YUNIT 2 balita. Mula sa mga materyal na 1. ANG PANANALIKSIK AT ANG Teknolohiya na inilaan upang maabot ng nakaimprenta sa papel, na madalas ay KOMUNIKASYON SA ATING BUHAY. impormasyon ng madla. may kopyang elektroniko. Mula sa iba pang batis KOMUNIKASYON PAGPROSESI NG IMPORMASYON, PARA SA KOMUNIKASYON proseso ng pagpapalitan ng 2. SEKUNDARYANG BATIS – pahayag ng impormasyon na kadalasan na ginagawa interpretasyon, opinion at kritisismo mula sa pamamagitan ng karaniwang sistema sa indibidwal, grupo o institusyon na hindi 2. MGA PANIMULANG KONSIDERASYON ng mga simbolo. direktang nakaranas naka obserba o PANANALIKSIK nagsaliksik sa isang paksa o penomeno. Webster Isang maingat ata detelyadong pag- Halimbawa ng sekundaryang batis: ang akto ng pagpapahayag ng ideya sa aaral sa isang tiyak na problema, pag- pamamagitan ng pasalita o pasulat na ilang artikulo sa dyaryo at magasin aalala, o isyu gamit ang pamamaraang paraan. kagaya ng editoryal kuro-kurong pang-agham. tudling, SITWASYONG PANG-KOMUNIKASYON sulat sa patnugot, at tsismis o tsika. ginagamit sa pakikipag-ugnayan, encyclopedia 3. MULAAN NG IMPORMASYON pakikisalamuha, at pakikipag talastasan teksbuk sa kapuwa ang mga kaalamang MGA BATIS NG IMPORMASYON manwal at gabay na aklat natutuhan natin mula sa pag-oobserba diksyonaryo 1. PRIMARYANG BATIS – orihinal na pahayag, at pagsusuri sa lipunan. komentaryo obserbasyon at teksto na direktang nagmula sanaysay FAKE NEWS sa isang indibidwal, grupo o institusyon na sipi mula sa orihinal na hayag sa nakaranas, nakaobserba o nakapagsiyasat Tumuyukoy sa sadyang hindi totoo na o teksto ng isang paksa o phenomena. mga kwenyo na naglalaman ng ilang abstrak katotohanan, ngunit hindi ganap na Halimbawa ng primaryang batis: mga kagamitan sa pagtuturo kagaya tumpak. ng powerpoint presentation Mula sa harapang ugnayan sa kapuwa sabi-sabi PANGUNAHING SALIK NG KAALAMAN tao 3. KAPUWA TAO BILANG BATIS NG 1. Kakulangan sa impormasyon IMPORMASYON Pagtatanong-tanong 2. Kapaligiran 1. HARAPANG UGNAYAN SA KAPUWA- Pakikipagkuwentuhan 3. Media TAO – sinasadya, tinatanong at Panayam o interbyu kinakausap ng mananaliksik ang mga MASS MEDIA / PANGMADLANG MIDYA Pormal, impormal, o semi-estrukturado indibidwal o grupo na direktang ng talakayan nakakaranas ng penomenong ii. Semi-ekstruktadong mananaliksik sa tagapagbatid sinasaliksik. interbyu upang sila ay magkakilala. 2. MEDIADONG UGNAYAN – maari tayong iii. Di-ekstruktadong h. Pakikipanuluyan – makakalap ng impormasyon mula sa interbyu nakikisalamuha sa tao at kapuwa-tao sa pamamagitan ng ICT. c. Focus group discussion (FGD) – nakikisangkot sa ilan sa kanilang semi-ekstruktadong talakayan mga aktibidad. 4. MIDYA BILANG BATIS NG IMPORMASYON na binubuo ng tagapagpadaloy i. Pagbabahay-bahay – di- Kailangan ding pag-isipang Mabuti ang na kadalasang mananaliksik at ekstruktado at impormal na kalakasan, kahinaan at kaangkupan nito anim na hanggang sampung usapan ng mananaliksik at para sa binubuong pahayag ng kalahok. tagapagbatid hinggil sa isa o kaalaman. d. Pakikisangkot habang pakapa- higit pang paksa kung saan ang kapa – isang explorasyon hinggil mananaliksik ay walang sa isang paksa sa konteksto ng ginagamit na tiyak na mga 4. PAGLUBOG SA MGA IMPORMASYON pamumuhay ng mga tao sa tanong at hindi