Kolehiyo Ng Subic

Subic, Zambales

KABANATA I

INTRODUKSYON, ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN

PANIMULA

Sa panahon ngayon naa halos, ang mga kabataan ay mulat na sa paggamit ng mga

makabagong teknolohiya, gaya ng, cellphone, loptap, at ibat iba pang mga gadgets na

naglalaman ng mga social apps. Hindi katulad ng panahong ito, ang panahong nakagisnan

ng mga magulang natin noon, dahil ang kabataan ngayon ay wala ng kinakatakutan at

halos ay sunod sa kanilang kagustuhan, sa madaling salita sila ay hindi na maturuan.

Sa kasalukuyang panahon, sila’y mulat na sa katotohanan, mga salitang hindi mo

aakalaing bago sa kanila, marahil nga na ito ay dulot ng mga makabagong teknolohiya, at

ng social media. Isa sa mga naging Epekto nito ay ang pallaganap ng Tinatawag na

“Cyber Bullying”, madali na silang makapang bully gamit ang mga social apps sa

kanilang mga gadgets. Ang “Physical Bullying” kung saan direktang sinasaktan ang isang

indibidwal ng pisikal, “Social Bullying” kung saan naman ay nakararanas ang isang

indibidwal ng pambubulas sa labas ng kanilang pamayanan, sila ay nakararanas ng

pamamahiya at mga tsismis galing sa ibang tao. “Berbal Bullying” kung saan nakararanas

ang isaang indibidwal ng mga masasakit na salita laban sa kanyang pisikal na kaanyuhan,

estado sa buhay, kasarian at iba pa.

Ang bullying ay kalimitang nararanasan ng mga kabataan sa loob ng paaralan.

Ang sinumang kabataan na nakararanas ng ibat ibang uri ng pambubulas ay mayroong

|1
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

masamang epekto sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay, sa pag-ulad nila bilang

isang meyembro ng lipunan, ang ang kanilang pagganap sa paaralan, ang lahat ng

epektong ito ay humahantong sa depresyon, kawalan ng tiwaala sa sarili, at kung hindi ito

maagapan ay pwede itong mauwi sa kamatayan. Kaya naman ang pananaliksik na ito ay

ginawa upang mas lalo pang maintindihan at maunawaan ng mga kabataan, mga

magulang, mga guro, at ng lipunan kung ano ba ang mga epekto at masasamang dulot ng

bullying sa mental health ng mga kabataan.

LAYUNIN NG PAG-AARAL

Upang maging makabuluhan at mabigyan ng kasagutan ang mga katanungan o

mga suliraning kinakaharap sa pananaliksik na ito. Narito ang mga katanungang dapat na

mabigyan ng nararapat na kasagutan sa mga sumusunod na suliranin:

1. Pagkakakilanlan ng mga Respondente

• Pangalan

• Edad

• Kurso

• Taon

• Uri ng pambubully (Physical, Verbal, Social, Cyber)

2. Ano ang epekto na maidudulot ng bullying sa Mental Health?

3. Ano ang maaaring maging dahilan ng pambubully?

4. Ao ang mga maaaring gawin upang matigil o makaiwas sa pambubully?

|2
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

5. Anong mga programang pampaaralan na magpapaunlad sa adbokasiya kontra

bullying?

6. Paano nakaaapekto ang pambubully sa akademikong pagganap ng mga mag-

aaral?

KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL

Ang pag-aaral na ito ay magiging mahalaga sa mga mag-aaral, guro, magulang,

paaralan, pamahalaan at sa mga mananaliksik.

Mag-aaral - Makatutulong ang pag-aaral na ito sa mga mag-aaral upang maunawaan at

magbigay linawanag sa usaping kasangkot ang ibat ibang uri ng “bullying” upang

maiwasan nila ang ganitong klase ng kaguluhan.

Guro - Makatutulong ito sa mga guro upang matukoy nila ang mga problema, mga pag-

uugali at ibat ibang karakter na ipinapakita ng kanilang mga estudyante. Tinatawag naa

pangalawang magulanv ang mga guro dahil sila ang pangalawang humuhubog sa

pagkatao ng isang mag-aaral pag-labas nito sa kani-kanilang mga tahanan. Ang mga guro

ay isang modelong tinitignan ng mga estudyante, kaya’t marahil lamang na bilang isang

guro ay maikintal sa kanila ang mga magagandang paguugali, dahil mas sinusunod pa ng

mga estudyante ang kanilang mga guro kaysa sa sariling magulang.

