8

Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 2
(Week 2-3)

Unang Yugto ng
Imperyalismong Kanluranin
Araling Panlipunan – Ikawalong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 2 (Week 2-3): Unang Yugto ng Imperyalismong
Kanluranin
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Debisyon ng Lungsod ng Lapu-Lapu

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Resjade Carl A. Ompad
Editor’s Name: Czarina Ritzko J. Sagarino Fe M. Gultiano Earl Adrian C. Cejas
Reviewer’s Name: Teresita A. Bandolon Marigold J. Cardente Dr. Bryant C. Acar
Illustrator’s Name:
Layout Artist Maria Teresa D. Amion Marieta R. Ferrer
Plagiarism Detector Software: PlagiarismDetector.com
Grammar Software: CitationMachine.com
Management Team:
Schools Division Superintendent : Wilfreda D. Bongalos, PhD, CESO V
Assistant Schools Division Superintendent : Marcelita S. Dignos, Ed.D, CESE
Curriculum Implementation Division Chief : Oliver M. Tuburan, Ed.D.
EPSVR- Araling Panlipunan : Marigold J. Cardente
EPSVR - LRMDS : Teresita A. Bandolon
ADM Coordinator : Jennifer S. Mirasol Marigold J. Cardente

Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon-Region VII
Division of Lapu-Lapu City
Address: B.M. Dimataga St., Poblacion, Lapu-Lapu City Tel #: (032) 410-4525
Email: oliver.tuburan@deped.gov.
Website: http://depedlapulapu.net.ph
 8

Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 2
(Week 2-3)

Unang Yugto ng
Imperyalismong Kanluranin

Ang modyul na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga

edukador mula sa mga pampublikong paaralan. Hinikayat namin
ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-
email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon
sa deped.lapulapu@deped.gov.ph.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignatura ng Araling Panlipunan 8 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul
para sa araling Unang Yugto ng Imperyalismong Kanluranin.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa pambuliko at
pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng
mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang
pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang pagkatuto na
mga Gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang
makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan
at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng
modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang magagamit sa paggabay
sa mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin
ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang
pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 8 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Unang
Yugto ng Imperyalismong Kanluranin!

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong
pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang
oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuhamo ang lahat ng tamang sagot (100%), maaari mong
laktawan ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

ii
 Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala sa iyo sa maraming paraan
Tuklasin
tulad ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin, gawain o isang
sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling pagtalakay sa aralin. Layunin nitong

matulungan kang maunawaan ang bagong konsepto at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay at malayang pagsasanay

Pagyamanin
upang mapagtibay ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa paksa. Maaari
mong iwasto ang mga sagot mo sa pagsasanay gamit ang susi sa pagwawasto
sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan ang patlang ng pangungusap

o talata upang maproseso kung anong natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa iyo upang maisalin ang bagong
kaalaman o kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain nanaglalayongmatasa o masukat ang antas ng

pagkatutosapagkamit ng natutuhangkompetensi.

Karagdagang
Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong gawain upang pagyamanin
Gawain ang iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang aralin.

Susi sa
Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng mga gawain sa modyul.
Pagwawasto

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa paglikha o paglinang ng modyul na

ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka o sulat ang anumang
bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimut ang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mgagawain at sapag wawasto ng mga
kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang Gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang sagutin lahat ng
pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-aalinlangang
konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa
nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga kasamasabahay na mas nakatatanda saiyo. Laging
itanim sa iyong isip ang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang pagkatuto at

makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iii
 Alamin
Isang maligayang pagtuntong sa Ikawalong Baitang!
Noong nasa unang aralin ka, napag-aralan mo ang tungkol sa Pag-usbong ng
Renaissance. Ngayon, mas mapalalawak pa ang iyong kaalaman ukol sa Unang Yugto ng
Imperyalismong Kanluranin. Magkakaroon ka ng interes na pag-aralan ang kasaysayang
ito dahil dito mo malalaman ang mayaman at nakamamanghang kaganapan na siyang may
malaking kontribusyon sa ating kasalukuyan.
Ang modyul na ito ay makatutulong sa iyo upang ikaw ay magkaroon ng kaalaman
tungkol sa dahilan, pangyayari at epekto ng Unang Yugto ng Imperyalismong Kanluranin.
Magiging mahalaga sa iyo ang pagkatuto mo sa paksang ito dahil dito mo mabibigyang-
pansin ang mga kaganapan sa kasaysayan na siyang ugat na kasalakuyang kalagayan ng
mga bansang kanluranin at kung paano nila tayo naimpluwensiyhan sa aspetong kultural
at panlipunan.
Handa ka na ba? Tara na at lakbayin ang daan patungo sa karunungan!
Nakapaloob sa modyul na ito ang araling:

Unang Yugto ng Imperyalismong Kanluranin

Sa modyul na ito, ikaw ay inaasahan na:

1. Nasusuri ang dahilan, pangyayari at epekto ng unang yugto ng Kolonyalismo
(MELC);

2. Nakikilala ang mga taong may kaugnayan sa pag-usbong ng unang yugto ng

Kolonyanlismo;

3. Natataya ang mga motibo ng mga bansang Kanluranin sa Unang Yugto

ng Imperyalismo at;

4. Napahahalagahan ang pag-usbong ng Unang Yugto ng Kolonyalismo.

1
 Subukin
Panuto: Basahin ang mga sitwasyon at piliin sa mga sumusunod na konsepto ang hinihingi
ng tanong. Bilugan ang titik ng napiling sagot.
1. Nagsimula noong ika-15 na siglo ang dakilang panahon ng eksplorasyon na nagbigay-
daan sa Imperyalismong Kanluranin. Hindi sana maisasakatuparan ang paglakakbay ng
mga Europeo sa malalawak na karagatan noong ika-15 na siglo kung hindi dahil sa iba’t-
ibang salik. Alin sa mga sumusunod ang hindi naging salik nito?
A. Pagsuporta ng mga monarkiya
B. Pagiging mausisa na dulot ng Renaissance
C. Pagpapaunlad sa mga instrumentong panglakbay
D. Para gastusin ang kayamanang umaapaw

2. Sa Asya ay isa nang kaakit-akit na lugar para sa mga Europeo. Bagama’t ang kanilang
kaalaman tungkol sa Asya ay limitado lamang at hango lamang sa mga tala ng mga
manlalakbay na sina ____________ at _____________?
A. Christopher Columbus at Ferdinand Magellan
B. Marco Polo at Ibn Battuta
C. Marco Polo at Christopher
D. Ibn Battuta at Ferdinand Magellan

3. Sumang-ayon sa panahon sa mga manlalakbay at mangangalakal na ito nang

matuklasan ang compass at astrolabe. Kapwa malaki ang tulong ng dalawang
instrumentong ito sa mga manlalayag. Paano nakakatulong ang compass at astrolabe?
A. Ang compass ang nagbibigay ng tamang direksyon at ang astrolabe ay
sumusukat sa taas ng bituin
B. Ang compass ang nagbibigay ng tamang panahon at ang astrolabe ay
sumusukat sa taas ng bituin
C. Ang compass ang nagbibigay ng tamang direksyon at ang astrolabe ay
sumusukat sa taas ng araw
D. Ang compass ang nagbibigay ng tamang panahon at ang astrolabe ay
sumusukat sa taas ng araw

4. Sa pagitan ng mga taong 1420 hanggang 1528 ay nakapaglayag ang mga

mandaragatna Portuges hanggang sa kanlurang bahagi ng Africa upang hanapin ang
rutang katubigan patungo sa Asya. Anong lugar ang natagpuan ni Bartholomeu Dias na
nasa pinakatimog na bahagi ng Africa?
A. Cape of Bad Hope C. Escape of Good Hope
B. Cape of Good Hope D. Escape of Bad Hope

