)

)
)
J
)
)
)
tİN,ffiU, A ıNA
.)
") uAriruAE DER l4 $ı-TE§.i
) çq,üş*p t.-: nSİ
§ Li.
) ü ffi;a. l'd (}. i..i i §J ü\i

) L
) YazaııIar

) Ord. Prgf. Dr. Georg ROHDE 1

oĞLU
J
)
i ,,r f 5 l ,-
ı t,.. j,;.ı .,

ı ;. j "
"...{.:-,._',.',
. ,,
.
.. '.'.'
'.

) ": .;-a
a
]

)
i. r','i' :i_-, 'rİ.:'' i,lj] .':.-..: _-|ı..

ş",p:.'lğJ
'!
'rl

)
)
s.!
) f,_§ ı
' 'i-. -',,' ?.'.-
) i:. jii [,(.
i_., ,
i:r l

j &-
J's,ıt;:iI i.ş:
_-/
}

*
:./
) ;
l

j
J
) ıSTANBUL. 196r,,;- MILLI EĞıTıM BASIMEV$ l

J
l

) i

) j

_r) l

i
_J

J
)
 t_-'
)
)

_)

)
)
i

içiışDEx,iLER,
_)

KİtaP Yİrmİ l ö c t İ o'ya (derse) ayrılmıştır. ı Değişik konutarın yer .)

aldığı her lectİo'Ya birer eLercitium (alıştırma), grammatica
(gramer) ve vocabula (lüsat) kısmi bağIanmıştır. Her Iectio,ya gi_
)
Lügat bölümünde .l6tince ile iigili fransızca kelirnelerri
gözden ren morfoloİi ve sintaks bahisleri aşağıda ayrl ayrı gösterilmiştir. )
Ir lvdalı bilgi ,*.oİ.l. nezaketini göstermiş olan Dit
İ:Ç[:l:,k ,ta\ım
Tarih - CoğrafYa Fakültesi Fransız dili ve edebiyatı )

_"İ. enstitüsü uzmanı

Mlle [)r- Ida MaTer'e burada ayrıca teşekkür ecieriz.
tvYvır

Nomen
)
Berlin ve Ankara, ekim Ig4g.
Verbum : Dördüncü fiil çekimi ı Bu çekime giren fiiller. )
.Samfm sİwaxoĞLu Georg ROHDE Sintaks : ImPedire - Nominativus cum infinitİvo - _Convenire ad.
I

I[. )
Nomen ; Sıfatlarda dereceleme (comparatio) _ Derecelemeli şekil- )
Ierde zari yapılışı - Iuppiter.'
Verbum ' : )
Sintaks : KomParatİv ve superlativ şekillerinin anlaml&ıı_ _ karşıIaş-
}
tırma , quo eo - 'quam brevissime - Genitivus partitivus -
.
Dativus commodi ve incommodi. _)

il/IV.
\

Nomen : Sıfatlarda dereceleme (devam): bazı özellikler. )

Verbum : Birinci fiil çekimi - Bu çekime giren fıiller. )

§intaks : 'Cum
Genitivus qualitatis - Abtativus pretii - ,Genitivus pretii
)
c
adversativum.
)
-J
<:

V.
J

Nomen : Zamir çekimine uyan sıfatıar (adiectiva pronomİnalia) _

J
Birkaç belgisiz zarnir (pronomina indefiniİa). '
)
Verbum
J
t-

§intaks :r

)
)
)
j
l
1:," }
)
)

) "..
Nomen :
Supinum'un
Accusativus cum infınitivo futuri - Non dubito, non dubium
-ü
Verbum : ikinci fiil çekimi - Bu ,çekime giren fiiller, " e§t.i
Sintaks Geniti vus obiectivu.s - Timere, metuere.
)
:
Xilı.
Nomen t -
) VİI.
Verbum 3 -
No*en
) Verbum lkinci flil çekirnine giren fiiller (devam), Sintaks : Cum inversum.
\ Sintaks Videri - Suadere ve persuadere - Iubere, XıV.
Nomen ç
a

VIII.
Üçüncü fiil çekimine
}

Verbum ,
a

giren deponent fiiller.

Nomen Belgisiz zamirler (pronomina indefinita) (devam) -
) ilgi zamirleri,
'Sintaks ı
a

) Verburn T"*ileştirici xV.

Sintaks Nomen
)
l-
a,
:

Verbum : Üçüncü fiil çekirnine giren deponent fiille.r (devam) - Fk

ıX.
J Nomen
dere, confidere, reverti.
Sintakş
) Verbum : Gerundium ile gerundivum şekillerinin antam ve kulla_
]

nı|ışı.
) Sintaks : Supinum'un kullanılışı - Consecutio temporum kaidesi - Nomen :

J Accusativus cum infiıİitivo futuri - Non dubito, dubium Verbum : Dördüncü fiil çekimine deponent
non est. Sintaks :
_)
xvlI.
J Nornen
iX.
Sıfatlarda dereceleme (devam) : bazı özellikter. Nomen
Supinum - Futurum aktiv participium'u ı Coniugatio p€-
a
a

}
Verbum, Verbum a
a Ferre fiili.
riphrastica, Sintaks t,

Xı.
) xVru.
.:

Nomen Nomen
_ü Verbum Deponent fiillerin özellikleri, birinci çekinn, Verbum Ire filli.
Sintaks Cum temporale.
:J
Sintaks'
J
XIt xIx.
) Nomen |- Nomen :
) Verbuni : İkinci fiil çekimine giren deponent fiiller ı Audere, 9oü- Verbum :

;
Sintaks : Olumsuz imperativin ifadesi - VoIo hoc facere, 'volo' te
Sintaks hoc facere.
) i

)
)
J
l
 }
l )
)
XX.
)
Nomen :

Verbum Fieri fiili -facio .ve ,.ficio ile katışık fiillerin passiv şe-
. verba
3

killeri defectiva.
LECTIo
ı.

|-L
A)
1, Nemo Potest duobus dominis servire. z. Sci9
m9 nihil sçi'.g,
3, Nescio, j'ü]İ seıl§ vehat. 4. Tu, si sapis, nbscis; quod §cis. i

Y,.|P.'
5- Multorum oculi e-f .aures te nescientem custodient (Cicero).,.
6., ;,Ş:
te hominum honestorum testirnonium l 7. Dıcei,re; ;İ*rr-ı;;r";ıİıg;_
ter audiamo',_ 8. Te punir9m, n§i iratus essem. i
.9. İ;;;;1r]"up*ri
§"vr" oculos! 10, Nutritur veılto, vent*o r9stipguitui ignis- İı.; Bene
c t
q:i ;r";*İ:
; }on sentit,, quam male aJr5nıJ' İİ. AuJiatu, i"i iir;;r"luru ı
a' ı'_ı 'ı'' a, a l o ,ı a a a
13, Ventus navigatİonem impedit. 14. rl"*ı."*' *liiırudine-'o.Lptr*
imPediebatur. 15. Impedit ira ani*r;, ;; ;;;; ;;;;;r. verum.
a ı. . a a a 'a .a

B) 1, Alexander, cum ad Achillis tumulum venisset: «o

a t o a

fortunate»
inquit «adule§cens. qui tuae virtutis Homerum praeconem
inveneri*'[-].;
aaa

2, Perveniuntne mea dicta ad aures tuas ? 3.-Q;;"al'

t a t .ç
venistis ? 4. Suebi, qui ad ripam Rheni .";l.;;;;,"
ı, portum per_
,ı .ıuj*"'lir,orr*r,
comPerta discesserunt. -"rut,
[n sepulcro regis antiqui ir;;;ıp*rr*'
.a :.
Probus vixİ, imProbos vinxi, ho'.te, vici. ?:'Romuius et R;;, a lupa
nutritİ es§e dicuntur. 7 - Corpus Alexandri Magni, qui
Babytone deces_
serat, Alexandriae sepultum est. 8. Caesar .*ğp*riİ --"ppi;.,";"lJ.rır*
.'r egregie natura atque opere munitum.

-,*jı
ı5J
§i

r*'t Cr . ı
L J Jğoet, gösteren bir yerini tuttuğundan
kullanıimıştır (qoi... ıDvonerıg eümleciktc kon-
3runktiv a.i

cu|ıı... İnvenerİs).
=e

Litince Ders Kitabı II

- l
_)

)
ı
LEcTIo
}
salubefrima. 1ş. Rectius viyes, si simp|icius vive§. 14. Quod seri tiam, , confirma vit, signum pugnae dedit. 4.
quam brevissime tibi dicam. paludibus cirumdata expugnari non potuit
a

Athenienses Miitiadi classem septuaginta

_r} B) l. Honesta fama melior est pecunia. 2. Non' faciunt meliorern
) equum aurei freni. 3. Saepe accidit, üt maior pars meliorem vincat.
4. Templum lovis Optimi Maximi in colle Capitolino erat. 5. iProditor
est peior hoste. 6. Pessirna reş publica - pluripae iegçs. 7. Caesar mi-
iites ex minoribuş castris in maiora traduxit. 8. Mos maiorum apud
)
insuids, qüae" Persas adiuver,ant, puniret. 6. Fortes fortuna adiuvat.
7. Dux milites castris excedere vetuerat. 1 0. Vetere proverbio acta
agere vetamur. 11, Si nemus vetitum intravi, da veniam culpae ! .., , .,,:,
B) ,1,. In pugna Salaminia Athenienşiıım nayes in sinistro, Lacedae-

Romanos in sumnno honore erat. 9, Civitas Romana primo minima, moniorum in dextro cornu steterunt. 2. Homo ef animo const"t
j postea .ma.xima potenüssimaque fqil. t0. Saepe, numero plures virtute, "t;oİ
pore caduco et_infirmo.'3. Constat iam multis,hoıninibus divıtıasşerİı
minoİes sunt. 11. Plura ne scribam, d'Öİqr" impedior. 12, A eomplÜri- ciei fuisse 4. Multo sanguine Poenis victoria Cannensis stetit. İ.'Cae-
J bus Britanniae civitatibus ad Caesarem tegati venerunt. sar exposuit, quarfto detrimento et quot virorüm trrtılİ ;Jıt" İ"""rro
essğt constare victoriam. 6. Domum minimo vendidi, .lhİ pGmo
) ıil. constitisset. 7. Vendo irumentum meum non pturis quam "rı- ceteriİ ıbrt".-
se etiam minoris. 8. Mea mihi conscientıa pluiıs es'-o"İ,n
) A} 1. Vacare culpa magnum eşt solacium. 2. Cogito, erg,o sum mo. ' --:.'---- -,--.-"'
",n.İ;';;:
)
(Descartes). i3. ,Omnia mea mecum porto. 4. Minima non. curat praetor,
5. Medici morbi causa inventa curationem esse inventam putant. 6. Dum
_} spirarnus, speremus. '7 . Serva me. servabo te ! 8. Divide- et impera l
} 9. Ariovistus partem suarum copiaruffi, , quae castra minora Caesaris.
oppugnaret [*], misit. 10. Pythagoras Tarquinio Superbo reg,nante in lta-
)
liam venisse dicitur. !,1. Homines humillimi non raro maledicentissimi
sunt. 12. Nemb civibus benevolentior erat quaı4 imperator 'Titus..
} 13, Hostes ioco maxime idoneo castra posuerant. |4. Feri,um homini- ,

t
bus magis neces§arium est qşgp aurum a\ı! argqntum.
'
l

j B) İ. Tempora mutantur, nos et mutamur in illis. 2, Romae post.

reges expulsos quotannis bini consules creabantur. 3.', Ama, ut ameris !'
-

i
4. Ut salutabis, ita salutaberis. 5. Remi a Caesare impetraverunt, q!
Suession§s conservarentur. 6 Multis parass9 [**l divitias non finis_ mj-
J seriarum fuit, sed mutqtio (Seneca). 7. Appellata est ex viro virtus..
I
8. Pugnatum est utriınque fortissime atque acerrime.- 9. Pompeius in,
senatu interrogatus omnia ad bellum parata e§se confirmaverat.
I

::J

J IV
}
A) 1. Bis dat, .qui cito dat. 2. Difficile e_st ab oqınibus probari;,
sed demus operam, üt a bonis et iustis probernur. 3. Dux, postquam
)
[*] Bir finpl cümlecigin yerini tuttuğundan, bu relativ cümleciktc kouyunktiv Lnl-
)
lanılmıştır (quae... oppııgnaret ut.." oppugnaret).
=
[**] : paravİsse.
)
l

)
j
 \_i
t

)
]

LEcTIo
)

5
,)
destiorest. 9. suebi omnem aciem suam carris circumdederunt, ne qua ut urbe relicta navibus se defenderent ab hostibus. 3. Amico pef§üE_
spes in fuga relinqueretur. 10. Ne quid nimis I deri ngn Poterat, ut dİutius maneret. 5. ,Dux milites pontem ,.*cind*r"
,iussit. ' 5. ilİilites iussi sunt pontem rescindere. 6, Dux ponterri ,.r.İnaİ
,
)
,VI. iussit. 7. Manlius Torquatus filium necari ,ursİt. 8. Athenienses moeni_
bus lİgneis se munire iussi erant. 9. Athenienses vetiti erant muı.os )
A) 1.. Si vales,
bene est; ego valeo. 2. Apud bonum iudicem argu- restituere. 10. Lex vetuit corpora {nortuorum intra urbem humari.
menta plus quam,testes valent. 3. Omnes homines libertati student. )
',. __
4. Mu}tos.timere debet, quem multi timent. 5. Praestat uni probo quam
Vm" )
mille_improbis placere. 6. Quid.tu? Nullane habes vitia? 7. Uxor
, arnans flentem flens açrius ipsa tenebat. , 7. Si sapies, tacebis. 8. Cura, A) 1. Suum cuique
^!.

! 2. Suae quisque fortunae faber e.§t. 3, Sibi

)

ut valeasl 10. Nescit, quot digitos habeat in manu. [b, q"i dedit be, quisque facillime ignoscit 4. Quam-quisque norit artem, in hac ,.l*-
neficium, tacea-t; narret,- qui accepit. 12, Id facere laus Eşt, quod decet; erceat. ]Ariovistus liberos nobilissimi cuiusque )
5. obsides poscebat.
non, ğuod liçet. trS. Dolore, protiibeor, qııae,gesta ,sunt, pronuntiare. 6. Ludi OIYmPii quinto quoque anno celebrabantur . 7. Legione Q. Cice- )

| 14. Iv{etu.poenae improbi a nefariiş conşiliis deterrentur. 15. Semper beati ronis, qui a Nerviis diu oppugnatus erat, producta Caesar non deci_
habebuntur, qui sq coercere possunt. 16. Legem brevem esse oportet; mum quemque e§se reliquum militem sine, vulnere cog,novit. 8. Unum- )
ut iacilius memoria teneatur. 17. Memoria semper exerceaturl quemque nostrum decet patriae laboranti' succurrere.
,)
B1' 1; Principibus,placuisse viri§ non ultima laus est (Horatius)- B) 1. Quidvis pro patria tolerare parati sumus. 2. Nemini licet
de J
2. Victrix causa deis placuit, şed victa Catoni (Lucanus). 3. Quamquın quavis re iudicare. 3. Qu idquid ?$is, prtıdenter agas et respice finem.
, Dido Aeneam Carthagine retinere studebat;,Aeneas irnperio lovis paçu-
,

4. Sernper inops est, quicumque cupi[ 5, Pythagora s, cum in geometria \

- it:et Car,haginem relfruit. .$ Bonis nocuit, qui malis pepereit. S. Nuh- ,

quiddam novi invenisset, Musis bovem immolavisse dicitur. 6.
deum esse non quia non, apparet. 7.
Quidam )
: tione habita concilium,Gallorum dimisit. 7. Dux tlrnebet, ne urbs socio- Torquato, quia quendarn certamine )
rum ab hoştibus deleretur. 8. Laocoon, cum timer,et, ne ab equo ligneo aureo torque exuerat. 8. Mithridates mira quadam memoria fuit.
.patriae periculum imminöret, Troianos admonuit, ut equum delerent; i

:sed truştra
cives:suos ab interitu servaıe studuit.
)
VII.
A) 1, Studium dİscendi ; cupidus audiendi ; iurandi causa . 2. Scri_ )

bendo adesse. 3. Paratus 'ad pugnandum. 4. Nando salutem

petere; de
A) 1. Veni, vidi, vici 'Caesar). 2. Videant consule§, ne quid detri- bene vivendo disputare. 5. Arr't1.._n_di difficilis est.
6. Beate vivendi
\

mentİ res I)ublica caplat. 3. Pr.obus invidet nemini. 4. Sibi inimicus cuPiditate incensi omnes sumus. 7. Ut ad cursum equus,
çtui bonis alterius invidet. 5. Nec reicit quemquarn philosophia nec
iıd arandum
bos, ad indagandum canis sic homo' ad duas res, ;;-İr;;ıŞJrar* )
git: omnibus lucet. 6; Conscia mens recti famae mendacia ridet. 7. Opç et ad agendum, est natus. 8. Hominis , mens discendo
aiitur et cogi_
i

pidum frustra obsidebatur. 8. Non oınııes beati sunt, qui beati vidents tando, 9, Scribere scribendo, dicendo dicere disces.' 10.
Gutta cavat
İu. .r.". 9 Spurinna haruspex Caesarem monuerat, uL ldus Martiasj IaPidemı non Vi, sed saepe cadendo. 11. r,* pr"rıJ.rrdo- J

appellata
caveret, et Calpurnia uxor somnio territa ei suaserat, ut domi maneret; prudentia. "J
sed Caesar piecibus eiuş commotus non eşt. 10, Valde me momorde- B) 1. Liber_ Iegendus; epistulae scribendae; facinus laudandum
runt epistulae tuae. l
; res \

non contemnenda. 2. Epistula scribenda ..i; h;;h*--;;;'

,il;;;
. n)' l, Agesilaus Lacedaemoniiş persu.asiÇ ut exercitum in.Asiam sunt; Pauca mihi videntur esse dicenda. 3.
Ceterum cönseo Carthaginem
esse delendam (Cato) . 4. Pugnandum est; scribendurn
_)
mitterent. 2.'Themistocles civibus fersuaserat consiüum esse Apollinis, ..t. ;:'İİ;, pu_ )
-)

J
}
.) j. i-

)
i

) LEcT ıo
) blica adiuvanda est - rei publicae subveniendum est. 6. Liber miİıi legen, 7. Hannibal puer novem annorum patrem in Hispaniam comita-
dus e§t.. 7. Aliquis vir bonus nobis ditigendus est ac semper bnte oculoŞ tus çst. 8.' Cato neque minanti cedebat neque cuiquam mi.q.abatur
) habendus, ut sic tamquam illo spectante vivamus et omnia tamquam
B) 1, PraedonÇs tum, cum Fompeio bellum maritimum gerendum
iilo vidente faciamus. 8. Faciendum id nobis, quod Parentes imPe-
J rant. g. Apud Pythagoram discipulis quinque annos tacendum erat datum ÇSt, toto mari dİspersİ vagabantur. 2. tsello Helvetiorum confec_
10. Caesar problii committendi signum dedit. 11. Locus erat idoneus
to totius fere Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt.
3, SPerat adule§cens diu se victurum. 4. Speramu§ e)ie[citum
ad aciem instruendam , !2. Galli in consiliis caPiendis leves fuisse di- nostrum hos:
) tes victurum esse" 5, Dux sperabat copias sogioru* *o* adventura§
cuntur. J.3. Tempus tela in hostes coniciendi non erat. 14. Romani de-
esse. 6. Verres Segestanis minabatur s€, nısİ juT ;;rıu"rr* Dianae
cemviros legibus scribendis creaverunt. 1.5. Caesar Pontem in flumine
daretur,. oPlıdum eorum funditus eversururn e§se. . 7. Brutus
(

f aciendum curat. 16. Primum mihi videtur de, g'enere

belli, deinde de iuravit se
deligendo esse dicenduill. Tarquinios Roma esse expulsurum.
J magnitudine, tum de imperatore

) X[.
X.,
A) 1. Miserere pauperum t 2. Ne quid temere pollicearis,
sed, quod
) A) 1. Caesar legiones, quas in Gallia citeriore conscriPserat, İn' uI- pollicitus. es, praesta.! 3.
.Aristagoras regı Dareo Naxu, ].].ii"ar"-
teriorem Galliam duxit. 2. Sbcrates supremo vitae die multa de iınmor, csse poıücituş est. .4. Ariovistus verebaiur, ."'ı" *iüqj;;;;ü.b*
talitate animi disputavit. 3. Multi homİnes infimo loco nati ad surntrıos'
, Caesaris circumveniretur. 5. Videıis ,"r"ii, ut epi.tul"s-l"a]ı
l"i"p.rım.
l

honores pervenerunt. 4. Discipulus est prioriş Posterior dies. 5- Poste- 6. Caesar,, postquam per. exploıatores compenıt"iu.t.-lc-jİ-
uırr"
,

riores cogitdtiones, ut aiunt, sapientioreş sunt. 6.'Salus Publica suPre- recepısse, ınopiam frumehti veritus exercitum in
}

Gatliam r"duc"re consti-

tuit. 7. Nihil est praeclarius quam de patria u"*
) ma lex esto. 7. Si nqstra tum externis comparamus, ceteris rebus aut -J.iiiö;;;;";;; ,'
pares aut etiam inferiores reperiemur, religione, id est cultu deorıım,
,

-ü superiores (Cicero). 8. Spretis melioribus deterrimi valent (Tacitus).

.?.LPhıtbsophiıP:9:fu.animis,-İnanessollicitudinesdetrahİÇ
} B) ].. Legati ad Caesarem venerunt rog,atum, ut şibi ignosceret" cupiditatibus liberat, Beliit tim.ores. z. baoru
;;;;;-r;;;;ia i""a".a'
legatos ad Caesarem mittunt auxilium rogatum. 3. SPectatum facultatem 'reperiemuı. 3. Pompeius centurionibus 'iİqrl'
J
2. I{aedui
veniunt, venİunt, spectentur ut ipsae (Ovidius). 4. PleraQue faciliora §uTit «castraet defendite diiigenter».- 4. : .rl.",*l,
jıİÖ""İı"
'

Hic vir mihi.omnı est tu.

dictu quam factu, 5., Bellum scripturus sum, quod PoPulus Romanus
,

endus, 5. Ignosce,
) {ate6imur; ıg"".". ı"i"nti; da ,""ı"J"t"rl].i. vı"
cum iugurtha, rege Numidarum, gessit (Sallustius). 6. Quid agetis ? NA- sapiens vitia sua confitebitur. 7. Ut tir"r.
"u;";;; ,;
non a"""t,
} scio, quıid acturi sitis. 7. Ubi eum visuri es§emus, nescİebamus. 8. Non
'
laetari non decet, gaudere decet. s. ıı*'."-
v"relil;;"*;"ir;-r"
dubito, quin pater nobis praemium daturus sit 9. Caeyır-tqgatis §e Catullo. 9. Resistere ausus e§t nemo. ----'
rem e§se deliberaturum re§pondit.
t

/
} I

...dl
.4 XIII.
'-:
} XI. De rege Mida.
A) 1. Nulla ars imitari naturam potest. z.Non omnes eadÖm mi- Olim Bacchus cum comitibus suis in monte Tmolo i
vagabatur, Sed
}
rantur amantque. 3. Centurio ab hostibus circumventus suis.., qui eİ E[ü- SİIenus aberat; hunc agricolae in t Örtıı
,;;j, Midae dormientem inüe_
xiliari conabarrt,rr, «Frustra» inquit «meae vİtae subvenire conaminİ.» nerant et vinctum ad regem duxerant.
Midİs, qui Bacchum summa pie_
j 4. Caesar milites cohortatus est, ut suam pristİnam virtutem recordaren- tate venerabatur, advenÜ hospitis gavisus
§ıı.nr* apud se retinuit
tur. 5. Caesar suos cohortatus proelium commisit. 6. Misero§ console- Decern dİes Silenus apud Midİm moratu§
) est; tum a rege ipso ad deum
!

