vergisi ve cezaları ödenen eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi
tutulmasının talep edilmesi halinde, ticaret politikası önlemlerinin uygulanması ve eşyanın ithali için öngörülen
dış ticarette teknik düzenlemeler ve standardizasyon mevzuatı dahil diğer işlemlerin tamamlanması şartı aranır.
Aksi takdirde, bu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimi dışındaki gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanıma tabi tutulması gerekir.
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında Türkiye gümrük bölgesine getirilen eşyanın
belge/izin süresinin bitimini takiben 1 (bir) ay içerisinde rejimin gerektirdiği işlemlerin bitirilmesi, ihracı veya
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde, bu işlemler belge/izin kapsamında
değerlendirilir ancak 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde
usulsüzlük cezasının iki katı para cezası tahsil edilir. Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni
kapsamında Türkiye gümrük bölgesine getirilen eşyanın belge/izin süresinin bitimini takiben 2 (iki) ay
içerisinde rejimin gerektirdiği işlemlerin bitirilmesi, ihracı veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma
tabi tutulması halinde, bu işlemler belge/izin kapsamında değerlendirilir ancak 4458 sayılı Gümrük
Kanunu’nun 241 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde usulsüzlük cezasının dört katı para cezası tahsil
edilir.
Dahilde İşleme Rejiminde Sağlanan Hakların Kötüye Kullanımı

(DİRK) Madde 23
Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim birimleri ile Bakanlık ve Ticaret Bakanlığınca yapılan inceleme,
denetim ve soruşturma sonucunda, gümrük beyannamesi ve eki belgelerin sahte olduğunun veya üzerinde
tahrifat yapıldığının ya da gerçeği yansıtmadığının tespiti halinde;
a) Bu gümrük beyannamesi dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdünün kapatılmasında
kullanılamaz.
b) İhracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılmış olması veya kullanılmak üzere ibraz edilmesi halinde veya
sahteciliğin belge ihracat taahhüdünün kapatma müracaatından önce tespiti halinde bu beyanname kapsamı
ihracata tekabül eden ithalata ilişkin vergi, bu Kararın 22’nci maddesi hükümleri çerçevesinde tahsil edilir ve
ilgililer hakkında kanuni işlem yapılır.
c) Bu gümrük beyannamesinde kayıtlı dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni sahibi firma adına ve/veya
aracı ihracatçı firma adına düzenlenmiş ve düzenlenecek olan belgeler/izinler kapsamında belirtilen tespitin
Bakanlığa (İhracat Genel Müdürlüğü) intikalini müteakiben 1 (bir) yıl süreyle yapılacak tüm ithalat
işlemlerinde (bu firmaların belirtilen tespitin yapıldığı tarihten sonra bir başka firmanın belgesine yan sanayici
olarak eklenmesi dahil), bu Kararın 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, indirimli
teminat uygulanmaz. Ayrıca; aracı ihracatçı, beyanname konusu işlem görmüş ürünün elde edilmesinde
kullanılan eşyanın ithalatı esnasında alınmayan vergiden, belge/izin sahibi firma ile birlikte müştereken ve
müteselsilen sorumludur.
Ancak, gümrük beyannamesi ve eki belgeler üzerindeki tahrifatın belge/izin sahibi firma tarafından
yapılmadığının kesinleşmiş mahkeme kararı ile tespiti kaydıyla, bu işlemin dahilde işleme rejimi çerçevesinde
firmaya herhangi bir menfaat sağlamadığı ve yapılan ihracatın gerçek olduğunun tespiti halinde, birinci fıkra
hükmü uygulanmaz.
Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim birimleri ile Bakanlık ve Ticaret Bakanlığınca yapılan inceleme,
denetim ve soruşturma sonucunda, dahilde işleme rejimi uyarınca firmanın veya yan sanayicisinin stoklarında
bulunması gereken ithal eşyasının işlem görmüş ürün veya ithal edildiği şekliyle stoklarında bulunmadığının
tespit edilmesi durumunda stokta bulunmayan eşya ile ilgili olarak 22’nci madde hükümleri uygulanır ve
ilgililer hakkında kanuni işlem yapılır. Ayrıca, bu belge/izin sahibi firma adına düzenlenmiş ve düzenlenecek
olan belgeler/izinler kapsamında belirtilen tespitin yapılmasını müteakiben 1 (bir) yıl süreyle yapılacak tüm
ithalat işlemlerinde (bu firmanın belirtilen tespitin yapıldığı tarihten sonra bir başka firmanın belgesine yan
sanayici olarak eklenmesi dahil), bu Kararın 6’ncı maddesinin dördüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla,
indirimli teminat uygulanmaz.
248
Bu maddede belirtilen hakların kötüye kullanıldığına ilişkin hallerin tespiti durumunda, ilgili belgeye/izne
herhangi bir ek süre verilmez.
Denetim
(DİRK) Madde 24
Tüm kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar, dahilde işleme tedbirlerini, dahilde işleme rejimi ve
belgede/izinde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak tatbik ederler. Bakanlık, bu Kararda belirtilen tedbirlerin
uygulanmasına ilişkin her türlü denetimi ve düzenlemeyi yapabilir, ilgili firma, kamu kurum ve kuruluşları ile
bankalardan bilgi ve belge isteyebilir ve gerekli önlemleri alabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Uygulama
(DİRK) Madde 25
Bu Kararın yayımlandığı tarihten önceki Kararlara istinaden düzenlenen dahilde işleme izin belgeleri/dahilde
işleme izinleri kendi mevzuatı hükümlerine tabidir. Henüz ihracat taahhüdü kapatılmamış olan dahilde işleme
izin belgelerine/dahilde işleme izinlerine, bu Kararın lehe olan hükümleri uygulanır.
Yetki
(DİRK) Madde 26
Bakanlık bu Karar hükümlerine istinaden, dahilde işleme rejimi ile ilgili usul ve esaslara ilişkin tebliğ ve
genelgeler çıkarmaya, izin ve talimat vermeye, özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya ve
uygulamada ortaya çıkacak ihtilafları idari yoldan çözümlemeye yetkilidir.
Bu Karar hükümlerine istinaden yapılacak tüm işlemler, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ hükümleri
çerçevesinde, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla gerçekleştirilebilir.
Dahilde işleme izin belgesinin taahhüt kapatma veya iptal işlemlerini geri almaya Bakanlık (İhracat Genel
Müdürlüğü); dahilde işleme izninin taahhüt kapatma veya iptal işlemlerini geri almaya ise Ticaret Bakanlığı
yetkilidir. Taahhüt kapatma veya iptal işlemleri geri alınan belge/izin ihracat taahhüdünün kapatılması
durumunda; belge/izin kapsamında müeyyide uygulanmakla birlikte henüz tahsilatı yapılmamış (amme
alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmemiş olması) kısım için ithalat esnasında alınan teminatlar ilgili
gümrük idaresince belge/izin sahibi firmaya iade edilir, ancak belge/izin kapsamında müeyyide uygulanmış ve
daha önce tahsil edilmiş tutarlar (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmiş olması) taahhüt
kapatma işlemini müteakip ilgili belge/izin sahibi firmaya iade edilmez. Ayrıca; iptal işlemleri geri alınan
firmalar adına düzenlenmiş ve düzenlenecek olan dahilde işleme izin belgeleri kapsamında 6 (altı) ay süreyle
yapılacak tüm ithalat işlemlerinde (bu firmaların geri alma işlemi tesis edilen dahilde işleme izin belgesi ve bu
firmanın geri alma işleminden sonra bir başka firmanın belgesine yan sanayici olarak eklenmesi dahil),
indirimli teminat uygulanmaz.
Bakanlık, gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası veya onaylanmış kişi
statü belgesine sahip kişiler için, dahilde işleme rejimi hükümlerinin kolaylaştırılması amacıyla tebliğ, genelge
ve talimat ile düzenleme yapmaya yetkilidir.
Dahilde işleme izin belgelerinin revize edilmesi ve taahhüt hesabının kapatılması ile ilgili görev ve yetkiler
Bakanlıkça kullanılabileceği gibi, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ ile, diğer kamu kurumları ve/veya
ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerine kısmen veya tamamen devredilebilir.
Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank) nezdinde bulunan "Teminat Sigortası" hesabı; ilgili
gümrük idarelerince bu hesaba atıfta bulunularak talep edilen ilgili Devlet zararının karşılanmasını teminen, bu
hesapta bulunan meblağın Ticaret Bakanlığı'nın uygun göreceği taleplere aktarılması suretiyle tasfiye edilir.
Ayrıca, bu tasfiye işleminden sonra ilgili gümrük idareleri tarafından bu hesaba atıfta bulunularak Türkiye
İhracat Kredi Bankası AŞ’ye amme alacaklarının tahsili talepleri intikal ettirilmeksizin, bu kapsamdaki Devlet
zararının karşılanması için ilgili firmalar hakkında 21/07/1953 tarihli ve 6183 sayılı Kanun hükümleri
çerçevesinde takibata devam edilir.
(DİRK) Geçici Madde 1

Bu Kararın yayımı tarihinden önce düzenlenen dahilde işleme izin belgeleri (müeyyide uygulanan ancak
vergileri tahsil edilmeyen belgeler dahil) kapsamında yurt içinden alınan ve süresi içerisinde ihracı
gerçekleştirilmeyen eşyaya ilişkin verginin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre tahsili kaydıyla, belge ihracat taahhütleri kapatılır.

Bu Kararın yayımı tarihinden önce düzenlenen ve süresi sona eren dahilde işleme izin belgesi/ihracatı teşvik
belgesi ihracat taahhütleri, yan sanayici unvanı kayıtlı gümrük beyannameleriyle de kapatılabilir.
249
Ayrıca, bu Kararın yayımı tarihinden önce düzenlenen ve süresi sona eren dahilde işleme izin belgesi/ihracatı
teşvik belgesi kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün, belge sahibi firma ve/veya yan sanayici
tarafından bir başka firmaya teslim edildiğinin yeminli mali müşavir raporuyla tevsik edilmesi ve bu firma
ve/veya aracı ihracatçı tarafından ihracatın gerçekleştirildiğinin tespiti kaydıyla, bu gümrük beyannamesi
ihracat taahhüdüne sayılabilir.

Dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilen gözetim ve korunma önlemine tabi eşyadan elde edilen işlem
görmüş ürünü A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihraç eden ancak, bu eşya ile
ilgili olarak ithal lisansları ve/veya gözetim belgeleri (yan sanayici veya aracı ihracatçı adına olanlar dahil)
bulunmayan firmalara ait bu Kararın yayımı tarihinden önce düzenlenen ve süresi sona eren dahilde işleme izin
belgelerinin/dahilde işleme izinlerinin ihracat taahhütleri, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde diğer şartların
yerine getirilmesi kaydıyla, bu eşya ile ilgili olarak ithal lisansları ve/veya gözetim belgeleri aranmaksızın
kapatılır.

Bu Kararın yayımından önce düzenlenen, en geç 31/12/2004 tarihinde süresi sona eren ve aynı firmaya ait
dahilde işleme izin belgeleri ihracat taahhütleri, belge sürelerinin birbiri içerisine girmesi kaydıyla birlikte
kapatılabilir.
30/1/2002 tarihli ve 4743 sayılı Kanun çerçevesindeki finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine ve
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ile yapılan sözleşmelere göre borçları yeniden yapılandırılan ve yeni bir itfa
planına bağlanan borçlular adına, bu Kararın yayımından önce düzenlenen dahilde işleme izin
belgelerine/dahilde işleme izinlerine (müeyyide uygulanan ancak vergileri tahsil edilmeyen belgeler/izinler
dahil), bu Kararın yayımı tarihinden itibaren 18 ay süre verilir. Ayrıca, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ
hükümleri çerçevesinde ilgili belge/izin kapsamındaki ihracat performansı dikkate alınarak, belgeye/izne ilave
süre verilebilir.
Bu kapsamda ek süre verilen dahilde işleme izin belgelerinin/dahilde işleme izinlerinin ihracat taahhütleri,
belge/izin sahibi firma ya da grup firmaları veya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ile yapılan sözleşmede
belirtilen borçlular ve müşterek borçlu müteselsil kefiller tarafından yapılan ihracat ile kapatılabilir.

Henüz ihracat taahhüdü kapatılmamış olan dahilde işleme izin belgelerine/dahilde işleme izinlerine,
belgenin/iznin kendi mevzuatında ve bu Kararda belirtilen müracaat süreleri dikkate alınmaksızın bu Kararın
lehe hükümleri uygulanır.

13/5/2003 tarihli ve 25107 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan 25/4/2003 tarihli ve 2003/5548 sayılı
Kararnamenin eki Karar çerçevesinde ihracat taahhüdünün gerçekleştirilmesi için dahilde işleme izin belgesine
verilen süreler, belge süresi olarak kabul edilir.

Bu Kararın yayımı tarihinden önce düzenlenen dahilde işleme izin belgeleri kapsamında yurt içinden temin
edilme imkânı bulunmayan hammadde, yarı mamul ve mamul madde için bu Kararın 9 uncu maddesinde
belirtilen döviz kullanım oranının %10 (%90 döviz kullanım oranı) aşılması durumunda, ithal edilen eşyanın
işlem görmüş ürün olarak ihraç edildiğinin tespiti ve Bakanlığın uygun görmesi şartıyla belge ihracat taahhüdü
kapatılabilir.

Bu Kararın yayımı tarihinden önce özel fatura düzenleme yetkisi bulunmayan gümrük idarelerince tescil edilen
ancak bu idarelerden teyidi alınamadığı için ihracat taahhüdüne saydırılamayan özel fatura ile ilgili dahilde
işleme izin belgeleri (müeyyide uygulanan ancak vergileri tahsil edilmeyen belgeler dahil) ihracat taahhütleri,
bu Kararın yayımı tarihinden itibaren 6 (altı) ay içerisinde yapılan ihracat ile kapatılır. Belge süresi sonu ile bu
Kararın yayımı tarihi arasında gerçekleştirilen ihracat da belge ihracat taahhüdüne sayılır.

Bu Kararın yayımı tarihinden önce düzenlenen ve süresi sona eren dahilde işleme izin belgesi kapsamında
menşe ispat belgeleri eşliğinde Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış bir ülkeye ihracatı gerçekleştirilen işlem
görmüş ürünün, bu ülkelerden tercihli tarife uygulamasından yararlanmaksızın başka bir ülkeye ihraç
edildiğinin tevsiki halinde, bu ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul,
mamul ile değişmemiş eşyaya ilişkin telafi edici verginin ödenmesi aranmaz.
250
Taahhüt hesapları kapatılmayan 1 ve 2 kodlu ihracatı teşvik belgeleri kapsamında ithal edilen eşyanın işlem
görmüş ürün olarak belge süresi içerisinde ihraç edildiğinin gümrük idaresince tespit edilmesi ve ilgili ihracatçı
birlikleri genel sekreterliğine bildirilmesi kaydıyla, belge ihracat taahhütleri bu ihracata tekabül eden ithal
eşyasına müeyyide uygulanmaksızın, ihracatçı birliği genel sekreterliği tarafından resen kapatılır.
Taahhüt hesapları kapatılmayan 3 kodlu ihracatı teşvik belgeleri kapsamında ithal edilen eşyanın işlem görmüş
ürün olarak belge süresi içerisinde ihraç edildiğinin gümrük idaresince tespit edilmesi halinde, belge ihracat
taahhütleri bu ihracata tekabül eden ithal eşyasına müeyyide uygulanmaksızın gümrük idaresi tarafından resen
kapatılır.

27/1/2005 tarihinden önce, süresi içerisinde taahhüt kapatma müracaatı yapılmaması nedeniyle resen kapatılan
veya iptal edilen ve bu suretle uygulanan müeyyidenin kısmen tahsil edildiği dahilde işleme izin belgesi
kapsamında ithal edilen eşyanın işlem görmüş ürün olarak belge süresi içerisinde ihraç edildiğinin ilgili gümrük
idaresinden teyit edilmesi ve resen kapatma veya iptal işleminin Bakanlık (İhracat Genel Müdürlüğü) tarafından
geri alınması kaydıyla belge ihracat taahhütleri, bu ihracata tekabül eden ithal eşyasına müeyyide
uygulanmaksızın, ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliği tarafından kapatılır.
Birinci fıkra hükmü çerçevesinde ihracat taahhüdü kapatılan dahilde işleme izin belgesi kapsamında, henüz
tahsilatı yapılmamış (amme alacağının asli ve ferilerinin tahsil edilmemiş olması) kısım için ithalat esnasında
alınan teminatlar ilgili gümrük idaresince belge sahibi firmaya iade edilir. Ancak, belge kapsamında daha önce
tahsil edilmiş tutarlar (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmiş olması) taahhüt kapatma işlemini
müteakip ilgili belge sahibi firmaya iade edilmez.

Tekstil ve konfeksiyon ürünleri sektöründe 11/1/2006 tarihinden önce düzenlenen dahilde işleme izin belgeleri
ihracat taahhütleri;
a) Dahilde işleme izin belgesinin düzenlenmesi ve/veya ihracat taahhütlerinin kapatılması için gerekli
belgelerde yer alan miktar birimlerinden, ithalat ve ihracat listelerinde yer alan miktar birimleri esas alınmak
suretiyle yapılacak sarfiyat hesabı üzerinden,
b) Belge kapsamında ithal edilen eşyanın tanımı ile ihraç edilen işlem görmüş eşyanın tanımının İstatistik
Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli tasnifine göre, aynı elyaf cinsi kapsamında olması
halinde,
kapatılır.

27/12/2006 tarihli ve 5569 sayılı Kanun çerçevesindeki finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine göre
borçları yeniden yapılandırılan ve yeni bir itfa planına bağlanan borçlular adına 30/12/2006 tarihinden önce
düzenlenen dahilde işleme izin belgelerine/dahilde işleme izinlerine (resen kapatılan, müeyyideli olarak taahhüt
kapatma işlemi yapılan veya iptal edilen belgeler/izinler dahil), belge/izin sahibi firmanın müracaat tarihinden
itibaren on sekiz ayı aşmamak üzere sözleşme süresi kadar süre verilir.
Bu kapsamda ek süre verilen dahilde işleme izin belgelerinin/dahilde işleme izinlerinin ihracat taahhütleri;
belge/izin sahibi firma, bu firmanın grup firmaları veya ilgili sözleşmede belirtilen borçlular ve müşterek borçlu
müteselsil kefiller tarafından yapılan ihracat ile kapatılabilir. Ancak, ihracat taahhütlerinin belge/izin sahibi
firmanın grup firmaları veya ilgili sözleşmede belirtilen borçlular ve müşterek borçlu müteselsil kefiller
tarafından yapılan ihracat ile kapatılmasında 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve 3065 sayılı Katma
Değer Vergisi Kanunu hükümleri saklıdır.

1/1/2006 tarihinden önce otomotiv sektörü ile ilgili olarak düzenlenmiş ancak üzerinde değişmemiş eşya olarak
yer alan akaryakıtın ihraç edildiği ilgili gümrük beyannameleri ile tevsik edilemediğinden kapatılamamış olan
dahilde işleme izin belgelerinin taahhüt hesapları, ihracat taahhüdünün kapatılmasına ilişkin diğer şartlar saklı
kalmak kaydıyla, bu belgelerin üzerinde değişmemiş eşya olarak yer alan akaryakıtın ihraç edildiğine yönelik
tespitin münhasıran belgenin düzenlenmesine esas teşkil eden akaryakıta yönelik hammadde sarfiyat hesabı
dikkate alınmak suretiyle kapatılır.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş ve ihracat taahhüt hesabı kapatılmış dahilde işleme
izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyadan elde edildiği ihracat taahhüt hesabının
kapatılmasını müteakip anlaşılan ikincil işlem görmüş ürünün, ilgili firma tarafından bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren 6 (altı) ay içerisinde Bakanlığa başvurulması, Bakanlıkça taahhüt kapatma işleminin
münhasıran bu amaçla geri alınması, ilgili belgede buna yönelik revize işlemi yapılması suretiyle ihracat
taahhüdüne ilave edilmesi ve bu ürüne ilişkin ithalat vergilerinin, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte
251
geçerli olan vergi oranları ile belge/iznin revize edilen gerçekleşme oranları üzerinden hesaplanan miktar ve
birim fiyat esas alınarak ödenmesi halinde, söz konusu dahilde işleme izin belgeleri/dahilde işleme izinlerine
ilişkin taahhüt hesapları belge/izin kapsamında ikincil işlem görmüş ürün ile ilgili müeyyide uygulanmaksızın
kapatılır ve bu ürün ile ilgili olarak bu Kararın diğer hükümleri çerçevesinde yerine getirilmesi gereken
yükümlülükler sona erer.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen dahilde işleme izin belgeleri (müeyyide uygulanan
ancak vergileri tahsil edilmeyen belgeler dahil) kapsamında eşdeğer eşya olarak kullanılan tarım ürünlerine
ilişkin işlemler, bu Kararın 5 inci maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde yapılır.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş, belge süresi bitmiş ve ihracat taahhüt hesabı henüz
kapatılmamış dahilde işleme izin belgelerine, sadece 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesi
çerçevesindeki işlemlerin yapılabilmesini teminen, bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 3 (üç) ay
içerisinde elektronik ortamda Bakanlığa müracaat edilmesi kaydıyla, bu müracaatın uygun görüldüğü tarihe
kadar süre verilir ve dahilde işleme izin belgesi kapsamında Türkiye gümrük bölgesine getirilen eşyanın belge
süresinin bitimini takiben 1 (bir) ay içerisinde rejimin gerektirdiği işlemlerin bitirilmesi, ihracı veya gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde, bu işlemler belge kapsamında değerlendirilir ancak
4458 sayılı Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde usulsüzlük cezasının iki katı
para cezası tahsil edilir. Dahilde işleme izin belgesi kapsamında Türkiye gümrük bölgesine getirilen eşyanın
belge süresinin bitimini takiben 2 (iki) ay içerisinde rejimin gerektirdiği işlemlerin bitirilmesi, ihracı veya
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde, bu işlemler belge kapsamında
değerlendirilir ancak 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde
usulsüzlük cezasının dört katı para cezası tahsil edilir.

(1) Canlı hayvan ve hayvansal ürünler ile balıkçılık ve diğer su ürünlerinin ihracatına yönelik yetiştiricilik
faaliyetlerine ilişkin olarak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen ve öngörülen ithalatı
tamamen veya kısmen gerçekleştirilmiş olan dahilde işleme izin belgeleri kapsamında, önce ihracat sonra
ithalat yapılması durumunda; ithal tarihi itibariyle 12’li (on ikili) bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu aynı
olan serbest dolaşımdaki eşyadan elde edilmiş işlem görmüş ürünün belge sahibi firmanın stoklarında
bulunduğunun yeminli mali müşavir raporuyla tevsiki kaydıyla, belge kapsamında sonradan gerçekleştirilen ve
yeminli mali müşavir raporuyla tespit edilen işlem görmüş ürüne tekabül eden ithal eşyası eşdeğer eşya olarak
kabul edilir ve serbestçe kullanılabilir. Bu durumda yeminli mali müşavir raporuyla tespiti yapılan işlem
görmüş ürünün belge süresi içerisinde ihracatının gerçekleştirilmesi aranır.
(2) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, müeyyide uygulanan ancak vergileri tahsil edilmeyen belgeler
ile taahhüt hesabı kapatılmış olan belgelere de bu maddenin lehe olan hükümleri uygulanır.
Resen kapatmanın geri alınmasına ilişkin geçici uygulama

(1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen ve süresi içerisinde taahhüt kapatma müracaatı
yapılmaması nedeniyle resen kapatılan dahilde işleme izin belgeleri ile ilgili olarak belge sahibi firmalarca,
resen kapatmanın geri alınmasını teminen, bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 3 (üç) ay içerisinde
ilgili Bölge Müdürlüklerine müracaat edilmesi ve belge süresi içerisindeki ihracatın tevsik edilmesi durumunda,
uygun görülen müracaatlar Bakanlığa (İhracat Genel Müdürlüğü) intikal ettirilir. Bakanlıkça resen kapatma
işleminin geri alınmasının uygun görüldüğünün Bölge Müdürlüklerine bildirilmesi halinde, Bölge
Müdürlüklerince resen kapatma işlemi geri alınır. Bu geri alma işlemi Bölge Müdürlüklerince Bakanlığa
(İhracat Genel Müdürlüğü), Ticaret Bakanlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü), DİR Otomasyon Sisteminde
düşümü yapılmış ithalata ait gümrük beyannamesinin tescil edildiği gümrük idaresine ve ilgili vergi dairesine
yazılı olarak duyurulur.
(2) Resen kapatma işleminin geri alınmasından önce dâhilde işleme izin belgesi kapsamında uygulanan
müeyyidenin tamamı veya bir kısmı tahsil edilmişse, resen kapatma işlemi geri alınan belgenin taahhüt
hesabının kapatılmasını müteakip, müeyyidenin tahsil edilmiş olan kısmı ilgili belge sahibi firmaya iade
edilmez. Bu husus hem resen kapatma işleminin geri alındığının ilgili birimlere bildirilmesine ilişkin yazıda
hem de taahhüt hesabının kapatılmasına ilişkin yazıda belirtilir.
(3) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen ve resen kapatılmış olan belgeleri sebebiyle
indirimli teminat uygulamasından yararlanamayan firmaların dahilde işleme rejimi kapsamında yaptıkları
ithalat işlemlerinde, indirimli teminat uygulamasına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak kaydıyla, indirimli
teminat uygulanmaya devam edilir.
252
(DİRK) GEÇİCİ MADDE 21
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş ve ihracat taahhüt hesabı müeyyideli kapatılmış
dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında; belge/izin sahibi firmalar, anılan müeyyideye
ilişkin tahsilatın henüz yapılmamış olması (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmemiş olması)
durumunda bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 (bir) ay içerisinde taahhüt hesabının kapatılması
işlemine karşı Bakanlığa (İhracat Genel Müdürlüğü)/Ticaret Bakanlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yazılı
olarak itiraz edebilirler. İtiraz başvurusu, bu Kararın 19 uncu maddesinin on altıncı fıkrası hükümleri
çerçevesinde tekemmül ettirilir.
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler

Madde 27
23/12/1999 tarihli ve 99/13819 sayılı Kararname eki Karar, ek ve değişiklikleri ile birlikte yürürlükten
kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 28
Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 29
Bu Karar hükümlerini Ekonomi Bakanı yürütür.
SORU: GUMRUK MDR. YRD. SINAVI 2016 MAYIS

Dâhilde İşleme Rejimi Karar ve Tebliği uyarınca aşağıda belirtilen hangi durumda dahilde işleme izin
belgesi/dahilde işleme izni ilgili söylenenler yanlıştır?
A) Dâhilde işleme izin belgesi/izni Türkiye Gümrük Bölgesindeki üreticilerin temel ekonomik
çıkarlarının olumsuz etkilenip etkilenmediğine bakılmaksızın, dahilde işleme rejiminin işlem görmüş
ürünlerin ihracı veya yeniden ihracı için en iyi imkanların yaratılmasına yardımcı olduğu hallerde
verilebilir
B) Türk malı imajının olumsuz etkilenmemesi gerekir
C) İşleme faaliyetinin katma değer yaratan ve kapasite kullanımını arttıran bir faaliyet olması gerekir
D) İşleme faaliyetinin, işlem görmüş ürünün rekabet gücünü ve ihraç potansiyelini arttıran koşullar
yaratıyor olması gerekir
CEVAP: A
3. "İşleme faaliyetleri";
a) Eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dâhil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması
anlamına gelir.
b) Eşyanın işlenmesi anlamına gelir.
c) Eşyanın yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi dâhil olmak üzere tamir edilmesi anlamına gelir.
d) İşleme sırasında tamamen veya kısmen tüketilseler dahi, işlem görmüş ürünler içinde bulunmayan ancak,
bu ürünlerin üretilmesini sağlayan veya kolaylaştıran önceden belirlenmiş bazı eşyanın kullanılması anlamına
gelir.
4. "İşlem görmüş ürün" işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm ürünler anlamına gelir.
5. "Asıl işlem görmüş ürün" Dâhilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan ürün anlamına gelir.
6. "ikincil işlem görmüş ürün" İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki ürünler
anlamına gelir.
7. "Eşdeğer eşya" İşlem görmüş ürünlerin imali için ithal eşyasının yerine kullanılan serbest dolaşımda bulunan
eşya anlamına gelir.
8. "Verimlilik oranı" Belirli miktardaki ithal eşyasının işlenmesi sonucunda elde edilen işlem görmüş ürünlerin
miktarı veya yüzde oranı anlamına gelir.
253
SORU:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, dahilde işleme rejimi ile ilgili aşağıdaki kavram ve tanımlardan
hangisi yanlış eşleştirilmiştir?
A) İşlem görmüş ürün- İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm ürünler
B) Asıl işlem görmüş ürün- Dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan ürün
C) Eşdeğer eşya- İşlem görmüş ürünlerin imali için ihraç eşyasının yerine kullanılan serbest dolaşımda
bulunmayan eşya
D) İkincil işlem görmüş ürün- İşleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki
ürün
CEVAP: C
(GK) Madde 109

İşlem görmüş ürünlerin eşdeğer eşyadan elde edilmesine veya eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünlerin
ithal eşyasının serbest dolaşıma girmesinden önce Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesine izin verilebilir.
Eşdeğer eşya kullanımına kolaylaştırma, yasaklama veya kısıtlama getirebilir.
İşlem görmüş ürünlerin eşdeğer eşyadan elde edilmesi durumunda, gümrük işlemlerinde ithal eşyası eşdeğer eşya,
eşdeğer eşya ise ithal eşya olarak değerlendirilir.
Henüz ithal edilmemiş eşyanın yerine ihracat vergilerine tabi eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünlerin
ihracı halinde, ithal eşyasının süresi içinde ithal edilmesine karşılık olarak izin hak sahibinden, ihracat vergileri
kadar teminat alınır.
EK BİLGİ
GK Madde 109 Analizi
Türkiye’de özel amaçlı buğday unu üreteceğiz fakat bu özel amaçlı buğday unu için hammadde olan buğdayı
Dâhilde İşleme Rejimi çerçevesinde Amerika’dan getirmek istiyoruz. Böylece uluslararası piyasalarda rekabet
edebilecek şekilde düşük maliyetle üretimi gerçekleştireceğiz.
Madde 109 bu noktada Amerika’dan gelen hammadde olan buğday (ithal eşyası) yerine yurtiçinden temin
edilmiş olan hammadde buğday (eşdeğer ürün) kullanabilirsin diyor. İşte burada Türkiye’deki hammadde
buğday ile Amerika’dan gelecek ucuz hammadde buğdayın aynı özellik ve nitelik taşıması gerektiği kanun
maddesinde belirtiliyor.
Ayıca kanunun maddesi; normalde Amerika’dan gelen hammadde buğday ithal eşyası olacakken biz
yurtiçindeki buğdayı kullanmakla, Türkiye’deki hammadde buğday artık kanun açısından eşdeğer eşya değil
ithal eşyası oldu. Amerika’dan gelecek olan buğday yani ithal eşyası ise artık kanun açısından eşdeğer eşya
oldu.
II. İznin Verilmesi

(GK) Madde 110
1. Dâhilde işleme izni, 80 inci madde çerçevesinde, işleme faaliyetlerini yapan veya yaptıran kişinin talebi üzerine
verilebilir.
2. Dâhilde işleme izni sadece;

a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere verilebilir.
b) 108 inci maddenin 3’üncü fıkrasının (d) bendinde belirtilen eşyanın kullanımı hariç, ithal eşyasının işlem
görmüş ürünler içerisinde mevcudiyetinin veya 109 uncu madde kapsamında eşdeğer eşya için konulmuş koşullara
uyulduğunun tespit edilebildiği hallerde verilebilir.
c) Türkiye Gümrük Bölgesindeki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarının olumsuz etkilenmemesi şartıyla, dâhilde
işleme rejiminin işlem görmüş ürünlerin ihracı veya yeniden ihracı için en iyi imkânların yaratılmasına yardımcı
olduğu hallerde verilebilir.
(c) bendinde belirtilen halleri belirlemeye Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) yetkilidir.
3. Ticari nitelikte olmayan dâhilde işleme amaçlı ithalat için Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilere de
izin verilmesi mümkündür.
254
III. Rejimin İşleyişi
(GK) Madde 111
1.İşlem görmüş ürünlerin ihracı veya yeniden ihracı ya da gümrükçe onaylanmış başka bir işleme tabi tutulması
için gerekli süreler, işleme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve işlem görmüş ürünlerin elden çıkarılması için
yeterli olacak şekilde belirlenir.
2. Süre, serbest dolaşımda bulunmayan eşya için dâhilde işleme rejimine ilişkin iznin alındığı tarihten itibaren
işlemeye başlar ve bitimin rastladığı ayın son günü sona erer. İzin sahibi tarafından ileri sürülen haklı gerekçelere
bağlı olarak ek süre verilebilir. Bu süre ve ek süreler, Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararıyla belirlenir.
3. İthal eşyasının ithalinden önce eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünlerin ihracı halinde, ithal eşyasının
rejim beyanı için gereken süre Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca belirlenir. Bu süre, ilgili eşdeğer
eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünler için ihracat beyannamesinin tescil tarihinden itibaren işlemeye başlar.
(GK) Madde 112

1.Bir dâhilde işleme izni kapsamı eşyanın verimlilik oranı veya gerekli olduğunda bu oranın belirlenme yöntemi,
işleme faaliyetinin gerçekleştiği ya da gerçekleşeceği koşullar göz önünde bulundurularak belirlenir.
2. İlgili kuruluşların görüşleri alınarak hesaplanan standart verimlilik oranları, asli nitelikleri itibariyle aynı
özelliklere sahip eşya kullanılmak şartıyla aynı kalitede işlem görmüş ürünlerin elde edilmesi ile sonuçlanan ve
belirli teknik koşullar altında yürütülen işleme faaliyetlerine ilişkin, doğruluğu önceden belirlenmiş verilere göre
tespit edilir.
(GK) Madde 113

Değişmemiş eşyanın veya işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma girmiş sayılacağı durum ve koşullar serbest
dolaşıma giriş rejimi hükümleri çerçevesinde belirlenir.
(GK) Madde 114

1. Dâhilde işleme rejimi kapsamında bir gümrük yükümlülüğünün doğması halinde, 115 inci madde hükümleri
saklı kalmak kaydıyla, gümrük vergileri, ithal eşyasının dâhilde işleme rejimine ilişkin beyannamenin tescil
tarihindeki vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurları göz önünde bulundurularak hesaplanır.
2. İthal eşyası, dâhilde işleme rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, tarife kotaları ve tarife tavanları
çerçevesinde tercihli tarife uygulamasından yararlanabilir durumda ise söz konusu eşyanın bu tercihli tarifeden
yararlanabilmesi, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte de mevcut tercihli tarifenin
yürürlükte olmasına bağlıdır.
(GK) Madde 115

1. İlgili kuruluşların görüşleri alınarak yönetmelikle belirlenen listede yer alan işleme faaliyetleri sonucunda, asıl
işlem görmüş ürünlerle birlikte söz konusu listede belirtilen ikincil işlem görmüş ürünlerin elde edilmesi ve bu
ikincil ürünlerin serbest dolaşıma sokulması halinde ithalat vergileri; asıl işlem görmüş ürünün ihraç edilen kısmı
oranında ikincil işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki vergi
oranı ve diğer vergilendirme unsurları esas alınarak hesaplanır. Ancak, izin hak sahibi, bu ürünlere ilişkin
vergilerin 114’üncü maddede belirtilen usule göre tahakkukunu talep edebilir.
Tarım politikası çerçevesinde bir vergiye konu olan işlem görmüş ürünlerin vergiye tabi tutulmasına ilişkin usul
ve esaslar Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca belirlenir.
2. Bir şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulan ya da serbest bölgeye konulan işlem görmüş ürünlerin ithalat
vergileri, söz konusu şartlı muafiyet düzenlemesinin öngördüğü ya da serbest bölgelere ilişkin hükümlerin
öngördüğü şekilde hesaplanır.
Ancak, işlem görmüş ürünlerin, gümrük kontrolü altında işleme rejimi dışında, yukarda düzenlenen gümrükçe
onaylanmış işlem veya kullanım şekillerinden birine tabi tutulduğu hallerde, uygulanacak vergi 114’üncü madde
uyarınca hesaplanan miktardan az olamaz.
İlgili kişi, verginin 114’üncü maddede belirtilen usule göre hesaplanmasını isteyebilir.
3. İthal eşyasının, gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi tutulduğu hallerde, işlem görmüş ürünler söz
konusu rejim çerçevesinde vergiye tabi tutulur.
4. Söz konusu ithal eşyası için amaca yönelik özel kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergi oranının
uygulanmasının öngörüldüğü hallerde, bu uygulamadan işlem görmüş ürünler de yararlandırılır. (1)
255
5. Söz konusu ithal eşyasının 167’nci madde uyarınca ithalat vergilerinden muaf olduğu hallerde, işlem görmüş
ürünler de bu muafiyetten yararlandırılır.
IV. Türkiye Gümrük Bölgesi Dışında İşleme Faaliyetleri

(GK) Madde 116
1. Gerekli iznin alınması şartıyla, işlem görmüş ürünlerin veya değişmemiş eşyanın tamamı veya bir kısmı, hariçte
işleme rejimi hükümleri çerçevesinde daha ileri düzeyde işlenmek üzere veya ayniyetinin tespit edilebilir olması
şartıyla sergilenmek ya da tamir amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici olarak ihraç edilebilir.
2. Yeniden ithal edilen ürünler için bir gümrük yükümlülüğünün doğması halinde, ithalat vergileri;
a) 1 inci fıkrada belirtilen işlem görmüş ürünler veya değişmemiş eşya için 114 ve 115 inci maddeler uyarınca
hesaplanır.
b) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında işlendikten sonra yeniden ithal edilen ürünler için hariçte işleme rejimi
hükümleri uyarınca hesaplanır.
V. Geri Ödeme Sisteminden Yararlanma

(GK) Madde 117
1. Geri ödeme sisteminden her eşya yararlanabilir. Ancak, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında;
a) İthalat miktar kısıtlamasına tabi olan eşya için geri ödeme sistemi uygulanmaz.
b) Kota kapsamında tarife önlemleri uygulanan eşya için geri ödeme sistemi uygulanmaz.
c) Tarım politikası çerçevesinde ithalat veya ihracat lisansı veya sertifikası ibrazını gerektiren eşya için geri ödeme
sistemi uygulanmaz.
d) İşlem görmüş ürün için ihracat iadesi veya vergisi mevcut eşya için geri ödeme sistemi uygulanmaz.
2. Birinci fıkrada yer alan hükümlere ek olarak, işlem görmüş ürünlerin ihracat beyannamesinin tescili sırasında
söz konusu ürünler için tarım politikası çerçevesinde ithal veya ihraç lisansının veya sertifikasının ibrazı
gerekiyorsa ya da bu ürünler için ihracat geri ödemesi veya vergisi konulmuş ise, geri ödeme sisteminde ithalat
vergileri iade edilmez.
(GK) Madde 118

Dâhilde işleme rejimine tabi tutulacak ithal eşyasına ilişkin serbest dolaşıma giriş beyannamesinde, eşyanın geri
ödeme sistemi kapsamında olduğu belirtilir ve izne ilişkin bilgiler beyanname üzerinde gösterilir. Ayrıca, söz
konusu izin belgesinin bir örneği beyannameye eklenir.
(GK) Madde 119

Dâhilde işleme rejiminde geri ödeme sisteminin uygulandığı hallerde;
a) Eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünlerin ithal eşyasının serbest dolaşıma girmesinden önce Türkiye
Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesi hükmü uygulanmaz.
b) İşlem görmüş ürünlerin eşdeğer eşyadan elde edildiği durumlarda, gümrük işlemlerinde ithal eşyasının eşdeğer
eşya, eşdeğer eşyanın ise ithal eşyası gibi değerlendirilmesi hükmü uygulanmaz.
c) Henüz ithal edilmemiş eşyanın yerine ihracat vergilerine tabi eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünlerin ihracı
halinde, ithal eşyasının süresi içinde ithal edilmesine karşılık olarak izin hak sahibinden, ihracat vergileri kadar
teminat alınması hükmü uygulanmaz.
d) 111 inci maddenin üçüncü fıkrası, 113, 114 ve 122’nci madde ile 115 inci maddenin birinci fıkrasının ikinci
bendi ile üçüncü fıkrası hükümleri uygulanmaz.
(GK) Madde 120

İşlem görmüş ürünlerin veya değişmemiş eşyanın hariçte işleme rejimi hükümleri çerçevesinde daha ileri düzeyde
işlenmek üzere geçici ihracı, söz konusu ürünlerin tespit edilmiş süreler içinde Türkiye Gümrük Bölgesine yeniden
ithal edilmemeleri hariç olmak üzere, 121 inci madde çerçevesinde bir ihracat olarak kabul edilmez.
(GK) Madde 121

1. İzin hak sahibi, geri ödeme sistemi çerçevesinde serbest dolaşıma giren ithal eşyasından elde edilmiş işlem
görmüş ürünlerin veya değişmemiş eşyanın;
256
a) İhraç edildiklerini,
b) Daha sonra yeniden ihraç edilmek üzere transit rejimi, gümrük antrepo rejimi, geçici ithalat rejimi veya şartlı
muafiyet sistemine tabi dâhilde işleme rejimine tabi tutulduğunu,
c) Serbest bölgeye konulduğunu,
Belgelendirmek ve rejimin uygulanmasına ilişkin diğer tüm şartlara uyulmuş olmak kaydıyla, ithalat vergilerinin
geri verilmesini veya kaldırılmasını isteyebilir.
2. İşlem görmüş ürünler veya değişmemiş eşya, 1 inci fıkranın (b) bendinde belirtilen gümrükçe onaylanmış bir
işlem veya kullanıma tabi tutulma bakımından, serbest dolaşımda olmayan eşya sayılır.
3. Geri ödeme başvurusunun yapılması için gereken süre ilgili Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararında
belirtilir.
4. 115 inci maddenin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, 1 inci fıkra hükümleri çerçevesinde bir gümrük
rejimine tabi tutulan ya da serbest bölgeye konulan işlem görmüş ürünler veya değişmemiş eşya, yönetmelikle
belirlenen esaslar dâhilinde serbest dolaşıma girebilir. Bu şekilde serbest dolaşıma sokulacak eşyanın gümrük
vergileri tutarı, 1 inci fıkra hükmüne göre geri verilen veya kaldırılan vergi tutarı kadardır.
5. Geri verilecek veya kaldırılacak ithalat vergileri tutarının tespitinde, gerektiğinde 115 inci maddenin birinci
fıkrasının birinci bendi hükmü uygulanır.
VI. Diğer Hükümler

(GK) Madde 122
Şartlı muafiyet sisteminin uygulandığı dâhilde işleme rejiminde, ihraç olunan işlem görmüş ürünlerin ihracat
vergilerine tabi eşdeğer eşyadan elde edilmesi durumunda, söz konusu eşdeğer eşya ihracat vergilerinden muaf
tutulur.
Dâhilde İşleme Rejimi
Dâhilde işleme rejimi için tanımlar

(GY) MADDE 349
(1) 350 ila 369 uncu maddelerde bahsedilen dahilde işleme rejimi, işlem görmüş ürünlerin üretiminde
kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, serbest dolaşımda
bulunmayan eşyanın vergileri teminata bağlanmak suretiyle geçici ithal edildiği veya serbest dolaşıma girişinin
yapıldığı ve ihracatın gerçekleşmesi halinde teminatın veya alınan vergilerin geri verildiği bir rejimdir.
(2) Bu rejimin uygulanmasında;
a) Eşdeğer eşya: İşlem görmüş ürünlerin imalinde ithal eşyasının yerine kullanılan ve ithal eşyası ile sekiz-on
ikili bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu aynı olan ve ticari kalite ve teknik özellikleri itibariyle aynı kalite
ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımda bulunan eşyayı ifade eder.
b) Önceden ihracat: Rejimin şartlı muafiyet sisteminde, ithal eşyasının bu sisteme tabi tutulmadan önce
eşdeğer eşyadan üretilen işlem görmüş ürünlerin Türk Gümrük Bölgesinden ihracına ve ithal eşyasının
sonradan ithaline imkân veren uygulamayı ifade eder.
c) Fire ve zayiat: İthal eşyasından, işleme faaliyetleri esnasında buharlaşma, gaz olarak havaya karışma,
kuruma veya damıtma sonucu tahrip veya zayi şeklindeki eksilmeleri ifade eder.
İzin verilmesine ilişkin ilave şartlar

(GY) MADDE 350
(1)
a) Şartlı muafiyet sisteminin kullanılması izni, işlem görmüş asıl ürünlerin ihraç edilmesi amacının bulunduğu
durumlarda, işlenecek bütün eşya için verilebilir.
b) Geri ödeme sisteminin kullanılması izni, işlem görmüş esas ürünlerin ihraç edilmesi imkânının bulunduğu
ve Kanunun 117’nci maddesinde belirtilen şartlara uyulması halinde verilebilir.
(2) Kanunun 108 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendi kapsamında;
a) İşlem görmüş ürünlerin denenmesinde veya tamire ihtiyacı olan ithal eşyanın kusurlarının tespitinde
kullanılanlar haricindeki yakıt ve enerji kaynakları hariç olmak üzere, izin verilebilir.
257
b) İşlem görmüş ürünlerin denenmesi, ayarlanması veya geri alınmasında kullanılan yağlar dışındaki yağlar
hariç olmak üzere, izin verilebilir.
c) Alet ve gereç hariç olmak üzere, izin verilebilir.
(3) Başvurunun, Kanunun 80 inci maddesine istinaden düzenlenen Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)
Kararı ile belirlenecek ekonomik koşulları yerine getirmediği addedilen eşya dışında bir eşyaya ilişkin olması
halinde, bu eşya için ekonomik koşulların yerine getirildiği varsayılır.
İthal eşyasının tespiti için alınacak önlemler

(GY) MADDE 351
(1) İzin belgesinde, işlem görmüş ürünler içerisindeki ithal eşyasını tanımlama şekil ve yöntemleri ile eşdeğer
eşya kullanılarak yapılacak işleme faaliyetinin usulüne göre yapılması için gerekli şartlar belirtilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen tanımlama yöntemleri ile şartlar, kayıtların incelenmesini de içerebilir.
Eşdeğer eşya kullanımı

(GY) MADDE 352
(1) İzin belgesinde, Kanunun 108 inci maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen ve ithal eşyası ile gümrük tarife
cetvelinin aynı sekiz-on ikili gümrük tarife istatistik pozisyon numarasını taşıyan, aynı ticari kaliteye ve teknik
özelliklere sahip eşdeğer eşyanın işleme faaliyetinde kullanılıp kullanılmayacağı ve hangi şartlarla
kullanılabileceği belirtilir.
(2) Eşdeğer eşya olarak kullanılan tarım ürünlerinin ithal eşyası ile ticari kalite, teknik özellik ve niteliği
itibariyle aynı olduğuna yönelik tespit, münhasıran on ikili bazda gümrük tarife istatistik pozisyonuna göre
yapılır.
(3) Eşdeğer eşyanın, işlemenin asli kısmının izin hak sahibinin işletmesinde veya onun adına işlemenin
yapıldığı yerde gerçekleşmesi durumunda, istisnai haller dışında, ithal eşyasından daha ileri bir üretim
aşamasında olmasına izin verilebilir.
(4) Eşdeğer eşya kullanıldığında, beyannamedeki bilgiler, eşdeğer eşyayı tanımlamaya imkân vermelidir.
(5) Eşdeğer eşyanın kullanılmasının öngörülmesi durumunda bu kullanıma ilişkin hükümlere uyulmasının
sağlanması için alınacak özel önlemler verilen izinde belirtilir.
İznin geçerlilik süresi

(GY) MADDE 353
(1) İzin belgesinin süresi, Kanunun 80 ve 111 inci maddelerinde belirtilen esaslar çerçevesinde tespit edilir.
Ancak söz konusu süre, işleme faaliyetinin özelliğine göre daha kısa olarak belirlenebilir. Sürenin başlangıcı
izin belgesinin tarihidir. Süre sonu ise izin belgesi süresinin bittiği ayın son günüdür. Bu süreler mücbir sebep
ve beklenmeyen hallerde veya izin sahibi tarafından ileri sürülen haklı gerekçelere bağlı olarak uzatılabilir.
(2) Dâhilde işleme rejimi kapsamında yapılacak ithalat ve ihracatların izin belgesi süresi içerisinde yapılması
gerekir.
Önceden ihracat durumunda süre

(GY) MADDE 354
(1) Önceden ihracat durumunda izin belgesinde, eşdeğer eşya karşılığı ithal eşyasının gümrük beyanı için
gereken süre belirtilir. Bu süre, ilgili eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünler için ihracat
beyannamesinin tescil tarihinden itibaren işlemeye başlar.
(2) Süre, izin hak sahibinin haklı bir gerekçeye dayanan talebi üzerine uzatılabilir.
İthal eşya ve eşdeğer eşyanın gümrük statüsündeki değişiklik

(GY) MADDE 355
(1) Eşdeğer eşyanın Kanunun 109 uncu maddesine istinaden işleme faaliyetleri için kullanımları, rejime giriş
işlemlerine tabi değildir.
(2) Rejimin kapatılmasına yönelik beyanın kabulünde, eşdeğer eşya ve bunlardan elde edilen ürünler serbest
dolaşımda olmayan eşya, ithal eşyası serbest dolaşımda bulunan eşya kabul edilir.
(3) Önceden ihracat durumunda, ithal edilecek eşyanın rejime girmesi şartıyla işlem görmüş ürünler ihracat
beyannamesinin tescil edilmesiyle serbest dolaşımda olmayan eşya, ithal eşyası ise rejime girişi sırasında
serbest dolaşımda bulunan eşya kabul edilir.
258
(4) Önceden ihracat uygulamasında, ihracat vergilerine tabi eşdeğer eşyadan elde olunan işlem görmüş
ürünlerin ihracında, eşdeğer eşyanın, yerine kullanıldığı ithal eşyasının serbest dolaşıma girişinde muafiyet
uygulanmak üzere bu vergiler teminata bağlanır ve ithal eşyanın serbest dolaşıma girmesiyle teminat çözülür.
Eşyanın ve beyannamenin gümrüğe sunulması

(GY) MADDE 356
(1) Basitleştirilmiş usule ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanıma tabi tutulacak her türlü işlem görmüş ürün veya değişmemiş eşya ve bunlara ilişkin beyanname,
rejime giriş gümrük idaresine sunulur.
(2) Eşya veya ürünler için normal usulde beyan, tabi olacağı gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma ilişkin
hükümlere uygun olarak yapılır. Beyanı yapılan işlem görmüş ürünler veya değişmemiş eşyanın
beyannamedeki tanımı, izinde belirtilen özelliklere uygun olmalıdır.
(3) Kanunun 60 ıncı maddesinin ikinci fıkrası hükümleri çerçevesinde, eşyanın talep edilen rejime tabi
tutulması için gerekli belgeler rejimin kapatılmasına ilişkin beyanname ile birlikte sunulur.
(4) Basitleştirilmiş usule göre dâhilde işleme izni verildiği takdirde, Kanunda yer alan serbest dolaşıma giriş,
ihracat ve yeniden ihracata ilişkin özel hükümler dikkate alınır.
Eşyanın serbest dolaşıma girmiş sayılacağı durum

(GY) MADDE 357
(1) Yasaklayıcı ve kısıtlayıcı önlemler ile cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla, değişmemiş eşya veya işlem
görmüş ürünlerin yeni bir gümrük beyannamesi verilmeksizin serbest dolaşıma girebileceği izin belgesinde
belirtilir.
(2) Rejimin kapatılma süresinin bitiminde bu eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutulmaması halinde, Kanunun 114’üncü maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, serbest dolaşıma giriş
rejimi hükümleri çerçevesinde serbest dolaşıma girmiş kabul edilir.
İşlem görmüş ürünlerin vergileri

(GY) MADDE 358
(1) İşlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma sokulmaları ve gümrük vergilerinin Kanunun 114’üncü maddesi
uyarınca, ithal eşyasına ilişkin vergi unsurlarına göre belirlenmesi durumunda, beyannamenin 15, 16, 34, 41 ve
42’nci kutuları işlem görmüş ürünlerin imalinde kullanılan ithal eşya için doldurulur.
(2) 327 inci maddede belirtilen INF 1 Formunun veya bununla aynı bilgileri içeren başka bir belgenin serbest
dolaşıma giriş beyannamesi ile birlikte ibrazı halinde, birinci fıkrada belirtilen bilgilerin sunulmasına gerek
yoktur.
İşlem görmüş ikincil ürünlerin vergileri

(GY) MADDE 359
(1) İşleme faaliyeti sonucu elde edilen atık, artık, kırpıntı, döküntü ve kalıntıların serbest dolaşıma girmeleri
halinde, gümrük vergilerinin hesabında Kanunun 115 inci maddesinin birinci fıkrası uygulanır. İşleme faaliyeti
sonucunda elde edilen ve söz konusu ürünler haricindeki işlem görmüş asıl ürünlerin ihraç edilen kısmı ile
orantılı olarak serbest dolaşıma girecek işlem görmüş ikincil ürünlerin gümrük vergileri, serbest dolaşıma giriş
beyannamesinin tescil edildiği tarihte yürürlükte bulunan vergi oranı üzerinden hesaplanır. Ancak, hak
sahibince ihracata konu işlem görmüş asıl ürünün ilk partisinin ihracatı ile eş zamanlı olarak belgelerde
öngörülen işlem görmüş ikincil ürünün tamamı için serbest dolaşıma giriş beyannamesi verilebilir. Bu
durumda, sonraki partilerdeki ikincil ürün herhangi bir gümrük işlemine tabi tutulmaz. Ayrıca, izin
kapsamındaki ihracatın tamamının yapılmasından sonra ikincil işlem görmüş ürünlerin tamamı için tek seferde
serbest dolaşıma giriş beyannamesi de verilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu fıkra kapsamında ikincil işlem
görmüş ürünlerin serbest dolaşıma girişinde, ilgili kurumların yürürlükteki mevzuatları uyarınca yapacakları
kontroller hariç olmak üzere, gümrük vergileri ayniyet tespiti yapılmaksızın firma beyanı ve izinde öngörülen
gerçekleşme oranları üzerinden hesaplanan miktar ve birim fiyat esas alınarak tahsil edilir.
(2) İzin hak sahibi, bu hesaplamanın Kanunun 114’üncü maddesinde belirtilen esaslara göre yapılmasını talep
edebilir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen ürünler dışındaki işlem görmüş ürünler hiçbir şekilde kullanılamaz hale gelmişse,
bunlar Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmiş olarak kabul edilir.
Verimlilik oranının hesaplanması

(GY) MADDE 360
(1) İşlem görmüş ürünlerin bünyesine giren ithal eşyasının oranı;
a) Tahakkuk ettirilecek vergilerin belirlenmesi amacıyla hesaplanır.
259
b) Bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda indirim yapılacak tutarın belirlenmesi amacıyla hesaplanır.
c) Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması amacıyla hesaplanır.
(2) Bu hesaplamalar Kanunun 112’nci maddesinde belirtilen ve ek-64’te örneklerle ifade edilen miktar ölçme
yöntemi veya uygun hallerde kıymet ölçme yöntemi veya benzer sonuçlar veren herhangi bir diğer yöntem ile
yapılır.
(3) Bu hesaplama, gümrük vergilerinin tamamen Kanunun 115 inci maddesine göre belirlendiği durumlarda
uygulanmaz.
(4) Bu hesaplamalarda işlem görmüş ürünler, işlenmiş ürünleri veya ara ürünleri kapsar.
Miktar ölçme yöntemi

(GY) MADDE 361
(1) İşlem görmüş ürünlerin esas alındığı birinci miktar ölçme yöntemi, dâhilde işleme faaliyetlerinden sadece
bir tür işlem görmüş ürün elde edilmesi durumunda kullanılır. Bu durumda, gümrük vergisi tahakkuk eden
işlem görmüş ürünlerin miktarına tekabül eden ithal eşyanın miktarı; gümrük vergisi tahakkuk eden işlem
görmüş ürünün, işlem görmüş ürünlerin toplam miktarına oranlanması sonucu bulunacak katsayının toplam
ithal eşya miktarıyla çarpılması ile hesaplanır.
(2) İthal eşyanın esas alındığı ikinci miktar ölçme yöntemi, dahilde işleme faaliyetleri sonucu işlem görmüş
birden fazla ürün elde edilmesi ve ithal eşyasının bütün unsurlarının her işlem görmüş ürün içinde bulunması
halinde uygulanır. Bu yöntemin uygulanmasına karar verilirken fireler dikkate alınmaz.
(3) Her işlem görmüş üründe kullanılan ithal eşya miktarı; işlem görmüş her ürün türünde bulunan ithal eşya
miktarının, işlem görmüş ürünlerin tümünde bulunan toplam ithal eşya miktarına oranlanması sonucu
bulunacak katsayının, ithal eşyasının toplam miktarıyla çarpılması ile hesaplanır.
(4) Gümrük vergisi tahakkuk eden işlem görmüş ürünlerin miktarına tekabül eden ithal eşyasının miktarı;
birinci fıkrada gösterilen yöntemle bulunan katsayının üçüncü fıkraya göre hesaplanan ürünün imalatında
kullanılan ithal eşyanın miktarıyla çarpılması ile hesaplanır.
Kıymet ölçme yöntemi

(GY) MADDE 362
(1) 361 inci maddenin uygulanmadığı diğer bütün durumlarda, kıymet ölçme yöntemi uygulanır. Ancak gümrük
idareleri izin sahibinin rızası ile ve basitleştirme amacıyla her iki yöntemin de benzer sonuçlar vereceği
durumlarda kıymet ölçme yöntemi yerine 361 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen miktar ölçme yöntemini
kullanabilir.
(2) İşlem görmüş her ürünün imalatında kullanılan ithal eşya miktarı; işlem görmüş her ürün değerinin, üçüncü
fıkraya göre hesaplanan işlem görmüş ürünlerin toplam değerine oranlanması sonucu bulunacak katsayının,
ithal eşyasının toplam miktarıyla çarpılması ile hesaplanır.
(3) Kıymet ölçme yöntemini uygulamak için kullanılacak her farklı işlem görmüş ürünün değeri; alıcı ve satıcı
arasındaki ilişkiden etkilenmemiş olması şartı ile aynı veya benzer ürünlerin Türkiye'de son satış fiyatı veya bu
bilinmiyorsa, aynı şartla Türkiye'deki son fabrika çıkış fiyatı, esas alınarak tespit olunur.
(4) Ürünün değerinin bu şekilde hesaplanamaması halinde, bu hesaplama ilgili gümrük idaresi tarafından uygun
bir yöntem kullanılarak yapılır.
(5) Gümrük yükümlülüğü doğan işlem görmüş ürünlerin miktarına tekabül eden ithal eşyasının miktarı, 361
inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yöntemle bulunan katsayının, ikinci fıkraya göre hesaplanan ithal
eşyanın miktarıyla çarpılması ile hesaplanır. (Ek – 64)
Nihai kullanımda vergi

(GY) MADDE 363
(1) Nihai kullanımları nedeniyle, rejime giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte tercihli tarife
uygulamasından yararlanabilecek ithal eşyasının, Kanunun 114’üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca tahsil
edilecek ithalat vergileri, tercihli tarife uygulaması için gerekli şartların gerçekleşmesi durumunda bu nihai
kullanıma uygun olan oran üzerinden hesaplanır. Bunun için özel bir izin gerekmez.
(2) Birinci fıkrada belirtilen tercihli uygulama, sadece eşyanın tercihli tarife uygulamasına imkân tanıyan
sürecin dolmasından önce nihai kullanıma tabi tutulması halinde kullanılabilir. Süre, rejim için giriş
beyannamesinin tescilinden itibaren başlar. Bu süre, eşyanın mücbir sebep ve beklenmeyen haller veya rejimin
işleyişinin bir parçası olan teknik ihtiyaçlar dolayısıyla nihai kullanıma sokulamaması halinde uzatılabilir.
260
Belgelerde yer alacak kayıtlar
(GY) MADDE 364
(1) İşlem görmüş ürün veya değişmemiş eşyanın, dahilde işleme rejiminin kapatılması amacıyla bir şartlı
muafiyet düzenlemesine tabi tutulması veya serbest bölgeye konulması halinde, söz konusu gümrükçe
onaylanmış işlem veya kullanım için düzenlenen belge ve kayıtlar veya bunların yerine geçebilecek diğer
belgeler “Dahilde İşleme/Şartlı Muafiyet Sistemindeki Eşya” ibaresini içerir.
(2) Şartlı muafiyet sisteminde, rejime sokulan ithal eşyanın ticaret politikası önlemlerine tabi olması ve bu
önlemlerin, değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünler şeklinde bir gümrük rejimi uygulandığı ya da bunların
serbest bölgeye konulduğu tarihte yürürlükte olması halinde, bu belgelere birinci fıkrada belirtilen ibareye ek
olarak Ticaret Politikası ibaresi konulur.
Geri ödeme sisteminde serbest dolaşıma giriş

(GY) MADDE 365
(1) Geri ödeme sisteminde serbest dolaşıma giriş beyannamesi, izinde belirtilen gümrük idaresine verilir. Ancak
basitleştirilmiş usule göre beyan söz konusu olduğunda, gümrük idaresinin bu konuda yetkili olması gerekir.
(2) Geri ödeme sisteminde serbest dolaşıma girişte basitleştirilmiş usullere göre işlem yapıldığında, Kanunun
71 inci maddesi hükümleri uygulanır. Tamamlayıcı beyanname, izinde öngörülen süre içinde ve en geç geri
ödeme talebinin yapılmasından önce gümrük idaresine verilir.
Geri ödeme sisteminde ithal eşya oranı ve hesaplanması

(GY) MADDE 366
(1) İşlem görmüş ürünlerin imalinde kullanılan ithal eşyasının oranı, gerektiğinde geri ödenecek veya
alınmayacak gümrük vergilerinin hesaplanması için kullanılır. Bu hesaplama, bütün işlem görmüş ürünlerin
Kanunun 121 inci maddesinde belirtilen gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde
yapılmaz.
(2) Söz konusu hesaplama 361 ve 362’nci maddelerde ifade edilen yöntemlerle veya aynı sonucu veren başka
herhangi bir yöntemle yapılır.
Geri ödeme sisteminde belgelerde yer alacak kayıtlar

(GY) MADDE 367
(1) Geri ödeme sistemi kapsamındaki eşya Kanunun 121 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanımlardan birine tabi tutulması halinde, rejim için kullanılan belge ‘Dâhilde
İşleme/Geri Ödeme Sistemindeki Eşya’ ibaresini içerir.
Ürünün ve beyannamenin gümrüğe sunulması

(GY) MADDE 368
(1) Dâhilde işleme rejimini kapatan gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanımdan birine sokulacak
herhangi bir işlem görmüş ürün veya gerektiğinde değişmemiş eşya ve bunların beyanına ilişkin beyanname,
izinde belirtilen gümrük idaresine sunulur. Yapılan beyan, ilgili olduğu gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanım hükümlerine tabi olur.
(2) Geri ödeme sisteminin uygulandığı dâhilde işleme rejimini kapatan gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanımda, Kanunun 71 inci maddesinde öngörülen basitleştirilmiş usuller, serbest dolaşıma giriş, ihracat ve
yeniden ihracatta, bu konulardaki özel hükümler dikkate alınarak uygulanır.
Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi
Serbest dolaşımda bulunmayan malların işlenmesiyle ilgili sadece Dâhilde İşleme ile Hariçte İşleme Rejimleri
bulunmamaktadır. Bu noktada ekonomik etkili bir diğer rejim de Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimidir.
Söz konusu rejim ekonomik etkili bir gümrük rejimi olup, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda 123 ile 127. maddeler
arasında düzenlenirken, Gümrük Yönetmeliğinde de 370 ve 375. maddeler arasında konuyla ilgili düzenlemeler
yer almaktadır.
E. Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi

(GK) Madde 123
1.Gümrük kontrolü altında işleme rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde, ithalat
vergilerine veya ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, niteliğini veya durumunu değiştiren işlemlere
tabi tutulmaları ve bu işlemlerden elde edilen ürünlerin gümrük vergileri üzerinden serbest dolaşıma girmelerine
ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir. Elde edilen bu tür ürünler, işlenmiş ürün olarak adlandırılır.
261
2. Gümrük kontrolü altında işleme rejiminin uygulanabileceği durumların listesi ile bu rejim konusu eşyanın
serbest dolaşıma giriş rejimi dışında gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulabileceği istisnai
durumlar ve özel şartlar yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 124

1.Gümrük kontrolü altında işleme izni, işleme işini yapan veya yaptıran kişinin talebi üzerine gümrük idarelerince
verilir.
2. İzin, sadece Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere;
a) İşlenmiş ürünler içinde ithal eşyasının teşhisinin mümkün olduğu hallerde verilir.
b) Eşyanın işlenmesinden sonra, rejime tabi tutulduğu sıradaki niteliğine veya durumuna dönüştürülmesinin
ekonomik olarak mümkün olmadığı hallerde verilir.
c) Rejimin uygulanmasının, ithal eşyasının tabi olduğu menşe ve miktar kısıtlaması kurallarının etkilerini
saptırmayacağı hallerde verilir.
d) Türkiye'deki benzer eşyanın üreticilerinin temel ekonomik çıkarlarını olumsuz etkilemeyen, bir işleme faaliyeti
yaratma veya devam ettirme yönündeki ekonomik amaçlara uyulduğu hallerde verilir.
(d) bendinde belirtilen ekonomik şartların yerine getirildiği ya da yerine getirilmiş addedildiği haller yönetmelikle
belirlenir.
(GK) Madde 125

Gümrük kontrolü altında işleme rejimine ilişkin süreler, rejimin ibrası ve verimlilik oranları, 111 ve 112’nci
maddelerdeki esaslar çerçevesinde yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 126

Değişmemiş eşyaya veya izinde öngörülen işlemin ara aşamalarından birinde bulunan ürünlere ilişkin bir gümrük
yükümlülüğü doğduğunda, gümrük vergileri tutarı, ithal eşyasının bu rejime ilişkin beyannamenin tescili sırasında
yürürlükte bulunan vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına dayanılarak belirlenir.
(GK) Madde 127

1. Gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi tutulan ithal eşyasının, tercihli bir tarife uygulanmasından
yararlanabildiği ve aynı tercihli tarife uygulamasının serbest dolaşıma giren aynı nitelikteki işlenmiş ürünlere de
uygulanabildiği hallerde, işlenmiş ürünlerin tabi olduğu ithalat vergileri, söz konusu tercihli tarife çerçevesinde
belirlenmiş vergi oranına göre hesaplanır.
2. Tercihli tarife uygulamasının, tarife kotaları veya tarife tavanlarına tabi olması halinde, işlenmiş ürünler için 1
inci fıkrada belirtilen vergi oranının uygulanması, söz konusu tercihli tarifenin serbest dolaşıma giriş
beyannamesinin tescili sırasında ithal eşyasına uygulanabilmesi koşuluna bağlıdır. Serbest dolaşıma giren işlenmiş
ürünlerin imalatında fiilen kullanılan ithal eşyası miktarı, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında
yürürlükte olan tarife kotaları ve tarife tavanları hesabına katılır. Bu durumda, işlenmiş ürünlerle aynı olan ürünler
için açılmış tarife kotaları veya tavanlarının hesabına herhangi bir ilave yapılmaz.
EK BİLGİ:
Gümrük mevzuatı uyarınca, GKAİR altındaki eşya için aşağıdakiler cari olur.
- Eşyanın GKAİR’nden çıkarak serbest dolaşıma girdiği ana değin ithalat vergisi1 ödeme yükümlülüğü yoktur.
-Eşyanın ithalat vergileri teminata bağlanır.
-Serbest dolaşıma giriş aşamasında, vergilendirmeye, ithalat vergileri bakımından, işlenmiş ürüne ait
vergilendirme unsurları esas olur.
Gümrük kontrolü altında işleme rejiminin tanımı

(GY) MADDE 370
262
(1) 371 ila 375 inci maddelerde bahsedilen gümrük kontrolü altında işleme rejimi, işlenmiş ürünün ithalat
vergisinin, bünyesinde bulundurduğu ithal ürünün vergisinden daha düşük olduğu işlemler için uygulanır.
(2) Rejim, serbest dolaşıma girişinde aranılan bazı teknik düzenlemelere uygunluğunun sağlanması için işleme
faaliyetine tabi tutulması gereken eşyada da uygulanır.
Ekonomik koşulların karşılanması

(GY) MADDE 371
(1) a) Ek-65’te sayılan eşya ve işleme faaliyetleri için, ekonomik koşulların yerine getirildiği varsayılır.
b) Diğer eşya ve işleme faaliyetleri için ekonomik koşulların incelenmesi gerekir.
İznin geçerlilik süresi ve süre uzatımı

(GY) MADDE 372
(1) Gümrük kontrolü altında işleme rejimine ilişkin iznin geçerlilik süresi, ekonomik şartlar, başvuru sahibinin
özel şartları ve işleme faaliyetinin özelliği dikkate alınarak, gümrük idaresince her başvuru için ve azami iki
yıl olarak belirlenir. Sürenin başlangıcı izin belgesinin tarihidir. Süre sonu ise izin belgesi süresinin bittiği ayın
son günüdür. Bu süreler mücbir sebep ve beklenmeyen hallerde veya izin sahibi tarafından ileri sürülen haklı
gerekçelere bağlı olarak üç aya kadar uzatılabilir.
Rejime giriş beyanı

(GY) MADDE 373
(1) Eşyanın rejime girişine ilişkin beyanname, izin belgesinde belirtilen gümrük idaresine sunulur.
(2) Gümrük kontrolü altında işleme rejimine giriş için verilecek beyanname, yazılı beyan normal usul
hükümlerine uygun olarak düzenlenir. Beyannamede eşya ile ilgili yapılan tanımlama, izin belgesindeki eşya
tanımlamasına uygun olmak zorundadır.
(3) Basitleştirilmiş usulü kullanma izni verilmesi halinde, Kanunun 71 inci maddesinde öngörülen
basitleştirilmiş usul, 168 inci madde hükmü doğrultusunda uygulanır.
(4) Basitleştirilmiş beyana ilişkin tamamlayıcı beyannamenin izin belgesinde öngörülen süre içerisinde ve ibra
senedinin ibrazından önce gümrüğe verilmesi gerekir.
(5) Rejime giriş esnasında, eşyaya isabet eden vergiler teminata bağlanır.
Verimlilik oranının hesaplanması ve rejimin sonlandırılması

(GY)MADDE 374
(1) Rejimin ibrasında, verimlilik oranının tatbiki yoluyla işlem görmüş ürünlere isabet ettiği belirlenen ithal
eşya miktarı ya da gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulan değişmemiş ithal eşya miktarı
esas alınır.
(2) Değişmemiş eşya veya izinde öngörülene nazaran işlemin ara aşamalarından birinde bulunan ürünler için
bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, gümrük vergileri tutarı, ithal eşyanın gümrük kontrolü altında işleme
rejimine tabi tutulduğu beyannamenin tescili sırasındaki vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına
istinaden hesaplanır.
(3) Bu hesaplamalar, 361 ve 362’nci madde hükümleri esas alınarak yapılır.
İşlem görmüş ürünlerin gümrük kıymeti

(GY) MADDE 375
(1) Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, serbest dolaşıma girecek işlem görmüş ürünlerin
kıymetinin belirlenmesinde, ilgili kişinin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihindeki tercihine
göre;
a) Herhangi bir üçüncü ülkede üretilen aynı veya benzer eşyanın aynı veya yaklaşık bir tarihte tespit edilen
kıymeti,
b) Alıcı ile satıcı arasındaki bir ilişkiden etkilenmemiş olması şartıyla ürünlerin satış fiyatı,
c) Alıcı ile satıcı arasındaki bir ilişkiden etkilenmemiş olması şartıyla aynı veya benzer eşyanın Türkiye’deki
satış fiyatı,
ç) İthal eşyanın kıymeti ile işleme maliyetinin toplamı,
yöntemlerinden biri uygulanır.
Geçici İthalat Rejimi
Gümrük mevzuatında Geçici İthalat Rejimi Gümrük Kanunu’nda 128 ile 134’üncü maddeler arasında, Gümrük
Yönetmeliğinde de 376 ile 394’nci maddeleri arasında düzenlenmiştir. Ancak Geçici İthalat Rejimiyle ilgili
mevzuat sadece yukarıdaki kanun ve yönetmelikten meydana gelmemektedir. Bunlara ek olarak, ilgili uluslararası
sözleşmeler, tebliğler ve genelgeler de Geçici İthalat Rejimine yönelik mevzuat içerisinde değerlendirilmelidir.
Bu noktada Gümrük Yönetmeliğine göre Geçici İthalat Rejimi; serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat
vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın Türkiye
Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında herhangi bir değişikliğe
uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejimdir.
263
Türkiye’de Geçici İthalat Rejimi 31 Mart 2004 tarihli 5108 sayılı kanunla onaylanarak kabul edilen ve uluslararası
nitelikteki Geçici İthalat Sözleşmesi ile biçimlenir.
Türkiye’nin de taraf olduğu Geçici İthalat Sözleşmesine göre detayları ilerleyen kısımlarında açıklanan çeşitli
mallar ile mal grupları A.T.A. Karnesiyle, Geçici İthalat Rejimi ile geçici ihracat işlemlerine konu
olabilmektedirler.
ATA kavramının kaynağı Fransızca “Admission Temporaire” ifadesi ile İngilizce “Temporary Admission”
ifadesinin baş harflerinden meydana gelir ve geçici kabul anlamı taşımaktadır. Yukarıda da açıklandığı gibi
uluslararası nitelikteki A.T.A. Karnesi Sözleşmesi (Geçici İthalat Sözleşmesi) gümrük mevzuatındaki Geçici
İthalat Rejiminin en önemli kaynağıdır. Bu noktada ATA Karnesi Sözleşmesine konu olan ve geçici kabulü yapılan
mallar, geçici ithalata yönelik olabileceği gibi, aynı mal ve mal grupları geçici ihracata da konu olabilmektedir. O
halde ICC (Milletlerarası Ticaret Odası’nın kaynaklarına göre bir listesi aşağıda verilen ülkeler arasında A.T.A.
Karnesiyle ihracata ve ithalata yönelik olarak geçici kabullerin yapılması mümkündür.
ALMANYA A.B.D. ANDORRA AVUSTURALYA

AVUSTURYA BELÇİKA/LÜKSEMBURG BEYAZ RUSYA BULGARİSTAN
CEBELİTARIK CEZAYİR ÇEK CUMHURİYETİ ÇİN
DANİMARKA ESTONYA FAS FRANSA
FİNLANDİYA FİLDİŞİ SAHİLİ GÜNEY AFRİKA CUM. HIRVATİSTAN
HİNDİSTAN HOLLANDA HONG KONG İNGİLTERE
İSPANYA İSRAİL İSVEÇ İSVİÇRE
İRAN İRLANDA İTALYA İZLANDA
JAPONYA KANADA KARADAĞ KIBRIS
KORE LETONYA LİTVANYA LÜBNAN
MACARİSTAN MAKAO MAKEDONYA MALEZYA
MALTA MAURİTİUS MOĞOLİSTAN MOLDOVYA
NORVEÇ PAKİSTAN POLONYA PORTEKİZ
ROMANYA RUSYA SENEGAL SIRBİSTAN
SİNGAPUR SLOVAK CUM. SLOVENYA SRİ LANKA
ŞİLİ TAYLAND TAYVAN TUNUS
TÜRKİYE UKRAYNA YENİ ZELANDA YUNANİSTAN
F. Geçici İthalat Rejimi

(GK) Madde 128
Geçici ithalat rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak
ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım
sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan
hükümlerin uygulandığı rejimdir.
(GK) Madde 129

1.Geçici ithalat izni, eşyayı kullanan veya kullandıran kişinin talebi üzerine gümrük idarelerince verilir.
2. İthal eşyası ile ilgili ayniyet tespitinin mümkün olmadığı hallerde, geçici ithalat rejiminin kullanılmasına izin
verilmez. Ancak, eşyanın veya yapılacak işin niteliği itibariyle, ayniyet tespiti ile ilgili önlemlerin alınmamasına
rejimin kötüye kullanılmasına sebep olmayacağı hallerde, gümrük idareleri vergilerin tümünü teminata bağlamak
suretiyle, geçici ithalat rejiminin kullanılmasına izin verebilirler.
(GK) Madde 130

1. İthal eşyasının yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması
için gerekli süreler, izin verilen kullanımın amacına uygun olacak şekilde Ticaret Bakanlığınca belirlenir.
2. 131 inci madde uyarınca tespit edilecek özel süreler saklı kalmak üzere, eşyanın geçici ithalat rejimi altında
kalma süresi azami yirmi dört ay olarak belirlenir. Bununla birlikte, gümrük idareleri ilgili kişinin de kabul
etmesiyle daha kısa süreler saptayabilir.
3. Ancak, istisnai hallerde ve ilgilinin talebi üzerine, 1 ve 2’nci fıkralarda belirtilen sürelerin uzatılmasına ilişkin
usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 131

İthal vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceği durumlar ve özel şartlar
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)’ ınca tespit edilir.
264
(GK) Madde 132
1.Mülkiyeti, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olan ve 131 inci madde uyarınca konulmuş
hükümlere tabi olmayan veya söz konusu hükümlere tabi olmakla birlikte, tam muafiyet suretiyle geçici ithalat
iznine ilişkin hükümlerde öngörülen koşulları taşımayan eşyanın, kısmi muafiyet uygulanması suretiyle geçici
ithalat rejiminden yararlanması mümkündür.
2. Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlandırılmayacak eşyaya ilişkin liste Cumhurbaşkanı
(Eski Bakanları Kurulu)nca belirlenir.
(GK) Madde 133

1.Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyadan her ay için alınacak ithalat vergileri, geçici
ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma girmiş olması halinde
alınacak vergiler tutarının %3'ü olarak tespit edilir.
Söz konusu vergiler eşyanın bu rejimden yararlandığı her ay için alınır ve bir aydan daha az süreler tam ay olarak
değerlendirilir.
2. Alınacak ithalat vergileri tutarı, uygulanacak faizler hariç olmak üzere, söz konusu eşyanın geçici ithalat
rejimine tabi tutulduğu tarihte serbest dolaşıma girmesi halinde alınacak vergileri aşamaz.
3. Geçici ithalat rejiminden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerin 83’üncü madde uyarınca devri halinde, yeni hak
sahibi rejime ilişkin kalan süreyi 130’uncu maddenin 3’üncü fıkrası hükmü saklı kalmak üzere kullanabilir.
4. 3’üncü fıkrada belirtilen devir işleminin aynı ay içerisinde, rejimi kısmi muafiyetle kullanmasına izin verilmiş
iki kişi arasında gerçekleştirilmesi halinde, ilk hak sahibi söz konusu ayın tamamı için tahakkuk eden ithalat
vergileri tutarını ödemekle yükümlüdür.
SORU:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan
eşyadan her ay için alınacak ithalat vergileri ne kadardır?
A) Geçici ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma
girmiş olması halinde alınacak vergiler tutarının 1/12’si
B) Geçici ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma
girmiş olması halinde alınacak vergiler tutarının %10’u
C) Geçici ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma
girmiş olması halinde alınacak vergiler tutarının %5’i
D) Geçici ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma
girmiş olması halinde alınacak vergiler tutarının %3’ü
CEVAP: D
(GK) Madde 134

1.İthal eşyası için gümrük yükümlülüğü doğduğunda, gümrük vergilerinin tutarı, geçici ithalat rejimine ilişkin
beyanda bulunulduğu tarihte söz konusu eşyaya ait vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden tespit
edilir. Ancak, tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen eşya ile ilgili olarak gümrük yükümlülüğü doğması halinde,
193’üncü maddede belirtilen tarihte söz konusu eşyaya ilişkin vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurları esas
alınır.
2. Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat hükümleri dışında herhangi bir nedenle ithal eşyası için gümrük
yükümlülüğü doğması halinde, 1 inci fıkra uyarınca hesaplanan vergi tutarından 133’üncü madde hükümlerine
göre ödenen vergi miktarı düşülür.
Geçici ithalat rejimi için tanımlar
(GY) MADDE 376
(1) 377 ila 394’üncü maddelerde bahsedilen geçici ithalat rejiminin uygulanmasında;
a) Dahili Trafik: Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bindirilen insan veya yüklenen eşyanın yine Türkiye Gümrük
Bölgesi içinde başka bir yere indirilmesi veya boşaltılmasını ifade eder.
b) Geçici Giriş Belgesi: Türkiye’deki diplomatik misyon veya uluslararası kuruluşlarda çalışan diplomatik
statü dışı kişilerin taşıtları için, sahiplerinin beyanlarının bizzat ilgili ülke elçisi ya da uluslararası kuruluş
265
temsilcilerinin imzaladığı ve Dışişleri Bakanlığının da onayladığı, Türkiye’deki yabancı işçi irtibat bürolarında
çalışan kişilerin taşıtları için Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünce imzalandığı, teknik işbirliği yada benzeri
anlaşmalar uyarınca gelenler için çalıştıkları kuruluş yetkililerinin imzaladığı taahhütnameyi de içeren geçici
ithal işleminin yapıldığı teminat hükmünde olan belgeyi ifade eder.
c) Gümrük Bölgesi Dışında Yerleşik Kişi: Olağan durumda Gümrük Bölgesi dışında ikamet eden gerçek kişi
ya da kayıtlı işyeri bulunan tüzel kişiyi ifade eder.
ç) Kişisel kullanım: Taşıma aracının ilgili kişinin, kişisel amaçlarına yönelik, ticari kullanımın dışında kalan
kullanımı ifade eder.
d) Mülkiyet Belgesi: Taşıtın kayıtlı olduğu ülkenin trafik, belediye veya diğer yetkili kuruluşlarınca verilen,
taşıtın kime ait olduğunu ve üzerinde motor, şasi ve plaka numaraları ile diğer özelliklerini gösteren belgeyi
ifade eder.
e) Sigorta poliçeleri: 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Tüzüğü gereğince, Türkiye
Gümrük Bölgesine getirilen kara taşıtlarının Türkiye’de geçerli sigortasının olmaması halinde Türkiye Gümrük
Bölgesinde kalacağı süre kadar yaptırılması gereken zorunlu trafik sigortasını ifade eder.
f) Taşıma aracı: İnsan ya da eşya taşımasında kullanılan herhangi bir araç ile eşyanın istiflenmesinde,
korunmasında ve emniyetinde kullanılacak takımlar da dâhil olmak üzere yedek parçaları ve normal aksesuarı
ve teçhizatı ifade eder.
g) Taşıt: Kara, demiryolu, hava, deniz ve iç suyolları taşıtını ifade eder.
ğ) Taşıt Giriş-Çıkış Formu: Taşıt Takip Programlarına kayıt yapılamaması durumunda özel ve ticari
kullanıma mahsus taşıtlar için düzenlenen ve bir örneği ek-66’da yer alan belgeyi ifade eder.
h) Taşıt Takip Programları: Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişiler tarafından getirilen özel veya
ticari kullanıma mahsus taşıtların kaydedildiği bilgisayar programlarını ifade eder.
ı) Ticari kullanım: Taşıma aracının bedel karşılığında insan taşınmasında ya da bedel karşılığında olsun ya da
olmasın sınai veya ticari eşya nakliyesinde kullanımı ifade eder.
i) Triptik Karnesi: Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerin turistik amaçlı seyahatlerinde Türkiye
Gümrük Bölgesine getirilen taşıtları için ulusal kefil kuruluş tarafından yalnız Türkiye için geçerli olacak
şekilde düzenlenen üç parçadan ibaret teminat hükmünde olan belgeyi ifade eder.
j) Yabancı Taşıtlar Geçici Giriş Karnesi: Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerden Türkiye’ye
belirli bir süre görev yapmak veya öğrenimde bulunmak için gelenler ile Türkiye’de geçici olarak oturma iznine
haiz olan yabancıların ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı özel kullanımlarına mahsus kara taşıtları için ulusal
kefil kuruluş tarafından verilen ve yalnız Türkiye için geçerli olan teminat hükmünde belgeyi ifade eder.
Tam ve kısmi muafiyet suretiyle rejimden yararlandırılmayacak eşya

