Araling Panlipunan
(Ikalawang Markahan)
Kabihasnang Minoan, Mycenean at Kabihasnang Klasiko ng Greece
Kabihasnang Minoan
 Ang unang sibilisasyon ng bansang
Gresya na lumitaw sa isla ng crate
 Tinawag para sa karangalan ni Haring
Minos
Knossos
 Isang matandang lugar na nabanggit ng
bantog na manunulat na si Homer sa
kanyang akda na Iliad at odyssey
 Ito ang kabisera ng kabihasnang Minoan
 Lahat ng daan sa Crete ay nagtatapos sa
Knossos
Lipunang Minoan
 Mahalaga ang kalakalan
 Kilalang mandaragat din ang mga
Minoan at ang husay ng kanilang
paglalayag ay umaabot din hanggang
makabilang dulo sa dagat Mediteraneo
Pamahalaan
 Walang naitalagang pinuno dulot sa
kakulangan sa panahon, kung kaya’t ang
kilala lamang ay si Haring Minos ayon
sa alamat
Kabihasnang Mycenaean
 Matatagpuan 16 kilometro ng
karagatang Aegean
 Ang mga lungsod dito ay pinag-ugnay
ng maayos na daanan at mga tulay.
 Napapaligiran ng makapal na pader
Ang sining ng mga Greek ay
naimpluwensiyahan ng mga istilong Minoan.
Ilan sa mga alamat ng Minoan ay naisama sa
mga kwento at alamat ng mga Greek.
Dorian
 Pangkat ng tao na mayroon di
kaugnayan sa mga Mycenaean
 Pumasok sa Greece at iginupo ang mga
Mycenaean.
Dark Age
 Madilim na panahon na tumagal din
nang halos 300 taon.
 Naging palasak ang digmaan ng mga
iba’t ibang kaharian.
 Nahinto ang kalakalan, pagsasaka, at iba
pang gawaing pangkabuhayan.
Kabihasnan ng Klasikong Greece
 sentro ng sinaunang Greece ang
mabundok na bahagi ng tangway ng
Balkan sa timog at ilang mga pulo sa
karagatan ng Aegean.
 Kabihasnang Hellenic
- mula sa kanilang tawag sa Greece
na Hellas.
- isa sa mga pinakadakilang
sibilisasyong naganap sa kasaysayan
ng daigdig.
Polis
 hango ang salitang may kinalaman sa
pamayanan tulad ng pulisya, politika at
politiko
 Lungsod estado
Acropolis
 pamayanang matatagpuan sa matataas
na lugar
 mataas na lungsod
  takbuhan ng mga Greek para sa kanilang
proteksyon. Agora
 matatagpuan ang matatayog na palasyo  Nasa ibabang bahagi
at templo  Pamilihang bayan
 sentro ng politika at relihiyon ng mga
Greek.

Rome
Rome
 Sa simula ay walang hukbong pandagat
ni karanasan sa digmmang pandagat
Carthage
 “Tunis” Ngayon
 Sa simula pa lang ay malakas na sila sa
dagat bagaman pawing mga upahan ang
kanilang mandirigma
Unang Digmaang Punic
 Nagpagawa ang Rome ng plota at
sinanay ang mga sundalo nito na maging
magagaling na tagapagsagwan
 Nanalo ang Rome laban sa Carthage
Batas
 Twelve Tables
 Walang tinatanging uri ng lipunan
 Batas para sa lahat, Patricain man o
Plebian
Pananamit
 Tunic - Kasuotang pambahay na
hanggang tuhod ng mga lalaking
Romano
 Toga - Ipinapatong ng mga kalalakihan
kung sila ay lalabas ng bahay
 Stolla - Kasuotan ng mga kababaihan
kapag sila ay nasa bahay
 Palla – Ipinapatong sa damit nila kapag
sila ay lalabas ng bahay
Arkitektura
 Ang maga Romano ang nakatukalas ng
semento
 Marunong gumamit ng Stucco, isang
plaster na pamahid at pantakip sa labas
ng pader
Basilica
 Pinagpupulungan ng Asembly
Colosseum
 Labanan ng mga gladiator
 - Nangangahulugang bisa o lakas
Migrasyong Austronesan - Maaaring nasa bato, bangka, gusali,
 Magkauganay ang kultura sa Pacific at at iba pang bagay
Timog Silangang Asya
 Nandayuhan ang mga Austronesian Tapu
 Pagbabawal sa ilang mga bagay upang
 Mga taong nagsasalita ng Malayo
maiawasang ang mana
 Hal. Bawa sumakay ang isang babae sa
Peter Bellwood
bang ka dahil mababawasan ang mana
 Nagmula sa Timong China ang mga ng bangka
Austronesian
 Umalis upang Humanap ng bagobng Micronesia
teritoryo  Micro – Maliit
 Nesia – Isla
Polynesia  Matatagpuan malapit sa mga lawa o
 Poly – Marami dagat-dagatan
 Nesia – Isla  Itinatag ang pamayanan sa hindi
 Matatagpuan s aTimog bahagi ng Pacific gaanong dinadaanan ng bagyo o
Ocean malakas na ihip ng hangin
 Animismo ang kanialng relihiyon
Touha
 Sentro ng pamayanan Melanesia
 Mela – Maitim
 Nasa gilid ng bundok
 Nesia – Isla
 Napakagid dito ang tirahan ng Pari at
 Matatagpuan sa Hilaga at Silangang
mga banal na estraktura
baybay-dagat ng Australia

