OPRACOWANIA

Prawo stałości składu

Prawo stałości składu
PRAWO STAŁOŚCI SKŁADU ZWIĄZKU CHEMICZNEGO (PRAWO STOSUNKÓW STAŁYCH) -
dla danego związku chemicznego stosunek mas pierwiastków tworzących ten związek jest
wielkością stałą (nie zależy od metody czy miejsca otrzymywania związku).

W oparciu o prawo stałości składu można ustalić wzór elementarny związku (jest to
wzór najprostszy, podaje on rodzaj i wzajemny stosunek atomów, często odpowiada
PRZEJDŹ NA
wzorowi rzeczywistemu związku).

Np.: Wiedząc, że stosunek masowy miedzi do siarki wynosi 4:1, ustal wzór związku.

Wzór tego związku możemy zapisać jako:

A zatem stosunek masowy tych pierwiastków zapiszemy jako iloczyn ilości moli atomów
miedzi (x) i masy 1 mola miedzi (64 g) przez iloczyn ilości moli atomów tlenu (y) i masy 1
mola tlenu (16 g), a wynosi on 4:1 (informacja zawarta w treści zadania).

a zatem:

Podstawiamy teraz do wzoru za x i y otrzymane liczby, w naszym przypadku są to jedynki,

które pomijamy, a więc otrzymujemy wzór: CuO. Ponieważ w zadaniu nie jest podana masa
molowa lub cząsteczkowa związku, można jedynie ustalić wzór elementarny (najprostszy)
związku.

Odp.: Związek, w którym stosunek masowy miedzi do tlenu wynosi 4:1, ma wzór CuO.

Na podstawie prawa stałości składu możemy obliczyć skład procentowy związku (tj.
zawartość procentową wszystkich pierwiastków w danym związku chemicznym).

Np.: Obliczyć skład procentowy kwasu siarkowego (VI).

Rozwiązanie:

Z Układu Okresowego wypisujemy masy molowe pierwiastków wchodzących w skład kwasu

oraz obliczamy masę molową H2SO4:

Masa 1 mola H2SO4 stanowi całość, tj. 100%, natomiast zawartość procentową
poszczególnych pierwiastków obliczamy z proporcji:

PRZEJDŹ NA
Obliczamy zawartość procentową kolejnego pierwiastka, tj. siarki, układając proporcję i
rozwiązując otrzymane równanie:

Pozostaje jeszcze do obliczenia zawartość procentowa tlenu, którą również możemy obliczyć
z proporcji, jednak znacznie łatwiej i szybciej możemy to zrobić odejmując od 100% sumę
zawartości procentowej obliczonych już pierwiastków (wodoru i siarki).

Odp.: W skład kwasu siarkowego (VI) wchodzi ok. 2% wodoru, 33% siarki i 65% tlenu.

Zadanie 1
Oblicz stosunek masowy magnezu do tlenu w tlenku magnezu.

Rozwiązanie:

PRZEJDŹ NA
Odp.: Stosunek masowy magnezu do tlenu w tlenku magnezu wynosi 3:2.

Zadanie 2
Oblicz stosunek masowy żelaza do tlenu w tlenku żelaza (III).

Odp.: Stosunek masowy żelaza do tlenu w tlenku żelaza (III) wynosi 7:3.

Zadanie 3
Ustal wzór związku węgla i wodoru, w którym stosunek masowy tych pierwiastków wynosi
5:1. Masa molowa związku wynosi 72 g · mol-1.

Rozwiązanie:

Odp.: Związek węgla i wodoru o masie molowej równej 72 g · mol-1 i stosunku masowym
PRZEJDŹ NA
pierwiastków 5:1 ma wzór C5H12.

Zadanie 4
Ustal wzór tlenku azotu o masie cząsteczkowej 92u, wiedząc że stosunek masowy azotu do
tlenu wynosi 7:16. Oblicz zawartość procentową pierwiastków.

Rozwiązanie:

Odp.: N2O4 jest wzorem tlenku azotu o masie cząsteczkowej 92u, który zawiera 30,4% azotu
i 69,6% tlenu.
PRZEJDŹ NA
Zadanie 5
Oblicz, w jakim stosunku masowym łączy się węgiel z tlenem, jeżeli w wyniku spalenia 1,5 g
węgla w tlenie otrzymano 5,5 g tlenku węgla (IV).

Rozwiązanie:

Odp.: Węgiel łączy się z tlenem w tej reakcji w stosunku masowym 3:8.

PRZEJDŹ NA