Paaralan - Ang pag-aaral na ito ay makatutulong sa pag-unlad at pagbuo ng mga pulisiya

o patakaraang mmay kinalaman sa pagpapatigil sa bullying. Upang maisulong at

maipatupad ang mgaa patakarang nabuo ay kailangan nila ng suporta at

pakikipagtulungan ng mga magulang, mag-aaral, guro, at kawani ng pamahalaan, mga

|3
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

organisasyon at ng kumunidad, at kailangan na malinaw ang lahat ng patakaran sa mga

kinauukulan kug para saan at ao ang layunin ng patakaran sa paaralan.

Mananaliksik - Makatutulong ang pag-aaral na ito sa mga mananaliksik upang maging

gabay at sanggunian sa mga gagawing bagong pag-aaral. Ang bawat detalye, kasagutan,

mga datos na naisakatuparan ay magagamit at maaring maging gabay sa mga kaugnay na

pag-aaral at ito ay makadaragdag ng sapat na ediya kung ano ba ang Bullying, at mga

epektong dulot nito sa ibat ibang aspetong pangkalusugan ng nakararanas nito.

SAKLAW AT DELIMITASYON

Ang pananalik na ito ay tumatalakay sa mga epekto ng bullying sa mental health

ng mga mag-aaral. Sakop rin nito ang uri ng pambubulas na nararanasan ng mga mag-

aaral sa BSBA OM ng Kolehiyo ng Subic. Edad ng maranasan ng mag-aaral ang isang

pambubulas. At ang mga isinagawang aksyon ng biktimma upang mmatigil ang

pambubulas ng isang indibidwal. Ang pag-aaral na ito ay sumasaklaw sa (20) o

dalawampung mga mag-aaral sa loob ng BSBA OM III- ikatlong taon sa Kolehiyo ng

Subic na nakararanas ng Bullying. Sila ang pinili ng mananaliksik dahil sila ang lubos na

makatutulong sa paglutas sa mga suliranin ng mag-aaral. Sa pamamagitan din ng mga

respondente ay magiging instrumento sila sa katagumpayan ng pananaliksik na ito.

|4
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

TEORETIKAL NA BLANGKAS

Input
1. Pagkakakilanlan ng mga respondente
• Pangalan
• Edad
• Kurso
• Taon
• Uri ng pambubully (Physical, Verbal, Social, Cyber)
2. Ano ang epekto na maidudulot ng bullying sa Mental Health?

Proseso
1. Instrumento sa pagkalap ng mga datos:
Pagsasagawa ng sarbey sa mga mag-aaral ng BSBA-OM hingil sa Epekto ng
Bullying sa Mental Health ng mga mag-aaral.
2. Karagdagang instrumento sa pagkalap ng mga datos.
Mga pananaliskik na sa mga lehitimong mga website, silid-aklatan at iba pa na
may kinalaman sa pag-aaral na ito.
3. Paghuhusga at Pagsusuri sa mga datos o impormasyon ng mga respondente:
Ang nnakalap ng mga datos o tugon ng mga respondente inorganisa at binigyan ng
interpretasyon ng sagayon ay masagot ang mga tanong o problema sa input.

Awtput
Inaasahan ng mananaliksik sa pag-aaral na ito na matukoy kung ano ang Epekto ng
Bullying sa Mental Health ng mga mag-aaral at matukoy kung anong uri ba ng
Pambubully ang may pinakamalaking bilang o bahagdan ang lubos na nararanasan
ng mga mag-aaral ng Kolehiyo ng Subic.

|5
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

DEPINISYON NG MGA TERMINOLOHIYA

Upang mas bigyang linaw at lubos na maunawaan abg suliranin ng pag-aaral na

ito, binibigyang kahulugan ang mga mahahalagang termino na bahagi ng pananaliksik.

Bullying - ay isang natatanging pattern ng paulit-ulit at sadyang pananakit at

pagpapahiya sa iba, partikular sa mga mas maliit, mas mahina, mas bata o sa anumang

paraan na mas mahina sa bully.

Physical Bullying - ay isang uri ng Bullying kung saan ang isang tao ay dirwktang

sinasaktan, hinahampas, sinasabunutan, kinukurot sa pisikal na katawan.

Verbal Bullying - ay isang uri ng Bullying kung saan hindi pananakit kundi ay pagsasabi

o pagsasalita ng mga masasakit naa salita sa taong pinagsasabihan nito.

Social Bullying - ay isang uri ng Bullying kung saan ang isang tao ay napapahiya o

pinaparatangan ng mga bagay na walang katatiyakan at ibinabahagi ito saa iba pang tao.

Mental Health - kasama sa kalusugan ng isip ang ating emosyonal, sikolohikal, at

panlipunang kagalingan. Nakakaapekto ito sa ating pag-iisip, pakiramdam, at

pagkilos. Nakakatulong din ito na matukoy kung paano natin pinangangasiwaan ang

stress, nauugnay sa iba, at gumagawa ng malusog na mga pagpipilian. Mahalaga ang

kalusugang pangkaisipan sa bawat yugto ng buhay, mula pagkabata at pagbibinata

hanggang sa pagtanda.

