• Anemia nga mungesa e hekurit është një lloj i zakonshëm i anemisë -

një gjendje në të cilën gjakut i mungojnë qelizat e kuqe të gjakut të

shëndetshme. Qelizat e kuqe të gjakut transportojnë oksigjen në
indet e trupit.
• Siç nënkupton edhe emri, anemia nga mungesa e hekurit është për
shkak të mungesës së hekurit. Pa hekur të mjaftueshëm, trupi juaj
nuk mund të prodhojë mjaftueshëm hemoglobinë.
• Zakonisht mund të korrigjohet me suplemente hekuri. Ndonjëherë
nevojiten analiza ose trajtime shtesë për aneminë e mungesës së
hekurit, veçanërisht nëse mjeku juaj dyshon se keni gjakderdhje të
brendshme.

3/24/2024 1
Simptomat
• Fillimisht, anemia nga mungesa e hekurit mund të jetë aq e lehtë sa të kalojë pa u vënë
re. Por ndërsa trupi bëhet më i mangët në hekur dhe anemia përkeqësohet, shenjat dhe
simptomat intensifikohen.
• Shenjat dhe simptomat e anemisë së mungesës së hekurit mund të përfshijnë:
• Lodhje ekstreme
• Dobësi
• Lëkurë të zbehtë
• Dhimbje gjoksi, rrahje të shpejta të zemrës ose gulçim
• Dhimbje koke, marramendje ose marramendje
• Duart dhe këmbët e ftohta
• Inflamacion ose dhimbje në gjuhën tuaj
• Thonjtë e brishtë
• Dëshirat e pazakonta për substanca joushqyese, si akulli, papastërtia ose niseshteja
• Oreks i dobët, veçanërisht tek foshnjat dhe fëmijët me anemi të mungesës së hekurit
3/24/2024 2
Kur të shihni një mjek
• Nëse zhvilloni shenja dhe simptoma që sugjerojnë anemi të mungesës
së hekurit, shihni mjekun tuaj.
• Anemia e mungesës së hekurit nuk është diçka për t'u diagnostikuar
ose trajtuar vetë. Pra, shihni mjekun tuaj për një diagnozë në vend që
të merrni suplemente hekuri vetë.
• Mbingarkimi i trupit me hekur mund të jetë i rrezikshëm sepse
akumulimi i tepërt i hekurit mund të dëmtojë mëlçinë dhe të
shkaktojë komplikime të tjera.

3/24/2024 3
Shkaqet
• Anemia nga mungesa e hekurit ndodh kur trupi juaj nuk ka hekur të
mjaftueshëm për të prodhuar hemoglobinë. Hemoglobina është pjesa
e qelizave të kuqe të gjakut që i jep gjakut ngjyrën e kuqe dhe u
mundëson qelizave të kuqe të gjakut të bartin gjakun e oksigjenuar në
të gjithë trupin.
• Nëse nuk konsumumohet mjaftueshëm hekur, ose nëse humbet
shumë hekur, nuk mund të prodhohet mjaftueshëm hemoglobinë dhe
përfundimisht do të zhvillohet anemia nga mungesa e hekurit.

3/24/2024 4
Shkaqet e anemisë së mungesës së hekurit
përfshijnë:
• Humbje gjaku.
• Mungesa e hekurit në dietë.
• Paaftësia për të absorbuar hekurin. Një çrregullim i zorrëve, siç është
sëmundja celiac, e cila ndikon në aftësinë e zorrëve tuaja për të
absorbuar lëndët ushqyese nga ushqimi i tretur, mund të çojë në
anemi.
• Shtatzënia. Pa suplemente hekuri, anemia e mungesës së hekurit
shfaqet në shumë gra shtatzëna, sepse rezervat e tyre të hekurit
duhet të shërbejnë për rritjen e vëllimit të tyre të gjakut, si dhe të
jenë burim i hemoglobinës për fetusin në rritje.

