BÓNG BẦU DỤC MỸ Ở CHÂU ÂU

Bóng bầu dục (American football) là có thể coi là một môn thể thao điển hình cho văn
hóa Hoa Kỳ. Đó thực sự là một khúc ca hoành tráng kết thúc với những pha biểu diễn hấp
dẫn và những màn cổ vũ bốc lửa. Môn thể thao này biểu trưng cho niềm tự tôn dân tộc.
Đám đông hát vang Quốc ca, phất cờ còn các cầu thủ mặc đồng phục thì chạy ngược chạy
xuôi trong sân như những đội quân chiến đấu đang trong giai đoạn cam go ác liệt của
cuộc đấu. Những màn hội ý của các đội chia trận đấu thành những phần nhỏ trước mỗi
lượt thi đấu kế tiếp.
Ở Hoa Kỳ, Liên đoàn bóng bầu dục quốc gia (NFL) giám sát ngành thể thao này và giống
như bất kỳ ngành kinh doanh thành công nào khác, họ cũng mong muốn tấn công vào thị
trường mới. NFL thâm nhập Châu Âu lần đầu vào năm 1991 với các kế hoạch phát triển
bóng bầu dục ở đó. Sau nhiều năm thất bại, NFL ở Châu Âu đã ra mắt với sáu đội trong
đó có năm đội có trụ sở ở Đức (ví dụ như Berlin Thunder, Cologne Centurions, và
Hamburg Sea Devils). Các đội trước đó được thành lập ở Tây Ban Nha đều thất bại.
Tại sao bóng bầu dục Hoa Kỳ lại phát triển ở Đức và chịu thất bại ở Tây Ban Nha? Một
biểu tượng đặc sắc cho văn hóa Tây Ban Nha là môn đấu bò, một thú tiêu khiển lâu đời
tại đây. Tại đất nước Tây Ban Nha giàu truyền thống, các trận đấu bò thường được tổ
chức ở những trường đấu kiểu La Mã có tuổi đời lên đến 2000 năm. Không chỉ là một
môn thể thao cạnh tranh, đấu bò vừa mang tính nghi thức vừa mang tính nghệ thuật. Nó
là nơi thể hiện phong cách và sự can đảm của người võ sĩ đấu bò (mathador), người hùng
chiến đấu với những con bò. Nếu người võ sĩ thi đấu tốt, anh ta sẽ nhận được những tràng
pháo tay tán dương bới những đám đông cổ vũ bằng cách vẫy khăn quàng trắng hay ném
những chiếc mũ hay bông hồng vào vòng tròn trung tâm. Môn đấu bò biểu trưng cho nền
văn hóa Tây Ban Nha bằng cách kết hợp giữa sự ăn mừng cuộc sống đầy đam mê với một
hệ thống lễ nghi tinh tế, một cảnh tượng tổng hợp của máu, bạo lực và sự nguy hiểm kỳ
vĩ và đầy tính nghệ thuật. Trong trái tim của những người dân Tây Ban Nha thì bóng bầu
dục Hoa Kỳ không thể đạt được những đỉnh cao như thế.
Vì sao bóng bầu dục Hoa Kỳ lại thành công ở Đức? Trước hết, môn thể thao này tích cực
nhấn mạnh những đặc tính truyền thống về luật lệ và nguyên tắc của Đức. Ở Đức có rất
nhiều luật lệ và việc chấp hành luật được đánh giá rất cao. Chẳng hạn như những công
viên ở Đức đôi khi có các khu vực được đánh dấu bởi các ký hiệu cho phép bạn ném cho
con chó một cái que. Người Đức còn rất quý trọng thời gian. Họ biết làm thế nào để quản
lý thời gian hiệu quả và không thích sự chậm trễ. Khuynh hướng này cũng tương tự với
môn bóng bầu dục Hoa Kỳ khi mà từng nhịp dừng - đi được tính bằng giây.
Một biểu tượng phổ biến của nền văn hóa Đức là nhạc giao hưởng. Thực tế, hai nhà
soạn nhạc giao hưởng vĩ đại nhất thế giới – Bach và Beethoven – là người Đức. Người
dân Đức đã bị thu hút bởi những nhịp đối xứng và trình tự của khúc nhạc. Người chỉ huy
dàn nhạc đem những tài năng xuất chúng của từng cá nhân biểu diễn để tạo nên một thứ
âm thanh hòa quyện. Giống như bản giao hưởng, bóng bầu dục phụ thuộc vào một người
đội trưởng mạnh mẽ -- chơi tiền vệ -- người mà có thể kết nối những tài năng đặc biệt của
từng cầu thủ để mà họ có thể thi đấu gắn kết như một. Vào giờ giải lao giữa trận, khán
giả được tận hưởng không khí hào hứng từ đội quân diễu hành hùng hậu và những màn
biểu diễn khác, tất cả hòa quyện vào nhau tới mức thăng hoa. Sự chuẩn bị, tính toán thời
điểm, sự chính xác, tuân thủ luật lệ, và việc thấu hiểu những đóng góp của từng cá nhân
vào mỗi bàn thắng chính là cơ sở của những màn hòa tấu giao hưởng hay những trận thi
đấu bóng bầu dục.
Lý do chính trong sự thất bại của Liên đoàn bóng bầu dục quốc gia NFL ở châu Âu là do
môn thể thao này không thể cuốn hút những con người châu Âu được định hình bởi
những văn hóa cổ xưa và gắn bó với môn bóng đá. Bóng đá đã ăn vào máu của người
châu Âu. Đấy chính là nơi giải tỏa cho những sự ganh đua trong nội bộ châu lục, thay cho
các cuộc xung đột vũ trang. Cho dù vẫn có những siêu sao nổi lên như David Beckham,
bóng đá nhấn mạnh nỗ lực của cả nhóm – sự gắn kết toàn đội để đạt được mục tiêu
chung.
Mỹ là quốc gia hòa trộn giữa nhiều nền văn hóa khác nhau, tạo nên sự đa dạng về các
chủng tộc. Trái lại, châu Âu là ngôi nhà của nhiều tộc người chứ không có sự thống nhất
như của Hoa Kỳ. Mặc dù người dân châu Âu đã nỗ lực hết mình để tạo ra một nền văn
hóa châu Âu thong nhất nhưng những khó khăn vấp phải trong quá trình hình thành EU
đã cho thấy, mỗi quốc gia đều không sẵn sàng hy sinh những đặc tính văn hóa riêng của
mình cho một lý tưởng về một liên minh châu Âu lớn hơn. Do vậy, giống như sự khác
biệt văn hóa, quan niệm về bóng bầu dục Hoa Kỳ ở mỗi quốc gia châu Âu cũng khác
nhau. Hầu hết những người dân châu Âu xem môn thể thao này như một sự bóp méo của
bóng đá, thể hiện thái độ ương ngạnh và ưa bạo lực của người Hoa Kỳ. Vì vậy, mặc dù
Liên đoàn bóng bầu dục quốc gia đã tiêu tốn rất nhiều tiền để quảng bá những đội bóng
của mình tại châu Âu nhưng vẫn không thành công. Cuối cùng thì văn hóa quốc gia đã
chiến thắng. Năm 2007, NFL đã chính thức đóng cửa các đại lý của nó ở châu Âu.

Câu hỏi: Tại sao bóng bầu dục Hoa Kỳ lại phát triển ở Đức và chịu thất bại ở Tây Ban
Nha?