(GY) MADDE 377
(1) Kanunun 131ve 132’nci maddeleri uyarınca Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararı ile belirlenen
kısmi muafiyetten yararlandırılmayacak eşya, tam muafiyetten de yararlandırılmaz.
İznin verilmesine ilişkin ilave şartlar

(GY) MADDE 378
(1) Geçici ithalat izni 309 ila 311 inci madde hükümlerine ilave olarak Kanunun 129 uncu maddesi uyarınca,
eşyayı kullanan veya kullandıran kişinin talebi üzerine izin başvurusunun yapıldığı gümrük idareleri tarafından
verilir.
(2) Geçici ithalat rejimi kapsamında ithali talep edilen eşya için birinci fıkrada belirtilen başvuru sahibi
tarafından ek-55’te yer alan formlara aşağıda belirtilen belgelerden biri veya birkaçı da eklenir.
a) Proforma fatura aslı ve iki nüsha tercümesi,
b) İhtiyaç duyulursa eşyanın teknik özelliklerini gösterir katalog ve/veya teknik dokümanlar,
c) Eşyanın gönderilme amacı ve süresini, bedelli veya bedelsiz olup olmadığı ile sair hususları kapsayan
gönderici firma ile alıcı firma arasında imzalanmış bir anlaşma varsa aslı ve tercümesi veya kiralamaya ilişkin
gönderici firmanın yazısının aslı ve tercümesi.
(3) Geçici ithalat izni, gümrük idarelerince eşyanın geçici ithalat rejimi amacına uygun olması ve ek-55’te yer
alan başvuru formunda belirtilen süre içinde eşyanın giriş ayniyetine uygun olarak gümrükçe onaylanmış yeni
bir işlem veya kullanıma tabi tutulabileceğinin anlaşılması halinde verilir.
266
Eşyanın rejim altında kalma süresi
(GY) MADDE 379
(1) Eşyanın rejim altında kalma süresi, Kanunun 131 inci maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları
Kurulu) Kararında özel olarak belirlenen süreler ile 380 inci madde hükmü saklı kalmak ve 24 ayı aşmamak
koşuluyla gümrük idaresince belirlenir.
(2) Geçici ithalat rejiminin, başka bir şartlı muafiyet rejimine tabi tutulmak üzere kapatılması ve bu eşya için
aynı izin hak sahibi tarafından aynı amaçla tekrar geçici ithalat izni talep edilmesi halinde, geçici ithalat rejimi
için daha önce verilen süre de dâhil olmak üzere, rejim altında kalma süresinin birinci fıkrada belirtilen 24 ayı
aşmaması gerekir. Bununla birlikte izin hak sahibinin talebi üzerine bu süre, eşyanın rejim altında
kullanılmadığı süre kadar uzatılabilir.
(3) Sürenin hesaplanmasında Kanunun 69 uncu maddesi uyarınca eşyanın yükümlüsüne teslim edildiği tarih
esas alınır.
Süre uzatımı
(GY) MADDE 380
(1) Geçici olarak ithal edilen eşyanın gümrük idaresince verilen izin süresi içinde yeniden ihraç edilmesi ya da
gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması esastır. Ancak, izin hak sahibi tarafından
izin süresi içinde veya süre bitiminden sonra rejime giriş gümrük idaresine veya eşyanın bulunduğu yere en
yakın gümrük idaresine müracaat edilerek ek süre talep edilebilir.
(2) Gümrük idaresince verilen izin süresinin bitiminden sonra yapılan müracaatlarda, cezai hükümler saklı
kalmak kaydıyla varsa alınması gereken ithalat vergileri bu sürenin bitiş tarihinden itibaren hesaplanır.
(3) Eşyanın rejim altında kalma süresinin verilecek ek sürelerle birlikte, Kanunun 130 uncu maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen yirmi dört aylık süreyi aşmaması esastır. Ancak, aşağıda belirtilen eşya için rejime giriş
gümrük idaresince yirmi dört ayı aşan süre uzatımı da yapılabilir:
a) Özelliği nedeniyle mülkiyeti devredilemeyen eşya,
b) Yirmi dört aydan uzun süreli yatırımlarda kullanılan eşya,
c) Kamu kuruluşları, belediyeler ve sermayesinin tamamı devlete ait olan kamu iktisadi kuruluşları ile yapılan
sözleşmeye istinaden ticari amaçla kullanılmak üzere getirilen, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir
kişi adına ve bu bölge dışında tescil edilmiş olan ambulans hava taşıtları, yangın söndürme hava taşıtları, zirai
ilaçlama hava taşıtları ve sıhhi ilaçlama hava taşıtları ile bunların yenilenmesi, ayarı ve muhafazasına yönelik
tamir ve bakım için gerekli olan yedek parça, aksesuar ve ekipmanlar.
(4) Geçici ithal edilen eşyanın yurt dışı edilmesi ya da gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutulması için dış ticaret mevzuatı ya da sair mevzuat gereğince ibraz edilmesi gereken uygunluk belgesi,
kontrol belgesi, ithal lisansı, izin yazısı, gözetim belgesi, tahlil raporu gibi belgelerin alınması veya buna ilişkin
işlemlerin yerine getirilmesi ya da kiralama kapsamı hava taşıtlarının ve motorlarının iadesi için gereken teknik
bakım süreci sırasında geçen süreler, işlem tarihinin başladığı tarihte durdurularak rejimde kalış süresinin
hesaplanmasında göz önünde bulundurulmaz ve işlemin sonuçlandığı tarihten itibaren kalan süre verilir.
(5) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi olan veya bir önceki takvim yılı içerisinde beş milyon ABD
dolarının üzerinde ihracat yapmış olan yükümlüler tarafından kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine
tabi tutulan ve üçüncü fıkra kapsamına girmeyen eşyanın yirmi dört aydan daha uzun süre kullanımının söz
konusu olduğu durumda, rejime giriş gümrük idaresince geçici ithalat izin süresi dokuz ay uzatılır. Süre
uzatımı sonunda, geçici ithal eşyasının Türkiye Gümrük Bölgesinde kullanımının devam ettiği durumda,
gümrük idaresine yeni bir izin başvurusunda bulunulur, gümrük idaresince geçici ithal eşyasının rejim altında
kalma süresi azami yirmi dört ay olarak belirlenir ve bu durumda eşyaya rejim hükümleri yeniden uygulanır.
Geçici ithal eşyasının ayniyeti

(GY) MADDE 381
(1) Geçici ithaline izin verilen eşya, rejim altında kaldığı süre içinde giriş ayniyetine ve tahsis amacına uygun
olarak tahsis edildiği yerde kullanılmak zorundadır.
(2) Rejim kapsamındaki eşya, giriş ayniyetini korumaya yönelik olağan bakım faaliyetleri dışında başka bir
işleme tabi tutulamaz.
(3) Gümrük idareleri rejim süresi içerisinde değişik aralıklarla eşyanın tahsis yerinde, tahsis amacına uygun
olarak kullanılıp kullanılmadığını denetleme hakkına sahiptir.
(4) Geçici ithal edilen ticari kullanıma mahsus havayolu taşıtlarına ait motorlar, geçici ithalat rejimi için verilen
süre içerisinde aynı havayolu şirketi ve/veya iştirakleri bünyesinde bulunan havayolu taşıtlarındaki motorlarla
ve/veya yedek motorlarla değiştirilerek kullanılabilir.
267
ATA Karnesi ile beyan
(GY) MADDE 382
(1) Gümrük idaresi, Eşyaların Geçici Kabulü İçin ATA Karneleri Hakkındaki Gümrük Sözleşmesi veya Geçici
İthalat Sözleşmesine taraf bir ülke tarafından düzenlenmiş, kapak sayfasının ilgili bölümü çıkış ülkesi gümrük
yetkilileri tarafından onaylanmış ve Türkiye Gümrük Bölgesinde geçerli olduğu anlaşılan karneleri kabul eder.
(2) Geçici ithalatın ATA karnesi kapsamında yapılması halinde, ayrıca başka bir belge ve teminat aranmaksızın
işlem yapılır.
(3) Taraf olduğumuz uluslararası sözleşme hükümlerine göre düzenlenmiş ATA karnesinin ibrazı rejim için
izin talebi ve karnenin tescili ise, geçici ithalat rejimine giriş izni olarak kabul edilir.
İstisnai yazılı beyan

(GY) MADDE 383
(1) 171 ve 177’nci madde hükümleri gereğince yolcular tarafından ithal edilen kişisel ve sportif amaçlı eşyanın,
sözlü veya başka bir tasarruf yoluyla yapılacak beyanı sırasında eşya ile ilgili olarak vergi kaybı veya rejimin
kötüye kullanılacağı riskinin bulunması koşuluna bağlı olarak gümrük idaresi yükümlüden yazılı beyan talep
eder.
Muayene
(GY) MADDE 384
(1) Muayene ile görevli memurlar, eşyanın ayniyetini tespite yarayacak niteliklerini, varsa özel seri
numaralarını, ayırt edici özelliklerini beyannameye kaydetmek ve eşyanın hal ve mahiyetinin, gümrük
idaresince verilen ek-56’da yer alan izin formunda kayıtlı niteliklere uyup uymadığını incelemek zorundadır.
(2) Onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri için ayniyet tespitine
ilişkin farklı düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir.
Teminat
(GY) MADDE 385
(1) Kanunun 202’nci maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararında teminat
aranmayacağı belirtilen eşya hariç, geçici ithalat eşyasından teminat alınır.
(2) Kanunun 133’üncü maddesi hükümleri çerçevesinde kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi
tutulan eşya için her ay itibariyle alınacak ithalat vergileri tutarının yüzde üçü dışında kalan tutar için Kanunun
81 inci maddesi uyarınca teminat alınır.
(3) Teminat, eşya ile ilgili ithalat vergilerini garanti altına almak amacıyla rejime giriş gümrük idaresince alınır.
(4) Geçici ithalat rejiminin denetimini kolaylaştırmak amacıyla gümrük idareleri geçici ithal edilen eşyanın
kayıtlarının tutulmasını talep edebilir.
Eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması

(GY) MADDE 386
(1) Kanunun 181 inci maddesi gereğince kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalatta gümrük yükümlülüğü gümrük
beyannamesinin tescil tarihinde başladığından, bu şekilde geçici ithaline izin verilen eşyanın serbest dolaşıma
giriş rejimine tabi tutulması durumunda, Kanunun 133’üncü maddesi uyarınca tahsil edilen miktar dışında
kalan ithalat vergileri alınır.
(2) İthalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi
tutulması durumunda, Kanunun 193’üncü maddesi gereğince, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihteki
vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına göre tespit edilecek ithalat vergileri alınır.
(3) Kanunun 131 inci maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararında belirtilen,
sergilenmek veya satılmak amacıyla getirilen eşyanın, verilen süre bitiminden önce satılmak istenmesi
durumunda serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması gerekir. Bu durumda Kanunun 193’üncü maddesi
gereğince, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihteki vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına göre
tespit edilecek ithalat vergileri alınır.
(4) Geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması durumunda ticaret
politikası önlemlerinin uygulanması ve eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması gerekir.
(5) Kanunun 238 ve 241 inci maddeleri uyarınca cezai işlem uygulanması, Kanunun 207’nci maddesi
hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre işlem yapılmasına engel teşkil etmez.
268
(6) Tam muafiyet suretiyle geçici ithalat izni verilen ticari kullanıma mahsus taşıtların serbest dolaşıma giriş
rejimine tabi tutulması durumunda eşyanın gümrük kıymeti, Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde tespit
edilecek değerdir. Söz konusu standartlara göre tespit edilecek kıymet, taşıt araçlarının emsal kıymetinden
düşük olamaz.
Geçici ithal eşyasının yeniden ihracı

(GY) MADDE 387
(1) Yazılı, sözlü veya başka tasarruf yoluyla beyan edilerek geçici ithal edilen eşya tekrar aynı şekilde beyan
edilmek suretiyle yeniden ihraç edilir.
(2) Beyanın yazılı olarak yapılması halinde, izin hak sahibi/temsilcisi tarafından gümrük beyannamesi verilir.
(3) Bu beyannamelerin işlemleri ihracat rejimi hükümlerine göre yapılır. Bu beyannamelerde yeniden ihraç
eşyasına ilişkin hususlardan başka geçici olarak ithal edildiği gümrük idaresi ve geçici ithalata ilişkin
beyannamenin tescil tarih ve sayısına yer verilir. Geçici ithalata ilişkin beyannamenin bir örneği ihracata ilişkin
beyannameye eklenir.
(4) Bir ihracat beyannamesi ile ihraç edilecek eşyanın kabını teşkil eden ambalajlar çeşitli geçici ithal
beyannameleri ile ithal edilmiş ise, yeniden ihraç edilecek ambalaja ait geçici ithal beyannamelerinin tarih ve
sayısı ve rejime giriş gümrük idareleri ile her beyannameden mahsubu istenilen miktar ihracatçı tarafından
ayrıntılı olarak ihracat beyannamelerinde belirtilir veya bu bilgilerin yer aldığı bir liste beyannameye eklenir.
(5) Muayene ile görevli memurlar yeniden ihraç sırasında eşyanın ilk giriş ayniyetine uygun olup olmadığını
tespit eder ve ihracat beyannamelerine ayniyetine uygun olduğu hakkında onaylı ve imzalı şerh verir.
Onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri için ayniyet tespitine ilişkin
farklı düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir.
(6) Geçici ithalat rejimine tabi tutulan ve ek süreler dâhil yurtta kalma süresi aşılarak yurt dışı edilmek istenen
eşyanın;
a) Süresi içinde ek süre talep dilekçesinin ilgili gümrüğün kaydına alındığının belgelendirilmesi koşuluyla,
süreye ilişkin talebin sonuçlandırılması beklenilmeden ve geçici ithalat izni verilen eşya için tahakkuk ettirilen
vergiler karşılığı alınan teminat iade edilmeksizin,
b) Süresi içinde ek süre talebinde bulunulmadığı ya da bunun belgelendirilemediği durumlarda, Kanunun 238
ve 241 inci maddeleri uyarınca alınması gereken cezanın tahsil edildiğinin veya teminata bağlandığının
anlaşılması halinde,
yurt dışına çıkışına izin verilir.
(7) Geçici ithal edilen eşyanın yeniden ihracına ilişkin 1 ila 6’ncı fıkra hükümleri, geçici ithal edilen eşyanın
başka bir gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde de uygulanır.
Teminatın çözülmesi
MADDE 388 – (Değişik: RG-1/4/2020-31086)
(1) Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın izin hak sahibi veya temsilcisi tarafından yeniden
ihracından veya başka bir gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma tabi tutulmasından sonra teminatın
çözülmesi için giriş işlemini yapan gümrük idaresine dilekçe ile başvurulması gerekir. Başvuru üzerine, ilgili
gümrük beyannameleri incelenerek giren eşyanın şartlarına uygun olarak yeniden ihraç edildiğinin veya başka
bir gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma tabi tutulduğunun anlaşılması durumunda teminat çözülür.
Eşyaya ilişkin kayıtlar
(GY) MADDE 389

(1) Geçici ithal eşyasının başka bir ekonomik etkili rejime tabi tutulması veya serbest bölgeye ya da bir geçici
depolama yerine konulması suretiyle, geçici ithalat rejiminin kapatılması durumunda, söz konusu gümrükçe
onaylanmış işlem veya kullanıma ilişkin belge ve beyannamede eşyanın tanımı için ayrılan kutuda veya
basitleştirilmiş usullerin kullanılması halinde, kullanılan ticari belgelerde veya kayıtlarda söz konusu usul için
öngörülen bilgilere ek olarak geçici ithalat rejimi eşyasıdır ibaresinin yazılması şarttır.
Cari Hesap Defteri

MADDE 390 – (Mülga: RG-1/4/2020-31086)
Taşıtlara ilişkin giriş çıkış işlemleri

(GY) MADDE 391
(1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilere ait olup,
a) TIR Karnesi kapsamında eşya taşıyan taşıtlar hariç Türkiye Gümrük Bölgesine boş olarak gelen, TIR Karnesi
kapsamındaki yükünü boşalttıktan sonra boş olarak yurtdışına çıkacak olan veya yük almak üzere başka bir
gümrük idaresine sevk edilen taşıtlar ile yolcu taşımacılığında kullanılan ticari kullanıma mahsus kara
taşıtlarının,
269
b) Turistik kolaylıklardan istifade edilerek getirilen özel kullanıma mahsus kara taşıtlarının,
giriş ve çıkış işlemleri taşıt takip programlarına kaydedilerek yürütülür. Taşıt takip programlarına kayıt
yapılamayan hallerde özel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtları için Taşıt Giriş-Çıkış Formu düzenlenir.
(2) Yabancı veya Türk uyruklu turistler tarafından triptik veya gümrüklerden geçiş karnesi ibraz edilmediği
takdirde, hava ve deniz taşıtları için de mülkiyet belgesine göre muayenesi yapılıp uygunluğu tespit edildikten
sonra Taşıt Giriş – Çıkış Formu doldurulur.
(3) Yabancı veya Türk uyruklu turistlerin Türkiye’ye getirdikleri kara, hava ve deniz taşıtlarının, giriş
ayniyetine uygunlukları tespit edildikten ve Taşıt Giriş-Çıkış Formunun çıkış işlemi ile ilgili bölümü
doldurulduktan sonra çıkışına izin verilir.
(4) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen yabancı bayraklı yatlarla ilgili işlemler Turizmi Teşvik Kanunu ve Yat
Turizmi Yönetmeliği çerçevesinde Müsteşarlıkça yayımlanacak tebliğ veya genelgelerle yürütülür.
(5) Triptik karnesi veya gümrüklerden geçiş karnesi ibrazı halinde ayrıca taşıt giriş çıkış formu düzenlenmez.
Ticari mahiyetteki kara taşıtları için tanzim edilen taşıt giriş çıkış formuna “Ticari Taşıttır” kaşesi tatbik edilir.
Taşıtların girişine izin verilmeyeceği ve belgelerin geçerli sayılmayacağı haller

(GY) MADDE 392
(1) Mülkiyet belgesi yoksa veya mülkiyet belgesinin bir başka kişi adına düzenlenmiş olması halinde taşıtın
kullanımına yetkili olunduğuna ilişkin geçerli bir vekâletname veya belge ibraz edilmemiş ise taşıtların girişine
izin verilmez.
(2) Sigorta poliçelerinin süreleri bitmiş ya da Türkiye’nin tamamını kapsamıyorsa veya uluslararası geçerliliği
olan Yeşil Kart Sorumluluk Sigortasında (green card-carte verte) Türkiye rumuzu "TR"nin üzeri çizilmişse
taşıtların girişine izin verilmez.
(3) Gümrük geçiş karnelerinin geçerlilik süreleri yoksa geçerlilik süreleri bitmiş ya da geçerli olmayan ülkeler
arasında Türkiye’nin ismi bulunuyorsa,
(4) Bu maddede sayılan belgelerin üzerinde kazıntı, silinti yapılmış ve usulüne uygun olarak düzeltilip
imzalanıp kaşelenmemiş ise, bu belgeler kabul edilmez.
Taşıtların yedek parça, aksesuar ve normal teçhizatı

(GY) MADDE 393
(1) Eşyanın istiflenmesi, bağlanması ve korunmasına mahsus donanım da dâhil olmak üzere, üzerinde
kullanılacakları taşıtlarıyla birlikte ya da bu taşıtlardan ayrı olarak ithal edilen normal yedek parçalar,
aksesuarlar ve teçhizat geçici ithalat rejiminden yararlandırılır.
(2) Üzerinde kullanılacakları taşıtları ile birlikte veya ayrı olarak ithal edilen yedek parçalar, sadece söz konusu
taşıtların küçük onarımları ve mutat bakımları için kullanılır.
(3) Türkiye Gümrük Bölgesine yapılan yolculuk sırasında veya bu bölge içindeyken, taşıtlarda yapılması
gerekli mutat bakım faaliyetleri ve onarımların, eşyanın geçici ithalat rejiminde kalış süresi içerisinde ve
Kanunun 128 inci maddesinin amaçlarına uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekir.
(4) Taşıtlarla birlikte gelen ve yukarıda tanımlanan donanım ile taşıta ilişkin yedek parça ve aksesuarların 376
ncı maddede belirtilen belgelere kaydedilmesi suretiyle, kaza geçirerek hasara uğradığı gümrük idaresince
tespit olunan taşıtlar ile Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılabilmesi için bakıma ihtiyaç gösteren 376 ncı
maddede belirtilen belgeleri havi taşıtların sahipleri tarafından talepte bulunulması halinde taşıtlardan ayrı
olarak gelen yedek parçanın gümrük vergileri aranmaksızın geçici ithalat rejiminden faydalanarak Türkiye
Gümrük Bölgesine girmesine izin verilir.
Bu taşıtların onarımları, gümrükçe uygun görülen yerde, gümrüğün gözetim ve denetimi altında yapılır.
Değiştirilen eski parçaların gümrüğe terk edilmek istenilmemesi halinde 171 inci maddenin üçüncü fıkrası
hükmüne istinaden çıkışını teminen düzenlenecek sözlü beyan formunun, 376’ncı maddede belirtilen belgelere
eklenerek çıkış gümrük idarelerince kontrol edildikten sonra yeniden ihraç edilmeleri gerekir.
(5) Geçici ithal edilen yatlar için gelen yedek parçaların, yat sahiplerinin veya kaptanının başvurusu üzerine,
demirbaş defterine kaydedilmek ve gümrük muhafaza birimlerine haber verilmek suretiyle, girişine izin verilir.
Taşıt araçlarına ilişkin rejimin kapatılması

(GY) MADDE 394
(1) Onarım ve bakım sonrasında değiştirilen parçalar ile arızalı veya bozuk olduğu anlaşılan yeni yedek
parçalara ait geçici ithalat işlemleri, izin veren gümrükçe başka onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutulmak suretiyle kapatılır.
270
(2) Taşıtlara ilişkin geçici ithalat işlemleri; taşıtın rejimde kalış süresi içerisinde olmak kaydıyla taşıtların girişi
sırasında kaydedildiği Taşıt Takip Programlarından giriş kaydının kapatılması ya da belgenin çıkış nüshası ile
birlikte çıkış işleminin yapılacağı gümrük idaresine müracaat edilmesi halinde, gümrük idaresi tarafından
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmak suretiyle kapatılır.
(3) Kaza geçirerek hasara uğradığı gümrükçe tespit olunan taşıtlar ile yurt dışına çıkarılabilmesi için bakıma
ihtiyaç gösteren taşıtlar bunların sahiplerinin başvurması üzerine tamir oluncaya kadar uygun görülecek bir
müddet için gümrükçe güvenilecek tamirhaneye bir tutanakla gerekli tedbirler alınmak suretiyle teslim edilir
ve tamiri bittikten sonra yeniden ihraç edilmek üzere geçici depolama yerlerine veya antrepoya alınmasına izin
verilir.
(4) Üçüncü fıkrada sözü edilen taşıtların gümrükçe izin verilecek yerde gümrüğün denetimi altında tamirleri
sağlanır. Değiştirilen eski parçalar gümrüğe terk veya teslim edilmediği veya gümrükçe teslim alınması
mümkün görülmediği hallerde, yeniden ihraç edilmesine izin verilir.

2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
DÖRDÜNCÜ KISIM
İthalat Vergilerinden Tam Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat Rejiminin Uygulanabileceği Haller ve
Özel Şartlar ile Kısmi Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat Rejiminden Yararlandırılmayacak Eşya
BİRİNCİ BÖLÜM
İthalat Vergilerinden Tam Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat Rejiminin Uygulanabileceği Haller ve
Özel Şartlar ile Buna İlişkin Usul ve Esaslar
BİRİNCİ AYIRIM
Taşıma Araçları
Taşıtlarla ilgili genel şartlar

MADDE 16
(1) Taşıtlara geçici ithalat izni verilebilmesi için;
a) Bu taşıtların, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişi adına ve bu bölge dışında tescil edilmiş olması
ya da Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olduğunun belgelendirilmesi gerekir.
b) Bu taşıtların, 17, 18 ve 19 uncu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışında
yerleşik kişiler tarafından kullanılması gerekir.
c) Demiryolu taşıtları dışında ticari kullanıma mahsus taşıtların, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında başlayan
veya sona eren taşıma işlerinde kullanılması gerekir.
Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından kullanım şartları

MADDE 17
(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerindeki koşulları taşıyan ve geçici ithalat izni verilen
taşıtın, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından;
a) Bölge dışında bir demiryolu ulaşım ağına bağlı demiryolu taşıtının bir anlaşma çerçevesinde müştereken
kullanılması mümkündür.
b) Bir römorkun veya yarı römorkun, Türkiye Gümrük Bölgesinde tescilli bir motorlu taşıt ile birlikte
kullanılması mümkündür.
c) Kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının acil bir durum nedeniyle ve bu durum süresince araç sahibi de
araçta bulunmak şartı ile kullanılması mümkündür.
Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından kişisel kullanım şartları
MADDE 18
(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki koşulu taşıyan kişisel kullanıma mahsus taşıt, izin hak
sahibinin izni ve 19 uncu maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik gerçek
bir kişi tarafından süreklilik arz etmemek koşuluyla kullanılabilir. Ancak, bu kullanım sırasında izin hak
sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunması şarttır.
Taşıtlara ilişkin özel şartlar

271
MADDE 19
(1) Türkiye Gümrük Bölgesindeki yerleşim yerini bölge dışına nakletmek isteyen gerçek kişinin kişisel
kullanım amacıyla getireceği 16’ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki koşulu taşıyan taşıta, geçici
ithalat izni verilir. Bu taşıtın geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği tarihten itibaren en fazla üç
ay içinde yeniden ihraç edilmesi zorunludur.
(2) Belirli bir süre ile görevini yerine getirmek üzere gelen kişilerin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında veya
öğrenim görmek amacıyla gelen kişilerin Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki yerleşim yerinde, adlarına kayıtlı
olmak şartı ile geçici bir süreyle Türkiye Gümrük Bölgesinde trafiğe tescil edilecek, 16’ncı maddenin birinci
fıkrasının (a) bendindeki koşulu taşıyan kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına geçici ithalat izni verilir.
(3) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişi tarafından kişisel veya ticari amaçla kullanmak üzere
getirilen ve 16’ncı maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerindeki koşulları taşıyan taşıtın, süreklilik
bulunmaması ve kişisel kullanım konusunun hizmet sözleşmesinde belirtilmesi şartıyla, izin hak sahibi
tarafından istihdam edilen veya usulüne uygun olarak yetkili kılınan Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik
gerçek kişi tarafından kullanılmasına izin verilir. Ancak, kişisel amaçla kullanılacak taşıtlar için 16’ncı
maddenin birinci fıkrasının (c) bendindeki koşul aranmaz.
(4) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişi tarafından sınırlı bir süre için ticari kullanımının söz konusu
olduğu Müsteşarlıkça belirlenen istisnai durumlarda 16’ncı maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerindeki
koşulları taşıyan taşıtlara geçici ithalat izni verilebilir.
(5) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerden Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli olanlar ile
Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların bu durumlarını
belgelendirmeleri halinde, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında adlarına kayıtlı kişisel kullanıma mahsus kara
taşıtlarına geçici ithal izni verilir.
(6) Ticari kullanıma mahsus deniz, hava ve demiryolu taşıtlarına, 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal
Kiralama Kanunu uyarınca finansal kiralama sözleşmesi süresine bağlı olarak geçici ithalat izni verilir.
Taşıtlara ilişkin süreler

MADDE 20
(1) 19 uncu maddede belirtilen süreler saklı kalmak kaydıyla;
a) Demiryolu taşıtlarına on iki ay süre ile geçici ithalat izni verilir.
b) Demiryolu taşıtları dışında kalan ticari kullanıma mahsus taşıtlara, yolcuların taşınması, alınması ve
yerleştirilmesi, eşyanın yüklenmesi ve boşaltılması, nakliye ve bakım işleri gibi geçici ithal talebine esas olan
faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için gereken kadar süre ile geçici ithalat izni verilir.
c)
1) Öğrenim görmek amacıyla gelen bir öğrencinin yerleşim yerinde adına kayıtlı kişisel kullanıma mahsus kara
taşıtına, öğrencinin bu amaçla Türkiye Gümrük Bölgesinde kalacağı süre kadar süre ile geçici ithalat izni verilir.
2) Belirli bir süre ile görevini yerine getirmek amacıyla gelen kişilerin, kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına,
görev süresi boyunca süre ile geçici ithalat izni verilir.
3) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik emeklilerin kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına bir yıl süre ile
geçici ithalat izni verilir.
4) Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların kişisel kullanıma
mahsus kara taşıtına ikamet izinleri kadar süre ile geçici ithalat izni verilir.
5) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına, binek ve yük hayvanları ile
bu hayvanların çektikleri taşıtlar da dahil olmak üzere altı ay süre ile geçici ithalat izni verilir.
ç) Kişisel kullanıma mahsus hava taşıtlarına altı ay süre ile geçici ithalat izni verilir.
d) 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında getirilenler hariç kişisel kullanıma
mahsus diğer deniz ve iç su yolları taşıtlarına on sekiz ay süre ile geçici ithalat izni verilir.
(2) 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında getirilen taşıtlar, anılan Kanunda belirlenen sürelere tabidir.
272
4458 Sayılı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması hakkında Karar’ın 19 uncu
maddesinde belirtilen süreler saklı kalmak kaydıyla, kişisel kullanıma mahsus hava taşıtlarına ne
kadarlık süre ile geçici ithalat izni verilir?
A) 6 ay
B) 12 ay
C) 18 ay
D) 3 yıl
E) 5 yıl
CEVAP: A
Demiryolu taşıtlarına ilişkin özel durumlar

MADDE 21
(1) Aynı tip ve aynı kıymetteki demiryolu taşıtının ihraç veya yeniden ihraç edilmesi durumunda, yapılan bir
anlaşmaya bağlı olarak müşterek kullanılan ve Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişinin tasarrufuna
bırakılan demiryolu taşıtıyla ilgili geçici ithalat rejimi sona erdirilir.
Paletler
MADDE 22
(1) 3’üncü maddenin birinci fıkrasının (r) bendinde tanımlanan paletler için geçici ithalat izni verilir.
(2) Aynı tür ve aynı kıymette olan paletin ihraç veya yeniden ihraç edilmesi durumunda, daha önce geçici
ithaline izin verilen palet ile ilgili geçici ithalat rejimi sona erdirilir.
Konteyner
MADDE 23
(1)
a) Sahibinin veya işletmecisinin kimliği,
b) Sahibi veya işletmecisi tarafından verilen ayırt edici işaret ve rakamlar, sabitleştirilmiş teçhizatı dahil dara
ağırlığı,
c) Hava taşımacılığında kullanılan konteyner hariç, konteynerin ait olduğu ülke,
bilgilerinin görülebilen uygun bir yerine, çıkarılmayacak şekilde işaretlendiği anlaşılan konteynere geçici
ithalat izni verilir.
(2) Ancak, kombine demiryolu taşımacılığında takas edilerek kullanılan konteyner için birinci fıkranın (b)
bendinde belirtilen bilgilerin yer alıp almadığı hususu aranmaz.
(3) Konteynerin yeniden ihraç edilmeden önce dahili trafikte bir defa kullanılmasına izin verilir.
İKİNCİ AYIRIM
Yolcular Tarafından İthal Edilen Kişisel ve Sportif Amaçlı Eşya, Gemi Adamlarının İhtiyaç Malzemesi
Yolcular tarafından ithal edilen kişisel ve sportif amaçlı eşya

MADDE 24
(1) Türkiye Gümrük Bölgesinde ikamet etmediği halde, bu bölgeye geçici olarak gelen yolcuların seyahatleri
sırasında kişisel ve sportif amaçlarla kullanacağı ek-1'deki listede yer alan makul miktardaki eşyaya, geçici
Gemi adamlarının ihtiyaç malzemesi

MADDE 25
(1) Gemi adamlarının ihtiyacına yönelik olarak;
a) Uluslararası deniz trafiğine kayıtlı bir gemide,
b) Mürettebat tarafından geçici olarak gemiden kıyıya indirilmesi durumunda kıyıda,
c) Kültürel, sosyal veya dini amaçlarla düzenli hizmet veren ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından bu
kuruluşlarda,
kullanılmak amacıyla getirilen ek-2'deki listede yer alan ihtiyaç malzemesine, geçici ithalat izni verilir.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Kriz Hali İçin Gönderilen Yardım Malzemesi, Tıbbi ve Cerrahi Teçhizat ile Laboratuvar Teçhizatı,
Canlı Hayvanlar ve Bunlara Ait Teçhizat ve Sınır Bölgelerinde Kullanılan Teçhizat
Kriz hali için gönderilen yardım malzemesi

273
MADDE 26
(1) Türkiye Gümrük Bölgesindeki kriz hali nedeniyle bir kamu kuruluşuna veya kamu kuruluşları tarafından
yetkili kılınan kuruluşlar adına gönderilen yardım malzemesine, geçici ithalat izni verilir.
Tıbbi ve cerrahi teçhizat ile laboratuvar teçhizatı

MADDE 27
(1) Türkiye Gümrük Bölgesinden temin edilememesi nedeniyle hastane ya da başka bir tıbbi kuruluşun acil
ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak, bu kuruluşlara teşhis veya tedavi amacıyla bedelsiz gönderilen
ve Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişiye ait tıbbi ve cerrahi teçhizat ile laboratuvar teçhizatına,
geçici ithalat izni verilir.
Canlı hayvanlar ve bunlara ait teçhizat ile sınır bölgelerinde kullanılan teçhizat
MADDE 28
(1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait ve ek-3'teki listede sayılan amaçlar için getirilen
hayvanlara, geçici ithalat izni verilir.
(2) Geçici ithal edilen hayvanlardan doğan ve ticari değeri bulunan hayvanlar da bu rejime tabi tutulmuş sayılır.
(3)
a) Türkiye Gümrük Bölgesine komşu bir sınır bölgesinde yerleşik bir kişiye ait olan ve bu komşu sınır
bölgesinde yerleşik bulunan bir kişi tarafından sınır bölgesinde kullanılmak amacıyla getirilen eşyaya, geçici
b) Sınır bölgesinin genel altyapı inşası, bakımı ve tamiri için gerekli olan ve kamu kuruluşlarının sorumluluğu
altında sınır bölgesinde kullanılmak amacıyla getirilen eşyaya, geçici ithalat izni verilir.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Ses, Görüntü veya Veri Taşıyan Eşya, Turistik Reklam Malzemesi, Mesleki Teçhizat, Pedagojik
Materyal ve Bilimsel Malzeme
Ses, görüntü veya veri taşıyan eşya

MADDE 29
(1) Aşağıda yer alan ses, görüntü veya veri taşıyan eşyaya geçici ithalat izni verilir:
a) Ticari kullanımdan önce görülmek üzere gönderilen sinema filmlerinin pozitifleri, basılı ve işleme tabi
tutulmuş ve diğer kayıtlı görüntü taşıyan eşya.
b) Ses, dublaj veya çoğaltma amacıyla gönderilen filmler, manyetik bantlar ve teller ile diğer ses veya görüntü
taşıyan eşya.
c) Ücrete tabi olarak toplu gösterime sunulmadığı sürece, yabancı ürünlerin işlevini veya mahiyetini tanıtan
filmler.
ç) Otomatik veri işlemede kullanılmak üzere ücretsiz olarak gönderilen veri taşıyan eşya.
Turistik reklam malzemesi

MADDE 30
(1) Turistik tanıtıma yönelik ek-4’teki listede yer alan reklam malzemesine, geçici ithalat izni verilir.
Mesleki teçhizat
MADDE 31
(1) Ek-5'teki listede yer alan;
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişiye ait olan,
b) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişi veya bu kişi tarafından Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik
olup olmadığına bakılmaksızın istihdam edilen kişi tarafından getirilen,
c) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişi tarafından ya da onun denetimi altında kullanılan,
mesleki teçhizata, geçici ithalat izni verilir.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişi ile yapılan ortak yapım sözleşmesi kapsamında televizyon
programı, görsel-işitsel eser yapımında kullanılmak amacıyla, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiye
gönderilen sinematografik teçhizatın geçici ithaline birinci fıkranın (c) bendindeki koşul aranmaksızın izin
verilir.
(3) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişinin taraf olduğu radyo ve televizyon programlarının ortak
yapımında, mesleki teçhizat kiralamaya konu olabilir.
274
(4) El aletleri hariç olmak üzere, sınai üretim ve ambalajlama işlerinde, doğal kaynakların işlenmesinde,
binaların inşasında, tamir veya bakımında ya da toprak hafriyatı gibi işlerde kullanılacak teçhizat bu maddenin
uygulanmasında mesleki teçhizat olarak değerlendirilemez.
Pedagojik materyal ve bilimsel malzeme

MADDE 32
(1) Ek-6'daki listede yer alan;
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olan,
b) Ticari amaç gütmemek üzere öğretim, bilimsel araştırma veya mesleki eğitim amacıyla kurulan özel veya
kamu kurumları tarafından kuruluş amaçları doğrultusunda kendi sorumlulukları altında kullanılmak için
getirilen,
c) Getiriliş amacına uygun miktarda olan,
ç) Ticari amaç dışında kullanılmak üzere getirilen,
pedagojik materyal ile ek-7'deki listede yer alan eğitim, bilimsel veya kültürel faaliyetlerle bağlantılı olarak
gönderilen diğer eşyaya geçici ithalat izni verilir.
BEŞİNCİ AYIRIM
Ambalajlar, Özel Nitelikte Eşya, Numuneler, Üretim Araçları ve Parçaları
Ambalajlar
MADDE 33
(1) Dolu olarak getirildikleri takdirde boş veya dolu olarak ya da boş olarak getirildikleri takdirde dolu olarak
yeniden ihraç edilmek istenen ambalajlara geçici ithalat izni verilir.
(2) Bu kapsamda geçici ithaline izin verilen ambalajlar, ihraç veya yeniden ihraç eşyasının dışındaki bir eşyanın
ambalajı olarak kullanılamaz.
(3) Tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi kapsamında boş olarak geçici ithal edilmesine karşılık, dolu
olarak yeniden ihraç edilmediği tespit edilen ambalajlar için Kanunun 184’üncü maddesi uyarınca gümrük
yükümlülüğü doğar. Bu eşyaya, gümrük yükümlülüğünün doğmasından itibaren kısmi muafiyet suretiyle geçici
ithalat rejimi uygulanır.
Özel nitelikte eşya

MADDE 34
(1) Aşağıda yer alan özel nitelikteki eşya için geçici ithalat izni verilir:
a) Mülkiyeti Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olan ve kullanımı sonucunda elde edilen
ürünün en az %75'inin Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi koşuluyla, bu bölgede yerleşik kişiye
imalat işlerinde kullanılmak üzere gönderilen ölçme, kontrol, test araçları ve benzeri diğer araçlar ile kalıp,
çizim, taslak ve benzeri diğer araçlar.
b) Mülkiyeti Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olan ve bu kişi tarafından Türkiye Gümrük
Bölgesinde yerleşik bir kişiye tamamı ihraç edilecek ürünün imalatında kullanılmak üzere, bedelsiz
gönderilecek özel alet ve araçlar.
c) Ticari amaca yönelik olmayan test, deneme veya tanıtıma tabi tutulmak amacıyla gönderilen eşya.
ç) Ticari amaca yönelik olmayan, tip onaylama işlemine ilişkin hükümleri içeren bir satış sözleşmesi
kapsamında test ve denemelere tabi tutulmak amacıyla gönderilen ve altı ay içinde yeniden ihraç edilecek eşya.
d) Ticari amaca yönelik olmayan test, deneme veya tanıtımların gerçekleştirilebilmesi için kullanılması
gereken eşya.
e) Nitelikleri gereği, özel bir amacın dışında tanıtma veya özel maddelerin reklamını yapmaktan başka bir
amaca uygun olmayan taşıtlar da dahil olmak üzere her türlü eşya.
Numuneler
MADDE 35
(1) Üretilmiş belli bir mal grubunu temsil edecek ya da üretilmesi planlanan eşyanın örnekleri niteliğinde olan
numunelere geçici ithalat izni verilir.
(2) Ancak, tek bir şahıs tarafından getirilen aynı cinsten fazla miktarda eşya ile tek bir şahsa gönderilen çok
sayıda eşya numune olarak değerlendirilmez.
(3) Numuneler, Türkiye Gümrük Bölgesinde iken gösteri amacı dışında herhangi bir şekilde kullanılamaz.
Üretim araçları ve parçaları

MADDE 36
(1) Tamir veya siparişe konu üretim araçları veya bunların parçalarına, tamir veya teslim süresi boyunca
kullanılmak ve tamirci veya tedarikçi tarafından bedelsiz olarak gönderilmek kaydıyla tam muafiyet suretiyle
geçici ithalat rejimi uygulanır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen eşyanın geçici ithalat rejimi altında kalabileceği süre altı aydır.
275
ALTINCI AYIRIM
Sergilenmek veya Satılmak Amacıyla Getirilen Eşya
Sergilenmek veya satılmak amacıyla getirilen eşya

MADDE 37
(1) Sergi, fuar, toplantı ve benzeri etkinliklerde gösterime ya da kullanıma sunulan eşya için geçici ithalat izni
verilir. Bu kapsamdaki eşyanın, işyerinde veya mağazalarda düzenlenen satış veya özel amaçlı sergiler
dışındaki genel bir sergi, fuar, toplantı ve benzeri etkinliklerde gösterim ve kullanım amacıyla geçici ithal
edilmesi ve bu amaç doğrultusunda geçici ithal edileceğinin ilgili sergi veya fuar organizasyonundan alınacak
belge ile kanıtlanması gerekir. Bu tür etkinliklerde gösterime ya da kullanıma sunulan eşyadan etkinlik
süresince elde edilen eşya da bu rejime tabi tutulmuş sayılır.
(2) Alıcının yapacağı inceleme sonucuna bağlı olarak satın alımına karar verilecek, numune olarak
nitelendirilemeyecek eşyaya iki ay süre ile geçici ithalat izni verilir.
(3) Aşağıda yer alan ve sergilenmek veya satılmak amacıyla getirilen eşyaya geçici ithalat izni verilir:
a) Satılmak amacıyla müzayedeye getirilen eski eşya.
b) Olası bir satış amacıyla, sergilenmek üzere getirilen ek-8’deki listede yer alan sanat eserleri, koleksiyon
parçaları ve antikalar.
YEDİNCİ AYIRIM
Yedek Parça, Aksesuar ve Ekipman, Ekonomik Etkisi Olmayan Özel Bir Durumda Getirilen Eşya
Yedek parça, aksesuar ve ekipman

MADDE 38
(1) İthalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithaline izin verilen eşyanın yenilenmesi, ayarı ve
muhafazasına yönelik tamir ve bakım için gerekli olan yedek parça, aksesuar ve ekipmanlara, geçici ithalat izni
verilir.
Ekonomik etkisi olmayan özel bir durumda getirilen eşya

MADDE 39
(1) Bu Kısım kapsamında tam muafiyetten yararlanamayan ve önemli ekonomik etkisi olmayan eşyaya bir
defaya mahsus olmak üzere tam muafiyet suretiyle geçici ithalat izni verilir.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki eşyaya verilecek süre hiçbir koşulda üç ayı geçemez ve bu eşyaya ilişkin süre
uzatım talepleri karşılanmaz.
İKİNCİ BÖLÜM
İthalat Vergilerinden Tam ve Kısmi Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat Rejiminden
Yararlandırılmayacak Eşya
Geçici ithalat rejiminden yararlandırılmayacak eşya

MADDE 40
(1) Aşağıda belirtilen eşya, tam muafiyetten yararlandırılmayacağı gibi kısmi muafiyetten de yararlandırılmaz:
a) Türkiye'ye ithali yasak olan eşya.
b) Tüketilebilir nitelikteki eşya.
c) Ayniyet tespitinin yapılması mümkün olmayan eşya.
ç) Ülke ekonomisine zarar verebileceği Müsteşarlıkça belirlenecek eşya.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Geçici İthalatta Teminat
Tam muafiyet suretiyle geçici ithalatta teminat

MADDE 41
(1) Tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilecek eşyadan ithalat vergilerini karşılayacak tutarda teminat aranır.
(2) Ancak, Kanunun 202’nci maddesi hükmü uyarınca;
a) Sözlü beyana konu olan eşya,
b) Yazılı beyana konu olan;
1) Türkiye Gümrük Bölgesinde meydana gelen kriz hali nedeniyle bir kamu kuruluşu adına veya kamu
kuruluşları tarafından yetkili kılınan kuruluşlar adına gönderilen yardım malzemeleri,
2) Üzerlerinde ayniyetlerini tespite yarayacak silinmez ve çıkmaz işaretler taşıyan boş ambalaj maddeleri,
3) Hava, deniz veya demiryolu şirketlerine veya posta idarelerine ait olan ve bunlar tarafından uluslararası
trafikte kullanılmak üzere üzerleri ayırt edici biçimde işaretlenmiş malzeme,
4) Mesleki teçhizat kapsamında bir organ nakli için bekleyen hastalara yardım sağlamak üzere doktorlara
gerekli olan cihaz ve aletler,
için teminat aranmaz.
276
Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalatta teminat
MADDE 42
(1) Kanunun 133’üncü maddesi hükümleri çerçevesinde kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi
tutulan eşya için her ay itibarıyla alınacak ithalat vergileri tutarının % 3’ü dışında kalan tutar için teminat
aranır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Genel Hükümler
Geçici ithal eşyası için izin hak sahibi tarafından yapılamayacak işlemler
MADDE 43
(1) Geçici ithalat rejimi kapsamındaki eşya kiralanamaz, ödünç verilemez, bir başkasının kullanımına
bırakılamaz ve satılamaz.
Süre
MADDE 44
(1) Bu Kısım uyarınca geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine girecek eşya, bu Kısımda
belirlenen süre kadar Türkiye Gümrük Bölgesinde kalabilir. Belirlenen bir süre bulunmaması durumunda, bu
süre, geçici ithalatın amacı, eşyanın kullanım yeri dikkate alınarak Müsteşarlıkça belirlenir. Ancak, verilecek
bu süre Kanunun 130 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen usul ve esaslar uyarınca uzatılmış süreler
hariç, hiçbir koşulda yirmi dört ayı geçemez.
BEŞİNCİ KISIM
Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller
BİRİNCİ BÖLÜM
Önemli Değeri Olmayan Eşya
Posta veya hızlı kargo yoluyla gelen eşya

MADDE 45
(1) Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir kişiye posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen, gümrük kıymeti
gönderim başına toplam 150 avroyu geçmeyen, ticari miktar ve mahiyette olmayan eşyaya muafiyet tanınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Gerçek Kişiler Tarafından Serbest Dolaşıma Sokulacak Şahsi Eşya
BİRİNCİ AYIRIM
Yerleşim Yerini Türkiye Gümrük Bölgesine Nakleden Gerçek Kişilere Ait Kullanılmış Motorlu veya
Motorsuz Özel Nakil Vasıtaları
Muafiyetin kapsamı
MADDE 46
(1) Aşağıda belirtilen kişilerin kullanılmış motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarını gümrük vergilerinden
muaf olarak serbest dolaşıma sokmalarına izin verilir:
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında en az yirmi dört ay ikamet ettikten sonra, yerleşim yerini Türkiye Gümrük
Bölgesine kesin olarak nakleden gerçek kişiler.
b) Yurt dışındaki Millî veya milletlerarası kadrolara atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri.
c) Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden Türkiye Gümrük Bölgesine kesin
olarak nakleden kişiler.
(2) Birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen kişiler için, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında en az yirmi
dört ay ikamet etme şartı aranmaz.
(3) Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığına geçen kişiler için bu madde hükümleri uygulanmaz.
(4) Sürekli görevle yabancı bir ülkede bulunmakta iken, yine sürekli görevle başka bir yabancı ülkeye atanması
nedeniyle yerleşim yerini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakledemeyen kamu görevlileri için birinci
fıkra kapsamı muafiyet uygulanmaz.
Muafiyet koşulları
MADDE 47
(1) Bu kişilerin muafiyetten istifade edebilmeleri için, motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarının, kişilerin
Türkiye'ye son giriş tarihinden en az altı ay öncesinde yurt dışında bulundukları ülkede adlarına kayıtlı olması,
adlarına kaydının yapıldığı yıl itibarıyla, kayıt ve model yılı dahil, üç yıldan eski olmaması şarttır.
277
(2) Motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtası muafiyeti, aile ünitesine tanınır.
(3) Muafiyet sadece, yerleşim yeri naklinde kişinin yerleşim yerini nakletmek amacıyla Türkiye'ye son giriş
tarihinden, kamu görevlileri için ise görev sürelerinin bitimini müteakip Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren
altı ay içerisinde getirip serbest dolaşıma giriş beyanında bulunduğu eşya için tanınır.
(4) Motorlu ticari araçlar ve diğer ticari nakil vasıtalarının 46’ncı madde kapsamında muafen serbest dolaşıma
girişine izin verilmez.
(5) Bu Ayırım kapsamında belirtilen şartlar sağlanmış ve yabancı bir ülkede yeniden ikamet tesis edilmiş olsa
dahi, serbest dolaşıma giriş tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe, aynı kişilerin motorlu veya motorsuz özel
nakil vasıtalarının muafen serbest dolaşıma girişine ilişkin talepleri kabul edilmez.
İKİNCİ AYIRIM
Yerleşim Yerini Türkiye Gümrük Bölgesine Nakleden Gerçek Kişilere Ait Kullanılmış Ev Eşyası
Muafiyetin kapsamı
MADDE 48
(1) Aşağıda belirtilen kişilerin kendilerine ait kullanılmış ev eşyasını gümrük vergilerinden muaf olarak serbest
dolaşıma sokmalarına izin verilir:
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında devamlı olarak en az yirmi dört ay ikamet ettikten sonra, yerleşim
yerini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakleden gerçek kişiler.
b) Yurt dışındaki Millî veya milletlerarası kadrolara atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri.
c) Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden Türkiye Gümrük Bölgesine kesin
olarak nakleden kişiler.
(2) Birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen kişiler için, Türkiye Gümrük Bölgesinde bir yıl içinde altı aydan az
süre ile geçici olarak bulunmak devamlılık halini bozmaz. Ancak, bu süreler Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki
yerleşim yerinde aranan yirmi dört ay kalma süresine dahil edilmez.
(3) Birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen kişiler için, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında en az yirmi
dört ay ikamet etme şartı aranmaz.
(4) Sürekli görevle yabancı bir ülkede bulunmakta iken yine sürekli görevle başka bir yabancı ülkeye atanan
memurların, yeni tayin edildikleri ülkenin özelliği veya uzaklığı sebebiyle eşyasını beraberlerinde
götürmelerinin külfetli ve masraflı bulunması veya Türkiye Gümrük Bölgesine getirmelerinde veya
göndermelerinde zorunluluk bulunması hallerinde, durumlarının tevsik edilmesi kaydıyla, yurt dışındaki ev
eşyası için muafiyet uygulanır.
Muafiyet koşulları
MADDE 49
(1) Kullanılmış ev eşyası muafiyeti, aile ünitesine tanınır.
(2) İlgilinin bu tür eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesindeki yerleşim yerinde de aynı amaçla kullanması şarttır.
(3) Ev eşyasının kişilerin beraberinde veya gelişlerinden önce veya altı ay sonraki süre içerisinde getirilip
serbest dolaşıma giriş beyanında bulunulması gerekir.
(4) Taşınabilir alet ve cihazlar hariç olmak üzere, bir ticaret veya meslek icabı kullanılacak malzemelerin bu
Ayırımdaki hükümler kapsamında muaf olarak serbest dolaşıma girişine izin verilmez.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Evlilik Nedeni ile Serbest Dolaşıma Giren Eşya
Muafiyetin kapsamı
MADDE 50
(1) Yerleşim yeri Türkiye'de olan bir Türk vatandaşı ile evlenerek veya evlenmek üzere yerleşim yerini yabancı
bir ülkeden Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden kişilere ait çeyiz eşyasına muafiyet tanınır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen koşulları haiz bir kişiye, yerleşim yeri yabancı bir ülkede olan kişiler tarafından
evlilik nedeniyle ve geleneksel olarak gönderilen, ticari miktar ve mahiyette bulunmayan hediyelere, her bir
hediyenin kıymeti 430 avro ve toplam hediye kıymeti 3.000 avroyu aşmamak kaydıyla muafiyet tanınır.
(3) Muafiyet, yerleşim yerinin evlilik nedeniyle naklinden önce, en az on iki ay süre ile Türkiye Gümrük
Bölgesi dışında bulunan ve evlilik belgesini ibraz eden kişilere tanınır.
278
Muafiyet uygulanacak kişiler
MADDE 51
(1) Muafiyet;
a) Yerleşim yeri Türkiye'de olan bir Türk vatandaşı ile evlenerek gelmiş olan,
b) Evlenmek üzere yabancı ülkedeki asli yerleşim yerini terk ile Türkiye'ye gelmiş ve burada evlenmiş olan,
c) Herhangi bir sebeple, turizm, ziyaret, tahsil, memuriyet gibi, Türkiye'ye gelip en çok bir yıl içinde yine
yerleşim yeri Türkiye'de olan bir Türk vatandaşı ile evlenmiş bulunan,
kişilere tanınır.
Nakil süresi
MADDE 52
(1) Bu Ayırımda yer alan hükümler çerçevesinde eşya getireceklerin, muafiyetten istifade edebilmeleri için bu
eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine evlilik akdinden iki ay önce veya dört ay sonraki süreler içerisinde serbest
dolaşıma sokmaları şarttır. Eşyanın serbest dolaşıma girişi tek seferde olabileceği gibi öngörülen süreler
içerisinde ayrı partiler halinde de yapılabilir.
(2) Eşyanın evlilik akdinden önce serbest dolaşıma sokulması halinde, gümrük idaresince serbest dolaşıma
girişinde gümrük vergilerini karşılayacak miktarda teminat aranır.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Miras Yoluyla İntikal Eden Eşya
Muafiyetin kapsamı
MADDE 53
(1) Yerleşim yeri Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olan gerçek kişilerin ölümü ile Türkiye'de ikamet eden veya
Türkiye'ye kesin olarak dönen gerçek kişi mirasçılarına intikal eden kişisel eşya, ev eşyası ve kullanılmış
motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarının serbest dolaşıma girişinde gümrük vergileri aranmaz.
(2) Bu kişilerin muafiyetten istifade edebilmeleri için, motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarının, kişinin
ölüm tarihinden itibaren en az altı ay öncesinde yurt dışında bulundukları ülkede adlarına kayıtlı olması,
adlarına kaydının yapıldığı yıl itibarıyla, kayıt ve model yılı dahil, üç yıldan eski olmaması şarttır.
(3) Aşağıda sayılan eşya için bu madde kapsamında muafiyet uygulanmaz:

a) Motorlu ticari nakil vasıtaları.
b) Ölen kişinin mesleğini veya sanatını icra etmesi için kullandığı taşınabilir alet ve cihazlar hariç herhangi bir
meslek veya sanatın icrası için kullanılan alet ve cihazlar.
c) Hammadde stokları ve mamul veya yarı mamul ürünler.
ç) Normal aile ihtiyaçlarından fazla miktarlarda bulunan canlı hayvanlar ile tarım ürünleri.
Nakil süresi
MADDE 54
(1) Muafiyet, mücbir sebepler ve beklenmeyen haller saklı kalmak kaydıyla, ölene aidiyetinin ve namlarına
gelenlere intikalinin kanaat verici resmî belgelerle tevsiki şartıyla, veraset ilamı tarihinden itibaren yirmi dört
ay içinde, tek seferde veya aynı süre içinde birden fazla partide getirilen eşya için tanınır.
BEŞİNCİ AYIRIM
Türkiye'ye Öğrenim Amacıyla Gelen Öğrencilere İlişkin Eğitim Malzemeleri ve Ev Eşyası
Muafiyetin kapsamı
MADDE 55
(1) Öğrenim amacıyla Türkiye'ye gelen öğrencilerin eğitim süreleri boyunca şahsi kullanımlarına yönelik
olarak serbest dolaşıma giren eğitim malzemeleri, öğrenci odasını döşemeye mahsus ev eşyası ile giyim
eşyasına muafiyet tanınır.
(2) Bu maddede geçen;
a) Öğrenci deyimi, bir eğitim kurumunda verilen derslere tam zamanlı olarak devam etmek amacıyla bu eğitim
kurumunda kayıtlı olan kişi,
b) Eğitim malzemeleri deyimi, öğrenciler tarafından normal olarak yaptıkları eğitim çalışmalarında yararlanılan
ve eğitim konularına uygun yeni veya kullanılmış eşya,
anlamına gelir.
(3) Muafiyet, eğitim malzemeleri yönünden her bir öğrenim yılında bir defadan fazla tanınabilir. Ancak,
öğrenim süresi boyunca muafen bir kez ev eşyası serbest dolaşıma sokulabilir.
ALTINCI AYIRIM
Türkiye Gümrük Bölgesinden Geçici Olarak Çıkan Gerçek Kişilerin Geri Getirdiği Kullanılmış Ev
Eşyası
279
Muafiyetin kapsamı
MADDE 56
(1) Yerleşim yeri Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunan ve herhangi bir amaçla yurt dışına çıkan gerçek kişiler
tarafından, geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarıldıktan sonra geri getirilen kullanılmış ev
eşyasına muafiyet tanınır.
(2) Muafiyet tanınabilmesi için kişinin ev eşyasını Türkiye Gümrük Bölgesine dönüş tarihinden itibaren en geç
altı ay içerisinde ve bir defada getirmesi şarttır.
YEDİNCİ AYIRIM
Yerleşim Yeri Türkiye Gümrük Bölgesi Dışında Bulunan Gerçek Kişilerin Türkiye'de Edindikleri
Konutlarda Kullanmak Üzere Getirdikleri Ev Eşyası
Muafiyetin kapsamı
MADDE 57
(1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında sürekli olarak, en az yirmi dört ay süre ile yerleşik bulunan gerçek kişiler
tarafından Türkiye Gümrük Bölgesinde kiralanmak veya satın alınmak suretiyle edindikleri konutlarında
kullanılmak üzere, serbest dolaşıma sokulan kendilerine ait ev eşyasına muafiyet tanınır.
(2) Muafiyet;
a) Türkiye'de bulunan konuta sahip olunması veya konutun en az iki yıl için kiralanmış olması,
b) Eşyanın kullanılmış olması,
halinde uygulanır.
(3) Muafiyetin uygulanmasında aile ünitesi esas alınır.
(4) Muafiyet, bir konut ve aynı kişi için bir defa ile sınırlıdır.
(5) Söz konusu eşyanın, aynı kişi tarafından Türkiye’de kiralanmak veya satın alınmak suretiyle elde edilen
başka bir konutta kullanılması durumunda muafiyet uygulaması devam eder.
SEKİZİNCİ AYIRIM
Kişisel Eşya
Kişisel eşya
MADDE 58
(1) Ek-9’daki listede yer alan kişisel eşyaya muafiyet tanınır.
(2) Ek-9’daki listenin (A) bölümünde belirtilen eşya sadece yolcu beraberinde, (B) bölümünde belirtilen eşya
ise, yolcu beraberinde ya da yolcunun gelişinden bir ay önce veya bir ay sonra getirilebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gerçek Kişilerce Serbest Dolaşıma Sokulacak Diğer Eşya
BİRİNCİ AYIRIM
Yolcular Tarafından Serbest Dolaşıma Sokulan Hediyelik Eşya ve Vergileri Ödenmek Suretiyle Yolcu
Beraberinde veya Posta Yoluyla ya da Hızlı Kargo Taşımacılığı Yoluyla Serbest Dolaşıma Sokulacak
Eşya
Yolcu beraberi eşya

MADDE 59
(1) Transit yolcular hariç olmak üzere, yolcu beraberinde getirilip serbest dolaşıma sokulan gayri ticari
nitelikteki, kişisel ve ailevi kullanıma mahsus veya hediye edilmek üzere getirilen eşyaya muafiyet tanınır.
(2) Kara hudut kapısından diğer ülkelere giden ve geri gelen yolcular ile diğer ülkelerden ülkemize gelen ve
giden yolcular, seyahat ettikleri ülkede, en az üç gün geçmeden geldikleri ülkeye dönmeleri halinde, yolcular
için öngörülen muafiyet hakkından yararlandırılmazlar.
Yolcu beraberi eşya miktarı

MADDE 60
(1) 59 uncu maddenin birinci fıkrasında bahsi geçen muafiyet, ek-9’daki listede yer alan eşya için her bir yolcu
başına karşılarında belirtilen miktarlarla sınırlıdır.
(2) Ek-9’daki listede yer alan eşyadan tütün ve tütün ürünleri ile alkollü ürünlere ilişkin muafiyet;
280
a) Tütün veya alkol ürün gruplarında muafiyet hakkı bir ürün için sadece karşılığında yazılı miktar kadar
kullanılabilir. Muafiyet hakkının aynı ürün grubundan birden fazla ürün için kullanılması durumunda, ürünlerin
kullanılan oranları toplamı %100’ü aşamaz.
b) 18 yaşından büyük yolcular için uygulanır.
Yolcu beraberi hediyelik eşya limiti

MADDE 61
(1) 59 uncu maddede bahsi geçen muafiyet, 60 ıncı maddede belirtilen eşya hariç olmak üzere, her bir yolcu
için toplam gerçek kıymeti 430 avroyu geçmeyen eşya için uygulanır. Ancak, 15 yaşından küçük yolcular için
bu miktar 150 avro olarak uygulanır.
Vergileri ödenmek suretiyle yolcu beraberinde veya posta yoluyla ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla
serbest dolaşıma sokulacak eşya
MADDE 62
(1) Önemli değeri olmayan eşya ve yolcu beraberinde getirilen hediyelik eşya muafiyeti hükümleri saklı kalmak
üzere, her bir sevkiyat ya da 18 ve daha yukarı yaştaki her bir yolcu için kıymeti 1500 avroyu geçmeyen
eşyanın;
a) Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda %18,
b) Diğer ülkelerden gelmesi durumunda %20,
oranında ve kıymeti üzerinden tek ve maktu bir vergi tahsil edilir.
(2) Birinci fıkrada sözü edilen limit dahilinde getirilen eşyanın;

a) Yolcu beraberinde ya da yolcunun gelişinden bir ay önce veya bir ay sonra gelmesi ya da yabancı bir ülkeden
posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelmesi,
b) Ticari miktar ve mahiyet arz etmemesi,
c) Kişinin şahsına ve ailesinin kullanımına mahsus olması,
ç) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelenlerde brüt 30 kilogramı geçmemesi,
gerekir.
Muafiyet limitlerinin aşılması ve eşyanın vergilendirilmesi

MADDE 63
(1) Eşyanın yolcu başına toplam kıymetinin 61 inci maddede belirtilen değerleri aşması halinde muafiyet
yalnızca toplam değeri 150 veya 430 avro tutarındaki kısma uygulanır. Muafiyet değerlerinin aşılması
durumunda, muafiyet miktarına tekabül eden vergi düşüldükten sonra kalan kısma 62’nci maddede belirtilen
tek ve maktu vergi uygulanır.
(2) 62’nci madde hükümleri çerçevesinde getirilen eşyanın tek başına kıymetinin 1500 avroyu aşması halinde,
söz konusu eşyaya yürürlükte olan ithalat vergilerine ilişkin oranlar uygulanır.
(3) 62’nci madde hükümleri çerçevesinde getirilen eşyanın kıymeti, ibraz edilen faturaya, satış fişine veya eşya
bedelinin ödendiğine ilişkin belgeye göre belirlenir. Bu tür belge ibraz edilememesi veya ibraz edilen belgede
kayıtlı kıymetin düşük bulunması halinde, eşyanın kıymeti gümrük idaresince belirlenir.
Gümrük kapılarında bulunan mağazalardan alınan eşya

MADDE 64
(1) Yolcuların, gümrük kapılarında bulunan mağazalardan satın aldıkları kişisel eşya ile yolcu beraberi
hediyelik eşyaya muafiyet tanınır.
(2) Yolcular, bu mağazalardan satın aldıkları 62’nci maddede bahsi geçen eşyayı bu madde ve 63’üncü
maddede belirtilen esaslar çerçevesinde, vergileri ödenmek suretiyle serbest dolaşıma sokabilirler.
(3) Yolcular tarafından 58 inci maddede belirtilen kişisel eşyanın ve 59 uncu maddede belirtilen hediyelik
eşyanın getirilmesi halinde; aynı eşyanın gümrük kapılarındaki mevcut mağazalardan da satın alınması
mümkün değildir.
İKİNCİ AYIRIM
Şeref Nişanları veya Ödülleri
Muafiyetin kapsamı
MADDE 65
(1) Gümrük idarelerine tevsik edici belgelerin ibraz edilmesi ve gayri ticari amaçlı olmaları koşullarıyla aşağıda
sayılan eşyanın serbest dolaşıma sokulmasında gümrük vergileri aranmaz:
a) Yerleşim yeri Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunan kişilere, yabancı ülkelerin hükümetleri tarafından
verilmiş olan nişanlar.
281
b) Yerleşim yeri Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunan kişilere, herhangi bir alandaki faaliyetlerini takdir
amacıyla veya belli bir olayın yararını kabul etmek için veya cesaret gerektiren bir işin ödülü olarak yabancı
ülkelerde verilen ve esas olarak sembolik nitelik taşıyan ödüller, kupalar, madalyalar ve benzeri eşya.
c) (b) bendinde belirtilen nedenlerle, yabancı bir ülkede yerleşik bulunan kişiler veya yetkililerce, Türkiye
Gümrük Bölgesinde teslim edilmek üzere ücretsiz olarak gönderilen ve sembolik nitelik taşıyan ödüller,
kupalar, madalyalar ve benzeri eşya.
ç) Yerleşim yeri yabancı bir ülke olan kişilere iş konferanslarında veya benzeri uluslararası olaylarda ücretsiz
olarak dağıtılması amaçlanan ve niteliği, kıymeti veya diğer özellikleri itibarıyla gayri ticari amaçlarla serbest
dolaşıma sokulduklarını belirtir şekilde olan, esas olarak sembolik niteliğe ve sınırlı değere sahip ödüller,
kupalar, madalyalar ve benzeri eşya.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Uluslararası İlişkiler Çerçevesinde Alınan Hediyeler
Muafiyetin Kapsamı
MADDE 66
(1) 62 ve 63’üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, aşağıda sayılan eşyanın serbest dolaşıma girişinde
gümrük vergileri aranmaz:
a) Yabancı bir ülkeye Resmî ziyarette bulunan kişilere ziyaretleri sırasında ev sahibi ülke yetkililerince verilen
hediyeler.
b) Türkiye'ye Resmî bir ziyarette bulunmak amacıyla gelen kişiler tarafından ziyaret sırasında ülke yetkililerine
sunulmak üzere getirilen hediyeler.
c) Yabancı bir ülkedeki kamu kurumu veya kamu yararına faaliyet gösteren bir kurum tarafından Türkiye'de
bulunan bir kamu kurumu veya kamu yararına faaliyetlerde bulunan bir kuruma, dostluk veya iyi niyet gösterisi
olarak gönderilen hediyeler.
(2) Muafiyet, hediye olarak verilen eşyanın birinci fıkrada belirtilen nedenlerle sunulması, nitelik, kıymet,
miktar ve Türkiye Gümrük Bölgesindeki kullanım amacı itibarıyla gayri ticari olması halinde tanınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kamu Yararına Faaliyetlerde Bulunulmak Amacıyla Serbest Dolaşıma Sokulan
Malzeme ve Eşya
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Amaçlarla İthal Edilen Eşya
Millî savunma ve iç güvenlik kapsamında serbest dolaşıma sokulan eşya

MADDE 67
(1) Kanunun 167 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca öngörülen kurumların asli görevleri ile Müsteşarlığın
kaçakçılıkla mücadele görevi ile ilgili olarak serbest dolaşıma sokacakları veya Türk Silahlı Kuvvetlerini
güçlendirmek amacıyla kurulmuş bulunan vakıflar ile sermayesinin yarısından fazlası bu vakıflara ait olan
şirket ve müesseselerin yukarıda yazılı kuruluşlar tarafından verilecek siparişlerle ilgili olarak üretici sıfatıyla
ithal etmeleri gereken ve miktarı ihtiyaç sahibi makam tarafından onaylanan her türlü araç, gereç, silah,
teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve
yazılımı ile yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde,
malzeme ile bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan yardım malzemesine muafiyet tanınır.
Genel amaçlarla serbest dolaşıma sokulan diğer eşya

MADDE 68
(1) Kamu kurum ve kuruluşları, hayır kurumları veya insani yardım kurumları tarafından ticari gaye
güdülmemek ve amacı doğrultusunda kullanılmak üzere serbest dolaşıma sokulan aşağıda nitelikleri belirtilen
eşyaya muafiyet tanınır:
a) 104’üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü hariç olmak üzere, ihtiyacı olan kişilere ücretsiz
dağıtılmak üzere serbest dolaşıma sokulan temel ihtiyaç maddeleri.
b) Birinci fıkrada belirtilen kurumlara yabancı bir ülkede yerleşik kişi veya kurumlar tarafından ticari bir gaye
güdülmeksizin karşılıksız olarak gönderilen ve ihtiyacı olan kişiler yararına düzenlenecek hayır
işlerinde kullanılmak üzere gelir toplanması amacına yönelik bulunan eşya.
c) Birinci fıkrada belirtilen kurumlara sadece onların çalışma ihtiyaçlarını karşılamak veya onların hayır ve
insani amaçlarını yerine getirmede kullanılmak üzere, yabancı bir ülkede yerleşik kişi veya kurumlar tarafından
ticari bir gaye güdülmeksizin karşılıksız olarak gönderilen malzemeler ve büro materyalleri.
(2) Temel ihtiyaç maddeleri deyimi, insanların en temel ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olan yiyecek, ilaç,
giyecek, yatak malzemeleri ve benzeri eşya anlamına gelir.
282
(3) Bu maddenin uygulanmasında kahve ve çay ile ambulans ve diğer kurtarma araçları hariç olmak üzere
motorlu araç için muafiyet uygulanmaz.
İKİNCİ AYIRIM
Eğitim, Bilim ve Kültürel Amaçlı Eşya ile Bilimsel Alet ve Cihazlar
Kitap, yayın ve belge

MADDE 69
(1) Herhangi bir kişi veya kurum tarafından gönderilen, ek-10’daki listede yer alan eğitim, bilim ve kültürel
amaçlı kitap, yayın ve belgelerin serbest dolaşıma girişinde, gümrük vergileri aranmaz.
Görsel ve işitsel malzeme

MADDE 70
(1) Kamu eğitim, bilim ve kültürel kuruluş veya organizasyonları tarafından getirilen veya bunlar tarafından
kullanılmak üzere gönderilen, ek-11’deki listede yer alan eğitim, bilim ve kültürel amaçlı görsel ve işitsel
malzemelerin gümrük vergilerinden muaf olarak serbest dolaşıma girişine izin verilir.
Bilimsel alet, cihaz ve malzemeler

MADDE 71
(1) Muafiyet, esas olarak eğitim veya bilimsel araştırma ile uğraşan özel kuruluşlar ve kamu kuruluşları ile bu
kuruluşlara bağlı birimler tarafından kullanılmak üzere serbest dolaşıma sokulan eşya için uygulanır.
(2) Bu kuruluşların eğitim veya bilimsel araştırma dalında faaliyette bulunduklarının gümrük idaresine tevsiki
şarttır.
(3) 70 inci maddenin kapsamı dışında kalan bilimsel alet ve cihazlar, ticari olmayan amaçlarla serbest dolaşıma
girdiği takdirde gümrük vergilerinden muaftır.
(4) Bu maddede belirtilen muafiyetin uygulanmasında, Müsteşarlık gerektiğinde ilgili kamu kurum ve
kuruluşlarının görüşünü alır.
Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki kuruluşlar

MADDE 72
(1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bulunan bilimsel araştırma kurum veya kuruluşlarınca veya onlar
adına gayri ticari amaçla serbest dolaşıma sokulan bilimsel malzemelere muafiyet tanınır.
(2) Muafiyet;
a) Birinci fıkrada belirtilen kurum ve kuruluşların yetkili temsilcilerinin onayı ile Türkiye'de yerleşik bulunan
bilimsel araştırma kuruluşlarına gönderilen veya bu kuruluşlarca getirilen ve bilimsel iş birliği anlaşmaları
çerçevesinde kullanılması planlanan,
b) Türkiye dışında yerleşik bulunan gerçek veya tüzel bir kişinin Türkiye Gümrük Bölgesinde kalış süresi
boyunca mülkiyetinde bulunan,
eşya için tanınır.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Tıbbi Teşhis, Tedavi ve Araştırma Yapılmasına Mahsus Alet ve Cihazlar
Muafiyetin kapsamı
MADDE 73
(1) Bir hayır veya insani yardım kurumu ya da gerçek bir kişi tarafından, Türkiye'deki bir sağlık ya da tıbbi
araştırma kurum veya kuruluşuna bağışlanan ya da bu kurum veya kuruluşlar tarafından tamamıyla bir hayır
ya da insani yardım kurumundan temin edilen paralarla veya gönüllü katkılarla satın alınan tıbbi araştırma,
teşhis veya tedavi amacına mahsus alet ve cihazlara muafiyet tanınır.
(2) Muafiyet;
a) Ticari bir amaçla bağışlanmayan,
b) Bağışlayanın üretici ile herhangi bir ilgisinin olmadığı,
eşya için uygulanır.
(3) Bu madde kapsamına giren eşyanın muafen serbest dolaşıma girişinde insan sağlığı yönünden Sağlık
Bakanlığınca uygun bulunması gerekir.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Bilimsel Araştırma Amacına Yönelik Hayvanlar, Biyolojik veya Kimyasal Maddeler
Muafiyetin kapsamı
MADDE 74
283
(1) Aşağıda yer alan eşyaya muafiyet tanınır:
a) Bilimsel araştırmada kullanılmak üzere özel olarak yetiştirilmiş hayvanlar.
b) Gayri ticari amaçlarla ithal edilen biyolojik veya kimyasal maddeler.
(2) Birinci fıkrada belirtilen muafiyet, eğitim veya bilimsel araştırma ile uğraşan özel kuruluşlar ve kamu kurum
ve kuruluşları ile bunların esas olarak eğitim veya bilimsel araştırma ile uğraşan bölümleri için getirilen
hayvanlar ile biyolojik veya kimyasal maddelerle sınırlıdır.
(3) Bu eşyanın Türkiye'de üretiminin bulunmadığı hususu ile bu maddede bahsi geçen kuruluşların eğitim veya
bilimsel araştırma dalında faaliyette bulunduklarının ve eşyanın amaca uygun hayvan veya biyolojik ya da
kimyasal madde olduğunun gümrük idaresine tevsiki şarttır.
BEŞİNCİ AYIRIM
İnsan Kaynaklı Tedavi Edici Maddeler ile Kan Gruplama ve Doku Tipi Ayırma Belirteçleri
Muafiyetin kapsamı
MADDE 75
(1) 76’ncı madde hükümlerine uygun olarak getirilen;
a) İnsan kaynaklı tedavi edici maddelere,
b) Kan grubu ayırma belirteçlerine,
c) Doku tipi ayırma belirteçlerine,
muafiyet tanınır.
(2) Bu Ayırımda yer alan;

a) İnsan kaynaklı tedavi edici maddeler deyimi, insan kanı ve onun türevleri; insan kanının tümü, kurutulmuş
insan plazması, insan albümini ve insanın plazmalı proteininin sabit solüsyonları, insan immünoglobülini ve
insan fibrinojeni,
b) Kan grubu ayırma belirteçleri deyimi, kan tipi gruplandırılması ve kan uyuşmazlıklarının tespiti için
kullanılan insan, hayvan, bitki veya diğer kaynaklı bütün belirteçler,
c) Doku tipi ayırma belirteçleri deyimi, insan doku tiplerinin belirlenmesinde kullanılan insan, hayvan, bitki
veya diğer kaynaklı bütün belirteçler,
anlamına gelir.
Muafiyet kapsamı eşya

MADDE 76
(1) Muafiyet, aşağıda yer alan eşya ile sınırlıdır:
a) Tıbbi veya bilimsel amaçla kullanılmak üzere geldiği gümrük idaresine tevsik edilen gayri ticari ürünler.
b) Sevk edildiği ülkedeki tam yetkili bir kurum tarafından düzenlenmiş uygunluk sertifikasını haiz bulunan
ürünler.
c) Üzerlerinde niteliklerini tanımlayan özel etiketli kapla sevk edilmiş ürünler.
(2) 75 inci maddede tanımlanan ürünlerin nakliyesinde kullanılan özel ambalajlar ile sevkiyata dahil olan ve
bunların kullanımı için gerekli bulunan çözücü ve aksesuarlara da muafiyet tanınır.
ALTINCI AYIRIM
İlaç Özelliği Olan Ürünlerin Kalite Kontrolü Amacına Yönelik Maddeler
Kalite kontrolüne yönelik maddeler

MADDE 77
(1) İlaç özelliği olan ürünlerin üretiminde kullanılan malzemelerin kalite kontrolü için Dünya Sağlık Örgütü
tarafından onaylanmış referans maddelerine ilişkin numunelerin, Sağlık Bakanlığınca izin verilen kurumlarca
ithal edilmesi halinde gümrük vergileri aranmaz.
YEDİNCİ AYIRIM
Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere Serbest Dolaşıma Sokulan Eşya
Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılan eşya

MADDE 78
(1) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından yürütülen veya desteklenen araştırma ve
geliştirme projelerinde kullanılmak üzere getirilen eşyaya muafiyet tanınır.
Muafiyetin kapsamı
MADDE 79
(1) Muafiyete konu eşyanın araştırma ve geliştirme projesi kapsamında yer alan eşya olduğunun, Türkiye
Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından teyit edilmesi gerekir.
284
(2) Muafiyet, ticari amaç güdülmeksizin faaliyetin amacına uygun miktarı aşmayan eşya için uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Bir Ticari Faaliyetin Yürütülmesi ile Bağlantılı İthalat
BİRİNCİ AYIRIM
İşyeri Nakli Suretiyle Serbest Dolaşıma Sokulan Sermaye Malları ve Diğer Malzemeler
Sermaye malı ve malzeme

MADDE 80
(1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında sürdürülen ekonomik bir faaliyetin kesin olarak sona erdirilerek, Türkiye
Gümrük Bölgesine nakli dolayısıyla serbest dolaşıma sokulan sermaye malı ve diğer malzemeye muafiyet
tanınır.
(2) Bu Ayırımın uygulanmasında:

a) Faaliyet deyimi, madencilik, tarım, serbest meslek faaliyeti ve benzeri faaliyetler de dahil olmak üzere
üreticilerin, tüccarların veya hizmet sunan kişilerin her türlü ekonomik faaliyeti anlamına gelir.
b) İşletme deyimi, bağımsız ekonomik birim demektir. Bu birim, bir kurumun tümünü ya da bir bölümünü
kapsar.
c) Sermaye malları ve diğer malzemeler deyimi, işletmenin faaliyetini devam ettirmesi için, gerekli teknik
malzemeler ile büro ve dükkân malzemelerini kapsar.
Muafiyetin kapsamı
MADDE 81
(1) 80 inci maddede belirtilen muafiyet;
a) Mücbir sebep veya beklenmeyen haller saklı kalmak kaydıyla, Türkiye Gümrük Bölgesine nakletmek üzere
yabancı ülkedeki faaliyetini sona erdirmeden önce en az on iki ay süreyle işletme tarafından fiilen kullanılmakta
olan,
b) Nakilden sonra da aynı amaçla kullanılacak olan,
c) Söz konusu işletmenin niteliği ile büyüklüğüne uygun bulunan,
eşya ve malzeme ile sınırlıdır.
(2) Muafiyet hakkı sadece, Türkiye Gümrük Bölgesinde de benzer bir faaliyeti yürütmek amacıyla, ayrıldıkları
ülkedeki faaliyetlerini kesin olarak sona erdiren iş yeri sahibine tanınır. Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik
bulunan bir işletme ile herhangi bir bağlantı kurma amaçlarına yönelik işletmeler için muafiyet uygulanmaz.
(3) Muafiyet hakkı sadece ayrıldıkları ülkede en az üç yıl süre ile aynı işte çalışan kişilere tanınır.
(4) Aşağıda sayılan eşya muafiyet kapsamı dışındadır:

a) Üretim veya hizmet endüstrisi makinesi olmayan, taşınabilir laboratuvar veya dış yayın yapma birimleri gibi
ulaşım araçları.
b) Canlı hayvan, hayvan yemleri ile tohum ve fidanlar .
c) Ham, yarı mamul veya mamul madde stokları ile akaryakıtlar.
Eşyanın getirilme süresi

