REVIEWER IN PAGBASA ng mahusay na paglalarawan.

Ang uri
Uri ng Teksto: ng sulating ito ay naglalayon na
Tekstong Impormatib makapagpinta ng imahe sa hiraya ng
Ang tekstong impormatib ay naglalahad mambabasa gamit ang limang
ng mga bagong kaalaman, pangyayari, pandama:
paniniwala, at mga impormasyon. Ang paningin, pandinig, panlasa, pang-amoy,
mga kaalaman ay sistematikong at pandama. Dito maipapamalas ng
nakaayos atinilalahad nang buong linaw manunulat ang kaniyang husay at
upang lubos na maunawaan. kakayahan sa paglikha ng isang
Kadalasang sinasagot nito masining na
ang mga batayang tanong na ano, paglalarawan. Mainam kung mapukaw
kailan, saan, sino, at paano. nito ang atensiyon at maikintal sa isipan
Layunin nito na maging daluyan ng ng
makatotohanang impormasyon para sa mga mambabasa ang paglalarawan ng
mga mambabasa, sapagkat marami ang isang pangyayari, karanasan, bagay,
nagtitiwala na may katiyakan ang mga lugar,
impormasyon sa mga ganitong uri ng tao atbp. Halimbawa nito ay mga
teksto. Naniniwala ang mga mambabasa lathalain at mga akdang pampanitikan.
na ang tekstong kanilang binabasa ay Uri ng tekstong Deskriptib
nakapagbibigay liwanag sa mga 1. Deskriptib Impresyunistik ay uri ng
katanungan sa kanilang isipan. tekstong naglalarawan na
Naglalahad ito ng mga pangyayari at nanagpapakita
karanasan ng mga tao. lamang ng pansariling pananaw o
Nakapagpapaliwanag din ito ng mga opinyon at personal na pakiramdam ng
konseptong nakabatay sa mga tunay na sumulat.
pangyayari at kapakipakinabang ang 2. Deskriptib Teknikal ay uri ng tekstong
mga impormasyong inilalahad nito. naglalarawan na nagpapakita ng
Mahalaga ang pagbabasa ng mga obhetibong pananaw sa tulong ng mga
tekstong nagbibigay ng impormasyon tiyak na datos, mga ilustrasyon, at
sapagkat napauunlad nito ang iba pang Dayagram.
kasanayang pangwika gaya ng
pagbabasa, pagtatala, pagtukoy ng mga Tekstong Persuweysib
mahahalagang detalye, at Ang tekstong nanghihikayat o tekstong
pagpapakahulugan ng impormasyon. persuweysib ay naglalahad ng mga mga
Tekstong Deskriptib payahag upang makapanghikayat o
Ang tekstong Deskriptib ay isang uri ng makapangumbinsi sa mga tagapakinig o
paglalahad at naisasagawa sa mambabasa. Ito ay may layunin na
pamamagitan maglahad ng opinyon upang ang
manunulat o
tagapagsalita ay makahihikayat ng mga
mambabasa o tagapakinig na maniwala
sa
kanyang posisyon o punto de vista
hinggil sa isang paksa. Kailangang sapat
ang
katibayan o patunay upang suportahan
ang isang isyu, paksa, o kaisipan nang
sa gayon ito ay maging kapanipaniwala.
Ang mga halimbawa nito ay ang mga
patalastas, talumpati, editoryal, at
sanaysay.
Ito ay nahahati sa tatlong
elemento ayon kay Aristotle:
1. Ethos hango sa salitang Griyego na
nauugnay sa salitang Etika. Ito ay
tumutukoy sa kredibilidad o
personalidad ng manunulat o Tekstong Prosidyural
nagsasalita. Ang
mga mambabasa ang magpapasya kung
kapani-paniwala o karapat-dapat na
panigan ang tagapanghikayat.
2. Logos salitang Griyego na Logos ay
tumutukoy sa pangangatwiran o lohika
na pagmamatuwid ng manunulat o
tagapagsalita.
3. Pathos tumutukoy sa emosyon o
nararamdaman o saloobin ng
mambabasa o tagapakinig.
Tekstong Naratib
Ang pagsulat nito ay maaaring batay sa
obserbasyon o nakita ng may akda,
maaari din namang ito ay nanggaling
mula sa sarili niyang karanasan. Ito ay
maaaring hinango sa totoong
pangyayari sa daigdig (di-piksyon), o
nanggaling lamang sa
kathang-isip ng manunulat (piksyon).
Layunin nito ay makapagbigay–aliw o
manlibang sa mga mambabasa. Ang
halimbawa ng tekstong naratib ay ang
maikling kuwento, alamat, at nobela.
Mga bahagi ng Tekstong Naratib:
1. Ekposisyon o impormasyon tungkol
sa pangunahing tauhan at tagpuan.
2. Mga komplikasyon o kadena ng
kaganapan, dito nakikita ang
pagkakasunod-sunod ng pangyayari sa
kuwento, ang papataas na aksiyon,
rurok, at pababang aksiyon.
3. Resulusyon o denouement ay ang
katapusan o huling bahagi ng kuwento
dito nabibigyang solusyon ang
tunggalian o suliranin.
Ang tekstong prosidyural ay
nagpapaliwanag kung paano ginagawa o
binubuo ang isang bagay. Naglalahad ito
ng wastong pagkakasunod-sunod ng
mga hakbangin, proseso o paraan sa
paggawa. Layunin nito na
makapagbigay ng malinaw na
instruksiyon o direksiyon upang
maisakatuparan nang maayos at
mapagtagumpayan ang isang
makabuluhang gawain. Ang halimbawa
nito ay mga paraan sa pag-aasemble ng
bagay o kagamitan, resipi sa pagluluto
atbp.
Tekstong Argumentatib
Tekstong argumentatib ay naglalayong
manghikayat, naglalahad ito ng mga
oposisyong umiiral na kaugnayan ng
mga proposisyon na nangangailangang
pagtalunan o pagpapaliwanagan. Ang
ganitong uri ng teksto ay tumutugon sa
tanong na bakit.
Obhetibo
– Ito ay tiyak na pagbibigay detalye sa
isang tao, bagay, lugar ayon sa totoong
buhay. Ito ang uri ng paglalarawan
batay sa totoong nakikita, nadarama,
naririnig, o nalalasahan. Ang mga
pahayag ay sadyang makatotohanan.
Subhetibo
– Ito ay isang salitang ginagamit sa
larangan ng pagsulat. Ang isang akda ay
sinasabing subhetibo kung ang
manunulat ay naging matagumpay sa
kanyang paglalarawan dito. Malinaw, at
maaaring madama ng mga mambabasa
ang akdang isunulat. Gayunpaman, ang
akdang isinulat ay mula lamang sa
imahinasyon ng manunulat.
PANGUNAHIN AT PANTULONG NA
KAISIPAN
Ang isang teksto ay nagtataglay ng
mahahalaga at tiyak na detalye tungkol
sa mga tao, bagay, lugar at
pangyayari. Napalalawak natin ang
paksa sa tulong ng mga ideyang
sumusuporta rito upang
maging mas malinaw at naiintindihan
ang nais na ipahatid sa mga
mambabasa.
Nahahati sa dalawa ang teksto: ito ang
pangunahing kaisipan at isa ay
pantulong na mga ideya
na nagsasabi tungkol sa pangunahing
kaisipan. Isa-isahin natin ito at
pansinin ang mga halimbawa.
Pangunahing kaisipan – Ang
pangunahing kaisipan ay tumutukoy sa
diwa ng buong teksto. Ito
ang nagbibigay ng pahiwatig tungkol
saan ang pag-unawa sa talata.
Ipinahahayag ito sa
pamamagitan ng isang pangungusap na
tuwirang natutukoy kung ano ang
pag-uusapan sa buong
talata. Kadalasan itong matatagpuan sa
unang pangungusap. Maari ring mabasa
sa gitna ng talata maging
sa huling pangungusap ng talata.
Halimbawa:
Unahang Kaisipan : Ang tao ay
especial na nilikha ng Diyos. Kung ating
ihahambing nga naman sa
iba pang nilikha ng Diyos sa daigdig,
walang pag-aalinlangan na ang tao ay
nakahihigit sa lahat. Ito rin
ay mababatay sa antas ng pag-iisip ng
utak.
Gitnang Kaisipan: Bilang isang
estudyante sa kolehiyo, kailangan mong
matutong magsikap mag-
isa dahil walang tutulong sa iyo kundi
ang sarili mo. Ang buhay kolehiyo ay
sadyang napakahirap.
Kailangan mo rin talagang magsunog ng
kilay para makakuha ng mataas na
marka at ugaliing magbasa
sa aralin na napag-aralan na at
mapag-aralan pa.
Hulihang Kaisipan: Siya ang
nag-aaruga sa atin mula nang tayo
ay isinilang hanggang sa paglaki.
Siya rin ang humuhubog sa ating
pagkatao para tayo ay maging mabuting
anak. Pinag-aaral niya tayo
para sa ating kinabukasan. Bilang ganti,
dapat natin siyang mahalin at maging
mabuting anak sa kanya.
Ang ating ina ay sinasabing ilaw ng
tahanan.
Iba’t ibang Uri ng Pahayag Paglalarawan

