sayfasını ziyaret edin.

İçindekiler
gizle

Giriş


Ülke İsmi


Coğrafya
Coğrafya alt bölümünü aç/kapa

Nüfus
Nüfus alt bölümünü aç/kapa

Sosyal durum
Sosyal durum alt bölümünü aç/kapa

Tarih
Tarih alt bölümünü aç/kapa

Siyaset
Siyaset alt bölümünü aç/kapa

İdari yapılanma
İdari yapılanma alt bölümünü aç/kapa

Ulaşım
Ulaşım alt bölümünü aç/kapa

Ekonomi


Kültür
Kültür alt bölümünü aç/kapa

Spor


Kaynakça


Dış bağlantılar

Kamerun
244 dil
 Madde
 Tartışma
 Oku
 Değiştir
 Kaynağı değiştir
Geçmişi gör
Araçlar


















Koordinatlar: 3°52′K 11°31′D (Harita)
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kamerun
République du Cameroun (Fransızca)
Republic of Cameroon (İngilizce)
Kamerun Cumhuriyeti

Bayrak

Arma

Slogan
Paix, Travail, Patrie (Fransızca)
"Peace – Work – Fatherland"(İngilizce)
 "Barış, İş, Anavatan"

Millî marş

Fransızca: Chant de Ralliement (Fransızca)

O Cameroon, Cradle of Our Forefathers (İngilizce) Süre: 59 saniye.0:59

Başkent Yaoundé

En büyük şehir Douala

 Resmî dil(ler) Fransızca, İngilizce

Hükûmet Üniter başkanlık sistemi

• Devlet Başkanı Paul Biya

• Başbakan Joseph Ngute

Tarihçe

• Bağımsızlık (Fransa'dan) 1 Ocak 1960

• Bağımsızlık (Birleşik Krallık'tan) 1 Ekim 1961

Yüzölçümü

• Toplam 475.442 km2 (54.)

• Su (%) 1,3

Nüfus

• 2020 tahminî 26.545.864[1] (51..)

• 2005 sayımı 17.463.836[2]

• Yoğunluk 39,7/km2 (167.)

GSYİH (SAGP) 2020 tahminî

• Toplam 96,989 milyar $[3] (89.)

• Kişi başına 3.710 $[3] (149..)

GSYİH (nominal) 2020 tahminî

• Toplam 39,036 milyar $[3] (92.)

• Kişi başına 1.493 $[3] (149.)

Gini (2014) 46.6[4]

yüksek

İGE (2019) 0.563[5]

orta · 153.
 Para birimi Orta Afrika CFA frangı (XAF)

Zaman dilimi UTC+1 (WAT)

• Yaz (YSU) UTC+1 (görülmedi)

Trafik akışı sağ

Telefon kodu 237

İnternet alan adı .cm

Kamerun ya da resmî adı ile Kamerun Cumhuriyeti, Afrika kıtasının ortabatı

bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını (kuzeyden saat yönünde
ilerlendiğinde) Nijerya, Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo
Cumhuriyeti, Gabon, Ekvator Ginesi ve 402 km'lik sahil şeridi ile Atlas
Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Yaoundé'dir.
Ülke İsmi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bölgeye gelen ilk Avrupalılar olan Portekizli denizciler, burada içerisinde bol
miktarda kabuklu hayvan gördükleri bir nehre kendi dillerinde kabuklu hayvan
anlamına gelen Camarões adını vermişlerdir. Bu isim daha sonraki dönemlerde önce
bölgede yer alan dağlık alanlara daha sonra da günümüzde Douala'yı da kapsayan
alana son olarak da tüm bölgeye ismini vererek bugünkü ülke sınırlarının tamamının
ismi olarak kullanılmıştır.[6]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Kamerun sahip olduğu 475.442 km²'lik alan ile kıta içerisinde orta ölçekli ülkeler
konumunda yer almaktadır. Ülkenin toplamda sahip olduğu 4.591 km'lik kara
sınırından 797 km'si Orta Afrika Cumhuriyeti, 1.094 km'si Çad, 523 km'si Kongo
Cumhuriyeti, 189 km'si Ekvator Ginesi, 298 km'si Gabon, 1.690 km'si Nijerya ile
oluşurken ülkenin ayrıca Atlas Okyanusu'na da 402 km'lik sahil şeridi bulunmaktadır.