5. Si Prinsepe Henry, ay anak ni Haring Juan ng Portugal, ang naging pangunahing

tagapagtaguyod ng mga paglalayag sa pamamagitan ng pag-aanyaya ng mga
mandaragat. Siya ay tagagawa ng mapa, matematisyan, astrologo at mag-aaral ng
siyensya ng nabigasyon sa bansa. Anong pangalan ang kinabit sa kanya?
A. The Boater C. The Philosopher
B. The Navigator D. The Great

6. Sa pangkahalatan, nagpapatunay ang mga ekspedisyon na maaaring ikutin ang mundo

at muling makababalik sa pinanggalingan. Pinatunayan ito nang ang barkong Victoria ay
nakabalik sa Spain kahit pa napatay si Magellan. Ano ang kanilang nabuong konklusyon?
2
 A. Bilog ang mundo C. Patag ang mundo
B. Pahaba ang mundo D. Parisukat ang mundo

7. Sa pagpasok ng ika-17 na siglo, napalitan ng mga Dutch ang mga Portuguese bilang
pangunahing bansang kolonyal sa Asya. Inagaw nila ang Moluccas mula sa Portugal at
nagtatag ng bagong sistemang plantasyon. Nagkaroon din ng mga kolonya ang mga
Dutch sa North America. Sino ang nanguna na isang English na manlalayag?
A. Herry Hudson C. Henry Hudson
B. Herry Johnson D. Henry Johnson

8. Maraming mahahalagang epekto ang Unang Yugto ng Kolonyalisasyon. Anong epekto

hindi nabibilang nito?
A. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong kanluranin sa silangan
B. Nakapukaw ng interes sa mga makabagong pamamaraan at teknolohiya
C. Nagbigay-daan sa pagkakatuklas ng mga lupaing hindi pa nagagalugad
D. Lahat ng nabanggit

9. Maraming mahahalagang epekto ang Unang Yugto ng Kolonyalisasyon. Anong epekto

hindi nabibilang nito?
A. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong kanluranin sa silangan
B. Nakapukaw ng interes sa mga makabagong pamamaraan at teknolohiya
C. Nagbigay-daan sa pagkakatuklas ng mga lupaing hindi pa nagagalugad
D. Lahat ng mga nabanggit

10. Si Prinsepe Henry, ay anak ni Haring Juan ng Portugal, ang naging pangunahing
tagapagtaguyod ng mga paglalayag sa pamamagitan ng pag-aanyaya ng mga
mandaragat. Siya ay tagagawa ng mapa, matematisyan, astrologo at mag-aaral ng
siyensya ng nabigasyon sa bansa. Anong pangalan ang kinabit sa kanya?
A. The Boater C. The Philosopher
B. The Navigator D. The Great

Aralin Unang Yugto ng

2 Imperyalismong Kanluranin

Isang masayang pagtuntong sa Ikawalong Baitang!

Sa naunang modyul, natutunan mo ang mahahalagang pagbabagong politikal,
ekonomiko at sosyo-kultural sa panahon ng Renaissance. Ngayon, mas mapapalawak at
mapapalalim pa ang iyong kaalaman tungkol sa konsepto ng Unang Yugto ng
Imperyalismong Kanluranin at iyo nang mabibigyan ng kahalagahan ng pag-usbong nito..
Kahalagahan na siyang magsisilbing instrumento upang magkaroon ng kaalaman tungkol
sa kabihasnan.
Handa ka na ba? Tayo na at lakbayin ang daan patungo sa karunungan!

3
 Balikan
Panuto: Basahin ang mga katanungan at hanapin ang konseptong nauugnay o
nagpapakahulugan nito sa pamamagitan ng mga pinagsama-sama mga letra na makikita
sa ibaba.

