POLYTECHNIC UNIVERSITY OF THE PHILIPPINES

Instructor: Jasper Christian Gambito

Kartilla ng Katipunan
Reflection Paper ( GEED 002)

Sheilo F. Pasasadaba 10/31/23 BSTMOUMN 1-4

Bago ang lahat, ano nga ba ang KARTILLA NG KATIPUNAN?

Ayon sa Philippine Cultural Education, ang Kartilla ng Katipunan ay ang popular na akda ni Emilio
Jacinto na naglatag ng mga batas at prinsipyo ng Katipunan at nagsilbing gabay sa mga kasapi nito. Ang
KKK na nangangahulugan ng Kataas-taasang, Kagalang-galangang, Katipunan ng mga Anak ng bayan o
mas kilala sa tawag na Katipunan ay isang lihim na samahan na itinatag ni Andres Bonifacio na may
layuning palayain ang bansa sa ilalim ng mga mananakop na Espanyol. Naitatag ito nuong Hulyo 7,
1892. Si Emilio Jacinto ang kinilalang “utak ng himagsikan”.

Nang Mabasa ko ang Kartilla ng Katipunan ay mahahalintulad ko siya sa sampung utos ng biblia. Gaya
ng biblia ang nakapaloob sa kartilla ng Katipunan ay magagandang aral na dapat isabuhay hindi lamang
ng mga myembro o kasapi ng samahang ito. Dapat din itong isabuhay ng lahat ng mga Pilipino para
magkaroon ng kapayapaan at katiwasayan sa ating bansa. Kagaya nalang ng sabi sa unang aral na dapat
ang kinikita natin ay ginagamit sa mabuti at ikakaunlad ng buhay natin. Dapat tayo ay may mabuting
adhikain kung gagawa ng kabutihan dapat ito ay bukal sa loob at walang halong pagkukunyari para lang
maging Mabuti sa paningin ng ibang tao. Matatawag itong pagkukunyari kung sa huli ang pagtulong ay
para sa ikabubuti ng pangsarili lamang. Mas maganda din na meron tayong malasakit sa ibang tao lalo
na sa oras ng pangangailangan hindi lamang ng sariling pamilya kundi para din sa mas higit na
nangangailangan, sabi nga sa kasabihan “It’s better to give that to receive”. Mas maganda na ikaw ang
nagbibigay kaysa ikaw ang binibigyan. Maging Mabuting tao hindi lamang sa salita kundi kasama ang
pag-gawa.

Dapat na tayo ay pantay-pantay,kahit anong kulay ng balat,kasarian,lahi higit sa lahat mahirap o

mayaman dapat pantay pantay hindi man sa yaman ngunit sa pagkakapwa-tao. Walang mataas at maliit
na mamamayan.Ngunit nakakalungkot minsan na nang dahil sa antas ng buhay mas madali para sa
mayayaman na irespeto sila at itrato ng Mabuti.Sa kabilang banda ang mahihirap kailangan pa
magsumikap para irespeto ng ibang tao. Sabi nga sa pang anim na aral “Sa taong may hiya,salita’y
panunumpa”, ngunit sa panahon ngayon napakadali magbitaw ng pangako at sirain ito. Sa panahon
ngayon ginagawa nalang ang pangako na paraan para makuha ang nais sa ibang tao at pagkatapos ang
pangako ay limot na at hindi na binibigyan ng halaga ng taong nagbitaw. Halimbawa na lang ang mga
politiko,mas maganda sana ang buhay nang bawat Pilipino kung lahat nang sinasabi at pinapangako nila
nung panahong nangangampanya sila ay kanilang ginagawa at tinutupad, ngunit kadalasan ito ay
napapako.

Kapayaan sana ang mas nangingibabaw kung lahat ng inaapi ay merong nagtatanggol at mas payapa
sana kung walang nang-aapi dahil sa mata ng Diyos tayo ay pantay-pantay. Wala din sanang mga puring
nasisira at nadudungisan kung lahat ng tao ay magiging matalino sa bawat mamumutawing salita sa
kanilang bibig. Sa panahon ngayon na halos lahat ng sulok ng komunidad ay may mga kapwa tayo
Pilipino na ginawa nang libangan ang mag-umpukan at pag-usapan ang buhay ng ibang tao lalo na
kapag wala ang taong kanilang paksa. Minsan mas maganda na maging tahimik nalang lalo na kung ang
sasabihin mo ay isang sekreto na maaring makapanakit ng damdamin nang ibang tao.