 Pagsasaka at pangingisda ang

kabuhayan  Ang mandirigma ay daoat mahubog
 Gabi, ube, bread fruit, saging, tubo, at na:
niyog  Matapang
Pananampalataya  Marahas
 Mapaghiganti
 Naniniwala sa mana
 May karangalan
 Kabihasnang Klasiko so Africa
Africa – Dark Continent

Ghana Mali
 Asin at Ginto  Sundiata Songhai
- Ivory, alipin  Pangalawa sa  Sunni Ali (Aliber)
 Soninke pinakamalaki na  Askia Muhammad
imperyo  Galing sa
 Edukasyon pakikipagdigmaan

Ang Pyudalismo at Manoryalismo

Pyudalismo
 Mula sa ika-9 hanggang Ika-14 na siglo, na pinkamahalagang pangalan Paang pagmamay-ari
ng lupa
 Pangunahing may-ari nhg lupa ay ang Hari

Hari
 Ibinabahagi sa nobility anng kanyang mga lupa
 Sila ay mga Lord o Panginoong maylupa
 Liege o Suzerain ang iba pang tawag

Vassal
 Isa ring Lord dahil siya ay nagmamay-ari rin ng lupa at isang dugong bughaw

Homage
 Isang seremonya kung saan inilalagay ng vassal ang kaniyang kamay sa pagitan ng kamay ng
Lord at nangangako rito na siya ay magiging tapat na tauhan nito

Fief
 Ang tawag sa lupang pinagkakaloob sa mga basilyo

Kabalyero
 Ang magigiting na sundalo o kabalyero ang pinagkakalooban ng kapirasong lupa bilabg kapalit sa
kanilang paglilingkod
 KInapapalooban ang kodigo ng kagandahang asal ng mga kabalyero (chivalry) ng katapangan
kinahunan, pagiginbg marangal at maginoo lalo na sa kaibigan

Serf
 Bumubuo ng masa ng tao noonh  Nakatira sila sa maliit at maruming silid
Medival Period  Napilitang magtrabaho sa bukid na
 Nakatili sa lupang kanilang sinasaka kanilang Panginoon na wlang bayad
 Kaawa-awa ng buhay  Wala silang pagkataon na umangat
Manoryalismo
 Isang sistemang pang-ekonomiya kung saan ang magbubukid ay nabibigay serbisyo sa isang
pyudal na Hari o nagmamay-aring lupa kapalitt ang proteksyon

Three Field System

 Sistema ng pagtatanim na sinusunod ng mga magbubukid upangg mabawi ng lupa ang kanyang
sustansya.
1. Una – Maaring taniman
2. Ikalawa – Gulay
3. Ikatlo – Hindi tataniman

Sistema ng Alipin
 Alipin - Pwedeng bilhin at ipagbili
 Serf - Hindi maaring umalis at paalisin sa manor. Nagsasaka ng walang bayad kapalit ng
kapirasong lipa at proteksyon
 Freeman - Mga pinalayang alipin na may kapirasong lupa

