1

Daha fazla Programlar Canlı

Haber Dünya Türkiye

Geri dönüşüm oranı: Atık arıtmada

Türkiye’de ve Avrupa’da durum ne?

By Euronews

Yayınlanma Tarihi 01/08/2023 ; 07=00 • Son güncelleme 21/09/2023 ; 09=22

Haberi paylaşın Yorumlar

Çöp, atık, arıtma, atık üretimi, belediye atığı, geri kazanım ve geri dönüşüm gibi oldukça farklı
kavramlar mevcut. Peki bunlar ne demek? Geri dönüşümde Türkiye ne kadar başarılı?

Sürdürülebilir bir dünya için geri dönüşüm büyük bir önem taşıyor. Atık yönetimi doğayı korumak için olmazsa
olmaz. Atık arıtma, çöp arıtma olarak da biliniyor.

Peki, atıklar hangi ekonomik faaliyetler neticesinde nasıl oluşuyor? Atıkların ne kadarı arıtılıyor? Atık arıtım
çeşitleri neler? Arıtılan atıkların ne kadarı geri dönüşüm olarak değerlendiriliyor? Avrupa ülkelerinde ve
Türkiye’de kişi başına artık üretimi ne kadar? Belediye atığı arıtımında Türkiye Avrupa’da kaçıncı sırada?

Atığı kim üretiyor?

“Geri dönüşüm oranı” kavramını sık sık duyar olduk. Ancak bu kavram tek başına çok anlamlı değil. Çöp, atık,
arıtma, atık üretimi, belediye atığı, geri kazanma ve geri dönüşüm gibi oldukça farklı kavramlar mevcut.

Türkiye’de haneler; AB’de inşaat en büyük paya sahip

Ekonomik faaliyetlere göre atık üretimine bakıldığında Türkiye ile AB arasında ciddi farklar dikkat çekiyor. AB
İstatistik Ofisi Eurostat’ın 2020 verilerine göre AB’de toplam atığın yüzde 37,5’i inşaatlarda üretiliyor. En büyük
pay inşaatlara ait. Türkiye’de ise inşaatların payı yüzde 0 olarak görünürken en büyük pay yüzde 26,5 ile
hanehalklarına ait. Yani evlerde üretilen atık.

Toplam atık üretiminin kaynağı (%, 2020)

Hanehalkı İnşaat Madencilik ve taş ocağı Üretim Enerji Atık/Su
Diğer
AB Türkiye

İnşaat
0
Hanehalkı Hanehalkı
9.4 26.5 Üretim
İnşaat 19.2
37.5
Üretim
10.6

Atık/Su
10.8 Enerji
Madencilik ve taş ocağı 22.6
Madencilik ve taş ocağı 25.6
23.4

Kaynak: Eurostat

Madencilik ve taş ocağı AB’de yüzde 23,4 paya sahipken Türkiye’de atıkların yüzde 25,6’sı bu sektörden
kaynaklanıyor.

AB’de enerji toplam atığın yüzde 2,3’ünü oluştururken bu oran Türkiye’de yüzde 22,6.

En çok atık üreten ülkeler hangisi, Türkiye kaçıncı?

Avrupa’da en çok atık üreten ülke Almanya. Almanya 2020 yılında 401 milyon ton çöp üretti. Ardından Fransa
`310 milyon ton), İngiltere `282 milyon ton) ve İtalya `175 milyon ton) geliyor.

Toplam atık üretimi (2020)

Almanya 401.2
Fransa 310.4
İngiltere* 282.4
İtalya 174.9
Polanya 170.2
İsveç 151.8
Romanya 141.4
Hollanda 125.1
Bulgaristan 116.4
Finlandiya 116.1
Türkiye 107.6
İspanya 105.6
Avusturya 68.9
Belçika 68.1
Sırbistan 58.6
Çekya 38.5
Yunanistan 28.4
Danimarka 20.1
Macaristan 17.1
Portekiz 16.6
İrlanda 16.2
Estonya 16.2
Norveç 14
Slovakya 12.8
Lüksemburg 9.2
Slovenya 7.5
Bosna-Hersek 6.8
Litvanya 6.7
Hırvatistan 6
Malta 3.5
Letonya 2.9
Kosova 2.6
Kıbrıs 2.2
K. Makedonya 1.5
Karadağ 1.3
İzlanda 1.1

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

Milyon ton

Kaynak: Eurostat (*2018)

Türkiye ise 36 ülke içinde 11. sırada bulunuyor. 2020 yılında Türkiye’de üretilen attık miktarı 108 milyon ton
oldu. Romanya ve Bulgaristan’da atık üretiminin Türkiye’den fazla olması dikkat çekti.

