✍🏻

zadanie
notatki

Powtórka

Column 1 zadanie

Zadania, do wykonania
Proszę, o przygotowanie się z następujących kwestii:

1. Żywienie: omówić wpływ żywienia na rozwój człowieka. Wymienić

podstawowe grupy składników pokarmowych i ich funkcje. Wady w
żywieniu o charakterze ilościowym i jakościowym. Skutki zdrowotne
występujących wad w żywieniu. Ustalić związek między żywieniem a
dyspozycją do nauki.

2. Aktywność fizyczna: funkcje w różnych okresach życia, zmiany w

aktywności fizycznej, zalecany poziom aktywności fizycznej, przyczyny i
skutki niedostatku aktywności fizycznej u dzieci i młodzieży.

podstawowe grupy składników pokarmowych i ich funkcje

Białka - związki chemiczne zbudowane z aminokwasów endo i
egzogennych. Budują one nasze mięsnie, narządy, hormony, enzymy, ciała
odpornościowe.
Człowiek dorosły potrzebuje od 0,4 do 1,2 g białka na 1 kg ciężaru ciała. U
dzieci i młodzieży zapotrzebowanie zwiększa się znacznie (dwu-,
trzykrotnie), gdyż w okresie wzrostu i rozwoju białko zużywane jest również
do budowy nowych komórek i tkanek. Zapotrzebowanie na białko wzrasta
również u kobiet w okresie ciąży i karmienia piersią, gdyż pewna część
białka zostaje zużyta na rozwój płodu i wytworzenie mleka. Głównym
źródłem białka pochodzenia zwierzęcego są: mięso, ryby, sery i mleko, zaś
źródłem białka pochodzenia roślinnego głównie nasiona roślin
strączkowych.

zadanie 1
 węglowodany - są to cukry proste i złożone. Zaliczmy do nich także
błonnik, który działa mechanicznie na ścianki jelit wpływając dodatnio na
przesuwanie się pokarmu i przyczyniając się do wytworzenia odpowiedniej
konsystencji treści pokarmowej w jelitach.
Źródłem węglowodanów w naszym pożywieniu są przede wszystkim
ziemniaki, przetwory zbożowe i cukier. Dzienne zapotrzebowanie człowieka
na węglowodany wynosi przeciętnie około 450 g i zależy w dużym stopniu
od naszej aktywności fizycznej.

Tłuszcze są składnikami o najwyższej wartości kalorycznej. Najcenniejsze

biologicznie są tłuszcze zwierzęce (zwłaszcza masło),gdyż zawierają one
witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (np. A, D, E). Przeciętnie przyjmuje
się, że dzienne spożycie tłuszczu powinno wynosić 70 do 120 g. Pożądane
jest, aby w pożywieniu człowieka występowały zarówno tłuszcze
pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, te ostatnie bowiem zawierają
większe ilości tzw. nienasyconych kwasów tłuszczowych (linolowy,
linolenowy i archaidowy), koniecznych do normalnego przebiegu procesów
życiowych. Ich brak może powodować poważne schorzenia, m.in. choroby
skóry i włosów.

Witaminy - są to złożone związki chemiczne, bardzo potrzebne ludzkiemu,

których nie możemy wyprodukować samemu (oprócz d3)

zadanie 2
 Mikroelementy i makroelementy -

zadanie 3
 Na przykład brak witaminy D prowadzi do krzywicy (kości są miękkie), która
może spowodować nieodwracalne uszkodzenia. Zbyt duża dawka witamin
również nie jest obojętna dla zdrowia. Dotyczy to zwłaszcza tych witamin,
które organizm odkłada w większych ilościach. Na przykład nadmierne
spożywanie witaminy A może prowadzić do zgonu. Najpierw pojawia się

zadanie 4
 bolesna opuchlizn, wysypka i wypadają włosy, potem powiększa się
wątroba i śledziona. Przedawkowanie pierwiastków śladowych występuje
raczej rzadko, ponieważ organizm pozbywa się zbędnych ilości. Jednakże
nadmiar soli – połączenia pierwiastków sodu i chloru – może być
niebezpieczny dla osób z nadciśnieniem, ponieważ stanowi zbyt duże
obciążenie dla serca.

wady w żywieniu o charakterze ilościowym i jakościowym

Do najważniejszych wad w żywieniu o charakterze jakościowym należą:

niskie upowszechnianie karmienia piersią dzieci w pierwszym roku

życia;

nieregularne spożywanie posiłków;

zjadanie ich w pośpiechu i stanach dyskomfortu emocjonalnego;

niewłaściwa temperatura zjadanych potraw;

spożywanie żywności zanieczyszczonej substancjami szkodliwymi dla

zdrowia bądź zakażonej patogenami.

