TỘI TỰ SÁT

I. Tự sát và tự sát gián tiếp

1. tự sát
tự sát là trực tiếp lấy đi sự sống của mình chỉ dựa trên quyết định của mình. Đây là một tội nặng. không
phải là tự sát đúng nghĩa, khi theo lệnh của chính quyền một người phải tự mình thi hành án tử hợp pháp
cho mình. các nhà thành lập luân lý tranh luận không biết có được phép thi hành bản án kiểu đó không.
một số nhà thần học quan trọng cho là được phép.
các nhà tâm lý xác nhận nơi con người tiềm tàng tâm lý muốn tự sát, muốn được nghỉ ngơi mà không phải
đấu tranh. nhất là trong khi gặp những đau khổ vô nghĩa, không thể vượt qua và chịu đựng được, người ta
thường kèm thêm các thoát khỏi nỗi đau khổ bằng cách rũ bỏ chính mình. thất vọng là động cơ thường
gặp nhất nơi những người tự sát. tuy nhiên, còn có những động cơ khác, cách tính vị tha hương. như một
người cha tự sát Vì thấy mình đang làm cho sự sống của gia đình bị lâm nguy. các tù nhân tự sát để tránh
nguy cơ có thể phản bội các bí mật và các người khác.
các nhà thống kê cho biết đàn ông tự sát nhiều hơn đàn bà, tín đồ thể phản tự sát nhiều hơn tín đồ công
giáo, ở thành thị tự sát nhiều hơn ở thôn quê, người lớn tuổi tự sát nhiều hơn người nhỏ tuổi. Dư luận nói
chung thường coi tự sát là một hành vi làm như danh và đáng trách về mặt luân lý. thân thích và bạn bè
người tự sát thường giấu giếm cách chết của người ấy. thần học luân lý công giáo phản đối mọi hình thức
tự sát, vì những lý do sau đây:
a) con người không có quyền làm chủ nhân thân xác và sự sống của mình, mà chỉ có quyền quản lý và
hưởng thụ với trách nhiệm. chủ nhân của chúng là Thiên Chúa. Ngài ban sự sống ấy cho con người để nó
sử dụng và phục vụ kế hoạch của thiên chúa về loài người và thế giới. kế hoạch ấy là với sự cộng tác của
con người công trình tạo dựng sẽ được triển khai và hoàn thành Phải Bởi lẽ tự sát là xâm phạm tới chủ
quyền của Thiên Chúa. Dĩ nhiên, Tây Nguyên tắc có thể tính thiên chúa sẽ ra lệnh cho một người nào đó
phải hi sinh sự sống bằng cách tự sát, Nếu thấy đó là phương thế giúp ích nhiều hơn cho kế hoạch sáng
tạo và cứu độ của người. nhưng ta không thể trưng dẫn một ví dụ nào cho các trường hợp ấy.
b) tự sát thường thường cho dù không luôn luôn là tội ác đối với những người thân thuộc của mình và đối
với xã hội loài người. đó là trường hợp của những người tức bỏ sự sống mà không suy xét đến trách
nhiệm và bổn phận của mình đối với người khác. nhưng cũng có những trường hợp Chính vì quan tâm
đến ít Trung mà người ấy phải hy sinh tính mạng. đó là trường hợp của một điệp báo viên bị bắt phải tự
sát để khỏi phản bội tác đồng nghiệp của mình và để khỏi làm hại tới sự an ninh của quốc gia mình. như
thế, luận chứng Thứ hai này không có sức mạnh tuyệt đối phải mà sức mạnh ấy đã bị điều kiện hóa luận
chứng ấy cũng có những ngoại lệ.
c) tự sát là một sự vi phạm nghĩa vụ phải yêu thương bản thân mình và phải nỗ lực trở nên hoàn thiện.
người tự sát là người đã không cho mình còn khả năng để phát triển nữa. người ấy đã từ chối không nâng
mình lên tới mức hoàn hảo mà chúa đã kêu gọi mình. tuy nhiên, ở đây ta cũng có thể phản đối rằng bình
thường thì rất đúng nhưng khẳng định này cũng có những luật trừ. nếu hi sinh cũng là một phương thế rất
quan trọng để trở nên hoàn thiện, thì tại sao trong một số trường hợp ta lại không được phép hy sinh tính
mạng phải nhất là vì một điều tốt đẹp hơn chẳng những ta phải chấp nhận hy sinh tính mạng cách gián
tiếp mà Có khi phải đòi buộc điều ấy? như vậy, lý chứng này có giá trị cho hầu hết các trường hợp tự sát,
nhưng không phải là cho tất cả, cũng giống như lý chứng thứ hai trên đây.