Almanya ve Fransa ikilisi AB’deki atığın üçte birini üretiyor.

Kişi başına atık üretimi ne kadar?

Atık üretimi temel olarak ikiye ayrılıyor. İlki “ana mineral atıklar”. Bunların başında inşaat/hafriyat ile maden/taş
ocağı atıkları geliyor. Eurostat bu yüzden kişi başına atık üretimini ikiye ayırıyor.

AB’de 2020 yılında kişi başına atık üretimi 4,8 ton oldu. 3,1 tonu ana mineral atıklar olurken 1,7 tonu ise ana
mineral atıklar dışındaki atıklar oluşturdu.

Kişi başına atık üretimi (2020)

Ana mineral atık dışındaki atıklar Ana mineral atık*

Finlandiya 21
Bulgaristan 16.8
İsveç 14.7
Lüksemburg 14.6
Estonya 12.2
Sırbistan 8.5
Avusturya 7.7
Romanya 7.3
Hollanda 7.2
Malta 6.8
Belçika 5.9
Almanya 4.8
AB 4.8
Fransa 4.6
Polonya 4.5
Çekya 3.6
Slovenya 3.6
Danimarka 3.5
İtalya 3.2
İrlanda 2.9
İzlanda 2.9
İspanya 2.7
Norveç 2.6
Yunanistan 2.5
Litvanya 2.4
Slovakya 2.3
Kıbrıs 2.2
Karadağ 2
Bosna-Hersek 1.9
Macaristan 1.8
Portekiz 1.6
Letonya 1.5
Hırvatistan 1.5
Kosova 1.4
TÜRKİYE 1.3
K.Makedonya 0.7
0

10

12

14

16

18

20

22

24

Ton

Kaynak: Eurostat • (*İnşaat ve madencilik başlıca mineral atıklardan)

Türkiye’de ise kişi başına toplam atık üretimi 1,3 ton oldu. Bunun 0,9 tonu ana mineral atıklar dışındaki atıklar
oluştururken 0,4 tonu temel mineral atıklardan geldi.

Kişi başına atık üretiminde zirvede 21 ton ile Finlandiya bulunuyor. Türkiye ise 36 ülke içinde sondan ikinci
sırada. Almanya’da kişi başına atık üretimi 4,8 ton; Fransa’da ise 4,6 ton.

Atık arıtma: Geri kazanım mı yoksa imha mı?

Peki, atık arıtma ne demek? Atık arıtma hangi yollarla yapılıyor? Atık arıtma temel olarak ikiye ayrılıyor: Geri
kazanım ve imha.

Atık arıtımı (%, 2020)

Geri kazanım - Geri dönüşüm Geri kazanım - Geri dolgu Enerji geri kazanımı
İmha - Gömme ve diğer İmha - Atık yakımı*
AB Türkiye

İmha - Atık yakımı* İmha - Atık yakımı*

0.5 0
Geri kazanım - Geri dönüşüm
31.2
Geri kazanım - Geri dönüşüm
39.9

Geri kazanım - Geri dolgu

0

Geri kazanım - Geri dolgu

12.7

Kaynak: Eurostat • (*Enerji geri kazanımı olmadan)

Geri kazanım ise geri dönüşüm ve geri dolgu diye iki grupta değerlendiriliyor. Enerji geri kazanımı da başka bir
işleme yöntemi. İmha da “gömme ve diğer” ve “atık yakımı” olmak üzere ikiye ayrılıyor.

AB’de arıtılan atığın yüzde 39,9’u geri dönüşüm olarak değerlendiriliyor. Geri dolgunun oranı ise yüzde 12,7.
Enerji geri kazanımının oranı da yüzde 6,5. Böylece AB’de geri kazanımın toplam payı yüzde 59’u buluyor.

AB’de arıtılan atıkların yüzde 41’i ise imha ediliyor. Bunun neredeyse tamamına yakını (yüzde 40,4g gömülüyor.

Türkiye’de ise geri dönüşüm oranı yüzde 31,2 ve gömülerek imhanın oranı yüzde 67,7.

Atık arıtımında geri dönüşüm oranı kaç?