A R E G I D G L O R

S E E B N E R Y E E

S P A T T E D P I N

P O K S A H O S T A

C R H A G R O K O I

V M O B T E N T M S

K A Y T G O S K Y S

L S U R E R E A L A

M Y U O A R E M Y N

N O T I O K I T Y C

B N R A E U R O P E

P R O T E S T A N T

_______1. Nangangahulugang muling pagsilang.

_______2. Mga tumutol o sumalungat sa turo ng Simbahang Katoliko
_______3. Panggitnang uri ng mamamayan sa Europe.
_______4. Pangalawa sa pinakamaliit na kontinente ng daigdig
_______5. Krisis sa relihiyon kung saan ang ibang bansang Katoliko ay yumakap
sa ibang relihiyon

Tuklasin
Gawain sa Pagkatuto Blg.1: TAYO AY MANLAYAG!
Panuto: Alamin ang bawat pahayag, salita o ideya kung ito ba ay inilalarawan ng mga
kategorya na makikita sa ibaba. Isulat lamang ang titik na siyang maiuugnay sa katapat
nitong kategorya.
A – Motibo ng Eksplorasyon D – Mga Kasunduang Eksplorasyon
B – Salik ng Eksplorasyon E – Epekto ng Eksplorasyon
C – Mga Tanyag na Eksplorador
___1. Pagpapalaganap ng Kristiyanismo.
___2. Si Vasco De Gama ay nakarating sa Cape of Good Hope noong 1498 at unang
Europeong nakarating sa India sa pamamagitang ng paglalakbay sa dagat.
___3. Limitadong Kaalaman ng mga Kanluranin sa Asya.
4
___4. Nagkasundo ang Portugal at Spain na baguhin at ilayo ang pakanluran ang line of
demarcation.
___5. Nagbigay-daan sa malawakang pagkakatuklas sa mga lupaing hindi pa
nagagalugad at nagpalakas sa ugnayan ng silangan at kanluran.
___6. Pagpapalaganap ng Kristiyanismo (God).
___7. Nagkaroon ng pag-unlad sa paggawa ng mga sasakyan pandagat tulad ng caravel
at instrumentong pangnabigasyon tulad ng compass at astrolabe.
___8. Dutch East India Company ang naging dahilan kung bakit mas tumagal pa ang
pananakop mga Dutch sa Asya kaysa sa America.
___9. Naghangad ng mga pagkaing pampalasa tulad ng paminta, luya at cinammon na
tinatawag na spices
___10. Ferdinand Magellan ay isang Portuges na ang paglalakbay ay pinondohan ng
Spain taong 1519 nang nagsimula ang kanyang ekspedisyon. Natagpuan niya
ang South America o Brazil.

Suriin
Gawain sa Pagkatuto Blg.2: PALUPITAN TOH!
Panuto: Basahin mabuti ang bawat salita at sagutan ang gawain.

Marco Polo at Ibn Battuta: Dapat magpasalamat ang mga taga Kanluranin sa amin
sapagkat kami ang dahilan kung bakit napunan ang kanilang konting kaalaman tungkol
sa Asya.

Prinsepe Henry: Ako ay tinaguriang “The Navigator” dahil ako ang nagturo ng tamang
paraan kung paano ang maglayag.

Bartholomeu Dias: Natagpuan ko ang Cape of Good Hope na siyang daan na

maaraing marating ang Silangang Asya sa pamamagitan ng
pag-ikot sa Africa.

Vasco de Gama: Natagpuan ko naman ang mga Hindu at Muslim namahusay sa

pakikipagkalakalan ng seda, porselana at pampalasa.

Christopher Columbus: Inilunsad ko ang ekspedisyon patungong India na dumaan

pakanluran ng Atlantiko at narating ang Bahamas.

Amerigo Vespucci: Ako ang nagsabi na Si Columbus ay nakatagpo ng Bagong mundo

kaya pinangalan sa akin ito ang America.

Pope Alexander VI: Ako naman ang namagitan sa dalawang bansang nag-aagawan
ng teritoryo. Inilunsad ko ang line of demarcation.