Nad konsumpcja sprowadza się do spożywania większej ilości pożywienia

aniżeli wynika to z fizjologicznego zapotrzebowania organizmu. Dotyczy to
szczególnie

zbyt dużej ilości energii pobieranej z pożywieniem,

zbyt wysokiej ilości zawartej w pożywieniu energii pochodzącej z

tłuszczów;

nadmiaru tłuszczów zwierzęcych o wysokiej ilości tłuszczów

nasyconych, przy zbyt niskiej ilości w racjach pokarmowych tłuszczów
roślinnych, zawierających jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe.

wpływ żywienia na rozwój człowieka

Pokrycie zapotrzebowania kalorycznego nie wystarcza jednak
doprawidłowego funkcjonowania organizmu, musi on otrzymywać w
pokarmachw odpowiednich ilościach i proporcjach inne jeszcze niezbędne
składniki.Należą do nich przede wszystkim białka, tłuszcze, węglowodany,
witaminy iskładniki mineralne, przy czym istotna jest nie tylko ich ilość, ale
także jakość i wzajemne proporcje.

zadanie 5
 Dostarczanie pokarmu jest niezbędne aby organizm ludzki mógł przetrwać
oraz rozwijać się. W organizmie dziecka i nastolatka zachodzą procesy
rozwojowe polegające na nieustanym tworzeniu się komórek i ich
różnicowaniu (przewaga procesów anabolicznych nad katabolicznymi), aby
prawidłowy rozwój był potrzebny organizm musi mieć zapewniony stały
dostęp do pożywienia, które dostarczy odpowiednie substancje odżywcze
do budowy komórek i uzyskania energii. Pełnowartościowe odżywanie
będzie niezbędne aby człowiek zachował prawidłową sprawność fizyczną i
psychiczną. Niedobór pożywiania lub źle zbilansowana dieta będą
przyczyniać się do zmian fizjologicznych, zaburzeń rozwoju czy
pogorszenia samopoczucia.

Już od pierwszych chwil życia dziecka dla dalszego progresywnego tempa

rozwoju niezbędne jest przyjmowanie składników pokarmowych.
Najlepszym źródłem pożywienia jest wówczas mleko matki, bowiem
zawiera w sobie najkorzystniejsze składniki odżywcze gwarantujące
naturalny rozwój ustroju. Skład mleka matki jest najodpowiedniejszy
zarówno pod względem jakościowym jak i ilościowym.

Do 5 miesiąca życia dziecka mleko matki jest dla niego podstawowym

pokarmem, nie wymagającym uzupełniania go innymi produktami [1]. Od 4
miesiąca życia można wprowadzać soki z owoców i warzyw, które są
źródłem witamin i składników mineralnych. Począwszy od 5 miesiąca
stopniowo do diety dziecka wprowadza się produkty poza mleczne. W
pierwszej kolejności dieta dziecka wzbogacana jest w produkty zbożowe
bezglutenowe, które dzięki większej wartości energetycznej zwiększają
uczucie sytości. Posiłki wprowadzane w 5 miesiącu życia to różnego
rodzaju przeciery owocowe, papki z jarzyn, zupki jarzynowe [2, 3]. W 6
miesiącu stopniowo wprowadza się mięso, które jest źródłem żelaza, białka
i L-karnityny. W pierwszej kolejności powinno wprowadzać się mięso białe.
Kolejny miesiąc to czas na wprowadzenie jaja kurzego. Gluten wprowadza
się w 10 miesiącu życia. Wszelkie produkty wywołujące alergię – jak:
cytrusy, poziomki, truskawki – można wprowadzić po ukończeniu 12
miesiąca życia [3].
Starsze dzieci w wieku od 1 do 3 roku życia wymagają mniejszego
zapotrzebowania energetycznego. Energia wykorzystywana przy wzroście
jest znacznie mniejsza niż u niemowląt [4]. Żywienie dzieci po pierwszym
roku życia powinno być urozmaicone. Różnorodne posiłki to gwarancja na

zadanie 6
 pokrycie zapotrzebowania na składniki odżywcze. Odpowiednia dieta
gwarantuje dostarczenie wszystkich składników odżywczych. Należy
wystrzegać w diecie produktów wysoko przetworzonych, gdyż są to
potrawy składające się ze sztucznych dodatków, dużej ilości soli i cukru
Wiek przedszkolny to czas intensywnego rozwoju dziecka. W tym okresie
dzieci powinny przyjmować 4–5 posiłków dziennie. W diecie należy wziąć
pod uwagę produkty z wszystkich podstawowych grup, co daje największą
gwarancję na pokrycie zapotrzebowania na
składniki odżywcze.