Kamerun Dağı
Ülkenin iç kesimlerinde yaygın olarak gözlemlenen alçak yaylalar ülkenin kuzeyine
doğru ilerledikçe Adamaua Platosu ve Mandara Sıradağları'nın etkisiyle
yükselmektedir. Bu yükseltiler en uç kuzeyde Kamerun'un da küçük bir kısmına sahip
olduğu Çad Gölü'nün yer alması nedeniyle alçalarak düşüş göstermektedir. Ülkenin
batı ve kuzeybatı bölümlerinde Kamerun hattı olarak adlandırılan fay hattının da yer
aldığı bölge üzerinde volkanik sıradağlar yer almaktadır. Özellikle kıyı kesiminde aktif
olan volkanik dağların yanı sıra Batı Afrika'nın 4.095 m ile en yüksek dağı
konumunda bulunan Kamerun Dağı'da bu bölgede bulunmaktadır. Yükseltinin 3.011
m kadar çıktığı Oku volkanik dağlık alanları içerisinde ise Nyos Gölü ve Manoun
Gölü yer almaktadır. Bamenda Platosu'nde bulunan Oku volkanik alanları içerisinde
ayrıca Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan en yüksek dağlık yağmur ormanları
alanları gözlenebilmektedir.[7] Ülkenin diğer önemli yükseltileri arasında Bakossi,
Manengouba ve Kupe gibi kutsal olarak da kabul edilen dağlar yer almaktadır.
[8]
Bakossi ve Manengouba dağları ise endemik bitki ve hayvan türlerinin bulunduğu
ancak doğasının tehdit altında olduğu bölgelerdendir. Ülkenin güney bölümünde yer
alan yaylalar da ise tropikal yağmur ormanları yer almakta olup, bu alanlar sahil
kesimine yaklaştıkça yerini geniş ovalara bırakmaktadır.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Ülke genel olarak tropikal iklimin etkisi altında bulunmaktadır. Bu etki ile Kamerun'da
şiddetli yağışların da yaşandığı sıcaklığın yüksek olduğu yağmur sezonları
yaşanmaktadır. Ülke genelindeki yüksek bölgelere doğru sıcaklıklar ılıman
değerlerde ölçülmektedir. Ülkenin Çad gölünün de yer aldığı kuzey kesimlerde kurak
bir iklim gözlemlenmektedir. Ülkenin etkisi altında olduğu tropikal iklim nedeniyle
Kamerun üç bölgesel iklim alanına ayrılabilmektedir, buna göre ülkenin kuzeyinde
mevsimsel nemlilik görülmekte olup Ekim-Nisan döneminde kurak sezon
yaşanmaktadır. Kamerun'un kuzey bölgelerinde yıllık yağış ortalaması ise 700 mm
seviyesindedir. Temmuz-Eylül döneminde yağışların en az olduğu dönem
yaşanmakta olup yıllık ortalama sıcaklık değerleri 32,2 °C seviyesindedir. Bu bölgede
ölçülen yüksek sıcaklık değerleri ile birlikte yağışların yıl genelinde düşük olması
nedeniyle her 2 ila 5 yılda bir kuraklık sorunu yaşanabilmektedir.
Ülkenin kuzey kesiminde yer alan savanaların güney kesimlerinde yer alan yağmur
ormanlarına geçiş yaptığı bölgelere doğru başlayan ve yükseltisi 1.000 m ila 1.500 m
arasında yer alan yaylalarda ise yıllık ortalama sıcaklık değerleri 22 °C seviyesinde
ölçülürken, yıllık ortalama yağış 1.500 mm-1.600 mm düzeyindedir. Ülkenin batı
kesiminde yer alan dağlık alanlarda ise yıllık ortalama yağış 2.000 mm ile 11.000 mm
seviyesindedir. Özellikle Kamerun dağının güney ucunda ölçülen 11.000 mm yağış
değerleri bölgeyi dünyanın en çok yağış alan bölgelerden biri yapmaktadır. Hem
güney hem de batı kesimlerinde Aralık-Şubat dönemi kurak dönem olarak ifade
edilse de bu dönemde de yer yer yağışlar gözlemlenmektedir. Yağmur ormanlarının
da sık bulunduğu Atlas Okyanusu'na kıyı sahil kesimlerinde ise yıllık ortalama
sıcaklıklar 25 °C ortalama yağış ise 1.500 mm - 2.000 mm düzeyinde bulunmakta
olup, Aralık-Ocak dönemi yağışsız dönem olarak geçmektedir.
Bitki örtüsü ve yaban hayat[değiştir | kaynağı değiştir]
Kamerun doğal alanları bakımından küçük Afrika olarak tanımlanmaktadır. Ülkenin
güney ve orta kesiminde her daim nemli olan kahverengi, koyu kırmızı renge sahip
ekvatoral kil olan ve Ferralsol olarak adlandırılan toprağa sahiptir. Ülkenin dikenli ve
kurak ovalara sahip kuzey kesimlerinde ise kırmızı toprak olarak adlandırılan Terra
Rossa toprağı gözlemlenmektedir.
 Cross-River Gorili
2001 yılında yapılan bir araştırmaya göre ülke genelinde 96 tanesi endemik açıdan
sadece bu ülkeden bulunan 542 farklı balık türü belirlenmiştir. Ayrıca yine aynı
araştırmaya göre ülke genelinde 15.000 kelebek türü, 280 memeli hayvan türü
(küçük ve büyük memeli hayvanların toplamı), Afrika'da bulunan 275 adet sürüngen
türünün 165 tanesi, 3 timsah türü ve 190-200 kurbağa türü olduğu belirlenmiştir.
Bunlara ilaveten 750 tanesi Kamerun'da yerleşik, 150 tanesi göçmen kuşlar olmak
üzere 900 tane de kuş türü tespit edilmiştir.[9]
2008 yılında Nijerya sınıra yakın bir konumda oluşturulan Takamanda Ulusal
Park sayesinde soyu tehdit altında olan goril ailesine mensup Cross-River Gorili 'nin
korunması amaçlanmıştır. Şu anda sayıları 300 civarında bulunan goril türünün soyu
kaçak avlanma ve orman alanlarının tahrip edilmesi nedeniyle tükenme noktasına
gelmiştir.[10] Banyang-Mbo-Tabiatı'nda ise ülkede var olan az sayıda orman
fili nüfusunun korunması amaçlanmıştır.
1987 yılında oluşturulan Dja Ulusal Park, UNESCO Dünya mirasları listesinde yer
almaktadır.[11] Kamerun'da bu ulusal park haricinde UNESCO'nun dünya mirasları
listesine aday başka ulusal parklarda mevcuttur:

