SPERMATOGENEZA. VLERESIMI I SPERMES.

Spermatogeneza perfshin te gjitha dukurite nepermjet te cilave spermatogonet shenderrohen ne

spermatozoide. Ne lindje , qelizat gjerminative ne femijet meshkuj mund te dallohen ne shiritat seksuale
te testeve, ne formen e qelizave te medha , te zbehta, te rrethuara nga qelizat mbeshtetese.

Qelizat mbeshtetese me origjine nga epiteli I siperfaqes se gjendres ne te nejten menyre si dhe qelizat
folikulare, shenderrohen ne qelizaSertoli ose qelizat mbeshtetese.

Pak perpara pubertetitit, shiritat seksuale formojne lumen dhe shenderrohen ne gypa (tubula)
seminifere. Rreth te njejtes kohe qelizat gjerminative primordial , japin qelizat burimore,
spermatogonet. Ne inervale te rregullta qelizat marrin origjinen nga kjo popullate e qelizave burimore
ne formen e spermatogoneve te tipit A, prodhimi I te cilave shenon fillimin e spermatogjenezes. Tipi A i
qelizave peson nje numer te kufizar ndarjesh mitotike duke formuar klone qelizore. Qelizat e ndarjes se
fundit prodhojne spermatogonet tipi B, te cilat kur ndahen formojne spermatocitet primare.
Spermatocitet primare pastaj hyjne ne profazen e zgjatur(22 dite) e cila pasohet nga kompletimi i
shpejte i mejozes se pare dhe formimi i qelizave spermatocite sekondare. Gjate ndarjes se dyte
mejotike, keto qeliza fillojne menjehere te formojne spermatidet haploide. Nepermjet nje numri
ndarjesh nga koha qe qelizat e tipit A lene popullaten e qelizave burimore per te formuar spermatidet,
citokineza eshte jo e plote, prandaj gjeneratat qelizore pasuese jane te lidhura me urezat citoplazmatike.
Keshtu gjenerata e nje tipi te vetem spermatogonesh A , formojne nje klon te qelizave gjerminative qe
ruajne kontaktin gjate diferencimit.

Megjithese spermatogonet dhe spermatidet mbeten te zhytura ne xhepat e thelle te qelizave Sertoli
gjate diferencimit te tyre. Ne kete menyre, qelizat Sertoli sherbejne si suport dhe mbrojtje te qelizave
gjerinative, marrin pjese ne ushqyerjen e tyre dhe ndihmojne clirimin e spermatozoideve te maturuar.

Spermatogjeneza rregullohet nga LH qe prodhohet nga gjendra pituitare. LH lidhet me receptoret e

qelizave Leyding dhe stimulon rodhimin e testosteronit, I cili nga ana e tij lidhet me qelizat e Sertolit e
rte nxitur spermatogjenezen. Hormoni folikulo stimulues FSH, eshte gjithashtu esencial per shkak te
lidhjes se tij me qelizat e Sertolit, duke stimuluar prodhimin e fluidit testicular si dhe sintezen e
proteinave intraqelizore receptore per androgjenin.

SPERMIOGJENEZA

Seria e ndryshimeve qe perfundon ne shenderrimin apo transformimin e spermatideve ne

spermatozoide perben spermiogjenezen. Keto ndryshime perfshijne:

1. Formimin e akrozomes e cila mbulon gjysmen e siperfaqes nuclear dhe permban enzima qe
bejne te mundur penetrimin e vezes dhe shtresave qe e rrethojne ate gjate fertilizimit.
2. Kondesimi i berthames
3. Formimi I qafes , pjesa e mesme dhe trupi
4. Largimi I shumices se citoplazmes si trupa reziduale qe fagocitohen nga qelizat e Sertolit.

Te njeriu, koha qe I nevojitet nje spermatogoni te formoje nje spermatozoid te maturuar llogaritet rreth
74 dite dhe cdo dite prodhohen afersisht 300 milione spermatozoide.

Pasi ata jane formuar plotesisht, spermatozoidet hyjne ne lumenin e gypave seminifere. Prej aty, ata
shtyhen perpara per ne epididim, nepermjet kontraktimit te elementeve kontraktues ne murn e gypave
seminifere. Megjithese , ne fillim, levizja e tyre eshte e ngadalshme , spermatozoidet aftesohen
plotesisht per te levizur me shpejesi gjate qendrimit te tyre ne epididim.
 VLEREIMI I SPERMES

Analiza e spermes , e quajtur edhe seminograma vlereson disa karakteristika te spermes se mashkullit.
Behet per te vleresuar fertilitetin mashkullor, per ato cifte qe jane duke kerkuar shtatzani ose per te
verifikuar suksesin e vazektomise. Gjthashtu behet per te testuar dhuruesit e spermes ne rastet e
donacionit te saj.

Parametrat qe vleresohen:

1. Numri i spermatozoideve. Ka te beje me koncentrimin e spermatozoideve ne nje ejakulacion.

Mbi 20 milion/ml konsiderohet te jete vlera normale. Nje vlere me e vogel do te quhej
oligoazospermi.
2. Morfologjia . ka te beje me formen e spermatozideve. Sipas OBSH nje kampion sperme
konsiderohet normale ne kete aspekt ne rast se 4% ose me shume e spermatozoideve kane
morfologji te rregullt.
3. Volume . vlerat normale te sasise se spermes gjate nje ejakulacioni jane 2- 5 ml. Me pak se 2 ml
mund te tregoje per bllokim te pjeshem ose te plote te vezikulave seminale ose mungese e tyre
kongenitale.
4. Ngjyra . Normalisht sperma ka ngjyre gri me nuance te bardhe. Me kalimin e moshes ka nje
tendence per te marre ngjyre te verdhe.
5. PH. Vlerat normale te PH te spermes variojne 7.1- 8. Ejakulacioni acidik(me pak se 7.1) mund te
tregoje se nje ose te dy vezikulat seminale jane bllokuar. Ejakulacioni bazik(me sh se 8) tregon
per pranine e infeksionit. Vlerat e ph jashte kufirit normale jane te demshme per
spermatozoidet dhe mund te shoqerohen me defekte ne aftesine per te penetruar te veza.
6. Likuifikimi. Procesi kur xheli I formuar nga proteinat nga vezikulat seminale shkatarrohet dhe
sperma behet e ujshme. Normalisht zgjat me pak se 20 min.
7. Motiliteti. Ka te beje me sasine e spertozoideve te levizshme ne nje ejakulacion. OBSH vlereson
si normale vleren 50%.