MADDE 82
(1) 80 inci maddede belirtilen muafiyet, mücbir sebep veya beklenmeyen haller saklı kalmak kaydıyla,
işletmenin nakledildiği ülkedeki faaliyetlerini sona erdirdiği tarihten itibaren on iki ay içerisinde Türkiye
Gümrük Bölgesine getirilen eşya ve malzeme için uygulanır.
Gerçek ve tüzel kişilere tanınan muafiyet

MADDE 83
(1) Kazanç sağlama amacına yönelik olmayan faaliyetlerle uğraşan ve bu faaliyetini Türkiye Gümrük Bölgesine
nakleden tüzel kişiler tarafından serbest dolaşıma sokulan sermaye malları ve diğer malzemeye ilişkin muafiyet
işlemleri de 80 ila 82’nci madde hükümleri çerçevesinde yürütülür.
(2) Bir serbest meslek veya benzeri bir faaliyetle uğraşan gerçek kişilere de, mesleklerini Türkiye Gümrük
Bölgesinde de yürüteceklerini ispat etmeleri halinde bu muafiyet tanınır.
İKİNCİ AYIRIM
Türkiye Gümrük Bölgesindeki Çiftçilerin Komşu Ülkede Elde Ettikleri Ürünler
Türkiye Gümrük Bölgesindeki çiftçiler

MADDE 84
285
(1) Esas faaliyeti Türkiye Gümrük Bölgesi içinde olan çiftçilerin, Türkiye'ye komşu bir ülkede bulunan ve
kendileri tarafından işletilen mülklerinden elde ettikleri tarım, hayvancılık, arıcılık, bahçecilik ve ormancılık
ürünlerine muafiyet tanınır.
(2) Birinci fıkradaki muafiyetten faydalanabilmek için hayvancılık faaliyetlerinin Türk menşeli veya
Türkiye'de serbest dolaşım durumunda bulunan hayvanlarla yapılıyor olması şarttır.
(3) Muafiyet, normal olarak hasat veya üretim sonrası başka bir işlemden geçmemiş ürünlerle sınırlıdır.
(4) Muafiyet, sadece bizzat üreticiler tarafından komşu ülkedeki kendi mülklerinden elde edilen ve kendileri
veya kendileri adına hareket eden kişiler tarafından Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ürünler için tanınır.
(5) Türkiye Gümrük Bölgesi ile komşu bir ülke arasında sınır oluşturan göllerde veya su yollarında Türk
balıkçılar tarafından yürütülen balıkçılık veya balık yetiştirme faaliyetlerinden elde edilen ürünler ile bu tür göl
ve su yollarında Türk sporcuları tarafından yapılan avcılık faaliyetlerinden elde edilen ürünler için de muafiyet
tanınır.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Komşu Ülkelerdeki Çiftçilerin Türkiye Gümrük Bölgesindeki Toprak ve Ekinlerinin İşlenmesi Amacına
Yönelik Ürünler
Komşu ülkelerdeki çiftçiler

MADDE 85
(1) Esas faaliyeti bir komşu ülkede olan çiftçilerin, Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunan ve kendileri tarafından
işletilen mülklerinde kullanılmak üzere toprak ve ekinlerin işlenmesi amacıyla getirdikleri tohum, gübre ve
diğer ürünlere muafiyet tanınır.
(2) Muafiyetin uygulanması, ancak, tohum, gübre veya diğer ürünlerin bizzat üretici veya üretici adına hareket
eden kişi tarafından getirilmiş olması ve aynı hakkın karşı taraf ülkece, Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunan
kişilere de tanınmış olması koşullarıyla mümkündür.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Numuneler, Reklam Malzemeleri ve Ticari Fuarda Tüketilen Ürünler
Önemli değeri olmayan numunelik eşya ve modeller

MADDE 86
(1) 89 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü saklı kalmak kaydıyla, önemli değeri olmayan ve
temsil ettikleri eşya bakımından siparişte bulunulmak için kullanılabilecek nitelikteki numunelik eşya ve
modellere muafiyet tanınır.
(2) Gümrük idaresi, muafiyetin uygulanması esnasında numune veya model olma özelliklerini ortadan
kaldırmayacak şekilde, kendi başlarına kullanılabilecek nitelikteki eşya için yırtma, delme veya açık ve sabit
bir şekilde işaretleme ya da herhangi başka bir işlem yoluyla kalıcı olarak kullanılmasını önleyici tedbirleri
alabilir.
(3) Numunelik eşya ve model deyimi, belli bir tür eşyayı temsil eden ve sunuş şekli ve miktarı belli bir tür veya
nitelikteki eşya için sipariş vermekten başka bir amaç için kullanılması mümkün olmayan her türlü madde veya
örnek anlamına gelir.
Basılı reklamcılık dokümanları ve reklamcılık amacına yönelik malzemeler

MADDE 87
(1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yürütülen ekonomik bir faaliyetin reklamı amacıyla gönderilen ya da
getirilen ve parasız olarak dağıtılacak olan, ulaştırma, sigortacılık ve bankacılık hizmetleri ile satılık veya
kiralık eşya ile ilgili ilan, katalog, fiyat listesi, kullanım kılavuzu, broşür, takvim ve benzeri basılı reklamcılık
malzemelerine muafiyet tanınır.
Muafiyetin kapsamı
MADDE 88
(1) Muafiyet;
a) Eşyayı üreten, satan, kiralayan veya hizmeti sunan müteşebbisin adının eşya üzerinde açık bir şekilde yer
alması,
b) Her bir sevkiyatta tek bir basılı materyalin olması veya birden çok basılı materyal bulunması halinde, her
çeşidinden birer adet olması, ancak, aynı çeşitteki basılı materyalin birden fazla bulunması halinde toplam brüt
ağırlığının bir kilogramı aşmaması,
c) Gönderici veya alıcısının aynı kişi olmaması,
koşullarının mevcut olması halinde uygulanır.
286
(2) Müşterilere ücretsiz olarak reklamcılık amacıyla gönderilen madde ve malzeme için de, değerinin önemsiz
olması ve reklamcılık amacı dışında kullanılamaz nitelikte bulunması halinde muafiyet tanınır.
Bir ticari fuarda veya benzeri bir faaliyette kullanılan veya tüketilen ürünler
MADDE 89
(1) 90 ıncı madde hükümlerine uygun olarak getirilen aşağıda belirtilen eşyaya muafiyet tanınır:
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında üretilmiş olan, bir ticari fuar veya benzeri bir olay münasebetiyle getirilecek
olan her türlü eşyanın temsil edici özelliklerini taşıyan küçük miktardaki numuneler.
b) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında üretilen ve bir ticari fuar veya benzeri bir olayda sergilenmek üzere getirilen
makine ve cihazların teşhiri sırasında, bu makine ve cihazların gösteri amacıyla çalıştırılmasında kullanılacak
eşya.
c) Bir ticari fuar veya benzeri bir olayda yabancı ülkelerin temsilcileri tarafından geçici stantların inşası,
düzenlenmesi ve dekorasyonu için kullanılacak boya, vernik, duvar kâğıdı gibi tüketilecek malzemeler.
ç) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında üretilen eşyanın reklamına mahsus olan, bir ticari fuarda veya benzeri bir
faaliyette sergilenecek resimli veya resimsiz basılı materyaller, kataloglar, prospektüsler, fiyat listeleri, reklam
posterleri, takvimler ve çerçevesiz fotoğraflar gibi ücretsiz olarak dağıtılacak malzemeler.
d) Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü tarafından talep edilen, Türkiye’de düzenlenecek uluslararası spor
organizasyonlarında ücretsiz olarak dağıtılmak üzere, bedelsiz olarak gönderilen eşya.
(2) Ticari fuar veya benzeri faaliyet deyimi;

a) Ticaret, sanayi, tarım veya el sanatları ile ilgili sergi, fuar, gösteri ve benzeri faaliyetler,
b) Esas olarak hayır ve insani bir yardım amacıyla gerçekleştirilen sergi ve benzeri faaliyetler,
c) Temelde bilimsel, teknik, el sanatları, sanatsal, eğitsel, kültürel, sportif veya dini sebeplerle ya da ibadet
nedeniyle, sendika faaliyetleri veya turizm ya da uluslararası bir anlaşmayı desteklemek amacıyla
gerçekleştirilen sergi, organizasyon ve benzeri faaliyetler,
ç) Uluslararası organizasyon veya teşekküllerin temsilcilerinin gerçekleştirdiği toplantılar,
d) Resmî tören veya anma törenleri ya da toplantıları,
anlamına gelir.
(3) Ancak, yabancı bir ülke eşyasının satılması amacıyla işyeri veya bunların eklentilerinde düzenlenen özel
amaçlı sergiler bu kapsama dahil değildir.
Muafiyetin kapsamı
MADDE 90
(1) 89 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin uygulanmasında aşağıdaki şartların bulunması gerekir:
a) Yabancı ülkelerden ücretsiz olarak gönderilmesi veya serbest dolaşıma sokulan eşya ile birlikte gelmesi.
b) Halka ücretsiz olarak dağıtılmak üzere gönderilmesi ve kişilerin kullanım veya tüketimine mahsus olması.
c) Birim değerinin düşük olması ve reklam eşyası olarak kabul edilebilecek nitelikte bulunması.
ç) Kolaylıkla pazarlanabilir olmaması ve paketlenmiş ise aynı malın piyasada mevcut en küçük biriminden
daha küçük miktarını içermesi.
d) Paketlenmemiş yiyecek ve içecekler için dağıtım yerinde anında tüketilebilir nitelikte bulunması.
e) Toplam kıymet ve miktarı itibarıyla olayın niteliğine, ziyaretçilerin sayısına ve sergiye katılımın derecesine
uygun olması.
(2) 89 uncu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin uygulanmasında aşağıdaki şartların bulunması gerekir:
a) Faaliyet sırasında tüketilecek ya da yok edilecek eşya olması.
b) Toplam kıymet ve miktar itibarıyla faaliyetin niteliğine, ziyaretçilerin sayısına ve sergiye katılımın
derecesine uygun olması.
(3) 89 uncu maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinin uygulanmasında aşağıdaki şartların bulunması gerekir:
a) Faaliyetin düzenlendiği yerde eşyanın ücretsiz olarak sadece halka dağıtılması.
b) Eşyanın toplam kıymet ve miktar bakımından olayın niteliğine, ziyaretçilerin sayısına ve sergiye katılımın
derecesine uygun bulunması.
(4) 89 uncu maddenin birinci fıkrasının (d) bendinin uygulanmasında aşağıdaki şartların bulunması gerekir:
a) Toplam kıymet ve miktarı itibarıyla olayın niteliğine, seyircilerin sayısına uygun olması.
b) Kişilerin kullanım veya tüketimine mahsus olması.
c) Tüketim konusu olmayan eşyanın organizasyon bitiminde ilgili spor federasyonuna tahsis edilmesi.
(5) 89 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen muafiyet katı, sıvı ve gaz yakıtlar için
uygulanmaz.
BEŞİNCİ AYIRIM
İnceleme, Analiz veya Test Amaçlı Olarak Serbest Dolaşıma Sokulan Eşya
İnceleme, analiz veya test amaçlı eşya
287
MADDE 91
(1) Bilgi edinme veya endüstriyel ya da ticari araştırma amaçlarına yönelik olarak, nitelikleri veya diğer teknik
özelliklerinin belirlenmesi amacıyla inceleme, analiz veya test edilmek üzere getirilen eşyaya muafiyet tanınır.
Muafiyetin kapsamı
MADDE 92- (1) 91 inci maddede bahsi geçen muafiyet;
a) İnceleme, analiz veya test işlemleri kendi başlarına satış promosyonuna konu teşkil etmeyen,
b) Serbest dolaşıma sokulma amacına uygun miktarı aşmayan,
eşya için uygulanır.
(2) 91 inci maddede belirtilen muafiyet, incelenecek veya analiz edilecek ya da test edilecek eşyanın, inceleme,
analiz veya test sırasında tamamıyla sarf edilmesi veya kendiliğinden yok olması halinde tanınır.
(3) İnceleme, analiz veya test sonucu artık kalan ürünlerin, gümrük idaresinin kontrolü altında tamamen yok
edilmesine, ticari olarak değersiz hale getirilmesine, gümrüğe terk edilmesine veya mücbir sebepler ve
beklenmeyen haller göz önüne alınarak ihraç edilmesine izin verilebilir.
(4) Geride kalan artık ürünlere üçüncü fıkra hükümlerinin uygulanmadığı durumlarda, eşyaya isabet eden
gümrük vergileri, eşyanın inceleme, analiz veya test işlemlerinin tamamlandığı tarihteki niteliği, miktarı ve
kıymeti göz önüne alınarak Kanunun 181 ila 194’üncü maddelerindeki esaslara göre tahsil olunur.
(5) Artık ürünler deyimi, yapılan inceleme, analiz veya test sonucu ortaya çıkan ürünler; geride kalan ürünler
deyimi ise kullanılmamış ürünler anlamına gelir.
ALTINCI BÖLÜM
Ulaştırmacılıkta Kullanılan Eşya
BİRİNCİ AYIRIM
Taşıma Sırasında Eşyanın İstifi ve Korunması İçin Yardımcı Maddeler
Muafiyetin kapsamı
MADDE 93
(1) Eşyanın istifi ve ısı muhafazası da dahil olmak üzere korunması amacıyla yabancı bir ülkeden Türkiye
Gümrük Bölgesine nakli sırasında kullanılan ve normal olarak tekrar kullanılamaz hale gelen ip, saman, örtü,
kâğıt, mukavva, odun ve plastik gibi maddelere muafiyet tanınır.
İKİNCİ AYIRIM
Canlı Hayvanların Nakli Sırasında Gerekli Eşya
Muafiyetin kapsamı
MADDE 94
(1) Canlı hayvanların yabancı bir ülkeden Türkiye Gümrük Bölgesine nakli sırasında, bunların beslenmesi
amacıyla araçlarda bulunan kuru ot, yem ve sair yiyecek maddeleri ile ilaçlara muafiyet tanınır.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Ulaşım Araçları ile Özel Konteynerlerde Mevcut Bulunan Akaryakıt ve Madeni Yağlar
Standart depo muafiyeti

MADDE 95
(1) a) Türkiye Gümrük Bölgesine giren her türlü ulaşım araçları, motosikletler ve özel konteynerlerin içindeki
standart depolarda mevcut bulunan yakıtlara,
b) Özel motorlu araç ve motosikletlerde kullanılmak üzere tasarlanmış ve anılan araçlarda portatif depolarla
taşınan araç başına on litreyi geçmeyen yakıtlara,
muafiyet tanınır. Bu muafiyet, ulaşım araçları veya özel konteynerlerde mevcut bulunan ve yolculuk boyunca
kullanılan yağlayıcı maddeler için de uygulanır.
(2) Birinci fıkrada bahsi geçen;
a) Özel konteyner deyimi, özel olarak imal edilmiş soğutma, oksijenlenme, ısı yalıtım ve diğer sistemlerle
donatılmış konteyner,
b) Standart depo deyimi;
1) Özel ve ticari ulaşım araçlarında, üretici tarafından aynı türde olan bütün ulaşım araçlarına kalıcı olarak
yerleştirilen ve kalıcı düzeni, hem yakıtın doğrudan sevk edilmesine ve hem de nakliye sırasında uygun olduğu
yerlerde soğutma ve diğer sistemlerin işletilmesine imkân sağlayan depo,
2) Özel konteynerlerde, üretici tarafından konteyner ile aynı türde olan bütün konteynerlere kalıcı olarak
yerleştirilen ve kalıcı düzeni, nakliye sırasında doğrudan soğutma ve özel konteynerlerde bulunan diğer
sistemlerin işletilmesine imkân sağlayan depo,
anlamına gelir.
(3) Akaryakıtın doğrudan yakıt olarak kullanımı için tasarlanmış ve ulaşım araçlarına yerleştirilmiş akaryakıt
depoları ve ulaşım araçlarında bulunabilecek, diğer sistemlere yerleştirilmiş depolar da standart depo olarak
kabul edilir.
288
Gümrük vergilerinden muaf olarak ithal edilecek yakıt
MADDE 96
(1) Motorlu ticari araçların ve özel konteynerlerin standart depolarında mevcut bulunan ve gümrük
vergilerinden muaf olarak ithal edilecek yakıt miktarı;
a) TIR çekicilerinde 550 litreyi,
b) İstiap haddi 15 tona kadar olan (15 ton dahil), kamyon ve tankerlerde 300 litreyi,
c) İstiap haddi 15 tonun üzerinde olan kamyon ve tankerlerde ise 400 litreyi,
aşamaz.
(2) Frigorifik depolarla gümrük vergilerinden muaf olarak yurda girişine izin verilen yakıt miktarı ayrıca
dikkate alınır ve araca tanınan miktardan fazla olamaz.
(3) Gümrük kapılarında standart depo fazlası olarak tespit edilen petrol ürünlerinden, ilgili petrol ürünü için
litre başına 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu uyarınca uygulanmakta olan özel
tüketim vergisi tutarının %50 fazlası tutarındaki vergi, tek ve maktu vergi olarak tahsil edilir.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Deniz ve Hava Ulaşım Araçlarına Ait Donatım ve İşletme Malzemesi
Muafiyetin kapsamı
MADDE 97
(1) Deniz ve hava ulaşım araçları tarafından yabancı limanlar ve meydanlardan kendi ihtiyaçları için getirilen
veya hava ulaşım araçları için Ulaştırma Bakanlığınca yetkilendirilen hava aracı bakım kuruluşları tarafından
getirilen donatım ve işletme malzemesine muafiyet tanınır.
(2) Donatım eşyası ile işletme malzemesinin cins ve nevileri Ulaştırma Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve
Müsteşarlıkça müştereken tayin ve tespit olunur.
YEDİNCİ BÖLÜM
Bilgi Materyali İthalatı
BİRİNCİ AYIRIM
Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Korunmasına Yönelik Gönderilen Eşya
Muafiyetin kapsamı
MADDE 98
(1) Türk Patent Enstitüsüne buluş ve benzeri patent başvurularında kullanılmak üzere olanlar da dahil, fikri ve
sınai mülkiyet haklarının korunmasına yönelik olarak ilgili kurum ve kuruluşlara ibraz edilecek olan marka,
kalıp, tasarım ile bunları destekleyen belgelere muafiyet tanınır.
İKİNCİ AYIRIM
Turistik Reklamcılık Malzemeleri
Muafiyetin kapsamı
MADDE 99
(1) 69 ila 72’nci maddeler hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda sayılan turistik reklamcılık malzemesine
muafiyet tanınır:
a) %25'ten fazla özel ticari reklam içermemesi ve asıl tanıtma amacının açıkça belli olması kaydıyla, temel
amacı özellikle kültürel, turistik, sportif veya ticaretle ilgili ya da mesleki toplantı veya faaliyetlere katılmak
için halkı yabancı ülkelere ziyarette bulunmaya teşvik etmek olan, ücretsiz olarak dağıtılacak belgeler,
kitapçıklar, broşürler, kitaplar, dergiler, rehber kitaplar, posterler, çerçeveli veya çerçevesiz fotoğraflar ile
fotografik olarak büyütülmüş malzemeler, resimli veya resimsiz haritalar, pencere için şeffaf materyaller,
resimli takvimler.
b) %25'ten fazla özel ticari reklam içermemesi ve ücretsiz olarak dağıtılması kaydıyla, Türkiye'de yerleşik
bulunan firmalara ait özel ticari reklamcılık malzemeleri hariç olmak üzere Resmî turist ajansları veya onların
himayesinde basılan yabancı otel listeleri ve yıllıkları ile yabancı ulaşım hizmet tarifeleri.
c) Resmî turist ajansları tarafından tayin edilen akredite temsilcilik veya muhabirlere, bunların kullanımlarına
mahsus olmak üzere teslim edilen ajandalar, telefon ve teleks numara listeleri, otel listeleri, fuar katalogları,
önemsiz değerde sanatsal mal örnekleri ile müzeler, üniversiteler, kaplıcalar ve diğer benzeri kuruluşlar
hakkındaki yayınlar gibi referans malzemeleri.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Ticari Değeri Olmayan Çeşitli Belge ve Diğer Eşya
Muafiyetin kapsamı
MADDE 100
(1) Miktar ve nitelik itibarıyla ticari değer taşımadıkları tespit edilen aşağıda sayılan eşyaya muafiyet tanınır:
289
a) Ücretsiz olarak dağıtılmak koşuluyla getirilen, yabancı hükümetler ve uluslararası Resmî örgütlerin
yayınları.
b) Yabancı ülkelerde kurulu organlarca organize edilen seçimlere ilişkin oy kağıtları.
c) Resmî dairelere ücretsiz olarak gönderilen belgeler.
ç) Mahkemelere veya diğer Resmî dairelere delil olarak veya benzeri amaçlarla gönderilen eşya.
d) Resmî daireler veya bankacılık kuruluşları arasında alışılmış bilgi alışverişinin bir parçası olarak gönderilen
imza örnekleri ve imzalarla ilgili basılı belgeler.
e) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına gönderilen Resmî basılı materyaller.
f) Her türlü Türk parası, banknotları, esham ve tahvilleri ve kuponları, yabancı devlet paraları, esham ve
tahvilleri ve bunların kuponları ile çek ve poliçeler.
g) Yabancı bir ülkede kayıtlı olan şirketler tarafından tanzim edilen ve bu şirketler tarafından basılan hisse
senetleri ve tahvillerin hamillerine veya abonelerine gönderilen raporlar, ifadeler, notlar, prospektüsler, başvuru
formları ve diğer belgeler.
ğ) Alıcıya ücretsiz olarak gönderilen uluslararası bilgi alışverişine yönelik delikli kart, manyetik kaset,
mikrofiş, mikrofilm, manyetik disk, video kaset ve ses kaseti gibi kaydedilmiş yayın araçları.
h) Uluslararası toplantılar, konferanslar, kongreler veya bu tür faaliyetlerde kullanılmak üzere hazırlanmış
dosyalar, arşivler, basılı formlar ve benzeri diğer belgeler.
ı) Yabancı ülkelerden sipariş almak veya onların siparişlerini yerine getirmek ya da Türkiye Gümrük
Bölgesinde yapılan yarışmalara katılmak amacıyla ithal edilen planlar, teknik çizimler, kopyalanmış tasarımlar,
tarifler ve benzeri diğer belgeler.
i) Yabancı ülkelerde yerleşik bulunan kurumlar tarafından Türkiye Gümrük Bölgesinde yapılacak sınavlarda
kullanılacak belgeler.
j) Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde araçların veya malların uluslararası hareketinde resmî belge olarak
kullanılacak basılı formlar.
k) Yabancı bir ülkedeki ulaşım veya otelcilik teşebbüsleri tarafından, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik
bulunan seyahat acentalarına gönderilen basılı formlar, etiketler, biletler ve benzeri belgeler.
l) Kullanılmış basılı form ve biletler ile konşimentolar; manifestolar ve diğer ticari veya resmî belgeler.
m) Yabancı bir ülke veya uluslararası kuruluşlarca gönderilen Resmî basılı materyaller ile yabancı ülkedeki
derneklerin aynı amaçla Türkiye Gümrük Bölgesinde faaliyet gösteren derneklere gönderdikleri uluslararası
standartlara uygun basılı materyaller.
n) Basın ajanslarına veya gazetelere ya da dergi yayıncılarına gönderilen fotoğraflar, slaytlar ve fotoğraf
kalıpları ile benzeri eşya.
o) Yabancı ülkelerde vergi ve sair ödemelerin yapıldığını kanıtlayan belgeler.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Cenaze ve Cenaze ile İlgili Eşyanın Serbest Dolaşıma Sokulması
BİRİNCİ AYIRIM
Savaş Kurbanları Anıtları ile Mezarlıklar İçin Gelen Eşya
Muafiyetin kapsamı
MADDE 101- (1) Türkiye'de gömülü bulunan yabancı ülkelerin savaş kurbanlarının mezarlıkları, mezarları
veya anıtlarının inşası, bakımı ya da süslenmesi için serbest dolaşıma sokulan eşyaya muafiyet tanınır.
İKİNCİ AYIRIM
Tabutlar, Cenaze Kül Kapları ve Süsleme Niteliği Olan Cenaze Levazımatı
Muafiyetin kapsamı
MADDE 102
(1) Aşağıda yer alan eşyaya muafiyet tanınır:
a) Mezarlıklara veya Millî abidelere konulmak üzere getirilen veya gönderilen çelenk, bayrak ve bu mahiyetteki
eşya ile bunların teferruatı, içinde ölü veya ölünün kül veya kemikleri bulunan tabut, vazo ve sair kaplar ve
bunlarla birlikte getirilen veya önceden ya da sonradan gönderilen çiçek, çelenk ve bu mahiyetteki eşya.
b) Yabancı bir ülkede ikamet eden kişilerin Türkiye Gümrük Bölgesine bir cenaze veya mezar ziyareti amacıyla
beraberinde getirdiği miktar ve nitelik itibarıyla ticari değer taşımadıkları tespit edilen çiçek, çelenk ve diğer
benzeri süsleme eşyası.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Diğer Eşya
BİRİNCİ AYIRIM
Malul ve Sakatlar ile Diğer Engellilerin Kullanımına Mahsus Eşya
Görme engellilerin kullanımına mahsus eşya

MADDE 103
290
(1) Görme engellilerin eğitsel, bilimsel veya kültürel gelişimlerine yönelik olmak üzere özel suretle imal
edilmiş ve ek-12’deki listede yer alan eşyaya muafiyet tanınır.
(2) Söz konusu muafiyet;
a) Görme engellilerin kendi kullanımları için getirdikleri,
b) Genel olarak görme engellilerin eğitimi veya onlara yardım sağlanması amacına yönelik kamu yararına
faaliyette bulunan dernekler, vakıflar ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum veya kuruluşlarca ithal
edilen ve ek-12’deki listede yer alan,
eşya için tanınır.
Malul ve sakatların kullanımına mahsus eşya

MADDE 104
(1) Görme engelliler hariç olmak üzere, malul ve sakatların hayatlarını idame ettirmesi için kişisel
kullanımlarına mahsus özel surette imal edilmiş olup,
a) Malul ve sakatların bizzat kendileri tarafından,
b) Malul ve sakatlara yardım sağlanması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan vakıflar ve
dernekler ile resmî kurumlara karşılıksız gönderilen ve ücretsiz dağıtılmak üzere belirtilen dernek, vakıf ve
Resmî kurumlar tarafından,
serbest dolaşıma sokulan motorlu veya motorsuz koltuk, bisiklet ve diğer eşyaya,
c) Kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilenler tarafından ithal edilen,
malul ve sakat kişileri toplu olarak taşımaya yönelik, malul ve sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını
kolaylaştırıcı tertibatı bulunan motorlu kara nakil vasıtalarına,
muafiyet tanınır.
(2) Gümrük idaresine sunulduğu tarih itibarıyla, kayıt ve model yılı dahil, üç yıldan eski olmamak kaydıyla;
a) Münhasıran malul ve sakatlar tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş hareket ettirici tertibatı
bulunan ve bu kişiler tarafından serbest dolaşıma sokulan, motosiklet ve motor silindir hacmi 1600 cc.’ye kadar
olan otomobillere,
b) El ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olmaları nedeniyle bizzat malul ve sakat kişi tarafından
kullanılamayan, kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunan, malul ve sakat kişinin
üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya kişi ile iş akdine bağlı olarak istihdam edilen
sürücü tarafından kullanılan vasıtalardan motor silindir hacmi 2500 cc.ye kadar olan;
1) 8702.10.91.13.00 ve 8702.10.99.13.00 GTİP’lerinde yer alan minibüslere,
2) Portatif koltuklar hariç olmak üzere, sürücüsü dahil altı ila dokuz oturma yeri olan, malul ve sakat kişinin
rahatça taşınabilmesine imkân verecek tavan yüksekliğine sahip olan motorlu kara nakil vasıtalarına,
muafiyet tanınır.
(3) İkinci fıkranın (a) bendinde yer alan muafiyet uygulamasında, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle
Mücadele Kanunu kapsamına giren sol bacak engeli olan gaziler için vasıtaların özel tertibatlı olması gerekmez.
(4) İkinci fıkranın (b) bendinde yer alan vasıtaların gümrük vergilerinden muaf olarak ithaline izin verilebilmesi
için malul ve sakat kişinin bu tür bir araca ihtiyacı bulunduğuna ilgili gümrük idaresince kanaat getirilmesi
gerekir.
(5) İkinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinin uygulanmasında arazi taşıtları yararlandırılmaz.
İKİNCİ AYIRIM
Kriz Hallerinde Zarar Görenlere Gönderilen Eşya
Muafiyetin kapsamı
MADDE 105
(1) Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti
tanınan vakıflar tarafından;
a) Kriz hallerinde zarar gören kişilere ücretsiz olarak dağıtılmak amacıyla,
b) Söz konusu kurumların mülkiyetinde kalmak kaydıyla kriz hallerinden zarar görenlerin ücretsiz olarak
kullanımına sunulmak üzere,
serbest dolaşıma sokulan eşya için gümrük vergileri aranmaz.
(2) Yardım kuruluşları tarafından kriz hali süresince kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla serbest dolaşıma
sokulan eşyaya da muafiyet tanınır.
(3) Kriz hallerinden zarar gören bölgelerin yeniden inşasına yönelik madde ve malzemeler muafiyet kapsamı
dışındadır.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Uluslararası Spor Müsabakalarında Kullanılmak Üzere Getirilen Eczacılık Ürünleri
Eczacılık ürünleri
291
MADDE 106
(1) Türkiye Gümrük Bölgesinde düzenlenen uluslararası spor müsabakalarına katılmak üzere gelen sporcular
ile yarışmalara katılan hayvanlar için tıbbi amaçla kullanılmak üzere getirilen eczacılık ürünlerine, bu sporcu
ve hayvanların Türkiye'de kaldıkları süreye uygun miktarda olmak ve kullanıldıkları mahal dışına
çıkarılmamak kaydıyla muafiyet tanınır.
ONUNCU BÖLÜM
Ortak Hükümler
Yasaklama, kısıtlama ve yaptırımlar

MADDE 107
(1) Bu Kısım kapsamında, muaf olarak serbest dolaşıma sokulan her türlü eşya, gümrük idaresinden izin
alınmaksızın muafiyetten faydalanamayan kişi, kurum ve kuruluşlara belli bir para karşılığı veya karşılıksız
olarak ödünç verilemez, teminat olarak gösterilemez, kiralanamaz, devredilemez, satılamaz veya muafiyet
amacı dışında kullanılamaz.
(2) Bu Kısım kapsamında belirtilen eşyanın muafiyet amacına uygun kullanılmak ve gümrük idaresinden izin
alınmak kaydıyla muafiyet hakkına sahip başka bir kişi, kurum veya kuruluşa ödünç verilmesinde,
kiralanmasında, devredilmesinde veya satılmasında gümrük vergileri aranmaz.
(3) Muafen serbest dolaşıma sokulan eşyayı muafiyet koşullarını kaybeden veya başka amaçlarla kullanmayı
talep eden kişi, kurum ve kuruluşların gümrük idaresine bildirimde bulunması zorunludur.
(4) Birinci fıkra hükmü;

a) 46, 48, 50, 53, 57 ve 80 inci maddede yer alan eşya için bir yıl,
b) 104’üncü maddede yer alan eşya için üç yıl,
olarak uygulanır. 80 inci maddedeki eşya için, kiralamaya veya devredilmeye ilişkin sınırlamalarda bu hakkın
kötüye kullanılma riskinin bulunması hallerinde bu süre Müsteşarlıkça üç yıla kadar uzatılabilir.
(5) 104’üncü maddenin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen araçların fiili ithal tarihinden itibaren
üç yıl geçmedikçe başka bir malul ve sakat olan bir kişiye; on yıl geçmedikçe malul ve sakat olmayan kişilere
gümrük vergileri tahsil edilmeden satışı, hibesi veya devri yapılamaz. On yıl sonrasında, söz konusu araçların
satışı veya devrinde gümrük vergileri aranmaz.
(6) 95 ve 96’ncı madde hükümleri uyarınca gümrük vergilerinden muaf olarak serbest dolaşıma sokulan
yakıtlar, içerisinde ithal edildikleri ulaşım araçlarından başka bir araçta kullanılamaz, ulaşım aracı için gerekli
olan tamir süresi haricinde söz konusu ulaşım aracından çıkarılamaz, depolanamaz, satılamaz ve devredilemez.
(7) Bu madde hükümlerine aykırı işlem yapılması halinde, eşyanın gümrük vergileri Kanunun 181 ila 194’üncü
maddelerindeki esaslara göre tahsil olunur.
Yedek parça ve aksesuar

MADDE 108
(1) 71, 73, 78, 103 ve 104’üncü maddelerde belirtilen eşyaya uygun parça, yedek parça ve aksesuarlar veya bu
eşyanın bakım, kontrol, ayarlama veya tamiri için gerekli olan aletler de muafiyet kapsamındadır. Söz konusu
malzemenin bu tür alet ve cihazlarla aynı zamanda serbest dolaşıma sokulması gerekir. Daha sonra serbest
dolaşıma sokulmaları halinde; malzemenin, daha önce gümrük vergilerinden muaf olarak serbest dolaşıma
giren alet ve cihazlarla ilgili olduklarının gümrük idaresine tevsiki şarttır.
Alkol ve tütün ürünleri

MADDE 109
(1) 58, 59 ve 60 ıncı madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, alkol ve alkollü ürünler ile tütün ve tütün ürünleri
için bu Kısım kapsamında muafiyet uygulanmaz.
Çift uyruklu kişiler

MADDE 110
(1) 46’ncı maddede belirtilen eşyayı muafen serbest dolaşıma sokan kişiler hariç olmak üzere, bu Kısım
hükümlerinin uygulanmasında kişilerin çift uyruklu olup olmadığı dikkate alınmaz.
Mücbir sebep ve beklenmeyen haller

MADDE 111- (1) Bu Kısım kapsamında;
a) Mücbir sebep halleri;
1) Kararda belirtilen kriz hallerini,
2) Devletçe konulan yasaklar, abluka veya savaş halini,
3) Kısmi veya genel seferberlik ilanını,
4) Terörü,
292
5) Kaza, hastalık ve gözaltında bulunma, tutukluluk veya hükümlülük hallerini,
6) Yükümlünün iflasını,
7) Yükümlü faaliyetinin kamu otoritelerince durdurulmasını,
b) Beklenmeyen haller;
1) Ulaştırma şartlarındaki beklenmeyen değişiklikleri,
2) İlgilinin iradesi dışında ve kendi kusurundan kaynaklanmaksızın ortaya çıkan ve bu hakkın kullanımını
doğrudan etkileyen halleri,
ifade eder.
Diğer mevzuat
MADDE 112
(1) Bu Kısım hükümlerinin uygulanmasında diğer mevzuattan kaynaklanan tahdidi ve takyidi hükümler dikkate
alınmaz.
ALTINCI KISIM
Geri Gelen Eşya İçin İthalat Vergilerinden Muafiyet Tanınmasına İlişkin
Özel Haller
Muafiyet tanınacak eşya

MADDE 113
(1) Kanunun 169 uncu maddesi hükmü çerçevesinde aşağıdaki durumlardan birine uygun olarak geri gelen
eşya ayniyeti değişmeden yeniden ithal edilen eşya olarak kabul edilerek ithalat vergilerinden muaf tutulur:
a) Türkiye Gümrük Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük
bölgelerinin diğer bir noktasından ihraç edildikten sonra sadece görünümü ile ilgili bakımın sürdürülmesi için
gerekli işleme tabi tutulmuş eşya ithalat vergilerinden muaftır.
b) Türkiye Gümrük Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük
bölgelerinin diğer bir noktasından ihraç edildikten sonra, sadece görünüşü ile ilgili bakımın sürdürülmesi için
gerekli işleme tabi tutulduğu halde, amaçlanan kullanıma uygun olmadığı ya da kusurlu olduğu saptanmakla
birlikte, bu tür bir bakım veya kontrol sadece eşyayı iyi durumda tutmak veya tamir etmek için yapılmışsa veya
amaçlanan kullanım için uygun olmadığı ancak bu tür bir bakım veya kontrol işleminden sonra ortaya çıkmışsa,
eşya için gümrük vergileri aranmaz.
Muafiyet tanınması için gerekli olan şartlar

MADDE 114
(1) 113’üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü çerçevesinde bakım veya kontrol işlemine tabi
tutulması sonucunda eşyanın bünyesi ve niteliği değiştiği, dolayısıyla vergi yükümlülüğü doğduğu takdirde
ithalat vergileri tahsil olunur.
(2) Ancak, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında mücbir sebeplerle eşyayı iyi durumda tutmak için tamir veya
bakım işlemine tabi tutmak zorunluluğu doğduğu durumlarda, gümrük idarelerine yeterli bilgi ve belgeler ibraz
edilmek suretiyle bu durumun tevsiki halinde ithalat vergileri aranmaz. Bu durumda, geri gelen eşyanın
kıymeti, Türkiye Gümrük Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük
bölgelerinin diğer bir noktasından ihraç edildiği tarihteki kıymetinden daha yüksek olmamalıdır.
(3) Eşyayı iyi durumda tutmak için gerekli tamir veya bakım işlemi deyiminden, eşyanın Türkiye Gümrük
Bölgesi dışında bulunduğu süre içerisinde yapılmadığı takdirde, bunların normal olarak amaçlanan kullanımını
imkânsız hale getirecek bir çalışma bozukluğunu ya da maddi hasarını önlemek için zorunlu olan işlem anlaşılır.
(4) Eşyayı iyi durumda tutmak için yapılması gereken tamir veya bakım işlemi yedek parça kullanımını
gerektirdiğinde, bu parçaların kullanımı eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla
dahil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerinin diğer bir noktasından ihraç edildiği tarihteki biçiminde
tutmakla sınırlı kalmalıdır.
YEDİNCİ KISIM
Teminat Aranmayacak ve Kısmi Teminat Uygulanacak Haller
Teminat aranmayacak haller

MADDE 115
(1) Özel hükümler saklı kalmak kaydıyla Kanunun 202’nci maddesi hükmü uyarınca;
a) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, sermayesinin tamamı Devlete ait olan kamu iktisadi
kuruluşlarının ve Türkiye'deki yabancı misyon şeflerinin garanti mektupları vermeleri halinde,
b) Ticari miktar ve mahiyette olmakla beraber Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girecek ve sözlü
beyana tabi eşyadan, sevkiyatı düzenli haldeki benzer sevkiyatların bir parçası olmayan ve daha büyük bir
nakliyatın bir parçası olup da bağımsız bir taşıyıcı tarafından taşınmayan ve kıymeti sevkiyat ve beyan başına
500 avroyu aşmayan eşya için,
293
c) Gümrük antrepo rejimi altında fuar ve sergilere konulan veya ithalat vergilerinden muaf olan yahut ihraç
edilmek üzere antrepolara konulan eşya için,
ç) Kanunun 167’nci maddesi hükümleri çerçevesinde serbest dolaşıma girişte sözlü beyan edilecek ticari
nitelikte olmayan eşya için,
d) Yolculara ait eşya ve taşıtların dahili transit kapsamında naklinde ve bu taşıtların geçici olarak Türkiye'de
kaldıkları süre için,
e) Kanunun 103’üncü maddesi hükmü çerçevesinde teminat aranmak suretiyle antrepo rejimine tabi tutulmuş
eşyanın aynı gümrük idaresinin denetimindeki bir gümrük antreposundan diğerine naklinde,
teminat aranmaz.
Kısmi teminat uygulanacak haller

MADDE 116
(1) Aşağıda belirtilen hallerde kısmi teminat uygulanır:
a) Kanunun 80 inci maddesi çerçevesinde dahilde işleme ve hariçte işleme rejimleri ile ilgili usul ve esaslar
hakkında çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları ile belirlenmiş kısmi teminat uygulamaları hükümleri saklıdır.
b) Kanunun 98 inci maddesi hükmü uyarınca Kanuna göre aranacak gümrük vergileri ile para cezası ve İthalat
Rejimi Kararına göre aranacak fon haklarını korumak üzere antrepo işletme izni verilenlerden alınacak teminat
tutarlarını belirlemeye ve alınacak teminat tutarını ithalat vergileri tutarının %10'una kadar indirmeye
Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan yetkilidir.
c) Deniz ve karayolu taşımacılığında global teminat uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye
Müsteşarlık (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yetkilidir.
ç) Kanunun ekonomik etkili rejimlere ilişkin maddelerinde teminat alınması öngörülen durumlarda,
yükümlünün güvenilirliği ve geçmiş performansı dikkate alınarak, belirlenecek teminat tutarını ithalat veya
ihracat vergilerinin %10'una kadar indirme konusunda genel düzenleme yapmaya Müsteşarlığın bağlı olduğu
Bakan yetkilidir.
T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Sayı: E-18723479-153.99-00076747615
Konu: İnceleme, Analiz veya Test Amaçlı Olarak İthal Edilen Eşya
22.08.2022 / 76747615
GENELGE
(2022/13)
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun gümrük vergilerinden muafiyet ve istisnaları düzenleyen 167’nci
maddesinin birinci fıkrasının sekizinci bendinin (e) alt bendinde, inceleme, analiz veya test amaçlı olarak ithal
edilen eşyanın gümrük vergilerinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır. 29.09.2009 tarihli ve 2009/15481
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin
Uygulanması Hakkında Kararın (Bundan sonra Karar olarak adlandırılacaktır.) anılan Kanun hükmüne
dayanılarak düzenlenen 91 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, bilgi edinme veya endüstriyel
ya da ticari araştırma amaçlarına yönelik olarak niteliği, kalitesi veya diğer teknik özelliklerinin belirlenmesi
amacıyla inceleme, analiz veya test edilmek üzere getirilen eşyaya ve aynı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi
uyarınca yurtdışından ülkemize tıbbi tetkik amacıyla gönderilen biyolojik materyallere muafiyet tanınır.
A) İnceleme, Analiz veya Test Edilmek Üzere Getirilen Eşya

İnceleme, analiz veya test edilmek amacıyla Türkiye’ye getirilecek eşya için, Sanayi ve/veya Ticaret Odasınca
düzenlenen firma faaliyet belgesi de eklenerek, aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde ilgili gümrük idaresine ön
başvuruda bulunulur.
- Eşyanın miktarı ve ticari tanımı
- Eşyaya yapılacak inceleme, analiz veya test işleminin kapsamı
- Eşyanın nerede test edileceği
- Yapılacak işlemin ne kadar süreceği
İnceleme, analiz veya test edilmek üzere getirilen eşyanın, serbest dolaşıma sokulma amacına uygun miktarı
aşmaması, inceleme, analiz veya test işlemleri kendi başlarına satış promosyonuna konu teşkil etmemesi, işlem
sırasında tamamıyla sarf edilmesi veya aynı amaçla tekrar kullanılamayacak hale gelmesi gerekmektedir.
294
Eşyanın serbest dolaşıma sokulacak miktarı, getiriliş amacı dikkate alınarak belirlenir. Aynı eşyanın farklı renk,
ebat ve modelleri inceleme, analiz veya test işlemine tabi tutulmak istenildiğinde miktar belirlenirken bu durum
göz önünde bulundurulur.
Gümrük idaresince ön başvuru değerlendirildikten sonra firmaya gerekli bildirimde bulunulur.
İnceleme, analiz veya test işlemi sonucunda ortaya çıkan ürünler artık ürün, eşyanın kullanılmamış kısmı ise
geride kalan üründür.
Artık veya geride kalan ürünlerin;
- Gümrük idaresinin kontrolü altında olması şartıyla; imha edilmesine veya ticari olarak değersiz hale
getirilmesine,
- Hazineye hiçbir masraf getirmeyecek şekilde gümrüğe terk edilmesine,
- Mücbir sebepler ve beklenmeyen haller göz önüne alınarak, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesine,
İzin verilebilir.
Geride kalan ürüne yukarıdaki hükümlerin uygulanmadığı durumlarda, gümrük ve dış ticaret mevzuatının genel
hükümleri uyarınca vergileri ödenerek ve diğer yükümlülükler yerine getirilerek işlem yapılır.
Artık ürüne yukarıdaki hükümlerin uygulanmadığı durumlarda ise, eşyaya isabet eden gümrük vergileri,
eşyanın inceleme, analiz veya test işlemlerinin tamamlandığı tarihteki niteliği, miktarı ve kıymeti göz önüne
alınarak Kanunun 181 ila 194’üncü maddelerindeki esaslara göre tahsil olunur. İnceleme, analiz veya test
edilmek amacıyla ithal edilen eşyanın beyanı, Kararın 126’ncı maddesi kapsamında posta veya hızlı kargo
yoluyla gelmesi halinde, operatör tarafından BİLGE Sistemi Hızlı Kargo Modülünde “TEST” muafiyet kodu
seçilerek basitleştirilmiş gümrük beyanı ile; diğer hallerde ise, BİLGE Sistemi Detaylı Beyan Modülünde
“GK8” muafiyet kodu seçilerek detaylı beyan ile verilir.
İşlemin ön başvuruda belirtilen süre içerisinde yapılması esastır. Talep edilmesi halinde ilgili gümrük idaresince
süre uzatımı yapılabilir. İnceleme, analiz veya test işlemlerinin tamamlanmasını müteakip aşağıda yer alan
bilgiler ile birlikte ilgili gümrük idaresine başvurulur.
- İthalatın yapıldığı gümrük idaresi
- İthalat beyannamesinin tarih ve sayısı
- İşlemin nerede yapıldığı ve işlem sonuç kayıtlarının nerede tutulduğu
- İşlemin bitiş tarihi
- Geride kalan veya artık ürünlere hangi işlemin yapılacağı
Gümrük idaresince lüzum görülmesi halinde, eşyanın getiriliş amacına uygun olarak kullanılıp
kullanılmadığının tespit edilmesini teminen gerekli incelemeler yapılabilir.
Eşyanın imha edilmesi veya ticari olarak değersiz hale getirilmesi işlemlerinin gümrük sahasında yapılması
esastır. Ancak eşyanın gümrük idaresine getirilmesinin mümkün olmadığı hallerde gümrük memuru
gözetiminde yerinde yapılabilir.
B) Biyolojik Materyaller
Tıbbi tetkik amacıyla gönderilen biyolojik materyallerin Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılmış Tıbbi
Laboratuvarlar ve Genetik Hastalıklar Değerlendirme Merkezleri adına gönderilmesi gerekir. Söz konusu
listelere güncel olarak https://shgmtetkikdb.saglik.gov.tr/ adresinden ulaşılması mümkündür.
HARİÇTE İŞLEME REJİMİ KAVRAMI VE İÇERİĞİ
G. Hariçte İşleme Rejimi

I. Genel Hükümler
(GK) Madde 135
1.Hariçte işleme rejimi, gümrük kanunun 144 ila 148 inci maddelerde öngörülen standart değişim sistemine ilişkin
hükümler ile 116’ncı madde hükmü saklı kalmak üzere, serbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine
tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen
ürünlerin ithal vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin
2. Serbest dolaşımdaki eşyanın geçici ihracı halinde, söz konusu eşyaya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışı için
öngörülen ihracat vergileri, ticaret politikası önlemleri ve diğer işlemler uygulanır.
3.Bu rejimde geçen;

a) "Geçici ihracat eşyası" Hariçte işleme rejimine tabi tutulan eşyayı ifade eder.
b) "İşleme faaliyetleri" 108 inci maddenin 3’üncü fıkrasının (a), (b)ve (c) bentlerinde düzenlenen
faaliyetlerdir.
c) "İşlem görmüş ürünler" İşleme faaliyetleri sonucu elde edilen bütün ürünleri ifade eder.
d) "Verimlilik oranı” Belirli miktardaki geçici ihracat eşyasının işlenmesi sonucunda elde edilen işlem
görmüş ürünlerin miktarı veya yüzde oranı ifade eder.
295
(GK) Madde 136
Hariçte işleme rejimi;
a) İhracı, ödenmiş ithalat vergilerinin geri verilmesine veya teminata bağlanmış ithalat vergilerinin kaldırılmasına
yol açan serbest dolaşımdaki eşyaya uygulanmaz.
b) İhracından önce, nihai kullanımları nedeniyle tam muafiyet suretiyle serbest dolaşıma giren ve bu muafiyetin
tanınması için gerekli koşulları taşımaya devam eden serbest dolaşımdaki eşyaya uygulanmaz.
c) İhracı, ihracat vergi iadesini gerektiren veya ihracı nedeniyle tarım politikası çerçevesinde vergi idaresi dışında
bir mali avantaj sağlanan serbest dolaşımdaki eşyaya uygulanmaz.
(b) bendinin istisnaları yönetmelikle belirlenir.
II. İznin Verilmesi

(GK) Madde 137
1.Hariçte işleme izni, talep üzerine,80 inci madde çerçevesinde işleme faaliyetini yaptıracak kişiye verilebilir.
2. Ancak, rejimin uygulanmasının, ithal edilen işlem görmüş ürünlerin aynısını veya benzerini üreten Türkiye'deki
üreticilerin temel çıkarlarını olumsuz etkilemeksizin ihraç eşyasının satışını teşvik etmesi ve işleme faaliyetinin
Türk menşeli eşya ile Türkiye dışında elde edilen eşyanın birleştirilmesiyle oluşan işlem görmüş ürün olarak ithal
edilmesi halinde, hariçte işleme izni işleme faaliyetini yaptıracak kişi dışında başka bir kişiye de verilebilir.
(GK) Madde 138

Hariçte işleme izni;
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere verilir.
b) İşlem görmüş ürünlerin geçici ihracat eşyasının işlenmesi sonucu elde edildiğinin tespiti mümkün olan hallerde
verilir.
c) Talep edilen iznin; Türkiye’deki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarına ciddi bir zarar verecek durumda
olmadığı hallerde verilir.
(b) bendinde istisna getirilecek haller ve bu istisnaların uygulanmasına ilişkin şartlar ilgili Cumhurbaşkanı (Eski
Bakanları Kurulu) Kararında belirtilir.
III. Rejimin İşleyişi

(GK) Madde 139
1.İşlem görmüş ürünlerin Türkiye Gümrük Bölgesine yeniden ithal edilmeleri için gereken süre verilen izinde
belirtilir. İzin hak sahibinin talebinin uygun bulunması halinde, bu süre uzatılabilir.
2. Faaliyetin verimlilik oranı veya bu oranın belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar ilgili Cumhurbaşkanı (Eski
Bakanları Kurulu) Kararında belirtilir.
(GK) Madde 140

1. 135 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet, yalnızca işlem
görmüş ürünlerin serbest dolaşıma giriş beyanının, izin hak sahibi veya izin hak sahibinin onayı alınmış ve izin
koşullarına uyulmuş olmak kaydı ile Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik bir başka kişi adına ya da hesabına
yapılması halinde tanınabilir.
2. Hariçte işleme rejimine ilişkin şartlar veya yükümlülüklerden birine uyulmadığı takdirde, 135 inci maddenin 1
inci fıkrasında belirtilen ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet uygulaması yapılmaz. Ancak, bu durumun,
söz konusu rejimin doğru işleyişine önemli bir etkisinin olmadığının tespit edilmesi halinde, ithalat vergilerinden
tam veya kısmi muafiyet uygulaması yapılır.
(GK) Madde 141

1. 135 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen ithalat vergileri, işlem görmüş ürünlere ait ithalat vergileri
tutarından, geçici ihracat eşyasına en son işleme faaliyetine tabi tutulduğu ülkeden aynı tarihte ithal edilse idi
uygulanacak olan ithalat vergileri tutarının indirilmesi suretiyle hesaplanır.
2. 1 inci fıkra uyarınca indirilecek tutarın hesaplanmasında geçici ihracat eşyasının, hariçte işleme rejimine ilişkin
beyannamenin tescili tarihindeki miktar ve niteliği ile işlem görmüş ürünlerin yeniden serbest dolaşıma girişine
ilişkin beyannamenin tescili tarihinde uygulanabilir diğer vergilendirme unsurları dikkate alınır.
İşlem görmüş ürünlerin gümrük kıymetinin belirlenmesinde 27’nci maddenin 1 inci fıkrasının (b) bendinin
(i) alt bendi dikkate alınır. Kıymetin bu şekilde belirlenememesi durumunda, işlem görmüş ürünlerin gümrük
kıymeti ile makul bir yöntemle belirlenen işleme masrafları arasındaki fark, geçici ihracat eşyasının kıymetini
oluşturur.
296
Bununla birlikte;
a) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenecek giderler,
indirilecek tutarın hesaplanmasında dikkate alınmaz.
b) Hariçte işleme rejimine tabi tutulmadan önce geçici ihracat eşyasının nihai kullanımı nedeniyle indirimli
bir oranda serbest dolaşıma girdiği ve bu indirimli oranın tanınması için gerekli koşulların yürürlükte kalmaya
devam ettiği hallerde indirilecek tutar, eşyanın serbest dolaşıma ilk girişi sırasında hesaplanan gerçek ithalat
vergileri tutarıdır.
3. Geçici ihracat eşyasının, nihai kullanım amacıyla serbest dolaşıma girişi sırasında indirimli veya sıfır vergi
oranından yararlanabildiği hallerde, bu eşyaya en son işleme faaliyetinin gerçekleştiği ülkede de nihai kullanıma
uygun işçilik görmesi koşuluyla, söz konusu indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanır.
4. İşlem görmüş ürünlerin 15 inci maddenin 3’üncü fıkrasının (d) veya (e) bentleri çerçevesinde tercihli bir tarife
uygulamasından yararlanması ve bu tarifenin geçici ihracat eşyası ile aynı tarife pozisyonundaki eşya için de
geçerli olması halinde, 1 inci fıkra uyarınca indirilecek tutarın hesaplanmasında dikkate alınacak vergi oranı, söz
konusu tercihli tarifenin uygulanabilmesi için gerekli koşullara uygun geçici ihracat eşyasına uygulanması gereken
orandır.
5. (Ek: 18/6/2009-5911/28 md.) Birinci fıkra hükümlerine istisna olarak hariçte işleme rejimini müteakip eşyaya
serbest dolaşıma giriş rejiminin uygulanacağı durumlar ve buna ilişkin özel şartlar Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları
Kurulu)nca belirlenir. Söz konusu eşyanın vergilendirilmesinde hariçte işleme rejimi kapsamında yapılan işleme
maliyeti esas alınır. (1)
6. İki veya çok taraflı ticaret anlaşmaları çerçevesinde bazı işlem görmüş ürünler için konulmuş veya konulacak
olan ithalat vergi muafiyeti içeren hükümler saklıdır. (1)

2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
ONBİRİNCİ KISIM
Diğer Hükümler
Hariçte işleme rejimi kapsamında katma değer uygulaması

MADDE 129- (1) Kanunun 141 inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, hariçte işleme rejimi
kapsamında işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma girişinde geçici ihracat eşyasına uygulanacak vergi oranı
sıfır ise veya geçici ihraç eşyasına ilişkin ithalat vergileri işlem görmüş ürüne ilişkin ithalat vergilerinden daha
yüksek veya eşit ise işlem görmüş ürünün vergilendirilmesinde; kıymet farkının esas alınması suretiyle ithalat
vergileri hesaplanır.
(2) Birinci fıkra, ticari nitelikte olmayan eşya hariç olmak üzere, Kanunun tercihli olmayan menşe kuralları
çerçevesinde sıfır vergi oranıyla serbest dolaşıma girmiş Türk menşeli olmayan geçici ihraç eşyasına
uygulanmaz.
(3) Kanunun 24 ila 30 uncu maddeleri, gerekli uyarlamalar yapılarak, geçici ihraç eşyasının dikkate alınmadığı
işleme maliyetlerinde uygulanır.
(GK) Madde 142

Tamir amacıyla geçici ihraç edilen eşya, tamiratın garanti nedeniyle sözleşmeye bağlı olarak veya kanuni bir
yükümlülüğe dayanarak ya da bir imalat hatası nedeniyle, bedelsiz yapıldığının kanıtlanması halinde, serbest
dolaşıma ithalat vergilerinden tam muaf olarak girer. Ancak, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma ilk girişi
sırasında kusurlu olduğunun dikkate alınarak işlem yapılmış olması halinde, bu hüküm uygulanmaz.
(GK) Madde 143

Eşyanın tamir amacıyla geçici ihraç edildiği ve tamiratın bedel karşılığında yapıldığı hallerde, 135 inci maddenin
1 inci fıkrasında belirtilen ithalat vergileri, gümrük kıymeti olarak tamir masraflarına eşit bir tutar dikkate alınarak,
işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte, bu ürünlere uygulanacak vergi
oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden belirlenir. Ancak, izin hak sahibinin tamir masrafları dışında
başka bir ödeme yapmamış olması ve bu ödemenin izin hak sahibi ile faaliyeti yapan kişi arasındaki ilişkiden
etkilenmemesi gerekir.
IV. Standart Değişim Sistemine Dayalı Hariçte İşleme
297
(GK) Madde 144
1. Hariçte işleme rejimine ilişkin önceki hükümlerin yanı sıra, bu madde ve 145 ila 148 inci madde hükümlerine
göre ikame ürün olarak adlandırılan ithal eşyasının bir işlem görmüş ürün ile değiştirilmesi, standart değişim
sistemi kapsamında mümkündür.
2. Tarım politikasına veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen ve özel düzenlemelere tabi eşya dışında
kalan serbest dolaşımdaki eşyanın tamirinin söz konusu olduğu hallerde, gümrük idareleri standart değişim
sisteminin uygulanmasına izin verirler.
3. 148 inci madde hükmü saklı kalmak üzere, işlem görmüş ürünlere uygulanan hükümler ikame ürünlere de
uygulanır.
4. Ticaret Bakanlığınca, tespit edilen koşullar altında ve ithalat vergileri tutarını karşılayan bir teminat verilmesi
halinde, ikame ürünlerin geçici ihracat eşyasının ihracından önce ithal edilmelerine izin verilir.
(GK) Madde 145

1. İkame ürünlerin, tamirata konu olan geçici ihracat eşyası ile aynı tarife pozisyonuna girmesi, aynı ticari nitelikte
ve aynı teknik özelliklere sahip olması gerekir.
2. Geçici ihracat eşyasının ihracattan önce kullanılmış olması halinde, ikame ürünlerin de yeni olmamaları ve
kullanılmış olmaları gerekir.
3. Standart değişim sisteminin uygulanmasına yukarıda belirtilen şartların yerine getirildiğine ilişkin bilgi ve
belgelerin ibrazı halinde izin verilir.
Ancak, ikame ürünün satış sözleşmesindeki garanti hükümleri uyarınca veya kanuni bir yükümlülük ya da bir
imalat hatası nedeniyle bedelsiz olarak verilmesi halinde, kullanılmış eşya yerine yeni eşya getirilebilir.
(GK) Madde 146

İthalatın önceden yapıldığı durumda, ikame ürünlerin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili tarihinden
itibaren iki aylık süre içinde geçici ihracat eşyasının ihraç edilmesi gerekir.
Ancak, istisnai hallerde, söz konusu süre dolmadan ilgili kişinin talebi üzerine gümrük idareleri bu süreyi makul
ölçüde uzatabilirler.
(GK) Madde 147

İthalatın önceden yapıldığı durumda ve 141 inci maddenin uygulanması halinde, indirilecek tutar, geçici ihracat
rejimine ilişkin beyannamenin tescili tarihinde geçici ihracat eşyasına uygulanabilir vergi oranı ve diğer
vergilendirme unsurlarına istinaden belirlenir.
(GK) Madde 148

Standart değişim çerçevesinde yürütülen işlemler, 137’nci maddenin 2’nci fıkrası ile 138 inci maddenin (b) bendi
hükümlerine tabi değildir.
V. Diğer Hükümler
(GK) Madde 149
Hariçte işleme rejimi çerçevesinde öngörülen usuller, tarife dışı ticaret politikası önlemlerinin yürütülmesi
amacıyla da uygulanabilirler.
EK BLGİ:
Hariçte İşleme Rejimi Örnek;
Örneğin, belge kapsamında işlenmemiş derilerin serbest bölgeye ihraç edilerek, işlenmiş deri olarak belge
süresi içerisinde ithal edilmesi durumunda ithalat esnasında doğan vergi ve fonlardan muafiyet sağlanmış olur.
Ancak işçilik ve kimyasallara ait KDV’nin tahsil edilmiş olması gerekmektedir.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
İhracat Rejimi
(GK) Madde 150
1. İhracat rejimi, serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin
İhracat, ticaret politikası önlemleri ve gerektiği takdirde ihracat vergileri de dâhil olmak üzere çıkış işlemlerine
ilişkin hükümlerin uygulanmasıyla gerçekleştirilir.
298
2. Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilecek eşya, ihracata ilişkin gümrük beyannamesi ile yetkili gümrük
idaresine beyan edilir.
3. Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkacak eşyanın gümrük beyannamesine tabi olmayacağı hal ve şartlar
yönetmelikle belirlenir.
4. Ticaret Bakanlığı, gerektiğinde ihraç eşyasının cinsine, niteliklerine ve ihracatın özelliğine göre ihracatın daha
kolay yapılmasını sağlayacak usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
(GK) Madde 151

İhraç eşyası, buna ilişkin gümrük beyannamesinin tescili sırasında bulunduğu durum ve niteliğini gümrük
kontrolünden çıktığı sırada da aynen muhafaza etmesi ve bu haliyle Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi
koşuluyla fiilen ihraç edilmiş sayılır. Bu durumda, ihraç eşyası üzerindeki gümrük kontrolü sona erer.
SORU: Gümrük Müş.Yrd.2013 Kasım

İhraç eşyası üzerindeki gümrük kontrolü ne zaman sona erer?
A) Beyanname tescil edildiğinde

B) Beyanname onaylandığında
C) Fiili ihracat gerçekleştiğinde
D) Eşya taşıta yüklendiğinde
CEVAP: C
SORU: Gümrük Müş.Yrd.2013 Kasım

Japonya’ya ihraç edilecek bir eşya uçağa yüklenmek üzere 27 Mayıs 2013 tarihinde havaalanına
getirilmiş ancak ertesi gün uçağa yüklenerek gümrük işlemleri yapılmış ve 29 Mayıs 2013 tarihinde
öğlen saatlerinde Türkiye’ den hareket edebilmiştir. Eşya Japonya’ya 30 Mayıs 2013 tarihi akşam
saatlerinde ulaşmıştır.
Buna göre, eşyanın fiili ihraç tarihi hangisidir?
A) 27 Mayıs 2013
B) 28 Mayıs 2013
C) 29 Mayıs 2013
D) 30 Mayıs 2013
CEVAP: C
Gümrük yönetmeliği madde 151’ e göre;
İhraç eşyası, buna ilişkin gümrük beyannamesinin tescili sırasında bulunduğu durum ve niteliğini gümrük
kontrolünden çıktığı sırada da aynen muhafaza etmesi ve bu haliyle Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi
koşuluyla fiilen ihraç edilmiş sayılır. Bu durumda, ihraç eşyası üzerindeki gümrük kontrolü sona erer. Sorudaki
eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etme tarihi 29 Mayıs 2013 olduğundan CEVAP C şıkkıdır.
İhracat Rejimi
Beyan
(GY) MADDE 415
(1) Gümrük Yönetmeliğinin 131. ve 156’ ıncı madde hükümleri saklı kalmak üzere, Türkiye Gümrük
Bölgesinden ihraç edilecek eşya, ilgili gümrük idarelerine gümrük beyannamesi ile beyan edilir.
(2) Sözlü beyan formu, özel fatura, kumanya listesi, ATA ve CPD Karneleri ve Form 302 belgesi ile ihracına
izin verilen eşyanın gümrük işlemleri bu belgeler ile yürütülür.
(3) Elektronik ortamda olanlar da dahil, mektuplar, kartpostallar ve basılmış metinler ile yolcunun kişisel bagajı
kapsamındaki eşya için gümrük beyannamesi aranmaz.
(4) (28.12.2011 tarihli ve 28156 sayılı R.G. ile yürürlükten kaldırılmıştır)
Fiili ihracat
(GY) MADDE 416
(1) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk ettiği tarih;
a) Kara ve demir yoluyla çıkışlarda, gümrük idaresince çıkış işlemleri tamamlanıp kara sınırından yabancı bir
ülkeye fiilen çıktığı veya serbest bölgeye fiilen girdiği tarih olarak kabul edilir.
299
b) Deniz ve hava yoluyla çıkışlarda, eşyanın yüklendiği deniz veya hava taşıtının hareket ettiği tarih olarak
kabul edilir.
c) Dış seferde bulunan ya da dış sefere çıkacak olan deniz ve hava taşıtlarına 418 ve 476 ila 482’nci maddeler
çerçevesinde yapılacak teslimlerde eşyanın teslim edildiği, (12.06.2013 tarih ve 28675 sayılı R.G. ile
eklenmiştir) tarih olarak kabul edilir.
Geçici depolama süresi ve takip edilmeyen beyannameler

(GY) MADDE 417
(1) 77’nci madde hükümleri uyarınca, ihracat veya yeniden ihracat amacıyla geçici depolama yerlerine
konulması talep edilen eşya, buralarda bir ay kalabilir. Sözü edilen eşya ile ilgili olarak beyanname tescil edilip
edilmediğine bakılmaksızın bu süre içinde ek süre talebinde bulunulması halinde, gümrük müdürlüklerince en
çok üç aya kadar ek süre verilebilir.
(2) Bir aylık süre ve verilen ek süre içinde gümrük işlemleri bitirilerek yerinden kaldırılmayan eşya için gümrük
yükümlüsüne tebligat yapılarak, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde eşyanın geçici depolama yerinden
çıkarılması; aksi takdirde, bu eşyanın gümrüğe terk edilmiş sayılacağı bildirilir. Bu süre içinde de yerinden
çıkarılmaması halinde eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır ve tasfiye hükümlerine göre işlem yapılır. Bu eşyaya
ilişkin olarak tescil edilmiş beyanname varsa iptal edilir.
(3) Geçici depolama yerlerine konulmaksızın ihraç edilecek eşyanın beyanname kapatma süresi iki aydır. Bu
süre gümrük müdürlüklerince makul sebeplerle en çok iki ay uzatılabilir. Bu süreler içinde işlemleri
tamamlanmayan beyannameler iptal edilir.
Deniz ve hava taşıtlarına kumanya, yağ ve yakıt dışında yapılacak teslimler

(GY) MADDE 418
(1) 476 ila 482’nci maddeler çerçevesinde teslim edilen yakıt, yağ ve kumanya dışında, dış seferde bulunan ya
da dış sefere çıkacak olan deniz ve hava taşıtlarına serbest dolaşımda bulunan işletme ve donatım eşyası teslimi
ihracat hükmündedir.
SORU: GÜMRÜK VE TİCARET BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ GÜMRÜK MÜDÜR YARDIMCISI

GÖREVDE YÜKSELME SINAVI SORULARI 2016 Mayıs
Gümrük Yönetmeliğine göre Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilecek eşya, ilgili gümrük idarelerine
gümrük beyannamesi ile beyan edilir. Aşağıdakilerden hangisi ihracına izin verilen eşyanın gümrük
işlemlerinin yürütülebileceği belge değildir?
A) Sözlü beyan formu

B) TIR Karnesi
C) CPD Karneleri
D) Form 302 Belgesi
CEVAP: B
İHRACAT YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç
İhracat Yön. MADDE 1
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, İhracat Rejimi Kararı çerçevesinde, ihracatın ülke ekonomisi yararına
düzenlenmesini, desteklenmesini ve artırılmasını sağlamak için ihracatta yetkili mercii ve uygulanacak usul ve
esasları düzenlemektir.
Kapsam
(1) İhracat Rejimi Kararı uyarınca yapılacak ihracat işlemleri, bu Yönetmelik ile Dış Ticaret Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakanlık tarafından yayımlanacak tebliğler ve ilgililere verilecek talimatlar çerçevesinde
yürütülür.
Dayanak
(1) Bu Yönetmelik, 22/12/1995 tarihli ve 95/7623 sayılı Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararıyla
yürürlüğe konulan İhracat Rejimi Kararına dayanılarak hazırlanmıştır.
300
Tanımlar
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bağlı Muamele: İkiden fazla taraf arasında yapılan takas işlemini ifade eder.
b) Başlamış İşlem:
1) Açılan uluslararası ihalelere istinaden yapılan yabancı devlet bağlantılarında, alıcı kuruluş ile bağlantının
yapıldığını gösteren yazılı sözleşmenin taraflarca imzalanmış olmasını ifade eder.
2) Bedelsiz ihracatta, gümrük mevzuatı uyarınca gümrük beyannamesi düzenlenmesi gereken hâllerde gümrük
beyannamesinin tescil edilmiş olmasını ifade eder.
3) Genel esaslar çerçevesinde, gümrük beyannamesinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine onaylatılmış
olmasını ifade eder.
4) Kayda bağlı ihracatta, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kaydın verilmiş olmasını ifade eder.
5) Konsinye ihracat ile yurt dışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik kapsamındaki ihracatta, iznin verilmiş
olmasını ifade eder.
6) Müsaadeye bağlı ihracatta müsaadenin verilmiş olmasını ifade eder.
7) Offset kapsamında ihracatta offset anlaşmasının imzalanmış olmasını ifade eder.
c) Bedelsiz İhracat: Karşılığında yurt dışından bir ödeme yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılmasını ifade eder.
ç) Gün: Aksi belirtilmedikçe takvim gününü ifade eder.
d) İhracat: Bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük
bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını veyahut Müsteşarlıkça ihracat olarak kabul edilecek sair
çıkış ve işlemleri ifade eder.
e) İhracatçı: İhraç edeceği mala göre ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine üye olan, vergi numarasına
sahip gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat
hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıkları ifade eder.
f) İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Onayı/Kaydı: İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği tarafından gümrük
beyannamesi onay/kayıt işlemleriyle ilgili olarak verilecek onay, kayıt ve/veya elektronik onayı/kaydı ifade
eder.
g) İhraç Müsaadesi: Ülke ekonomisinin ihtiyaçları, iç ve dış piyasa arz ve talep durumu, satış şekli ile alıcı ülke
ve firmaların ülkemiz ile olan ticari ve ekonomik ilişkileri gibi hususlar göz önünde tutularak Müsteşarlıkça
verilen ihraç iznini ifade eder.
ğ) Kayda Bağlı İhracat: Gümrük beyannamesinin, ihracattan önce İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince
kayda alındığı ihracat şeklini ifade eder.
h) Konsinye İhracat: Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara,
ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesini ifade eder.
ı).......................... (Yürürlükten kaldırıldı.)
i) Mal: Her türlü eşya, madde, ürün veya değeri ifade eder.
j) Müsteşarlık Bakanlık oldu Ekonomi Bakanlığını ifade eder.
k) Offset: Kamu kuruluşları tarafından açılan uluslararası ihaleler çerçevesinde, ihaleyi kazanan firma veya
kuruluş tarafından, Türkiye’de üretilen malların, gelir ve giderleri Türkiye’de kaydedilen yurt dışı müteahhitlik
hizmetlerinin ve diğer hizmetlerin yeni alıcılara ihracatı veya mevcut alıcılara yönelik ihracat artışı ile taahhüt
gereğince Türkiye’nin mevcut ihracat potansiyelinin geliştirilmesine yönelik Müsteşarlıkça onaylanan diğer
işlemleri ifade eder.
l) Takas: İhraç veya ithal edilen mal veya hizmet bedelinin, kısmen veya tamamen mal, hizmet veya döviz ile
karşılanması işlemini ifade eder.
m) Ticari Kiralama: Malların kira bedeli karşılığı belirli bir süre kullanılmak üzere geçici olarak Türkiye
gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını ifade eder.
n) Transit Ticaret: Yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmadan ya da antrepodan satın alınan malın,
ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan doğruya yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmaya
ya da antrepoya satılmasını ifade eder.
o) Yurtdışına e-Ticaret: Uzaktan iletişim araçlarıyla başka bir ülkeye yönelik olarak gerçekleştirilen mesafeli
mal satışını ifade eder.
İHRACAT YÖNETMELİĞİ İKİNCİ BÖLÜM

İhracat Şekilleri ve Esasları
Genel esaslar
(1) İhracat işleminin başlaması için ihracatçıların, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine onaylattıkları
gümrük beyannamesi ile ihracatın yapılacağı gümrük idaresine başvurmaları gerekir.
Ön izne bağlı ihracat

(1) İhracı uluslararası anlaşma, kanun, kararname ve ilgili sair mevzuat uyarınca belli bir merciin ön iznine
bağlı malların ihracatında, ilgili mercilerden ön izin alındıktan sonra ihracat mevzuatı hükümleri uygulanır.
Kayda bağlı ihracat
301
(1) İhracı kayda bağlı mallar, Ekonomi Bakanlığınca yayımlanacak Tebliğ ile belirlenir.
(2) İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ kapsamındaki malların ihracından önce gümrük
beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınması gerekir.
(3) İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınmış gümrük beyannamesinin gümrük idarelerine
sunulma süresi, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğinin onay tarihinden itibaren uzatılmamak üzere otuz
gündür. Ancak, ülkemiz ihraç ürünlerine miktar kısıtlaması uygulayan ülkelere yapılan, kısıtlama
kapsamındaki malın ihracına ait kayıt meşruhatı düşülerek onaylanmış gümrük beyannamelerinin gümrük
idarelerine sunulma süresi, otuz günden daha kısa veya daha uzun olarak Ekonomi Bakanlığınca belirlenebilir.
Kredili ihracat
MADDE 8- ................... (Yürürlükten kaldırıldı.)
Konsinye ihracat
İhracat Yön. MADDE 9 –
(1) Konsinye ihracat başvuruları ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine yapılır.
(2) Madde ve/veya ülke politikası açısından Ekonomi Bakanlığınca getirilebilecek düzenlemeler kapsamındaki
mallarla ilgili konsinye ihraç talepleri Ekonomi Bakanlığının görüşü alındıktan sonra, bunun dışında kalan
mallara ilişkin talepler ise doğrudan İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince sonuçlandırılır.
(3) İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince konsinye ihracat olarak onaylanmış gümrük beyannamelerinin
otuz gün içinde gümrük idarelerine sunulması gerekir.
(4) İhracatçılar, konsinye olarak gönderilen malların kesin satışının yapılmasından sonraki otuz gün içinde
durumu, kendileri tarafından düzenlenmiş kesin satış faturası veya örneği ve gerekli diğer belgeler ile birlikte
izni veren İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine bildirir.
(5) Konsinye olarak gönderilen malın ihraç tarihinden itibaren bir yıl içinde kesin satışının yapılması gerekir.
Bu süre, haklı ve zorunlu nedenlere istinaden müracaat edilmesi halinde, izni veren İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterliğince iki yıl daha uzatılabilir.
(6) Konsinye olarak gönderilen malın, konsinye ihraç izin süresi içinde satılamaması halinde, malın gümrük
mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi gerekir.
Yurt dışı fuar ve sergilere katılım ve ihracat

(1) Ülkemizi temsilen katılınacak uluslararası yurt dışı fuar ve sergiler Ekonomi Bakanlığınca tarafından
belirlenir.
(2) Uluslararası ticari fuarlara ve sergilere gerek ülkemizi temsilen ulusal düzeyde gerekse bireysel olarak
katılacak firma ve kuruluşlarca yurt dışına gönderilecek bedelli veya bedelsiz mallar ile yurt dışında
düzenlenecek bilim, sanat, kültür veya tanıtım amaçlı fuar/sergi, konferans, seminer gibi etkinliklere kişi veya
kuruluşlarca gönderilecek bedelli veya bedelsiz malların yurt dışına çıkışıyla ilgili başvurular doğrudan ilgili
gümrük idarelerine yapılır. Gümrük idareleri söz konusu malların yurt dışına çıkışı için yapılan talepleri ilgili
mevzuat çerçevesinde inceleyip sonuçlandırır.
(3) Gümrük idareleri, yukarıda belirtilen amaçlarla yurt dışına çıkışına izin verdikleri bedelli ve/veya bedelsiz
mallar (bilim, sanat, kültür, tanıtım amaçlı fuar/sergi hariç) ile ilgili gümrük beyannamelerinin onaylı bir
örneğini, beyannamenin kapanış tarihinden itibaren, en geç on beş gün içinde firmanın beyan ettiği İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğine gönderir.
(4) Uluslararası ticari fuar ve sergilerde sergilenmek üzere yurt dışına çıkarılan malların kesin satışına ilişkin
talepler, geçici çıkışa esas gümrük beyannamesinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince onaylanmasını
müteakip gümrük idarelerince sonuçlandırılır.
(5) Gümrük idareleri, özel organizatör kuruluşların ülkemizi temsilen ulusal düzeyde katılacağı ticari nitelikli
fuarlarda ve sergilerde, yürürlükteki Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ
hükümleri gereğince, organizatör kuruluşa Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) verilmiş olan "Yeterlilik
Belgesi" veya "Geçici Yeterlilik Belgesi" (kamu ve meslek kuruluşları ile vakıflarca düzenlenen fuarlarda
bahse konu belgeler aranmaz) ile birlikte ilgili fuarın ulusal katılım organizasyonunun söz konusu kuruluşça
yapılmasının onaylandığını gösterir uygunluk yazısını ararlar.
(6) Yukarıda belirtilen hususlar dışında kalan talepler Ekonomi Bakanlığınca incelenip sonuçlandırılır.
302
İthal edilmiş malın ihracı
(1) Gümrük mevzuatı çerçevesinde serbest dolaşıma girmiş yeni veya kullanılmış malın ihracı genel esaslar
çerçevesinde yapılır. Ancak, ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat, yatırım mevzuatı ile gümrük
mevzuatının mahrecine iade hükümleri saklıdır.
Serbest bölgelere yapılacak ihracat

(1) Serbest bölgelere yapılacak ihracat, ihracat mevzuatı hükümlerine tabidir. Ancak, Dahilde İşleme Rejimi,
KDV uygulamaları ve Türkiye İhracat Kredi Bankası uygulamalarına dair mevzuat hükümleri saklıdır.
Diğer ihracat şekilleri ve transit ticaret

(1) Kayda bağlı ihracat, bedelsiz ihracat, savunma sanayii dışındaki alanlarda offset kapsamında yapılacak
ihracat ile yurt dışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik kapsamında yapılacak ihracata ilişkin usul ve esaslar
Ekonomi Bakanlığınca belirlenir.
(2) Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat gümrük mevzuatı hükümlerine tabidir.
(3) Uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile Müsteşarlığın madde politikası itibariyle transit
ticaretinin yapılmasını uygun görmediği mallar transit ticarete konu olamaz. İthalat ve ihracat yapılması
yasaklanmış ülkelerle transit ticaret yapılamaz.
(4) Takas ve bağlı muamele işlemleri yürürlükteki ihracat ve ithalat rejimleri çerçevesinde yürütülür.
(5) Yurtdışına e-ticaret kapsamındaki mal ihracıyla ilgili işlemler, dış ticaret ve gümrük mevzuatı hükümlerine
tabidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ortak Hükümler
Alıcısı tarafından kabul edilmeyen mallar
(1) Alıcısı tarafından kabul edilmeyen mallar karşılığında aynı bedel ve şartlarla mal ihracına ilişkin talepler,
durumu gösterir belgelere istinaden gümrük mevzuatı çerçevesinde giriş ve çıkışta ayniyeti tespit edilmek
suretiyle gümrük idarelerince sonuçlandırılır.
(2) Alıcısı tarafından kabul edilmeyen malların başka bedel ve şartlarla aynı veya farklı alıcılara satışına ilişkin
talepler, durumu gösterir belgeler ve yeni satış sözleşmesine ait İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince onaylı
faturanın ibrazından sonra gümrük idarelerince sonuçlandırılır.
(3) Gümrük idarelerince sonuçlandırılan talepler ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine ve mükellefin
bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirilir.
(4) Alıcısı tarafından kabul edilmeyen malların bozulabilir nitelikte olması halinde, bu tür talepler İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliği veya daha sonra İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine bilgi vermek kaydıyla
Ekonomi Bakanlığı yurt dışı teşkilatınca sonuçlandırılır. Müsteşarlık yurt dışı teşkilatınca sonuçlandırılan
talepler, ilgili gümrük idaresine bildirilir.
(5) Yukarıda yer alan hususlar, ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat kapsamında yapılmış olması
halinde, ait olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.
Alıcısına teslim edilemeyen mallar ve malların terk edilmesi

(1) Yanma, çalınma gibi haklı ve zorunlu nedenlerle alıcısına teslim edilemeyen mallara ilişkin ihracat talepleri,
durumu gösteren belgelere dayanılarak Ekonomi Bakanlığı (İhracat Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.
(2) Geri getirilmesinde ekonomik yarar görülmeyen malların terk edilmesine ilişkin talepler, durumu gösteren
belgelere dayanılarak Ekonomi Bakanlığı (İhracat Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.
(3) ................... (Yürürlükten kaldırıldı.)
(4) Yukarıda belirtilen hususlar, ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat kapsamında yapılmış olması
hâlinde, ait olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.
İhracatçı Birliklerince yapılacak işlemler

303
(1) 5/7/1993 tarihli ve 93/4614 sayılı İhracatçı Birliklerinin Kuruluşu, İşleyişi, İştigal Sahaları, Organları,
Üyelerin Hak ve Yükümlülüklerine Dair Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararına istinaden, nispi
aidatın tahsil edilmesi gerekir. Bu husus, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince gümrük beyannamesinin
onaylanması sırasında aranır.
Gümrük idarelerince yapılacak işlemler

