Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 23

TSW2605/101/3/2024

Lekwalothuto 101/3/2024

Applied African Languages Literature for


Home Language

TSW2605

Semesetara 1 and 2

Lefapha la Dipuo tsa Aforika

Lekwalothuto le le tshotse tshedimosetso e e botlhokwa ka ga mmojule o.

BARCODE
DITENG
Tsebe

1 MATSENO .................................................................................................................................... 4
2 MAIKAELELO LE DIPOELOTHUTO TSA TSW2605 ................................................................... 5
2.1 Maikaelelo .................................................................................................................................... 5
2.2 Dipoelothuto.................................................................................................................................. 5
3 DIPHETHOGO MO KHARIKHULAMONG ................................................................................... 5
4 BATLHATLHELEDI LE DINTLHA TSA KGOLAGANO ............................................................... 6
4.1 Mo(Ba)tlhatlheledi ......................................................................................................................... 6
4.2 Lefapha......................................................................................................................................... 6
4.3 Yunibesithi .................................................................................................................................... 6
5 DIDIRISWA................................................................................................................................... 6
5.1 Dibuka tse di rebotsweng .............................................................................................................. 6
5.2 Dibuka tse di atlanegisitsweng ...................................................................................................... 7
5.3 Tse di beetsweng thoko mo maranyaneng a inthanete............................................................ 7
6 DITIRELO TSA TSHEGETSO YA BAITHUTI ............................................................................... 9
6.1 Lenaneo la Maitemogelo a ngwaga wa ntlha mo Unisa ................................................................ 9
7 LENANEO LA GO ITHUTA ........................................................................................................ 10
8 TIRO YA DIATLA ....................................................................................................................... 11
9 DITIRO ....................................................................................................................................... 11
9.1 Dintlhatshekatsheko.................................................................................................................... 11
9.2 Lenaneo la ditiro ......................................................................................................................... 12
9.3 Matlha a neelo ya diasaenemente .............................................................................................. 12
9.4 Neelo ya diasaenemente ............................................................................................................ 12
9.5 DIASAENEMENTE ..................................................................................................................... 13
9.6 Mekgwa e mengwe ya go itlhatlhoba: ......................................................................................... 22
9.7 Tlhatlhobo ................................................................................................................................... 22
9.7.1 Bolepatlhatlhobo (Invigilation/proctoring) .................................................................................... 22
10 GO SA IKANYEGE MO THUTONG............................................................................................ 22
10.1 Bogodu jwa bokwadi ................................................................................................................... 22
10.2 Boferefere ................................................................................................................................... 22
10.3 Tshedimosetso mabapi le bogodu jwa dikwalo e ka tsewa mo kgokelong e e latelang: .............. 23
11 BAITHUTI BA BA NANG LE BOGOLE...................................................................................... 23
12 DIPOTSO TSA KA METLHA ...................................................................................................... 23
13 METSWEDI E E BUISITSWENG ................................................................................................ 23

2
TSW2605/101/3/2024

14 BOKHUTLO ............................................................................................................................... 23
15 DIMAMETLELELO ..................................................................................................................... 23

3
1 MATSENO

Go Moithuti

Unisa ke setheo sa thuto e kgolwane e e bulegileng (CODeL) eo e neelwang ka tiriso ya inthanete.


Mananeothuto a rona a akaretsa mefuta e e farologaneng ya ditlhagiso, go tloga ka disetifikeiti,
dipoloma le dikerii. “Go bulega” ga Unisa le semelo sa yona sa eLearning di neela baithuti ba le
bantsi tšhono ya go kgona go ikwadisa le go ithuta mo sebakeng sa thuto e kgolwane. Mokgwa
o wa rona wa CODeL o kaya gore mananeo a rona a thuto a rulagantswe ka kelotlhoko le go
netefatsa katlego ya baithuti go tloga ka bao ba sa ithulaganyang sentle mme ba na le bokgoni
go ya go bao ba ithulagantseng ka mo go lekaneng.

Go ruta le go ithuta ka fa gare ga seemo sa CODeL go akaretsa mekgwa e mentsi ya go ruta


go tloga ka go ithuta go go tlhakantsweng go ya go, go ithuta ka tiriso ya inthanete ka botlalo.
Ka jalo, mananeo otlhe a a rulagenyeditsweng baithuti ba bonadikerii a neelwa ka botlalo ka
tiriso ya inthanete, mme ga go nne le didiriswa tsa thuto tse di gatisitsweng. Mananeo a
bosenadikerii ona a farologana le a bonadikerii ka ntlha ya fa ona a neelwa ka mokgwa wa go
ithuta go go tlhakantsweng go akaretsa le ka inthanete ka go ruta le go ithuta ka tsamaiso ya
taolo ya baithuti mo – myUnisa. Mo maemong a mangwe, mananeo a bosenadikerii le ona a
neelwa ka botlalo mo inthaneteng fela jaaka a bonadikerii.