Ferdinand Magellan: Natagpuan ko ang silangang baybayin ng South America at ang

Pilipinas (Silangang Asya)

MGA PAMPROSESONG TANONG:

1. Ano ang binabanggit ng binasang teksto?

5
2. Ano ang naramdaman mo pagkatapos basahin ang teksto?

3. Kung pagbabasehan mo ang talahanayan masasabi mo bang may kahalagahan ang

kanilang sinasabi? Sa anong paraan?

4. Paano mo maipapakita ang iyong pagpapahalaga sa iyong nakamit kung ikaw ay

nalalagay sa sitwasyon ng palupitan?

5. Anong konklusyon ang mabubuo mo sa binasang palupitan?

Pagyamanin
Gawain sa Pagkatuto Blg.3: PAHALAGAHAN MO AKO!
Panuto: Gumawa ng isang sanaysay na ayon sa ibinigay na tema.

UNANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN

MGA GABAY NA TANONG:

1. Ano ang masasabi mo sa binigay mong sanaysay?
2. Sang-ayon ka ba o hindi sa iyong mga sagot? Patunayan.
3. Sa ibinigay mong sagot, paano ito makakatulong sa iyo bilang isang mag-aaral ng junior
high school at sa darating pang mga taon?

6
 Isaisip
Unang Yugto ng Imperyalismong Kanluranin

Nagsimula noong ika-15 siglo ang

dakilang panahon ng eksplorasyon. May Kolonyalismo pag-sakop ng
tatlong motibo ang eksplorasyon: makapang-yarihang bansa sa
1. paghahanap ng kayamanan (Gold) isang mahinang bansa.
2. pagpapalaganap ng Kristiyanismo Imperyalismo-pagkontrol ng
(God) at; isang makapangyarihang
3. paghahangad ng katanyagan at bansa sa isa pang
karangalan (Glory) makapangyarihang bansa

Salik sa Eksplorasyon
Peking ay nasa Bejing,
China.
Ang Samarkand ay isang
1. Mga Unang Ruta ng Kalakalan lungsod sa timog-
a. Hilagang Ruta silangan ng Uzbekistan.
Peking->Disyerto ng Gitnang Asya->Samarkand Ang Bukhara ay ang
at Bukhara ikalimang
b. Panggitnang Ruta pinakamalaking lungsod
India->Persian Gulf->Damascus sa Uzbekistan
c. Timog na Ruta
Indian Ocean->Arabia->Red Sea->Egypt

2. Limitadong Kaalaman ng mga Kanluranin sa Asya

-Gamit ang mga aklat ni Marco Polo na “Travels of Marco Polo” at ni Ibn Battuta
napukaw ang hangarin na marating ang Asya

3. Kayamanan
-Naghangad ng mga pagkaing pampalasa tulad ng paminta, luya at cinammon na
tinatawag na spices
-Dahil sa patakarang Merkantilismo na nagnanais na magkaroon ng mariming ginto at
pilak

4. Pagpapaunlad ng Teknolohiya
-Nagkaroon ng pag-unlad sa paggawa ng mga sasakyan pandagat tulad ng caravel at
instrumentong pangnabigasyon tulad ng compass at astrolabe.

7
 Compass ay nagbibigay ng
tamang direksyon
Astrolabe para malaman
ang layo ng barko mula
ekwador at latitude sa
pagtingin ng araw at bituin.

https://www.slideshare.net/campollo2des/unang-yugto-ng-
imperyalismong-kanluranin-82895132

Nakatulong din ang suporta ng Hari sa ekspedisyon tulad ng manlalakbay na si

Prinsipe Henry “The Navigator” ng Portugal na ang layunin ay mapalaya ang mga
Kristiyano na naging alipin ng mga Muslim sa Africa. Ang naging unang bansang
naglunsad ng ekspedisyon ay ang Portugal.