 2006 yılından Boumba-Bek-Ulusal Park[12]

 2006 yılından Campo-Ma’an-Nationalpark[13]
 2006 yılından Korup-Ulusal Park[14]
 2006 yılından Kribi yakınlarında bulunan Lobé Şelaleri[15]
 2006 yılından Lobéké-Ulusal Park[16]
 2006 yılından Nki-Ulusal Park[17]
 2006 yılından Çad Gölü'nün Kamerun'da kalan kısmı[18]
 2006 yılından Waza-Ulusal Park[19]
Doğal kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kamerun'da doğal yeraltı zenginlikleri açısından petrolün yanı sıra boksit, demir
cevheri, kahve, muz, kauçuk, ağaç, altın ve elmas bulunmaktadır.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
Kamerun'da son olarak 2005 yılında gerçekleştirilen resmi sayım sonuçlarına göre
17,463,836 nüfus tespit edilmiştir.[20] 2005 yılından sonra bir daha resmi sayım
gerçekleştirilmemiş olup 2018 tahmini sayım sonuçlarına göre 25,640,965 nüfus
belirlenmiştir.[21] Ülke içerisindeki nüfus yoğunluğu 35,7 kişi/km² düzeyindedir. Ülke
nüfusunun büyük bir bölümü kuzey ve batı kesimlerindeki yeşil çimenlik alanlara
hakim bölgelerde, liman kenti Douala ve sahil kesimi ile birlikte başkent Yaoundé'de
yaşamaktadır. Ülkenin orta ve güneydoğu kesimlerinde ise nüfus yoğunluğu düşük
seviyelerdedir.
Kamerun genç bir nüfusa sahip olup, 2018 tahmini verilerine göre %61,75'i 0-24 yaş
aralığındadır. Ülkenin sadece %3,23'ü 65 yaş ve üzerindedir.[21]
0-14 yaş: %42,15 (erkek 5,445,142/kadın 5,362,166)
15-24 yaş: %19,6 (erkek 2,524,031/kadın 2,502,072)
25-54 yaş: %31,03 (erkek 4,001,963/kadın 3,954,258)
55-64 yaş: %3,99 (erkek 499,101/kadın 524,288)
65 yaş ve üzeri: %3,23 (erkek 384,845/kadın 443,099)
Şehirde yaşayanların oranı 2019 verilerine göre %57 olan ülkede, nüfusun yıllık artış
oranı 2018 tahmini verilerine göre %2,54 düzeyindedir.[21]
Etnik gruplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzeybatı bölgesinde yaşan bir Tikar ailesi

