Tezë provimi Letërsi (Model)
Naim Frashëri – Fyelli
Pa dëgjo fyellin ç’thotë
Tregon mërgimet’ e shkretë,
Qahet nga e zeza botë,
Me fjalëzë të vërtetë:
Që kur se më kanë ndarë
Nga shok’ e nga miqësija,
Gra e burra kanë qarë
Nga ngashërimat’ e mija!
Krahërorë e kam çpuar,
E kam bërë vrima-vrima,
Dhe kam qar’ e kam rënkuar
Me mijëra psherëtima!
Dhe me botën e gëzuar
Bënem shok edhe marr pjesë,
Dhe me njerës të helmuar
Bënem mik me besa-besë.
Puna si do që të bjerë,
Unë qanj me mallëngjime,
Më çdo vënt e kur-do herë
Psherëtin zëmëra ime!
Gjithë bota më dëgjojnë,
Po së jashtësmi më shohin,
Dëshirën s’m’a kuptojnë,
Zjarr’ e brëndëshmë s’m’a
njohin!
Njerëzit me mua rrinë,
Unë qanj e mallëngjehem,
Po dufn’ e pshehtë s’m’a dinë,
Andaj kurrë s’përdëllehem.
1 www.klasaletersi.com
Teza A
Gjith’ ata që janë ndarë,
Fyellit shokë i-u bënë,
Shkallët’ e tij disa farë,
Na shkalluan mëndjen t’ënë.
O rrëmet’ i njerëzisë!
Zër’ i fyellit s’ësht’ erë,
Ky ‘shtë zjarr’ i dashurisë,
Që i ra kallamit mjerë!
I ra qiellit, e ndriti,
I ra zëmërsë, e nxehu,
I ra verës, e buçiti,
I ra shpirtit, dhe e dehu.
I dha erë trëndafilit,
I dha dritë bukurisë,
I dha këngëtë bilbilit,
I dha shije gjithësisë.
Ajy zjar ra dhe në qiej,
Edhe duke përvëluar,
U bënë kaq’ yj e diej,
Që i mba Zoti ndër duar,
Nga ky zjar Zot’ i vërtetë,
Që ka ngehur gjithësinë,
Hoth një shkëndijë në jetë,
Dhe bëri soje njerinë.
O more Zjar i bekuar!
Unë me ty jam përzjerë!
Pa jam tretur e kulluar,
Po të kam shpirt, mos më lerë.
Tezë provimi Letërsi (Model) Teza A

1. (1 pikë)
Figurën e fyellit në këtë poezi Naim Frashëri e ka marrë nga:
A. poezia greke;
B. folklori shqiptar;
C. poezia franceze;
D. poezia persiane.

2. (1 pikë)
Fjala përdëllim në strofën e shtatë ka kuptimin:
A. përkëdhelje;
B. ngushëllim;
C. vdekje;
D. lumturi.

3. (1 pikë)
Rima e kësaj poezie është:
A. e puthur;
B. e alternuar;
C. e kryqëzuar;
D. e përsëritur.

4. (1 pikë)
Figura e sintaksës poetike që përdoret në dy strofat 10, 11 është:
A. epanalepsa;
B. inversioni;
C. anafora;
D. polisindeti

5. (1 pikë)
Shkëndija e jetës prej së cilës Zoti bëri njeriun, sipas poezisë, është:
A. zjarri i diellit;
B. zjarri i pastërtisë;
C. zjarri i mirësisë;
D. zjarri i dashurisë.

2 www.klasaletersi.com
Tezë provimi Letërsi (Model) Teza A

6. (2 pikë)
Në poezi përmenden kallami dhe fyelli.
Tregoni çfarë përfaqëson njëri dhe çfarë tjetri.

(2 pikë)
Cila është lidhja që vendoset midis tyre dhe ndryshimi nga njëri-tjetri?

7. (2 pikë)
Gjeni arsyen për të cilën fyelli vajton me këngën e tij. Ilustroni mendimin me vargje nga
poezia.

8. (2 pikë)
Fyelli, me këngën e tij, ngushëllon gjithë botën, por vetë nuk ngushëllohet asnjëherë.
Cila është arsyeja që mbetet i tillë, sipas poezisë?

3 www.klasaletersi.com
Tezë provimi Letërsi (Model) Teza A

9. (1 pikë)
Cili është dufi i fshehtë i fyellit që nuk kuptohet nga njerëzit që e dëgjojnë?

10. (3 pikë)
Cilët janë të vetmit që mund t’i kuptojnë fyellit dëshirën dhe dufin e fshehtë? Pse?
Argumentoni dhe ilustroni mendimin.

11. (1 pikë)
Cili është kuptimi i vargut: Shkallët e tij disa farë?

12. (3 pikë)
Në strofën e parafundit jeta dhe njeriu janë koncepte të dallueshëm nga njëri-tjetri.
Gjeni dhe shpjegoni elementin që bën dallimin.

4 www.klasaletersi.com
Tezë provimi Letërsi (Model) Teza A

13. (4 pikë)
Përcaktoni çfarë simbolizon fyelli në këtë poezi të Naim Frashërit. Argumentoni mendimin
tuaj duke e ilustruar me vargje nga poezia.

5 www.klasaletersi.com