Go feta foo, mananeo a rona a tsamaisana le pono, taelo le boleng jwa yunibesithi. Maitlamo
a Unisa ke go tlhankela botho le go bopa bokamoso gammogo le go supa go leboga go go
utlwagalang ka ga boemo jwa rona mo kontinenteng ya Aforika. Dialogane tsa Unisa di na le
boleng le dika tse di kgethegileng tseo di akaretsang:
• badudi bao ba ikemetseng, bao ba kgotlelelang, bao ba nang le maikarabelo le bao ba
kgathalang, bao ba kgonang go tlhankela le go dira mo dikarolong di le dintsi tse di
farologaneng mo ditšhabeng tsa bona tsa selegae, tsa bosetšhaba le tsa lefatshe ka
bophara.
• go nna le kutlwisiso e e tseneletseng ya tikologo ya bona mo kontinenteng ya Aforika ka
hisetori ya yona, dikgwetlho ga mmogo le bokgoni mabapi le maemo ka go farologana
lefatshe ka bophara
• bokgoni jwa go kgona go sekaseka ka tsenelelo go tshepagala le bomosola jwa
tshedimosetso le datha go tswa mo metsweding e le mentsi go ralala lefatshe ka bophara
ka tshedimosetso ya lona eo e tswelang pele go oketsega le go anama ga datha le ka
moo ba bonang lefatshe ka gona leo le tsweletseng go gaisana
• gore ba ka dirisa jang kitso ya bona eo e lebaneng le kgalemo, boiphapo le maitshwaro
a a siameng ka tsenelelo go kgona go rarabolola mathata a nnete a botshelo
• temogo ya ditlhoko tsa bona tsa go ithuta le tsa go itlhabolola go akaretsa le bokgoni jwa
bokamoso jwa bona
(Ela tlhoko, serutwa se sa TSW2605 ke se se kopantsweng (blended module), se se raya gore o
tlaa amogela didiriswa tse dingwe tsa thuto tse di gatisitsweng le tsa inthanete go ikgolaganya le
wena. Re dirisa myUnisa jaaka khampase ya rona ya go golagana ka inthanete.

4
TSW2605/101/3/2024

E, ke tsamaiso ya inthanete eo e dirisiwang go laola, go kwala le go neelana ka didiriswa tsa


thuto le go tshegetsa kgolagano le wena. Netefatsa gore o lebelela tshedimosetso go tswa go
motlhatlheledi wa gago ga mmogo le diforamo tse dingwe tsa Unisa ka go dirisa myUnisa ka
metlha. Tshedimosetso ka ga didiriswa tseo di tlaa nnang gona go kgona go tlhaeletsana le
motlhatlheledi wa gago le baithuti kawena tseo di tshegetsang thuto ya gago, di tlaa fitisetswa ka
tiriso ya diforamo tse di farologaneng.

O rotloediwa go etela le go tsena mo saeteng ya gago ya mojulu mo go myUnisa ka metlha


(ke gore, bonnyane gabedi ka beke).

Ka gonne serutwa se, ke se se kopantsweng, o tlaa tlhoka go dirisa myUnisa go ithuta le go


feleletsa dithutiso tsa serutwa se. Tsena mo webosaeteng ya TSW2605 mo go myUnisa ka
metlha. Webosaete ya serutwa sa gago ke TSW2605-24-S1/S2

Re le lakaletsa katlego mo dithutong tsa lona!

2 MAIKAELELO LE DIPOELOTHUTO TSA TSW2605


2.1 Maikaelelo

Baithuti ba ba feditseng serutwa se ka katlego ba tlaa kgona go nna le kitso ya: poko, re lebelele
mefuta ya poko mme morago re sekaseke leboko lengwe le lengwe; padi, jaaka mofutakwalo mo
bokwading, kagego ya yona le diponagalo; terama le kagego ya yona, dinaane, mefuta e e
farologaneng mmogo le botlhokwa/mesola ya dinaane mo kgodisong ya bana. Re tlaa lebelela
gape le matuntuletsa le dipina tsa metshameko le seabe sa tsona mo kgodisong ya bana.

2.2 Dipoelothuto

Mo serutweng se, o tlaa tshwanelwa ke go itse dipoelo tse mmalwa:


• Itse le go atlhaatlha mefuta ya poko le go sekaseka leboko.
• Itse le go tlhaloganya padi.
• Lepa matseno, mmele le bokhutlo fa o buisa terama.
• Tlhalosa mefama le mefuta ya baanelwa ba dinaane.
• Go tlhalosa mesola ya matuntuletsa le dipina tsa metshameko.

3 DIPHETHOGO MO KHARIKHULAMONG

Unisa e tsentse tirisong diphetogo go ikaegilwe ka metheo e le metlhano le ditsela di le robedi.


Go tsibogela diphetogong tse, kharikhulamo e ntšhwa e tsentswe mo lenaaneng la tsa thuto.
Diphetogo mo kharikhulamong di akaretsa metheo e e latelang: matlole a a lebaneng baithuti,
ntšhwafatso ya ditsela tsa thuto le mekgwa ya tshekatsheko, matlole a go ruta le go ithuta,
thibololo ya kitso le filosofi ya Aforika. Metheo le melawana e, e tlaa kopanngwa mmogo le
lenaneo la tsamaiso ya dirutwa.

5
O tlaa itemogela diphetogo mo tsamaisong ya ditogamaano tsa thuto e e tsentsweng tirisong mo
Unisa mmogo le phetogo ya diteng tsa mmojule wa gago. Re go rotloetsa gore o amogele
diphetogo tse mo dithutong tsa gago le Unisa ka tsela e di senolwang ke letlhomeso la diphetogo
ka teng.

4 BATLHATLHELEDI LE DINTLHA TSA KGOLAGANO


4.1 Mo(Ba)tlhatlheledi

Motlhatlheledimogolo wa serutwa se ke Mop. DS Matjila


Lefapha: Dipuo tsa Aforika
Mogala: 012 429 8097
Emeile: matjids@unisa.ac.az

4.2 Lefapha

O ka ikgolaganya le Lefapha la Dipuo tsa Aforika ka tsela e:


Nomoro ya mogala: 012 429 6080
Emeile: masilpe@unisa.ac.za

4.3 Yunibesithi

Go ikgolaganya le yunivesithi, tsena mo webosaeteng ya Unisa go fitlhelela dintlha tsa


kgolagano go ya ka mafapha a a farologaneng:
http://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Contact-us/Student-enquiries.
Tsweetswee tlhagisa nomore ya gago ya boithuti fa o ikgolaganya le yunibesithi.