(1) Otomasyona geçmiş gümrük idareleri, ihracat işlemlerinde tescil onayı yapılmadan önce, gümrük
beyannamesi üzerinde İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğinin elektronik ortamda oluşturdukları "Birlik Onay
Kodu “nu ararlar. "Birlik Onay Kodu" doğrulanmayan gümrük beyannamelerine istinaden mal çıkışı yapılmaz.
(2) Otomasyona geçmemiş gümrük idareleri ise, ihracat işlemlerinde gümrük beyannamesi üzerinde İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğinin onayını/kaydını ararlar. İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği onayı/kaydı
bulunmayan gümrük beyannamelerine istinaden mal çıkışı yapılmaz.
(3) Gümrük idareleri, ihracatı müteakip durumu ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine bildirir.
(4) Gümrük idarelerince tescil edilen gümrük beyannameleri üzerinde herhangi bir değişiklik yapılması veya
gümrük beyannamelerinin iptal edilmesi halinde, bu husus işlemi yapan gümrük idaresi tarafından onayı/kaydı
veren İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine, mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine ve Türkiye İstatistik
Kurumuna bildirilir.
İhracat bedellerinin yurda getirilmesi

(1) İhracat bedellerinin yurda getirilmesi hususu kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir.
Diğer durumlar
(1) İhracata ilişkin olarak bu Yönetmelikte belirlenen konular dışında kalan hususlar İhracat Rejimi Kararı
çerçevesinde Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.
İHRACATTA KIYMET ARAŞTIRMASI

(Gümrükler Genel Müdürlüğü 2018/23 Sayılı Genelge)
Gümrük Muayene Memuru ihracat beyannamesini incelmesi sırasında beyanname kapsamı eşyanın
kıymetinde bir şüphe oluşması halinde ihracat eşyasının kıymetinin doğruluğunun araştırılması için Bakanlık
KDS (Karar Destek Sistemi) veya GUVAS (Gümrük Veri Ambarı Sistemi) üzerinden son 12 aya ait aynı veya
benzer ticari tanımlı eşyaların ortalama ihracat kıymetinin artı veya eksi %20 aralığında olup olmadığını
kontrol edecek ve ihracata konu eşyanın kıymeti ortalama %20’lik dilimi geçmiyorsa kıymet araştırmasına
gidilmeyecektir.
İhracata konu eşyanın kıymeti Ticaret Bakanlığı KDS (Karar Destek Sistemi) veya GUVAS (Gümrük Veri
Ambarı Sistemi) ortalama kıymetinin %20’lik dilimin sınırları dışında ise kıymet araştırmasına başlayacak ve
ilgili Gümrük Müdürlüğü konuyu bağlı bulunulan Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne iletecektir, söz
konusu kıymet araştırmaları KDS veya GUVAS üzerinden yapılmadan keyfi olarak kıymet araştırmasına
başlanması ve Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne konun intikali mevzuata aykırı bir durumdur.
Gümrük Müdürlüğünce kıymet araştırmasına dair yapılacak işlemlerin, ihracatın gerçekleşmesine veya
beyannamenin kapatılmasına mâni bir husus olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir bir başka ifade ile
Gümrük Müdürlüğünün ihracat eşyası için kıymet araştırmasına gitmesi beyannamenin kapatılmasına ve
eşyanın sevk edilmesine mâni değildir.
Kıymet araştırması dosyası kendisine intikal eden Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri öncelikle eşya
kıymeti hakkında görüş verebileceği değerlendirilen kurum veya kuruluşlar (Örneğin İhracatçı Birlikleri,
Ticaret ve Sanayi Odaları) nezdinde araştırma yapacaktır. Bu araştırma kapsamında beyannamede beyan edilen
kıymetin uygun olduğu yönünde olumlu görüş alınması halinde yükümlü tarafından beyan edilen kıymet
dikkate alınarak işlemlerin sonuçlandırılması gerekmektedir.
Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünce yapılacak değerlendirme sonucunda, kıymetin kabul edilmeyecek
ölçüde yüksek veya düşük olduğuna ilişkin kıymet hakkında görüş verebileceği değerlendirilen kurum veya
kuruluşlarca belirlenmiş araştırma raporları sonucu eşyanın kıymeti kesinlik kazanmışsa bu kıymet üzerinden
kıymet araştırması Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerince sonuçlandırılabilir. 2018/23 Sayılı Genelge
Bu yetkiyi Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine tanımıştır.
304
Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerince sonuçlandırılamayan kıymet araştırmaları Gümrükler Genel
Müdürlüğüne intikal ettirilir. Gümrükler Genel Müdürlüğü mali mevzuat açısından incelenmek üzere Hazine
ve Maliye Bakanlığı'na gönderilmesi gerekmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurullarınca
yapılan mali incelemede ihraç eşyasının beyan edilen gümrük kıymetinin ihracatçının mali kayıtlarına uygun
olmadığı yönünde tespit yapılması halinde, söz konusu tespite göre gümrük işlemlerinin sonuçlandırılması ve
ilgili ihracatçı birliğine bilgi verilmesi gerekmektedir.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi kişiler adına tescil edilmiş ihracat beyannameleri ile ilgili kıymet
araştırmasına gidilememektedir.
Kıymet araştırmasına başlanılması halinde; somut bir sonuca ulaşılmadan mükellefin bağlı bulunduğu vergi
dairelerine bildirimde bulunulmaması gereksiz yazışmalar yapılmamalıdır.
İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ (İhracat 96/31) (19/9/1996 tarih ve 22762 s. R.G.)
İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ (İhracat 96/31) (19/9/1996 tarih ve 22762 s. R.G.)
Madde 1- 22.12.1995 tarih ve 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı'nın 4’üncü maddesi uyarınca; kanun,
kararname ve uluslararası anlaşmalarla ihracı yasaklanmış veya belli kamu kurum ve kuruluşlarının ön iznine
bağlanmış olan mallar, bu Tebliğ'in Eki’nde yer alan listede sıralanmıştır.
Madde 2-İzne Bağlı Mallara İlişkin İhracat 6.1.1996 tarih ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan İhracı
Yasak ve Ön 96/2 sayılı Tebliğ, bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 3- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
EK 1/İHRACI YASAK MALLAR LİSTESİ

MADDE YASAL DAYANAK
23/07/1983 tarih ve 18113 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış

1-Kültür ve tabiat varlıkları (Eski eserler)
bulunan 2863 sayılı "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu"

2-Hint keneviri bulunan 2313 sayılı "Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında
Kanun"
04/12/2002 tarih ve 24956 sayılı Resmî Gazete' de yayımlanmış

bulunan "Tütün Üretimi, Üretici Tütünlerinin Pazarlanması, İç ve Dış
3-Tütün tohumu ve fidesi
Ticareti, Denetimi ve Tütün Eksperliği ile İlgili Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik"
4-İhracı ön izne bağlı mallar listesinde yer alan türler hariç bütün av ve yaban
13/4/1990 tarih ve 20491 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
hayvanları (canlı ve cansız olarak ve tanınabilir en küçük parçaları ile
08/03/1990 tarih ve 90/234 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
bunlardan mamul konfeksiyon)
5-Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, dışbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı 11/05/1974 tarih ve 14883 sayılı Resmî Gazete' de yayımlanmış
ağaç türlerinin kütük, tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak ihracı bulunan 24/4/1974 tarih ve 7/8186 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı

6-Doğadan toplanan doğal çiçek soğanları
bulunan 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı
6/1/1996 tarihli ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış

7- Odun

8-Sığla (liquidambar orientalis)

9-Yalankoz (pterocarya carpinifolia)

10-Datça hurması (Phoenix the ophrasti crenter)
11-Zeytin (tescili yapılmış ve Millî Çeşit Listesi'nde yayımlanmış olan

çeşitlerinin yurt içinde sertifikalandırılmış olanları hariç), incir (tescili
yapılmış ve Millî Çeşit Listesi'nde yayımlanmış olan çeşitlerinin yurt içinde 06/01/1996 tarihli ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
sertifikalandırılmış olanları hariç), fındık, Antep fıstığı, asma (sultani bulunan 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı
çekirdeksiz) fidanları
305
12- Salep (toz, tablet ve her türlü formda) 06/01/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
bulunan İhracat Rejimi Kararı
EK 2/İHRACI ÖN İZNE BAĞLI MALLAR LİSTESİ

İZNİ VEREN
MADDE YASAL DAYANAK
KURUM

bulunan 5201 sayılı "Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve
1-Kontrole Tabi Tutulacak Harp Araç ve Gereçleri Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun
Millî Savunma
ile Silah, Mühimmat ve Bunlara Ait Yedek Parçalar, “un 4’üncü maddesi gereği her yıl revize edilerek Resmî Gazete ‘de
Bakanlığı
Askeri Patlayıcı Maddeler, Bunlara Ait Teknolojiler yayımlanan "Kontrole Tabi Tutulacak Harp Araç ve Gereçleri ile Silah,
Mühimmat ve Bunlara Ait Yedek Parçalar, Askeri Patlayıcı Maddeler,
Bunlara Ait Teknolojilere İlişkin Liste"

2-Afyon ve haşhaş kellesi Sağlık Bakanlığı
2313 sayılı "Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun"
3-Uyuşturucu maddeler ve 1972 tarihli Protokolle 24/06/1933 tarih ve 2435 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
değiştirilen 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler Tek 2313 sayılı "Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun" ve
Sözleşmesi, 1971 tarihli Psikotrop Maddelere İlişkin 1972 tarihli Protokolle değiştirilen 1961 tarihli "Uyuşturucu Maddeler Tek
Sağlık Bakanlığı
Sözleşme ve 1988 tarihli Uyuşturucu ve Psikotrop Sözleşmesi", 1971 tarihli "Psikotrop Maddelere İlişkin Sözleşme" ve 1988
Maddelerin Yasadışı Trafiğinin Önlenmesine İlişkin tarihli "Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Yasadışı Trafiğinin
Birleşmiş Milletler Sözleşmesi kapsamındaki mallar Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi"

4-Tehlikeli Atıkların Sınırlar ötesi Taşınımının ve
Çevre ve Orman bulunan 07/03/1994 tarih ve 94/5419 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
Bertarafının Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesi
Bakanlığı onaylanmış "Tehlikeli Atıkların Sınırlar ötesi Taşınımının ve Bertarafının
Kapsamındaki mallar
Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesi"
5-Yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, sansar, porsuk ile

yılanlar, kaplumbağa ve kertenkelelerin canlı ve Çevre ve Orman 13/04/1990 tarih ve 20491 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
cansız halde ve bunların tanınabilir parçaları ile Bakanlığı 08/03/1990 tarih ve 90/234 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
bunlardan mamul konfeksiyon

Tarım ve Köyişleri
6-Gübreler (Kimyevi gübreler hariç) 19/12/1964 tarih ve 6/4090 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 27/12/1924
Bakanlığı
tarih ve 2/1771 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
7-Tohumluklar (Orman ağacı tohumları ve diğer

Tarım ve Köyişleri 08/11/2006 tarih ve 26340 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
yetiştirme materyalleri hariç)
Bakanlığı 5553 sayılı "Tohumculuk Kanunu"
8-Ankara (Tiftik) keçisi
Bakanlığı 4631 sayılı "Hayvan Islahı Kanunu"
306
9- Su ürünlerinden su ürünleri avcılığını düzenleyen 1380 sayılı "Su Ürünleri Kanunu", 10/03/1995 tarih ve 22223 sayılı Resmî
Tarım ve Köyişleri
esaslar çerçevesinde avlanması tamamen yasak olan Gazete ‘de yayımlanmış bulunan "Su Ürünleri Yönetmeliği", "Su Ürünleri
Bakanlığı
cins ve nitelikteki su ürünleri Yönetmeliği" kapsamında Resmî Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren
Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğler
10-Yarış atları
Bakanlığı "Hayvan Islahı Kanunu"
11-Yem Kanunu kapsamına giren yemler Tarım ve Köyişleri 07/06/1973 tarih ve 14557 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
Bakanlığı 1734 sayılı "Yem Kanunu"
Tarım ve Köyişleri 1262 sayılı "İspençiyarı ve Tıbbi Müstahzarlar Kanununa Yeniden Bazı
12-Veteriner İlaçları
Bakanlığı Hükümler İlavesine Dair 3490 sayılı Kanun"
13-İhracatı kotayla veya başka herhangi bir kayıtla Tarım ve Köyişleri 06/01/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
sınırlandırılan doğal çiçek soğanları Bakanlığı bulunan 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı
14-Damızlık büyük ve küçük baş hayvan
Bakanlığı 4631 sayılı "Hayvan Islahı Kanunu"
15-Doğa Mantarı(Sadece AB üyesi ülkelere yönelik Tarım ve Köyişleri 06/01/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
ihracat için) Bakanlığı bulunan 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı
16-Mavi yüzgeçli orkinos (thynus thunnus) (canlı, Tarım ve Köyişleri 06/01/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
taze soğutulmuş, dondurulmuş veya işlenmiş) Bakanlığı bulunan 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı

"Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı Eşyaların İhracatında İzne Esas
17-Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı Eşyaların Olacak Belgenin Verilmesine İlişkin Yönetmelik" ve "Nükleer ve Nükleer
Türkiye Atom
İhracatında İzne Esas Olacak Belgelerin Verilmesine Çift Kullanımlı Eşyaların İhracatında İzne Esas Olacak Belgenin
Enerjisi Kurumu
İlişkin Yönetmelik kapsamındaki mallar Verilmesine İlişkin Yönetmelik Kapsamına Giren Eşya Kalemlerini
Belirten "Nükleer Transfer Uyarı Listesi" ve "Nükleer Çift Kullanımlı Eşya
Listesi “ne İlişkin Tebliğ" (TAEK/NGD:2007/1)

5201 sayılı "Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Patlayıcı
Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun “un
18-Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi Ekipman, Millî Savunma
4’üncü maddesi gereği her yıl revize edilerek Resmî Gazete ‘de yayımlanan
Yazılım ve Teknoloji Ek'i Dahilindeki Malzemeler Bakanlığı
"Kontrole Tabi Tutulacak Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve
Bunlara Ait Yedek Parçalar, Askeri Patlayıcı Maddeler, Bunlara Ait
Teknolojilere İlişkin Liste"

19- Şeker T.C. Şeker Kurumu
4634 sayılı "Şeker Kanunu"
307
20- Orman ağacı tohumları ve diğer yetiştirme Çevre ve Orman 4856 sayılı "Çevre ve Orman Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında
materyalleri Bakanlığı Kanun", 08/11/2006 tarih ve 26340 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
bulunan 5553 sayılı "Tohumculuk Kanunu"
21-87/12028 Karar sayılı Tekel Dışı Bırakılan 18/05/1955 tarih ve 9009 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin bulunan 6551 sayılı "Barut ve Patlayıcı Maddelerle Silah ve Teferruatının
Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, İçişleri Bakanlığı ve Av Malzemesinin İnhisardan Çıkarılması Hakkındaki Kanun", 87/12028
Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, (Emniyet Genel Karar sayılı "Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve
Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük Müdürlüğü) Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı,
kapsamına giren patlayıcı maddeler (harp silah ve Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin
mühimmatı hariç) Tüzük", 2001/2443 Karar sayılı Tüzük
22- Zeytin fidanı (tescili yapılmış ve Millî Çeşit

Tarım ve Köyişleri 06/01/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
Listesi'nde yayımlanmış olan çeşitlerinin yurt
Bakanlığı bulunan 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı
içerisinde sertifikalandırılmış olanları)

5201 sayılı "Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Patlayıcı
Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun “un
23- Wassenaar Düzenlemesi Mühimmat Listesi Millî Savunma
4’üncü maddesi gereği her yıl revize edilerek Resmî Gazete ‘de yayımlanan
Kapsamındaki Malzemeler Bakanlığı
"Kontrole Tabi Tutulacak Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve
Bunlara Ait Yedek Parçalar, Askeri Patlayıcı Maddeler, Bunlara Ait
Teknolojilere İlişkin Liste"
Tütün ve Alkol 09/01/2002 tarih ve 24635 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
24- Yaprak tütün, tütün döküntüleri Piyasası Düzenleme 4733 Sayılı "Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve
Kurumu Görevleri Hakkında Kanun"
Tarım ve Orman 6/1/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
25- "070310190011 GTİP’li Kuru Soğan"
Bakanlığı bulunan 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı
26- "070190 GTİP’li Taze veya Soğutulmuş Patates Tarım ve Orman 6/1/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış
(tohumluk hariç)" Bakanlığı bulunan 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı
27- Kişisel Koruyucu Donanım

Türkiye İlaç ve
Yönetmeliği kapsamında 6/1/1996 tarihli ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
Tıbbi Cihaz
piyasaya arz edilen “koruyucu maske (gaz, toz ve 95/7623 sayılı ihracat Rejimi Kararı
Kurumu
radyoaktif toz filtreli maskeler)”
28- Kişisel Koruyucu Donanım Türkiye İlaç ve

6/1/1996 tarihli ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
Yönetmeliği kapsamında Tıbbi Cihaz
95/7623 sayılı ihracat Rejimi Kararı
piyasaya arz edilen "tulum (koruyucu iş elbisesi)” Kurumu
29- Kişisel Koruyucu Donanım

Türkiye İlaç ve
Yönetmeliği kapsamında 6/1/1996 tarihli ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
Tıbbi Cihaz
piyasaya arz edilen "sıvı geçirmez önlük 95/7623 sayılı ihracat Rejimi Kararı
Kurumu
(kimyasallara karşı kullanılan koruyucu önlükler)”
30- Kişisel Koruyucu Donanım Türkiye İlaç ve

6/1/1996 tarihli ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
Yönetmeliği kapsamında Tıbbi Cihaz
95/7623 sayılı ihracat Rejimi Kararı
piyasaya arz edilen “gözlük (koruyucu gözlükler)” Kurumu
Türkiye İlaç ve
31- Tıbbi Cihaz Yönetmeliği kapsamında piyasaya 6/1/1996 tarihli ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
Tıbbi Cihaz
arz edilen “tıbbi ve cerrahi maske” 95/7623 sayılı ihracat Rejimi Kararı
Kurumu
Türkiye İlaç ve
32- Tıbbi Cihaz Yönetmeliği kapsamında piyasaya 6/1/1996 tarihli ve 22515 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanmış bulunan
Tıbbi Cihaz
arz edilen “tıbbi steril/non-steril eldiven” 95/7623 sayılı ihracat Rejimi Kararı
Kurumu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gümrükçe Onaylanmış Diğer İşlem veya Kullanım Şekilleri
BİRİNCİ AYIRIM
Serbest Bölgeler
A. Genel Hükümler
(GK) Madde 152
Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber;
308
a) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma
sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla
konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin uygulanması bakımından, Türkiye Gümrük Bölgesi
dışında olduğu kabul edilen yerlerdir.
b) Serbest dolaşımdaki eşyanın, bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlı
olanaklardan yararlandığı yerlerdir.
(GK) Madde 153

1. Serbest bölgelerin sınırları ile giriş ve çıkış noktaları gümrük idarelerinin gözetimine tabidir.
2. Bir serbest bölgeye giriş veya çıkış yapan kişiler ve nakil araçları gümrük idaresi tarafından kontrol edilir.
3. Gümrük idareleri, serbest bölgeye giren, burada kalan veya çıkan eşyayı muayene edebilirler. Muayenenin
yapılmasını sağlamak üzere eşyaya giriş veya çıkışlarda eşlik etmesi gereken taşıma belgesinin bir nüshasının
gümrük idaresine verilmesi veya tetkike hazır tutulması gerekir. Muayene gerektiği takdirde, eşya gümrük
idarelerine sunulur.
4. Gümrük idareleri, bu Kanunda yer alan hükümlere uyacağı hususunda ciddi şüphe uyandıran kişilerin serbest
bölgeye girişine izin vermeyebilir.
B. Serbest Bölgelere Eşya Konulması

(GK) Madde 154
Serbest dolaşımda olan veya olmayan her türlü eşya serbest bölgelere konulabilir. Ancak, parlayıcı ve patlayıcı
veya bir arada bulundukları eşya için tehlikeli olan veya korunmaları özel düzenek veya yapılara gerek gösteren
eşya serbest bölgelerdeki bu niteliklere uygun yerlere konulur.
(GK) Madde 155

1. 153’üncü maddenin 3’üncü fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, serbest bölgeye giren eşyanın gümrük idarelerine
sunulmasına ve beyanname verilmesine gerek yoktur.
2.
a) Serbest bölgeye girişiyle sona erecek olan bir gümrük rejimine tabi tutulan eşyanın gümrük idarelerine
sunulması ve gerekli gümrük işlemine tabi tutulması şarttır.
b) Bir serbest bölgeye ithalat vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılmasına ilişkin bir karardan sonra konulan
eşyanın gümrük idarelerine sunulması ve gerekli gümrük işlemine tabi tutulması şarttır.
c) Bir serbest bölgeye ihracat kaydıyla konulan eşyanın gümrük idarelerine sunulması ve gerekli gümrük işlemine
tabi tutulması şarttır.
d) Bir serbest bölgeye doğrudan Türkiye Gümrük Bölgesi dışından gelen eşyanın gümrük idarelerine sunulması
ve gerekli gümrük işlemine tabi tutulması şarttır ancak, (a) bendinde belirtilen gümrük rejimi hükümlerinin böyle
bir zorunluluğu aramadığı hallerde, eşyanın gümrüğe sunulması gerekmez.
3. İhracat vergilerine veya ihracatla ilgili diğer hükümlere tabi olan eşyanın gümrük idarelerine bildirilmesi
gerekir.
4. İlgilinin talebi üzerine, gümrük idareleri serbest bölgeye konulmuş eşyanın gümrük statüsünü onaylayan bir
belge verebilirler. (Gümrük Statü Belgesi)
C. Serbest Bölgelerin İşleyişi

(GK) Madde 156
Eşyanın serbest bölgelerde kalabileceği süre sınırsızdır.
309
SORU: 2014 ARALIK GÜMRÜK MÜŞ. YRD. SINAVI
4458 SAYILI Gümrük Kanunu’na göre eşyanın serbest bölgelerde kalabileceği süre aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) 1 yıl
B) 5 yıl
C) 10 yıl
D) Sınırsız
CEVAP: D
(GK) Madde 157

1.Bir serbest bölgeye konulmuş serbest dolaşımda olmayan eşya;
a) Serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında ve 161 inci maddede belirtilen koşullar altında, serbest dolaşıma
girebilir.
b) İzni gerek olmaksızın mutat elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir.
c) Dâhilde işleme rejimine tabi tutulabilir.
d) Gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi tutulabilir.
e) Geçici ithalat rejimine tabi tutulabilir.
f) 164’üncü maddeye göre gümrüğe terk edilebilir.
g) İlgili kişinin, gümrük idarelerince gerekli görülen tüm bilgileri vermesi şartıyla imha edilebilir.
Eşyanın Dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme ve geçici ithalat rejimlerden birine tabi tutulması halinde,
serbest bölgelerin işletilmesine ve gümrük gözetimine ilişkin koşullar da göz önünde bulundurularak, ilgili rejimin
gerektirdiği düzenlemeler yönetmelikle belirlenir.
2. Normal olarak ihracata bağlı olanaklardan yararlanan tarım politikası kapsamındaki eşya, yalnızca mutat
elleçleme işlemine tabi tutulabilir. Bu işlemler izin alınmaksızın da yapılabilir.
EZBER:
Serbest Bölgede Bulunan Serbest Dolaşımda Olmayan Eşya
- Serbest Dolaşıma Girebilir.
- Elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir.
- Dâhilde işleme Rejimine tabi tutulabilir.
- Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimine Tabi tutulabilir.
- Geçici İthalat Rejimine tabi tutulabilir.
- Gümrüğe Terk edilebilir.
- İmha edilebilir.
(GK) Madde 158

1. 157’nci madde hükümleri uygulanmaksızın, serbest dolaşımda olmayan eşya ile 152’nci maddenin (b) bendinde
belirtilen serbest dolaşımda olan eşya, serbest bölgelerde tüketilemez veya kullanılamazlar.
Ancak,
a) Serbest bölgelerdeki tesislerin yapımında kullanılan eşya, bu durumun tevsiki kaydıyla, bu hükmün dışındadır.
b) Serbest bölgelerde bulunan tesislerde makina-teçhizat, demirbaşa kayıtlı eşya veya bunların parçası olarak
kullanılan eşya, bu durumun tevsiki kaydıyla, bu hükmün dışındadır.
c) Serbest bölgelerde yerleşik gemi inşa faaliyetinde bulunanlara gemi inşasında kullanılmak üzere teslimi yapılan
eşya, bu durumun tevsiki kaydıyla, bu hükmün dışındadır.
2. Yönetmelikle belirlenen teçhizat ve tedarik ürünlerine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla ve ilgili rejimde
öngörülen hallerde 1 inci fıkra uygulaması, eşyanın serbest dolaşıma girişi veya geçici ithalata tabi tutulmasına
ilişkin ithalat vergileri veya tarım politikası ya da ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasını gerektirmemesi
halinde, bu eşyanın kullanılmasına veya tüketilmesine engel oluşturmaz. Ancak, söz konusu eşyanın bir kota veya
tarife tavanına tabi olması halinde, bu eşya ile ilgili olarak gümrük beyannamesi verilmesi zorunludur.
310
(GK) Madde 159
1.Serbest bölgelerde depolama, işçilik, işleme veya alım ve satım faaliyetlerinde bulunan kişiler tarafından,
gümrük idarelerince kabul edilen forma uygun olarak envanter kayıtları tutulur. Eşya, söz konusu kişiye ait yere
konulmasından sonra kırk sekiz saat içinde envanter kayıtlarına geçirilir. Söz konusu envanter kayıtları, gümrük
idarelerine eşyayı teşhis ve eşya hareketlerini izleme olanağını verecek şekilde tutulmak zorundadır.
SORU: 2014 ARALIK GÜMRÜK MÜŞ.YRD. SINAVI

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre serbest bölgelerde depolama, işçilik, işleme veya alım ve satım
faaliyetlerinde bulunan kişiler tarafından, gümrük idarelerince kabul edilen forma uygun olarak
envanter kayıtları tutulur. Eşya söz konusu kişiye ait yere konulmasından sonra kaç saat içinde envanter
kayıtlarına geçirilir?
A) 12
B) 24
C) 36
D) 48
CEVAP: D
2. Eşyanın serbest bölge içinde bir yerden bir yere aktarılması ile ilgili kayıtlar yetkili gümrük idaresinin
incelemesine hazır bulundurulur. Bu uygulamada, eşyanın kısa süreli depolanması, aktarma işleminin bir parçası
olarak kabul edilir.
3. Bir serbest bölgeye doğrudan Türkiye Gümrük Bölgesi dışından gelen veya bir serbest bölgeden doğrudan
Gümrük Bölgesinin dışına çıkan eşya için 35/A, 35/B ve 35/C ile 165/A, 165/B, 165/C ve 165/D maddelerine göre
özet beyan verilir.
D. Eşyanın Serbest Bölgelerden Çıkışı

(GK) Madde 160
1. Mevzuatın aksini öngörmediği hallerde, bir serbest bölgeden çıkan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç
veya yeniden ihraç edilebilir veya Türkiye Gümrük Bölgesinin bir başka yerine getirilebilir.
2. Bir serbest bölgeden Türkiye Gümrük Bölgesinin bir başka yerine getirilen eşya; serbest dolaşımda bulunması
halinde 46 ila 50’nci madde hükümleri, serbest dolaşımda bulunmaması halinde ise 50’nci madde hükümleri
dışında Üçüncü Kısım (Taşıtların Kontrolü ve Gümrük Bölgesine Getirilen Eşya Gümrükçe Onaylanmış Bir
İşlem veya Kullanıma Tabi Tutulana Kadar Uygulanacak Hükümler) hükümlerine tabidir.
3. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini bir serbest bölgeden terk etmesi halinde Beşinci Kısım hükümlerine ilave
olarak, ihracat, hariçte işleme, yeniden ihracat, şartlı muafiyet düzenlemeleri veya transite ilişkin hükümlere
uyulması zorunludur.
(GK) Madde 161

1.Serbest dolaşımda olmayan eşya için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, bu eşyanın gümrük kıymetinin
serbest bölgede kalış süreleri içinde depolanma ve muhafaza edilme masraflarını da içeren fiilen ödenmiş veya
ödenecek fiyata dayandığı hallerde ve söz konusu masraflar bu fiyattan ayrı olarak gösterildiği takdirde, gümrük
kıymetine dâhil edilmez.
TEKRAR:
Gümrük Kıymetine eşya eğer Serbest Bölgede kalmışsa ve bu süre zarfında depolama ve muhafaza edilme
masrafları fiilen ödenmiş veya ödenecek fiyatta bu masraflar ayrı olarak gösteriliyorsa Gümrük Kıymetine
Dahil Edilmez.
2. Serbest bölgede mutat elleçlemelere tabi tutulan eşyanın gümrük vergilerinin hesaplanmasında, söz konusu
eşyanın dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı; beyan sahibinin talebi ve söz konusu elleçlemelerin
yapılmasına izin verilmiş olması kaydıyla, bu eşyanın 193’üncü maddede belirtilen tarihte söz konusu
elleçlemelere tabi tutulmamış gibi dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarıdır. Bu hükme
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca istisna getirilebilir.
3. Normal olarak ihracata bağlı imkânlardan yararlanan tarım politikası kapsamında yer alan serbest dolaşımda
bulunan eşyanın serbest bölgeye konulması halinde, ilgili mevzuatta öngörülen bir işlem veya kullanıma tabi
tutulması zorunludur.
311
4. Üçüncü fıkrada belirtilen eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinin bir başka yerine geri getirilmesi veya üçüncü
fıkrada belirtilen bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması halinde gümrük idaresi ilgili mevzuat hükümlerine
göre gerekli tedbirleri alır.
(GK) Madde 162

1.Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesi veya geri gelmesi ya da bir gümrük rejimine tabi tutulması
halinde, 155 inci maddenin 4’üncü fıkrasında belirtilen onay belgesi, eşyanın gümrük statüsünün tespitinde kanıt
olarak kullanılır.
2. Onay belgesi ile veya başka yoldan eşyanın gümrük statüsünün kanıtlanamaması halinde, söz konusu eşya;
a) İhracat vergilerinin, ihracat lisanslarının veya ticaret politikası önlemlerinin uygulanması bakımından, serbest
dolaşımında bulunan eşya olarak kabul edilir.
b) Diğer tüm hallerde serbest dolaşımda olmayan eşya olarak kabul edilir.
Serbest Bölgeler
Tanımlar
(GY) MADDE 419
(1) Bu bölümde geçen,
a) İşletici; serbest bölgenin yerli veya yabancı özel sektör veya kamu tarafından işletilmesi halinde, bölgeyi
işleten kuruluşu ifade eder.
b) Kullanıcı; Faaliyet ruhsatı alan ve serbest bölgede belli bir işyeri bulunan gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder.
Gümrük gözetimi ve kontrolü

(GY) MADDE 420
(1) Serbest bölgede görevli gümrük idareleri,
a) Türkiye Gümrük Bölgesinin başka bir yerinden serbest bölgeye gönderilen eşyayı
b) Yabancı bir ülkeden veya Türkiye Gümrük Bölgesindeki başka bir gümrük idaresinden transit olarak gelen
eşyayı
c) Serbest bölgeden Türkiye'ye serbest dolaşıma girmek üzere gelen eşyayı
ç) Serbest bölgeden Türkiye'ye şartlı muafiyet kapsamında ithal edilen eşyayı
d) Serbest bölgeden Türkiye'deki başka bir gümrüğe veya yabancı bir ülkeye transit rejimi hükümlerine göre
sevk edilen eşyayı
e) Serbest bölgede kalan eşyayı
Serbest bölgeye giriş veya çıkış yapan kişileri ve taşıtları kontrol etmeye yetkilidir. Serbest bölgenin sınırları
ile giriş ve çıkış noktaları gümrük gözetimine tabidir.
TEKRAR: Kontrol Edilecek Unsurlar

Eşya
Kişiler
Taşıtlar
(2) Serbest dolaşıma giriş rejimi ve ihracat rejimi hükümlerine göre yapılacak olan gümrük kontrolü serbest
bölgenin giriş ve çıkış kapılarında yapılabileceği gibi, eşyanın depolandığı serbest bölgedeki yerlerde de
yapılabilir.
(3) Serbest bölgelerin sınırları ile giriş ve çıkış noktalarının mutlak surette gözetime tabi tutulması esas olmakla
birlikte, bir serbest bölgeye giriş veya çıkış yapan kişiler ve taşıtları ile serbest bölgeye giren ve burada kalan
veya çıkan eşyanın kontrolü, gümrük idaresinin uygulamakla yükümlü olduğu mevzuat hükümleri yanında
şüphe halinin mevcut olduğu zaman ve hallerde yapılır.
(4) Gümrük Kanunun 153’üncü maddesinin üçüncü fıkrasının uygulanması bakımından, taşıma belgesi deyimi;
eşyanın vasıflarının belirlenmesine yarayacak bilgileri taşıdığı sürece, nakliye senedi, teslim makbuzu, özet
beyan veya sevk pusulası gibi taşıma ile ilgili herhangi bir belgeyi ifade eder.
(5) İşletici ve/veya kullanıcılar, serbest bölgede çalıştırdıkları kişilerin gümrük mevzuatına uygun olarak
görevlerini noksansız yerine getirmeleri için gerekli önlemleri alırlar.
Serbest bölgelerin fiziki yapısı

(GY) MADDE 421
(1) Serbest bölgeyi çevreleyen sınırlar ile serbest bölgede faaliyette bulunan işletici veya kullanıcılara ait depo
ve ambarlar, gümrük idarelerinin serbest bölge dışında kontrol işlemlerini yürütmelerine imkân verecek ve
serbest bölgeden kanun dışı yollardan eşya çıkarılmasını önleyecek şekilde olmalıdır.
312
Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması
(GY) MADDE 422
(1) Eşyanın serbest dolaşıma girişi sırasında uygulanması öngörülen ticaret politikası önlemleri, eşya serbest
bölgeye konulduğunda veya eşyanın geçici bir süre için serbest bölgede kalması sırasında uygulanmaz.
(2) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girişinde ticaret politikası önlemleri uygulanması gerekiyorsa, bu tür
önlemler, serbest dolaşımda olmayan eşyanın serbest bölgeye konulması sırasında uygulanır.
(3) Eşyanın ihracatında ticaret politikası önlemleri uygulanması gerekiyorsa, bu tür önlemler, serbest bölgedeki
serbest dolaşımda bulunan eşya Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildiğinde uygulanır.
Serbest bölgeden çıkan veya bu bölgeye giren kişilerden aranacak belgeler

(GY) MADDE 423
(1) Serbest bölgeye giren veya çıkan kişiler, görevli gümrük idaresi personeline aşağıda belirtilen belgelerden
birini ibraz eder;
a) Serbest Bölge Giriş İzin Belgesi
b) Serbest Bölge Görev Kartı
c) Serbest Bölge Özel İzin Belgesi
(2) Bu belgelerden birine sahip olmayan kişilerin bölgeye girmesine ve bölgeden çıkmasına izin verilmez.
Gümrük Statü Belgesi

(GY) MADDE 424
(1) Gümrük Statü Belgesi, Gümrük Kanunun 155’ inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; ilgilinin talebi
üzerine, gümrük idareleri tarafından serbest bölgeye konulmuş eşyanın gümrük statüsünü onaylayan ve bir
örneği yönetmelik ek-69’da yer alan belgedir.
(2) Gümrük Statü Belgesi Düzenlenme Halleri

(a) Eşyanın serbest bölgeden Türkiye Gümrük Bölgesinin başka bir yerine getirilmesi veya serbest bölgeye geri
getirilmesi ya da bir gümrük rejimine tabi tutulması halinde düzenlenir.
(b) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinin başka bir yerinden serbest bölgelere ihracat beyannamesi kapsamında
gönderilen eşyanın, serbest dolaşımda bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla bölgeye giriş aşamasında
düzenlenir.
(c) Serbest bölge işlem formu ile transit olarak serbest bölgeye giriş yapan Avrupa Topluluğu veya üçüncü ülke
menşeli eşya için bölgeye giriş aşamasında düzenlenir.
(3) Gümrük Statü Belgesi, Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşım hakkını kazanmış eşyanın serbest
bölgeden Avrupa Topluluğuna ihraç edilmek istenmesi halinde A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmesinde tevsik
edici belge olarak kullanılır.
(4) Türkiye'den ihracat beyannamesi ile veya serbest bölge işlem formu ile transit olarak serbest bölgeye giriş
yapan eşyaya ilişkin Gümrük Statü Belgesi düzenlenmesi aşamasında, serbest dolaşımda bulunan ve serbest
dolaşımda olmayan aynı belge kapsamı eşyanın birlikte gelmesi halinde, bu parti eşyanın her kısmı için ayrı
ayrı Gümrük Statü Belgesi düzenlenir.
(5) Gümrük Statü Belgesi, yükümlü tarafından doldurularak gümrük ve yükümlü nüshaları olmak üzere iki
nüsha düzenlenir ve gümrük idaresince onaylanır.
(6) Gümrük Statü Belgeleri gümrük idaresinde elektronik ortamda kayda alınır ve her yıl birden başlamak üzere
müteselsil sıra numarası verilir. Belgelerin arşivlenmesi sırasında, Serbest Bölge İşlem Formunun bir örneği de
belgeye eklenir.
(7) Düzenlenmiş bulunan Gümrük Statü Belgelerinin çalınması veya zayi edilmesi halinde, ilgilinin yazılı talebi
üzerine tasdikli bir örneği gümrük idaresince verilir.
(8) Belgelerin düzenlenmesi sırasında hatalı beyan yapıldığının idarece anlaşılması halinde, belge iptal edilerek
yeni belge düzenlenir. İptal edilen belgeler tescil defterine gerekli meşruhat verilerek dosyasında saklanır
Serbest bölgelerdeki eşyaya yönelik yapılabilecek işlemler

(GY) MADDE 425
(1) Bir serbest bölgeye konulmuş serbest dolaşımda olmayan eşya; dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü
altında işleme rejimi veya geçici ithalat rejimlerinden birine tabi tutulması halinde, söz konusu rejimlerin bu
Yönetmelikle belirlenen hükümlerine tabidir. Bu durumda, serbest bölgelerin işletilmesine ve gümrük
313
gözetimine ilişkin koşullar da göz önünde bulundurulur. Bu rejimlere ilişkin izin belgelerinde faaliyetlerin
yürütüleceği serbest bölge ismi belirtilir.
(2) (Ek:RG-3/1/2023-32062)(45) Serbest bölgelerde bulunan eşya için, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanım tayin edilmesine ilişkin beyanname verilmesi halinde Kanunun 70 inci maddesinin ikinci fıkrasında
belirtilen süre içerisinde gümrük işlemlerinin bitirilmesi gerekir. Belirtilen süre içinde eşyanın gümrük
işlemlerinin bitirilmemesi halinde bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren beyan sahibine, aşılan her gün için
Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.
Elleçleme işlemleri
(GY) MADDE 426
(1) Gümrük Yönetmeliği Ek-63’te belirtilen elleçleme işlemleri için önceden izin alınmasına gerek yoktur.
(2) Beyan sahibinin talebi üzerine, Kanunun 161 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmünün uygulanacağı
hallerde; bir serbest bölgeye konulan ve elleçleme işlemlerine tabi tutulan eşyanın gümrükçe onaylanmış işlem
veya kullanımı yönünde yapılan beyanda INF 8 Bilgi Formu düzenlenebilir.
(3) INF 8 Bilgi Formu ek-61’de gösterilen şekle uygun olarak biri asıl olmak üzere iki nüsha düzenlenir.
(4) INF 8 Bilgi Formu, dikkate alınması gerekli vergilendirme unsurlarının belirlenmesi amacıyla kullanılabilir.
(5) Bu amaçla gümrük idaresi 11, 12 ve 13 no.lu kutularda atıfta bulunulan bilgiyi sağlar, 15 no.lu kutuyu vize
eder ve INF 8 Bilgi Formunu beyan sahibine iade eder.
Envanter kayıtları
(GY) MADDE 427
(1) Bilgisayar ortamında tutulan envanter kayıtları defter hükmündedir. Envanter kayıtları, gümrük
mevzuatının noksansız uygulandığının anlaşılması için gerekli olan tüm ayrıntıları kapsamak zorundadır.
(2) Gümrük idareleri, serbest bölgedeki eşyanın bir işletici ve/veya kullanıcıdan diğerine aktarılması halinde,
durumun eşyayı alan işletici ve/veya kullanıcının kayıtlarına geçirilmiş olduğuna kanaat getirmek için gerekli
kontrolleri yapar.
(3) Serbest bölgeden eşya çıkarılmasına ilişkin ayrıntılar, derhal envanter kayıtlarına geçirilir.
(4) İşletici ve/veya kullanıcı tarafından eşyanın kaybolduğu fark edildiğinde, durum gümrük idarelerine derhal
bildirilir.
Envanter kayıtlarının onayı

(GY) MADDE 428
(1) Kullanıcının faaliyette bulunabilmesi, Gümrük Kanunun 159 uncu maddesinde belirlenen envanter
kayıtlarının gümrük idaresince onaylanmasına bağlıdır.
(2) Envanter kaydı onay başvurusu, yazılı olarak gümrük idaresine yapılır.
(3) İkinci fıkrada belirtilen başvuruda, hangi faaliyetlerde bulunacağı belirtilir. Başvuru;
(a) Tutulan veya tutulacak envanter kayıtlarının detaylı açıklamaları içerir
(b) Bu faaliyetlerin ilgili olduğu eşyanın gümrük statüsü ve niteliğini içerir
(c) Uygulanabildiği takdirde, faaliyetlerin gerçekleştirileceği gümrük rejimini içerir
(ç) Mevzuatın doğru uygulanmasını sağlamak üzere istenecek diğer bilgileri içerir
(4) Onay, yazılı olarak tebliğ edilir ve sadece serbest bölgelere ilişkin hükümlerin uygulanması kapsamında
gerekli taahhüdü veren kişilere verilir.
Envanter kayıtlarının içeriği

(GY) MADDE 429
(1) Envanter kayıtları;
a) Eşyanın miktarını ve normal ticari tanımını, marka, numara ve diğer ayırt edici özelliklerini, paketlerin tür
ve sayısını, konteynerlerin mevcudiyeti halinde bunların ayırt edici işaretlerini içerir.
b) Eşyanın yerleştirildiği yeri içerir.
c) Eşya giriş ve çıkışında kullanılan taşıma belgesine ilişkin bilgileri içerir.
ç) Eşyanın gümrük statüsünü gösteren belgeye ilişkin bilgileri içerir.
d) Elleçleme işlemlerine ilişkin açıklamaları içerir.
e) Serbest bölgeye getirilen eşya, dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi veya geçici
ithalat rejimine tabi tutulan eşya ise bu rejimlere ilişkin açıklamaları içerir.
314
(2) Serbest bölgelerin gözetim ve kontrolünü olumsuz etkilemeyeceği durumlarda, bu bilgilerden bir kısmının
bulunmamasına gümrük idarelerince izin verilebilir.
(3) Bir gümrük rejimi çerçevesinde kayıtların tutulması gerektiğinde, bu kayıtlarda bulunan bilginin envanter
kayıtlarında bulunmasına gerek yoktur.
İşlem görmüş ürünün, işlenmiş ürünün veya değişmemiş eşyanın envanter kayıtlarına girişi
(GY) MADDE 430
(1) Dahilde işleme rejimi veya gümrük kontrolü altında işleme rejimi, serbest bölgede bulunan işlem görmüş
ürünün, işlenmiş ürünün veya değişmemiş eşyanın, envanter kayıtlarına girişi halinde sona erer. Gerek
görülmesi halinde, söz konusu kayıtlara girişe ilişkin hususlar, dahilde işleme rejimi ve gümrük kontrolü altında
işleme rejimi kayıtlarında da belirtilir.
Vergilerin hesaplanması
(GY) MADDE 431
(1) Serbest bölgede üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak üretilen eşyanın serbest dolaşıma sokulmak
istenilmesi durumunda beyan sahibinin talebi halinde Gümrük Kanunun 161 inci maddesi, talep olmaması
halinde ise aynı Kanunun 15 inci maddesi hükümlerine göre gümrük vergileri hesaplanır.
Serbest bölgelerden Avrupa Birliğine eşya gönderilmesi

(GY) MADDE 432
(1) Türkiye'den veya üçüncü ülkelerden serbest bölgelere depolanmak, işlenmek veya ihraç edilmek üzere
gelen eşyanın daha sonra Avrupa Birliği ülkelerine, statü belgesi olarak A.TR dolaşım belgesi ile gönderilmek
istenmesi halinde, ek-70’te yer alan Tespit ve Tahakkuk Kâğıdı düzenlenir. Bu durumda, aşağıda belirtildiği
şekilde işlem yapılır;
a) Eşyanın tamamen Türkiye'de serbest dolaşım durumunda bulunan girdilerden üretilmiş olduğu hallerde,
Türkiye'ye vergilerinin ödenerek giriş işleminin yapıldığına dair gümrük beyannamesi, serbest bölgelerde
çıkışında düzenlenen gümrük beyannamesi ve benzeri belgeler üzerinde yapılacak inceleme sonucunda eşyanın
Türkiye'de serbest dolaşımda bir eşya olduğunun anlaşılması halinde, herhangi bir vergi tahsilatı yapılmaksızın
2006/10895 sayılı Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliğinin Uygulanmasına
İlişkin Esaslar Hakkında Karar çerçevesinde A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenir ve vize edilir.
b) Eşyanın tamamen veya kısmen üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak serbest bölgede işlem görmesi
halinde, üçüncü ülke girdilerinin muayene ve tespiti yapıldıktan sonra CIF değeri belirlenerek, gümrük vergisi
tahsilatı yapılır. Bu işlemler Tespit ve Tahakkuk Kâğıdı üzerinden yürütülür. Muayene ile görevli memurun
tespit ve tahakkuk işlemini tamamlamasından sonra hesaplanan gümrük vergisi tutarı gümrük saymanlığına
veya mutemetliğine yatırılır. Gümrük vezne alındısının ibrazı üzerine A.TR Dolaşım Belgesi, gümrük idaresi
tarafından vize edilir.
c) Eşyanın ticaret politikası önlemlerine tabi üçüncü ülke menşeli olması halinde, A.TR Dolaşım Belgesi
düzenlenmesi için telafi edici verginin tahsil edilmesi ve bu eşya için düzenlenmiş ithal lisansının ibraz
edilmesi gerekir. Gümrük idaresince A.TR Dolaşım Belgesinde kayıtlı miktar ithal lisansı aslından düşülerek
işlem yapılır.
ç) Söz konusu Tespit ve Tahakkuk Kağıtları gümrük idaresinde elektronik ortamda kayda alınır. Bu kağıtlara
varsa kota ve gözetim önlemlerine tabi ürünler için düzenlenen düşüm yapılmış belgelerin ve A.TR Dolaşım
Belgesinin birer örneği ile fatura ve gerekli görülen diğer belgeler eklenir.
d) Serbest bölgelerden A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenerek Avrupa Birliğine üye ülkelere gönderilen ve
buralardaki alıcıları tarafından iade edilen üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak üretilmiş eşyanın,
Türkiye'de serbest dolaşıma sokulmak istenmesi ve bunun ihracı sırasında Türk gümrük idareleri tarafından
vize edilmiş A.TR Dolaşım Belgesinin ibrazı halinde, gümrük vergisi dışında ithalatta tahsili gereken Katma
Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi ile eş etkili mali yükler tahsil edilir. Ayrıca, bu eşyanın ithali için
öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve varsa ticaret politikası önlemlerinin uygulanması sağlanır.
SERBEST BÖLGELER KANUNU

(SBK)
Kanun Numarası : 3218
Kabul Tarihi : 6/6/1985
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç ve kapsam:
(SBK) Madde 1
315
Serbest Bölgeler Kanunu; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve
teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek amacıyla
serbest bölgelerin kurulması, yer ve sınırlarıyla faaliyet konularının belirlenmesi, yönetimi, işletilmesi,
bölgelerdeki yapı ve tesislerin teşkili ile ilgili hususları kapsar.
Yetki:
(SBK) Madde 2
Türkiye'de serbest bölgelerin yer ve sınırlarını belirlemeye Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)
yetkilidir.
Serbest bölgelerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca, yerli veya yabancı gerçek veya tüzelkişilerce kurulmasına,
işletilmesine Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca izin verilir.
Tanımlar:
(SBK) Madde 3
Serbest Bölgeler Kanunun uygulamasında;
a) İşletici: Serbest bölgeyi işleten kamu kurum ve kuruluşunu, yerli ve yabancı gerçek veya tüzelkişileri ifade
eder.
b) Kullanıcı: Faaliyet ruhsatı alan ve bölgede belli bir işyeri bulunan gerçek veya tüzelkişiyi ifade eder.
c) Döviz: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından konvertibl sayılan paralar veya ödemeyi sağlayan
her nevi hesap ve belgeleri ifade eder.
Faaliyet konuları ve koordinasyon

(SBK) Madde 4
Serbest bölgelerde, Yüksek Planlama Kurulunca uygun görülecek her türlü sınai, ticari ve hizmetle ilgili
faaliyetler yapılabilir. Üretici işletmelerin talepleri hariç olmak üzere, fiyat, kalite ve standartlarla ilgili olarak
kamu kurum ve kuruluşlarına kanunlarla ve diğer mevzuatla verilen yetkiler serbest bölgelerde uygulanmaz.
Serbest bölgelerde yapılan faaliyetleri değerlendirmek, bu bölgelerin geliştirilmesine ve sorunların çözümüne
ilişkin stratejileri belirlemek ve önerilerde bulunmak üzere Serbest Bölgeler Koordinasyon Kurulu
oluşturulmuştur. Kurulun teşkili ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Serbest Bölgenin Düzenlenmesi
Bölgenin düzenlenme esasları:
(SBK) Madde 5
Serbest bölge ilan edilen yerlerde ihtiyaç duyulacak arazi ve tesisler Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre
sağlanabilir. Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) bu arazi ve tesislerin acele kamulaştırılmasını
kararlaştırabilir. Arazi ve tesislerin kamulaştırılmasında kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin
gerektirdiği diğer giderlerin, kamulaştırma talebinde bulunan işletici tarafından karşılanması Cumhurbaşkanı
(Eski Bakanları Kurulu)nca kararlaştırılabilir.
Yerli veya yabancı gerçek veya tüzel kişiler Ekonomi Bakanlığından ruhsat almak kaydıyla serbest bölgelerde
faaliyette bulunabilirler. Serbest bölgelerde faaliyette bulunan yatırımcı kullanıcılara Hazinenin özel
mülkiyetinde bulunan arazi, arsa ve binalar kiralanabilir veya bunlar üzerinde 49 yıla kadar irtifak hakkı tesis
edilebilir. Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile bunlar üzerinde bulunan bina ve tesisler kiralanabilir
veya aynı süre ile kullanma izni verilebilir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanımına tahsis edilen arazi ve binalar
için Millî Savunma Bakanlığının görüşü alınır. Arazisi özel mülkiyete ait serbest bölgelerde kullanıcı niteliğini
haiz olmayan mülk sahipleri, aidat ve benzeri bölge katılım bedelleri bakımından kullanıcılarla aynı mali
yükümlülüklere tabidir.
Serbest bölgede arazinin kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, kurulması ve kullanılmasıyla ilgili
diğer bütün izinler ve ruhsatlar bölge müdürlüğünce verilir ve denetlenir.
Serbest bölgelerin asayiş hizmetleri polis tarafından yerine getirilir.
Muafiyet ve teşvikler:
(SBK) Madde 6
Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber; yer ve sınırları Cumhurbaşkanı (Eski
Bakanları Kurulu)nca belirlenmiş, serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi
tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında
kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin ve
kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen ve
serbest dolaşımdaki eşyanın bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlı
olanaklardan yararlandığı yerlerdir.
Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz.
316
Kullanıcıların tutmak zorunda oldukları defterler ile düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak, 4.1.1961 tarihli
ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun hükümlerine bağımlı olmaksızın düzenleme yapmaya Maliye Bakanlığı
yetkilidir.
Serbest Bölgeler kanunu kapsamında kazançları gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulan kullanıcılar ve
işleticiler, yatırım ve üretim safhalarında Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca belirlenecek vergi dışı
teşviklerden yararlandırılır. Bu Kanun kapsamında kazançları gelir veya kurumlar vergisinden istisna
tutulmayan kullanıcılar, yatırım ve işletme safhalarında bu Kanun kapsamında yararlanılmayan vergi ve vergi
dışı teşviklerden ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yararlandırılır.
Serbest bölgelerin gelir ve harcamaları:

(SBK) Madde 7
Serbest bölgelerden elde edilen gelirlerden;
a) Faaliyet ruhsatı ve izin belgesi karşılığı tahsil edilecek ücretler,
b) Yurt dışından bölgeye getirilen malların CIF değeri üzerinden binde 1 ve bölgeden Türkiye’ye çıkarılan
malların FOB değeri üzerinden binde 9 oranında, peşin olarak ödenecek ücretler,
c) Serbest bölgeyi işleten gerçek veya tüzel kişilerle yapılacak sözleşmeler uyarınca tahsil edilecek tutarlar,
d) Bölge faaliyetlerinden sağlanan diğer gelirler,

İlgili idare tarafından sözleşmeler gereği tüzel kişilere yapılan gelir payı aktarmaları düşüldükten sonra Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde açılacak bir özel hesaba yatırılır. Bu hesapta toplanan tutarlardan ret ve
iadeler düşüldükten sonra kalan tutar, Ekonomi Bakanlığı merkez ödemelerini yapan merkez saymanlığı
hesabına yatırılır. Merkez saymanlık hesabına yatırılan meblağ bütçeye gelir kaydedilir.
Serbest bölgelerde yatırım ve tesis safhasında kullanılan mallar, tevsi ve kapasite artırmak amacıyla getirilen
mallar, kullanıcının kendisine ait olmayan bakım ve onarım maksadıyla getirilen mallar, bölgelere geçici olarak
getirilen araç, gereç ve ekipmanlar, fason üretim amacıyla getirilen mallar, 6/2/2004 tarihinden sonra faaliyet
ruhsatı alanlardan imalatçı kullanıcıların dışındaki kullanıcılar tarafından yurt dışından bölgeye getirilen
ve/veya bölgeden Türkiye'ye çıkarılan mallar birinci fıkranın (b) bendi hükmü uyarınca bir ücrete tâbi tutulmaz.
Ancak, bakım ve onarım ile fason üretimde yaratılan katma değer üzerinden ve 6/2/2004 tarihinden sonra
faaliyet ruhsatı alanlardan imalatçı kullanıcıların dışındaki kullanıcılar tarafından yurt dışından getirilerek
bölge içinde satılan mallardan bu ücret alınır. Ücrete tabi olarak yurt dışından getirilen mallar ile imalatçı
kullanıcılar tarafından üretilen malların, bölge içinde satılması ve sonrasında Türkiye’ye çıkarılması hallerinde
birinci fıkranın (b) bendi hükmü uyarınca ücret alınır.
Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü
ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlara yönelik olarak bu maddede yer
alan oranları bölge, sektör, faaliyet alanı veya yatırım türü itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, farklılaştırmaya
veya kanuni seviyesine kadar artırmaya yetkilidir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan özel hesabın işleyişine ilişkin usul ve esaslar Maliye
Bakanlığının uygun görüşü üzerine Ekonomi Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Gelirlerin
zamanında yatırılmaması halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri
uygulanır. (1)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mal ve Hizmetler
Bölgedeki mallar:
(SBK) Madde 8
Serbest bölge ile Türkiye'nin diğer yerleri arasında yapılacak ticaret, dış ticaret rejimine tabidir. Serbest bölge
ile diğer ülkeler ve serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi uygulanmaz.
Serbest bölgelerde faaliyette bulunan işletmelerde yatırım amaçlı olarak kullanılan makine ve ekipmanın bakım
onarım ihtiyaçlarının Türkiye’nin diğer yerlerinde karşılanması, bölge faaliyetleri sonucu ortaya çıkan atık ve
hurdaların Türkiye’ye çıkarılması, Türkiye’nin diğer yerlerinde yapılacak film çekim faaliyetlerinde
kullanılacak araç-gereç ve ekipmanın bölgeden geçici çıkışı ve benzeri özellik arz eden durumlarda vergi
mükellefiyetine ilişkin hükümler hariç olmak üzere, iş ve işlemlerin basitleştirilmesine ilişkin usul ve esaslar
Ekonomi Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığınca müştereken belirlenir.
317
Bedeli 5000 ABD doları veya karşılığı Türk lirasını geçmeyen Türkiye mahreçli mallar, isteğe bağlı olarak
ihracat işlemine tabi tutulmayabilir.
Kambiyo ve hizmetler:
(SBK) Madde 9
Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödemeler dövizle yapılır. Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları
Kurulu) ödemelerin Türk lirası olarak yapılmasına da karar verebilir.
Serbest bölgede gemi ve liman hizmetleri işletici tarafından yapılır veya kamu kurum ve kuruluşlarına, gerçek
veya tüzelkişilere yaptırılır.
SERBEST BÖLGELER UYGULAMA YÖNETMELİĞİ (SBUY)
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Kısaltmalar ve Tanımlar
Amaç
(SBUY) Madde 1
Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliğin amacı; Serbest Bölgelerin kurulması, yönetilmesi, işletilmesi ve
3218 sayılı Kanunun 7’nci maddesi ile oluşturulan Özel Hesabının tahsilat ve harcama esasları ile bu Özel
Hesaba ilişkin diğer hususları düzenlemektir.
Kapsam
(SBUY) Madde 2
Bu Yönetmelik,
a) Serbest Bölgelerin yönetilmesi ve işletilmesine dair hususları kapsar.
b) Serbest Bölgeler ile ilgili faaliyetlerin tabi olacağı esasları kapsar
c) Faaliyet Ruhsatının verilmesi veya iptali ile kullanıcıların sınai ve ticari kayıtlarının tutulmasını kapsar
d) Serbest bölgelere giriş, çıkış ve serbest bölgede ikamet ile ilgili hususları kapsar
e) Serbest bölgelerdeki çalışma esaslarını kapsar
f) Özel hesaba yapılacak ödemeler ve gelirlerin tahsilatının tabi olacağı esasları kapsar
g) Serbest Bölgelerdeki yapı ve tesislerin teşkiline ilişkin esasları kapsar
h) Serbest Bölge Müdürlüklerinin çalışma usul ve esaslarını kapsar
i) 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun Yönetmelik ile düzenlenmesini öngördüğü diğer hususları kapsar
Bu Yönetmelikte yer alan hususlara ilişkin tebliğ ve genelgeler çıkarmaya, Yönetmelik metninde sözü edilen
izinleri ve talimatları vermeye, özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya, gerekli görülecek
önlemleri almaya ve bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla elektronik ortamda yapılan işlemlerde ortaya
çıkabilecek teknik düzeydeki aksaklıklar nedeniyle uygulamada yaşanabilecek sorunları gidermeye Dış Ticaret
Müsteşarlığı yetkilidir.
Hukuki Dayanak
(SBUY) Madde 3
Bu Yönetmelik, 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki
Kanun ile 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nun 7 ve 13'üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kısaltmalar ve Tanımlar
(SBUY) Madde 4
Bu Yönetmelikte;
a) Bakanlık; Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Ekonomi Bakanlığını ifade eder.
b) Müsteşarlık; Dış Ticaret Müsteşarlığını ifade eder.
c) Genel Müdürlük; Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğünü ifade eder.
318
d) Bölge Müdürlüğü; Serbest Bölge Müdürlüğünü ifade eder.
e) Bölge; Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararı ile yeri ve sınırları belirlenen Serbest Bölgeyi ifade
eder.
f) İşletici; Serbest bölgenin yerli veya yabancı özel sektör veya kamu tarafından işletilmesi halinde, bölgeyi
işleten kuruluşu ifade eder.
g) B.K.İ. -Bölge Kurucu ve İşleticisi-; Serbest bölgenin özel sektör tarafından kurulması ve işletilmesi halinde,
bölgeyi kuran ve işleten kuruluşu ifade eder.
h) Kullanıcı; Faaliyet Ruhsatı alan ve Serbest Bölgede belli bir işyeri bulunan gerçek veya tüzel kişiyi ifade
eder.
i) Faaliyet Ruhsatı; Serbest bölgede faaliyette bulunma ruhsatını ifade eder.
j) Özel Hesap; Serbest Bölge gelirlerinin toplandığı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde açılan özel
hesabı ifade eder.
k) Döviz; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nca alım-satım konusu yapılan, efektif dahil yabancı paralar ile
ödemeyi sağlayan her nevi hesap, belge ve vasıtaları ifade eder.
l) Kanun; 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununu ifade eder.
m) Yönetmelik; Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliğini ifade eder.
n) Giriş İzin Belgesi; Faaliyet Ruhsatı ve Depo Kullanma Belgesi alan gerçek veya tüzel kişiler ve bunların
temsilci, görevli ve işçileri ile bölgede her türlü iş veya işlemlerini yürüten kişiler için düzenlenen belgeyi ifade
eder.
o) Özel İzin Belgesi; Serbest Bölgeye iş görüşmesi, ziyaret ve benzerleri gibi kısa süreli, süreklilik arz etmeyen
girişler için verilen belgeyi ifade eder.
p) Görev Kartı; Bölge Müdürlüğü ile diğer kamu kurumu birimlerinde ve İşletici veya B.K.İ. nezdinde çalışan
görevliler için düzenlenen belgeyi ifade eder.
r) Araç Giriş Kartı; Bölge Müdürlüğünün uygun görüşüne istinaden İşletici veya B.K.İ. tarafından, bölgede
faaliyet gösteren Kullanıcılar ile Giriş İzin Belgesi veya Görev Kartı olanlar için düzenlenen kartı ifade eder.
s) Ziyaretçi Araç Giriş Kartı; Süreklilik arz etmeyen günlük araç giriş ve çıkışlarında kullanılan, Bölge
Müdürlüğü tarafından düzenlenen kartı ifade eder.
t) Tarife; Serbest Bölgede faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilere verilen yer ve hizmet ücretlerini gösterir
tarifeyi ifade eder.
u) Açık Alan Kullanma Belgesi; Serbest Bölgede sınırlı süreli açık alan kullanımına izin verme belgesini ifade
eder.
Serbest Bölgeler Koordinasyon Kurulu

(SBUY) Madde 4/A
Serbest Bölgeler Koordinasyon Kurulu; Dış Ticaret Müsteşarlığı Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğünden
sorumlu Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, Serbest Bölgeler Genel Müdürü, Maliye Bakanlığı Gelir
İdaresi Başkan Yardımcısı, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürü, Gümrükler Muhafaza Genel
Müdürü, Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürü, Denizcilik Müsteşarlığı Deniz Ulaştırması
Genel Müdürü, Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürü, Deniz Ticareti Genel Müdürü, İçişleri Bakanlığı
Emniyet Genel Müdürlüğü Temsilcisi, Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkan Yardımcısı, Türkiye
İhracatçılar Meclisi Başkan Vekili ile TOBB Türkiye Serbest Bölgeleri Sektör Meclisi Başkanından oluşur.
Kurul, Başkanın daveti ile yılda en az bir defa toplanır. Gerektiğinde ilgili diğer kurum ve kuruluşlardan da
katılımcı davet edilir. Kurulun sekreteryasını Genel Müdürlük yapar.
Kurul; genel olarak bölgelerde yapılan faaliyetleri değerlendirir, bölgelerin geliştirilmesine ve sorunların
çözümüne ilişkin stratejileri belirler ve önerilerde bulunur. Buna ilişkin kararlar toplantı tutanağı haline
getirilerek kurul üyelerinin imzasına açılır ve Genel Müdürlüğe iletilir
İKİNCİ KISIM
319
SERBEST BÖLGELER KOORDİNASYON KURULU, BÖLGE
MÜDÜRLÜKLERİ VE BÖLGELERİN DÜZENLENMESİ”
BİRİNCİ BÖLÜM
Serbest Bölgeler Koordinasyon Kurulu, Bölge Müdürlükleri, Bölgelerin Sınırları,
Alt ve Üstyapı Tesisleri ve Bunların Korunması
Serbest Bölge Müdürlüklerinin Görev ve Yetkileri
(SBUY) Madde 5
Serbest Bölge Müdürlükleri 9/12/1994 tarihli ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 6’ncı maddesi uyarınca doğrudan Dış Ticaret Müsteşarlığına bağlıdır.
Serbest Bölge Müdürlüklerinin görev ve yetkileri şunlardır:

a) Bölge arazisinin kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, kurulması ve kullanılmasıyla ilgili bütün
ruhsatları vermek
b) Serbest Bölge gelirlerinin özel hesaba yatırılmasını temin etmek, bu amaçla bankalar nezdinde hesaplar
açmak ve buna ilişkin diğer işlemleri gerçekleştirmek
c) Bölgede gümrük, güvenlik, çalışma, sosyal güvenlik, liman, haberleşme ve sağlık hizmetleri gibi konularda
kamuyu ilgilendiren görevlerin yerine getirilmesi için koordinasyonu temin etmek
d) İşletici veya Bölge Kurucu-İşleticisi ile akdedilen işletme veya kuruluş ve işletme sözleşmesi ile İşletici veya
Bölge Kurucu-İşleticisi ve kullanıcılar, kamu ve özel kuruluşlar arasında yapılan sözleşmelerin hükümleri
uyarınca yürütülen işleri gözetmek ve denetlemek
e) İşletici veya Bölge Kurucu-İşleticisi tarafından hazırlanan hizmet, kira ve/veya satış tarifelerinin
düzenlenmesini temin etmek
f) Giriş izin belgeleri ile özel izin belgelerini vermek
g) Faaliyet ruhsatı müracaatı uygun görülen kişilerin yapmış olduğu kira ve satış sözleşmelerini onaylamak
h) Bölge faaliyetlerini değerlendirmek ve yıl içindeki faaliyetlerin sonuçlarını yıllık faaliyet ve hesap
raporlarını özel hesap gelirlerini gösterir tablolar hazırlayarak ekleri ile beraber gerekli açıklamaları yaparak
Genel Müdürlüğe bildirmek
i) Faaliyet ruhsatı iptal edilen veya süresi sona eren firmaların iş yerlerinde bulunan demirbaş ve ticari emtianın
Yönetmelikle belirlenen sürede bölge dışına çıkarılmasını sağlamak
j) Yönetmelikle belirlenen diğer görevleri yerine getirmektir.
Bölge Müdürü, Yönetmelikte belirtilen görevlerin yerine getirilmesi ve işlemlerin mevzuata uygun olarak
yürütülmesi için gerekli her türlü tedbiri alır. Bu görevlerin yerine getirilmesiyle ilgili her türlü gözetim,
denetim ve uygulamadan sorumludur.
Bölgenin Sınırları
(SBUY) Madde 6
Bölgenin sınırları, Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)' nın ilgili Bölgenin kurulmasına ilişkin
Kararnamesinde belirtilen sınırlarıdır.
Bölge ve Bölge dışındaki liman rıhtımlarına yanaşarak veya deniz yoluyla lash ve limbo yapmak suretiyle
Bölgeye mal getiren ve götüren gemilerin ve deniz araçlarının, Liman Başkanlığı ve/veya Liman İşletme
Müdürlüğünce belirlenen rıhtım veya yerlerde işgal ettikleri deniz alanları ile bu yerlerden malların Bölgeye
getirilip götürülmesi için takip edilen yol, gümrük işlemlerinin yapılması açısından, Gümrük İdaresinin
gözetiminde olması şartıyla serbest bölge kabul edilir.
Altyapı Tesisleri
(SBUY) Madde 7
Bölgede drenaj, kanalizasyon, arıtma tesisi, yol, su, elektrik, haberleşme tesisleri gibi altyapı tesisleriyle Bölge
sınırları, kantar, kaçak eşya ambarı, giriş-çıkış kapıları ve sair bina ve tesisler, ilgili yatırımcı bakanlıklarca inşa
ettirilebileceği gibi, İşletici veya B.K.İ.' ne de yaptırılabilir.
320
Kamuya ait liman, havaalanı ve sair tesisler dahilinde serbest bölge kurulması halinde altyapı için gerekli iş ve
işlemler, Genel Müdürlük tarafından, ilgili kurum ve kuruluşlarla da gerekli koordinasyon sağlanarak ve uygun
görüşleri alınarak, ihtiyaç duyulan yapı ve tesisler hizmete hazır hale getirilir.
Bölgenin B.K.İ. tarafından kurulup ve işletilmesi halinde B.K.İ., Müsteşarlık ile akdettiği "Kuruluş ve İşletme
Sözleşmesi’nde belirlenen şartlar çerçevesinde; Bölge için tahsis edilen arazide faaliyetlerin yürütülmesi için
çalışma üniteleri ve diğer kapalı işyeri inşaatını ve Bölgedeki altyapı ile bu altyapının Bölge dışındaki altyapıyla
bütünleşmesini sağlayacak inşaatları faaliyet ruhsatının verilmesinden itibaren sözleşmesinde belirtilen süre
içinde tamamlamakla, Bölgeyi yurtiçinde ve yurtdışında tanıtmakla, işyeri talebinde bulunan müteşebbislere
kapalı işyerlerini kiralamakla, Bölge özel arazi üzerinde kurulduğu takdirde talep halinde satmakla, satılan açık
arazilerin altyapısını arazi bedelleri tahsil olununcaya kadar inşa etmekle, arazilerde Kullanıcı binalarının
yaptırılmasını takip etmekle ve Bölgenin kuruluş ve işletmesi ile ilgili diğer işleri tamamlamakla, yükümlüdür.
Üstyapı Tesisleri
(SBUY) Madde 8
Bölge için tahsis edilen Hazineye veya mülkiyeti bir kamu kuruluşuna ait arazi Genel Müdürlük tarafından
üzerine üst yapı yapılmak üzere İşletici veya B.K.İ.’ ne bir sözleşme ile tamamen veya kısmen kiralanabileceği
gibi, faaliyet ruhsatı verilmesi uygun bulunan gerçek veya tüzel kişilere de bir sözleşme ile kiralanabilir.
Bölgedeki bina ve tesisler; işletici veya B.K.İ.’ nin yanında, kullanıcılar tarafından da yaptırılabilir. Söz konusu
bina ve tesisler diğer kullanıcılara kiraya verilebilir, devredilebilir veya mülkiyeti B.K.İ. ya da kullanıcılara ait
olması durumunda satılabilir.
İnşaat aşamasındaki tüm onay ve denetim işleri Bölge Müdürlüğü tarafından yapılır. Söz konusu onay ve
kontrollük hizmetleri Bölge Müdürlüğünce İşletici veya B.K.İ.’ ye de yaptırılabilir. Ancak, özellik arz eden
tesislerin inşaat projeleri Genel Müdürlüğün uygun görüşüne istinaden Bölge Müdürlüğünce onaylanır.
Faaliyet ruhsatı verilmesi uygun görülenler, İşletici veya B.K.İ. ile kira veya satış sözleşmesi yaparlar, Bölge
Müdürlüğünce onaylanan bu sözleşmeyi müteakiben Genel Müdürlükçe faaliyet ruhsatı düzenlendikten sonra,
bölgede yatırım faaliyetine başlayabilirler. Bina veya tesis yaptıracak kullanıcılar, projelerini hazırlayıp üst
yapı taahhütlerini yerine getirdikten sonra “İskân Ruhsatı” almak üzere Bölge Müdürlüğüne başvururlar. İskân
ruhsatının verilmesiyle yatırım aşaması tamamlanarak işletme dönemine geçilmiş olur.
Faaliyet ruhsatı müracaat formunda belirtilen proje ve inşaatın, belirtilen süreler içerisinde tamamlanması
gerekir. Bu süreler faaliyet ruhsatında belirtilen işletme süresine ilave edilir. Ancak, proje ve inşaatın kabul
edilebilir zorunlu nedenlerle süresi içerisinde tamamlanamaması halinde 54’üncü madde hükmüne istinaden ek
süre verilebilir. Ek süreler faaliyet ruhsatı süresine ilave edilmez.
Kullanıcılar, kiralanan veya satın alınan arazide inşa edilecek bina veya tesisin inşaatı tamamlanmadan (iskân
ruhsatı almadan) Bölge Müdürlüğünden “Geçici İskân Ruhsatı” alarak binalarında veya kiraladıkları bir başka
işyerinde ticari faaliyete başlayabilirler. Bu takdirde geçici iskân ruhsatı aldıkları veya kapalı alan kiraladıkları
tarihte işletme dönemi başlamış kabul edilir.
Açık alan kiralanarak yapılan üst yapılar ilk kullanıcıya tanınan faaliyet ruhsatı süresini aşmamak kaydıyla
Genel Müdürlüğün uygun göreceği diğer bir kullanıcıya devredilebilir.
Arazisi Hazineye ait serbest bölgelerde İşletici, B.K.İ. ve kullanıcılar tarafından inşa ettirilen bina ve tesisler,
faaliyet ruhsatı süresinin sona ermesi veya faaliyet ruhsatının iptali halinde Hazineye intikal eder. Söz konusu
bina ve tesislerin kullanılır halde devredilmesi esastır. İşletici/B.K.İ. ile Bölge Müdürlüğü bu hususta gerekli
tedbirleri birlikte alırlar.
Kanun hükümleri uyarınca, serbest bölgelerde faaliyette bulunan yatırımcı kullanıcılar lehine, serbest bölge
sınırları içerisinde bulunan Hazinenin özel mülkiyetindeki arazi, arsa ve binalar üzerinde 49 yıla kadar irtifak
hakkı tesis edilmesi ve devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde ise aynı süre ile kullanma izni
verilmesi mümkündür. Bu işlemlere ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı ile Müsteşarlık tarafından
ortaklaşa hazırlanacak ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca çıkarılacak tebliğ ile belirlenir.
Arazisi Hazineye ait serbest bölgelerde, hazine arazisi kiralamak suretiyle üzerine üst yapı tesis eden
kullanıcılara, 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi
Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna göre satış yapılabilir.
Arazisi Hazineye ait serbest bölgelerde satın almış olduğu arazide yaptırdığı iş yerinde faaliyette bulunan
kullanıcılar, faaliyet ruhsat sürelerinin bitiminde yeni bir faaliyet ruhsatı alabilirler. Bu kullanıcılar,
faaliyetlerine son vermeleri veya faaliyet ruhsatlarının Müsteşarlıkça iptal edilmesi halinde arazileri ile
üzerindeki bina ve tesislerini Genel Müdürlüğün uygun göreceği diğer gerçek veya tüzel kişilere satabilirler.
321
Arazisi özel mülkiyete ait serbest bölgelerde, kiraladığı arazi üzerinde bina ve tesis yaptıran kullanıcıların
faaliyet ruhsat sürelerinin bitiminde, arazi kira sözleşmesinde üst yapıların devri için belirtilen süreyi aşmamak
kaydıyla adlarına yeni bir ruhsat düzenlenebilir. Kira sözleşmesinde belirtilen bu sürenin sona ermesi halinde
inşa ettirilen bina ve tesisler B.K.İ.’ ye intikal eder. Bu kullanıcılar, faaliyet ruhsatı süresi içinde faaliyetlerine
son vermeleri veya faaliyet ruhsatlarının iptali halinde bina ve tesislerinin kullanım hakkını sözleşme süresi
sonuna kadar Genel Müdürlüğün uygun göreceği bir gerçek veya tüzel kişiye devredebilirler. Aksi takdirde,
bina ve tesisler B.K.İ.’ ye intikal eder.
Arazisi özel mülkiyete ait serbest bölgelerde satın aldığı arazide yaptırdığı işyerinde faaliyette bulunan
kullanıcılar, faaliyet ruhsat sürelerinin bitiminde yeni bir faaliyet ruhsatı alabilirler. Bu kullanıcılar,
faaliyetlerine son verilmesi veya faaliyet ruhsatlarının iptal edilmesi halinde arazileri ile üzerindeki bina ve
tesislerini Genel Müdürlüğün uygun göreceği diğer bir gerçek veya tüzel kişiye satabilirler.
Bölgede inşa edilecek üst yapıların tabi olacağı yapı ve inşa esasları her bölge için Genel Müdürlükçe belirlenir.
Bölge faaliyete geçmeden önce inşa edilecek üst yapılara ilişkin projeler Genel Müdürlükçe onaylanır.
Yapı ve Tesislerin Korunması

(SBUY) Madde 9
Bölge Müdürleri, Bölgenin alt ve üstyapı tesisleri ile sınırlarının korunması ve değişikliklerin devamlı gözetim
ve denetimi altında yapılmasını ve teslim alınmasını sağlamakla yükümlüdürler. Kullanıcıların tasarrufta
bulundukları yer ve tesislerin kullanılır halde geri teslim edilmesi ve gerekiyorsa eski durumuna getirilmeleri
maksadıyla Bölge Müdürlüğü tarafından belirlenecek olan tazminatın tahsili için İşletici veya B.K.İ. ile Bölge
Müdürlüğü gerekli tedbirleri birlikte alırlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Faaliyet Konuları, Faaliyet Ruhsatı, Sınai ve Ticari Kayıtlar,
Bölgeye Giriş ve Çıkışlar
Bölgelerdeki Faaliyet Konuları

(SBUY) Madde 10
Serbest Bölgelerde, Yüksek Planlama Kurulu'nca (Y.P.K.) uygun görülecek her türlü sınai, ticari ve hizmetle
ilgili faaliyetler yapılabilir.
Faaliyet Ruhsatının Verilmesi

(SBUY) Madde 11
Bölgede faaliyette bulunmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, “Faaliyet Ruhsatı” almak için “Faaliyet Ruhsatı
Müracaat Formu” nu Bölge Müdürlüğüne doğrudan teslim edebilecekleri gibi taahhütlü olarak posta yoluyla
da gönderebilir. “Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formunun doldurulup yukarıda belirtilen şekilde verilmesi ve
Faaliyet Ruhsatı müracaat ücretinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki Serbest Bölgeler Özel
Hesabına yatırılmasıyla müracaat yapılmış olur.
Bölge Müdürlüğü; İşletici veya B.K.İ.’ nin görüşünü aldıktan sonra, “Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formu ”nu
kendi görüşüyle birlikte Genel Müdürlüğe intikal ettirir.
Genel Müdürlükçe müracaatın değerlendirilmesi sonucunda “Faaliyet Ruhsatı” verilmesi uygun görülenlere,
bu durum yazılı olarak bildirilir ve faaliyetini sürdüreceği işyerinin teminine yönelik olarak yapılacak
sözleşmenin bir örneği ile gerekli diğer belgeleri Genel Müdürlüğe iletmesi için 30 günlük süre tanınır. Söz
konusu belgelerin intikalini müteakip Genel Müdürlükçe “Faaliyet Ruhsatı” düzenlenir. Belgelerin süresi
içerisinde gönderilmemesi halinde “Faaliyet Ruhsatı” alma hakkı kaybedilir, dosya işlemden kaldırılır ve
müracaat ücreti Özel Hesaba irat kaydedilir.
Müracaatın değerlendirilmesi sonucunda “Faaliyet Ruhsatı” verilmesi uygun bulunmayanlara bu durum yazılı
olarak bildirilir ve yatırılan müracaat ücreti iade edilir.
Müracaat değerlendirme kriterleri, süre ve ücretlere dair hususlar da dahil olmak üzere, “Faaliyet Ruhsatı” ve
diğer izin belgelerine ilişkin usul ve esaslar Genel Müdürlükçe çıkarılacak tebliğ/genelgelerle düzenlenir.
Kullanıcıların sınai ve ticari kayıtları

(SBUY) Madde 12
Kendilerine “Faaliyet Ruhsatı” verilen gerçek veya tüzel kişiler, faaliyete başlamadan önce, Bölge Müdürlüğü
tarafından Firma Bilgileri Kayıt Defterine kaydedilir. Yapılan kayıtta, ruhsatta bulunan bilgiler ile ilgilinin icra
edeceği mesleki ve ticari faaliyet dalı aynen işlenir ve ilgiliye bir firma kayıt numarası verilir. Kullanıcı, mesleki
veya ticari faaliyetinde herhangi bir değişiklik olduğunda, bu durumu Bölge Müdürlüğüne bildirmek ve bu tür
değişiklikleri Firma Bilgileri Kayıt Defterine işletmek zorundadır.
Birinci fıkrada düzenlenen kayıt işlemleri bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla da yapılabilir.
322
Bölgeye giriş-çıkış için gerekli belgeler
(SBUY) Madde 13
Bölgeye giriş ve çıkışlar Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Giriş İzin Belgesi”, “Görev Kartı” ve Bölge
Müdürlüğünün uygun görüşüne istinaden İşletici veya B.K.İ. tarafından düzenlenen “Araç Giriş Kartı” ile
yapılır.
“Giriş İzin Belgesi”, “Görev Kartı” ve “Araç Giriş Kartı” verilenlerin listesi müteakiben, Serbest Bölge ilgili
emniyet ve gümrük birimlerine yazılı olarak bildirilir.
Süreklilik arz etmeyen günlük giriş ve çıkışlarda ise yine Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Özel İzin
Belgesi” ve “Ziyaretçi Araç Giriş Kartı” kullanılır. Söz konusu kısa süreli belgeler, bölge giriş ve çıkış
kapılarında İşletici veya B.K.İ. görevlileri tarafından verilir.
Bu belgelere ilişkin usul ve esaslar Genel Müdürlükçe çıkarılacak tebliğ/genelgelerle düzenlenir.
Faaliyetin Geçici Olarak Durdurulması ve Faaliyet Ruhsatının İptali

(SBUY) Madde 14
Kullanıcıların faaliyetlerinin geçici olarak durdurulması ve faaliyet ruhsatının iptaline ilişkin esaslar şunlardır:
a) Aşağıda belirtilen hallerde, Bölge Müdürlüğünce Kullanıcının Serbest Bölgeden mal çıkışlarına ve bölge içi
mal satışlarına ilişkin Serbest Bölge İşlem Formları bir ay süreyle işleme konulmaz. Ancak, kullanıcı tarafından
bir aylık süre dolmadan önce bu hususların düzeltilmesi halinde Bölge Müdürlüğünce işlem formları tekrar
işleme konulur.
1) Yönetmelik hükümleri uyarınca verilmesi gereken belgeler ile Genel Müdürlük ve Bölge
Müdürlüğünce istenilen bilgi ve belgelerin zamanında verilmemesi veya yanlış bilgi verilmesi,
2) Kullanıcı, yetkili temsilcisi veya görevlileri tarafından bölge tesis, araç-gereç ve ekipmanlarına,
çevreye veya diğer kullanıcılara zarar verildiğinin tespit edilmesi ve Bölge Müdürlüğünce yapılan uyarıya
rağmen bu durumun düzeltilmemesi ve/veya zararın tazmin edilmemesi,
3) Kullanıcının İşletici veya B.K.İ. ile Bölge İşleticiliği Ruhsatı kapsamında yaptığı kira ve/veya satış
sözleşmesi hükümlerine uymadığının tespit edilmesi,
4) Yazılı talimatlara uyulmadığının veya bölge düzenini bozucu davranışlarda bulunulduğunun tespit
edilmesi,
5) Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formunda beyan ve taahhüt edilen hususlarda meydana gelen
değişikliklerin bildirilmemesi.
b) Mevzuata aykırı olarak bölgeye mal getirildiğinin, bölgeden mal çıkarıldığının tespiti veya re ‘sen yapılacak
stok sayımında Bölge Müdürlüğü kayıtları ile Kullanıcının mevcut stokları arasında, mal kalemi bazında
miktarı % 5’i geçmeyen sebebi açıklanamayan eksiklik veya fazlalığın tespiti halinde, Kullanıcının bölgeden
mal çıkışlarına ve bölge içi mal satışlarına ilişkin Serbest Bölge İşlem Formları 3 ay süreyle işleme konulmaz.
Serbest Bölge Gümrük İdaresi konu hakkında bilgilendirilir.
c) Aşağıda belirtilen hallerde, yapılacak değerlendirme neticesinde, gerek görülmesi durumunda Faaliyet
Ruhsatı Genel Müdürlük tarafından iptal edilir ve Serbest Bölge Gümrük İdaresi konu hakkında bilgilendirilir.
1) (a) bendinde belirtilen süre sonunda, aykırı işleme devam edildiğinin veya aynı bendin birden çok
sayıda ihlal edildiğinin Bölge Müdürlüğünce düzenlenecek tutanakla tespit edilmesi,
2) Mücbir sebep halleri hariç 3 yıl süreyle hiçbir faaliyette bulunulmadığının Bölge Müdürlüğünce
tutanakla tespit edilmesi,
3) Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formunda beyan ve taahhüt edilen hususlara uyulmaması veya beyan
edilen hususların gerçek dışı olduğunun sonradan yapılan inceleme ve denetimler sonucu tespit edilmesi,
4) Serbest bölgede faaliyette bulunulmasının kamu yararı, kamu düzeni ve/veya kamu güvenliğine
aykırı olduğuna dair bulgu ve bilgiye erişilmesi,
5) Kanun, yönetmelik, tebliğ ve genelge hükümlerine uyulmadığının tespit edilmesi.
d) Aşağıda belirtilen hallerde Faaliyet Ruhsatı hiçbir uyarıya gerek kalmaksızın Genel Müdürlükçe iptal edilir
ve Serbest Bölge Gümrük İdaresi konu hakkında bilgilendirilir.
323
1) Mevzuata aykırı olarak bölgeye mal getirildiğinin, bölgeden mal çıkarıldığının tespitini müteakip
veya re ‘sen yapılacak stok sayımında Bölge Müdürlüğü kayıtları ile Kullanıcının mevcut stokları arasında,
mal kalemi bazında miktarı %5’ten fazla sebebi açıklanamayan eksiklik veya fazlalığın tespiti,
2) Bölge dışındaki faaliyetler nedeniyle elde edilen kazanç ve iratların, bölgede elde edilmiş kazanç
ve iratlar gibi gösterilerek muhasebe kayıtlarının birleştirilmesi ve/veya bu amaçla sahte veya muhteviyatı
yanıltıcı belge kullanılması suretiyle vergi kaçırıldığının belirlenmesi,
3) (b) bendinde belirtilen işlemin tekrarı.

