KUTSADURA

1-KUTSADURA: hondakinak edo soberakinak askoren kopuru batean. Barakaldon kutsadura

erregular bat dago. Mota guztietako edukitzailea aurki daiteke, hala nola urdinak, berdeak,
grisak, laranjak eta marroiak, baina azken bi horiek ez dira hain ohikoak. Pertsonek fabriketan
sortzen dituzte

2-Aire, ur eta lur kontaminazioak ondorio larriak dakar. Airea kutsatzen du, osasuna eta klima
kaltetuz. Urak kutsatzen ditu, gaixotasunak eragingo ditu eta bizitza itsasoa kaltetuko du. Lurak
kutsatzen ditu, nekazaritzari eta bioaniztasunari eragingo dio. Ingurumena babesteko, praktika
garbiagoak eta iraunkorrak hartu behar dira.

3-

Substantzia kutsatzaile al da? Nola sortzen da? Ondorioak

ingurumenean?

Karbono dioxidoa bai Batez ere erregai Klima-aldaketari

fosilak eta prozesu laguntzen dio beroa
industrialak atmosferan
erretzearen bidez. harrapatzean.

Plastikoak bai Petroliotik eratorritako Lurzoruaren eta

produktu kimikoen uraren kutsadura,
polimerizaziotik dator. basa-bizitzari eta giza
osasunari eraginez.

Metalak bai Metal astunak Lurzoruaren eta

industria-jardueretatik uraren kutsadura,
 eta hondakinetatik biodibertsitatearen
askatzea. kaltea eta
osasunerako
arriskuak.

Nitrogeno oxidoa bai Errekuntzan sortzen Euri azidoa sortzen

da, tenperatura laguntzen du eta
altuetan, airearen kalitatean
automobiletako eragina izan dezake.
motorretan bezala.

Ozonoa bai Nitrogeno oxidoen eta Kaltegarria izan

konposatu organiko daiteke gizakien
lurrunkorren arteko osasunerako eta
erreakzio kimikoen lurraren mailan airea
bidez sortzen da. kutsatzen lagun
dezake.

4- Gaur egungo ingurumen-arazo nagusia klima-aldaketa da, fenomeno globala atmosferan

gertatzen diren aldaketekin. Industria eta errekurtso naturaleen erabilera larriak direla-eta, gas
emisioen gehiketa, temperatura igoera, elur gehiago, eta ekosistema desberdinak kaltetzen
ditu. Mundu osoan, nazioartean, akordioak sinatu dira klima-aldaketari aurre egiteko,
CO2-azalpenak murrizteko eta eraldaketa klimatikoak mitigatzeko helburuarekin.
5-

Egoera Zergatik kutsatzen du? Subjektiboa ala objektiboa?

Kalean botatako Hondakinak behar bezala ez Objektibo

plastikozko ontzia kudeatzeak eta plastikozko ontziak
behar bezala ez antolatzeak
kutsatzen laguntzen dute.
Plastikoa poliki-poliki
deskonposatu daiteke, substantzia
kimiko toxikoak askatuz eta
basa-bizitzari eraginez.

Abiadura handiz dabilen Ibilgailuen abiadura handiak Objektibo

motorra erregaiaren kontsumoa eta gas
kutsagarrien emisioak handitzen
ditu, hala nola karbono dioxidoa
(CO2) eta nitrogeno oxidoak
(NOx), eta horrek airearen
kutsadura eta klima-aldaketa
eragiten ditu.

Baserritarrek soroetan Ongarri eta detergenteetan Objektibo

ongarri gisa erabilitako fosfatoak gehiegi erabiltzeak
fosfatoak lurzorua eta lurpeko urak kutsa
ditzake. Konposatu horiek,
 ur-gorputzetara iristean, alga
kaltegarrien loraldiak eragin
ditzakete eta ekosistema urtarrak
kaltetu.