lục tung của Giáo hội trước đây đã quy định những ai tự sát sẽ không được an táng theo nghi thức giáo
hội. nhưng nay phải luật ấy không còn giá trị nữa. luật mới chỉ dự trù rằng các tội nhân tỏ tường sẽ không
được vinh dự an táng theo nghi thức giáo hội phải khi làm như thế có thể gây ra xương sống công khai
giáo lý 1184. các thầy thuốc nhận xét rằng còn 20% trường hợp tự sát đều xuất phát từ những rối loạn tâm
lý, còn 60% người tự sát đều mắc bệnh tâm bệnh. dù những người mất tâm bệnh này vẫn còn tự do trong
ý chí phải nhân sự tự do ấy để giảm đi nhiều. đàn khác phải các thống kê cũng cho thấy có một đức tin và
các niềm tin tôn giáo sống động là một cách hay nhất để ngăn ngừa sự tự sát. tôn giáo đóng vai trò quyết
định để ngăn chặn sự tự sát. Trong các tình huống cực kỳ khó khăn phải khi không thể quyết định tự mình
phải có người cần được các người cầm quyền và truyền thông bảo vệ và kìm hãm lại: tự sát gián tiếp được
phép tự sát gián tiếp và trong một số trường hợp, buộc phải tự sát gián tiếp vì những lý do nghiêm trọng
tương xứng. nguy hiểm cho tính mạng càng lớn thì lý do để làm như thế càng phải nghiêm túc. để được
phép hy sinh tính mạng mình, phải có lý do tương xứng như các giá trị cao hơn hay ít ra bằng sự sống
 thân xác của mình, chẳng hạn đức tin của mình về sự an sinh chung. nếu Đức Kitô yêu cầu ai muốn làm
môn đệ người phải ghét sự sống của mình (Lc 14,26; Ga 12,25). thì đó cũng có nghĩa là người ấy phải hy
sinh sẵn sàng mạng sống mình vì đức Kitô và Vì nước trời. tuy nhiên, cả lòng yêu thương anh em cũng
đôi khi bắt ta phải sẵn sàng hy sinh tới mức ấy. “không có tình yêu nào lớn hơn tình yêu của người Hiến
mạng vì bạn hữu mình” (Ga 15,13).
một thí dụ cảm kích của việc gián tiếp khi sinh tính mạng theo tinh thần Đức Kitô là của linh mục
Maximilianô Kolbê, người Ba Lan. làm một tù nhân trong trại tập trung Auschwitz, Cha đã tự nguyện
thay thế một người cha gia đình bị kết án bỏ đối cho chết phải để bù lại sự trốn thoát của một tù nhân
khác.
khi bị đắm tàu mà thuyền cấp cứu đã quá đầy người phải hành khách có thể tự nguyện ngay xuống biển,
dù không có hi vọng được cứu thoát. trong trường hợp này phải Ta cũng được phép ép Một hành khách
đã bị thâm khoảng rời thuyền. trong thời chiến người ta được phép trao đổi một công cộng sự hay đánh
đấm một con tàu không còn khả năng chống cự lại kẻ thù, dù dự kiến thấy làm như thế mình sẽ bị thiệt
mạng. được phép hạ thủy và lấy vũ khí chống lại tàu của kẻ địch trong trường hợp ấy. cũng được phép
nhảy từ một tòa nhà cao tầng đang bốc cháy với khả năng chắc chắn là chết phải để tránh một cái chết còn
thảm khốc hơn tức là chết cháy
2. tự sát gián tiếp
được phép tự sát gián tiếp và trong một số trường hợp, buộc phải tự sát gián tiếp vì những lý do nghiêm
trọng tương xứng. nguy hiểm cho tính mạng càng lớn thì lý do để làm như thế càng phải nghiêm túc. để
được phép hy sinh tính mạng mình, phải có lý do tương xứng như các giá trị cao hơn hay ít ra bằng sự
sống thân xác của mình, chẳng hạn đức tin của mình về sự an sinh chung. nếu Đức Kitô yêu cầu ai muốn
làm môn để người phải ghét sự sống của mình. thì đó cũng có nghĩa là người ấy phải hy sinh sẵn sàng
mạng sống mình vì đức Kitô và Vì nước trời. tuy nhiên, cái lòng yêu thương anh em cũng đôi khi bắt ta
phải sẵn sàng hy sinh tới mức ấy. công Ai có tình yêu nào lớn hơn tình yêu của người Hiến mạng vì bạn
hữu mình.
một thí dụ cảm kích của việc gián tiếp khi sinh tính mạng theo tinh thần Đức Kitô là của linh mục
Maximilianô Kolbê, người Ba Lan. làm một tù nhân trong trại tập trung Quyết, Cha đã tự nguyện thay thế
một người cha gia đình bị kết án bỏ đối cho chết phải để bù lại sự trốn thoát của một tù nhân khác.
khi bị đắm tàu mà thuyền cấp cứu đã quá đầy người phải hành khách có thể tự nguyện ngay xuống biển,
dù không có hi vọng được cứu thoát. trong trường hợp này phải Ta cũng được phép ép Một hành khách
đã bị thâm khoảng rời thuyền. trong thời chiến người ta được phép trao đổi một công cộng sự hay đánh
đấm một con tàu không còn khả năng chống cự lại kẻ thù, dù dự kiến thấy làm như thế mình sẽ bị thiệt
mạng. được phép hạ thủy và lấy vũ khí chống lại tàu của kẻ địch trong trường hợp ấy. cũng được phép
nhảy từ một tòa nhà cao tầng đang bốc cháy với khả năng chắc chắn là chết phải để tránh một cái chết còn
thảm khốc hơn tức là chết cháy.