_}
ı

J
l
 i.-Ç )
)
i
i

LEcTIo LECTIo
I

9
J
reductus est. Bacchus, cum Silenum sibi redditum esse valde laetaretur: condit. Disce ut semper victurus, vive ut cras moriturus.
.Beneficium tuum, inquit «§ernper recordabor; dic mihi, rex, quid oF- parati armİs erant, ut hostes aggrederentur, sİ fluınen )
tÖs; quidquid optaveris, a nie impetrabis, Tum Midas: «Fac,ı inquit conarentur. 6. Suebİ vİnum ad se İmportarİ non p.atiebantur. l

( o Bacche, ut, quaecumque tetigero, statim in ,,aurum mutentur. ü Tot mala sum passus, quot in aethere sideia lucent" 8. O passi
Midas virgam de arbore decerpsit ; vix eam tetigerat, cum virga dabit deus his Quoque finern. )
aurea facta est, Tum rex feıicissimum mortalium se e§se ratus laetitia
exsultabat. Sed, curn ministri cibos et vinum apportavissent, Midas i,ntel-
)
lexit, quam stultus fuisset. Nam vix manus ad cibos porrexerat, cum )
cibi in aurum mutati sunt; vix poculum ori admoverat, cum vinum oü-
rum facturn est. Tum Midas deum precatus est, ut beneficium suum )
revocaret. Bacchus eurn in flumine Pactolo lavari iussit. Rex imperio ,7 virtute militum confisus signum proelii committendi dedit. )
dei paruit. Fx €o tempore Pactolus aurum secum vehit.
)
XVI.
XIV.
\

A) 1. Qui blanditur, mentitur. 2. Nemini blandiamur. 3. Optimi )

A1 rlıGloria virtutern tamquam umbra sequitur. 2. Rem tene, verba ici sunt i,i, qui et gaudia et dolores cum arnicis partiuntur. 4. Si te
.sequenturt 3. Caesar hostes victos equitatu peısecutu§ est. 4., Audi mentiri dicis verurnque dicis, mentiris. 5. Frons, oculi, vultus persaepe _J
multa, loquere pauca! 5. rlriovistus a Caesare poİtulavera1 ut ex equis mentiuntur, oratio vero saepissime. 6. Epaminondas veritatem adeo di-
colloquerentur. .. 6. Auribus saepius quap, lingua utere t 7. Laudamuş
, vetere§, sed nostris utimur annis. 8., Utçndum 'est
)
aetate; cito pede la.
,;:bitur_,aİtas. '9. Apud
Romanos 'dicebantur consulares, qui consutatu
.fiİhöti erİnt. 10. Is maxime divitii§ fruitur, qui minime. divitiis indiget
(Seneca). 11. Amicis avide fruamur, quia, quam diu contingere hoc p;r;t B) 1. A principio ordiamur! 2, Rex Pyrrhus, postquam in italia )
incertum est (Seneca). bel,Ii fortunam expertus est, in patriam reverti costituit. 3. Experto ob- )
sequimini ! 4. Quam multi luce indigni sunt, et tamen dies oritur.
B) 1. Nemo, sibi nascİtur. '2. Omne malum nascens facile 5. Sol oriens petlit noctem ; sole oriente nox pellitur. 6. Caesar firmum ,J
}

tur. 3. Omnes optant, ut adipiscantur senectutem,:; cum vero adepti sunt, in Treveris praesidium reliquit, ne ab his subitus motus oreretur. 7. Pyra-
saepe de ea queruntpr. 4.-Cottidie servus Dareum admonebaİ ne A. mus, Sarus, Cydnus, flumina Ciliciae, in monte Tauro oriuntur. B. Hos-
)
theniensium obtivisceretur. 5. Senatus decrevit, ut consules in provincias tes milites occupato.s in opere adoriebarıtur . g. Magnos viros virtute
l
l
__/
proficiscerentur. 6. .Qui parentem meum trucidaverunt, eos in exilium metimur, non f ortuna.
a.a'

expuli İudiciis legitimis eorum facinus ultus> (Augustus). B. Plura ad te

,
_./

scribam, cum plus otii nactus ero. 8. Nunquam sapiens irascitur. g. Se- l

nes libenter temporum praeteritorum reminiscuntur. 10. Suebi non mul_ ,4 XVIı.
tum frumento, sed maximam partem lacte atque pecore vescebantür. =g: <i l

A} 1. Quod male fers, assuesce : ,feres bene. 2. Saepe premente

deo fert deuş alter opem. 3" Fer, precor, auxilium ! 4. Ferte deae flo- J
res ! 5. in sitvann ne ligna feras ! 6. Quidquid acciderit, feramus. 7 . Cae-
sar. contione convocata milites hortatus est, ne, ea quae accidissent, }
A)
1. Quem di diligunt, adulescens moritur. 2, Ante senectutem
euravi, ut be"pe, viverem, in senectute, ut bene moriar : bene autem mori graviter ferrent. 8. Hoc quoque, Naso, feres ; etenim peiora tulisti. )
e§t libenter mori (Seneca), 3. Terra nos na§cente§ excipit, natos alit, 9, Sors est .şua cuique ferenda. "

)
(

)
)J
 )

)
ı

B) 1. Quod differtur,'non aufertur. 2. Qtıidqtıi,C atıri et argenti demum firma amicitia est. 8. Homings aliena vitia reprehendere ffıE-
Sicilia fuit, ;d omne ,Verres atıstulit. 3. G atli lingua, institutis, lunt quam Sua corrİg'ere; 9. Themİstocles İnterrogatus, utrum Achilİes
-l inter se differebaııt. 4. Helvetii clomos suas reliquerant,
[ıt toti G i esse mallet an Homerus, respondit; *Dic ipse prİ.r, u.trum, malis esse
}
bellum inferrent inıperioque potirentur Caesari n uırtıus victor ludorum Olympiorum an praeco, qui victores pronuntiat. »
allatus est
per provinciam iter facere in animo lıabere,
) eOS ag'§rre§§Us
Quo nuntıo allato
est et gravem c,ladem iis attulit. 5. Galti diutuı.ni B) .1. Ducunt volentem fata, nolentem tı,ahunt. 2. Alexancier ab
pugnae fatigati pedem rettulerunt et in montem propınquum Apelle Pingi et- a Ly.ippo fingi volebat. 3. Hoc facere volo - hoc te
lerunt, ut ab impetu Romanorunı tuti essent. 6.
se co facere volo. 4. Lycurgus corpora iuvenum iirmari labore voluit. 5. Noli
Relata refero. 7. Utfn turbare circulos meos. 6 Nolite mentiı.i_ı! 7. Ne dubitaveris ! : Noli
) ei, aiiquando gratiam referre possİmus ! 8. Summa
laude dignus est,
l neque honores neque pecunİam neque alİud quİcquam dubitare! 8. Tr, si intervallum longius erit mearum litterarüffi, ne sis
amıcıtıae
tulıt.

) XVıIL
j A). 1. Incipit res rrıelius |f e, quam existimaveram . 2. Mercatores
alias terras eunt, ut. varias merces vel emant vel
) coepİsti, sic bene semper eas. 4. Medio tutissimus
vendant. 3. Qua bene
ibis. 5. lbam
L te via sacra, sicut nıeus est mo§. 6. Ludos
l
A) 1. Nolite id velle, .quod fieri non potest, 2. Nihil fit sine causa.
3. Dixit deus: «Fiat iux» et facta. est lux. 4. Quod tibl non vis iierj,
alteri ne feceris, 5. Natura fieret laudabile carmen an arte, quaesitum
est (Horatius). 6. Nunquam iiet, ut sapiens alieno malo gaudeat. 7. Hel-
vetii, ubi de caesaris adventu certiores facti sunt, legatos ad eum mi-

spectatum İerunt, 7. serunt. 8. De.adventu meo te çertiorem faciam, amice; si iieıi poterit,
voces audiebantur se, b.ontra hostem si ducerentur ituros,
} et consulem arma non iaturos. 8. Fama crescit eundo.
Contra hoc mense domum. redibo. 9. Rex Priamus portas urbis patefierİ ıussıt,
ut Troiani in urbem se recipere possent neque ab Achilıelnterficerentur.
) 10. Milites caesaris et frigore et fame et, siti ac vigiliis perferendis
assuefacti erant.
!

, B) 1. Feminis lugere honestum est, viris meminisse. 2. Memini tui,

rn&mento mei! 3. Aequam memento rebus in arduis servare.-mentem
, 1Horatius). 4. Tu oblitus es, at di meıninerunt. 5. omnes immemorem
beneficii oderunt. 6. oderint; 'dum metuant t 7. oderunt peccare boni
J virtutis amore.
_} 8. Odi et amo. Quare id faciam. fortasse requiris.
t
Nescio, sİd fieri sentio et excrucior.
(Catuilus)
)
{;

}
-J

A) 1 Aut Prodesse volunt aut delectare poetae . 2.

<::

ea credimus libenter- 3 Male facere qui vult,'rrrn|uam Quae irolrmus,

) non causam in_
venit, 4, Alteri vivas'oporlet, si jvis tiJİ' ,iİr"r.. s. ır,v.;;;,;;i
'.onstituit,
) perire voies. 6. Caesar- Rhenu*'';;;;. re_
quod suis quoque
rebus Germano§ timere voluit. 7.' Vetus est- lex
i amicitiae, ut amici sem_
Per idem velint atque idern ,nolint; nam:idem velle atque idem ,nolie,
)

}
_)
 t

'Yi
i

EXERCIT IUM
soı o kadar iyidir. Hiçbir şey bizzat kendini tanımaktan. güç değildir.
Öltlm en süratli atlıdan daha sürattidir. Uyku ölüme çok.benzer (si-
ınilis sıf atını kullanın)" Piyade erleri atlılardan daha cesurcİ' çarprştılar.
Celeber, bris, bre işlek, meşhur ; similis, e benzer
Aslan leo, Onis m. i söylentİ f a*a, ae İ; şiddetH gravis, e; uyku
[.
6OmnUS, İ m,
] Çekin: audio et lego, reprehendor et punior. Imperfectum
rum şekline koyun: scls, lmİedimus, ve futu-
curtodior,. munio, dormitis, ape-
ıiuntur,
.Praesens ,e ı-p"rĞ"tu--ionyunktiv şekline koyun: inveni- iltr.
t9., vincimus, servis, audİor, sentiunt, impedirlr,.veİİ ""
Çekin : conservo et protego, cogito et sentio.
nutrire kuııanın, ,

alim*İ:';,J."'"" ",*,,,l,,";;,;;';;,",t, cum aıatur, Litinceye çevirin: Romalılar Germenlerle sık sık savaşmışIardır. Her
zaman ümidedeceğİz. Romulus otuz yedi yıl hüküm sürmüştür. Niçin
L.tinceye çevirin ı sakin|er gelmediğini senden soruyorum. Neden bizi seldmlamadınız? Kurnandan
bekliyorlardı. Akşu.n,n şehti tahkim ediyor ve kapıları aıı.ı.utı.
dık, Hiç kimse.benim .n" ;;;r;;;"i kim bilir ? Aradığımızı bulama- askerlere düŞmanların ordugdhına hücurn etmelerini emredef - €ITıfetti.
ı a.r',i,o"'r"rİ,m etmeme:engel olamıyacak.
Harf-
Bilgelik insanlar için en lüzumlu şeydir. Hiçbir şey insanlar için bilge_
, lerin kimintara_fından buluıdugii;iiııro, *rrunrii'ıük;;i". güzeldir: ükten lüzumlu değildir,
zira kışın toprağı bağlıyan t'Üp."g," İ"gl."jŞ1;O;;;|İ
çevl,in) zin-
, miş olduklarııı duyınuştu. -MukteJir olsaydım,]r;.;;;;u

. , fflıffillx;
,u.un lnıa,gı;i-b]ıö, ;;j;;'B';,]"ru'oJuro,tgetirdim.
, ceza-
Çekİn : veto et impedio, do et permitto, laudor et diligor.
İIkbahar uİ1: ,al1. n.; toprak Lötinceye çevirin :' Kıral düşmanların şehirlerini zaptettikten sonra,
] terra, ae /.; Britanya;lılar Britanni,
6rum m.; y4rdıma gelmek
venire; ,J ,;;;-';r""ao. kendisine yardırn edenlere büyük mükdfatlar verdi. Kumandan cephe-
.auxilO ,nin sol cenahında durdu. Askerlerin çok yüksek bir iştihkimla (valİum)
,çevirmiş oldukları ordugah düşmanlar tarafından zaptedilemedi. Bir
dost kazandırdığın (adama} çok şey kazandrrırsın (fut.) Param ol-
saYdı, sana verirdim. Bana vermiş olduğun kitapları yakında (mox, zarf|
KoTPu.u''"._:: ._|,?|rl"'i, derecelerine sana iade edeceğim. Hannibal, urnduğu gibi, kendisine Kartacalılar ta_
, ... koyun: dux peritus, gens no_ rafından para ve askeri kuvvetlerle yardım edilmiş olsaydı, RomalıIarı
:J
malum, res difficiıis, recte vivere, rJrtıte.
*ij:

prr..;"r..."i"iu ,.."r". :
1=

L,tinceye çevirin.: Aslanı öldüren kazandırmak dare.

öesurdur, düşmanları ,"l"^ in,
,cesurdur, en cesur. bizzat kendı.ı
y"n"iaı.. ;'*u,i'*ri*iletten daha
faydalı değiid;r. Hiçbir
ş",
kadar şiddetli ise, zafei l, "tlvl."'l1.._daha__süratli algllal.. Savaş.ne
, hari gdeldir. kanun ne kadar kısa olur-
f.'

.i
 1

)
)
XERCITIUM
::ü::|.'

} ,l 4
EXERCITI, UM
i
V, VII.
Latinceye çevirin : salıte dostlardan sa kınınız I Gemiyi gördün
.) mü?
L6tınceye çevirin ; pom peius ve caesar büyük kunrandan idiler Babamız bize evde kalmamızı buyurmuştu ; bunun için evde kaldık. Ku-
) biri Mithridates'i yendi, cliğeri y ı ranıetti (subigere) ; her ikisi öl_
;
Galya mandan askerlere nehre kacar ilerlemelerini ernretti. Askerier ırehre
dürüldii. HiÇbir Romalınııı öiümü biitün devlet için -Cu.*rı.,ın ka-
öIümün_ dar iierlemek ernrini a!acakiar. kumandan şehrin kuşatılrnaşını emı.et-
den daha feci (Perniciosus) olmadı. I3irçok yüzyıl boyunca per) bütün t
mişti Dostlar, kardeşimi at üzerincie (- atta oturprkerı) görmüş olsay;
) Roma imParatorluğunun başkenti Roma idi ; fakat İ. s, dördüncü yüzyıl_ dınız, gülecektiniz. Sp,rrinrıa Caesar'a evde kalmasını ihtar e'tmişti;
da imParatorluk bölündü; bir kısmın başkenti Roma, diğerininki'Kons_ fakat Caesar evde kalmıya ikna cdi|emedi. Zenginiere haset
etmiyo r|Iz.
) tantiı-ıoPolis oldrı. Her iki kısmın başında (birer) i*pu.utor ı plur.) bu_ Themistokles Atinalıları şelıri terke ikna , ettİ.
lunuYordu. Kumandan her gün düşrnanların planları ve yürüyüşIeri hakkın_
da herhangi bir haber aldı, Arkadaşımızın hastalığı İu1,1r,nda bana bir Şu cümlelerİ videri fiilinin birer şeklini katarak değiştirin : pıılcher
es, Hoc iure fecistis. Fİeverant. Hunc librum non iegisti. Hostes
) ŞeY Yaz ! Eger bana bir şey yazarsan, sana minnettar olacağım. Hasisin
ceperun t.
se re_
Parası hiÇ kimseYe faydalı olmaz, ne kendisine, ne başka birine. Gemi-
ler, hiçbir tehlikeye uğramadan (sine) ]imana vardılar. sahte falsu,s, a, um ; oturmak sedeo, sedi, sessum, sed6re.
iüre haklı olarak.
) Mithridates Mithridates, is m. i başkent caput, capitis n. i Konstan*
l
tinoPolis Constantİnopolis, is ./.; her gün cottıdie; haber nüntius , ii m".

VIII.
_}
LdtinceYe Çevirin: Herkes en
,)
VI. çok kendi dostlarını sever. Dosttarı_
mln herbirine bir mektup yazdım. Herkes, başkaları için
değii, kendisi
iÇin öğrenir. İYi bir köpek herhangi birine oğıı,
J
Çekin: Prosum non noceo; prodes, non... ! admoneor, ut parearn. rruı-utl yalnız efendi_
sine itaat eder. [Her] kim kaderinden memnunsu, mesuttur.
J
1

IınPedire Ve metuere fiil]erinin yerine prohibeı,e ve timere fiilleriqi

kuljanın: imPeCjiemus, metuemini, metuant, impedivistis, metuerent, kader sors, sortis./.
} i
metuar (2), impediti estis, ne metuamus, impediris, metuetur.
j Şu cüm[eleri habere fiilini kulianarak değiştirin: Mihi multi libri IX.
sunt, Ciceroni Pulcherrimae villae erant. Donec eris feiix multi tibi
amici erunt. Fiitin
Yerine bir gerundivum şeklini koyun: pueri exerceantur; urbs
oPPugnetur; bellum geratur. Mastar yerine ad öntakısını
LAtinceYe Çevirin : Kimseden korkmuyoruz. Cesur adam ölümden ve bir gerundi_
um veYa gerundivum Şeklini koyun: paratus sum (- tibi
venire
) kork maz. YaPtığın yakİşmaz. Her zaman üne erişmek istediniz (
- eriş;-
meYe ÇalıŞtınız). Çocukların söz dinlemeleri gerekir. Askerler sussunı;*
nire;
- iurare; - docere deos colere; epistulam scribere;
subve_
_ hoc
facere ; -
ve itaat etsinler. Romalıl,,arın Korint'i tahrip etmiş oldukları malümdur; - haec facere) .
korint tahrıp edildikten sonra bütün yunanistan Romalılara itaat edi_ LAtinceYe Çevirin: Yazarken (yazmakta) dtişünmek gerektir.
Ka_
Yordu. Ağİar diYe korkuyoruz. Ağlar diye korkuyorduk. Caesar'ırı_ as- nunlara itaat edilmeiidir. Senin tarafından birçok kitap|;; -oprn*u.,
.l

kerleri Suebler taraf ından yenilirler diye korkuyorlardı. icabedecek, Bizim açık düşmurl;kt;"
İ;; ;İ;,İ-'İ;;;çııktan korkıTıo_
mız gerektir, CePheyi kurmak için ,u*un yoktur. Bir ev kurmak
l vİlla, ae f . köşk ; dönec (coni.) müddetçe. taş
,
l6zımdır. J için
I(orint Corinthus, düşmanlık inimicitiap, arum f . ı taş saxum, i
) I 7.
f7.

) i
 ,

r6
TIUM
XIV.
X. _J

LitinceYe Çevirin : Ay Arza güneşten yakındır. Latinceye çevirin : Yenilmiş düşmanları takip ediniz, ede]im, ettiler. ,}
Sirkte a]t ve iç Tabiata uyarsak (sequi), asla yanılm ıyacağız, AkıIlı insanlar az konu-
(l<omP ) Yerler d'Ş ve üst (komp-} yerl.rc.n ;;;;",r,İ..^'İu;oı*"ı.
iÇİn bana geİmiŞtir. Yeneceğimize inanıyorum. şurlar. Bütün önenrli (gravis) işlerde arkadaşların öğütlerinden istifade )
Senin bana yakında me}ı_ edelim, edeceğiz. Birçokları elde ettikleri zenginliği ena kullanırlar,
tup yazacağını umuyorum. Ne zaman f

geleceğini geldiğini bilrni- kullandılar.HaedularınelçileriAriovistus'un< _/

Yorum' KıraI asl<erlerin dü.şman şehrini alacaklarııı dan ,şik6yet ettiler. Yarın Romaya hareket edeceğizş Haksızlığın öcünü al-
du, I(öylüier oyunları seyretınek için şüphe etmiyor_
. )
Roma'ya ge,mişlerdi. mıyalım ; çünkü unutmak öc almaktan iyidir. Her ne (plur,} doğarsa,
oIumludur, )
..t.. t.. t.. t

yanılmak errare.
)

XV \

Çekin : diligq ejt admiror; admoneo et cohortor.

Ldtinceye çevirin: Sokrates'in bilgelik
Lötinceye
çevirin: Alpleri büyük bir ordu ile geçmiştir.
Hannibal
'Pornpeius'a )
*r. jtl.ürtlügüne bütün insan_ 'Caesar, Epir'e vardıktan sonra, hücum etmek için derhal
zaman hayran olacaktardır. rİitı gtinı".ae Illiricum'a hareket etmiştir. Çektiklerinizi unutunuz ! Yakında düşm6fı.
P,
ı

P:
)

ümit bizi tese]li eder.