Arıtılan çöpler içinde geri dönüşüm oranı ülkelere göre büyük değişiklik gösteriyor. 2020 yılı verilerine göre
AB’de arıtılan atıkların yüzde 39,9’u geri dönüştürülüyor. Geri dönüşüm oranı Türkiye’de ise yüzde 31,2.

Geri dönüşüm oranı (2020)

(Toplam arıtılmış atık içinde)

İtalya 83.2
Belçika 74.1
Letonya 64
Slovakya 64
İzlanda 58
Hırvatistan 55.7
Danimarka 55.6
İspanya 54.7
Fransa 54.2
Çekya 51.1
Hollanda 49.4
Portekiz 45.2
Slovenya 44.5
Estonya 44.2
Almanya 44
Lüksemburg 41.5
AB 39.9
Litvanya 39.5
Kıbrıs 37.7
Malta 37.6
K.Makedonya 36.9
Norveç 36.3
Polonya 36.3
Avusturya 34
Macaristan 33.7
İrlanda 32.6
Türkiye 31.2
Yunanistan 23.7
İsveç 11.9
Finlandiya 9.5
Bulgaristan 7.7
Kosova 7.1
Karadağ 5.6
Romanya 5.2
Sırbistan 3
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Kaynak: Eurostat

Geri dönüşümün en yüksek olduğu ülke ise yüzde 83,2 ile İtalya. En düşük ülkeler ise yüzde 3 ile Sırbistan ve
yüzde 5,2 ile Romanya’da.

Geri dönüşüm oranı Fransa’da yüzde 54,2; Almanya’da ise yüzde 44.

AB ülkeleri arasında bu kadar fark olmasının temel sebebi atık üretiminin kaynağı. Bazı ülkelerde inşaat ve
madencilik çok yüksek orana sahipken bazılarında oldukça düşük.

AB’de belediye atığının yarısı; Türkiye’de yüzde 12’si geri dönüştürülüyor

Belediye atığı, belediyeler tarafından ya da belediyeler adına toplanan atıkları temsil ediyor; asıl kısım evsel
(hanehalkı) atıklardan oluşuyor, fakat ticaretten, ofis binalarından, kurumlardan ve küçük işletmelerden alınan
atıklar da buna dahil.

2021 yılında AB’de belediye atığının yüzde 49,6’sı geri dönüştürülürken Türkiye’de 2020 yılında belediye atığı
geri dönüşüm oranı yüzde 12,3 oldu. Türkiye bu alanda 36 Avrupa ülkesi içinde sondan üçüncü oldu.

Belediye atığı geri dönüşüm oranı (2021)

Almanya 71.1
Avusturya* 62.3
Slovenya 60
Hollanda 57.8
Lüksemburg 55.3
İsviçre 53.3
Belçika 53.3
İtalya* 51.4
AB 49.6
Slovakya 48.9
Fransa 45.1
Litvanya 44.3
İngiltere*** 44.1
Letonya 44.1
Çekya 43.3
İrlanda* 40.8
Polanya 40.3
İsveç 39.5
Norveç 38.2
Finlandiya 37.1
İspanya 36.7
Bulgaristan* 35.2
Macaristan 34.9
Danimarka 34.3
Hırvatistan 31.4
Portekiz 30.5
Estonya 30.3
İzlanda* 26.2
Yunanistan** 21
Arnavutluk 18.7
Sırbistan 15.4
Kıbrıs 15.3
Malta 13.6
Türkiye* 12.3
Romanya 11.3
Karadağ 4.7
0 10 20 30 40 50 60 70 80

Kaynak: Eurostat • (*2020, **2019, ***2018)

Belediye atığı geri dönüşüm oranının en yüksek olduğu ülke ise yüzde 71,1 ile Almanya oldu. İngiltere’de bu
oran yüzde 44,1.

Türkiye, AB’nin ana çöp varış noktası

AB ülkeleri atıklarını ihraç da ediyor. Türkiye açık ara AB’nin en fazla çöp yolladığı ülke konumunda.

AB'nin atık ihraç ettiği ülkeler (2021)

Türkiye 14.7
Hindistan 2.4
Mısır 1.9
İsviçre 1.7
İngiltere 1.5
Norveç 1.4
Pakistan 1.3
Endonezya 1.1
ABD 0.9
Fas 0.6
0 2 4 6 8 10 12 14 16

Milyon ton

Kaynak: Eurostat

2021 yılında AB ülkeleri Türkiye’ye 14,7 milyon ton atık ihraç etti.