niya pinipilit TAMBALAN NG PANGANGALAP AT PAGBABASA isang komunidad gamit ang mga igaya ang daloy sa isang NG IMPORMASYON katutubong pamamaraan ng direksiyon. pagkuha ng datos. j. Pagmamasid-masid – pag- 1. PANGANGALAP NG IMPORMASYON i. Pagmamasid oobserba gamit ang mata, ilong, MULA SA KAPWA-TAO ii. Pagtatanong-tanong taynga at pandama sa tao, mayamang batis ng impormasyon dahil iii. Pagsubok Lipunan at kapaligiran. marami silang maaaring masabi batay iv. Pagdalaw i. Ganap na tagamasid sa kanilang karanasan. v. Pakikilahok ii. Ganap na kalahok vi. Pakikisangkot iii. Tagamasid bilang 2. SIKOLOHIYANG PILIPINO NA e. Pagtatanong-tanong – (gets kalahok PAMAMARAAN niyo na to ) iv. Kalahok bilang a. Eksperimento – ginagamitan ng f. Pakikipag-kwentuhan – isang tagamasid laboratory upang tuklasin ang di-ekstruktado at impormal na kadalisayan at katotohanang MGA INSTRUMENTONG KARANIWANG usapan ng mananaliksik at bunga ng mga datos na nakalap GINAGAMIT SA PAGKALAP NG DATOS MULA SA tagapagbatid hinggil sa isa o para sa isang mahalagang KAPWA-TAO higit pang paksa kung saan ang problema at paksa. mananaliksik ay walang a. Talatanungan at gabay na katanungan b. Interbyu – interaksiyon sa ginagamit na tiyak na mga pagsusulit o eksaminasyon pagitan ng mananaliksik bilang tanong at hindi niya pinipilit b. Talaan sa fieldwork tagapag tanong at tagapakinig, igaya ang daloy sa isang c. Rekorder at tagapagbatid na siyang direksyon. tagabahagi ng impormasyon. g. Pagdalaw-dalaw – pagpunta IBA’T IBANG PARAAN NG PANGANGALAP NG i. Ekstruktadong interbyu punta at pakikipag usap ng IMPORMASYON 1. Pangangalap ng impormasyon galing sa - Sa bahaging ito, kailangan ng depekto na maaaring makatotohanan o haka- mga aklatan pagpasyahan o iorganisa ng haka. 2. Pangangalap ng impormasyon mula sa mananaliksik ang pangunahing tema at 2. UMPUKAN – usapan, katuwaan, at iba pa sa online na material karapatang ddetalye na lalamanin ng malapitang salamuhaan. kaniyang pahayag ng kaalaman. - Impormal na paglalapit ng tatlo o higit 5. PAGSUSURI NG DATOS YUNIT 3 pang tao na magkakakilala para mag- usap na magkakaharap. PAGSUSURI - isinasagawa pagkatapos 1. TSISMISAN mangalap at magbasa ng mga katunayang - Istoryahan ng buhay-buhay ng mga SALAMYAAN – isang halimbawa ng impormasyon at datos para sa binubuong kababayan. tradisyon kung saan tampok ang umpukan. pahayag ng kaalaman. TATLONG URI NG PINAGMULAN NG - Ibang tawag sa umpukan PAG-UUGNAY-UGNAY NG TSISMIS IMPORMASYON 3. TALAKAYAN – masinsinang palitan at a. Obserbasyon ng unang tao o grupong talaban ng kaalaman nakakita o nakarinig sa itsinitsismis. PAGBUBUOD NG IMPORMASYON - pagpapalitan ng odeya sa pagitan ng b. Imbentong pahayag ng isang dalawa, o higit pang kalahok na naglalayong makapanirang-puri sa nakatuon sa tukoy na paksa. GABAY NA DAPAT ANTABAYANAN SA kapuwa. - Isang paraan upang ang katotohanan ay PAGBUBUOD NG IMPORMASYON c. Pabrikadong teksto ng nagmamanipula mapatunayan at mapanatili sa o nanlilinang sa isang grupo o sa madla. pamamagitan ng mga katanggap- 1. Basahin ng Mabuti an teksto bago INTRIGA – isang uri ng tsismis na nakasisira sa tanggap na basehan at katibayan. tukuyin ang mga susing salita na gagamitin sa pagbuod. reputasyon o pagkakaiibgan. 