Büyük adamların yaptıkları işIere lara hücum edeieksiniz. Düşmanlar bize hücum etmiyecekler. Roma at-
hayranl'ı; ;;;;r;:'rİ"'j" )
insanları örnek almıya teşvik ediyoru* ". dürüst
; eger iyi insanların ( verdikleri >
Jıları nehri geçtikten sonra düşınanlarrn süvarisiyle çarpışmıya başla-
misali taklit edersiniz (/uı.), mesut ladılar (proelium comrnittere). Yakında İtalyandan döneceğiz. Kardeşi-
"lrr.İ"r, ü"lj:'H;;Ş;;
_l
edinizl Kendisinin bize yardım .a.""eı"l"r"oX-il min nü zaman döneceğini bilmiyorum. Caesar etçilerin kendisine dön-
yardım ini ; elçiler Caesar'a döndüler. )
'*İ'İ# ler
nn e
korkuyorum. Senin birl ya.dim ;;;""ğil.;1""ı"
:iily.Huinden ştıpı,u )
XVı. J
L6tinceye çevirin: Yalan söyliyen herkes (plur.) tarafından ayıpla- )
XI[. JlIr. Troia'yı zaptettikten ve tahrip ettikten sonra Yun anlıIar ganimeti j

aralarında paylaştılar. Çok tercübe edinmiş olan ihtiyarların öğütlerine

. Ç*ririn : timeo et vereor ı ptoffiitto et polliceor. uyunuz ! En büyük zararlar anlaşmazlıktan doğar. Doğan güneşe hay- }
ranlıkla bakarız (admirari). Güneş doğarken hareket edeceğiz. Asker-
Latinceye Çevırin : o kötü misali taklit edersin *lıye korkuyorum. lerimiz düşınanların şehrini ele geçirdikten sonra dağlara kaçan düş- I

',İ,İ, §
?üi*anlar kuşatııacakla;";;;İo.ı.trıur. M"d;;;, etti, onu affet I ; manları takip ettiler. Yaltaklananlar gerçek dost değildirler. Önder, &s- )
Çok defa, vatana büyük (bene) hizmet etmiş olan adamlar kerleri ytireklendirdikten (cohortari) sonra düşmanlarin ordugAhına hü-
vatandan
kovu]muşlardır. Kanunlar bizi korurlar,
*"lramlar k"";;İ;; llJu*r.,- cum etti. Çok büyük bir fırtına çıktığı için gemiler limana dönmek J
lar' O hasta insana acıyınız ! Senin ,rr,İuİİ. zorunda kaldılar. ,,

olduğuna (o. f.) çok se_ \

vindim ] fakat kardeŞin de sıhhatte ".

olsaydı, daha çok sevinirdim. ayıplamak vituperEre, reprehendere i zarar damnum, İ ıı.
vatana çok büyük (optime). hizmet onun l

ettiğinden şüphe etmiyoruz. fırtına

}
tempestas, atis J \

Litince Ders Kitabı II 2 )

(

)
J
t
i _,)

) l r:,: ..

) ıB XER lT U
:

)
lVI
E X-E R C
XV{I.
) Latinceye çevirin: I(aderimİze
XX,
sabırla katlanalım. Caesar
ne (is) karŞı sililı kulianmıŞ (:taşım,ş) kendisi-
;L; birçoklaı-ını affetti. Coriola_
i

L6tince}4e Çevirin: Hiçbir şey tesadüfle oJmaz. Eğer edetiiyatla

\

nus Ronla'dan kovulduktan uğ_

) 'on.u,
bildiği Şeye katlandı, Askerler,
Voisklaragitti. Azinsanın katlana_ raŞtrsanlz, daha bilgin olursunuz t İ"t,). Senat«_ı Catiiinu'rrn niyetlerinden
oı,p götürdİ.ki:r, ş.vl".ı sakinieı.e cicero vasıtası ile haberdar oldu. Eski Rom alılarda (apud; çok
ri vernıiye önder tarafından mecbur ge_ defa
edildiler.' sür".i çiftçiler konsul olurlardı ; Cincinnatus konsul layin edil*.l,. (tayin etmek
ğı için önder hücumu ertesi güne (g:eri) bıraktı.
-Huk,ziık
bulunmadı_
facere) iÇin tarlasından Rorna'ya çağırıldı. Mümkün olursa, bugün bana
:-

) haksızlık etmekten iYidir, Kserk]es, görmek

g_el, Eger geliŞinizden haberdar edilrniş olsaydırri, clethaı
mak iÇin YunanlıIara h.lrb açtı.-İyi Yrnanİrtanı kendi hakimiyetine sok_. Vatan a zararlı olanlardan 'nefret ederiz. Geçmiş felaketleri
size gelirclim.
vatandaşlar dev,etin sel.metini
di menlaatlerinden üstün tutariar. ken_ hatırlamak
hoŞtur, lnsanlar çel<tikleri (agere) zahmetleri seve seve hatırlarlar.
) pati; haksızlık etmek iniüriam tes.adüf c|sus., nş m-i bilgin doctus, o, um;
) men,Hİ'*'j*Tff i";:""* inferre;,
..
mümkün olmak iieri posse.
çağırmak revocdre;_

) VIII.
i
LfltinceYe Çevirin : Yıllar,
mez' Sürgünden dönen Cicero;yu çabu.k geçer. Geçmiş olan as,a geri dön*
J bı.İok ,u,İnduş karşıIadı Lidyaiıların.
kıralı Kroİsos KYros ile harb
gidiYorsun? ' Nehre gidiYorum,"İ.n*ı.
için, Halys n"hriri geçti. Nereye
) Yetin (resPublica) ihya .aiı*ceğini
Ro*olılar Augustus tarafından cumhuri_.
J mak için çabuk gidelim İ;;ril;.r.l';;;;;;iJra,.
\'-- G.ç vı[fITıE_,
!
,

karşılamak obviam ire (dat,} LidyalıIar

; Lydi, örum m.,
J
ı
Kroisos Croesus, I m,i Kyros
Cyıus, i -.;';.,r,',oızılırmak)
Halyr, yos ın. .(akk. Halyn) no;r.-
)

, o;;.

L XIX.
Lötinceye Çevirin: Hdr insan
i aynı şeyi istemez. Eğer emret_
mek istersen, itaat etmeJri öğren .(plur,)
I Buş[*uiu;;r;*: ı.r*riu.n, ayıpıama :J

}
,,=
Kötü insanlarla dostlukJrr;";in,rl Babam !. *:

istemİYor, Cato ölmeyİ Cu.rur'u

seninle dostluk yapmamı :,

t*İı*-;ı,";r" tercih etti. Eger sevii*

mek istersen, sev! İnsaniar istedikl*rl
}

|.yl.r.'n.. zaman ulaşamazlar. Ni_

çin arkadaşının öğüdünden faydalan*uk istemiyorsun?
i aynı İdem, eadem, idem.

)
l

__)

-J
 ) I

)
)
GRA
)
İmperativ:
]
Futurum :
audi-to )
GRAMMATICA audi.t6
)
audi-te audı-töte
I. audi-untö )
Mastar
audi-re audi-ri { _)
konst,ınant veya ile biten gövdeleri içine alan üçüncü fiil
.,
,"tam,oiarak Participium: )
i gördük.Gövdeleri-bil.
^,i çekimini
rron rorrıı. iır",i'?r, -a, -i) diğer
, çekimlerden bulad1 ilkin, üçüncü
l
çekime daha yakın olduğundan, dör-
audİ-e ns, audi-entis.
düncü çekimi ele alacagız fiil
_")
-
Perfectum gövdesi şekilleri diğer çekimlerinde görüldüğü gibi,
' yapılır:
. Örnek ı audio audİtus audire işitmek, dinlemek.
_)

.ı ı Aktiv:.".raİul Passiv:
audİ-vİ audi-verim audi-tus, a, um sum audi-tus, a, um sim }

, ,n9. Kony, audİ-vistİ audi-veris aucii-tus, a, um es audi-tus, a. um sis

İnd. Kony. V. d. V. d. v. d. v. d. )
, aucll-o P r a e s e n s: audİ-veram
audi.am audi-or aucıl _veras
_)

ffij:ff
t;

::İ*:
-andi-s
::İii
audİ-ar
!audi_ğs V. d. )
, _audı-mus ilİ,:;i; audl-Vero
l.

audi-amus auaimur audİ-veri§ )

""Ji_a.r, v. d.
avdİ-visse' audİ-tum, flffi, um esse
audİ-tus, a, um.
Irperfectufi:
}

, , audi.Obam .udi-İe*' l -uua'-a'rur . Not: Bu .fiil çekiminde gövdenin son sesi olan i vokal ve kelime )
audi-Ebas audi-rer sonunu teşkit eden t önünde kısalır ; me§el6 : audio, audit (takat audİs,
.audi-ğbat l1 ""ql.;, ".oİ..'Sh. audi-rğris )
,audi-Ebemus audi-ret
i

audİmus).
;;;;;;;
uuJl-rjrnu,
audi-cbatis audi.retis audi-öbamur
audi-rEtur
audi-rğmur
l

;;';#;} § 2. Dğrdiiücil fil[ çelıimirıe giren fiitter

t

i, . audi ebant " audi.rcmini

auaİ-r""İ audi.ğbantur audı_rentur Dördünçü fiil çekimine giren fiillerin de perfectum gövdeleri
)

üçün--

.audi-am Futuru,m: .' cü fiil çekiminde gördüğümüz beş şekilde yapllır. )

audi_a *
..!
'1. grup: -v-' ile yapılan .prefectum.
;;;i ;, Fiillerin çoğu bu gruptandır i meselA: _)
: ,uraİ-"İ audi,eris
audi-o audİ-vİ trs audİ-re
;; auaİ işitmek, dinlemek,
İ ;Jİ ;tt" " audj.,ğmur_ puni- o püni-vi püni-tus püııi-re cezalandırmak. j

İ "uuaİ---ii,.
audi,emini ,
V, -Qf- ses grupunun önünde bazen düşer ve audİverat yerine audierat
i ', "nt audi-entur gibi şekiiler meydana gelir. Audi,i, sci.i gibi şekillere de rastlanır.
i

)
) i

_)

)
.J
 MMAT
2, grup: ,-u- ile yapıIan perfeetum.
s
aperıo
..a

aperui arytus Römulus et Remus a lupa nukİtİ esse dİcuntur Romulus ile Re-
salio salui :ffi:'" İfiIi}ı, sıçramak.
I

I
mus'un bir diŞi kurt tarafından emzirildiği söylenir veya : emzirildik_
lerini söylerier.
t . . .. t

i -s- ile yapılan perfectum. Not : Gerek E. c. i. gerek ıı. c. i. kurmaları .LL t S 38-de
I

3. grup ı
i ve
sancIo sanctus sancİre tesbit, tasdik etmek, Yukarda gösterilen şekillerden başka çok kere - miş,li fiil şekilleri ile
;
sanxı
,sentİo sensı sensus sentİre hissetmek, duymak, de tercüme edilebilir. Mesel6:
vincio vInxI vinctus vincire Dicunt milites rem_bene gessisse Askerler işi iyi buşaımış.
bağlamak, zincire vuf- caesar accEdere dicitur caesar yaklaş,yor*rş.
mak.
3. ÜÇüncü isim çekimine giren şehir ve (tİtıı.-uau'adları önün_
4,- grup : ses değişimi ile yapılan perfectülTı. de de öntakı kullanılmaz (bk. LL l S 20). Nereye? sorusunu ukkr*u_
venio venı ventum venİre gelmek tiv, nereden ? ve nerede ? sorularına ablativle karşılık ;;İİ ;""*"
advenio adve:ıi, udventum advenİre varmak,,
l_;

Carthaginem Kartaca_v_a; Carthagine Kartacq'dan, Kartacada

convenio convEni c.onventum convenire },[.eapolim Napoli'ye; Neapoli Napoli'den, Napoli'je.,
;

:' Pi, uruyu

- gelmek,
'---'
top-
Ianmok, 4. convenire ad ripam h.p beraber kıyıya gelmek : kıyıda top-
,tnvenıo invEni inventus invenire bulmak, keşfetmek,
'' o

lanmak. Convenire toplanmak fiilinin .yanınaa aa ve akkusativ

,pervenio pervcni perventum pervenire ;;;;''rurmak. lanılir ; Çünkü bu fiil aslırdu. nur:\*,
ı.uı_

5. grup : reduplicatio ile yapılan perfecturn.

!İ istikamet gösteren bir fiildir.
.comperio comperi compertus comp-erire öğrenmek, haber
almak,'
reperio repperi repertus ,up"İir" (arayarukj bulmak. .,]: II.

s fiili. Irnpedire engel olmak iii]inden sonra neye

1, ImPedire SıfatEarda dereceleıne (conparatio).
gel olunduğunu göstermek için, nğ bağlacı efı_
ile başlıyan ve fiiii kon_
Yunktiv kiPinde bulunan bir yan cümlecİk krııunııabiıır. Meselö: ı üstüntrük veya
dio eum, n6 veniat gelmesine engel oluyorr*.;;,İ';;;lecik impe_ €fl, üstünlük dereceŞinde bulunur.' Bu üç sıfat
şel<llne ]atincede (gradus)
birbirine bağlı değildi : impedio '.r, ; nğ evvelce Positivus, (gradus) compar6tivus, (gradus) ,up..ıativus d;;*'-
veniat ! ona .engel
v"E r-. oluyo_
ı,,ılıJ Sıfatın derece|eri ve derecelerinin anlamlarr şunlardır
rum : gelmesİn ! :

ImPedİo fiili transitiv olduğundan, lötincede Positiv: altus yüksek gravis

mümkündür : iınPedior, nğ veniam. Türkçe şöyle bir ifade de ağır ı_
J- karşılığı
----ığ,-,6": gelmeme
öı engel daha yükşek, gravior daha ağır,
OlUnUyor. komparativ altior oldukça yüksek,
2, Nominativus curn infinitivo (n. c. i). L6tincede, oldukça ağır
Ieri kulıanıldığı takdirde, söylemek ve dufmak
passiv şekil_ en yüksek, en ag,Ir,
superlativ:
v,

aniamına gelen bazı aitissimus gravissimuş

fiillerin Yu"'ndu, özneyi ifaJe etmek için, n. çok yüksek çok ağır.
c. i. kurması kullanıla;
bilir, Bu kurm.a.türkÇeye a. c. i. kurmurr'g:ibi
tercüme edilir; ancaç § 4. Komparativ şekli sıfatın tekil genitiv bitimi olan -İ veya is'in
kurmanın bağlı bulundugu passiv :çıkarılması ile meydana gelen gövdesine ma§c. ve fem. için -ior, ,neutr.
şekilli fiİileri ya gayrı ş"r,rİ ,r-*a için -ius ekİenerek yapılır,
Yahut ta Çoğul 3, ŞahıŞ aktİv şekilİeri ile çevirmek
Caesar accğdere dicğbatur Caesar'ın yaklaştığı şarttır.
Mesel6
:
:

soylenıyoJ, ,"_ Sıfat Genitiv: Gövdesi: Komparativi:

ya ; Caesar'ın yaklaştığını söylüyorlardı '
. masc. fem. neutr.
Fortis esse dicitur cesur olduğu söyleniyor veya altus, 'a, um
nu söylüyorlar.
; cesur olduğu_
:.
alt-i alt- '
alt- ior alt-ius
g,ravıs, e graV-ıs grav-ior grav-ius
$f ay-

i
:

l
l

'

I
 rr
ıl
i1
)
ii
)
GR,AMMA 25
ı!

i;

:.

"" "''mçekimine
uçuncu ısl
]:
: )
biten gövdelerin çekimine göre Meselö:
i;

Superlativi: _)
Positivi,: Komparativi :

Tekil: asperlor, ıus a§perrimus, a, um )

]

Çoğul I
asper çetin, sert
farn. ' creDrıor, ıus crEberrimus, a, um
l

masc. fem. neutr. sık

)
a

masc. crğber
_l '

neutr.
aitior süratli celerior, ius celerrimus, a, um
nom. altius altior-ğs alti6r-a celer
gen. altior is celeber ünlü celebrior, ius celeberrimus, a, um )
t-._ salnber şif alı salübrior, ius salnberrimus, a, um-
dat. aItıOr-ı
E
altiör-ibus ,/
gövde'
akk. altio;rem altius es § 8. Şu'sıfatların konıparativ ve superlativleriıbaşka baŞka
abl. altlor-e
t. a _'
altiOr
'
altior-a
altiör-ibus
,- a lerden yapılır: )
optimus, a, um
-

iyi ınetrior, melius

bonus
peior, peius pessimuş, a, uın )
§ 5. SuPerlativ Şekli sıfatın gövdesine umumiyetle
J -issimus,' a, uln malus kötü
eklenerek yapılır: magnus buyur -,
rnaıor, rnatus m6ximus, a, urn, )
parvus küçük ınİnotrr, mİnus minimus, a, um
Sılat: Superlativi :
(multum ptus
t_
plürimgm) )
altus, a, um , yüksök altissimus, a,
çok
plurimi.
urn
prüdentissimus, o, uın
multİ birçok plEres, plUra
(gen. plurium)
)
' ,malarda kı
gravissimus, a, um
Not : plür6s daha çok kişiler (karşılaştırmalarda kullanıIır);
|, _
co[$-
simplicissimus, a, um plüros,complüra(gen.complüriurn)birçok,birkaç. )
ütilissimus, a, um.
§ g. Dereceleıneli şekillerde zarf yapılışı, )
,, ] . , Ş 6. Tekil nominativ masc. şekli lis ile biten birçok sıfatın super-
]
Komparativde sıfatın tekil akkusativ neutr. Şekli zarf. Yerini tutar, )
l, , lativi sıfat_gövdesine -simüs, a, um eklenerek yapılır. Ekin başında'ki s Superlatiİ üs, a, um ile biten bir sıfat olduğundan, zarİı -e ile YaPılır
önce gdlen l sesine .çekerek, l o]ur (assimilatİo, benzeme).
(bk.LL I § 51):
)

Superlativi bu suretle yapılan sıfatlar şunlardır: doctus 'bilgili doctğ doctius doctissirnE
l

Positivi : Kornparuİirl: Superlativi : *İre, zavallı , rniserE nııiserius miserrimğ

facil-is kolay |"İ.r,., .güzel \ pulchrc pulchrius ,PUlgtr:tİlLe )

facilior, ius faciiljmus, a, um acerrip6_
difficil-is güç difficilior, ius celeriter celerius )
I

difficillinıus, a, uIIı celer süratli celerrıme

simil-is \ benzer similior, ius siıniilimus,,a, um ortis cesur for$ter fortius tortissimO )
atröx -?nüthiş atrociter atrocius
f
dissimil-is ,benzemiyen dissimilior, ius dissimillimus, fl, urn atrocissimğ
humil-is. alÇak, mutavazi humilior, ius humillimus , 3, um diligens itinalı diıigente, diligentius di ıigentissime )
Ş
gracil'is narin '
gracilior, ius graciılimus, a üıil, : sap*Ens bilgili sapienter sapientius saPientissimğ.
)
§ 7, Tekil nomina_tiv mas:: şekli -er ile biten bütün sıfatların super- )
l1tjv dereceleri (§ 6-da görüldüğü gibi) sıfat gövdesine -simus §_10. truppiter igminin çelıimi
eklenerek yapılır. Ekin başındaki s önce gelen r sesine
ı fl, um
vv"'v -ç.k;;İ;-;
,9.}"s .... )
- Y\-§
luppiter (.( iov-pater) ismi şöyle çekilir : gen. Iovis, dat. Iovi' akk'
. olur.
Iovem, abl. Iove.
}
)
)
)
 ,

)
A jM -i\{;A'T ,i C A RA M'
,.i

,)
ve superlativ şekil,erinin anlamları, 8. quam brevissime mümkün o lduğu kadar kısa olar
Komparativ ve superlativ şekillerirıin ikişer
Latiçceye superlativin anlamı bazan quam zarfı ile kuvvetlendi-
Il § 3). I(arşılaştırm ada komparativ ve superiativanlamı vardır (bk. LL
) sıfatıır önüne u daha, ve (€n» kelimeleri şekilleri tiirkçedeki
ilAve edilerek çevrilir.
rilir B.urada geçen sözde quam brevissimğ aslında, quam brevissimğ
.^'

diceı,e poterö veya po tuerö yerine kullaiıılaıı bir * kısa if ade,

) Dulce est mElum, dulcior ü y?, dulcissimum tarzıdır,,
mel Elma tatlıdır,
üzüm (elmadan) daha tatlıdıı", b+t (bunların)
en tatlısıd ır. g. Genitivus partitivus. Bu genitiv lAtincede bir cüzün ait oldu-
) Fakat kaı,şılaştırılan lki
şeyden, biri açıkça ifade ediImemişse, ğu bütünü göstermiye yarar.
komparativ türk çedeki sıfatın önüne «oldukçe,
) kelimelerinin il6vesi ile, çevrilir.
biraz, fazla, nisbeten > Elephantö nülla bğludrum est Vahşi 'hayvan|aİın (vahşi hayvqnlar
Meseid: prüdentior ] arasında vahşi hayvanlardaın) hiçbiri
fiiden akıllı değildir.
Senectüs est natüra loquacior. İntlYarlar tabiaten oldukça ko_
ı' Magnac6piafrümentiBüyükhububatmiktarı.,.li
)

nuşkandırlar.
\

Qui PI9r-a loquitur, is inePirr' Genitivus partitivus ya -in (-cJen) hali veya tarasında, kelimesi
) esse dicİtur.. r*rlu. konuşana aptal derler.
ğoÜ -t
ile, yahut ta bir işim takımı ile çevrilir.
*^*Grru.
=\4,5tn sigL-ııa
-1*1*ı
SuPerlativ, Yukarda gösterilen 10. Dativus commodi ve incommodi. Bu dativlerle bir şeyin ki-
şekilden başka, yerine göre, türk_
_) çedeki sıfatın önüne min için veya ne için faydalı veya zararlı olduğu, kimin için veya
'çoü, pek» kelimelerinin ilivesi ile çevrilir : ne için yapıldığı gösterilir. Bu şekilde ifade edilen komplementler ki-
) cl5rissimus
orEtor
çok meşhur bir hatip. min için veya ne için sorusuna cevap teşkil ,eder.
Bu anlamda kullanıIan superlative
igpgtüglivus -ÇlF,tjyg. denil.. Res agro salüberrima \ Tarla için çok yararlı bir şey
) 6. Karşılaştırma. . NOn scholae, sed vİtae discimus Okul için değil, hayat için
patria nöbıs vıta c5rior öğreniyo tlıızı
est Vatan bizim için hayattan (daha)
) azizdir,
Türkçede olduğu gibi, lAtincede de bir IIı.
ne ile karşılaştırıIıyor-
sa. o şqy ablativle ifade edilir (hayat tan - şe}ı
vİta1, Fak at ldtincede İöy- §ıfatlarda dereceleme
le bir ifade de kullanılabilir,: -- (devam).
§ 11. -dicus, -ficus, -volus ile biten katışık sıfatlarınkomparativ
,l1 o,,

patria nöbis c,rior est quam vita.

ve. superlativ şekilleri -dİcetrt,,-ficent, -volent gövdeierinden yapılır. Me'
LatinceYe büYük bir ifade serbestisi veren quam,lı
) kurmada kar-
ŞıIaŞ_tırmaYa konu oİan şey,in hali hangi hal ise, quam,dan
§onra (r-
OF- maledicus çekiştirici maledİcentior, ius maledİcentissimus, &, um]
len kısımda da'o hal kullİnıiır. Yul<aİdakı misaldl geçen.patria
,ı vita magnificus muhteşem nıagnifie.entior, ius magnificentissimus, a, um
isimlerinin her ikisi de nominativ halindedir ,
l benevolus hayırhah benevolentior, ius benevolentissimus, a, urn.
Not: Lötincede bir komparativ bulunduğu halde, türkçede ,ay'
§ 72. -us bitiminden önce bir: sesli bulunan sıfatiarır, komparativ
) defa sıfatın derecesiz şekli kullan ı [ır. çok
ve superlativ şekilleri yoktur. Bu sıfatları derecelendirmek için magis
7, quö kadar... ise, o kadar... Laüncede bir deyişte *daha, ve m5xim6 (enı kelimeleri kullanılır" Meselö:
- eo=n€
i
.