5 DIDIRISWA
5.1 Dibuka tse di rebotsweng

Ka gonne re batla gore o atlege mo serutweng se se kopantsweng se, re go tlamela gape ka


ditlamelwana dingwe tsa thuto tse di gatisitsweng. Se se tla go thusa gore o kgone go buisa
ditlamelwana tsa thuto le fa o sa tsena mo inthaneteng.
Kwa tshimologong ya semesetara o tla romelelwa ditlamelwana tsa thuto tse di gatisitsweng,
mme fela ga o a tshwanela gore o di emele pele o ka simolola go buisa – o kgona go tsena mo
inthaneteng fela fa o sena go ikwadisa o be o fitlhelela ditlamelwana tsotlhe tsa gago tsa thuto
fao. Ditlamelwana tse re tlang go go romelela tsona ke tse di sa tlhokeng inthanete tse di ka ga
tshedimosetso kgotsa diteng tsa semmuso tsa karolo ya serutwa e e mo inthaneteng.

Name of Department AFRICAN LANGUAGES


Module code / Name of module TSW2605

6
TSW2605/101/3/2024

Biographical detail of prescribedbook:


▪ MOTSWASELE II
Author: LD RADITLADI
Publisher: WITS PRESS
Date of publication: 1987
Book code: 0854940766

▪ BODIBENG JWA MATLHOMOLA Author: DS MATJILA


Publisher: UNISA PRESS
Date of publication: 2011
Book code: 9781868886593
▪ MASEGO Author: GM MOKAE
Publisher: MASKEW MILLER LONGMAN
Date of publication: 2005
Book code: 9780636020511
▪ BOTSANG RRE Author: GS GAETSEWE
Publisher: OXFORD UNIVERSITY PRESS
Date of publication: 1986
Book code: 0195701232

5.2 Dibuka tse di atlanegisitsweng

Moithuti o gakolowa go dirisa dibuka-tlaleletso tse di latelang:


1. Kitchin, M.S,1980. Boswa jwa puo. The Mackenzie series. No 1.
2. Huma, M.W. 2012. Nthuteng Dinaane, Gerata 4. Mosala Masedi publishers and booksellers.
3. Huma, M.W. 2012. Kana ga ke re gatwe. Mosala-Masedi publishers and bookselles.
4. Raditladi, L.D. Sefalana sa menate.
5. Lobelo, O.M. 2015. Ntlhomole mmutlwa. Maskew Miller. Lomngman
6. Magoleng, B.D. Motlhake F.S 1983. Lošalaba lwa bomme. Shuter and Shooter, Oxford.
7. Ntsime, M.J. 2013 Pelo e ja Serati, Via Afrika.

Dibuka tse di atlanegisitsweng di ka kopiwa mo inthaneteng, ka tiriso ya lenaane la laeborari.


Dibukatlaleletso.
Ela-tlhoko: Kitso e ka fitlhelwa gape mo bukeng ya diphetolelo tsa maboko e leng: Stiching a
whirlwind: An anthopology of southern African poems and translations. 2018. Africa pulse.
OXFORD.

5.3 Tse di beetsweng thoko mo maranyaneng a inthanete

Ga go na dibuka tse di beetsweng thoko mo mafaratlhatlheng a inthanete. Tse di beetsweng


thoko mo inthaneteng di ka tsewa mo lenaaneng la laeborari. Tshedimosetso go feta fa e ka
bonwa go: http://oasis.unisa.ac.za/search/r

7
5.4 Ditirelo le didiriswa tsa laeborari

Laeborari ya Unisa e neelana ka mefutafuta ya ditirelo le didiriswa tsa tshedimosetso. Laeborari


e tlhamile le go rulaganya dikaedi di le mmalwa tsa laeborari, tsona di fitlhelwa mo:
http://libguides.unisa.ac.za

Dikaedi tse di beetsweng thoko mo maranyaeng a inthanete:

• Go bona dintlha tsa tshedimosetso e khutshwane ka ga laeborari, tsena mo go


https://www.unisa.ac.za/library/libatglance
• Go bona dintlha tsa tshedimosetso e tletseng ka ga laeborari, tsena mo go
http://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Library
• Dipotso tse di bodiwang ka metlha mabapi le laeborari: tsena mo go
https://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Library/Frequently-Asked-Questions
• Go bona tshegetso le ditirelo tsa ditlhotlhomiso (s.k. ditirelo tse di neelwang ke badiri ba
laeborari le kopo ya didiriswa tsa dikwalwa), etela go
http://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Library/Library-services/Research-support.
• Bakeng sa dithupelelo tsa laeborari go baithuti ba bosenaditikirii, etela go
https://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Library/Library-services/Training
• Go kopa le go kopolola ditlamelwana tse di atlanegisitsweng:
https://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Library/Library-services/Lending-services
• Ditirelo tsa tshedimosetso ya dithuto tsa banaditikirii postgraduate): -
https://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Library/Services-for-Postgraduates
• Ditirelo tsa baithuti ba ba tshelang ka bogole:
https://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Library/Services-for-students-with-special-
needs
• Bakeng sa tshegetso ya thekenoloji ya laeborari -https://libguides.unisa.ac.za/techsupport
• Go batla le go dirisa didiriswa tsa laeborari:
http://libguides.unisa.ac.za/Research_skills
• A – Z lenaane la laeborari – https://libguides.unisa.ac.za/az.php

Tshedimosetso e e botlhokwa:

• Mathata a go fitlhelela ditirelo tsa laeborari ya setegenikite: Lib-help@unisa.ac.za


• Dipotso ka karetso mabapi le laeborari: Library-enquiries@unisa.ac.za
• Dipotso mabapi le dikotlhao le dituelo tsa laeborari: Library-fines@unisa.ac.za
• Tirelo ya dikadimo tsa laeborari bakeng sa baithuti ba bonadikerii: libr-ill@unisa.ac.za
• Tirelo ya go batla ditlhangwa/dikwalwa: Lib-search@unisa.ac.za
• Mesele ya dikgang tsa setšhaba: Facebook: UnisaLibrary and Twitter: @UnisaLibrary