Mleko jest podstawowym źródłem wapnia a poza nim powinny być również
inne przetwory mleczne, takie jak jogurty, sery, twarogi. Źródłem białka i
żelaza powinny być: chude mięso, drób i ryby.
Kolejnym etapem w żywieniu dzieci jest rozpoczęcie nauki w szkole. Wiąże
się to
ze zmianami w stylu życia a tym samym w sposobie żywienia. Młodzież w
wieku szkolnym powinna już jadać według tak zwanej Piramidy Zdrowia,
która wskazuje jakie produkty i w jakiej ilości powinny znaleźć się w
codziennej diecie, aby zagwarantować dostarczenie wszystkich
potrzebnych składników

Okres dojrzewania
u dziewcząt przypada na lata 10-12, a u chłopców 12-14. Czas ten to czas
wielu zmian – zarówno w budowie ciała jak i psychice. Dziewczęta w tym
czasie nabywają tkankę
tłuszczową, co u wielu z nich jest powodem mniejszej akceptacji siebie.
Stąd też występuje u nich chęć zgubienia „kilku” kilogramów i obserwuje
się u nich sięganie po różnego rodzaju diety i środki odchudzające. U
chłopców natomiast zwiększa się udział beztłuszczowej masy ciała i
objętości krwi. Przy wysokiej pracy hormonów w tym czasie zarówno u
chłopców jak i dziewcząt wzrasta zapotrzebowanie na składniki odżywcze.
Deficyty składników odżywczych w tym okresie spowodować może
zatrzymanie wzrostu, osłabienia przemiany materii, a u dziewcząt także do
zaburzeń menstruacyjnych.
Młodzi ludzie w tym wieku często nie akceptują swojego wyglądu, a
zachodzące w tym czasie zmiany psychiczne powodują zaburzenia
emocjonalne, które mogą doprowadzić do takich chorób jak anoreksja,
bulimia, otyłość

skutki zdrowotne występujących wad żywieniu

zadanie 7
 skutki zdrowotne nad żywienia

miażdżycy, a na jej podłożu choroby niedokrwiennej serca, zawału

mięśnia serca, nadciśnienia oraz udarów;

otyłości;

cukrzycy;

niektórych rodzajów nowotworów,

próchnicy zębów.

Również nie mniej liczne są wady w żywieniu na tle zbyt niskiej zawartości
niektórych składników w pożywieniu. Należy tu wymienić zbyt niska ilość:

jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, przy zbyt dużej

ilości tłuszczów nasyconych, głównie wśród osób dorosłych,

błonnika pokarmowego,

jodu, żelaza, wapnia,

niektórych witamin, głównie C,

energii i białka w racjach pokarmowych głównie dzieci ze środowisk

społecznie zaniedbanych.

Skutki zdrowotne niedoborów pokarmowych to m.in.:

wole endemiczne występujące głównie w woj. Polski Południowej;

częste występowanie przewlekłych zaparć,

niedokrwistość z niedoboru żelaza, szczególnie w populacji dzieci i

młodzieży oraz kobiet ciężarnych;

osteoporoza, głównie u kobiet w okresie menopauzy;

subkliniczne stany niedoboru witamin;

opóźnienie rozwoju fizycznego i dojrzewania fizjologicznego, głównie

dzieci ze środowiska wiejskiego.

zmiejszona odporność, apatatia, brak koncentracji - niedoirzywienein

przekarmianie - nadmierna otyłość, trwały ślad na całe zycie

zadanie 8
 stosowanie żywienia jako nagroda- wpływ na ośrodek nagrody

związek między żywieniem a dyspozycją do nauki

Nieprawidłowe żywienie zazwyczaj powoduje niedorozwój fizyczny oraz
słabszy rozwój mózgu- mniejsze jego wymiary, mniejszą liczbę neuronów i
połączeń synaptycznych, obniżając wydolność umysłową, możliwość
zapamiętywania i uczenia się.

Wśród przyczyn powodujących zaburzenia w rozwoju- upośledzenie

umysłowe, szczególnie znaczącą rolę odgrywają niedożywienie i
nieprawidłowe żywienie niemowląt (brak podaży pełnowartościowych
białek i witamin).

Niedożywienie jest przyczyną uszkodzenia c.u.n. (za względu na

niedostarczanie materiału budulcowego i energetycznego). Niedożywienie
w okresie wzrostu tkanki nerwowej, powiększana rozmiarów komórek
wpływa na ostateczną ich wielkość. Największa wrażliwość mózgu na
niedobory żywieniowe ma miejsce w okresie jego intensywnego rozwoju, tj.
w pierwszym półroczu życia. Nawet niewielki, lecz występujący w tym
okresie i dłużej trwający, stopień niedożywienia może prowadzić do
trwałych zmian i odchyleń w rozwoju włącznie z upośledzeniem
umysłowym.

