6

Filipino 6
Unang Markahan – Modyul 2:
PAGGAMIT NANG WASTO SA
PANGNGALAN AT PANGHALIP SA
PAKIKIPAG-USAP
Filipino – Ikaanim na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 2: Paggamit nang Wasto sa Pangngalan at Panghalip sa
Pakikipag-Usap
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Victoria A. Sojor
Editor: Arlene L. Decipolo, Clinton T. Dayot, Shem Don C. Fabila, Gelyn I. Inoy,
Ana Melissa T. Venido, Melle L. Mongcopa,
Tagasuri: Amalia O. Samson, Bernardita C. Ochavo, Michelle B. Silot, Nenita Y. Tura,
Arlene L. Decipolo, Melle L. Mongcopa, Clinton T. Dayot, Gelyn I. Inoy,
Shem Don C. Fabila, Ana Melissa T. Venido, Angelica Balibalos, Hazel
T. Manilag, Aileen P. Buscato, Susan Esturas, Emelie A. Toro
Tagalapat: Wendell Calingacion, Ruth R. Abelgas

Tagapamahala: Senen Priscillo P. Paulin, CESO V Renante A. Juanillo

Fay C. Luarez, TM, EdD., PhD Rosela R. Abiera
Nilita L. Ragay, EdD Maricel S. Rasid
Adolf P. Aguilar, CESE Elmar L. Cabrera

Inilimbag sa Pilipinas ng

Department of Education –Region VII Schools Division of Negros Oriental

Office Address: Kagawasan, Ave., Daro, Dumaguete City, Negros Oriental

Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117
E-mail Address: negros.oriental@deped.gov.ph
 6

Filipino
Unang Markahan – Modyul 2:
Paggamit nang Wasto sa
Pangngalan at Panghalip sa
Pakikipag-Usap
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 6 ng Alternative Delivery Mode

(ADM) Modyul para sa araling Paggamit nang Wasto sa Pangngalan at Panghalip
sa Pakikipag-Usap !

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador

mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong
tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at

malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong

ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral

kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

ii
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Filipino 6 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul

ukol sa Paggamit nang Wasto sa Pangngalan at Panghalip sa Pakikipag-Usap !

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin. Sa

pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

iii
 Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat

ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay
na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang
gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga
gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang
pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos
nang sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na
ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy.
Maaari ka rin humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda
mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda
sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.

iv
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

v
 ALAMIN

PAGGAMIT NANG WASTO SA PANGNGALAN AT

PANGHALIP SA PAKIKIPAG-USAP

MGA KASANAYANG
PAMPAGKATUTO

Nagagamit nang wasto ang mga pangngalan at panghalip sa pakikipag-usap

sa iba’t ibang sitwasyon F6WG-Ia-d-2.

PANIMULA

Magandang araw! Kumusta ka na?

Ano-ano ba ang nakikita mo sa iyong kapaligiran? Alam mo ba ang
pangkalahatang katawagan sa mga bagay na nakikita mo sa iyong paligid?
Tama kaya ang mga ginagamit mong salita sa pakikipag-usap?
Malalaman mo kung tama ang iyong mga sagot sa mga katanungan
na iyan sa pamamagitan ng modyul na ito. Matutunan mo rito ang iba't ibang
uri ng pangngalan at ang kailanan ng panghalip. Tatalakayin din dito ang
kahalagahan ng paggamit nang wastong pangngalan at panghalip sa
pakikipag-usap sa iyong kapwa, sa iba’t ibang sitwasyon.

1
 MGA LAYUNIN

Sa katapusan ng modyul na ito, inaasahan sa iyo na:

1. Nakikilala ang mga pangngalan at panghalip na nakapaloob sa mga

pangungusap, mga uri at kailanan nito;

2. Nakagagawa ng isang maikling dayalogo tungkol sa hindi malilimutang

karanasan sa kaarawan gamit ang panghalip at pangngalan; at

3. Napapahalagahan ang paggamit ng mga pangngalan at panghalip sa

pakikipag-ugnayan o pakikipag-usap sa iba’t ibang sitwasyon.