Bu maddede düzenlenen idari müeyyideler, diğer mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilen işlemler ile
bu işlemlerin sonuçlarına bakılmaksızın uygulanır.
Faaliyet ruhsatında belirtilen sürenin sona ermesi veya ruhsatları yukarıdaki nedenlerle iptal edilmiş
olmasına rağmen faaliyetine devam etme girişiminde bulunanların malları bölgeye alınmaz. Bölgedeki malları
bu Yönetmeliğin 52’nci maddesine göre tasfiye işlemine tabi tutulur.
Giriş İzin Belgesi, Özel İzin Belgesi ve Araç Giriş Kartının İptali
(SBUY) Madde 15
Aşağıda belirtilen kişilerin “Giriş İzin Belgesi” ve “Araç Giriş Kartı” Bölge Müdürlüğünce iptal edilir ve durum
ilgililere tebliğ edilerek, Serbest Bölge ilgili emniyet ve gümrük birimleri takip eden işgünü mesai saati sonuna
kadar yazılı olarak bilgilendirilir.
a) Faaliyet Ruhsatı süresi sona erenler ve Faaliyet Ruhsatı iptal edilenler ile yanlarında çalışanlar,
b) “Giriş İzin Belgesi” ve “Araç Giriş Kartı” olup da 14’üncü maddede belirtilen davranışlarda
bulunanlardan bu davranışları Bölge Müdürlüğünce düzenlenen bir tutanakla tespit edilenler,
c) Kullanıcılar tarafından işlerine son verilen çalışanlar,
Yukarıdaki fıkrada belirtilen iptal hallerinin “Özel İzin Belgesi” ve “Ziyaretçi Araç Giriş Kartı” taşıyanlarda
görülmesi durumunda, görevlilerce belge ve kart geri alınır.
Kullanıcılar, yanlarında çalışanların işlerine son vermeleri halinde, durumu aynı gün içinde Bölge
Müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür. Birinci fıkranın (b) bendi hükmü saklı kalmak kaydıyla, işine son
verilen çalışanların bölgede yeni bir iş bulmaları ve belge sürelerinin de dolmamış olması halinde söz konusu
belgeleri, gerekli değişiklik işlemlerinin tescilinden sonra iade edilir.
“Giriş İzin Belgesi” iptal edilen veya “Özel İzin Belgesi” ile “Ziyaretçi Araç Giriş Kartı” geri alınan kişiler,
polis ve gümrük muhafaza görevlileri tarafından Bölge dışına çıkarılır ve bu kişilerin yanlarında bulunan
gümrüğe tabi eşyaları gümrük mevzuatına ve Bölgede bulunan malları da Yönetmeliğin 52’nci maddesi
hükümlerine göre işleme tabi tutulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bölge Güvenliğinin Sağlanması ve Çalışma Esasları
Güvenlik
(SBUY) Madde 16
Bölge Müdürleri, Bölge güvenliği ile ilgili taleplerini, Valiliğe intikal ettirmekle yükümlüdürler. Valiler,
Bölgede asayiş hizmetlerinin polis tarafından yerine getirilmesi için, özel tedbirler alınması ve Bölge
sınırlarında, giriş-çıkış kapılarında yeterli sayıda polis ve gümrük muhafaza görevlileri bulundurmak suretiyle
Bölgenin güvenliğini sağlamakla yükümlüdürler.
Bölgede faaliyetlerin başlaması için Bölge sınırlarında mevzuata aykırı eşya hareketini önleyecek şekilde,
İşletici veya B.K.İ. tarafından, gerekli tedbirlerin alındığının Gümrük Muhafaza Müdürlüğünce tespit edilmesi
gerekir. Gümrük Muhafaza Müdürlüğü sınırların korunması için gerekli fiziki tedbirlerin alınmasını Bölge
Müdürlüğünden isteyebilir.
Bölgede faaliyet gösteren Kullanıcılar, faaliyet gösterdikleri bina ve tesisleri korumak için gerekli güvenlik
önlemlerini almakla yükümlüdür.
Çalışma Esasları
(SBUY) Madde 17
Kullanıcılar ve bunların Bölgedeki işyerleri ile bu işyerlerinde çalışanlar, Bölge Müdürlüklerinin gözetim ve
denetiminde, Türkiye Cumhuriyeti çalışma mevzuatı hükümlerine tabi tutulurlar.
Türkiye sınırları içindeki işyerleri için öngörülen asgari ücret ve fazla çalışma esasları, B.K.İ. veya İşletici ile
Kullanıcıların işyerleri için de uygulanır.
Bölgede çalışanlar ile işverenler arasında yapılan "İş Akdi" üç nüsha olarak düzenlenir ve bir nüshası Bölge
Müdürlüğüne verilir.
324
Kullanıcıların Bölge faaliyetleri, Çalışma Mevzuatı hükümleri çerçevesinde asıl işveren-alt işveren ilişkisi
kurularak yürütülebilir. Alt işverenin Kullanıcı olması şartı aranmaz. Kullanıcı olmayan alt işveren ve
çalışanlarının da Bölgenin çalışma ve güvenlik esaslarına uyması gerekir.
Kullanıcılar, alt işveren çalışanları da dahil olmak üzere, yanlarında çalıştırdıkları kişilerin Yönetmeliğe aykırı
davranışlarından ve çalışma esnasında üçüncü şahıslara veya Bölgeye verdikleri zararlardan müteselsilen
sorumludur. Alt işverenin de Kullanıcı olması durumunda bu fıkra hükümleri asıl işveren bakımından
uygulanır.
Bu maddenin uygulaması ile ilgili şekil ve usullere ilişkin esaslar Genel Müdürlükçe çıkarılacak
tebliğ/genelgelerle düzenlenir.
Yabancıların Bölgede Çalışması

(SBUY) Madde 18
Kullanıcılar, Bölgede çalıştırma ihtiyacı duydukları yabancı yönetici ve nitelikli personel için Yabancı Personel
Çalışma Belgesi almak zorundadır. Yabancı Personel Çalışma Belgesi müracaatı, matbu form ve eklerinin
doldurulup imzalanması suretiyle Bölge Müdürlüğüne yapılır.
Bölge Müdürlüğünce Genel Müdürlüğe iletilen müracaatın uygun görülmesi halinde Yabancı Personel Çalışma
Belgesi düzenlenir.
Yabancı Personel Çalışma Belgesi düzenlenen kişi hakkında, Genel Müdürlük tarafından ilgili merciler
nezdinde gerekli bilgilendirme yapılır. Söz konusu Belge, Türkiye’de ikamete ilişkin izin ile birlikte geçerlidir.
Yabancı Personel Çalışma Belgesine ilişkin diğer usul ve esaslar Genel Müdürlükçe çıkarılacak
tebliğ/genelgelerle düzenlenir.
İkamet İzni/Gece Çalışma İzni

(SBUY) Madde 19
Bölgede ikamet yasaktır. Ancak, güvenliğin sağlanması için Bölgenin kontrol ve korunmasıyla
görevlendirilmiş olan güvenlik, gümrük muhafaza ve koruma görevlilerinin, keza yaptıkları işlerin mahiyeti
gereği Bölgede ikamet zorunda bulunanlar ile Bölgede işgününü takip eden gece de çalışmak zorunda
bulunanların ikamet/gece çalışma izinleri, güvenlik ve gümrük idaresine yazılı bilgi verilmek suretiyle, Bölge
Müdürlüğünce verilir. Bölgede verilen ikamet/gece çalışma izinleri sınırlı olup, ancak yukarıda belirtilen
görevliler için hüküm ifade eder. Bu izin hiçbir şekil ve suretle bu görevlilerin yakınlarını veya ailelerini
kapsamaz.
Kullanıcılara verilen ikamet/gece çalışma izni; Faaliyet Ruhsatı, Giriş İzin Belgesi veya Görev Kartlarından
birinin iptali halinde, ilgili Bölge Müdürlüğünce derhal iptal edilir.
Bölgelerde, yukarıda belirtilen nedenler dışında, ikamet izni ile ilgili düzenleme yapmaya Müsteşarlığın bağlı
olduğu Bakanlık yetkilidir.
Çalışma Saatleri, Giriş ve Çıkışların Kontrolü

(SBUY) Madde 20
Bölgede günde yirmi dört saat ve haftada yedi gün çalışma yapılabilir. Bölgede yapılacak işler ile yük alıp
vermek ve her türlü gümrük işlemlerinin normal çalışma saati içinde yapılması esastır. Normal çalışma saatleri
dışında veya tatil zamanlarında gümrükle ilgili iş yapılması gümrük idaresinden yazılı olarak talep edilebilir.
Bu amaçla, B.K.İ. veya İşletici, Bölgede Resmî çalışma saatleri dışında da Bölge Müdürlüğünün talebi üzerine
gerekli personeli bulundurmak zorundadır. Bölge Müdürlüğü, çalışma sürelerinin düzenlenmesi konusunda
gerekli tedbirleri alır ve duyurur.
Bölge kapılarından giren kimselerden, Gümrük Muhafaza veya Resmî güvenlik görevlilerince duruma göre
“Giriş İzin Belgesi”, “Görev Kartı”, “Araç Giriş Kartı” veya “Özel İzin Belgesi” ile “Ziyaretçi Araç Giriş Kartı”
gösterilmesi talep edildiğinde, anılan belgelerden ilgisine göre birini ibraz edemeyenler Bölgeye alınmaz.
Gümrük muamelelerine tabi olmaksızın Bölgeye mal giriş ve çıkışlarını önlemek ve diğer taraftan Bölge
güvenliğinin temini bakımından, Bölge giriş ve çıkış kapılarında araç ve kişiler, Gümrük Muhafaza veya Resmî
güvenlik görevlilerince gerektiğinde aranabilir. Bölge Müdürlüğünün talebiyle Kullanıcıların işyeri, depo ve
araçlarında da arama yapılabilir. Bölge Gümrük Müdürlüğünün gerekli görmesi halinde Bölge Müdürlüğünce
oluşturulacak komisyon marifetiyle Kullanıcıların işyerleri ve depolarında her zaman arama yapılabilir.
Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Esasları

(SBUY) Madde 21
Bölgede faaliyette bulunan Kullanıcılar ile bunların yanlarında bir iş akdine göre çalışan işçiler hakkında
yabancı uyruklular da dahil olmak üzere, Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Mevzuatı hükümleri uygulanır.
325
Ancak, Türkiye ile diğer ülkeler arasında sosyal güvenlik konusunda yapılan sözleşmeler varsa, bu sözleşme
hükümleri de tatbik olunur. Sosyal Güvenlik Kurumlarına yükümlülerce sigorta primleri döviz veya Türk lirası
olarak ödenebilir. Hak sahiplerine tediyeler ise bu kurumlar tarafından Türk lirası olarak yapılır.
Bölge İçi Toplum Hizmetleri İçin Müracaat Mercii

(SBUY) Madde 22
Bölgede faaliyette bulunan Kullanıcılar ile bunlara yardımcı hizmetleri verenler, gerek duydukları elektrik, su,
gaz, akaryakıt gibi ihtiyaçlarının karşılanması, haberleşme hizmetlerinin sağlanması, ulaşım ve toplu taşıma
hizmetlerinin yapılması, iş yerlerinin veya civarlarının temizlenmesi ve temizlikle ilgili aksaklıkların
giderilmesi, sağlık sorunlarının çözümlenmesi, iş kazası ve hastalık hallerinde ilk yardım müdahalesi ile
cankurtaran araç ve gereçlerinin temini gibi hizmetlerin ücreti mukabilinde yerine getirilmesi için, B.K.İ. veya
İşletici yetkililerine müracaat ederler.
Bölge Müdürlüğü anılan hizmetlerin B.K.İ. veya İşletici veya diğer kuruluşlar tarafından iyi ve yeterli şekilde
temini için gerekli denetim ve gözetimi yapar ve yazılı talimatlarıyla uyarılarda bulunur.
Defter ve Kayıtların Tutulması ile Bölge İşlemlerinin Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla Yapılması
(SBUY) Madde 23
Serbest Bölgede faaliyet gösteren Kullanıcılar, genel esaslar çerçevesinde gelir ve kurumlar vergisi
mükellefiyeti tesis ettirerek, Vergi Usul Kanununun defter tutma ile belge ve kayıt düzenine ilişkin hükümlerine
uymak zorundadır.
Kullanıcılar, bu Yönetmelik hükümleri kapsamında Serbest Bölgede gerçekleştirdikleri faaliyetlerini bilgisayar

veri işleme tekniği yoluyla yapar. Bu konudaki uygulamanın zamanlaması ve kapsamı hakkındaki hususlar
Genel Müdürlükçe çıkarılacak tebliğ/genelgelerle düzenlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İşletici veya Bölge Kurucu ve İşleticisi
İşletici veya B.K.İ. ile İşletme veya Kuruluş ve İşletme Sözleşmeleri

(SBUY) Madde 24
Bölge, Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararına dayanılarak kurulan bir şirket tarafından "İşletme
Sözleşmesi" çerçevesinde işletilebilir ya da Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararına dayanılarak
kurulan bir şirketle "Kuruluş ve İşletme Sözleşmesi" imzalanarak kurulabilir ve işletilebilir.
Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerden; birinci durumda yapılan sözleşmeye "İşletme Sözleşmesi", yetki alan
şirkete "Bölge İşleticisi"; ikinci durumda yapılan sözleşmeye "Kuruluş ve İşletme Sözleşmesi", yetki alan
şirkete ise "Bölge Kurucu ve İşleticisi" -B.K.İ.- denilir.
İşletici veya B.K.İ.' nin çalışma esaslarını düzenleyen sözleşmelerde; bu şirketlerin Yönetmelikte belirtilen mali
ve idari yükümlülükleriyle birlikte, yönetim ve denetimlerine ilişkin esaslar da yer alır.
İşletici veya B.K.İ.' nin Mali, İdari ve Hizmet Yükümlülükleri

(SBUY) Madde 25
İşletici veya B.K.İ.' nin mali, idari ve hizmet yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:
a) Serbest Bölge olarak belirlenen Hazineye veya kamu kuruluşlarına ait arazinin, Müsteşarlık tarafından
İşleticiye veya B.K.İ.’ ye İşletme veya Kuruluş ve İşletme Sözleşmesi imzalanmak suretiyle tahsisi halinde,
İşletici veya B.K.İ’ nin yükümlülükleri sözleşmede belirlenir. Bölgedeki Hazineye ait binalar ile Kullanıcılar
tarafından inşa ettirilen ve bilahare “Faaliyet Ruhsatı” süresinin sona ermesiyle mülkiyeti kendiliğinden
Hazineye geçen bina ve tesislerin işletilmesinin İşleticinin veya B.K.İ.’ nin kullanımına bırakılması halinde,
kiralamaya ilişkin özel ve genel şartların kapsamı Genel Müdürlük ile İşletici veya B.K.İ. arasında yapılan
sözleşmede ayrıntılı olarak hüküm altına alınır. Bölgede bina ve tesis yapıp bilahare “Faaliyet Ruhsatı” süreleri
dolan Kullanıcıların, talepte bulunmaları halinde, faaliyet ruhsatlarını da yenilemiş olmaları kaydıyla aynı bina
ve tesisler, İşletici veya B.K.İ tarafından kendilerine tercihli olarak kiralanır.
b) B.K.İ.; Bölge Müdürlüğü, Güvenlik ve Gümrük birimleriyle ihtiyaç duyulan diğer birimler için inşa edeceği
bina veya binalardan inşaat bedeli ve kira talep etmez. Ancak, Bölgenin Hazine arazisi veya bir kamu
kuruluşuna ait arazide kurulması halinde; altyapı için gerekli giriş-çıkış kapı ve yollar, iç yollar, yeşil sahalar,
Bölge Müdürlüğü, Güvenlik, Gümrük birimleriyle diğer idari bina ve tesislerin bulunduğu alanlar ve elektrik,
su ve doğal gaz gibi altyapı hizmetlerinin dağıtımında kullanılan araziler için B.K.İ.' nin kira ödeme
yükümlülüğü bulunmamaktadır.
c) İşletici veya B.K.İ., İşletme veya Kuruluş ve İşletme Sözleşmesiyle işletmesine bırakılan Bölge alanlarındaki
altyapı tesislerinin ziya ve hasarlarından doğan bakım ve onarımı karşılamakla yükümlüdürler.
326
d) İşletici veya B.K.İ. Yönetmelikle belirtilen görevlerle birlikte Müsteşarlık ile arasında akdedilen İşletme
veya Kuruluş ve İşletme Sözleşmesinde öngörülen diğer iş ve hizmetleri de yerine getirmekle yükümlüdür.
İşletici veya B.K.İ.' nin Yetki ve Görevleri

(SBUY) Madde 26
İşletici ve B.K.İ.' nin yetki ve görevleri aşağıda belirtilmiştir:
a) İşletici veya B.K.İ. olarak Müsteşarlık ile akdettiği "İşletme" veya "Kuruluş ve İşletme Sözleşmesi"
hükümleri doğrultusunda Bölgeyi işletmek. Altyapının kamu tarafından yapılmayacağının sözleşmede
belirtilmesi halinde, Bölgenin altyapı tesislerini inşa etmek ve parselasyon planına göre inşaat alanlarını yeterli
sayıda Kullanıcıya kiralamak ve/veya satmak,
b) İşletme veya Kuruluş ve İşletme Sözleşmesinde yer alan esaslar çerçevesinde, Kullanıcıların faaliyetleriyle
ilgili müracaatlarını kabul etmek ve Kullanıcılarla, iskele, arazi, depo, ambar, hangar ve antrepoların
işletilmesine yönelik "Kira Sözleşmeleri" ve Kullanıcıların Bölge içinde talep edecekleri gemi, liman ve diğer
hizmetlerin yapılması veya kendi sorumluluğunda yaptırılmasını temin edecek "Hizmet Sözleşmelerini"
düzenlemek ve birer örneklerinin gönderildiği Bölge Müdürlüğünce üç işgünü içinde reddedilmeyen kira
sözleşmelerini akdetmek, reddedilenleri müracaatçılara bildirmek ve akdedilen sözleşmelere istinaden de ücret
ve kiralar ile depozitoları peşin olarak tahsil etmek,
c) Kullanıcılarla akdedilen sözleşmelerde; kiralanan parsellerde ve diğer yerlerde emniyet ve sağlık

önlemlerinin alınmasına imkân veren, izin alınmaksızın herhangi bir değişiklik yapılmasını engelleyen, depo,
ambar, hangar ve antrepolarda ve diğer yerlerde Bölge ile ilgili mevzuatta belirtilen veya tebliğ ya da
genelgelerle duyurulan çalışma şekil ve hususlarının dışına çıkılmasını önleyen ve dolayısıyla Bölge düzeninin
titizlikle korunmasını sağlayan hükümlere yer vermek,
d) Bölge Müdürlüğü, liman, hava meydanı, gümrük, güvenlik teşkilatları ve diğer kamu birimlerine
Kullanıcılar tarafından verilmesi gereken bilgi ve belgelerin zamanında temin edilememesi durumunda, ilgili
birimlerin taleplerine istinaden gerekli koordinasyonu sağlayarak söz konusu bilgi ve belgelerin teminine
yardımcı olmak,
e) Elektrik, su, gaz ve akaryakıt teminine ve haberleşme hizmetlerini kesintisiz sağlamaya yönelik tedbirleri
almak ve ilgili kamu ve özel kuruluşlarla bu konuda koordinasyonu sağlayarak ücretlerin tahsili ve ilgili
birimlere tediyesini sağlayıcı düzenlemeler yapmak,
f) Bölgede yangın tehlikelerine karşı, Kullanıcıların kiraladığı tüm tesis ve binaların sigortasını yaptırtmak,
yangın önleme ve su boşaltma ekipmanları ile yeterli ölçüde itfaiye araç ve gereçlerinin hazır bulundurulması,
genel güvenlik önlemlerinin aldırılması, iş ve diğer kazalarda yaralanma veya ani hastalanma hallerinde
gerekecek ilk müdahale, yardım ve cankurtaran teşkilatının kurulması hususlarında yerel kamu kuruluşlarıyla
gerekli koordinasyonu sağlamak,
g) Bölgenin alt ve üstyapılarına zarar verenleri tespit etmek ve bu zararları tazmin ettirmek,
h) Bölge içinde ihtiyaç duyulan ulaşım ve taşıma taleplerini karşılamak, planlanan park ve yeşil alanları
oluşturmak, bakım ve korunmalarını sağlamak, umumun ihtiyaçlarına CEVAP verecek lokanta, kafeterya, büfe
ve benzeri yerleri organize etmek, işletmek veya işlettirmek ve sahanın tüm temizlik ve genel sağlık konularını
çözümlemek.
Kullanıcılar ile İlişkiler

(SBUY) Madde 27
Kullanıcılar, Bölgedeki faaliyetleri dolayısıyla yapılmasını istedikleri işlerle ilgili olarak "Serbest Bölge İşlem
Forumu’nu doldurarak Bölge Müdürlüğü'ne vermek ve Özel Hesaba ödenmesi gereken ücreti bölge gelirlerinin
toplanması amacıyla açılmış olan özel hesabın bulunduğu bankalara ödeyip, aldıkları iki makbuz kopyasından
birini Bölge Müdürlüğüne verilen "Serbest Bölge İşlem Formu" nüshasına ekleyerek İşletici veya B.K.İ.
yetkililerine teslim etmek suretiyle, müracaatlarını yaparlar. Özel Hesap’a ödeme olmadığı hallerde "Serbest
Bölge İşlem Forumu’nun kalan nüshalarının Bölge Müdürlüğünden alınıp, İşletici veya B.K.İ. yetkililerine
verilmesiyle müracaat işlemi tamamlanır.
"Serbest Bölge İşlem Formu", Kullanıcı ile İşletici veya B.K.İ. arasındaki iş ilişkisini belirtilen, hizmet
sözleşmesi niteliğine haiz olup, İşletici veya B.K.İ. yetkililerince bu formun imzalanarak bir nüshasının
Kullanıcıya verilmesiyle sözleşme akdedilmiş olur.
Kullanıcılar, Bölgeye gelen ve giden veya Bölgede bulunan mallar için ihtiyaç duydukları yükleme, boşaltma,
taşıma, istifleme ve diğer hizmetlerini ücreti karşılığında İşleticiye veya B.K.İ.' ne yaptırırlar. Kullanıcıların
Bölgedeki faaliyetleri nedeniyle ihtiyaç duydukları araç, gereç ve ekipmanları İşletici veya B.K.İ.
sağlayamadığı takdirde Kullanıcılar, Bölge Müdürlüğünün izni ve İşletici veya B.K.İ.' nin koordinasyonu
dahilinde, aynı Bölgede faaliyette bulunan diğer Kullanıcılardan da temin edebilirler. İşletici veya B.K.İ. bu
327
hizmetlerden dolayı Kullanıcıya bizzat yaptığı koordinasyon hizmeti karşılığında koordinasyon ücreti dışında
başka ücret talep edemez.
Kullanıcının "Serbest Bölge İşlem Formu", kamu veya özel bir kuruluş tarafından yerine getirilmesi gereken
bir hizmet talebini kapsıyorsa, özel kuruluş tarafından yerine getirilecek işler için Bölge Müdürlüğünden ön
izin alınmak kaydıyla, hizmet ücretinin İşletici veya B.K.İ. veznesine ödenmesi ve alınan iki makbuz
kopyasından birinin Bölge Müdürlüğünden getirilen "Serbest Bölge İşlem Formu" nüshasına eklenmek üzere,
İşletici veya B.K.İ. yetkilisine verilir.
İşletici veya B.K.İ. tarafından yürütülen hizmetlere ilişkin tarifeler ve esaslar Genel Müdürlük
tarafından belirlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Gümrük ve Vergi Muafiyeti ile Teşvikler
Gümrük Muafiyeti
(SBUY) Madde 28- 29- (Mülga: RG-03/05/2005-25804)
ÜÇÜNCÜ KISIM
Bölgedeki Mallar, Kira ve Hizmet Sözleşmeleri ve Tarifeler
BİRİNCİ BÖLÜM
İhraç ve İthal Olunan Mallar ve Transit Mal Taşımacılığı
İhraç Edilen Mallar

(SBUY) Madde 30
Türkiye'den Bölgeye sevk edilen mallar, dış ticaret rejimine tabi tutulur ve bu rejime göre ihraç edilmiş sayılır.
Bölge ile diğer ülkeler ve Serbest Bölgeler arasında dış ticaret rejimi uygulanmaz. Bölgeden yurtdışına mal
gönderilmesi ve hizmet verilmesi serbesttir.
Bölgeden yurtdışına ve Türkiye’ye daha ileri derecede işlem görmek üzere mal gönderilebilir.
Bir parti olarak toplam fatura bedeli 5.000 ABD doları veya karşılığı Türk lirasını geçmemek üzere Bölge
Müdürlüğü veya Bölge Müdürlüğü onayı ile İşletici, B.K.İ. ya da Kullanıcı tarafından Bölgeye getirilen
Türkiye çıkışlı mallar, isteğe bağlı olarak ihracat işlemine tabi tutulmayabilir.
Serbest Bölgeler, Avrupa Birliği’ne tam üyeliğin gerçekleşeceği tarihe kadar, gümrük rejimleri açısından
Türkiye Gümrük Bölgesi dışında, menşe hükümlerinin uygulanması bakımından ise Türkiye Gümrük Bölgesi
sayılır.
Bölgelerden çıkartılan mallara ilişkin menşe ve statü belgeleri Gümrük Mevzuatı ile uluslararası anlaşma
hükümleri çerçevesinde, üyelik şartı aranmaksızın mevzuatın öngördüğü mercilerce düzenlenir ve onaylanır.
Bu belgeler Serbest Bölge Gümrük İdarelerince vize edilir.
İthal Edilen Mallar ve Transit/Aktarma Mal Taşımacılığı

(SBUY) Madde 31
Bölgeden, Türkiye'ye sevk edilen mallar dış ticaret rejimine tabi tutulur ve bu rejime göre ithal edilmiş sayılır.
Bölge ile diğer ülkeler ve Serbest Bölgeler arasında dış ticaret rejimi uygulanmaz.
Transit/Aktarma taşımaya tabi malların Bölgeye giriş ve çıkışı Bölge Müdürlüğünün izniyle yapılır.
Yabancı bir memleketten başka bir yabancı memlekete veya Türkiye'den yabancı bir memlekete gitmek ya da
yabancı bir memleketten Türkiye'ye gelmek üzere Bölgeden geçen/geçirilen eşya, Bölgede "Transit" halinde
sayılır. Transit olarak geçen/geçirilen eşyanın, Serbest Bölgede aktarma edilmesi, karaya çıkarılması veya bir
süre kalması transit halini değiştirmez.
Yabancı bir ülkeden deniz, hava, demiryolu ve karayoluyla Serbest Bölge limanına getirilen eşyanın, deniz
yoluyla yabancı bir limana veya diğer bir Serbest Bölge limanına sevki "Aktarma" sayılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Bölgeye Mal Giriş ve Çıkışı
Bölgeye Getirilmesi Yasak Olan veya Özel Düzenek/Yapı Gerektiren Mallar

(SBUY) Madde 32
Ateşli silahlar ve bunların mühimmatının, radyoaktif maddelerin, tehlikeli ve zehirli atıklar ile Müsteşarlıkça
belirlenen diğer malların Bölgelere getirilmesi yasaktır.
Parlayıcı, patlayıcı, yanıcı, yanmayı artırıcı veya bir arada bulunduğu mallar için tehlikeli olan maddeler özel
düzenek veya yapıların bulunması şartıyla bölgelere getirilebilir.
328
Uyuşturucu maddeler, psikotrop maddeler ve bunlarla ilgili kimyasal maddeler ile bunların müstahzarlarının
serbest bölgelere giriş ve çıkışı Sağlık Bakanlığının uyguladığı ulusal ve uluslararası mevzuat hükümlerine
tabidir.
Malların Bölgeye Girişi ve Çıkışı

(SBUY) Madde 33
Malların Bölgeye girişi ve çıkışı ile ilgili usul ve esaslar Genel Müdürlükçe çıkarılacak genelge/tebliğlerle
düzenlenir.
Bölge ile Diğer Varış Yerleri Arası Mal Akımı

(SBUY) Madde 34
Serbest Bölge adresli olduğu halde herhangi bir nedenle Bölgeye dahil olmayan bir yere boşaltılan mallar veya
Bölgeye ait olmayan bir varış yerine adres edilmiş, fakat Bölgeye dahil bir yere boşaltılan mallar, adres
edildikleri varış yerlerine Gümrük İdaresinin gözetim ve denetimi altında en seri şekilde gönderilir. Ancak
Bölge adres verilerek gönderilen mallar en kısa zamanda Serbest Bölgeye intikal ettirilir. Ancak, serbest bölge
adresli malların Bölgeye gelip, yer olmaması nedeniyle Gümrük antreposuna veya bir başka yere depolanması
halinde, geçici kabulle yurtiçine satıldığında veya sair şekilde yurtiçine sokulduğunda ya da yurtdışına
gönderildiğinde bu mallar serbest bölge hükümlerine tabi olur. Bölge depolarının yeterli olmasıyla bu
uygulamaya son verilir.
Bölge içerisindeki eşyanın yükleme, boşaltma, nakletme ve sair işlemleri için gerekli ekipman, araç ve
gereçlerin geçici olarak Bölgeye sokulmasına, Bölge Müdürlüğünün yazılı talebi doğrultusunda, Gümrük
Muhafaza Müdürlüğünce tutulan "Giriş-Çıkış Defteri “ne kaydı suretiyle Gümrük İdaresince izin verilir.
Serbest Bölge adresli veya çıkışlı olup, deniz yoluyla gelen veya giden eşyanın, Bölgenin denize rıhtımı
olmaması veya limanı olmasına rağmen yakın bir limandan getirilmesi veya götürülmesi durumunda Bölge ile
olan bağlantısı, Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğünce tescilli ve Bölge Müdürlüğünce tanzim ve tescilli
"Serbest Bölge İşlem Forumu’na istinaden ve "Transit Beyannamesi" düzenlenmesine gerek kalmadan,
Gümrük İdaresince görevlendirilecek memurun refakatinde gemiden doğrudan Bölgeye alınmasıyla veya
Bölgeden gemiye götürülmesiyle sağlanır. Geminin bulunduğu yer ile Bölge arasındaki koridor, Serbest Bölge
olarak addedilir. Bir Serbest Bölgenin fiziki olarak ayrılmış olan kısımları arasındaki mal sevkiyatı gümrük
gözetiminde yapılır.
Havaalanları içi veya sınırındaki serbest bölgelere havayoluyla gelen-giden tehlikeli maddelerin özel kaplar
içerisinde getirilerek apronda bekletilmeksizin hazır bulundurulacak araçlar ile Serbest Bölge hava aracına
aktarılması için B.K.İ. veya İşletici, Havaalanı ve Gümrük İdareleri ile gerekli koordinasyonu sağlar.
Malların Satılması veya Devri

(SBUY) Madde 35
Kullanıcılar, Bölgeden yurtdışına veya Türkiye'ye toptan satış yaparlar. Kullanıcılar ve Bölgede depo kiralayan
firmalar, Bölge Müdürlüğüne yazılı olarak bildirmek kaydıyla, aynı Bölgedeki diğer Kullanıcılara toptan satış
yapabilir veya mallarını toptan devredebilirler.
Bölgedeki Mallardan Sorumluluk

(SBUY) Madde 36
Bölgede faaliyette bulunan Kullanıcılar, mallarındaki kayıp ya da sayı, çeşit ve ağırlık bakımından meydana
gelen noksanlık ile mal kalitesindeki değişikliklerden dolayı Bölge Müdürlüğüne karşı sorumludurlar.
Kullanıcılar, malların tabiatından ileri gelen bir kayıp ve noksanlığın varlığını veya mücbir sebepten dolayı bu
farklılığın doğduğunu kanıtlamaları halinde bu sorumluluk ortadan kalkar.
Bölgedeki mallarda; normal işlemler, tabii aşınma, fire veya benzeri nedenler dışında, bir eksikliğin veya sebebi
açıklanamayan bir fazlalığın tespit edilmesi halinde, ilgili Kullanıcı, İşletici veya B.K.İ. bu durumu Bölge
Müdürlüğüne yazılı olarak bildirir ve gerekli yükümlülükleri yerine getirir.
İmha Edilmesi Gerekli Olan Mallar ve Atıklar

(SBUY) Madde 37
Kullanım süresinin dolması, eskime, bozulma, çürüme vb. nedenlerle bölge dışına çıkarılması gerektiği veya
diğer kullanıcıların mallarına zarar verici olduğu ya da sağlık kurallarıyla bağdaşmadığı Bölge Müdürlüğü’nce
tespit edilen malların bölgede veya bölge dışında imhasına Bölge Müdürlüğü başkanlığında, Gümrük ve
Gümrük Muhafaza Müdürlükleri, Çevre Bakanlığı ile İşletici veya B.K.İ. yetkilileri ve gerektiğinde Bölge
Müdürlüğünce tayin edilecek ve mallar üzerinde ihtisası olan bir eksperin de bulunduğu komisyon tarafından
karar verilir.
Komisyon tarafından imhasına karar verilen bu malların imhası Bölge Müdürlüğünce kullanıcıdan yazılı olarak
talep edilir. Bu talebin, tebliğ edildiği tarihten itibaren 24 saat içinde yerine getirilmeye başlanılması esastır.
329
Malların imha işlemine kullanıcı tarafından başlanılmaması halinde, imha işlemi İşletici veya B.K.İ. tarafından
yürütülür. Yapılan tüm masraflar için kullanıcıya rücu edilir, yapılan masrafların kullanıcı tarafından
ödenmemesi halinde Yönetmeliğin 14/a maddesine göre kullanıcının ticari işlemleri durdurulur.
Bölge içerisinde imha yeri bulunmaması durumunda bu mallar imha edilmek üzere İşletici veya B.K.İ.’ nce,
veya kullanıcı tarafından Gümrük İdaresi görevlilerinin gözetimi altında ayniyat kontrolü yapılmak suretiyle
bölge dışındaki temizlik hizmetiyle ilgili kamu görevlilerine veya bu işi yapan özel kişilere imha edilmek üzere
teslim edilir. İmha edilen mallar kullanıcının envanter kayıtlarından silinir.
Bölgedeki faaliyetler sonucu ortaya çıkan atıkların bölge dışına çıkarılmasına, Bölge Müdürlüğü’nün
başkanlığında Gümrük ve Gümrük Muhafaza Müdürlükleri, Çevre Bakanlığı, İşletici veya B.K.İ.
temsilcilerinden oluşturulan bir komisyon tarafından karar verilir. Bölgeden çıkarılmaları uygun görülen atıklar
(kap, ambalaj maddeleri, hurdalar, çöpler, evsel nitelikli atıklar vb.) İşletici veya B.K.İ. yetkililerince, Gümrük
İdaresi görevlilerinin gözetimi altında bölge dışındaki temizlik hizmetleriyle görevli kamu görevlilerine veya
bu işi yapan özel kişilere teslim edilir. Şayet bu yetkililerce, atıkların bölgeden uzaklaştırılması için bir ücret
talep edilirse, bu ücretler ilgili kullanıcılar tarafından ödenir. Söz konusu maddelerin imhasının gerekli olması
halinde yukarıdaki fıkralarda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde imha işlemi gerçekleştirilir.
Limanı olan ve/veya tersane işletmeciliği bulunan bölgelerde gemilerden atıkların alınması ve bertaraf edilmesi
Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri gereğince yapılır.
Tehlikeli atıklar ise tehlikeli atıkların kontrolüne ilişkin mevzuat hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur.
Terk Edilmiş ve Dağınık Mallar

(SBUY) Madde 38
Bölgede, hiçbir Kullanıcıya ait olmayan parsellere bırakılmış veya terk edilmiş mallar, Bölge Müdürlüğünün
gözetim ve denetimi altında İşletici veya B.K.İ. tarafından toplatılarak, bu konuda tutulacak kayıt defterine
işlenir ve Yönetmeliğin 52'nci maddesine göre tasfiye edilir.
Yükleme, boşaltma, taşıma ve sair işlemler esnasında ambalajlarından dağılmış, dökülmüş ve tekrar
ambalajlanmasından sonra arta kalan sahibi belli dağınık mallar, İşletici veya B.K.İ. tarafından, toplama,
süpürme ve tekrar ambalajlama masrafları Kullanıcı tarafından ödendiği takdirde, sahiplerine teslim edilir. Aksi
halde terk edilmiş mal işlemine tabi tutulur.
Hasarlı Mallar
(SBUY) Madde 39
Gerek Bölgeye sokulurken veya Bölgeden çıkartılırken ve gerekse Bölge içinde işleme tabi tutulurken, hasarlı
ambalajda bulunduğu veya kurcalanmış olduğu tespit edilen şüpheli mallar için Bölge Müdürlüğünce, İşletici
veya B.K.İ.' nin yükleme boşaltma işlerini yapan kişi veya kuruluş yetkilileri ile gemi kaptanı, acenta ve
nakliyecinin veya temsilcilerinin bulunduğu üç kişilik bir komisyon oluşturularak, mallar sınıflandırılır, sayılır
veya tartılır ve tekrar ambalajlanır. Bu komisyona, malların nakliye sigortasını yapan sigortacı veya temsilcisi
de katılabilir. Durum, bir tutanakla tespit edilerek, Bölge Müdürlüğüne bildirilir. Tutanakta, mallarda tespit
edilen fazlalık veya eksiklikler belirlenir. Eksiklik veya fazlalık durumunda, duruma göre gemi kaptanı, acenta,
nakliyeci veya kullanıcı, Yönetmeliğin 36'ncı maddesi hükümleri gereğince sorumlu tutulur. Sahipsiz mallar,
terk edilmiş mallar olarak addedilir ve 38’inci madde hükmüne göre işleme tabi tutulurlar.
DÖRDÜNCÜ KISIM
(Değişik kısım başlığı:RG-22/4/2010-27560)
Özel Hesap, Serbest Bölge Gelirleri, Kira Sözleşmeleri
(Değişik bölüm başlığı:RG-22/4/2010-27560)
BİRİNCİ BÖLÜM
Özel Hesap ve Serbest Bölge Gelirleri
Özel Hesap
(SBUY) Madde 40
Özel hesap gelirleri için Müsteşarlık tarafından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde, Türk lirası,
ABD doları veya diğer dövizler cinsinden Genel Müdürlük ve her Bölge Müdürlüğü adına ana hesaplar açtırılır.
Ayrıca, Genel Müdürlükçe merkezdeki, bölge müdürlüklerince bölgelerdeki kamu bankaları öncelikli olmak
üzere bankalarda, bölgede banka bulunmaması halinde bölgeye en yakın mahalde bulunan bankalarda Türk
lirası, ABD doları veya diğer dövizler cinsinden her gelir kalemi için özel hesaba ait tali ve gerektiği takdirde
geçici hesaplar açtırılır.
Bölgelerdeki ilgili banka şubelerince yapılan tahsilattan, İşletici veya B.K.İ.’ lere Kanunun 7 nci maddesi
kapsamında sözleşmeler gereği günlük olarak yapılan gelir payı aktarmaları ile Kanunun Geçici 4 üncü maddesi
gereğince gelir payı ödenen Serbest Bölgelerde B.K.İ.’ lerin işletme sözleşmelerindeki gelir payı kayıplarının
karşılanması amacıyla Bölge Müdürlüklerince aylık olarak Yurt dışından bölgeye getirilen malların CIF değeri
üzerinden binde 1, bölgeden Türkiye'ye çıkarılan malların FOB değeri üzerinden binde 9 oranına tekabül eden
330
işlemler üzerinden hesaplanan tutarların, ilgili hesaptan bir sonraki ay sonuna kadar aktarmaları yapıldıktan
sonra bakiye tutarlar beş iş günü içerisinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki hesaplara aktarılır.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hesaplarında toplanan tutarlardan, Genel Müdürlük talimatına istinaden
ilgili Bölge Müdürlüğü hesaplarından gelir payları aktarımı karşılanamayan tutarların ilgili B.K.İ.’ lere yapılan
aktarmaları ile diğer iadeler düşüldükten sonra kalan tutar, yeni bir talimata gerek kalmaksızın Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankasınca hafta sonları itibarıyla Müsteşarlık merkez ödemelerini yapan merkez
saymanlığı hesabına, döviz cinsi gelirler için bankanın döviz alış kuru esas alınarak yapılacak dönüştürme
işlemi sonucunda Türk Lirası olarak yatırılır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca aylık olarak hazırlanan
Özel Hesap vaziyet cetvelleri Müsteşarlığa gönderilir.
Merkez saymanlık hesabına yatırılan meblağın tamamı bütçeye gelir kaydedilir.
Serbest Bölge Gelirleri ve Tahsilat Yapılmayacak Haller

(SBUY) Madde 41
Özel hesabın gelirleri ile bu hesaba tahsilat yapılmayacak haller aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
a) Kanunun 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Ruhsatlar ve izin belgeleri karşılığı tahsil
edilecek ücretler:
1) Faaliyet Ruhsatı almak için Genel Müdürlüğe yapılacak müracaatlarda alınacak Faaliyet Ruhsatı
müracaat ücretleri peşin olarak özel hesaba yatırılır.
2) Faaliyet Ruhsatının kaybedilmesi, yıpranması ve diğer nedenlerle yeniden düzenlenmesi halinde
alınacak ücretler peşin olarak özel hesaba yatırılır.
3) Açık Alan Kullanma Belgesi almak için Bölge Müdürlüğüne yapılacak müracaatlarda alınacak
ücretler peşin olarak özel hesaba yatırılır.
4) Depo Kullanma Belgesi almak için Bölge Müdürlüğüne yapılacak müracaatlarda alınacak ücretler
peşin olarak özel hesaba yatırılır.
5) Giriş İzin Belgesinin düzenlenmesi karşılığında alınacak ücretler ile bu belgenin ve Özel İzin
Belgesinin kaybedilmesi nedeniyle yeniden düzenlenmesi durumunda alınacak ücretler peşin olarak özel
hesaba yatırılır.
b) Bölgelerdeki Mal Hareketleri ile Fason İmalat, Bakım Onarım ve İleri Derecede İşçilik Faaliyetlerine İlişkin
Özel Hesap Ücretlerine Yönelik Hükümler:
1) İmalatçı Kullanıcılar ile 6/2/2004 öncesi Faaliyet Ruhsatı alan Kullanıcılar tarafından gerçekleştirilecek mal
hareketlerinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Yurtdışından bölgeye getirilen malların CIF değeri üzerinden binde 1, Bölgeden Türkiye’ye
çıkarılan malların FOB değerleri üzerinden binde 9 oranında Özel Hesap Ücreti alınır.
b) Bölge içi mal satışlarından, imha/tasfiye veya lisanslı bertaraf tesislerine teslim edilmek üzere
Bölgeden çıkarılan ve tahlil/numune amacıyla bedelsiz olarak getirilen veya götürülen mallardan, Özel Hesap
Ücreti alınmaz.
c) Kapalı alan inşaatının tamamlanması, ek yatırım yapılması, üretim konusunda Faaliyet Ruhsatı
sahibi Kullanıcıların üretimde kullanacakları yatırım mallarının girişi, makine ve teçhizatın yenilenmesine
ilişkin mal girişleri veya kapasite artırımına yönelik yeni makine, teçhizat ve ofis makineleri girişi yatırım ve
tesis safhasında yapılan mal girişi olarak kabul edilir. Yatırım ve tesis safhasında kullanılmak üzere veya tevsi
ve kapasite artırmak amacıyla yurtdışından veya Bölge içinden satın alınan bu mallardan Özel Hesap Ücreti
alınmaz. Yatırım ve tesis kapsamında Özel Hesap açısından mal girişlerine ilişkin denetim Bölge
Müdürlüğünce yapılır.
d) Yatırım ve tesis safhasında veya tevsi ve kapasite artırmak amacıyla, yurtdışından Bölgeye getirilen
malların ticarete konu edilerek, bunların Bölgeden yurtdışına çıkarılması, Bölge içinde başka bir Kullanıcıya
satılması veya başka bir Serbest Bölgeye gönderilmesi durumunda satış bedeli üzerinden binde 1, Türkiye’ye
çıkışı halinde ise faturada yer alan FOB satış bedeli üzerinden alınacak binde 1 Özel Hesap Ücretini müteakip
aynı bedel üzerinden binde 9 oranında Özel Hesap Ücreti alınır.
e) Bölgedeki bina, tesis ve demirbaşların bakım-onarım veya tamirinde kullanılmak üzere
Kullanıcının kendisine ait olmayan ve yurtdışından bölgelere geçici olarak getirilen araç, gereç ve ekipmanların
58 inci maddede belirtilen 12 aylık süre içerisinde bölge dışına çıkarılmaması halinde bu malların CIF değeri
üzerinden binde 1 oranında Özel Hesap Ücreti alınır.
f) Sergilenmek, fuarlarda teşhir edilmek üzere bölgeden Türkiye’ye geçici olarak mal gönderilmesi,
yurt içinden getirilen bir malın evsafına uygun olmaması veya bozuk çıkması gibi nedenlerle değiştirilmek ya
da tamir edilmek üzere mahrecine iade edilmesi halinde Özel Hesap Ücreti alınmaz. Ancak 58 inci madde
gereğince Türkiye’ye çıkarılacak mallardan binde 9 oranında teminat alınır. Söz konusu malların 12 ay
içerisinde bölgeye getirilmemesi halinde, bu teminatlar çözülerek Özel Hesaba gelir kaydedilir.
g) Özel Hesap Ücreti ödenerek yurtdışından bölgeye getirilen bir malın evsafına uygun olmaması
veya bozuk çıkması gibi nedenlerle kesin olarak mahrecine iade edilmesi halinde, alınmış olan Özel Hesap
Ücreti Kullanıcının bir sonraki işleminde mahsup edilir. Mahsup edilememesi halinde kanuni süresi içerisinde
iade edilir. Söz konusu malın mahrecine kesin olarak iade edilmeyip değiştirilmesi veya tamir görmesi
sonrasında Bölgeye geri getirilmesi durumunda Özel Hesap Ücreti alınmaz.
331
h) Sergilenmek, fuarlarda teşhir edilmek üzere bölgeden yurtdışına geçici olarak gönderilen malın
Bölgeye geri getirilmesi durumunda Özel Hesap Ücreti alınmaz.
i) Bölgeden yurtdışına veya yurtiçine satılan malın herhangi bir nedenle kesin olarak iade edilmesi
durumunda Özel Hesap Ücreti alınmaz. Özel Hesap Ücreti alınmış ise Kullanıcının bir sonraki işleminde
mahsup edilir. Mahsup edilememesi halinde kanuni süresi içerisinde iade edilir.
2) 6/2/2004 tarihinden sonra Faaliyet Ruhsatı alan imalatçı Kullanıcıların dışındaki Kullanıcılar ile bu tarihten
önce ruhsat almış olup da 6/2/2004 tarihinden sonra Faaliyet Ruhsatı süresini uzatan imalatçı Kullanıcılar
dışındaki Kullanıcılar tarafından gerçekleştirilecek mal hareketlerinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Bu Kullanıcılar tarafından, yurtdışından bölgeye getirilen ve/veya bölgeden Türkiye'ye çıkarılan
mallardan Özel Hesap Ücreti alınmaz.
b) Bu Kullanıcılar tarafından, yatırım ve tesis safhasında veya tevsi ve kapasite artırmak amacıyla
getirilenler de dahil olmak üzere yurtdışından getirilerek bölge içinde satılan malların CIF değeri üzerinden
binde 1 oranında Özel Hesap Ücreti alınır.
3) Hem üretim hem de 6/2/2004 tarihinden sonra alım-satım ruhsatı alan Kullanıcılar tarafından
gerçekleştirilecek mal hareketlerinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Üretim ruhsatı kapsamında Türkiye’den veya yurt dışından getirdiği mallardan ürettiği ürünlerini
kendi bünyesinde bulunan alım-satım ruhsatı kapsamına devretmesi ve alım-satım ruhsatı kapsamında yurt
içine satması halinde, yurt içine satılan malların FOB değerleri üzerinden binde 9 oranında Özel Hesap Ücreti
alınır.
b) Alım-satım ruhsatı kapsamında binde 1 oranında ücret ödemeden yurt dışından getirdiği malı, kendi
bünyesinde bulunan üretim ruhsatı kapsamına devretmesi halinde, bu malların CIF değeri üzerinden binde 1
oranında Özel Hesap Ücreti alınır.
4) Fason imalat ile bakım-onarım faaliyetleri ve ileri derecede işçilik işlemlerinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Kullanıcının kendisine ait olan mallar için bölge dışında fason imalat veya ileri derecede işçilik
işlemleri yaptırması halinde bu işlemlerden katma değer üzerinden binde 1 oranında Özel Hesap Ücreti alınır.
Ancak 58 inci madde gereğince Türkiye’ye çıkarılacak mallardan binde 9 oranında teminat alınır. Teminat
alınan malların 12 ay içerisinde bölgeye getirilmemesi halinde bu teminatlar çözülerek Özel Hesaba gelir
kaydedilir.
b) Kullanıcının kendisine ait olmayan, fason imalat, bakım-onarım faaliyetleri ve ileri derecede işçilik
işlemleri amacıyla bölgeye geçici olarak getirdiği malların bölgeye giriş ve çıkışında Özel Hesap Ücreti
alınmaz. Söz konusu malların bölgede işçilik gördükten sonra bölgeden nihai çıkışında bölgede yaratılan katma
değer üzerinden binde 1 oranında Özel Hesap Ücreti alınır. Ancak belirtilen kapsamdaki mallardan
kullanıcıların yurtdışından getirerek fason imalat, bakım-onarım faaliyetleri ve ileri derecede işçilik işlemleri
için Türkiye’ye çıkaracağı mallardan 58 inci madde gereğince binde 9 oranında teminat alınır. Teminat alınan
malların 12 ay içerisinde bölgeye getirilmemesi halinde bu teminatlar çözülerek Özel Hesaba gelir kaydedilir.
c) Kullanıcı firmalar arasında gerçekleşen ticaret kapsamında, fason imalat, bakım-onarım faaliyetleri
ve ileri derecede işçilik işlemleri neticesinde bölgede yaratılan katma değer üzerinden binde 1 oranında Özel
Hesap Ücreti alınır.
ç) Serbest bölgeyi işleten gerçek veya tüzel kişilerle yapılacak sözleşmeler uyarınca tahsil edilecek
Özel Hesap Ücretlerine yönelik hükümler:
1) İşleticilerin yıllık net karları üzerinden alınan sözleşmede belirtilen orandaki kar payları yıl sonu
döviz alış kurundan hesaplanarak ABD doları cinsinden ait olunan dönemi takip eden yılın 5’inci ayının son iş
günü mesai bitimine kadar özel hesaba yatırılır.
2) İşletici ve B.K.İ.’ lerin, bölgenin işletilmesi veya kurulup işletilmesi ile ilgili faaliyetleri sonucu
tahakkuk eden net aylık gelirleri üzerinden yüzde 4 oranında alınacak ücretler, üçer aylık dönemler itibarıyla
Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 20’nci günü mesai bitimine kadar özel hesaba yatırılır.
3) Hazine arazisi üzerinde kurulu serbest bölgelerde Faaliyet Ruhsatı verilmesi uygun görülen gerçek
veya tüzel kişilere bina ve tesisler hariç bu bölgelerdeki Hazine taşınmazlarının kiraya verilmesi halinde, kira
bedelleri 8 inci madde kapsamında yapılan kira sözleşmesinde öngörülen sürelerde işletici veya B.K.İ.
tarafından tahsil edilir. Tahsil edilen kira bedellerinin işletici tarafından yüzde 90'ı, B.K.İ. tarafından yüzde
63'ü işletme veya kuruluş ve işletme sözleşmelerinde belirtilen süreler içerisinde özel hesaba yatırılır.
4) Hazineye ait bina ve tesisler ile Faaliyet Ruhsatının iptali veya süresinin sona ermesiyle Hazineye
intikal eden bina ve tesislerin işletici veya B.K.İ.’ ce kiraya verilmesi halinde tahsil edilen kira bedellerinin
işletici veya B.K.İ. tarafından yüzde 90'ı işletme veya kuruluş ve işletme sözleşmelerinde belirtilen süreler
içerisinde özel hesaba yatırılır.
5) Özel mülkiyete ait arazi üzerinde kurulu serbest bölgelerde B.K.İ.’ nin kiraya verdiği arazi ve
işyerlerinin tahsil edilen kira gelirlerinden yüzde 4 aylık gelir payı ve sattığı arazi ve işyerlerinden elde ettiği
net gelirlerden yüzde 4 aylık gelir payı, üçer aylık dönemler itibarıyla Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının
20’nci günü mesai bitimine kadar özel hesaba yatırılır.
6) İşletici, B.K.İ. ve Kullanıcıların Yönetmelik hükümlerine, işletme veya kuruluş ve işletme
sözleşmelerine aykırı olarak taahhütlerini zamanında veya hiç yerine getirmemeleri halinde tahsil edilecek
cezai şart, masraf ve faizler tahsili müteakiben özel hesaba yatırılır.
332
7) İşletici veya B.K.İ. ayrı Faaliyet Ruhsatı almak ve ayrı muhasebe kayıtları tutmak kaydıyla Hazine
arazisi üzerinde yaptığı veya yaptırdığı bina ve tesisleri kiraya vermek veya bölgede yapılması öngörülen
faaliyet konularında faaliyet gösteren kuruluşlara ortak olmak suretiyle elde ettikleri gelirlerden özel hesaba
herhangi bir pay ödemez.
d) Kanunun 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen diğer gelirler:
1) Satın alma ve satışlar nedeniyle yapılan sözleşmelerde belirtilen cezai şart, masraf ve faizler özel
2) Genel Müdürlük veya Bölge Müdürlüklerince bastırılan ve satış yoluyla dağıtımına karar verilen
her nevi basılı kâğıt veya yayınların bedeli özel hesaba yatırılır.
3) Bölge Müdürlüğü tarafından Kullanıcılara kiralanan arazi ve binalardan elde edilecek kira bedelinin
tamamı özel hesaba yatırılır.
4) Herhangi bir nedenle Hazineye intikal eden menkullerin satışından, gayrimenkullerin kullanım
hakkının süreli olarak devrinden elde edilecek gelirler özel hesaba yatırılır.
5) Faaliyet Ruhsatı almak için Genel Müdürlüğe yapılan müracaatlarda, Genel Müdürlüğün uygun
görüş yazısından sonra 30 gün içerisinde Faaliyet Ruhsatı almaktan vazgeçilmesi halinde alınacak ücret özel
6) Özel mülkiyete ait arazi üzerinde kurulu serbest bölgelerde bina satışları ve üst yapı kullanım hakkı
devirlerinde alınacak ücretler özel hesaba yatırılır.
7) Hizmet, Bankacılık ve Sigortacılık Faaliyetlerine İlişkin Özel Hesap Ücretlerine Yönelik

Hükümler:
a) Hizmet Faaliyetleri:
Bakım-onarım, fason imalat ve ileri derecede işçilik işlemleri hariç olmak üzere, 6/2/2004 tarihinden
önce Faaliyet Ruhsatı alan Kullanıcıların bölge içi ve bölge dışına hizmet teslimlerinde binde 1 oranında Özel
Hesap Ücreti alınır. 6/2/2004 tarihinden sonra Faaliyet Ruhsatı alan imalatçı Kullanıcıların dışındaki
Kullanıcılar ile bu tarihten önce ruhsat almış olup da 6/2/2004 tarihinden sonra Faaliyet Ruhsatı süresini uzatan
imalatçı Kullanıcılar dışındaki Kullanıcılar tarafından yapılan hizmet teslimlerinde Özel Hesap Ücreti alınmaz.
b) Bankacılık ve Sigortacılık Faaliyetleri:
6/2/2004 tarihinden önce Faaliyet Ruhsatı alan bankaların ve sigorta kuruluşlarının faaliyetleri
nedeniyle elde ettikleri gelirlerinden yapmış oldukları bütün muameleler nedeniyle kendi lehlerine nakden veya
hesaben tahakkuk eden paralardan üçer aylık dönemler itibariyle Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının
20’nci günü mesai bitimine kadar binde 1 oranında Özel Hesap Ücreti alınır. 6/2/2004 tarihinden sonra Faaliyet
Ruhsatı alan banka ve sigorta kuruluşları ile bu tarihten önce ruhsat almış olup da 6/2/2004’ten sonra Faaliyet
Ruhsatı süresini uzatan banka ve sigorta kuruluşlarından bu ücret alınmaz.
Özel Hesap Ücretleri Bölge Müdürlüklerince hiçbir suretle kasaya gelir tahsil edilemez. Tüm gelir
tahsilatları bankalar nezdinde açılan hesaplar aracılığı ile yapılır.
Özel Hesap Gelirlerinin İadesi

(SBUY) Madde 42
Aşağıdaki hallerde tahsil edilen özel hesap gelirleri iade edilir:
a) Faaliyet ruhsatı almak için yapılan müracaatlarda; Genel Müdürlükçe müracaat değerlendirildikten sonra
faaliyet ruhsatı verilmesinin uygun görülmemesi veya Genel Müdürlüğün uygun görüş yazısından önce firma
tarafından müracaattan vazgeçilmesi halinde yatırılmış olan ücretin tamamı iade edilir.
b) Genel Müdürlüğün uygun görüş yazısından sonra 30 gün içerisinde Faaliyet Ruhsatı almaktan vazgeçilmesi
halinde, 41 inci maddenin (d) bendinin 5 no’lu alt bendinde belirtilen ücretin özel hesaba yatırılmasını müteakip
yatırılmış olan Faaliyet Ruhsatı ücretinin tamamı iade edilir.
c) Serbest Bölge Kullanıcılarından peşin olarak tahsil edilen kira bedellerinden, “Faaliyet Ruhsatı” iptali
nedeniyle kira sözleşmesinin feshedilmesi sonucunda sözleşmeler gereğince iadesi gereken kira tutarları
Kullanıcının aynı konudaki müteakip işleminde mahsup edilmezse iade edilir.
d) Fazla veya yanlışlıkla yatırılan tutarlar ile gerçekleşmeyen işlemlere ait tutarlar, Kullanıcının aynı konudaki
müteakip işlemlerinden mahsup edilmezse, kanuni süresi içerisinde iade edilir.
Özel Hesap Gelirlerinin Takip ve Tahsili

(SBUY) Madde 43
Özel hesap gelirlerinin 41 inci maddede belirtilen sürelerde kullanıcı, İşletici veya Bölge Kurucu-İşleticisi
tarafından ödenmediğinin veya eksik ödendiğinin tespit edilmesi halinde, aşağıdaki esaslara göre takip ve tahsil
işlemi yapılır:
a) Bu Yönetmeliğin 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin tamamı ile (d) bendinin (3) üncü ve (4)
üncü alt bentlerinde yer alan gelirlerden ödenmeyen döviz bazındaki tutarlara, Müsteşarlık ile İşletici veya
Bölge Kurucu-İşleticisi şirketler arasında akdedilen işletme sözleşmeleri ile kullanıcılarla yapılan sözleşme ve
333
protokollerde belirtilen oranlarda gecikme zammı uygulanarak, tebligatın yapıldığı tarihten itibaren 30 gün
içerisinde ana para ve gecikme zammı toplamının döviz bazında ödenmesi tebliğ edilerek ilgililerden istenir.
b) Bu Yönetmeliğin 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin tamamı ile (d) bendinin (3) üncü ve (4)
üncü alt bentleri dışında sayılan gelirlerden hiç ödenmeyen veya eksik ödenen döviz bazındaki tutarlar, vade
tarihlerindeki T. C. Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilmek suretiyle 21/7/1953
tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun belirlediği oranlarda gecikme
zammı uygulanarak, tebligatın yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde anapara ve gecikme zammı
toplamının Türk Lirası bazında ödenmesi tebliğ edilir ve ilgililerden istenir.
c) İlgililer belirtilen süre içerisinde yapılan tebligata itiraz edebilir, ancak, tebligata itiraz edilmesi takibatı
durdurmaz.
d) Tebligatın yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde yapılan itirazlar Bölge Müdürlüğünce veya Genel
Müdürlükçe, itirazın yapıldığı tarihi takip eden 30 günde değerlendirilerek karara bağlanır.
e) Tebligatın yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde ilgililer tarafından özel hesaba ödeme yapılmaması
veya eksik ödeme yapılması halinde, ödenmeyen tutarların takip ve tahsili için, Bölge Müdürlüğünce serbest
bölgenin bulunduğu yerdeki vergi dairesine bildirimde bulunulur.
f) Vergi dairesine yapılacak bildirimde;
1) Alacağın ödenmesi için yapılan tebligatın tarihi belirtilir.

2) İlgililerden ödenmesi istenilen alacak tutarı Türk lirası bazında ise, bu tutarın ana para ve faizi ayrı
ayrı gösterilir. Döviz bazında ödenmesi istenilen tutar ise, verilen 30 günlük sürenin bitim tarihindeki T. C.
Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk lirasına çevrilmek suretiyle ana para ve faiz tutarı ayrı ayrı
gösterilerek, takip ve tahsili gereken tutarlardan sadece asli nitelikteki alacaklara gecikme zammı uygulanacağı
bildirilir.
3) Özel hesap gelirlerini ödemeyen gerçek kişi ise nüfus cüzdanının, tüzel kişi ise Türkiye Ticaret Sicil
Gazetesinin, yabancı şahıs ise pasaportunun Bölge Müdürlüğünce onaylı fotokopisi gönderilir.
4) Vergi dairesince tahsil edilen ana para ve faiz tutarlarının tamamının bölgelerdeki özel hesap
gelirlerinin tahsilatını yapan bankalar nezdindeki özel hesaba aktarılması için ilgili hesap numarası belirtilir.
g) Vergi dairesince yapılan tahsilatların tamamı bölgeler nezdindeki ilgili bölge müdürlüğünün özel hesabına
tahsilatı takip eden hafta içinde aktarılır.
Gelir Programı
(SBUY) Madde 44
Bölge Müdürlüklerince, bir sonraki yıl için hazırlanacak tahmini özel hesap gelirlerine ilişkin bilgiler en geç
haziran ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe intikal ettirilir. Genel Müdürlüğün gelir tahminleri ile revize
işlemleri yapılan Bölge Müdürlükleri tekliflerinden oluşan gelir tahminleri Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanın
onayına sunulur. Bu gelir programının bir örneği Maliye Bakanlığına gönderilir.
Özel Ödenek Kaydedilen Tutarlardan Yapılacak Harcama Esasları

(SBUY) Madde 45 – (Mülga: RG-03/05/2005-25804)
İKİNCİ BÖLÜM
Kira Tarifeleri ve Kira Sözleşmeleri
Kira Tarifeleri ve Kira Sözleşmelerinde Yer Alması Gereken Özel Şartlar
(SBUY) Madde 46-
Serbest bölgelerde işletici veya B.K.İ. tarafından önerilen kira tarifelerini onaylamaya, artırmaya, azaltmaya,
taksitlendirmeye veya mevcut tarifeler üzerinde değişiklik yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir.
Kullanıcılarla İşletici veya B.K.İ. arasında akdedilen kira sözleşmelerinde aşağıdaki şartları içeren hükümler
de yer alır:
a) Kira sözleşmeleri, Kullanıcıya daha önce verilen "Faaliyet Ruhsatı ’nda öngörülen süreden daha uzun bir
süre için akdedilemez. "Faaliyet Ruhsatı" süresinin sona ermesiyle veya "Faaliyet Ruhsatı" iptaliyle, tarafların
birbirlerine feshi ihbarda bulunmaları suretiyle kira sözleşmeleri feshedilir. Bu takdirde kiradan ve kira
sözleşmesinde belirtilen depozitodan işleyen süreye ait kira, keza yapılması gereken tamir ve sair giderler
indirilerek, bakiye miktar Kullanıcıya iade edilir. Kullanıcının, borçlu kalması halinde kendisinden tamir veya
sair giderlerin tazmini için gerekli kanuni yollara başvurulur. Kullanıcı, fesih işlemini müteakip bir ay içinde
kendisine ait mal ve eşyaları beraberinde götürmediği takdirde bu mal ve eşyalar, tasfiye işlemine tabi tutulur.
334
b) Kiralanan parseller üzerinde Kullanıcılar tarafından yaptırılan bina, hangar, depo, ambar, fabrika gibi
bilumum gayrimenkuller; menkuller hariç tutulmak suretiyle, Kullanıcının "Faaliyet Ruhsatı" süresinin sona
ermesiyle birlikte Hazinenin mülkiyetine geçer.
c)"Faaliyet Ruhsatı" ve sözleşme sürelerinin hitamında 25'inci madde hükmü uyarınca işletilmesi B.K.İ.' ne
bırakılan parsel ile bunun üzerindeki tesisleri, B.K.İ. aynı Kullanıcıya tekrar kiralamak isterse, yapılacak
sözleşmede parsel ve bina kira birim fiyatları ayrı ayrı göz önünde tutularak kira tutarı hesaplanır ve tercihli
olarak bu Kullanıcıya kiralanır.
d)Kullanıcı, kiraladığı parselde yangın ve diğer tehlikelere karşı gerekli önlemleri almak ve buradaki bina ve
tesislerin yangına karşı sigortalarını yaptırmak zorundadır.
e) Kullanıcı, kiraladığı yere giren ve çıkan bütün mallardan sorumlu olup, Yönetmelik hükümlerine uymakla
yükümlüdür.
BEŞİNCİ KISIM
Kambiyo, Bankacılık, Sigortacılık ve Diğer Hizmetler
BİRİNCİ BÖLÜM
Kambiyo, Bankacılık ve Sigortacılık Hizmetleri
Kambiyo
(SBUY) Madde 47
Bölgedeki faaliyetlerle ilgili olarak mal bedelleri, Özel Hesap, hizmet ve işçi ücretleri ile ikramiyeleri ve
kiralara ilişkin ödemeler dövizle yapılır. Bölgede Türk lirası ile yapılan ödemeler hakkında 16/8/1985 tarih ve
85/9801 sayılı Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararında belirtilen esaslar uygulanır.
Bölgede yatırımda bulunan Türkiye dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişiler, sermayelerinin nakdi kısmını döviz
olarak getirirler.
Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı sermaye kuruluşları veya Türkiye dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişiler,
Bölgeye döviz olarak getirdikleri nakdi, ayni ve gayri maddi haklarla ilgili sermayelerini ve bunlardan elde
ettikleri her türlü kazanç ve iratlarını satış ve/veya tasfiye bedellerini, istediklerinde Türkiye'nin diğer
kesimlerine ve yurtdışına transfer etmekte serbesttirler. Ancak bu kişiler, transfer edecekleri kıymetleri Bölge
Müdürlüğüne bildirmekle ve bu kıymetlerin kendilerine aidiyetlerini tevsik etmekle yükümlüdürler.
Türkiye'de yerleşik kişilerin Bölgeye ihraç etmiş oldukları nakdi sermayenin ve yatırımlardan elde edilen her
türlü kazanç ve iratların, satış ve/veya tasfiye bedellerinin Türkiye'nin diğer kesimlerine transferi serbest olup,
ayni sermayenin ihracı ise Müsteşarlığın iznine tabidir. Söz konusu nakdi ve ayni sermayenin ve yatırımlardan
elde edilen her türlü kazanç ve iratların, satış ve/veya tasfiye bedellerinin yurtdışına ihracı ise serbesttir.
Bankacılık ve Sigortacılık Hizmetleri

(SBUY) Madde 48- Bölgede bulunan banka -kıyı bankacılığı hariç- ve sigorta şirketleri genel hükümlere göre
faaliyet gösterirler.
Bölgedeki bankalar, Bölgedeki faaliyetleriyle ilgili olarak öncelikle Kullanıcılara kredi verirler.
(Mülga son fıkra: RG-22/4/2010-27560)
İKİNCİ BÖLÜM
Yükleme ve Boşaltma Hizmetleri ile Diğer Hizmetler
Yükleme ve Boşaltma Hizmetleri

(SBUY) Madde 49
Bölgeye gelen malların yükleme, boşaltma ve taşıma hizmetleri, İşletici veya B.K.İ. tarafından yapılır. İşletici
veya B.K.İ.' nin olmadığı Bölgelerde bu hizmetler Bölge Müdürlüğünün bilgisi dahilinde diğer özel kişi veya
kuruluşlara da yaptırılabilir.
Anılan hizmetlerin özel kişi veya kuruluşa yaptırılması halinde, Bölge Müdürlüğü, İşletici veya B.K.İ. ile bu
kişi veya kuruluş arasında bir sözleşme akdedilir. İşletici veya B.K.İ.' nce hazırlanan "Serbest Bölge Hizmet
Tarifesi", Bölge Müdürlüğünün de görüşü alınarak Genel Müdürlükçe onaylanır. Hizmet ücretlerinin tahsiline
dair usul ve esaslar, bu tarifede belirlenir.
Diğer Hizmetler
(SBUY) Madde 50-
Bölgede sigortacılık, nakliye acenteliği, gümrük müşavirliği, yeminli mali müşavirlik, serbest muhasebeci mali
müşavirlik, serbest muhasebecilik ve eksperlik gibi hizmet faaliyetleri ile Genel Müdürlükçe uygun görülecek
diğer hizmet faaliyetleri, “Faaliyet Ruhsatı” alınarak yürütülebileceği gibi, Bölge Müdürlüğünden temin
edilecek “Giriş İzin Belgesi” ile de yerine getirilebilir.
ALTINCI KISIM
335
Çeşitli Hükümler
İtiraz ve Şikayetler
(SBUY) Madde 51
Bölge ile ilgili olarak; ruhsat, izin ve hizmet ile ücretler hakkındaki itiraz ve şikayetler aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Ruhsat ve İzin ile İlgili İtiraz ve Şikayetler;
"Faaliyet Ruhsatı", "Giriş İzin Belgesi" ve "İnşaat Ruhsatı" gibi ruhsat ve izinler hakkındaki itiraz ve
şikayetler Genel Müdürlüğe yapılır.
b) Hizmet ve Ücretlerle İlgili İtiraz ve Şikayetler;
Hizmetleri veren İşletici veya B.K.İ. ile ilgili itirazlar Kullanıcılar tarafından itiraz ve şikâyet konusu
olaya muttali olunduğu tarihten itibaren en geç üç gün içinde ilgili Bölge Müdürlüğüne yapılır.
İnceleme konusu yapılan itiraz ve şikayetlerin gerçek ve inandırıcı olduğu kanaatine varılması üzerine,
durum İşletici veya B.K.İ. yetkililerine aksettirilir ve bu husustaki cevaplara ve Müsteşarlık ile İşletici veya
B.K.İ. arasında akdedilen sözleşme hükümlerine göre tekrar incelemesi yapılır. İtiraz ve şikâyetin haklı
bulunması halinde yapılan işlemin düzeltilmesi veya yerine getirilmeyen bir hizmet varsa, bunun yapılması
İşletici veya B.K.İ.' den yazılı olarak talep edilir. İşletici veya B.K.İ. tarafından bu uyarıya uyulmaması halinde,
Bölge Müdürlüğünce gerekli önlemler alınır ve durum Müsteşarlığa duyurulur.
İcra ve Tasfiye İşlemleri

(SBUY) Madde 52
Serbest Bölgelerde yapılacak icra işlemleri İcra ve İflas Mevzuatına tabidir.
Faaliyet Ruhsatının iptal edildiği veya süresinin sona erdiğinin Bölge Müdürlüğünce ilgili kullanıcıya yazılı
olarak tebliğ tarihinden itibaren üç ayı geçmemek üzere, Bölge Müdürlüğünce verilecek süre içerisinde Bölge
dışına çıkarılmayan mallar ile Bölgede terk edilen mallar, Bölge Müdürünün başkanlığında, Serbest Bölge
Gümrük Müdürlüğü, Serbest Bölge Gümrük Muhafaza Müdürlüğü, İşletici/B.K.İ.’ den ve gerektiğinde mahalli
meslek kuruluşlarından birer görevlinin de katılımıyla oluşturulacak bir komisyon marifetiyle sayım ve tespiti
yapılarak tutanağa bağlanır.
Söz konusu tutanak kapsamındaki mallar, gerektiğinde İşletici/B.K.İ.’ nin sağlayacağı taşıma ve nakliye
imkanlarından yararlanılmak suretiyle, tasfiye edilmek üzere Gümrük Müsteşarlığı Tasfiye İşleri Döner
Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı Tasfiye İdarelerine teslim edilir.
İhtilafların Uzlaşma Yoluyla Halli

(SBUY) Madde 53
Kullanıcılar ile İşletici veya B.K.İ. veya Bölgede faaliyet gösteren diğer kişi ve kuruluşlar arasındaki Toplu İş
Sözleşmesi üzerinde çıkacak menfaat uyuşmazlıkları dışında kalan iş ilişkilerinden doğan ihtilafların halli için,
Bölge Müdürlüğüne müracaat edilerek, ihtilaflar uzlaşma yoluyla çözümlenebilir.
İhtilafların Bölge Müdürlüğü nezdinde uzlaşma yoluyla çözümlenmesi halinde, bu durum bir tutanakla tespit
olunur ve bu tutanağın birer örneği taraflara verilir. Tutanağın bir örneği de Bölge Müdürlüğünde alıkonulur.
Süre Uzatımı
(SBUY) Madde 54
Yönetmelikle tayin edilmiş sürelere ilişkin hükümlerin uygulanmasında, zorlayıcı sebepler veya beklenmeyen
haller dikkate alınarak, Genel Müdürlükçe tespit edilecek esas ve usullere göre süre değişimi yapılabilir.
Bölgeye Dahil Edilen Yerlerin Düzenlenmesi

(SBUY) Madde 55
Deniz ve hava limanlarında ayrılarak, Bölgeye dahil edilen yerlerin tabi olacağı genel esaslar için de
Yönetmelikteki hükümler uygulanır. Ayrıca bu yerlerin özel şartlarına göre gerekli görüldüğü hallerde
Müsteşarlıkça ilave esaslar belirlenir.
Bilgilendirme Hizmetleri
(SBUY) Madde 56
Dış ticaret faaliyetlerinin arttırılmasına katkıda bulunmak amacıyla;
- Yabancı müteşebbislerle temasları sağlamak ve geliştirmek,
- Uluslararası istatistiki değerleri aktarmak,
- Know-how, lisans ve iş birliği önerilerine ilişkin bilgi iletmek,
- Sanayileşmiş ülkelerdeki firmalar ve bu ülkelerdeki dış ticaret politikaları hakkında bilgi aktarımı
sağlamak,
gibi konularda yapılabilecek bilgilendirme hizmetleri için, başta uluslararası bilgi bankaları olmak
üzere, çeşitli ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlardan sağlanan veriler, Genel Müdürlükçe Kullanıcılara
iletilebilir.
İşletici veya B.K.İ.' nin Olmadığı Bölgeler

(SBUY) Madde 57
336
İşletici veya B.K.İ.' nin bulunmadığı Bölgelerde Yönetmelikle verilen görevler, Bölge Müdürlüklerince
yürütülür.
Bekleme Süresi ve Teminat

(SBUY) Madde 58
Bakım-onarım veya tamir gibi nedenlerle bölgeye geçici olarak gelen, Kullanıcının kendisine ait olmayan
mallar ile araç, gereç ve ekipmanlar bölgelerde 12 aydan fazla kalamaz.
Kullanıcıların defter ve belgelerinde kayıtlı demirbaş ve yatırım mallarının bakım-onarım gibi nedenlerle
bölgeden Türkiye’ye geçici olarak çıkarılması sırasında bu malların defter ve belgelerde kayıtlı değerleri
üzerinden binde 9 oranında teminat alınır.
Fason imalat, bakım-onarım ve ileri derecede işlem görmek üzere bölgeden Türkiye’ye çıkarılan malların FOB
değerleri üzerinden binde 9 oranında teminat alınır.
Sergilenmek veya fuarlarda teşhir edilmek üzere bölgeden Türkiye’ye geçici olarak gönderilen mallar ile
Türkiye’den satın alınarak bölgeye getirilen ancak, sipariş ve evsafına uygun olmadığı için değiştirilmek veya
işlem görmek üzere bölgeden Türkiye’ye çıkarılan malların FOB değerleri üzerinden binde 9 oranında teminat
alınır.
Teminat olarak Türk lirası, döviz, banka teminat mektubu, devlet tahvili ve hazine bonosu kabul edilir. Türk
lirası ve döviz olarak alınan teminatlar Bölge Müdürlüklerine ait tali hesapların bulunduğu bankalarda açılan
geçici teminat hesaplarında toplanır. Ancak teminat mektubu, devlet tahvili ve hazine bonosu Bölge Müdürlüğü
kasalarında muhafaza edilir. Alınan teminatlar bölge dışına geçici olarak çıkarılan malların bölgeye girişinde
Bölge Müdürlüğünün talimatıyla iade edilir. Teminata bağlanan malların geri gelmemesi halinde teminat
çözülür ve bu tutarlar özel hesaba gelir kaydedilir.
Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelikler

(SBUY) Madde 59- Daha önce çıkarılmış olan;
- 12 Ekim 1985 tarih ve 18896 numaralı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Mersin Serbest Bölgesi Yönetmeliği ve
Antalya Serbest Bölgesi Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
- 30 Ekim 1988 tarih ve 19974 numaralı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Ege Serbest Bölgesi Yönetmeliği
- 13 Mayıs 1990 tarih ve 20517 numaralı Resmî Gazete ‘de yayımlanan İstanbul Atatürk Hava Limanı Serbest
Bölgesi Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
- 5 Eylül 1990 tarih ve 20626 numaralı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Adana-Yumurtalık Serbest Bölgesi
Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
- 12 Şubat 1991 tarih ve 20784 numaralı resmî Gazete ‘de yayımlanan İstanbul-Trakya Serbest Bölgesi
Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
- 11 Mart 1991 tarih ve 20811 numaralı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Trabzon Serbest Bölgesi Yönetmeliği
Geçici Hükümler
Geçici (SBUY) Madde 1
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce B.K.İ. ve İşleticilerle imzalanmış olan:
- Mersin Serbest Bölgesinin MESBAŞ-Mersin Serbest Bölge İşleticisi A.Ş. tarafından 10.10.1986
tarihinden 10.10.2006 tarihine kadar işletilmesine dair,
- Antalya Serbest Bölgesinin ASBAŞ-Antalya Serbest Bölge İşleticisi A.Ş. tarafından 10.10.1986
tarihinden 10.10.2006 tarihine kadar işletilmesine dair,
- Ege Serbest Bölgesinin ESBAŞ-Ege Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. tarafından 30.10.1989
tarihinden 30.10.2019 tarihine kadar kurulup işletilmesine dair,
- Adana-Yumurtalık Serbest Bölgesinin TAYSEB-Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve
İşleticisi A.Ş. tarafından 12.12.1990 tarihinden 12.12.2020 tarihine kadar kurulup işletilmesine dair,
- Trabzon Serbest Bölgesinin TRANSBAŞ-Trabzon Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. tarafından
10.07.1991 tarihinden 10.07.2010 tarihine kadar kurulup işletilmesine dair,
Sözleşmelerde yer alan lehte hükümler, Söz konusu sözleşmelerin süresi sonuna kadar saklıdır.

Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce alınan "Faaliyet Ruhsatları’ nda yer alan hükümler saklıdır.
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar "Faaliyet Ruhsatı" almış olan Kullanıcılar, talep ettikleri takdirde
Yönetmeliğin 11’inci maddesinin 4'üncü ve 5'inci fıkralarındaki haklardan yararlandırılırlar.

Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar başlamış işlemlere, ilgili bulundukları Serbest Bölge
Yönetmeliğindeki hükümlere göre devam edilir. Bu Yönetmeliğin lehte olan hükümleri, başlamış olan
işlemlere de uygulanır.
337
12/11/2008 tarihli ve 5810 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle Kanuna eklenen geçici maddenin yürürlüğe girdiği
25/11/2008 tarihinden önce serbest bölgelerde halen geçerli Faaliyet Ruhsatı bulunan yatırımcı Kullanıcılara
kiralanan arazi, arsa, ve binalardan Hazinenin mülkiyetinde bulunanların ruhsat ve kira süresi, Müsteşarlığa
müracaat edilmesi halinde, Faaliyet Ruhsatı ve kira süresinin başlangıç tarihi esas alınmak suretiyle 49 yıla
kadar uzatılabilir.
Yatırımcı Kullanıcıların Faaliyet Ruhsatı süresi, üretim faaliyeti için 45 yıl, diğer faaliyet konuları için ise 30
yıldır. Kiracı Kullanıcıların Faaliyet Ruhsatı süresi üretim faaliyeti için 20 yıl, diğer faaliyet konuları için 15
yıldır.
Arazisi Hazineye ait serbest bölgelerde üretim konusu dışında Faaliyet Ruhsatına sahip yatırımcı Kullanıcıların
üretim konulu yeni Faaliyet Ruhsatı alarak veya konu değişikliği yaparak aynı binada üretim faaliyetinde
bulunmaları halinde, bu Faaliyet Ruhsatının süresi 45 yıldır. Üretim konulu Faaliyet Ruhsatının başlangıç tarihi
ilk Faaliyet Ruhsatının başlangıç tarihi olup, bina üretim ruhsatına bağlanır.
Faaliyet Ruhsatı süresi bitmek üzere olan ve ara vermeksizin faaliyetine devam etmek isteyen Kullanıcılar,
Faaliyet Ruhsatı süresi dolmadan önce, Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde
müracaat eder. Müracaatın uygun bulunması halinde, Faaliyet Ruhsatının sona erdiği tarihten itibaren başlamak
üzere aynı numarayla yeni bir Faaliyet Ruhsatı düzenlenir. Bu kullanıcıların Faaliyet Ruhsatı süreleri, yukarıda
belirtilen sürelere bağlı olarak, Faaliyet Ruhsatı başlangıç tarihleri esas alınmak suretiyle hesaplanır.
6/2/2004 öncesi Faaliyet Ruhsatı alan imalatçı Kullanıcılar dışındaki Kullanıcıların bölgelerde
gerçekleştirdikleri faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazançları, 6/2/2004 tarihi itibarıyla faaliyet
ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır. Bu
Kullanıcılar, bahse konu sürenin sona ermesi itibarıyla Yönetmeliğin 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinin ikinci alt bendi ile (d) bendinin yedinci alt bendinde belirtilen Özel Hesap Ücretindeki esaslara tabi
olurlar. Bu Kullanıcıların 6/2/2004 tarihinden sonra Faaliyet Ruhsatı süresi uzatmaları halinde bu ruhsatlar
Özel Hesap uygulamaları açısından 6/2/2004 tarihinden sonra alınan imalat dışı ruhsatlarla aynı esaslara
tabidir. Faaliyet Ruhsatı müracaat ücreti, Faaliyet Ruhsatının yeniden düzenlenmesinde uygulanacak kriterler
ve ücretler ile bu madde çerçevesinde Faaliyet Ruhsat sürelerinin uzatılmasına ilişkin usul ve esaslar Genel
Müdürlükçe belirlenir.

Bu Yönetmeliğin 13’üncü maddesinde düzenlenen “Araç Giriş Kartı” ile “Ziyaretçi Araç Giriş Kartı”
uygulaması 1/6/2010 tarihinde başlar.
Yürürlük
(SBUY) Madde 60- Bu Yönetmelik Resmî Gazete ‘de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
(SBUY) Madde 61- Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakan
yürütür.
İKİNCİ AYIRIM
Yeniden İhracat, İmha ve Terk
(GK) Madde 163
1.Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihracı mümkündür.
2. Ticaret politikası önlemleri dâhil olmak üzere, eşyanın ihracı için öngörülen işlemler, gerektiğinde yeniden ihraç
edilecek eşyaya da uygulanır. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinde ihracata ilişkin
ticaret politikası önlemlerinin uygulanmayacağını öngören şartlı muafiyet içeren bir gümrük rejimine tabi
tutulabileceği haller, yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 164

1.Serbest dolaşımda olmayan eşyanın Hazineye hiçbir masraf getirmeyecek şekilde, gümrük idaresinin
gözetiminde imhası veya gümrüğe terk edilmesi mümkündür.
2. İmha sonucunda çıkan artık ve atıklar, serbest dolaşımda olmayan eşya için öngörülen bir işlem veya kullanıma
tabi tutulur. Söz konusu artık ve atıklar, 36’ncı maddenin 2’nci fıkrasında belirlenen işlemler tamamlanıncaya
kadar gümrük gözetimi altında kalır.
338
(GK) Madde 165
Ticaret Bakanlığınca belirlenen haller saklı kalmak üzere, eşyanın imhası, gümrük idarelerine önceden bildirilir.
Ticaret Bakanlığı, ticaret politikası önlemleri dahil olmak üzere eşyanın ihracı veya yeniden ihracına ilişkin
işlemlerin veya önlemlerin gerektirdiği hallerde, yeniden ihracatı yasaklar. Türkiye Gümrük Bölgesinde
bulundukları sırada ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulan eşyanın yeniden ihraç edilmek istenmesi
halinde 58 ila 71 inci maddeler çerçevesinde bir gümrük beyannamesinin verilmesi gerekir. Bu gibi hallerde,
150’nci maddenin 2’nci ve 4’üncü fıkraları uygulanır.
İKİNCİ BÖLÜM
Yeniden İhracat, İmha ve Terk
Yeniden ihracat
(GY) MADDE 433
(1) Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinde ihracata ilişkin ticaret politikası
önlemlerinin uygulanmayacağını öngören şartlı muafiyet içeren bir gümrük rejimine tabi tutulabileceği haller,
308 ila 327’nci maddelerde düzenlenmiştir.
İmha ve terk
(GY) MADDE 434
(1) İmha sonucunda çıkan artık ve atıklar, serbest dolaşımda olmayan eşya için öngörülen bir işlem veya
kullanıma tabi tutulur. Söz konusu artık ve atıklar, gümrük statüleri belirleninceye, serbest dolaşımda olmayan
eşya ise Kanunun 77’nci maddesinin birinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, gümrük statüleri değişinceye ya
da serbest bölgeye girinceye yahut aynı Kanunun 163 ve 164’üncü maddeleri gereğince yeniden ihraç veya
imha edilinceye kadar gümrük gözetimi altında kalır.
(2) Kanunun 165 inci maddesinin uygulanmasında, eşya imhasının bildirimi, ilgili kişi tarafından yazılı olarak
yapılır ve imzalanır.
(3) Bildirim gümrük idarelerinin imhayı denetlemesi için yeteri kadar zaman verecek bir süre içinde
yapılmalıdır.
(4) Söz konusu eşya için tescil edilmiş bir gümrük beyannamesi olması halinde, gümrük idaresi beyanname
üzerine imhaya ilişkin şerh düşer ve beyannameyi Kanunun 64’üncü maddesine uygun olarak iptal eder.
(5) Gümrük görevlileri eşyanın imhası sırasında hazır bulunarak, imha sonucunda kalan artık ya da atık
miktarını ve tipini, bunlara uygulanabilecek mali yüklerin tespiti ve gümrük tarafından onaylanmış başka bir
işlem veya kullanıma girdiğinde kullanılması için tutanak düzenler ya da bunları beyanname üzerinde belirtir.
(6) Dördüncü fıkra hükümleri Hazineye terk edilen eşya için de uygulanır.
GÜMRÜK KANUNU BEŞİNCİ KISIM

Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkan Eşya
(GK) Madde 165 /A

1. Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt
araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkacak eşya için gümrük beyannamesi
ya da gümrük beyannamesi verilmesinin gerekmediği durumda özet beyan verilir.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından
gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye
Gümrük Bölgesinden çıkacak eşya için gümrük beyannamesi ya da gümrük beyannamesi verilmesinin
gerekmediği durumda aşağıdaki hangi beyan verilir?
A) Terk Beyan
B) İmha beyanı
C) Özet beyan
D) İhracat beyanı
CEVAP: C
2. Gümrük beyannamesinin veya özet beyanın ihracat gümrük idaresine, eşya Türkiye Gümrük Bölgesinden
çıkmadan önce ibraz edilme süresi, bu süreye getirilebilecek istisnalar ve bu süreye ilişkin değişiklikler, özet
beyandan vazgeçilebilmesine dair şartlar, Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkan eşyanın gümrük beyannamesi veya
özet beyana tabi olmadığı durum ve şartlar; özel durumlar ile belirli eşya trafiği, taşıma şekli ve yükümlü türleri
339
ile özel güvenlik düzenlemelerinin öngörüldüğü uluslararası anlaşmalar dikkate alınarak yönetmelik ile
düzenlenir.
(GK) Madde 165 /B

1. Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın gümrük beyannamesi verilmesini gerektiren gümrükçe onaylanmış
bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde, bu beyanname eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden
önce ihracat gümrük idaresine verilir.
SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. 2014 ARALIK

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın gümrük beyannamesi
verilmesini gerektiren gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması hâlinde, bu
beyanname ne zaman ihracat gümrük idaresine verilir?
A) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce

B) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden 1 gün sonra.
C) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden 7 gün sonra
D) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden 10 gün sonra
CEVAP: A
2. İhracat gümrük idaresinin çıkış gümrük idaresinden farklı olması halinde, ihracat gümrük idaresi, gerekli
bilgileri derhal çıkış gümrük idaresine iletir veya elektronik ortamda erişimini sağlar.
3. Gümrük beyannamesi, 165/D maddesinde öngörülen özet beyanda bulunması gereken asgari bilgileri içerir.
4. Gümrük idarelerince, bilgisayar veri işleme tekniği kullanılmadan düzenlenen gümrük beyannameleri için, veri
işleme tekniği kullanılarak hazırlanan gümrük beyannameleri ile aynı düzeyde risk yönetimi uygulanır.
(GK) Madde 165 /C

1. Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın gümrük beyannamesi verilmesini gerektirmeyen gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden
önce çıkış gümrük idaresine özet beyan verilir.
2. Çıkış gümrük idaresine gerekli bilgilerin derhal iletilebildiği veya elektronik ortamda erişiminin sağlandığı
hallerde, özet beyanın çıkış gümrük idaresinden başka bir gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir.
3. Yükümlünün bilgisayar sistemindeki özet beyan bilgilerine erişilebilmesi halinde, Ticaret Bakanlığı, özet beyan
yerine bir bildirimde bulunulmasını kabul edebilir.
(GK) Madde 165 /D

1. Özet beyanın şekli ve içeriği, öncelikle güvenlik ve emniyet amacı ile uluslararası standartlar ve ticari
uygulamalardan yararlanılarak risk analizi ve gümrük kontrollerinin etkin yapılabilmesi için gerekli bilgileri
kapsayacak şekilde yönetmelik ile belirlenir.
2. Özet beyan veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanır. Gerekli ayrıntıları içermesi halinde ticari bilgiler ile liman
veya taşıma bilgileri kullanılabilir.
3. Müsteşarlık, istisnai durumlarda yazılı olarak düzenlenen özet beyanları, veri işleme tekniği kullanılarak
hazırlanan özet beyanlar ile aynı düzeyde risk yönetimi uygulanmasına imkân verilmesi kaydıyla kabul edebilir.
4. Özet beyan;
a) Eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkaran veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına taşıma sorumluluğunu
üstlenen kişi tarafından verilir.
b) Eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanın sunulmasını sağlayan kişi tarafından verilir.
c) Yukarıdaki bentlerde belirtilen kişilerin temsilcisi tarafından verilir.
5. Dördüncü fıkrada belirtilen kişilerin talep etmeleri halinde, özet beyanın verilmesinden sonra bir veya daha
fazla bilginin değiştirilmesine gümrük idarelerince izin verilir. Ancak;
340
a) Özet beyanı veren kişiye eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden sonra özet beyanda değişiklik
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin
verilmez.
c) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmak üzere ilgilisine teslim edilmesinden sonra özet beyanda
değişiklik yapılmasına izin verilmez.
(GK) Madde 166

Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkan eşya, yürürlükteki hükümlere göre gümrük idareleri tarafından yapılan
kontrollere tabi olup, bunlar önceden belirlenen yollardan ve gümrüğün gözetimi altında yurtdışı edilir.

458 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenen, Türkiye gümrük bölgesinden çıkan eşyaya ilişkin hükümler
ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkacak eşya için gümrük beyannamesi ya da gümrük beyannamesi
verilmesinin gerekmediği durumda özet beyan verilir.
B) Özet beyanın verilmesinden sonra bir veya daha fazla bilginin değiştirilmesine gümrük idarelerince
izin verilmez.
C) Gümrük idarelerince, bilgisayar veri işleme tekniği kullanılmadan düzenlenen gümrük beyannameleri
için, veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanan gümrük beyannameleri ile aynı düzeyde risk yönetimi
uygulanır.
D) Çıkış gümrük idaresine gerekli bilgilerin derhal iletilebildiği veya elektronik ortamda erişiminin
sağlandığı hallerde, özet beyanın çıkış gümrük idaresinden başka bir gümrük idaresine verilmesine
izin verilebilir.
E) Özet beyan, eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkaran veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına
taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından da verilebilir.
CEVAP:B
Beşinci Kitap
Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkan Eşya
Özet beyan
(1) Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek eşya için 61 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan haller ile
gümrük beyannamesi aranan haller dışında, Kanunun 165/A, 165/B, 165/C ve 165/D maddeleri hükümleri
çerçevesinde Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmeden önce çıkış gümrük idaresine özet beyan verilir.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için özet beyan verilmesine ilişkin 63’üncü maddenin birinci,
üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı ve sekizinci fıkra hükümleri Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkan eşyaya
ilişkin özet beyana da uygulanır.
(3) Gümrük idaresince, Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek eşya için verilen özet beyana ilişkin olarak,
eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce emniyet ve güvenlik amacıyla risk esaslı kontroller
yapılır. Yapılan risk analizinin tamamlanmasından sonra eşyanın çıkışına izin verilir.
(4) Birinci fıkra uyarınca özet beyanın verilmediği durumlarda, emniyet ve güvenlik amaçlı risk analizi,
eşyanın sunulduğu gümrük idaresince gümrük beyannamesi veya beyanname yerine geçen belge veya eşyaya
ilişkin diğer bilgiler üzerinden gerçekleştirilir.
(5) Gümrük idaresi tarafından yapılan risk analizi sonucunda, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesine
izin verilemeyeceğinin anlaşılması halinde, özet beyanı veren kişiye bildirimde bulunulur. Bu işlemler yirmi
dört saat içinde tamamlanır.
(6) Özet beyan kapsamı eşyanın özet beyanın tescil edildiği tarihi izleyen yüz elli gün içerisinde Türkiye
Gümrük Bölgesini terk etmemesi halinde özet beyan verilmemiş sayılır.
(7) (Ek:RG-2/12/2014-29193) Türkiye Gümrük Bölgesine havayoluyla getirilen ve 63’üncü madde

hükümlerine göre özet beyanı verilen eşyanın, varış yeri ile alıcısının değişmemesi koşuluyla, gümrüğe
341
sunulduğu tarihten itibaren on dört gün içinde, boşaltıldığı havalimanından havayoluyla tekrar Türkiye
Gümrük Bölgesi dışına çıkışında özet beyan aranmaz.
Kombine taşımacılıkta özet beyan düzenlenmesi

(GY) MADDE 436 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-2/11/2011-28103)
(1) Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın kombine taşımacılıkla taşındığı hallerde özet beyanı verme
yükümlülüğü taşınan taşıma aracının işleticisine aittir.
Çıkış bildirimi
(1) Türkiye Gümrük Bölgesini terk ederken kullanılan taşıtın işleticisi veya temsilcisi, çıkış gümrük idaresine
Türkiye Gümrük Bölgesini terk ettiği ana kadar taşıtın çıkışını bildirir. Çıkış bildirimi, taşıtta taşınan tüm
eşyayı kapsayacak şekilde veri işleme tekniği yoluyla verilir.
(2) Denizyolu taşımacılığında çıkış bildirimi eşyanın taşıta yüklenmesinden önce verilir. Çıkış bildiriminde
beyan edilen eşyanın miktar bilgisi ile çıkış bildirimine konu olan beyannamede yer alan eşyanın miktar bilgisi
elektronik ortamda karşılaştırılır. Farkın mevzuatta belirlenen sınırlar içerisinde olmaması halinde, eşyanın
deniz taşıtına yüklenmesine izin verilmez.
(3) Kara sınır kapılarından transit kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek taşıt için birinci fıkra
hükmü uygulanmaz.
(4) Çıkış bildiriminde, gümrük beyannamesi, beyanname yerine geçen belge veya özet beyanın tespiti için
gerekli bilgiler ile taşımaya ilişkin bilgiler yer alır.
(5) Çıkış bildirimi ile birlikte manifesto bilgileri bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla gümrük idaresine
gönderilir. Orijinal manifesto ve konşimentolar gümrük kontrolleri kapsamında gerekli görüldüğünde gümrük
idaresine ibraz edilmek üzere Kanunun 13’üncü maddesinde belirtilen belge saklama süresince muhafaza
edilir. Çıkış bildirimi ile çıkış bildirimine konu olan beyanname ve manifesto bilgileri üzerinden Bakanlıkça
belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde deniz taşıtının çıkışından sonra yirmi dört saat içerisinde gerekli
işlem ve kontroller yapılır.
(6) Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek yerel veya merkezi arıza hallerinde, çıkış bildiriminin
verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(7) Çıkış bildirimini veren kişi çıkış bildiriminde yer alan bilgilerin doğruluğundan sorumludur.
(8) (Ek:RG-13/2/2021-31394) Kanunun 225 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca posta idaresi
tarafından dolaylı temsilci sıfatıyla elektronik beyanı yapılan posta gönderilerinin çıkış bildirimi, taşıyıcıdan
bilgi alınmak suretiyle posta idaresince verilebilir. Bu durumda, eşyanın çıkışına ilişkin bilgiler gümrük
idaresince kontrol edildikten sonra çıkış bildirimi onaylanır.
GÜMRÜK KANUNU ALTINCI KISIM

Özellik Gösteren Faaliyetler
BİRİNCİ BÖLÜM
Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna
(GK) Madde 167

Aşağıda sayılan hallerde, serbest dolaşıma sokulacak eşya gümrük vergilerinden muaftır:
1. Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için gelen eşya gümrük vergilerinden muaftır.
2. Mütekabiliyet esasına göre ithal edilen diplomatik eşya gümrük vergilerinden muaftır.
3. Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Millî İstihbarat Teşkilatı
Müsteşarlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet
Genel Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ile Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketinin faaliyet alanı
ve Müsteşarlığın kaçakçılıkla mücadele görevi ile ilgili olarak ithal edecekleri her türlü araç, gereç, silah, teçhizat,
makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılımı ile yapım,
bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ile bedelsiz olarak
dış kaynaklardan alınan yardım malzemesi gümrük vergilerinden muaftır.
4. Değeri 150 Euro’yu geçmeyen eşya gümrük vergilerinden muaftır.
342
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre gümrük vergilerinden muaf tutulan serbest dolaşıma sokulacak
eşya ile ilgili getirilmiş olan değer sınırı kaçtır?
A) 75 EURO
B) 150 EURO
C) 150 DOLAR
D) 150 TL
CEVAP: B
5.Gerçek kişiler tarafından serbest dolaşıma sokulacak şahsi eşyadan;

a) Yerleşim yerlerini Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait, alındığı tarihte üç yaşından büyük
olmayan kullanılmış motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtaları gümrük vergilerinden muaftır.
b) Yerleşim yerlerini Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait her türlü kullanılmış ev eşyası
gümrük vergilerinden muaftır.
c) Yerleşim yeri Türkiye’de olan bir Türk ile evlenerek veya evlenmek üzere Türkiye’ye gelen kişilere ait çeyiz
eşyası gümrük vergilerinden muaftır.
d) Miras yoluyla intikal eden kişisel eşya gümrük vergilerinden muaftır.
e) Türkiye’ye öğrenim görmek amacıyla gelen öğrencilere ilişkin eğitimle ilgili malzemeler ve eğitimle ilgili diğer
ev eşyası gümrük vergilerinden muaftır.
f) Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak çıkan gerçek kişilerin geri getirdiği kullanılmış ev eşyası gümrük
vergilerinden muaftır.
g) Yerleşim yeri Türkiye dışında olan gerçek kişilerin Türkiye’de satın aldıkları veya kiraladıkları konutlarında
kullanılmak üzere geçici veya kesin olarak getirdikleri ev eşyası gümrük vergilerinden muaftır.
h) Yolcuların kendi kullanımlarına mahsus ticari mahiyette olmayan kişisel eşya gümrük vergilerinden muaftır.
6. Gerçek kişilerce serbest dolaşıma sokulacak diğer eşyadan;

a) Değeri 430 Euro’yu geçmemek üzere yolcuların beraberindeki hediyelik eşya gümrük vergilerinden muaftır.
b) Şeref nişanları veya ödülleri gümrük vergilerinden muaftır.
c) Uluslararası ilişkiler çerçevesinde alınan hediyeler gümrük vergilerinden muaftır.
7. Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca belirlenecek kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından ticari gaye
güdülmemek ve amacı doğrultusunda kullanılmak üzere ithal edilen eşyadan;
a) Eğitim, bilim ve kültürel amaçlı eşya ile bilimsel alet ve cihazlar gümrük vergilerinden muaftır.
b) Tıbbi teşhis, tedavi ve araştırma yapılmasına mahsus alet ve cihazlar gümrük vergilerinden muaftır.
c) Bilimsel araştırma amacına yönelik hayvanlar ile biyolojik veya kimyasal maddeler gümrük vergilerinden
muaftır.
d) İnsan kaynaklı tedavi edici maddeler ile kan gruplama ve doku tipi ayırma belirteçleri gümrük vergilerinden
muaftır.
e) İlaç özelliği olan ürünlerin kalite kontrolü amacına yönelik maddeler gümrük vergilerinden muaftır.
f) Ulusal araştırma geliştirme kurumları tarafından yürütülen veya desteklenen araştırma ve geliştirme
faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen eşya gümrük vergilerinden muaftır.
8. Bir ticari faaliyetin yürütülmesi ile bağlantılı ithalat;

a) İşyeri nakli suretiyle ithal edilen sermaye malları ve diğer malzemeler gümrük vergilerinden muaftır.
b) Türkiye Gümrük Bölgesinde faaliyette bulunan çiftçilerin, komşu ülkedeki mülklerinden elde ettikleri ürünler
343
c) Komşu ülkelerdeki çiftçiler tarafından Türkiye Gümrük Bölgesindeki mülklerinde kullanılmak üzere getirilen,
toprak ve ekinlerin işlenmesi amacına yönelik tohum, gübre ve diğer ürünler gümrük vergilerinden muaftır.
d) Ticari mahiyet arz etmeyen numuneler gümrük vergilerinden muaftır.

i- Önemli değeri olmayan numunelik eşya ve modeller,
ii- Basılı reklamcılık dokümanları ve reklamcılık amacına yönelik malzemeler,
iii- Bir ticari fuarda veya benzeri bir faaliyette kullanılan veya tüketilen ürünler,
e) İnceleme, analiz veya test amaçlı olarak ithal edilen eşya gümrük vergilerinden muaftır.
9. Ulaştırmacılıkta kullanılan eşya;

a) Taşıma sırasında eşyanın istifi ve korunması için yardımcı maddeler gümrük vergilerinden muaftır.
b) Canlı hayvanların nakli sırasında kullanılan kuru ot, yem ve yiyecek maddeleri ile ilaçları gümrük vergilerinden
muaftır.
c) Ulaşım araçları ile özel konteynerlerde mevcut bulunan akaryakıt ve madeni yağları gümrük vergilerinden
muaftır.
d) Deniz ve hava ulaşım araçlarına ait donatım ve işletme malzemesi gümrük vergilerinden muaftır.
e) 1/7/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan hava yolu
şirketlerinin bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen hava taşıtları, motorları ve bunların aksam ve
parçaları gümrük vergilerinden muaftır.
10. Bilgi materyali ithalatı;

a) Yayın hakları veya endüstriyel ve ticari patent haklarını koruyan örgütlere gönderilen eşya gümrük
b) Turistik reklamcılık malzemeleri gümrük vergilerinden muaftır.
c) Ticari değeri olmayan çeşitli belge ve eşya gümrük vergilerinden muaftır.
11. Cenaze ve cenaze ile ilgili eşyanın ithali;

a) Savaş kurbanları anıtları ile mezarlıkların yapımı, bakımı ve süslenmesi amacına yönelik eşya gümrük
b) Tabutlar, cenaze kül kapları ve süsleme niteliği olan cenaze levazımatı gümrük vergilerinden muaftır.
12. Diğer eşya;

a) Malul ve engellilerin kullanımına mahsus eşya gümrük vergilerinden muaftır.
b) Tabiî afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, radyasyon ve hava kirliliği gibi önemli nitelikteki
kimyasal ve teknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz hallerinden zarar görenlere gönderilen eşya
c) Türkiye'de düzenlenen uluslararası spor müsabakalarında kullanılmak üzere getirilen eczacılık ürünleri gümrük
Birinci fıkranın (3) ila (12) numaralı bentlerinde yer alan eşyayı geliş süreleri dâhil tanımlamaya, bunların cins,
nevi ve miktarlarını belirlemeye, muafiyet ve istisna uygulanacak tutarları sıfıra kadar indirmeye veya iki katına
kadar çıkartmaya ve bu muafiyet ve istisnayı farklı eşya itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı uygulamaya ve ticari
mahiyette bulunmayan vergiye tabi eşyadan alınacak gümrük vergilerini göstermek üzere ilgili kanunlarda
belirtilen hadleri geçmemek şartıyla tek ve maktu bir tarife uygulamaya Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)
yetkilidir.
EK BİLGİ:
3065 Sayılı KDV Kanunu
BEŞİNCİ BÖLÜM
İthalat İstisnası
Madde 16 –
1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır:
a) Bu Kanuna göre teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithali,
344
b) 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167 nci maddesi [(5) numaralı fıkrasının (a) bendi ile (7) numaralı fıkrası
hariç] geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri kapsamında gümrük
vergisinden muaf veya müstesna olan eşyanın ithali, (Bu Kanunun 11 inci maddesinde düzenlenen ihracat
istisnasından yararlanarak ihraç olunan ancak, Gümrük Kanununun 168,169 ve 170 inci maddelerinde
belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eşyayla ilgili olarak ihracat
istisnasından faydalanılan miktarın gümrük idarelerine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi
şarttır.)
c) Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin
uygulandığı mallar,
2. Gümrük Kanunu’na göre geri gelen eşyanın dışarıda bir işleme tabi tutulması veya asli kısmına bir ilave
yapılması halinde eşyanın kazandığı değer farkı istisnaya dahil değildir.
İKİNCİ BÖLÜM
Geri Gelen Eşya
(GK) Madde 168
1. Serbest dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu
gümrük birliği gümrük bölgelerinin diğer bir noktasından ihraç edildikten sonra üç yıl içinde yeniden serbest
dolaşıma girmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur. Üç yıllık süre,
beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle uzatılabilir.
Geri gelen eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği
gümrük bölgelerinin diğer bir noktasından ihraç edilmeden önce, özel amaçlı kullanımı nedeniyle indirimli veya
sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş olduğu hallerde, eşyanın aynı amaca yönelik olarak
tekrar serbest dolaşıma sokulmak istenmesi durumunda, bu eşyaya indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanır. İthal
amacının aynı olmaması halinde, söz konusu eşyaya uygulanacak ithalat vergileri tutarı, serbest dolaşıma ilk girişi
sırasında alınmış tutar kadar indirilir. Ancak, serbest dolaşıma ilk girişi sırasında alınmış tutarın geri gelen eşyanın
yeniden serbest dolaşıma girişi sırasında alınacak tutardan daha fazla olması halinde hiçbir iade yapılmaz.
2. 1 inci fıkrada belirtilen ithalat vergilerinden muafiyet;
a) Aynen ihraç edildiği durumda olması hali hariç, hariçte işleme rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük
Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerinin diğer bir noktasından
ihraç edilen eşyaya tanınmaz.
b) İhracı, bir dış ticaret önlemine konu olan eşyaya tanınmaz.
(b) bendine istisna getirilmesine ilişkin hal ve şartlar Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)nca belirlenir.
(GK) Madde 169

168 inci maddede belirtilen ithalat vergilerinden muafiyet, geri gelen eşyanın ihracı sırasındaki ayniyeti
değişmeden yeniden ithali halinde tanınır. Bu koşula istisna getirilmesine ilişkin hal ve şartlar Cumhurbaşkanı
(Eski Bakanları Kurulu)nca belirlenir.
(GK) Madde 170

168 ve 169 uncu madde hükümleri, dâhilde işleme rejiminin uygulanmasından sonra ihraç edilen ve sonra geri
gelen işlem görmüş ürünlere de uygulanır. Aynı hüküm yeniden ihraç edilen işlem görmüş ürünler için de
geçerlidir.
Bu gibi hallerde, eşyanın yeniden ihraç tarihi, serbest dolaşıma giriş tarihi olarak kabul edilir ve kanunen alınması
gereken ithalat vergileri tutarı, dâhilde işleme rejimi hükümlerine göre belirlenir.
EK BİLGİ:
Gümrük birliği gümrük bölgesinin bir parçasında serbest dolaşımda olup ihraç edildikten sonra Gümrük birliği
gümrük bölgesinin diğer bir parçasına üç yıl içerisinde geri gelen ve ihraç edildiği haliyle yeniden ithal edilmek
suretiyle serbest dolaşıma giren eşya, beyan sahibinin talebi üzerine ithalat vergilerinden muaf tutulur.
Geri gelen eşyanın muafiyetten yararlanması için ihracatın yapıldığı gümrük idaresince düzenlenen INF3 bilgi
formu kullanılır.
Geri Gelen Eşya ve Taşıtlar
345
Kesin ihracı yapıldıktan sonra geri gelen eşyanın ispatı
(GY) MADDE 446

(1) İhraç edilen eşyanın;
a) Gönderildiği ülkede yürürlükte olan mevzuat nedeniyle serbest dolaşıma girememesi veya kullanıma arz
edilmemesi,
b) Kusurlu olması veya sözleşme hükümlerine uygun olmaması nedenleriyle alıcısı tarafından kabul
edilmemesi,
c) İhracatçının elinde olmayan sebeplerle amaçlanan kullanıma girememesi,
nedenleriyle geri gelmesi halinde, durumun Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki alıcıdan veya Türkiye Gümrük
Bölgesi dışındaki yetkili kurumlardan alınacak belgelerle gümrük idaresine ispatı gerekir.
(2) Birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen durumlarda eşyanın ilk kullanım dışında kullanılmamış olması
gerekmektedir. Bu durum, sadece, eşyanın kusurlu olduğunun veya sözleşme hükümlerine uygun olmadığının,
kullanılmadan anlaşılamayacağı haller için geçerli olacaktır.
(3) Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen durumlar;
a) Gönderilen kişiye teslim edilmeden önce, eşyanın tabiatından ileri gelen veya nakliye sırasında meydana
gelen hasar yüzünden Türkiye Gümrük Bölgesine geri gönderilen eşya,
b) Tüketilmek veya satılmak amacıyla yurt dışındaki sergi ve fuarlara gönderilen ancak, tüketilmeden veya
satılmadan geri gelen eşya,
c) Alıcının fiziksel bir engeli veya yasal bir engel nedeniyle alıcısına teslim edilemeyen eşya,
ç) Tabiî afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, radyasyon ve hava kirliliği gibi önemli
nitelikteki kimyasal ve teknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz halleri veya siyasi ya da sosyal
durumlarda meydana gelen ani ve beklenmeyen değişiklikler yüzünden alıcısına teslim edilemeyen veya
ihracına ilişkin sözleşmede belirtilen tarihten sonra teslim edilen eşya,
d) Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülkelere gönderilen ancak, piyasa kuralları gereği gönderildiği ülkede
satılamayan sebze ve meyveler,
için uygulanır.
(4) (Ek:RG-31/12/2010-27802) Serbest dolaşımda iken ihraç edilen, ancak çeşitli nedenlerle geri gelen ticari
kullanıma mahsus taşıt araçları, iş makineleri ve üretime yönelik makineler, ayniyet tespiti kaydıyla,
yukarıdaki fıkralarda belirtilen şartlara bağlı olmaksızın, geri gelen eşya muafiyetinden faydalandırılır.
Eşyaya ait parçaların geri gelmesi

(GY) MADDE 447
(1) Daha önce Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilen eşyaya ait olduğu anlaşılan parçaların geri gelmesi
halinde gümrük vergilerinden muafiyet uygulanır.
(2) Bu hüküm, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilen makinelere, araçlara, aletlere veya diğer ürünlere ait
olan ve ait olduğu uzman raporlarıyla kanıtlanan parça veya aksesuarları içeren eşyaya da uygulanır.
Geri gelen eşyanın beyanı

(GY) MADDE 448
(1) Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildikten sonra geri gelen eşyanın beyanı, beyanın kontrolü ve diğer
işlemler 180 ila 195 inci madde hükümlerine göre yapılır. Yükümlü, ilgili gümrük idaresine eşyanın Türkiye
Gümrük Bölgesinden ihracına ilişkin gümrük beyannamesi ve ayniyet tespitine ilişkin diğer belgeleri ibraz
eder.
Konsinye satış suretiyle ihraç edildikten sonra geri gelen eşyanın beyanı
(GY) MADDE 449
(1) Konsinye satış suretiyle ihraç edilen eşyanın çıkışında, gönderildiği yerde satılmayıp geri gelmesi ihtimali
göz önünde bulundurularak ayniyet tespitine ilişkin tüm destekleyici bilgiler gümrük beyannamesine eklenir.
346
(2) Bu suretle ihraç edilen eşyanın geri gelmesi halinde 448 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Geçici olarak çıkarıldıktan sonra geri gelen taşıtların ve ticari nitelikte olmayan eşyanın beyanı
MADDE 450
(1) Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici olarak çıkarılan taşıt ve ticari nitelikte olmayan eşyanın süresi içinde
geri gelmesi halinde aşağıdaki işlemler uygulanır:
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici olarak çıkarılan taşıtın süresi içerisinde yurda geri getirilmesi halinde,
çıkış kayıtları Taşıt Takip Programından kapatılır. Çıkış işlemi sırasında yükümlü tarafından Triptik veya
Gümrük Geçiş Karnesi beyanname olarak sunulmuşsa, geçici olarak çıkarılan taşıtın geri gelmesi halinde, bu
belgeler beyanname olarak kabul olunur; ayrıca çıkış kayıtları Taşıt Takip Programından da kapatılır.
b) 444’üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çıkışı yapılan ticari nitelikte olmayan eşyanın
süresi içerisinde geri getirilmesi halinde, gümrük idaresince çıkış kaydı kapatılır.
c) 444’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendindeki diplomatik statüdeki memurların geri gelen taşıtlarının
yalnızca plaka numaraları ve modelleri Taşıt Takip Programından evvelce yapılmış çıkış kayıtları ile
karşılaştırılarak kapatılır ve herhangi bir gümrük formalitesi uygulanmayarak gerekli sürat ve kolaylık
gösterilir.
ç) Geri gelen demiryolu araçlarının çıkış kayıtları usulü dairesinde kapatılır.
Yararlanılan menfaatlerin iadesi

(GY) MADDE 451
(1) İhraç edildikten sonra geri gelen eşyanın gümrük vergilerinden muaf olarak serbest dolaşıma girebilmesi
için ihracat nedeniyle yararlanılan hak ve menfaat varsa bunların iade edildiğini gösteren belgenin
beyannameye eklenmesi gerekir.
(2) İhracat nedeniyle katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi iadesinden veya istisnasından yararlanan
eşyanın katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi tahsil edilir.
(3) (Ek:RG-30/12/2021-31705) İhraç edildikten sonra geri gelen eşyaya tekabül eden katma değer vergisi ve
özel tüketim vergisi ile ihracata ilişkin diğer hak ve menfaatlere karşılık gerekli teminatın verilmesi halinde,
söz konusu hak ve menfaatlerden yararlanılıp yararlanılmadığının tespit edilmesinden önce eşyanın teslimine
Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde izin verilir.
Sürelerin başlangıcı ve süre uzatımı

(GY) MADDE 452
(1) Geri getirilme süresinin başlangıcı eşyanın fiilen ihraç edildiği tarihtir. Çıkışın partiler halinde yapılması
halinde, her partiye ilişkin sürenin başlangıcı ayrı ayrı göz önünde bulundurulur.
(2) Üç yıllık süre doğal afet, getirildiği ülkelerdeki ya da geçiş ülkelerindeki iç karışıklık, abluka veya savaş
hali, Resmî makamlarca getirilen yasaklar veya eşyanın alıkonulması gibi mücbir sebep ve beklenmeyen
hallerle uzatılabilir. Özel ve zorunlu durumlar Müsteşarlıkça incelenir ve sonuçlandırılır.
Süresini aşarak geri getirilen, getirilmeyen ve kesin ihracata dönüştürülen eşya

(GY) MADDE 453
(1) Eşyanın süresi içinde mücbir sebep belgesi ibrazı ile süre uzatımı talebi olmaksızın Kanunun 168 inci
maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç yıllık süreyi veya üç yıllık sürenin üzerinde gümrük idaresince
uzatılan süre varsa bu süreyi aşarak geri getirilmesi halinde, Kanunun 241 inci maddesinin üçüncü fıkrasının
(ı) bendi uyarınca usulsüzlük cezası tatbiki ile gümrük vergileri tahsil edilerek serbest dolaşıma giriş rejimi
(2) Eşya, Kanunun 168 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç yıllık süre aşılmaksızın, ek süreler dahil
verilen sürelerin aşılarak geri getirilmesi halinde, Kanunun 241 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (ı) bendi
uyarınca usulsüzlük cezası tatbiki ile gümrük vergileri tahsil edilmeden serbest dolaşıma sokulur.
(3) Geçici ihracat eşyasının, Kanunun 168 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç yıllık süre ile varsa
gümrük idaresince verilen ek süreler bitiminde geri getirilmediğinin tespit edilmiş olması halinde; ihracat
vergilerine tabi eşyadan bu vergiler tahsil edilir. Ancak, eşyanın daha sonra serbest dolaşıma sokulmak
istenmesi halinde, birinci fıkra hükümleri uygulanır.
347
(4) Geçici ihracat eşyasının, tabi olduğu mevzuat hükümleri uyarınca ilgili kurumunca veya gümrük idaresince
verilen süre ile varsa verilen ek sürelerin veya gümrük idaresince verilen böyle bir süre yoksa Kanunun 168
inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç yıllık süre ile varsa verilen ek sürelerin bitiminden önce, geçici
ihracatın kesin ihracata dönüştürülmek istenmesi halinde, kesin ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin
düzenlenmesi ve ihracat rejimine ilişkin tüm mevzuat hükümlerine uyulmuş olması kaydıyla geçici ihracata
konu eşyanın kati ihracata dönüştürülmesine izin verilerek ilgili rejim sonlandırılır.
(5) Geçici ihracatın dördüncü fıkrada belirtilen sürelerin bitiminden sonra kesin ihracata dönüştürülmek
istenmesi halinde dördüncü fıkra hükümleri uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Deniz Balıkçılığı Ürünleri ve Denizden Çıkartılan Diğer Ürünler
(GK) Madde 171

18 inci maddenin 2’nci fıkrasının (f) bendi saklı kalmak kaydıyla, serbest dolaşıma giren;
a) Türkiye’de kayıtlı veya tescilli ve Türk bandırasını taşıyan gemilerin başka ülkelerin kara sularından çıkarttığı
deniz balıkçılığı ürünleri ve diğer deniz ürünleri ithalat vergilerinden muaftır.
b) (a) bendinde öngörülen koşulları taşıyan fabrika gemilerde, aynı fıkrada belirtilen ürünlerden elde edilen ürünler
ithalat vergilerinden muaftır.
GÜMRÜK KANUNU YEDİNCİ KISIM

Sınır Ticareti
(GK) Madde 172

Türkiye ile komşu ülkeler arasında coğrafî durum ve bölge ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yapılacak sınır
ticaretinin kapsamını belirlemeye, sınır ticareti yapılacak sınır ticaret merkezlerinin kurulmasına ve buralardan
yapılacak ihracat ve ithalatın usul ve esaslarını belirlemeye veya sınır ticareti yoluyla serbest dolaşıma girecek
eşyadan alınacak vergileri göstermek üzere ilgili kanunlarda belirtilen azamî hadleri geçmemek şartıyla tek ve
maktu bir tarife uygulamaya Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) yetkilidir.
Sınır ticaret merkezleri, gümrük işlemlerinin yürütülmesinde Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi dışında
addedilir.
Sınır ticaretine ilişkin gümrük işlemleri Ticaret Bakanlığınca belirlenir.
SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. 2014 ARALIK

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre Türkiye ile komşu ülkeler arasında coğrafi durum ve bölge
ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yapılacak sınır ticaretinin kapsamını belirlemeye, sınır ticareti
yapılacak sınır ticaret merkezlerinin kurulmasına ve buralardan yapılacak ihracat ve ithalatın usul ve
esaslarını belirlemeye veya sınır ticareti yoluyla serbest dolaşıma girecek eşyadan alınacak vergileri
göstermek üzere ilgili kanunlarda belirtilen azami hadleri geçmemek şartıyla tek ve maktu bir tarife
uygulamaya yetkili organ aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hazine Müsteşarlığı
B) Maliye Bakanlığı
C) Gümrük Müsteşarlığı
D) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)
CEVAP: D
GÜMRÜK KANUNU SEKİZİNCİ KISIM

Diğer Gümrük İşlemleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Posta Gümrük İşlemleri
(GK) Madde 173
1. Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen, Türkiye’den gönderilen veya Türkiye’ye iade edilen eşya, posta
çantaları ve koliler gümrük idaresinin kontrolüne ve muayenesine tabidir. İçinde eşya bulunmadığı anlaşılan
mektuplar bu hükmün dışındadır.
2. Türkiye Gümrük Bölgesine gelen bütün posta çantaları ve koliler ilk giriş kapısından itibaren gümrük gözetimi
altında posta idarelerine sevk edilir ve buralarda gümrük muayenesine tabi tutulur.
348
3. Türkiye Gümrük Bölgesinden gönderilecek posta çantaları ve koliler de gümrük kontrolüne tabi olup, bunların
daha önce gümrükçe kontrol edildiğine ilişkin gümrük idarelerinin mühür veya diğer işaretlerinin bulunup
bulunmadığı ve kapların sağlamlığı tespit edildikten sonra çıkış gümrüğünden, ihracına izin verilir.
4. Posta gönderilerine ait gümrük kontrolünün kapsamı ve yöntemi, Ulaştırma Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı ile
müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 174

Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen veya Gümrük Bölgesinden giden eşya, 93 ile 107’nci maddelerde
belirtilen hükümlere tabi genel antrepo sayılan yerlere, posta idaresinin sorumluluğu ve gümrük idaresinin
gözetimi altında konulur. Eşyanın buralarda bekleme süresi, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası posta
anlaşmaları hükümlerine tabidir.
(GK) Madde 175

1. Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen veya Türkiye’den gönderilecek olan ticari mahiyetteki eşya, 58
ila 71 inci madde hükümleri uyarınca gümrük idarelerine beyan edilir.
2. Ticari mahiyette olmayan eşyanın gümrük idaresine sunulması sırasında, ibraz edilen uluslararası kabul görmüş
belgeler beyanname hükmünde olup, ayrıca beyanname aranmaz.
İKİNCİ BÖLÜM
Akaryakıt ve Kumanya ile ilgili Hükümler
(GK) Madde 176
1. Gemilerin, botların, diğer deniz taşıtlarının ve hava gemilerinin dış seferlerde kullanacakları yakıt ve yağları ile
karaya çıkarılmamak şartıyla yurtdışından getirdikleri kumanyaları ithalat vergilerinden muaftır.
2. Antrepolarda bulunan ve henüz serbest dolaşıma girmemiş olan yakıt ve yağlar ile kumanyalar, transit
hükümlerine göre 1 inci fıkrada belirtilen taşıtlara ve kaçakçılıkla mücadele eden birimlerin kaçakçılıkla mücadele
amacıyla kullandıkları deniz taşıtlarına verilir.
Serbest dolaşımda bulunan yakıt ve yağlar ile kumanyaların dış sefere çıkan gemi, bot ve diğer deniz taşıtları ile
hava gemilerine verilmesi ihracat hükmündedir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tasfiye Edilecek Eşyaya İlişkin İşlemler
(GK) Madde 177
1. Bu Kanunun;
a) 48 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan ve buralarda
bekleme süresi dolan yolculara ait eşya,
b) 50’nci maddesine göre verilen süre içinde kendilerine gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayini için
gerekli işlemlere başlanmamış eşya,
c) 57’nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen eşya,
d) 66’ncı maddesinin beşinci fıkrasına göre tahlilden arta kalan ve ilgilisi tarafından bir ay içerisinde alınmayan
numunelik eşya,
e) 70 inci maddesinin birinci fıkrasına göre beyannamesi tescil edilen ve süresi içinde işlemleri tamamlanmayan
eşya,
f) 70 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre antrepoda bulunan eşya için gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanım tayin edilmesine ilişkin beyannamenin tescilinden sonra otuz gün içinde işlemleri bitirilmeyen eşya,
g) 101 inci maddesine göre belirlenen süreleri dolan eşya,
h) 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasında ve 236’ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen antrepolarda veya
gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerde yapılan sayım sonucunda fazla çıkan eşya,
ı) 164’üncü maddesine göre gümrüğe terk edilen eşya ile yönetmelikle belirlenen esaslar dâhilinde gümrüğe terk
edilmiş sayılan eşya,
349
j) 174’üncü maddesine göre posta gönderileri ile gelen ve tasfiye edilebilecek duruma gelen eşya,
k) İlgili hükümlerine göre kanuni bekleme süreleri bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, çabuk bozulma ve telef
olma tehlikesine maruz bulunan veya saklanması masraflı ve külfetli olan eşya,
l) (Değişik:24/10/2019-7190/4 md.) 235 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri, üçüncü fıkrası ve
beşinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen eşya ile 237’nci maddesinin üçüncü ve altıncı fıkralarında belirtilen eşya,
m) Diğer mevzuatla bu Kanuna göre tasfiyesi öngörülen eşya,
178 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
2. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca;

a) Tasfiye edilebilecek duruma gelen eşya,
b) El konulan eşyanın mahkemesince sahibine iadesine karar verilmesi halinde, eşyanın teslim alınması için
ilgilisine yapılan tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde teslim alınmayan eşya,
178 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
3. Tasfiye edilmesine karar verilen eşyanın bulunmaması halinde, ithal eşyası için CIF, ihraç eşyası için FOB
kıymeti ile bunlara ilişkin gümrük vergileri tutarları tahsil edilir.
4. Yukarıdaki fıkralara göre tasfiyelik hale gelen eşyanın tespit ve tahakkuk belgeleri otuz gün içinde tasfiye
idaresine intikal ettirilir. Tasfiye idaresi, tasfiyeye konu eşyayı otuz gün içinde teslim almakla mükelleftir.
(GK) Madde 178

177’nci maddede belirtilen eşya;
a) İhale yoluyla satış suretiyle tasfiyeye tabi tutulur.
b) Yeniden ihraç amaçlı satış suretiyle tasfiyeye tabi tutulur.
c) Perakende satılmak suretiyle tasfiyeye tabi tutulur.
d) Kamu kuruluşları ile özel kanunla kurulmuş vakıf ve derneklere tahsis edilmek suretiyle tasfiyeye tabi tutulur.
e) İmha suretiyle tasfiyeye tabi tutulur.
f) Özel yolla tasfiyeye tabi tutulur.
Tasfiye idaresi; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşünü alarak insan, hayvan, bitki ve çevre sağlığı
bakımından gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Tasfiyeye ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi eşyanın tasfiyeye tabi tutulacağı
yöntemlerden birisi değildir?
A) İmal suretiyle
B) İmha suretiyle
C) Perakende satılmak suretiyle
D) İhale yoluyla satış suretiyle
CEVAP: A
(GK) Madde 179

1. 178 inci maddenin (a) bendine göre ihaleye çıkarılacak, (c) bendine göre perakende satılacak eşyanın, ihale
ilanının yayımlandığı veya perakende satış kararının alındığı tarihe kadar, gümrük idaresine başvurularak bir
gümrük rejimine tabi tutulması veya gümrük bölgesi dışına yeniden ihracı istenebilir.
İthali yasak veya kısıtlamaya tabi olması nedeniyle 178 inci maddenin (b) bendine göre yeniden ihraç amaçlı satış
suretiyle tasfiyesi yapılacak eşyanın, ihale ilanının yayımlandığı veya perakende satış kararının alındığı tarihe
kadar gümrük idaresine başvurularak gümrük bölgesi dışına yeniden ihracı istenebilir.
350
Ancak, yukarıdaki taleplerin kabulü, söz konusu eşyaya ait varsa cezalar ile ambarlama ve elleçleme giderleri ve
diğer giderler ile eşyanın döviz cinsinden CIF değerinin %1’i, bu uygulamadan ikinci kez yararlanmak istenmesi
hâlinde ise CIF değerinin %3’ü oranında bir tutarın ödenmesine bağlıdır. Başvurunun, eşyanın ihale ilanı
yayımlandıktan veya perakende satış kararı alındıktan sonra ve satışının gerçekleşmesinden önce yapılması hâlinde
bu taleplerin kabulü söz konusu eşyaya ait varsa cezalar ile ambarlama ve elleçleme giderleri ve diğer giderler ile
eşyanın döviz cinsinden CIF değerinin %10’u oranında bir tutarın ödenmesine bağlıdır. Bunun dışındaki
başvurular kabul edilmez.
2. (Değişik:24/10/2019-7190/5 md.) 177’nci maddenin birinci fıkrasının (c), (d), (ı), (l) ve (m) bentleri ile ikinci
fıkrasının (a) bendinde belirtilen eşya için birinci fıkra hükmü uygulanmaz.
(GK) Madde 180

1. 177’nci maddenin birinci fıkrasının (b), (e), (f), (g) ve (k) bentlerinde ve ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen
eşyanın satış bedelinden sırasıyla;
a) Hizmet karşılığı alacaklar ve yapılmış masraflar,
b) Gümrük vergileri,
c) Satış için yapılmış masraflar,
d) Para cezaları,
Ayrılarak hak sahiplerine dağıtılır. Bu bedellerin dağıtımından sonra artan para olursa, eşya sahipleri adına emanet
hesabına alınır. Emanete alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde alınmayan para ile 177’nci maddenin birinci
fıkrasının diğer bentlerinde belirtilen eşyanın satış bedelinden bu fıkradaki usule göre yapılacak dağıtımdan sonra
kalan para Ticaret Bakanlığı döner sermaye işletmesine irat kaydedilir.
2. 177’nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve satış suretiyle tasfiye edilen eşya ve taşıtların satış bedelleri,
Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen taşıtlar için taşıtın muhafazası
ve satışı için gerekli olan bütün giderler düşüldükten sonra, aynı Kanunun 16’ncı maddesindeki eşya ve taşıtlarda
ise tamamı sahipleri adına emanet hesabına alınır. Bu tutarlar, eşya ile ilgili dava sonucunda iade kararı verilmesi
halinde sahibine ödenir. Eşyanın sahibine iade edilmesine karar verilmesi halinde tasfiye edilen eşyanın gümrük
vergileri iade edilmez, müsadere kararı verilmesi halinde satış bedeli Ticaret Bakanlığı döner sermaye işletmesine
irat kaydedilir.
3. Tasfiye edilen eşya ve taşıtın satış bedelinden alınacak gümrük vergileri, eşya için gümrük beyannamesi verilmiş
ise beyannamenin tescil edildiği tarihte, kaçak eşya için kaçak eşya tespit tutanağının düzenlendiği tarihte, söz
konusu tarihler bilinmiyorsa tespit ve tahakkuk belgesinin düzenlendiği tarihteki vergi oranlarına göre belirlenir.
4. Üzerlerinde satılamaz, devredilemez, haciz, rehin, ipotek gibi şerhler bulunan taşıtların tasfiyesinde, bu şerhler
ayrıca bir işleme gerek olmaksızın, tasfiye kararı alındığı tarihten itibaren kalkmış sayılarak varsa tescil kayıtları
buna göre düzeltilir ve tasfiyesi tamamlanarak birinci ve ikinci fıkra hükümleri çerçevesinde kalan para emanete
alınır. Dava sonucunda taşıtın sahibine iadesine karar verilmesi halinde, şerhlere konu bedel ilgilisine ödendikten
sonra kalan tutar ikinci fıkra hükmü uyarınca sahibine ödenir.
5. Bu Kanun kapsamında yapılacak tasfiye işlemlerinde 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu
hükümleri uygulanmaz ve buna ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
6. Bu madde kapsamında emanete alınan tutarların iadesi için, sahibine iadesine ilişkin mahkeme kararının
kesinleştiği, diğerlerinde ise emanete alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde yapılan başvurular kabul edilir.
DOKUZUNCU KISIM
Gümrük Yükümlülüğü
BİRİNCİ BÖLÜM
Gümrük Yükümlülüğünün Doğması
(GK) Madde 181
1. İthalatta gümrük yükümlülüğü;
a) İthalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişi için verilecek gümrük beyannamesinin tescil tarihinde
başlar.
b) İthalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali için verilecek gümrük
beyannamesinin tescil tarihinde başlar.
2. İthalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylı temsil durumunda, hesabına gümrük
beyanında bulunulan kişi de yükümlüdür. Dolaylı temsilde, temsilcinin yükümlülüğü, beyanda kullanılan verilerin
351
yanlış olduğunu bildiği veya mesleği icabı ve mutat olarak bilmesi gerektiği durumlarla sınırlıdır. 188 inci, 190
ıncı ve 194’üncü maddeler uyarınca doğan gümrük yükümlülüğü için de bu hüküm uygulanır.
3. Birinci fıkrada belirtilen rejimlerden biri için bulunulan beyanda kullanılan veriler, kanunen alınması gereken
vergilerin tamamen veya kısmen tahsil edilememesine sebep olduğu takdirde, beyanın yapılabilmesi için bu
verileri veren ve bu verilerin yanlış olduğunu bilen veya bilmesi gereken kişiler de gümrük vergilerinden
sorumludur.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre ithalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü, aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Eşyayı imal eden kişi

B) Gümrük Memuru
C) Beyan sahibi
D) Eşyayı tamir eden kişi
CEVAP C
Soru Gümrük Kanunu’nun 182. Maddesinin 2 fıkrasıyla ilgili olup; İthalatta gümrük yükümlülüğünde
yükümlü, beyan sahibidir.
SORU:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre ithalatta dolaylı temsil durumunda gümrük yükümlülüğünde
yükümlü, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Acente
B) Eşyayı imal eden kişi
C) Gümrük Muayene Memuru
D) Hesabına gümrük beyanında bulunulan kişi
CEVAP: D
SORU:
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na göre ithalatta gümrük yükümlülüğü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) İthalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişi için verilecek gümrük beyannamesinin tescil
tarihinde başlar.
B) İthalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali için verilecek
gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlar.
C) İthalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü, beyan sahibidir.
D) Dolaylı temsil durumunda, hesabına gümrük beyanında bulunulan kişi de yükümlüdür.
E) İthalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali için verilecek
gümrük beyannamesinin tescil tarihinden önce başlar.
CEVAP: E
(GK) Madde 182

1.İthalat vergilerine tabi eşyanın, bu Kanuna aykırı şekilde Türkiye Gümrük Bölgesine girmesi ya da bir serbest
bölgede bulunan ithalat vergilerine tabi eşyanın bu Kanuna aykırı olarak Gümrük Bölgesinin başka bir yerine
gitmesi hallerinde, gümrük yükümlülüğü doğar.
2. Gümrük yükümlülüğü, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine bu Kanuna aykırı olarak girişi tarihinde başlar.
3. Bu Kanun hükümlerine göre;

a) Eşyanın kanuna aykırı olarak girişini gerçekleştiren kişiler gümrük vergilerinden sorumludurlar.
b) Eşyanın kanuna aykırı girişine iştirak eden ve girişin kanuna aykırı olduğunu bilen veya normal olarak bilmesi
gereken kişiler gümrük vergilerinden sorumludurlar.
c) Söz konusu eşyayı elde eden veya elinde bulunduran ve bu eşyayı elde ettiği veya aldığı sırada eşyanın kanuna
aykırı olarak girdiğini bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler gümrük vergilerinden sorumludurlar.
TEKRAR:
İthalat Vergilerine Tabi Eşyanın Gümrük Kanunu Madde 182 Kapsamında Gümrük Yükümlülüğü;
352
Gümrük Kanuna aykırı şekilde Türkiye Gümrük Bölgesine girince Gümrük yükümlülüğü doğar.
Serbest bölgede bulunan eşya Gümrük Bölgesinin başka bir yere gitmesi halinde Gümrük yükümlülüğü doğar.
(GK) Madde 183

1.Gümrük gözetimi altındaki ithalat vergilerine tabi eşyanın, kanuna aykırı olarak gümrük gözetimi dışına
çıkarılması halinde gümrük yükümlülüğü doğar.
2. Gümrük yükümlülüğü, eşyanın gümrük gözetiminden çıkarıldığı tarihte başlar.
3. Bu Kanun hükümlerine göre;

a) Eşyayı gümrük gözetiminden çıkaran kişiler gümrük vergilerinden sorumludurlar.
b) Bu çıkarma işine iştirak eden ve eşyanın gümrük gözetiminden çıkarıldığını bilen veya normal olarak bilmesi
gereken kişiler gümrük vergilerinden sorumludurlar.
c) Söz konusu eşyayı elde eden veya elinde bulunduran ve bu eşyayı elde ettiği veya aldığı sırada gümrük
gözetiminden çıkarıldığını bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler gümrük vergilerinden sorumludurlar.
d) Eşyanın geçici depolanmasında veya tabi tutulmuş olduğu gümrük rejiminin kullanılmasından doğan
yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kişiler gümrük vergilerinden sorumludurlar.
(GK) Madde 184

1. 183’üncü maddede belirtilen haller dışında;
a) İthalat vergilerine tabi eşyanın geçici depolanmasından veya tabi tutulmuş olduğu gümrük rejiminin
uygulanmasından doğan yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesi durumunda ithalat nedeniyle gümrük
yükümlülüğü doğar.
b) Eşyanın söz konusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya nihai kullanımı nedeniyle indirimli yahut sıfır ithalat
vergi oranı uygulanmasına ilişkin koşullardan birine uyulmaması hallerinde ve bu fiillerin geçici depolamanın
veya ilgili gümrük rejiminin yanlış uygulanması sonucunu yarattığının tespit edilmesi durumunda ithalat nedeniyle
gümrük yükümlülüğü doğar.
2. Gümrük yükümlülüğü;
a) 1 inci fıkranın (a) bendinde belirtilen hükmün yerine getirilememesinin bir gümrük yükümlülüğü doğurması
halinde, bu tarihte başlar.
b) Eşyanın söz konusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya nihai kullanımı nedeniyle indirimli ya da sıfır ithalat
vergi oranı uygulanmasına ilişkin bir koşula uyulmadığının sonradan tespiti halinde, ilgili rejime tabi tutulduğu
tarihte başlar.
3. Yükümlü; ithalat vergilerine tabi eşyanın geçici depolanmasından veya tabi tutulduğu gümrük rejiminin
uygulanmasından doğan yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kişi ya da söz konusu rejime tabi tutulması için
konulmuş koşullara uyması gereken kişidir.
(GK) Madde 185

1.Serbest bölgelerde bulunan ithalat vergilerine tabi eşyanın, bu Kanuna aykırı olarak tüketilmesi veya
kullanılması halinde gümrük yükümlülüğü doğar.
Eşyanın kaybolması ve bu kaybın kanıtlanamaması halinde, eşya serbest tüketilmiş veya kullanılmış sayılır.
2. Gümrük yükümlülüğü, serbest bölgede bulunan eşyanın bu Kanuna aykırı olarak tüketildiği veya ilk kez
kullanıldığı tarihte başlar.
3. Yükümlü, eşyayı tüketen veya kullanan; buna iştirak eden ve tüketimin veya kullanımın bu Kanuna aykırı
olduğunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişilerdir.
Gümrük idarelerinin kaybolan eşyayı serbest bölgede tüketilmiş veya kullanılmış saydığı ve bu fıkranın
uygulanmasına imkân bulunmadığı hallerde, eşyanın gümrük idarelerince bilinen en son kullanıcısı, gümrük
vergilerini ödemekle yükümlü kişidir.
353
(GK) Madde 186
1. 182’nci madde ile 184’üncü maddenin 1 inci fıkrasının (a) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yükümlünün;
a) 37 ila 40 ıncı madde hükümlerinden,
b) Bir serbest bölgeden Türkiye'ye eşya sokulmasından,
c) Eşyanın geçici depolanmasından,
d) Eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejiminin kullanılmasından,
Doğan yükümlülüklerini yerine getirememesinin eşyanın tahrip olmasının veya tekrar yerine konulamaması
şeklinde kaybının, eşyanın özelliklerine bağlı bir nedenden veya beklenmeyen hal veya mücbir sebepten ya da
gümrük idarelerinin izninden kaynaklandığını kanıtlaması halinde, ithalat nedeniyle gümrük yükümlülüğü doğmuş
sayılmaz.
Eşyanın tekrar yerine konulamaz şekilde kaybı, bunun kullanılamaz hale gelmiş olmasını ifade eder.
2. Nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma giren
eşyanın, gümrük idarelerinin izni ile ihraç veya yeniden ihraç edilmesi halinde de ithalat nedeni ile bir gümrük
yükümlülüğü doğmuş sayılmaz.
(GK) Madde 187

1. nihai kullanım nedeni ile indirimli veya sıfır ithalat vergi oranından yararlanarak ithal edilen eşya için 186’ncı
maddenin 1 inci fıkrası uyarınca, bir gümrük yükümlülüğünün doğmadığının kabulü halinde, söz konusu fıkrada
belirtilen tahribattan kaynaklanan atık ve artıklar serbest dolaşımda olmayan eşya sayılır.
2. nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma giren eşya
için 183 ve 184’üncü madde uyarınca, gümrük vergileri tahakkuk ettiğinde, serbest dolaşıma giriş sırasında ödenen
gümrük vergileri tutarı, tahakkuk eden gümrük vergileri tutarından indirilir. Bu hüküm, gerektiğinde bu tür eşyanın
tahribi sonucu kalan atık ve artıklar için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda da uygulanır.
(GK) Madde 188

1. İhracat vergilerine tabi eşyanın bir gümrük beyannamesi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç
edilmesi halinde, gümrük yükümlülüğü doğar.
2. Gümrük yükümlülüğü, söz konusu gümrük beyannamesinin tescili tarihinde başlar.
(GK) Madde 189

1. İhracat vergilerine tabi eşyanın gümrük beyanında bulunulmaksızın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkartılması
halinde gümrük yükümlülüğü doğar.
2. Gümrük yükümlülüğü, söz konusu eşyanın fiilen Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıktığı tarihte başlar.
3. Söz konusu eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkaran, bu fiile iştirak eden, beyanda bulunulması
gerektiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde bulunmayan kişiler, gümrük vergilerinden sorumludur.
(GK) Madde 190

1. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihracat vergilerinden tam veya kısmi muafiyete tabi tutularak çıkmasına
ilişkin hükümlere uyulmaması halinde, gümrük yükümlülüğü doğar.
2.
a) İhracat vergilerinin tam veya kısmi muafiyete tabi tutularak, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına gönderilmesine
izin verilen eşyanın gümrük yükümlülüğü, izin verilen yerden başka bir varış yerine ulaştığı tarihte başlar.
b) Gümrük idarelerinin (a) bendinde belirtilen tarihi tespit edememesi halinde, eşyanın söz konusu muafiyete hak
kazanmasına ilişkin hükümlere uyulduğunu kanıtlayan bir belgenin ibrazı için rejim hak sahibine süre verilir. Söz
konusu belgenin ibraz edilememesi halinde, verilen sürenin bittiği tarihte gümrük yükümlüğü başlar.
(GK) Madde 191

İthali ve ihracı yasaklama veya kısıtlamaya tabi eşya için de 181 ila 185 ve 188 ila 190 ıncı maddelerde belirtilen
gümrük yükümlülüğü doğar. Ancak, sahte paralar ile tıbbi ve bilimsel amaçlı kullanımları nedeniyle yetkili idareler
tarafından denetlenen ekonomik dolaşıma girmeyen narkotik uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin Türkiye Gümrük
Bölgesine kanuna aykırı olarak girmesi halinde, kaçakçılık ve diğer ceza koyan kanun hükümlerine göre işlem
yapılacağından, gümrük yükümlülüğü doğmaz. Bununla birlikte, cezai hükümler koyan kanunlar gereğince,
354
gümrük vergilerinin ceza tespitine esas olması veya cezai kovuşturmaların gümrük yükümlülüğünün varlığına
bağlı olması hallerinde, gümrük yükümlülüğü doğmuş sayılır.
(GK) Madde 191/A

16’ncı, 77’nci, 135’inci ve 167 ila 170 inci maddelere uygun olarak eşyanın mahiyeti veya nihai kullanımı
nedeniyle tercihli tarife uygulanmasının ya da ithalat veya ihracat vergilerinden tamamen veya kısmen
muafiyetinin mümkün olduğu durumlarda söz konusu tercihli tarife veya vergi muafiyeti;
a) İlgili kişinin hileli bir davranış veya ihmalinin olmaması,
b) Tercihli tarife veya muafiyetin uygulanması için gerekli olan diğer şartların yerine getirildiğinin ilgili kişi
tarafından ispat edilmesi,
şartıyla 182 ila 185 inci, 189 uncu veya 190 ıncı maddelere göre gümrük yükümlülüğü doğduğu hallerde de
uygulanır.
(GK) Madde 192

Aynı gümrük vergilerinin ödenmesinden birden çok yükümlünün sorumlu olduğu hallerde, bunlar söz konusu
vergilerin ödenmesinden müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
(GK) Madde 193

1. Bu Kanunla konulmuş aksine hükümler ve 2’nci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bir eşyaya uygulanacak
ithalat veya ihracat vergileri tutarı, bu eşyaya ilişkin gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihteki vergi oranları ve
diğer vergilendirme unsurlarına göre belirlenir.
2. Gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihi kesin olarak tespit etmenin mümkün olmadığı hallerde, ilgili eşyaya
ilişkin vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarının uygulanması için dikkate alınacak tarih, gümrük
idarelerinin bu eşya için bir gümrük yükümlülüğü başladığı sonucuna vardıkları tarihtir.
Ancak, gümrük idarelerinin elde ettikleri bilgilerin gümrük yükümlülüğünün daha önceki bir tarihte başladığını
tespit etmelerine imkân vermesi halinde, eşyanın ithalat veya ihracat vergileri tutarı, elde edilen bilgilere göre söz
konusu yükümlülüğün başladığının anlaşıldığı en eski tarihteki vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına
dayanılarak tespit edilir.
3.Beyan sahibinin hatalı beyanı sonucu hiç alınmadığı veya noksan alındığı tespit edilen gümrük vergilerine,
gümrük yükümlülüğünün başladığı tarih ile vergilerin kesinleştiği tarih arasındaki süre için 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre tespit edilen gecikme zammı oranında faiz
uygulanır. Gümrük vergilerinin kesinleşmesinden önce ödenmek istenmesi durumunda faiz, ödeme tarihine kadar
hesaplanarak vergiler ile birlikte tahsil edilir.
(GK) Madde 194

1. Türkiye'nin taraf olduğu anlaşma hükümlerine göre dâhilde işleme rejimi altında elde edilen Türk menşeli
eşyanın anlaşmalara taraf ülkelere ithalinde, tercihli tarife uygulamasından yararlanmasının, bunların bünyelerine
giren serbest dolaşımda olmayan eşyanın ithalat vergilerinin ödenmesi ve buna ilişkin belgelerin onaylanması
koşuluna bağlı olması halinde, ithalata ilişkin bir gümrük yükümlülüğü doğar. Ancak, geri ödeme sisteminden
yararlanan eşya için bu fıkra uyarınca gümrük yükümlüğü doğmaz ve bu durumda ödenmiş ithalat vergileri geri
verilmez.
2. Bu halde gümrük yükümlülüğü, söz konusu eşyanın ihracına ilişkin gümrük beyannamesinin gümrük idaresi
tarafından tescil edildiği tarihte başlar.
3. Dâhilde işleme rejimine tabi tutulan serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya ilişkin ithalat vergileri, ihracata
ilişkin beyannamenin tescili tarihindeki vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına göre hesaplanır. Ancak,
izin kapsamında önceden ihracat işleminden sonra ithalat yapılması durumunda, bu vergi önceden ihracata ilişkin
gümrük beyannamesinin tescil tarihindeki vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına göre hesaplanarak,
önceden ihracata tekabül eden ithalatın yapılması esnasında ödenir.
4. Birinci fıkra uyarınca doğan gümrük yükümlülüğü kapsamında ödenmesi gereken ithalat vergilerinin ihracat
beyannamesi konusu eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıktığı tarihe kadar ödenmesi zorunludur. Bu tarihten
sonra ödenen ithalat vergileri için ayrıca bu tarih itibarıyla 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanunun 51 inci maddesi hükümlerine göre tespit edilen gecikme zammı uygulanır.
SORU: GÜM.MÜŞ.YRD. ARALIK 2014
355
4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre gümrük yükümlülüğü kapsamında ödenmesi gereken ithalat
vergilerinin ihracat beyannamesi konusu eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıktığı tarihe kadar
ödenmesi zorunludur.
Bu tarihten sonra ödenen ithalat vergileri için ayrıca aşağıdakilerden hangisi uygulanır?
A) Gecikme Faizi
B) Gecikme fişi
C) Gecikme zammı
D) Gecikme beyannamesi
CEVAP: C
5. Dâhilde işleme rejimi kapsamında bir ihracat beyannamesine ilişkin fazla ödenen ithalat vergilerinden aynı izin
kapsamında başka bir ihracat beyannamesine ilişkin eksik ödenen ithalat vergilerine mahsup işlemi yapılmasına
ilişkin usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) yetkilidir. Mahsup işlemi sonrasında
birinci fıkra uyarınca doğan gümrük yükümlüğü kapsamında ödenmesi gereken ithalat vergilerinin tamamının
ödenmiş olması halinde, dördüncü fıkra ve 234’üncü maddenin beşinci fıkrası hükümleri uygulanmaz.
SORU:
Dâhilde işleme rejimi kapsamında bir ihracat beyannamesine ilişkin fazla ödenen ithalat vergilerinden
aynı izin kapsamında başka bir ihracat beyannamesine ilişkin eksik ödenen ithalat vergilerine mahsup
işlemi yapılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye aşağıdakilerden hangisi yetkilidir?
A) Ticaret Bakanlığı
B) Ekonomi Bakanlığı
C) İhracatçılar Meclisi
D) Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)
CEVAP: D
İKİNCİ BÖLÜM
Gümrük Vergilerinin Tahakkuku, Tebliği ve Ödenmesi
(GK) Madde 195
1.Gümrük idaresi tarafından gerekli bilgiler kullanılarak tahakkuk ettirilen gümrük vergileri, gümrük vergileri
tahakkukunu izleme defterine veya bilgisayara kaydedilir. Bilgisayara kayıt halinde, bilgisayar çıktıları gümrük
vergileri tahakkukunu izleme defteri yerine geçer.
Ancak;
a) Geçici bir anti-damping vergisi veya fark giderici vergi uygulandığı Hallerde, hesaplanan vergiler gümrük
vergileri tahakkukunu izleme defterine kaydedilmekle birlikte, bunların özel durumu defterde belirtilir.
b) Kanunen alınması gereken vergi tutarının, bir bağlayıcı tarife ve menşe bilgisine istinaden belirlenen tutarlardan
yüksek olduğu Hallerde, hesaplanan vergiler gümrük vergileri tahakkukunu izleme defterine kaydedilmekle
birlikte, bunların özel durumu defterde belirtilir.
c) Vergi tutarının Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) tarafından belirlenen seviyenin altında kaldığı Hallerde,
hesaplanan vergiler gümrük vergileri tahakkukunu izleme defterine kaydedilmekle birlikte, bunların özel durumu
defterde belirtilir.
2. gümrük vergilerinin tahakkukunu izleme defterinin şekli ile bu defterin tutulmasına ilişkin usul ve esaslar
Ticaret Bakanlığınca belirlenir.