niedpożywonien- wpływa na koncentracje, spadek glukozy - zaburzenie

pracy możcgu

zbyt wysoki poziomi cukrów - opbumieranie neuronów

b6b12b1 -moptynalne dzilanie oun, wytwaarznmie neuroprzekaźnikoó

omega 3- koncentracja
za duzo glukozy - nadmiar energii, impulsywność,m rozkojarzenie

niedozywoneei - obniżenie aktywności ficzycznej - uczocie mzec znia

senność, trudności w zapoamiętywaniu, brak koncentrcji, utrata masy ciała,
problemy w rozwoju, osłąbienei, większe ryzyko chorówb wirusowych

zadanie 9
 zalecenia S. Bergera 6+1 "U"

urozmaicenie - piramida zdrowego żywiania

umiarkpowanie - uzucie likkiego niedosytu

uregulowanie - regulatrność posiłków o stałych porach dnia
umiehjetnoąśśc przygotownia - odpowiednie przechowywanie, np nie
każdy olej może być smazony, walory smakowe, zapachowe
uprawianie aktywności fizycznej - równowaga m iędzy podaża a
wydatkowaniem ernergii - zapewnia stałą masę ciała

unikanie - unikanie tłuszczów pochodzenia zwirzęcego, alkoholu, słoycze,

uśmiech xD - uniaknie pośpiechu, celebrowanie posiłku, spokój,

4x4x4 4 posiłki, co 4 godizny

funkcje aktywności fizycznej w różnych okresach życia

Jaki jest wpływ aktywności fizycznej na rozwój dzieci

i młodzieży?

1. Stymuluje wzrost ciała przez nacisk na chrząstkę stawową. Warto

podkreślić, że nacisk ten powinien być związany z wykorzystaniem
własnego ciężaru ciała, ponieważ zbyt duży ciężar hamuje ten
proces.Dlatego ćwiczenia z wykorzystaniem ciężaru zewnętrznego są
przeciwwskazane dla dzieci i młodzieży.

2. Sprzyja harmonijnemu rozwojowi układu ruchu (kości, mięśni, stawów),

układu sercowo-naczyniowego (serce, płuca), właściwej koordynacji
ciała i kontroli ruchu.

zadanie 10
 3. Pozwala utrzymać właściwą masę ciała, w połączeniu z odpowiednimi
nawykami żywieniowymi.

4. Umożliwia rozwój cech motorycznych (m.in.: szybkość, zwinność,

gibkość). Umiejętności ruchowe pozwalają dzieciom radzić sobie
w życiu codziennym, np. unikać zagrożeń.

5. Umożliwia poznanie środowiska, zjawisk, sytuacji czy przedmiotów. Dla

małego dziecka jest to najbliższe otoczenie - na początku jest to dom,
place zabaw, okolice domu, następnie dziecko stopniowo eksploruje
dalsze miejsca.

6. Wspomaga rozwój społeczny, rozwija budowanie relacje z innymi, uczy

współpracy, negocjacji, a także samokontroli.

7. Odgrywa ważny czynnik w rozwoju społecznym, dziecko uczy się

pokonywać trudności, znosić porażki, cieszyć sukcesami swoimi
i kolegów.

8. Przystosowuje organizm na różne bodźce - dźwięk, światło,

temperaturę - np. sporty zimowe. Wszystkie te czynniki wpływają na
wzmocnienie organizmu dziecka.

9. Kompensuje niekorzystny wpływ współczesnego życia, które jest

związane z długim przebywaniem w pozycji siedzącej, m.in: w szkole,
podczas odrabiania lekcji, gry na urządzeniach elektronicznych czy
oglądania telewizji.

10. Pozwala rozładować napięcie emocjonalne - dzięki aktywności

fizycznej dzieci i młodzież mo

11. Zapobiega wystąpieniu wielu chorób, określanych jako

cywilizacyjne: nadciśnienie, cukrzyca, otyłość, wady
postawy, osteoporoza. Aktywność fizyczna dzieci i młodzieży sprzyja
zwiększaniu masy kostnej, gdzie 80 proc. szczytowej masy kostnej
młody organizm osiąga około 18 r.ż.

12. Pomaga w leczeniu już występujących schorzeń, oprócz wyżej

wymienionych warto tu wspomnieć o chorobach układu oddechowego
m.in. astmie.

13. Zróżnicowana aktywność fizyczna jest dobrym sposobem na poznanie

wielu dyscyplin sportowych - być może w przyszłości będzie to

zadanie 11
 decydowało o wyborze zawodu, hobby, utrzymaniu relacji
z przyjaciółmi.

who zaleca dla osob dorosłych 150-300 minut o umiarkowanej

intensywności areaobowe
dla dzieci imłodzież - 1h dziennie o umiarkowanej intensywności

6tyś minimlana ilośćkroków

funkcja stymulacyjna dla mięscni -ich rozrost i wzmocninie, mineralizacja

kości, zwiększa się ich masa i
poprawia się układ krązenia - szybsza akcja sreca i krażenia krwii

ziweksza się objętość płóc

dzieckop poznaje otaczający swiat , rozwija koncentracje i uwagę

1. stymulackja rozwoju

2. adaptacja do rózżnorodnych bodzcó

3. kompensacja nekorzystnych zjawisk - zbyt mala ilosc ruchu przez

szkole i telefon

4. zapobvieganie zaburzeniem wagi, ukladu krązenia

5. terapoia zaburzen otyulosci,a stmny

zmiany w aktywności fizycznej (?)

