Juliusz Słowacki, Lilla Weneda -

streszczenie i plan
Streszczenie
Akcja dramatu rozpoczyna się od Prologu, w którym Lilla Weneda rozmawia ze swoją siostrą
Różą (wróżką). Prosi ją by wyczarowała zwycięstwo Wenedów nad Lechitami. Siostra
zapowiada zagładę ich rodu, która ma nastąpić w następstwie trzech dni. Harfiarze informują
Lille Wenedę o pojmaniu jej ojca Derwida oraz rycerzy Lelum i Polelum.

Akt I
Na pole znajdujące się nad Gopłem rycerz Sygoń wprowadza Derwida, trzymającego złotą
harfę, a Lelum i Polelum są skuci łańcuchami. Lech prosi króla Wenedów aby wyraził opinię
na temat poddanych sobie zachodnich ludów. W następnej scenie pojawia się cela pustelnika
przypominająca czaszkę, w tle widoczny jest obraz Najświętszej Maryi Panny.

Następuje rozmowa Gwalberta ze sługą Ślazem o niewierzących Wenedach. Przybywa Lilla,

która pyta go o to, czy Lech byłby w stanie zabić jej ojca i zastanawia się, dlaczego Bóg
pozwala na cierpienie ludzi. Lilla składa śluby czystości przed obrazem Maryi w nadziei, że
to uratuje Derwida.

Akcja przenosi się do sali w rzymskiej wieży. Tam Lech rozmyśla co zrobić z Wenedami –
jego żona Gwinona sugeruje aby pozbyć się ich raz na zawsze. Lech nie jest skłonny do
takiego rozwiązania, ostatecznie władca pozwala żonie na rozstrzygnięcie losu plemienia
Wenedów. Do sali zostaje wprowadzony Derwid, który zdradza, że jego harfie ukryty jest
duch przepowiadający przyszłość. Lechici proszą o ujawnienie owego ducha. Król Wenedów
jednak nie zgadza się na to, tłumacząc, że jeśli on żyje to duch musi pozostać w ukryciu. W
sali zjawia się również Lilla Weneda, przerażona widokiem oślepionego ojca (wczesnej
bowiem wyłupano Derwidowi oczy). Oskarża królową Gwinonę o okrucieństwo.

Akt II
Wróżka Róża przeprowadza obrzęd palenia kości rycerzy śpiewając przy tym. Przepowiada
Ślazowi, że zabije on człowieka i odbierze Derwidowi zaczarowana harfę. Rzeczywiście
później Ślaz zabija Salmona, jednego z rycerzy Lecha. Przebiera się za rycerza i udaje się
przed oblicze króla Lecha. Zamierza walczyć u jego boku.

Sygoń przekazuje Lechowi informację, że jego rycerz nie żyje (mówi mu, że zabił go
Derwid), a więc Lech poprzysięga zemstę na rodzie Wenedów. Lilla Weneda błaga Lecha o
ułaskawienie swojego ojca, ten jednak odrzuca jej prośbę. Dziewczyna opowiada więc
królowi o okrutnych poczynaniach jego żony.

Syn Gwinony Krak sprzeciwia się matce mówiąc, że Derwid przestał się ruszać więc należy
zaprzestać kamienowania go. Matka namawia Kraka do strzelenia w Derwida z łuku. W tym
momencie wchodzi Lech, Lilla Weneda i Sygoń. By ocalić ojca Lilla wymyśla, że Lelum i
Polelum spróbują z odległości trafić toporem w łańcuch, którym skuty został Derwid, w ten
sposób uwalniając go. Lech podchwytuje ten pomysł, ale dodaje, że jeśli synowie Derwida
utną mu toporem włos z odległości 100 metrów, wówczas ich ojciec zostanie uwolniony.

Akt III
Lelum ratuje Derwida i wygrywa zagład z Lechem. Nagle odzywa się róg Salmona (a tak
naprawdę przebranego Ślaza, próbującego przekonać do siebie Lecha). Na leśnej polanie Lilla
Weneda spotyka się z Lelum i Polelum informując ich o tym, że są wolni a ona sama wraca
do ojca i za kilka dni przyprowadzi go do domu.