Gümrük idaresi tarafından gerekli bilgiler kullanılarak tahakkuk ettirilen gümrük vergilerinin
kaydedildiği deftere ne ad verilir?
A) Gümrük tahakkuk defteri
B) Gümrük vergileri tahakkukunu izleme defteri
C) Envanter Defteri
D) Defteri Kebir
E) Vergi tahakkuk-tarhiyat defteri
CEVAP:B
356
2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
Vergi tahakkukunu izleme defterine kaydedilmeyecek miktar

MADDE 130
(l)
a) Kanunun 195 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen "Vergi tutarının Bakanlar Kurulu
tarafından belirlenen seviyenin altında kaldığı hallerde, hesaplanan vergilerin Gümrük Vergileri Tahakkukunu
İzleme Defterine kaydedilmekle birlikte, bunların özel durumu defterde belirtilir" hükmünde yer alan vergi
tutarı,
b) Kanunun 215 inci maddesinde yer alan geri verme veya kaldırma işlemine tabi olmayacak gümrük vergileri
miktarı,
21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 106’ncı maddesinde yer
alan miktar olarak tespit edilmiştir.
(GK) Madde 196

Gerekli teminatın sağlanması şartıyla, belirli aralıklarla ve aynı kişiye teslim edilen aynı cins eşyanın gümrük
vergileri otuz günü geçmeyecek şekilde belirlenecek bir süre içinde tahakkuk ettirilerek Gümrük Vergilerinin
Tahakkukunu İzleme Defterine kaydedilebilir.
(GK) Madde 197

1.Gümrük vergileri, tahakkukundan hemen sonra yükümlüye tebliğ edilir.
2. Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen veya 1 inci fıkrada belirtilen
şekilde tebliğ edilemeyen gümrük vergilerine ilişkin tebligat gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren
üç yıl içinde yapılır. Şu kadar ki, gümrük yükümlülüğünün doğduğu olayla ilgili olarak dava açılması zaman
aşımını durdurur.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre gümrük vergileri, tahakkukundan hemen sonra yükümlüye tebliğ
edilir.
Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen gümrük vergilerine
ilişkin tebligat, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren kaç yıl içinde yapılır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 5
CEVAP:C

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre, tahakkuk ettirilen gümrük vergileri yükümlüye ne zaman tebliğ
edilir?
A) Tahakkukundan itibaren üç ay içinde

B) Tahakkukundan itibaren bir ay içinde
C) Tahakkukundan itibaren yedi gün içinde
D) Tahakkukundan hemen sonra.
CEVAP: D
3. Yükümlü tarafından gümrük beyannamesinde gösterilen vergi tutarı ile gümrük idaresince hesaplanan vergi
tutarının eşit olması halinde, gümrük idarelerinin eşyayı teslim etmesi, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliği
yerine geçer.
4. Gümrük vergileri alacakları, ceza uygulamasını gerektiren bir fiile ilişkin olması ve zaman aşımı daha uzun
bulunan bu fiil nedeniyle ceza davası açılmış olmak kaydıyla, bu alacaklar Türk Ceza Kanunundaki dava ve ceza
zamanaşımı süreleri içerisinde kovuşturulup tahsil edilir.
5. Bu madde hükümlerine göre tebliğ edilen gümrük vergileri; 242’nci maddede belirtilen sürelerde itirazda
bulunulmaması veya süresi içinde idari yargı mercilerine başvurulmaması hallerinde bu sürelerin bittiği tarihte
357
kesinleşir; dava açılması halinde mahkemece yükümlü aleyhine verilen kararın gümrük idaresine tebliğ edildiği
tarihte tahsil edilebilir hale gelir.
(GK) Madde 198

1. 69 uncu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yapılan kontrol ve denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı
veya noksan alındığı belirlenen gümrük vergileri ile işlemleri daha sonra yapılmak üzere teslim edilen eşyaya
ilişkin gümrük vergilerinin, yükümlüye tebliğ edildiği tarihten itibaren on beş gün içinde ödenmesi zorunludur.
Ödeme süresinin bitmesinden önce ilgilinin yazılı istemde bulunması ve teminat alınması şartıyla ödeme süresi
otuz gün daha uzatılabilir. Süre uzatımı beyanname kapsamı eşyanın her bir kalemi için ayrı ayrı da yapılabilir.
Uzatılan süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil
faizi alınır.
2. Tebliğ edilen gümrük vergilerine karşı 242’nci madde çerçevesinde gümrük idareleri nezdinde itiraz edilmesi
ödeme süresini keser. Ödeme süresi idarenin ya da yargı mercii kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren yeniden
başlar.
3. Yükümlü, vergi tutarının tamamını veya bir kısmını verilen sürenin bitimini beklemeksizin ödeyebilir.
4. 195 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen durumlar hariç olmak üzere; eşyanın
tercihli tarifesinin karşı ülke idareleri ile idari işbirliği çerçevesinde oluşturulduğu durumlarda, dolaşım belgesinin
karşı ülke idaresince yanlışlıkla onaylandığı tespit edildiğinde, yükümlü, gümrük mevzuatının gerektirdiği
yükümlülüklerin yerine getirilmesinde tüm özeni gösterdiğini ispat edebildiği takdirde, tercihli tarife uygulanması
nedeniyle tahakkuk ettirilmeyen vergiler sonradan istenmez. Ancak, belgeyi onaylayan idarenin eşyanın tercihli
tarife için tayin edilen şartları yerine getirmediğini bildiği veya bilmesi gerektiği durumlar hariç olmak üzere,
doğru olmadığı tespit edilen belgenin ihracatçı tarafından sunulan yanlış verilere dayanılarak onaylanması veya
tercihli düzenlemenin, yararlanan ülke tarafından doğru olarak uygulandığına dair şüphe bulunduğu yönünde
Resmî Gazetede bir duyuru yayımlanmış olması halinde vergiler yükümlüden tahsil edilir.
(GK) Madde 199

Basitleştirilmiş usule göre tescil edilen bir beyannamede eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanması için
gümrük idaresi tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmaması halinde, söz konusu beyanname
kapsamı eşyanın ödenmesi gereken vergileri ertelenmez.
(GK) Madde 200

1.Gümrük vergileri Türk lirası olarak ödenir. Bu ödeme 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanunda öngörülen usullere göre yapılır.
2. Gümrük vergileri, yetki verilen bankalar aracılığıyla da tahsil edilebilir.
(GK) Madde 201

Süresi içinde ödenmeyen kesinleşmiş gümrük vergileri hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Teminat
(GK) Madde 202
1.Gümrük mevzuatı uyarınca, gümrük vergilerinin ve diğer amme alacaklarının ödenmesini sağlamak üzere bir
teminat verilmesi gereken hâllerde, bu teminat söz konusu vergiler ve diğer amme alacakları tutarı kadar yükümlü
veya yükümlü olması muhtemel kişi tarafından verilir.
2. Gümrük idareleri, teminat vermesi istenen kişinin yerine başka bir kişinin de teminat vermesini kabul edebilir.
3. Genel ve katma bütçeye dahil kamu kuruluşlarının belediyelerin sermayesinin tamamı Devlete ait olan kamu
iktisadi kuruluşlarının ve Türkiye'deki yabancı misyon şeflerinin verecekleri garanti mektuplarını teminat olarak
kabule Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
4. Teminat aranmayacak ve kısmi teminat uygulanacak halleri belirlemeye Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları
Kurulu) yetkilidir.
(GK) Madde 203

202’nci maddenin 1 inci veya 3’üncü fıkrasında belirtilen kişilerin talebi üzerine gümrük idareleri, bir gümrük
yükümlülüğünü gerektiren veya gerektirebilecek iki veya daha fazla işlemi kapsamak üzere toplu teminat
verilmesine izin verirler.
358
(GK) Madde 204
1. 202’nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen teminat tutarı, teminata konu gümrük vergileri tutarının kesin
olarak tespiti halinde bu miktar, diğer hallerde ise tahakkuk edilen veya edilebilecek gümrük vergilerinin en yüksek
tutarı esas alınarak belirlenir.
Zaman içinde değişkenlik gösteren gümrük vergileri için verilen toplu teminat tutarları, Söz konusu gümrük
vergilerini her zaman karşılayabilecek biçimde belirlenir.
2. Götürü teminat alınmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 205

Gümrük vergileri için kabul edilecek teminatlar ile bunların değerlendirilmesi 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine tabidir. Yabancı paraların T.C. Merkez Bankası efektif alış kuru
üzerinden hesaplanan değeri üzerinden teminat olarak kabulüne Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
(GK) Madde 206

1.Teminatın zaman içinde değerini yitirmesi veya yetersiz kalması halinde, ilgili gümrük idaresi ek teminat
verilmesini veya ilk teminatın yeni bir teminat ile değiştirilmesini isteyebilir.
2. Teminatın alınmasını gerektiren gümrük yükümlülüğü sona erdiğinde teminat çözülür.
3.Gümrük yükümlülüğü kısmen sona erdiğinde, ilgilinin talebi üzerine verilmiş teminat kısmen çözülür. Ancak,
söz konusu teminatın kısmen çözülmeye uygun olması gerekir.
(GK) Madde 207

1. Nakdî teminat dışında, bu Kanuna göre;
a) Tahakkuk ettirilip tahsili gereken gümrük vergileri için verilen teminatın kabulü,
b) Bir şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulan eşyaya ilişkin gümrük yükümlülüğü doğması halinde, şartlı
muafiyete ilişkin beyannamenin tescili,
tarihinden başlamak üzere, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine
göre tespit edilen gecikme zammı tahsil edilir.
2. Bir şartlı muafiyet düzenlemesi kapsamında eşya için indirimli teminattan faydalanılması durumunda birinci
fıkrada belirtilen gecikme zammı, teminatın nakit verilen kısmı dışında kalan kısım ile teminat verilmeyen kısmın
tümü için uygulanır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Teminat
Toplu ve götürü teminat
(GY) MADDE 493
(1) Toplu teminat sisteminde, bir kişinin bir gümrük idaresine her türlü gümrük işlemlerine ilişkin vermiş
olduğu teminat, o kişinin o gümrük idaresindeki transit rejimi hariç bütün gümrük işlemleri için kullanılır.
(2) Takip edilebilir olması halinde söz konusu teminat diğer gümrük idarelerinde de geçerlidir.
(3) Toplu teminatın takibi, Müsteşarlıkça belirlenen usullere uygun olarak elektronik ortamda kayda alınan
veriler üzerinden yapılır.
(4) Götürü teminat sisteminde ise, gümrük yükümlülüğü gerektiren veya gerektirebilecek birden fazla işlem
için Bakanlıkça belirlenecek şartları taşıyanların talebi üzerine, gümrükçe onaylanmış işlem veya
kullanımlardan her biri için ayrı ayrı teminat verilmesi yerine, transit rejimi hariç tüm işlemleri kapsayacak bir
teminat verilebilir.
(5) Götürü teminat uygulamasından, onaylanmış kişi statü belgesine veya yetkilendirilmiş yükümlü
sertifikasına sahip yükümlüler yararlanabilir.
(6) Götürü teminat, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun ekindeki (I) sayılı listede yer alan eşyaya
ilişkin kamu alacakları hariç, eşyanın gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin tüm
kamu alacakları için geçerlidir.
(7) Götürü teminat sisteminden yararlanabilme koşulları ve sistemin işleyişine ilişkin usul ve esaslar
Müsteşarlıkça belirlenir.
359
(GY) MADDE 494
(1) Götürü teminat sisteminden yararlanmak için verilecek teminat tutarı bir önceki yılda gümrük işlemleri
nedeniyle teminat konusu olan toplam değerin %10’udur. Ancak;
a) Teminatın dahilde işleme rejimi kapsamındaki eşyayı da içermesi halinde 250.000 avro, dahilde işleme
rejimi dışındaki gümrük işlemlerini kapsaması halinde ise 75.000 avrodan az olamaz.
b) Teminatın 2.000.000 avroyu aşmayan tutarda verilmesi mümkündür.
c) (Mülga:)
(2) Teminat, bu miktarlar karşılığı Türk lirası olarak da verilebilir.
(3) Götürü teminat tutarı, yıllık olarak Bakanlıkça belirlenir.
Kabul olunabilecek teminat ve değerlendirilmesi

(GY) MADDE 495
(1) Gümrük işlemleri sırasında teminat alınmasına gerek görülen hâllerde;
a) Tedavülde olan nakit Türk lirası (TL),
b) Bankalar tarafından verilen süresiz teminat mektupları,
c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine
düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dâhil edilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparaya tekabül eden
satış değerleri esas alınır.),
ç) Hükümetçe belli edilecek Millî Esham ve Tahvilât (Bu Esham ve Tahvilât, teminatın kabul
edilmesine en yakın borsa cetvelleri üzerinden %15 noksanıyla değerlendirilir.),
d) İlgililer veya ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idarelerince
haciz varakalarına müsteniden haczedilen menkul ve gayrimenkul eşya,
e) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, belediyelerin, sermayesinin tamamı devlete ait
olan kamu iktisadî teşebbüslerinin ve Türkiye’deki yabancı misyon şeflerinin verecekleri garanti mektupları,
f) Merkez Bankası tarafından kabul edilen ve bu Bankanın belirlediği döviz kuru üzerinden hesaplanan
dövizler,
teminat olarak idarece kabul olunur.
(2) Garanti mektubu ile işlem yapılması durumunda, yükümlülüklerin tam ve zamanında yerine getirilmemesi
hâlinde yükümlüye bir yıl boyunca bu haktan yararlanma izni verilmez.
(3) Teminat mektuplarının 497’nci maddedeki kayıt ve şartlara uygun, alacak miktarını karşılayacak değerde
ve süresiz olması gerekir.
Teminatın değiştirilmesi talebi

(GY) MADDE 496 – (Değişik:RG-1/4/2020-31086)
(1) Teminatı veren, verdiği teminatın, idare amirinin izniyle kısmen veya tamamen başka bir teminat ile
değiştirilmesini isteyebilir.
(2) Daha önce başlamış, gümrük yükümlülüğü devam eden gümrük işlemleri için verilmiş olan teminatın
değiştirilmesinin talep edilmesi halinde yeni teminat mektubunun Ek-77/C’de yer alan metindeki ifadeleri de
içermesi gerekir.
Teminatın kabulü
(1) Gümrük işlemleri dolayısıyla, vergilerin teminatı olarak kabul edilebilecek teminat mektupları, idareye
ibraz olunduktan sonra, ait oldukları tahakkuku yapılmış vergiler tutarını karşılayıp karşılamadıkları incelenir
ve teminat mektupları Ek-77’de yer alan örneğe uygun görüldüğü takdirde kabul edilir. Götürü teminat
sisteminden yararlanmak için ibraz edilmiş teminat mektupları ise 494’üncü madde uyarınca belirlenecek
teminat tutarını karşılamaları ve Ek-77/A’da yer alan örneğe uygun görülmeleri; toplu teminat sisteminden
yararlanmak için ibraz edilmiş teminat mektupları ise Ek-77/B’de yer alan örneğe uygun görülmeleri
durumunda kabul edilir.
(2) Elektronik imza ile oluşturulan, gümrük idarelerince kabul edilecek elektronik teminat mektuplarının işleme
alınmasına ilişkin standartları, formatı ve kuralları belirlemeye Bakanlık yetkilidir.
(3) Teminat mektuplarının kâğıt olarak düzenlenmesi halinde bu teminat mektupları ayniyet alındısı
karşılığında Bakanlık adına ilgili muhasebe birimine teslim edilir.
(4) Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine
düzenlenen belgeler ile dövizin kabulü birinci fıkra hükmüne tabidir.
360
(5) Garanti mektupları, ilgili gümrük idaresinde muhafaza edilir.
Teminat mektuplarının takibi

(GY)MADDE 498
(1) Bir gümrük yükümlülüğü karşılığında alınan teminat mektubu, söz konusu yükümlülüğün yerine
getirilmemesi halinde takibe alınır. Teminat mektubunu veren hak sahibine yükümlülüğe ilişkin sürenin
bitiminden yirmi gün önce tebligat yapılarak bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde teminat
mektubunun nakde dönüştürüleceği belirtilir. Bu süre içinde söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi
durumunda teminat mektubunun nakde dönüştürülmesi yönünde işlem yapılır.
(2) Bakanlık, götürü teminat sisteminden yararlanılamayacak durumların belirlenmesi; götürü teminat
yetkisinin verilmesi, geçerlilik süresi, güncellenmesi ve kapsamının değiştirilmesi; teminatın yenilenmesi ve
değiştirilmesi; kabul olunabilecek teminat türünün belirlenmesi; götürü teminat yetkisinin askıya alınması ve
geri alınmasına ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir.
(3) Geçici bir süre için götürü teminattan yararlanma hakkı askıya alınanların, götürü teminat sisteminden
yararlanmak için vermiş oldukları teminat mektupları iade edilmez ve askıya alma süresi içinde teminata
bağlanması gereken gümrük vergileri ve diğer vergilerin tümü Kanunun 204’üncü maddesinin birinci fıkrasının
ilk bendinde belirtildiği şekilde teminata bağlanır.
(4) Götürü teminat sisteminden yararlanma hakkı geri alınan yükümlünün, götürü teminat kapsamındaki tüm
gümrük vergileri ve diğer vergilerin Kanunun 204’üncü maddesinin birinci fıkrasının ilk bendinde uyarınca
teminata bağlanmasının ardından, götürü teminat sisteminden yararlanmak için verilen teminat iade edilir.
SORU: Gümrük Muayene Kasım 2013 Yeterlilik

Bir kişinin bir gümrük idaresine her türlü gümrük işlemlerine ilişkin vermiş olduğu teminat, o kişinin o
gümrük idaresindeki bütün gümrük işlemleri için kullanabileceği teminat türü hangisidir?
A) Toplu Teminat
B) Bireysel Teminat
C) Nakdi Teminat
D) İndirimli Teminat
CEVAP: A
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Gümrük Yükümlülüğünün Sona Ermesi
(GK) Madde 208 –

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, gümrük
yükümlülüğü;
a) Vergilerin ödenmesi halinde sona erer.
b) Vergilerin kaldırılmasına karar verilmesi halinde sona erer.
c) Gümrük beyannamesinin iptal edilmesi halinde sona erer.
d) Eşyanın bir gümrük rejimi kapsamında tesliminden önce zapt ve müsadere edilmesi veya imha edilmesi,
164’üncü madde uyarınca imha veya terk edilmesi, doğal özellikleri veya beklenmeyen haller yahut mücbir sebep
nedeniyle telef veya kaybı halinde sona erer.
e) 182’nci madde uyarınca gümrük yükümlülüğü doğan eşyanın kanuna aykırı girişi nedeniyle müsadere edilmesi
halinde sona erer.
SORU: GÜMRÜK MÜŞ.YRD. EKİM 2010

4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi gümrük yükümlülüğünü sona erdiren
hâllerden biri değildir?
A) Vergilerin ödenmesi
B) Vergilerin teminata bağlanması
C) Gümrük beyannamesinin iptal edilmesi
D) Vergilerin kaldırılmasına karar verilmesi
CEVAP: B
361
(GK) Madde 209
194’üncü maddenin 1 inci fıkrası uyarınca doğan gümrük yükümlülüğü, bu işlemlerin iptal edilmesiyle ortadan
kalkar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Vergilerin Geri Verilmesi veya Kaldırılması
(GK) Madde 210

Bu Kanunda geçen;
a) Geri verme deyimi, ödenmiş olan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen geri ödenmesi anlamına gelir.
b) Kaldırma deyimi, henüz ödenmemiş olan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen alınmamasına karar
verilmesi anlamına gelir.
Gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılmasına ilişkin hükümler bu Kanun kapsamında tatbik edilen para
cezaları için de uygulanır.
(GK) Madde 211

1. Kanunen ödenmemeleri gerektiği halde ödenmiş olduğu belirlenen gümrük vergileri geri verilir. Kanunen
tahakkuk ettirilmemeleri gerektiği halde tahakkuk ettirilen gümrük vergileri kaldırılır.
Ancak, kanunen ödenmemesi veya tahakkuk ettirilmemesi gereken gümrük vergileri ilgili kişinin kasten yaptığı
bir tahrifat veya ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın gümrük kıymetinin yükümlünün kendi beyanı ile
artırılması sonucunda ödenmiş veya tahakkuk ettirilmişse, bu vergilerin geri verilmesine veya kaldırılmasına
ilişkin talepler kabul edilmez.
2. Kanunen ödenmemeleri gereken gümrük vergileri, söz konusu vergilerin yükümlüye tebliğ edilmesi ve ilgilinin
üç yıl içinde gümrük idaresine müracaatı üzerine geri verilir veya kaldırılır.
Kontrol ve denetleme sonucunda, geri verme veya kaldırma hallerinden birinin tespiti durumunda, aynı süre içinde
geri verme veya kaldırma işlemi doğrudan yapılır.
Bu süre mücbir sebep veya beklenmeyen hallerde uzatılabilir.
SORU: 4458 Sayılı Gümrük Kanuna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Geri verme, ödenmiş olan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen geri ödenmesi anlamına gelir.
B) Kaldırma, henüz ödenmemiş olan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen alınmamasına karar
verilmesi anlamına gelir.
C) Gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılmasına ilişkin hükümler Gümrük Kanunu kapsamında
tatbik edilen para cezaları için de uygulanır.
D) Kanunen ödenmemeleri gereken gümrük vergileri, söz konusu vergilerin yükümlüye tebliğ edilmesi
ve ilgilinin bir yıl içinde gümrük idaresine müracaatı üzerine geri verilir veya kaldırılır.
E) Gümrük kontrolü ve denetlemesi sonucunda, geri verme veya kaldırma hallerinden birinin tespiti
durumunda, üç yıl içerisinde geri verme veya kaldırma işlemi doğrudan yapılır.
CEVAP:D
(GK) Madde 212

Bir gümrük beyannamesine dayanılarak ödenmiş olan gümrük vergileri bu beyannamenin iptal edilmesi üzerine
ilgilinin talebiyle geri verilir. Bu istemin, gümrük beyannamesinin iptal edilmesi amacıyla müracaatta bulunulması
için öngörülen süreler içerisinde yapılması gerekir.
(GK) Madde 213

1. Beyannamenin tescili tarihi itibariyle, kusurlu veya ithallerine esas teşkil eden sözleşme hükümlerine aykırı
olduklarından bahisle, ithalatçı tarafından kabul edilmeyen eşyaya ilişkin ithalat vergileri geri verilir veya
kaldırılır. Kusurlu eşyaya, teslimden önce hasar gören eşya da dâhildir.
362
2. Bu tür eşyaya ilişkin ithalat vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması, kusurlu veya sözleşme hükümlerine
aykırı olduklarının tespiti için gerekli olan ilk kullanım dışında eşyanın kullanılmamış olması ve eşyanın Türkiye
Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesi koşullarına bağlıdır.
Gümrük idareleri, ilgilinin talebi üzerine, eşyanın ihracı yerine; imhasına, yeniden ihraç amacıyla transit veya
gümrük antrepo rejimine tabi tutulmasına veya serbest bölgeye konulmasına izin verirler.
Söz konusu işlem veya kullanımlardan birine tabi tutulan eşya, serbest dolaşımda olmayan eşya olarak
değerlendirilir.
EK BİLGİ: Madde 213 için

Burada eşya beyanname tescil tarihi itibariyle ya kusurlu olacak veyahut ithale esas olan sözleşmeye aykırı
olacak. İthalatçı bunu ilk kullanımda anlayacak veya kullanmadan anlayacak ve sonuç olarak ithalatçı eşyanın
Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihracını isteyecek. Bu noktada gümrük idaresi eşyanın ihracı yerine imhasına,
yeniden ihracı için transit rejimine veya gümrük antrepo rejimine tabi tutulmasına veya serbest bölgeye
konulmasına izin verebilir ve bu rejimlere tabi tutulması demek eşyanın serbest dolaşımda olması demek
değildir. Eşya halen serbest dolaşımda olmayan eşyadır.
3. Gümrük beyanından önce denenmek üzere geçici olarak teslim edilen eşyanın vergileri, eşyanın kusurlu veya
sözleşme hükümlerine aykırı olduğu hususlarının deneme sırasında anlaşılamadığı kanıtlanmadıkça geri verilmez
veya kaldırılmaz.
4. Bu madde uyarınca geri verilecek veya kaldırılacak gümrük vergileri için vergilerin yükümlüye tebliği
tarihinden itibaren bir yıl içerisinde gümrük idaresine müracaat edilmesi gerekir. Mücbir sebebin tespiti halinde
bu süre Ticaret Bakanlığınca uzatılır.
(GK) Madde 214

Gümrük vergileri 211, 212 ve 213’üncü maddelerde belirtilen haller dışında, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası
anlaşma hükümleri çerçevesinde Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) tarafından belirlenecek hallerde geri
verilir veya kaldırılır.
Bu maddede belirlenen geri verme ve kaldırma işlemleri, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliği tarihinden
itibaren bir yıl içinde ilgili gümrük idaresine başvurulması üzerine yapılır.
Ancak, mücbir sebebin tespiti halinde, bu sürenin aşılmasına Ticaret Bakanlığınca izin verilir.
(GK) Madde 215

Geri verme veya kaldırma işlemine tabi olmayacak gümrük vergileri miktarı Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları
Kurulu) Kararı ile belirlenir.
SORU: GÜMRÜK MÜŞAVİR YARDIMCILIĞI ARALIK 2019

Gümrük Kanunu kapsamında geri verme veya kaldırma işlemine tabi olmayacak gümrük vergileri
miktarı kimin kararı ile belirlenir?
A) Gümrükler Genel Müdürlüğü

B) Ticaret Bakanı
C) Hazine ve Maliye Bakanı
D) Cumhurbaşkanı
E) Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü
CEVAP:D
Soru Gümrük Kanunun 215. maddesi ile ilgilidir buna göre; Geri verme veya kaldırma işlemine tabi olmayacak
gümrük vergileri miktarı Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) Kararı ile belirlenir.

2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
Vergi tahakkukunu izleme defterine kaydedilmeyecek miktar

MADDE 130
(l)
363
a) Kanunun 195 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen "Vergi tutarının Bakanlar Kurulu
tarafından belirlenen seviyenin altında kaldığı hallerde, hesaplanan vergilerin Gümrük Vergileri Tahakkukunu
İzleme Defterine kaydedilmekle birlikte, bunların özel durumu defterde belirtilir" hükmünde yer alan vergi
tutarı,
b) Kanunun 215 inci maddesinde yer alan geri verme veya kaldırma işlemine tabi olmayacak gümrük vergileri
miktarı,
21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 106’ncı maddesinde yer
alan miktar olarak tespit edilmiştir.
(GK) Madde 216

1. Gümrük vergileri ile bunların ödenmelerine bağlı olarak tahsil edilmiş gecikme faizinin veya gecikme zammının
geri verilmesinde, geri vermeye konu fazla tahsilatın yükümlüden kaynaklanması durumunda geri verme
başvurusunun yapıldığı tarihten, diğer durumlarda ise tahsilat tarihinden geri verme kararının tebliğ edildiği tarihe
kadar geçen süre için geri verilecek tutar üzerinden, aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi
oranında hesaplanan faiz ödenir.
2. Geri verme kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde idarece söz konusu kararın uygulanmaması
hâlinde, ilgilinin talebi üzerine, tebliğ tarihinden ödemenin yapıldığı tarihe kadar geçen süre için geri verilecek
tutar üzerinden, aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ödenir.
Gümrük Kanunu kapsamında gümrük vergileri ile bunların ödenmelerine bağlı olarak tahsil edilmiş
gecikme faizinin veya gecikme zammının geri verilmesinde, geri vermeye konu fazla tahsilatın
yükümlüden kaynaklanması durumunda geri verme başvurusunun yapıldığı tarihten, diğer durumlarda
ise tahsilat tarihinden geri verme kararının tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için geri verilecek
tutar üzerinden, hangi tür faiz ödenir?
A) Gecikme faizi oranında hesaplanan faiz ödenir.

B) Temerrüt faizi oranında hesaplanan faiz ödenir.
C) Yasal faiz oranında hesaplanan faiz ödenir.
D) Reeskont faizi oranında hesaplanan faiz ödenir.
E) Tecil faizi oranında hesaplanan faiz ödenir.
CEVAP: E
(GK) Madde 217

Gümrük vergilerinin hatalı olarak kaldırılması veya geri verilmesi halinde, başlangıçta tahakkuk eden vergiler ile
216’ncı madde uyarınca ödenmiş faizler yeniden tahsil edilir. Tahsil edilmeyen miktarlar tebliğ tarihinden itibaren
on beş gün içinde ödenir. Bu süre içinde ödenmeyenler için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre işlem yapılır.
Vergilerin ve Para Cezalarının Geri Verilmesi veya Kaldırılması
Beyannamenin iptali nedeniyle vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması

(GY) MADDE 499
(1) Kanunun 64’üncü maddesinin beşinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, bir gümrük beyannamesine
dayanılarak ödenmiş olan gümrük vergileri bu beyannamenin iptal edilmesi üzerine ilgilinin talebiyle geri
verilir. (Değişik cümle: RG-1/4/2020-31086) Gümrük beyannamesinin iptalinin eşyanın tesliminden önce
yapılması halinde ödenmiş gümrük vergilerinin geri verilmesine ilişkin talebin Kanunun 46’ncı maddesinde ve
70 inci maddesinin ikinci fıkrasında; diğer iptal durumlarında iptal sebebine göre 124’üncü, 125 inci, 127’nci
ve 129 uncu maddelerde belirlenen süreler içerisinde yapılması gerekir.
Yetkili gümrük idareleri

(GY) MADDE 500
(1) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Gümrük vergilerinin;
a) 500.000 TL’ye kadar olan geri verme veya kaldırma işlemlerini yapmaya ilgili gümrük müdürlükleri,
364
b) 5.000.000 TL’ye kadar olan geri verme veya kaldırma işlemlerini yapmaya gümrük ve dış ticaret bölge
müdürlükleri,
c) 5.000.000 TL’nin üstündeki geri verme veya kaldırma işlemlerini yapmaya ise Bakanlık,
yetkilidir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen tutarlar, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca
belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılır ve bu hesaplamada 1.000 TL’ye kadar olan tutarlar dikkate
alınmaz.
Vergilerin geri verilmeyeceği veya kaldırılmayacağı haller

(GY) MADDE 501
(1) Gümrük vergileri;
a) Bir alıcı ile satıcı arasında yapılan sözleşmenin, özellikle fiyat da dahil olmak üzere şartları belirlenirken
eşyanın kusurlu mahiyetinin dikkate alınması,
b) Eşyanın kusurlu olduğu veya sözleşmenin şartlarına uygun olmadığı teyit edildikten sonra ithalatçı
tarafından satılması,
hallerinde, Kanunun 213’üncü maddesi çerçevesinde geri verilmez veya kaldırılmaz.
Geri verme veya kaldırma başvurusu

(GY) MADDE 502
(1) Gümrük vergilerinin ve para cezalarının geri verilmesi veya kaldırılması başvurusu, bu vergileri ve cezaları
ödeyen veya ödemekle yükümlü olan kişi veya bunların temsilcileri veya hak ve yükümlülükleri devralan kişi
tarafından ek-78’de yer alan Geri Verme veya Kaldırma Başvurusu Formu ile ilgili gümrük idarelerine yapılır.
Söz konusu formun fotokopi ile çoğaltılmak suretiyle kullanılması mümkündür.
(2) Kontrol ve denetleme sonucunda, geri verme veya kaldırma hallerinden birinin tespiti durumunda, geri
verme veya kaldırma işleminin doğrudan yapılmasında da birinci fıkra hükmü uygulanır. Gümrük idaresince
hak sahibine bu yönde gerekli bildirimde bulunulur.
(3) Geri verme veya kaldırma başvuru formu her beyanname veya ceza kararı için biri asıl olmak üzere iki
nüsha olarak düzenlenir.
(4) Bu formun üzerinde gösterilen bilginin tamamını içermeyen bir başvuru kabul edilebilir. Ancak, formun 1,
2 ve 3 no.lu kutularının doldurulması zorunludur. Bu durumda ilgili gümrük idaresi, eksik bilgi ve/veya
belgelerin tamamlanması için bir süre belirleyebilir. Bu süreye uyulmaması halinde başvuru geri çekilmiş
sayılarak başvuru sahibi derhal bu durumdan haberdar edilir. Mücbir sebep ve beklenmeyen hallerde süresi
içerisinde bu durumu kanıtlayan belge ile müracaat edilmesi üzerine gümrük idaresince ek süre verilir.
(5) Gümrük Kanunu’nun 211 inci maddesi uyarınca yapılacak geri verme veya kaldırma işlemlerinde, başvuru
süresi üç yıldır. Söz konusu süre, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliğ edildiği tarihte başlar.
Gümrük idarelerince ek bilgi ve belge istenmesi

(GY) MADDE 503
(1) Geri verme veya kaldırma başvurusunun, ek bilgi veya belge temin edilmesini veya talebin Yönetmelikte
öngörülen geri verme veya kaldırma şartlarına uygun olduğunu kesinleştirmek için inceleme yapılmasını
gerektirmesi halinde, başvuru yapılan gümrük idaresi bu amaca uygun olarak gerekli önlemleri alır, başvuru
sahibinden ihtiyaç duyulan bilgi ve belgelerin ibrazını talep eder ve bu amaç doğrultusunda gerekli kontrolleri
yapar.
Gümrük idaresince yapılacak işlemler

(GY) MADDE 504
(1) Gümrük idareleri yukarıdaki maddede belirtilen kontrolleri de yaptıktan sonra gerekli görülen tüm bilgi,
belge ve ayrıntılara sahip olduğunda başvuru formunu, 14 no.lu kutuyu doldurmak suretiyle kabul eder.
(2) Geri verme veya kaldırma talebi, yetkili gümrük idaresi tarafından incelenerek otuz gün içerisinde idare
amirince karara bağlanır ve kararın tarih ve sayısı başvuru formunun 15 numaralı kutusuna yazılır.
(3) Müsteşarlık yetkisine giren miktarlara ait formlar düzenlenip onaylanmak üzere başmüdürlükler tarafından
Müsteşarlığa gönderilir. Başvuru formunun merkeze gönderilmesinin gerekli olması halinde, başmüdürlüklerce
geri verme veya kaldırmanın gerekçeleri formun gönderme yazısına kaydedilir.
Tutulacak kayıtlar
365
(GY) MADDE 505
(1) Geri verme veya kaldırma işleminde sistem üzerindeki veriler esas alınır. Başvuru sırasında elektronik
ortamda sunulan bilgi ve belgeler gerektiğinde her bir beyanname, ek tahakkuk veya ceza kararına ilişkin olarak
incelenmek ve sorgulanmak üzere sistemde tutulur. Ancak, menşe ve dolaşım belgeleri gibi aslı ibraz edilmesi
gereken belgeler geri verme sürecinin tamamlanmasını müteakip ilgili olduğu beyannameye ilişkin dosyada
saklanır.
(2) (Mülga: RG-1/4/2020-31086)
(3) (Değişik: RG-1/4/2020-31086) Gümrük vergileri, yükümlülerin dahili vergiler açısından gider kalemi
olması nedeniyle, nakden veya mahsup suretiyle geri verilmesine karar verilen gümrük vergileri, yükümlünün
bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirilir.
Ödeme emrinin istenmesi

(GY) MADDE 506
(1) 504’üncü maddeye göre düzenlenip onaylanarak iadesi kabul edilen vergiler; geçmiş mali yıllara ait olduğu
takdirde, bütçenin ilgili tertibinden ödenmesinin sağlanması için başmüdürlükler veya müdürlükler tarafından
onaylanan form ödenek talebine ilişkin yazı ile birlikte ilgili muhasebe birimine gönderilir.
Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması

(GY) MADDE 507
(1) Serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında, bir tarife kotası, tarife tavanı veya diğer tercihli
tarife düzenlemeleri çerçevesinde indirimli veya sıfır vergi oranına tabi bir eşyaya ilişkin geri verme veya
kaldırma talebi, gerekli belgelerle birlikte başvuruda bulunulması ve;
a) Bir tarife kotası durumunda, kota sınırlarına ulaşılmamış olması,
b) Diğer durumlarda, normal olarak tahakkuka esas alınan vergi oranının yeniden belirlenmemiş olması
halinde kabul edilir.
(2) Birinci fıkrada ileri sürülen şartlar yerine getirilmemiş olsa dahi, indirimli vergi oranının eşyaya
uygulanmaması gümrük idareleri tarafından yapılan bir yanlışlıktan kaynaklanıyorsa ve serbest dolaşıma giriş
beyannamesi tüm ayrıntıları içeriyor ve buna indirimli veya sıfır vergi oranına tabi tutulma başvurusu için
gerekli tüm belgeler eklenmiş ise, geri verme veya kaldırmaya hak tanınır.
Geri verme veya kaldırmaya dayanak teşkil eden ve tercihli tarife sağlayan belgelerin aranması
(GY) MADDE 508
(1) Eşyanın serbest dolaşıma girişi sırasında tercihli tarife uygulamasından yararlanabilir olduğunu göstermek
üzere menşe belgesi, dolaşım sertifikası veya diğer gerekli bir belgenin düzenlenmesi halinde, geri verme veya
kaldırma başvurusu ancak;
a) Bu şekilde düzenlenen belgenin kabulü ile ilgili tüm şartları taşıması ve söz konusu eşyaya özgü olması,
b) Tercihli tarife uygulamasına ilişkin diğer tüm şartların yerine getirilmesi,
durumunda kabul edilir.
Atık veya artıklar

(GY) MADDE 509
(1) Eşyanın gümrük idaresinin izniyle ve denetimi altında imha edilmesiyle ortaya çıkan atık ve artıklar geri
verme veya kaldırma kararı alındıktan sonra, serbest dolaşımda olmayan eşya olarak kabul edilir.
Eşyanın bir kısmının gümrükçe izin verilen işleme veya kullanıma sokulması hali
(GY) MADDE 510
(1) Geri verme veya kaldırma talebine konu eşyanın bir kısmının ihraç veya yeniden ihraç edilmesi veya
gümrükçe izin verilen başka bir işlem veya kullanıma konu edilmesi halinde; geri verilmesi veya kaldırılması
gereken tutar, eşyanın tamamına uygulanan ithalat vergileri tutarı ile eşyanın geri kalan kısmına uygulanması
gereken ithalat vergileri tutarı arasındaki fark kadardır.
Para cezalarının geri verilmesi ve kaldırılması

(GY) MADDE 511
(1) Vergi kaybına neden olabilecek işlemlere uygulanacak para cezalarının geri verilmesi ve kaldırılmasında,
gümrük vergilerinin geri verilmesine ve kaldırılmasına ilişkin hükümler uygulanır.
(2) Usulsüzlüklere ilişkin para cezalarının geri verilmesi ve kaldırılmasında, bu cezalara ilişkin kararların
kanunen düzenlenmemesi gerektiği halde düzenlendiğini veya bu cezaların kanunen ödenmemesi gerektiği
halde ödendiğini tevsik eden belgelerin ibrazı gerekir.
(3) Kanunun 233’üncü maddesine göre muhbirlere dağıtılan para cezalarından geri verilmesine karar verilenler
kararın verildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde geri istenir.
366
2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
SEKİZİNCİ KISIM
Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi veya Kaldırılması
Geri verme veya kaldırma

MADDE 117- (1) Kanunun 214’üncü maddesi hükmü çerçevesinde; geri verme deyimi ödenmiş olan gümrük
vergilerinin tamamen veya kısmen geri ödenmesi, kaldırma deyimi henüz ödenmemiş olan gümrük vergilerinin
tamamen veya kısmen alınmamasına karar verilmesi anlamına gelir.
Vergilerin geri verileceği veya kaldırılacağı durumlar

MADDE 118- (1) Gümrük vergileri;
a) İthalat vergilerinden kısmi veya tam muafiyet öngören bir gümrük rejimi altında veya nihai kullanımları
nedeniyle tercihli bir tarife uygulanmak suretiyle serbest dolaşıma girmiş iken çalınan eşyanın bulunarak
yeniden tabi olduğu gümrük rejimi altına alınması,
b) İthalat vergilerinden kısmi veya tam muafiyet uygulanmak suretiyle ithal edilmesi gereken bir rejime tabi
iken yanlışlıkla başka bir rejime tabi tutulan eşyanın, kasıt bulunmadığının tespiti kaydıyla bu durumun
anlaşılmasıyla birlikte tabi olması gereken gümrük rejimi altına alınması,
c) Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş bulunan eşyanın teslimi esnasında veya sonrasında
ortaya çıkan kusurlarının giderilmesi ya da ithallerine esas teşkil eden sözleşme hükümlerinin yerine getirilmesi
amacıyla hariçte işleme rejimi kapsamında bedelsiz olarak yabancı ülkedeki satıcısına geri gönderildiği
durumlarda, satıcı tarafından, eşyanın kusurlarının giderilmemesi ya da bu şekildeki işlemin ekonomik
olmaması nedeniyle daimî olarak kendisinde kalmasına karar verilmesi,
ç) Vergiye tabi bir gümrük rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş bulunan eşyanın
adli makamlarca iç piyasada satışının yasaklanmış olması nedeniyle; eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinden
yeniden ihraç edilmesi veya gümrük idaresinin kontrolü altında imha edilmesi ve eşyanın Türkiye Gümrük
Bölgesinde kullanılmadığının tespit edilmesi,
d) Vergiye tabi bir gümrük rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesine giren bir eşyanın, beyan sahibinin
hatasından kaynaklanmayan bir nedenle alıcısına tesliminin mümkün olmaması,
e) Gönderen kişi tarafından eşyanın yanlış adrese gönderilmesi,
f) Sipariş verilirken yapılan hata nedeniyle eşyanın, alıcısı tarafından amaçlanan kullanıma uygun
bulunmaması,
g) Vergiye tabi bir gümrük rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesine giren eşyanın, bu tarihte yürürlükte
bulunan mevzuat çerçevesinde dahilde kullanım veya satışının mümkün olmaması nedeniyle, alıcısı tarafından
amaçlanan kullanıma uygun bulunmaması,
ğ) Vergiye tabi bir gümrük rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş bulunan eşyanın,
kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufları sonucunda kullanımının önemli ölçüde kısıtlanmış veya yasaklanmış
olması,
h) Yürürlükteki mevzuat gereğince gümrük vergilerinden kısmi veya tam muafiyet uygulanmak suretiyle ithal
edilmesi gereken eşya için ilgili kişiye atfedilecek bir hata olmaksızın gümrük idaresince vergi tahakkuk
ettirilmiş olması,
ı) Vergiye tabi bir gümrük rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesine giren eşyanın, ithale esas teşkil eden
sözleşme hükümlerine göre teslimi gereken tarihten sonra alıcıya ulaşmış olması,
i) Türkiye Gümrük Bölgesinde satışı mümkün olmayan eşyanın, bedelsiz olarak yabancı memleketlerde sosyal,
kültürel, hayri ve sıhhi maksatlarla kurulmuş dernek, vakıf ve teşekküllerin Türkiye Gümrük Bölgesinde temsil
edildikleri kamu kurum ve kuruluşları ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi
muafiyeti tanınan vakıflara ya da benzeri eşyanın, gümrük vergilerinden muaf olarak Türkiye Gümrük
Bölgesine ithal etme hakkı bulunan bahsi geçen kurum ve kuruluşlara devredilmesi,
j) Kanunun 181 inci maddesi hükmü saklı kalmak üzere, doğmuş olan bir gümrük yükümlülüğü için 119 uncu
maddenin altıncı fıkrasında yer alan diğer koşulların sağlanmış olması kaydıyla, yükümlü tarafından eşyanın
tercihli rejim uygulanmak suretiyle serbest dolaşıma girmesini sağlayan menşe şahadetnamesi, dolaşım belgesi
veya benzeri geçerli bir belge ibraz edilmesi,
k) Taşıma aracının varış yerinde açılamaması dolayısıyla boşaltılmasının mümkün olmaması nedeniyle eşyanın
iade edilmesi,
halinde geri verilir veya kaldırılır.
Vergilerin geri verilmesi veya kaldırılmasına ilişkin şartlar

MADDE 119- (1) Bu maddenin dördüncü fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, 118 inci maddenin birinci
fıkrasının (ç) ila (i) bentlerinde belirtilen geri verme veya kaldırma; söz konusu eşyanın imha edilmesi, Türkiye
Gümrük Bölgesinde yerleşik kamu kurum ve kuruluşları ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar
Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara bedelsiz olarak devredilmesi halleri hariç olmak üzere eşyanın
gümrük kontrolü altında yabancı bir ülkeye ihraç edilmesi halinde mümkündür.
(2) Gümrük idareleri, ilgilinin talebi üzerine, eşyanın ihracı yerine; imhasına, ihraç amacıyla transit veya
gümrük antrepo rejimine tabi tutulmasına veya serbest bölgeye konulmasına izin verir. Söz konusu işlem veya
kullanımlardan birine tabi tutulan eşya, serbest dolaşımda olmayan eşya olarak değerlendirilir. Gümrük
367
idareleri, bu eşyanın serbest dolaşımda olmayan eşya olarak değerlendirilmesi hususunda gerekli tüm önlemleri
alır.
(3) 118 inci maddenin (b) bendinde yer alan eşya, yeniden tabi olması gereken gümrük rejimi altına alınmadan
ihraç edilmişse, vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması Kanunun 212’nci maddesinde yer alan diğer
şartların yerine getirilmiş olması kaydıyla mümkündür.
(4) 118 inci maddenin (e) bendinde yer alan eşyaya ait vergilerin geri verilmesi veya alınmaması, eşyanın
yabancı ülkedeki satıcısına veya satıcısının gösterdiği adrese ihraç edilmesi şartıyla mümkündür.
(5) İthalat vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması, eşyanın yabancı bir ülkeye ihraç edilmeden önce
Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılmamış ve satılmamış olması şartına bağlıdır.
(6) 118 inci maddenin (j) bendi hükmü çerçevesinde vergilerin geri verilmesi veya kaldırılmasına esas teşkil
olmak üzere ibraz edilen belgelerin söz konusu eşya ile ilgili olması ve tercihli tarife uygulanmasına ilişkin
diğer tüm şartları taşıması gerekir. Bu durumda, vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması için eşyanın gümrük
idaresine sunulması şarttır. Eşyanın gümrük idaresine sunulamadığı durumlarda, ibraz edilen belgelerin söz
konusu eşya ile ilgili olduğunun tevsiki gerekir.
(7) Gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılabilmesi için, ihracı öngörülen eşyanın Türkiye Gümrük
Bölgesinden fiili ihracatının gerçekleştirildiğine; imhası öngörülen eşyanın gümrük denetimi altında imha
edildiğine dair tevsik edici tüm bilgi ve belgenin ibrazı gerekir.
(8) Gümrük idareleri, bu Kısmın uygulanmasında ortaya çıkabilecek kötüye kullanımları önlemek üzere gerekli
tedbiri alır.
Vergilerin geri verilmesi veya kaldırılmasının kabul edilmeyeceği durumlar

MADDE 120- (1) Vergilerin geri verilmesi veya kaldırılmasına ilişkin başvurular;
a) Vergiye tabi bir gümrük rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girip ihraç edilen
eşyanın, 119 uncu maddede yer alan nedenler dışında satılamamış olması,
b) Kanun ve bu Kararda açıkça belirtilen haller saklı kalmak üzere, vergiye tabi bir gümrük rejimi altında
Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma giren eşyanın herhangi bir nedenle gümrük idaresi tarafından
imhasına karar verilmesi,
c) Eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tercihli tarife uygulanmasına esas teşkil etmek üzere ibraz edilen
belgelerin sahte, geçersiz veya usulsüz olarak düzenlenmesi ile yükümlünün illiyet inin bulunmadığının
anlaşılması,
halinde kabul edilmez.
ONUNCU KISIM
Diğer Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
İşletmelerin Yükümlülükleri
(GK) Madde 218

1. Türkiye ile diğer ülkeler arasında demiryolu dahil kara, deniz ve hava yoluyla yapılan eşya ve yolcu
taşımalarında yararlanılan istasyon, deniz ve hava limanlarını işleten kuruluşlar ile posta idareleri, Gümrük
Kanunu hükümlerine göre gerekli gümrük gözetim ve kontrol işlemlerinin yapılmasını sağlamak üzere; yolcu
salonları, geçici depolama yerleri, antrepolar ile görevli gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinin çalışmalarına
elverişli ve yeterli bürolar ve gözetleme kuleleri tesis etmek; buraların aydınlatma, ısıtma ve temizlik ihtiyaçlarını
karşılamak; demirbaş eşya ile telefon ve diğer teknik donanımlarını bedelsiz olarak sağlamak; limanlarda ve
gümrük kapılarında gümrük gözetimine tabi eşya ve kişiler ile diğerlerinin birbirine karışmasını önlemeye yönelik
her türlü fiziki yapıların sağlanması konusunda Ticaret Bakanlığı isteklerini yerine getirmek zorundadırlar.
2. Posta idareleri, 1 inci fıkrada sayılanların yanı sıra posta kolilerinin muayene ve tahlili için gerekli ölçü aletleri
ve diğer donanımları sağlamakla yükümlüdür.
(GK) Madde 218/A

1. Bakanlık, 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde
Yaptırılması Hakkında Kanun uyarınca yaptırarak işletme hakkını verdiği gümrük kapıları ve/veya lojistik
merkezlerini, işletme süresi bittikten sonra 30 yılı geçmemek üzere, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme
Uygulamaları Hakkında Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen kiralama ve/veya işletme hakkının verilmesi
yöntemleri ile 3996 sayılı Kanun ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin ikincil mevzuattaki görevlendirme
usullerini kıyas yoluyla uygulayarak devredebilir. Devirlerin yöntemini, değer tespit komisyonu ve görevlendirme
komisyonu üyelerini, bu komisyonların çalışma usul ve esasları ile diğer hususları belirlemeye Bakan yetkilidir.
368
(GK) Madde 219
1. Antrepo işleticileri buralardaki eşyanın güvenliği ve hizmetlerin çabuk görülmesi bakımından, zaman içerisinde
Ticaret Bakanlığınca gerekli görülecek ek donanımları ve değişiklikleri yapmak ve ileri teknolojinin gerektirdiği
araçları sağlamak zorundadırlar.
2.
a) Özel antrepo işleticileri, buralarda görevlendirilmesini istedikleri gümrük veya gümrük muhafaza memurlarına
ödenecek olan ve miktarı Müsteşarlıkça belirlenecek fazla çalışma ücretlerini ve yolluklarını peşin olarak gümrük
veznesine ödemekle yükümlüdürler.
b) Doğrudan doğruya belirli bir özel veya genel antrepo ile ilgili gümrük işlemlerini yerine getirmek üzere kurulan
gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinde görevli memurların Devlet tarafından belirlenen maaş, fazla çalışma
ücreti ve diğer tahsisat tutarları, antrepo işleticileri tarafından her ay peşin olarak gümrük veznesine yatırılmak
zorundadır.
c) Posta idarelerinde yapılacak gümrük kontrolleri ve gümrük işlemleri nedeniyle gümrük memurlarına ödenecek
olan ve Müsteşarlıkça belirlenen fazla çalışma ücretleri, posta idareleri tarafından gümrük veznesine yatırılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Çalışma Zamanları, Gümrük Personelinin Kıyafeti ve Gümrük Bayrağı
BİRİNCİ AYIRIM
Çalışma Zamanı ve Fazla Çalışma Ücreti
(GK) Madde 220

Gümrük idarelerinde normal çalışma saatleri; iklim, mevsim ve bölgenin ekonomik durumu ve ihtiyaçları göz
önünde bulundurularak Ticaret Bakanlığınca belirlenir.
35 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere, gece ve gündüzün her saatinde yolcu ve yük alıp verme işleri yapılan
veya taşıtların geliş ve gidişleri normal çalışma saatlerine uymayan kara hudut kapıları, demiryolu istasyonları ile
deniz ve hava limanlarındaki gümrük idareleri devamlı surette açık bulundurulur. Buralarda görevli memurların
çalışma saatleri, aralarında nöbet esasına göre düzenlenir.
SORU: 2022 TİCARET BAKANLIĞI GYS

4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na göre Gümrük idarelerinde normal çalışma saatleri iklim, mevsim ve
bölgenin ekonomik durumu ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak aşağıdakilerden hangisi
tarafından belirlenir?
A) Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlığınca

B) Belediyece
C) Valilik
D) Ticaret Bakanlığınca
E) Müsteşarlıkça
CEVAP:E (Hatalı)
Kanun Metnine göre Müsteşarlık yetkilidir ancak Müsteşarlık kalmadığı için cevap Ticaret Bakanlığı
olacak.
(GK) Madde 221

Yolcuların ve taşıt araçlarının giriş ve çıkışlarına ait işlem dışında, yükleme ve boşaltma ile her türlü gümrük
işlemlerinin normal çalışma saatleri içinde yapılması gerekir. Ancak, bu saatler dışında veya tatil zamanlarında
hizmet talebinde bulunulduğunda, yazılı olarak yapılacak bu talep, işin yapılacağı gümrük idarelerince yerinde
görülürse, gerekli önlemler alınmak ve çalışacak personelin fazla çalışma ücreti ve varsa hak sahibine ödenecek
kanunî yollukları karşılığı tutarlar, talep sahipleri tarafından ilgili muhasebe birimi hesabına yatırılmak koşuluyla
kabul edilir. Fazla çalışma ücretinden yararlanan personel, bu suretle kendilerine verilecek işleri yapmakla
görevlidir. Gümrük idare amirleri normal çalışma saatleri dışında verilecek hizmetleri düzenler ve kontrol eder.
Normal çalışma saatleri içinde veya dışında olduğuna bakılmaksızın, çalışma ücretinin yatırılması halinde, özel
kurye taşımacılığı gümrük hizmeti ile özel yolcu servisi taleplerinin yetkili gümrük idarelerince karşılanması
mümkündür.
İlgililerden tahsil edilecek fazla çalışma ücretlerinin miktarı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı
(Eski Bakanları Kurulu)nca tespit edilir. Fazla çalışma ücreti olarak yatırılan tutarlar, personelin fazla çalışma
süresi, görev yapmış olduğu yer, görevinin önem ve güçlüğü, sınıfı, kadro unvanı gibi hususlar dikkate alınmak
369
suretiyle belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde Ticaret Bakanlığı taşra teşkilatına ait kadro ve pozisyonlarda
bulunanlardan ithalat ve ihracat, giriş ve çıkış işlemlerinin yapıldığı gümrük idarelerinde gümrük işlemlerini
yürüten memurlar (375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki (II) sayılı Cetvel kapsamında yer alan kadrolarda
bulunanlar hariç) ve 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına
göre çalışan sözleşmeli personele ödenmek üzere Ankara Gümrük Muhasebe Birimi hesabına aktarılır. Söz konusu
ödemeler, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak aylık miktarı (36.500) gösterge rakamının memur aylık
katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, Ticaret Bakanlığı Bakanı tarafından tespit edilir.
Bu fıkra uyarınca personele her ay yapılacak fazla çalışma ücretinin net tutarı, 375 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin ek 9 uncu maddesi uyarınca kadro ve görev unvanı veya pozisyon unvanı itibarıyla tespit edilmiş
olan ek ödemenin net tutarından az olamaz. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi
uyarınca Ticaret Bakanlığı personeline yapılacak ödemeler de Ankara Gümrük Muhasebe Birimine aktarılan
tutarlardan karşılanır. Bu madde uyarınca yapılan ödemelerden sonra yıl sonu itibarıyla hesapta kalan tutar, takip
eden ocak ayı sonuna kadar bütçeye gelir kaydedilir. Bu madde kapsamında personele yapılması gereken
ödemelerin Ankara Gümrük Muhasebe Birimi hesabına aktarılan tutarı aşması hâlinde, aradaki fark Maliye
Bakanlığı tarafından personel giderlerini karşılama ödeneğinden Bakanlık bütçesine bu amaçla aktarılacak
ödenekten karşılanır.
Bu madde kapsamında yapılan ödemeler 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında
Kanunun 22’nci maddesine göre ödenen fark tazminatı hesabında dikkate alınır.
(Mülga beşinci fıkra: 18/6/2009-5911/52 md.)

2009/15481 (07.10.2009 t. 27369 s. R.G.)
DOKUZUNCU KISIM
Fazla Çalışma Ücreti Tahsili
Çalışma saatleri dışında hizmet talebi

Madde 121- (1) Normal çalışma saatleri dışında çalışma başvurusu, mesai saatleri içinde elektronik ortamda,
bunun mümkün olmaması halinde yazılı olarak yapılır.
(2) Fazla çalışma için belirlenen saatlerin aşılması durumunda, aşılan süre nispetinde ayrıca fazla çalışma ücreti
tahsil edilir.
(3) Yükümlünün talebi halinde global olarak fazla çalışma ücreti yatırılması ve her fazla çalışma talep dilekçesi
konusu tutarın toplam miktardan mahsup edilmek suretiyle işlem tesisi mümkündür. Global olarak tahakkuk
ettirilen ve tahsil edilen fazla çalışma ücretlerinin mahsup işlemleri izleyen ayın en geç üçüncü günü mesai
bitimine kadar yapılır.
(4) Hava, deniz ve karayolu taşıma sektör temsilcilerince mesai dışı gümrük hizmeti taleplerinin tüm taşımaya
yaygınlaştırılarak karşılanması hususunda talepte bulunulması ve gümrük işlemlerinin tamamını kapsayacak
şekilde taleplerin gümrük idaresince karşılanması yönünde Müsteşarlık ile yazılı mutabakat sağlanması halinde
anılan sektör temsilcilerinin ödeyeceği fazla çalışma ücreti, Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan tarafından
belirlenir.
Fazla çalışma ücretleri

Madde 122- (1) Talep sahibi tarafından yatırılacak fazla çalışma ücreti;
a) Saat başına; ihracat işlemleri için 5.00 TL, diğer işlemler için 12.00 TL,
b) Türk plakalı kamyonlar için kamyon başına; ihracat işlemlerinde 12.00 TL, diğer işlemlerde 19.00 TL,
olarak uygulanır.
(2) Bu Kararda yer alan fazla çalışmaya ilişkin tutarlar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve
213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılır.
(3) Fazla çalışma süresi, görevli personel başına normal günlerde yedi; hafta tatili, ulusal ve dini bayramlar ile
genel tatil günlerinde on dört saati geçemez.
(4) Hafta içi uygulanan fazla çalışma saat ücreti ile hafta sonu uygulanan fazla çalışma saat ücreti arasında
ayırım yapılmaz.
(5) Fazla çalışma yapacak personelin işlem mahalline götürülüp getirilmesi talep edenler tarafından
sağlanmaması halinde yol masrafları da bu kişilerce karşılanır. Yol masrafları global olarak tahsil edilmez.
Tahakkuk ve tahsil
Madde 123- (1) Fazla çalışma ücretlerinin tahakkuk ve tahsilinde fazla çalışılan süre ile işin ve işlemin
özelliğine, işin görüleceği mahallin gümrük idaresine olan uzaklığına göre görevlendirilen personel sayısı ve
çalışma saat ücreti esas alınarak hesaplanır.
(2) Fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsilinde, Kanunun 221 inci maddesi ve bu Kararın 121 inci maddesi
hükümlerine göre, birim fazla çalışma ücreti ve süre kıstası dışında herhangi bir kıstas aranmaz.
(3) Bir işte birden fazla memur çalıştığı takdirde, her memur için aynı miktarda fazla çalışma ücreti tahakkuk
ettirilir.
370
Ücretlerin alınması
Madde 124- (1) Fazla çalışma ücretleri ile varsa yolluklar doğrudan saymanlıklara veya gümrük vergilerinin
tahsiline yetkili bankalardaki ilgili saymanlık hesabına yatırılır.
(2) Emanete alınan ve tahakkukları kesinleşen fazla çalışma ücretleri Kanunun 221 inci maddesine istinaden
en geç izleyen ayın üçüncü günü mesai bitimine kadar, izleyen ayın üçüncü gününün Resmî tatile rastlaması
halinde, tatilden sonraki ilk iş günü, Ankara Gümrük Muhasebe Birimi hesabına aktarılır.
(3) Yollukların tamamı ise ilgili hükümler çerçevesinde hak sahibi personele ödenir.
Yolcular ve yolcuların kişisel kullanımına mahsus taşıtları

Madde 125- (1) Yolcular ile yolcuların kişisel kullanımına mahsus ve yolcu taşımacılığı yapan taşıtlardan fazla
çalışma ücreti tahsil edilmez. Bu işlerle görevli memurların çalışma saatleri, aralarında nöbet esasına göre
düzenlenir.
ONUNCU KISIM
Posta İdaresi ya da Hızlı Kargo Taşımacılığı Yapan Şirketlerin Dolaylı Temsilci Olarak Yetkili
Kılınmasına İlişkin Şartlar
Dolaylı temsil yetkisi verilmesine ilişkin koşullar

MADDE 126- (1) Kanunun 225 inci maddesi uyarınca, posta yolu ve hızlı kargo taşımacılığı kapsamında gelen
ya da gönderilen, miktarı brüt 30 kilogramı ve değeri 1500 Avroyu geçmeyen ihracat rejimine konu eşya ile
aynı miktar ve değeri geçmeyen serbest dolaşıma giriş rejimine konu ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya
ile numunelik eşya ve modellerin gümrük beyanı dahil tüm gümrük işlemlerine ilişkin faaliyetlerinin takip
edilip sonuçlandırılmasında, posta idaresi ile Müsteşarlıkça belirlenen koşulları taşıyan hızlı kargo taşımacılığı
yapan şirketler dolaylı temsilci olarak yetkili kılınabilir. Bu yetkinin kullanılmasında hızlı kargo taşımacılığı
yapan şirketler için gümrük müşaviri istihdamı aranır.
İşlemlerin ücretlendirilmesi
MADDE 127- (1) 126’ncı madde uyarınca yetkilendirilen posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan
şirketler, Müsteşarlıkça kolaylaştırılan gümrük beyanı kapsamında takip edip sonuçlandırdıkları gümrük
işlemleri için verilen hizmet karşılığında ilave ücret alamaz.
Sorumluluk ve yetkinin iptali

MADDE 128- (1) 126 ncı madde uyarınca dolaylı temsilcilik yetkisi verilen posta idaresi ya da hızlı kargo
taşımacılığı yapan şirketlerin, aynı maddede belirlenmiş nitelikleri taşıyan personelinin düzenleyip imzaladığı
gümrük beyannamesi veya beyanname olarak kabul edilen diğer belgelerden dolayı gümrük mevzuatı uyarınca
vergi kaybına neden olan bir fiilin işlendiğinin bilindiği veya bilinmesi gerektiği hallerde, ortaya çıkan kamu
alacağından dolaylı temsilci yetkisi verilen posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tüzel
kişilik olarak, gelen eşyada alıcı, gönderilen eşyada ise gönderici ile birlikte müteselsilen sorumludur.
(2) 126’ncı madde kapsamında yetkili kılınan posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerin sahte
belgelere dayanılarak yanlış beyanda bulunduğunun, ancak bu durumun bilgileri dışında olduğunun, bununla
birlikte, bir araştırma sonucunda gerçek durumun öğrenilebileceğinin Müsteşarlığın merkez denetim
elamanlarınca rapora bağlandığı durumlarda, ilk defasında gerçekleştirilen gümrük işleminde kusurlu sayıldığı
yazılı olarak bildirilir. Bu hususun bir takvim yılı içerisinde tekerrür etmesi halinde üç ay süreyle dolaylı temsil
yoluyla gümrük beyanı yapılmasına izin verilmez. Söz konusu posta idaresi ya da şirketler hakkında 21/3/2007
tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa muhalefetten kesinleşen hüküm bulunması durumunda
ise 126’ncı madde kapsamında verilen dolaylı temsil yoluyla beyanda bulunma yetkisi iptal edilir ve iptal
tarihinden itibaren üç yıl geçmedikçe 126’ncı madde uyarınca dolaylı temsil yoluyla beyanda bulunma yetkisi
verilmez.
(4) Müsteşarlıkça belirlenen koşulları sonradan kaybettiği ya da şartlara uymadığı tespit edilen posta idaresi ya
da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlere, bu koşulları yeniden sağlayıncaya kadar ya da şartları yerine
getirinceye kadar bu yetkiden yararlanmalarına izin verilmez.
(5) 126’ncı madde uyarınca yetkilendirilen posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerin, bu
Kısımda yer alan hükümlere aykırı davrandıklarının tespiti halinde, gerçekleştirilen gümrük işleminde kusurlu
sayıldığı yazılı olarak bildirilir. Bu hususun bir takvim yılı içerisinde tekerrür etmesi halinde üç ay süreyle
dolaylı temsil yetkisini kullanmaktan alıkonulur.
İKİNCİ AYIRIM
Gümrük Personelinin Kıyafeti ve Gümrük Bayrağı
(GK) Madde 223
Ticaret Bakanlığı merkez teşkilatında çalışan personel, başmüdür ve başmüdür yardımcıları ile yaptığı işin
mahiyeti gereği sivil olarak çalışması gerekenler hariç olmak üzere, Ticaret Bakanlığının diğer tüm kadro ve
371
unvanlarda görev yapan personeli Resmî kıyafet giymek zorundadır. Resmî kıyafetlerin ve bunlara takılacak
kokart, isim plaketleri ve diğer işaretlerin şekli ile yaptığı işin mahiyeti gereği sivil olarak çalışması gereken
personel yönetmelikle belirlenir.
(GK) Madde 224

Günün her saatinde hizmet veren gümrük kapılarında gümrük bayrağı sürekli olarak çekili kalır. Diğer gümrük
binalarında ise yalnız kanuni çalışma saatlerinde gümrük bayrağı çekilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gümrüklerde İş Takibi ve Gümrük Müşavirleri
(GK) Madde 225
1. Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin faaliyetler, 5 inci madde
hükümleri çerçevesinde, sahipleri ile bunların adına hareket edenler tarafından doğrudan temsil yoluyla veya
gümrük müşavirleri tarafından dolaylı temsil yoluyla takip edilir ve sonuçlandırılır.
Gerçek kişinin doğrudan temsil yoluyla iş takibi, geçerli vekâletnameye istinaden ticari miktar ve mahiyet arz
etmeyen eşyanın ve özel kullanıma mahsus taşıt araçlarının gümrük işlemleri ile ilgili olarak mümkündür.
Posta yolu ve hızlı kargo taşımacılığı kapsamında gelen ya da gönderilen, miktarı ve değeri Cumhurbaşkanı (Eski
Bakanları Kurulu)nca belirlenecek eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması
faaliyetlerinin takip edilip sonuçlandırılmasında, posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler dolaylı
temsilci olarak yetkili kılınabilir.
2. Devlet, belediye, il özel idareleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin amir ve memurları, özel hukuk tüzel kişilerinin
kendilerini temsile yetkili personeli, tüm gümrük işlemlerini doğrudan temsil yoluyla takip edebilirler. Özel hukuk
tüzel kişilerinin doğrudan temsil yoluyla gümrük idarelerinde iş takibi yapacak personeli için 227’nci maddenin
birinci fıkrasının (g) ve (h) dışındaki bentlerinde sayılan şartlar aranır.
Kara, deniz ve havayolu işletmeleri ile nakliyeci kuruluş temsilcileri, taşıdıkları eşyanın sadece transit işlemlerini
doğrudan temsil yoluyla takip edebilirler.
Doğrudan veya dolaylı temsilcilerin bu Kanunda öngörülen faaliyetlerini yapmalarına engel hastalığının
bulunmaması gerekir. Tereddüt edilmesi halinde, Ticaret Bakanlığı tarafından tam teşekküllü Resmî sağlık
kurumlarından sağlık raporu talep edilebilir.
(GK) Madde 226

1. Gümrük müşavirleri her türlü gümrük işlemini takip ederek sonuçlandırabilirler.
2. Gümrük müşavir yardımcıları bir gümrük müşavirinin yanında çalışır ve onun adına gümrük idarelerinde iş
takip edebilirler. Gümrük müşavir yardımcılarının gümrüklerde iş takibine ilişkin sınırlandırmalar yapmaya
Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
3. Stajyerler, gümrük idarelerinde iş takibi yapamaz.
4. Gümrük müşavir yardımcılarının ve stajyerlerin fiil ve hareketlerinden doğacak mali sorumluluk, yanında
çalıştıkları gümrük müşavirine aittir.
(GK) Madde 227

1. Gümrük müşavir yardımcısı olabilecek kişilerin aşağıda belirtilen koşullara sahip olmaları gerekir:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,
c) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi, ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis ya da
kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, dolanlı
iflas, yalan yere şahadet, suç tasnifi, iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile Resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma,
suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı, Devlet sırlarını açığa vurma, vergi
kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçları ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu
kapsamı suçlar ile örgütlü suçlardan hüküm giymemiş olmak,
e) Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak,
372
f) i) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri
mühendisliği dallarında eğitim veren fakülte ve yüksekokullardan veya denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca
tasdik edilmiş yabancı yükseköğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak,
ii) Diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra (i) alt bendinde belirtilen bilim
dallarından lisansüstü seviyede diploma almış olmak ya da ön lisans eğitimi veren gümrük, dış ticaret ve Avrupa
Birliği konularında uzmanlık programı olan meslek yüksekokullarından mezun olmak,
g) Staj amacıyla bir gümrük müşavirinin yanında bir yıl çalışmış olmak,
h) Yapılan gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı
olmak,
2.
a) Gümrük idaresinde en az on beş yıl çalışıp da görevlerinden istifa ederek veya emekli olarak ayrılan
memurlardan 1 inci fıkradaki koşulları taşıyanlar, staj koşulu aranmaksızın gümrük müşavir yardımcısı sınavına
girebilirler.
b) Gümrük idaresinde en az on beş yıl çalışıp da bunun üç yılını gümrük muayene memuru, gümrük baş memuru
ve gümrük müdür yardımcısı görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılan ve 1 inci
fıkradaki koşulları taşıyanlar sınav ve staj koşulu aranmaksızın gümrük müşavir yardımcısı olabilirler.
3. Yukarıda belirtilen koşulları yerine getirenlere gerekli müracaat belgelerinin tamamlanmasından itibaren altmış
gün içinde Ticaret Bakanlığı tarafından Gümrük Müşavir Yardımcılığı İzin Belgesi verilir. Gümrük müşavir
yardımcıları ancak bu izin belgesini aldıktan sonra mesleki faaliyette bulunabilirler.
(GK) Madde 228

1. 227’nci maddenin 1 inci fıkrasının (f) bendinin (ii) alt bendi hariç olmak üzere, aynı fıkrada belirtilen koşulları
taşıyan ve iki yıl süre ile gümrük müşavir yardımcılığı yaparak, gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi,
ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olan kişiler, gümrük müşavirliği yapmaya hak kazanır.
2.
a) Gümrük idaresinde on yıl çalışmış olup, bunun üç yılını şube müdürü, gümrük müdürü, gümrük muhafaza
müdürü, gümrük başmüdür yardımcısı ve gümrük muhafaza başmüdür yardımcısı görevlerinden geçirenlerden,
görevlerinden, istifa eden veya emekliye ayrılanlar 227’ inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen koşulları
taşımaları halinde, staj koşuluna tabi tutulmaksızın gümrük müşavirliği sınavına girebilirler. Bu kişilere, talep
halinde sınav ve staj koşulu aranmaksızın Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesi verilir.
b) Gümrük idaresinde gümrük başmüdürü, gümrük muhafaza başmüdürü, gümrük uzmanı, kontrolör, gümrük
müfettişi, daire başkanı ve daha üst görevlerde en az on yıl çalışmış olanlardan, görevlerinden istifa eden veya
emekliye ayrılanlar, 227’nci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen koşulları taşımaları halinde, sınav ve staj
koşuluna bağlı olmaksızın gümrük müşaviri olmaya hak kazanırlar.
3. 1 inci ve 2’nci fıkralarda belirtilen koşulları yerine getirenlere, gerekli müracaat belgelerinin tamamlanmasından
itibaren altmış gün içinde Müsteşarlıkça Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi verilir. Gümrük müşavirleri ancak bu
izin belgesini aldıktan sonra mesleki faaliyette bulunabilirler.
(GK) Madde 229

1. Gümrük müşavirleri tebligat adreslerinde kullanılacak çalışma yerlerini, bu yerin bağlı bulunduğu Gümrük ve
Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne yazı ile bildirirler.
2. Gümrük müşavirliğinin bir özel hukuk tüzel kişiliği oluşturularak yürütülmesi halinde, gümrük müşavirlerinin
kuracağı tüzel kişiliklere gümrük müşavir yardımcıları da ortak olabilirler. Ancak, gümrük müşaviri ve gümrük
müşavir yardımcısı birden fazla tüzel kişiliğe ortak olamaz. Gümrük müşavirliğinin bir tüzel kişilik olması halinde,
gümrük beyannamesi veya beyanname kabul edilen diğer belgeler üzerine imzasını atmış olanların vergi kaybına
neden olan durumu bildiği veya bilmesi gerektiği hallerde, bunlar gümrük idaresine karşı bağlı bulundukları tüzel
kişilikle birlikte müteselsilen sorumlu olurlar. Bu hallerde, ilgili gümrük müşavirinin kişisel cezai sorumluluğu
saklı kalmak kaydıyla, işlemi yapan kişi ile birlikte tüzel kişilik de gümrük idaresince alınan vergiler ve verilen
para cezaları yönünden müteselsilen sorumludur.
(GK) Madde 230

Gümrük müşavirleri, kanunlara göre tutmaya mecbur oldukları ticari veya kanuni defterlerini, vekâletname ve
sözleşmelerini, işlerine dair yazdıkları ve aldıkları mektup, faks, telgraf ve benzeri belgeler ile düzenledikleri
fatura, makbuz ve masraflarına ilişkin belgelerin asıllarını ve örneklerini özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak
kaydıyla beş yıl muhafaza etmeye; bunları gümrük müfettişi, gümrük müfettiş yardımcısı, kontrolör, stajyer
373
kontrolör ve yetkili gümrük amir ve memurlarına göstermeye; bunların incelenmesine, denetlenmesine izin
vermeye ve gerektiğinde yazılı istek üzerine bunları yukarıda belirtilen görevlilere ibraz etmeye mecburdurlar.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Gümrüklerde İş Takibi ve Gümrük Müşavirleri ile Gümrük Müşavir Yardımcıları
Gümrükte iş takibi
(GY) MADDE 561
(1) Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri bizzat kendileri takip edebilecekleri
gibi bu tasarruf ve işlemleri gerçekleştirmek üzere bir temsilci tayin edebilir. Temsilci, temsil edilen kişi namına
hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek ve sahip olduğu temsil nameyi
gümrük idaresine ibraz etmek zorundadır.
(2) Posta yolu ve hızlı kargo taşımacılığına konu, miktar ve değeri Kanunun 225 inci maddesine göre belirlenen
eşyanın gümrük işlemleri, posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerce vekâletname ibraz
edilmeksizin, dolaylı temsilci olarak sonuçlandırılabilir.
(3) Gümrük idarelerinde dolaylı temsil yoluyla iş takibini, eşya sahibince verilmiş noter tasdikli vekâletnameyi
haiz gümrük müşavirleri yapabilir. (Ek cümle: RG-28/12/2011-28156) Ancak kamu kurum ve kuruluşlarınca
verilecek vekâletnamelerde noter onayı aranmaz.
Vekâletnamelerde en az aşağıdaki hususlara yer verilir;
a) Tarafların açık adresleri, vergi daireleri ve vergi daireleri sicil numaraları.
b) Yapılacak işlerin amacı, kapsamı
c) Tarafların Kanunda yer alanlara ilaveten belirlemeleri gereken karşılıklı sorumluluk ve yükümlülükleri.
Ç) Vekâletname yeri, tarihi ve varsa süresi.
d) Temsilin türü.
(4) Gümrük idarelerinde doğrudan temsil yoluyla iş takibi yapılabilmesi konusunda aşağıdaki hükümler
uygulanır.
a) Gümrük idarelerinde özel hukuk tüzel kişilerinin doğrudan temsil yoluyla iş takibi yapacak kanuni
temsilcileri hariç diğer kişilerde, Kanunun 227’nci maddesinin birinci fıkrasının (g) ve (h) dışındaki bentlerinde
sayılan şartlar aranır. Beyanname imzalanabilmesi, tahakkukun tebellüğü ve itiraz gibi hukuki sonuç doğuran
tasarruf ve işlemler dâhil, tüm gümrük işlemlerinin takibinde; çalıştığı şirket tarafından sigorta ettirildiğine
ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu aylık sigorta primleri bordrosu, şirketi temsil etmeye yetkili olduğunu gösterir
temsil belgesini haiz olması ve temsil belgesinin Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanması ve konuya ilişkin
Ticaret Sicil Tüzüğünün 104 üncü maddesi uyarınca düzenlenen Ticaret Sicil Tasdiknamesinin ilgili gümrük
idaresine ibrazı zorunludur. Özet beyan ve taşıdıkları eşyanın sadece transit işlemlerini yapacak kara, deniz ve
havayolu işletmeleri ile nakliyeci kuruluş temsilcilerinde söz konusu şartlar aranmaz.
b) Doğrudan temsil yolu ile iş takibi yapacak kişilerin gümrük işlemleri için gerekli BİLGE Kullanıcı Kodu
taleplerinde (a) bendinde belirtilen belgeler ilgili gümrük idaresi tarafından aranır. Belgelerin ibraz edilmemesi
veya eksik ibraz edilmesi halinde ilgililere kullanıcı kodu verilmez veya bloke konulur.
c) 1) Devlet, belediye ve özel idarelerle, diğer kamu tüzel kişilerinin memurları idare ve müesseselerine ait
eşyanın gümrük işlemlerini takibe yetkilidir.
2) Bu kurumlarda çalışan memurların durumu, gümrüğe Resmî bir belge ile ispat olunur. Gümrük işlemlerini
takibe yetkili memurların değiştirilmesi halinde bu durum gümrük idarelerine bildirilir. Bu memurların gerek
gümrük beyannamelerinde ve gerekse diğer belgeler üzerinde imzalarının yanına kuruluş unvanını eklemeleri
gerekir.
ç) Kara, deniz ve havayolu işletmeleri ile nakliyeci kuruluş temsilcileri, taşıdıkları eşyanın sadece transit
işlemlerini doğrudan temsil yoluyla takip edebilir.
(5) Bu maddede belirtilen vekâletname ve temsil namelerin gümrük idaresine verilmesi ve bunların düzenli bir
şekilde saklanması gerekir. Söz konusu vekâletname ve temsil nameleri ibraz etmeyen kişilerin iş takip etmeleri
yasaktır.
(6) Eşya sahipleri veya 561 inci maddede belirtilen kişiler tarafından imzalanan beyannameler ile bu
beyannameler kapsamı eşya ve söz konusu eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin hükümlerin
uygulanması için gerekli olan belgeler gümrük müşavir yardımcıları tarafından da verilebilir.
(7) Gümrük müşavir yardımcıları, beyanda bulunmak üzere muayenelerde gümrük müşaviri yerine hazır
bulunabilir ancak, eşya sahiplerine yapılacak tebliğleri kabul edemez ve onların adına sözlü veya yazılı istek
374
veya itirazda bulunamaz. Vekâletnameleri olmak kaydıyla gümrük işlemleri bitirilmiş eşyayı geçici depolama
yeri veya antrepodan çıkarabilir
(8) Gümrük müşavir yardımcıları, gümrüklerde tek başlarına iş takibinde bulunamaz, fatura düzenleyemez.
Bağımsız çalışmayan gümrük müşavirleri

(GY)MADDE 562
(1) Gümrük müşavirleri, gümrük müşavirliği şirketi dışında bir tüzel kişilik bünyesinde çalışmaları halinde
sadece çalıştıkları şirketlere ait eşyanın gümrük işlemlerini takip edebilir. Bu durumda söz konusu kişilere 561
inci maddenin dördüncü fıkrasının (a) ve (b) bendi hükümleri uygulanır.
Gümrük müşavirinin yükümlülükleri
(GY)MADDE 563
(1) Gümrük müşavirleri imzaladıkları beyanname ile ilgili cezai hükümlerin uygulanması açısından
beyannamede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğundan ve ilgili rejimin gerektirdiği
bütün yükümlülüklere uyulmasından, Kanunun 181 inci maddesinin ikinci fıkrası saklı kalmak kaydıyla,
sorumludur.
(2) Gümrük müşavirleri; şahıslarına ve şirketlerine ait ibrazı zorunlu izin belge numarası, şirket adı, (Değişik
ibare:RG-19/6/2021-31516) şirketi temsile yetkili kişiler, ticaret sicil gazetesi vb. bilgi ve belgelerde değişiklik
olması halinde bunları bir hafta içinde gümrük müşavirleri derneklerine bildirirler. Söz konusu bilgi ve belgeler
dernekler tarafından en geç bir hafta içerisinde ilgili başmüdürlüğe gönderilir. Değişiklik olmayan hallerde ise
durum her yılın ikinci ayı içerisinde bir yazı ile gümrük müşavirleri dernekleri vasıtasıyla bağlı bulunulan
başmüdürlüğe bildirilir.
(3) Gümrük müşavirleri yanlarında çalışan müşavir yardımcıları ve stajyerlerin görevden ayrılmaları halinde,
bunlar için ilişik kesme belgesi düzenler ve yanlarında çalışmaya başlayacaklardan da bu belgeyi arar. İlk defa
göreve başlayacak gümrük müşavir yardımcıları ve stajyerler bu hükmün dışındadır. Müşavir yardımcıları ve
stajyerlerin göreve başlama ve ayrılmaları, ilgili gümrük müşaviri tarafından bir hafta içinde gümrük
müşavirleri derneğine, bu dernek tarafından da bir hafta içinde bağlı bulunulan (Değişik ibare:RG-31/3/2010-
27538) gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne yazı ile bildirilir. Söz konusu bildirimlere sigorta müdürlükleri
tarafından onaylanmış sigortalı işe giriş bildirgesinin bir örneği eklenir. (Değişik son cümle:RG-15/5/2013-
28648) Stajyerlik ve gümrük müşavir yardımcılığı için gerekli bir ve iki yıllık sürelerin hesaplanmasında
sigortalı olarak işe başlama tarihi ve sigortalı olarak çalışılan süre dikkate alınır.
(4) Herhangi bir gümrük müşavirliği şirketine bağlı olmaksızın müstakil olarak dolaylı temsilci sıfatıyla
gümrük işlemlerini takip eden gümrük müşavirleri, gördükleri hizmet karşılığında elde edecekleri her tür gelir
için hesabına beyanda bulundukları kişi veya kuruluş ya da taşımacılara serbest meslek makbuzu düzenlemek
zorundadır. Bu kişilerin yaptıkları hizmet karşılığında başka bir şirket veya kişi fatura, makbuz veya benzeri
belge düzenleyemez.
(5) Şirketler gördükleri hizmet karşılığında elde edecekleri gelirleri için gümrük beyannamesinde hesabına
beyanda bulundukları kişi veya kuruluşlara şirketleri adına fatura kesmek ve bunu muhasebe kayıtlarında
göstermek zorundadır.
(6) Gümrük müşavirleri mesleki faaliyetlerini gerçek kişi olarak veya tüzel kişilik oluşturarak sürdürebilirler.
Tüzel kişilik ortağı olan gümrük müşavirleri gerçek kişi olarak mesleki faaliyette bulunamazlar. (Değişik son
cümle:RG-31/3/2010-27538) Gümrük müşavirlerince kurulan tüzel kişiliklere müşavir yardımcıları da ortak
olabilir. (Ek cümleler:RG-22/1/2016-29601) Gümrük müşavir ve müşavir yardımcıları dışındaki kişiler,
gümrük müşavirliği yapacak olan tüzel kişilere ortak olamayacakları gibi, yönetim organında da görev
alamazlar. Gümrük müşavir ve müşavir yardımcıları dışındaki kişilere şirketi temsil ve ilzam yetkisi verilemez.
Çalışma yeri
(GY)MADDE 564
(1) Gümrük müşavirleri, tebligat adresleri ve çalışma yerlerini o yerin bağlı olduğu gümrük ve muhafaza
başmüdürlüğüne ve ilgili gümrük müşavirleri derneğine yazı ile bildirir. Birden fazla gümrük müşaviri bir tüzel
kişilik oluşturarak çalıştıkları takdirde de, durumları hakkında aynı şekilde ilgili başmüdürlüğe ve derneğe bilgi
verirler.
(2) Gümrük müşavirlerinin çalışma yeri, gümrük işleri nedeniyle kendilerine yapılacak tebligat için yerleşim
yeri ve bu merkezin bulunduğu gümrüğün bağlı olduğu başmüdürlük veya başmüdürlük bulunmayan yerlerde
müdürlük bölgesi için devamlı iş çevresi sayılır.
(3) Çalışma yeri dışında diğer başmüdürlükler ve bağlantılarında iş takibi yapmak isteyen gümrük müşavirleri
iş takibine başlamadan önce bu durumu ilgili gümrük müdürlüğüne bildirir.
375
(4) Çalışma yerinin değiştirilmesi, Müsteşarlıkça verilen Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi/Gümrük Müşavir
Yardımcılığı İzin Belgesinin değiştirilmesi ile mümkündür.
Gümrük müşavirliği veya gümrük müşavir yardımcılığı izin belgesinin kaybedilmesi

(GY) MADDE 565
(1) Gümrük müşavirleri veya gümrük müşavir yardımcıları, izin belgelerini kaybetmeleri halinde, kayıp ilanını
içeren gazete ve gerekli belgelerle birlikte ilgili Gümrük Müşavirleri Derneklerine bu durumu dilekçe ile
bildirirler. Yeniden izin belgesi düzenlenmesi ile ilgili işlemler Dernekler aracılığıyla yürütülür.
Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavları
(GY) MADDE 566

(1) Gümrük müşavir yardımcılığı sınavı yazılı olmak üzere tek aşamada; gümrük müşavirliği sınavı ise yazılı
ve sözlü olmak üzere iki aşamada yapılır.
(2) Gümrük müşavirliği sınavının yazılı kısmını kazananlar, Bakanlıkça tayin edilecek yer ve zamanda sözlü
sınava tabi tutulur.
(3) Yazılı ve sözlü sınavlarının zamanı ve başvuru koşulları en az bir ay önce ilan edilir.
(4) Bu madde hükümlerine göre yapılacak sözlü sınavlar, adayın;

a) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücünün,
b) Liyakati, temsil kabiliyeti, bilgi düzeyi, davranış ve tepkilerinin mesleğe veya göreve uygunluğunun,
c) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığının,
ç) Genel yetenek ve genel kültürünün,
d) Mesleki bilgisinin,
değerlendirilmesi suretiyle yapılır. Sınav kurulu, adaylar hakkında yukarıda yazılı kriterlerin her biri için ayrı
değerlendirme yapar. Yapılan değerlendirmeye göre verilen puanlar tutanağa geçirilir. Her kriter için verilen
puanların ortalaması, adayın sözlü sınav puanıdır.
(5) Sözlü sınavda, tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.
Sınav konuları
(GY) MADDE 567
(1) Gümrük müşavirliği sınavı aşağıdaki konulardan yapılır;
a) Gümrük Kanunu ve gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin ikincil düzenlemeler,
b) 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve bu Kanuna ilişkin ikincil düzenlemeler,
c) Dış ticaret ve kambiyo mevzuatı,
ç) Gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konular, uluslararası anlaşmalar ile Avrupa Birliği mevzuatının
gümrüğe ilişkin hükümleri,
d) Türk Gümrük Tarife Cetveli ve İzahnamesi.
(2) Gümrük müşavir yardımcılığı sınavında ise, soruların % 20’si Türkçe, matematik, Atatürk İlkeleri ve
İnkılâp Tarihi ile vatandaşlık bilgisi konularını içeren genel yetenek ve genel kültür sorularından, % 80’i ise
birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan konulara ilişkin sorulardan oluşur.
Değerlendirme
(GY)MADDE 568
(1) Sınav sonuçlarının değerlendirilmesi yüz tam puan üzerinden yapılır.
(2) Gümrük müşavirliği yazılı ve sözlü sınavlarının her birinden yetmiş veya üzerinde puan alanlar başarılı
sayılır.
(3) Gümrük müşavir yardımcılığı yazılı sınavından altmış veya üzerinde puan alanlar başarılı sayılır.
Sınav Kurulu ve görevleri

(GY) MADDE 569
(1) Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınav kurulu, Ticaret Bakanlığı Bakanı tarafından
belirlenir. Kurul, Bakanlık temsilcilerinden seçilen bir üyenin başkanlığında Bakanlıktan dört ve Gümrük
Müşavirleri Dernek Başkanlarından bir olmak üzere beş kişiden oluşur.
(2) Kurul, sınavların yürütülmesini sağlamak ve sınav sonuçlarını değerlendirmekle görevlidir.
Sınavların yürütülmesi
(GY)MADDE 570
(1) Sınava giriş belgesi ve bununla birlikte geçerli bir kimlik belgesi ibraz edemeyenler sınava alınmazlar.
(2) Sınavda kopya çekenler, kopya verenler veya bunlara teşebbüs edenler hakkında tutanak düzenlenir ve
bunların sınavları geçersiz sayılır.
(3) Sınava katılma koşullarını taşımadıkları halde sınava girenlerin sınav sonuçları geçersiz sayılır.
Sınav sonuçlarının duyurulması ve sonuçlara itiraz
376
(GY)MADDE 571
(1) Gümrük müşavirliği sınavları ile gümrük müşavir yardımcılığı sınav sonuçları sınav kurulunca
Müsteşarlığın kurumsal internet sayfasından duyurulur.
(2) Sınav sonucunun duyurulduğu tarihten itibaren on gün içinde Müsteşarlığa başvurularak sınav sonuçlarına
itiraz edilebilir.
(3) Sınav kurulu itirazları en geç otuz gün içinde değerlendirerek sonucu adaylara yazı ile tebliğ eder.
Mesleki yeterlilik sınavı

(GY) MADDE 572 – (Mülga:RG-13/5/2015-29354)
Gümrük müşavirlerine ve müşavir yardımcılarına verilecek belgeler ve tutulacak sicil kayıtları

(GY) MADDE 573
(1) Sınavda başarı gösteren gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcıları Müsteşarlıkça talep edilen
belgelerle birlikte ilgili Gümrük Müşavirleri Derneğine başvurur. Bu belgelerin Dernek tarafından Müsteşarlığa
teslimini müteakip Müsteşarlık tarafından fotoğraflı İzin Belgesi düzenlenir. Bu kişiler ancak izin belgelerini
aldıktan sonra mesleki faaliyette bulunabilir.
(2) Fotoğraflı izin belgeleri, ilgililerce gümrük idarelerinde bulundukları süre içerisinde görülebilecek şekilde
üzerlerinde bulundurulur.
(3) Müşavirlerin çalışma yeri olan başmüdürlük ve müdürlükçe gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir
yardımcıları için fotoğraflı bir sicil kütüğü tutulur.
(4) Gümrük müşavirlerine verilecek izin belgeleri 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca ruhsat harcına tabidir.
(5) Sınavsız gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısı olabileceklerden Gümrük Müşavirliği İzin
Belgesi veya Gümrük Müşavir Yardımcılığı İzin Belgesi almak isteyenlerin İzin Belgesi müracaatları,
faaliyette bulunmak istedikleri bölgedeki Gümrük Müşavirleri Derneği vasıtasıyla yapılır ve adına düzenlenen
İzin Belgesi aynı dernek aracılığıyla kişiye teslim edilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri
Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri

(GY)MADDE 574
(Mülga :RG-30/6/2015-29402)(16) (Yeniden düzenleme:RG-7/10/2016-29850) (27)
(1) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri, Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden
ekonomik etkili gümrük rejimleri, nihai kullanım, basitleştirilmiş usul uygulamaları ve diğer gümrük
işlemlerinin doğru olarak uygulanmasını sağlamak için Bakanlıkça belirlenen tespit işlemlerini yapmak üzere
yetkilendirilen ve 576’ncı maddede belirtilen şartları taşıyan gümrük müşaviridir.
(2) Birinci fıkrada geçen tespit işlemlerine ilişkin usul ve esaslar ile yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin
çalışma usul ve esasları Bakanlıkça yayımlanan tebliğ ve genelgelerle belirlenir.
(3) (Ek:RG-11/8/2020-31210) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri gümrük işlemleri ile ilgili tespitlerin
yapılabilmesi amacıyla tespit raporuna konu edilecek işlemle sınırlı olmak kaydıyla ilgili firmadan bilgi ve
belge isteyebilir.
Yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin sorumluluğu ve uygulama esasları

(GY)MADDE 575
(Mülga :RG-30/6/2015-29402)(16) (Yeniden düzenleme:RG-7/10/2016-29850)(27)
(1) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri, yapmış oldukları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin düzenlenen
raporların ve onayladıkları EUR.1/EUR.MED ve A.TR dolaşım belgelerinin doğruluğundan sorumludur.
Yaptıkları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin raporların doğru olmaması halinde, tespit işleminin kapsamı ile
sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan yükümlü ile birlikte müştereken ve
müteselsilen sorumludurlar.
(2) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri Bakanlıkça belirlenecek çalışma

bölgelerinden birisini seçer ve bu bölge dışındaki gümrük idarelerinin denetimi altındaki antrepolarla tespit
sözleşmesi yapamazlar.
(3) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri yanlarında gümrük müşavir yardımcısı (Ek
ibare:RG-3/1/2023-32062) ve stajyer (Mülga ibare:RG-11/8/2020-31210) (…) çalıştırabilirler. (Ek
cümleler:RG-3/1/2023-32062) Stajyer, gümrük müşavir yardımcısı tarafından yapılması gereken iş ve işlemleri
377
yapamaz. Bu şekilde davrandığı tespit edilenlerin stajına son verilir ve bu kişiler bir daha yetkilendirilmiş
gümrük müşaviri yanında çalıştırılamaz. Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yanlarında çalışan gümrük
müşavir yardımcıları;
a) Sigortalı olarak çalıştığı yetkilendirilmiş gümrük müşaviri veya yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği firması
adına özel ve genel antrepoların giriş-çıkış işlemleri ve bu antrepolarda yapılan elleçlemelere ilişkin olarak
düzenlenen sayım tutanaklarını imzalayabilir.
b) Bizzat yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından işlem yapılmasına ilişkin özel düzenleme olmaması
kaydıyla antrepoya eşya alınmasına ve çıkarılmasına ilişkin tespit işlemlerinde kullanılması öngörülen mühür
ve kaşeleri kullanabilir, gerekli meşruhatı verebilir.
c) (Değişik:RG-11/8/2020-31210) Yaptıkları işlemlerden doğacak şahsi sorumlulukları saklı kalmak üzere,

hukuki ve mali sorumluluk yanlarında çalıştıkları yetkilendirilmiş gümrük müşavirine aittir.
ç) (Değişik:RG-11/8/2020-31210) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin bağlı bulunduğu veya sözleşme

imzaladığı antreponun bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğü ve Gümrük Müşavirleri Derneğine kayıtlı olmaları
gerekir.
d) (Değişik:RG-11/8/2020-31210) Hizmet veremediği zorunlu durumlarda otuz gün süre ile sınırlı olmak
şartıyla yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin ortak olduğu firmada çalışan bir başka gümrük müşavir
yardımcısı görevlendirilebilir.
e) (Ek:RG-11/8/2020-31210) Yapmaları gereken iş ve işlemleri başkasına yaptıramaz. Bu şekilde davrandığı

tespit edilenler bir daha yetkilendirilmiş gümrük müşaviri yanında çalıştırılamaz.
(4) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Birden fazla genel antrepo ile tespit sözleşmesi imzalayan yetkilendirilmiş
gümrük müşavirlerinin her bir antrepo için en az bir gümrük müşavir yardımcısı görevlendirmeleri gerekir.
(5) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Genel ve özel antrepolara eşya giriş çıkış işlemleri ile antrepoda stok kayıtlarının
altışar aylık dönemler itibariyle tespiti işlemlerini yapacak yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri, iki genel
antrepoyu geçmemek üzere toplam dört antrepo için rapor düzenleyebilir.
(6) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince kurulan şirketlerin, Bakanlıkça

belirlenecek tespit işlemlerini yapabilmesi için şirket ortaklarının tamamı ile şirketi temsil ve ilzama yetkili
müdürlerinin (Ek ibare:RG-25/5/2022-31846)(42) ve anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin
yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olması şarttır.
(7) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Şirket ortağı yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin, Bakanlıkça belirlenecek

antrepoya ilişkin tespit işlemlerini yapabilmesi için şirketteki hisselerinin en az %20 olması gerekir.
(8) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği belgesini iade eden ya da belgesi geri
alınan müşavirlerin, yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği şirketlerindeki ortaklıklarını sonlandırmaları gerekir.
(9) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri birden fazla yetkilendirilmiş gümrük

müşavirliği şirketine ortak olamazlar.
(10) (Ek:RG-3/1/2019/-30644) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği yetkisini kazanan kişinin gümrük

müşavirliği statüsünün devam etmesi nedeniyle bu Yönetmeliğin Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine
ilişkin maddelerinde yer almayan hususlarda gümrük müşavirinin tabi olduğu mevzuat hükümleri
yetkilendirilmiş gümrük müşaviri için de geçerlidir.
(11) (Ek:RG-11/8/2020-31210) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri, tespit sözleşmesi kapsamında bizzat

yapacağı işleri başkasına yaptıramazlar.
Yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin sahip olması gereken nitelikler

(GY)MADDE 576
(1) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin aşağıda belirtilen niteliklere sahip olmaları gerekir:
a) Kanunun 228 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile geçici 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası
uyarınca gümrük müşavirliği izin belgesine sahip olmak ya da Kanunun 228 inci maddesinin birinci fıkrası ile
geçici 5 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrası uyarınca hak sahibi olup, en az yedi yıl süre ile gümrük
müşavirliği izin belgesine sahip olmak,
b) Son beş yıl içinde Kanunun geçici 6’ncı maddesi uyarınca kesinleşmiş geçici olarak mesleki faaliyetten
alıkoyma cezası almamış olmak,
c) Dolaylı temsil suretiyle gümrük idarelerinde iş takip etmemek ve bu amaçla kurulmuş tüzel kişilere ortak
olmamak,
378
ç) Tespit işlemlerinin yapılacağı kişiler ve antrepo işleticileri ile ortaklık ve çalışan statüde ilişkisi bulunmamak,
d) Kanunun geçici 6’ncı maddesi uyarınca birden fazla geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası
almamış olmak,
e) Ertelenmiş, hükmün açıklanması geriye bırakılmış, para cezasına veya tedbire çevrilmiş ya da affa uğramış
olsalar bile kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye
kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnifi, iftira, Resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma,
devlet sırlarını açığa vurma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, vergi kaçakçılığı veya vergi
kaçakçılığına teşebbüs suçlarından ceza almamış olmak,
f) 4458 sayılı Kanunun geçici 6’ncı maddesi uyarınca son üç yıl içerisinde üçten fazla uyarma veya kınama
cezası almamış olmak,
g) En az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, işletme, iktisadi ve idari bilimler
fakülteleriyle bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul olunan yurt içi ya da yurt dışındaki öğrenim
kurumlarından birinden mezun olmak,
ğ) (Değişik ibare:RG-30/12/2021-31705) Yetmiş yaşını doldurmamış olmak.
(2) Birinci fıkrada sayılan niteliklere sahip olan gümrük müşaviri gerekli evraklarla Bakanlığa müracaat eder.
Bakanlıkça yapılan değerlendirme sonucunda düzenlenmesi uygun bulunan Yetkilendirilmiş Gümrük
Müşavirliği Yetki Belgesinin geçerlilik süresi 3 yıldır. Bu süre birinci fıkranın (ğ) bendinde yer alan nitelik
dikkate alınarak daha kısa belirlenir.
Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri yanında çalışılan süreler

(GY) MADDE 577
(1) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince özel ve genel antrepo eşya giriş ve çıkış işlemlerinin tespitiyle ilgili
olarak görevlendirilen kişilerin, Kanunun 227’nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (f)
bentlerinde belirtilen şartları haiz olmaları kaydıyla, yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri yanında çalıştıkları
süreler, anılan maddenin (g) bendinde belirtilen staj süresinden sayılır. Bu kişilerin gümrük müşavir yardımcısı
olmaları durumunda, anılan Kanunun 228 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen şartları haiz olmaları
kaydıyla, yetkilendirilmiş gümrük müşaviri yanında çalıştıkları süreler değerlendirmeye alınır.
Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine uygulanacak cezalar ve yetki belgesinin geri alınması

(GY) MADDE 578
(1) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince yapılan tespit işlemlerine ilişkin olarak mevzuata aykırı durumların
belirlenmesi halinde haklarında Kanunun geçici 6’ncı maddesi hükümleri uygulanır.
(2) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olabilme şartlarından birinin kaybedilmesi, tespit işlemleri ile ilgili
olarak Bakanlıkça belirlenen asgari ücret tarifesinin altında hizmet verilmesi, görevin bağımsızlık, tarafsızlık
ve dürüstlükle yapılmaması veya kusurlu olarak yapılması ya da Kanunda yer alan mesleğin genel prensiplerine
aykırı harekette bulunulması veya dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren gümrük müşavirleriyle ya da tespit
işlemini yaptıran yükümlü ile doğrudan veya dolaylı iş ilişkisi içinde olduğunun tespit edilmesi durumlarında
yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgeleri geri alınır. Bu şekilde yetki belgeleri geri alınan gümrük
müşavirlerine beş yıl süreyle tekrar yetki belgesi verilmez.
(3) Asgari ücret tarifesinin altında hizmet verildiğinin tespit edildiği, ancak bu durumun maddi hatadan
kaynaklandığının anlaşıldığı hallerde ikinci fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu durumda yetkilendirilmiş gümrük
müşaviri yazılı olarak uyarılır. Yazılı uyarıya rağmen sözleşme ücretinde gerekli düzeltmeleri yapmayan veya
benzer hataları tekrarlayan yetkilendirilmiş gümrük müşavirine ait yetki belgesi, altı ay süreyle geri alınır.
(4) Tüzel kişilik bünyesinde gerçekleştirilen işlemlerde, işlemi gerçekleştiren yetkilendirilmiş gümrük
müşavirinin yanı sıra şirketi temsil ve ilzama yetkili yetkilendirilmiş gümrük müşaviri hakkında da ikinci fıkra
hükmü uygulanır.
(5) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgesinin geri alınması, ayrıca Kanunun geçici 6’ncı
maddesi uyarınca disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmez.
ONBİRİNCİ KISIM
Cezalar
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
(GK) Madde 231
1. İdari yaptırıma konu fiilin, ceza uygulamasını gerektiren bir fiile ilişkin olması ve zamanaşımı daha uzun
bulunan bu fiil nedeniyle ceza davası açılmış olmak kaydıyla, idari yaptırım kararları Türk Ceza Kanunundaki
dava ve ceza zamanaşımı süreleri içerisinde uygulanır.
2. Gümrük vergileri alacağına bağlı idari para cezalarının zamanaşımı, bu idari para cezalarına ilişkin gümrük
vergilerinin zamanaşımına tabidir.
379
3. Gümrük vergilerine ilişkin idari yaptırım kararları ve bu kararlara yönelik itirazlar hakkında bu Kısım ve On
ikinci Kısım hükümleri uygulanır.
4. Mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilen eşyanın bulunamaması hâlinde kaim değer olarak eşyanın
gümrüklenmiş değerinin kamuya geçirilmesine karar verilir.
EK BİLGİ:
Kaim Değer: Yerine geçen değer anlamındadır. Eşyanın kendisi yerine Gümrüklenmiş değer geçiyor.
5.Gümrük idaresi tarafından yükümlüye yazı ile yanlış izahat verilmiş olması hâlinde bu Kısım hükümlerine göre
idari para cezası ve faiz uygulanmaz.
(GK) Madde 232

1. Bu Kısmın İkinci Bölüm hükümlerine göre gümrük vergileri ile birlikte alınması gereken para cezaları bu
vergiler ile aynı zamanda karara bağlanarak tebliğ edilir ve aynı zamanda ödenir.
2. Konusu ve yükümlüsünün aynı olması, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık bulunması şartıyla; birden
fazla işleme veya beyannameye ilişkin gümrük vergileri ve para cezalarına tek tahakkuk ve ceza kararı
düzenlenebilir.
TEKRAR:
Birden fazla işleme veya beyannameye ilişkin gümrük vergileri ve para cezalarına tek tahakkuk ve ceza kararı
düzenlenme şartı nedir?
1- Konusu ve yükümlüsü aynı olacak

2- Aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık bulunacak.
SORU: Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Gümrük Müdür Yardımcılığı Yazılı Sınav Soruları
10/03/2018
Gümrük Kanunu’na göre verilen cezalar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Gümrük vergileri ile birlikte alınması gereken para cezaları bu vergiler ile aynı zamanda karara
bağlanarak tebliğ edilir ve aynı zamanda ödenir.
B) Yükümlüsü aynı ve konusu farklı birden fazla beyannameye ilişkin gümrük vergileri ve para cezalarına
tek tahakkuk ve ceza kararı düzenlenebilir.
C) İdari yaptırım kararları gümrük idarelerinin amirleri veya yardımcıları tarafından verilir.
D) Gümrük vergileri alacağına bağlı idari para cezalarının zamanaşımı, bu idari para cezalarına ilişkin
gümrük vergilerinin zamanaşımına tabidir.
CEVAP: B
3. Bu Kanun uyarınca idari yaptırım kararları gümrük idarelerinin amirleri veya yardımcıları tarafından verilir.
(GY) Madde 580

(1) Para cezalarına, gümrük işleminin yapıldığı gümrük idare amirleri veya yardımcıları tarafından gerekçesi
de belirtilmek suretiyle karar verilir ve düzenlenen karar yükümlüsüne tebliğ edilir. İlgili memurlarca yapılacak
ceza teklifleri, idare amirlerince uygun görülmediği takdirde gerekçesi gösterilmek suretiyle aynı şekilde karara
bağlanır.
(2) Kararlar tarih sırasına göre numara verilerek elektronik ortamda kayda alınır.
(3) Konusu ve yükümlüsü ile gümrük idaresinin aynı olması, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık
bulunması şartıyla; birden fazla işleme veya beyannameye ilişkin para cezalarına tek ceza kararı düzenlenebilir.
Bu kararlarda, ilgili işlem veya beyanname tarih ve sayıları, cezanın nev’i ve alacak miktarı ayrı ayrı belirtilir.
(4) Ceza kararlarının Türkiye’de yerleşik olmayan kişiler adına düzenlenmesi halinde, pasaport numarası, taşıt
plakası, firma unvanı ve adresi gibi ceza kararının takibini kolaylaştırmak üzere gerekli bütün bilgilere ceza
kararlarında yer verilir.
(5) Mülkiyetinin kamuya geçirilmesine ilişkin kararlar, gümrük işleminin yapıldığı gümrük idare amirleri veya
yardımcıları tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle verilir ve düzenlenen karar yükümlüsüne tebliğ edilir.
Mülkiyeti kamuya geçirilen eşyanın cinsi, miktarı ve olaya ilişkin ayrıntılar kararda detaylı olarak belirtilir.
380
Yanlış izahat verilmesi
MADDE 580/A
(1) Yükümlüler, gümrük idarelerinden gümrük mevzuatının uygulanması hakkında Kanunun 231 inci
maddesinin beşinci fıkrası bağlamında izahat talep edebilirler. Gümrük idaresi tarafından yükümlüye yazı ile
yanlış izahat verilmiş olması hâlinde Kanunun 231 inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca idari para cezası
verilmez ve faiz uygulanmaz.
(2) Birinci fıkra kapsamında işlem yapılabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
a) Yükümlünün bu konuda yazılı talebinin bulunması.
b) Talebin gerekli ve yeterli bilgileri içermesi.
c) Talebin başkalarının işlemlerine ilişkin olmaması.
ç) Talep konusu işlemin yargıya intikal etmiş olmaması.
d) Talep konusu hakkında araştırma, inceleme veya soruşturma bulunmaması.
e) Talebin somut bir olaya dayanması.
f) Talebe konu işlemin sonuçlanmamış olması.
g) Talebin tarife ve menşe tespitine ilişkin olmaması.
ğ) Talebin gümrük idaresinde yürütülen bir işleme ilişkin olmaması.
(3) Kanunun 9 uncu maddesi kapsamında verilen bağlayıcı tarife bilgisi ve bağlayıcı menşe bilgisine ilişkin
talepler ile sözlü, yazılı olarak veya internet aracılığıyla 1/11/1984 tarihli ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının
Kullanılmasına Dair Kanun ve 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu uyarınca yapılan
talepler bu madde kapsamında değerlendirilmez.
(4) İkinci fıkrada belirtilen talepler, gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerine yapılır. Bölge müdürlüklerince
başvuruya ilişkin gerekli inceleme ve değerlendirme yapılarak konuya ilişkin
görüş ile birlikte Bakanlığa (Gümrükler Genel Müdürlüğü) intikal ettirilir. Verilen izahat ilgiliye bildirilir.
İzahat bildirildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder. İkinci fıkradaki belirtilen şartları taşımayan başvurular
Bölge Müdürlüğünce doğrudan sonuçlandırılır.
(5) İzahat verilmesine esas olan mevzuat hükümlerinde değişiklik olması ve verilen izahatın söz konusu
değişiklikle getirilen hükümlere uymaması durumunda yeni düzenlemenin yapıldığı tarihten itibaren birinci
fıkra kapsamında işlem yapılmaz.
(6) Talep edenin verdiği yanlış veya eksik bilgiye dayanılarak verilen izahat verildiği tarihten itibaren
geçersizdir.
(7) Yeniden yapılan değerlendirme neticesinde, verilen izahat iptal edilebilir veya değiştirilebilir. Değiştirildiği
veya iptal edildiği yükümlüye bildirilen izahat ile ilgili olarak bildirildiği tarihten itibaren birinci fıkra hükmü
uygulanmaz.
(8) İzahat, izahat talep eden kişi tarafından verilen bilgi ve belgeler çerçevesinde ve sadece başvuru sahibi için
izahat niteliği taşır.
(9) İzahat, karar niteliği taşımaz ve itiraza konu olmaz.
(10) 196 ila 201 inci maddeler ve 588 inci madde çerçevesinde Bakanlık laboratuvarlarınca düzenlenen tahlil
raporlarına göre tarife beyanında bulunulduğu, ancak daha sonra yapılan tahlil sonucunda eşyanın farklı bir
tarifede sınıflandırılması gerektiğinin belirlendiği durumlarda Kanunun 231 inci maddesinin beşinci fıkrası
(11) Gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerince verilen tarife bilgisi kapsamında tespit edilen tarifenin
gümrük idaresi tarafından sonradan değiştirilmesi durumunda Kanunun 231 inci maddesinin beşinci fıkrası
Para cezalarının dağıtımı

MADDE 581
(1) Para cezalarının dağıtımı, cezayı gerektiren tarife, kıymet veya miktar farkından kaynaklanan gelir eksikliği
tespit edilen ilk beyanname için yapılır. Aynı nitelikteki işlemin diğer beyannamelere yansıtıldığı durumlarda,
ortaya çıkarılan olayın yaygınlaştırılması söz konusu olduğundan muhbir ikramiyesi verilmez.
(2) Kanunun 233’üncü maddesi uyarınca ödeme yapılmadan önce hak sahiplerinden, para cezalarının geri
verilmesi halinde kendilerine ödenen tutarın geri verileceğine dair bir taahhütname alınır.
381
(GK) Madde 233
1.Bu Kanuna göre tahsil edilen idari para cezalarının yüzde on beşi (%15) nispetinde bir tutar, varsa muayene ve
tahlilden önce cezayı gerektiren durumun ortaya çıkarılmasını sağlayacak muhbirlere Ticaret Bakanlığının
bütçesinin ilgili tertibinden ödenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Vergi Kaybına Neden Olan İşlemlere Uygulanacak Cezalar
(GK) Madde 234/1
Açıklaması: Gümrük Kanunun 234. maddesinin 1.fıkrası cezası iki gümrük rejimi için uygulanır bunlar; Serbest
Dolaşıma Giriş Rejimi ve Kısmi Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat Rejimidir. Bu iki rejime ait 234.madde 1.fıkra
cezasının uygulanması için öncelikle gümrük idaresine yapılmış bir beyan ve bu beyan sonucu Gümrük denetim
elemanı olan Muayene Memurunca veya Gümrük Müfettişince yapılmış bir muayene ve denetleme veya eşyanın
tesliminden sonra yapılmış bir sonradan kontrol olmalıdır.
234.Maddenin 1.Fıkrasının a bendine göre gümrük tarifesini oluşturan unsurlara bakacağız veya
vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görülürse ve beyana göre mükellefince
hesaplanmış ithalat vergileri ile Gümrük denetim elemanı olan Muayene Memuru veya Gümrük Müfettişince
yapılan muayene sonucunda alınması gereken ithalat vergileri arasındaki fark %5’i aştığı takdirde, ithalat
vergilerinden ayrı olarak bu farkın 3 katı para cezası alınır.
Dikkat: GK 234/1/a için iki unsura bakacağız;

1- Gümrük tarifesini oluşturan unsurlar
2- Vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık.
234.Maddenin 1.Fıkrasının b bendine göre gümrük kıymetimi inceleyeceğiz. Kıymeti incelerken Gümrük
Kanunun 23 ila 31 inci maddeleri çerçevesinde belirlenen kıymete bakacağız. Gümrük denetim elemanı olan
Muayene Memurunca veya Gümrük Müfettişince yapılan muayene/denetim sonucunda beyanname muhteviyatı
eşyanın kıymetinin eksik olduğunu tespit edilirse noksanlığa ait ithalat vergileri alınacak ayrıca oluşmuş olan vergi
farkının 3 katı para cezası alınır.
Dikkat: GK 234/1/b için tek unsura bakacağız

1- Gümrük kıymeti.
234.Maddenin 1.Fıkrasının c bendine göre miktar yönünden inceleyeceğiz. Gümrük denetim elemanı olan
Muayene Memurunca veya Gümrük Müfettişince yapılan muayene/denetim sonucunda satış birimine göre miktar
itibariyle %5’i geçmeyen bir fark ile maddi hesap hatasından doğan noksan kıymet beyanlarında farklara ait ithalat
vergileri alınır ayrıca vergi farkının yarısı tutarında para cezası alınır.
Dikkat: GK 234/1/c için iki unsura bakacağız.

1- Miktar
2-%5 geçmeyen maddi hesap hatsından doğan noksan kıymet beyanları.
ÖRNEK OLAY İNCELEME:
A Gümrük Müşavirliği Mısır’ dan Sorgum tohumu getiren B firması için serbest dolaşıma giriş beyannamesi
açmış ve ilgili eşya için GTİP olarak 1209.29.80.00.16 belirlemiş ve bu GTİP çerçevesinde beyannamede
Gümrük Vergisini %19,30, KDV Oranını %1 olarak girmiş ve M Gümrük Müdürlüğüne sunmuştur.
Beyannameye ekli belgelerde yapılan incelemede İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünce verilen
uygunluk belgesinde beyanname muhteviyatı eşyanın Yemlik olarak belirlendiği ve yemlik olması nedeniyle
ilgili Muayene Memurunca yapılan incelemede sorgum tohumu ile ilgili olarak KDV oranının 2007 / 13033
Sayılı Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararın II. Sayılı
Listesinin 23.Maddesinde yer aldığı tespit edilmiş ve KDV oranın % 8 olarak belirleneceğini ve buna göre
yeniden vergi tahakkuku yapılmıştır.
G.V. Matrahı: 128.964,98 TL

G.V %19,30 = 24.890,24 TL
Yükümlüsünce Beyan Edilen KDV Muayene Memurunca Tespit Edilen KDV
KDV Matrahı: 161.086,77 TL KDV Matrahı: 161.086,77 TL

KDV Oranı: %1 KDV Oranı: %8
KDV Tutarı: 1.610,86 TL KDV Tutarı: 12.886,94 TL
382
Bu hesaplama yapıldıktan sonra Gümrük Kanunu Madde 234/1/a ya bakılır; Serbest dolaşıma giriş rejimi
veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile
muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; 15 inci maddede belirtilen Gümrük Tarifesini
oluşturan unsurlarda veya vergilendirmeye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve
beyana göre hesaplanan ithalat vergileri ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken ithalat vergileri
arasındaki fark % 5’i aştığı takdirde, ithalat vergilerinden ayrı olarak bu farkın üç katı para cezası alınır.
Beyana göre hesaplanan KDV ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken KDV arasındaki fark 12.886,94
– 1.610,87 = 11.276,07 TL olduğu ve bu değerin %5’ i aşması sebebiyle ithalat vergilerinden ayrı olarak bu
farkın üç katı 33.828,21 TL para cezası alınır.
(GK) Madde 234/2

Dâhilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi
hükümlerine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol
sonucunda; birinci fıkrada belirtilen farklılıkların tespiti durumunda vergi farkının yarısı tutarında idari para cezası
verilir.
24.10.2019 Değişiklik Öncesi;

Dâhilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve tam muafiyetli geçici ithalat rejimi
hükümlerine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol
sonucunda; Gümrük Kanunun 234. maddesinin birinci fıkrada belirtilen farklılıkların tespiti durumunda aynı
fıkrada öngörülen cezaların yarısı kadar para cezası alınır.
(GK) Madde 234/3

Yukarıda belirtilen aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince bildirilmesi
durumunda söz konusu cezalar %10 (yüzde on) nispetinde uygulanır. (Değişiklik öncesi %15)
24.10.2019 Değişiklik Öncesi;

Mükellef lehine değişiklik ile %15 nispetinde uygulanan cezalar % 10 nispetine düşürülmüştür.
(GK) Madde 234/4

Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri için yukarıda belirtilen cezalara ilişkin hükümler uygulanmaz. Bu
gibi hallerde, 241 inci maddenin birinci fıkra hükmüne göre işlem yapılır.
(GK) Madde 234/5

194’üncü maddenin birinci fıkrası uyarınca doğan gümrük yükümlülüğü kapsamında ödenmesi gereken ithalat
vergilerinin anılan maddenin dördüncü fıkrasında öngörülen tarihe kadar hiç ödenmemiş veya eksik ödenmiş
olduğunun gümrük idarelerince yapılan kontrol sonucunda tespit edildiği durumda, ödenmesi gereken ithalat
vergilerinin söz konusu dördüncü fıkrada belirtilen faizi ile birlikte tahsilinin yanı sıra, yükümlüsü hakkında bu
vergilerin dörtte biri tutarında para cezasına hükmedilir.
Bu fıkrada belirtilen hiç ödenmeyen veya eksik ödenen ithalat vergilerinin yükümlüsünce gümrük idaresinin
tespitinden önce bildirilmesi durumunda bu cezaya hükmedilmez. 194’üncü maddenin dördüncü fıkrası uyarınca
işlem yapmakla yetinilir.
(GK) Madde 234/6

Bir ila üçüncü fıkralara göre verilen cezalar 241 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen miktardan az olamaz.
EK BİLGİ:
Ceza tahakkuk sonucunda oluşan ceza tutarı Gümrük Kanunun 241’ inci maddesindeki tutardan az olursa
örneğin 2023 yılı için 523,00 TL’den az bir ceza tahakkuk ederse hesapladığınız cezayı değil Gümrük Kanunu
241.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen cezayı uygulayacaksınız.
SORU: Muayene Memuru Yeterlilik Kasım 2013

Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, Kıymeti üzerinden ithalat vergilerine
tabi eşyanın beyan edilen kıymeti, 23 ila 31 inci maddelerde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen
kıymete göre noksan bulunduğu takdirde ne şekilde işlem yapılır?
A) Bu noksanlığa ait gümrük vergisi alınır.

B) Bu noksanlığa ait gümrük vergisinden başka vergi farkı kadar para cezası alınır.
C) Bu noksanlığa ait gümrük vergisinden başka vergi farkının iki katı para cezası alınır.
383
D) Bu noksanlığa ait gümrük vergisinden başka vergi farkının üç katı para cezası alınır.
CEVAP: D
Serbest dolaşıma girişteki cezalar
(GY) MADDE 474
(1) Posta yolu ile gelen ve ticari nitelikte olmayan eşyaya ilişkin Déclaration en Douane’ larda kayıtlı bilgilere
nazaran tespit edilen farklılıklardan dolayı ceza aranmaz.
(2) Ticari nitelikte olan eşyaya ilişkin beyanın kontrolü sonucunda, tespit edilecek fark ve aykırılıklardan
dolayı, Kanunun 234’üncü maddesi hükümlerine göre işlem yapılır.
GÜMRÜK YÖNETMLİĞİ
İKİNCİ KISIM
Vergi Kaybına Neden Olabilecek İşlemlere Uygulanacak Cezalar
Kanunun 234’üncü maddesi uyarınca ceza takdirinde göz önünde bulundurulacak hususlar
(GY) MADDE 582

(1) Ceza uygulamasında, eşyanın, gümrük tarife istatistik pozisyonu konusunda yeterli bilgi bulunmadığı
takdirde eşyanın girdiği tarife pozisyonundaki en düşük vergi oranı esas alınır.
(2) Miktar noksanlığına ilişkin para cezalarının takdirinde eşyanın tabiatından veya hava etkilerinden doğan
farklar yükümlünün lehine olarak dikkate alınır.
(GK) Madde 235/1

Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya
teslimden sonra kontrol sonucunda;
(GK) Madde 235/1/a

Eşyanın genel düzenleyici idari işlemlerle ithalinin yasaklanmış olduğunun tespiti hâlinde, varsa eşyanın fark
gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin dört katı idari para cezası verilir.
Örnek:
7802.00.00.00.00 GTIP’ inde yer alan kurşun döküntüsü cinsi eşyayı Mersin Gümrüğüne getirdiniz ve
muayeneye hazırladınız. Gümrük Muayene Memuru yaptığı muayenede eşyanın genel düzenleyici idari işlem
olan Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdaların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün
Güvenliği ve Denetimi: 2019/23) ile ithalinin yasak olduğunu tespit etti. Eğer yaptığı muayene sonucunda bir fark
gümrük vergisi varsa tahakkukunu yapacak tahsilini sağlayacak sonrasında gümrüklenmiş değer tespiti ile
bunun 4 katı cezayı tahakkuk ettirecek.
(GK) Madde 235/1/b

(a) bendindeki eşyanın değersiz, artık veya atık madde olması durumunda, idari para cezası; dökme halinde gelen
eşya için ton başına otuz bin Türk lirası, ambalajlı gelmesi halinde kap başına altı yüz Türk lirası olarak hesaplanır
ve eşya yurtdışı edilir.
(GK) Madde 235/1/c

Eşyanın ithali, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin,
uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye bağlı olmasına rağmen, eşya belge veya bilgiye tabi
değilmiş ya da belge veya bilgi alınmış gibi beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi hâlinde, varsa eşyanın fark
gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.
(GK) Madde 235/1/d

(c) bendindeki eşyanın değersiz, artık veya atık madde olması durumunda, idari para cezası; dökme halinde gelen
eşya için ton başına sekiz bin Türk lirası, ambalajlı gelmesi halinde kap başına iki yüz Türk lirası olarak hesaplanır
ve eşya yurtdışı edilir.
(GK) Madde 235/1/e

Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde, (c) bendinde belirtilen eşyanın ithalinin uygun bulunduğuna ilişkin belge
veya bilginin düzenlenmesi veya ilgili kurum veya kuruluş tarafından gerçekleştirilen denetimin olumlu
sonuçlandığının bildirilmesi hâlinde, 241 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca idari para cezası verilir.
384
(GK) Madde 235/2
İhracat rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya kontrol
sonucunda;
(GK) Madde 235/2/a

Eşyanın genel düzenleyici idari işlemlerle ihracının yasaklanmış olduğunun tespiti halinde, eşyanın gümrüklenmiş
değerinin iki katı idari para cezası verilir.
(GK) Madde 235/2/b

Eşyanın ihracı, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin,
uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye bağlı olmasına rağmen, eşya belge veya bilgiye tabi
değilmiş ya da belge veya bilgi alınmış gibi beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi hâlinde, gümrüklenmiş
değerinin onda biri kadar idari para cezası verilir.
(GK) Madde 235/2/c

Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde, (b) bendinde belirtilen eşyanın ihracının uygun bulunduğuna ilişkin belge
veya bilginin düzenlenmesi veya ilgili kurum veya kuruluş tarafından gerçekleştirilen denetimin olumlu
sonuçlandığının bildirilmesi hâlinde 241 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca idari para cezası verilir.
(GK) Madde 235/3

Yolcuların, gümrük mevzuatına göre kişisel ve hediyelik eşya kapsamı dışında olup beyanlarına aykırı olarak
üzerlerinde, eşyası arasında veya taşıma araçlarında çıkan ya da başkasına ait olduğu halde kendi eşyasıymış gibi
gösterdikleri eşyanın gümrük vergileri iki kat olarak alınır ve eşya sahibine teslim edilir. Gümrük vergileri
ödenmediği takdirde, eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır.
(GK) Madde 235/4

Cezai hükümler saklı kalmak üzere;
a) Birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen eşya, yükümlü talebi doğrultusunda otuz gün içinde mahrecine iade ya
da ilgili kurum ya da kuruluşun uygun görüşü ile doğrudan üçüncü ülkeye transit edilir. Bu süre içerisinde
mahrecine iade veya üçüncü ülkeye transit edilmeyen eşya, ihraç kaydıyla satış ya da masrafları sahibince
karşılanmak koşuluyla imha suretiyle tasfiye edilmek üzere bulunduğu gümrük idaresine terk edilir.
b) Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen eşya, yükümlü talebi doğrultusunda mahrecine iade, ilgili kurum ya da
kuruluşun uygun görüşü ile doğrudan ya da serbest bölge üzerinden üçüncü ülkeye transit veya ihraç kaydıyla satış
ya da masrafları sahibince karşılanmak koşuluyla imha suretiyle tasfiye edilmek üzere bulunduğu gümrük
idaresine terk edilir.
c) Teslimden sonra kontrol sonucunda uygunsuzluğu tespit edilen ancak bulunamayan eşyanın gümrüklenmiş
değerinin kamuya geçirilmesine karar verilir.
(GK) Madde 235/5

Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve varış gümrük idaresine karayolu ile sevk edilmek üzere transit rejimine
konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, yapılan kontrol veya muayene sonucunda, beyan edilenden
belirgin bir şekilde farklı cinste olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde
fiilin niteliğine göre bu fıkranın (a) ve (b) bentlerine, transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan
eşyanın, hareket gümrük idaresinden sevk edilmesinden sonra varış gümrük idaresine varışından önce ya da varış
gümrük idaresinde yapılan kontrolü veya muayenesi sonucunda beyana göre eksiklik veya fazlalık tespit edilmesi
hâlinde fiilin niteliğine göre bu fıkranın (c) veya (d) bentleri uyarınca işlem yapılır. Bu fıkranın (c) ve (d) bentleri
kapsamında değerlendirilemeyecek eksiklik ve fazlalık durumları ile bu durumların tespitine ilişkin usul ve esaslar
a) Farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla
olması durumunda farklı çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verilir.
b) Farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli
kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda farklı çıkan eşyanın
gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.
c) Beyana göre eksik olduğunun tespit edilmesi hâlinde, eksik çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin alınmasının
yanı sıra eşyanın gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verilir.
d) Beyana göre fazla olduğunun tespit edilmesi hâlinde, fazla çıkan eşyanın gümrük vergileri kadar idari para
cezası verilir ve fazla çıkan eşya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur.
385
(GK) Madde 235/6 Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen aykırılıkların gümrük idaresi tarafından tespit
edilmesinden önce beyan sahibi tarafından bildirilmesi durumunda bu fıkralara göre hesaplanan cezalar %10
(yüzde on) oranında uygulanır.
(GK) Madde 236

1.Teminat alınmış olsa bile, gümrük işlemlerine başlanmadan veya bu işlemler bitirilip gümrük idaresinin izni
alınmadan gümrük antrepoları veya gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerden kısmen veya
tamamen eşya çıkarılması veya buralardaki eşyanın değiştirilmesi ya da yapılan sayımlarda kayıtlara göre eşyanın
bir kısmının noksan olduğunun anlaşılması hallerinde, bu eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra gümrüklenmiş
değerinin iki katı idari para cezası verilir.
SORU: GÜM. MÜŞ. MESLEKİ YETERLİLİK MART 2015

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 236’ncı maddesine göre teminat alınmış olsa bile, gümrük işlemlerine
başlanmadan veya bu işlemler bitirilip gümrük idaresinin izni alınmadan gümrük antrepoları veya
gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerden kısmen veya tamamen eşya çıkarılması veya
buralardaki eşyanın değiştirilmesi ya da yapılan sayımlarda kayıtlara göre eşyanın bir kısmının noksan
olduğunun anlaşılması hallerinde aşağıdaki cezalardan hangisi uygulanır?
A) Bu eşyanın gümrüklenmiş değerinin üç katı idari para cezası

B) Bu eşyanın ithalat ve ihracat vergilerinin yanı sıra bu vergilerin üç katı idari para cezası
C) Bu eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası
D) Bu eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra gümrüklenmiş değeri kadar idari para cezası
CEVAP: C
2. Gümrük antrepolarında veya gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerde yapılan sayımlarda
kayıtlara göre fazla eşya çıkması halinde, bu eşyanın 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi
tutulmasının yanı sıra, fazla çıkan eşyaya ait ithalat veya ihracat vergileri tutarı kadar para cezası alınır.
SORU:
Gümrük antrepolarında veya gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerde yapılan
sayımlarda kayıtlara göre fazla eşya çıkması halinde aşağıdaki cezalardan hangisi uygulanır?
A) Bu eşyanın gümrüklenmiş değerinin üç katı idari para cezası

B) Bu eşyanın ithalat ve ihracat vergilerinin yanı sıra bu vergilerin üç katı idari para cezası
C) Bu eşyanın 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulmasının yanı sıra, fazla çıkan
eşyaya ait ithalat veya ihracat vergileri tutarı kadar para cezası alınır.
D) Bu eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra gümrüklenmiş değeri kadar idari para cezası
CEVAP: C
4. Gümrüksüz satış mağazalarından hak sahibi olmayanlara satış yapılması halinde satışa konu eşyaya, hak sahibi
olmakla birlikte limit üstü satış yapılması halinde de limit üstü eşyaya ait ithalat vergilerinin yanı sıra bu vergilerin
üç katı para cezası verilir.
5. Eşyanın gümrük antrepo rejimine tabi tutulmasına ilişkin beyanının kontrolü veya muayenesi neticesinde
antrepo beyannamesinde beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tahlil, teknik inceleme
ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde;
a) Farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla
olması durumunda farklı çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verilir.
b) Farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli
kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda farklı çıkan eşyanın
gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası veri-lir.
(GK) Madde 237

1. 35/A ila 35/C madde hükümlerine göre verilen özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya Resmî
belgelerdeki kayıtlı miktara göre noksan çıkan kapların mahrecinden yüklenmemiş veya yanlışlıkla başka yere
çıkartılmış veya kaza ve avarya sonucunda yok olmuş veya çalınmış bulunduğu gümrük idaresince belirlenecek
süre içinde kanıtlanamadığı takdirde bu noksan kaplara ait eşyadan tarife pozisyonuna veya tarife pozisyonu tespit
edilemiyor ise cinsine ve türüne göre tarifede dahil olduğu faslın en yüksek vergiye tabi pozisyonuna göre
hesaplanacak gümrük vergileri kadar para cezası alınır.
386
2. 1 inci fıkraya göre ceza belirlenmesi mümkün olamıyorsa, noksan her kap için 241 inci maddenin 1 inci
fıkrasında belirlenen miktarda para cezası alınır.
3. 35/A ila 35/C madde hükümlerine göre verilen özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya resmî
belgelerdeki kayıtlı miktara göre fazla çıkan kapların yanlışlıkla mahrecinden fazla olarak yüklenmiş olduğu
gümrük idaresince belirlenecek süre içinde kanıtlanamadığı takdirde, söz konusu eşyaya el konularak mülkiyetinin
kamuya geçirilmesine karar verilir, 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur ve eşyanın CIF
kıymeti kadar para cezası alınır.
4. Dökme gelen eşyada yüzde üçü aşmayacak şekilde eşya cinsi itibarıyla Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu)
kararı ile belirlenecek oranlardaki eksiklik ve fazlalıklar için takibat yapılmaz. Doğalgaz ürünlerinde boru hatları
ile taşınarak ithal edilenler hariç bu oran %4’ü aşmayacak şekilde uygulanır.
5. Eşya miktarının gümrük idaresince tespit edilmediği ve rejim beyanının belgelerinde kayıtlı miktarlara göre
yapıldığı durumlarda, tespit edilen miktar farklılıkları özet beyan eksiklik veya fazlalığı olarak değerlendirilir.
Yapılan özet beyan eksiklik veya fazlalık takibatı sonucunda miktar farklılığı nedeniyle cezayı gerektirir bir durum
ortaya çıkması halinde, 234’üncü madde hükümleri uygulanmayarak sadece bu madde hükümlerine göre işlem
yapılır.
6. Türkiye Gümrük Bölgesine giriş yapan taşıt içerisinde özet beyan verilmeksizin eşya getirildiğinin gümrük
idaresince belirlendiği veya eşyanın boşaltılmasına izin verilmesinden sonra gümrük idaresine bildirildiği ve bu
eşyanın verilmiş olan özet beyanlardan biri ile ilişkili olmadığının anlaşıldığı hallerde, söz konusu eşya için özet
beyan vermekle yükümlü olan kişinin tespit edilmesi halinde bu kişi, tespit edilememesi halinde ise eşyayı Türkiye
Gümrük Bölgesine getiren kişi tarafından, eşyanın yanlışlıkla mahrecinden fazla olarak yüklenmiş olduğu gümrük
idaresince belirlenecek süre içinde kanıtlanamadığı takdirde, söz konusu eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya
geçirilmesine karar verilir ve 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur. Ayrıca eşyanın CIF
kıymeti kadar para cezası verilir.
7. Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen para cezaları özet beyanı veren kişiden, altıncı fıkrada belirtilen
para cezası ise özet beyanı vermekle yükümlü olduğu tespit edilen kişiden, bu kişinin tespit edilememesi halinde
eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren kişiden alınır.
(GK) Madde 238

1. 241 inci maddenin üçüncü fıkrasının (h), (l) ve (m) bentleri, dördüncü fıkrasının (g) ve (h) bentleri ile beşinci
fıkrasının (b) bendinde belirtilen durumlar hariç;
a) Dâhilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ile geçici ithalat rejimine ilişkin hükümlerin ihlali
hâlinde, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.
b) Tam muafiyet suretiyle geçici olarak ithal edilen özel kullanıma mahsus taşıtlara ilişkin rejim ihlallerinde,
gümrük vergileri tutarının dörtte biri idari para cezası verilir.
c) Dâhilde işleme rejimi ve gümrük kontrolü altında işleme rejimine ilişkin hükümler ihlal edilmekle birlikte, rejim
kapsamı ithal eşyasının işleme faaliyetindeki hâli veya işlem görmüş ürün hâli de dâhil olmak üzere, gümrük
gözetiminden mevzuata aykırı olarak çıkarılmamış olduğunun tespiti hâlinde, ithal eşyasının gümrük vergileri ile
ilgili rejime ilişkin beyannamenin tescil tarihinden tespitin yapıldığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı
Kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranında faizin toplamı kadar idari para cezası verilir.
d) (b) bendinde belirtilen taşıtlar hariç olmak üzere, geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın süresi
içerisinde gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması durumunda gümrük vergileri ile
rejime ilişkin beyannamenin tescil tarihinden tespitin yapıldığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanuna
göre tespit edilen gecikme zammı oranında faizin toplamı kadar idari para cezası verilir.
2. Birinci fıkranın (c) ve (d) bentlerinde belirtilen eşyanın, yapılacak tebligat tarihinden itibaren altmış gün içinde
gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması hâlinde, ayrıca gümrük vergileri tutarında
idari para cezası verilir.
3. Birinci fıkraya göre verilen cezalar 241 inci maddenin altıncı fıkrasında belirtilen miktardan az olamaz.
4. Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri hakkında bu maddenin para cezasına ilişkin hükümleri ile 241 inci
maddenin üçüncü fıkrasının (h), (l) ve (m) bentleri, dördüncü fıkrasının (g) ve (h) bentleri ile beşinci fıkrasının (b)
bendi hükümleri uygulanmaz. Bu durumda, 241 inci maddenin birinci fıkra hükmü uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Usulsüzlüklere İlişkin Cezalar
387
(GK) Madde 239
1. İthalat veya ihracat vergilerinden muaf eşyayı 33’üncü madde hükümleri gereğince belirlenen gümrük kapıları
dışında başka yerlerden izinsiz olarak ithal veya ihraç veya bunlara teşebbüs edenlerle, bu tür eşyayı gümrük
işlemlerini yaptırmaksızın yurda sokanlar veya çıkaranlar ile buna teşebbüs edenlerden, söz konusu eşyanın
ithalata konu olması halinde, CIF değerinin, ihracata konu olması halinde ise FOB değerinin onda biri oranında
para cezası alınır.
2. Gümrük vergileri ödenmek suretiyle ihraç edilebilen eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın veya gümrük
vergileri kısmen veya tamamen ödenmeksizin Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkaranlara eşyanın gümrük
vergilerinin yanı sıra bu vergilerin iki katı idari para cezası verilir.
(GK) Madde 240 – (Mülga: 18/6/2009-5911/68 md.)
(GK) Madde 241

1. Bu Kanunda ayrı bir ceza tayin edilmiş haller saklı kalmak üzere, bu Kanuna ve bu Kanunda tanınan yetkilere
dayanılarak çıkarılan ikincil düzenlemelerle getirilen hükümlere aykırı hareket edenlere söz konusu
düzenlemelerde açıkça öngörülmüş olması kaydıyla 2023 yılı için 523,00 TL usulsüzlük cezası uygulanır.
2022 Yılı için ; G.G.T. (Gümrük İşlemleri) (Seri No: 181) gereğince 235,00 TL
2. 1 inci fıkrada belirtilen miktar, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca
belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır, bu hesaplamada 1.000.000 TL’ sına kadar olan tutarlar dikkate
alınmaz.
3. Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır:
a) 6 ve 7’nci maddelere göre (burada Kararlardan bahsediliyor), gümrük idarelerince verilen kararlara dayanak
oluşturan belge ve bilgilerin, ilgili kişiler tarafından yanlış olarak verilmesi halinde 1 inci fıkrada belirtilen
miktarın iki katı olarak uygulanır.
b) Vergi kaybı doğurmamasına karşın, 24’üncü maddeye göre birbirleriyle ilişkisi bulunan kişiler arasında bir satış
işlemi olması ve bu ilişkinin beyan edilmemesi halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
c) Yabancı limanlardan gelen veya Türkiye Gümrük Bölgesinden yabancı limanlara giden gemilerin geliş ve
gidişlerinde yönetmelikle belirlenecek süreler içerisinde donatan veya işleten veya acentası tarafından gümrük
idaresine bilgi verilmemesi halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
d) 35/A maddesine göre özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari veya resmî belgenin süresi içinde
verilmemesi halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
e) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye göre verilen
süreleri yirmi dört saate kadar aşması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
f) Gümrük antrepolarının 93’üncü maddenin 3’üncü fıkrasında belirtilen teknik donanımlarında noksanlık
bulunması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
g) Gümrük antrepo rejimine tabi tutulan eşyanın, antrepolara konuldukları tarihte işleticiler tarafından kayıtlara
geçirilmemesi halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
h) Dâhilde işleme rejimi ve gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine
getirilen eşyanın izin verilen süresinin bitimini takiben bir ay içerisinde rejimin gerektirdiği işlemlerinin
bitirilmesi, yeniden ihracı veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde 1 inci fıkrada
belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
388
ı) Geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılan eşyanın verilen süreyi aştıktan sonra geri getirilmesi
halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
j) Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihraç eşyasının yapılan beyan ve eki belgelere
göre miktar veya cinsinde %10’dan fazla farklılık çıkması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak
uygulanır.
k) Serbest bölgelerde çalışan veya buralara giren ve çıkan kişilerin bu Kanunla konulmuş kurallara uymaması
halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
l) Geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın verilen sürenin bitimini takiben
bir ay içerisinde yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde
1 inci fıkrada belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
m) Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın gümrük idaresine bilgi verilmeden, ancak süresi içerisinde
Türkiye Gümrük Bölgesinin dışına çıkarıldığının kabul edilebilir belgelerle kanıtlanması halinde 1 inci fıkrada
belirtilen miktarın iki katı olarak uygulanır.
4. Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır.
a) Bir kişinin 5 inci madde hükümlerine göre geçerli bir temsil yetkisi olmadığı halde başka bir kişi adına veya
hesabına gümrük idarelerinde iş takip etmesi halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır.
b) 34’üncü maddenin 2’nci fıkrası hükümlerinin aksine, karayolu taşıtlarının gümrük idaresinin izni olmadan yük
veya yolcu alarak yoluna devam etmesi halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır.
c) 45 inci maddenin birinci fıkra hükümlerine aykırı olarak taşıtlardan eşya boşaltılması, özet beyan veya özet
beyan olarak kullanılan ticari ve resmî belgelerde kayıtlı eşyanın cinsinin yanlış beyan edilmesi veya kapların
türleri ile üzerlerinde kayıtlı numara ve işaretlerin özet beyan kayıtlarına uygun olmaması halinde 1 inci fıkrada
belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır.
d) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye göre verilen
süreleri kırk sekiz saate kadar aşması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır.
e) Genel antrepo ve serbest bölgelere getirilen parlayıcı, patlayıcı veya bir arada bulundukları eşya için tehlikeli
olan ya da korunmaları özel düzenek ve yapılara gerek gösteren eşyanın 94 ve 154’üncü madde hükümlerine aykırı
olarak genel amaçlı eşya konulan yerlerde depolanması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak
uygulanır.
f) Gümrük antrepolarında bulunan eşyanın gümrük idarelerinin izni olmaksızın 102’nci maddede belirtilen
elleçlemelere tabi tutulması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır.
g) Geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın verilen sürenin bitimini takiben
iki ayı aşmayan sürede yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması
halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır.
h) Dâhilde işleme rejimi ve gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine
getirilen eşyanın izin verilen süresinin bitimini takiben iki ayı aşmayan süre içerisinde rejimin gerektirdiği
işlemlerinin bitirilmesi, yeniden ihracı veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde
1 inci fıkrada belirtilen miktarın dört katı olarak uygulanır.
ı) Mülga 24/10/2019
5. Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde birinci fıkrada belirtilen miktarın altı katı olarak uygulanır:
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye göre verilen
süreleri yetmiş iki saate kadar aşması halinde birinci fıkrada belirtilen miktarın altı katı olarak uygulanır.
b) Geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen taşıtlara verilen sürenin bitimini takiben
üç ayı aşmayan sürede yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması
birinci fıkrada belirtilen miktarın altı katı olarak uygulanır.
6. Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın sekiz katı olarak uygulanır:
389
a) 34’üncü maddenin 3’üncü fıkrası hükümlerinin aksine, Türkiye Gümrük Bölgesine giren gemilerin rota
değiştirmesi, yolda durması, başka gemilerle temas etmesi, gümrük gözetimi yapılması için yol kesmemesi veya
gümrük idaresi bulunmayan yerlere yanaşması ile yükü bulunmadığı durumlarda, yük almadığının veya yükünün
başka bir limana çıkarıldığının veya avarya olduğunun kanıtlanamaması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın
sekiz katı sekiz katı olarak uygulanır.
b) Taşıt araçlarının 33’üncü ve 91 inci maddede belirtilen önceden belirlenmiş yollar dışında seyretmesi halinde 1
inci fıkrada belirtilen miktarın sekiz katı olarak uygulanır.
c) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye göre verilen
süreleri yetmiş iki saatten daha fazla bir süre ile aşması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın sekiz katı olarak
uygulanır.
d) 13’üncü maddede belirtilen belgelerin beş yıl süreyle saklanmaması halinde 1 inci fıkrada belirtilen miktarın
sekiz katı olarak uygulanır.
d) 11 inci madde hükmüne göre yazılı olarak talep edilen bilgi ve belgeler ile 13’üncü madde hükmü uyarınca beş
yıl süreyle saklanması gereken belgelerin gümrük kontrolü sırasında ibraz edilmemesi.
7. Bu Kanunun 218 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Bakanlıkça belirlenen azami bedellere uyulmaması
halinde her bir işlem için beş bin Türk lirası usulsüzlük cezası uygulanır.
ONİKİNCİ KISIM
İtirazlar
(GK) Madde 242
1. Yükümlüler kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren
on beş gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilir.
2. İdareye intikal eden itirazlar otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edilir.
3. İtiraz dilekçelerinin süresi içinde yanlış makama verilmesi halinde, itiraz süresinde yapılmış sayılır ve idarece
yetkili makama ulaştırılır.
4. İtirazın reddi kararlarına karşı işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine başvurulabilir.
Gümrük Kanunu uyarınca itirazlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) İdareye intikal eden itirazlar otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edilir
B) İtirazın reddi kararlarına karşı işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine başvurulabilir
C) Yükümlüler kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ
tarihinden itibaren on beş gün içinde itiraz edebilir
D) İtiraz dilekçelerinin süresi içinde yanlış makama verilmesi halinde, itiraz yapılmamış sayılır
E) İtiraz başvurusu yapılmış bir para cezası için uzlaşma başvurusunda bulunulamaz
CEVAP:D

4458 sayılı Gümrük Vergisi Kanununa göre yükümlüler, kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri,
cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren kaç gün içerisinde bir üst makama, üst makam
yoksa aynı makama verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilirler?
A) 7
B) 15
C) 21
D) 30
E) 6
CEVAP: B
(GK) Madde 243

1. İlgili kişilere 197’nci maddeye göre tebliğ edilen gümrük vergilerinin hesaplanmasında esas alınan kimyevi
tahlil sonuçlarına karşı tebliğden itibaren on beş gün içinde Ticaret Bakanlığı Gümrük ve Dış Ticaret Bölge
Müdürlüğüne yazılı olarak itiraz edilebilir.
390
2. İtiraz üzerine, birinci tahlilin yapıldığı gümrük laboratuvarında görevli olan ve ilk tahlili yapan kimyager
dışındaki iki kimyager tarafından ikinci tahlil yapılır. Yükümlünün talebi halinde, gümrük idareleri, gümrük
kimyageri olmayan bir gözlemci kimyagerin de ikinci tahlilde hazır bulunmasına izin verirler.
Üç kimyagerden fazla kimyager bulunmayan gümrük laboratuvarında yapılan tahlile itiraz edilmesi halinde, ikinci
tahlil en az iki kimyager bulunan en yakın gümrük idaresine ait laboratuvarda yaptırılır.
3. İkinci tahlil sonucu, eşyanın teknik özelliklerinin ve niteliklerinin belirlenmesi yönünden kesindir.
SORU: Gümrük vergilerinin hesaplanmasında esas alınan kimyevi tahlil sonuçlarına karşı tebliğden
itibaren aşağıdakilerden hangisine yazılı olarak itiraz edilebilir.
A) 15 gün içinde Kimyagerliğe

B) 30 gün içinde Kimyagerliğe
C) 15 gün içinde Bölge Müdürlüğüne
D) 30 gün içinde Bölge Müdürlüğüne
CEVAP: C
(GK) Madde 244

1. Gümrük idarelerince düzenlenen ek tahakkuk ve ceza kararı muhteviyatı alacaklar için yükümlü veya ceza
muhatabı tarafından uzlaşma başvurusu yapılabilir.
Uzlaşmanın kapsamına;
a) Beyan ile gümrük idaresi tarafından yapılan tespit sonucunda belirlenen farklılıklara ilişkin tebliğ edilen gümrük
vergileri alacakları girer.
b) Gümrük idaresi tarafından tespit edilmesinden önce beyan sahibi tarafından bildirilen farklılıklara ilişkin tebliğ
edilen gümrük vergileri alacakları girer.
c) Bu Kanun ve ilgili diğer kanunlar uyarınca gümrük idaresi tarafından düzenlenen idari para cezaları girer.
Uzlaşma talebi, henüz itiraz başvurusu yapılmamış veya itiraz edilmiş olmakla birlikte itirazı henüz
sonuçlandırılmamış gümrük vergileri ve idari para cezaları için, tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde yapılır.
Uzlaşma talebinde bulunulması hâlinde, itiraz veya dava açma süresi durur, uzlaşmanın vaki olmaması veya temin
edilememesi hâlinde süre kaldığı yerden işlemeye başlar, ancak sürenin bitimine beş günden az kalmış olması
hâlinde süre beş güne tamamlanır. Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hâlinde yeniden uzlaşma
talebinde bulunulamaz.
2. Gümrük vergileri ve cezalarına ilişkin fiilin, 5607 sayılı Kanunda yer alan kaçakçılık suçları ile ilişkili olması
hâlinde bu madde hükmü uygulanmaz.
3. Bu madde kapsamında yapılan uzlaşma talepleri, gümrük uzlaşma komisyonları tarafından değerlendirilir.
Gümrük uzlaşma komisyonlarının kurulması, çalışması ile bu madde kapsamında yapılacak işlemlere ilişkin usul
ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
4. Gümrük uzlaşma komisyonlarının çalışmaları gizlidir. Uzlaşma tutanakları kesin olup gereği idarece derhal
yerine getirilir. Vergi yükümlüsü veya ceza muhatabı, üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar
hakkında dava açamaz ve hiçbir mercie şikâyette bulunamaz.
5. Uzlaşılan gümrük vergileri ve cezalar, uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir. Uzlaşılan
vergilere ilişkin gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen
süre için 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır.
Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hâlinde, genel hükümlere göre işlem yapılır.
6. Bu madde uyarınca üzerinde uzlaşılan cezalar hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun
17’ inci maddesi uyarınca ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlanılamaz.
7. Uzlaşma komisyonlarının başkan ve üyelerine, bu komisyonlardaki çalışmaları dolayısıyla verilecek ücret

Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenir.
391
ONÜÇÜNCÜ KISIM
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler, Geçici Maddeler ve Yürürlük
BİRİNCİ BÖLÜM
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
(GK) Madde 246
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle;
a) Nisan 1334 tarihli Gümrük Kanunu’nun 113, 117 ve 118 inci maddeleri ile aynı Kanunun 7.6.1926 tarihli ve
906 sayılı Kanunla değiştirilen 112 ve 116’ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
b) 30.11.1960 tarihli ve 146 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
c) 19.7.1972 tarihli ve 1615 sayılı Gümrük Kanunu ile bu Kanunda değişiklik yapan 25.2.1981 tarihli ve 2419
sayılı 18.4.1983 tarihli ve 2817 sayılı, 22.5.1987 tarihli ve 3375 sayılı, 10.2.1994 tarihli ve 3968 sayılı, 3.4.1997
tarihli ve 4236 sayılı Kanunlar ile, 7.2.1990 tarihli ve 3612 sayılı Kanunun 55 inci maddesi yürürlükten
d) 30.6.1995 tarihli ve 564 sayılı Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.
e)7.1.1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunun 15 ve 16’ncı maddeleri yürürlükten
ONBİRİNCİ KİTAP
İtirazlar
Başvuru ve inceleme
(GY) MADDE 585
(1) Yükümlüler, kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden
itibaren on beş gün içinde bir üst makama sunulmak üzere ilgili gümrük idaresine, üst makam yoksa aynı
makama verecekleri, gerekçelerini de açıkça gösteren bir dilekçeyle itiraz edebilirler.
(2) İtiraz dilekçesini alan gümrük idaresi, itiraza ilişkin dilekçeyi öncelikle şekil yönünden inceler. Bu
incelemede, başvurunun süresi içinde yapılıp yapılmadığı ile dilekçeyi verenin yükümlü veya onun temsilcisi
olup olmadığına bakılır, uygun olmayan başvurular reddedilerek yükümlüye bildirilir.
(3) Bir üst makama sunulmak üzere verilen itiraz dilekçesi, gümrük idaresinin mütalaası ve gerekli bilgi ve
belgelerle birlikte üst makama gönderilir.
(4) Bu Yönetmelik uyarınca yapılacak itirazların süresi içerisinde olup olmadığının tespitinde;
a) Taahhütlü olarak posta yolu ile yapılacak itirazlarda, itiraz dilekçesinin postaya verildiği tarih,
b) Posta yolu ile veya doğrudan ilgili gümrük idaresine yapılacak itirazlarda, itiraz dilekçesinin itirazın
yapıldığı gümrük idaresinin kaydına giriş tarihi,
dikkate alınır.
İtirazların karara bağlanması
(GY) MADDE 586

(1) İtirazlar, anlaşmazlığa konu beyanname ve sair her türlü belge ile eşyadan alınacak örnek, örnek alınması
mümkün olmayan hallerde eşyanın kendisi veya fotoğraf, katalog, prospektüs gibi eşyayı görmeden fikir
verecek diğer belgelerin incelenmesi veya gerek duyulması halinde ilgili gümrük idaresinin mütalaası da
alınmak suretiyle otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edilir. Otuz gün içerisinde karar
alınamadığı durumlarda Kanunun 6’ncı maddesinin ikinci fıkrası uygulanır.
İtirazların karara bağlanmasından önce eşyanın çekilebilmesi

(GY) MADDE 587
(1) Yükümlüler, mercilerince verilecek kararlardan önce, ihtilaf konusu eşyayı çekmek isterlerse, aşağıda
yazılı şartlarla istekleri kabul olunur ve eşyanın çekilmesine izin verilir.
a) Kararların yükümlüce tebellüğ edilmiş olması ve taleplerinin bir dilekçe ile gümrüğe verilmiş olması,
392
b) Yükümlünün beyanına göre yapılan vergi tahakkukları ile gümrük idaresince tahakkuk ettirilen bütün
vergiler arasındaki farkın ve para cezalarının teminata bağlanması,
c) Uyuşmazlığın idari yargı merciine intikali halinde bu hususun belgelenmesi,
ç) İdarece gerekli görülecek her türlü bilgi veya belgenin sunulması.
(2) Vergi tahakkukunun kesinleşmesinden önce idare ile yükümlü arasında çıkan uyuşmazlık yürürlükteki
yasaklama ve kısıtlama hükümlerini ihlal eder mahiyette olduğu takdirde bu madde hükmü uygulanmaz.
(3) Birinci fıkranın (b) bendinin uygulanmasında düşük kıymet beyanı şüphesiyle kıymet araştırması yapılan
hallerde, araştırmanın bu maddenin uygulanmasının talep edildiği tarihten itibaren bir yılda sonuçlanmaması
halinde, gümrük idaresinde mevcut verilere göre işlem sonuçlandırılır. Bu süreden sonra alınan cevaplar
çerçevesinde vergi farkı ortaya çıkan hallerde gerekli işlemler yerine getirilir.
Tahlile itiraz ve ikinci tahlil

(GY) MADDE 588
(1) a) İlgili kişilerce (Değişik ibare:RG-30/4/2011-27920) 203’üncü maddeye göre tebliğ edilen tahlil
sonuçlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne bir dilekçe
ile itiraz edilebilir.
b) Dilekçede, beyanname numarası ve tescil tarihi ile eşyanın cins ve türü, tahlile ne yönden itirazda
bulunulduğu, gözlemci kimyager bulundurulup bulundurulmayacağı, bulundurulacaksa adı soyadı ve adresi
gösterilir.
c) (Değişik:RG-22/3/2018-30368) İdarece yapılan inceleme sonunda, itirazın kanuni süresi içinde yapıldığı ve
eşyanın örneklerinin henüz gümrükte bulunduğu tespit olunursa, ikinci tahlil için numune başına (Değişik
ibare:RG-25/5/2022-31846) 885 TL ücret alınır.
ç) (Ek:RG-2/12/2010-27773) Numuneden kaynaklanan nedenlerden dolayı itiraz edilmesi halinde, beyan

sahibi veya temsilcisi huzurunda ek-25’te yer alan tutanak tanzim edilerek tekrar alınan numune ile birinci
tahlil tekrarlanır. (Ek cümle:RG-12/1/2017-29946) Birinci tahlilin tekrarlanması amacıyla yapılan analizler
için bu Yönetmeliğin 24 numaralı ekinde yer alan "Gümrük Laboratuvarları Tahlil Ücretleri Listesi’nde
belirtilen tutarda analiz ücreti alınır.
İkinci tahlilin yapılacağı yer ve katılacaklar

(GY) MADDE 589
(1) a) İtiraz üzerine, birinci tahlilin yapıldığı gümrük Laboratuvarda görevli olan ve ilk tahlili yapan kimyager
dışındaki iki kimyager tarafından ikinci tahlil yapılır. Yükümlünün talebi halinde, gümrük idareleri, gümrük
kimyageri olmayan, bir gözlemci kimyagerin de ikinci tahlilde bulunmasına izin verir.
b) Gözlemci kimyager yapılan duyuruya rağmen gelmediği takdirde tahlil gıyabında yapılır.
c) Birinci tahlilin gümrük laboratuvarda haricinde bir laboratuvarda yapılmış olması halinde ikinci tahlil
gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce uygun görülecek bir laboratuvarda yaptırılır.
İkinci tahlil sonucu

(GY) MADDE 590
(1) İkinci tahlil sonucu, eşyanın teknik özellik ve niteliklerinin tayin ve tespiti bakımından kesindir. Bu
sebeple, yükümlülere ikinci tahlil sonucu ile bu sonuca göre yapılan tarife uygulaması ve tahakkuk ettirilen
vergiler duyurulur.
İKİNCİ BÖLÜM
Geçici Maddeler
Geçici Madde 1
1. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türkiye Gümrük Bölgesindeki gümrük sundurmalarında veya gümrükçe
eşya konulmasına izin verilen yerlerde bulunan eşyanın buralardaki bekleme süreleri ile bunlara ilişkin süre uzatım
talepleri hakkında yürürlükten kaldırılan Gümrük Kanunu hükümleri uygulanır.
2. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte genel, özel ve fiktif antrepolarda bulunan eşyanın, buralardaki bekleme
süreleri bu Kanun hükümlerine tabidir.
393
Geçici Madde 2
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte bir eşya hakkında rejim beyanında bulunulmuş olmakla birlikte, henüz
sonuçlandırılamamış gümrük işlemlerinin yürütülmesinde beyan hak sahibi olarak adlandırılan mükellefin lehine
olan hükümler uygulanır.
Beyannamesi tescil edilmiş eşya ile ilgili olarak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlamak üzere kırk beş
gün içinde beyan hak sahiplerinin rejim değişikliği talepleri kabul olunur. Ancak, bu taleplerin kabulü, alınmış
veya alınacak ceza kararlarının uygulanmasını ortadan kaldırmaz.
Geçici Madde 3
1. Başka Kanunlarda Gümrük ve Tekel Bakanlığı'na; Ticaret Bakanlığı görev ve yetki alanına giren konularda
Maliye ve Gümrük Bakanlığı'na yapılan atıflar Ticaret Bakanlığı’ na yapılmış sayılır.
2. Halen yürürlükte bulunan kanunlarda 1615 sayılı Gümrük Kanunu ile Söz konusu Kanunda değişiklik yapan
kanunlara yapılmış olan atıflar bu Kanuna yapılmış kabul edilir.
Geçici Madde 4
Yürürlükten kaldırılan Gümrük Kanunu hükümlerine göre tasfiyelik hale gelmiş eşyanın, ihale ilanının henüz
yayınlanmamış veya perakende satışına karar verilmemiş olması ve beyan sahibinin bu Kanunun yürürlük
tarihinden itibaren otuz gün içinde gümrük idaresine başvurması halinde, bu Kanunun 179 uncu maddesi
hükümleri uygulanır. Dış ticaret tahdidine giren eşyalar için bu madde hükmü uygulanmaz.
Geçici Madde 5
1. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce gümrük komisyoncu yardımcısı karnesine sahip olanlar, Kanunun
yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde Ticaret Bakanlığı müracaat etmeleri halinde, öğrenim şartı hariç
olmak üzere 227’nci maddede belirtilen koşulları taşımaya devam ettiklerinin anlaşılması durumunda, kendilerine
Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesi verilir. Bu şekilde gümrük müşavir yardımcısı olanlar en az lise mezunu
olmaları halinde, gümrük müşavirliği için açılacak ilk üç sınava girebilirler.
2. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce gümrük komisyoncusu karnesine sahip olanlar, Kanunun yürürlüğe
girmesinden itibaren iki yıl içinde Ticaret Bakanlığına müracaat etmeleri halinde, öğrenim şartı hariç olmak üzere
227’nci maddede belirtilen koşulları taşımaya devam ettiklerinin anlaşılması durumunda, kendilerine Gümrük
Müşavirliği İzin Belgesi verilir.
3. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, yürürlükten kaldırılan 1615 sayılı Gümrük Kanunu’nun 167’ inci
maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası ile 168 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre gümrük komisyoncusu veya
gümrük komisyoncu yardımcısı olmaya hak kazananların görevlerinden istifa etmelerini veya emekli olmalarını
müteakip, kendilerine bu Kanun hükümlerine göre gümrük müşavirliği veya gümrük müşavir yardımcılığı izin
belgesi verilir.
4. 227’nci maddenin 1 inci fıkrasının (d) bendinde belirtilen suçlarla ilgili olarak devam eden davalar bulunduğu
takdirde, 1 inci ve 2’nci fıkralarda yer alan iki yıllık müracaat süresine bakılmaksızın, her halükârda davanın lehte
sonuçlanmasından itibaren bir yıl içinde Müsteşarlığa müracaat edilmesi gerekir.
Geçici Madde 6
Gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcıları çıkarılacak bir kanunla bağlı bulundukları gümrük ve
muhafaza başmüdürlüğü görev alanı itibariyle kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu şeklinde örgütleninceye
kadar aşağıdaki hükümler uygulanır:
1. 1615 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerine göre kurulan Gümrük Komisyoncuları Dernekleri faaliyetlerine
devam eder ve sınav açılması ile izin belgeleri verilmesi işlemleri Ticaret Bakanlığı yürütülür.
a) Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavları Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde her yıl bir kez yapılır.
b) 227 ve 228 inci maddelerde belirtilen koşulları sınavın açıldığı yıl başında sağlamış olanlar, o yıl açılan gümrük
müşavirliği veya gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarına müracaat edebilirler.
c) Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarına en fazla üçer kez girilebilir.
2. Gümrük müşavirliği veya gümrük müşavir yardımcılığı mesleğin vakar ve onuruna aykırı fiil ve hareketlerde
bulunanlarla, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı
394
hareketlerde bulunan meslek mensupları hakkında, gümrük müşavirliği hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi
amacıyla, durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre aşağıda tanımlanan disiplin cezaları verilir.
a) Uyarma: Meslek mensubuna mesleğinin icrasında daha dikkatli davranması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
b) Kınama: Meslek mensubuna görevinde ve davranışında kusurlu sayıldığının yazı ile bildirilmesidir.
c) Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma: Mesleki sıfatı saklı kalmak şartıyla altı aydan az, bir yıldan çok
olmamak üzere mesleki faaliyetten alıkoymadır.
d) Meslekten çıkarma: Meslek mensubunun izin belgesinin geri alınarak, bir daha bu mesleği icra etmesine izin
verilmemesidir.
3. Mesleki kurallara, mesleğin vakar ve onuruna aykırı fiil ve harekette bulunanlarla, görevin gerektirdiği güveni
sarsıcı harekette bulunan meslek mensupları hakkında, ilk defasında uyarma, tekrarında ise kınama cezası
uygulanır.
Görevini bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da bu Kanunda yer alan
mesleğin genel prensiplerine aykırı harekette bulunan meslek mensupları için geçici olarak mesleki faaliyetten
alıkoyma cezası uygulanır.
Sahte belgelere dayanılarak yanlış beyanda bulunulduğunun, ancak bu durumun gümrük müşavirinin bilgisi
dışında olduğunun, bununla birlikte, bir araştırma sonucunda gerçek durumun öğrenilebileceğinin Ticaret
Bakanlığı merkez denetim elemanlarınca rapora bağlandığı durumlarda, ilgili gümrük müşavirine ilk defasında
kınama cezası verilir. Bu hususun tekerrür etmesi halinde geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası
uygulanır.
7.1.1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümlerine göre kaçakçılık suçundan
mahkûmiyet kararı kesinleşen meslek mensuplarına, meslekten çıkarma cezası verilir.
4. Üç yıllık dönem içinde iki veya daha fazla disiplin cezasını gerektiren davranışta bulunan meslek mensubuna,
her yeni suçu için bir öncekinden daha ağır ceza uygulanabilir. Beş yıllık dönem içinde iki defa mesleki faaliyetten
alıkoyma cezası ile cezalandırılmasından sonra bu cezayı gerektiren fiili yeniden işleyen meslek mensupları
hakkında meslekten çıkarma cezası uygulanır.
Disiplin kurulları bir derece ağır veya bir derece hafif disiplin cezasının uygulanmasına karar verebilirler.
Takibat ve hüküm tesisi, disiplin soruşturması yapılmasına ve disiplin cezası uygulanmasına engel değildir.
5. Meslek mensubu hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Yetkili disiplin kurulunun on günden
az olmamak üzere verdiği süre içinde savunma yapmayanlar, savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar.
Disiplin cezaları kesinleşme tarihinden itibaren uygulanır.
6. Gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcıları, görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri
suçlardan dolayı fillerinin niteliğine göre Türk Ceza Kanunu’nun Devlet memurlarına ait hükümleri uyarınca
cezalandırılır.
7. Disiplin cezaları bir dava sonucuna bağlı olmaksızın mevzuat hükümlerine aykırılığı gümrük idarelerince tespit
edildiği tarihten itibaren üç yıl süreyle uygulanmadığı takdirde zamanaşımına uğrar. Mevzuata aykırı işlem ve
eylemlerin aynı zamanda bir adli kovuşturma konusu olması halinde, bu aykırılık için Türk Ceza Kanunu’nda
öngörülen zamanaşımı hükümlerine göre disiplin cezası verilebilir.
8. 2 numaralı bentte belirtilen uyarma ve kınama cezası yetkili gümrük başmüdürü, geçici olarak mesleki
faaliyetten alıkoyma cezası Müsteşarlık Merkez Disiplin Kurulu, meslekten çıkarma cezaları Müsteşarlık Yüksek
Disiplin Kurulu tarafından verilir.
9. Bu Kanuna ve gümrüklerde uygulanan mevzuat hükümlerine aykırı hareketleri görülen gümrük müşavirleri ve
gümrük müşavir yardımcılarının izin belgeleri Bakanlık müfettişleri ve gümrük ve dış ticaret bölge müdürleri
tarafından gerek görülmesi hâlinde tedbir mahiyetinde en fazla altı ay süre ile geçici olarak alınır ve gümrüklerde
iş takip etmelerine izin verilmez. Bu durum, gerekçesiyle birlikte izin belgesinin alınmasını izleyen günde
Bakanlığa bildirilir. Bu şekilde izin belgeleri alınanlar hakkında geçici mesleki faaliyetten alıkoyma cezası
verilmesi hâlinde, tedbir mahiyetinde izin belgelerinin alındığı süre verilen cezadan mahsup edilir. 3713 sayılı
Kanun kapsamında haklarında kovuşturma başlatılanların izin belgeleri kovuşturma sonuçlanıncaya kadar tedbiren
geri alınır.
395
10. Gümrük müşavir derneklerince, gümrük müşavirlerinin yapacakları iş ve işlemler karşılığı alacakları asgari
ücretleri gösteren ve takvim yılı bazında belirlenen Asgari Ücret Tarifesi, Müsteşarlıkça uygun görülerek
onaylanmak suretiyle uygulamaya konulur.
Geçici Madde 7
Bu Kanunun 152’nci, birinci fıkrasının (a) bendi hariç olmak üzere 157’nci, 158 inci ve bölgede faaliyette bulunan
işletmelerin ihtiyaçlarıyla sınırlı olarak 185 inci maddelerinin 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununa aykırı olan
hükümleri, Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihe kadar uygulanmaz. Ancak 158 inci ve 185 inci
madde hükümleri, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu yönünden uygulanmaya devam olunur.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemler için 4760 sayılı Kanuna göre tarhiyat yapılmaz, daha
önce yapılan tarhiyatlardan vazgeçilir, tahakkuk eden tutarlar terkin edilir. Tahsil edilmiş tutarlar ret ve iade
edilmez.
Geçici Madde 8
EXPO 2016 Antalya Ajansının tasfiyesinden sonra ülkede kalanlar hariç olmak üzere; EXPO 2016 Antalya ile
ilgili olarak yurda geçici olarak sokulacak her türlü ürün, mal ve eşya, gümrük vergisinden müstesnadır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
(GK) Madde 247
Bu Kanun yayımını izleyen tarihten itibaren üç ay sonra yürürlüğe girer.
(GK) Madde 248

Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı (Eski Bakanları Kurulu) yürütür.
4458 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER

1) 18/6/2009 tarihli ve 5911 sayılı Kanunun Geçici Maddesi:
Geçici Madde 1 – Yetkilendirilmiş yükümlüleri, kolaylaştırılmış emniyet ve güvenlikle ilgili gümrük
kontrollerinden veya Gümrük Kanunu’nun 225 inci maddesinin birinci fıkra hükmü saklı kalmak üzere gümrük
mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalardan 5 yıl müddetle yararlandırmaya Ticaret Bakanlığı
yetkilidir.
396

Gümrük Mevzuatı 2023

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Gümrük Mevzuatı 2023

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GÜMRÜK MEVZUATI

Gümrük Kanunu, Gümrük Yönetmeliği ve Diğer Gümrük Mevzuatı

SORU: GÜMRÜK MÜŞ. ÖN ELEME SINAVI ARALIK 2014

(2) Bu Yönetmelik, gümrük işlemlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.

SORU: GÜMRÜK MÜŞ. ÖN ELEME SINAVI ARALIK 2014

A) Türkiye kara suları

SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI ARALIK 2015

SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI EKİM 2017

I. Türkiye kara suları

Ek Bilgi: Gümrük İdaresi olması için iki şart var.

Merkez Teşkilatı : Ankara (Ticaret Bakanlığı)

Örneğin Gürbulak Gümrük Müdürlüğü bir Çıkış Gümrük İdaresidir.

A) İthalat gümrük idaresi

SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI ARALIK 2015

A) Giriş Gümrük İdaresi

SORU: GÜMRÜK MÜŞ. ÖN ELEME SINAVI ARALIK 2014

•Kişi toplulukları (dernekler, şirketler, belediyeler, köyler vb.)

4. Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinde Yerleşik Kişi:

→ Tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen eşya Serbest Dolaşımdadır.

SORU: GÜMRÜK MÜŞ. YARD. EKİM 2017

SORU: GÜMRÜK MÜŞ. YRD. SINAVI KASIM 2013

Gümrük Vergilerini ödeme zorunluluğu olan kişilere Yükümlü denir.

Eşyanın muayenesi gümrük kontrolüdür.

A) Gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemler gümrük kontrolüdür.

SORU:2018 Gümrük Müşavir Yardımcılığı

A) Eşyanın nihai kullanımını

a) Bir gümrük rejimine tabi tutulmasıdır.

15. Gümrük rejimi:

SORU: GÜMRÜK MÜŞ. ÖN ELEME SINAVI ARALIK 2014

SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI ARALIK 2015

SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI ARALIK 2016

SORU: GÜM. MÜŞ. ÖN ELEME VE MÜŞ. YRD. EKİM 2012

Rejim Hak Sahibi tanıma göre 3 kişi olabilir bunlar;

A) Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasını

SORU: GÜM. MÜŞ. YRD. SINAVI KASIM 2013

A) Eşyanın kalburlaması bir elleçleme faaliyetidir.

A) Fiyat etiketi eklemek.

A) Sıvıların daha ileri bir muamele ve damıtmaya tabi tutulmaksızın inceltilmesi.

23. Eşya: Her türlü madde, ürün ve değeri ifade eder.

26. Gümrüklenmiş Değer: Uluslararası Kıymet Sözleşmesine göre belirlenecek;

FOB: (Free On Board)

Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri:

A) Hariçte işleme rejimi ekonomik etkili gümrük rejimlerinden biridir.

l) Kanun: 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nu ifade eder.

Gümrük işlemlerinin bitirilmesi:

SORU: MUAYENE MEMURU YETERLİLİK KASIM 2013

A) Beyannamenin iptal edilmesi.

Tanımlanmış risklerin ne kadar sıklıkla ortaya çıkabileceğinin ve bunların sonuçlarının büyüklüğünün

4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar

i) Kanun: 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nu ifade eder.

ö) Müsteşarlık: Gümrük Müsteşarlığını (Ticaret Bakanlığını) ifade eder.

Temsil, doğrudan veya dolaylı olabilir.

SORU: MUAYENE MEMURLUĞU YETERLİLİK KASIM 2013

A) Kendi adına, kendi hesabına

2. Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün tanınması için gereken şartlar aşağıda belirtilmiştir.

4. Alınan kararlar gümrük idareleri tarafından derhal uygulanır.

SORU: GÜMRÜK MÜŞ. ÖN ELEME SINAVI ARALIK 2014

A) Karar alınması talebinin yazılı olarak yapılması gerekir.

3. Kararın iptali, muhatabına tebliğ edilir.

Bağlayıcı Tarife Bilgisi

Bağlayıcı Menşe Bilgisi

Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:

Başvuru yapılamayacak eşya

Ayrı başvuru konusu yapılacak eşya