magis arduus, a, um mdxim€

1

geÇen quo Ve eO kelimelerinden sonra dailma sıfatın koınpurutıu' j._ arduus, ?, uırı dik arduus, a, um
) recesi kullanıIır. Meseld : idöneus, a, um elveriş'i magis idöneus, a, um m6ximğ idöneus, a, um
Malum, Quö occultius est, eE K,ötülük, ne kadar gizli ise, o kacar Jrecessarius, a, um lüzumlu magis necessarius, mExime necessarius,
gravius est a, um
I

ağırdır. a, um.
) i
I

)
l
]

l
I

i
;;İ
t

t,l

)
I

,li ıii
Ll
ı, i
,...--j^.,.
i!l

)
 {-
_/

)
)
MM CA 29
)
-guis, -uis ile biten sıfatlar kaideye göre derQcelendiri-
o . .l l a. , . ı l r t

İmperativ:
")
praesens Futurum:
um ılaucıaı-
l
antİquus, a, eski aııtiquior, ius a, urI}
antİquissirnus,
laudatto )
pinguişı e yağlı, semiz pingııior ius pinguissimus, a, um
tenuis, e ince tenuior, ius tenuissimus , d, um,
,lauda_te
lauda-t0
lauda_t6te
)
,
lauda-ntO )
Birinci fiil çekimi ; a'[ı gövdeler. Mastar:
,,
, § 1.3.
iauda-re
''
lauda-ri )
)
i

Bu fiil çekiminde gövdenin son sesi olan -a kelime sonunu teşkil Participium:
eden t öniinde kısalır ; meselA : 'Iaudat (fakat laud6s, laudamus). laudans, laudantis.
Not: Bu fiil ,b-, praesens kon- )
. Örnek : laudo laudavı laudatus Jaudere övmek çekımirıCe futurum karakteristiği
't Passiv: yunktivi karakteristiği - ğ- rlir (kaynaşma neticesinde praesens kon- .
)
i,\
yunktivi gövdesi laude- olur).
Kony ind.
Ferfectum gövdesİ şekitleri diğer fiil çekimlerinde görüldüğü gibi
)
P r a e s e n s: yapılır: . )
laud-er ]auda-vİ laudd-verim |aud6-tus, a, um sum lauda-tus, a, um sim )
\ laudğ s laud6-ris, iauda-veram lauda-vissem lauda-tus, a, um eram laud6-tu§, a, um es§eın
i
laude-t laudğ-tur landa-vero lauda-tus, a, um er6 )
lauda-visse (lauddsse) lauda-tum, Effi, um
\

l
lau,da-musI
Iauda-tis
lau d e-rİus
laud e-tis mını.
mur laude-mur,
Iaudğ-minİ
esse.
)
('u
lauda-nt i laude-nt Iauda-ntur iaude-ntur -)
)

§ 1İ urrt;;; ;1#'çekınıine giren fiıllero

' ,_ I m p e r f e c t u m: )
Birinci fiil çekimine giren fiillerin perfectum ,gövdeleri bilinen dört
Iauda-bam }auda-rem lauda-bar , lauda-rer şekilde yapılır (-s-li perfectum yoktur.). Ekserisi 1. gruptandır. _J
'
ı t_ r _
Iauoa_ Das lauda-re s laudü-bğıris laucıatrer)s 1. grup ı -v= ile yapılan-perfectum.
a t__

lauda-bat laud6-ret ,)
laudii-o-dtur auda-retur
lauda-bemus , ""' ı_
lauoa-remus laud6-bömur
l

iaud5-rğrn ur
Jaudo laudavı laudatus lauddre övmek. )

lauda-batis lauda_r6tis laudö-bamini laudE-rEmint' VOCABULA kısmında bu çeşit fiilerin yalnız praesens indikativi 1.
lauda-bant lauda-rent lauda-bantur laud6-rentur: şahsı ile mastar şekilleri gösterilmiştir. )
Futuru m: )
,.i
..ıl:
şJ
,cubo cubuİ cubitum cubare yatmak
j
)a,ı"ı.gs* i €
Iauoa- Do domo domuİ domitus domare
l t+ t

lauda-bor ehlileştirmek, zaptetmek ş

lauda. bis lauda-beris :s€co secuİ sectııs ' secEre kesmek ;^ ı'ıtz*e,\
)
lauda-bit lauda-bitur veto vetuİ vetitus vetare (akk,) yasak etmek.
lauda bimus
lauda-bitis
lauda-bimur
3. grup: ses değişimi ile yapılan perfectum. )
lauda-biminı
lauda-bunt laud5-buntur iuvo iüvİ iütus İuvEre (akk.) yardım etmek
]avo lavİ lautus lavare yıkamak.
)
)
)
)
l
,/)
J
) MATıCA
)
t-ı
ATIcA 31
4. grup: reduplicatio ile yapılan perfectum.
j-
do dedi datus dare
\

verrnek
sto steti statum stare (ayakta) durmak. § 15. Zaınir çekimiııe uyan sıİat[ar
S ,11. Genİtivus qualitatis. Bu genitiv bağlı bulunduğu ismin bir (adiectİva pr6nEminaİla).
) özelliğini VeYa bir vasfını ifadeye yarar. Geı,ek belirten -olarak gerek
]
yüklem in parçası ola rak, claima bir sıfatla kulanıIır. Zamir çekimine uyan şu sıfatların tekil genitivi -İus, tekil dativi -İ
ile biter:
puer novem annörum
classis sePtudgintö navium
dokuz yaşında {olan) bir. çocuk
yetmiş gemilik bir donanma
ünus, üllus, " nüllus,
vir mag,nae virtütis \ uter, neuter, alter,
_l çok faziletli bir adam alius, sOlus, totus,
rEs mag,ni mönıenti çok önemli bir şey
) classis erat septuEgintd IJiı- donanma yetmiş gernilik idi.
Meseld : t6tus, tötİus, totİ.
!
vium Bu sıfatların anlamları :

72. Ablativus Pretii. Emere satın almak, vendere satmak, c6n* ünus, a, um bir (sayı)
stdre mal oİmak fiilleri ile kaça? sorusuna cevap teşkil eden komp__ üllus, a, um herhangl bir (ünulus'tan gelmedir)
) lementler ablativle ifade eclilir (abl. pretii): nullus, a, um hiçbir (ne üllus'tan gelmedir)
parvö emere ucuza (satın) almak uter, utra, utrum (ikisinden) hangisi ?
J . magnO.ıendere pahalıya satmak. neuter, neutra, neutrum (ikisinden) hiçbiri
alter, altera, aiterum (ik isinden) biri, öteki
) Not : Plüris daha pahalıya, minoris daha ucuza, quanti ne kadara,
kaÇa, tantİ o kadara deyimlerinde genitivus pretii kullanılır. Bk. S 13_ alius, a,, ud başka'bir (gen. şekli alterius'tur}
) s6lus, a, um yalnız
VendO frumentum meum n6n Buğdayımı diğerlerincen tOtus, a, um bütün.
]

Plüris quam ceterİ, fortasse daha pahalıya değil, belki

etiam minöris. daha ucuza bile ,rt,yorum. i.

) 13. Genitivus pretii. Bu genitiv esse değerli olmak, aestim5re Eirtıaç beEgisiz zaıııir
takdir etmek, putare, dücere saymak fiilleri ile ne kadar ? sorusuna (prönOmiria' in 6fİnİtİ.
,i
cevap vermek üzere kuilanılıı,. Ayrıca bk. S 12, not
§ 15. a) nğm6 hiç kirnse {ne hemo : ile homO'dan gelnıedir)
) Mea mihi cönscientia p[ü- Benim için benim vicdanım her* nihil hiçbir şey (ne hilumıdan; hilum = ıpli[)
ris est quam omnium ser-
) mo.
kesin sözlerinden daha çok cie_ . nüllus, a, um. hiçbir (ne üllus'tan).
ğerlid,r. Bu zamirler şöyle çekilir
Cum adversativum, Latincede cum'la - cuıTı adversativum _.
:
14.
,

başlıyan ve fiili herhangi bir zamanın konyunktiv kipinde bulunan nom. nOm_O nihil nüllus, a, um
) bir yan cümlecik vardır. Bu çeşit cümleciklerle bir eylemin hangi ey_.
,i.,
gen. nüllius nüllius. reı nüllıus
)
leme t e z a t halinde cereyan ettiği ifade edilir. Zaman LL l, 27 -d,e.
={
<:
dat. nEminı nüllı reı nullı
akk., nğminern nihit
}

gösterilen kaideye göre tayin ediİir, nüllum, affi, um

) Domum nıinimö vendidİ, cum Bana çok pahalıya mal olmuş* abl. a nüllO nüila re nüllO, a, o.
mihi plUrimö cönstitisset. b) Uterque, utraque, utrumque.
) ken, evi çok ucuza sattım.
Bu cümle şu şekilde de tercüme edilebilir: 'bu
.

<<Her iki (si)» anlamına gelen zamir uter'in şekillerine -que, ek-
İ

Evi çok ucuza sattım; halbuki .bana çok pahalıya mal o!muşfu* leııerek çekilir İUl. § 15).
J

)
)

)
)
 _)

)
AM )
GRAMMATICA 33
biri (biri);, « lrerhangi ,,
)
§ 77. tıiı, şey (bir şey) therhangi Futuru m:
bir (bir), gelen 6 za'mitr vardır :
1_1-
deİe_bo
l

delğ-bor
-

aliquis, aliquid ı_._ 'ı .

isim oiaral< olumlu ciimlı:cik- delO-bıs delğ-beris )
aliquİ,.aliqtıa, aliquod sıfat olarak , lerde kullanılır. dOle.bit delc-bitur
quisquflffi, quicquam isim olarak olunrstız cümlecik- cıele,bınıus
t_r_ l -

dele - bim ur )
üllus, ülla. iılium sıfat olarak dele -bitis dele bimin
lerde kul|anılır. .dele-bunt
İ

q'r|*, quİd isirn

a

olarak sİ" nisi, nğ, num,

dEle-buntur
quiı quod
-,

Qufl (quae), sıfat olarak quo, qtıand6, ctım İmperativ :

bağlaçlarından ,Praesens ı Futurum ı )

: sonra kullanılır. dele
t_İ_

dğlğ-tö
Aliquis, &liqui quis qui itgı zamiri gibi çetilir ,)
Gele- to
l-ı_
;
quisquam quis'in şekillerine - quam eklenerek çekilir;
üilus
- ıı
zamii çekimine uyan sıfatlardandır (bk § 15).
oele_te
ı-l_

dele -'tote )
dEle-nto
Mastar :
)
l _t _
,Cıe l e_re üeIe.rı
!-t- 'l
}
§ n 8. fiı*iııci fii§ çekiıni ı
gövdetrer. Participium:
-:erEfl
Bu fiıI Çekiıninde de gövdenirı son sesi olan -6 vokal ve kelime delE_ns, dele. ntis.
)
soljurıtı teŞkil eden t önünde kısalır; meseid: delet (fakat dğles, del6mus). Perfectum gövdesi şekilleri diğer fiit çekimlerinde görüldüğü gibi )
de leo dclevı dciğtus delğre tahrip, etmek
yapılır: )
Passiv : 'dote-vi dElE-verirn dolo.tus, a, um
'rr* dğIE-tus, fl, um sim
Kony. ıd.
]
)

İnd. KonY. -*;.*;.*'

P r a e ş e n s:
v. d. v. d. v. d. )

dolE-veram dele-vissem delo-tus, o, um eram dele -tus a, um )

dğle-am d6le-or . .
deIe-ar cİEle-veras delE-vissos ddle.tuu,r,'ı.r,o -*r' ;;;;,tus, a, um essem
dEle-as essğs
dalö-ris.. Gete-arİs )
ı

V. d. V. d. v. d.
-t

dğle-at dEl6-tur t _ı
oete-atur
-i-. V. d,.
dcle.amus dğlğ-mur dğle-Emur dOlO-verd
,delO-veris
delo tus, a, um erö )
döte-atis d6lc-minİ d6le-aminİ dCIlğ:tus , 3, um eris
dğle-nt dğle-ant dğle-ntur V. d. )
d6le-antur V. d.
l

*'
dele-visse dole-tum, &ffi, urn esse )
I€ Ir delğ tus, a, um.
)
r.._r _ ı <:
Cıeİe,bam t- _
oe ıe.f dğle -bar cteie-r er
dğlğ,bas dole-res de ıc- baris üete-rerIs
,-l-

de]e-bat dOla-r9t de le.batur t-t_

oele-retur § !.9. Ehiııcı fiiı çekinnine giren fiilfer.
_)

g6J0 rğmus
--
cıeJe-bdmus
)
ı_l_

dele-bamur dele -re mur

d6le-b6tis dele-rğtis delo-baminİ dEIğ-rğıninİ İkİnci fiil Çekimine gİren fiilieriİ perfectum' gövdeleri bilinen beş
dele-bant dElE-rent .)
ı_!_ t

dOIe -bantun de le-rentur.

Litinee Ders Kitabı II
l

F. 3
)
1

)
)
.!

) ,:
A R'-.M M,A' T t C,A GRAMMA
|ı

1. grup : - v- ile yapılan perfectum.

VlI. r
d eIeV i !ğtus
'
i

deIeo de lere tahrip etmek

§ 20. ğkınci fii§ çekiıııine glreıı fiitrier
_l_

de
(devam.).
il.o flevi fletus f lore ağlamak.
J.
e g,ru[ı | -s- ile yapılan peİfectum.
) 2. grup -u- ile yapılan perfecturıı. ,']'ı

habeo lıabuİ habitus habğre maiik olmak Iüceo ışık vermek

*;
;
Juxı
t_

[ücğre
adhibeo adhibu İ adhibitus adhibğre celbetme k, İ<ul- maneo
],

mansı m6nsum manere kalmak

j
lanrnak rideo rl Sl rısus ri dere .ı gülmek
debeo dobuı dObitus bere borçlu olmak;.
.i
de suEdeo
.;
Suası Suasum suaoere tavsiye etmek
a
_ t*

zorunda kalmak. iubeo lusSı iussus ıubere emretmek, buyurmak.

prohibeo prohibuİ prohibitus prohib6re uzak tutmak,
4. grup : şes değişimi ile yapılan perfectum.
)

engel olmak
,) teneo tenui t ğre
en tutmak :
caVeo cavı cautum cavğre sakınmak
retineo retinuİ retentus retinĞre alıkoymak
decet decuit sedeo sedİ ses.Sum seoere
l_

otur mak
decğre yakışmak
licet Iiguit J obsideo obsğdİ obsessus obsidğre
) licğre caiz olmak. video viai V,ısus Vıcıere
(devamı § 20-de)
)
invideo invidi ;
ınVı5um
S 15. Genitivus obiectivus. Genitiv halinde bulunan bir isim bazan,
i
bağlı hıulıınduğu isirnle ifade edilen eylem veya duygunun nesnesini, 5. grup : reduplicatio ile yapı|an perfecttım
göslerir. Mestla: mordeo momordi morsus mordğre,
) amo( patriae vatan sevgisi S 77. Viderİ'nin kullanılışı. Videri « görünmek » fiili ile de n. c. i..

T.li: mortis ölüm korkusu kurması kulianılabilir. Aşağıda veri len misallerden anlaşıldığı
invidia Caesaris Caesar'a karşı dııyulan haset, fiili şahsi veya gayrı şahsi şekillerie çevirmek mümkündür:
) Yanılıyor görünüyorum
76- .Korkmak, anlamına gelen fiillerin kurmaları. T_ııı§rı metuere ;

J gibi. *korkmak, anlamına gelen fiillerden sonra, n.d.t*Fffkriduğunu,

videor errEre öyle' görünüyor ki yanılıyoruIn r.

ifade etınek iÇin, nE ile (olrımsuz cümleciklerde nE nOn veya uİ ıı"1 galiba yanılıyorum ;
) baŞlıyan ve fiili konyunktiv kipinde bulunan yan cümlecikler kul* q^\uo, Mesut görünüyorlar;
lanılır- Zaman, LL I, S 27 -de izah edilen kaideye göre tayin edilir. illİ beatİ öy,e görünüyor ki mesutturlar;
_)
Misalleu: videntur. 'İ" galiba mesuttular.
)

'l'imeo,
rn.
ne veniat gelir (gelecek) dive korkuyorum. Eylem veya durumun kime «göründügü, ifade edilmişse, bütün
) Timğbail, nğ veniret gelir (gelecek) diye korkuyordum. ıJ deyim, yerine göre "benceı, (senceı v.s., .-in fikrince, şekitleri ile
,l
€
Timeo, nE non (veya ut) veniat geimez (gelmiyecek) diye korkuyo_ :, çe.ırilebilir. Mesela :

Bana öyle geliyor ki (ben)

) Timobaffi, nğ n6n (veya ut) veniret gelmez (geimiyecek) diye
korku-
rum,.
Mihi videor rğctğ fecisse |oüru
hareket ettim ;

bence doğru hareket ettim.

l
ı
\ iordum*
Timeo, Dğ vğnerit gelmiştir diye korkuyorum. 18. Suddğre «tavsiııe etmekr, <öğüt vermek» ve persuEd6re (dat.),
) Timeb?ffi, nğ vğnisset gelmiştir diye korkuyordum. (razıetmek ,, . ikna etmek » f iilerinden sonra, yapılması istenen eyle-
)

I
 )
)

36 M A T I,C A M A,T A ,J ,|
ı.) j
)
,S mi iİade etmek iÇin, ut'la (olumsuz ise nğ iie) başlıyan finai cümle_ 1" §oru ve ilgi ile dönüşlü zamirlerden sonra
zamirleri .
cikler kullanılır.
)

, Quİq"da quoque viro et Her adam hakkında [<ime ne

AgEsilau.s Lacedaemoniİs Agesilaos Sparta'Iıiarı Asya'ya cui dİc6s vidE I dediğine dikkat et ! ,)
. Persuasit, Ut exercitum in bir ordu ,sevk etnıiye ı,a7. etti. 9ülİŞque n6rit artem, Herkes bildiği sanat ile uğ- )
Asiaın rnitterent. 9gİ""S^
in hac se exerceat I raşsın!
Fakat < inandlrmal< r, . ikna etmek » anlamında kullaiııIdığı zaman, §ua-e_. quisque fortünae fa- Herkes kendi talihinin yapıcı. )
persud dEre ( dat. ) f iili
-.'o_

ile de a. c. i. kurması kullanılır. ber est. sıdır. .L

Persuade mihi hoc verum esse Bunun doğru olduğuna beni inan- 2. Bir lup.rlutivden sonra
)
:
' OPtimum quidque r6rissi- Çok iyi olan her şey çok oıI_.
].9. Iubğre « emretmek r, . buyurmak r, vet5re * yasak etmek, f iiİIe-
leri ile Şahıs ne'snesi akkusativlö, emredilen veya
mum est. dirdir. )
-.. yasak edilen , ey_ 3. Bir stra sayısından sonra:
lem de infinitivle ifade edilir. Bu bir nevi u. i. kurmasıCır i an- )
cak infinitivin nasıl çevrildiğine dikkat edilmelidir. Lüdi OlYmPii quintö quo- Olympia oyunları (her beşinci,
I

que annö celebrEbantur. . , - ) dört yılda bir kutla-

yılda )
Dux mİlites pontem rescindere ]Önder askerlere köprüyü
\nırdı.
iussit. kesmelerini emretti.
l

Dux mİlite s a castrİs discedeı,e Önder askerlerin ordugAh- b) ünusquisque, ünumquidque (isim) herkes, her
şey. !-ıe r
I
ğ,=o*,
,)
:I vetuit. İ;r;kİrş*alarını yasak ünusquisque, ünaquaeque, iinumquodque (sıfat) her
'
etti, anlamına gelen bu zanrir]erin hem unus hem de quis kısmı
çekilir. Me_
l

Gerek iubğre gerek vetare geçişli fiil olduğundan bunların passiv seli: g,en. üniuscuiusque, akk, ünumquemque.
Şekilleril: rastlamak mümkündür. Bu fiillerin türkçe karşılıkları 9e-
)
l . c) quİvis, quaevis, quidvis (isim) kim, ne olursa oisun
,l
ÇiŞsiz olduğundan, tercümede gayri şahsi şekillerin kullanılması 9€- quivis, quaevis, quodvİs (sıf at) hangi .. olursa o]sun
1

_l,
rektir
a''-lamınJ ge,len zamirler soru zamirlerinin
şekillerine -vis eklenerek-
:
)

Askerlere köprüyü kesmeleri

[4İlites iussİ sunt pontem emredildi. Veya:- Quidvİs _Prö Patri6 tolera- Vatan uğrunda neyg olursa olsun. )
Askerler köprüyü kesmek em- re 'Par6tİ sumus.
rini aldılar. , (neye istersen) katlun*iya hazırız. )
Quidam, quaedam, quiddam
I

Mılltes a castrıs discğdere § 22. (isim) biri, bir şey

vetitİ sunJ.
Askörlere ordugihtan uzaklaş-
maları yasak edildi. quidamı Qua€damı Quoddam (sıfat) bir, bazı,-bir nevi )
l
anlamına gelen belgİsiz zamirler soru veya ilgi zamirlerinin
şekillerine. )
-dam eklenerek çekilir.
I
VIIt, .)

zanirler
.ra'
tse[gisiz (prönömina indafİnİta)
§ 23. [Jmumiteştirici ilgt zamirleri. )
(devam)
)
r^*
J,
i"., \
'§ 21. a) Quisque, quaeque, quidque (isim) herkes, her şey a) QuicumQue, quaecumque, quodcumque
- [tm '_:" De ." İse, ı*
L-
quodque nang.ı .... lse.
# )
)ğ"

quisque, quaeque, (sıfat) her

Bazan İsim, bazan sıfat olarak kullanılan bu zamir llsİzamirinin
gelen bu zamirler soru zamiı,.ihe -que eklenerek çekilir., LJmu- şekil*
'anlamına Ierine -cumque , eklenerek Mesela: akk.
çekilir.
,,uniyetle şu kelimelerden sonra kullanılır: quibuscumque.
İr**cumque, dat*

)
)
)
)
)
) ,l l
.l

)
j],l
:
]i:

3B AM A,TI IVl A
]i'

)
]i

i.,

SemPer
.inoPs
est, quİcumı Kim arzu eciiyoı.sa (arzusu
cuPıt. a
..
,.rı^, L
)
que olan herkes) daima muhtaçtır. amanda,
.

amandum sevilmesi gereken :

dğlenöus,
1

x\
,..,,,,,,-.',
b) Quisquis, quidquid (isim) ' kim...; ise, ne ... ise; dCIenda, dğlendum tahrip e,ditmesi gere{<en
I

}egendus,
Ii

Bu zamirin isim Iegenda, legendum okunması gereken

olaral< kutlanılan bu iki şeklinden başka, bir de
) oiarak kullanılan tekil ablativ şekli vardır.
sifat capiendus, capienda, capiendum alınmast gereken
l,

audiendus, audienda, audiendum işitilmesi gereken.