Paglalahad Ang paglalarawan ay isang anyo o

Ayon kay Arrogante (1994), ang
paglalahad ay isang pagpapaliwanag na
obhetibo o walang pagkampi na may
sapat na detalye at pawang
pampalawak ng kaalaman sa paksang
binibigyang-linaw nang lubos upang
maunawaan nang may interes.
paraan ng pagpapahayag ng mga
kaisipan
o pala-palagay tungkol sa isang tao,
isang hayop, sa isang bagay, isang lugar
o sa isang pangyayari sa pamamagitan
ng makukulay, mahuhugis o maanyo at
iba pang pandama.

Pagsasalaysay

Ito ay nagsasaad ng mga pangyayari o

karanasang magkaugnay. Katulad ito ng
pagkukuwento ng mga kawil-kawil na
pangyayari, pasulat man o pasalita.
Itinuturing ito na pinakamasining,
pinakatanyag at tampok na paraan ng
pagpapahayag. Ito rin ang sinasabing
pinakamatandang uri ng pagpapahayag
sapagkat dito nagsimula ang alamat,
epiko at mga kuwentong bayan.

Pangangatwiran

Ang pangangatwiran o pagmamatuwid

ay isang anyo o paraan ng
pagpapahayag na ang isang
katotohanan ay pinagtitibay o
pinatutunayan sa pamamagitan ng
katwiran o rason. Ang pangangatwiran
ay kasingkahulugan ng
pagbiibigay-palagay, paghuhulo,
pag-aakala, pagsasapantaha o
paghihinuha