Cyber Bullying - isang uri pa rin ng Bullying kung saan ito ay nagaganap sa loob ng

kani-kanilang mga social media application, gaya ng Facebook, Twitter, Instagram, at iba

pa.

|6
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

KABANATA II

KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL

Ang bahagi ng pag-aaral na ito naglalaman ng mga ibat ibang literatura at pag-

aaral mula sa lokal at internasyunal na may kaugnayan sa paksa ng mananaliksik.

LOKAL NA LITERATURA

Ayon sa pag-aaral na pinamagatang “Epekto ng Pambu-bully sa Pisikal,

Mental,Sosyal at Moral na Aspeto ng mga Mag-aaral” Binanggit sa pag-aaral ang mga

posibleng mga Epekto ng Bullying sa ibat ibang aspetong pangkatauhan ng mga mag-

aaral at kug laano ito maiiwasan. Malaki ang epektong naidudulot ng pambu-bully sa

iba’t ibang aspeto ng mga mag-aaral partikular na sa pisikal, mental, sosyal at moral na

aspetonila. Magkakaroon lamang ng epekto sa kaniyang pisikal na aspeto kung siya ay

binu-bully ngpisikal. Maaari siyang magtamo ng pananakit ng katawan at kung malala pa

ay may mga sugat at mga pas ana ang kaniyang makuha sa karahasang dinaranas niya.

Nag-iiwan din ng marka sa isipanng isang mag-aaral ang pambubully sa kaniya dahil sa

takot na siya’y masasaktan. Ang trauma na ito ay may malaking epekto sa kaniyang

pakikipagkapwa. Siya ay magigingmahiyain at mahihirapang makisalamuha sa iba,

magiging mapili sa tao at kung lalala pa doo’y magiging takot o iwas siya sa tao sa pag-

aakalang sasaktan o ibu-bully rin siya ng bawat makakasalamuha niyang tao.

Nakahahawa din ang pagiging isang bully. Maaari itong makuhang isang mag-aaral mula

|7
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

sa mga taong nambully sa kaniya sa dahilang gusto niyang gumanti sa iba o „di kaya

nama’y nagustuhan din niya ang pananakit sa ibang tao. (Christina D. 2014)

Dagdag pa aniya na maiiwasan ang pambubuly, ngunit itoy depende pa rin sa

taong nakararanas o biktima nito, itoy nakabase parin sa kanyang pamamaraan na

labanan ang isang pambubully. Maaring maiwasan sa pamamagitan ng hindi pagpansin,

dahil kung ang isang biktima aniya ay patuloy na papansinin ang pambubully ay

nangangahulugan lamang na sya’y apektado sa ginagawang karahasan nito, at lalong

hindi titigil ang isang bully sa kanyang ginagawa kung nakikita aniya ng bully na ikaw ay

apektado. Hanggat maaari aniya ay umiwas sa mga taong nambubully at mas makabubuti

sa biktima na sumangguni kaagad sa pamunuan ng paaralan, mga guro lalo na kung itoy

nagaganap sa loob ng paaralan at kung maaari ay saa kanilang magulang.

DAYUHAN NA LITERATURA

Ayon sa pag-aaral nina, (Robert Matlack MD, Reigel PA-C, Bittner LCSW,

Koehler PA-C). Isa sa limang estudyanteng edad 12–18 ang nagsasabing sila ay na-

bully. Madalas itong nangyayari, kahit isang beses sa isang linggo sa 14% ng mga

pampublikong paaralan. Pinakamataas ang mga pagkakataon para sa mga middle school,

na sinusundan ng mga high school at elementarya. Mas marami pang mga teenager ang

nakakaranas ng pambu-bully online. Nalaman ng Pew Research Center na halos dalawa

sa tatlong American teenager ay nakaranas ng cyberbullying. Dahil ang cyberbullying ay

maaaring 24/7 at pampubliko, maaaring maramdaman ng mga biktima na hindi sila

makakatakas dito. Ang mga bata at kabataan na may mas malaking panganib na ma-bully

ay kadalasang itinuturing na "iba" sa hitsura, oryentasyong sekswal, pagkakakilanlan sa

|8
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

kultura o kapansanan. Maaaring bago sila sa paaralan at/o mas kaunti ang mga

kaibigan. Ang mga bullies mismo ay maaaring sikat at kilalang-kilala, o sa panlabas na

pagtingin. Maaaring sila ay mga biktima ng nakaraang pambu-bully o mga biktima

habang sila ay nambu-bully sa iba. Mas malamang na mang-bully sila ng iba kung

nahihirapan silang sumunod sa mga panuntunan, hindi gaanong kasali ang kanilang mga

magulang at/o tinitingnan nilang katanggap-tanggap ang karahasan. Dagdag pa aniya na

halos (59) o nasa limamput siyam na porsyenyo ng mga kabataan sa US ay nabully o

naharas aniya online, at sinabi pa na ito raw ay isang malaking problema para sa mga

ganitong mga edad, at iniisip ng mga kabataan na ang mga guro at pamunuan ng mga

social apps ay nabigo sa ganitong usapin.

