PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG VỀ MÔI TRƯỜNG TỔ CHỨC

Sau một thời gian nắm giữ vị trí gần như độc quyền trên thị trường máy photocopy,

công ty Xerox đã thực hiện nhiều thay đổi lớn nhằm cũng cố vị trí là nhà cung cấp máy photo

chính trên thị trường. David T. Kearns, tổng giám đốc điều hành công ty đã nhấn mạnh đến

việc cắt giảm chi phí, cải tiến phương thức phục vụ khách hàng, và đảm bảo chất lượng 100%

trong tiến trình sản xuất. Thêm vào đó công ty cũng nổ lực đáng kể để đưa ra các máy photo

với tính năng mạnh hơn và tung ra các sản phẩm mới.

Sáng lập công ty Xerox là doanh nhân Joseph C. Wilson. Ông đã mở rộng công ty của

ông bằng cách mua bằng sáng chế phương pháp photo của Carlson vào năm 1947 và nắm giữ

độc quyền. Công ty đã tung ra thị trường máy photocopy đầu tiên năm 1959 và đến trước năm

1972 doanh số của công ty đã đạt được 2,4 tỉ đôla.

Năm 1968 C. Peter Mc.Colough nối nghiệp Wilson với chức vụ tổng giám đốc điều

hành Xerox. Để đối phó với việc tăng trưởng nhanh của công ty, Mc.Colough bắt đầu thiết lập

một hệ thống kiểm soát và các qui định của công ty, tăng gấp đôi số cấp quản trị công ty. Lúc

bấy giờ, những nổ lực trên bị chỉ trích là tốn kém chi phí và đưa công ty đến chổ quan liêu trì

trệ và việc phát triển sản phẩm thì bị trì hoản quá lâu. Tuy vậy công ty vẫn tiếp tục phát triển

và doanh số của nó vẫn còn nằm trong số những công ty có doanh số cao nhất.

Dưới quyền quản trị của Mc.Colough, công ty đã có quyết định là không nhập máy

photocopy tốc độ chậm từ Fuji-Xerox (chi nhánh của một công ty Nhật Bản). Thay vào đó,

Mc.Colough đã phát triển kiểu máy tương tự như vậy tại Mỹ. & năm sau đó, sau một số thất

bại trong nghiên cứu phát triển, cuối cùng Xerox cũng phải nhập máy từ chi nhánh Fuji.

Trong lúc đó những đối thủ cạnh tranh Nhật như Canon đã có chổ đứng vững chắc trong thị

trường thu nhập thấp. Mc.Colough nhấn mạnh đến phát triển những thế hệ máy photo có tốc

độ vừa và nhanh, tập trung vào những mối đe dọa tiềm ẩn từ IBM và Kodak. Những nổ lực đó

đã giúp cho Xerox giữ được thị phần gần 40% trong thị trường máy tốc độ trung bình và cao.

Khi đó Mc.Colough cũng bắt đầu thâu tóm các công ty kỹ thuật cao, đặc biệt trong

lĩnh vực công nghiệp máy tính điện tử, nhưng hầu như không đạt được thành công đặc biệt

nào. Trung tâm nghiên cứu của công ty Xerox đã có một số cải tiến sản phẩm và phát triển

được nhiều kỹ thuật căn bản sử dụng cho sản xuất máy tính điện tử cá nhân, tuy nhiên Xerox
đã không đầu tư vốn vào những công nghệ mới này. Thay vào đó, những người đứng đầu

công ty hình thành hai bè phái và cuộc "chiến tranh lạnh" đã nổ ra giữa họ. Một nhóm gồm

những nhà quản trị cấp cao của Xerox tại Rochester, và phe khác là nhóm các chuyên gia máy

tính tại West Coast. Cung cách quản trị của hai nhóm này rất khác biệt, bởi vì nhóm những

nhà quản trị cấp cao có cách làm việc hành chánh - quan liêu, mệnh lệnh và nhóm chuyên gia

thích "phân quyền quản trị" hơn. Theo những nhà điều hành tiền nhiệm của Xerox, sự khác

biệt này tất dẫn đến "xung đột và tê liệt tổ chức".

Khi Kearns lên vị trí chủ chốt điều hành công ty, ông khám phá ra rằng các đối thủ

cạnh tranh Nhật có mức chi phí sản xuất chỉ bằng 40 - 50% so với Xerox vì vậy họ dễ dàng

đặt giá thấp dưới giá Xerox. Hơn thế nữa, thu nhập ròng của Xerox đã giảm gần 50% sau khi

công ty bị chiếm mất thị phần và do giảm giá để cạnh tranh với các đối thủ khác. Kearns đã

khôi phục lại phong cách quản trị tự do hơn và phân quyền quản trị như đã từng tồn tại trước

đây. Thực thi chương trình "chất lượng là sống còn", bắt đầu từ năm 1980 hơn 100.000 công

nhân đã quan tâm đến chất lượng sản phẩm và đã hiểu phải luôn làm thỏa mãn khách hàng. Số

sản phẩm hỏng trong tiến trình sản xuất tại các nhà máy chính giảm xuống hơn 50%, chất

lượng sản phẩm của Xerox đã đạt được gần như sản phẩm của các đối thủ Nhật. Số lượng

những nhà cung ứng cho Xerox đã giảm xuống từ 5.000 còn lại 350 nhà cung ứng, và bằng

cách xây dựng mối quan hệ tốt với những nhà cung ứng còn lại này, Xerox đã giảm thiểu

đáng kể số hàng chất lượng kém. Số cấp quản trị của công ty ít hơn, quyền hạn được giao

nhiều hơn cho cấp thấp hơn và công nhân được tham gia nhiều hơn vào tiến trình làm quyết

định quan trọng và các hoạt động, công việc của công ty. Với những cố gắng nâng cao chất

lượng, Xerox đã nhận được huy chương vàng về chất lượng sản phẩm vào năm 1989 và công

ty thực sự đã trở thành người dẫn đầu về chất lượng. Hơn thế nữa thị phần của Xerox đã và

đang tăng lên.

Công ty cũng đã quyết định hướng sang lĩnh vực phi sản xuất, mà lĩnh vực này không

đòi hỏi nhiều nổ lực của các chuyên gia sản xuất và các nguồn lực có liên quan cũng như ít có

đối thủ cạnh tranh hơn. Công ty đã cho ra đời công ty dịch vụ tài chính Xerox. Công ty dịch

vụ này hoạt động thành công và nó chính là nguồn cung cấp vốn cho việc nghiên cứu và phát
triển. Nhờ điều này, Xerox sẳn sàng đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt của các máy photo

Nhật trên thị trường máy tốc độ trung bình và cao. Thêm vào đó nó cũng để mắt đến Kodak,

công ty đã mua phần kinh doanh máy photo của IBM và nó đang cố gắng chiếm giữ thị phần

to lớn trên thị trường máy photo tốc độ cao.

Câu hỏi

1. Có những nhân tố môi trường vĩ mô và vi mô nào đã ảnh hưởng đến công ty Xerox? Hãy

phân tích nhân tố nào ảnh hưởng thuận lợi và nhân tố nào là bất lợi.

2. Xerox đã đưa ra biện pháp gì để quản trị những ảnh hưởng do môi trường vĩ mô và vi mô.

3. So sánh và đối chiếu hai phong cách quản trị của hai nhóm: các nhà quản trị cấp cao và các

chuyên gia trong thời Mc. Colough và Kearns.