I

Quidquid agis. prııdenter

,;:

'--) r-=-Y'!E rNe ya[)arsan, akıIlıca

ı ıt ii

agas y.apastn. s bir isim olmakla

l1

20, Gerundium beraberı tiil vasfını muhafa za l],

i:ı

eder. Bu sebepten dolayı ;

!|i
. ,i

Djkkat : Litincede indikativ kipi ile kullanılan bu zamirlerin türkçe ',.]{ l

a) ifade edilen eYlem biı' sıfatla değil, bir zarfla açıklanır. Mesel6:
I

:karı2iİkları şart kİpİ ile kullanılır.

Iil
ıl{
,1l
!l
j,l

ar§ rğctğ scribendi doğru yazrnak sanatı.

ııl
__" .ıl I

.,|

b) gerundium'a bir nesne bağlanabilir. Tabii fiiı hangi ha,l ile

,ii
i!

kulla_
nılırsa, nesne de o haide bulunur: :
ti

:,j

IX.
.

studium persuadendİ va[andaşları ikna etmek gayreti

)
§ 24, Gerıındiıım. cİvibus }
:i
i

GeruncJium. aktiv praesen§ mastarının genitiv, datif, akkusativ ve

sPEs Patriam}İberandİ vatanı kurtarma ümidi (bk. S 22,), '-,i
{,

.ablativ Şekillerine verilen addır. Cerundium Not : Gerundium un akkusativi Jyalnız öntakı (ad) kullanılmak
şekilleri fiilin praesens göv-
.i
,l
l

desine -nd, eki ekİenerek yapılır; ikinci isim'çekimine giren -us bitimlı gereken. hallerde kullanıIır.
i1

,) .!
1i

isimler gibi çekilir.

)
, 2l. Gerundivum'un kuIlanıIışı. ,

Mastar: amğ'-re sevmek (sevme) Gerundivum belİrte,n olarak veya yüklemin,bir parçası
otarak
Gerıındium: ama-nd-İ sğVmenın
I

.I
I

ama-nd_ö epistula scribenda

) (ad) ama-nd-um
sevmfoıe
için
y azılmasl gereken mektup
---- - r
sevmek .
epistula scr ibenda est mektup ya-zılmalıdır.
)
\

ama-nh-o sevmekle
Gerundivum'un cinsiz şekli gayrı şahsi iiı
Örnekler; şekillerinde f kulla_
) 'Mastar nılabilir : İ

Gövde;
Pügnandum est
:
(savaşılmalıdır) savaşmak gerektir.
_) -amare amE- ,*unJi amandö, amandüffi, amando
delere
't_lJ
Gerundivum'un ifade ettiği mecburiyeti üzerine alan -
oele_ T ---- dativ
1-1-

dğlendİ, deiendO, dğlendüffi, dolendo şahıs

l
legere leg-(e)- legendi,_ legendö, legendüffi, legendo
ile gösterilir (datİvus auctOriİ) :
"capere capi- capiendi, capiendö, capiendum, capiendö
ş
liber mihi legendus est kitabın benim tarafımdan okun_
audire audi- audiendi, audiendö, audiendum, audiendö.
=
, ,,
rundium yerine gerund,ffi',İ,-';:lİ:",İJ:''l:*;',İ".;
) § 25. Gereındivum edilmiŞ olan bir g'erundium y.erine umumiyetle g.rrndivum pu]ıunJ* ,
spOs patriam lİberandİ
) Gerundivum, fiilden yapılan bir sıfattır" Fiilin praesens ,gövdesine
,
_
=ndus, -nda, -ndum eklenerek yapılır ve -üs, a, ,um ile biten sıfatlar yerine :atanın
kurtarılması ümidi
]

-gibi Çekilir. Anlamı passivdir ve bir mecburiyet gösterir.

(
- vatanı kurtarma ümidi)
]
sp.s patriae liberandae

)
)
)
)
 )
, ' ,'] ,', ,'
)
)
S denir.
vuın olarak İsme her
beder :
'un halini alır,
ı*,;m
uyar ve mecbu yet anlamını kuy- ı
GR
§ 26. SupinılEıı
ı, 4l )
)
Fİillere. -tu, (veYa ,su-) ekinin ekienmesi ile meydana gelen
irnperator dEligendus kumandanın seçilmeı , kumandan seçimi ret İsimlerİn ,um ve -ü ile biten şekilleiine I. ve II. iupinuİ,
mücer_ )
bellum gerendunı ,a, ,lrilir.
harbin i'dare edilmesi harbjn idaresi'
Mastar: )
/

proelİum comrnİttendurn I. Supİnum

savaşa girişme. :

ama-re amE-tum sevmiYe

dElğ-re
]

dele-tum tahrip etmiye

,scrib-ere scrip-tum .L yazmıya )
capere cap-tum
" audi-re ç audİ-tum
almıYa
işitmiye
)
gratula-ri gratula-tum tebrik etmiye. )
II. supinum'a nadiren rasttanır !
{,+ınolen9lor,ro *ı"-"\
dİctü söylemiy", söylemesi (bakımından) /
factü yapmıya, yapm*§ (bai<ım,ndanj --' ]
1

auditu işitmiye, işitmesi (bakımından).

_,)
_
§ 27. Futurum aktiv participiunru. .)
Futurum aktiv Participium'u supinum gövdesine -ürus, a um ekte_
nerek yapılır .)
Supinum : amEtum . Fut akt.part.u: am6türu§, a, um sevecek olafi )
dElEtum dğlğtüru§, a,'um tahrip edecek
)
scriptum
ı _
-scrtptürus,
olan
ultiınus, a, um en uzak, a, um yazacak olan
sondakir'
captum captürus, :ı; [rEı aiacak olan
(prae önce) prior, ius auditum audİtnrus, a, um işitecek otan
önceki primus, &, um ilk gr6tul6tum
,
(post sonra) posterior, ius sonraki grEtulEtErus, .a, um tebrik edecek
postrEmus, a, sonuncu
um
olan.
(prope yakın- propior, ius daha y,akın proximus, a, en yakın § 28. Coniugatio per.iphragtica.
um Futurum aktiv participium'u, esse fİlllnln herhangi bir
(de yukardan deterior, ius Ianlrsa, (-ıDek üzere olmak, anlamını alır. Meseİ6:
ı ---- bağ_
şekline
beter, daha aşa- deterrimus, a, Löta
aşağı) ğı olan um ,=
-J
scrİptürus sum yazmak üzereyim.
(potis mukte- potior, ius tercih edilen, potissimus, a,
.. i.
en ıyl Esse fiilİnin Praesens veya imperfectum konyunktivi ile beraber kut,
dir, potEns daha iyi um lanılan fut akt.Part.u yine mevcut olmıyan futurum konyunktivi yerine
kudretli) geçer (bk. S 24).
Esse ile beraber kullanıIan fut.akt.part.u. yine mevcut olmıyan
Not ,iı (senex ihtiyar) senior daha ihtiyar akt. mastarının yerİni tutar. Meseld:
fut.
(iuvenis genç) iünior daha genç.
scriptürum, offi, um esse okuyacak olmak (bk. S 25).
 CA GRAMMATICA 4s
, 23. Supinum'un kullanılışı- s Crğdo te scrİptürum esse senın yazacağını sanıyorum.
-um ile biten supinum hedef göstermiye yarayan bir akku_
sativdir ve hareket ve istikamet gösteren tiilleİle kullanılır ı Not: Ümit etmek, vaad etmek, tehdit etmek anlanıına gelen fiiı_
Ierle daima a. c. i. futuri kullanılır :
t'i

Legatİ rogEtum vğnğrıınt Elçiler rica etnriye geldiler.

SPEro vös ventürös esse Siz.in geleceğinizi umuyorum.
\

-ü ile biten srıpinum umumiyetle bir nevi ablativus limitatio-

nİs'tir ve Yalnız facilis kolay, difficilis zor, crğdibilis iııanılır sıfatları 26, Nön dubito, QUin. Nön dubito
şüphe etmiyorum, dubium
ndn est ŞüPhe Yoktur
ile daha birkaç sıfat ve isimden sonra ku tlanılır : .deyimlerinderı ,onru, neden ştıpt," edilmediği_
ni göstermek iÇin, quin ile başlıyan ve fiili konyunktiv kipinde
facile dictü söylemiye, söylenıesi (bakımından) kolay. lunan bir Yan cümlecik kullanılır.- içten rruğı, olan
bu_
bu ç*uİ, ;*ı;_
v9""\
Dikkat: Heriki supinum'un da anlamı aktivdir. cİklerde de consecutio temportım kaidesı tatİık eclilir, '-'..
24. Coırsecutio temporum kaidesi. Non dubitari dğbet, quin Homeros'tan önce şairlerin
Fiili konyuııktiv kipinde bulunan .içten bağlı yan cümleciklerde, fuerint ante Homerum mevcut olduğundan şüphe
(Yani final cümleciklerte yan istek ve indirekt soru cümleciklerinde) poe tae. edilmemelidiı..
consecutio temporum kaidesiııe göre tayin edilir. Bu kaideye
/
'|Üen
göre\iÇten bağlı yan cümleciğiıı bağlı buiunduğu cümlecikte,
ai İlr esas zaman (praes. l , fut. ex.) varsa, bağlı cümlecikte
1) eş zamanı göstermek 'u',
için praesens konyunktivi,
2) ön zamanı göstermek için perfectum konyunktivi, § 29, D eponent f iiller.
3) sonraki zamanı göstermek için coniugatio periphrastica,nın DePoııent adı İle adlandırılan
fiiller (verba deponentia)
praesens konyunktivi; mından Passiv, anlam bakımından ise refleksiv .{rnediu;r' şekil bakı_
b) bir tali zaman olan iiillerdir. Mesel6: t ,*a uı*rı,
(imperf. , perf., plusquamperf.) varsa, bağlı
cümlecikte '' laetor seviniyorurn hortor teşvik ediyorulTı.
1) eŞ zamanı göstermek için imperfectum konyunktivi,
2) ön Zamanı göstermek için plusquamperfectum konyunktivı, Deponent fiillerin özellikleri:
3) sonraki zamanı göstermek için cbniugatio periphrastiĞa'nın a) DePonent {iillerin kendilerine mahsus imperativ
imperfectum konyunktivi kullanılır (krş. LL I S 27 ve 48). ,dır: hort6'-re teşvik et hortamini şekilleri v.f-
teşvik ediniz.
Meseld:
b) Deponent fiillerin şu aktiv şekilleri vardır:
quid facias. C**ı3.ps*T,j'*
te,
Quaero ex quid feceris. 1) Praesens Participium'u :- hort6ns, hortantis
teşvik eden .
('*gp*r.,"_ş quicl factürus sis. 2) futurum Participium'u : hortatürus, a, um teşvıı.
edecek olan,
quid facerğs. -*j
3) supinum: hortEtum teşvik etmiyeo
QuaerEbam ex tğ,quid iğcissğs. =^1

4) gerundium: hortandi hortando v. d. teşvik etmenin,

quid factürus essğs, = etmiye...
25, Accusativus cum infinitivo futuri. c) yalnız gerundivum'un anlamı passivdir:
hortandu.s, a, um teşvik edilmesi gereken.
A, c. i. kurmasında ifade edilen eylemin kurmanın bağIı bulun-
duğu {iilin gösterdiği zamandan sonra vuku bulacağını ,.tnlalmak için Not : DePonent fiillerin temel şekillerj şu
futurum masthrı kullanılır (bk. LL I S a0): ' g laetor
şekilde gösterilir:
isum laetöri
laetatus sevinmek.
&P*nPm{ A; llte-rl n pğr.+{ eigiAatF-üfai [*n * *,,r q€r;r_it ı
{b*-5,*= t
 )
)
AMM ATICA R"A M l CA )
)
, § 30. Biriııci fiit çekimine glıı.en X III.
_)
denıonent f iiiler. ,29. Cum inversum. Ldtincede cum bağlacı lle - cum inversurTt -
,

başlıyan ve fiili indikativ kipinde bulunan bazı zaman yan cümlecikleri )

Birinci fiil ç.ki*ir. giren deponent fiiller, bu çeşit fiillerin özellik-
leri göz önünde tutulmak şartı ile, laudare fiilinin passiv şekilleri gibi vardır, ki bunlarla 6ni olarak vuku bulan eylemler gösterilir- )
Iam senEtus pEcis condiciO- Tam senato artık sulh şartlarını
çekilir (bk. § 13).
nEs accept[rus erat, cum kabul etmek üzere iken, Appius )

S 27. Cum temporale. Latincede cum bağlacı ile - cum temporale- Appius omnğs animds Erğxit. herkesin c.f)saretini yükseltti-
baŞIıyan ye fiili indikativ kipinde bulunan yan cümlecikler bağlı bu. )
lundukları cümleciklerde ifade edilen ,eylemin ne zarnan vuku buldu- Hannibal iam sctlıs mürös Hannibal artık merdivenlerle
subİbat, cum Römanİ pate- şehrin surlarına yaklaşıyordu: )
ğunu gösterir. Meseld
.ta

tam o
u

sırada Romalılar kapıyı

:

Praed6nEs tum, Deniz harbinin idaresi pom- açİrak çıkıyorlar.

_,)

lum
est, töt6
peius'a verildiği zaman kor.
Midas vix
'man[is
ad/ cib6s .Midas yiyeceklere elini daha )
sanlar bütün denizde doiaşı-
porrExerat. iurn cibİ in au- yeni uzatmıştı, ki yiyecekler ]

I
)
rum mütatı §unt. altın külçesine döndü.
)
I

Cum temporale bağlı bulunduğu cümlecikte çok kere

l

çok kere
l

tR o zaman,'ıg*g cum inversum cümleciğinin, bağlı bulunduğu cümlecikte

l

şimdi gösteren kelimelere rastlanır.

28. T6tus bütün sıfatı ile belirtilen bir isim ile nerede ? §orusu- ıqL artık, yİl daha kelimelere raslanır.
l
)
yalnız ablativle cevap verilir : H

,] i
)
t6t0 mari bütün denizde t6tİs castrİs bütün ordugihta.
1

)
I

XIV.
Üçüncü ftil çekimine giren deponent fİİIler.
l )
§ t
'
92.
fiiller, § _29-da belİrtilen özel'
)
Üçüncü fiiı çekimine giren deporient
'şu )
;

§ §l; İkinci fill çekimlıe giıen deponent likler göz önünde tutulmak şaltı ile, Şekilde Çekilir :
ve ıemideponent ftilleİ. a) praesens indikativinin tekil 1, şahsı -of v'e .sC -or ile biten ftiller, )
mesel6
lkinci fiil çekimine giren deponent fiiller, § 29-da belirtilen özellik- secütus sum takip etmek J
sequor
Ie1 göz önünde tutulmak şartı ile, dElEre fiilinin passiv şekilleri gibi n6tus sum nascı doğmak, )
a

na§cor
çekilir (bk. § 18).
scrİbere fiiiinin passiv şekilleri gipi çekilir (bk, L L I § 48), )
İkinci fiil çekimine birkaç semideponent fiil de girer; bu fiillerin *
praesens gövdesi aktiv, perfectum gövdesi ise passiv şekildedir. Mesel6: Dikkat : praesens imperativinin tekil 2. şahsı şöyledir: \ )

sequ- e-re.
audeo ausus sum audere cesaret etmek
=
. Not ı praesens gövdelerinde raslanan -§c- ekİ<bir iŞe baŞlama' an- )
proficiscİ «ilerlemeYe baŞlamak» = hare-
gaudeo
İ
gavisus sum gaudere sevinmek. Iamrnı ilöveye yar.ar; nres€ l ö:
)
ket etmek. Urntımiyetle bu antam zayıflayıp kaybolmuştur,
)
)
)
)
)
)
)
) :}

.l,i

)
G.R A ICA AMMA TIcA
jj

M
i
...

j l
I

) i XV.
]]

üçüncü fiiı çekiminu giren deponeııt

l]

) Ferre'nin perfectum|u fer- gövdesinden değil, tul- gövdesinden yo-

i

fiiller (devam). ,
..

pılır. Perfectum passiv participium'u ise önceden tlEtus iken. t'nin düş-
,

l
I

,
l

_) b) -iol ile biten fiiller ise, capere fiilinin passiv gibi mesi üzerine latus olmuştur. Tl-, tul- gövdesinin kısalmış şeklidir.
lir (bk.LL I § 55). şekilleri çeki_
) praesens imperativinin tekil Çekim:
2. şahsı şöyledir : pate-re
) Dikkat: mori ölmek fiilinin perfectum Praes. ind.i: fero, fers, fert, ferimus, fertis,+ ferunt.
şekli mortuus sum, futurum Praes. kony.i: f eram, f er6s, f erat, ferEmus, fer6tis, ferant.
) participium'u moritürus'tur.
Passiv şekil- f eror, f erris, f ertur, ferimur, feriminİ, feruntur.
) § 33. Üçüncü fiil çekimine giren
leri f erar, ef ris, f erEtur v. d.
f

Imperf . ind.i: ferEbam, ferğbas v. d.

/

) semideponcnt fiiller, Imperf. kony.i: ferrem, ferrEs, ferret, ferrEmus, ferrEtis, ferrent.
Passiv şekil- ferobar, ferEbaris v. d.
) ÜÇüncü fİİI Çekİmİne giren semideponent fiiller şunlardır: leri : ferrer, f errEris, ferrEtur, ferrEmur, ferrEminİ, ferrentur.
fido fisus §um fidere güvenmek Futurum: feram, ferEs v. d.
_)
cönfİdo cOnfisus sum cönfıdere güvenmek Passivi :
) revertor revertİ revertİ dönmek. İmperativ:
Son Yazılan semideponent fiilin praesens gövdesinden yapılan
) leri Passiv, Perfectum gövdesİnden yapılan şekil_
İnfinitiv;
Passiv ı
şekilieri aktivdir.
) Participiunn ı ferEns, ferentis.
Gerundium: ferendİ, f erendo v. d.
_)
Xu. Gerundivum: ferendusr. a, um.
) § 34. Dördüncü fiiı çekiniıge giren Perfectuın zamanlarını ilgilendiren diğer şekiller tamamen kaideye
deponent. fiiiler. uygun olarak yapılır.
J
Dördüncü fiil Çekimine giren deponent fiiller audire fii;inin passiv
J şekilleri gibi çekilir (bk. § 1).
J Dİkkat: oriri Çıkmak fiilinin imperfectum konyunktiv şekli orerer,dir XVIIL
(orirer pek az kulıanılır). Fakat adlriri ıı"u* 36. Ire fiini.
_)
şekli adorİrer'dir.
t etmek fiilinin mukabil §
) Eo, iİ, itum, İre gitmek, yürümek. Bu fiilin gövdesini teşkil eden i,
bir seşli ile başlıyan takıların ününde e olur (perf. şekilleri hariç).
n4

) XVIl,
Aktiv.
J § 35. Ferre fiili.
Praes. ind.i ı
) Fero, tuli, latus, ferre taşımak. Bu fiil legere gİbİ
çekİIİr, ancak Praes kony.i ı eam, eas, eat, eamus, eEtis, eant.
r, s Ve t iİe baŞlıYan takılar doğrudan doğruya fe.- gövdesine Irnpf . ind.i: ibam, iba§, ibat, ibamus, ibatis, ibant.
) (bağlama seslisi yoktur). Meseldl eklerıir
Impf. kony.i: irem, ırEs, iret, irEmus, iretis, irent.
)
)
)
_)

)
 )
)

G R A,M I.c A ATICA 49 1

.,i
,,i
)

Futurum: ibis, ibit, ibimus Imperfectum. i,l

İ*perativ; i
i, it.; it6, itöte,
volEbam ,nOlğbam nOllem
l

Praes. inf.i : m5lğbam vellem m5llem

Praes- part.u; i6ns, ,euntis, volğbEs
ı _ı
i-

n6lEbas maİeDas
_ ı
-t
_
vellEs n6lle s 'inelles l

volEbat
.

n6llet
I

Gerundium: eundi, eundo v. d"

nöJğbat mateDat
-ı-l
vellet ı rndllet
volebamus n6lğbamus maleDamus
t _
vellğmus n6lle mus mğllEmus
l
)
Perf. inci.i: iİ, İstİ, iit, iimus, İstis, iErunt.
- -t

Perf. kony.i: ierim, ieris, ierit, ierimus, ieritis, ierint.

volebatis n6lEb6tis mateDatls
-1-1
velletis nollctis malletis
vo]ebant nöllent
l )

Plusqpf. ind.i ı nOlğbant m6lEbant vellent mEllent

ieram, ier5s, ierat, ier6mus, ierEtis, ierant. :l

Plusqpf. koni.i : issem, issEs, isset, issğmus, issğtis, issent. \ )

Futurum. ]

Fut. ex.:
Perf. ini.i:
ier6, ieris, ierit, ierimus, ieritis, ierint.
vola,m nölam m6lam )
isse
Supinurn ı itum, ' volEs nölEs malEs _)
Fut. part,u: itürus, a, um. Fut" inf.i : itürurn, aIItı um volet n6let m6let .l]
es§e.
volEmus nölEmus malEmus )
Passiv. Votetls
t
-ı
l
nölEtis malotis
l

itur volent nolent malent

gidili.yor, gidilir eğtur gidilsin
i
:

ibatur giditiyordu, gidilirdi İrEtur gidilseydi İmparativ. ,)

I

i
_.İ ,

ibitur gidilecektir nolı

}
ı{€ {ugi*,ıt^.* i\ç bürt'şç§nü8
Gerundİvurn: eundum est gidilmelidir n6lİte
itum est gidildi c\"A - i "a{ e Ç*+*";
*
işafr g§,**v& Participium. ,,
)
V. d. *q*r wtĞ
volens, entis n6lEns, entis.
Perfectum şekilleri (vo!uİ, nd!,ıİ, maluİ) monuİ gibi çekilir.
_)
Perfectum infinitivi : voluisse, nOluisse, m6luisse.
j
XIX.
S .30.
Olumsuz imperativ şekilleri lötincede şu şekilde yaİııIır:
}
§ 37. Velle, n6iie, m6l!e fiilleri. a) n6li veya nOlite şekillerinin ilivesi ile; mes. : )
volo, voluİ, velle istemek flere n6lİ
ağlama, )
nölo, nöluİ, nölle istememek, nOlİte flore ağlamayınız.
m6lo, maluİ, m6lle tercih etmek b) nE ve perfectum konyunktivi ile ; mes. : )
nE flEveris ağlama, { )
Praesens. nğ flğveritis ağlamayınız.
31. VoIo hoc f acere (Ben) yapmak istiyorum;
i