Kamerun'da etnik grup olarak 286 unsur yer almaktadır. Ülken özellikle güney
kesimlerinde nüfusunun %40'lık bir kesimi kendini Bantu etnik grubuna mensup
olarak ifade etmektedir. Bu bölgede bantu etnik grubu içerisinde de çoğunluğu ülke
nüfusunun içerisinde %19'luk çoğunluğu kapsayan Ekvatoral Bantu grubu
oluşturmaktadır. Ekvatoral bantu etnik grubundan sonra ülke nüfusunda ikinci
derecede öneme sahip olan ve %8'lik çoğunluğu oluşturan grup Kuzeybatı bantu
etnik grubudur. Bu gruplar haricinde bu bölgelerde
ayrıca Duala, Fang, Ewondos, Kpe/Bakwiri, Basaa, Ngumba, Eton, Bulu, Makaa, Nje
m, Ndzimu ve Luanda bantu etnik grupları da yaşamaktadır.
Semibantu etnik grubu ülkenin iç kesimleri ile birlikte kuzey kesimlerinde çoğunlukla
yaşamakta olup, ülke nüfusunun %31'lik bir bölümünü oluşturmaktadır. Ülkenin yine
iç kesimleri ile birlikte batı bölgelerinde yaşayan Bamileke grupları Semibantu grubu
içerisinde çoğunluğa sahip bir konumdadır.
Ülkenin kuzey kesimlerinde yaşamlarını sürdüren nüfus genel
itibarıyla Fulbe, Kanuri, Mandara, Musgum, Kotoko ve Massa gibi Sudan halkları
tarafından oluşturulmaktadır. Ülkenin en kuzeyinde yer alan dağlık ve bataklık alanlar
da ise Kirdi etnik grupları yaşamlarını sürdürmektedir. Ülkenin güney bölgelerinde yer
alan yağmur ormanlarında da sayıları binlerle ifade edilen Pigmeler yaşamaktadır.
Kamerun genelinde etnik gruplar haricinde özellikle Nijerya, Orta Afrika
Cumhuriyeti ve Çad gibi komşu ülkelerden gelen çok sayıda göçmen yaşamaktadır.
Özellikle Nijerya kökenli göçmenler resmi olmayan rakamlara göre ülke genelinde üç
milyon dolayında bir nüfus oluşturmaktadır. Avrupalılar içerisinde Fransa vatandaşları
en büyük beyaz topluluk konumundadır. Son yıllarda Çin'in bu ülkede yaptığı
ekonomik yatırımlar neticesinde Çin vatandaşlarının sayısı da Kamerun içerisinde
artış göstermiştir.
Etnik Grup Oran
Semibantu %31
Ekvatoral bantu %19
Kirdi %11
Fulani %10
Kuzeybatı bantu %8
Diğer %13
Dil[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamerun'da konuşulan diller (sağ bölümde)

