1.

Aldehydy można otrzymać poprzez:

a) utlenianie alkoholi pierwszorzędowych

𝑡𝑒𝑚𝑝.
R – CH2 - OH + CuO → R – CHO + Cu + H2O
czarny
https://youtu.be/zXPV75uj69g

b) katalityczne odwodornienie alkoholi pierwszorzędowych

𝑘𝑎𝑡.,𝑡𝑒𝑚𝑝.
R – CH2 - OH → R – CHO + H2

c) addycję wody do etynu (r. Kuczerowa)  etanal

𝐻𝑔𝑆𝑂4,𝐻2𝑆𝑂4
CH ≡ CH + H2O → [CH2 = CHOH] → CH3 – CHO
etyn etenol – nietrwały etanal (aldehyd octowy)

2. Właściwości aldehydów
• Metanal – trujący gaz, rozpuszcza się w wodzie (40% roztwór formalina, ostry
drażniący zapach).
• Etanal – bezbarwna lotna ciecz, dobrze rozpuszczalna w wodzie, wodny roztwór ma
odczyn obojętny; drażniący ostry zapach, toksyczny i rakotwórczy
• Ulegają utlenieniu:
próba Trommera https://youtu.be/69YEIVzrIUo
pozwala zidentyfikować związek posiadający gr. -CHO
𝑜𝑔𝑟𝑧𝑒𝑤𝑎𝑛𝑖𝑒
R – CHO + 2 Cu(OH)2 → R – COOH + Cu2O  + 2 H2O
Niebieski galaretowaty osad ceglasty osad

próba Tollensa (r. lustra srebrnego) https://youtu.be/08NuXcPXTkY

pozwala zidentyfikować związek posiadający gr. -CHO
HCHO + Ag2O  HCOOH + 2 Ag  srebrny osad
• Pod wpływem katalizatorów ulegają redukcji do alkoholi 10
CH3CHO + H2  CH3CH2OH
etanal etanol
• metanal w roztworze może ulegać polimeryzacji tworząc związek
wielkocząsteczkowy – poliformaldehyd
n HCHO  -[-CH2 -O-]n-