BẢO HIỂM TRONG KINH

DOANH NGOẠI THƯƠNG

⚫ Giảng viên: TS.Vương Thị Bích Ngà

⚫ Bộ môn: Kinh doanh và TMQT
⚫ Email: vuongthibichnga.cs2@ftu.edu.vn

06/02/2023 1
 GiỚI THIỆU MÔN HỌC
⚫ Môn học bảo hiểm trong kinh doanh gồm 3 đơn vị học
trình (45 tiết )nhằm trang bị cho người học một cách có hệ
thống, khoa học, toàn diện các kiến thức nghiệp vụ chủ
yếu về bảo hiểm trong kinh doanh trong lĩnh vực thương
mại quốc tế như: các nội dung cơ bản của một số nghiệp
vụ bảo hiểm phi nhân thọ chính cũng như cách thức tiến
hành khiếu nại đòi bồi thường trong bảo hiểm để đảm bảo
hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.

06/02/2023 2
Kết cấu nội dung môn học:
8 Chương
Chương I: Khái quát chung về bảo hiểm
Chương II: Bảo hiểm hàng hải
Chương III: Bảo hiểm hàng không
Chương IV: Bảo hiểm hàng hoá vận chuyển trong lãnh
thổ Việt nam
Chương V: Bảo hiểm hoả hoạn và các rủi ro đặc biệt
Chương VI:Bảo hiểm xây dựng và lắp đặt
Chương VII: Tái bảo hiểm quốc tế
Chương VIII: Quản lý Nhà nước về kinh doanh bảo
hiểm
06/02/2023 3
 Giáo trình- Tài liệu tham khảo

1. Bảo hiểm trong kinh doanh, GS. TS. Hoàng

Văn Châu, NXB Lao động xã hội, 2006
2. Bảo hiểm trong kinh doanh, GS. TS. Hoàng
Văn Châu, NXB Lao động xã hội, 2002
3. Vận tải và bảo hiểm trong Ngoại thương,
GS. TS.Hoàng Văn Châu, NXB Giao thông
vận tải, 1999
4. Thị trường bảo hiểm Việt nam: Cơ hội và
thách thức, PGS.TS. Nguyễn Như Tiến,
NXB Lý luận chính trị, 2006
5. Luật kinh doanh bảo hiểm, 2000

06/02/2023 4
 ĐÁNH GIÁ HỌC PHẦN
Điểm chuyên cần: 10%
Điểm giữa kì: 30% ( tự luận)
Điểm cuối kì: 60% (vấn đáp)
 KẾ HOẠCH HỌC TẬP
⚫ Lecture 1: Khái quát chung về bảo hiểm ( đọc chương 1)
⚫ Lecture 2: Bảo hiểm hàng hải- Rủi ro trong bảo hiểm hàng hải
(đọc chương 2)
⚫ Lecture 3: Bảo hiểm hàng hải- Tổn thất trong bảo hiểm hàng hải (
đoc chương 2)
⚫ Lecture 4: Bảo hiểm hàng hải- Bảo hiểm hàng hóa chuyên chở
bằng đường biển- các điều kiện bảo hiểm và hợp đồng bảo hiểm
(đọc chương 2)
⚫ Lecture 5: Bảo hiểm hàng hải- Bảo hiểm hàng hóa chuyên chở
bằng đường biển 3- khiếu nại và đòi bồi thường (đọc chương 2)
⚫ Lecture 6: Bảo hiểm hàng hải- Bảo hiểm thân tàu (đọc chương 2)
⚫ Lecture 7: Bảo hiểm hàng hải- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ
tàu ( đọc chương 2)
 KẾ HOẠCH HỌC TẬP
⚫ Lecture 8: Các bài tập
⚫ Lecuture 9: Kiểm tra giữa kì
⚫ Lecture 10: Báo cáo viên thực tế
⚫ Lecture 11: Bảo hiểm hàng không ( đọc chương 3)
⚫ Lecture 12: Bảo hiểm hàng không ( đọc chương 3)
⚫ Lecture 13: Bảo hiểm hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt
(đọc chương 5)
⚫ Lecture 14: Bảo hiểm hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt
( đọc chương 5)
⚫ Lecture 15: Giải đáp thắc mắc/ công bố điểm chuyên
cần+ giữa kì
Chương I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO HIỂM

Tránh rủi ro
Biện
pháp
giải Tự đề phòng
quyết
rủi ro
Tự khắc phục

Phân tán rủi ro,

chia nhỏ tổn thất
8
Chương I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO HIỂM