Kamerun'da yaşayan etnik grup sayısına paralel olarak çok sayıda yerel dil
mevcuttur. Bu sayı günümüzde 230 dilin üzerinde bulunmaktadır. Ülke
genelinde Fransızca ve İngilizce olmak üzere iki resmi dil sömürge ve himaye
dönemlerinden miras olarak kalmıştır. Bu resmi dillerden Fransızca on bölgeden
sekizini kapsayacak şekilde nüfusun %80'i için resmi dil konumundayken, İngilizce
sadece Kuzeybatı ve Güneybatı bölgelerinde resmi dil olmak üzere nüfusun %20'sine
hitap etmektedir. Ülkede resmi dil ve etnik grupların dilleri dışında bu dillerin karışımı
olarak ortaya çıkan kreol diller de ön plana çıkabilmektedir.
Ülke bir dönem Almanya sömürgesi olması nedeniyle Almancada okullarda yaygın
olarak öğretilmekte ancak Almancayı anadili olarak kullanan neredeyse hiç
bulunmamaktadır. Son dönemlerde Ekvatoral Gine sınırına yakın
bölgelerde İspanyolcada önem kazanan bir dil konumuna gelmiştir.[22]
Ülkede konuşulan yerel diller arasında Fulfulde, Kanuri, Kotoko dilleri ve Shuwa
kuzey kesimlerde, Benue-Kongo dil ailesine mensup Duala, Basaa, Kpe-Mboko,
Malimba-Yasa, Makaa, Njyem, Ndsimu, Ngumba ve Kunabembe ile birlikte Ewondo,
Bulu ve Fang gibi farklı Beti-Fang dilleri güney kesimlerde konuşulan yerel
dillerdendir. Ülkenin batı kesimlerinde Ghomálá, Fé’fé, Medumba ve Yemba önemli
yerel diller konumundadır. Kamerun'un kuzey ve doğu kesimlerinin bir bölümünde ise
Sudanca ve Az-Sande dilleri ön plana çıkmaktadır.
Din[değiştir | kaynağı değiştir]
 Ngaoundéré'de bir camii
Ülkede hakim olan din Hristiyan dinidir. Buna göre nüfusun %69,2 hristiyan inancına
göre yaşamını sürdürmektedir. Bu oran içerisinde katolik mezhebine mensup
Hristiyanların oranı %38,4, Protestan mezhebine mensup %26,3, Ortodoks mezhebi
mensuplarının oranı %0,5 ve diğer hristiyan mezheplerine mensupların oranı %4
düzeyindedir. Dieudonné Bogmis gibi bilinen katolik psikoposa da
sahiptir. İslamiyet ülke içerisinde en yaygın ikinci din konumunda olup, İslami
inancına göre yaşamlarını sürdürenlerin oranı %20,9 düzeyindedir. Ülke genelinde
ayrıca %5,6 oranında Batı ve Orta Afrika dinlerine, %1 düzeyinde de başka dinlere
inanan bir kesim mevcuttur. Kamerun'da herhangi bir dine inanmadığını belirten
nüfusun oranı %3,2 seviyesindedir.[23]
İslamiyet ülkenin özellikle kuzey bölgesinde yaşayan nüfus arasında oldukça yaygın
bir konumdadır. Kamerun'un kuzeyinde Müslümanlar oran olarak diğer dinlere göre
daha yaygın olarak gözlemlenmektedir.[24]
Din Oran
Hristiyan %69,2
İslamiyet %20,9
Yerel din %5,6
Not: Bu değerler Institut national de la statistique du Cameroun tarafından açıklanmıştır.

Sosyal durum[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamerunlu öğrenciler
Bankim'de bir okul
Ülke genelinde 15 yaş ve üzerinde olan nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı 2010
tahmini verilerine göre %71,3 düzeyindedir. Bu oran erkeklerde %78,3
iken kadınlarda %64,8 seviyesindedir. Kamerun genelinde zorunlu bir eğitim sistemi
bulunmasına rağmen okuma yazma bilmeyenlerin oranı %25 düzeyindedir. Ülkede
okul çağına gelmiş çocukların okula başlama oranı %79 ile Afrika standartlarına göre
yüksek olarak belirlense de ülkenin kuzey bölgeleri ile güney bölgeleri arasındaki
eğitim düzeyi farkı ciddi boyutlardadır.
Kamerun'da ilkokul ücretsiz olarak ziyaret edilebilmesine rağmen okul için gerekli tüm
araç ve gereçler veliler tarafından karşılanmak zorunda. Bu zorunlu durum ülkenin
güney bölgelerinde okula başlama oranlarını düşürürken kuzey bölgelerde bu
duruma ek olarak kültürel sebepler de çocukların okula gitme oranlarını
etkileyebilmektedir.
2001 Cameroon Household Survey 'in yaptığı bir araştırmada incelenen verilere göre
her ne kadar kız çocukları ile erkek çocukları arasında okula başlama döneminde
herhangi bir ayrım yapılmasa da okul hayatında yaşanan en küçük düzensizliklerde
kız çocuklarının okul hayatına daha çabuk son verildiği belirlenmiştir.[25]
Başkent Yaoundé başta olmak üzere Duala, Buea, Dschang ve Ngaunderé'de
devlet üniversiteleri bulunmaktadır.
Sağlık[değiştir | kaynağı değiştir]
2014 tahmini verilerine göre ülke genelinde ortalama yaşam 57.35 düzeyinde
gözlemlenmekte olup bu oran erkeklerde 56.09, kadınlarda ise 58.65
seviyesindedir. AIDS, Afrika kıtasında genel olarak yüksek değerlerde gözlemlense
de Kamerun'da düşük oranda görülmekte olup, bu oran 2012 tahmini verilerine göre
%4,5 düzeyindedir. Yine aynı tahmini verilere göre ülkede 600.000 üzerinde bu
virüsü taşıyan kişi bulunmaktadır.[21]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamerun haritası (1888)