SUBUKIN

PANIMULANG
PAGTATAYA

A. Panuto: Basahing mabuti ang mga tanong at isulat ang titik ng tamang
sagot sa iyong kuwaderno.

1. Ito ay tumutukoy sa karaniwang ngalan ng tao, bagay, hayop, lugar o

pangyayari at nagsisimula ito sa maliit na titik.
A. pambalana B. pantangi C.di- konkreto D. lansakan

2. Ito ay tumutukoy sa tanging ngalan ng tao, bagay, hayop, lugar, pangyayari at

nagsisimula sa malaking titik.
A. konkreto B. lansakan C. pantangi D. pambalana

3. Ito ay tumutukoy sa mga bagay na nakikita at nahahawakan.

A. pantangi B. pambalana C. konkreto D. Lansakan

2
4. Ito ay tumutukoy sa hindi nakikita at nahahawakan, nanatili lamang sa diwa at
isipan.
A. konkreto B. di-konkreto C. lansakan D. pambalana

5. Ito ay tumutukoy sa dami o bilang na pinagsama-sama ngunit ang bilang ay

walang katiyakan.
A. pantangi B. pambalana C. lansakan D. konkreto

Panuto: B. Basahing mabuti ang sumusunod. Tukuyin ang panghalip na panao na

ginamit sa sumusunod na pangungusap. Isulat ang titik ng tamang
sagot sa iyong kuwaderno.

1. Si Glenda ay magaling sa English. Siya ay matalinong bata.

A. Glenda B. si C. bata D. siya

2. Kami ay sama samang nagdasal sa loob ng simbahan.

A. loob B. simbahan C. kami D. nagdasal

3. Si Christine ay pinagalitan ni tatay dahil inaway niya si bunso.

A. tatay B. niya C. bunso D. Christine

4. Magaling kumanta si Michelle kaya sumali siya sa Tawag ng Tanghalan.

A. siya B. Michelle C. sumali D.Tawag ng Tanghalan

5. Ako ang nagdala ng bag ni Nicolasa sa paaralan.

A. bag B. ako C. paaralan D. Nicolasa

Magaling! Natapos mo ng sagutin ang

Panimulang Pagtataya. Ipagpatuloy mo
lang ang pagiging matapat sa pagsagot.
Ngayon ay magpapatuloy tayo sa mga
susunod na gawain upang mas
maintindihan mo ang paksang iyong pag-
aaralan.

3
 TUKLASIN

GAWAIN 1

Panuto: Ayusin ang mga naka-scramble na mga titik para makabuo ng salita. Isulat
ang mabubuong salita sa iyong kuwaderno.

1. NGAPALNANG-
2. HILPANGAP-
3. INGNAPAT-
4. ABMAPNALA-
5. OKTRENOK-
6. NALSKANA-
7. OPAAN-
8. NALNAIAK-

SURIIN

PAGSUSURI

1. Ano-ano ang mga salitang iyong nabuo sa gawain 1?

2. Ano ang napansin mo sa mga salitang iyong nabuo?
3. Mahalaga ba ang mga salitang ito para sa pakikipag-usap natin sa kapwa?
Bakit?

4
 PAGYAMANIN

PAGLALAHAD

Ang pangngalan ay ngalan ng tao, bagay, hayop, lugar at pangyayari.

May iba’t ibang uri ang pangngalan ito ay ang mga sumusunod:

1. Pangngalang Pantangi – tumutukoy sa tiyak na ngalan ng tao, hayop,

bagay, lugar at pangyayari, ito ay nagsisimula sa malaking titik.

Halimbawa: Dauin, Negros Oriental

Maria Josefa Dela Cruz
Camanjac, Dumagute City

2. Pangngalang Pambalana – tumutukoy sa karaniwang ngalan ng tao, hayop,

bagay, lugar at pangyayari, ito ay nagsisimula sa maliit na titik.
Halimbawa: parke, babae, piyesta, palaruan

Uri ng Pambalana:

Pangngalang Konkreto – tumutukoy sa mga bagay na nakikita at

nahahawakan
Halimbawa: lapis, mesa, aklat, walis, upuan

Pangngalang Di-Konkreto – tumutukoy ito sa mga hindi nakikita,

naamoy o nalalasahan, naiisip o nadarama lamang ito.
Halimbawa: kalinisan, kapayapaan, kaunlaran, katahimikan

3. Pangngalang Lansakan – nangangahulugan ng dami o bilang na

pinagsama-sama ngunit ang bilang ay walang katiyakan.

