Văn chính luận Political literature

Nội dung: Lên án những chính sách tàn bạo của chế độ thực dân Pháp đối với các
nước thuộc địa, kêu gọi những người nô lệ bị áp bức liên hiệp lại, đoàn kết đấu
tranh. Tố cáo một cách đanh thép tội ác của thực dân Pháp đối với nhân dân các
nước thuộc địa: ép buộc hàng vạn dân bản xứ đổ máu vì “mẫu quốc” trong Chiến
Tranh thế giới thứ nhất, bóc lột và dầu độc họ bằng sưu thuế, rượu và thuốc phiện;
tổ chức một bộ máy cai trị bất chấp công lí cũng như nhân quyền…
Bằng lí trí sáng suốt, trí tuệ sắc sảo, bằng cả tâm lòng yếu, ghét nồng nàn sâu sắc
của một trái tim vĩ đại được Người cô đọng chặt chẽ thông qua những Tác phẩm
tiêu biểu: những bài văn chính luận mang bút danh Nguyễn Ái Quốc được viết
bằng tiếng pháp và đăng trên các báo như những Người cùng khổ, nhân đạo, đời
sống thợ thuyền. Tiêu biểu trong giai đoạn này là Bản án chế độ thực dân Pháp,
xuất bản lần đầu ở Paris năm 1925.
“TẤT CẢ MỌI NGƯỜI ĐỀU SINH RA CÓ QUYỀN BÌNH ĐẲNG. TẠO HÓA
CHO HỌ NHỮNG QUYỀN KHÔNG AI CÓ THỂ XÂM PHẠM ĐƯỢC; TRONG
NHỮNG QUYỀN ẤY, CÓ QUYỀN ĐƯỢC SỐNG, QUYỀN TỰ DO VÀ
QUYỀN MƯU CẦU HẠNH PHÚC” được trích trong Tuyên Ngôn độc lập, một
văn kiện chính trị không chỉ mang ý nghĩa lịch sữ trọng đại mà còn là một áng văn
chính luận tiêu biểu, mẫu mực. Nối tiếp đó là những áng văn chính luận nổi tiếng
như lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến 1946, không có gì quý hơn độc lập tự do
1966.