Haberi paylaşın Yorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Eurostat: Avrupa Birliği en fazla Türkiye'ye atık ihraç etti

Avustralyalı çocuk bakıcısı 15 yıl boyunca 91 çocuğa cinsel istismardan yargılanacak

BM, plastik atıkları 2040’a kadar yüzde 80 düşürmeyi hedefliyor

Geri dönüşüm Sürdürülebilir Kalkınma çöp (çöp toplama) atık

Sponsored Sponsored Sponsored

Satılmayan prefabrik evler Dubai'de Satılık Villalar: Yeni Nesil Mobil Klima: 2024
neredeyse yok pahasına… Şaşırtıcı Fiyatlarla Hayalini… Yılı Teknolojisi
satılıyor! Gerçekleştirin
Prefabrik evler | sponsorlu reklamlar Dubai'de Villalar | sponsorlu rekla… Kanalsız klima | sponsorlu reklamlar
ar

Sponsored Sponsored Sponsored

Satılmayan Yolcu Kabinleri - Yeni Paylaşımlı Ofis Alanları Enhance Your Craft: Get
Yaşlılar için Özel İndirimler… Ankara'da Mevcut SUygun… 10% Off on Ceramic SOrder…
(fiyatlara|bakınız)
Yolculuklar sponsorlu reklamlar Fiyatlar)
Çalışma alanı | sponsorlu reklamlar Now)
Get top-quality ceramic supplies
for your projects from trusted…
suppliers.
Ceramic Contact us now!
Suppliers

Sponsored Sponsored Sponsored

Don't Be Stupid, Use a Want Speedy Recovery? Employee Wellness

Grinder Machine Use Air Service S25% Off) … Programs: Because Nobod…
Get the perfect grinder machine Inquire Todayair ambulance
Fast & reliable Likes a Whiny,health
Boost employee Stressed-Out
and
for your business needs. Conta… services for urgent situations.… Coworker
happiness with our…
us today
Grinder Machine Contact
Air us now!
Ambulance comprehensive
Employee wellness
Wellness Program
program.

Trump'ın damadı: Trump: Demokrat Donald Trump: Pakistan jetlerinden

Ben olsam… Yahudiler İsrail'den… "Kasımda… Afganistan'a saldırı…
Gazzelileri Necef ve dinlerinden nefret seçilemezsem ülke 3'ü çocuk, 5'i kadın 8
çölüne gönderirdim ediyor kan gölüne döner" ölü

Sponsored Sponsored Sponsored

Don't Be Stupid, Use a Enhance Performance by The Secret Trick to Finding

Recycling Machine using Robotic Handling… Luxury SUVs Near You SIt’s…
Upgrade to a new Recycling Tools
Streamline tasks with cutting- Easier
Indulge Than You Think)
in the sheer opulence
Machine today! Increase… edge robotic handling tools.… and comfort of our luxury SUVs…
productivity.
Recycling Machine Boost performance
Robotic fast!
Handling Tools Embrace
Luxury a world of elegance
SUVs
and distinction.

Sponsored Sponsored Sponsored

Enhance Your Craft: Get Elevate Your Gatherings? Revitalize Your Skin with
10% Off on Magnetic… STop Event Software Apps… Acne Treatment
Particle
Accurate Inspection
magnetic particle Revealed)
Professional event planners for Our acne cream is your solution
inspect testing services for all… all occasions. Let us make your… to smooth and blemish-free ski…
your needs.
Magnetic Contact
Particle us today
Inspect eventServices
Event unforgettable. OrderCream
Acne now!

Sponsored Sponsored Sponsored

Need Precision Autoclave Don't Be Stupid, Use a Laser A widow opens her late
Manufacturing? Get 10% O… Cutter husband's safe and…
SOrder
DiscoverNow)
reliable autoclave Precision laser cutting for metal discovers a 50-year-old
loansocieties.com
manufacturers fabrication. secret
Autoclave Manufacturer Laser Cutting

Güney Kore'de savaş Rusya ekonomisi Brezilya'da enfekte Çin'de 'gebelik kışı':
uçağı programında… gücünü koruyor: B… edilmiş milyonlarca… Hastaneler kadın…
casusluk şüphesi yaptırımları neden sivrisinek doğaya doğum bölümlerini
işe yaramadı? bırakılacak kapatıyor

Sponsored Sponsored Sponsored

How to Stop Being a How Grinder Machine Can Enhance Your Drilling: Get
Corporate Zombie:… Boost Your Productivity an… 10% Off on Drilling…
Employee Wellness
Boost employee health and Profits
Get the perfect grinder machine Equipment SOrder Now)
Explore our top-of-the-line
Programs
happiness with our… for your business needs. Conta… drilling equipment today!
comprehensive
Employee wellness
Wellness Program us today
Grinder Machine Drilling Equipment
program.

