TEMAT: Temperatura powietrza

1. PROMIENIOWANIE SŁONECZNE
• jest głównym źródłem ciepła na Ziemii, nieznaczna ilość ciepła pochodzi z wnętrza
Ziemi
--> rodzaje promieniowania
• BEZPOŚREDNIE
- zależy od pory roku - kąta padania promieni słonecznych
- do Ziemi bezpośrednio przenika 53% ogólnej masy promieniowania
• ROZPROSZONE
- jego pierwotny kierunek został zmieniony np. przez chmury
- największe natężenie w południe słoneczne

2. TEMPERATURA POWIETRZA
--> temperatura powietrza - element meteorologiczny określający stan cieplny atmosfery
(podaje się ją w stopniach Celsjusza lub Fahrenheita)
- temperatura aktualna - temperatura w danym momencie
- średnia dobowa temperatura - średnia arytmetyczna z wartości minimalnej,
maksymalnej oraz z godzin 7 i 19 (8 i 20 czasu letniego)
- średnia miesięczna temperatura powietrza - średnia arytmetyczna z średniej
dobowej temperatury każdego dnia miesiąca
- średnia roczna temperatura - średnia arytmetyczna z średniej miesięcznej każdego
miesiąca w roku
- dobowa amplituda temperatury - różnica między maksymalną a minimalną wartością
danego dnia
- średnia roczna amplituda temperatury - różnica między średnią temperaturą
najcieplejszego i najchłodniejszego miesiąca

3. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZKŁAD TEMPERATURY POWIETRZA

--> szerokość geograficzna (wysokość Słońca nad horyzontem)
--> wysokość nad poziomem morza
• wraz ze wzrostem wysokości spada temperatura
- gradient wilgotnoadiabatyczny (0,6°C/100m)
- gradient suchoadiabatyczny (1°C/100m)
--> rzeźba terenu
• na półkuli północnej bardziej nasłonecznione są stoki o ekspozycji południowej, a
na półkuli południowej na odwrót
--> odległość od mórz i oceanów
• większe wahania temperatur na obszarach położonych blisko wody
--> prądy morskie
• zimne prądy morskie powodują obniżenie temperatury, a ciepłe podwyższenie
--> charakter podłoża
ALBEDO - stosunek promieniowania odbitego od powierzchni i dochodzącego do niej
• albedo zależy od rodzaju i barwy podłoża
• mniej nagrzewają się obszary leśne niż miejskie
--> cyrkulacja atmosferyczna
• napływanie mas powietrza o różnej temperaturze

4. WYMIANA CIEPŁA
1) turbulencja - chaotyczne przemieszczanie się cząstek powietrza, szybko
przenosi ciepło między warstwami
2) prądy konwekcyjne - ciepłe powietrze dzięki małej gęstości unosi się do góry
- dynamiczna/wymuszona - natrafia na przeszkody (np. góry)
- termiczna/swobodna - nagrzewa się od podłoża lub niższych warstw atmosfery
3) adwekcja - poziomy ruch powietrza, powstaje przez nierównomierne
nagrzewanie się powierzchni Ziemi