Maraming klase ang bullying pero lahat ng klase nito ay nakakasakit, hindi lang

sa pisikal, maaari ding sa emosyon. Sabi nga nila mas mahirap maghilom ang sugat

kapag emotionally kaysa sa pisikal na maaaring gamutin ng mga bagay na maaring

nabibili. Minsan, nakakagulat isipin kung saan nagmula ang pambubully. Unang una, ang

mga nambubully ay minsan na ding na-bully at upang maibsan ang kanilang

nararamdaman ay nambubully din sila sa mga taong kaya nilang bullyhin upang tumaas

kahit papaano ang tingin nila sa kanilang sarili. Ang iba naman ay nambubully dahil sa

kulang sa atensyon sa kanilang tahanan. Napatunayan na ang mga iyan sa ilang mga pag-

aaral sa sikolohiya. Ang mental health ng isang tao ang siyang nakakapag-trigger ng

paggawa ng mga bagay na agresibo tulad ng pambubully.

Saan mang sulok ng mundo, nagkakaroon ng bullying. Racism ang isang

pinakatanyag na pambubully. Kung saan ang paniniwalang mas nakakataas ang isang lahi

|9
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

laban sa isa pa. Kung ating titignan, hanggang sa panahon ngayon ay talaga namang

nangyayari ito. Maraming mga racist na may puting balat ang nambubully sa mga taong

may itim na balat. Nananakit ang mga ito ng walang sapat na dahilan, na siya naman

talagang nakakalungkot isipin. Walang edad na pinipili ang pambubully, dahil lahat ay

maaaring maging biktima. Madaming maaaring epekto ang pambubully sa mga taong

nabully. Ilan sa mga ito ay ang depresyon at anxiety. Alam naman natin na ang depresyon

at anxiety ay wlang binibigay na sintomas, maaaring ang isang tao ay nakakangiti ngunit

hindi garantisadong lahat nasa ayos. Kapag ito ay hindi naagapan, maaring humanap ng

ibang paraan lalo na ang mga kabataan upang kahit sa sandaling oras ay makatakas sa

sakit na pilit na hindi maalis sa kanilang damdamin, gaya na lamang ng pag-inom na

kapag sumobra ay nakakasama sa kalusugan at isa pa’y paggamit ng iba’t ibang uri ng

droga, at hindi na lingid sa ating kaalaman ang nagagawa ng droga. Maaari itong

makasira ng buhay.

Ang pinakamalalang maaaring mangyari ay ang pagkitil sa sariling buhay, o ang

pagsu-suicide. Gayunpaman, ang maaaring maidulot ng pambubully ay kayang iwasan sa

pamamagitan ng mga taong malalapit sa ating buhay. Kinakailangan nila ng walang

sawang pagsuporta sa laban na kanilang kinakaharap. (heymiranda, 2018). Dagdag pa

aniya na ang tanging kasagutan o solusyon upang matigil ang laganap na pambubully ay,

magkaroon ng tamang pagsubaybay at pagpapalaki sa mga bata nang sa ganoon ay wala

ng bata ang lalaki ng mayroong ugaling masama. Isa pang karagdagan na hindi dapat

itolerate ng sinuman ang isang kabataan na gumagawa ng karahasa sa iba, dahil kung

magkaganon ay mas lalo nilang iisipin na ang kanilang ginagawa ay nagdudulot ng

|10
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

satisfaction at nagiging masaya sila rito dahil naniniwala sila na ito ay nakabubuti sa

kanila.

KABANATA III

PAMAMARAAN O METODOLOHIYA

DISENYO NG PANANALIKSIK

Ang mananaliksik gumamit ng Deskriptibong Metodo sa Kwantitatibong uri ng

pangangalap ng Datos. Ang metodong ito naglalarawan sa pangkasalukuyang kondisyon

ng pag-aaral at siyang makakatulog sa pagtugon sa anumang suliranin na kinakaharap ng

pag-aaral na ito. Nangalap rin ang mananaliksik sa ibat ibang lehitimong websayt sa

internet upaang makakuha ng ibat ibang artikulo na may kaugnayan sa pag-aaral.