Sömürge öncesi dönem[değiştir | kaynağı değiştir]
Günümüzde Kamerun'un bulunduğu bölgelerde sömürge dönemi öncesinde birçok
etnik grup yaşantısını sürdürmekteydi. Ülkenin sık ormanlar ile kaplı güney
kesimlerinde herhangi siyasi bir birliktelik sağlanmadan bir arada yaşayan Bantu
toplulukları yer alırken, ülkenin güney ve batı kesimlerinde daha merkezi bir birliktelik
ile topluluk halinde yaşayan oluşumlar meydana gelmiştir. Bu dönemin en önemli
devlet öncesi yapıları arasında en kuzey bölgelerde Bornu, Mandara, Logone-Birni
ve Makari-Goulfey gibi sultanlıklar yer alırken, Fombina İmparatorluğu ve ona bağlı
Ngaoundéré, Garoua-Lainde, Maroua, Rei-Bouba, Tibati, Banyo ile birlikte batı
bölgesinde Bamum Krallığı sömürge öncesi dönemde belli bir siyasi yapı ile
Kamerun'da hakimiyet sürmüşlerdir.
Avrupalılar ile ilk temas[değiştir | kaynağı değiştir]
1472 yılında Portekizli denizcilerin Fernando do Poo önderliğinde bölgeye gelmesi
sonucu Avrupalılar bu bölgeye ilk defa ayak basmışlardır. Gemilerini durdurdukları
Wouri nehrinde yengeç başta olmak üzere birçok kabuklu hayvan gören Avrupalılar,
bu sebeple bu nehre daha sonra ülkenin tamamına ismini verecek olan Rio de
Camarões (Yengeç nehri) adını vermişlerdir. Portekizliler'in bu bölgede hakimiyet
kurması sonucu 1520 yılında bölgeden ticaret yapılmaya başlanmıştır. Özellikle
Duala gibi sahile yakın topluluklar ile yapılan ticaretin önemli bir kısmını köle, fildişi ve
palmiye yağı ticareti oluşturmaktaydı.
Portekizlilerin gelmesi sonucu çok sayıda şeker kamışı tarlaları oluşturulmuş, köle
ticareti çok daha büyük bir öneme sahip olmuştur. 10 Haziran 1840 yılında Douala ile
Portekiz hükûmeti arasında yapılan anlaşma ile köle ticaretine son verilmiş, söz
konusu dönemden itibaren misyonerlik faaliyetlerine hız verilmiştir.
Günümüz Kamerun'un iç kesimleri ile ilgili ilk araştırmalar 19. yüzyılda
gerçekleştirilmiş, bu bağlamda Alman Afrika bilimcisi Heinrich Barth 1851
yılında Royal Geographical Society Of London 'un da talepleri neticesinde bu
bölgelerde bulunmuş ve günümüz Kamerun'un kuzey bölgelerinde de araştırmalar
gerçekleştirmiştir. Askeri bir hastanede doktor olan ve ayrıca Tunus konsolosluğu
görevini de üstlenen Gustav Nachtigal, Çad Gölü bölgesinde araştırma yapan ilk
araştırmacı olarak bahsi geçen bölgeden ilk bilgileri Avrupa kıtasına aktarmıştır.
Almanya sömürge dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Turuncu: Almanya
sömürgesi, Kırmızı: 1.Dünya Savaşı sonrası İngiliz Kamerunu, Mavi: 1.Dünya Savaşı
sonrası Fransız Kamerunu, Yeşil: 1960 yılında itibaren bağımsız Kamerun
1862 yılında bu yana Gabon'da ticari faaliyetlerde bulunan Almanya, 1868 yılında
Douala'da ilk ticari merkezini kurması sonucu bölge ile yakından ilgilenmeye
başlamıştır. Almanya şansölyesi Otto von Bismarck'ın o güne kadar Tunus konsolosu
olarak görev yapan Afrika bilimcisi Gustav Nachtigal'i imparatorluk adına Afrika'nın
batı sahili komiseri ilan etmesi neticesinde Almanya çıkarları doğrultusunda bu
bölgeleri sömürge sistemine dahil etme görevini vermiştir. Bu gelişmeler neticesinde
11 ve 12 Temmuz 1884 yılında Duala topluluklarını önderleri ile yapılan himaye
anlaşmaları neticesinde bölgede göndere 14 Temmuz 1884 tarihinde Almanya