Si Prinsipe Henry ang naging inspirasyon ng mga manlalayag dahil siya ang
nag-anyaya sa mga dalubhasang mandaragat na magturo ng tamang paraan sa
paglalayag.

MGA TANYAG NA EKSPLORADOR

Vasco De Gama-nakarating sa Cape of Good Hope noong 1498 at unang Europeong
nakarating sa India sa pamamagitang ng paglalakbay sa dagat.

Bartholomeu Dias - natagpuan ang pinakatimog na bahagi ng Africa na kilala sa

katawagang Cape of Good Hope. Ang paglalakbay ni Dias ay nagpakilala na maaaring
makarating sa Silangang Asya.

Christopher Columbus - isang Italyanong manlalayag na unahang namuno sa

ekspedisyon sa Silangan.

Amerigo Vespucci - Italyanong nagpaliwanag na si Columbus ay nakatagpo ng

Bagong Mundo kaya nakilala ito bilang America.

8
Pope Alexander VI- naglabas ng papal bull na naghahati sa lupaing maaaring tuklasin
ng Portugal and Spain. Noong 1493, gumuhit ng line of demarcation, isang hindi
nakikitang linya mula sa gitna ng Atlantiko tungo sa Hilagang Pola hanggang sa
Timugang Pola.

Kasunduang Tordesillas - nagkasundo ang Portugal at Spain na bagohin at ilayo

ang pakanluran ang line of demarcation.

Ferdinand Magellan - isang Portuges na ang paglalakbay ay pinondohan ng Spain

taong 1519 nang nagsimula ang kanyang ekspedisyon. Natagpuan niya ang
South America o Brazil.
-Naging matagumpay din na madala sa Katolisismo ang mga katutubo.
-Napatunayan ng ekspedisyon na kayang ikotin pinatunayan ito
ng makabalik sa Spain ang barkong Victoria
-Ito ang unang circumnavigation o pag-ikot ng mundo.

Dutch - pumalit sa mga Portuges bilang pangunahing bansang kolonyal sa Asya noong
ika-17 ng siglo.
-Inagaw nila ang Moluccas mula sa Portugal at nagtatag ng bagong sistemang
plantasyon kung saan ang mga lupain ay pinatamnan ng mga halamang
mabili sa pamilihan.

Henry Hudson - nanguna sa pagtatag ng kolonya sa North America.Napasok niya ang

New York Bay (1609) at pinangalanan itong New Netherland.

Dutch East India Company - dahilang kung bakit mas tumagal pa ang pananakop
mga Dutch sa Asya kaysa sa America.
-Ilog Hudson - pinangalan galing ni Henry Hudson na matatagpuan sa
Manhattan, USA
-Nagtatag ng pamayahan sa Africa sa pamamagitan ng
Boers(magsasakang nanirahan sa Cape of Good Hope)

Epekto ng Unang Yugto ng Imperyalismo

1. Nagbigay-daan sa malawakang pagkakatuklas sa mga lupaing hindi pa
nagagalugad at nagpalakas sa ugnayan ng silangan at kanluran.
2. Nakapukaw ng interes sa mga makabagong pamamaraan at teknolohiya sa
heograpiya at paglalayag
3. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyon kanluranin sa silangan.
4. Nagdulot din ng maraming suliranin sa mga bansang nasakop tulad ng pagkawala
5. Nagkaroon ng pagbabago sa ecosystem sa daigdig na nagresulta sa pagpapalitan
ng hayop, halaman pati na sa mga sakit.

9
 Isagawa
Gawain sa Pagkatuto Blg.4: PAHALAGAHAN MO AKO!
Panuto: Kumpletuhin ang mga pangungusap at magbigay ng dalawa o higit pang
pangungusap na naaayon nito.

