how to construct R IETV EL D

FURNITURE

.••• I p~."
-
..•~ Loaa
-.;. I

,-="
L....-..-
-..-.• ~
RIETVELD MEUBELS
om zelf te maken
p

HOW TO CONSTRUCT RIETVELD FURNITURE I W O RK BO O K

 INHOUD CONTENTS

pagina
page

W oord vooraf Preface voorwoord 1 prefaee

over de meubelontwerpen 2 about the furniture designs
Heel wat mensen zetten in de Many people construct their own Rietveld van Rietveld of Rietveld
avonduren voor zichzelf meubels van furniture in the evening-hours. Apparently
Rietveld in elkaar. Blijkbaar nodigen these designs are an invitation to do so.
technische inleiding 7 teehnieal introduction
deze ontwerpen daartoe uit. Vaak zijn Those copies of Rietveld furniture are rood blauwe stoel 10 red and blue ehair
die copieén met handige eigen technische often constructed with practical solutions kinderstoel 12 baby ehair
oplossingen in elkaar gezet, maar bij of one's own, but as a result of a lack of ki nderkru iwagentje 14 toy wheelbarrow
gebrek aan goede documentatie blijkt good documentation, it turns out to be berlijnse stoel 16 berlin ehair
het moeilijk om de juiste maten, difficult to find the correct sizes, propor-
verhoudingen, kleuren e.d. te vinden. tions, colours, etc. This was the reason for
divantafeltje 18 end table
Voor ons reden om deze publicatie us to compile this publication, which is, bankje 20 beneh
samen te stellen, waarin juist die 'maak'- specifically, dealing with the "executio- militaire tafel 22 military table
aspecten van Rietveld's meubels worden nal" aspects of Rietveld furniture. militaire kruk 24 military stool
belicht. The edition could appear by courtesy bolderwagen 25 beaeh buggy
Deze uitgave kon tot stand komen and thanks to the knowledge of many.
dankzij de welwillende medewerking en Especially Gerard Van de Groenekan,
hanglamp 28 hanging lamp
kennis van velen. In het bijzonder van who explained and gave information, Wim tafellampje 30 table lamp
Gerard van de Groenekan die ons veel Rietveld, who unfortunately could not stapelkastje 32 staeking eabinet
uitleg en informatie gaf; van Wim witness the publication, Binnert Schrõder glazen vitrinekast 34 hanging glass eabinet
Rietveld - die de publikatie niet meer and Gerrit .Oorthuys who ali were very beugelstoel 36 tubular steel ehair
mocht meemaken -, Binnert Schrõder en enthusiastic right from the start. The
Gerrit Oorthuys die allen meteen Rietveld-Schrõder House Foundation, as-
kratmeubilair: fauteuil 38 erate furniture: easy ehair
enthousiast waren. Voorts de Stichting sistants of the Centraal Museum in kratmeubilair: bureaustoel 39 erate furniture: desk ehair
Rietveld-Schrõderhuis, medewerkers Utrecht, Petra Blaisse, Margriet Onland, kratmeubilair: bureau 40 erate furniture: desk
Centraal Museum Utrecht, Petra Jan Stuip, Jan Beugeling, Onno van kratmeubilair: klein tafeltje 42 erate furniture: small table
Blaisse, Margriet Onland, Jan Stuip, Jan Nierop, architectural office D.A.K., va- kratmeubilair: krukje 43 erate furniture: stool
Beugeling, Onno van Nierop, architec- rious loan collections and others.
tenburo D.A.K., diverse bruikleenge-
kratmeubilair: boekenkastje 44 erate furniture: bookease
vers, e.v.a. Peter Drijver, Johannes Niemeijer, kratmeubilair: tafeltje 46 erate furniture: table
zig-zag stoel 47 zigzag ehair
Peter Drijver, Johannes Niemeijer steltman stoel 50 steltman ehair
colofon 52 eolophon
literatuur en herkomst Ioto's 52 literature and souree of
en illustraties photographs and iIIustrations

OVER DE MEUBELONTWERPEN VAN RIETVELD
Gerrit Rietveld heeft in de loop der jaren een enorme hoeveelheid meubels ontworpen, die
meubelmaker Gerard van de Groenekan in overleg met hem uitvoerde. Resultaat is een zeer
originele en diverse collectie, die de tijd heeft doorstaan en nog steeds veel mensen inspireert.
Niet zozeer omdat Rietveld nieuwe meubeltypen verzon. lntegendeel, hij ontwierp van het hele
scala aan Hollands en traditioneel meubilair zijn eigen versies: fauteuils en eettafelstoelen,tafel,
bijzettafel, buffet, kinderstoel, box, bolderwagen, kruiwagen, tafel-Iarnp, hanglamp, etc. Toch
onderscheiden Rietveld's ontwerpen zichjuist van die traditie door hun kleur en hun ruimtelijke
en constructieve originaliteit.
DE STIJL
ln de Stijl-periode doorbreken Rietvelds ontwerpen letterlijk en figuurlijk de grenzen van de
traditionele meubelmakerij: in plaats van een stevig afgewerkte hoek die alles beéindigt en
afsluit (waarbij de constructie door meer of minder ornament wordt weggewerkt) laat Rietveld -
o.m. door veelvuldig gebruik van onzichtbare deuvelverbindingen - de lijnen en vlakken bij
khooppunten langs elkaar (door)lopen. Zo zet hij met rechte latjes, planken en platen meubels
in elkaar die tevens ruimtelijke composities zijn. De sobere afwerking met heldere, primaire
kleuren -in plaats van stoffering e.d. - versterkt dito
In een latere televisieuitzending zei Rietveld:
"Die zogenaamde roodblauwe stoel, die stoel dan met twee planken en een aantal latjes, die is
gemaakt om te laten zien dat je met zuiver strak machinale dingen ook nog wel eens iets moois kon
maken, laten we zeggen ruimtelijke plastiek. Ik fiet dus een plank opzagen in stroken en latten, en
die middenstrook die zaagde ik in de dikte middendoor zodat ik dan een zitting en een rug had, en
van die latten van verschillende lengte maakte ik dan die stoel in elkaar. Ik heb toen ik dat ding
maakte helemaal nooit de idee gehad dat dat zo belangrijk zou zijn voor mezelf en misschien ook
nog voor anderen, dat dat nog invloed zou hebben op de architectuur, en toen ik de kans kreeg om
een huis te maken dat dezelfde bedoelingen had aIs in die stoel verwezenlijkt waren, toen heb ik dat
natuurlijk met beide handen aangegrepen." (filminterview met Piet van Mook, 1963)
2
ABOUT
THE FURNITURE DESIGNS
OF RIETVELD
Gerrit Rietveld has designed an enormous quantity of furniture in the course of years, executed by
joiner Gerard Van de Groenekan, in consultation with him. The result is a highly original and varied
collection that stood the time and still inspires many people. Not so much because Rietveld invented
new types offurniture. On the contrary, out ofthecomplete range ofDutch traditional furniture he
designed his own versions: armchairs, dining table chairs, table, occasional table, buffet, baby
chair, baby box, baby buggy and barrow, stools, table lamp, hanging lamp etc. The furniture of
Rietveld distinguishes itself from that tradition by its colour and its spatialand constructional
originality.
DE STIJL
During the De Stijl period, Rietveld's designs Iitterally and figuratively break through the Iimits of
the traditional construction of furniture. Instead of a solidly finished angle that ends and doses
everything (the construction is smoothed away by more or less of ornament) Rietveld has the Iines
and planes pass each other at nodal points by frequent use of, for instance, invisible dowel
connections. Thus with straight laths, planks and plates he constructs pieces offurniture which are
at the same time spatial compositions. This is intensified by the sober finish with bright primary
colours, instead of e.g upholstering. ln a television broadcast Rietveld said:
"The so-called Red and Blue, the chair composed of two planks and a number oflaths, was made
to demonstrate that it is possible to create an aesthetic and spatial object of linear material and
made by a machine. I therefore had a plank sawn into strips and laths. I sawed the central strip for
seat and back and constructed the chair oflaths of different lengths. When I made the piece I did not
realize that it would have such an enormous significance for me and perhaps for others as well and
that it would effect architecture and when I got the opportunity to build a house based on the same
principies, I naturally did not let it passme by."
(interview with Piet van Mook, 1963)
ln this manner Rietveld managed to create various spatial objects with different types offurniture
as a starting point. His designs seem to run parallel with the way van Doesburg, Mondriaan and van
 Op deze wijze lukt het Rietveld met verschillende meubeltypen ais vertrekpunt te komen tot
telkens andere stukjes 'ruimtelijke plastiek'. Zijn ontwerpen lijken hier parallel te lopen met de
wijze waarop van Doesburg, Van der Leck en ook Mondriaan de natuur ais vertrekpunt namen
voor abstracte composities: Zo is Rietvelds buffet onmiskenbaar een buffet gebleven ( en de
rood-blauwe stoel een fauteuil), en is Van der Lecks schilderij De Ruiter onmiskenbaar nog
leesbaar ais een man te paard. De gelijkenis met de meubeltypen waarvan ze zijn afgeleid maakt
dat de ontwerpen van Rietveld voor grote groepen 'Ieesbaar' én bruikbaar blijven.
Niet in alie gevallen gaat bovenstaande op: met name de wat latere Berlijnse stoel is een
constructie, welke pas na enige inspectie door zijn maten ook ais stoel gebruikt blijkt te kunnen
worden. De nadrukkelijke asymmetrie - bij meubels tot dan nogal ongebruikelijk - door o.m.
het zijvlak dat de armleuning vervangt, konformeert zich niet aan ergonomische eisen. De
ongewone, in zichzelf stabiele constructie van platen en latten verwijst niet naar de grondvorm
van een meubel. Hier lijkt de werkwijze van Rietveld op het Iatere werk van Mondriaan: het
beeldende materiaal verwijst niet meer naar de natuur en stapt af van de pretentie om enige
zichtbare kosmische harmonie te reproduceren. De compositie is zelfstandig geworden.
ANDERE EXPERIMENTEN
Rietvelds visie op eenvoud en helderheid komt in zijn ontwerpen na de Stijl-periode op andere
manieren naar voren. De aandacht verschuift naar materialen, constructie en bruikbaarheid.
Dit resulteert ondermeer in sobere meubels van gewone, kale planken e.d. zonder
ingewikkelde constructies en voorbewerkingen. Betrekkelijk eenvoudig om zelf te maken of
geschikt voor serieproduktie, bovendien niet dum.
- Zo kwam hij in de 30er jaren met de serie kratmeubilair:
gemaakt van standaardplanken van vurehout, die geen verdere bewerking nodig hadden dan
op maat afzagen, voorboren en monteren. (enkele ervan zijn nog een tijdje ais bouwpakket,
inclusief bouwtekening, te koop geweest).
- Later maakte Rietveld voor een tentoonstelling nog een aantal panelen met ais
motto:"meubels om zelf te maken."( zie afbeeldingen). Ook hier weer: eenvoudig te bewerken
materiaal, eenvoudige verbindingen en praktische toepassingen, ais voorloper op de 'doe-het-
zelf beweging die in de loop van de vijftiger jaren opkwam.
Anderzijds zocht Rietveld naar mogelijkheden om meubels te ontwcrpen met, ruimtelijk en
constructief gezien, zo min mogelijk materiaal. Hierbij gebruikte hij ook andere materialen dan
hout.
- Zo kwam hij in de 20er jaren met di verse stalenbuis stoelen: gebogen pijpen in plaats van
bewerkelijker en duurdere hoekverbindingen. Zitting en rugleuning zijn van één stuk gebogen
triplex, dat langs vóór- en achterpoten een stukje naar beneden doorloopt en zo zorgt voor de
nodige dwarsstabiliteit. In tegenstelling tot andere ontwerpers borduurt Rietveld daarbij
verder op constructieve príncipes welke hij vanaf de rood-blauwe stoel ontwikkelde: twee
stijve zijschotten, met daartussen zitting en rugleuning.
- Bekend is ook Rietvelds passie om een stoel te maken uit één stuk, te stansen en vouwen in de
fabriek uit een plaat fiber, kunststof of aluminium.Ook dit paste bij zijn zoeken naar
der Leck took nature as a starting point for abstract compositions. Rietveld's buffet has undeniably
remained a buffet (and the Red and Blue chair an armchair), and on the painting of van der Leck
"De Ruiter", we cannot fail to see a man on horse back. This far resemblance makes a lot of people
understand and use the furniture designs of Rietveld.
This, however, is not always the case: the later Berlin Chair e.g. is a construction which only after
some inspection of its measures, appears to be usable as a chair. The emphatic asymmetry -rather
uncommon with furniture until then- for instance the lateral face replacing the elbow-rest, is not in
accordance with ergonomical demands. The unusual but stable construction of plates and laths does
not refer to the primitive form of a piece of furniture. Here the working-method of Rietveld
resembles the later works of Mondriaan: the expressive material does no longer refer to nature and
stops pretending to reproduce any visible cosmic harmony. The composition has become
autonomous.
>
z
~
> l4 DAAG~ •• 11I01i0tQ"1. ~ .••••C ••• IIC",..".CH' OC. "'O"" __ Of'a()I.j"'- tlU'-"
OTHER EXPERIMENTS
Rietveld's view on simplicity and c1arity is shown in different ways in the designs after the De Stijl
period. Attention shifted to materiais, construction and usage. This resulted, for example, in sober
furniture made of materiais like plain planks, without complicated constructions and preliminary
operations. It is relatively sim pie to construct yourself or suitable for quantity production and
besides not expensive.
- In the thirties Rietveld designed the series of crate furniture;made from standard planks of deal
that need no further preparation but sawing to measure, preboring and adjusting (some of them
were temporarily for sale in kit form, including a construction drawing).
- Later he made a number of panels for an exhibition with the motto: "furniture to construct
yourself" (see iIIustrations). Here again: easy material, plain connections and practical
applications, as predecessors of the do-it-yourself movement that arose in the fifties.
Rietveld was on the other hand looking for ways to design furniture with, spatially and
constructively, as little material as possible, for which he also used other materiais than wood:
- In the twenties he designed various tubular steels chairs with bent tubes instead ofmore laborious
and more expensive angle joints. Seat and back are made of curved plywood and bent a little
downwards between the front legs and the back legs so it provides the necessary cross-stability.
3
 ·.
enkele panelen uit de serie met ais motto: meubels om zelf te maken
eenvoudige oplossingen, wat hij in het eerder genoemde TV gesprek alsvolgt verwoordde:
"Ia, 't is een zekere sport om een stoel uit één stuk te maken. Ik heb me altijd voorgesteld dat
een stoel niet ingewikkelder moet zijn dan bijvoorbeeld een veiligheidsspeld. Nou is dat
gemakkelijk gezegd, maar het is geweldig ingewikkeld om een stoel uit één stuk materiaal mel
één klap uit de machine te laten komen."
Verder dan gevouwen modelletjes en enkele prototypen is het hiermee tot op heden niet
gekomen.
Van de hierboven genoemde meubels zijn de eerste (kratmeubilair e.d.) arnbachtelijk te
noemen, terwijl de andere meer de kant op gaan van industriéle vormgeving. In beide richtingen
slaagde Rietveld erin handige en functionele oplosingen te verenigen met originele vondsten op
het gebied van de vormgeving. Een goed voorbeeld is de zig-zag stoel.Deze is uit één plank te
maken, makkelijk stapelbaar en neemt weinig ruimte in, maar ook: Door het weglaten van de
poten maakt de karakteristieke stoelvorm plaats voor dat merkwaardige, door de ruimte zig-
zaggende vlak, dat met deze simpele en heldere beweging toch weer een essentie van zitten
uitdrukt.
4
some panels from the collection with the motto: furniture to construct yourself
Opposite to other designers Rietveld elaborated on constructive principies derived from the Red
and Blue chair:the arrangement of two unflexible side-pieces with the seat and back in between.
Rietveld had a passion for constructing a chair from a single piece of material, that would be
pressed and folded from a sheet of fibre, aluminium or synthetic material. Ali this involved his
search for simple solutions, or as he put it in the television interview mentioned before:
"Yes indeed, I consider it a sport to construct a chair from one piece. I always imagined that a
chair should not be more complicated than e. g. a safety pino Well, This is easier said than done,
for it is extremely complicated to have a chair from one piece of material come out of a machine
withjust one blow", However, he has not come further than folded models and some prototypes.
From the above mentioned furniture the first pieces (crate furniture, etc.) may be called craft while
the other ones tend to be industrial designs. In both directions Rietveld succeeded to combine handy
and functional solutions with original inventions in the field of designo The Zigzag chair is a good
example. It can be made of one plank, is easily stacked and demands Iittle room. Because the legs as
such are omitted the characteristic form of the chair makes way for that strange plane zigzagging
through space. With this sim pie and c1ear movement it expresses the essence of sitting.
paz

FURNITURE - INTERIOR

On the picture of, itself, a lovely interior Huszár designed for Til Brugman we see that the furniture
of Rietveld can easily replace its dusty predecessors by its functional resemblance. Even their place
in the interior has remained the same. Huszár changes the "architectural position" of pieces of
furniture with regard to the room. Both interior and furniture have dissolved in form and colour and
no longer have a hierarchical relation, He did not however change the position offurniture in its use,
the culture of living.
This is different from the interiors of Rietveld himself. Already with his first designs he settles the
classical relation beween 'house' and 'furniture' by abundance of specific furniture: fitted
cupboards or small benches and a multitude of carpentry affecting the neutrality of a room. The
Schroder House is the summit in this development. There, walls, removable like furniture, shape
and arrange the space.
The many interiors Rietveld designed before the Second World War seem to put spatial
reconsiderations over the conventions of a middle class living culture. And his own furniture
perfectly fitted in it due to its spatial resemblance.