Elektronika modernoak Musika anplifikatzeko gailuak subjektibo

anplifikaturiko rock bereizi gabe erabiltzeak kutsadura
musika akustikoa sor dezake, eta airearen
kalitatean eta giza ongizatean
eragin negatiboa izan dezake.
Osasun-arazoak, faunaren etenak
eta inguruko istiluak eragin
ditzake.

a)Zientziak batez ere, klima aldaketa planetako zati guztietan gertatzen ari dela adierazten
dute. Aldaketak hainbat milioi urtez, ehun milioi urtez iraungo diren batzuk izango dira. Inpaktu
horien murrizketarako, efektu greenhouse gasen murrizketa eraginkorra eta iraunkorra baino ez
da beharrezkoa. Albiste hau “Erresuma Batuetako Erakundeak” sortu zen, EBE-ren albisteek ez
dute idazle bakar baten izena, baizik eta Nazio Batuen Erakundearen talde batengandik etorri
ohi dira. Klima aldaketari buruzko goiburua adierazten duen berriak, seguru askoren artean
adituen eta ikertzaileen lankidetzaren emaitza izan daiteke, baina zehazki nor den ez dakigu.
Albistearen iturria eta egile-taldea jakiteko, albiste osoa irakurri ahalko duzu.

b)Berotze globala, berotegi-efektua eta karbono dioxidoa dira erabiltzen dituzten hitzak.

c)bai, "IPPCC" atlasa aipatu du etabar…

6-

a)

Uholdeen erakargarritasuna aireko kutsadura iturri natural garrantzitsua da. Erupzioetan,

udalerroek azufre dioxidoa (SO2), karbono dioxidoa (CO2) eta hidrogeno klorurra (HCl)
askatzen dituzte, horiek aire eta uraren kalitatean inpaktuak izan ditzakete, euri askean edo
azidoan parte hartuz. Gasen gainetik, erupziotek particula finak eta hauts beltxak sortzen
dituzte, airearen eta lurra kalitatea aldatuz. Atmosferan, uholdeen eraginez sortutako
particulek eta gasek aerosolak sortzen dituzte, horrek klima azkarrean eragin dezake. Airean
finkaturiko particula hauek ere gizakiengan efektuak izan ditzakete, batez ere inguruan dauden
herrietan. Kutsatzaile horiekin izandako harremana arintzeko, inguruan dauden herrietan
neurriak hartzea oso garrantzitsua da.

b)

Zabortegiak eta hondakinen kudeaketa egokirik gabe jasotzea pertsonen jarduera eraginpean
daitezkeen kutsadura iturri garrantzitsuak dira. Plastikoak eta kimikoak hartzen dituzten
hondakinak lurpean sartu eta ura kutsatu dezakete, landareen bizitza, edateko uraren kalitatea
eta ur bizidunen fauna eragin ditzakelarik. Hondakinen deskomposizioak zabortegietan,
metano moduko gasak emanez, kutsadura-gasak sortzen ditu, klima-aldaketa kontribuitu
dezakela. Hondakinen kudeaketa egokia, birziklaje eta kontrolpean utziz, beharrezkoa da
ingurumenean eta gizakiengan izandako eragin negatiboak murriztea. Jarduera iraunkorrak
sustatzea eta hondakinen murrizketa ere erronka hau aztertzeko garrantzitsua da.
7-

·CO2 gas kutsadura da, batez ere gizakiengan izandako jarduerei esker sortzen dena.
Atmosferan bildutako CO2k klima-aldaketa bultzatzen du. Hauek kutsatzeko emisioak murriztea
garrantzitsua da, haien eragina aurreikusteko.

·"Erre gabeko hidrokarburoak" terminoa hidrokarburo guztia adierazten du, hainbat formetan
barne: alkanoak, alkenoak eta alkinak. Izan ere, "erre gabeko" esan nahi du zerrendatik kanpo
dagoela.

·Industriek kutsatzaileak sortzen dituzte, hainbat eraginengatik, batez ere hondakinak eta
emisio kutsagarriak. Ekonomiaren hazkuntza dute, baina ingurumen-arazoak aurreikusi eta
konpontzea beharrezkoa da.

·Kutsatzaile naturalak eta antropogenikoak antzekoak dira, baina antropogenikoak gizakien

jarduerak, industriak eta ekonomia modernoa dela-eta potentzial handiagoa dute
ingurumenaren kutsaketarako.

·Gizakiaren ondoriozko kutsadura kaltegarriagoa izan daiteke, industria eta teknologia erabilera
dela-eta. Gizakien eragina handiagoa izanik, biodibertsitatean, klima aldaketan eta
atmosferaren kalitatean kalte gehiago eragin dezake. Naturak ere eragin dezake, baina gizakien
jarduera potentzial handiagatik da garrantzitsuagoa.