1. Ang Unang Yugto ng Imperyalismo ay_______________________________________.

2. Ang Kahalagahan nito ay _________________________________________________.
3. Makikita ang kahalagahan ng Unang Yugto ng Imperyalismo sa pamamagitan ng
_______________________________.
4. Ang masasabi ko tungkol sa aking natutunan ay_______________________________.
5. Makakatulong ito sa akin bilang mag-aaral sa pamamagitan ng ________________
____________________________________________________________________.

Gawain sa Pagkatuto Blg.5: HANAPIN MO AKO!

Panuto: Guhitin ang mapa ng mundo pagkatapos hanapin ang mga lugar na nasa kahon
na nabanggit o naiuugnay sa Unang Yugto ng Kabihasnan

Cape of Good Hope Portugal Peking Espanya

Africa India Samarkand
Bokhara Persian Gulf Damascus

MGA PAMPROSESONG TANONG:

1. Ano ang mga napapansin mo sa iyong ginawa?

2. Mula sa mga napapansin mo, natutukoy mo ba ang hinihingi na gawain at tanong?

3. Bilang isang Junior High School na mag-aaral, paano mo magagamit ang pagkakaroon
ng kaalaman tungkol sa gawain na ginawa?

10
 Tayahin
Panuto: Basahin ang mga sitwasyon at piliin sa mga sumusunod na konsepto
ang hinihingi ng tanong. Bilugan ang titik ng iyong mga napiling sagot.

1. Sumang-ayon ang panahon sa mga manlalakbay at mangangalakal na ito nang

matuklasan ang compass at astrolabe. NAging maging pakinabang ito at nakatulong ng
malaki sa paglalakbay. Labis ang naging magandang ambag nito sa teknolohiya. Ano
ang gamit ng compass?
A. Nagbibigay ng tamang direksyon C. Sumusukat sa taas ng bituin o araw
B. Nagbibigay ng tamang senyales D. Sumusukat ng lalim ng dagat

2. Sumang-ayon ang panahon sa mga manlalakbay at mangangalakal na ito nang

matuklasan ang compass at astrolabe. NAging maging pakinabang ito at nakatulong ng
malaki sa paglalakbay. Labis ang naging magandang ambag nito sa teknolohiya. Ano
ang gamit ng astrolabe?
A. Nagbibigay ng tamang direksyon C. Sumusukat sa taas ng bituin o araw
B. Nagbibigay ng tamang senyales D. Sumusukat ng lalim ng dagat

3. Nagsimula noong ika-15 na siglo ang dakilang panahon ng eksplorasyon na nagbigay-

daan sa Imperyalismong Kanluranin.Ang eksplorasyon ang ay nagbigay-daan sa
imperyalismo. Anong bansa ang naging una sa paglunsad ng ekspedisyon?
A. Englatera C. Portugal
B. Espanya D. Pilipinas

4. Maraming paraan para mapanatili ang mabuting ugnayan ng mga tagasunod ng iba’t-
ibang relihiyon sa kabila ng pagkakaiba ng kanilang paniniwala. Anong relihiyon ang
pinalaganap sa panahon ng Imperyalisasyon?
A. Budhismo C. Kristiyanismo
B. Muslim D. Politismo

5. Sa Asya ay isa nang kaakit-akit na lugar para sa mga Europeo. Bagama’t ang kanilang
kaalaman tungkol sa Asya ay limitado lamang at hango lamang sa mga tala ng mga
manlalakbay na si Marco Polo. Anong aklat ang naging tanyag sa buong mundo?
A. The Travels of Ibn Battuta C. Ibn Battuta Travels
B. The Travels of Marco Polo D. MArco Polo Travels

6. Noong 1943 ay nagkaroon ng line of demarcation na isang hindi nakikitang linya mula sa
gitnang Atlantiko tungo sa Hilagang Polo hangang sa Timugang Pola. Ito ay inilunsad ni?
A. Christopher COlumbus C. Pope ALexander VI
B. Ferdinand Magellan D. Pope ALexander VII