MEUBILAIR - INTERIEUR

Op de foto van een op zich prachtig interieurdat Huszar ontwierp voor Til Brugrnan zien we
dat Rietvelds rneubelen door hun funktionele gelijkenis schijnbaar rnoeiteloos hun stoffige
voorgangers kunnen vervangen: zelfs hun plaats in het interieur is dezelfde. H uszar verandert
wel de 'architectonische positie' van de rneubelen t.o.v. de karner: Beide zijn in vorrn en kleur
opgelost en staan niet rneer in een hiérarchische verhouding tot elkaar. De positie van de
rneubelen in het gebruik, de wooncultuur, wijzigt hij echter niet.
Bij Rietvelds eigen interieurs is dit anders gesteld.
AI bij de eerste ontwerpen berniddelt hij de klassieke verhouding tussen "huis" en "rneubel"
door een veelheid aan specifiek rneubilair: vaste kasten of bankjes en een veelheid aan
tirnrnerwerk dat de neutraliteit van de karner aantast. Het Schrõderhuis is het hoogtepunt in
deze ontwikkeling, waarbij de ais rneubilair verplaatsbare wanden de ruirnte vorrnen en
ordenen.
De vele interieurs welke Rietveld voor de tweede wereldoorlog ontwierp lijken dan ook
ruirntelijke heroverwegingen te stellen boven de conventies van een burgerlijke wooncultuur.
De eigen rneubels zijn hierin echter vanwege hun ruirntelijke overeenkornst uitstekend op hun
plaats.

interieur / interior Schróderhuis

5
 KEUZE EN DOCUMENTATIE VAN DE MEUBELEN CHOICE ANO OOCUMENTATION OF THE FURNITURE

Bij de uiteindelijke keuze van de meubelen die in dit boekje behandeld worden zijn we ervan
uitgegaan dat:
- een beeld gegeven wordt van de verseheidenheid in Rietvelds meubelontwerpen (voornamelijk
uit de periode vóór de tweede wereldoorlog).
- de gebruiker aan de hand van dit boekje voor ziehzelf versehillende meubeltypen kan maken,
dus niet alleen stoelen, ook tafels, lampen, kastjes en kinderspeelgoed.
- de meubels wel met enige doe-het-zelf kennis te máken moeten zijn.( bv de stoelen uit één stuk
of het buffet zijn daarom niet opgenomen).
De teehnisehe gegevens van de behandelde meubelen - maten,materialen, eonstruetie,
kleuren e.d. - hebben wij samengesteld met behulp van de werktekeningen en kennis van Gerard
Van de Groenekan, aangevuld met materiaal uit het arehiefvan de Stiehting Rietveld Schrõder-
huis, literatuuronderzoek en meetwerk van originelen.
Hiermee is niet gezegd dat maten,details ete. zoals ze in dit boek bij de meubelen worden
gegeven de 'enig juiste' zijn. Zo is het met Rietvelds meubels namelijk niet gesteld. Dit heeft te
maken met het feit dat Rietveld- vooral in de beginperiode - nogal wat meubelen maakte in
opdraeht, waarbij hij rekening hield met de opdraehtgever, voor wie een wat grotere of juist
kleinere stoel beter uitkwam of bij wie een variant op het ontwerp beter in het interieur paste.
Bovendien was Rietveld iemand die zijn meubelen 'ai makend' ontwierp. Hij maakte graag
sehaalmodelletjes van papier of karton om een bepaald ontwerpidee vorm te geven en het eerste
exemplaar van een bepaald ontwerp was voor hem vaak een soort proefmodel op ware grootte.
Bij een volgende versie probeerde hij verbeteringen en varianten uit. Preeiese werktekeningen
van de meubelenzijn dan ook meestal pas naderhand gemaakt.
Daarbij kwam dat hij nogal eens van één ontwerpidee meerdere typen maakte: zo is er van de
zig-zag stoel een tafelmodel, een leunstoel, een kinderstoel en een bijpassende tafel Zo zijn er
versehillende stalenbuisstoel-typen en ook met de latjes- en halfhoutprineipes zijn verwante
meubelen gemaakt.
Dit alles wil niet zeggen dat bij Rietvelds ontwerpen de maten er niet of nauwelijks toe doen.
Hij streefde wel degelijk naar definitieve versies van bepaalde ontwerpen in verband met zijn
wens tot serieproduktie. Bovendien zijn ondanks de vele variaties de uitgekiende
maatverhoudingen tot in de details van belang en kenmerkend (zonder overigens in de weg te
staan dat het uiteindelijk heel vrije ontwerpen zijn).
Hier komt men het beste aehter door een keer een meubel van Rietveld te maken: Pas dan zijn de
maatverhoudingen, de stabiliteit, de verbindingen en montagevolgorde van de kleinste knoop
tot de ruimtelijkheid van het uiteindelijke meubel doorlopen. AIsof het maken van, zitten op en
kijken naar het meubel weer net zo verbonden zijn ais de wijze waarop het bij Rietveld tot stand
kwam. U zult er zeker plezier aan beleven en missehien is het ook een aanzet tot eigen
meubelontwerpen!
With the final choice of furniture dealt with in this book, we have assumed that:
- an idea is given of the diversity in Rietveld's furniture designs (mostly from the period before
World War 11).
- the user can construct different types of furniture with the help of this book, not only chairs but
tables, lamps, cupboards and children's toys as well.
- it should be possible to construct this furniture with do-it-yourself knowledge (that's why the
chairs out of one piece and the buffet were left out)
We have compiled the technical documentation ofthe furniture measures, materiais, construction,
colours, etc. with the help of the working-drawings and the Know-how of joiner Gerard Van de
Groenekan, supplemented with material from the archive of the Rietveld-Schrõder House
Foundation, Iiterary investigation and measuring the originais.
This does not mean that measures, details and so on as we present them in this book are the "only
accurate" ones. That's not how matters stand with the furniture of Rietveld. This has to do with the
fact that Rietveld, especially in his starting period, constructed quite some furniture in assignment,
and he always considered for whom a somewhat larger or smaller chair turned out to be better or
whom a variant of the design suited better in his interior. Moreover Rietveld was a person who
designed his furniture while constructing. He Iiked to make models to scale from paper or
cardboard to give form to an idea of designo The first version of a certain design often used to be for
him some kind of a full-sized test model. With the next version he tried out improvements and
variants. Accurate working-drawings of the furniture have usually been made afterwards.
Worth mentioning is the fact that he quite often made several types of furniture based on one
designo So the Zigzag chair has a table model, an armchair, two baby chairs and a table in the same
style. Just Iike there exist different types of tubular chairs and furniture constructed according to
lath and notch principies, which are related to each other.
This does not imply that measures are not at ali important in case ofthe furniture ofRietveld. He
really aspired to definite versions of certain designs in view of his wish of mass production. In spite
of many variations carefully chosen proportions are important and characteristic (without
concealing that they are free designs).
The best way to find this out is to construct a piece of furniture from Rietveld. Only then
proportions of measures, stability, connections and the order of assembling, from the smallest
fragment to the spatial aspect of the final piece of furniture, will be completed. As if constructing,
sitting in and looking at a piece of furniture are connected with each other just Iike they were for
Rietveld.
You will surely enjoy this and perhaps it is a first step to design your own furniture!

6
--
TECHNISCHE INLEIDING TECHNICAL INTRODUCTION

1. DOCUMENTATIE EN AANWIJZINGEN 1. OOCUMENTATION ANO OIRECTIONS

Elk meubel is met diverse aanziehten (schaal I : 10, tafellampje sehaall: 4) getekend, met waar
nodig details (sehaal I: 2). Steeds is een materiaallijst - inel. maten (in em.) en materiaalsoort-
samengesteld en zijn er aanwijzingen gegeven m.b.t. montagevolgorde en afwerking. Wanneer
speeiaal gereedschap en/of hulpstukken nodig zijn is dit aangegeven. Waar nodig zijn ook
ruimtelijke sehetsen van details getekend.
De originele werktekeningen, waarvan in het boek en in de map reprodueties zijn opgenomen,
worden in het boek bij de betreffende meubelen voorzien van een toeliehting en een Engelse
vertaling.
Het maken van de meubels vereist wel de nodige preeisie, geduld, enige timmerkennis en
ervaring. Onderstaande opmerkingen en wenken zijn hierbij van belang (raadpleeg zonodig een
doe-het-zelf- of meubelmakersboek of een vakman/vrouw).
Each piece offurniture has been drawn from various views (scale 1: 10, table-larnp scale 1: 4) and if
necessary with details (scale 1 : 2). A list of materiais, incl. measures ( in em) and kind ofmaterial,
has been composed and directions have been given with regard to the order of assembling and
finishing. When special tools are required, this is indicated. Perspective sketches of details have
been drawn in case they were needed.
Reproductions of the original working-drawings have been provided with an explanation and an
English translation in the book.
Constructing of the furniture does demand the necessary precision, patience, some knowledge of
and experience with carpentry. The following remarks and suggestions are of importance (if
necessary consult a do-it-yourself- or a joiner's book or a craftsman/woman)

2. G EREED S C H A P 2. T O O L S

De meeste meubelen zijn met handgereedsehap in elkaar te zetten. In elk geval zijn daarbij Most of the furniture can be constructed with manual tools. Vou will need:
nodig:
- een stel seherpe beitels - a set of sharp chisels
- sehrobzaag - compass saw
- kapzaag - tenon saw
- ijzerzaag - metal saw
- verstekbak - mitre box
- boorstandaard - drill stand
- houtboren met eentreerpunt - wood drills with a centre-bit
- sehroevedraaiers en steeksleutels - screwdrivers and picklocks
- sehaaf - plane
- sehuurpapier (plus sehuurblokje) - sandpaper (plus rectangular cube or cork)
- lijmklemmen en/of klembanden - cramps and lor binders
- aftekenhaak , seherp potlood , duimstok - T-square, sharp pencil, folding rule
- sehuifmaat en kruishout - levelling instrument
- waterpas - marking gauge and sliding gauge
- houten hamer. - wooden hammer

Elektriseh en meer professioneel gereedsehap ais frees, deeoupeerzaag, zaagtafel en

vlaksehuurmaehine zijn niet per sé nodig maar wel makkelijk. (Zeker wanneer U deze niet bezit
is het verstandig van een meubel dat U gaat maken het hout volgens de houtstaat gesehaafd en
op maat gezaagd te bestellen bij houthandel of loonzagerij).
Van het grootste belang is dat vanaf de eerste streep zuiver haaks en te lood wordt gewerkt:
vandaar dat in de werkbesehrijving veelvuldig passen en afsehrijven wordt aangeraden.
Electrical and more professional tools like fraise, jigsaw, saw bench and a sander are not
necessary in most cases but can be useful. When you do not have these tools, better buy the wood you
need, sawn to measure and planed for your piece of furniture.
It is of the utmost importance, that from the beginning you work purely square and
perpendicular: that is why you often find the words 'fit' and 'mark' when concerning directions.
7
 3. A FW ERK EN EN SC H I L D E RE N
Voor het afwerken en schilderen moet U de meeste tijd uittrekken! Zeker de meubels van
Rietveld moeten keurig strak afgewerkt zijn, anders verliezen ze veel van hun schoonheid. Alies
moet exact vlak worden geschaafd, geplamuurd en in de grondverf gezet, geschuurd en zonodig
bijgeplamuurd, nogmaals gegrond ,geschuurd, gelakt, geschuurd en nogmaals gelakt. (In plaats
van lakken kan ook worden gespoten). Voor elke nieuwe laag dus altijd zuinig bijschuren, met
extra fijn schuurpapier. Ook de scherpe randjes van het hout licht schuren voor het schilderen.
De meeste meubels moeten "schraal" gelakt worden: enkele dunne, dekkende lagen zijn
fraaier dan één vette laag. Het schilderen van kopse kanten in een andere kleur lukt het beste
door met een dun plat kwastje vanuit het midden naar de randen te werken. K wast daarbij bijna
plat houden.
Het verdient aanbeveling om -nadat onderdelen zijn voorbereid - eerst alies te passen en
zonodig correcties aan te brengen, dan weer uit elkaar te halen en de delen afzonderlijk te
schilderen alvorens ze definitief in elkaar te zetten (Te verlijmen vlakken natuurlijk niet
schilderen).
Tenzij anders vermeld, wordt aangeraden altijd satijnglans lak te gebruiken. Hierbij wordt
een mooier resultaat verkregen door het reeds geschilderde oppervlak te poetsen met politoer-
olie en daarna met witte (neutrale) meubelwas in te wrijven.
4. K L E U R E N
De kleuren zijn met kunstschildersverfbenamingen zo goed mogelijk aangegeven. Niet alie
door Rietveld gebruikte kleuren zijn kant en klaar in een verfwinkel te krijgen, enkele zullen
speciaal moeten worden gemengd. Maak hiervan eerst een proefstrookje om te zien of de kleur
goed is (vergelijk zo mogelijk met een origineel meubel in een museum).
De kleuren die voortdurend voorkomen zijn:
- vermiljoenrood (dat niet te oranje mag zijn)
- chromaatgeel-citroen (of cadmiumgeel-citroen)
- donker ultramarijnblauw
- licht- en donkergrijs
- wit
- zwart.
Voor de duidelijkheid zijn deze kleuren op de map gedrukt zodat ook die aIs referentie
gebruikt kunnen worden ( maar het betreft hier natuurlijk wel drukinkt en dat is iets anders dan
verf).
5. H O U T E N H O UTM A T EN
Rietveld ging meestal uit van - makkelijk verkrijgbare - standaardmaten bij planken (dikte en
breedte) en plaatwerk (dikte). Probleem is wel dat deze tegenwoordig niet meer allemaal en
overal dezelfde zijn. Kijk in zo'n geva! eerst of er niet een maat te krijgen is die de gegeven maat
zeer dicht benadert en loop vervolgens de tekening door om de maatvoering hieraan aan te
passen. Hande!smaten zijn immers voordeliger dan maatwerk.
Voor al!e p!aatwerk raden we aan een goede kwaliteit berkemultiplex te gebruiken, om
kromtrekken te voorkomen.Bovendien is dit mooier af te werken. Voor het overige worden de
te gebruiken houtsoorten vermeld. (Van belang is we! dat het hout goed is uitgewerkt voor het
wordt gebruikt.)
Met stijlen zijn vertica!e !atten (of p!anken) bedoeld, met regels horizontale.
8
3. F I N I S H I N G A N D P A I N T I N G
Finishing and painting will take most of your time!
Make sure to finish Rietveld's furniture accurately, otherwise it willlose a lot of its beauty.
Everything should be made smooth thoroughly, primed and grounded, sandpapered and if
necessary reprimed, grounded again, sandpapered, lacquered, sandpapered and lacquered again
(instead of lacquering, spraying is possible as well). Before every new coating always carefully
sandpaper with extrafine paper. Sharp edges should also be sandpapered Iightly before painting.
Most furniture should be lacquered "scantily": some thin coatings are beUer than one thick
coating. Painting the end grain in a different colour is best done with a thin tlat brush, working from
the middle to the edges. You practically levei your brush.
After preparing the components it is recommended to fit everything and make corrections first,
then to take it apart again and paint separate parts before the final construction (parts to be glued
must not be painted). Unless mentioned otherwise it is advisable to use always satin paint. A better
result is obtained by polishing the already painted faces with polish-oil and then rubbing it with
white (neutral) furniture polish.
4. C O L O U R S
The colours have been indicated as accurately as possible by means of names being used for
artists' paint. Not ali colours used by Rietveld are obtainable in a paint shop, some will have to be
mixed. First make a test to see if the colour is right (compare if possible with an original piece of
furniture in a museum). The colours of frequent occurrence are:
- vermilion (which should not be too orange)
- chrome-yellow-Iemon (or cadmium-yellow-Iemon)
- dark ultramarine-blue
- Iight and dark grey
- white
- black
For c1earness' sake these colours have been printed on the cover so that they may be used as a
reference (but of course this concerns printing ink which is different from paint)
5. W O O D A N D M EA S U R E S
Rietveld usually started from easy obtainable planks (thickness and width) and plating
(thickness) of standard measures. The problem is however that nowadays these measures are not ali
and everywhere the same. In such a case, first look whether you can get a measure that very closely
approximates the given measure and then go through the drawing to adjust the measures. Trading
measures are more economical than goods made to measure! For ali the plating we advise to use a
good quality of birch-plywood to prevent warping. This can be finished more beautifully. For the
rest the sorts of wood to be used are mentioned (it is of importance though that the wood has
seasoned well before it is used).
By 'posts' we mean verticallaths (or planks), by 'Iaths' we mean horizontal planks.
pz

6. H O UTLIJ M 6. J O I N E R' 5 G L U E

Voor de te lijmen houtverbindingen kan gewone, wel verse, houtlijm op acetaat-basis worden
toegepast. Tegenwoordig zijn er ook zeer sterke, water- en hittevaste, constructielijmsoorten op
poly-urethaan- of resoreinol basis verkrijgbaar. Deze zijn ook prima, ma ar houd er rekening
mee dat de emulsie hiervan dikker is dan van gewone houtlijm en dat lijmresten hiervan tijdig
moeten worden verwijderd.
For the joints to be glued the usual, freshjoiner's glue on acetate basis can be used. Nowadays one
can obtain very strong, water- and heat-proof construction-glues on polyurethane or resorcinol
base. These are fine too, but take into account that the emulsion ofthese glues is thicker than that of
the ordinary joiner's glue and that the remnants of the glue should be removed in time. (When a
clear finish instead of paint is used, the remnants should always be immediately removed).