Halimbawa: buwig ng ubas, bigkis ng kangkong, hukbong sandatahan

5
 Samatantala, ang panghalip naman ay ginagamit na pamalit o panghalili
sa Pangngalan. Ang panghalip panao ay humahalili sa ngalan ng tao, sa taong
nagsasalita, sa taong kausap at sa taong pinag-uusapan. May kailanan ang
panghalip panao. Ito ay isahan, dalawahan at maramihan.

Panauhan Bilang o Kailanan

Taong Isahan Dalawahan Maramihan
1. Nagsasalita ako, akin, ko tayo, kami, naming,
amin, atin, natin

2. Kausap ikaw, ka kita, kata kayo, ninyo, inyo

3. Pinag-uusapan siya, niya, sila, nila, kanila, sina
kaniya

Ang mga pangngalan at panghalip ay karaniwan nating nagagamit at

naririnig sa mga usapan na ating nalilikha sa ating kapwa. Ordinaryo man o
pormal na usapan, hindi mawawala ang mga ito.

Halimbawang usapan:

1. Usapan ng magkaibigang lalaki

Halaw mula sa : https://www.slideshare.net/mydearest/panghalip-ito-iyan-iyon

6
 2. Usapan ng magkakapatid

3. Usapan ng magkaibigang babae

Halaw mula sa :https://www.slideshare.net/jedithagustin/k-to-12-filipino-grade-2-lm

7
 Gawain 2

Panuto: A. Kilalanin ang uri ng pangngalan ng mga sumusunod. Isulat ang PT kung
ito ay pantangi, PB kung pambalana, K kung konkreto, DK kung di-
konkreto at L naman kung lansakan. Gawin ito sa iyong kuwaderno.

_1. bayani
_2. Canlaon, Negros Oriental
_3. baso
_4. kalinisan
_5. telebisyon
_6. tagumpay
_7. kumpol ng Rosas
_8. Lola Clara
_9. katahimikan
_10. bagyo

Panuto: B. Piliin ang panghalip na angkop ihalili sa may salungguhit na salita o parirala at
isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong kuwaderno.
1. Si Rica ay pinsan ni Joel.
A. niya B. siya C. ako D. kami

2. Maaari bang humingi ng tulong sa iyo at sa kuya mo?

A. natin B. inyo C. kayo D. sila

3. Sumabit kasi ang saranggola ni Sean sa sanga ng puno.

A. ko B. akin C. nila D. niya

4. Ikaw at ako ay magtatanim ng puno.

A. tayo B. sila C. kami D. kanila

5. Nasa sarili ko ang kanyang ballpen.

A. ako B. akin C. amin D. Atin

8
 ISAISIP

Ang pangngalan ay ngalan ng

tao, bagay, hayop, lugar at pangyayari.
May mga uri ng pangngalan ito ay ang
pantangi, pambalana, konkreto, di-
konkreto at lansakan.
Ang panghalip naman ay pamalit
o panghalili sa pangngalan. Ang
panghalip panao ay may tatlong
kailanan: isahan, dalawahan at
maramihan.

ISAGAWA

PAGLALAPAT

Panuto: Sumulat ng maikling dayalogo o usapan tungkol sa hindi malilimutang

karanasan mo sa iyong kaarawan. Gamitin sa gagawing dayalogo ang
mga pangngalan at panghalip na makikita sa kahon. Gawing batayan ang
pamantayan sa gagawing dayalogo o usapan na makikita sa ibaba. Gawin
ito sa iyong kuwaderno.

ko akin regalo kami pagkain mama

sila namin kanila kaibigan bisita

9
 Pamantayan sa Pagsulat ng Dayalogo o Usapan

Krayterya 15 Puntos 10 Puntos 5 Puntos

Pagkabuo Angkop at wasto May iilang Walang kaugnayan
ang mga Pangngalan at at hindi wasto ang
Pangngalan at Panghalip na mga Pangngalan at
Panghalip na ginamit na hindi Panghalip na
ginamit sa pagbuo angkop at wasto ginamit
ng usapan

PAGPAPAYAMAN

KARAGDAGANG
GAWAIN

Panuto: Kopyahin at salungguhitan ang pangngalan na makikita sa salaysay

at punan/lagyan ng angkop na panghalip ang bawat patlang. Isulat
ito sa iyong kuwaderno.