Ukrayna, Rusya 81 yaşındaki ABD Haiti: Çeteler Gn7'den İran'a uyarı:

sınırında yaşayan… Başkanı Biden,… başkentteki lüks… Rusya'ya füze…
binlerce kişiyi Trump'ın akıl bölgelere saldırdı; verirsen yeni
tahliye etti sağlığıyla dalga onlarca ölü var yaptırımlar yolda
Yorumlar geçti

B!r yorum Yaz

Göndermek

Ad Blocker detected, some of our features may not work ×

İlk yorumu s"z yapın

TRENDİNG STORİES

6 2
Rapor: Türk!ye'de Ana Akım Abd Heyet! K!pa Izn!
Medya Gruplarının Tümü Ver!lmemes! Neden!yle Suud!
Hükümet!n Kontrolünde Arab!stan Z!yaret!n! Yarıda Kest!

1 1
Almanya Dış!şler! Bakanı: Batı 'Afgan!stan'da Son Dönemde
Balkan Ülkeler!n!n Ab'ye Yüz B!nlerce K!ş! Türk V!zes!ne
Katılması Jeopol!t!k Gerekl!l!k Başvurdu'

1 1
77 K!ş!y! Öldüren Bre!v!k'!n İsra!l'!n Sefarad Hahambaşı
Ps!k!yatr!st!: Ş!ddet Eylem! Yosef: B!z! Askere G!tmeye
Gerçekleşt!rme Olasılığı Deva… Zorlarlarsa Ülkey! Terk Eder!z
Ed!yor

1 1
Put!n: Rusya Nükleer Savaş Iç!n İsra!l, Gazze’y! Insan! Yardım
Hazır, Abd'n!n Ukrayna'ya ‘Sel!ne’ Tutmak Iç!n
Asker Göndermes!n! Müdahal… Çalışacağını Idd!a Ett!
Sayarız

1 1
Kolon Kanser!n! Yüzde 83 Oecd Ülkeler!nde Doktor Sayısı:
Doğrulukla Tesp!t Edeb!len Test Türk!ye'de K!ş! Başına Kaç
Gel!şt!r!ld! Doktor Ve Hemş!re Düşüyor?

Daha fazla makale göster

Vuukle Ekle G"zl"l"k

REKLAM

GÜNDEM
Yeni Zelanda tek kullanımlık e-sigaraları yasaklıyor

Teksas: Sınırdaki düzensiz göçmenleri tutuklama yetkisi askıya alındı

Finlandiya yedinci kez dünyanın en mutlu ülkesi oldu

Yapay zeka ile hayatımıza giren 5 yeni meslek

Aralıklı oruç sanıldığı kadar sağlıklı mı?

REKLAM

En çok okunanlar

1 31 Mart yerel seçimleri: Anketlere göre İstanbul'da kim önde?

2 Ermenistan: Paşinyan'dan Dağlık Karabağ'da 'yeni savaş' uyarısı

3 Türkiye, doktor sayısında diğer ülkelere kıyasla ne durumda? DGRAFİK

4 Hangi anket firması 2023 seçim sonuçlarını en doğru tahmin etti?

5 70 yıl 'demir akciğerde' yaşayan Paul Alexander hayatını kaybetti

Arama

Günün etiketiyle ara

Yapay zeka Sigara Yaşam kalitesi kıtlık İş dünyası

Kraliyet ailesi İsveç Türkiye Araştırma Finlandiya

Kaçakçılık sağlıklı beslenme

Themes Services Daha fazla

My Europe Canlı Euronews hakkında

Dünya Bülten Commercial Services
Business Hava durumu AB programları
AB Politikası Son Dakika Haber Akışı Şartlar
Green Bizi takip edin Cookie politikamız
Next Apps Çerez seçimlerimi
Sağlık Mesajlaşma uygulaması değiştir

GEZİ Widgets & Services Gizlilik Politikası

Kültür Africanews İletişim

Video Job offers from Amply Press Office

Programlar İş ilanları

Bizi takip
Newsletter
edin

Copyright © euronews 2024 - Türkçe