7. O O W E L - C O N N E C T I O N 5

Many of the described pieces offurniture have dowel connections, which means that laths passing
each other are connected with a wooden pino These dowels are glued and put into prebored holes in
the tangent planes of the laths. Rietveld's dowels usuaIIy have a length of one and a half times the
thickness of the laths. The holes of the dowels should be prebored about 1 mm. deeper than half the
length of the doweI.
7. DEU V ELV E RB I N D I N G EN Aíter assembling the connection is finaIIy invisible. When however a third lath is to be fixed to a
stable joint in three dimensions, one can only adjust the hidden third dowel from one side: by finaIIy
Veel van de beschreven meubels hebben deuvelverbindingen. Dat wil zeggen dat langs elkaar using a longer dowel and by boring through a lath. Rietveld showed this in a model ofthe "Rietveld
lopende latjes zijn verbonden met een houten pennetje. Deze deuvels of duvels worden gelijmd rnotif" of crossing lines where the long dowel to be finaIIy adjusted is c1early visible. (This method is
in voorgeboorde gaten in de raakvlakken van de latjes. Rietvelds deuvels hebben meestal de described on the working-drawing of the Red and Blue chair). Usable birchwood dowels with a
lengte van anderhalf keer de dikte van de latjes. De gaten voor de deuvels moeten ongeveer 1 dia meter of 1em are obtainable at the retailer's. They are made with grooves so glue can escape
mm dieper worden voorgeboord dan de halve lengte van de deuve!. Na montage is de verbinding from the prebored holes. These dowels, however, differ from the ones used originaIIy.
tenslotte onzichtbaar. Wanneer eehter ook een derde latje moet worden bevestigd tot een
stabiele knoop in de drie dimensies kan maar vanuit één kant zo'n verborgen duveltje worden
gemonteerd: Door een langere deuvel te gebruiken en dóór een latje heen te boren. Rietveld
heeft dit laten zien in een mo deI van het 'Rietveld motief van elkaar kruisende lijnen, waar de
laatst te monteren lange deuvel goed is te zien. Op de werktekening van de rood-blauwe stoel
staat deze methode omschreven.
In de handel zijn goed bruikbare beukehouten deuvels verkrijgbaar met een dia meter van 1 Joiner Gerard van de Groenekan with a
em. Hierin zijn groeven aangebraeht om de lijm uit de voorgeboorde gaten te laten ontsnappen. prepared part (ofthe end table) which he made
Deze wijken eehter wel af van de deuvels welke destijds zijn toegepast. especiaIIy as an example.
Van de Groenekan started to work with
Rietveld in 1917. When the latter set himself up
as an architect in 1924 Van de Groenekan took
over the workshop. Ever since he has
constructed the furniture that Rietveld designed.
Meubelmaker Gerard van de Groenekan en He died in 1994. Much of his knowledge,
een voorbewerkt onderdeel (van het divan- coming from more than 60 years of experience,
tafeltje), dat hij speciaal maakte aIs voorbeeld. has been made use of in this book.
Van de Groenekan kwam eind 1917 bij
Rietveld werken. Toen deze zich in 1924 aIs
architect vestigde deed hij de meubelmakerij
aan hem over. Van de Groenekan is sindsdien
de meubels die Rietveld ontwi erp blijven
vervaardigen. Hij overleed in 1994. Veel van
zijn kennis - gestoeld op meer dan 60 jaar
ervaring - is in di! boek verwerkt .

9
 """

ROOD BlAUWE STOEl 1918 REO ANO BlUE CHAIR

zie originele tekening see original drawing

MATERIALEN:

zie werktekening Rietveld

KLEUR: COLOUR:

stijlen en regels: zwarte beits met kopse kanten ehromaatgeel-citroen posts and laths: black stain with end grain chrome-yellow-lemon
(ev eadmiumgeel-citroen), of: (or cadmium-yellow-lemon)
zwarte beits met kopse kanten aluminiumverf. or: black stain with end grain aluminium paint
rugleuning: vermiljoenrood. back: vermilion
zitting: donker ultramarijn. seat: dark ultramarine

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

1. de stijlen en regels van de zijkanten merken, aftekenen, passen, voorboren en passen.
De stijlen onder de armleggers ofwel voorzien van een pen door de stijl op een draaibank
af te draaien, ofwel inlaten, ofwel door een deuvelverbinding in kopshout toe te passen.
N .B. De verticale gaten in de langslatten niet op de 17,5 en 57,5 em boren, (zoals op
de tekening staat), maar op 18,5 en 58,5 em.
2. de regels, die beide zijkanten verbinden, merken, aftekenen, passen, voorboren en passen.
3. stoel monteren door -zuiver haaks werkend- de stijlen en regels van de zijkanten met
deuvels te verlijmen.
4. de zijkanten verbinden door de regels onder zitting en rugleuning en de voetensteun te
monteren
5. de in de tekening met een pijltje aangegeven gaten vanaf de onderzijde voorboren, en
de lange deuvels aanbrengen.
6. rugleuning en zitting passen en afsehrijven op het frame. T.b.v. montage van rugleuning
en zitting in de regels hieronder gaten boren, voor houtschroeven van 3,5 em lengte met
platte kop. Gaten zodanig boren dat de schroef haaks op rug of zitting uitkomt. Schroeven
zo diep verzinken dat ze 5 mm. in het plaatwerk steken.
7. frame, rug en zitting apart afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4).
Rietveld hield de onderkant van de zitting ongelakt -dat zag je toch niet.
8. rug en zitting vastschroeven. Plak onder de zitting onderstaande versregels:
"wenn ich sitze, môchte ich nieht
sitzen, wie mein sitzfleiseh mõchte
sondern wie mein sãtzgeist sich,
sâsze er, den stuhl sieh flõchte."
(Morgenstern)
bijzonderheden:
1. mark, mark off, fit, prebore and fit the posts and laths from the sides. Fix posts under the arms
with a pin by turning the post on a lath, or by letting it in, or by employing a dowel connection in
the end grain (not as professional, but it will do)
2. mark, mark off, fit, prebore and fit the laths that connect both sides.
3. adjust the chair - mind the square angles - by glueing the posts and laths of the sides to the
dowels.
4. connect the sides by adjusting the laths under the seat, back and foot support.
5. prebore the holes, marked on the drawing with an arrow, and fit the long dowels.
6. fít and mark off the back and seat on the frame. In order to assemble back and seat bore holes in
the laths underneath, for flat headed woodscrews with a length of3,5 cm. Bore the holes in such a
way that the screws will be positioned in the back or seat at a right angle. Countersink the screws
5 mm into the plating.
7. finish the frame, back and seat separately in colour (technícal introduction, items 3 and 4) .
Rietveld did not paint the underside of the seat - it was not visible anyway.
8. screw down back and seat. Glue the following verse under the seat:
"Wenn Ich sitze, mõchte Ich nicht
sitzen, wie Mein Sitzfleisch mõchte
sondern wie Mein Sãtzgeíst sich,
sãsze Er, den Stuhl sich flõchte." (Morgenstern)
particulars:

De rood blauwe stoel, is -nog steeds- een intrigerend en dankbaar onderwerp voor
kunsthistoriei. Zo zijn er allerlei opvattingen over datering, maatsystematiek en ruimtelijke
articulatie van "de" Rietveld stoel. In ieder geval staat vast dat de rood-blauwe in een aantal
fasen is ontwikkeld tot de hier afgebeelde stoel. Ook staat inmiddels vast dat Rietveld, ais in heel
zijn werk, ook hier geen dwingende kleur- ofmaatsystematiek heeft gehandhaafd. Onderstaand
maatoverzieht stelde Kasper Jansen hierover samen; we breiden het hier uit met de gegevens uit
Rietvelds werktekening:
10
The Red and Blue chair is still an intriguing and delightful topic for art historians. There are
different views on date, measure systematics and spatial articulation of"the" Rietveld chair. It is
certain that the Red and Blue chair has been developed in a number of phases into the chair
presented here. We also know that Rietveld did not maintain strict systematics of colour and
measure here, nor did he in the rest of his work. The following survey ofmeasures was composed by
Kasper Jansen. We would like to complete it with the information from Rietveld's working-drawing:
---
latjes armleggers zitting rugleuning lengte breedte MATERIALS: (translation from the original working drawing)
laths arm-rests seat back length width
beeehwood or other wood that does not c1eave:
1 baek: 88 x 32 em, 1 em thiek
elling (± 1920) 2.5x2.5 45x5x2.5 34x45 34.3x90 65.2 60.3
1 seat: 45 x 34,5 em, 1 em thiek
elling (± 1920) 2.5x2.5 45x5x2.5 35.4x45 45x71.8 65 60.5 2 arms: 45 x 9 x 3 - central point holes (from baek side)
vd leck 2.6x2.6 45x8x2.6 32x45.3 32x87.8 65.4 60 7,5 and 24,5 em (in the middle of the width),
purperhart 2.5x2,5 45x5.7x2.5 33x45 33x90 60.3 60.4 and 2 holes from behind 4,5 and 1,5 em from the sides.
2 front legs: 33 x 3 x 3, 1 left and 1 right. holes (from
roodblauw (na 1927) 2.9x2.9 45x9x2.9 36x45 33x87.9 65.9 60
the top) in baek side: 4,5 and 21,5 em
cassina 2.9x2.9 45.5x8.5x2.9 40x46.2 34.4x89.8 65.5 60
(on the inside), 1 hole, 24,5 em from the topo
vd groenekan 2.9x2.9 45x8x2.9 36x46 33x88 66 60 2 baek legs: 47 x 3 x 3 - (47 em + pin) 1 hole
baroni 2.5x2.5 45x8x2.5 36x46 33x87 65 60 from the top 1,5 em at the baek side, and
rietveld 3.0x3.0 45x9x3 34.5x45 32x88 66 60 1 hole 38,5 em from the top at the side
(1 right and 1 left)
2 arms' posts: 43 x 3 x 3 - (43 + pin) 1 hole
from the top: one hole front side at 25,5,
one hole at the baek at 35,5 and one hole at the side 38,5
(1 right and 1 left)
4 eross-laths: 60 x 3 x 3 A and B: in eaeh 2 holes 4,5 em
from ends at the front side. C and D: in eaeh
Rietvelds meubelmakerij /Rietveld's eabinetfaetory (Utrecht 1917) 2 holes 4,5 em from ends at the front side; and
in eaeh 2 more holes at 7,5 em in the underside
2 long laths: 66 x 3 x 3 from behind: holes in the side
4,5 em, at 21,5 and at 61,5 in the side and
at 18,5 em and 58,5 em in top sides (1 r. and 11.)
the last two bored through
1baek lath: 66 x 3 x 3 on eaeh side two holes, at 4,5
and 10,5, bored through

The holes indicated with an arrow (6) are bored through (8 in total), the other holes are 2,5 em deep
and are bored with a eentre-bit. The baek and seat are nailed to the laths. 16 pins should be of a
length of 4,5 em and thiekness of 1,6 em. Only the pins (at a triple eonneetion) which are driven in
from the bottom, have a length of 5,2 em (8 in total)

op de stoel voor zijn werkplaats: Rietveld; achter de rugleuning: Van de Groenekan

on the ehair in front of his workshop: Rietveld, behind the ehair: Van de Groenekan
li
 ••••••••

KINDERSTOEL 1920/21 BABYCHAIR

MATERIALEN: MATERIALS: KLEUR:

latten, beukehout: laths, beechwood: stijlen en regels: vermiljoenrood, kopse kanten wit.

a. 37.0 x 4.8 x 2.4 Ix voetensteun foot support

b. 27.5 x 4.8 x 2.4 2x armleggers arms
c. 58.0 x 2.4 x 2.4 2x voorstijlen front posts
d. 90.0 x 2.4 x 2.4 2x achterstijlen back posts
e. 40.5 x 2.4 x 2.4 4x regels laths
f. 35.5 x 2.4 x 2.4 4x rege I rugleuning back lath
g. 45.1 x 2.4 x 2.4 Ix rege I rugleuning back lath
deuvels, beukehout: dowels, beechwood:
3.7 x 1.35 22x
5.0 x 1.35 lOx COLOUR:
leer, licht naturel: leather, natural light:
h. 30.0 x 17.0 Ix rugleuning back posts and laths: vermilion, end grain - white
j. 41.0 x 17.0 Ix zitting seat

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

1. de stijlen en regels van de zijkanten merken, aftekenen, passen, voorboren en passen.
2. de regels welke beide zijkanten verbinden, merken, aftekenen, passen, voorboren en passen.
3. stoel monteren door -zuiver haaks werkend- de stijlen en regels van de zijkanten met deuvels
te verlijmen.
4. de zijkanten verbinden door voetensteun en onderregel te rnonteren, en de rege! onder de
armleggers.
5. de overige regels nog niet vastlijmen. De gaten voor de lange deuvels vanaf de onderzijde
voorboren en de lange deuvels aanbrengen (zie techn. inl. punt 7).
6. afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4).
7. nog niet verlijmde regels losnernen, suede zitting en rugleuning met kopspijkers opspannen
en regels vastlijmen.
1. mark, mark off, flt, prebore and flt the posts and laths of the sides.
2. mark, mark off, flt, prebore and fit the laths that connect both sides.
3. work absolutely square and adjust the chair by glueing the posts and laths of the sides, with
dowels.
4. connect the sides by adjusting the foot support and lower lath and the lath under the arms.
5. do not glue the remaining laths yet. Prebore the holes drawing from the underside for the long
dowels and fit them (see technical introduction, item 7).
6. finish in colour (see technical introduction, items 3 and 4)
7. take apart the laths which are not glued, tighten the leather seat and back with hobnails and glue
the laths.

bijzonderheden: particulars:

oorspronkelijke uitvoering voor de familie Schelling vermoedelijk zwart. The original design for the Schelling family was presumebly black.
12
 n n
f-- ~

r r--- h-

<>
N

[ f-1
C [] W L

r- [ h

-C b I I "-'
-.J [ r

een ander kinderstoeltje (en -tafeltje) ± 1925

another baby chair (and -table) ± 1925 30.7
35.7
I·

13
 KINDERKRUIWAGEN 1920/21 TOY WHEEL BARROW
MATERIALEN: MATERIALS: KLEUR:

muItipIex: plywood: dekplaten wiel: vermiljoenrood

a. 27.0 x 27.5 x 0.6 Ix bodemplaat bottom plate wielsegmenten: lichtgrijs
b. 022.0 x 0.6 2x dekplaten wiel cover plates wheel bodemplaat: zwart
c. 45.0 x 30.0 x 1.0 2x zijvlakken side boards schuin vlak: donker ultramarijn.
d. 29.0 x 23.5 x 1.0 Ix schuin vlak bevel plate zijvlakken: chromaatgeel-citroen (ev
cadrniumgeel-citroen)
klossen, beukehout: chocks, beechwood: asje: zwart, kopse kanten wit
e. 4.5 x 3.0 x 2.8 2x hoekklosjes corner chocks handvatten: wit, greepeinden zwart, kopse kanten zwart
f. 4.5 x 4.5 x 3.0 Ix klos om as chock around axle zwart
hoekklosjes:
g. 023.0 x 3.0 8x wielsegmenten wheel segments
COLOUR:
stokken, beukehout: sticks, beechwood:
h. 02.5 x 78.0 2x handvatten handles wheel cover plates : vermilion
k. 02.0 x 25 Ix as axle wheel segments: light grey
bottom pIa te: black
diversen: sundries: bevel pIa te: dark ultramarine
schroefogen screweyes sideboards: chrome-yellow-Iemon (or
o inwendig 1.8 2x asIagers cadmium-yellow-Iemon)
o inward 1,8 2x axle bearings axle: black, end grains white
handles: white, gripping ends - black,
end grains black
corner chocks: black