Bukas na talatanungan o Open Ended Survey ang ginamit ng mananaliksik upang

instrumento sa pangangalap ng datos. Ang nasabing talatanungan ay naglalaman ng (5)

na katanungan na ibinahagi sa (20) dalawampung mag-aaral sa ikatlong taon ng Kursong

BSBA OM- ng Kolehiyo ng Subic. Ang mananaliksik ay hindi nakasisiguro na mayroon

(20) daalawampung mag-aaral ang nakararanas ng bullying sa Kursong BSBA OM III sa

Kolehiyo ng Subic.

PAMAMARAAN NG PAGPILI NG RESPONDENTE

|11
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

Mahalaga ang pagkakaroon ng mga respondente upang malutas ang isang

problema, napili ng manaanaliksik ang mga mag-aaral ng nasa ikatlong taon ng BSBA

OM sa Kolehiyo ng Subic, sa pagpapalagay ay nasa edad 20- 25 pataas at maaaring

nakararanas ng bullying o pambubulas.

INSTRUMENTO NG PANGANGALAP NG DATOS

Ang instrumentong ginamit sa pananaliksik na ito ay pagkuha ng mga datos o

mga kaugnay na literatura at pag-aaral sa mga lehitimong mga websayt sa internet upang

maging gabay at magbigay ng sapat na kaalaman sa mananaliksik ukol sa kanyang

isinasagawang pag-aaral.

PAMAMARAAN NG PAGKALAP NG DATOS

Ang mananaliksik ay gumamit ng isang Checklist Questionnaire na pamamaraan

kung saan ay ibinahagi sa target na mga respondente (BSBA-OM) III sa Kolehiyo ng

Subic. Ang nasabing Checklist Questionnaire ay naglalaman lamang ng anim na

katanungang tumutukoy o naglalaman patungkol sa Epekto ng Bullying sa Mental Health

ng isnag mag-aaral. Ang nasabing pangangalap ng datos ng mananaliksik ay tumagal

lamang ng tatlong minutong pagsasagot.

KOMPYUTASYONG ESTADISTIKA

|12
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

Dahil bukas na talatanungan ang isinagawang surbey, ang mga kasagutan

ng mga respondente bawat katanungan ay pagsasama-samahin ng manaanaliksik ayon sa

pagkakaugnay-ugnay ng kanilang mga kasagutan bawat bilang.

f
P= X 100
N

Ang pormulang ito ang siyang gagamitin sa pagkuha ng bahagdan ng mga tugon

ng mgarespondente, kung saan: ang P ay tumutukoy sa porsyento o bahagdan; f para sa

frikwensi o bilang ng sumagot; at N para sa kabuuang bilang ng mga respondente.

|13
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

KABANATA IV

ANALISIS, PRESENTASYON AT INTERPRETASYON NG MGA DATOS

Nilalaman ng bahaging ito ang pinagsama-samang mga datos ng mga respondente

sa mga nabanggit na mga suliranin sa unang bahagi ng pananaliksik na ito. Batay sa pag-

aaral na may paksang “Epekto ng Bullying sa Mental Health ng mga mag-aaral ng

BSBA-OM III ng Kolehiyo ng Subic” ang mga sumusunod ay ang mga presentasyon at

Interpretasyong ng mga datos na nakalap ayon sa mga talatanungan:

Talahanayan 1
1. Anong uri ng pambubully ang kanilang nararanasan
F P
Physical 0 0%
Verbal 11 55%
Social 5 25%
Cyber 1 5%
Cyber/Social 1 5%
Wala 2 10%

Ayon sa Talahanayan bilang Isa labing Isa o 55 na bahagdan ang nagsasabi ng

nakararannas sila ng Verbal bullying, Lima o Dalawamput lima naman para sa

nakararanas ng Social Bullying, Isang respondente naman ang nasasabi na sya’y

|14
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

nakararanas ng Cyber Bullying na may limang bahagdan, at sa Physical Bullying naman

ay wala.
F P
Para Para mapansin 2 10% sa
Ginagaya nila ang karahasang kanilang nararanasan sa 3 15%
loob ng tahanan
Magkaroon ng kapangyarihan na kontrolin ang 3 15%
emosyon ng isang tao
Pagkainggit sa kapwa 7 35%
Hindi gusto ang pag-uugali ng isang tao 2 10%
karagdagan detalye mayroong Isa o Limaang Bahagdan ang nagsasabi na silay

nakararanas ng parehong Social atCyber Bullying. Dalawa o sampung bahagdan namaan

sa hindi nakararanas ng kahit na ano.

Talahanayan 2
2. Ano ang maaaring maging dahilan ng pambubully?