Naranasan bang lumangoy sa dagat? ay may

nakatutuwa ngunit nakakatakot na karanasan sa dagat.
Namasyal noon sa dinarayong Boracay beach. Naligo _sa
napakalinis na kulay berdeng dagat. __ Lita at Lina ay tuwang
tuwa na naliligo hanggang sa hindi nila namalayan na nasa malalim na
pala . Muntik na malunod, buti na lang at nasagip ng
tatay .

10
 TAYAHIN

PANGWAKAS NA
PAGTATAYA

Panuto: Basahing mabuti ang mga sumusunod na pangungusap. Piliin at

isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong kuwaderno.

1. Ito ay pantawag sa tao, bagay, hayop, lugar at pangyayari.

A. pambalana B. pantangi C. Pangngalan D. konkreto

2. Ang uri ng pangngalan na nananatili lang sa diwa at isipan,hindi ito nakikita at

nahahawakan.
A. pantangi B. pambalana C. lansakan D. di-konkreto

3. Ito ay uri ng pangngalan na tumutukoy sa mga bagay na nahihipo at nakikita.

A. pantangi B. konkreto C. di-konkreto D. pambalana

4. Uri ng pangngalan na nagsisimula sa maliit na titik, tumutukoy ito sa karaniwang

bagay, tao, hayop, lugar at pangyayari.
A. pantangi B. pambalana C. lansakan D. konkreto

5. Uri ng pangngalan na tumutukoy ng dami o bilang na pinagsama-sama pero

walang katiyakan ang bilang.
A. pantangi B. pambalana C. di-konkreto D. lansakan

6. Ano ang tawag sa salitang ipinanghahalili sa ngalan ng tao?

A. pangngalan B. panghalip C. panao D. pantangi

7. Ang panghalip panao na tayo ay isang halimbawa ng anong kailanan?

A. isahan B. dalawahan C. maramihan D. pangkatan

8. Ang panghalip na kita ay nasa anong kailanan?

A. isahan B. dalawahan C. maramihan D. pangkatan

9. Ang ninyo ay panghalip panao na anong kailanan?

A. dalawahan B. pangkatan C. isahan D. maramihan

10. Nasa anong kailanan ang panghalip na kaniya?

A. isahan B. dalawahan C. maramihan D. pangkatan

11
SUSI SA PAGWAWASTO

12
 MGA SANGGUNIAN

Legaspi, Ruth et al. Bagong Filipino Tungo sa Globalisasyon, Vibal Group Inc. 2014
pp. 230-239.

Antonio, Dora et al. Sanayang Aklat sa Filipino VI Kagawaran ng Edukasyon

Dibisyon ng Negros Oriental 2018.

Ghaz, Sandy. “Pangngalan: Ano ang Pangngalan, Mga Halimbawa Nito” February 16,
2019 https://philnews.ph/2019/02/16/pangngalan-ano-ang-pangngalan-
halimbawa/

Sherbie, Joan. “ Ikaanim na Baitang Gabay sa Pagtuturo” Published on August 16,

2008 https://www.slideshare.net/joansherbie/filipino-6-grade-6-1st-quarter-
week-1

Pomada, Joy. Panghalip; Published on Jan 18, 2014.

https://www.slideshare.net/mydearest/panghalip-ito-iyan- iyon

Agustin, Ahtide. Ang Bagong Batang Pinoy: Filipino 2: Published on Jun 24, 2014.
https://www.slideshare.net/jedithagustin/k-to-12-filipino-grade-2-lm

VICTORIA A. SOJOR. Siya ay nagtapos sa kursong

Bachelor of Elementary Education sa Foundation
University, Lungsod ng Dumaguete. Kumuha rin siya ng
Master of Arts in Education Major in Administration and
Supervision with Complete Academic Requirements
(CAR) sa Foundation University, Dumaguete City. Siya
ay naging isa sa mga manunulat para sa Distrito ng
Dauin sa Development of Balik Kasaysayan
Compendium na ginanap noong ika-21-23 ng Marso,
2018.

13
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Schools Division of Negros Oriental

Kagawasan, Avenue, Daro, Dumaguete City, Negros Oriental

Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117

Email Address: negros.oriental@deped.gov.ph
Website: lrmds.depednodis.net