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

1. stel het wiel samen uit de met een lintzaag gezaagde beukehouten segmenten. lijm deze met
het klosje om as f. tussen de dekplaten van het wiel.
2. boor precies loodrecht door het hart van het wiel het gat t.b.v. de as en lijm deze hierin vast.
3. stel uit de verschillende vlakken het kruiwagenbakje samen door afschrijven, passen en
lijmen. Gebruik enkele kleine, koploze spijkertjes om e.a. aan te- klemmen.
4. monteer hierop dmv lijm en spijkertjes de handvatten en hoekklosjes.
5. voorzie beide handvatten op de juiste plaats en loodrecht op het grondvlak van 2 gaatjes
t.b.v. de met een nijptang opengebogen schroefogen.
6. maak met een klein gutsje aan één zijde een niet te diepe inkeping langs de omtrek van het
asje, zodanig dat het asje vrij in het weer toegeknepen schroefoog kan draaien. doe dit na
passen en afschrijven ook aan de andere zijde van het asje.
7. bijwerken en afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4).
1. compose the wheel from beechwood segments which are sawn with a band saw. Glue these with
the chock around axle f. between the plates covering the wheel.
2. bore the hole for the axle exactly perpendicularly, through the centre of the wheel and glue the
axle in.
3. compose the barrow carrier from different plates by marking off, fitting and glueing. Use
several small headless nails to tighten the parts.
4. adjust the handles and corner chocks with glue and nails.
5. arrange both handles at a proper place and perpendicular to the base with two holes for the screw
eyes which are bent open with pincers.
6. make a small notch with a little gouge on one side along the outline ofthe axle, in such a way that
the axle can turn freely in the closed screw eye. Do the same at the other side of the axle after
scribing and fitting.
7. touch up and finish in colour (see technical introduction items 3 and 4)

NB. Wanneer geen lintzaag beschikbaar is om de wielsegmenten uit beukehout te zagen, kan NB. Ir there is no band saw available to saw the wheel segments out of beechwood, it is also
ook massief multiplex worden gebruikt om het wiel samen te stellen. possible to use solid plywood to make the wheel.

bijzonderheden: particulars:

Rietveld maakte begin 20er jaren nogal wat kinderspeelgoed en meubels (boxen, kinderstoelen, In the early twenties Rietveld made quite some toys and furniture for children (baby boxes, baby
kinder-arneubelernentjes, kinderbedjes, kinderkruiwagen, bolderwagen e.d.). Bij deze chairs, baby beds, barrows, buggies, etc.). In case of these designs he often used colours.
ontwerpen werd veelvuldig met kleur gewerkt.
14
•••••

Il----

} <.
.
LY-
[ L- O

r-r-

'"
M
J "-
(li)
®

[ I-
O--
43 30

78

--1~ ~O

opbouw v.h. wiel I construction of the wheel

15
 BERLlJNSE STOEL 1923 BERLlN CHAIR
ALGEMENE WERKWJJZE
f---
1. rugleuning merken, aftekenen, ter plaatse van zitting 2 mm infrezen of uithakken,
bijwerken. I-
f---
2. horizontale armlegger en poot merken, aftekenen, ter plaatse van poot uitzagen of
uithakken, bijwerken, in kleur afwerken (zie teehnisehe inleiding, punt 3 & 4) en monteren.
3. vertikale armlegger en stijl merken, aftekenen, passen, voorboren t.b.v. deuvelverbinding,
passen, in kleur afwerken en monteren.
4. zitting en regel merken, aftekenen, passen, voorboren t.b.v. deuvelverbinding, passen, in
f--
kleur, afwerken en monteren.
5. rugleuning, en regel passen, afwerken in kleur en monteren.
6. alies samenvoegen en monteren. Zuiver haaks werken!
f--

bijzonderheden:

De berlijnse stoel werd ontworpen ais onderdeel van een expositieruimte die Rietveld met
li
1-.-

Huszar zou inriehten in Berlijn, en waarvan de maquette bekend is geworden. Of dit ontwerp I-
destijds werkelijk is uitgevoerd is nog onduidelijk.De Berlijnse stoel, een ruimtelijke plastiek
welke pas bij nadere inspektie ook ais stoel kan worden gebruikt, vormt met het Schroderhuis
het hoogtepunt van de Stijlperiode in Rietvelds werk.
De stoel is ook in spiegelbeeld uitgevoerd. Sommige versies hebben de hier besehreven in de
horizontale armlegger ingetande voorpoot, andere versies hebben de poot alleen 15 mm
ingelaten. In het begin werd de stoel wat kleiner uitgevoerd; in andere versies is de stijl ± 10 em.
korter.

METHOD:
-
1. mark and mark off the back, fraise or cut out 2 mm at the place of the seat, touch up.
2. mark and mark off the horizontal arm and the leg, saw or cut out at the place of the leg, touch up, 13 13 12 I· 13 24 2
I1 1
3 3f-
finish in colour (see technical introduction, items 3 and 4) and adjust.
3. mark, mark off, prebore for the dowel- connection, fit again, finish in colour and adjust the post
and the vertical armo
4. mark, mark off, fit, prebore for the dowel connection, fit again, finish in colou r and adjust the MATERIALEN: MATERIALS:
seat and lath. multiplex (berken of een plywood (birch or
5. fit, finish in colour and adjust the back and the lath behind the back. goedkopere soort): cheaper sort):
6. adjust the parts. Work exactIy square!
a. 106 x 44 x 2.0 Ix rugvlak back
particulars: b. 45,2 x 53 x 2.0 Ix zitting seat
e. 55 x 30 x 2.0 Ix vertikale armlegger vertical arm
The Berlin chair was designed as a part of an exhibition-room, which Rietveld, together with d. 72,5 x 15 x 2.0 Ix poot leg
Huszár, was going to decorate in Berlin. The model they designed has become well-known. It is still e. 45 x 20 x 2.0 Ix horizontale armlegger horizontal arm
uncIear whether this design was really executed. The Berlin chair, a spatial sculpture which only
after some inspection appears to be usable as a chair, is with the Schrõder House the highlight ofthe latjes, beukehout: laths, beechwood
De Stijl period in the designs of Rietveld. The chair was constructed in reverse as well. Some f. 73 x 6.0 x 3.0 Ix regel onder zitting lath underneath seat
versions have the here described indented front leg in the horizontal armo Other versions show the g. 75 x 3.0 x 3.0 Ix stijl post
leg put inwards only 15 mm. At the beginning the chair was constructed a bit smaller and in other h. 58 x 3.0 x 3.0 Ix regel achter rugvlak lath behind back
versions the post is executed ± 10 em shorter.
16 deuvels dowels
 - - -
c o
rn
I W
rn
N

- -

[ -
[ I

o
U">

- '- -
-f I 4 2
II
14 35
I
2~ ~ 3 2
II
39 3 3
I I I
5 4 3 2 5
III"T
39 14

KLEUR: COLOUR:
I tJ
rugvlak en horizontale back and horizontal
armlegger: zwart arm: black
rege I onde r zitting: donker grijs lath underneath seat: dark grey
zitting: grijs seat: grey
poot, rege I achter leg, lath behind back,
rugvlak, vertikale vertical arm and post: off-white
armlegger en stijl: emaillewit when indenting: part of the leg that sticks through
bij toepassing intanding: the horizontal arm: dark ultramarine
deel van de poot welke door de horizontale
~
armlegger steekt donker ultramarijn.

(soms is de kleur wit vervangen door een nog lichtere

(sometimes the white colou r is replaced by an even
lighter shade of grey and the lath behind the back is black)
C[ -
- p
grijstint, en is de rege I achter het rugvlak zwart.)
17
 DIVAN TAFELTJE 1923 END TABLE
" "J'

,,

\0
\ •...

o,v •••••T,..~'"~.•.Hf
1i1i

~!:.~
...
VTIU:.'''T'

o,cn"f;~~"
:,~ .f" •• " ,"f " ~ •••-' -::,_6
;!:"'~~\~I"
' ..... ·..... ,- ....
"" ••• '~~t-A~ •..••.•.•...
\ tJ •..I";·
,,:;-;:::i,":::-
•.••...l..-t..k......A
fi -~.", l""l<l••. "--,-
'\'4
Ih "I<J' ~••.••••••••~....A,.."u..I,._.I
_
••_ 1S",,\.~
......;t ~.....J.~·t..k",•.t..-H'h

...... MA TERIALEN: MATER1ALS:

~-_.-- -; .,.: ..
" ,.
",
multiplex: plywood:
a. 50 x 50 x 1.0 Ix tafelblad table top
J : :b
,p b. 20 x 35 x 1.8 Ix vlak onder tafelblad plane below table top
:d C. 24 x 35 x 1.8 Ix vlak op voetplaat plane on base
TO
'y
"',~_:_::,~~_lt~y' d. 040 x 2.5 Ix voetplaat base

J latje, beukehout: lath, beechwood:

z
e. 1.5 x 1.5 x 42.5 Ix rege I onder tafelblad lath below table top
t
I:
,.,::

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

I. teken van voetplaat d. en vlak op voetplaat c. de tandverbinding nauwkeurig af. Doe 1. mark off accurately the indentation of base d. and plane on base c. Do the same with the
hetzelfde met de tandverbinding in tafelblad a. en vlak onder tafelblad b. Teken tenslotte connection in table top a. and plane b. below table top. Finally mark offthe connection between
tussen beide vertikale vlakken b en c de slis-verbinding af. both vertical planes b. and c. (see drawing ).
2_ voer het zaag- en hakwerk voor de verbindingen met zorg uit omdat de stabiliteit van het 2. carefully perform the sawing and cutting for the connections because the stability of the table
tafeltje ervan afhankelijk is. depends on it.
3. alle onderdelen afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4). 3. fit ali the parts and finish them in colour ( see technical introduction, items 3 and 4).
4. monteer de vlakken door hun verbindingen te verlijmen, zuiver haaks werkend. Werk hierbij 4. adjust the planes by glueing their connections, working exactly square. Work from bottom to
van onder naar boven. topo
5. door de regel onder het tafelblad achteraf te monteren dmv lijm en kleine spijkertjes kan 5. by adjusting the lath under the table top afterwards, with glue and Iittle nails, the table top can
hiermee het tafelblad precies vlak worden gesteld en -onder enige spanning- extra be levelled precisely and can, under some pressure, be an extra support.
ondersteund.

bijzonderheden: particulars:

Een variant op dit tafeltje staat afgebeeld op de foto van het door Huszár A variation can be seen on the photograph of the interior, designed by Huszár (see page 5).
ontworpen interieur (zie pago 5)
18
 KLEUR:

tafelblad: zwart, zijkanten wit en ter plaatse van het

door het blad getande vlak donker ultramarijn.
vlak onder tafelblad: wit, zijkanten zwart.
'"
N
vlak op voetplaat: zwart, zijkanten wit.
voetplaat: vermiljoenrood, zijkant wit.
regel onder tafelblad: chromaatgeel-citroen (ev
cadmiumgeel-citroen).

- COLOUR:

table top: black, sides white and at the place of

the plane indented through the top
'"
N

with dark ultramarine

plane below table top: white, sides black
plane on base: black, sides white
I r---
base: vermilion, side white
line under table top: chrome-yellow-lemon (or cadmium-yellow-lemon)
15 H.5 to 14.5 7 5 1 5
~T "li 50 1_:- .-_1_J_71___1 14_.5--=5-=-0 22_.5_-----1r

115 18 14.5 11 12 12 12 12 11
1I 12 12 12 12 12 I

'"
N

112 12 12 12 12f
2 13 13 13 13
14.5 "I

verbinding b-c / connection b-c

19
 BANKJE BENCH

MATERIALEN: MATERIALS:

multiplex: plywood:
a. 58.5 x 58.5 x 2.2 Ix zijvlak side plane
b. 58.5 x 94.5 x 2.2 Ix achtervlak baek plane
c. 46.7 x 135.2 x 2.2 Ix zitting seat
d. 38.5 x 27.2 x 2.2 Ix poot leg

KLEUR: COLOUR:

poot, zij- en achtervlak: zwart met witte kopse kanten leg, side and baek plane: blaek, end grain white
zitting: wit met zwarte kopse kanten seat: white, end grain blaek

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

I. teken de verschillende platen af. Ter plaatse van
infrezen of hakken.
2. wanneer alie onderdelen in de aangebrachte kepen
regelmatige afstand verzonken houtschroeven met
3. afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten
de aansluitingen het materiaal 2 mm 1. mark off the different planes. At the plaee of the eonneetions fraise or eut 2 mm.
2. when ali the parts fit into the notehes, glue the eonneetion and adjust the eountersunk flat headed
passen, de verbinding verlijmen en op wood serews at a regular interval.
een platte kop aanbrengen. 3. finish in eolour (see teehnical introduetion, items 3 and 4)
3 en 4).

bijzonderheden: particulars:

19? 19?
Afkomstig uit het interieur dat Rietveld voor de familie Frenkel ontwierp. Derived from the interior Rietveld designed for the Frenkel family. For the Schroder House he
Voor het Schrõderhuis ontwierp Rietveld een bankje dat hierop lijkt. designed a beneh that looked similar.
20
@-~-----I
9.5 10.5 2 122.5 2 2 38 8.5

I
_I 1_1 ----"'-""'146.5
--
1
1 .
1
1
58
~------------~--------------

~--~~====.======================~--------------~
"
--G)
"

"I I
~--0
l'
1 :

"I,

I'

"I I
I

"I I

"
I'
u

21
 MILlTAIRE TAFEL 1924 MILlTARY TABLE
MATERIALEN: MATERIALS: I 175 3.5 3.5

latten, beuke- of eikehout: laths, beech or oakwood:

a. 7.0 x 72.8 x 5.0 4x stijlen posts
b. 7.0 x 200.0 x 3.5 2x regels laths ~
c. 3.5 x 80.0 x 3.5 7x rçgels .-'
laths
d. 3.5 x 14.0 x 3.5 4x klossen chocks r-------,---------------
o
'" '"
meubelplaat: block board:
e. 80.0 x 200.0 x 2.2 Ix tafelblad table top '".-'
r-,

slotbouten: bolster bolts:

M6 x 8.0 12x
MIO x 8.0 4x incl. ringen en incl, rings and I
I
(vleugel)moeren (winged) nuts I
I
ALGEMENE WERKWIJZE I
I
I

1. stijlen en regels t.b.v. keepverbinding merken, aftekenen, inzagen, passen, bijwerken en tafelblad ---'
passen. table-top
2. korte regels merken, aftekenen, en t.b.v. deuvelverbinding voorboren, passen en bijwerken.
(ais er hoge eisen aan stabiliteit van de tafel worden gesteld kunt U de korte regels 3 mm in de
lange regels inlaten door de korte regels in te zagen of in te hakken, en de stijlen 3mm korter
te maken waar ze boven de langsregels uitsteken tot onder het tafelblad!)
3. regels samenstellen tot frame en monteren onder het tafelblad mbv in de korte regels
verzonken schroeven tot in het blad.
4. stijlen ter plaatse van keepverbinding inklemmen, te lood stellen, voorboren en
boutverbinding aanbrengen.
5. stijlen nogmaals te lood stellen, onderregel en klos monteren, aftekenen, voorboren en
boutverbindingen aanbrengen. Een en ander zo monteren, dat de stijlen demontabel blijven o o
door hun slotbouten te verwijderen. De slotbouten ter plaatse van de klossen kunnen benut
worden om de stijlen in te klemmen en te lood te houden. I Io I Io I I
METHOD:

1. mark off, saw in, fit, touch up and fit again the posts and laths at the place of the notch
connection.
2. mark and mark off the short laths and prebore, fit and touch up at the place of the dowel
connection.
(when high demands are made upon the stability of the table you can let in the short laths 3 mm
into the long laths by sawing or cutting in the short laths and by shortening the posts by 3 mm
where they protrude above the long laths unto below the table top)
3. compose the laths to a frame and adjust under the table top with the aid of short laths with
countersunk screws, into the table topo
4. press the posts at the notch connection, place in the perpendicular position, prebore and adjust
the bolt connection.
5. place the posts in the perpendicular position again, adjust the lower lath and chock, mark off,
prebore and adjust bolt connections. Adjust in such a way that the posts remain demountable by
removing their bolster bolts. The bolster bolts at the place of the chocks can be used to press the
posts and to hold them in the perpendicular position.
22
 '-------.J ~ '"r-
.-'
41.2 3.5 41.2 41.2 3.5
12.2
I I
3.5
2100I . I I
412
12.2 I
I: :
N
N

I I I I T 1 I I I I
{ o o
OU
° ~ I I LL

KLEUR:

oorspronkelijk ongeschilderd, later o.m. wit en kopse kanten van stijlen en regels zwart.