Sa panahon ngayon na madaming napapariwarang kabataan kadalasan dahil sa problema sa pamilya.

Ang ugat ay ang paghihiwalay ng magulang. Kadalasan ang kadahilanan ay ang pangangaliwa ng
asawang lalaki. Wala sanang malungkot na mga bata kung ang ama ay nagpaka ama at tumayo talagang
haligi ng tahanan. Dapat ang lahat ng ama ay nagtuturo nang kabutihan sa mga anak, ngunit kadalasan
nauubos ang oras sa pagsusugal,inom,sigarilyo, bisyo at higit sa lahat sa pambababae. Kahit magturo ng
Mabuti at magagandang salita ang ama ng tahanan ngunit kung ito ay hindi nakikita sa gawa, wala din
itong kabuluhan.Maaaring lumaki na Mabuti ang bawat Pilipino kung lumaki sila sa tahanan na puno
nang pagmamahal. Kung nakikita nila na ang ama nila ay pinapahalagahan at minamahal ng tama ang
kanilang ina. Ginagawang katuwang sa buhay hindi katulong sa bahay. Kung nakikita ito ng anak na
lalaki matututo itong pahalagahan at irespeto ang bawat babae. Kung ang anak naman na babae ang
lumaki sa ganitong tahanan, matututo siyang irespeto ang kanyang sarili at malalaman niya kung paano
dapat siya pahalagahan at mahalin ng tama. Merong pagkakaisa at pagmamahalan, kapayaan ang resulta.
Kung maganda ang pagpapalaki sa mga kabataan,matututo silang makihalubilo at makipag-kapwa tao.
Dahil alam nila kung ano ang tama at hindi din nila nanaisin na pakitunguhan sila ng hindi maganda at
gawan ng masama.

Nakikita ko sa akda ni Emilio Jacinto na may Malaki siyang pagpapahalaga sa pamilya. Ang pamilya
ang unang naghuhubog sa kung ano ang ating pagkatao at kung pa’no ang ating asal sa pakikisalamuha
sa ibang tao. Bilang isa nang magulang, dapat talaga na palakihin ng maayos ang anak at maging
mabuting halimbawa para sila ay hindi maligaw ng landas. Dapat din maging halimbawa sa mga
kabataan, na tunay na Pilipino na may pagmamahal at malasakit sa bansa. Sumasalamin ang ating
pakikipagkapwa tao kung paano tayo pinalaki ng ating mga magulang. Mas gaganda ang buhay nang
bawat Pilipino kung may pagtutulungan at malasakit sa iba,hindi yung hihilain pababa ang kapwa kapag
tingin na nalalamangan or nakakalamang na. Mas maganda kung laging positibo ang tingin natin sa
buhay upang magkaroon ng kakontentuhan at maiwasan na mangibabaw ang inggit sa ibang tao.
Naniniwala ako na madalas inggit ang nauuna kaya minsan kahit iisa lang tayo ng lahi at bansa mas
napapadalas padin ang gulo at hindi pagkakaunawaan. Kung meron lang sana tayong likas na
kakontentuhan at malasakit sa ibang tao mas miiwasan ito. Kung mas pagtutuunan na lang natin kung
paano paunlarin ang ating sarili at ating bansa para wala nang mahirap at naapi at hindi na tayo masakop
pa ng mga dayuhan.

Ang kartilla ng Katipunan ay sumasalamin sa dapat na pag-uugali ng lahat ng tao. Kung lahat tao ay
pantay-pantay ang tingin sa bawat isa,maiiwasan ang gulo at sakuna. Kung mas ipangingibabaw natin
ang mabuting pakikipagkawa tao mas payapa at masaya tayong lahat. Makikita sa kanilang kartilla na
ang tanging nais nila ay pagkakaisa,pagkakabuklod-buklod at kapayapaan ng bawat Pilipino.Sa panahon
ngayon na puro gulo at krimen mas maganda sana kung isasabuhay ang mga aral ng kartilla.