ındikativ
nö[o mElo velim
volo te hoc facere (Ben senin) yapmanı istiyorum.
mallrn
)

Velle İstemek, nölle istememek, mElle tercih etmek fiillerinden sonra,

,i
non vıs m6vıs velis malİs
a

non vult mEvult velit malıt

'
-rl. eğer bu fiillere. bağh eylemin (mantiki) öznesi değişmiyorsa, yalnız
n6lumus mElumus velimus maıımus infinitiv; değişiyorsa, a. c. i. kurrnası kullanılır. _J
vultis nön vultis m5vultis velitis malitis
' volunt nolunt miilunt velint mElint )
Lötince Ders Kitabı II _ F. +
_)

)
_)
)

)
 R A M.M A, T
:

§ 39.
Xx. gövdesinden yaPılan Şekilleri kullanılır
şu, fiitlerin yQ|nız perfectum
§ 38. Fieri fiili. (verba defecti*rul,t
memini hatırliyorum kony.: meminerim
Fio, (factus sum), fierİ olmak, yapılmak fiili bir semideponent İiil- ,a) , memineram hatırlıyordum kony, : meminissem
dir : praesens mastarı passiv, praesens gövdesinden Ydpılan diğer Şe- meminerO hatırlıyacağım
killer ise aktivdir. l hatırla,t
Dikkat: fİ- gövdesindeki i uzundur; yalnız fierİ ve tierOs, fieret..-
İmperativ : memento r.*entöte
l

ınfinitiv : meminisse hatırlamak,

şekillerinde kısalır. :
.b) üdİ nefret ediyorum kony, Oderim
Praesens. o].r"* nefret ediyordum kony.: 6dissern

lndikativ Konyunktiv: İmperativ: ınfinitiv ı 6der6 nefret edeceğim

fio f iam fieri ınfinitiv ı ödisse nefret etmek,

fis
}.
-
tIas fi
fit f İat
f imus rıamus
ıa _

fitıs f iatis fite

f İunt fİant

Imperfectum.
indikativ : Konyunktiv: Futurum :

fiebam fierem fiam ].iI

fiebas fieres ies

;:,ll
iiI
f

fiebat fieret f İet ::

fie bamus fier6mus

|,

iemus
";

f ]

fier6tis
:..i

tieuatıs . fİetİs i
j

fierent
__

iebant fient
..

f
,j

Fieri fiilinin futurum mastarı yoktur, yerİne futurum, affi, um esse i

(veya fore) şekilleri kullanılır. İı c.ı .ı,, ,*o S

o.;ın;;I uiı!)s
l

Not : Facio ve . facio ile katışık fiillerin praesen§ gövdesinden Pas-

:i
I

siv şekiller kurulmaz ; yerİrr* fİo'nun şekilleri kullanılır. -ficio ile katıŞık €:

fiillerin praesens gövdesine bağlı purİi, şekilleri ise, fio ile değİl, fiilin
iü:

-d
kendi gövdesinden kurulur.
Mesel6:
'

passiv şekli: assuetIo

_ l.

assuEfacio alıştırmak;
patefacio açmak passiv şekli ı patefİo. Fakat
interficio öldürmek; passiv şekil : interficior. :

l
l
I

l
 ,)

,] ,)
,;l

53
,l,:l )
il'i
J
B) AchillEs, is ıTL, Akhilleus, ünlü comperio, comperİ, compertus, co[[- ',
, l

Yunan ef sane kahramanı perİre öğrenmek, haber almak .

Babyl6n, onis /. Babil şehri, .-r:'-i

münio, münivi, münitus, mEnire ,l,l

iupa, .ie /. ,Jişi kurt

,|l
tahkim etrnek, sağlamlaştırmak
VoCABULA
l

seputcrUffi, ı n. mezar reperio, repperi, repertus, reperİre

lo

tumulus, İ m. tümsek, mezar (arayarak) bulmak

E
opus, operİs fı.
tahkİmat, sİper sepelio, sepelİvİ, sepultus, sepelİre
praeco, 6nİs 7fı, mÜnadİ, habercİ,
övücü Üenİre gelmek
venio, venİ, ventum,
fortün[tus, a, um talihli convenire bir araya gelmek, top-
;

improbus, ti, um dürüst olmıyan, Ianmak

j]

kötü
invenİre bulmak, keşfetmek
adulOscğns, entis genç
pervenİre varmak, ulaşmak
decedo, decessi, decessum, decede-
re göçmek, ölmek
..;-
vincio, vinxi, vinctus, zincire bağ-
pars, partis f . taraf
lamak, zincire vurmak
inscribo, inscripsi, inscriptus, in-
:

uzerıne uand6 (adıı. ne Zanl,iln

Lupa .F la louvej sepulcrum le s6pulcre / sepulchre. praeco F tpr6coniser).
fortunatus F fortunö l fortunate. adulosceng F adolescent I adolescent. decedere F
alter, altera, alterum diğer d6c6der (docessus: ^F d6cĞs / decease). ingcribere F inscrire l .inscribe. m,unire F
*namuslu pünio. 'punİvİ, pünİtus, pEnİre ce- munir. reperire f rep6rer (ie repöre. le ı6pertoiro). sepelire F (ensevelir). venire F vonir.
, honestüs_, .
a, um şerefli, zalandırmak eonvenire F convenir l convene. invçnire f (inventer) / (invent). perveııire f parvenir.
scio, scivi (scii1, scİtus, scİre
quando F quand.
bilmek
diligEns, entis itinalı, dikkatli nescire bilmemek 2
sentio, sensi, sensus, sentİre A) belua, ae f . (vahşi) hayvan clarus, a, um 'aydınlık, aşik6r
hissetmek, duymak niillus, a, um hiçbir
restingüo, restİnxİ, restİnctus, res. servio, servivi (servii), servitum, elephantus, i m. fil "/ occultus, a, um . gizli
tinguere söndürmek , servİre köIe olmak, hizmet c6nsu6tüdo, inis f . itiyat, alışk,an- dissimilis, e benzer olmıyan
etmek lık Eloqu6ns, entis belAgatli
sapio, sapiİ, sapere akıllı . olmak salUbe.1,. bre şifalı, yararlı
bris,
veho, }rexİ, vectus, vehere getir- s5l, salis ıTı, tuz
quam (ado.) ne kadar , ütilis, e faydalı
mek ascEnsus, üs rfl. (yukarı) çıkış
dğscEnsus, üs m. iniş - eO ne kadar - ise, o kadar
Elephantus F un ant A der Elephant. cönsuetudo F la c<ıutumo
,İ eustonı. sa! F |e, set A das Salzl, descensus F (l" desceute). clarus F clair
İ clear 1elarify) A klar. nulius F nut (annuler) l null A null, die Null. occu tus F occul-
te l oecult. eloquens F illoquent. saluber F ıalubre l (salubrious). utilis F utile İ
(utility).
)
,i:l
1, l
|;ji
,iıil

BULA
\

,.I
l

il,.,

B) Capitölinus, a, T
um civitas, tatis f. devlet, kavim
d

SuessiOnös, um ın. Suession'ia,r, bir

AfA
creo, 6re yaratmak, seçmek
'],
i

ile ilgili
i]i,'

Kelt
,|.I

prödİtq1, öris rTı. hiin kabilesi (bugünkü .Soıssons impetro, - are rica ile elde etmek
luppiter, lovis m, luppiter, Roma-
i,.
aureus, i, um altından yapılrnış, şeh}inin ciaarında otururdu) interrogo, - are (acc.) sormak :,iİ

lıların en büg ük tanrısı altın dİvitiae, Erum f . zenginlik, servet müto, -are değiştirmek
,ii
l..l
!;l
,.l

fama, ae f . nam, şöhret complüres, complüra (ge.. : comp- paro, -5re hazırlamak; ednmek 1

müt6tio, önİs t. değişme

l

frenum, İ fi. (olur.., frenİ) gem pİürİqp) birkaç, birçok pügno, -6re savaş,mak .!
I

.: ;!

bİnİ, E€, a ikişer

.

salEto, -are selömlamak

1i|

collis, is ır.. primö (adrı ) ilkin, önceleri ,ij

tepe ,l

amo, -Ere sevmek ,,

f
,i
Faına F (fam6, farneux, inf6me) l fa*". frenum F le frein. collis F (la colline). appello, -6re (acc.) demek, adlan- quotannİs {ada her yıl
)
I

her iki tarafta(n)

ffi4.

dırmak utrimque (adu.)

s
,l
.l

iı,
|,
ıi

A) Pythagoras, ae ıTı. Fisagor, iOgito, -6re düşünmek ]

;

Pythagoras. cüro, ,dre (acc.) ilıtimam etmek, ]i

Titus, İ m. Titus, Roma imparato, bakmak

ru (79-8l)
culpa, ae f. kabahat impero, _dre emretmek hükmet-
mek
argentum, İ ıı, gümüş
OPPugho, . -dre (acc.) hücum etmek A) AtheniensEs, ium m. Atinalılar adiuvo, -itivİ -iütus, -iuvare (ccc.)
aurum, İ ,r. altın. MarathOnius, a, um Marathon'la yardım etmek
porto, -5re taşımak
ferrum, İ n. demir puto,.dre sanmak ilgili d-6, dedİ, datus, dare vermek
s6ı5cium, ii ıı. teselli
. .,i

regno, -are (kıral olmak), hüküm MiltiadOs, is ITı, Miltiades, ünlü operam dare, ut ı ı o için çalış-
sürmgk Atinalı kumandan mak, emek vermek
cur5tio,önis f. tedavi veniam dare (dat.) affetmek
praetor, öris m. praetor, Roma'da SerVO, -are korumak
adaletin başında bul unan güksek sPero, 5re ummak, ümidetmek opera, ae f. emek
göreııli venia, ae f.
spİro, Ere nefes almak af
benevolus, a, um hayırhah, ,iyi vaco, - ğre (abl,) vareste olmak, girmek
niyetli -siz olmak prOveı,bium, iİ n. atalar sözü lavo, lavİ. lautus, lavdre yıkamak
maledicps, a, unı sİgnum, İrı. işaret praestat, praestitit, praestdre daha
çekiştiricİ r5r0 (cdu.) nadiren iyi, yeğ olmak
e
l
probo, -6re tasvibetmek
humilis, alçak, rnütevazı aut n. koru
a

nemus, oris
veto, vetui, vetitus, vetare (acc,)
palüs, üdis t. bataklık yasak etmek"
*J

vetitus, &, um yasak cito {ada.| çabuk

Opera F une oeuvre. proverbium F le proverbe İ proverbe signum F le signe
i

l sign .4(das Signal). pa|us F (paludĞen, palustre). adiüvare (*adiutare: F aider). in-.
B} Remİ, örum m. Rem'ler, bir Kelt
$
t
I
I confİrşg, -are teyidetmek; cesaret- trareF entrerl enter. lavare F laver l lave" probare F prouvor / prove A probieren.
kabilesi (bugünkt Reims şehrinin lendilmgl(
J
I
vetare FİA veto"
J citıarında otururdu) l cOnseryo, -ğre korumak

İ
 )
i1 .)
l
l

v ,\o, I
_)

VoCAE[-ILA
;

.5?
8} Cannensis, e Cannae ile ilgili um
i

quantus, a, .)
ne kadar büyük
,

Lacedaemoniİ,, i6rum t7ı. Lakedai. B) Britannia, ae f. Britanya aliquis, aliquid {pron. indef.\ her- )
mon'iular, Sparta'lılar sto, stetİ, statum, stEre (ayakta) hangi biri, herhangi . bir şey
]

durmak, bulunınak; mal olmak i m. araba

i

Salamİnius, a, um Salamis'Ie ilg,ili carrus, _)

,_ rnaleficium, iı n. kötülük
aliquİ, aliqua, aliquo d (pran. indef .} .il
cönsto, cOnstiti, cdnstEre ibaret etme herhangi bir
cönscientia, ae f. vicdan
l
]

olmak; malüm olmak; rnal olmak quis, quid (pron. indef ,) herhaııgi ,i

. dğtrİmentum, İ ıı. zarar, kayıp foİtass e (ado.} belki

mercator, öris m. tüccar biri, herhangi bir şey
:l
:J i

sanguis. inis üı. kan quİ, Qüo, Qouod (pron. indef .} her-
cum (conf. c. coni.) -diği halde; her incognitus, a, um tanınmamış hangi bir
_)
cadücus, a, um zayıf ,ne kadar . .. . ise de; .iken rnaritimus, a, um denizle ilgiIi
, İnfİrmus, a, , um sağlam olmıyan, sf nctus, a." um kutsal
quisquoffi, quicquam (pran. indef.| )
herhangi biri, bir şey
l

inütilis, e faydasız
.i

üIlus, a, ,um (pron. indef .) her- J

.ii

sapiEns, entis bilge

,,,:

conscientia F la consclence dıitriment hangi bir

ment. sanguis F te sang İ caduc. infirrnus F infirme i iofir-. nego -are -mediğini söylemek,
quantus, F quant. stare F
cost A koston.
cotter İ ink6r etmek, reddetmek vel (adu.) bile )
circumvenio -vEni, -ventus, -venİre
?

5 neque enim (coni.) zira + olum-

)

(acc.) etrafını çevirmek; aldatmak

sur f itl }
A)
:

Castor, oris rTı. Kastor

(

alter, altera, alterum diğer

carru§ F lg char / ,der Karren. malefieiı,m 'F le malğfice. incognitus
Pollux, Pollüci§ ııı. Polydeukes alter
- alter biri - diğeri
neuter, neutra, neutrum (ikisinden)
".r .4
F inconnıı. ma'ritimus F maritimo / martime. sanctus .F saint l saint (aanctify). inu_
;- ı. ntilis F inutiie. sapiens F savaat İ sspient. aliquis (aliquom unum: F aucun
iracundia, ae f. hiddet hiçbiri bidalgo : 'filius de aliqııo';. negare F nier (nĞgation) l (negation) .4 (die Negation). _J
)

mora, ae f. gecikme uter, utra, utrum, (ikisinden) circumvenire F circonvenir .ı eircumvent.

hangisi
)

uterque, utraQüe, utrumque herikİsi

6
l

başında bulunan subay, dİiudico, -dre ayırdetmek, kestir. A) digitus, İ fiı.

«yüzbaşı parrnak fleo, flğvi, fletum, flere ağIamak
!

»
mek
pietEs, t6tis f . dindarlık, hürmet praesto, praestitİ, praestdre (dat,\ argumentum, İ ,,. delil, kanıt
habeo, habuİ, habitus, habere {acc.} I

üstün olmak maiik olmak

aeternus, a, um ebedi haberİ telflkki edilmek, sayılmak
iDdex, i[dicism. yargıç
irnmortalis, e ölümsüz -ignösco, ignövİ; ign6tus, İgndscere pIaceo, p|acuİ, placitum, placere
(dat.) affetmek, göz yummak
Iaus, laudis f . övgü, övülecek hoşa gitmek
)

şey prohibeo, -hibuİ, . hibitus, -hibere i

totus, a, um bütün magis (ada.') daha çok .4 testis, is mf ., ,, şahit, tanık uzak tutmak, mani olmak
an (conı'.) yoksa . . . studeo, studuİ, studOre gayret
_::

mi ?
i

nisi (coni.) -den başka neferius, a,um menfur, melün .

etmek, erişrneye çalışmak I

Mora E tdem'eure). piotas F la pi.ti6 picty A Pietat. ae.ternus narro, -dre anlatmak taceo, tacuİ, tacğre susmak
F (6ternel; l (eternal) immortalis F tirneo, tinnuİ, timere (acc.) kork-
:

l immortal. mortalis F mortel .İ -or- prönüntio, -Ere açığa vurmak l

tal. totus F touİ (total) İ totalitarian) A (total, totalitğrı. alter F autre.
\

neuter f neutrc (ıeutral) rnak

.4 (ıeutral). magis F mais. coerceo, coercuİ, coercitus, .coercEre valeo, valuİ, valore kuvvetli ol- i

zaptetmek mak, sıhhatte olmak

.
)
(

I
 !

)
i,]
|,I
i:l

)
;,l

l:l
,.
,,
"l ,, i
i,
.',a

i i;İ

'l

ll
dobeo, buİ, debitus, debere
de dece.t, decuit, dğcere yakışmak "§
borçtu olmak ; zorunda olmak licet, licuit, licğre caiz olmak
i

A) Calpurnia, ae f. Calpurhia, lnceo, luxİ, lücğre ışık .vermek

I

timere debeo korkmalıyım il,l

I

oportet, opol,tuİt opo[tğre uygun

i

-l caesar'ın karı sı maneo, mansi, mansum, manere

dEterrço, -terruİ, -territus, - terrğre olmak, gerekmek
) korkutarak caydır-lk Spürinna, ae nı. Spurinna, btr kalmak ;i

haruspex moneo, monuİ, fflonİtus, monğre

)
i

exerceo, exercuı, exercltus, exercere

,,]
l :;i
(acc.) ihtar etmek iii
çalıştırmak rnendacium, iİ n. yalan mordeo, mo.;.nordİ, morsus, mordEj
l
somnİum, İİ fı. rÜya
iI

re tsırmak;
incitmek, üzmek li'l

Digitus F |e doigt, le di (: yüksük) /_ digit. argumentum F uD argument

l

l argument A das Argument. iudex F. le İug" İ ludge. testis F (attester) / (İestifv). haruspex, haruspicis m. haruspex, obsideo, obsğdİ, obsessus, obsidğ,, l

nefarius İ nefarious. narrare F narrer l narrate. pronuntiare İ prononcer l p.ooounce. tanrıların gösterdikleri atdmetle- re . muhasara etmek l

r i tef si,r eden kimse rideo, risi, risus, ridEre gülmek,

1i

_ı:
,iı
coercere F (coerciti{, incoerciblo) l debere F Cevoi, l dobit, debt. deterrere
İ deter. erorcere F exercer l exereisi'"our.e.
A ğxerzieren flere (f|ebİlem: F faible). habere Tnens, mentis İ. zihin suacleo, suasl, i§uasum, suad,ğre,
i|i
'ill
'iı

F avoir (/ have A haben). placere F plaire, plaisir İ please, placet. prohibere F tavsiye etmek, öğüt verrnek
]lı
']:i
ı'i

prolıiber l prohibit. studere F ğtudier l study A studieren. tacere F taİre İ (tacit). cOnscius, a, um (gu, ) bileiı, müd- terreo, terruİ, territus,' terr öre kor- ,.i
i

tenere F tenir. valere F valoir, vaillant l ,aloe, valiant. decet F d6ccnt l decent. rik kutmak
) licet F le loisir (licence, licenciĞ) l luirr." (licence) a (die Lizenz).
€aveo, cavİ, cautum, cavere (acc.) video, vİdİ, vİsus, videre görmek
\.

l sakınmak videor, vİsus sum, vidğrİ görün-

B) Carth5go, inis f . Kartaca adhibeo, adhibuİ, adhibitus, adhi- mek
,i.

DİdO, üs aega, onis t, Dido, bğre

]'

) Kar- celbetmek, kullanmak ,;i

taca kıraliçesi admoneo, admonuİ, admonitus, ad- detrirnentum

i

,]]

) LEocoEn, ontis Laokoon, Tra- nonğre İhtar etmek

!

ia'da poseidon ^.
reıcto, reıecl,
rahibi deleo; dğlEvİ, dolefus, delcre tah-
i

atmak,
Tröiani, örum frı. Troia'lılar
}

ribetmek
doleo, doluİ, dolğre act duymak ]

İ '*. ölçü
__İ
modus, immineo, imminuİ, imminere çat-
'

) ::
mak, tehdidgtmek
conciliulTt, iİ n. meclİs noceo, nocui, nocitUffi, nocğre Zo.-
J i!
rar vermek
victrix, icis f, galip p6reo, paruİ, p6r§re itaat etmek,
B) AgEsilaus, İ m. Agesilaos, iubeo, ,iussİ, iııssus, iubğre (ccc.;,
söz dinlemek
}
lİgneus, B, um tahtadan yapılmış, reİineo, retinuİ, retentus, retinğre ,
Sparta kıralı. (İ. 39B 36l) emretmek, buyurmak
persuas ı, persuasum,
;

alıkoymak
persu5deo,
-r
j
T
noenİa, İum fıo surlar persuadare (dat.) ikna etmek, ra-
;-
ır;]

orationem habEre nutuk vermek *J

zı etmek ; inandırmak
} l
princeps, principis baştaki
*::
ımortuus, a, um ölü .
rescindo, rescİdİ, rescissus, rescİn-
,} humo, -Ere gömmek dere parçalamak, yıkmak, kes-
Concilium f lo eoncilç l council Aj das Konzil. ligneus , F ligneux İ ligrreous.
neco, ,Ere öldürmek mek
} PrincePs F lı Prince / prince { 'der'Prinz. iadmonere. F
"d*qnester
monİsh. delcre F Çlndeldbile) l det"te. .dotere F (doleur;.
(admonitioo] İ ;J:
imminere F imminent İ diutius
,!

daha uzun zaman

ğ

imminent. nocere F nuire. parere F (peraİtre). ,çetinpqe,. f retenir l retain. mort, morte, humıre F exhumep). Decare DOYer..Perı
suadere F persuader İ persuade. I rescind.
)
l
t

J
 l

"1
)

i,i \
:

VoCABULA 6İ ]:
I

l
1

:]

E :
9
i

A} gutta, ae f " damla indago, are koku almak :

A) O. Cicero m, Quintus cicero, quisque, quaeque, quidque (quod* prüdentia ae f. akıl iüro, -dre yemin etmek
tinlü hatip Cicer o' nun kar deşi , que) (pron, indef .} herbiri, herbir
)

ıIot nar1 yüzmek

Caesar' ın btr legat'ı şey ; her, herbir
/.
]

cupiditas, t6tis arzu, hırs

Olympius, a, um O|ympia ile ilgili ünusquisque, ünumquidque (pron.. prövideo, prOvİdİ, provİsus, provi-
indef.') herbiri, herbir şey dğre önceden görmek, tedbir aI- _)

obses, obsidis . rnf . rehine ünusquisque, ünaquaeque, ünum- €ursus, üS m. koşma

mak j

quidque (pron. indef.') herbiri

neliquus, a, um geri kalan cupidus, a, um (gur) arzu eden, peto, petİvİ, petİtus, petere
celebro, ire kutlamak
hırsIı
3.f ?.-
quİntus, u: urn beşinci laböro, -Ere zahmct çekmek, güç mak
,l
l

durumda bulunmak
prödüco,'pr6düxİ, prOductus, prö- aro, -dre, çift sürmek caus6 (gun. alır, kendisine bağla-
cavo, -5re oymak rıt7n keltmeden sonra gelir} için,
disputo, -are konuşmak, açıklamak maksadı ile l

Obses F (un otage). reliquus F (le reliquat) l.relic. celebrare F cıilöbrer l celeb- (

rıte. laborare F. labour", l (labour). producere F produire l prodoc" A, produzieren.