3/24/2024 5
Faktoret e rrezikut
• Këto grupe njerëzish mund të kenë një rrezik të shtuar të anemisë së
mungesës së hekurit:
• Gratë. Për shkak se gratë humbasin gjak gjatë menstruacioneve, gratë në
përgjithësi janë në rrezik më të madh të anemisë së mungesës së hekurit.
• Foshnjat dhe fëmijët. Foshnjat, veçanërisht ato që kanë peshë të ulët
lindjeje ose të lindur para kohe, të cilët nuk marrin mjaftueshëm hekur nga
qumështi i gjirit ose formula mund të jenë në rrezik të mungesës së
hekurit.
• Vegjetarianët. Njerëzit që nuk hanë mish mund të kenë një rrezik më të
madh të anemisë nëse nuk hanë ushqime të tjera të pasura me hekur.
• Dhuruesit e shpeshtë të gjakut.

3/24/2024 6
Komplikimet
• Anemia e lehtë e mungesës së hekurit zakonisht nuk shkakton
komplikime. Megjithatë, nëse nuk trajtohet, anemia e mungesës së hekurit mund
të bëhet e rëndë dhe të çojë në probleme shëndetësore, duke përfshirë sa vijon:
• Probleme me zemrën. Anemia nga mungesa e hekurit mund të çojë në një rrahje
të shpejtë ose të çrregullt të zemrës. Zemra juaj duhet të pompojë më shumë
gjak për të kompensuar mungesën e oksigjenit të transportuar në gjakun tuaj kur
jeni anemik. Kjo mund të çojë në një zemër të zgjeruar ose dështim të zemrës.
• Problemet gjatë shtatzënisë. Në gratë shtatzëna, anemia e rëndë e mungesës së
hekurit është lidhur me lindjet e parakohshme dhe foshnjat me peshë të ulët. Por
gjendja është e parandalueshme tek gratë shtatzëna që marrin suplemente
hekuri si pjesë e kujdesit të tyre para lindjes.
• Problemet e rritjes. Tek foshnjat dhe fëmijët, mungesa e rëndë e hekurit mund të
çojë në anemi, si dhe në rritje dhe zhvillim të vonuar.

3/24/2024 7
Parandalimi
• Mund të zvogëlonet rreziku i anemisë duke zgjedhur ushqime të pasura me hekur.
Zgjidhni ushqime të pasura me hekur
Ushqimet e pasura me hekur përfshijnë:
• Mishi i kuq, derri dhe shpendët
• Ushqim deti
• Fasule
• Perime me gjethe jeshile të errët, si spinaqi
• Fruta të thata, si rrush i thatë dhe kajsi
• Drithëra, bukë dhe makarona të fortifikuara me hekur
• Bizele
• Trupi juaj thith më shumë hekur nga mishi sesa nga burimet e tjera. Nëse vendosni të
mos hani mish, mund t'ju duhet të rrisni marrjen e ushqimeve të pasura me hekur, me
bazë bimore, për të thithur të njëjtën sasi hekuri si dikush që ha mish.

3/24/2024 8
Zgjidhni ushqime që përmbajnë vitaminë C
për të rritur përthithjen e hekurit
• Përthithja e hekurit mund te rritet duke pirë lëng agrumesh ose duke ngrënë ushqime të tjera të pasura me
vitaminë C në të njëjtën kohë që hani ushqime të pasura me hekur. Vitamina C në lëngjet e agrumeve, si
lëngu i portokallit, ndihmon trupin tuaj të përthithë më mirë hekurin dietik.
• Vitamina C gjendet gjithashtu në:
• Brokoli
• Grejpfrut
• Kivi
• Zarzavate me gjethe
• Pjeprat
• portokallet
• Specat
• Luleshtrydhet
• mandarina
• Domate

3/24/2024 9
Parandalimi i anemisë së mungesës së
hekurit tek foshnjat
• Për të parandaluar aneminë e mungesës së hekurit tek foshnjat,
duhet ushqyer fëmijën me qumësht gjiri ose formulë të fortifikuar me
hekur për vitin e parë.
• Qumështi i lopës nuk është një burim i mirë hekuri për foshnjat dhe
nuk rekomandohet për foshnjat nën 1 vjeç.
• Pas moshës 6 muajsh, duhet ushqehet fëmija me drithëra të
fortifikuara me hekur ose me mish pure të paktën dy herë në ditë për
të rritur marrjen e hekurit.

3/24/2024 10
Faleminderit!

3/24/2024 11