Ayon sa Talahanayan Bilang dalawa ang pagkainggit sa kapwa ang nagiging

dahilan ng pambubully na mayroong pinakamataas na bilang na mayroong pito o 35 na

bahagdan. Tatlo o labinlimanv bahagnan naman ang nagsasabi na ginagaya ang

karahasang nararanasan sa tahanan at upang magkaroon ng kapangyarihan sa emosyon ng

isang indibodwal ang dahilan ng pambubully. May parehas din na bilang ang dahilan ng

pambubully para mapansin at hindi gusto ang pag-uugali na mayroong dalawa o sampung

bahagdan.

|15
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

F P
Pagkabalisa 0 0
Sisiraan ng ulo 0 0
Depresyon 3 15%
Pagbaba ng tiwala o kumpyansa sa sarili 14 70%
Pagkamatay o pagpapatiwakal 0 0
Madalas na pagliban sa klase 0 0
Pagbaba ng akademikong pagganap 0 0
Wala 1 5%
Pagkabalisa at pagbaba ng tiwal o kumpyansa sa sarili 1 5%
Pagbaba ng tiwala o kumpyansa sa sarili at depresyon 1 5%

Talahanayan 3
3. Ano ang epekto na naiidudulot ng bullying sa Mental Health?
Ayon sa talahanayan bilang tatlo, kung saan nagiging mababa ang tiwala o

kumpyansa sa sarili ang nagiging epektong naidudulot ng bullying sa mental Health ng

isang mag-aaral na mayroong labing-apat na bilang o 70 na bahagdan. Pangalawang

nagiging epekto ang depresyon nna mayroong tatlo o 15 na bahagdan. Isang respondente

o 5 na bahagdan, naman sa nagsasabing parehong pagkabalisa at pagbaba ng tieala o

kumpyansa sa sarili. 1 respondente o 5 na bahagdan din naman para sa nagsasabing

pagbaba ng tiwala o kumpyansa sa sarili at depreayon. 1 o 5 na bahagdan din ang

nagsasabi na wala kahit isa ang naging epekto sa kanya ng bullying. Salungat naman sa

iba na nagsasabing ang pagkabalisa at nasisiraan ng ulo, pagkamatay o pagpalatiwakal,

madalas ng pagliban sa klase, pagbaba ng akademikong pagganap ay hindi nagiging

epekto na naidududlot ng bullying sa kanila.

|16
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

F P
10-15 yrs old 11 55 %
16-20 yrs old 6 30 %
21-25 yrs old 2 10%
Wala 1 5%

Talahanayan IV
4. Ilang taon silla ng maranasan ang ganitong uri ng pambubully?

Pinapakita sa talahanayan bilaang anim na sa edad na 10-15 na mayroong labing-

isa o 55 na bahagdang sila’y nakaranas ng pambubully. Sa edad 16-20 na mayroong anim

o 30 na bahagdang bilang na sila’y nakaranas ng pambubully. Sa edad naman ng 21-25 sa

kasalukuyang edad nila ay mayroon lamang dalawa o 10 bahagdan. Ngunit mayroong Isa

o limang bahagdan na nagsasabi na wala o hindi siya nakaranas ng pambubully sa kahit

na anlng edad.

Talahanayan V
5. Batay sa mga organisasyon, pamunuan ng inyong paaralan, anong mga programa o

mga adbokasiya ang naipapatupad kontra sa bullying

Seminar (Mental Health Awareness) F-1 P-5%

|17
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

F P
Huwag gumanti 3 15%
Huwaang pansinin o umalis nalang 7 35%
Ipagbigay alam sa guro o pamunuan ng paaralan 4 20%
Huwag lumapit sa mga bully 0 0%
Magkaroon ng kumpyansa o tiwala sa sarili 3 15%
Wala 1 5%
Huwag gumanti at huwag pansinin 1 5%
Huwag gumanti/ huwag lumapit sa bully/ huwag pamsinin o 1 5%
umalais nalang/ magkaroon ng kumyansa o tiwala sa sarili

Talahanayan VI

6. Anong aksyon ang iyong ginawa upang malutas o matapos ang ginagawang
pambubully ng isang imdibidwal sa iyo?
Ayon sa talahanayan bilang anim, kung saan pinapakita ang mga naging aksyon

ng isang indibidwal upang matakasan o malutas ang ginagawang pambubully ng isang

indibidwal. Mayroong 7 o 35 na bahagdan na nagsasabi na ang mabisang gawin upang

malutas o matapos ang pambubully ay umiwas na laamang. 4 o 20 na bahagdan ng mga

reapondente ang nagsasabi na ipagbogay alam nalang sa guro o pamunuan ng paaralan.