COLOUR:

'--- originally not painted, later on white, end grain of posts and laths black. -
23
 MILlTAIRE KRUK 1924 MILlTARY STOOL
MATERIALEN: MATERIAlS:

latten, beukehout: laths, beechwood:

.J L
a. 4.5 x 42.2 x 3.0 4x stijlen posts
b. 4.5 x 41.2 x 2.2 2x rêgels laths
c. 2.2 x 38.8 x 2.2 4x regels laths -0
multiplex: plywood:
d. 38.8 x 38.8 x 1.0 Ix zitting seat

slotbouten: bolster bolts:

M 6 x 5.0 4x inkl ringen en moeren incl.rings and nuts
M 6 x 9.0 4x inkl ringen en moeren incl. rings and nuts '-- -
KLEUR:

zitting: wit
I· 40 40

stijlen en regels: zwart met witte kopse kanten ~ o o 11] I

,
of
zitting: zwart
,:_ zitting/seat
stijlen en regels: zwart met lichtgrijze kopse kanten

COlOUR: -
(Ô';
seat: white '_ •• I

•
posts and lines: black and end grains white -
or
seat: black -: - ---'
~ o o ~
posts and lines: black and end grains light grey
2.2 3.9 0.6 0.6
ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:
I I I
I. stijlen en regels t.b.v. keepverbinding merken, aftekenen, inzagen, passen, bijwerken en 1. mark, mark off, saw in, fit, touch up and fit again the posts and laths at the place ofthe notch
passen. connection.
2. stijlen ter plaatse van keepverbinding inklemmen, te lood stellen, voorboren en 2. press the posts at the notch connection, place in the perpendicular position, prebore and adjust
boutverbinding aanbrengen. the bolt connection.
3. overige regels merken, passen en aftekenen. t.b.v. deuvelverbinding voorboren, passen en 3. mark, fit and mark off the remaining laths. Prebore , fit and touch up for the dowel connection.
bijwerken. 4. compose a frame from the posts and laths by glueing the dowels and adjusting the bolts.
4. stijlen en regels samenstellen tot frame door deuvels te verlijmen en bouten te monteren. 5. fit the seat, mark off and prebore the holes for the bolster bolt connection.
5. zitting passen, aftekenen en gaten tbv slotboutverbinding voorboren. 6. finish seat and frame separately in colour (see technical introduction, items 3 and 4) and adjust.
6. zitting en frame gescheiden afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4) en na
afwerking monteren.

bijzonderheden: particulars:

voor het katholiek militair tehuis ontwierp Rietveld een stoel zonder armleggers waarbij Rietveld designed a chair without arms using notch connections and bolster bolts, for the Catholic
keepverbindingen en slotbouten werden toegepast. Met dezelfde principes volgden dit krukje, Military home. This stool, a table and an armchair with springy seat and back were constructed
een tafel, en een leunstoel met verende zitting en rugleuning. according to the same principies.
24
 BOLDERWAGEN 1923 BEACH BUGGY

MATERIALEN: MATERIALS:

latten, beukehout: laths, beechwood

a. 2.5 x 2.5 x 118 2x onderregels main lower laths
) '~ b. 2.5 x 2.5 x 90 2x bovenregels main upper laths
c. 2.5 x 2.5 x 53 2x armleggers arms
. ~. f~ d. 2.5 x 2.5 x 38.5 2x achterstijlen back posts

[='~
e. 2.5 x 2.5 x 36.0 2x voorstijlen front posts
f. 2.5 x 2.5 x 51.0 2x dissel-stijlen pole posts
-: ~- ~~ ::! g. 2.5 x 2.5 x 40.5 2x dwarsregels cross laths
h. 2.5 x 2.5 x 37.5 4x dwarsregels cross laths
~ {
2.5 x 2.5 x 50.0 2x dwarsregels cross laths
I
J.
k. 2.5 x 2.5 x 10.0 2x klossen chocks
l. 2.5 x 2.5 x 32.5 2x middenregel centre lath
m. 2.5 x 2.5 x 20.0 Ix disselregel pole lath
n. 2.5 x 2.5 x 80.5 Ix middenregel centre lath
o. 2.5 x 2.5 x 86.0 Ix trekstok pull bar

klossen, beukehout: chocks, beechwood:

p. o1.65 x 22.5 Ix handgreep handle
q. 02.5 x 2,5 2x klosjes onder armlegger c chocks under arm c
/\ r. 02.5 x 3.75 2x klosjes tpv trekstok chocks at the place
of the draw bar
s. 020 x 3.4 16x achterwielsegmenten rear wheel segments
t. o 10 x 3.4 16x voorwielsegmenten front wheel segments

multiplex, berken: plywood:

u.27.5x37.5xO.8 Ix rugleuning back
• v. 85 x 16.5 x 1.0 2x zijvlakken side boards

9 w. 77.5 x 32.5 x 0.6

x. 019 x 0.8
y. 09 x 0.8
Ix
4x
4x
wagenbodem
zijplaten achterwielen
zijplaten voorwielen
buggy bottom
side boards rear wheels
side boards front wheels

diversen: sundries:
....i.:- _. ___________ slotbouten: bolster bolts
'" • ____ ~
M6 x 16 Ix ter plaatse van trekstok at the place of the draw bar
M6x6 2x draaipunten dissel turning points pole
schets / sketch Rietveld z. o I x 65 2x voor en achteras front and rear axle
25
 ALGEMENE WERKWIJZE
(Deze zal U wel even bezig houden.er is voor de latten zo'n 14 meter beukehout nodig en alleen
ai het benoemen van alie onderdelen kostte het hele alfabet!)
I. stel uit de stijlen en regels de zijvlakken samen van het bolderwagen bakje. Gebruik hiervoor
deuveltjes. Zuiver haaks werken; plaatjes nog niet vastzetten.
2. stel uit de stijlen en regels de draaiende voorzijde samen van de bolderwagen. Gebruik
hiervoor deuveltjes. Monteer hierop de trekstok met handvatten.
3. stel de vier wielen samen uit de met een lintzaag gezaagde beukehouten segmenten.
Afwerken in kleur (zie technische inl., punten 3 en 4). Lijm deze met het klosje om as tussen
de dekplaten van de wielen.
4. boor precies loodrecht door het hart van de wielen het gat voor de as.
5. maak met een frees of guts gleuven in de regels ter plaatse van de assen.
6. stel uit de samengestelde zijkanten en overige regels de bolderwagen samen. Monteer deze
regels met deuveltjes.
7. monteer met de lange slotbouten het draaiend voorgedeelte met vooras op de rest van het
frame, om te passen.
8. haal de slotbouten weer los. Neem de nog losse plaatjes hierbij. Alies bijwerken en afwerken
in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4).
9. boor in de assen gaatjes tbv splitpennen, en monteer de wielen tussen splitpennen en
volgringen. Monteer alie onderdelen, de losse plaatjes mbv verzonken houtschroeven door
de regels, en werk alies af (zie techn. inl. , punten 3 en 4).
NB.
Wanneer geen lintzaag beschikbaar is om de wielsegmenten uit beukehout te zagen, kan ook
massief multiplex worden gebruikt om het wiel samen te stellen.
Met een beetje handigheid en afhankelijk van het gebruik kan de houtje-touwtje konstruktie
van de wiellagers worden aangepast. De as moet dan worden voorzien 'van getapte einden zodat
hierop moeren kunnen worden gedraaid. ln het klosje om de as kunnen eenvoudige, stofdichte
rollagertjes worden opgenomen: de buitenste lagerschaal wordt dan in een wat kleiner
voorgeboord gat in de klos geperst. Aan weerszijden van de binnenste lagerschaal komen
vulringetjes ter dikte van de dekplaten met een diameter gelijk aan die van de binnenste
lagerschaal. Binnenste lagerschaal en vulringen worden op de as dan ingeklemd door moeren en
volgringen.
bijzonderheden:
Van de bolderwagen zijn ook kortere en iets eenvoudiger uitvoeringen bekend. Beide konden
van huifjes worden voorzien. De datering van de hier uitgewerkte uitvoering wordt algemeen
aangehouden ais 1917-1919, maar gezien de ontwikkeling in Rietvelds werk lijkt dit aan de
vroege kant (vermoedelijk 1923).
26
METHOD:
(This one will keep you busy for a while, as you' 11need 14 meters ofbeech-wood for the laths, and as
mentioning ali the parts took the whole alphabet!)
1. compose the side boards of the buggy body with the posts and laths. Use dowels. Work exactly
square and do not adjust the plates yet.
2. compose the turning front of the buggy with the posts and laths. Use dowels. Adjust the draw bar
with the handles.
3. compose the four wheels from the band sawn beechwood segments. Finish in colour (technical
introduction, items 3 and 4). Glue them with the chock around the axle between the cover plates
of the wheels.
4. Bore the hole for the axle, exactly perpendicularly, through the heart of the wheels.
5. make grooves with a fraise or gouge in the laths at the place of the axles.
6. compose the buggy using the side boards and remaining laths. Adjust these laths with dowels.
7. fit the turning front, incIuding front axle with long bolster bolts,to the rest of the frame.
8. take the bolster bolts apart. Add the remaining plates and touch up and finish in colour
(technical introduction, items 3 and 4)
9. Bore holes in the axle for the split pins and adjust the wheels between the split pins and the metal
rings. Adjust ali parts, the plates with wood screws countersunk through the laths and give it the
finishing touch.
N.B.
When there is no band saw available to saw the wheel segments out ofbeechwood, it is also possible,
and much easier, to use solid plywood to compose the wheel.
The construction ofthe wheel bearings can be adapted, with some handiness and depending on the
use. The axle will then need to have tapped ends so nuts can be turned on it. Put simple dustproof
roller bearings in the chock around the axle: the outer bearing scale is then pressed into a somewhat
smaller prebored hole in the chock. Put on both sides of the inner bearing scale filling rings with a
thickness of the cover plates and a diameter equal with the inner bearing scale. Inner bearing scale
and filling rings are then pressed on the axle by nuts and metal rings.
particulars:
Shorter and simpler constructions of the beach buggy are known as well. Both could be furnished
with a cover. The date of the construction elaborated here is generally estimated at 1917 -1919, but
considering the development in Rietveld's work this seems to be quite early (presumably 1923).
vooraanzicht/front view achteraanzicht/backview zijaanzicht/side view

(i)~...L.......-I 1------1 c==~==========~~-

~~--------------~L-----------~~_C8
0

o
CD--~-I

2.5 20 2.5 18.5 2.5 19.5 2.5 19.5 2.5 2.5

61
I I I I I I I I 1 1 I 1 ·1
KLEUR:

stijlen en regels: wit met zwarte kopse kanten bovenaanzicht/upper view

trekstok o, dwarsregel h. n n
ter plaatse van voor-as, --·1 I I I
middenregel n;
zijvlakken v.
zwart met witte kopse kanten
chromaatgee1ci troen (ev. cadmi umgeel-citroen)
rr n
L
zijplaten achterwielen x. vermiljoenrood
zijplaten voorwielen y, I~ :J
rugleuning u: donker ultramarijn
zwart
wagenbodem w: '--CV
loopvlakken wiel-
segmenten s. en L: lichtgrijs
--- R f-
n
f-
COLOUR:
~
posts and laths: white with black end grain
draw bar o, cross lath h.
at front axle, centre lath n: black with white end grain
I
L...

TI ::::J
side boards v: chrome-yellow-Iemon (or cadmium-yellow-Iemon) C
IJ L
side-boards rear wheels x: vermilion
side-boards front wheels y, I l 1
back u: ""TI
dark ultramarine
buggy bottom w: black I ~
treads wheel-segments s and t : light-grey G
27
 HANGLAMP 1924 HANGING LAMP

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

I. uit plaat en klossen plafondplaat samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, passen,
schroeven, bijwerken.
2. fittingen voorboren voor lamp en snoer (Iarnp-gat met centervork-boor 19 mm) zodat ze
licht om de lamp- en snoereinden klemmen: aftekenen, passen, voorboren, passen en
bijwerken. De bovenste fitting van de vertikale buislamp heeft het gat voor het snoer
tegenover het lamp-gat!
3. glazen staafjes (o.a. verkrijgbaar in winkels voor laboratoriumbenodigdheden) op lengte
laten maken en scherpe randjes met fijn schuurpapier bijwerken. Kies maat 'X' uit de
tekening ais lengte voor snoer en buisjes van lamp tot plafondplaat: deze maat is afhankelijk
van uw plafondhoogte!
4. afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4).
5. blanke snoereinden dmv klein schroefje in fitting vastzetten.
6. fittingen mbv snoer door glazen staafjes monteren aan plafondplaat en hieraan bevestigde
strip kroonsteentjes. Hiermee worden de lampen op hoogte gesteld.
7. plafondplaat dmv centrale schroef in plafond ophangen , aansluiten en lampen licht
klemmend monteren.
1. com pose the ceiling plate from the plate and chocks: mark off, fit, prebore, fit again, screw,
touch up.
2. prebore the lamp holders for lamp and flex (lamp hole with centre-bit 19 mm) so that they
tighten lightly around the lamp and flex ends: mark off, fit, prebore, fit again, touch up. The
upper lamp holder ofthe vertical tubular lamp has the hole for the flex opposite to the larnp-hole!
3. have the glass tubes (available in shops for laboratory equipment) made to length and touch up
the sharp edges with sandpaper.Choose size 'X' in the drawing for the length of flex and tubes
from ceiling plate to lamp: this size depends of the height of your ceiling!
4. finish in colour (see technical introduction. items 3 and 4)
5. fasten the c1ear flex ends with a little screw in the lamp holder.
6. adjust the lamp holders with the flex through the glass tubes attached to the ceiling plate and the
attached plastic connector. By means of this the height of the lamps can be regulated.
7. suspend the ceiling plate with a central screw from the ceiling , connect and adjust Iightly
tightened lamps.

bijzonderheden: particulars:

Deze hanglamp is vanwege het "Rietveld motief" (de elkaar in drie dimensies kruisende
lijnen) wel de bekendste, en borduurt verde r op Rietvelds allereerste hanglampontwerpen.
Hierbij hingen aan een vierkante plafondplaat kale peertjes op verschillende hoogtes.
De hier beschreven hanglamp met lino-larnpen is in fasen ontstaán. Voor het interieur van dr.
Hartog in Maarssen werd een lamp met 4 buislampen gemaakt, waarvan er blijkens het verloop
van de snoeren tenminste twee in serie waren geschakeld. Door inderdaad verschillende lampen
te gebruiken voor de parallel en serieschakeling viel dit verschil in lichtopbrengst overigens weer
weg (zie schets Rietveld). Voor het interieur van Elling ontwierp Rietveld een exemplaar met
twee horizontale lampen.
Van de hier getekende lamp hangen in het Schrõderhuis een witte en een zwarte versie.
volgens mevrouw T. Schrõder-Schrâder gaf Rietveld de voorkeur aan buislarnpen met een mat
gepolijst oppervlak, omdat het licht dan in het oppervlak ging zitten. Niettemin zijn exemplaren
bekend met heldere of opaalkleurige lampen.
ln het album van mevrouw Schrõder-Schrãder bevindt zich nog een foto van een (wel heel
onveilige) versie, waarbij de plafondplaat is vervangen door twee in elkaar geschoven messing
cirkelbogen waarop spanning staat, en waaraan de snoeren zijn geknoopt. De distributie van
elektrische energie over de lampen en de omzetting ervan in licht is bij dit exemplaar in zijn
geheel expressief gemaakt.
De datering van deze uitvoering wordt algemeen aangenomen op 1920, maar gezien de
ontwikkeling in Rietvelds lampontwerpen lijkt dit aan de vroege kant (vermoedelijk 1924-
1925).
Because of the "Rietveld motif" (crossing lines in three dimensions) this hanging lamp is most
famous and is the result of Rietveld's first hanging lamp designs where bulbs were hanging on
different heigths from a square ceiling plate.
The described hanging lamp with lino lamps has been developped in phases. A lamp with 4 tubular
lamps was made for the interior of dr. Hartog in Maarssen of which at least two lamps were
connected in series as the course of the flexes shows. The difference in Iight output was omitted by
using in fact different lamps for the connection in parallel and in series (see sketch Rietveld).
Rietveld designed a specimen with two horizontallamps for Ellings' interior. A white and a black
version of the lamp drawn here hung in the Schrõder House. According to Mrs. T. Schrõder-
Schriider, Rietveld preferred tubular lamps with mat polished surface, because then the light
remained on the surface. Even so, there are known versions with bright or opal lamps. There is a
photo of a (rather unsafe) version in the album of Mrs. Schrõder-Schrãder, where the ceiling plate is
replaced by two brass ares of a circle, with voltage, telescoped into one another and with the flexes
tied to it. The distribution of electrical energy into- the lamps and the transposition into Iight was in
this version made entirely expressive. The date of this version is generally estimated at 1920, but
considering the development in Rietveld's lamp designs this seems to be a Iittle early (presumably
1924 - 1925).