Okres wczesnego dzieciństwa (od urodzenia do około 6 r.ż.)

zadanie 12
 Jest to czas najszybszego rozwoju motorycznego i największej ruchliwości
dziecka. Małe dzieci (noworodki, niemowlęta), które jeszcze nie chodzą
muszą mieć zapewnioną przestrzeń, która nie będzie krępowała ruchów
nóżek, rączek i pozwoli na bezpieczne obroty, raczkowanie, siadanie,
odpychanie, podciąganie oraz chwytanie różnych przedmiotów.
W tym wypadku istotne jest, aby dziecko przebywało w pozycji zgodnej,
z jego aktualnym ruchowym rozwojem. Zbyt wczesna pionizacja nie jest
wskazana. Niepotrzebnie obciążamy jeszcze nie gotowe na to stawy
krzyżowo-biodrowe, biodrowe kręgosłupa, jednocześnie ograniczając
możliwości ruchowe dziecka.

W pewnym momencie rodzice stoją przed pokusą pomagania swojej

pociesze, np. korzystając z chodzików, tym samym myśląc, że zapewnią
ruch i szybszą naukę chodzenia - nic bardziej błędnego. Dziecko musi
zdobyć po kolei wszystkie niższe pozycje, aby dojść samodzielnie do
najwyższej - chodzenia, biegania.

Hiperaktywność dziecka
Hiperaktywność w okresie wczesnego dzieciństwa jest związana
z niedojrzałym układem nerwowym, jak również obciążeniem wysiłkowym,
które stymuluje naturalny rozwój motoryki i funkcji zaopatrzenia tlenowego.
Przy tym dziecko ma naturalną zdolność hamowania tej aktywności, np.
przez drzemkę w ciągu dnia, samoregulację poprzez zabawę statyczną np.
układanie klocków, puzzli, rysowanie, „czytanie” książeczek, itp.
Szczególnie zalecane aktywności fizyczne w tym wieku, to zabawy:
w domu, żłobku, przedszkolu, z wykorzystaniem na przykład balonów,
budowanie wieży z pudełek różnej wielkości, tory przeszkód, labirynty,
użycie farb do malowania stopami bądź rękami, budowanie
szałasu. Polecane są także zabawy poza domem, na placach zabawach
możemy znaleźć różnego rodzaju liny, małe ścianki wspinaczkowe,
ruchome podłoża czy drabinki.
Warto skorzystać również ze spacerów na świeżym powietrzu,
z wykorzystaniem sprzętu takiego jak rower, wrotki, rolki, hulajnogi.
Od około 3-4 miesiąca życia rodzice mogą zabrać dziecko na basen. Nie
będzie to oczywiście nauka pływania, ale bardzo ważne jest oswajanie się
z wodą i nauką unoszenia się na niej. W wodzie, mimo pierwszego

zadanie 13
 niepokoju niemowlę szybko uczy się odpowiedniej pracy całego ciała,
rozluźniania mięśni, poznaje jak czuć własne ciało. Pływanie kształtuje
zmysł równowagi, poprawia koordynację ruchową, rozwija zmysł dotyku.
Nie zapominajmy też o sportach zimowych - na początek sanki, ale już 3-4
latek może spróbować swoich sił na nartach, łyżwach. Warto skorzystać
z lekcji u profesjonalnych instruktorów, mają odpowiednie podejście
i kwalifikacje. Ważne, aby każda aktywność ruchowa sprawiała radość
dziecku.

Młodszy wiek szkolny (około 6-12 r.ż.)

Zapotrzebowanie na aktywność fizyczną dzieci w wieku wczesnoszkolnym
i szkolnym jest nadal duże, to tzw. „złoty okres motoryczności”, w którym
pojawia się panowanie nad ruchem i ekonomia.
Dziecko łatwo opanowuje jazdę na rowerze, łyżwach, pływanie. Czerpie
radość z aktywności fizycznej i współzawodnictwa z rówieśnikami. W tym
okresie szczególnie ważna jest aktywność ruchowa, aby równoważyć czas,
jaki dziecko spędza w pozycji siedzącej.

Najlepszą aktywnością będzie codzienna dawka zabawy na podwórku,

w postaci: skakania, biegania, jazdy na rowerze, rolkach, hulajnodze czy
deskorolce. Postawmy na aktywność fizyczną, która rozwija harmonijnie,
zapewni pracę wszystkich mięśni, w różnych kierunkach. Ważne są
również regularne zajęcia nauki pływania, które odciążają i zapewniają
pracę wszystkich mięśni.