7. Maraming mahahalagang epekto ang Unang Yugto ng Kolonyalisasyon. Anong epekto

hindi nabibilang nito?
A. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong kanluranin sa silangan
B. Nakapukaw ng interes sa mga makabagong pamamaraan at teknolohiya
C. Nagbigay-daan sa pagkakatuklas ng mga lupaing hindi pa nagagalugad
D. Lahat ng mga nabanggit

8. Si Prinsepe Henry, ay anak ni Haring Juan ng Portugal, ang naging pangunahing

tagapagtaguyod ng mga paglalayag sa pamamagitan ng pag-aanyaya ng mga
11
 mandaragat. Siya ay tagagawa ng mapa, matematisyan, astrologo at mag-aaral ng
siyensya ng nabigasyon sa bansa. Anong pangalan ang kinabit sa kanya?
A. The Boater C. The Philosopher
B. The Navigator D. The Great

9. Sumang-ayon sa panahon sa mga manlalakbay at mangangalakal na ito nang

matuklasan ang compass at astrolabe. Kapwa malaki ang tulong ng dalawang
instrumentong ito sa mga manlalayag. Paano nakakatulong ang compass at astrolabe?
A. Ang compass ang nagbibigay ng tamang direksyon at ang astrolabe ay
sumusukat sa taas ng bituin
B. Ang compass ang nagbibigay ng tamang panahon at ang astrolabe ay
sumusukat sa taas ng bituin
C. Ang compass ang nagbibigay ng tamang direksyon at ang astrolabe ay
sumusukat sa taas ng araw
D. Ang compass ang nagbibigay ng tamang panahon at ang astrolabe ay
sumusukat sa taas ng araw

10. Nagsimula noong ika-15 na siglo ang dakilang panahon ng eksplorasyon na nagbigay-
daan sa Imperyalismong Kanluranin. Hindi sana maisasakatuparan ang paglakakbay ng
mga Europeo sa malalawak na karagatan noong ika-15 na siglo kung hindi dahil sa iba’t-
ibang salik. Alin sa mga sumusunod ang hindi naging salik nito?
A. Pagsuporta ng mga monarkiya
B. Pagiging mausisa na dulot ng Renaissance
C. Pagpapaunlad sa mga instrumentong panglakbay
D. Para gastusin ang kayamanang umaapaw

Karagdagang Gawain
Gawain sa Pagkatuto Blg.7: ENTRANCE AND EXIT SLIP!
Panuto: Punan ng matapat na sagot ang entrance at exit slip. Sa pagkakataong ito
inaasahan na masasagot mo nang wasto ang gawain.

ENTRANCE SLIP EXIT SLIP

Ang alam ko sa Unang Yugto ng

Imperyalismo ______________
_________________________.
Ang palagay ko tungkol sa Unang
Yugto ng Imperyalismo ________
___________________________
___________________________.
Ang natutuhan ko tungkol sa
Unang Yugto ng Imperyalismo
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________.

12
 Susi sa Pagwawasto
vary
8. B Amswer may 8. D
7. D 7. C
6. C Gawain 2 6. A
5. B 5. Repormasyon 5. B
isaisip)
4. C (pagbasehan sa
4. Europe 4. B
3. C In any order 3. Boutgeousie 3. A
2. C vary vary 2. Protestant 2. B
1. A Answer may Answer may Gawain 1 1. Renaissance 1. D

TAYAHIN: ISAGAWA: SURIIN: TUKLASIN: BALIKAN: SUBUKIN:

Sanggunian

Books
Blando, Rosemarie C. et. Al. Kasaysayan ng Daigdig: Araling Panlipunan-Modyul ng Mag-
aaral. Pasig City, Vibal Group Inc. 2014

Images
https://www.slideshare.net/campollo2des/unang-yugto-ng- imperyalismong-kanluranin-
82895132

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education

Division of Lapu-Lapu City

Address: B.M. Dimataga St., Poblacion, Lapu-Lapu City
Tel #: (032) 420-4525
Email: oliver.tuburan@deped.gov.ph

13