KLEUR: COLOUR:

snoer: wit flex: white

alie houtwerk: matwit of matzwart ali woodwork: rnatt white or matt black
28
r
MATERIALEN: MATERIALS:
n n il I

a. 40.0 x 40.0 x 1.2 Ix

multiplex:
plafondplaat
plywood:
ceiling plate L-
x
latjes, vurenhout: laths, deal:
b. 3.0 x 3.0 x 4.0 6x fittingen lamp holders
c. 4.0 x 4.0 x 3.0 .4x klossen plafondplaat chocks for ceiling plate
\o-

glazen buisjes: glass tubes:

00,6 lengtes ais op tekening +'X' lengths as on drawing+X'
[I I]
overig: sundries:
lino-Iampen tino lamps
S19, 38 x 309 mm 3x - 40/60 Watt ("osram, 40-60 WaU ("osram, I
U
philips, orma, claude") philips, orma, claude")
ballon helder, opaal of c1ear, opal, or
r-
mat gepolijst matt potished surface.
~ ~
1,25 mrn" soepel wit snoer supple white f1ex

strip kroonsteentjes strip of plastic connectors

135 9.8 3.5 9.8

I I I

fffhAC<.~d..<
[~

\.n.:rlt)

"-"- c"--I'
çÚ
)L

'l4AOoc.l

c,
wcd4

&;, ~
?

r I
re+<
1l ~,~-
Jd~kV

29
 -----------------------------------------------------------------------_ .. -

TAFELLAMPJE 1925 TABLE LAMP

MATERIALEN: MATER1ALS: ALGEMENE WERKWIJZE

messing pijp: brass pipe: 1. messing pijp pasmaken, voorboren, inzagen en afbramen.
a. 03.8 x 6.5 Ix fitting lamp holder 2. in staander verbindingspijpjes solderen, ontvetten, bijschuren.
b. 0 0.8x 38 Ix staander standard 3. staander laten verchromen of vernikkelen.
c. 0 3.0 x 12.0 Ix voet foot 4. lampvoet samenstellen door onderdelen te solderen.
d. 0 0.3 x 15.0 Ix voet foot 5. lampfitting samenstellen en afwerken: fitting met snoer centreren met houten wigjes en
e. 0 0.8x 0.8 2x verbindingsstukjes connecting links vastlijmen met een twee komponentenlijm, aan de achterzijde afdichten met ingelijmde
houten stop.
beukehout: beechwood: 6. overige onderdelen schuren, ontvetten, gronden, lakken, licht schuren en aflakken.
f. 03.6xO.3 Ix fitting-stop lamp holder bottom 7. snoer doorvoeren en voet, staander en fitting aan elkaar lijmen met een twee-
g. 3 kleine wiggen bv 3 small wedges, komponentenlijm. Wanneer staander vernikkeld is, kan ook deze verbinding gesoldeerd
houten knijpers wooden pinchers e.g. worden: fitting en stop achteraf pas monteren nadat snoer is doorgevoerd!
8. lampballon tijdelijk monteren, lichtvenster aftekenen (bijvoorbeeld door het lichtvenster in
overig: remaining: boardlijm te dopen, en deze laten drogen), ballon met verfspuit spuiten (en boardlijm
fitting: afhankelijk lamp holder: depending verwijderen).
van toegepaste lamp on applied bulb
E 27 of B 22 E 27 of B 22 bijzonderheden:
snoer: zwart en flex: 1,5 mm?
blauw 1,5 mm? black and blue Een probleem vormt hier de lak op de ballon van de lamp. Zeker bij het gebruik van een
zoeklichtlamp loopt de temperatuur van de lamp heel snel op. Uit korrespondentie met verf- en
stekker plug lampenfabriek was geen duidelijk advies hiervoor te krijgen. Er blijven dus twee mogelijkheden
lamp: E 27 Globe lamp: E 27 Globe over: niet schilderen of niet laten branden!
60 W 0 8 ("Claude"), 60 W 0 8 ("Claude")
of or
D E 27/B22 zoeklichtlamp spotlight D E 27/B22
100 W 0 8 ("Philips") 100 W 0 8 ("Philips") METHOD:

1. fit, prebore, saw in, deburr the brass pipe.

2. solder connecting pipes in standard, scour, sandpaper lightly.
KLEUR: 3. have the standard chromed or nickel coated.
4. compose lamp foot by soldering the parts
fitting: matzwart 5. compose lamp holder and finish: centre lamp holder and flex with wooden wedges, then glue
staander: verchroomd, of vernikkeld together with a two-componets glue, seal the back with a wooden plug, glued in.
voet: 03.0: inwendig: ultramarijn mat 6. sandpaper, scour, prime, lacquer, sandpaper lightly and lacquer the remaining parts.
uitwendig: mat zwart 7. insert the flex and glue foot, standard and lamp holder together with a two-components glue. In
voet: 00.3: vermiljoen case the standard has been nickel coated this connection can be soldered as well: adjust the lamp
lamp: hittebestendige matzwarte lak holder and plug, after the flex has been inserted!
8. adjust the lamp globe temporarily, mark offthe light (by dipping it into glue, then drying it),
COLOUR: paint the lamp globe with a spray gun (and remove the glue).

lamp holder: rnatt black particulars:

standard: chromed, or nickel coated
foot 0 3: inside ultramarine matt, outside matt black The lacquer on the bulb will be a problem. The temperature of the lamp rises rapidly, especially
foot 0 0,3: vermilion when a spotlight is being used. We could not get a c1ear advice from manufacturers of paint and
bulb: heatproof maU black lacquer lamps. So there remain two possibilities: do not paint or do not switch the lamp on!
30
 N
N

@--I

·...==.__r.~Q
\\l.

(0
=~~==-@
8.6 3.4 I
I

31
 STAPELKASTJE 1925 STACKING CABINET

MATERIALEN: MATERIALS:

multiplex, berken: plywood:

a. 27 x 27 x 0.7 2x onder- en bovenvlak lower and upper side
b. 27 x 22.8x 0.7 2x kastplankjes shelves
c. 27 x 81 x 0.7 2x zijvlakken sides
d. 27x 80.3 x 0.7 Ix achtervlak back side

COLOUR:
KLEUR:

buitenzijde: aluminiumverf outside: aluminium paint

binnenzijde: grijsblauw inside: grey-blue
of or:
buitenzijde: donker ultramarijn outside: dark ultramarine
binnenzijde: zwart inside: black

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

I. van onder-, boven- en zijvlakken zwaluwstaartverbinding aftekenen, inzagen, passen, 1. mark off, saw in, fit, touch up and fit again the dovetail connection of the lower and upper side
bijwerken, passen. and the sides.
2. van onder-, boven- en zijvlakken halfhoutverbinding ter plaatse van achtervlak aftekenen, 2. mark off the half-to-half joint of the upper and lower side and the sides at the place of the back
uitfrezen, achtervlak passen, bijwerken, passen. side, fraise and fit the back side, touch up and fit again.
3. van kastplankjes en zijvlakken zwaluwstaartverbinding aftekenen, inzagen, passen, 3. mark off the dovetail connection of the shelves and the sides, then saw in , fit, touch up and fit
bijwerken, passen. again.
4. alle onderdelen passen, monteren m.b.v. lijm en kleine koploze spijkertjes. 4. fit ali the parts, adjust with glue and little headless nails.
5. afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4). 5. finish in colour (see technical introduction, items 3 and 4)

bijzonderheden: particulars:

Ontworpen i.s.m. Mevr. Schrôder-Schrãder. In het Schrõderhuis bevond zich een exemplaar Designed in cooperation with Mrs. Schrõder-Schrãder. There was a specimen with a door and a
met een kastdeurtje met venster. Dit stapelkastje kan ais voorloper van de 'hobby-box', window in the Schrõder House. This stacking cabinet can be considered as a precursor of a hobby-
groentekist of kubus worden beschouwd, waarbij met betrekkelijk kleine, onderling gelijke box, vegetable-box or a cube. One can com pose a larger storage cabinet ofrather small elements of
elementen een groter bergmeubel kan worden samengesteld. equal size.
32
 G-- 00
N
...
~ ~ I ~
-Z
r-
~ ~ N
-Z

,..;
'"
.~ ~
®
0.7 33.5 0.7 19.1 0.7 26.7 0.7
® = =
l 'r
11 11
81

® = = ----- -- - -- -- - --- ._--- ,..;

-z
-z
-z
~
-
-z
(0 -z

G) '"
,..;

@ (0 G)

33
 GLAZEN VITRINEKAST 1926 HANGING GLASS CABINET

MATERIALEN: MATERIALS:

hoekprofiel, staal: angle profile, steel:

a. 1.5 x 1.5 x 309.0 4x regels bars
b. 1.5 x 1.5 x 25.0 4x stijlen posts
c. 1.0 x 1.0 x 24.0 4x glasprofielen glass profiles

strip, staal: butt-strap, steel:

d. 3.5 x 312.0 2x bevestigingsstrips fastening strips
e. 1.2 x 22 4x tussenstri ps strip
KLEUR: f. 1.5 x 1.5 x 312.0 2x schuifprofielen sliding profiles

staalwerk: aluminiumverf (mat) glas: glass:

23.0 x 78.0 x 0.5 4x onderzijde bottom pane
COLOUR: 23.0 x 78.0 x 0.3 8x boven- en achterzijde upper and back pane
23.0 x 23.0 x 0.3 2x zijkanten side panes
steel-work: aluminium paint (matt) 23.0 x 79.0 x 0.3 4x schuifruitjes sliding panes

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

1. stalen stijlen en regels met kraspen aftekenen, passen, merken, in verstek afkorten, passen.
2. glasprofielen met kraspen aftekenen, passen, merken, afkorten en voorboren, passen, gaten
aftekenen op stijlen voorboren t.b.v. boutje met verzonken kop en draad tappen.
3. bevestigingsstrips met kraspen aftekenen, passen, merken, afkorten voorboren en passen.
4. stijlen, regels en strips aaneenlassen tot frame en bevestigingsstrips op achterregels lassen.
5. staalwerk ter plaatse van lassen en beéindigingen bijslijpen, alie staalwerk ontvetten,
plamuren, schuren, rnenién, gronden, lakken en aflakken.
6. glasplaten passen, glasprofielen m.b.v. boutjes vastzetten, kast aan de wand bevestigen door
bevestigingsstrips op horizontale wandregels te bevestigen.
1. mark off the steel posts and lines with a marking pin, fit, mark, shorten in a mitre box, fit again.
2. mark off the glass profiles with a marking pin, fit, mark, shorten and prebore, fit, mark off the
holes on the posts, prebore for the bolt with a countersank head and cut a thread in the prepared
opening, fit.
3. mark off the fastening strips with a marking pin,fit, mark, shorten and prebore and fit again.
4. weld the posts, bars and strips to a frame and weld the fastening strips to the back bars.
5. polish the steel work at the place of the joints and endings, scour ali steel work, prime,
sandpaper, paint with red lead, give it a ground, lacquer and finish.
6. fit the panes, fasten the glass profiles with bolts, attach the cabinet to the wall by fixing the
fastening strips to the vertical lines.

bijzonderheden: particulars:

Ontworpen i.s.m. met Mevr. Schrõder-Schrader. Deze kast, gebouwd volgens een beproefde Designed in cooperation with Mrs. Schrõder-Schrãder. This cabinet built according to tested
aquarium techniek, komt in verschillende maten voor in door Rietveld ontworpen interieurs. aquarium technology, occurs in various sizes in interiors designed by Rietveld. There are also
Ook komen versies zonder schuifruitjes voor. versions without sliding panes.
34
 G
vooraanzicht / front view
I
-0

312 25
78 12 232.8
II II
1= II

)-1 =
--
-

bovenaanzicht / upper view

r ~ ai
showroom Metz & (O. woonkamer / Livingroom dr. Harrestein

--++---.~+---~--t----r~

35
 BEUGELSTOEL 1927 TUBULAR STEEL CHAIR
zie originele werktekening see original working-drawing
KLEUR: MATERIALEN: MATERIALS:

stalen buis: verchroomd of aluminiumverf gebogen stalen buis: bent steel tube:
multiplex: zwart of wit satijnglans a. 0 1.5 x ± 300 2x
of berkentriplex ptywooc
buis én multiplex:hoogglans wit. b. 39 x ± 105 x 0,3 2x zitting en rug seat and back

COLOUR: boutjes met platte kop: bolts with flat head

steel tube: chromed or aluminium paint hulpgereedschap: additional tools:

plywood: black or white satin buigijzer, straal 3,5 en 5 metal bending apparatus,radius
or: (binnenhoek zitting-rug) 3,5 and 5 (at the inside curve seat back)
tube and plywood: highly polished white mal om het triplex te buigen mould to bent and glue the plywood
en verlijmen

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

1. beugels samenstellen d.m.v. een buigtafel ofbuigijzer(zie tekening). Gebruik de blauwdruk-
die op ware grootte is - ais controle. Wanneer geen metalen buigapparaat met de geschikte
buigstraal beschikbaar is kunt U met een hardhouten schijf in katrolvorm op een werkbank
gemonteerd een heel eind komen ( een massieve staaf is makkelijker te buigen dan
dikwandige buis). Zuiver horizontaal werken, alie bochten moeten in één vlak liggen! De
einden van de buizen aan elkaar lassen of hardsolderen, bijslijpen en afwerken.
2. op de aangegeven plaatsen gaatjes boren voor de boutjes waarmee het multiplex wordt
bevestigd op de beugels.
3. beugels ontvetten en lakken (schuren, menién, lakken, schuren en aflakken) of laten
verchromen.
4. multiplex van 6mm dik samenstellen uit twee lagen triplex, dat om een mal moet wo
gebogen en gelijmd (mal zelf maken). Maten kontroleren door onderste laag triplex orr
beugel te leggen, passen en afschrijven.
5. multiplex afwerken aan de onderzijde in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en
6. multiplex monteren op linkerbeugel (haaks stellen, gaten afschrijven, voorboren en bOI
monteren), passen op rechterbeugel, beugels parallel stellen, bevestigingsgaten op multi
afschrijven en voorboren.
7. beugels monteren, zijkanten multiplex bijwerken en afwerken in kleur (zie technische
inleiding, punten 3 en 4).
1. Compose the tubes with the aid of a bending apparatus or bending iron (see drawing). For
control use the blue print which is full-size, If a bending apparatus with the proper bending
radius is not available, you can try to do it with a hardwood disk in the shape of a pulley and
attached to a work bench (a solid bar is easier bent than a hollow tube). Work exactly horizontal,
ali the bents of a tube must be in one plane! Weld or solder the ends of the tubes, polish a little
and finish.
2. bore holes at the indicated places for the bolts used for adjusting the plywood to the tubes.
3. scour the tubes and lacquer (sandpaper, paint with red lead, lacquer, sandpaper and lacquer) or
have them chromed.
4. compose plywood with a thickness of 6 mm out of two layers of plywood, bend around a mould,
to be constructed, and glue. Check the measures by laying the lower layer of plywood around a
tube, fit and mark off.
5. finish the lower side of the plywood in colour (technical introduction, items 3 and 4)
6. adjust the plywood to the left tube ( put square, mark off the holes, prebore and adjust bolts), fit
to right tube, arrange tubes parallelly, mark off and prebore holes for fastening plywood on.
x 7. adjust tubes, touch up sides of the plywood and finish in colour.

bijzonderheden: particulars:

De gebogen stalen buis was in de twintiger jaren een nieuw materiaal dat de ontwikkeling van
het meubelontwerp zou gaan bepalen. Bij de beugelstoelen volgt Rietveld de konstruktieve
opbouw van zijn meeste stoelen: stijve zijkanten waartussen zitting en rugleuning zijn
gemonteerd. Door een doorgaande strook multiplex voor zitting en rugleuning te gebruiken en
deze bij de hoeken even door te zetten, is voor de stijfheid geen andere dwarsverbinding meer
noodzakelijk. Van de beugelstoel van Rietveld bestaan lage en hoge versies, en beugelfauteuils
met en zonder armleggers. Rietveld ontwierp meerdere meubels in stalen buis, waarbij ook een
tweetal stoelen die afgeleid zijn van respectievelijk de Zig-Zag en de Rood-Blauwe stoel.
36
Bent steel tube was a new material in the twenties, which was to determine the development of
furniture designo Tubular chairs follow the construction of most of Rietveld's chairs: stiff sides with
seat and back adjusted in between. By using one strip ofplywood for seat and back and a little longer
at the angles, no other cross-connection is necessary to make it stable.
There are high and low versions of Rietveld's tubular chair, and there are tubular easy chairs with
and without arms. Rietveld designed severa Iother pieces with tubular steel, including a couple of
chairs derived from respectively, the Zigzag and the Red and Blue chair.
 N
co

,..,
N

•. I S6-N'~M-n-
, .•.. ..•......•..
T1.."-·~
"

E •.•.T wvQI>.r-, riB4A.

