JDS

PAGBASA AT PANANALIKSIK
TOERYA

TEORYA NG PAGBASA
Teoryang Bottom-up
- sentro ng pagbasa ay ang libro, ang libro ay madaming impormasyon na ipinapasa
sa mambabasa
- Tradisyunal, Behaviourist, Data driven

Teoryang Top-bottom
- ang mambabasa ay may kaalaman na at impormasyon habang binabasa ang libro
- Sikolohiyang Gestatt, Holistic

Teoryang Interactiv
- two way process, interaksyon ng mambabasa at awtor

Teoryang Iskima
- bago pa man basahin ng isang mambabasa ang teksto, siya ay may taglay nang
ideya sa nilalaman ng teksto

APAT NA YUGTO NG PAGBASA

1). pre-writing
2). writing
3). rewriting
4). editing

PARAAN NG PAGBASA
1). Iskaning- binabasa lamang ang mga susi na salita, pamagat at sub-titles,
paglaktaw-laktaw na Pagbasa
2). Iskiming- pangkalahatang ideya o impresyon, pahapyaw na binabasa
3). Previewing- sinusuri muna ang kabuuan at ang estilo at register Ng wika
4). Kaswal- pampalipas oras
5). Pagbasang pang-impormasyon- Pagbasa ng aklat, layuning malamang ang
impormasyon
6). Matiim na pagbasa- maingat na binabasa ang teksto, maaring report, risers at iba pa.
7). Re-reading o muling pagbasa- paulit na binabasa upang maunawaan ang kabuuang diwa
ng materyal na binasa
8). Pagtatala- paggamit ng marker para nabigyan ng pansin o highlight ang bahaging
mahalaga
JDS

ARALIN 1: TEKSTONG IMPORMATIBO

Tekstong Impormatibo o Ekspository

- Makatotohanan
- totoong kwento base sa totoong pangyayari

Jeanne Chalk, Vicki Jacobs at Lukebaldwin (1990)

- “The reading series: why poor children fall behind”, ang kakulangan sa impormasyon
ay nagreresulta sa pagbaba ng comprehension

ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO

1). Layunin ng may akda- ang Ilan ay layunin ay magpalawak ng kaisipan
2). Pangunahing Ideya- dangling inilalahad ang pangunahing ideya sa IMPORMATIBO
3). Pantulong kaisipan- nakakatulong upang mabuo ang kaisipan
4). Estilo ng pagsulat, kagamitan at sanggunian

IBA’T IBANG URI NG IMPORMATIBO BASE SA ESTRAKTURA

1). Sanhi at Bunga
2). Paghahambing
3). Paglilista ng Klasipikasyon
4). Pagbibigy ng depenisyon

ARALIN 2: TEKSTONG DESKRIPTIBO

Tekstong deskriptibo
- Pagpapahayag ng impresyon at kakintalang likha ng pandama
- Layunin nitong maglakad ng larawan ng isang bahay

DALAWANG URI NG PAGLALARAWAN

1). Karaniwan- obserbasyon, tiyak, pandamdamin
2). Masining- malikhaing paggamit ng wika, idiomatic, tayutay

PAGGAMIT NG TAYUTAY UPANG MAGING MALIKHAIN SA PAGGAMIT NG WIKA SA

MASINING NA PAGLALARAWAN
1). Simili o pagtutulad- paghahambing ng dalawang magkaibang pangngalan (ginagamit ng
“kagaya”, “kasing” atbp)
2). Metapora o pagwawangis- tuwing paghahambing
3). Personipikasyon o pagsasatao- paglalapat ng katangiang pantao sa bagay
4). Hyperboli o pagmamalabis- eksaherado o sobra sa katotohanan
5). Onomatopeya o paghihimig- salitang mag pagkakatulad sa tunog

URI NG PAGLALARAWAN
1). Subhektibo- base sa personal na impormasyon o imahinasyon
2). Objectibo- base sa katotohanan
JDS

KONEKSIYON GRAMATIKAL
1). Anapora - tumutukoy sa mga salitang ginagamit upang tumukoy sa isang salita
2). Katapora - salitang ginagamit upang itago o hindi na ulitin ang isang salita

ARALIN 3: TEKSTONG PERSUWEYSIB

Tekstong Persuweysib
-umaapela o pumupukaw sa damdaming ng mga mambabasa upang manghikayat

