[TỈ LỆ VÀNG - CHUẨN MỰC CỦA CÁI ĐẸP]

Có một điều gì đó chi phối các nhà kiến trúc sư và thiết kế công trình, buộc họ tuân theo một
quy luật nào đó dưới danh nghĩa đem đến sự thuận mắt hài hoà đến người thưởng lãm. Có một
điều gì đó thể hiện được sự khác biệt trong tay nghề giữa người không có kiến thức nền tảng
nào về thiết kế cảnh quan với người theo học kiến trúc đô thị, khiến cho họ trở nên nổi trội trong
con mắt nhìn sự vật và đánh giá khách quan những công trình bắt mắt, hợp thời.

Đáp án cho thắc mắc trên, phải nói là vô vàn, bởi con đường trở thành một thiết kế sư công
trình thực thụ không chỉ dừng lại ở những mảnh kiến thức đơn lẻ hay các giá trị thẩm mĩ sơ
khai. Hội tụ ở một thiết kế sư xuất chúng, bên cạnh những kiến thức, chắt lọc được thẩm thấu
qua nhiều năm học tập, rèn luyện, mà còn là khả năng kết hợp các kiến thức đó một cách hài
hoà, khoa học, đem đến một sản phẩm cuối cùng hội tụ đầy đủ thăng hoa, tinh tuý. Đương
nhiên, lượng thông tin này không thể tự nhiên mà gói ghém lại trong một hay hai mẩu văn ngắn
ngủi, mà là kết quả của cả một quá trình tu luyện lâu dài không biết mệt mỏi. Bài viết này sẽ
không giúp các bạn đạt được điều đó, nhưng mình sẽ đưa ra một khía cạnh mang tính chủ chốt
trong thiết kế: Tỉ lệ vàng

Từ bài viết trước, mình tin rằng các bạn đã có một góc nhìn tổng quát về khái niệm của tỉ lệ
vàng. Chỉ từ một mẩu văn đó, bạn đã có cho mình đủ thông tin để có thể chuẩn bị tiếp nhận
phép màu của Tỉ lệ vàng, bởi những con số tưởng chừng vô giá trị đó đóng vai trò then chốt
trong việc thiết lập một môi trường cảnh quan đem lại cảm giác thoải mái cho người xem.

Sự hài hòa và tính ước lệ của Tỉ lệ vàng đã được khám phá qua hàng ngàn năm trước: từ kim
tự tháp Giza tới đền Parthenon ở Hy Lạp; từ The Creation of Adam của Michelangelo trên trần
nhà nguyện Sistine đến bức Mona Lisa; và hiện nay là logo Pepsi đến logo Twitter… Hay như
trong đời sống thường ngày, bạn sẽ dễ dàng nhận ra hình dạng tuyệt đẹp này trong rất nhiều
tạo vật của thiên nhiên như dương xỉ, hoa, vỏ sò biển, thậm chí là cả những cơn bão… Bản
thân khuôn mặt và cơ thể của chúng ta cũng tuân theo tỉ lệ vàng.

Một ví dụ điển hình cho việc sử dụng tỉ lệ vàng là kiến trúc Hy Lạp cổ đại - công trình
Parthenon. Tỉ lệ vàng trở thành thước đo để xác định các mối quan hệ giữa chiều rộng của một
tòa nhà và chiều cao của nó, kích thước của hàng hiên và thậm chí là cả vị trí của cấu trúc các
cột. Kết quả cuối cùng là một tòa nhà mà chúng ta được nhìn thấy hoàn toàn nằm trong các tỷ
lệ.

Mặc dù thành Parthenon đến nay không còn giữ được dáng hình nguyên vẹn do sự phá huỷ
của thời gian, song bằng phân tích các vết tích khảo cổ học, ta có thể xác định rõ ‘bộ khung'
thật sự của tòa thành vĩ đại này. Và như hình vẽ các bạn đang nhìn thấy, kiến trúc cổ đại này có
các độ dài hình học tuân theo tỉ lệ vàng một cách chặt chẽ, từ tỉ lệ chiều dài chiều rộng bộ
khung bao quanh tòa thành, đến tỉ lệ độ cao các cột trụ, khoảng cách các ô cửa,...
Hay như tháp rùa của chính đất nước Việt Nam ta cũng có sự tác động rõ rệt của tỉ lệ vàng,
nhưng theo một hướng có thể hơi… phức tạp hơn so với thành Parthenon.

Đi sâu vào những phân tích phức tạp trong cách sử dụng tỉ lệ vàng ở đây quả thực sẽ khiến bài
viết trở nên dài dòng, nhàm chán. Thay vì thế, mình muốn các bạn hiểu được sức ảnh hưởng
to lớn của tỉ lệ vàng trong các thiết kế xung quanh chúng ta. Từ bài viết sau mình sẽ đem ra
những ví dụ cụ thể về sự hiện diện của tỉ lệ vàng có thể khiến bạn phải bất ngờ.

Nguồn:
https://colorme.vn/blog/ti-le-vang-trong-thiet-ke-va-nhung-ung-dung-than-thanh
https://solution.com.vn/vi/tin-kinh-doanh/cach-ap-dung-ty-le-vang-trong-thiet-ke-logo-t803.html
https://www.greenacademy.edu.vn/kien-thuc-thiet-ke/ty-le-vang-trong-kien-truc-va-thiet-ke-noi-th
at