Professional Documents
Culture Documents
Panitikan MIdterm
Panitikan MIdterm
Panitikan MIdterm
Taglay ng bawat tao ang mga karapatang Inalienable - ang mga karapatang pantao ay
nakabatay sa prinsipyo ng paggalang sa hindi maaaring kuhain sa indibidwal ninuman
isang indibidwal. o kailanman dahil ito ay kanyang taglay mula
nang siya ay isilang.
Lahat ng nabubuhay na indibidwal ay may
taglay na mga karapatan dahil bawat isa ay Indivisible - ang mga karapatang pantao ng
nararapat na tratuhin nang may dignidad. isang indibidwal ay hindi kailanman
G.Mauleon
Pinayagan silang pumili ng relihiyon • Hindi pagdeklara ng batas militar sa
panahon ng kapayapaan.
Idineklara rin ang pagkakapantay
G.Mauleon
pangunguna ni Eleanor Roosevelt Sila ang may ari ng bahay na tinuluyan ng
Universal Declaration of Human Rights nagsasalita sa akda. Sila rin ang magulang
Isa sa mahalagang dokumentong ni Karen Empeno, isang estudyante na
naglalahad ng mga karapatang pantao ng dinampot at magdadalwang taon nang
bawat indibidwal na may kaugnayan sa nawawala na binanggit sa huling parte ng
bawat aspekto ng buhay ng tao. akda. Dinanas nila ang hindi makatuwirang
PAANO MAGPIPISTA KAPAG pangyayari sa kanilang anak.
DALAWANG TAON NANG NAWAWALA
Tila normal na pagsasalaysay ng pagdalaw
ANG ANAK MO?
sa pistahan ang sanaysay ni Tolentino.
NI ROLANDO TOLENTINO Paano ito ginamit ng may-akda upang ipakita
ang hinagpis na pinagdadaanan ng pamilya?
ANONG URI NG SANAYSAY ANG
TEKSTONG BINASA? Pinakita ng may akda ang pangungulila ng
mag asawa sa kanilang anak sa
DI-PORMAL NA SANAYSAY DAHIL
pamamagitan ng pagkakasangkot ng ilang
TINATALAKAY NG NATURANG SANAYSAY
mga kabataan sa kwento. Inilahad ng may
ANG PERSONAL NA KARANASAN NG
akda ang mga bagay na nais mangyari ng
ISANG PAMILYA
magasawa kasama ang kanilang anak.
Saan nagpunta ang nagsasalita sa akda? Ipinasyal ng mag asawa ang mga bisita sa
Ipaliwanag ang kasiyahang naranasan ng magagandang lugar at pinasalubungan pa
nagsasalita ng mga masasarap na pagkain. Kahit na sila
Masinloc kung saan nakatira sina Nanay rin nila ang pista kasama ang iba.
Connie at Tatay Oca, isa itong malayong Ano-anong kultura sa Pilipinas ang lantarang
lugar na parte ng pilipinas at pumunta siya inilahad ng nagsasalaysay?
roon upang makipista nang silay
Iba ibang kultura sa Pilipinas ang lantarang
maimbitihan ng kaniyang kakilala na kakilala
inilahad ng nagsasalaysay. Isa na rito ang
rin ng mag asawa. Sila ay nag picnic at
pag pagdiriwang ng pista. Pangalawa, ay
namasyal sa Masinloc kasama ang mag
ang pagkain tulad ng suman, daing at iba
asawa
pang mga pasalubong na nabanggit sa akda.
Sino sina Nanay Connie at Tatay Oca? Ano Pangatlo, ay ang kaugalian ng mga Pilipino,
ang kanilang dinanas? masasaksihan sa akda ang pagiging
G.Mauleon
maasikaso ng mag asawa sa kanilang mga • Isang Dipang Langit (1961)
bisita • Bayang Malaya (1969)
• Buwaya at ibong Mandaragit (1969)
no ang kahulugan ng huling linya sa
sanaysay: Dumating kami pero hindi umalis. • Muntinglupa (1957)
G.Mauleon
Ang tulang "Kung Tuyo na ang Luha mo, Ang anak-pawis ay isang halimbawa ng
Aking Bayan" ni Amado V. Hernandez ay idyoma o sawikain. Ang kahulugan nito ay
maaring masuri gamit ang teoryang pagiging dukha o mahirap. Ito ay tumutukoy
Marxismo. Ipinahayag niya ang paglulumbay sa mga tao na kabilang sa mababang uri ng
ng bayan sa natamo nito simula ng lipunan. Ito ang mga tao na salat sa
sumailalim ang Pilipinas sa pamamahala ng kaginhawahan at kasaganaan.