~IEnr~D
2 8.1 3.5 M>-<:.f-' IT 6« r 'j ';>6-~Q.l'lo ••."l.. '. 1'2..5'0
33 39
u 'R-ec.rrr
II I I
56.4 I I ~OL."'P>-Nç

r=:
Tdoorn, bar

-, ,
buis tube
,
,

em, Ixmg screw __

~~op~[1 ~i~'Lç~) -----1L

radius

buigijzer, zi]- en bovenaanzicht

bending apparatus, side and upper view andere versies / other versions
37
 kratmeubilair FAUTEUIL 1934 crate furniture EASY CHAIR
zie orginele werktekening see original working-drawing

MATERIALEN: MATERIALS:

planken, vurehout: planks,deal: KLEUR: (advertentie Metz & Co 1935)

a. 15 x 45.0 x 2. IOx zitting, rugleuning, stijlen seat, baek, posts BUREAUfAUtEU!l /I 595
SCHRIJFT AfEL 'M" ladro ee bee
b. 15 x 60.0 x 2. 2x regels lines naturel of in kleur naar keuze. y,nU VUO' boevee. hoog 10 em •
b1adtTI""I 00 •. 1OQ(tf\ 11.14.50
e. 6 x 60.0 x 2. 2x armleggers arm-rests
d. 6 x 45.0 x 2. 2x regels rugleuning lines baek COLOUR:
e. 6 x 49.4 x 2 2x regels zitting lines seat
natural or in a eolour of your own ehoice
houtsehroeven, messing: wood-screws, brass:
0.35 x 3.5, PK 90x

ALGEMENE WERKWIJZE

I. uit stijlen, regels en armleggers linker en reehter schot samenstellen: aftekenen, passen,
voorboren, passen, sehroeven, bijwerken.
2. uit regels zitting en rugleuning samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, passen,
sehroeven, bijwerken.
3. zitting en rugleuning tussen sehotten monteren.
4. afwerken met blanke lak, meubelwas of vloeibare paraffine. Of in kleur naar keuze (zie
teehnisehe inleiding, punten 3 en 4).
5. eventueel bekleden met kussens ais op tekening aangegeven

N.B.
De handelsdikte van vuren planken bedraagt tegenwoordig in de rege I 1.8 em i.p.v. 2.2 of2 em.
Ais U kratmeubilair uitvoert met deze maat, oogt het wat iel en moeten de versehillende maten
worden aangepast. (dit geldt ook voor de kratmeubelen op de volgende pagina's)

METHOD:

1. eompose left and right parts from posts, Iaths and arms: mark off, fit, prebore, fit again, serew,
toueh up.
2. eompose seat and baek from the laths: mark off, fit, prebore, fit again, serew and toueh up.
3. adjust seat and baek between parts. WEEKEN D BOEKENKAST mel veste planl.el'l,
hooo 110 em . beeed 100 em . diep

4. finish with clear laequer, furniture polish or liquid paraffin. Or in a eolour of your ehoice
(teehnical introduetion, items 2 and 4).
MEUBELEN 22 em
T AFEl,
63" 49 em
U.12.50
hoog 47 em., bladmai'!
fi. 4.95
o N T W. G. R I E T V E L D FAUTEUIL.zonder kussetl~lI. 5.95

5. eover with eushions of your ehoice.

"Furniture of unpainted deal. The parts are visibly adjusted. It is possible. to obtain it painted in
N.B. any desired eolour but at a higher price.
Oeal planks are nowadays obtainable at the retailers' with a thickness of 1,8 em instead of 2 or 2,2 For weekend cottages, sun-Iounges, students' rooms and nurseries".
em. If Vou eonstruet erate furniture of elements of this measure, it looks a little meagre and "Armehair (without eushions) hfl. 5,95".
different measures have to be adapted (this eoneerns also the erate furniture on the following (advertisement by Metz & Co 1935)
38 pages).
---
kratmeubilair BUREAUSTOEL 1934 crate furniture DESK CHAIR
-e-r-r-'

KLEUR: o o o o o o

naturel
of
in kleur naar keuze. - r- -~
o
•...
'!i
COLOUR:
o
f-
o o o o o o o o o o
natural
o o o
or: I

in a colour of your own choice o o o o

'"~ r----------.----~
'"-i..•.

50
I-
MATERIALEN: MATERIALS: 53
r-- ~6~1 ~1
01 G)
planken, vurehout: planks, deal
a. 6.6 x 50.0 x 2.2 2x armleggers arms
---=-i o o
o o
b. 13.5 x 58.0 x 2.2 4x stijlen posts
I I
c. 13.5 x 50.0 x 2.2 2x regels laths
o c
d. 13.5 x 41.0 x 2.2 3x zitting seat
I I
e.
f.
13.5 x 40.0 x 2.2 3x rugleuning back I I ?==
5.0 x 40.5 x 2.2 2x regels rugleuning back laths o o I
I
g. 5.0 x 45.0 x 2.2 2x regels zitting seat laths

o o I I
houtschroeven, messing: wood screws, brass
i===
0.35 x 3.5,PK I I : I
o o
I I

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

CL o
o
0t-
I. uit stijlen, regels en armleggers linker en rechter schot samenstellen: aftekenen, passen,
voorboren, passen, schroeven, bijwerken. 1. compose left and right partition from posts, lines and arm-rests: mark off, fit, prebore, fit again,
2. uit regels zitting en rugleuning samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, passen, screw and touch up.
schroeven, bijwerken. 2. compose seat and back from lines: mark off, fit, prebore, fit again, screw, touch up.
3. zitting en rugleuning tussen schotten monteren. 3. adjust seat and back between partitions.
4. afwerken met blanke lak, meubelwas of vloeibare paraffine. Of in kleur (zie technische 4. finish with clear lacquer, furniture-polish or liquid paraffin. Or in a colour of your choice (see
inleiding, punten 3 en 4). technical introduction, items 3 and 4)
39
 kratmeubilair BUREAU 1934 crate furniture DESK

KLEUR: MATERIALEN: MATERIALS:

naturel planken, vurehout: planks, deal:

of a. 14.5 x 100.0 x 2.2 4x blad top
in kleur naar keuze. b. 14.5 x 70.2 x 2.2 2x stijlen posts
c. 14.5 x 68.0 x 2.2 8x zijschotten side boards
d. 19.5 x 60.0 x 2.2 4x boekenplankjes bookshelves
e. 9.0 x 90.0 x 2.2 Ix koppelregel connecting lath
COLOUR: f. 9.0 x 4.0 x 1.0 Ix aanslag lade drawer stop
g. 7.0 x 60.0 x 2.2 2x geleideregels lade drawer leading laths
natural h. 5.5 x 45.0 x 2.2 2x zijkanten lade sides drawer
or 1. 5.5 x 51.5 x 2.2 2x voor- en achterkant lade front and back side drawer
in a colour of your own choice
triplex, berken: plywood(birch ):
j. 53.5 x 45.0 x 0.31x bodemplaat lade boUom plate drawer

houtschroeven, messing: wood screws, brass:

0.35 x 3.5, PK

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

1. uit stijlen, regels en lade-geleideregels de schotten met boekenplankjes samenstellen: 1. compose the parts with bookshelves from posts, laths and drawer leading laths: mark off, saw,
aftekenen, zagen, passen, voorboren, passen, schroeven, bijwerken. fit, prebore, fit again, screw, touch up.
2. uit zij- voor- en achterkanten en bodemplaat lade samenstellen: aftekenen, zagen, passen, 2. compose drawer from sides, front and back side and boUom plate: mark off, saw, fit, prebore,
voorboren, passen, schroeven, bijwerken. fit, screw, touch up.
3. koppelregel en blad tussen schotten monteren. 3. adjust connecting lath and top between parts.
4. Iade pasmaken en aanslagklosje monteren 4. fit drawer and adjust drawer stop.
5. afwerken met blanke lak,vloeibare paraffine of meubelwas. Of in kleur (zie technische 5. finish with cIear lacquer, furniture polish or Iiquid paraffin. Or in a colour of your choice (see
inleiding, punten 3 en 4). technical introduction, items 3 and 4)

bijzonderheden:
Naar een met de oorspronkelijke Metz advertentie overeenkomend exemplaar in de collectie
van het Stedelijk Museum, welk aanzienlijk afwijkt van het model in de collectie Cassina.
40
particulars:
This is a version corresponding with the original Metz advertisement in the coIlection of the
Stedelijk Museum in Amsterdam and differing considerably from the version in the Cassina
coIlection.
 I
•...•
I~

.
-r-

- I-- b.

t- e

14.5 2.2
'li
56.6
100
2.2 '4.5 51 60

o o

t---
o o

o o

~
o o
1==
o o

~
o o

_______: : J-0
lade / drawer
41
 kratmeubilair KLEIN TAFELTJE 1934 crate furniture SMALL TABLE

o
o~==~===t+- ®
rT0o---o~====:;==~=n
- L-
·-r

MATERIALEN: MATERIALS:

r- planken, vurehout: planks, deal:

~ a. 14.5 X 45.0 X 2.2 lOx zitting, bergvlak, stijlen seat, storage plane, posts
'"~ b. 6.6 X 45.0 X 2.2 4x regels zitting en bergvlak seat laths and
storage plane
r-r-
o
o 0r------,----r---I
L- ,..., houtschroeven, messing: screws, brass:
~ 0.35 X 3.5, PK

-'--

I. 45 ./
,
1f-- 4'-"9.-'---4 ----I KLEUR: COLOUR:

naturel natural
of or
o o o o o o in kleur naar keuze. in a colour of your own choice

o o o o o o
f'

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

I. uit planken en regels onder- en bovenvlakken samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, 1. compose lower and upper planes from planks and laths; mark off, fit, prebore, fit again, screw,
passen, schroeven, bijwerken. touch up.
2. met stijlen en gemonteerde vlakken krukje samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, 2. compose table from posts and adjusted planes: mark off, fit, prebore, fit again, screw, touch up.
passen, schroeven, bijwerken. 3. finish with c1ear lacquer, furniture polish or liquid paraffin. Or in a colou r of your choice (see
3. afwerken met blanke lak, meubelwas of vloeibare paraffine. Of in kleur (zie technische technical introduction, items 3 and 4)
inleiding, punten 3 en 4). '1

bijzonderheden: particulars:

Telkens in langshout schroeven! Always screw in the longitudinal section of the wood!
42

...
 kratmeubilai r KRU KJE 1934 crate furniture STOOL
N
N
o o
o o o o

o o . o
o o o
MATERIALEN: MATERIALS:

planken, vurehout: planks, deal:

N
o.n ,...:
...•. ...•. a. 14.5 x 45.0 x 2.2 11x zitting, regels, stijlen seat, laths, posts

houtschroeven, messing: screws, brass:

0.35 x 3.5, PK

2.2 45
KLEUR: COLOUR:

49.4
naturel natural
of or:
in kleur naar keuze. in a colour of your own choice

o o

o o
o o

o o
o o

o c

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

1. uit planken en regels bovenvlak samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, passen, 1. compose upper plane from planks and laths; mark off, fit, prebore, fit again, screw, touch up.
schroeven, bijwerken. 2. compose stool of laths, posts and adjusted planes: mark off, fit, prebore, fit, screw, touch up.
2. met stijlen, regels en gemonteerde vlakken krukje samenstellen: aftekenen, passen, 3. finish with c1ear lacquer, furniture polish or liquid paraffin, or in a colour of your choice
voorboren, passen, schroeven, bijwerken.
3. afwerken met blanke lak , meubelwas of vloeibare paraffine. Of in kleur (zie technische
inleiding, punten 3 en 4).

bijzonderheden: particulars:

Een meubel van 11 gelijke plankjes! Rietveld zag ontwerpen ook een beetje ais een "sport". This is a piece of furniture consisting of eleven identical planks! Rietveld tended to consider
designing as a sport.
43
 kratmeubilair BOEKENKAST JE 1934 crate furniture BOOK CASE

@- N
N

N
N

KLEUR:

naturel
of
in kleur naar keuze.

COLOUR:

natural
or:
N
N - f--

in a colour of your own choice

r--

- f--

21.7
105
109.4

MATERIALEN: MATERIALS:

planken, vurehout: planks, deal:

a. 14.5 x 105.0 x 2.2 Ix onderregel lower lath
b. 19.5 x 105.0 x 2.2 7x stijlen, boekenplanken posts, bookshelves
c. 19.5 x 90.6 x 2.2 2x achterstijlen back posts

houtschroeven, messing: wood screws, brass:

0.35 x 3.5, PK
44
ALGEMENE WERKWIJZE

1. uit stijlen en achterstijlen linker en rechter schot samenstellen: aftekenen, passen,

voorboren, passen, schroeven, bijwerken.
2. uit regels en onderregel boekenkastje samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, passen,
schroeven, bijwerken.
3. afwerken met blanke lak, meubelwas of vloeibare paraffine. Of in kleur (zie technische
inleiding, punten 3 en 4).

METHOD:

1. com pose left and right parts from posts and back posts; mark off, fit, prebore, fit, screw, touch
up.
2. compose bookcase from laths and lower lath; mark off, fit, prebore, fit again, screw, touch up.
3. finish with clear lacquer, furniture polish or liquid paraffin. Or in a colour of your choice (see
introduction, items 3 and 4)

• L

"
.
/l,'"

,N<'5iql~ n: $"~".,- l( ;) • : ' podt r>~ 3'1' " I~ JOf 3 <,""

11.yrcq"lS· S<:)IoI$1:3 :·1,,(rntt<'J1f.,r$:rc)>l7f~3 - <

:i •. uqn1~jj: '70" ,,,,, s : I rlJ9r'<!:'~od189 ~ 10 :tl •

'::l "l,.! llOg 1>10..,1.:"""'18/ 1. 1 o.tl'll4' <, o\'!dt.rr:;t69 ~ 1$ ,CJ •

Tuinbank uit de serie 'meubels om zelf te maken (zie ook pag 3 en 4)

Garden bench from the collection 'furniture to construct yourself' (see also pago 3 and 4)
45
 kratmeubilair TAFELTJE 1934 crate furniture TABLE
45

' 'i-t. ,"" <1i L-J ---.J -

_._----,
,

o
o

o 45
II o o
II
t---------f~ i

"t, 15
o <'
,
+ o W o o
<,I
o o
~

o o
X IQ~G. hc.}..V-Oo..v4. h
o ,",o r ~•..• c:.h rOCLV e- n

TIVEL. O~~"',
B.•~~,,-I\"h:H, ~.h"-04,,, r
Ri<LtVe.W,
.
II II
Ihn •• H•...,d"ikl"'.,."" 64-~" 6.6 46.8 45
Uf"r4.'~"'.
60 I :

o O O
O KLEUR:
O I---
O O O
naturel
of
o O
MATERIALEN: MATERIALS: in kleur naar keuze.

planken, vurehout: planks, deal: O O

a, 14,5 x 60,0 x 2,2 7x blad, regels top, laths COLOUR:

b. 14.5 x 45.0 x 2,2 4x stijlen posts O O O
O
c, 6,6 x 45.0 x 2,2 2x regels blad top laths natural
0
O
O
or:
o
houtschroeven, messing: screws, brass: in a colour of your choice
0.35 x 3,5, PK

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

I, uit planken en regels tafelblad samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, passen, 1. compose table top from planks and laths; mark off, fit, prebore, fit again, screw, touch up.
schroeven, bijwerken. 2. compose parts from posts and laths: mark off, fit, prebore, fit, screw, touch up.
'2, met stijlen en regels schotten samenstellen: aftekenen, passen, voorboren, passen, 3. adjust table top on parts.
schroeven, bijwerken, 4. finish with c1ear lacquer, furniture polish or Iiquid paraffin. Or in a colou r ofyour choice (see
3, tafelblad op schotten monteren technical introduction, items 3 and 4)
4, afwerken met blanke lak, meubelwas of vloeibare paraffine. Of in kleur (zie technische
inleiding, punten 3 en 4),

bijzonderheden: particulars:

Dit tafeltje is in meerdere maatvoeringen bekend. This table is known in several measures. (see original drawing)
46
---
ZIG-ZAG STOEL 1934 ZIG-ZAG CHAIR

MATERIALEN: MATERIALS:

planken, iepe- of vurehout: planks, deal or elmwood:

a. 33.5 x 32.4 x 2 Ix rugleuning back
b. 40.5 x 37 x 2 Ix zitting seat
_-o H c. 61.5 x 37 x 2 Ix schuin vlak slanting plane
d. 39 x 32.4 x 2 Ix voet foot
e. 2x hoekklossen angle chocks

KLEUR:

!:"-
,., o .f 2 io
naturel, of:
niet-dekkend wit satijnglans, of:
vermiljoen hoogglans en kopse kanten wit hoogglans.

