Indukcyjność własna cewki.

Indukcyjnością własną L cewki nazywamy stosunek strumienia skojarzonego z cewką  do

prądu I płynącego przez cewkę : L=/I [L]=[]/[I]=Wb/A= Vs/A=s=H
Jednostką indukcyjności jest henr [H].
Indukcyjność cewki pierścieniowej.
Z wcześniejszych obliczeń wynika, że natężenie pola magnetycznego w rdzeniu wynosi:
H=NI/l (N - liczba zwojów, l - długość drogi strumienia magnetycznego). Ponieważ B=H,
więc B=NI/l
Wiemy, że =BS. Tak więc: =NIS/l
Strumień skojarzony z cewką wnosi:
Zgodnie z definicją, indukcyjność własna cewki :
Wzór ten można również stosować do obliczania cewki cylindrycznej, jeżeli jej długość jest
dużo większa od średnicy przekroju.
Wyprowadzony wzór ma duże zastosowanie praktyczne. Wynika z niego, że indukcyjność
własna cewki o rdzeniu wykonanym z materiałów paramagnetycznych i diamagnetycznych nie
zależy od prądu płynącego w cewce, gdyż przenikalność magnetyczna  tych materiałów nie
zależy od prądu płynącego w cewce ( = const). Natomiast indukcyjność cewki o rdzeniu z
materiału ferromagnetycznego zależy od prądu, gdyż przenikalność  zmienia się w zależności
od nasycenia magnetycznego rdzenia.
Indukcyjność wzajemna.
Jeżeli przez przewód, zwój lub cewkę o N zwojach płynie prąd elektryczny, to w środowisku
otaczającym te elementy powstaje pole magnetyczne. Jeżeli w polu tym znajduje się inny
element, np. druga cewka, to strumień magnetyczny wytworzony przez pierwszy element
kojarzy się również z drugim elementem. Linie pola magnetycznego wytworzone w jednym z
elementów mogą przy tym przenikać przez drugi element - całkowicie lub tylko częściowo.
Dwa elementy usytuowane względem siebie tak, że pole magnetyczne jednego z nich przenika,
choćby częściowo, element drugi nazywamy elementami sprzężonymi magnetycznie.
Załóżmy, że dane są dwie cewki usytuowane względem siebie tak, jak na rysunku.

Stosunek strumienia magnetycznego wytworzonego w cewce pierwszej i skojarzonego z cewką

drugą, do prądu płynącego w cewce pierwszej nazywamy indukcyjnością wzajemną cewki
pierwszej z drugą i oznaczamy M12, czyli:

Podobnie indukcyjność wzajemną cewki drugiej z pierwszą .

Jeżeli cewki znajdują się w środowiskach o takiej samej przenikalności
magnetycznej , to: M12=M21=M. Jednostką indukcyjności wzajemnej (podobnie jak własnej)
jest henr [H].
 Zjawisko indukcji własnej i wzajemnej
Jeśli mamy cewkę o N zwojach i indukcyjności L=const. i przez cewkę płynie prąd zmieniający
się w czasie, to strumień magnetyczny wytworzony przez zmieniający się w czasie prąd też jest
zmienny w czasie. Strumień ten kojarzy się z całym uzwojeniem cewki, zatem w cewce
−❑ i
indukuje się SEM: Eind = t = −L t gdzie:  = Li
Zjawisko indukcji własnej polega na indukowaniu się SEM w cewce pod wpływem zmian
prądu płynącego przez tę cewkę. SEM indukcji własnej nazywamy też SEM samoindukcji.
Wzór na SEM indukcji własnej jest słuszny przy L=const, tzn. nie dotyczy cewek mających
rdzeń wykonany z materiału ferromagnetycznego.
Jeżeli w sąsiedztwie rozpatrywanej cewki znajduje się cewka druga, sprzężona z pierwszą, przy
czym indukcyjność wzajemna wynosi M, to w drugiej cewce zmienny strumień magnetyczny
cewki pierwszej zaindukuje SEM indukcji wzajemnej, zależną od zmian strumienia
−❑12 i
skojarzonego w czasie, czyli: Eind = t = −M t gdzie: 12 = Mi
Zjawisko indukcji wzajemnej polega na indukowaniu się SEM w cewce pod wpływem zmian
prądu w innej cewce z nią sprzężonej.
Prądy wirowe.
SEM indukuje się we wszystkich materiałach przewodzących objętych zmianą
strumienia magnetycznego, a więc nie tylko w przewodach lub cewkach, ale
również w materiałach masywnych, np. elementach konstrukcyjnych urządzeń
elektrycznych. W przewodniku masywnym pod wpływem indukowanej SEM
powstają prądy, które ze względu na kołowy kształt ich drogi nazywamy prądami
wirowymi iw. Zwrot prądów wirowych wynika z reguły Lenza.
W celu zmniejszenia prądów wirowych w rdzeniach maszyn elektrycznych i
transformatorów, rdzenie te wykonuje się z cienkich blach z dodatkiem krzemu,
izolowanych i tak ustawionych, aby zwiększyć opór na drodze prądu wirowego, a
przez to zmniejszyć wartość tego prądu.