mga Amerikano. Sa umpisa pa lang, makikita Anak pawis kaming
na ang operasyon ng Pilipinas sa kamay ng Naghuhukay ng mga tigang na lupa
mga dayuhan. Sa kahulihan naman, Naghahawi sa mabalasik na karagatan
ibinahagi ng may-akda ang isang babala na Nagpupukpok sa mga pandayan
kung patuloy ang pagiging alipin ng mga Nananalakay sa mga burol at bundok
Pilipino sa mga banyagang pamumuno at Nagtatayo ng matataas na gusali
kaisipan, darating ang araw na matatapos Nagtatayo ng matataas na gusali
din ang paghihirap Kami ay anak ng dalita.
Kami ang mga nagugutom.
PAGPAPAHALAGA SA PANSARILING
Mula sa amin ang tunay na katarungan
PAG- UNAWA SA TULA
Ang tunay na kalayaan, pagkaing sagana,
Ang tulang ito ay nakapagparanas sa akin ng
samutsaring emosyon. Nakaramdan ako ng Ligtas sa lilim, makintab na pananamit
lungkot, gigil, poot, pagkamuhi at kaunting Kami, ang papabayaan
nais upang maghiganti. Higit sa lahat, Sang-ayon sa bayan kami ang batas:
naiparamdam ng tulang ito na kailangan Datapwat ni wala kaming lupaing malawak
natin kumilos at lumaban. Maaring ang Pating sa karagatan, lobo sa kabundukan
tagpuan ng tulang ito ay sa ating nakaraan Kami'y alipin ng mga dayuhan
ngunit sa panahon natin ngayon ay may mga Sinasamba naming ang mga nakaupo sa
pangyayari sa ating bansa na may sinagoga
pagkatulad sa mga pangyayari noon. Sa Sang-ayon sa bayan kami ang batas
pagbasa ko nito ay nagbigyan din ako ng Kaming mga anakpawis.
pag-asa. Pag-asa na balang araw ay
mamumulat ang lahat sa kalagayan ng ating PERSONA
bansa at ito ang magiging tulay upang tayo
mga anak pawis o mga trabahador na
ay maging tunay na malaya.
kumakayod upang masolusyunan ang
ANAK PAWIS NI REYNALDO DUQUE pangangailangan ng pamilya.
G.Mauleon
URI NG PANITIKAN naangkop sa ibat-ibang pang industriyang
isang uri ng sining at panitikan na kilala sa sektor.
malayang paggamit ng wika sa iba't ibang
Artikulo 94 holiday pay tumutukoy sa bayad
anyo at estilo
sa isang manggagawa na katumbas ng
Panitikan Hinggil sa mga Isyung isang araw na sweldo kahit ito ay hindi
Pangmanggagawa at Pang magsasaka pumasok sa araw nayon
ginagamit ang isip sa produksyon. Kilala rin walong oras sa isang araw
sila bilang mangagagawang may white collar Artikulo 86 (night shift differential) -
job. karagdagang bayad sa pagtratrabaho sa
G.Mauleon
HUMIHINA AT HINDI PAGSUPORTA NG • may nakasulat na kontrata ng
PAMAHALAAN SA MGA employeer
MANGGAGAWANG NASA AGRIKULTURA • may segurong panlipunan o social
insurance mula sa employeer
Ang mga kapitalismo ay hindi nagbibigay ng
• may proteksyon sa arbitraryong
tamang sweldo sa mahirap na gawain na
pagkatanggal sa trabaho
binibigay nila at hindi maayos na pakikitungo
nito sa mga manggagawa MGA BATAS UKOL SA REPORMA NG
LUPA:
• hindi maayos na pamamahala ng
mga ahensya Land registration act 1902 ito ay sistemang
• sakripisyo ng kalugusan at siguridad torrens sa panahon ng amerikano na kung
ng mga manggagawa saaan ang mga titulo sa lupa ay pinatalang
• malaking kaltas ng buwis lahat
• hindi magandang sistema ng
Public land act 1902 nakapaloob dito ang
edukasyon ng ating bansa
pamamahagi ng mga lupang pampubliko sa
Good and Bad jobs pamilya na nagbubungkal ng lupa. Ang
bawat pamilya ay maaring mag mamay ari
Sa masusing pag aaral ng world bank at
ng hindi hihigit sa 16 ektarya ng lupa
australian AID, isinaad dito ni Rutkowski sa
employment and poverty of the philippines Batas republika blg. 1160 nakapaloob ang
na ang kalagayan ng paggawa sa bansa sa National Resettlement and Rehabilitation
relation nito sa kahirapan ay may dalawang Administration (NARRA) sa pamamahagi ng
kategorya. Tinutukoy ng bad job ang mga mga lupain para sa mga rebeldeng
mabababa at impormal na pagsahod na mas nagbabalik loob sa pamahalaan. Kasama
mababa pa sa 2/3 na karaniwang pasahod ang mga pamilyang walang lupa
na hindi sakop ng labor regulations. Ang mga
Batas republika 1190 ng 1954 ito ay batas
trabahong sakop ng ‘bad jobs’ ay ang
laban sa pang aabuso, pagsasamantala, at
trabahong kaswal,pakyawan, at invulontary
pandaraya ng mga may ari ng lupa sa mga
part time jobs na kung saan may mataas na
mangagawa
risk sa kahirapan.