COLOUR:

natural
or
non-scumbling white satin,
or
highly polished vermilion and end grain highly polished white.

47
 ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

I. neem alie planken iets breder en langer in verband met zaagverlies ten gevolge van de
verschillende randafwerkingen. De verschillende planken merken, aftekenen ter plaatse van
afschuiningen en zwaluwstaartverbinding . dovetail connections.
2. hoekklossen uit een plank zagen op zaagtafel met 22.5 graden gekanteld zaagblad (LO.V.
tafelblad 67.5 graden). Maak deze hoekklossen niet uit een latje, maar uit eenzelfde plank ais
welke voor de overige onderdelen wordt gebruikt,
3. zaagblad in deze stand laten staan. Zaagtafel zo uitrusten dat langs de houtgeleider/aanslag
een vertikaal schot bewogen kan worden haaks op het tafelblad. Op dit schot met klemmen
achtereenvolgens zitting, schuin vlak, en voet monteren en afschuinen.( Maakt U meerdere
stoelen ,voer dit zaagwerk dan achter elkaar uit opdat alie stoelen een identieke hoogtemaat
krijgen.)
4. zaagblad 8 graden kantelen (t.o.v. tafelblad 82 graden), en afschuiningen aan rugleuning en
zitting maken ter plaatse van zwaluwstaartverbinding.
5. zwaluwstaart verbinding maken door hakken, zagen en passen.
6. handgreep in rugleuning maken met frees of beitel
7. stoel monteren door met zorg de lijmverbindingen aan te brengen. Beugelklemmen
gebruiken of een mal waarin de verschillende onderdelen onder de juiste hoek worden
samengehouden of verzonken boutjes in voorgeboorde gaten toepassen tijdens het drogen
van de lijm.
8. stoel bijwerken en afwerken met blanke meubelwas, vloeibare paraffine of blanke lak
(schuren, lakken, schuren, lakken, schuren en aflakken) of in kleur (zie technische
inleiding, punten 3 en 4).
1. buy ali planks somewhat wider and longer because you willlose some material as the edges are
finished in various ways. Mark the different planks, mark off at the place of the bevels and
2. saw angle chocks from a plank on a saw bench with the saw blade turned at 22,5 degrees (67,5
degrees with regard to the table top). Don't make these chocks from a lath but use a plank like
the others.
3. keep the saw blade in this position. Equip the saw bench in such a way, that a vertical planecan
be moved, at right angles, to the table top along the wood conductor/stop. Adjust successively
with clips on this plane: seat, slanting plane, and foot and then bevel. (lfyou construct several
chairs, then do ali the sawing at the same time, in order to give ali the chairs the same height).
4. Turn the saw blade by 8 degrees (82 degrees with regard to the table top) and make bevels on seat
and back at the place of the dovetail connections.
5. make dovetail connections by cutting, sawing and fitting.
6. make a grip in the back with fraise or chisel.
7. adjust the chair by carefully arranging the glue connections. Use circular steel c1amps (see
under particulars) and a mould where different parts are held together at a right angle, or apply
countersunk bolts in prebored holes during drying of the glue.
8. Touch up and finish the chair with white furniture polish, Iiquid paraffin or clear lacquer, or in
colour ( see technical introduction, items 3 and 4)

D82° ~so 6 67SO

: I \ ! 7'D .•••••••••• -........

sr:«:
40.5 61.5
33.5 1 39
I· '1 I· ·1 I I 1

"

N
- "
I'
,...: I'

i
,I

- ..• "II ..• -o

-
~ ~ t-
",I ~ g;
N
,...: "
1'
I
I,
- I'
I'

':
G) ® (0 (0 (0 @
48
--
vooraanzicht/front view

zijaanzicht/side view

achteraanzicht/backview

bovenaanzicht/upper view
bijzonderheden:

De zig-zagstoel lS m principe uit standaard kastplanken te maken. Bij de uitvoering in

vurehout worden de hoekklossen e. wat langer, en komen ze dus verder uit de hoek. De soms particulars:
toegepaste boutverbindingen doen voornamelijk dienst aIs lijmklem. Met cirkelvormige
lijmklemmen van gehard staal (in de handel verkrijgbaar, maar ook te maken van oude The Zigzag chair can in principIe be constructed from standard shelves. When constructing from
beddeveren) waartussen U de te lijmen planken inklemt, kunt U de boutjes in zitting en deal, the angle chocks e. are somewhat longer, and pass the angle. The bolt connections function
grondvlak weglaten. chiefly as clamps.
De zig-zagstoel was voor Rietveld aanleiding om met dezelfde ruimtelijke karakteristiek een By using circular shaped clamps made out of tempered steel (obtainable at the retailers, but you
ameubelement te ontwerpen, net zoals hij dat met de rood-blauwe, de militaire, de beugelstoel can also make them from old bed springs) you can leave out the bolts in seat and base.
en de kratstoel heeft gedaan. Rietveld designed a set of furniture with the same spatial characteristics as the Zigzag chair,just
Zo ontstonden er twee verschillende kinderstoelen, een stoel met hoge rugleuning en Iike he did with the Red and Blue, the military, the tubular steel and the crate chairs. So two
armleggers, een lagere stoel met armleggers en geperforeerde rugleuning, een salontafeltje, een different baby chairs originated, a chair with a high back and arms, a lower chair with arms and
tafel en een fauteuil. Met het exemplaar uit een strook gebogen multiplex materialiseerde hij het perforated back, a fancy table, a table and an easy chair. With the chair bent from one piece of
"door de ruimte slingerende vlak". plywood he materialized "the plane zigzagging through space".
49
 STELTMAN STOEL 1963 STELTMAN CHAIR

MATERIALEN: MATERIALS:

latten, europees eiken, laths, European oak,

quartier gezaagd: sawn quartier:
a. 4.4 x 10.0 x 63.5 Ix achterstijl, borstmaat 60.0 back post, chest measurement 60
b. 4.4 x 10.0 x 59.1 Ix voorstijl, borstmaat 55.6 front post, chest-measurement 55.6 1----0
c. 4.4 x 10.0 x 45.6 Ix bovenlegger upper ledge ••
d. 4.4 x 10.0 x 38.0 Ix zijregel, borstmaat 34.5 side lath, chest measurement 34.5
e. 4.4 x 10.0 x 40.0 Ix armlegger arm
f. 4.4 x 10.0 x 40.0 Ix voorstijl front post
g. 4.4 x 10.0 x 29.1 Ix achterregel, borstmaat 25.6 back lath, chest measurement 25.6
h. 4.4 x 35.6 x 40.0 Ix zitting seat ,
•
-0
/---'----- (0

ALGEMENE WERKWIJZE METHOD:

I. teken van alie stijlen en regels borstmaten af en maak door uitgebreid zaagwerk de pennen.
2. teken op de desbetreffende stijlen en regels de gaten af ten behoeve van de pen en gat
verbindingen, en voer deze d.m.v. hakken uit.
3. stel de zitting samen door vier latten zodanig aan elkaar te lijmen (houtrichting om
en om) dat bij kromtrekken van de latten de zitting in zijn geheel vlak blijft.
4. teken op de desbetreffende stijlen en regels de gaten af voor de deuvelverbindingen en
voer deze uit d.m.v. boren.
5. monteer stijl en regels van het vlak dat de rugleuning vormt, en monteer hierop de overige
onderdelen.
6. bijwerken en afwerken in kleur (zie technische inleiding, punten 3 en 4).
1. mark off the chest measurements of ali the post and laths and make the pins.
2. mark off on the respective posts and laths the holes for the dowelled joints, and carry out by
cutting.
3. com pose the seat by glueing four laths together in such a way (changing direction of grain)
that the seat remains flat if the laths warp.
4. mark off the holes for dowel connections on the respective posts and laths and carry out
by boring.
5. adjust posts and laths of the plane that forms the back and adjust the other parts.
6. touch up and finish in colour (see technical introduction, items 3 and 4)

bijzonderheden: particulars:

De stoel werd ontworpen ais onderdeel van het inmiddels weer verdwenen interieur van de
juwelier Steltman in den Haag, kwam voor in links en rechts versies, was opgebouwd uit holle
elementen en bekleed met wit leer. Na Rietvelds dood werden de onbeklede versies uitgevoerd.
ln het Schróderhuis bevindt zich een wit, eenvoudiger (en lichter!) exemplaar. Deze is
waarschijnlijk uitgevoerd in een goedkopere houtsoort en met een holle zitting.
Vakmensen in bezit van een zg kaakjesfrees, kunnen de pen en gatverbinding vervangen door
ingelijmde triplexplaatjes (kaakjes): in dat geval moeten de borstmaten worden aangehouden.
50
The chair was designed as a part of the interior of Steltman Jeweller's in The Hague which no
longer exists. It was constructed of hollow elements and was upholstered with white leather. It
appeared in left and right versions. After Rietveld's death, plain versions were executed. There is a
white, simpler (and Iighter) version in the Schrõder House.This one is probably made from a
cheaper sort of wood and with a hollow seat.
-
,...- -

(0
-0
<:>
G)
. N

-CD
- ~
- 0- ®
-
0-
f--

G)
'--- - - '-- '--
45 50

KLEUR: COlOUR:

niet dekkend ivoorwit non-scumbling ivory white

of or:
hoogglans wit. highly polished white
51
 ---_._-----------------------------------,..

COLOFON/COLOPHON HERKOMST FOTO's en ILLUSTRA TIES SOURCES PHOTOGRAPHS AND

ILLUSTRATIONS
RIETVELD MEUBELS om zelf te maken/how to construct
RIETVELD FURNITURE p. 7,15, 18,25,29,37,45,46,47: ArchieflArchives Stichting Rietveld Schrõderhuis.
samenstelling, vormgeving, layout en copyright/compilation, originele werktekeningen/original working drawings: idem
design, layout and copyright: kleurenfoto/colour photo: Piet Rook, 1986
Peter Drijver en Johannes Niemeijer foto's omslag en p. 35, r./photo's cover and p. 35, r: coll. Stedelijk Museum, Amsterdam
engelse vertaling/english translation: 1. Kok/1.M. Davids, p. 2: col!. Marian Schrõder
K.A. Jakimowicz foto tafellampje/photo tablelamp: col!. auteursl coll. authors
medewerking layout: Gerda Hoogvelt p. 3: "De 8 en opbouw" no. 6, 1939
Druk/printed by: Tripiti, Rotterdam p. 6: "De Stijl" no. 85/86, 1928
Uitgever/publisher: Academia, Delft, Holland, 1986 p. 13: A.H.R. Hoogezand, 1926
Newedition 1989, 1996 Uitgeverij THOTH, werktekeningen in dit boek/working drawings in this book: architectenburo D.A.K./
Prins Hendriklaan 13, 1404 AS Bussum, The Netherlands architectural office D.A.K., Den Haag
teI.: ++ 356944144 fax: ++ 356943266
ISBN 9068680250
NUGI 007

ontwerpen Rietveld: alie rechten voorbehouden aan de erven

G.Th. Rietveld cio Stichting Beeldrecht, Amsterdam.
Designs Rietveld: ali rights reserved to G.Th. Rietveld Heirs
cio Stichting Beeldrecht Amsterdam. GERAADPLEEGDE LITERATUUR/CONSULTED LITERATURE

Niets uit deze uitgave mag gereproduceerd worden -in welke
vorm dan ook - zonder schriftelijke toestemming van de
copyrighthouders I No part of this publication may be
reproduced in any form without the written permission of the
copyright owners.
N.B.
De informatie uit deze uitgave mag niet gebruikt worden om
meubels te maken ter verkoop aan anderen, doch alleen voor
eigen gebruik.De rechten om Rietveld meubels voor de
handel te produceren zijn sinds 1971 in handen van de
ltaliaanse meubelfabriek Cassina. IThe information from this
edition may not be used to produce furniture for selling
purposes, but only for own use. Since 1971 the Italian firm of
Cassina owns the rights to produce Rietveld furniture for
commercial trade.
52
Brown, Th. M -The work 01 G. RIETVELD, architect
Massachusetts - Utrecht 1958
Baroni, D - Gerrit Thomas RIETVELD FURNITURE
London 1978
Bertheux, W & Oorthuys, G - G Rietveld, architect
Amsterdam 1971
Küper, M e.a. - RIETVELD ais meubelmaker 1900-1924
Utrecht 1983
Plantenga, H & Bertheux, W - Rietveld
Amsterdam 1981
De millimeters van Rietveld, Kasper Jansen, in NRC Handelsblad 19-8-83
stoelen,chairs, chaises, stuhlen, sedi Delft, 1975
catalogus RIETVELD, Stedelijk museum Amsterdam. 1977
Gerrit Rietveld, door Marijke Küper, in: "Beginjaren van de stijl"
Utrecht, 1982.
F. Bless, RIETVELD 1888 - 1964 Amsterdam/Baarn 1982
r=
\
--

MEl!IBEl:
M~~E~!!J
RIE.TIlEL![!1
f~(!]~~~~
05iTi~IJE
E'~~~25

Foto voorkont: Groepsfoto von diverse Rietveld meubels op de ingongstrop von de Rietveld ocodemie in Amsterdom. De twee beugelstoelen, de zig-
zog stoel, de Steltmon stoel en het kruiwogentje zijn originelen, de rest is werk von doe-het-zelvers.

Photo Iront: 'Groupportroit' 01 pieces 01 Rietveld lurniture, on the entronce-stoirs 01 the Rietveld-ocodemie in Amsterdom. The two tubulor-steel choirs, the
Zigzog choir, the Steltmon choir ond the toy wheel-borrow are originais, the others ore home-mode by severa I persons.
 li ultaav •• V'Mr Mt

OnhNerpen van ~~'I".

meelt bàkende eft M_
te.rd, met wt •••••••• ., •••••• Ir
materiaals
elkaar ze we•.••leI4:hrijvingenvan 23 meube
van elk be!"-1d811d
- vaak niet "I"''''
schetsen en NIc.ni-.tn
2. billaraen:
mil. rep "van een drietal originele werlc.teni"ngen
ningen ziin .,..rtUeiI _1WI1Iac:atvan een 1e model
document b·.· I4tlfMi4 - twee ruimtelijke ka • •eken in kleur
Door z van ietveId maken
doorloopt U erhoudingen, ele ltabi-
Uteit, d. v. en m~vol.rd.
van de kleinlte knQõp tot de ",i_mtelijkheiCIvan
het uiteindeliik. meUbel. Alsof het rriaken van,
zitten op en kiiken n.ar het meubel w•• r net
zo met elkaar verbonden ziin ais d. wiize
waarop het bii Rielveld tot Itand kwam.
U zult er zel(er plezier aan beleven en mil-
schien is het ook een aanzet tot eigen meubel-
ontwerpen!

In this publication the mOlt well-known an

significant designs by Gerrit Rielveld ar
CONTENTS documented in great detail with workin
drawings, measurements, material lists, as
1. workbook: semblinv instructions, and historical facts o
- about the furniture designl of Rielveld every plece of furniture. It is iIIustrated wit
- technical introduction original sketches and drawings, many of whic
- drawingl and conltruction method of 23 piecel of furniture have never been publisheCl before (som
working drawings have been reproduced fui
2. supplementl: scale and are included as separate documents)
8y constructing a piece of Rietveld furnitur
- facsimile reprodudions of 3 original working drawings one goes through the proportionl of measure
- seale model kit of a fint model ments, the stal:iility, the connedi I, and th
- two apatial characteriltics in colour order of assembling - from the smallelt frag
ment to the spatial aspect of the final piec
uilgever/pubIisI.: UilgeverijlHOTH, Prins Hendriklaan 13, 1404 AS Bussum,lhe Netherlands of furniture. It is as if construding, itting i
samenslelltng en copyright uilgave/compiIation anel copyright publication: P. Drijver en and lookinp at a piece of furniture are cIo_l~
UITCEVERIJ
THOTH ISB 9068680250
J. N.emeijer, 1986, 1989, 1996
copynght ontwerpen en lekemngen Rietvelel:erven G. Th Rietveld,c'/o Beeldl'8j:ht,Amslerdam/
COII""IbI\\~igns CQII • G lh. RieInId heirs cIo , An..-dcun
Vou will
t
Iy enioy it and it may
ning your own """
H'."
connected I" t like they were with Rielv
puzzel-bouwplaat 1e model puzzle model-kit No.l
G. Rietveld, stoel van G. Rietveld, chair of curved
gebogen triplex, 1927 plywood, 1927, first model.

o
~

schaal 1 : 20 scale 1 : 20
zig-zag stoel. ruimtelijke beweging rood blouwe stoel. ruirntelijke compositie
Zigzag chair: spatial movement Red on Blue chair: spatiol composition