U dzieci z wadami postawy warto indywidualnie dobrać aktywność

fizyczną, w porozumieniu z fizjoterapeutą.
Korzystajmy również z placów zabaw, trampolin, z zajęć zorganizowanych
jak: sporty walki, piłka nożna, taniec, gimnastyka sportowa czy ścianki
wspinaczkowe. Są to aktywności zapewniające symetryczną pracę całego
narządu ruchu.

Należy pamiętać, aby dostosować aktywność do potrzeb i fizycznych

możliwości dziecka, tak by sprawiała przyjemność. Dzieci bardzo ruchliwe
będą miały czas dla siebie, co pozwoli później spokojniej podejść do
obowiązków domowych. Odpowiednio dobrane zajęcia mogą też zachęcić
dzieci mniej ruchliwe. Istotne jest podejście i właściwy wybór aktywności
fizycznej, dopasowanej do charakteru i zainteresowań.

zadanie 14
 Ważną rolę odgrywają także zajęcia wychowania fizycznego w szkole,
podczas których można się bawić i jednocześnie rozwijać ruchowo za
pomocą gier, i zabaw z rówieśnikami. Dobrym rozwiązaniem są także
zorganizowane obozy sportowe zarówno letnie i zimowe. To korzystny czas
dla rozwoju ruchowego w grupie, która bardzo mobilizuje szczególnie
w tym wieku.

Oprócz aktywności fizycznej należy w tym okresie zwrócić uwagę, jaką

postawę ciała przybiera dziecko w trakcie odrabiania lekcji, siedzenia
w szkole, podczas gier lektronicznych czy zabawy w pozycji siedzącej.
Do posiłków i odrabiania lekcji bardzo dobrym rozwiązaniem będzie
siedzenie na dużej piłce czy wałku. Daje to możliwość ruchu podczas
siedzenia. Dzieci często nie są w stanie usiedzieć w jednym miejscu. Piłka
pozwala zatrzymać dziecko na dłużej przy biurku, bez garbienia się czy
asymetrycznego siedzenia, dodatkowo aktywuje do pracy mięśnie całego
ciała. Ruch relaksuje, a co za tym idzie dziecko dłużej może skoncentrować
się na wykonywanym zadaniu.
Dla młodszych dzieci piłkę mogą zastąpić nadmuchane zwierzątka. Aby
zapewnić komfort podczas siedzenia piłka musi być odpowiednio dobrana.
Kolana powinny znajdować się trochę poniżej bioder. Nie zapomnijmy
o dopasowaniu blatu biurka.

Okres dojrzewania płciowego (12-18 r.ż.)

W tym okresie następuje zakłócenie rozwoju motorycznego. W wyniku
przyśpieszonego, ale nieharmonijnego wzrostu poszczególnych części
ciała pojawia się niezgrabność ruchowa. Obniżona niechęć do ruchu
obserwowana jest szczególnie u dziewcząt, w okresie pierwszej miesiączki.
Istnieje hipoteza, że jest to naturalny mechanizm obronny związany
z nadmiernym wydatkiem energii, jaki jest związany z rozwojem narządów
rodnych młodej kobiety.

zalecany poziom aktywności fizycznej

Ogólnoświatowe rekomendacje dotyczące niezbędnej, minimalnej
aktywności fizycznej dzieci i młodzieży w wieku 5-17 lat to szerokie
spektrum obejmujące różne aktywności i czynności związane z grami,
zabawami, lokomocją, szkolnymi lekcjami wychowania fizycznego oraz
pozostałymi aktywnościami ruchowymi z rodziną, znajomymi.

zadanie 15
 W celu poprawy wydolności krążeniowo-oddechowej oraz narządu ruchu
wskazana jest codzienna, minimum godzinna aktywność fizyczna
o umiarkowanej i średniej intensywności. Może to być codzienny szybszy
spacer, zajęcia sportowe w szkole, rower.
Co najmniej 3 razy w tygodniu powinno się wykonywać ćwiczenia
wzmacniające mięśnie, poprawiające gibkość, szybkość i siłę mięśni.
Wskazany jest basen, zajęcia sportowe typu taniec, zajęcia
ogólnorozwojowe, piłka nożna, sztuki walki, jogging, szybsza jazda na
rowerze, jazda na rolkach.
Minimalna ilość kroków dziennie dla dzieci i młodzieży jaka jest
rekomendowana to 6000 kroków.

przyczyny i skutki niedostatku aktywności fizycznej u dzieci i młodzieży

Wyniki badań wykonane w ramach międzynarodowych badań nad
zachowaniami zdrowotnymi młodzieży szkolnej HBSC (Health Behaviour in
School-aged Children prowadzone są w Polsce od 1990 r. co 4 lata).
W wynikach z 2006 roku uczestniczyło 41 krajów. Odsetek młodzieży
w Polsce przeznaczającej na aktywność fizyczną, co najmniej 60 minut
codziennie jest bardzo mały, zmniejsza się w raz z wiekiem - u dziewcząt
jest niższy niż u chłopców. Daje to nam 32 miejsce wśród 41 krajów.
Analizowany wskaźnik aktywności fizycznej brał pod uwagę zajęcia
wychowania fizycznego w szkole.