Agricultura land reform code ito ay simula
Ang good jobs ay ang mga uri ng pormal na
ng malawakang reporma sa lupa na
trabaho at may magandang pasahod.
nilagdaan ng dating pangulo Diosdado
Matatawag na pormal na trabaho ang isang
Macapagal na nagsasabing na ang mga
trabaho kung ito ay naglalaman ng mga:
G.Mauleon
nagbubungkal ng lupa ay tinuturing na tunay Bawal bawal bawal ‘yang pumatay.
na nagmamay ari nito Subalit tulad lang ng maraming bagay
Ang pagpatay ay natututuhan din kung
Batas ng pangulo Blg 2 ng 1972
magtitiyaga
pinapatupad ng batas na ito na pinapalaya
Kang makinig sa may higit na karanasan.
ang isang mag sasaka sa tanikala ng
Nakuha ko sa tiyuhin ko kung paanong
kahirapan at paglilipat sa kanila ang kanilang
balibagin ng tsinelas
luapng sinasaka
O pilantikin ng lampin ang nakatitig na butiki
PROBLEMA SA SEKTOR NG sa aming kisame
AGRIKULTURA At kapag nalaglag na’t nagkikikisay sa sahig
G.Mauleon
nguso at buntot. nahan ang mga drug lord, ang mga may
(Ang hindi ko lamang maintindihan ay kung sinasabi
bakit
Patuloy pa rin ‘yang nadaragdagan.) Kaya’t nawa’y masugpo ang mga droga, shabu’t
uso pa kasi ang bato, bato-bato sa langit Ginahasa ng anak ng isang politico – Aida
rikit
Magkano ang suhol ng alcalde kay Regina –
kaya mga nagbabato’y talaga ngang tagilid
sampung libo
mapapaagang sa kabaong sila’y maisilid
G.Mauleon
• naniniwala sa hustisya • pinakamasayahin, maganda ngunit
inosente
• binaril ang anak gamit ang baril na tinabig
mula sa alkalde Tony (Antonio) Calderon • nakasakay sa karosa ng lantern parade sa
UP
• panganay, lalaking estudyante
• gumagamit ng tranquilizer (gamot) para
• malabo ang mata, tall
kumalma
• nagtitinda ng dyaryo noong bata •
• may masamang panaginip tungkol kay
mapagbigay sa kapatid
Toni (inom ng lason), natatakot na sa bahay
• walang kibo, seryoso (mula sa ama) sa Rizal
• Noong papunta siyang school, sinakay • 46 yrs old matandang dalaga na kapatid ni
pinagbantaan sila na itigil ang kaso • maitim, short, medj fat,mahigit 50 yrs
G.Mauleon
• ang daming tests, kakalat yung balita na • Nakuha ni Tony ang plate number at may-
narape siya, hindi praktikal kasi lahat ng ari nung jeep
huwes ay kaalyado ng alkalde More details •
• Nadyaryo sila, umaasang mahuhuli ang
5 years na sila nakatira sa middle class
bumaril sa tatay
apartment sa Rizal na pagmamay ari nila
(dati: Gagalangin) • May pumasok na politiko. Mula noon, unti-
unting nawala ang interes sa kaso
• Judge Joaquin yung may hawak nung
kaso • lakas, kapangyarihan, yaman: • Tinago na lamang niya ang clippings ng
nakakalusot sa batas at hustisya Pagkarape mga dyaryo na involved ang ama niya.
• Totoo: binaril • Nadiskubre ng tatay ang di Ngunit kahit siya ay nakatanggap ng ganong
tatay • Lumabas siya ng walang baril, kanilang pighati sapagkat wala magawa
G.Mauleon
ang walang buhay na katawan ng kanyang hindi ito inalintana ni Tata Selo at sinabi
anak. nalang nito na "inagaw sa kanya ang lahat".
G.Mauleon