8
TSW2605/101/3/2024

6 DITIRELO TSA TSHEGETSO YA BAITHUTI

Bukana ya Study @ Unisa e teng mo go myUnisa: www.unisa.ac.za/brochures/studies


Bukana e, e na le dikaelo tsotlhe le tshedimosetso yotlhe e o e tlhokang gore o atlege mo
dithutong le Unisa. Fa o tlhoka thuso mabapi le thulaganyo ya myModules, o amogetswe go dirisa
dintlha tsa kgolagano tse di latelang:
• Toll-free landline: 0800 00 1870 (Tlhopha konopo ya 07 ya myModules)
• E-meilel: mymodule22@unisa.ac.za or myUnisaHelp@unisa.ac.za

O ka kgona go leba divitiyo tse dikhutshwane ka ga dikgang tse di jaaka go lebelela khalendara
jang, o ka bona jang diteng tsa mojule, o leba jang dikitsiso ka ga dimojule, o romela jang
diasesemente le go tsaya karolo jang mo ditirong ka go latelela linki e e latelan: https://dtls-
qa.unisa.ac.za/course/view.php?id=32130

Baithuti ba ba ikwadisitseng mo Unisa ba nna le tetla ya go dirisa e-meile ya mylife.


Tshedimosetso e e botlhokwa, dikitsiso le diphetogo di romelwa mo akhaontong e.
Tsweetswee ela tlhoko gore go ka tsaya diura di le masomeamabedi le bone (24 hours) gore
akhaonto ya gago e dire morago ga go tsenya kopo ya yona. Tsweetswee o tsenye kopo ka
bonako morago ga go ikwadisa kwa Unisa, ka go latela konopo e e latelang:
myLifeHelp@unisa.ac.za

Akhaonto ya myLife ke yona fela e e dirisiwang semmuso mo Unisa go tlhaeletsana le


yunibesiti, mme e tlaa tswelela go nna emeile ya semmuso go tshola rekoto mo Unisa. O nna
le maikarabelo a taolo ya akhaonto ya e-meile e. mailto:

6.1 Lenaneo la Maitemogelo a ngwaga wa ntlha mo Unisa

Baithuti ba le bantsi, go tloga kwa thutong ya dikolo potlana go ya go tse dikgolwane ba lebane
ke dikgwetlho. Se ke boammaruri go baithuti ba ngwaga wa ntlha mo Unisa. Unisa ke yunibesithi
ya baithuti ba ba kgakala e e rutang le go ikgolaganya le bona ka mokgwa wa mafaratlhatlha a
eleketeroniki. Unisa e itlhaola mo di yunibesithing tse di ikgolaganyang le baithuti ka namane. Ke
yunibesithi e e namileng jaaka thotse e le mananeo otlhe a teng a diragatswang le go neelwa ka
mokgwa wa maranyane a inthanete. Ke ka ntlha ya lebaka le re boneng go le botlhokwa go neela
baithuti ba ngwaga wa ntlha tshegetso e e tletseng go nolofatsa loeto lwa bona la go ithuta mo
Unisa ntle le matsapa a a kalo le dikgoreletsi di le mmalwa. Tebang le ntlha e, re na le lenaneo
la tshegetso ya baithuti ba e leng gona ba ikwadisang mo yunibesithing ya Unisa. Lenaneo le re
le bitsa re re ke lenaneo la maitemogelo a ngwaga wa ntlha mo Unisa ‘Unisa’s First-Year
Experience (FYE) Programme’. Lenaneo le la FYE le rulaganyeditswe go go neela ka
tshedimosetso. Tse di latelang ke tse ga jaana lenaneo le le neelanang ka tsona:

9
FYE Website Email Support
www.unisa.ac.za/FYE fye@unisa.ac.za

FYE1500
Post
Registration myUnisa; Study
Orientation Skills; Academic &
Referrals to
Digital Literacies;
other support etc
services i.e.
Counselling;
Reading & Writing
workshops

Go dira bonnete jwa gore ga o fetwe ke puisano ya botlhokwa ya thuto le tshegetso go tswa
go SRU, ka kopo lebelela lebokoso la gago la emeile kgapetsakgapetsa.

7 LENANEO LA GO ITHUTA

Go ithuta serutwa se se kopantsweng go kaya eng?


Go ithuta serutwa se se kopantsweng go farologana gotlhelele le go ithuta dingwe tsa dirutwa tsa
gago kwa Unisa.
• Ditlamelwana tsotlhe tsa thuto le ditirwana tsotlhe tse di ka ga dirutwa tse di
kopantsweng tsa mo inthaneteng di diretswe go tsamaisiwa ka inthanete mo go
myUnisa. Le fa dirutwa tse di kopantsweng di akaretsa ditlamelwana tse di gatisitsweng,
serutwa sona se diretswe go tsamaisiwa ka inthanete.
• Tlhaeletsano yotlhe magareng ga gago le Yunibesithi e diragala ka inthanete.
Batlhatlheledi ba tlaa buisana le wena ka emeile le sms, gape le ka go dirisa Dikitsiso,
Diforamo tsa ditherisano le didiriswa tsa Dipotso le Dikarabo. Gape o ka dirisa ditsela
tsotlhe tse go botsa dipotso le go ikgolaganya le batlhatlheledi ba gago.
Didiriswa tsa myUnisa
Go botlhokwa gore o tsene mo go myUnisa ka metlha. Re atlanegisa gore o leke go tsena le fa
e ka nna gangwe mo bekeng go dira tse di latelang:
• Go tlhola dikitsiso tse dintšhwa. Gape o ka golaganya akhaonto ya gago ya emeile ya
myLife le mogala wa letheka gore o kgone go amogela diemeile tsa dikitsiso mo mogaleng
wa gago wa letheka.