Do najczęstszych przyczyn ograniczonej aktywności

fizycznej dzieci i młodzieży należą:
brak pozytywnych wzorców ze strony osób dorosłych, a zwłaszcza
rodziców,

powszechna dostępność do różnorodnych form transportu

(samochody, windy, ruchome schody), eliminująca lub ograniczająca
przemieszczanie się pieszo; brak ścieżek rowerowych umożliwiających
dzieciom i młodzieży bezpieczną jazdę rowerem,

zmniejszenie poczucia bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania, co

wpływa na ograniczenia w samodzielnym poruszaniu się dzieci
w najbliższym otoczeniu, dowożenie ich do szkoły itd.,

duże koszty uczestnictwa w różnych formach aktywności fizycznej,

przy dużym odsetku rodzin ubogich,

zadanie 16
 duży odsetek uczniów nieuczestniczących systematycznie w zajęciach
wychowania fizycznego.

Jest to poważny problem, ponieważ to w wieku dziecięcym

i młodzieżowym uczymy się różnych form aktywności fizycznej. Znacznie
trudniej jest nauczyć się pewnych aktywności fizycznych w wieku dorosłym
np. pływania, jazdy na rowerze czy na nartach.
Warto, aby rodzice zwrócili uwagę na regularną aktywność dzieci
i młodzieży - spacery, szybkie marsze, jazda na rowerze, rolkach czy
wizyty na basenie. Młodzież szkolna powinna regularnie uczestniczyć
w szkolnych zajęciach sportowych (lekcje wychowania fizycznego, zawody
sportowe, olimpiady szkolne, zajęcia na basenie itp.)

Dla młodzieży atrakcyjne mogą być zajęcia w klubach fitness, takie jak:
pilates, aerobic, tabata, crossfit, joga, stretching, ścianka wspinaczkowa,
badminton lub gry zespołowe. Pamiętajmy przy wyborze sportu, aby było
on symetryczny dla całego ciała (lewa i prawa połowa ciała równo
obciążona), szczególnie w okresie intensywnego wzrostu
u dzieci/młodzieży, gdzie obserwujemy wadę postawy ciała. W razie
wątpliwości warto zasięgnąć opinii specjalisty.

Z młodszymi dziećmi można wybrać się na spacer do parku, lasu, ułożyć

tor przeszkód z patyków, szyszek, omijać go na różne sposoby - wszystko
zależy od kreatywności opiekunów. Może pamiętamy zabawy z naszego
dzieciństwa? Zaproponujmy je dzieciom i wspólnie bawmy się.
Odwiedzajmy place zabaw i boiska przeznaczone do różnych gier
zespołowych. Powstaje ich coraz więcej, są bezpłatne. To tylko od nas
zależy, jak zaplanujemy wspólny czas z dziećmi, rodziną, znajomymi.

skutki braku aktywności

Przede wszystkim zbyt dużą wagę i otyłość. Brak ćwiczeń, zwłaszcza

jeśli towarzyszy mu nieodpowiednia dieta, prowadzi do rozwoju
nadwagi i otyłości. To z kolei zwiększa ryzyko zapadnięcia na
cukrzycę i choroby układu krążenia.

Stagnacja rozwoju psychospołecznego. Badania wykazały, że dzieci,

które nie są aktywne fizycznie, cechuje mniejsza pewność siebie, mają
mniej umiejętności społecznych i osiągają gorsze wyniki w szkole.

zadanie 17
 Nie można również zapomnieć o rozwoju uzależnień. Nowe
technologie potrafią mieć działanie uzależniające, zwłaszcza w
przypadku niedojrzałych dziecięcych umysłów. To ogranicza
prawidłowy rozwój psychologiczny dzieci i może prowadzić do innych
problemów z osobowością lub zachowaniem.

1. Ogólne złe samopoczucie.

2. Nieprawidłowy rozwój psycho-fizyczny.
3. Choroby: nadwaga, miażdżyca, otyłość, bóle serca, choroby układu
krwionośnego etc.
4. Większa podatność na stres, depresję, nałogi.

5. Problemy na starość (choroby układu szkieletowego i mięśniowego)

6. Gorsze wyniki w nauce, słabsza koncentracja.
7. Wady postawy (skolioza, kifoza, lordoza).

Na podstawiedotychczasowych wyników badań naukowych stwierdzono, że

nieprawidłoweżywienie jest przyczyną wielu schorzeń przemiany materii, na
przykładmiażdżycy i otyłości. Wadliwym żywieniem spowodowane są
równieżpróchnica zębów oraz inne schorzenia, których przyczyny
występowania niebyły dotąd znane. Racjonalne żywienie człowieka nabiera
obecnie szczególnegoznaczenia i przywiązuje się doń coraz większą wagę –
zwłaszcza wzapobieganiu schorzeń.

