JHON RAINIEL F.

NOGRALES 3RD YEAR BSED FILIPINO-A OCTOBER 29, 2023

GAWAIN I

1. Ilahad ang panitikan sa panahon ng himagsikan. Ano ang ginawa ng mga Pilipino
upang mabigyan ng kalutasan ng mga suliranin nila sa panhong ito.

KASAGUTAN:
Ang panitikan sa panahon ng Himagsikan ay naglalarawan ng mga karanasan,
damdamin, at adhikain ng mga Pilipino noong panahon ng pakikibaka para sa kalayaan.
Ito ay nagsilbing instrumento upang maipahayag ang kanilang mga saloobin at mabuo
ang pambansang kamalayan.

Ang mga Pilipino ay gumamit ng iba't ibang paraan upang malutas ang kanilang mga
suliranin. Una, sila ay nag-organisa ng mga samahan tulad ng Katipunan na
naglalayong wakasan ang pananakop ng mga Kastila. Pangalawa, sila ay gumamit ng
panulat bilang sandata. Maraming mga makata at manunulat ang sumulat ng mga tula,
nobela, at sanaysay na naglalaman ng mga mensahe ng pag-asa, pagkakaisa, at
kalayaan. Halimbawa nito ay ang "Noli Me Tangere" at "El Filibusterismo" ni Dr. Jose
Rizal. Pangatlo, sila ay nagpakita ng matinding tapang at katatagan sa harap ng mga
hamon at pagsubok.

Sa kabuuan, ang panitikan sa panahon ng Himagsikan ay hindi lamang nagpapahayag

ng mga saloobin ng mga Pilipino kundi nagbibigay rin ito ng inspirasyon at pag-asa sa
gitna ng mga pagsubok. Ang mga ginawa ng mga Pilipino noong panahon na iyon ay
patunay ng kanilang katatagan, kagitingan, at pagmamahal sa bayan.

2. Anu ano ang mga katuruan at aral na nainahagi satin ng Katipunan.

KASAGUTAN:

Ang Katipunan, na pinamumunuan ni Andres Bonifacio, ay nagbigay ng maraming

mahahalagang katuruan at aral na hanggang ngayon ay patuloy nating ginagamit at
pinahahalagahan. Narito ang ilan sa mga naiisip kong halimbawa:

 Pagmamahal sa Bayan: Ang Katipunan ay nagturo sa mga Pilipino na mahalin

ang kanilang bayan at ipaglaban ito sa anumang uri ng pananakop o pang-
aabuso.
 Kagitingan at Katapangan: Ang mga miyembro ng Katipunan ay nagpakita ng
matinding kagitingan at katapangan sa harap ng panganib. Ito ay nagturo sa atin
na huwag matakot sa anumang hamon at manindigan para sa ating mga
paniniwala.
  Pagkakaisa: Ang Katipunan ay nagturo sa atin na ang pagkakaisa ay isang
mahalagang sandata sa pakikipaglaban para sa kalayaan. Sa pamamagitan ng
pagkakaisa, mas malaki ang tsansa na magtagumpay sa anumang laban.
 Pagpapahalaga sa Edukasyon: Ang Katipunan ay nagtatag ng mga paaralan
para sa mga Pilipino upang matuto sila ng mga mahahalagang kasanayan at
kaalaman. Ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng edukasyon sa pagbabago ng
lipunan.
 Paggalang sa Karapatan ng Bawat Isa: Ang Katipunan ay nagturo sa atin na
igalang ang karapatan ng bawat isa, anuman ang kanilang kasarian, edad, o
katayuan sa buhay.

Ang mga katuruan at aral na ito ng Katipunan ay patuloy na nagbibigay inspirasyon at

gabay sa atin hanggang sa kasalukuyan.

3. Anu ano ang mga mensahe at naibigay na kahulugan ng mga akda na naisulat ng
mga makata noong panahon ng Amerikano.

KASAGUTAN:

Ang panahon ng Amerikano sa Pilipinas ay nagdulot ng malaking pagbabago sa

panitikan ng bansa. Ang mga makata noong panahon na iyon ay nagamit ang kanilang
mga akda upang ipahayag ang kanilang mga saloobin at karanasan sa ilalim ng bagong
mananakop. Narito ang ilan sa mga mensahe at kahulugan na naibigay ng mga akda
noong panahon na iyon:

 Pag-asa at Pagbabago: Maraming mga akda ang nagpahayag ng pag-asa sa

gitna ng mga pagbabago. Ito ay nagpapakita ng positibong pananaw ng mga
Pilipino sa kabila ng mga hamon.
 Pagpapahalaga sa Kalayaan: Sa kabila ng pagiging malaya mula sa mga Kastila,
maraming mga akda ang patuloy na nagpahayag ng kahalagahan ng kalayaan.
Ito ay nagpapakita ng patuloy na pagnanais ng mga Pilipino na maging ganap na
malaya.
 Kritika sa Kolonyalismo: Maraming mga akda ang nagpahayag ng kritika sa
kolonyalismo at sa mga negatibong epekto nito sa mga Pilipino. Ito ay
nagpapakita ng malalim na pag-unawa ng mga Pilipino sa kanilang sitwasyon.
 Pagpapahalaga sa Sariling Kultura: Sa kabila ng pagiging malakas ng
impluwensya ng Amerikano, maraming mga akda ang nagpahayag ng
pagpapahalaga sa sariling kultura. Ito ay nagpapakita ng matatag na
pagkakakilanlan ng mga Pilipino.
 Pagsusumikap at Pagpupunyagi: Maraming mga akda ang nagpahayag ng
pagsusumikap at pagpupunyagi ng mga Pilipino sa kabila ng mga pagsubok. Ito
ay nagpapakita ng katatagan at determinasyon ng mga Pilipino.
 Ang mga mensahe at kahulugan na ito ay nagpapakita ng malalim na pag-unawa at
pagpapahalaga ng mga Pilipino sa kanilang kasaysayan at kultura.

4. Magbigay ang mga isinulat na akda ng mga mahusay na manunulat na sina

Florentino Lope K Santos at Hernandez sa panahon ng mga Amerikano

KASAGUTAN:

Si Florentino Lope K. Santos ay isang kilalang manunulat noong panahon ng mga

Amerikano. Isa sa kanyang mga kilalang akda ay ang "Banaag at Sikat," na isang
nobela na naglalarawan sa mga suliranin ng mga manggagawa at magsasaka sa
Pilipinas noong panahon na iyon. Ang nobela ay nagpapakita rin ng kanyang mga
pananaw hinggil sa sosyalismo, anarkismo, at kapitalismo.

Si Amado V. Hernandez naman ay isa pang mahusay na manunulat noong panahon

ng mga Amerikano. Kilala siya sa kanyang mga tula at nobela na naglalarawan sa mga
karanasan ng mga manggagawa. Isa sa kanyang mga kilalang akda ay ang "Mga Ibong
Mandaragit," na isang nobela na naglalarawan sa mga suliranin ng mga manggagawa
sa isang minahan. Ang nobela ay nagpapakita rin ng kanyang mga pananaw hinggil sa
sosyalismo at sa kanyang kritika sa kolonyalismo.

Ang mga akda nina Santos at Hernandez ay nagpapakita ng kanilang malalim na pag-
unawa sa mga suliranin ng mga Pilipino noong panahon ng mga Amerikano. Sila ay
nagamit ang kanilang mga akda upang ipahayag ang kanilang mga saloobin at
karanasan, at upang magbigay ng inspirasyon at pag-asa sa kanilang mga
mambabasa.

5. Sa panahon ng Hapones paano nila ibinahagi ang kanilang mga akda sa sa ating
bansa.

KASAGUTAN:

Noong panahon ng Hapon, ang mga manunulat sa Pilipinas ay nagpatuloy sa paglikha

ng mga akda na nagpapahayag ng kanilang mga saloobin at karanasan sa ilalim ng
pananakop ng mga Hapon. Sa kabila ng mga paghihigpit at sensura, nagawa pa rin
nilang ibahagi ang kanilang mga akda sa iba't ibang paraan.
  Liham at Diaryo: Ang ibang mga manunulat ay nagbahagi ng kanilang mga akda
sa pamamagitan ng mga liham at diaryo. Sa kabila ng sensura, nagawa pa rin
nilang ilahad ang kanilang mga saloobin at karanasan sa mga mambabasa.
 Mga Tula at Kanta: Ang ibang mga manunulat ay gumawa ng mga tula at kanta
na nagpapahayag ng kanilang mga saloobin at karanasan. Ang mga ito ay
madalas na ibinabahagi sa mga pagtitipon o sa mga okasyon.
 Mga Nobela at Maikling Kuwento: Ang ibang mga manunulat ay gumawa ng mga
nobela at maikling kuwento na naglalarawan sa mga karanasan ng mga Pilipino
noong panahon ng Hapon. Ang mga ito ay madalas na ibinabahagi sa mga
pahayagan o sa mga libro.
 Mga Dula: Ang ibang mga manunulat ay gumawa ng mga dula na nagpapahayag
ng kanilang mga saloobin at karanasan. Ang mga ito ay madalas na itinatanghal
sa mga teatro o sa mga pampublikong lugar.

Sa kabuuan, ang mga manunulat noong panahon ng Hapon ay nagpatuloy sa paglikha

ng mga akda na nagpapahayag ng kanilang mga saloobin at karanasan, at nagamit nila
ang iba't ibang paraan upang ibahagi ang mga ito sa mga mambabasa.

JHON RAINIEL F. NOGRALES 3RD YEAR BSED FILIPINO-A NOVEMBER 5, 2023

GAWAIN II
1. Magbigay ng mga Panama tungkol sa sitwasyonng mga akda natin noong panahon
ng Liberasyon O Paglaya at Aktibismo

KASAGUTAN:

Noong panahon ng Liberasyon o Paglaya, ang mga akda sa Pilipinas ay nagpapahayag

ng malalim na kasiyahan, pag-asa, at optimismo. Ang mga manunulat ay nagbahagi ng
kanilang mga karanasan ng kalayaan at ang kanilang mga pangarap para sa isang mas
maunlad na Pilipinas. Ang mga akda noong panahon na iyon ay nagpapakita ng
malalim na pagmamahal sa bayan at ng matinding pagnanais na makamit ang tunay na
kalayaan at kasarinlan.