2. Kahingian sa ilang uri ng material na TSISMIS – CHIMES angkop sa element at ekstraktura ng DALAWANG URI NG TALAKAYAN buod GOSSIPER – tumutukoy sa tao na mahilig a. PORMAL NA TALAKAYAN – karaniwang 3. Sa pagbubuod ng teksto mula sa makipag kwentuhan o magkalat ng sikreto ng nagaganap sa mga itinakdang panayam, talakayan, at iba pang iba. pagpupulong at sa mga palabas sa etnograpikong pamamaraan ng TSISMOSA – kilala bilang sinungaling at mapag- telebisyon at programa sa radio kung pangangalap ng datos mabisang paraan imbento ng kwento. saan pinipili ang mga kalahok. o gamitin ang coding. b. IMPORMAL NA TALKAYAN – madalas 4. Iwasan ang mapanlahat na pahayag SLANDER o LIBELO – isang legal na aksiyon nangyayari sa umpukan, at minsan sa kung kakaunti lang ang bilang ng upang labanan at ipagtanggol ang sarili. tsimisan o di sinasadyang pagkikita kaya kalahok o tinatanong. may posilibidad na hindi lahhat ng LIBELO – isang pampubliko at malisosyong mga PAGBUO NG PAHAYAG NG KAALAMAN paratang sa isang krimen o isang bisyo o kalahok ay mapili. Mangilan-ngilang katangian ng mabuting - Pagpapahiwatigan sa mayamang e. Komunikasyon sa pamamagitan ng pagtatalakay. kalinangan. senyas. – lahat ng kumpas na ginagamit - Pagbabatid ng kahulugan ng mensahe sa halip na salita, bilang at pagbabantas. a. Aksebilidad sa pamamagitan ng samo’t saring bagay b. Hindi palaban maliban sa salita. f. Komunikasyon sa pamamagitan ng c. Baryasyon ng ideya aksiyon. – lahat ng uri ng paggalaw d. Kaisahan at pokus MGA PARAAN NG PAGGAMIT NG MGA SENSYAS NA DI-BERBAL g. Komunikasyon sa pmamagitan ng 4. PAGBAHAY-BAHAY – pakikipag-kapuwa sa A. Ang mga sensyas na di- berbal ay obheto. kaniyang tahana’t kaligiran. kapupunan ng komunikasyong berabal. - Pagdalaw o pagpunta ng isang tao o B. Ang mga senyas na di-berbal ay - Lahat ng sadya at hindi sadyang gruupo sa mga bhay sa isang maaaring gamitin sa halip na wika. pagpapakita ng mga obheto tulad ng pamayanan para maghatid ng C. Maaaring pabulaanan ng mga senyas na mga alahas, damit, aklat, disenyo ng mahalgang impormaasyon. di-berbal ang isinasaad na wika. bahay at iba pa. - Mainam na paraan para pag usapan ang D. Upang ayusin ang daloy ng sensitibbong isyu sa isang pamayanan. komunikasyon. 7. MGA EKSPRESYONG LOKAL - Tanda ng matingkad, masigla at makulay 5. PULONG- BAYAN – marubdob na usapang MGA URI NG KOMUNIKASYONG DI-BERBAL na ugnaya’t kuwentuhan. pampamayanan. a. Komunikason sa pamamagitan ng - Salita o pariralang nasasambit ng mga - Pagtitipon ng isang grupo ng mga paghipo. – paghawak, nararanasan Pilipino dahil sa bugso ng damdamin. mamamayan sa itinakdang oras at lunan upang pag-usapan nanf masinsinan at simula sanggol. PARALENGGUWAHE – diin, lakas o tinig ng pagdesisyonan kung maaari ang mga boses, bilis o hina ng pagkakasabi ng isang isyu, kabahalaan, problema, programa b. Komunikasyon sa pamamagitan ng kataga o salita. at iba pang usaping pangpamayanan. espasyo/proksemika. – ugnayan ng tao na makikita sa distansya o espasyo. NAGPAPATAWAG NG PULONG-BAYAN a. Halal na lider b. Bokal c. Komunikasyon sa pamamagitan ng c. Konsehal oras. d. Punong-bayan a. Pormal e. Gobernador b. Impormal f. Kongresman c. Tekikal/siyentipiko g. Senador d. Sikolohikal d. Komunikasyon sa pamamagitan ng 6. KOMUNIKASYONG DI-BERBAL katahimikan. – hindi pagkibo