I. Khái niệm và bản chất của BH (Insurance)

1. Khái niệm Bảo hiểm

thu hút các đảm bảo q/trình

hệ thống đvị cá nhân tái sx & ổn định
các biện tham gia BH đời sống
pháp KT
bồi thường/bù
đắp tổn thất Khái niệm 1
thiệt hại
Hoàng Thị Đoan Trang-VT&BH 9
Bảo hiểm là gi???
1. Bảo hiểm (Insurance)
- “Bảo hiểm là một hệ thống các biện pháp kinh tế nhằm tổ chức
các quỹ bảo hiểm huy động từ các đơn vị và cá nhân tham gia
bảo hiểm để bồi thường những tổn thất, thiệt hại do thiên tai, tai
nạn bất ngờ xảy ra góp phần đảm bảo quá trình tái sản xuất liên
tục và góp phần ổn định đời sống của các thành viên trong xã
hội”
Bảo hiểm là một chế độ cam kết bồi thường về mặt kinh tế, trong đó
người được bảo hiểm phải đóng góp một khoản tiền gọi là phí
bảo hiểm cho đối tượng được bảo hiểm theo các điều kiện bảo
hiểm đã được quy định, còn người bảo hiểm có trách nhiệm bồi
thường những tổn thất của đối tượng bảo hiểm do các rủi ro đã
bảo hiểm gây ra.”

06/02/2023 10
Chương I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO HIỂM

I. Khái niệm và bản chất của BH

1. Khái niệm Bảo hiểm

Nguồn thu của

BH

Nguồn chi
của BH

Lợi nhuận
Hoàng Thị Đoan Trang-VT&BH 11
Chương I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO HIỂM

I. Khái niệm và bản chất của BH

1. Khái niệm

BH là 1 Đối tượng KD
ngành KD của ngành BH?

Hoàng Thị Đoan Trang-VT&BH 12

Chương I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO HIỂM

I. Khái niệm và bản chất của BH

2. Bản chất của BH

Là sự phân tán
rủi ro, sự chia
nhỏ tổn thất

Là lấy số đông
bù số ít

Hoàng Thị Đoan Trang-VT&BH 13

 2. Bản chất của bảo hiểm

- Bảo hiểm là sự di chuyển rủi ro từ người được

bảo hiểm sang người bảo hiểm.
- Bảo hiểm là một biện pháp kinh tế nhằm giải
quyết những hậu quả về mặt tài chính.
- Bảo hiểm là sự phân chia rủi ro hay chia nhỏ
tổn thất.
- Bảo hiểm là lấy số đông bù số ít

06/02/2023 14
 3. Một số khái niệm cơ bản
3. 1. Người bảo hiểm (Insurer/ Underwriter)
“ Là người kinh doanh, người thu phí, người bồi
thường khi có tổn thất xảy ra theo những điều kiện
của hợp đồng bảo hiểm.”
3.2. Người được bảo hiểm (Insured/assured)
“ Là người tham gia, người ký kết, người có tên trên
hợp đồng bảo hiểm và là người được bồi thường khi
có tổn thất xảy ra.”
3.3. Đối tượng được bảo hiểm (Subject matter
insured)
“ Là khách thể của hợp đồng bảo hiểm, là đối tượng
mà vì nó người ta phải ký kết hợp đồng bảo hiểm”

06/02/2023 15
 3. Một số khái niệm cơ bản (tiếp)
3.4. Giá trị bảo hiểm (Insurance Value - V)
“ Là giá trị của đối tượng bảo hiểm cộng với các chi phí hợp lý
khác (cơ bản vẫn là giá trị của đối tượng bảo hiểm).”
3.5. Số tiền bảo hiểm (Insurance Amount - A)
“ Là số tiền do người được bảo hiểm yêu cầu và được bảo hiểm,
nó có thể là một phần hay toàn bộ giá trị bảo hiểm.”
3.6. Giới hạn trách nhiệm/ Hạn mức trách nhiệm (Limitation of
Liability)
“ Là số tiền lớn nhất mà công ty bảo hiểm phải bồi thường theo
một hợp đồng bảo hiểm.”Áp dụng cho các đối tượng bảo
hiểm phi tài sản: con người, trách nhiệm dân sự phát sinh
06/02/2023 16
 3. Một số khái niệm cơ bản (tiếp)
3.7. Tỷ lệ phí bảo hiểm (Rate of Insurance - R)
“Là một tỷ lệ phần trăm nhất định (của A hoặc V) do các
công ty bảo hiểm công bố hoặc thoả thuận theo một hợp
đồng bảo hiểm.”
Thường được tính căn cứ vào việc thống kê tổn thất hay
xác suất xảy ra rủi ro
3.8. Phí bảo hiểm (Insurance Premium - I)
“Là khoản tiền mà người được bảo hiểm phải nộp cho
người bảo hiểm để được bồi thường, là giá cả của bảo
hiểm
I = V(A) x R
06/02/2023 17
 3. Một số khái niệm cơ bản
3.9. Tái bảo hiểm (Re- Insurance)
“ Là việc hai hay nhiều công ty bảo hiểm chia nhau bảo
hiểm những rủi ro lớn, mỗi công ty nhận trách nhiệm
về một phần nhất định của tổn thất và nhận một phần
tương xứng trong số phí bảo hiểm.”
3. 10. Bảo hiểm trùng (Double Insurance)
“Là việc một đối tượng bảo hiểm được mua bảo hiểm
hai hay nhiều lần cho cùng một lợi ích bảo hiểm và rủi
ro.”
3. 11. Đồng bảo hiểm (Co- Insurance)
“Là hình thức bảo hiểm trong đó nhiều công ty bảo
hiểm cùng đứng ra bảo hiểm cho một đối tượng bảo
hiểm”

