zadania.

info – N AJWI EKSZY

˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Zadanie (nr 1311502)

Podstawa˛ ostrosłupa jest trójkat ˛ prostokatny,
˛ ˛ ostry ma miar˛e β. Wszystkie kra-
którego kat
w˛edzie boczne maja˛ długość d i sa˛ nachylone do płaszczyzny podstawy pod katem˛ o mierze
α. Oblicz obj˛etość tego ostrosłupa.

Rozwi¡zanie
Jak to w zadaniach ze stereometrii zaczynamy od dużego rysunku.

D D

Cα α Cα
B α
B
S
α β S
α
A A
Przyjmijmy oznaczenia z (lewego) rysunku, tzn. niech DS b˛edzie wysokościa˛ ostrosłu-
pa, AD = BD = CD = d oraz ]ACB = 90◦ . Najważniejsza˛ (i najtrudniejsza) ˛ rzecza˛ do
zrobienia jest ustalenie, gdzie leży rzut wierzchołka D na płaszczyzn˛e podstawy – jeżeli to
˛ d i α b˛edziemy mogli zaczać
ustalimy, to majac ˛ ABC.
˛ liczyć długości odcinków w trójkacie
Zauważmy, że trójkaty˛ prostokatne˛ ASD, BSD i CSD sa˛ przystajace ˛ (maja˛ dwa takie
same boki). Zatem
AS = BS = CS.
Oznacza to, że S jest środkiem okr˛egu opisanego na trójkacie
˛ ABC. Ale środek okr˛egu opisa-
nego na trójkacie
˛ prostokatnym,
˛ to dokładnie środek przeciwprostokatnej.
˛ Zatem S to śro-
dek kraw˛edzi AB i płaszczyzna ABD jest prostopadła do płaszczyzny podstawy (prawy
rysunek).
Teraz wszystko jest już proste. Wysokość DS ostrosłupa ABC obliczamy z trójkata˛ pro-
stokatnego
˛ CSD.
DS
= sin α
DC
DS = d sin α.

Materiał pobrany z serwisu zadania.info

1
 zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Długość przeciwprostokatnej
˛ ˛ ABC liczymy z trójkata
trójkata ˛ prostokatnego
˛ BSD.

SB
= cos α
BD
SB = d cos α
AB = 2d cos α.

Pozostało obliczyć długości przyprostokatnych

˛

BC AC
= sin β = cos β
AB AB
BC = AB sin β AC = AB cos β
BC = 2d cos α sin β AC = 2d cos α cos β.

Stad
˛
1 1
V= · BC · AC · DS =
3 2
1
= (2d cos α sin β)(2d cos α cos β)(d sin α)
6
1 3
= d sin 2α sin 2β cos α.
6
Jeżeli ktoś zastanawia si˛e czy to możliwe, żeby istniał ostrosłup spełniajacy
˛ warunki za-
dania, to polecam uwadze kolejny rysunek, który pokazuje jak taki ostrosłup skonstruować
w prostopadłościanie.

Odpowiedź: 61 d3 sin 2α sin 2β cos α

Materiał pobrany z serwisu zadania.info

2