Tatlo o 15 na bahagdang respondente naman ang nagsasabi na huwag na lamang gumanti

at kaparehas na bilang na nagsasabing magkaroon na lamang ng kumpyansa o tiwala sa

sarili. Mayroong Isa o limang bahagdang respindente na nagsasabing huwag gumanti,

huwag lumapit sa bully, huwag na lamang pansinin o umalis nalang, at magkaroon ng

kumpyansa o tiwala sa sarili at kaparehas na bilang din na mayroong isa o limang

|18
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

bahagdang respondente ang nagsasabi na huwag nalang gumanti at huwag pansinin.

Mayroon din nagsasabing isa o limang bahagdan na wala syang gagawin dahil hindi

naman syaa nakararanas ng bullying.

KABANATA V

BUOD, KONKLUSYON, REKOMENDASYON

LAGOM

Sa pananaliksik na ito, lumalabas ang mga tunay na dahilan kung bakit mayroong

nabubully. Mga epekto ng pambubully sa taong biktima at ano ba ang magiging problema

nito sa Mental Health ng isang mag-aaral. Ang respondente ay mayroong malaking

ambag upang mailahad ng maayos ang mga impormasyon na makakalap, nang sa gayon

ay maibigay ang mga karapat-dapat na kasagutan sa bawat katanungan. Sa tulong ng

sarbey ay naipapahayag ang mga saloobin at mga pananaw sa tulong ng mga tanong na

binigyang kasagutan.

KONKLUSYON

Ang pag-aaral na ito ay nagbjgay kaisipan sa mananaliksik upang makabuo ng

isang tiyak na konklusyon.

Sa pag-aaral na ito ipinapakita na malaki ang bilang ng mga mag-aaral na

nakararanas ng Verbal Bullying sa loob ng Paaralan ng Kolehiyo ng Subic, na kumukuha

ng Bachelor of Science and Bussiness Administration (BSBA) Major in Operational

Management. Sa pag-aral ito nagkakaroon lamang ng epekto sa kanilang Mental Health

ang isang Verbal na pambubully kung sila’y nakararanas na ng pagbaba ng tiwala sa

|19
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

sarili, dahil sa mga taongmayroong pagkainggit sa isang indibidwal o biktima nito.

Nagkakaroon lamang ng sapat na kalayaan ang isnag biktima kung sila’y gumagawa ng

isang aksyon, kung saan ang biktima ay umiiwas na lamang o umaalis nalang, nang sa

gnoon ay hindi na sila mapansin o maging tampulan ng pangungutya.

Ang pasaalitang pambubully ay lagi namang lantaran na nararanasan ng isang

indibidwal at batay sa pag-aaral ng mananalik at sinasabi sa mga natamkng mga resulta

na malaki ang bilang ng mga mag-aaral na nakararanas ng bullying sa edad na 10-15 at sa

kasalukuyang panahon na nasa edad 21-25 ay hindi na gaanong naakararanas ng

pasalitang pambubully.

Base sa pangkalahatang resulta ng edad kung saan nakarannas sila ng pambubully,

bumaba ang bilang ng mga nabubully pagtungtong nila ng edad na 21-25. Sa pag-aaral na

ito ipinakita na hindi bukas ang isipan ng mgga kabataan sa mga programa mga

organisasyon na kung saan ay nilalayon ang pagtigil ng bullying sa paaralan.

REKOMENDASYON

Matapos aang pagsusuri sa mga sagot ng mga respondente, inererekomwnda ng

mananaliksik ang mga sumusunod.

Una, bilang isang mananaliksik kailangan munang pagtuunan ng pansin ang mga

respondenteng sasagot sa mga katanungan inihanda sa talatanungan, nang sa ganoon ay

makakuha tayo ng mga jmpormasyon patungkol sa mga karahasang nangyayari sa loob

ng paaralan. Ang karahasan ay matagal ng problema saan mang panig ng mga

eskwelahan sa Pilipinas, isa na nga ang Kolehiyo Ng Subic, kaya naman kailanga talaga

tayong matulungan upang masolusyonan tayo sa problemang ito. Hindi lamang sa

|20
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

pagbibigay ng parusa sa mga mag-aaral na gumagawa ng karahasan, gayundin ang

pagpapatupad ng mga programa Kontra Karahasan, at pagkakaroon ng matibay na

pundasyon ng magkilala sa maaaring maging kahantungan ng sinumang makikitaan ng

gumagawa ng karahhasan.

Ang unang nakikita ng mga mag-aaral na solusyon upang matigil ang karahasan o

Pambubully ay ang pag-iwas, huwag pansinin o umalis nalang sa mga taong nagfudulot

ng masamang intensyon sa kanila, gaya ng pambubully.