06/02/2023 18
Chương I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO HIỂM

II. Tác dụng của BH

① Tập trung
vốn
② Bồi thường

③ Ngăn ngừa và hạn chế tổn thất

④ Tăng tích luỹ & giảm chi

cho NSNN

⑤ Tăng thu & giảm chi

ngoại tệ
Hoàng Thị Đoan Trang-VT&BH 19
Chương I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO HIỂM

III. Các nguyên tắc của BH

① Chỉ BH rủi ro chứ không BH 1 sự chắc
chắn
② Trung thực tuyệt đối

③ Người có quyền lợi BH thực sự mới

được phép tham gia BH, kí HĐ BH & HĐ
đó mới có giá trị
④ Bồi ⑤ Thế quyền
thường
Hoàng Thị Đoan Trang-VT&BH 20
IV. PHÂN LOẠI BẢO HIỂM
⚫ Căn cứ vào cơ quan quản lý
1. Bảo hiểm xã hội
2. Bảo hiểm y tế
⚫ Căn cứ vào qui định của Nhà nước
1. Bảo hiểm tự nguyện
2. Bảo hiểm bắt buộc

06/02/2023 21
IV. PHÂN LOẠI BẢO HIỂM
⚫ Căn cứ vào đối tượng bảo hiểm
1. Bảo hiểm tài sản
2. Bảo hiểm con người
3. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của con
người
⚫ Căn cứ vào phạm vi bảo hiểm
1. Bảo hiểm đối nội
2. Bảo hiểm đối ngoại
06/02/2023 22
IV. PHÂN LOẠI BẢO HIỂM
⚫ Căn cứ vào loại hình
1. Bảo hiểm hàng hải
2. Bảo hiểm phi hàng hải
⚫ Căn cứ vào nội dung
1. Bảo hiểm nhân thọ
2. Bảo hiểm phi nhân thọ
Ngoài ra còn có: bảo hiểm sắc đẹp, bảo
hiểm hôn nhân,….

06/02/2023 23
 V. THỊ TRƯỜNG BẢO HIỂM
VIỆT NAM
Loại hình NN CP LD 100% N Total

BH phi nhân thọ

BH nhân thọ

Tái bảo hiểm

Môi giới BH

Total

06/02/2023 24
 Câu hỏi chương 1
1.Nêu khái niệm và phân tích bản chất của bảo hiểm.
2.Trình bày các cách phân loại bảo hiểm.
3.Thế nào là giá trị bảo hiểm và số tiền bảo hiểm? Trị
giá bảo hiểm và số tiền bảohiểm có quan hệ với
nhau như thế nào?
4.Thế quyền trong bảo hiểm là gì? Tác dụng và điều
kiện để thực hiện thế quyền. Cho ví dụ
5.Đối tượng bảo hiểm là gì? Kể tên các loại đối tượng
bảo hiểm?
6.Phân tích các nguyên tắc của bảo hiểm.
7.So sánh bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại
 Câu hỏi chương 1
8.Thế nào là giá trị bảo hiểm và số tiền bảo hiểm?
Trị giá bảo hiểm và số tiền bảohiểm có quan hệ
với nhau như thế nào?
9.Trình bày các biện pháp đối phó với rủi ro mà
con người đã và đang áp dụng?
10.Trình bày các cách phân loại bảo hiểm.
12.Trình bày nguyên tắ c lơ ̣i ích BH và VD?
12.Nêu khái niệm và phân tích bản chất của bảo
hiểm.
THANK YOU VERY MUCH!

Hoàng Thị Đoan Trang-VT&BH 27

 CHƯƠNG 1
⚫ Khái niệm và bản chất của BH
⚫ Các biện pháp con người đối phó với rủi
ro
⚫ Các nguyên tắc của bảo hiểm
⚫ Vai trò của bảo hiểm
⚫ Các loại bảo hiểm
 CHƯƠNG 2
⚫ Khái niệm, các hình thức của bảo hiểm
HH
⚫ Các rủi ro trong BHHH
⚫ Tổn thất trong BHHH
⚫ Bảo hiểm hàng hóa XNK bằng đường
biển
⚫ Bảo hiểm thân tàu
⚫ Bảo hiểm TNDS chủ tàu
CHƯƠNG 3
⚫ Khái niệm và các hình thức của BHHK
⚫ Bảo hiểm thân máy bay
⚫ Bảo hiểm TNDS của hãng HK đối với
hành khách, hành lý, hàng hóa và tư
trang
⚫ Bảo hiểm TNDS của hang HK đối với
người thứ ba
⚫ Bảo hiểm hàng hóa chuyên chở bằng
HK
CHƯƠNG 4
Khái niệm và đối tượng của BH hỏa
hoạn và các RR đặc biệt
Phạm vi trách nhiệm của BH hỏa hoạn
và các RR đặc biệt
Giá trị bảo hiểm, số tiền BH, phí BH
Giám định, bồi thường