Sa kabilang banda, noong panahon ng Aktibismo, ang mga akda sa Pilipinas ay

nagpapahayag ng malalim na kritika sa lipunan at sa pamahalaan. Ang mga manunulat
ay ginamit ang kanilang mga akda upang ipahayag ang kanilang mga saloobin at
karanasan sa ilalim ng isang mapaniil na pamahalaan. Ang mga akda noong panahon
na iyon ay nagpapakita ng matinding pagnanais na makamit ang tunay na katarungan
at demokrasya.

Sa kabuuan, ang mga akda noong panahon ng Liberasyon o Paglaya at Aktibismo ay

nagpapakita ng iba't ibang aspeto ng karanasan ng mga Pilipino. Ang mga ito ay
nagpapakita ng kanilang mga saloobin, pangarap, at pagnanais na makamit ang tunay
na kalayaan, katarungan, at demokrasya.

2. Maglahad ng mga pagayagan na naisama noong panahon ng Liberasyon

KASAGUTAN:

Noong panahon ng Liberasyon, maraming mga pahayagan ang nagbalik-operasyon o

naitatag upang maghatid ng balita at impormasyon sa mga Pilipino. Ang mga
pahayagang ito ay nagsilbing mahalagang instrumento sa pagpapalaganap ng mga
ideya at impormasyon tungkol sa kalayaan at demokrasya. Narito ang ilan sa mga
pahayagang ito:

 Manila Bulletin: Itinatag noong 1900, ang Manila Bulletin (na kilala rin bilang
Bulletin Today) ay isa sa mga pinakamatandang pahayagan sa Pilipinas. Ito ay
nagpatuloy sa paglathala ng mga balita at impormasyon noong panahon ng
Liberasyon.
 The Philippine Star: Itinatag noong 1986, ang The Philippine Star ay isa sa mga
pangunahing pahayagan sa Pilipinas. Ito ay naglathala ng mga balita at
impormasyon tungkol sa kalayaan at demokrasya noong panahon ng
Liberasyon.
  The Manila Times: Itinatag noong 1898, ang The Manila Times ay isa sa mga
pinakamatandang pahayagan sa Pilipinas. Ito ay nagpatuloy sa paglathala ng
mga balita at impormasyon noong panahon ng Liberasyon.
 The Daily Tribune: Itinatag noong 1985, ang The Daily Tribune ay isa sa mga
pangunahing pahayagan sa Pilipinas. Ito ay naglathala ng mga balita at
impormasyon tungkol sa kalayaan at demokrasya noong panahon ng
Liberasyon.

Ang mga pahayagang ito ay nagbigay ng mahalagang kontribusyon sa pagpapalaganap

ng mga ideya at impormasyon tungkol sa kalayaan at demokrasya noong panahon ng
Liberasyon. Sila ay nagsilbing mahalagang instrumento sa pagpapalaganap ng mga
balita at impormasyon sa mga Pilipino.

3. Bakit labis na hinahangaan ang mga manunulat na Pilipino kaysa mga dayuhan na
sya ng nagpayabong at nagpaunlad ng ating Panitikan.

KASAGUTAN:
Ang mga manunulat na Pilipino ay labis na hinahangaan dahil sa kanilang malalim na
pagkaunawa at pagmamahal sa ating kultura, kasaysayan, at mga tradisyon. Sila ay
naglalarawan ng tunay na karanasan, damdamin, at adhikain ng mga Pilipino sa
kanilang mga akda.

 Pagkaunawa sa Kultura: Ang mga manunulat na Pilipino ay may malalim na

pagkaunawa sa ating kultura. Sila ay naglalarawan ng ating mga tradisyon,
paniniwala, at mga gawi sa kanilang mga akda.

 Pagpapahalaga sa Kasaysayan: Ang mga manunulat na Pilipino ay

nagpapahalaga sa ating kasaysayan. Sila ay naglalarawan ng ating mga
karanasan sa ilalim ng iba't ibang pananakop at ang ating pakikibaka para sa
kalayaan at kasarinlan.

 Pagpapakita ng Tunay na Buhay: Ang mga manunulat na Pilipino ay

naglalarawan ng tunay na buhay ng mga Pilipino. Sila ay nagpapakita ng ating
mga hamon, tagumpay, at mga pangarap sa kanilang mga akda.

 Pagpapahayag ng mga Adhikain: Ang mga manunulat na Pilipino ay

nagpapahayag ng ating mga adhikain para sa isang mas maunlad at
makatarungang lipunan. Sila ay nagpapakita ng ating mga pangarap at
pagnanais para sa ating bayan.
Sa kabuuan, ang mga manunulat na Pilipino ay labis na hinahangaan dahil sa kanilang
malalim na pagkaunawa at pagmamahal sa ating kultura, kasaysayan, at mga
tradisyon. Sila ay nagbibigay ng tunay na boses sa ating mga karanasan, damdamin, at
adhikain bilang mga Pilipino.