Gutta F la goutte. prudentia F la prudenee / prudencc. cupiditas F la eupiditĞ
B) Mithridat6s, is ın. Mithridates, I quisquis, quidquid
(um. ilgi zamiri') l cuPidity. cursus F le cours, la cours. İ .orrge ,4 der Kurs. cupidus F cupide. ca'aro
_ ünli, Pontos kıralı {l. ö. llt-64), İ her kim ki, her ne ki ',F o"vç' .İ caye. disputare F disputer / dispute. iuraro F iurer, inr6 l 1irro., iury). pro_
videre .E pourvoir (provision) / provide.
)
Romalıların düşmanı İ ouivis, quaevis, quidvis (quodvis),
ilgi zamiri) kim olursa olsun,
j .__"_
_)
geometria, ae f. geometri İ fum, .B} decemvirİ, 6rum m. onlar ku- censeo, censuİ, censere fİkrİnde
;;;;;;;;;, ,rulu, onlar olmak
ll *H-::}-l#jj:Hİ'*"
I

n. döğüş committo, comn,ı İsİ, commİssus,

certEmen, mİnis ._ ,.
. l .;
torquıs ıs, m. geİcıanllk,
-are.| ıücııco,
l tolero,
nuKum vermeK facİnus, oris n. yapIİan iş committere (ace.) başIamak
dre (acc.) katlanmak ' genus, generİs n. nevi deligo, d6legİ, dğlğctus, detigere
. j
I
mİrus, a, um hayret verici l _ rnEgnitüdo, inis /. büyüklük seçmek
aP,aruı'
_____.__i
aP,arere go- .

"İffi""? .parentes, urn mf. ana baba subvenio, subvğnİ, subventum, sub-
i

singulerıİ; İO"u,n" yapılan )

'. "*t"1, İ
quicumque, quaecumque, quodcum- ! .*uo, exui,, exütus, exuere soy-
vğnİre {dat.) yardıma gelmek
e
)

'que (pron. indef.') herhangi_bir., ,ilevis, hafif, düşüncesiz cğterum {adıı.) diğer taraftan,
I mak, mahrum etmek ayrtca i

ki ( u^. ilg. zamİrİ,) qİ'.du.:

idcirco (ado:) bu iaudo, -5re övmek prİmum (adıı.J önce
. quaedam, quiddam ( quoddam ) İ|'*--.--'.-_.-' -, sebeple
-,- -'
§pecto, -ire bakmak sİc (ado.) öyle
I

. biri, bir şey ; bir I quia (cozi) = quod tamquam (adrı,) sanki t . gibi _)
tum (ado.\ bundan sonra
t
(/ eow .4 die Kuh). singularis F singulier, le sanglier İ singular .4 singular, der Sin- GenusFlegenre.parentesFlecpar.enİslparents.levis..'ffi
'
gplar. quicumque F qoi"onqub. irnmul"-ru F immol"rl imrnolate. iudicare F luger. İ iodg". C (loicht). laudare F louer. speetare lÇ' (le spectacle. inspecter). censere f' *Jo*İ I

tolerare F tol6re, l tol"rate. appirere F (apparaitre) İ exuere F (un exutoire). (recenser). comittere F commettre / committ. ,obvenire F şouvenir, subvenir. sic F si.
"pper.. re ffi
)

)
',
 /')

)
'' |l
'' .
,ı
)

i V 63

§(} comitor, comitatus sum, comitarİ mİror, mİratus sum, mİrarİ (acc.)
I

.e) Gallia citerior .

f Alplerin be- infimus, a, um en aşağıda bulunan (acc.) yoldaşlık etmek hayran olmak
risindeki Galya (bugünki kuzey posterior, ius sonraki conor, condtus sum, cOnari (acc.) recordor, recorda'tus sum, recordarİ
prior, prius önceki teşebbüs etmek hatırlamak
J!?r'r!^",,],ı,*rıo, f. Alplerin ötesin- superior, ius (daha) yukarda bu- consolor, consölatus sum, cOnsölarİ
teselli etmek
deki Galya {bugünki Fransa|1 lunan, üstün
}

) Socratğs, is rTı, Sokrates, Y unan supremus, a, um en yukarda bu.- Conso'ari .iL' console_r, / console. imitari f iıniter ü imitate. minari F meuer
f ilosofu Ü, ö. 469-399) lunan, son (menacer). mirari F mirer. recıırdari .^F recorder ,İ re.rrd.
) ius ötede bulu nan
ulterior,
cögitatio, önis f . düşünce B) a, um
'

comparo, -5re mukaye.se Segest5nus, Segestallı advenio, advğnİ, adve-

etmek,
immortalitas, t5tis f. ölmezlik (Segesta: Sicilya'cla bir şehir} nire varmak
't
i

religio, önis f. din

) aio (ais, ait, aiunt) demek praedo, Onis m. korsan
grEtulor, gr6tulatus sum,
(dat.) tebrik etmek
cultus, üs m. tapma, kült
) cönscribo, -scripsi, -scriptus; dispergo, dispersİ, dispersus, dis- vag,or, vagEtus ,urnl vagarl
;f

cıo_
externus, a, um dışta -scr ibere bir araya yazmak, pergere dagıtmak, yaymak laşmak
) bulunan
citerior, ius beride bulunan (asker) toplamak everto, evert i, eVersus, evertere f ere (ada.) hemen hemen
il
ii

sperno, sprevi, spreIus, spernere

lil

dğterrimus, a, um en kötü altüst etmek, tahrip etmek (ada.) il

|-
J

hor görmek
i,i

inferior, ius (daha) aşağıda bu-

i,;

Dispergere f (disperser) l 1dlsprse). advenire f advenir, (l'aveniı) l advent.

,i
i'i

l
lunan aut aut (coni.) ya . . ya gratulari f. (eongratuler) l 1.oogratutate)" vagari F vaguer (vagabond) / 1v"gabond) ,]

) Cogitatıo / cogitation. immortaıitas F l'irnmortalite limmortalit_v. reiigio .F Ia

reiigion / religion A die Religion. cultus .E le culte l cult A rier Kult, der Ku[tus..
.
|,.

) externus F externe l (external). citerior .F cit6rieur. de.terrimus r' (d6t6riorer) İ:' 92

;

(deteriorate'. inferiot F införiour / inferior. infimus f iııfime. posterior ^F post6rieur

i

:'

l posterior. prior F le priour, a priori (priorit6) l prior (priority). superior .F su- A ) Aristagor6s, fle m. Aı"ista- mereor, meritus sum, merğrİ (d*}
p6rieur l superior. supremus f supröme ./ sopr"-u- utteriıır ^F ultdrieur I ulterior.
g,oras, Mi letos şehrınin tiranı emeği geçmek
I

} comparare F cornparer /
aut-autFou-ou.
"o*prr".
conscribere F |e conscrit (conscription) l conscribe.
Dareus, İ m. Dara, Pers kır alı
j m. (İ. a 52t,-4s5) misereor, miseritus sum, miserğri
B ) Iugurtha, ae Iugurtha, bero, -dri düşünmek
ge.n,1 acımak
Numid'lerin kıralı dubito, -6re şüphe etmek
)
(

rog,o, -are to:cc.) istemek, dilemek polliceor, pollicitus sum, pollicerİ

Numidae, arum m. Numid'ler, colloquium, iİ tı, konuşma
'vadetmek
_,ü
kuzey Alrika'da oturan Üi, kabile respondeo, respond İ, respönsusı vereür, veritus sum, vereri (acc.)
İ

plerİque, pleraeque pleraque pek respondOre cevap vermek ex pl6r6tor, Eris ıTı. keşif eri çekinmek, korkmak
*J

} çokları, çoğu quİn (coni.\ bk S 26. <::

praesto, praestitİ, praestare sağ- temere (adıı.) körü körün e

ı xn lamak
i A} . auxilior, auxiliatus sum, auxi- imitor, imitatus sum, imitarİ tak_ Colioquium F te coltoque İ A das Col loquium. explorator F un €x-
liari . yardlm etmek lit etmek; örnek almak plora_teu, l (explorer), praestare mereri ^F le m6rite
I

cohortor, cohortEtus sum, cohort6- miıior, rninEtus sum, min6rİ çat- merit A (emeritieren). vereri F r6vğrancal l (revere, reverence). tomere
rİ teşvik etmek, cesaretlendirmek mak, tehdit etmek F (t6möraire) / (tem i

,)
l

t
 )
,,l )
ll
:,i'l
'"i
A 65
,i
:l

ffi} Catullus, İ Gaius Vale- dctraho, detraxİ, dğtractu§, detra- admoveo, adrnövİ , adm6tus, admo- moror, moratus sum, mordri (bir-
I

rius catullus (şafr, I. ö. l

'.iıı
. here çekip çıkarmak vEre , yaklaştırmak yerde) kalmak
,]
J
güzyıl1 pelio. pepulİ, pulsııs, pellere kov- precor, precEtus sum, precarİ (acc-') l
I

Mantua,. 4e f. Mantova, kuzey ma[< dEcerpo, dOcerpsi, decerptus, dC dilemek

I talg a' da bir şe/ı fr confiteor, cönfessus sum, confitFri Veneror, veneratus sum, vener5rİ )
cepere koparma[ç l

Vğrona, 3e f . Verona, kuzey İtol- itiraf etmek porrigo, porrExİ, porrectus, porri- (occ.) hürmet etmek, tapmak J
ıla'da bi,r şehir ateor, assus §utrn, f atğrİ itiraf
f f
gere uzatmak
etmek : reor, ratus şuffi, rErİ sanmak
)
diligentia, ae f. itina medeor, medğrİ (dcı.) tedavi et- laetor, laet5tus sum, laet5rİ neşe-
li olmak, sevinmek de (praep. c. abl.) den )
facultas, tatis /. imkiıı
l

tueor, (tüt6tus sum), tuerİ bak- , Laetitiı F lal liesse. virga F la verg,e. hospes F l'h6te l _host. apportare
sollicitüdo, inis f. _endişe rnak, korumak E apporter. exsultare F exulte; İ exult. optare F opter (option) l (option). ı€vo, l

eare F r6voquer İ revoke. morari (demorari : F demeurer). pr ecari F Prier )

audeo, ausus sum, audğre ceia-
,i

ınants, e İ pray (A fragen). venerari F v6n6r", l (venerate). de F de. ı'

ret etmek '
'i

)
l

libero, -are gaudeo, gavİsus suln, gaudere se-

.l

vinç duymak I

i
,

Diligentia E la diligence / diligence. faeultas F Ia facııltğ, İ

' Fakuttit. sollicitudo ğ la sollicitude. İ sotlicitude. inanis F (l'inanit6)fa"olty A die S,} aetds,. t6tis f . yaş ; gençlik fruor, frnctus sum, fruİ istifade i
/ i.r"r*. libe- etmek
, rare F lib6re" İ (liberate). detrahere .F (d6traeter) İ (detraet). pellere (pulsare:
F pousser). confiteri F (eonfesser) l (confess). tueri F (tuteur) f (tutor). audere ,avidus, 4, um aç gözlü fungor, fünctus sum, fungİ (cöl.} . )
F (oser, audace). gaudere F louir. citus, a, um çabuk ifa etmek, yapmak
labor, lapsus sum, labİ kaymak
,cönsularis, e konsülle ilgili loquor, locütus sum, loqııi ko- t

(vir) consulEris eski konsül nuşmak

peı,sequoı,, persecütrıs sumı p€tse- J
. postuio, -Ere talep etmek quİ takip etmek
sequor, secütus sum, sequi takip
; J
Bacchus, İ'm. Bakkhos = Dionysos cibus, İ rn, yemek indigeo, indiguİ, indigEre (ahl,)
Midas, ae ıTı. Miclas, Phrggia pOculurn, İ ıı, kadeh muhtaç olmak etmek _j
kıralı ' '
ütor, usus sum, utİ (abl,) istifade
Pact6lus, İ m. Pal<tolos, [.idga'da contingit, contigit, contingere nasip etnıe}<, kullanınak )
bir nehir, bugünkü Sart çayı hospes, hospitis mi konuk olmak f

Sİlenus, i m. Silenos, Dionysos'-

{i

..q{
colloquor, collocütus sum, colloquİ
un mürebbisi (cum aliqu6) (biriyle) konuşmak, saepius (adtı.} da}ıa çok defa
Tmolus, İ m, Tmolos, bugünkü -Ere getirmek
Bozdağ (Manisa ci.oarında'1
apporto,,. J
exsulto, -6re sıçramak, sevinmek Aetas F (un 6ge). avidus F avide l avid. consularis F consu'aire l .o.,"rlar. pos-
opto, :Ere arzu etmek tulare E postuler, ie postulat l postulate / das Postulat. indigere F indİgent /;oal- _J
laetitia, ae f . revoco, -Ere geri çağ,ırmak, geri gent.fungi F (ta fonction) / (fonetion) J f ungieren (die Funktion). loqui f (la locution).
.virga, ae f. alnrak |e.r"qri f' poursuivie, persılcuter l persecute. sequi F suivro } i

Litinee Ders Kitabı II _ 5

)
I

_)
l
 ,

1}

l
l1
ı,

t
]l

VoCABULA
,I I

ı,l
,i
i 67
B) iUdicium, iİi n. mahkeffi€, nascor, 'natus sum nascİ 'doğmak E) f. Afrika
I

Africaı,&e
l

hüküm oblİviscor, oblitus sum, oblİviscİ Ariminuffi, i ,,. Ariminum, İfuIyo' (dat. aego obl.} güvenmek
otium, ii,: n. (boş) vakit (g"n. vegr, acc.) unutmak cla bir şehtr, bugünkü Rimtni fİdo, fİsus sum, f,İdere (dat. ae!o:
profici scor,' prof ectu s suın, prof İ-
il
,l

ciscİ hareket etnıek, gitmek

I

lac, lactis n. süt victor, Oris m. galip I

) queror, QUestuS Sum, queri (acc )

parens, entİs m, baba ı,egr rJe c. abl.) şikiyet etmek, sız- Confidere F.confier İ confide. fidere F se iier. reverti İ. revert. ].
I

)
senectüs, tütİs t.'- İhtiyarlık lanmak
remİniscoı,, renrİnİscİ (acc, aega
l

}
Iegitimu§, a, um kanuni gen.) hatırlamak
praeteritus, a, uln geçmiş 16
l
ulciscor. ultus sum, ulciscİ (acc.) öç,
almak
trucido -are katletmek vescor, vescİ (aÖl.) beslenmek
A) Epamİnondds, o€ m
Epamei- eff undo, eff üd İ. e[fü.sus, ef f undere.
dökmek, ,israf etmek
l.

adipiscor, adeptus sum, adipisci nondas, Thebai' lılarırı kumandanı

)
,

Larİsa, flt /. Larisa, Tesalga:da bir

;_:_
(acc.) erişmek
irascor, irasci öfkelenmek cotİdİe (adt,.} her gün şe hir
i

)
]

vero (ada.) fakat

ı
:

nanclscor, nanctus ,ueı] a nactus

..

} ,i

sum, nancisci bulmak, elde etmek iocus, '| m, şaka ]!

Otium F l (otiose.) lac F le lait. paren§ F le parent l p._ .lan söylemek

) (oiseux, oisif, oisivit6)
rent. legitimus F l6gitime İ (i"sitimate) A legitim. praetoritus F pröterit / pr.torite ,r
pajrırnontum, ll" fl. mtras partior, partİtus sum, partİrİ pay--
) A das Prıiteritum. adipisci F un adepte / adept. irasci F (irascible) l irate. nasci F
]

nait,re. oblivisci F (oublier). queri tr (la querelto),l (querulous). rominisci F (la r6mini- fr6ns, frontis f. alın portiri
J scence) l renrin'scent. cotidie F (quotidien) İ quotidian).
,'ffHuroritus sum, (abl.)',,
İnsİgne, is n. aldmet ele geçirmek
)
,

imper5tOrius, , z, um
1s ilgili
)
;

incönsultus, a, um düşüncesiz
A,}
t

aether, eris fTı, esir,. hava, aggredior, bggressus sum, aggredi

gök (a'cc,) hücum etmek
I

Iocus F le İu, l 1ot" ,4 der Jux. pqtrimonium F le patrimoine l patrimony..

}

_}
sidus, sideris n, yalCız, burç morior, mortuus sum, morİ ötmek frons .F le {ront l front A di'e Front. insigne F un insigne, unğ enseigne İ ensign..
patior, passus sum, patİ çekmek, blandiri l rUl"ndlsh;. mentiri F mentir. partiİ-i F partir.
) importo, -6re ittıal etmek katlanmak
transgrediof , tr5nsgre§sus, ts) Ciiicia, 3€ l. Kitikya, Taurus, i Toros
l.
sumD, esfti 7Tı,
l

condo, condidİ, ionditus, condere tran sgred İ g.çmek €i

g. Anadolunun güneEinde bir bötge Treveri, örum m, Treverler, bir
saklamak
ante {praep. c, acc,) -den önce : Cydnus, İ Kydnos, bugiinkü Ger nıen kabilesi
fr
arsus çagı
^.
excipio, excepİ, exceptus, exclpere quoque (ada, : ait otduğu kelimgden
.{
praesidium, iİ n. garnizon
Pyramus, İ m. Pyramos, bugünkü
l.

't kabul etmek sonra geltr') dahi Ceghan nehri opus, operis n. tahkim işi
l (rla.r"ul;. i*portare F
importer İ i*port A importieren. aggredi F (agresser) l (uggr"ssion). mori F mourir.' Sarus, İ Saros, bugünkü S.y- motus, üs m.. hareket; ayaklan-
-apati f p§tir, patient İ patient l. der Patient. tiansgredi F (traus ^.
han nehri
l transgress).
t ma
}

J
 }

_)

V V o C A B U,L A 69
)

._i

indİgnus, a, um (aö/.1 iöyık olmı- experİor, expertus sum, ' experİrİ auf ero, abstulİ, ablatus, auferre beltum inferre alicui harp açmak )
yan denemek, tecrübe etmekı Y(alıp) götürmek praefero, praetulİı praelatus, prae,
occupatus, a, um (İn
J

alİqu5 re) confero, contulı, collatus, conferre ferre (aliquid alicui rei) üstün
(bir şeyle) meşgul ınetior, menstıs sttm, metİrİ olçmek
bir araya getirmek tutmak
obseqtıor, obsecü'tus sı.ı tn , o bseqtı İ ördior,6rsııs şuffiı ördİrİ (occ.) sO cOnf erre aliquO bir yere git- refero, rettulİ, relatus, referre ge-
uymak, itaat etmek başlaın ak mekn, ri getirmek; nak]etmek; anlatmak
)

differo, distulı, dılatus, differre

r

adorior, adortus sum, adorİrİ (acc.) orior, ortus sun, orİrİ çıkmak, -L _)
geri bırakmak gratiam referre alicui şükran bor-
hücum etmek doğınak
differo, differre farklı olmak
cunu ödemek )
pedem referre çekilmek
Indignus F incligne. obsequi F üobs6quieux, los obsöqııes)
eiperiri F expert (eıcperi.mentei) / expert. metiri F (mesure, mesurer). ordiri
İ (obseqtıial. obscquios).
.F our-
infero, intuli, illatus, İnferre içine
iı
J
,rtir. oriri F l'orient / orient A der.Orient. taşımak utinam (adu.'1 inşallah; keşke
)
Dignus F digne l 1alg.rity). propinquus l 1propinquity). fatigare F fatiguer
_J
f frtigue. afferre F aff6rent. conferre F confğrer l confer. differre F diff6rer (diffören '

ce) İ diiter A (dic Differenz). inferre F införer l irfer. pracferre F pr€f 6rer l. pref er. )
referre .F'r6f 6rer İ reie, A ref erieren. i
i
(
.I
i
l

A} Naso, önis m assuesco, assu6vİ, assue scere alış-

tEkabı (Puölius mak
fero, tuli, latus, ferre taşımak,
)
,.lignum, İ fı. odun
çekmek; katlanmak
EE \

{lös, florism. çiçek graviter ferre aliquid bir şeyi çe-

kememek; üzülmek
/. iİ, itum,
'İre gitmek, )
ops, opİs f. yardım opem ferre .yardım etmek ^*) merx, mercis mal €o, yürü-
mek /
sors, sortİs , kura, k ader
İ.,
hortoy, hort5tus sum, hortdrİ teş-
varius, 0, um çeşitli qua (ada.) hangi yoldan, ne şekilde, ',

convoco, are bir araya çağırmak,

toplamak etenim (coni,) = nam existimo,, -are düşünmek vel - vel (conf.) ister
- ister
__ü
I

Varius F.(varier) İ (vary1. ire /C !'irai.