Ang nakikjtang solusyon naman ng mananaliksik ay ang pagkakaroon ng sapat

mga seminar, patungkol sa Epekto g Bullying sa pag-iisip ng isang tao, nang sa ganon ay

magkakaroon sila ng sapat na kaalaman sa kung anong mga maaring maging epekto nito

sa mga taong nakararanas ng karahasan gaya ng pambubully.

|21
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

MGA PANGHULING PAHINA

TALAAN NG SANGGUNIAN

https://ph-theasianparent-com.cdn.ampproject.org/v/s/ph.theasianparent.com/epekto-ng-
bullying-sa-utak/amp?amp_js_v=a6&amp_gsa=1&usqp=mq331AQIUAKwASCAAgM
%3D#aoh=16830361434007&referrer=https%3A%2F
%2Fwww.google.com&amp_tf=From%20%251%24s&ampshare=https%3A%2F
%2Fph.theasianparent.com%2Fepekto-ng-bullying-sa-utak

https://www.scribd.com/doc/213844283/BULLYING-PAPEL-
PANANALIKSIK#:~:text=Sa%20moral%20na%20aspeto%2C%20ang,mga%20gawaing
%20ginawa%20sa%20kanila.

https://www.sfusd.edu/fil/services/know-your-rights/student-family-handbook/chapter-7-
complaint-policies-and-procedures/75-bullying

https://europepmc.org/article/med/28722959

|22
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

APENDIKS
SAMPOL NG KWESTYONARYO

Pangalan(opsyonal):__________________ Kurso at Taon:________________________

Edad:_____Kasarian:______Petsa:__________
Epekto ng Bullying sa Mental Health
Ng mga mag-aaral sa BSBA-OM
III sa KNS
Magandang araw! Ako po ay kasalukuyang nagsasagawa ng pananaliksik tungkol
sa paksang nasa itaas, kung maari po sana ay masagutan ninyo ang sarbey ng maayos at
ng may buong katapatan. Kayo ay makakaasa na ang inyong mga personal na
impormasyon ay mananatiling nakatago; Eduard J. Bringino, BSED-FILIPINO III
1. Anong uri ng pambubulas ang kaanilang nararanasan o naranasan?
o Physical (pagtisod, pahsuntok, pagkurot, pagsampal, at iba pa)
o Verbal (pagtawag sa pangalan, insulto, panunukso, pananakot at iba pa)
o Social (tsismis, paninirang puri, magpahiya, pang-iiwan at iba pa)
o Cyber (masasakit na text, pagsira sa pagkatao, pagkakalat ng maseselang litrato at
iba pa)
2. Ano ang dahilan ng bully, bakit nya ito ginagawa?
o Para mapansin
o Ginagaya nila ang karahansang kanilang naranasan sa loob ng tahanan
o Magkaroon ng kapangyarihan na kontrolin ang emosyon ng isang tao
o Pagkainggit sa kapwa
o Hindi gusto ang pag-uugali ng isaang tao
3. Anong epekto ang nadulot ng bullying sa iyong Mental Health?
o Pagkabalisa
o Nasisiraan ng ulo
o Depresyon

|23
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

o Pagkababa ng tiwala o kumpyansa sa sarili

o Pagpapatiwakal/ Pagkamatay
o Madalas na pagliban sa klase
o Pagbaba sa akademikong pagganap sa klase
4. Ilang taon ka ng maranasan ang ganitong (Physical, Berbal, Social, Cyber
Bullying) uri ng pambubulas?
o 10-15 yrs old
o 16-20 yrs old
o 21-25 yrs old
5. Batay sa mga Organizasyon, Pamunuan ng inyong paaralan, anong mga
programa o mga adbokasiya ang naipapatupad Kontra sa Bullying?
(magtala)
6. Anong aksyon ang iyong ginawa upang malutas o matapos ang ginagawang
pambubully ng isang indibidwal sa iyo?
o Huwag gumanti
o Huwag pansinin o umalis nalang
o Ipagbugay alam sa guro O pamunuan ng eskwelahan

|24
 Kolehiyo Ng Subic
Subic, Zambales

BIONOTE

Si Bringino Eduard J. Ay pinanganak noong ika-14

ng Enero taong 2002. Siya ay kaisa-isang anak
nina Ana Liza J. Bringino at Edwin S. Bringino.
Nagtapos ng pag-aaral sa Naugsol Integrated
School ng Elementary, Junior High, hanggang
Senior High School- Filipino Club Secretary-
2016-2017 at Naugsol Integrated School. Conduct
awardee, Since
Ngayon ay kasaalukuyang nag-aaral Grade 10-
sa Kolehiyo Ng12Subic at kumukuha ng
kursong Batsilyer ng Sekondaryang Edukasyon na nagpapaka dalubhasa sa Wika.

|25