İmparatorluğu bayrağı çekilmiştir ve himaye maddeleri açıklanmıştır. Yaşanan bu
gelişmelerden beş gün sonra bölgeye gelen ve bölgeyi İngiltere adına sahiplenmek
isteyen konsolos Hewett, resmi protestolar ile karşılaştır. Bu gelişmeler nedeniyle
konsolosa The too late consul (Çok geç kalan konsolos) lakabı verilmiştir.[26]
Sömürge bölgesinin geçici sınırları Berlin'de gerçekleştirilen Berlin Konferansı'nda
çizilmiş, nihai sınırlar ise ilerleyen yıllarda Fransa ve Büyük Britanya ile 1885 yılından
1908 yılına kadar yapılan birden fazla anlaşmalar ile belirlenmiştir. 1884 yılında
495.000 km²'lik bir alana sahip olan Almanya, yıllar içerisinde Yeni Kamerun gibi
bölgelerinde topraklarına katılması ile 1911 yılında 790.000 km²'lik bir büyüklüğe
ulaşmıştır.
I.Dünya Savaşı'nın yaşanması neticesinde bölgedeki hakimiyetini kaybetmeye
başlayan Almanya 1916 yılında son birliğinin de bölgeden çekilmesi ile sömürge
sistemini tamamen kaybetmiştir. Almanya'nın bıraktığı bölge akabinde Britanya
sömürge sistemi askerleri tarafından ele geçirilmiştir.
Fransız-İngiliz himaye dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
1919 yılında gerçekleştirilen Versay Barış Antlaşması[27] çerçevesinde Kamerun
resmen Milletler Cemiyeti kontrolüne verilmiş, Milletler Cemiyeti ise bu bölge
üzerindeki görevini manda yönetim biçiminde gerçekleştirmesi adına Fransa ve
Büyük Britanya'ya devretmiştir. Bölgenin her iki ülkeye verilmesi neticesinde
Kamerun ikiye ayrılmış, Fransa bölgenin beşte dördüne sahip olarak büyük
çoğunluğu kontrolü altına almıştır. II.Dünya Savaşı'ndan sonra bölge Birleşmiş
Milletler tarafından cemiyet manda yönetim sistemi yerine mütevelli manda yönetimi
sistemine geçirilmiştir. Bu değişiklik ile BM bölgenin kendi kendini yönetilmesini
amaçlamıştır. Özellikle Fransa'nın hakim olduğu mütevveli manda yönetimi
bölgesinde 1957 yılına kadar sık aralıklarla bağımsızlık yanlıların şiddet olayları
yaşanmış, 10 Mayıs 1957 tarihinde de André Marie Mbida bu bölgenin başbakanı
olarak atanmıştır.
Fransa'nın hakimiyeti altında bulunan Kamerun'da BM'nin himaye döneminin bitmesi
ile gerçekleştirilen referandum sonuçları neticesinde bölge Doğu Kamerun adı ile 1
Ocak 1960 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiştir.[28] Ülkenin beşte birine sahip olan
Britanya'nın hakimiyeti altındaki bölgede de buna benzer bir şekilde referandum
gerçekleştirilmiş, referandum sonucuna göre bölgenin kuzey kesimleri Nijerya'ya
bağlanma arzusunu dile getirmiş, bölgenin güney bölgeleri ise Doğu Kamerun ile
Kamerun devletini kurmak adına bu bölge ile birleşmeyi kabul etmişlerdir. 1 Kasım
1961 yılında Britanya bölgesinin de katılımı ile Kamerun devleti resmen kurulmuştur.
Günümüzde ülke içerisinde iki resmi dilin bulunmasının arka planında yaşanan bu
gelişmelerin etkisi büyük olmuştur.[29]
Bağımsızlık sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
1960 yılındaki bağımsızlık sonrası Kamerun'un devlet başkanı olarak göreve
başlayan Ahmadou Ahidjo zaman içerisinde ülkede bir diktatörlük sistemi oluşturmuş,
dış siyasi desteğini aldığı Fransa'nın da etkisi ile hakimiyetini sağlamlaştırmıştır. 1
Eylül 1966 yılında kurulan Union Nationale Camerounaise (UNC) partisi 1990 yılına