Lignum F (lignoux, te lignite) l 1llgneous, lignite). ftos F la fleur l {lower. )
sors F le sort. la sorte / sort A die Sorte. eonvocare F eonvoquer İconvoke,
B) Scİpio, onis ffi. ,Scipio, ünlü
;
seco, secuİ, sectus, secare kesmek )
Ei diüturnitas, tatis /. uzun sür- fatigo, 6re yormak Roma kumandanı J
me
in animO habere niyetinde olmak ;. .:
Il rı. zİyafet
COnVlVlUm,
obtineo, obtinuİ, obtinğre tutmakr.
J
dİgnus, &, um (abt.} l6yık, muhafaza etrnek
affero, (acifero), attuli, allatus, affer- membrum, İ ,r. uzuv corrumPo,. corrÜpi, cor.ruptus, Coft
üffi
i
propİnquus, o,' yakın re -ye getirmek rumpere bozmak, rnahvetmek
,tütus. a, um (ab aliqua re) (bir cladem afferre alicui birini boz- avis,is f. kuş bellum dücere harbi uzatrnak
guna uğratmak
ver, veris n. ilkbahar üro, ussİ, ustrs, ürere yakmak )
)

l
 İ

_-ı
)

70 oCABULA VcCAB
İre
i
. abeo, abiİ, abitum, hbİre gitmek, praeter geçmek
.ayrılm ak 2{B
redıre dönmek
.exİre çıkmak A,.) vigilia, ae . uykusıızluk, nöbet fİo, factus sum, fierİ olmak , yApıl-
1r5p5 ire
f
,(öteye) geçmek
inİre girmek; başIamak rn ak
veneo, veniİ, venİre satıImak frİgus, oris R. soğuk assuefacio, -fğcİ, -factus, -facere
i interİre ortadan kaikmak, mah- (passio ı assuğfİo) (aliquem atiqu6
,l
]ı|1
"l

volmak potius (ado.} tercihan, daha ziyade

e
.i,l
rğ) (birini bir şeye) alıştırmak
) laudabilis, övülecek
rl
l|i
i]i

Menıbrum f le nıemhre İmemlıre. av.is F (*avicellus: un oiseau). ver F (vernal) patefacio, Je cİ, -f actus,, -f acere : l'i

J
I

l ("ernal). secare lt'""i", (secteur, -9ectiou) 4 sezieren (Sektor, Sektion). obtinere F ob- certiorem facere aliquem (passiv: (possiu : patef İo) açmak
ii'i
lıiİ

fİo)
il,İ

-tenir / obtnin. corrumpere f eorrompre İ (corrupt). certior birini haberdar etmek perfero, pertulİ, perlatus, perf erre
lı:

i,]

(aliquid) (occ.) katlanmak

l :]i

,:l

ubi c. i nd. oer f .\ -ince

, ıli

.]lI

Vigilia ^E
la veille, la vigi|e I vigil. laudabilis l<ıualıte / laudablt. \,:

19
l .1ı-
].
]]

) 8} amor, öris m, sevgi requiro, requisivi, requisitus, requi-

,

:l

,A) alienus, a, ı.ım başkasına ait volo, voluİ, velle is'temek

rere sormak
nölo, nöluİ, nölle istememek imnremor, oris (,su".} hatırlamıyan
meminİ, meminisse (grn, ı,eg(ı acc.|
rnalo, malui, mElle tercih etmek hatırlanak
excrucio, -6(e kahretmek
) delecto - 5re eğlendirmek dCmum (ado.) ane,ak pecco, -6re gÜnah İşlemek Odi, Odİsse (acc.) nefret etmek
pron üntitı, -a re ilan et mek
l utrum-an mi
-yoksa..mİ qu6rE (adıı.) neden
Alienus F tali6ner) / rlien. delectare F ct6tecter / aollght. pronuntiare.E proDon-
lügeo, lüxİ, lügere yas tutmak at (coni.) fakat
.cğr I pronouilçe. velle F vo9loir \l will A wrılten). i
]
dum (coni. c. coniunctiao) yeter ki
İ

Amor F i'"mour, exerucia te I excrucİate.

l

peccare F pdcher ./ (peccable). lugere F

B) Apell6s, is m, Apelles, iiıılü
i

fİrmo, -5re kuvvetlendirmek l

(lugubre) 1 (lugubrious). requirere ,F requĞrii
l'.*-";'J;;
) yunan Resson ı : a
)

turbo, -are karıştırmak, a|tüst et-

l

"""r;;.;.
1
i

'-l".riaıe
.Lycürgus. İ m. Lykurg,os, iinlü mek
l
l

_} I

Sparta dealet adamı

I

fingo, İ, fictus, ingere şekil-

1

finx
;

_)
Lysippus. İ m. Lysippos, ünlti Yu-
f

lendirmek; heykel yapmak

I

)
nan heg keltraşı
pingo, pinxİ, pictus, pingere resim
ı
a.i:
sJ l
i circulus, İ*. daire yapmak
tra}ro, tr6xİ, tractus, trahere sürük-
-}
intervallum. in. ara lemel<

} Circulus F le cercle (circulaire) l circte A deı Zirke|. intervallum F un inter_

valle İ intervalI A das' Intervali. firmare ^F fermer. fingere F feindre l fuig, A l
fingieren. Pingere F peindre l (paint;. trahere "F traire (trainer, le traio) l train.

l
I I

i
l
i

_l
 TüRKçE - LATINcE ı-ücaTçE
acımak misereri (g.,,)
açık apertus, 3, um
aİfetmek veniam dare
ignoscere (4o i.)
ağlamak lere f
akıllı sapiens, entis
Alpler Alpes, ium ıTı,
alt infra (zarf')
anlaşrnazlık discorCia, ae f,
arl terra, ae f ,
aslan leo, onis fTı.
bugün hodie
bulmak invgnire, reperire
bulunmamalı deesse
(dat,\,
buyurmak iubere (akk.}
Catilina Catilina, ae fTı.
Cato Cato, onis 7fı.
cezalandırmak puniİe
Cicero Cicero, onis tıı.
Coriolanus Coriolanus, i ıTı.
cumhuriyet res publica
:

at equus, i m.
Atinatılar Athenienses ium m,
ay luna, ae İ-

ayıplamak reprehendere; vitupe-

rare çıkmak
aynı idem, eadeın, idem
bağlamak vincire
baİka(sı) alius, 8ı ud ,:

çözmek solvere
baİkent caput, capitis n. :

beklemek custodire daha çok magis

bilgelik sapientia, ae f. derhal statim ,
diğeri bk. biri ,- diğeri
"

bilgin doctus, E, um
bilmek scire dikkatle diligenter
bilmemek nescire d,ş extra (zarf|
biri, bir şey quidamı Qüaedam, doğmak nasci, oriri
*J qçiddam ; aliquis, aliquid; quis, dönmek reverti, ,redire
quam, quidquam; quis, quid dördüncü quartus, a, um
- diğeri alter -
biri alter durmak stare
bizzat ipse, a, um duymak audire
böimek dividere. dürüst probus, &, um
Britanya'lıIar Britanni, orum üı, dürüstlük probitas, tatis /. .

düşmanlık inimicitiae, arum f.

bunun için itaque düşünmek cogitare
 i

) 74 TÜRKÇE CE' LÜGATÇE LATİNCE LÜGA

_i {ş
a,

edebiyat litterae, arum f . haberdar etmek certiotem facere hiçbir, şey nihil
efendi domihus, i fTı. Haedu'lar Haedui, orum m. hiç ki mse nemo
elde etmek nancisci hikimiyeti altına almak in dicio- hizmet etmek mereri (de)
)

ele geçirmek potiri (oöi.) nem redigere ı

hoş i,ucundus, a, um
hücum etmek oppugnai.e (a&&.), kimse = hiç kimse nemo
emretmek imperare, iubere kkk"1 hakkında de (ab1.1 kış hierns, hiemis f .
engel olmak ,impedire (akk") haksızlık etmek iniurlam inferre aggredi (okk), adoriri (akk.}
konştantinopolis boostantino-
), }

Epir Epirus, i f. haksızlık görmek iniuriam pati hüküm sürmek regnare

polis, is /.
erişmeye çalışmak studere Halys, Halys, yos m.
) ertesi (sün) posterus (dies) lonuşmak toqui
hareket etmek proficisci Korint Corinthrr, i f.
)
harf littera, ae f . korkrnak timere (aik.)
f azilet virtus, tutis f -
harp açmak bellum inferre korumak tueri
-) f ayda[anmak uti haset etmek invidere köpek canis,. is mf.
faydalı utilis, e hasis avarus, 3, um
ieci perniciosus, a, um : |ciylü agricola, u. f7ı.
hasta aegrotus, a, um ,
Kroisos Croesus, i m.
)

feliket malum, i ıı. hastalık morbus, i m- Kserkses Xerxes, is m.

fena (zarf.) mlte hatırlamak meminisse (grn, üegg- kullanmak uti
) f ırtına tempestas, tatis f . kumandan dux. dücis frı.
J hayran olmak mirari (ııfrt.) kusur vitium, ii n.
ganimet praeda, aA Kyros Cyrus, i m.
.:

f ,
1 hayranlık
duymak mirari (akk,)
geç
:

_) sero hayranlıkla bakmak, admirari (akk,}

geçmek transgredi, praeterire; istememek noilı
) öteye geçmek transire {okk,)
her quisque, quaeque, quodque istifade etmek
idzımdır opuş e-st (abI,.)
herbiri, herbir şt}ü bk. ,herkis, her uti
j geliş adventusı üs ITı. istihköm vallum, i n.
gelmek venire şey itaat etmek partre
ğemi navis, i" .f.
hergün cotidie itiraf etmek fateri, confiteri"
oportere (gerundiııum herhangi bir aliqui, aliqua, aliquod;
) !
ğerekmek .
ilc tercümesi daha uggundur| ullus,. aı um; Qui, qua (quae),
İYi (r"rf.) h.,ı.
)

geri bırakmak differre quod

herhangi biri, herhangi bir şey kader sors, sortis /. menfaat commodum
geri dönmek redire kanun lex, legis i n.
J geri vermek ref erre aliquis, aliquid; quisquam, quid, /. mi? -ne?
quam; quis, quid
kalmak manere misal exeınplurn, i n.
) getirmek vehere
_kup, porta, ae f. Mithridateş Mithridates, is
iıuı ut (fnd.) heriki (si) uterque, utraque, ut,
ji

kardeş frater, fratris mükdfat praemium, ii n. "

fıın
gitmek se conferre, ire rumque
,
}

m',
*, karşılamak obviam ire (dat.)
gizli occultus, a, um herkes, her şey quisque, qr".q,,"! Kartacalılar Carthaginlenres,
mümkün oİmak fieri posse ı

, görmek videre
i ı
l

quidque; unu§cluisque, unaguae, iurn m.

ı
1

} götürmek (alıp) auferre

Qu€, unumquidque katlanmak ferre (akk.) nefret etmek "'odisse 1

İ,

güç difficilis, e (her) kim (ki), (her ne (ki) bak, kendi, kendisi ipse ?, uııı; nereye'quo (zİrf1
)
gülrnek ridere , sui, nehir flumen, inis ıı.
se (o" diğer ,"lr, ,o^rrür)l
, İibi, nekadar;okadar
ia

ii hiçbir nullus, a', um kim i§e, n.-- İr. quisquis, :-

i

,
haber nuntius,
^. - ne zaman quando Quo eo

J .
]:i

) ,
I

I
I

-ü
I

l
I

J
i
{
1 İi
i

}
 )
)
- LATINCE LÜGATÇE
Tünı<çE ıArıNcE ıüba TÇE nn
t

,okumak iegefğ, şiddetli gravis ıl

yakın pr9pe (zarf1 )
olmak f ierı şikayet etmek queri (akk. ıreya
yakında mox Yunanistan Graecia, ae f,
oturmak sedere de ae abl,') yüksek ,İtrr, a, um
otuz triginta dubitare yakışmak decere
şüphe etmek
I

yüreklendirmek cohorİari
yalan söylemek mentiri
:

oyun ludus, i m. yürüyüş iter, itineris fı. )

yalnız (zarf ) tantum yüzyıl
tabiat yaltaklanmak blandiri . saeculum, i n.
öç almak ulcisci (akk.}
natura , &Q"f .
yanılmak errare
)

tahkim etmek munirei zahmet lqbor, oris

öldürmek caedere
tahrip etmek delere yapmak (iş) gerere (rem) zarar damnum, i n.
m. )
ölüm mors, mortis f.
.. t..

yardıma gelmek subvenire

örnek almak imitari
takip etmek sequi
(dat}
zarar vermek nocere )
taktit etmek imitari' zenginlik divitiae, arum /"
tanımak noscere yarın cras zincir vincuİum, i n. )
paylaşmak .partiri taş, saxum, i n. yedi septem
piyade eri pedes, peditis
, ı7ı, taşımak ferre )
plan consiliufıı. ii ıTı. tecrübe edinmek experiri ı

tercih etmek malle

tesadüf casus. us füi. )
: ram etmek subigeıe teselli etmq[< consolari i

'teşvik etmek'cohortari
Themistokles Themistocles, is ın. )
,: topiak terra, ae f.
sabırla aequo animo )
sahte falsus, a, um
sakin incola, ae mf. uğraşmak studere (dat.|
)
sakınmak cavere (akk.) )
ummak §perare
.t

selAmet salus, salutis /.

)
,

sel6mlamak salutare unutrnak oblivisci (gen . .ı,Gga akk,)

senato senatus, us m, uyku i m.
somnus,
uymak sequi (a&&.)
l

seveseve libenter
sevmek amare )
]

ümit etmek sperare

sevinmek gaudt re üst supra (zarf
üstün tutmak praeferre
)
1.
)
sıhhatte olmak valere
sirk circus, i m. )
sık sık saepe vaad etmek promittere, potliceri )
söylenti fama, ae f. varmak pervenire, venire
Spurinna Spurinna, ae ftı, vasıtası ile , per (c&&.)
J

Suebler Suebi, orum fı|ç vatandaş civis, is mrf, ı

susmak tacere vermek dare

sürgün exilium, ,ii fl. Volskilar, Volsci, orum I7ı, )
)
İ

i
 r;
iI

INDEX VOCABULORUM .]
li
,l
,I
:I
ii

,,İ ]

abiıtı aurıs
adhibere B aurum
adipisci ,
B aut
adiuvare A aut - aı.ıt
adrrıorıere b, aııxrlıarı
admoveıe 13 avidııs
adoriri ,
16B aııis
aĞulesoens . ].B
adverıiıe 11 B
aetas ,14A klua
aeternus 5A beneyolus
ae.ttıer ı binl \
afferre .blartdiri
affenıe cladeırı bos
aegredi
ailo
alıİ,enUS caducus .:* ,.-

aliqui ,capere detrimentüırı

aliquis '-, ,,5 B caıt'ııs
alter 1 A..5 A causa,
alter - alter , sA cavane
aınane ca.vere
amor celebrare
aİı 5A cen§ere
arıte 15A ceııturiq
aperire ,1A certamen
appareııe 8B ceterum
appeliıare 3B cibus
apportaıe '13 ı circulus
arare 9 A', oircumdare
argentum 3A circurnvenire
argumentum 6A citerior
asceıı§u§ 2^ cito
assuefacere 20A citııs
assüescğ$e 1?A clvitas
at 20B clanıs .2A
audere 72B @ercene 6A
audiıe", 1A cogitare ,3A
auferre 17B cogitatio
aureu§ 2B cohortari
 ",{.{,r
'r:

LARUM
9B facere certiorem a}iquem 20+ immol,are 8B
col]is B decemviri 5A
A dgcerIıere 13 facinus 9E immortalis
col],oqui
6A facu}tas ].2İJ* immortal,itas 10A
co}loquirıırn A decene " ı
,lA
19A .f,ama -., 2B impedire
comitari
6B fateri
;
].2 B inıperare 3A
commj,ttene tielere 16A
17B
.a
10B fatigare imperatorirıs
oommovese 'deliberaIe
9B fere , ]-]- B irnpetrare 3B
cornparare rieligere 15A
1B deıiıum.,- 19A ferre 1?A importare
comperire 1B
!

2.B descenzus 2A feryrıe graviter aliquid 17A improbııs

oomplur.es ,A ]-7 A inanis 't ].2 B
conari 11 A detgrrere ".6 fmre opem 5B
3.A incognitus
ı

corıciliurn 6B deterrimus 10A feqrum . ' 16A

fidere B inconsultus
.'
,

A detrahere' 12B ,14

9A
oondere ]-5 '4B 20A
,

tıerr indagaıe
öonieıre L7B .detrimentum
,1? B B 14A
].? B riifferre fingere 1-9 i.ııdigere
se conferre .,19 B B
corıtidere 14B ,digitus 6A firmaıe indignııs ].6
'confirrnare 17B flgre 6A inferior 10A
B dignus
1?A B
.,
,].7
confiteri B di,iudiea.re 5A flos .inferıe
B diligens. 1A fortasse 4B inferre belltıırı 17R
eonscienüa 10A
?A. diligentia 12B fortunaıus 1B infimus
conscrus
2B infirmrıs ,48
]"0 A dispergere 11 B trenum
.3'B üsputare,
,
9A frigus ,20 A inirn 18.B
11 A 2L frons 1,6 A inscribere 1B
dis.similis
,fnıi ,14A 16A
4B diutius 7B insigrıe
18B
2A diuttırııitas ,
17B fıınditrıs 11 B interiııe
3B fungi ,14 A i,nterrogalE \
14A divitiae
:14A dolere ,., 6 B intenıallum
1,B dormiııe 1A gaudere
intrare
'10B inqtllis B
18B dubitare genus B
17A ducere bellum 18B gmmetrıİa
i,nvenire
18B dum 20B gratulaı,ii in:ıı!dere
].6 A
:_ iocus
a

14B gutta 5A
,': ,3A iracundia
effundere)' ],rascl 14B
A elephantus ,6,A
l
,18
A
A h,a,bere : ire,
eloguens in 1?,.B iubere 7B
4B eo .(irıe)
hal,bere anirno
6,B iııdex
,
6A
9,A habeııe orationgm
etenim hanııspex ?A iudicare 8B
:
9'A eşerteııe 14 ,B
-3A ,15 horreş ğus iudicium
3A
excipere A hortari iurare.- \ 9A
excruciaııE 20B ,İ:
9A exercgr€- 6A ğJ hospes
7
custodire 1.A .ı8 g humare
exire humilis 3
]

existimaıre 18A trabora.re

}ac
,dane 4A exberiri ].6 B
dare 4A explorato,r 1.2A^ iıdcirco 8B laetari
dare 4A expu,gnare 4A ignoscere 5A lbetitia
de 13 exs,tıltare .13 imitari uA largit'i
,
2aB laudabilis
-

debere 6A externus , '10 A immEmor

1,B, exuese; .8 B imrninere 6B laudare

i
 ,(

6A 14B
., 1B
pelleın 12B
I

Iaus nElınClSCl, qua,ındo

,,i

laııane 4A nare 9A 20A qııarıtG B.

.

perferre ____.___f
tesitimus L4B narrane 6A persaepe 16A quare 20B
9B
j

levis nasci 14B persequi 14A queri 14B

üiberare 12B navigatio 1A persuadere , 7B qui (pron..tnd.) 5B
iiceıe 6 A Recane ,7 Iı pervenire 1"B 8.B
liguızus 6 B nefariııs 6A petere salutern , 9A quioumque 8B
A 5B 8B
lignum
toqui
L7
L4 4
negane
ııemtı§ı 4A
.1ıietas
pingere
5A
19B .-,
qui&am
quııı 10B
lucgre 7 A neque enirn 5B placere 6,A quintus 8A
lııgere 20B nşcire 1A ptrerique 10B qtıis (pron. ılqd.) 5ts
lupa 1B neuter 5A 'poculum ].3 quisquam 5B
nisi 5A polliceri 12A quisque 8A
magis 5A no, -9 A porrigere ].3 quisquis 8B
,3A
.

9B 6B 8B
,
magnitudo ııocgre " quivis
maledicus 3A rıolle
.

19A
I}Ortjare
posterior 10A quo- eo ,2A
maleficium. 5B nııllııs , ,ı 2A postulare ].4 A quoquğ ],5 A
19A nutrire 1A 16A 3B
i

mal]e poüri quotannis

ITİanere ,?A potİıus 18B
marrı*tıırıııs 5B ob}ivisci 14B praeco- 1B r€l.fO .. } 3A
rnederi, L2'ts obseqııi 16B praedÖ 1,1 ,B receptus 1A
8A
.

membrum 18B obses

obsideııe 7A praeferre recordari ' ,11 A,
meminişse 20B praes!üurn redire '1$,B
mendacium ?A obtinere 18B praestaııe , 4 A.5 A. ],2' referıe 17 .B
meİıs 7A occultııs 2A praeteriıe referre gıatiaırı j.? B
ocetıpatrıs 16B t7B
menüiri 16A odisse 20B
praeteı,itus referre pedem
mercator 5B opera 4A
praetor., regnare 3A
mereri 12A- oporteıe
precari reiceıt ?A.-
B
L

merx 18. A pr,irno religio - ,

oppugnare primum B
meüri 16B reliqııus
oIrs
priııceps B reminisei
minari ].1 A optaııe
11 A
prior A repellçre
mirari ğptı§ 1B. 16B proibane ıeqııirere
mirus 8B ondiııi 16B proditor rcri
rnisereri }2A oriri 16B pıoducere resciııdere
modııs 6B os 1A proficisei 14B respondere
moeııia 7B otiuın 14B prohibere restingpeıe
monere.-. 7A palıı§ 4A pronuntiare 6 retinere
mora 5A jl
,,,I

parare 3B .*' propinquus reverti ,,l

morari 13 proverrbi,um revocaı,e
mondere ?A
pareıı§ 14B :

paIEıTtes 9B providere ridere

mori 15A parere 6B pnıdentia rog€ıre 10B
sA ., ,.

mortalis pan§ 1A pugnare_

mortuııs 7B partini 16A puııire saqpissime 16A
motus 16B patefaeıe 20A putare ı şaepius ].4 A
munire 1B pati 15A ı§&1 2L
mutane 3B patrirnorıium 16A qua 18 A, saluber 2A,
mutatio 3B pec,caıİe 20B quam 1A salutane 3B

b
 . , ,,
-: :i-]-:.:l.:_:İ]n.:;

] :.

',
ıND,Ex Voc BULoRuM
V O,C A B,U LoRUM B5

sanetııs trucid.a;re 14B

sanguis _tuerni 12B NOMINA PROPRIA
§apere ttım 9B
sapieııs turnulus !
].B Achilles 1B T-ycurgus
.scire turıbaır 19B 19 B
§eca.re tutııs 17B Afriea 15B Lysippuş 19 B
sdnectus Agesilaus ?B
sentire A Apelles 19B Mantua 12B
sepe}ire B tıibi,. 20A Ariminum 15B Marattıpnius 4A
uIcisci 14B Aristagoras 12A Midas 13
ullus 5B Athenien§gs 4A Miltiades 4A
ulterior 10A Mithridates BB
unusqııisque sa Babylon
Bacchus
1B
.urene (., 18B 13 Naso 17A
Britaıırıia Naxus 12A
5A
,.

|---n9 B uter
15A uterque 5A Nıımidae 10B
8B .uü 14 A
Ca}pılrnia 7A
. 3,A utilis 2A caıınerrsis 4B Olympius 8A
12B utinam l.7B
Capitolinus 2B
?A utrimque 3B Carüıago 6B Pactolus 13
1?A utrum ... an 19A Castor 5A Pollux
\
5A
12B
_

9q Catullus
8A
Pynamus 16B
,3A
Cieeııo, Quintus Pythasora§ 3A
,10A I/aeare 3A Cilicia 16B
3A vagari. '11 B Cydnus 16B Remi 3B
4B valere 6,A
6A varıus 18A Da.reus Sa]aminius 4B
7A vehere ,:1A Dido Sarus 16B
9B vel (adv.) 5B Scipio 18B
vel], - vel ].8 A Eparninondas Segestanus 11 B
supremu§ 10, A velle 19A Silenus 13
venerari .,..'
:*, 13
Gallia citerior A
].0 Socrates 10A
vgrıia,*- 4A Gallia ulteııior 10A Spurinna 7A
vEnire, (veneo) suessiones 3B
taeere 6A venire (venio) .-. 1B Homerus 1B
tamquam ,B ,ver
temere
9.
18B Taurus 16B
, '12l. A Vererİ 12A Iııgurtiıa 10B Titus 3A
tenere ,6A vero Iuppiter 2B Tmolus
14 B" / 13
teIrere .,7:A vesei ' ":
14B ,an T.reveri 1-6 B
testimıorrıiu,m -1 A' vetare ,,
. 4A g Tracedaemorıii Troiani 6B
te,ştis 6A vetihıs 4A Laoeoorı
timere ,
6A victor 14B Larisa 16A Verona 12B
tolenare 8B' victrix 6B
torquis , vidcııe 7A
tofus videni 7^
trahere vJgı.tra 20A
vineire 1B
transgredi ,,15 A, virga 13
transire 18 B: rıolo (velle) 19, A