10
TSW2605/101/3/2024

• Go dira ditirwana tsa Diforamo tsa ditherisano. Fa o dira ditirwana tsa thutiso nngwe le
nngwe, re batla gore o abelane dikarabo tsa gago le baithuti ba bangwe ba ba mo
setlhopheng sa gago. O ka buisa ditaelo wa be wa rulaganya dikarabo tsa gago o sa tsena
mo inthaneteng, mme fela o tlaa tlhoka go tsena mo inthaneteng go romela melaetsa ya
gago.
Re tlamela gape ka Social Cafe eo mo go yona o kgonang go dira botsalano kgotsa kagisano le
baithuti ba bangwe ba serutwa se.
• Go dira ditirwana tse dingwe tsa inthanete. Mo ditirwaneng tse dingwe tsa dithutiso o ka
tlhoka gore o romele sengwe mo go Blog tool, o kwale potso ya iteko kgotsa o kwale
tlhatlhobo ya kakaretso ka fa tlase ga sediriswa sa tiro-boitlhatlhobi (Self-Assessment). O
seka wa tlola ditirwana tse ka gonne di tlaa go thusa gore o kgone go fetsa ditirogae le
ditirwana tsa serutwa se.
• Nngwe ya didiriswadikgolo, eo re e dirisang ke Lessons tool. O tlaa tlamelwa ka diteng le
ditlhatlhobo tsa serutwa sa gago mo sedirisweng se. Ka dinako tse dingwe o tlaa laelwa
gore o tsenele ditherisano le baithuti ba bangwe ba setlhopha sa gago gore le feleletse
ditirwana le ditlhatlhobo pele o ka tswelela ka serutwa.
Re solofela gore fa re go neela ditsela tse dintsi tsa go ithuta serutwa se, le go dira ditirwana
tsotlhe tse, o tlaa atlega mo serutweng se se kopantsweng se. Gore o ungwelwe go le gontsi mo
serutweng se se kopantsweng se, o TSHWANETSE o tsene mo inthaneteng ka metlha go dira
ditirwana le ditirogae ka nako.

8 TIRO YA DIATLA

Ga gona tiro ya diatla mo serutweng se.

9 DITIRO
9.1 Dintlhatshekatsheko

Tse di latelang ke dikarolwana tsa ditirwanatlhatlhobo tsa semmuso jaaka di tswalelwa mo


tsamaong ya ngwaga:
2024 Semesetara 1: Asaenemente 1
Asaenemente 2
Potefoliyo

2024 Semesetara 2: Asaenemente 1


Asaenemente 2
Potefoliyo

• Botlhokwa jwa go ithuta kamano ya dipuo tsa Bantsho tse e leng tsa semmuso.
• Botlhokwa jwa go ithuta bolengtumo (fonetiki) le thutamedumopuo (fonoloji).
• Popego ya mafoko (mofoloji/popofoko).
• Mefuta ya dipolelo le popego ya tsona.
• Pharologanyo ya bokao jwa mafoko go ya ka mo a thaetsweng gona.
11
9.2 Lenaneo la ditiro

• Go falola serutwa se, o tshwanetse go romela diasaenemente di le pedi le potefoliyo.


• Tshedimosetso yotlhe e e tlhalosang gore o romela diasaenemente tsa gago jang le gore
kae e tlaa itsisiwe ka maranyane a myUnisa mo mmojuleng o.
• Matlha a neelo ya diasaenemente, gammogo le makwalothuto a diasaenemente a fitlhelwa
mo maranyaneng a myUnisa mo mmojuleng o.
• Go letlelelwa go kwala tlhatlhobo, o tshwanetse go romela diasaenemente di le pedi.
• Go letlelelwa go kwala tlhatlhobo, o tlhoka fitlhelela maduo a ngwaga a a kana ka
diperesente di le masomeamane (40%) ya diasaenemente.
• Bokete jwa asaenemente mo mmojuleng o ke diperesente di le masomeamatlhano (50%).
• O tlaa amogela tshedimosetso mabapi le tlhatlhobo mo tsebeng ya myModules. Ka kopo,
lebelela melaetsatsiboso (announcements) gore tlhatlhobo ya mmojule o o ikwadiseditseng
ona e tlile go rulaganngwa jang.
• Tlhatlhobo e tlile go balelelwa mo diperesenteng di le masomeathataro (60%) go tlhakanya
maduo a bofelo a mmojule.

9.3 Matlha a neelo ya diasaenemente

• Ga go a tlhagisiwa matlha a go neela diasaenemente mo lekwalothutong le.


• Matlha a neelo ya diasaenemente a tlaa itsisewe mo maranyaneng a tsebe ya myUnisa mo
mmojuleng o. Go bonala e kete o tlaa itsisiwe ka ga matlha a neelo ka nako ya ikwadiso.
• Simolola ka go dira ditiro tsa gago fa o sena go ikwadisetsa mmojule o.
• Tsena mo tsebeng ya myUnisa ka fa tlase ga mmojule o go fitlhelela tshedimosetso mabapi
le matlha a neelo ya diasaenemente.

9.4 Neelo ya diasaenemente

• Unisa, jaaka setheo se se buletsweng mang le mang yo ikaelealang go ithuta a le kgakakala


ka mokgwa wa e-learning (CODeL) e totile go nna setheo sa go go ruta ka mafaratlhatlha a
thekenoloji. Ke ka moo o tla itemogelang gore didiriswa tsotlhe tsa go ithuta, ditlhatlhobo
mmogo le go golalagana le le batlhatlheledi le baithuti ka wena di tla diriwang ka
mafaratlhatlha. Re dirisa myUnisa jaaka khempase ya borutelo
• Khempase ya borutelo e tlaa abela baithuti ka saete ya myModules, moo didiriswa tsa go
ithuta di tlaa fitlhelelwang ka mafaratlhatlha le moo ditlhatlhobo tsa baithuti di tshwanetseng
go kwalelwa teng. Yo ke mokgwa wa thekenoloji wa go tsamaisa, go boloka le go romela
didiriswa tsa go ithuta kwa baithuting le go tshegetsa kamano magareng ga batlhatlheledi
le baithuti.
• Polatefomo ya myUnisa e ka fitlhelwa mo go https://my.unisa.ac.za. Gatelela go konopi
(leshwao) ya myModules 2023 go fitlhelela disaete tsa mafaratlhatlha tsa dimojule tse o
ikwadisitseng mo go tsona.