Tymczasem w zamku królowa Gwinona rozmawia z Derwidem obrażając go i grożąc, że

wrzuci go do wieży z więźniami. Lilla wierzy, że zaczarowana harfa pomoże jej uwolnić ojca.
W tym samym czasie Lech dowiaduje się, że pojmano jego syna Lechona i planuje jego
odbicie. Goniec Lecha opowiada mu także o krążących na polu bitwy pogłoskach o władcy
Wenedów – ma on mieć dwie głowy i dwa serca, a także dwie pary oczu, tarczę i oszczep.
Róża Weneda przepowiada, że rok po zakończeniu wojen między plemionami urodzi
młodego mściciela.

Sygoń powraca do Lecha z wieży więźniów i opowiada królowi co tam zastał – siedzi tam
bowiem biała dziewica grająca na harfie, przy której znajdują się dwa wyprostowane węże.
To Lilla Weneda zaczarowała gady swoją pieśnią – wściekła Gwinona przyznaje dziewczynie
triumf – nakazuje wygonić ją z wieży, a Derwida zamknąć w odosobnionej celi. Razem z
Derwidem ma być również zamknięty Gwalbert, skazany na uwięzienie za podszywanie się
za Salmona.

Akt IV
Lilla Weneda ponownie zjawia się w zamku Lecha i prosi o możliwość spotkania z ojcem.
Gwinona zgadza się i jednocześnie dowiaduje się o niewoli Lechona. Lilla prosi Gwinonę o
uwolnienie Derwida, na co królowa przystaje, ale stawia jeden warunek – władca Wenedów
może wrócić do domu albo z córką, albo z harfą. Derwid zarzeka się, że nie opuści zamku bez
harfy, na co Gwinona mówi, że póki Lechon nie wróci z niewoli - instrument musi pozostać
na zamku. Lech proponuje by Lilla Weneda przyprowadziła jego syna, a Derwid wyjdzie
zarówno z nią jak i z córką. Tymczasem Gwinona wkłada harfę do trumny porównując ja do
własnego syna.

Róża przedstawia wizję zagłady Wenedów, informuje także, że ich ostatnią nadzieją jest
czarodziejska harfa – gdy Derwid na niej zagra Wenedzi zwyciężą. Derwid wraca jednak z
zamku bez harfy, a Lilla nie może odprowadzić do króla Lechona ponieważ ten już nie żyje.
Wyrusza więc do Lechitów by odebrać instrument – towarzyszy jej Ślaz.

Akt V
Lech wyrusza na pole bitwy a Lilla zjawia się w zamku prosząc o zwrot harfy. Gdy królowa
Gwinona dowiaduje się o śmierci Lechona, dusi pasem córkę Derwida. Pojawiają się
dziewice i przystrajają Lillę płatkami kwiatów oraz wynoszą jej ciało. Przekazują trumnę z
ciałem Ślazowi mówiąc, że jest to harfa. Tymczasem trwa bitwa i szala zwycięstwa przeważa
na stronę Wenedów. Ślaz przynosi Derwidowi trumnę, w której wódz odkrywa ciało córki – z
rozpaczy zabija się nożem. Na polu bitwy zjawia się także Gwinona pragnąca pomścić
swojego syna. Król Lech zabija Lelum, a Gwinona zostaje zrzucona ze wzgórza. Polelum
wchodzi na stos trupów i czeka na uderzenie pioruna – pragnie bowiem zginąć razem z
bratem. Nad stosem objawia się postać Bogurodzicy. Róża Weneda rzuca Lechowi pod nogi
łańcuch, którymi byli skuci bracia Lelum i Polelum.

Plan wydarzeń
1. Rozmowa Lilli i Róży o wojnie między Lechitami i Wenedami
2. Uwięzienie przez Lechitów Derwida
3. Rozmowa Gwalberta ze Ślazem
4. Rozważania Lechitów o wojnie z Wenedami
5. Rozmowa Lecha i Derwida o zaczarowanej harfie
6. Okrucieństwo królowej Gwinony
7. Obrzędy Róży Wenedy
8. Śmierć Salmona
9. Ocalenie Derwida od kamienowania
10. Spotkanie Lilli Wenedy z Lechitami w zamku i prośba o uwolnienie ojca
11. Śmierć Lechona
12. Wściekłość Gwinony i zabójstwo Lilli
13. Walki między Lechitami i Wenedami
14. Samobójstwo Derwida z powodu śmierci córki
15. Śmierć Gwinony
16. Śmierć Lelum i Polelum
17. Objawienie się Bogurodzicy nad polem walki