MGA LAYUNIN
1). Manghikayat o mangumbinsi
2). Umapela o makapukaw ng damdamin
3). Manghimok sa pamamagitan Ng simpatya

MGA KATANGIAN
1). Subhetibong tono
2). Personal na Opinion ng may akda
3). Karaniwang ginagamit sa iskrip para sa patalastas

ELEMENTO NG PANGHIHIKAYAT
1). Ethos- (“image” sa griyego) ang karakter, image o reputasyon ng manunulat.
2). Logos- opinyon o lohikal na pagmamatuwid ng manunulat. Impormasyon para sa
pangagatwiran
3). Pathos- emosyon ng mambabasa (kinukuha ang emosyon)

PROPAGANDA DEVICES
1). Name calling- pagbibigay ng hindi magandang puna o taguri upang umani ng suporta
2). Glittering Generalities- magaganda at nakakasilaw na pahayag
3). Transfer- paggamit ng kasikatan upang sumikat din ang produkto
4). Testimonial- ang personalidad ay tuwirang nag-endorso ng isang tao
5). Plain folks- ang mga tanyag na tao ay pinapalabas na ordinaryong tao. Karaniwang
ginagamit sa kumpanyo o komersiyal
6). Card Stacking- magagandang katangian lamang ang pinapakita
7). Bandwagon- dahil sinat/makikisabay sa uso
JDS

ARALIN 4: TEKSTONG NARATIBO

Tekstong naratibo
- pagsasalaysay o pagkukwento ng mga pangyayari sa isang tao

MGA HALIMBAWA
1). Maikling kuwento
2). Nobela
3). Kuwentong bayan
4). Mitolohiya
5). Alamat

PANGKALAHATANG KATANGIANG TAGLAY NG BAWAT URI NG TEKSTONG

NARATIBO

A). POV o Punto De Vista sa tekstong naratibo

1. Unang panauhan- ang nagsasalaysay ay isa sa mga tauhan
2. Ikalawang panauhan- mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhan
3. Ikatlong panauhan- ang kuwento ay isinasalaysay ng taong walang relasyon sa
tauhan
4. Tagapag-obserbang panauhan- Hindi iisa ang tagapagsalaysay kaya’t ibat ibang
pananaw ang magagamit

B). MGA PARAAN NG PAGPAPAHAYAG O PAGLALAHAD NG MGA TAUHAN SA

KANILANG DIYALOGO
1. Direkta o Tuwirang Pagpapahayag- may panipi (hal. “Hindi nga ako!”)
2. Di-direkta o Di-tuwirang Pagpapahayag- tagapagsalaysay ang naglalahad sa
sinasabi, walang panipi

C). MGA ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO

1. Tauhan
● Karaniwang Tauhan
- Pangunahing tauhan- bida
- Kasamang Tauhan- kasama ng bida
- Katunggaling Tauhan- Kontrabida
- Ang may-akda- laging nakasubaybay ang kamatayan ng
makapangyarihang awtor

● Uri ng tauhan
- Tauhan bilog (round character)- madaming personalidad, nagbabago
ang ugali
- Tauhan lapad (flat character) - hindi nagbabago ang ugali

2. Tagpuan at panahon- Kung saan at kailan naganap ang kuwento

JDS

3. Banghay
● Karaniwang Balangkas
- Panimula
- Saglit na kasiglaan
- Kasukdulan (climax)
- Kakalasan- ang problem ay may solusyon na
- Wakas

● Anachromy o pasalaysay na hindi nakaayos tulad ng karaniwang balangkas

- Analepsis (flashback) - pinapakita ang pangyayaring naganap na
- Prolepsis (flash forward)- pangyayaring magaganap palang
- Ellipsis- may pinakita na bahagi sa pagsasalaysay na hindi isinama

4. Paksa o Tema- central idea

LESSON 5: TEKSTONG PROCEDURAL

Tekstong Prosidyural
- Naglalahad ng serye o habang sa pagbuo gg isang Gawain
- Nagsasaad din ng impormasyon at direksyon

MGA GAMIT
1). Pagpapaliwanag kung paano gumagana
2). Pagsasabi ng hakbang kung paano gawin
3). Paglalarawan kung paano makakamit ang ninanais na kalagayan sa buhay
JDS