12
TSW2605/101/3/2024

• Yunibesithi e itlama ka go tlhaeletsana kgapetsakgapetsa jaaka go tlhokega go netefatsa fa


o bona kungwelo go tswa mo go diriseng thulaganyo ya go ithuta ya myModule. Ka kopo
tsena mo dikitsisong gangwe le gape, ka gore ke moo motlhatlheledi a manegang
tshedimosetso e e botlhokwa e a e aroganyang le wena.
• Fa o tsena mo tsebeng ya myModule ya dimmojulo tse o di kwadisitseng, o tlaa bona
molaetsa wa kamogelo o o manegilweng ke motlhatlheledi. Ka fa tlase ga molaetsa wa
kamogelo, o tlaa bona legoro la diasesemente le le nang le diasesemente tse o tlhokang go
di dira. Diasesemente dingwe ke tsa multichoice, tse dingwe ke tsa diteko, tse dingwe ke
diasesemente tse di kwalwang, fa tse dingwe e le tsa go atlhatlhwa jalo le jalo.
• Di asesemente tsotlhe tse di leng teng mo legorong la di asesemente di tshwanetse go
diriwa go ya jaaka di tlhagelela mo polatefomong ya dimmojulo tsa gago.
• Go dira diasesemente tsa teko (quiz), ka kopo tsena mo maranyeng a moodle/myUnisa mo
tsebeng ya myModules mo o tlhokang go dira diasesemente tsa gago. Tobetsa legoro le le
nepagetseng la diasesemente (Asesemente 1 le asesemente 2 jalo le jalo). Go tlaa nna le
maltha a e leng gore diasesemente di Bulelwa ka ona gore o di kwale, fa diasesemente di
bula, fitlhelela asesemente ya teko (quiz) mo maranyeng a moodle/myUnisa mme o e fetse
ka nako e o e neetsweng.
Dipotso tsa asesemente ya teko (quiz) ga di tlhagelele mo lekwalothutisong ka jalo o
tshwanetse go tsena mo maranyeng go di kwala le go di fetsa mo di tlhamilweng teng.
• Baithuti ga ba rotloediwe go dirisa diselefounu go kwala teko/khwisi (quiz) e. Ka kopo dirisa
khomputhara, thebolete kana lepothopo fa o kwamla teko. Ke ka ntlha ya gore baithuti fa ba
dirisa diselefounu go kwala teko mo mafaratlhatlheng a inthanete [online assesement] ba
itemogela diketsaetsego ka ntlha ya bonnye jwa sekerini mme seo se ba dia go fetsa diteko.
Gape, diselefounu di bonako ga latlha nneteweke ya inthanete go na le didiriswa tse dingwe.
Fa go kgonega, fapoga go dirisa selefounu go kwala teko e.
• Tsweetswee sekegela tsebe matlha a go neela ditiro tse di kwadilweng kana tse di
tlantsweng. Pele o neela tiro, nnetefatsa gore o phetagaditse ditaelo tsotlhe tsa
motlhatlheledi. Go neela tiro, lekola myModules mme o tobetse lebokoso la tiro e e
neelwang. Seo se tlaa go kgontsha go neela tiro ya gago mo saeteng ya myModules ya
dimmojulo tseo di ikwadiseditseng. Pele o neela tiro, nnetefatsa gore ke e e maleba.
Gakologelwa gore ga go maduo a a newang tiro e e seng maleba.

9.5 DIASAENEMENTE

Jaaka go kailwe mo go 9.2, o tshwanetse go romela diasaenemente di le pedi le potefolio mo


mmojuleng o. Tse di latelang ke dikarolwana tsa ditiro tsa semmuso tse moithuti a tshwanetseng
go di kwala jaaka ditlhagelela fa tlase:

13
9.5.1 Asaenemente ya 01
Semesetara 1

Ditaelo:
• Kwala ka mokwalo o o phepa, o o bonagalang sentle;
• Latela dinomoro tsa dipotso ka mokgwa o di neetsweng;
• Araba dipotso tsotlhe ka botlalo.

Potso 1: Poko

1.1 Tlhalosa diponagalo tse di latelang tsa poko mme o sedimose ka dikao:
• Poeletso ya ditumanosi (5)
• Tshekaganyo (5)
• Morumo (5)
1.2 Naya dipharologano magareng ga poko ya bogologolo le ya segompieno (10)
/25/

Potso 2: Padi le terama

2.1 Naya dipaka di le tharo tse di farologaneng tsa padi mme o tlhalose nngwe le nngwe ya
tsona (15)
2.2 Tlhalosa dikgato di le tlhano tsa kagego ya terama (10)
/25/
PALOGOTLHE: 50 X 2 = [100]

14
TSW2605/101/3/2024

Asaenemente ya 02

Ditaelo:
• Kwala ka mokwalo o o phepa, o o bonagalang sentle;
• Latela dinomoro tsa dipotso ka mokgwa o di neetsweng;
• Araba dipotso tsotlhe.

Potso 1: Dinaane

1.1 Ananela ka sebopego sa dinaane o lebile; bothata kana tlhaelo, tharabololo kana taelo le
maiteko a go tshaba (15)
1.2 Tlhopa naane e le nngwe e e buang ka ga diphologolo mme o inole phologolo e o e ratang
mo naaneng e, o be o tlhalose gore ke ka ntlha ya eng o rata phologolo e. (10)
/25/

Potso 2: Dipina le matuntuletso

2.1 Tlhalosa gore matuntuletso ke eng o be o bontshe diponagalo tsa poko mo pineng ya
matuntuletso e o e tlhophileng. (15)
2.2 Thadisa ka ga botlhokwa jwa dinaane mo kgodisong ya bana. (10)
/25/
PALOGOTLHE: 50 X 2 = [100]

15
Potefoliyo

Ela tlhoko gore fa o sa latele ditaelo tse o tla latlhegelwa ke maduo.