kadar ülkenin yasal tek partisi özelliğini taşımış, 1985 yılında da yapılan isim
değişikliği ile Rassemblement démocratique du Peuple Camerounais/Cameroon
People’s Democratic Movement (RDPC) adını almıştır.
1972 yılından itibaren ülke genelinde reformlar gerçekleştirilmiş, federal bir yapıya
sahip olan ülkenin ismi 20 Mayıs 1972 tarihinde Federal Kamerun Cumhuriyeti 'den
yeni üniter devlet yapısının bir sonucu olarak Kamerun Birleşik Cumhuriyeti 'ne
değiştirilmiştir. Yaşanan bu gelişmeler neticesinde Kameruna'a katılmadan önce
özerklikleri garanti altına alınan eski İngiliz himayesindeki Kamerun bölgesinde
huzursuzluklara neden olmuştur.
 Güney Kamerun'un Kamerun içerisindeki konumu
6 Kasım 1982 tarihinde yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle görevinden ayrılan
Ahidjo'nun yerine başbakan Paul Biya UNC'nin genel başkanlığı yanı sıra devlet
başkanı da olmuştur. 1984 yılında gerçekleştirilen seçimleri kazanan Biya, aynı yıl
kendisine yapılan darbe girişimini engellemiştir. 1988 seçimleri öncesi ülke içerisinde
daha fazla demokrasi ve özgürlük vaatlerinde bulunan Biya, karşı bir adayın olmadığı
seçimleri de büyük bir oy oranı ile kazanmıştır. 1990 yılından itibaren yoğunlaşan
özgürlük ve demokrasi talepleri neticesinde basın özgürlüğünün önünü açan Biya,
1992 yılında da muhalefet partilerinin kurulmasına olanak tanıyan düzenlemeyi
onaylamıştır. Tek partili düzenden çok partili düzene geçtikten sonra gerçekleştirilen
ilk seçimlerde de zaferini ilan eden Biya, buna rağmen mecliste partisi çoğunluğu
elde edemediği için UNPD ile koalisyon hükûmeti kurmak durumunda kalmıştır. Ekim
1997 yılında gerçekleştirilen seçimlerde de zaferin ilan eden Biya, aynı seçim
zaferlerini 2004 ve 2011 yılında katıldığı ve seçildiği seçimlerde de göstermiştir.
Günümüzde özellikle ülkenin eski Britanya himayesindeki güneybatı bölümünde yer
alan Güney Kamerun bölgesinde yaşayan Kamerun nüfusu, bizzat devlet başkanı
Biya tarafından kendisin de üye olduğu gruba pozitif ayrımcılık yapıldığı ve
Fransızcanın hakim olduğu bölgeler kadar İngilizcenin hakim olduğu bölgeleri önem
ve değer gösterilmediği gerekçesiyle zaman zaman bağımsızlık talepleri dile
getirilmektedir. Bu girişimler neticesinde 1996 yılında ilki olmak üzere uluslararası
alanda herhangi bir etkisi görülmese de güneybatısında yer alan Güney Kamerun
bölgesi Ambazonia Cumhuriyeti adı altında bağımsızlık ilanları gerçekleştirilmiş
ancak sonuca ulaştırılamamıştır.
Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]

Devlet başkanı Paul Biya

Kamerun bağımsızlığını ilan ettiği 1960 yılından bu yarı başkanlık sistemi ile
yönetilmektedir. Kamerun anayasada da belirtildiği üzere üniter bir devlet yapısına
sahiptir. Ülkenin devlet başkanı yedi yıllık bir süre için bu göreve seçilmekte olup, 10
Nisan 2008 tarihinde yapılan yasa değişikliği ile bir kişi devlet başkanlığı seçimlerine
dilediği kadar katılabilmektedir. Ülkede Çift meclislilik yapısına uygun olarak üst merci
olarak senato ve alt merci olarak ulusal meclis bulunmaktadır. 180 sandalyeye sahip
ulusal meclis üyeleri her beş yılda bir yapılan seçimler ile seçilmektedir. 1992 yılına
kadar tek parti düzeninin hakim olduğu Kamerun'da söz konusu yıl yapılan
değişiklikten sonra çok partili düzene geçmiştir.