Holy Roman Empire

 Clovis - Pinag-isa ang tribung franks at sinalakay ang Roma
 Pepin II - Pinamunuan anf Franks
 Pepin the Short - Hari ng mga Franks sa halip na Mayor
 Charles Martel - Pinag-isa ang France sa pamamagitan ng pagtalo sa mga muslim
 Charlemagne - Pinakamahusay sa Hari sa panahong Medival
 Louise the Religious (Louis The Pious) –

Charlemagne Kasunduang sa Verdun

 Nagbigay ng lupa sa mga lider-militar
 Binigyan ng karapatan ang mga hari
Missi Dominici – envoy of the lord
 Pinaghati ang Holy Roman Empire sa
tatlo:
 France – Charles The Bald
 Cermany - Louis The German
 Italy – Lothair

Ang Krusada
Krusada
 Ekspedisyong militar na inilunsad ng Kristyanong Europeo
 Banal na labanan ng mga relihiyong Europeo laban sa turkong muslim na sumakop
 Crusada – Nagmula sa salitang Latin na “crux” na nangangahulugang “cross”

Pope Urban II
 Hinamok ang mga kabalyero na sumama sa krusada at pinangakuan ng mga kapalit
Mga Pangako
1. Patatawarin sa kasalanan
2. Kalayaan sa pagkautang
3. Kalayaang pumili ng Fief mula sa lupa na kanilang sasakop

Unang Krusada
 Nagtagumpay na mabawi ang Jerusalem
 Nanatili sa loob ng 15 sa Jerusalem

Ikalawang Krusada
Krusada ng mga bata
 Taong 1212 sa pangunguna ni Stephenay na naniniwala na tinawag ni Kristo ay manuno sa
Krusada
 Libong mga bata ang sumunod sa kaniya ngunit karamihan ay nagkasakit, nasawi
 Naging iskandalo
 Nagalit ang Papa at idineklara silang mga excomunicado

First Triumvirate
 Triumvirate – Alyansa bg tatlong katao
 Union na nangasiwa sa pamahalan

 Licinius Crassus
 Gnaues Pompey
 Julius Caesar leader

Crassus Pompey Julius Caesar

 Pinakamayamang tao  Bayani dahil sa  Gobernador ng Gaul
sa Rome pagsakop sa Spain  Pinalawak ang
 Nagpakalma sa hangganan ng Rome
rebelyon ng mga sa France at Belgium
alipin

“Ideas of March”  Nabahala ang mga taga Senate

 Veni – Narating ko  Marcus Brutus (BFF ni Caesar)
 Vidi – Nakita ko  Gius Cassius
 Vici – Nilupig ko/Sinakop ko  March 15, death of Julius Caesar
 Stabbed 23 times
(Julius Caesar)
 Pagbaba ng buwis
 Pagkakaloob ng lupa sa mga beterano ng hukbo
 Binabawasan ang kapangyarihan ng Senate nguit dinadagdagan ang bilang nito
 Pinabalik sa Rome na hindi kasama ang hukbo
 Tumakas ang mga taga Senate kasama si Pompey sa takot nila sa kanya

Second Triumvirate
Octavius Augustus
 Apo sa pamangkin ni Caesar at nanging tagapagmana

Bumuo sa Second Triumvirate

 Marcus Antonius (Mark Anthony)
 Gaius Octavius (Octavius Augustus Caesar)
 Marcus Aemillus Lepidus (Younger)

 Sa loob ng ng 10 taon naghati sa kapangyarihan sina Mark Anthony at Octavius

Octavius
 Pinamunuan ang Gaul at Spain

Mark Anthony
 Pinamunuaan ang Egypt at ang mga lugar sa Silangan na kinilala na lalawigan ng Rome
 Habang nasa Egypt ay napamahal kay Cleopatra reyna ng Egypt

 Nakarating ang balita sa Rome at bumuo ng malaking hukbo si Octavian laban kay Mark
Anthony

Octavius
 Bumalik sa Rome at nangako na muling bubuhayin ang Republika
 Tinawag na imperator
 Ginawad ang titulong Augustus (Banal na akto, Hindi pangkaraniwan)

Lepidus
 Pinagkaitan ng kapangyarihan
 Nawala sa kanyang pamamahala ang Gaul at Spain.