Ditaelo:
• Buisa potso gabedi pele o ka e araba;
• Kwala ka mokwalo o o phepa;
• Latela dinomoro tsa dipotso jaaka di kwadilwe;
• Tshela mola morago ga go araba potso engwe le engwe.
• Araba dipotso tsotlhe;
Ela tlhoko gore fa o sa latele ditaelo tse o tla latlhegelwa ke maduo.

Potso 1: Poko

1.1 Atlhaatlha ka malepa a botshwantshi jwa maboko a segompieno. Naya dikao di le tlhano
mme o tlhalose sengwe le sengwe. (15)
1.2 Itlhophele leboko la Setswana la segologolo mme o inole diponagalo jaaka:
a) Neeletsano (2)
b) Tshekaganyo (2)
c) Tlhatlagano (2)
d) Poeletsomodumo (2)
1.3 Tlhalosa mosola wa dipoapoaletso tse mo lebokong (2)
/25/

Potso 2: Padi le terama

1. Bapisa Masego le Bodibeng jwa Matlhomola mabapi le tshenolo ya mathata a sepolotiki


le loago mo Aforikaborwa. (15)
2. Sekaseka seabe sa molotlhanyi mo terameng Motswasele II mme o tlhalose gore a
moterama o kgonne go mo dirisa seabe se kgotsa nnyaya. (10)
/25/

Potso 3: Dinaane

Sekaseka naane ya Mokoko le Phakwe mme o tlhalose gore a mme molato wa Mokoko o
tshwanelwa ke kotlo ya Phakwe. Tlhalosa ntlha e mme o neye sekao ka ditiragalo kgotsa hisitori
e tshwanang/nyalanang le katlholo e mo botshelong jwa batho.
/25/

16
TSW2605/101/3/2024

Potso 4: Dipina le matuntuletso

1. Buisa dipina tse di farologaneng tsa bana. Neela botlhokwa jwa dipina malebana le thuto
mo kgodisong ya bana. (15)
2. Sekaseka sebopego, diteng, puo le baanelwa ba naane e le nngwe e o e tlhophileng.
(10)
/25/
PALOGOTLHE: [100]
____________________________________________________________________________
BOKHUTLO JWA DITIRO TSA SEMESETARA 1

17
9.5.2 Asaenemente ya 01 Semesetara 2

Ditaelo:
• Kwala ka mokwalo o o phepa, o o bonagalang sentle;
• Latela dinomoro tsa dipotso ka mokgwa o di neetsweng;
• Araba dipotso tsotlhe ka botlalo.

Potso 1: Poko

1.1 Buisa leboko le le latelang la bogologolo, mme morago o arabe dipotso tse di latelang:
1. Kgomo e tsaletse nageng tubana
2. E tsaletse boMongolwane
3. Tshetlhana ya ga Khama le Sekgoma
4. Ke tiba ka tlhako ya mmaKhama
5. Bagami ba yona re ntse botlhale
6. Ka re bona e phatlhalatsa bakotedi
7. E ragile Joni le bomonnawe

Dipotso

1. a) Go Tewa eng fa go twe tshetlhana ke ngwana wa Khama le Sekgoma (2)


b) Maikaelelo a mmoki ka leboko le ke go dira eng? (2)
c) Go tewa eng fa go twe kgomo e tsaletse nageng? (2)
d) Ke sekapuo sefe se se dirisitsweng mo temeng yotlhe ya leboko le? (2)
e) Mmoki o bolela eng ka botshelo jwa mmokiwa? (2)
2. Naya dipharologano magareng ga poko ya bogologolo le poko ya sešwa. (5)
/15/

3. Tlhalosa mefuta ya maboko a a latelang o be o tshegetse ka sekao sa leboko la mofuta oo,


neela leina la mokwadi le setlhogo sa leboko:
1.2.1 Maitoko (2)
1.2.2 Pokamotlha (2)
1.2.3 Tshimega (2)
1.2.4 Ditheneketso (2)
1.2.5 Sene (2)
/10/
/25/

18
TSW2605/101/3/2024

Potso 2: Padi le terama

2.1 Sekaseka seabe sa Mokae mo kgaratlhong ya puo. (5)


2.2 “Dipoo ga di tlhakanele sekgwa”. Seane se maleba go le kanakang mo “Bodibeng jwa
Matlhomola.” (5)
2.3 Sekaseka kgotlhang, setlhoa le bokhutlo jwa Botsang rre. (10)
2.4 Bapisa dinaane tsa maanelamotho le maanelaphologolo. (10)
/25/
PALOGOTLHE: 50 X 2 = [100]

19
Asaenemente ya 02

Potso 1: Dinaane

1.1 Bolela mefama e e farologaneng ya dinaane, mme o supe seabe sa mofama mongwe le
mongwe mo kagong ya naane. (5)
1.2 Naya mesola e le metlhano ya dinaane. (10)
1.3 Tlhalosa mefama le mefuta ya baanelwa ba dinaane (10)
[25]

Potso 2: Dipina le matuntuletso

2.1 Sekaseka diponagalo tsa poko mo dipineng tse o di neetsweng mo godimo. (10)
2.2 Tlhalosa mesola ya matuntuletsa kgotsa matlhaletso (10)
2.3 Tlhalosa gore matuntuletsa kgotsa matlhaletso ke eng. (5)
/25/
PALOGOTLHE: 50 X 2 = [100]

20
TSW2605/101/3/2024

Potefolio

Ditaelo:
• Buisa potso gabedi pele o ka e araba;
• Kwala ka mokwalo o o phepa;
• Latela dinomoro tsa dipotso jaaka di kwadilwe;
• Tshela mola morago ga go araba potso engwe le engwe.
• Araba dipotso tsotlhe;
Ela tlhoko gore fa o sa latele ditaelo tse o tla latlhegelwa ke maduo.