31. Omów wpływ żywienia na rozwój dzieci i młodzieży.

Nieprawidłowe odżywianie się kobiety będącej potencjalną matką, następnie
kobiety w ciąży oraz sposób żywienia niemowlęcia mogą mieć poważne

zadanie 18
 konsekwencje zdrowotne, które mają wpływ na dalsze życie człowieka. Nawet
krótki okres niedożywienia w trakcie rozwoju zarodkowego i płodowego może
zredukować liczbę komórek w tkankach przechodzących właśnie okres
krytyczny, programując organizm na całe życie. Niedożywione dzieci cechuje
opóźnienie rozwoju fizycznego, motorycznego i psychicznego. Mają one
bardzo poważne ograniczone zasoby podskórnej tkanki tłuszczowej, jak też
tkanki mięśniowej, są zwykle niższe w stosunku do swoich rówieśników,
wykazują opóźnione dojrzewanie kośćca oraz dojrzewanie płciowe.
Niedobory poszczególnych składników pokarmowych, jak np. nienasyconych
kwasów tłuszczowych, żelaza, jodu, kwasu foliowego, powodują bądź
nieodwracalne wady układu nerwowego, bądź prowadzą do znacznego
pogorszenia jego funkcji. Dzieci niedożywione są apatyczne, łatwo się męczą
psychicznie i fizycznie, wykazują niezdolność do koncentrowania uwagi i
słabsze postępy w nauce.
Niekorzystny wpływ na rozwój i stan zdrowia człowieka mają nie tylko
niedobory żywieniowe, lecz także nadmiar niektórych składników
pokarmowych i zbyt duża ogólna kaloryczność pożywienia. Przekarmianie
dzieci i młodzieży prowadzące do nadmiernej masy ciała może pozostawić
trwały ślad w postaci zwiększenia liczby komórek tkanki tłuszczowej. Osoby
takie wykazują dużą skłonność do ponownej otyłości w dalszym życiu. Otyłość
jest przyczyną zwiększonej umieralności, a także wielu chorób np. niektórych
nowotworów, cukrzycy typu II, chorób okładu krążenia, pęcherzyka
żółciowego, zwyrodnienia stawów, zaburzeń rozrodczych.

niedomiar lub nadmiar kalorii/białek/węglowodanów (ilosćiowe) - nadmiar

tłuszczów zwierzęcych, nadmaieri
jakosćiuowe - zbyt tłuste, zbyt przetwporzone prdukty, zjadanie w pośpiechu,
w dyskomforcie emocjonalnym, niewłasciowa tempereatura potrawy,
nieregularne spożywanie posiłków

niskie upowszechnienie karmienia piersią , nieregulan=rne spożywanie,

zjadanie w pośpiechu, dyskomfort emocjinalny, niewłaściwa temperatura

zadanie 19
 NADKOMPSUMPCJA, nadmiar kwasów nasyconych, niedobór tłuszców
niesnasycocnych

trawienie pokarmu - jama ustna- rozdrobnienie, wymieszanie z śliną,

żołądek - zmieszznie pokarmu z sokiem żoładkowym- kwasy solnby, śluz sole

mineralner, enzymy pepsyna - rozkłąda cżąsteczki białek - ph 1, dzieci
wydzielają poduszczkę - któa scina białkow mleku
jelito ciennkie - sok żolciowy, enzymy, sok z trzustjki, sok jelitowy

wchłąnianie - jelito czcze

watroba - wydziela zółć, regeneruje się, eliminuje skłądniki toksyczne,

wczesnedziecinstwo - hi[peraktywniość - niedpojrzałość ukladu nerwowego,

bmala swiadomość ruchow dpo 6 lat
6-12 duza sponmtaniczność ruchowa , złoty okres motorycznośći - celowosc i
ekonomia ruchów , panowanie nad ciałem , dziecko łatwo opanowuje ruchy
okres dojrzewanoie od 12 do 18 przejściowe zakłucenie rozwoju motorycznego,
zmiana proporcjoi ciala, niezgrabność ruchowa, napięcie mięniowe, m,oze to
powodac t niechec do ruchu, (widoczne u dziewcząt m.in. pfrzez pojawienien
si epierwszej miesiączki)

psby starsze - pragnicz aspadek masy miesniowej ,bniza cisnie tetnicze,

popraxca prace komor serca, wplywa na uklad krązenai, zmiejsza ryzyko
zaswału , zmiejsza ryzyko złamań, zapowbieaganiazwyrodniania stawów

regularny wysilke zwieksza steznie serotonin y, DOPAMINY i noradrenaliny

podczas aktywność fiz zwieksza sie ilość połaćząęń w mozgu - polepsza się
zapamiętywanie,

zadanie 20
zadanie 21