Potso 1: Poko

1 Itlhophele leboko la ditemana di ka nna tharo, mme o tlhalose gore go ya ka wena:


1.1 Leboko le bua ka eng? (5)
1.2 Molaetsa le thuto ya leboko ke ofe. (10)
1.3 Diponagalo tsa poko ke dife. (10)
/25/

Potso 2: Padi le terama

2.1 Tlhalosa dimelo tsa badiragatsi Ntsime le Molato mo matshelong a Bantsho (10)
2.2 Tlhalosa dikgato tsa kgotlhang tse di latelang:
2.2.1 Tshenolo (3)
2.2.2 Tlhaologo (3)
2.2.3 Tharaano (3)
2.2.4 Setlhoa (3)
2.2.5 Tharabologo (3)
/25/

Potso 2: Dinaane

3. Tlhalosa molaetsa le thuto wa dinaane tse di latelang:


3.1 Molatšhe. (5)
3.2 Mogapaemang. (5)
3.3 Tshwene le mmutla. (5)
3.4 Basetsana ba batlhano. (5)
/25/
____________________________________________________________________________
BOKHUTLO JWA DITIRO TSA SEMESETARA 2

21
9.6 Mekgwa e mengwe ya go itlhatlhoba:

Mo kaeding e e tlhaoletsweng serutwa se, o tlaa fitlhela ditirwana mo yunitithutong e nngwe le e


nngwe. Ditirwana tse di go thusa gore o kgone go tlhatlhoba kitso ya gago tebang le diteng tsa
kaedi.

9.7 Tlhatlhobo

Mmojulo o, ga o na tlhatlhobo ya bofelo jwa ngwaga fela o tlaa dirisa potefoliyo jaaka tlhatlhobo.
Potefolio e, e tlaa dira 60% mo maduong a gago a bofelo jwa ngwaga. O tlaa fitlhela ditaelo le
ditlhokego tsa tlhatlhobo e ya potefolio mo go myUnisa mo lekwalothutong leno.

Ela tlhoko: Ka ntlha ya fa potefoliyo e tsewa jaaka tlhatlhobo, ga otle go amogela lekwalothuto
la ditshiamiso jaaka go dirwa mo diasaenementeng tsa gago.

9.7.1 Bolepatlhatlhobo (Invigilation/proctoring)

Se ga se maleba mo mmojuleng o.

10 GO SA IKANYEGE MO THUTONG
10.1 Bogodu jwa bokwadi

Bogodu jwa bokwadi ke tiriso e e seng ka fa molaong ya go utswa mafoko, dikakanyo le megopolo
ya ba bangwe mme o e tlhagise jaaka e kete mafoko kana dikakanyo tseo di tswa mo go wena
ka tlhamalalo. Ke mokgwa wa bogodu o o bontshang go sa ikanyege mo ditirong tsa akatemi,
jaaka tse di latelang:
• Go tsaya tshedimosetso le go e kgomaretsa jaaka e ntse ntle le go neela motswedi wa
dikwalo tse di dirisitsweng.
• Go sa tlhagise kgotsa go tlhagisa motswedi o o fosagetseng.
• Go kwalolola kwa ntle ga go netefatsa motswedi o o maleba wa tshedimosetso.

10.2 Boferefere

Boferefere bo akaretsa tse di latelang:


• Go dira ditiro boemong jwa moithuti yo mongwe, go kopolola tiro ya moithuti yo mongwe
kgotsa go letla moithuti yo mongwe a kopisa mo go wena ka nako ya tlhatlhobo.
• Tiriso ya mafaratlhatlha a tlhaeletsano (sk. WhatsApp, Telegram) kgotsa didiriswa tse
dingwe go phasalatsa tshedimosetso ya tlhatlhobo.
• Go romela tiro e e sa bulegeng kgotsa e e seng maleba.
• Go reka dikarabo tse di feletseng mo “barutintshing” kgotsa mo metlhoding ya inthanete
(tumalano ya boferefere).

22
TSW2605/101/3/2024

10.3 Tshedimosetso mabapi le bogodu jwa dikwalo e ka tsewa mo kgokelong e e latelang:


https://www.unisa.ac.za/sites/myunisa/default/Study-@-Unisa/Student-values-and-rules

11 BAITHUTI BA BA NANG LE BOGOLE

Ba tshegetso ya baithuti ba ba nang le bogole (ARCWID) ba neelana ka tšhono ya gore badiri ba


ikgolaganye le baithuti ba ba ntšhwa le ba pele ba ba nang le bogole. Fa o le moithuti o o nang
le bogole e bile o rata go ka newa tshegetsotlaleletso kgotsa nako e e tletseng mo ditirong tsa
gago, o ka ikgolaganya le motlhatlheledi wa gago Mop. DS Matjila mo go matjids@unisa.ac.za
gore o bone thuso.

12 DIPOTSO TSA KA METLHA

Fa o batla go itse go feta fa, o ka lebelela bukanakaelo ya study @ Unisa e e bontshang tsamaiso
le dikaelo go tloga kwa tshimologong go ya kwa bokhutlong.

13 METSWEDI E E BUISITSWENG

Motswedimogolo wa serutwa se ke kaedi ya TSW2605, o tlaa e fitlhela mo go myUnisa ka fa tlase


ga Official Study Material.

14 BOKHUTLO

O se ka wa tshaba go ikgolaganya le rona ka emeile fa o itemogela mathata mabapi le diteng tsa


lekwalo le la thuto kgotsa mabapi le ntlha nngwe le nngwe ya thuto mo serutweng se. Re le
lakaletsa loeto le le kgatlhisang le le kgotsofatsang ka ditlamelwana tsa thuto e e bile re tshepa
le tlaa fetsa serutwa se ka katlego.

Nna le loeto le le monate!

Motlhatlhetlhedi wa gago
Moporofesara DS Matjila

15 DIMAMETLELELO

Ga gona dimametlelelo tse di kgomareditsweng mo lekwalothutong le.

©
Unisa 2024

23

You might also like